Interbestuurlijk toezicht Zwolle, Toezichtbeeld 2016 TOTAALBEELD Zwolle FIN
WABO
WRO
ARCHIEF
HUISVESTING
Motivering totaalbeeld Het totaalbeeld van de gemeente Zwolle is, net als voorgaande jaren, groen. Alleen het domein financiën is oranje, evenals de voorgaande jaren, omdat er bestuurlijke onderwerpen zijn benoemd die het begrotingsevenwicht bedreigen. De begroting 2016 en meerjarenraming 2017-2019 zijn structureel en reëel in evenwicht. Zwolle staat echter voor omvangrijke bezuinigingen/veranderopgave om het meerjarenperspectief op orde te houden. Daarnaast heeft Zwolle een aantal risico’s benoemd die nog niet financieel zijn vertaald, zoals de voorgenomen wijzigingen in de verslaggevingsregels rondom grondexploitatie, het verdeelmodel bijstandsbudget zoals dat in oktober 2015 voorlopig is gepubliceerd en de invoering van de vennootschapsbelasting voor overheidsbedrijven. Tenslotte blijft Zwolle ten aanzien van de kapitaallasten op het standpunt dat de structurele lasten pas worden geraamd met ingang van het jaar na realisatie. Op het domein Wabo heeft de gemeente haar zaken goed op orde en krijgt al jaren de indicering ‘groen’. De gemeente heeft zowel haar structuurvisies als de bestemmingsplannen op orde. Anticiperend op de nieuwe Omgevingswet is de gemeente in 2015 gestart met het opstellen van een nieuwe, actuele, omgevingsvisie. De gemeente wil daar ook bewoners, organisaties en andere belanghebbenden bij betrekken. Archiefzorg en – beheer zijn goed op orde. Vanaf 1 januari 2016 wordt overgegaan tot routinematige vervanging van de stukken. Over het handboek vervanging heeft regelmatig overleg plaatsgevonden tussen de gemeente en de gemeentelijke en provinciale archiefinspecteurs. Ook heeft de gemeente voldaan aan de wettelijke kaders voor de huisvesting van verblijfsgerechtigden. Al met al levert dit het beeld op van een gemeente die zich in veel opzichten als koploper en/of trekker opstelt. De Regio Zwolle is hiervan een goed voorbeeld. Dit brengt evenwel ook risico’s met zich mee. Mede daarom kleurt de gemeente oranje op het domein financiën.
Domein
Beoordeling en onderbouwing door GS
FINANCIËN
Beoordeling De begroting 2016 en de meerjarenraming 20172019 zijn structureel en reëel in evenwicht. Er zijn bestuurlijke onderwerpen benoemd die het begrotingsbeeld bedreigen. Context Zwolle staat voor omvangrijke bezuinigingen/veranderopgave om het meerjarenperspectief op orde te krijgen. Conform de bestuurlijke afspraak in de toezichtsbrief van december 2014 is deze veranderopgave in de Perspectiefnota 2016-2019 concreet ingevuld. Een groot deel van deze veranderopgave moet worden gevonden in het Sociaal Domein. Hier staat tegenover dat Zwolle voor dit sociaal domein een structurele buffer in de begroting heeft opgenomen. Toelichting beoordeling De begrotingspositie van Zwolle is positief beïnvloed door een lager rentepercentage op her te financieren leningen en bijstelling van de algemene uitkering op basis van de septembercirculaire. De structurele exploitatielasten van de niet in exploitatie genomen gronden (NIEGG) zijn ten laste gebracht van het structurele begrotingssaldo. Ten aanzien van de kapitaallasten blijft de gemeente op het standpunt dat de structurele lasten pas worden geraamd met ingang van het jaar na realisatie. Al met al resulteren structureel batige saldi die achter de hand worden gehouden voor de volgende risico’s: Nadelig effect op het renteresultaat als gevolg van de voorgenomen wijzigingen in de verslaggevingsregels rondom grondexploitatie (geschat op € 1,3 mln.); Nadelig effect verdeelmodel bijstandsbudget (begin oktober zijn de voorlopige bijstandsbudgetten gepubliceerd, waarbij voor Zwolle een nadeel dreigt van ca. € 2 mln.); Invoering Vennootschapsbelasting voor gemeenten.
WABO
Algemeen In het jaar 2015 is aan de gemeente Zwolle het groene kleurbeeld toegekend. Op basis van de uitgevoerde toetsing, zoals hieronder is weergegeven, is het kleurbeeld voor 2016 ook groen. Zwolle heeft het uitvoeringsprogramma 2015 en het jaarverslag 2014 tijdig vastgesteld. Zwolle heeft het uitvoeringsprogramma 2015 tijdig vastgesteld vóór 1 januari 2015, te weten op 9 december 2014. Zwolle heeft het jaarverslag over de handhavingsuitvoering in 2014 tijdig vastgesteld vóór 1 april 2015, te weten op 17 maart 2015. Zwolle voert de prioriteitstelling uit op basis van de risicoanalyse. Zwolle gebruikt een risicoanalyse en maakt consequenties van de gemaakte keuzes inzichtelijk. Zwolle heeft de bedrijven ingevoerd op basis van ervaringscijfers. Zwolle is zowel naar boven als naar onderen afgeweken van de standaardmatrix. De hieraan ten grondslag liggende argumentatie is helder weergegeven.
Beeld
Toezichtregime Toezichtregime oranje 1. De geraamde uitgaven en inkomsten zijn structureel en reëel in evenwicht. Uit meerjarenbegroting is nog niet aannemelijk dat dit evenwicht behouden blijft, of, 2. De geraamde structurele uitgaven en inkomsten zijn niet in evenwicht. Uit de meerjarenbegroting is aannemelijk dat dit evenwicht wordt hersteld, en/of, 3. Er is sprake van één of meer bestuurlijk relevante onderwerpen die de financiële positie substantieel nadelig kunnen beïnvloeden. Hierbij kan gedacht worden aan de jaarrekening, het weerstandsvermogen, de grondexploitatie of andere onderwerpen. Intensiteit toezicht: gemiddeld o Begroting vergt geen goedkeuring. o Verdiepingsvragen rondom meerjarige financiële problematiek. o Intensivering ambtelijk en bestuurlijk contact (2-5 x per jaar). o Monitoren van herstelmaatregelen/begrotingswijzigingen. o Het zijn van sparringpartner. o Themaonderzoeken. o Onderzoek programmarekening met accountantsverslag. o Opvragen nota’s deelonderwerpen financiële positie. Toezichtregime groen Inzicht in uitvoering en handhaving o Voor 1 januari is het handhavings-programma aan de raad aangeboden en aan GS gestuurd; o Voor 1 april, dan wel samen met de jaarrekening, is het handhavingsjaarverslag aan de raad aangeboden en aan GS gestuurd; o Doelen en normen zijn behaald conform eisen in Wabo, Bor en Mor en kwaliteitsverordening. Er is een goede en actuele analyse van de risico’s. Er is sprake van een consistent programma met voldoende operationele doelen, afwijkingen zijn begrijpelijk geformuleerd.
Zwolle heeft een duidelijke handhavingsstrategie en ambitie. De handhavingsstrategie en ambitie van Zwolle komen overeen met het RUD-ambitieniveau. Zwolle geeft inzicht in de voorgenomen activiteiten en benodigde en beschikbare middelen en capaciteit Zwolle heeft de uit te voeren controles en andere activiteiten voor de handhavingsuitvoering duidelijk opgenomen in het uitvoeringsprogramma. Deze voorgenomen activiteiten zijn gerelateerd aan de gestelde doelen en prioriteiten. De benodigde en beschikbare capaciteit is inzichtelijk. Het is niet duidelijk of Zwolle naast het personeelsbudget nog aanvullend budget heeft voor uitvoering van de Wabo-taken. De risicothema’s asbest, verontreinigde grond, brandveiligheid opslag gevaarlijke stoffen, constructieveiligheid en brandveiligheid, zijn betrokken in de voorgenomen activiteiten.
Intensiteit toezicht: laag o Ambtelijk gesprek bevindingen beoordeling uitvoering en handhaving: 1 à 2 keer per jaar. o Dossieronderzoek: indien specifieke omstandigheden daar aanleiding toe geven (steekproef)
Zwolle heeft in het jaarverslag de gestelde doelen toereikend verantwoord Zwolle geeft volledig inzicht in de uitvoering ten opzichte van de planning, in preventief en repressief toezicht en in de gevolgen en risico’s. Het resultaat van de evaluatie van de uitvoering is vertaald naar de programmering. WRO
Samenvatting De gemeente Zwolle heeft zowel de structuurvisies als de bestemmingsplannen op orde en voldoet daarmee aan de hiervoor genoemde beoordelingscriteria. De gemeente gaat in 2016 aan de slag met het opstellen van een nieuwe, actuele omgevingsvisie. Zwolle heeft de toezicht en handhaving op orde en de samenwerking op het gebied van ruimte is goed. Om deze redenen scoort Zwolle ‘groen’ voor IBT Ruimtelijke Ordening. (Structuur)visies Zwolle beschikt over één of meer structuurvisies en uitvoeringsprogramma‘s. De huidige structuurvisie ‘Structuurplan Zwolle 2020’ is vastgesteld op 16 juni 2008. De structuurvisie geeft voor het gehele grondgebied van de gemeente de hoofdlijnen van de voorgenomen ontwikkeling en het door de gemeente te voeren ruimtelijke beleid aan. Zwolle is in 2015 gestart met het opstellen van een nieuwe omgevingsvisie. Er is een plan van aanpak geschreven en er worden diverse bijeenkomsten met bewoners, organisaties en andere belanghebbenden georganiseerd. Met het opstellen van een nieuwe omgevingsvisie wil Zwolle voorsorteren op de nieuwe Omgevingswet. Zwolle heeft een kadernota ‘Bedrijventerreinen 2009’. Deze was gereed voordat de provincie een regeling over bedrijventerreinenvisies in de Omgevingsverordening had opgenomen. De visie is daardoor iets anders van opzet dan de overige bedrijventerreinenvisies in Overijssel. De provincie heeft geen nieuwe bedrijventerreinenvisie afgedwongen, omdat het Structuurplan 2020 niet voorziet in uitbreiding en Zwolle de herstructurering op orde heeft. Zwolle is ook bezig met de aanpak van leegstand van kantoren. In 2011 heeft de gemeenteraad beleid vastgesteld om nieuwbouwlocaties te beperken.
Toezichtregime groen Vaststelling en actualisatie structuurvisies en bestemmingsplannen: o de gemeente heeft zowel de structuurvisies en de bestemmingsplannen op orde (voldoet aan de hiervoor genoemde beoordelingscriteria) en o
gelijktijdig met de jaarrekening is het door de raad geziene jaarverslag uitvoering Wro taken aan GS gestuurd.
Inzicht in nalevingstoezicht: o Voor 1 januari van elk kalenderjaar is het door de raad geziene jaarlijkse programma voor toezicht en handhaving RO aan GS gestuurd en o voor 1 april, dan wel samen met de jaarrekening, is het door de raad geziene jaarverslag toezicht en handhaving RO aan GS gestuurd en o doelen en normen zijn behaald. Er is een goede en actuele analyse van de risico’s. Er is sprake van een consistent programma met voldoende operationele doelen, afwijkingen zijn begrijpelijk geformuleerd. Intensiteit toezicht: laag o Ambtelijk contact: 1 à 2 keer
Zwolle steekt veel energie in de aanpak van leegstand in het algemeen. Zwolle heeft een kadernota detailhandel (2012). De gemeenten in West-Overijssel, waaronder Zwolle, en de provincie Overijssel hebben eind 2014 ingestemd met de Regionale Woonvisie WestOverijssel. Deze afspraken zijn in 2014 met een jaar verlengd tot eind 2015. De Woonvisie ‘Wonen in Zwolle 2005-2020’ dateert uit 2005 en is in 2011 geactualiseerd (woonplan 2011-2015). De provincie Overijssel heeft in december 2011 ingestemd met het Woonplan 2011-2015. Zwolle participeert op adequate wijze in het traject van de woonafspraken.
per jaar. o
Kennisgevingsbrief van GS: situatie is conform de eisen.
o
Steekproef eens per 3 à 4 jaar.
De bestemmingsplannen voor het buitengebied van Zwolle zijn allemaal vastgesteld. Bij de opstelling van deze plannen is veel aandacht voor KGO (Kwaliteitsimpuls Groene Omgeving). Bij afzonderlijke initiatieven heeft Zwolle doorgaans voldoende aandacht voor KGO. Bestemmingsplannen Alle ruimtelijke plannen zijn actueel zijn of zijn in actualisatie (o.a. Stadshagen II). Zwolle geeft aan dat de procedures voor ruimtelijke plannen en afwijkingen van bestemmingsplannen, doorlopen zijn conform de hiervoor geldende wettelijke procedures. Toezicht en handhaving Uit de aangeleverde informatie blijkt dat Zwolle een actueel uitvoeringsprogramma heeft voor toezicht en handhaving. Bij het uitvoeren van de toezichtsen handhavingstaken worden, vanuit het oogpunt van capaciteit, prioriteiten gesteld. Samenwerking Er heeft dit jaar geen opschaling plaatsgevonden via het Overijssels opschalingsmodel: ambtelijke opschaling via management naar bestuur. ARCHIEF
HUISVESTING
Burgemeester en wethouders van Zwolle hebben op 15 december het vervangingsbesluit genomen: vanaf 1 januari 2016 wordt overgegaan tot routinematige vervanging van de stukken. Over het handboek vervanging heeft in de afgelopen jaren met enige regelmaat overleg plaatsgevonden tussen de gemeente, de gemeentelijk archiefinspecteur van het HCO en de provinciale archiefinspecteur. In het handboek is gebruik gemaakt van landelijke richtlijnen op het gebied van digitale duurzaamheid en van de metadatastandaard ‘Toepassingsprofiel Metadatering Lokale Overheden’, TMLO.
Toezichtregime groen Zorg voor en beheer van archief op orde
Op basis van de cijfers verstrekt door het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers op 1 januari 2016 heeft Zwolle voldaan aan de taakstelling van de tweede helft 2015. De gemeente heeft een achterstand uit voorgaande periodes, maar die is ontstaan doordat het COA onvoldoende koppelingen heeft gemaakt tussen vergunninghouders en de gemeente Zwolle om te kunnen voldoen aan de taakstelling.
Toezichtregime groen Tijdig gehuisvest
Intensiteit toezicht: laag o Frequentie algemeen inspectiebezoek: eens per 2 a 3 jaar o Informatie-uitvraag: algemene vragenlijst archiefinspectie eens per jaar (of verslaglegging via KPI’s) o Horizontale verslaglegging: jaarlijks.
Intensiteit toezicht: laag o Voldaan aan de wettelijke taakstelling en heeft geen achterstanden en/of, o de huisvesting van de gekoppelde statushouders heeft plaatsgevonden binnen de afgesproken termijn van gemiddeld 12 weken. o Huisvesting statushouders
o
wordt vast punt op de agenda van het voortgangsoverleg Prestatieafspraken Wonen 2010-2014. Jaarlijkse rapportage via de prestatieafspraken Wonen 2010-2014.
