Topsport in Alkmaar sportstad

Topsport in Alkmaar sportstad

Hoe topsport een rol kan spelen bij het profileren van Alkmaar als sportstad.

Door Suzanne Thierry In opdracht van Sportbureau-Alkmaar

Colofon Titel: Topsport in Alkmaar sportstad Opdrachtgever: Sportbureau-Alkmaar Soort opdracht: afstudeeropdracht Auteur: Suzanne Thierry Studentnummer: 201945 Opleiding: Johan Cruyff University, Hogeschool van Amsterdam Email: [email protected] Telefoon: 0651259596

Stagebegeleider Sportbureau: Paul Bollen Telefoon: 072-5272675 Email: [email protected] Stagebegeleider Johan Cruyff University: Wim de Wit Email: [email protected] Datum: juni 2009


2

Samenvatting Alkmaar wil zich profileren als sportstad. Sport is onder te verdelen in topsport en breedtesport. Dit rapport richt zich volledig op topsport. In de Sportnota 2009 van de gemeente Alkmaar zijn op het gebied van topsport de volgende doelstellingen te lezen: 1. Het creëren van een topsportvriendelijk klimaat voor talenten. 2. Het benutten van de (top)sport voor de promotie van de stad Alkmaar. Hieruit zijn de volgende vragen geformuleerd, die in dit rapport centraal staan: “Hoe kan topsport een rol spelen bij het profileren van Alkmaar als sportstad?” En: “Hoe kan het topsportklimaat in Alkmaar verbeterd worden?” Op dit moment is er in Alkmaar vooral aandacht voor breedtesport. Voor de topsport in nauwelijks ondersteuning vanuit de Gemeente. Dat terwijl naar buiten toe topsport juist een belangrijke bijdrage kan leveren aan een imago van Sportstad. Topsport reikt namelijk verder dan de stadsgrenzen en kan rekenen op de nodige media aandacht. De vele ambities die er bij de sporters en verenigingen in Alkmaar zijn, de herstructurering van de Westrand en de verschillende topaccommodaties bieden samen met landelijke ontwikkelingen zoals de “Nota tijd voor sport’ en de komst van Centra voor Topsport en Onderwijs (CTO’s) en Nationale Trainings Centra (NTC’s) vele mogelijkheden voor het ontwikkelen van Alkmaar als sportstad. In Alkmaar is in ieder geval ambitie bij verenigingen die de sporten hockey, trampolinespringen, judo, karate, schermen, zwemmen, wielrennen, softbal en voetbal aanbieden. Uit interviews is gebleken dat vanuit de Alkmaarse topsport behoefte is aan ondersteuning op het gebied van sportmedische begeleiding, bemiddeling voor sporters bij het vinden van huisvesting, financiële ondersteuning en ondersteuning bij het organiseren van evenementen. De oprichting van een topsportloket ter ondersteuning van de sporters en coaches, verenigingen, accommodaties en organisatoren van topevenementen, zou dan ook een grote stap zijn op weg naar een topsportvriendelijk klimaat. Dit topsportloket kan gedeeltelijk door de Gemeente en gedeeltelijk door sponsors gefinancierd worden. Voor de citymarketing speelt AZ een belangrijke rol. De club heeft landelijke bekendheid en krijgt veel media aandacht. Het behalen van de landstitel in 2009 leverde de stad Alkmaar veel free publicity op. Het DSB stadion is bovendien een symbool voor Alkmaar geworden. Het is daarom belangrijk dat AZ voor de stad behouden blijft. Naast AZ kunnen ook topsportevenementen een bijdrage leveren aan de citymarketing. Topsportevenementen trekken namelijk publiciteit, zorgen voor ontwikkeling van het (toeristische) bedrijfsleven, kunnen het imago van Alkmaar als sportstad versterken en hebben een economische meerwaarde. Is Alkmaar bereid te investeren in topsport, dan kan de stad een regionale functie vervullen voor talentontwikkeling voor de regio Noord-Holland noord. Door te zorgen voor goede voorzieningen zal Alkmaar talenten uit de omgeving aantrekken. Hiervoor kunnen samenwerkingsverbanden met sportbonden worden aangegaan. Sportbonden kunnen bijvoorbeeld een regionaal trainingscentrum in Alkmaar vestigen. In de toekomst zal het interessant zijn om de mogelijkheden voor het vestigen van een Nationaal Trainingscentrum in Alkmaar te onderzoeken. Dit betekent dat moet worden gekeken of één of meerdere sportbonden hun nationale programma in Alkmaar willen aanbieden. De verschillende topaccommodaties en de goede voorzieningen in het onderwijs voor talenten, vormen hiervoor een goede basis. De Alkmaarse politiek richt zich op dit moment nadrukkelijk op breedtesport. Om iets te bereiken met de topsport, zullen eerst de Alkmaarse politiek en de Gemeente warm gemaakt moeten worden voor topsport. Vervolgens zal er een beleid gemaakt moeten worden. Dit beleid moet richting geven aan wat Alkmaar wil met topsport, hoe ze dit wil bereiken en wie verantwoordelijk is voor de uitvoering. Hoewel Alkmaar zichzelf sportstad noemt, moet ik concluderen dat dit hoofdzakelijk geldt op het gebied van breedtesport. Voor wat betreft topsport is er vooral aandacht voor AZ. Begrijpelijk, vooral na het behalen van de landstitel, maar er is zoveel meer. Daarom is de belangrijkste vraag nu of Alkmaar echt een stad wil zijn die de omstandigheden in voor het bedrijven van topsport zo goed mogelijk wil maken, het beste wil voor haar sporttalenten en ambitieuze verenigingen en bovendien bereid is te investeren in topsport. Als dit inderdaad het geval is, dan zou ik zeggen: Ga ervoor en creëer een win-win situatie voor Alkmaar en haar topsporters.


3

INHOUDSOPGAVE

INLEIDING _________________________________________________________________________________ 6 1

EXTERNE ANALYSE ______________________________________________________________________ 7 1.1 POLITIEKE ONTWIKKELINGEN_______________________________________________________________ 7 1.2 ECONOMISCHE ONTWIKKELINGEN ___________________________________________________________ 7 1.3 TECHNOLOGISCHE ONTWIKKELINGEN _________________________________________________________ 8 1.4 GEBRUIKERSANALYSE ___________________________________________________________________ 9 1.4.1 Profiel van de gebruikers _________________________________________________________ 9 1.5 CONCURRENTIEANALYSE ________________________________________________________________ 10 1.5.1 Het vijf-krachtenmodel van Porter ________________________________________________ 10 1.6 MARKTANALYSE ______________________________________________________________________ 11 1.6.1 Herstructurering van de Westrand ________________________________________________ 11 1.6.2 Topsportklimaat in Alkmaar _____________________________________________________ 11 1.6.3 Alkmaarse politiek over topsport _________________________________________________ 13 1.6.4 Topsport in andere steden _______________________________________________________ 14

2

INTERNE ANALYSE______________________________________________________________________ 17 2.1 ORGANISATIE ________________________________________________________________________ 17 2.1.1 Algemeen ____________________________________________________________________ 17 2.1.2 Doelstelling ___________________________________________________________________ 17 2.2 TOPSPORT BIJ DE ALKMAARSE SPORTVERENIGINGEN ______________________________________________ 17 2.2.1 Verenigingen met topsportambitie________________________________________________ 17 2.3 TOPSPORTACCOMMODATIES _____________________________________________________________ 19 2.4 TOPSPORTEVENEMENTEN________________________________________________________________ 20 2.4.1 Algemeen ____________________________________________________________________ 20 2.4.2 Topsportevenementen in Alkmaar ________________________________________________ 20 2.5 AZ _______________________________________________________________________________ 21

3

SWOT-ANALYSE________________________________________________________________________ 22

4

CONFRONTATIEMATRIX EN UITDAGINGEN _________________________________________________ 23

5

CONCLUSIE____________________________________________________________________________ 24

6

AANBEVELINGEN_______________________________________________________________________ 25

7

UITWERKING TOPSPORTLOKET ___________________________________________________________ 26 7.1 7.2 7.3 7.4

HOE HET ERUIT KOMT TE ZIEN _____________________________________________________________ 26 ACTIEPUNTEN _______________________________________________________________________ 27 PLANNING __________________________________________________________________________ 28 FINANCIËN _________________________________________________________________________ 29

BRONVERMELDING _________________________________________________________________________ 30 BIJLAGE 1: HOE HET TOPSPORTKLIMAAT VAN ALKMAAR VERBETERD KAN WORDEN ___________________ 32 BIJLAGE 2: VERENIGINGEN WAAR CONTACT MEE IS GEWEEST BETREFFENDE TOPSPORTAMBITIE _________ 35


4

VOORWOORD Voor u ligt het adviesrapport dat ik heb geschreven voor mijn afstudeerstage bij Sportbureau-Alkmaar. Mijn opdracht is om te kijken hoe topsport een rol kan spelen bij de wens van Alkmaar om zich te profileren als sportstad. Al snel kwam ik erachter dat er in Alkmaar veel ambitie is, maar nauwelijks ondersteuning. Dat is jammer, want als er zoveel ambitie is en zoveel mogelijkheden, dan is het zonde om daar niks mee te doen. Ik hoop dan ook oprecht dat dit rapport een begin zal zijn van een topsportvriendelijk Alkmaar. Dat hoop ik voor Alkmaar, omdat topsport positieve effecten zal hebben op de stad. Maar vooral hoop ik dat voor de topsporters, omdat zij de kans moeten krijgen om hun dromen en ambities te verwezenlijken en hun talent ten volle te benutten. Tot slot wil ik graag iedereen bedanken die heeft meegewerkt aan de totstandkoming van dit rapport. Daarbij wil ik Paul Bollen in het bijzonder bedanken voor zijn begeleiding vanuit het Sportbureau. Wim de Wit wil ik graag bedanken voor zijn steun en advies vanuit de Johan Cruyff University.

Op naar Alkmaar (top)sportstad!

Suzanne Thierry

Alkmaar, juni 2009


5

INLEIDING Alkmaar heeft de ambitie om zich naast kaas- cultuur- en winkelstad ook als sportstad te profileren. Sport is naast een middel om maatschappelijke doelen te bereiken namelijk ook een prima marketing instrument voor de stad. Bijvoorbeeld voor het aantrekken en binden van inwoners, bedrijven, en bezoekers. Nationale en internationale successen in de sport kunnen een stad op de kaart zetten. In de beleidsvisie 2002-2006 was het uitgangspunt om clubs of takken van sport te ondersteunen waarvoor Alkmaar kansen zag om de nationale top te bereiken. Er is er toen een keuze gemaakt voor een aantal takken van sport zonder dat hier beleid voor was. Het gevolg hiervan was dat het met twee clubs die Alkmaar ondersteund heeft niet goed af liep. Turnvereniging Victory ging ten onder en handbalvereniging AC Kolping degradeerde. Dit heeft de gemeente veel geld gekost. Voor de één betekent sportstad veel grote topevenementen, voor de ander een rijk verenigingsleven en goede betaalbare voorzieningen voor de inwoners. Topsport en breedtesport hebben elkaar daarnaast ook nodig. Zo is de breedtesport de belangrijkste aanvoerder van topsport en inspireert topsport de breedtesport. Bij het profileren van Alkmaar als sportstad kan dus onderscheid worden gemaakt tussen breedtesport en topsport. Dit rapport richt zich volledig op topsport. De hoofdvraag van dit rapport luidt: “Hoe kan topsport een rol spelen bij het profileren van Alkmaar als sportstad?” De belangrijkste subvraag is hoe het topsportklimaat in Alkmaar verbeterd kan worden. Om te beginnen heb ik een externe en een interne analyse gemaakt om de huidige situatie en de relevante trends en ontwikkelingen in beeld te brengen. Vervolgens ben ik bij de verenigingen nagegaan welke verenigingen ambitie hebben op het gebied van topsport. Door middel van interviews heb ik bij de verenigingen gepeild hoe voor hen het topsportklimaat in Alkmaar verbeterd kan worden. Tot slot ben ik bij de Alkmaarse politiek gaan pijlen hoe zij tegenover topsport in Alkmaar staan.

De volgende aspecten van topsport staan in dit rapport centraal.

Topsporters/coaches Topsportverenigingen Topsportaccommodaties Topsportevenementen

Topsporters/talenten is waar het uiteindelijk om gaat. Verenigingen spelen nog altijd een belangrijke rol in de sportinfrastructuur. Bovendien komt een talent vaak bij een vereniging voor het eerst naar voren en wordt hier vervolgens verder ontwikkeld. In dit rapport zullen de verenigingen in beeld worden gebracht die topsportambitie hebben. Topsportaccommodaties zijn zowel nodig om te kunnen trainen op het hoogste niveau, als om (inter)nationale evenementen te kunnen organiseren. In dit hoofdstuk wordt een overzicht gegeven worden van de topsportaccommodaties in Alkmaar. Tot slot de topsportevenementen, deze kunnen vooral van belang zijn voor citymarketing. In dit hoofdstuk wordt de huidige situatie met betrekking tot topsportevenementen in Alkmaar geschetst. Daarnaast wordt ingegaan op de voordelen die topsportevenementen een stad kunnen bieden. Dit alles heeft geleid tot de conclusies en aanbevelingen die in hoofdstuk 5 en 6 te lezen zijn. Hier wordt antwoord gegeven op de hoofdvraag en zal een advies gegeven worden over hoe het topsportklimaat in Alkmaar verbeterd kan worden. Want zonder topsport geen sportstad!


6

1 EXTERNE ANALYSE In dit hoofdstuk wordt een analyse gemaakt van de externe omgeving.

Macro analyse 1.1

Politieke ontwikkelingen Ambitie van Nederland om bij de top tien sportlanden van de wereld te horen Nederland streeft naar een positie bij de beste tien sportlanden ter wereld. Deze ambitie is opgenomen in de rijksbegroting van Sport. Het kabinet trekt de komende jaren een constant bedrag van ruim 27 miljoen euro uit voor de topsport. Dit betekent dat er vanuit het kabinet geld beschikbaar is voor de ontwikkeling van topsport. Als Alkmaar een bijdrage kan leveren in het nastreven van deze ambitie, dan is er misschien een mogelijkheid om in aanmerking komen voor een financiële bijdrage vanuit het kabinet. Nota ‘tijd voor sport’ De Nota ‘tijd voor sport’ gaat gepaard met verruimde financiële mogelijkheden voor talentontwikkeling. Dat houdt in dat het kabinet de topsportonderdelen waarin Nederland goed presteert of goed kan presteren en die bovendien goed passen in de beleidsdoelstellingen, zal ondersteunen bij nationale talentontwikkelingsprogramma’s, de aanstelling van coaches en de organisatie van evenementen in Nederland. Hierin wordt onder andere het schermen genoemd als sport waarmee Nederland kans maakt om de internationale top te bereiken. Aangezien de Alkmaarse schermvereniging heeft aangegeven dat er vanuit de schermwereld behoefte is aan een “Papendal van het noorden” en Alkmaar beschikt over een schermvereniging waar talenten van het hoogste nationale en internationale niveau trainen, zal het interessant zijn om te kijken wat de mogelijkheden zijn voor talentontwikkeling van schermen in Alkmaar. Komst van CTO’s (Centra voor Topsport en Onderwijs) en nationale trainingscentra (NTC’s) Topsport- en onderwijsprogramma’s zijn in de nieuwe centra bijeengebracht en bieden jong talent de mogelijkheid onder ideale sportieve en medische omstandigheden en de beste voorwaarden een carrière in de sport en voor het leven daarna op te bouwen. Nederland vult hiermee leemtes in het topsportklimaat. De vier aangewezen steden voor de CTO's zijn Amsterdam, Eindhoven, Heerenveen en Arnhem (Papendal). De aangewezen locaties voor de NTC's zijn op dit moment Den Haag (beachvolleybal en watersport), Sittard (triatlon) en Utrecht (waterpolo). Allicht zijn er voor Alkmaar in de toekomst mogelijkheden om een NTC in de stad op te zetten. Nationale en internationale selecties komen bijvoorbeeld speciaal naar de wielerbaan in Alkmaar om hier te trainen. Ook voor andere sporten in Alkmaar, zoals het trampolinespringen kan deze ontwikkeling mogelijkheden bieden.

1.2

Economische ontwikkelingen De economische crisis Dat de financiële crisis ook de sport zal raken –of dat zelfs op dit moment al doet– daar is geen twijfel over. In de georganiseerde sport gaat 1,7 miljard euro om, waarvan 900 miljoen wordt opgebracht door de consument (de sporters) en 400 miljoen door reclame en sponsorgelden. „Dan is het niet moeilijk uit te rekenen dat 1,3 miljard euro van het totale sportbudget onder druk staat”, zegt Geert Slot, hoofd strategie en beleid bij sportkoepel NOC-NSF. „Dat het zwaar weer wordt, is dus wel duidelijk.” (Trouw, 25 februari 2009)


7

Om meer inzicht te krijgen in de effecten van de economische crisis op de sport in Nederland, heeft NOC*NSF op 23 februari 2009 het meldpunt Sport en Crisis ingesteld. Het meldpunt is bedoeld voor sporters, sportverenigingen, sportorganisaties, gemeenten en andere bij de sport betrokken personen en partijen. Inmiddels heeft NOC*NSF enkele tientallen meldingen ontvangen. De ontvangen meldingen gaan met name over zich terugtrekkende sportsponsors op lokaal niveau. Hoewel niet bekend is in hoeverre de economische crisis de Alkmaarse sportwereld treft, moet er wel rekening worden gehouden met dat het bijvoorbeeld moeilijker kan worden om sponsors te werven en te behouden.

1.3

Technologische ontwikkelingen Oprichting van InnoSport NL Om kansen voor het ontwikkelen en toepassen van nieuwe technologie beter te benutten is InnoSport NL opgericht. InnoSport NL stimuleert de samenwerking tot innovatie in de sport. Universiteiten, kennisinstituten, sportorganisaties en het bedrijfsleven zijn de partners in de uitvoering. In zogeheten ‘Field Labs’ worden de innovatieve producten en diensten ontwikkeld en getest. Het gaat om toepassingen voor topsport, breedtesport, gehandicapten en een actieve leefstijl, zoals: training en hulpmiddelen, sportmaterialen en sportuitrusting, voeding, accommodaties en ondergrond en innovatieve benadering in sportstimulering.


8

Topsportklimaat in Nederland Er is weinig bekend over de precieze effecten van het topsportbeleid op het topsportklimaat en het topsportsucces van landen. Door onderzoek naar het topsportklimaat in Nederland is wel inzicht verkregen in de succesbepalende factoren van het topsportklimaat en in de vraag hoe deze kunnen worden beïnvloedt. Er kan hierbij onderscheidt gemaakt worden tussen succesbepalende factoren die wel door het topsportbeleid zijn te beïnvloeden en succesbepalende factoren die niet door het topsportbeleid zijn te beïnvloeden. De belangrijkste succesbepalende factoren die niet door het topsportbeleid te zijn beïnvloeden zijn: Welvaart (BNP) Bevolkingsomvang Grondoppervlakte Urbanisatiegraad De belangrijkste succesbepalende factoren die wel door het topsportbeleid zijn te beïnvloeden zijn: Individuele leefsituatie van topsporters Sportspecifieke begeleiding Trainings- en wedstrijdvoorzieningen en –faciliteiten Deelname aan internationale wedstrijden Media aandacht Publieke waardering voor en ondersteuning van topsport

Hieruit komen de volgende punten naar voren die door topsporters als belangrijk worden ervaren: Financiële positie en sociale zekerheid Medewerking van school en werk Sportspecifieke begeleiding door trainers en coaches Sportmedische begeleiding door artsen, fysiotherapeuten, inspanningsfysiologen en masseurs Bereikbaarheid medische staf, meer sportmedisch onderzoek mogelijk maken en aandacht geven aan financiële vergoeding voor medische consultaties Er is veel kritiek op de kwaliteit, bereikbaarheid en beschikbaarheid van de trainings- en wedstrijdaccommodaties Kwaliteit en vooral kwantiteit van de media-aandacht voor hun tak van sport (Bron: Maarten van Bottenburg, ‘Het topsportklimaat in Nederland i.o.v. NOC*NSF en het ministerie van VWS). Hoewel het hier over het topsportklimaat in Nederland gaat, kunnen deze succesfactoren ook worden toegepast op het topsportklimaat in een stad, in dit geval dus Alkmaar. Laatst genoemde factoren zijn uiteraard het interessantst omdat deze te beïnvloeden zijn. In de interne analyse zal worden gekeken hoe in Alkmaar met deze succesbepalende factoren die door topsportbeleid te zijn beïnvloeden wordt omgegaan.

Meso analyse 1.4

Gebruikersanalyse

Als gebruikers worden hier 1. de talenten die sporten bij een Alkmaarse vereniging en 2. de verenigingen in Alkmaar met topsportambitie beschouwd.

1.4.1 Profiel van de gebruikers Sport en studie komen in dezelfde levensfase tot ontwikkeling. Om de top bereiken in een tak van sport zal de nodige trainingsarbeid verricht moeten worden. Dit kost veel tijd en energie en gebeurt in de meeste gevallen Topsport in Alkmaar sportstad

9

naast een studie. Daarom moet zo veel mogelijk worden voorkomen dat het één ten koste gaat van het ander: dus sporters die zich genoodzaakt voelen om of hun topsportcarrière of hun studie vroegtijdig beëindigen. Dit betekent dat (potentiële) topsporters in ieder geval de mogelijkheid moet worden geboden om óók goed onderwijs te volgen. Daarnaast hebben verschillende verenigingen aangegeven dat zodra hun talenten gaan studeren, dat ze dan wegtrekken uit Alkmaar en dus voor de vereniging en de stad verloren gaan. De verenigingen zijn verenigingen waar zowel topsport als breedtesport beoefend kan worden. De verengingen met topsportambitie zijn wel van mening dat de topsport de breedtesport nodig heeft, omdat hier de talenten uit voortkomen. Andersom zijn zij ook van mening dat topsporters binnen hun vereniging een voorbeeld kunnen zijn voor de jeugd en de breedtesporters binnen de vereniging, maar ook daarbuiten. Verder hebben de verenigingen met topsportambitie aangegeven dat het goed zal zijn als er meer ondersteuning voor topsport zou zijn vanuit de Gemeente. Aan wat voor ondersteuning behoefte is, is te lezen in hoofdstuk 1.6.2.

1.5

Concurrentieanalyse

Voor de concurrentieanalyse maak ik gebruik van het vijf-krachtenmodel van Porter. Porter onderscheidt vijf krachten waarmee managers rekening moeten houden bij het onderzoeken van de concurrentie en de attractiviteit van een bedrijfstak.

Figuur 1: Het vijf-krachtenmodel van Porter

1.5.1

Het vijf-krachtenmodel van Porter

Dreiging van nieuwkomers Alkmaar is de grootste stad van Noord-Holland noord en kan in dit gebied dan ook een regiofunctie vervullen. De herstructurering van de Westrand, de ambitieuze verenigingen en de wens van de Gemeente om zich te profileren als sportstad bieden voor Alkmaar veel mogelijkheden op het gebied van (top)sport. Hoe beter Alkmaar deze mogelijkheden gaat benutten, hoe kleiner de concurrentie vanuit de omgeving zal zijn. Daarom is de dreiging van nieuwkomers klein. Macht van de afnemers Wanneer voor sporters elders betere omstandigheden zijn om hun talent te ontwikkelen, dan kunnen zij er voor kiezen om daar te trainen en lid te worden van een vereniging. Nadeel is dat dit vaak wel extra reistijd met zich meebrengt.


10

Substituten Naast topsport zijn er vele andere gebieden waar Alkmaar zich op kan richten. Denk bijvoorbeeld aan recreatie, cultuur of breedtesport. De dreiging van substituten is dus vrij groot. Macht van de leveranciers Als leverancier kan hier de Gemeente Alkmaar beschouwd worden. De Gemeente heeft in zoverre macht dat zij het beleid bepaalt en dus ook of er vanuit de Gemeente geïnvesteerd wordt in topsport. Rivaliteit op de markt De CTO's in Amsterdam, Eindhoven, Heerenveen en Arnhem (Papendal), die onlangs van start zijn gegaan kunnen als concurrenten worden gezien van Alkmaar. In de CTO’s wordt jong talent de mogelijkheid geboden om onder ideale sportieve en medische omstandigheden en de beste voorwaarden een carrière in de sport en voor het leven daarna op te bouwen. De Nationale trainingscentra vormen op dit moment een minder grote bedreiging, omdat hier sporten centraal staan waar Alkmaar niet haar aandacht op legt.

1.6

Marktanalyse

1.6.1 Herstructurering van de Westrand De gemeente Alkmaar heeft ambitieuze plannen voor de herstructurering van de Westrand. In deze plannen moeten de bestaande sportaccommodaties worden opgewaardeerd en zouden er nieuwe sportfaciliteiten bij moeten komen, zoals een topscherm- en trampolinehal. Onlangs is bekend geworden dat de jeugdopleiding van AZ verplaatst gaat worden naar de Westrand. Verder wordt er gesproken over een sporthotel, waar sporters kunnen overnachten die in Alkmaar verblijven voor bijvoorbeeld trainingskampen of een toernooi. In de Westrand is voor de topsport al een bijzondere concentratie van onderwijsinstellingen te vinden. Het Willem Blaeu College dat een LOOT-school is, het Horizon College dat een CIOS opleiding aanbiedt en Basisschool de Driemaster die een LOOT-school is voor voetballers van AZ, zijn allemaal gevestigd in de Westrand. In de nieuwe Westrand staan de functies sport, onderwijs, toerisme en recreatie centraal. In 2005 heeft de gemeente Alkmaar het Expertteam Grotestedenbeleid gevraagd hen te adviseren over de mogelijkheden van de Westrand. Ook de kansen voor topsport zijn in dit advies naar voren gekomen. In het rapport komt het idee voor een sportwoonwijk in de Westrand naar voren. Hierdoor kan meer samenhang worden aangebracht in het gebied. De sport en onderwijsorganisaties zien de ontwikkeling van een sportwoonwijk in de Westrand als een unieke kans om de eigen ambities te verwezenlijken. Verder wordt gesteld dat het de taak aan de Gemeente is om ervoor te zorgen dat de accommodaties in topconditie zijn. Dat wil onder andere zeggen dat het ook voor het schermen en trampolinespringen mogelijk moet worden om hun topsportambities waar te kunnen maken. Daarnaast wordt er gesproken over voorzieningen zoals een sporthotel en een sportmedisch centrum In dit adviesrapport wordt bovendien nogmaals duidelijk gemaakt dat breedtesport de basis vormt voor de topsport en de topsport inspirerend werkt voor de breedtesport.

1.6.2

Topsportklimaat in Alkmaar

“Alkmaar wil voor haar topsporters een bijdrage leveren aan een gunstig sportklimaat. Ondersteuning bij het combineren van de noodzakelijke training en het volgen van onderwijs, alsmede het zoveel mogelijk aanpassen van de sportaccommodaties aan de geldende eisen voor het bedrijven van topsport.” (Sportnota 2009) Algemeen In de macro-analyse is het topsportklimaat in Nederland al aan bod gekomen. Hierin kwamen een aantal punten naar voren die door topsporters als belangrijk worden ervaren. Vooral de succesbepalende factoren die door een topsportbeleid te beïnvloeden zijn, zijn interessant. Ter herinnering:


11

De belangrijkste succesbepalende factoren die wel door het topsportbeleid zijn te beïnvloeden zijn:

Individuele leefsituatie van topsporters Sportspecifieke begeleiding Trainings- en wedstrijdvoorzieningen en –faciliteiten Deelname aan internationale wedstrijden Media aandacht Publieke waardering voor en ondersteuning van topsport

Hieruit komen de volgende punten naar voren die door topsporters als belangrijk worden ervaren:

Financiële positie en sociale zekerheid Medewerking van school en werk Sportspecifieke begeleiding door trainers en coaches Sportmedische begeleiding door artsen, fysiotherapeuten, inspanningsfysiologen en masseurs Bereikbaarheid medische staf, meer sportmedisch onderzoek mogelijk maken en aandacht geven aan financiële vergoeding voor medische consultaties Er is veel kritiek op de kwaliteit, bereikbaarheid en beschikbaarheid van de trainings- en wedstrijdaccommodaties Kwaliteit en vooral kwantiteit van de media-aandacht voor hun tak van sport

Wat voor ondersteuning is er op dit moment? Over de ondersteuning die er op dit moment is voor topsport in Alkmaar kunnen we kort zijn: die is er niet of nauwelijks. Het enige noemenswaardige op dit gebied is dat de Gemeente in 2005 samen met AZ en de onderwijsinstellingen Willem Blaeu, Horizon College en Hogeschool INHOLLAND een convenant topsport heeft ondertekend ten behoeve van een doorlopende talentontwikkeling en noodzakelijke speciale begeleiding. Daarnaast beschikt Alkmaar met het Willem Blaeu over een LOOT-school. Een LOOT-school (Landelijk Overleg Onderwijs en Topsport ) ondersteunt toptalenten in sport om hun schoolcarrière met hun topsport te kunnen combineren. Daarnaast zijn onlangs ter ondersteuning van de topsport de sportaccommodaties op het vereiste niveau voor topsport gebracht. Dit is gebeurd met behulp van de zogenaamde CAI gelden. CAI gelden zijn de opbrengst van de verkoop van het kabelbedrijf door de stichting CAI (Centraal Antenne Installatie).

Hoe kan het topsportklimaat in Alkmaar verbeterd worden? Het is duidelijk dat er aan het Alkmaarse topsportklimaat nog veel te verbeteren is. In hoofdstuk 1.6.2 was al te lezen dat er onderzoek is gedaan naar het topsportklimaat in Nederland. Hieruit kwamen een aantal succesbepalende factoren naar voren die door topsportklimaat te beïnvloeden zijn. Om er achter te komen of deze factoren ook een belangrijke rol spelen voor de topsporters in Alkmaar, ben ik dit bij een aantal verenigingen gaan inventariseren. De volgende vraag stond hierbij centraal: “Hoe zou het topsportklimaat in Alkmaar verbeterd kunnen worden?” Er zijn hierover gesprekken gevoerd met Stichting Topsport Tom van der Kolk, Alkmaarse schermvereniging Ludus et Gladius, zwemvereniging DAW en de softbaltak van Alcmaria Victrix. Trampolinevereniging Triffis heeft per email een bijdrage geleverd. Om het Alkmaarse topsportklimaat te verbeteren, is behoefte aan: Sportmedische begeleiding Ondersteuning bij het organiseren van nationale en internationale toernooien Financiële bijdrage voor: Cursussen voor trainers en scheidsrechters - Reiskosten - Trainingskampen Specifieke trainers, zoals conditietrainer en krachttrainer Bemiddeling bij het vinden van huisvesting voor sporters die voor hun sport naar Alkmaar willen verhuizen


12

Verder waren de contactpersonen het erover eens en dat er een centraal punt moet komen van waaruit bovengenoemde punten georganiseerd en gecoördineerd gaan worden. Een overzicht van de bevindingen per vereniging is te vinden in bijlage 1. Wat meteen opvalt is dat deze punten overeenkomen met de succesbepalende factoren die door het topsportklimaat te beïnvloeden zijn, zoals in het onderzoek naar het topsportklimaat in Nederland naar voren is gekomen. Daarnaast komen deze punten tevens overeen met de gebieden waarop de steunpunten voor topsport in andere steden, zoals Amsterdam en Haarlem, ondersteuning bieden. Wanneer de Gemeente het heeft over een gunstig sportklimaat, blijft dit beperkt tot onderwijs en accommodaties. Uit bovengenoemde punten kan geconcludeerd worden dat er voor een gunstig sportklimaat meer nodig is. In het actieplan zal het idee om een centraal punt voor topsport op te richten worden uitgewerkt.

1.6.3 Alkmaarse politiek over topsport In de Sportnota 2009 zijn met betrekking tot topsport een tweetal doelstellingen geformuleerd. Ten eerste om een topsportvriendelijk klimaat voor talenten te creëren. Ten tweede om de (top)sport te benutten voor de promotie van de stad Alkmaar. Hoe zit het met de uitvoering van deze doelstellingen en hoe staan de politieke partijen hier tegenover het onderwerp topsport? Om hier een beeld van te krijgen heb ik contact opgenomen met de politieke partijen in Alkmaar. Uit algemene indruk die ik heb gekregen naar aanleiding van de reacties is dat topsport niet erg leeft binnen de Alkmaarse politiek. De laatste tijd was het onderwerp wel actueel vanwege de landstitel van AZ, maar over andere sporten wordt nauwelijks gesproken. De politiek kiest nadrukkelijk voor de breedtesport en wil topsport wel faciliteren, maar niet mede-financieren. Jan Nagengast van het CDA gaf hierbij als voorbeeld dat, als er steunpunt komt voor de topsport, dan moet er ook een topsportcoördinator komen. Het CDA zou dan bijvoorbeeld wel bereid zijn om de personeelskosten voor deze topsportcoördinator te financieren, maar gaat niet de korting die sporters bij een fitnesscentrum zouden krijgen voor zijn rekening nemen. De reacties per partij zijn hieronder te lezen: OPA – Victor Kloos Topsport neemt sinds de laatste weken een zeer belangrijke plaats in binnen de gemeente Alkmaar vanwege het kampioenschap van AZ Vindt sport in de wijk belangrijker omdat dat een ontmoetingspunt is of wordt in een dergelijke wijk en sport laagdrempelig maakt Topsport kun je als gemeente faciliteren en stimuleren, maar in principe niet mede-financieren

Liberale kracht - Suzanne den Dulk Verwijst voor het huidige sportbeleid naar de nota Sportbeleid, “hierin wordt topsport wel benoemd maar niet als speerpunt gezien” De titel Sportieve Stad had de lading beter gedekt dan Alkmaar Sportstad Verwijst verder naar het convenant topsport tussen onderwijs en Gemeente Kiest als volksvertegenwoordiger nadrukkelijk voor de breedtesport om zoveel mogelijk mensen in beweging te krijgen Accommodaties dienen wel topsport waardig te zijn Subsidiëring van topsport door lokale overheid of voorrang verlenen voor een woning zijn niet de juiste instrumenten voor de gemeente Alkmaar

VVD – Rudmer Heerema Gemeente is wat terughoudend als het over topsport gaat Het tempo waarin de beslissingen gemaakt worden is traag De meeste politieke partijen in Alkmaar zien topsport als iets exclusiefs VVD vindt dat topsporters een voorbeeldfunctie hebben Topsport in Alkmaar sportstad

13

VVD ziet graag dat er één organisatie komt die zich bezig houdt met alle facetten van sport, waaronder topsport VVD is van mening dat sporttalenten iets bijzonders hebben en vind dat zij de kans moeten krijgen om hun talent te ontwikkelen

SP Op de website van de SP Alkmaar is het volgende te lezen over topsport: “Topsport kan streven en resultaat zijn van sportbeoefening, het is geen doel van gemeentelijk sportbeleid. Steun bij de organisatie van topsportevenementen is geen taak voor de gemeente”.

CDA – Jan Nagengast Als gemeente topsport wel faciliteren, maar niet financieren Goed idee om een loket voor topsport op te richten Prioriteit ligt nu bij het behouden van AZ voor de stad Alkmaar, daarna kan er naar andere onderdelen van topsport gekeken worden. Benoemd het economische voordeel dat evenementen kunnen hebben voor een stad De sportraad kan topsport op agenda zetten Politiek moet warm gemaakt worden voor topsport

Groen Links - Daan van Os Topsport en breedtesport versterken elkaar Topsport heeft rol van katalysator bij het profileren van Alkmaar als sportstad Door topsportprestaties neemt de animo voor het beoefenen van een bepaalde sport vaak toe; Daarom zet Alkmaar in om sommige toptoernooien naar Alkmaar te halen. Groen Links zet meer in op breedtesport dan op topsport PvdA – Paul Verbruggen Topsporters zijn voorbeeld voor breedtesporters en de jeugd Topsport kan enorme bijdrage leveren aan de citymarketing, vooral gemerkt na landstitel AZ PVDA verstaat onder creëren van een gunstig topsportklimaat dat Gemeente moet zorgen voor goede accommodaties Geld kan maar een keer besteed worden, PVDA kiest dan voor een bestemming waar iedereen wat aan heeft (breedtesport) Ondersteuning topsporters is taak van NOC*NSF, we moeten dingen niet dubbel gaan doen Ondersteuning van verenigingen taak van de verenigingsmanager 1.6.4 Topsport in andere steden De grote steden Amsterdam en Rotterdam zijn voorbeelden van hoe topsport georganiseerd kan zijn in een stad. Voor deze steden geldt dat ze een aparte afdeling of organisatie hebben voor topsport. Hieronder volgt een overzicht van de doelstellingen en activiteiten van deze organisaties. Om ook de vergelijking te maken met een stad die meer vergelijkbaar is met Alkmaar, wordt ook naar Stichting topsport Kennemerland voor Haarlem en omstreken gekeken. Stichting Rotterdam topsport Rotterdam Topsport is een stichting die tot doel heeft het topsportklimaat in Rotterdam te verbeteren. Dat doet zij in nauwe samenwerking met de gemeente Rotterdam, lokale, nationale en internationale sportorganisaties, het bedrijfsleven, onderwijsinstellingen en de media. De missie van Rotterdam topsport luidt: Het bereiken en versterken van de nationale en internationale positionering van Rotterdam als toonaangevende sportstad, waarin de sportinfrastructuur en het organiserend vermogen optimaal zijn ontwikkeld. Topsport in Alkmaar sportstad

14

Drie aandachtsgebieden worden onderscheiden: 1. Topsportevenement Acquisitie, begeleiding, ondersteuning, promotionele en economische benutting van topsportevenementen. 2. Topsportinfrastructuur - Advisering, begeleiding en ondersteuning van individuele topsporters/ topsporttalenten - Advisering, begeleiding en ondersteuning van Rotterdamse topsportverenigingen en organisaties - Creëren van faciliteiten ten behoeve van de combinatie topsport en onderwijs - Advisering op het gebied van topsportaccommodaties - Sportmedische zorg voor top- en breedtesport door middel van het Sportmedisch Centrum Rotterdam 3. Synergie topsport en breedtesport Advisering en begeleiding van activiteiten door topsporters en topsportclubs in het kader van sportstimulering en schoolsport, dit in samenwerking met Sport en Recreatie en Rotterdam Sportsupport. Activiteiten zijn onder andere clinics voor de jeugd, demonstraties en schoolactiviteiten.

Stichting topsport Amsterdam Topsport Amsterdam is het kennis- en informatiecentrum voor de topsport in de regio Amsterdam. De stichting heeft zich ten doel gesteld om het totale topsportklimaat in de regio Amsterdam te verbeteren. Bij Topsport Amsterdam zijn alle kennis, ervaring en expertise op het gebied van topsportbegeleiding, topsportevenementen en topsportaccommodaties in één loket samengebracht. Topsport Amsterdam heeft een neutrale positie en beschikt over een krachtig netwerk. Binnen Amsterdam heeft Topsport Amsterdam goede relaties met onderwijsinstellingen en het bedrijfsleven. Buiten Amsterdam onderhoudt Topsport Amsterdam goede relaties met nationale sportbonden, het ministerie van VWS en sportkoepel NOC*NSF. Topsport Amsterdam heeft met de gemeente Amsterdam de volgende ambities: Amsterdam investeert in sportieve talentontwikkeling Amsterdam is trots op zijn sporters, verenigingen en accommodaties Amsterdam is gastheer van grootschalige topsportevenementen Om deze ambities te realiseren kent Topsport Amsterdam de volgende kerntaken:

Het begeleiden, adviseren en ondersteunen van talenten, topsporters en topsportverenigingen Het verwerven en ondersteunen van (inter)nationale topsportevenementen Het adviseren met betrekking tot de topsportinfrastructuur. Het bevorderen van de relatie tussen de topsport en het bedrijfsleven.

Stichting topsport Kennermerland Topsport Kennemerland heeft de ambitie om Kennemerland de plek voor een ideale topsport beoefening te laten worden. Wij willen zorgen voor een structuur waarbinnen topsporters en talenten kunnen excelleren. De doelstellingen van de stichting zijn: - Het bundelen van krachten tussen topsportclubs en –verenigingen. - Het optimaliseren van de randvoorwaardelijke topsport elementen. - Het betrokken maken van het bedrijfsleven en publiek bij topsport in Haarlem en omgeving. STK gaat zich tevens nadrukkelijk bezighouden met het herkennen en ontwikkelen van talent. Hiervoor zal STK alle randvoorwaardelijke topsportzaken gaan optimaliseren.


15

Voor al deze organisaties geldt dus dat ze zich ten doel stellen om het topsportklimaat van hun stad te verbeteren. Dit doen ze met name door het ondersteunen van topsporters, topsportverenigingen en organisatoren van topsportevenementen. Verder valt op dat ze topsport en bedrijfsleven graag bij elkaar willen brengen.


16

2 INTERNE ANALYSE Deze interne analyse moet een inzicht geven in de organisatie en haar sterktes en zwaktes. Ik richt me hier op de uitvoerende partijen van de sport in de gemeente Alkmaar, omdat Alkmaar de wens heeft om zich te profileren als sportstad.

2.1

Organisatie

“Alkmaar heeft tevens de ambitie om zich naast kaas-, cultuur-, en winkelstad ook als sportstad te profileren”. (Sportnota 2009)

2.1.1 Algemeen Hoe is de sport georganiseerd in Alkmaar? De sport in Alkmaar is onderverdeeld in drie verschillende organisaties, te weten: Sportbedrijf; is verantwoordelijk voor de exploitatie en het beheer en de verhuur van de gemeentelijke sportaccommodaties: sporthallen, zwembaden, de ijsbaan en sportvelden Sportbureau-Alkmaar; voert het gemeentelijk sportbeleid uit en zorgt voor stimulering van sportdeelname en ondersteunt verenigingen. Sport- en speluitleen kan ook via het Sportbureau. Sportraad; behartigt de belangen van de ruim 80 aangesloten sportverenigingen Daarnaast zijn er bij de gemeente twee ambtenaren die sport in hun portefeuille hebben zitten. Hoewel ook topsport daar een onderdeel van uit maakt, wordt hier op dit moment weinig aandacht aan besteed.

2.1.2 Doelstelling Met betrekking tot topsport en citymarketing heeft Alkmaar de volgende doelstellingen: 1. Het creëren van een topsportvriendelijk klimaat voor talenten 2. Het benutten van de (top)sport voor de promotie van de stad Alkmaar Uit de doelstellingen op het gebied van topsport valt op te maken dat Alkmaar het belang dat topsport kan hebben voor citymarketing inziet en dat ze haar sporters zo goed mogelijke omstandigheden wil bieden waarin ze hun talent kunnen ontwikkelen.

2.2

Topsport bij de Alkmaarse sportverenigingen

Verenigingen maken nog altijd een belangrijk deel uit van de sportinfrastructuur. Daarnaast sporten echter steeds meer mensen bij anders georganiseerde sportorganisaties. In dit rapport rekenen we ook (nietcommerciële) organisaties mee die sport aanbieden in ander verband dan verenigingsverband.

2.2.1 Verenigingen met topsportambitie Per email is geïnventariseerd welke sportverenigingen in Alkmaar ambitie hebben op het gebied van topsport. Voorwaarde daarbij was wel dat de vereniging een tak van sport aanbiedt die is aangesloten bij NOC*NSF. Een overzicht van de verenigingen waar contact mee is geweest, is te vinden in bijlage 2. Op de volgende bladzijde volgt een overzicht van de verenigingen die hebben aangegeven topsportambitie te hebben:

Dames 1 van honk- en softbalvereniging Alcmaria Victrix gaat voor promotie naar de hoogste klasse.


17

Trampolinevereniging Triffis (trampolinespringen) Springers lid van nationale selectie Springers doen mee aan internationale toernooien Samenwerking met LOOT school Willem Blaeu

Alkmaarse schermvereniging Ludus et Gladius (schermen) Doet vooral aan talentontwikkeling (tot 19 jaar); zodra schermers gaan werken of studeren trekken ze weg uit Alkmaar Schermen is een dure sport; ouders spelen sleutelrol PITS (Papendal Instituut Top Schermen); indien je niet aan het volledige programma meedoet, krijg je geen financiële ondersteuning van de bond. Aan het programma meedoen is onmogelijk als je niet in de buurt van Papendal gaat wonen Vereniging heeft nu accommodatie in een gymzaal; missen een kantine om echt een vereniging te zijn Schermtalenten komen allemaal uit regio Alkmaar

Wielervereniging Alcmaria Victrix (wielrennen) Leden actief in Tour de France, andere grote koersen, baan EK en WK Weinig ondersteuning, wel voor wat betreft trainingsondersteuning Er zijn duidelijk leden met topsportambities aanwezig, de belangrijkste opdracht aan de vereniging is het klaarstomen van jonge renners tot een hoog niveau.

Stichting topsport Tom van der Kolk (judo) Judoka’s die tot de top van Nederland behoren en ook meedoen aan internationale toernooien Judoka’s uit Nijmegen en Almere die 3 tot 4 keer in de week naar Alkmaar komen. Zitten hier op LOOT-school. Het is heel moeilijk om hier huisvesting voor ze te vinden. Wilden een groot evenement organiseren, maar kregen het niet van de grond. Er was geen ondersteuning/geld Sportinstituut heeft eigen fysiotherapeut en fitnesscentrum

Alcmaria Victrix (softbal) Selectie van 14 meiden Veel speelsters zitten in selectie jong oranje 22 softbalsters op LOOT-school Spelen op dit moment in de één na hoogste klasse Willen volgend jaar hoofdklasse gaan spelen Organiseren in juli 2009 EK softbal voor jeugd Hebben de ambitie om in de toekomst ook grote senioren toernooien te organiseren Accommodatie biedt veel mogelijkheden Oud bondscoach Gonny Farley is coach

AMHC (hockey) H1 speelt overgangsklasse (één na hoogste niveau) e D1 speelt 1 klasse (twee na hoogste niveau) Op 1 januari 2009 is het Alkmaar Hockey High Performance Project van start gegaan in samenwerking met Rabobank. Hoofddoel van het project is om talenten bij de AMHC sterker te ontwikkelen en aan de club te binden, waardoor de grootste hockeyvereniging boven het Noordzeekanaal naar een hoger niveau getild gaat worden

AFC’34 (voetbal Speelt met zijn eerste elftal in de eerste klasse


18

-

-

2.3

Streeft ernaar te promoveren. In dat geval zouden ze komen te spelen in de hoogste amateurklasse die er is, namelijk de hoofdklasse Streven ook met hun jeugdelftallen naar een zo hoog mogelijk niveau, met name bij de junioren Hun hoogste A-junioren- en B-junioren elftallen spelen op dit moment "landelijk". Dit is een hoog niveau, en dat willen ze graag handhaven. Het liefst zouden ze ook met hun C-junioren (C1) op landelijk niveau spelen Trachten het topsportniveau zoveel mogelijk te bereiken met goed opgeleide trainers. Bij veel van hun trainers wordt prestatief gedacht.

DAW (zwemmen) Zwemafdeling zit in de hoofdklasse Groeiende afvaardiging zwemmers naar NK met steeds betere prestaties Waterpolo loopt op dit moment minder maar verwachting is dat dat in de toekomst weer aantrekt e 6 plaats gehaald op NK bij het synchroonzwemmen, verder is het synchroonzwemmen een kleine afdeling Heeft de ambitie om tot topsportvereniging uit te groeien Zien voor de toekomst mogelijkheden om een regionaal trainingscentrum te worden Onlangs door de KNZB uitgekozen als één van de tien verenigingen die een sponsorbijdrage krijgen van E.on om de zwemafdeling te professionaliseren Hebben moeite om goede trainers te vinden Hebben op dit moment geen hoofdsponsor Vrijwilligerstekort voor wedstrijden en trainingen Organiseren regelmatig evenementen (NK sprint, NK synchroonzwemmen)

Funakoshi (karate) Met bijna 600 leden één van de grootste karateverenigingen van Nederland Laatste jaren Nederlands kampioenen afgeleverd bij jeugd en senioren Hoofdtrainer is Johan Doesburg, oud bondscoach van de jeugd Draait volledig op eigen kracht

Alkmaarse Shotokan Karate do Johan Bult (karate) De vereniging neemt deel aan wedstrijden op nationaal niveau en presteert daar redelijk Eén van de jeugdleden traint bij karate bond Nederland Enkele jeugdleden die meedoen aan regionale trainingen Zowel de talenten als de trainers hebben de ambitie om mee te draaien in de top

Topsportaccommodaties

“Alkmaar beschikt over accommodaties die mogelijkheden bieden voor topsportevenementen, die ons in staat stellen om de stad nationaal en internationaal als sportstad op de kaart te zetten”. (Sportnota 2009) Topsportaccommodaties zijn noodzakelijk om nationale en internationale sportevenementen te kunnen organiseren. Daarnaast zijn topsportaccommodaties nodig voor de ontwikkeling van topsport in Alkmaar. In het kader van Alkmaar sportstad kan een topsportaccommodatie de stad Alkmaar bekendheid en uitstraling geven. Een accommodatie is een topsportaccommodatie indien het voldoet aan de nationale en/of internationale eisen, zoals die gelden vanuit NOC*NSF. De laatste jaren heeft Alkmaar flink geïnvesteerd in haar sportaccommodaties. Zo hebben onder andere alle voetbalaccommodaties een kunstgrasveld gekregen, is het honk- en softbalcomplex van Alcmaria Victrix op topniveau gebracht en is de wielerbaan in het Sportpaleis gerenoveerd.


19

Welke topsportaccommodaties zijn er in Alkmaar? Alkmaar heeft de beschikking over de volgende topsportaccommodaties: Wielerbaan (sportpaleis) DSB stadion Zwembad de Hoornse Vaart IJsbaan de Meent Sporthal de Hoornse Vaart Honk- en softbalaccommodatie van Alcmaria Victrix Sporthal Oosterhout Tennispark de Hout Zwembad de Hoornse Vaart.

De accommodaties verkeren in goede staat. Naast de goede kwaliteit, is ook de hoeveelheid topsportaccommodaties in Alkmaar positief te noemen. De accommodaties zijn dus een sterk punt in het Alkmaarse topsportklimaat. Dit biedt veel mogelijkheden voor het organiseren van topsportevenementen. Een E K softbal voor de jeugd, het M4 Future tennistoernooi en het EK baanwielrennen zijn hier voorbeelden van.

Sporthal Oosterhout.

2.4

Topsportevenementen

“Sport heeft een belangrijke promotiewaarde voor de stad. Het onderdak bieden aan (inter)nationale (top)sportevenementen, biedt kansen voor de profilering van Alkmaar als een sportstad.” (Sportnota 2009) 2.4.1 Algemeen Bij het profileren van Alkmaar als sportstad kunnen topsportevenementen een belangrijke rol spelen. Topsportevenementen zijn sportevenementen op het hoogste niveau nationaal en internationaal. Sportmarketeer Hans Westerbeek heeft samen met anderen onderzoek verricht naar de voordelen van het onderdak bieden aan sport (en andere) evenementen. De voordelen kunnen in vier categorieën worden ondergebracht: 1. Publiciteit 2. Ontwikkeling van het (toeristische) bedrijfsleven 3. Versterking van het imago 4. Economische meerwaarde Naast dat evenementen een positief effect hebben op het imago van een stad, dragen ze dus ook bij aan de ontwikkeling van het (toeristische) bedrijfsleven en kunnen ze zorgen voor een economische meerwaarde.

2.4.2 Topsportevenementen in Alkmaar Uit bovenstaand citaat uit de Sportnota, blijkt dat Alkmaar de voordelen ziet die (top)sportevenementen een stad kunnen bieden. Om topsportevenementen te kunnen organiseren, zijn accommodaties nodig die aan de nationale of internationale eisen voldoen. Alkmaar beschikt over meerdere accommodaties die de stad in staat stellen om sportevenementen op het hoogste niveau te laten plaatsvinden. Op dit moment is er één jaarlijks terugkerend topsportevenement, namelijk het M4 Future tennistoernooi. De afgelopen jaren heeft er tevens een internationaal basketballtoernooi plaatsgevonden in Alkmaar, maar wegens financiële redenen kon dat dit jaar niet doorgaan. Daarnaast worden er in Alkmaar regelmatig


20

eenmalige topsportevenementen gehouden, zoals het EK baanwielrennen in 2008 en het NK sprint zwemmen in 2009. Voor het organiseren van sportevenementen heeft de Gemeente een budget beschikbaar van €60.000.

Het M4 future tennistoernooi van 2008

2.5

Theo Bos in actie tijdens EK baanwielrennen in het Sportpaleis in Alkmaar

AZ

“De komst van het AZ stadion en de successen van AZ in de voorgaande seizoenen, hebben zonder enige twijfel een zeer belangrijke rol gespeeld in het aanzien van Alkmaar als een (top)sportstad.” (Beleidskader sport 2009 en verder) AZ neemt een aparte plaats in binnen de Alkmaarse topsport. AZ is geen amateurvereniging, maar een professionele organisatie waar veel geld in omgaat. Daarom wordt AZ in dit rapport niet tot de topsportverenigingen gerekend. Ten behoeve van een doorlopende talentontwikkeling en noodzakelijke speciale begeleiding, heeft de Gemeente in 2005 samen met AZ en de onderwijsinstellingen Willem Blaeu, Horizon College en Hogeschool INHOLLAND een convenant topsport ondertekent. AZ speelt een belangrijke rol voor de citymarketing van Alkmaar. De club heeft landelijke bekendheid, trekt veel media aandacht en zet daardoor Alkmaar op de kaart. Als AZ straks Europa in gaat, zal zowel AZ als Alkmaar ook buiten de landsgrenzen bekendheid krijgen. De landstitel van AZ leverde Alkmaar bovendien veel free publicity op. Het DSB stadion is daarnaast een ‘landmark’ van de stad geworden. Het moge duidelijk zijn dat AZ een belangrijke bijdrage levert aan de uitstraling van Alkmaar in het algemeen en aan de uitstraling van Alkmaar als sportstad. Het is daarom belangrijk dat de club voor Alkmaar behouden blijft.

Feestende supporters na het landskampioenschap van AZ.


21

3

SWOT-ANALYSE

Uit de voorafgaande analyses is de volgende SWOT naar voren gekomen. Hierin staan de belangrijkste sterktes en zwaktes vanuit de interne analyse en de belangrijkste kansen en bedreigingen vanuit de externe analyse.

Sterktes 1. Alkmaar heeft de ambitie om zich te profileren als sportstad. 2. In de Sportnota 2009 is te lezen dat Alkmaar voor de sporters die nationaal en/of internationaal de top willen bereiken een bijdrage wil leveren aan een gunstig sportklimaat. 3. Er heerst veel ambitie bij de Alkmaarse sportverenigingen. 4. Veel accommodaties die geschikt zijn voor topsport(evenementen). 5. Mogelijkheid om in Alkmaar topsport en studie met elkaar te combineren.

Zwaktes. 1. Gebrek aan actieplannen en het daadwerkelijk uitvoeren van de ideeën. 2. Ontbreken van topsportbeleid in de gemeente Alkmaar. 3. Nauwelijks ondersteuning vanuit de Gemeente voor de topsport.

Kansen 1. Oprichting van CTO’s (Centra Topsport en Onderwijs) en NTC’s (nationale trainingscentra). 2. Nota “tijd voor sport”; wat inhoudt dat het kabinet de topsportonderdelen waarin Nederland goed presteert of goed kan presteren en die bovendien goed passen in de beleidsdoelstellingen, zal ondersteunen bij nationale talentontwikkelingsprogramma’s, de aanstelling van coaches en organisatie van evenementen in Nederland. 3. Geen echte topsportsteden in de directe omgeving; de dichtstbijzijnde stad met goede topsportvoorzieningen is Amsterdam. 4. Goede prestaties van AZ. 5. Herstructurering van de Westrand.

Bedreigingen 1. Economische crisis; ook voor de sportwereld heeft dit grote gevolgen. Het zal moeilijker zijn om sponsors te werven en te behouden. 2. Getalenteerde sporters die wegtrekken uit Alkmaar zodra ze gaan studeren. 3. De meerderheid van de politieke partijen in Alkmaar kiest nadrukkelijk voor breedtesport. 4. Topsport neemt geen plaats in op de politieke agenda.


22

4 CONFRONTATIEMATRIX EN UITDAGINGEN

S1

Sterktes S2 S3 S4

S5

Z1

Zwaktes Z2 Z3 Z4

Z5

Kansen

K1 K2 K3

Aanvallen

Verdedigen

Versterken

Terugtrekken

K4

Bedreigingen

K5

B1 B2 B3 B4

Uitdagingen 1. (S1/K3) Alkmaar heeft de ambitie om zich te profileren als sportstad. In de regio Noord-Holland noord zijn er geen steden/plaatsen waar goede omstandigheden voor het bedrijven van topsport zijn gecreëerd. De dichtstbijzijnde stad met goede topsportvoorzieningen is Amsterdam. De uitdaging die naar aanleiding hiervan geformuleerd kan worden is hoe Alkmaar in het kader van Alkmaar Sportstad voor het gebied Noord-Holland noord een regionale functie kan vervullen voor de getalenteerde sporters. 2.

(S2/B4) In de Sportnota 2009 is te lezen dat Alkmaar voor de sporters die nationaal en/of internationaal de top willen bereiken een bijdrage leveren aan een gunstig sportklimaat. Hier staat tegenover dat topsport geen plaats inneemt op de politieke agenda en er op dit moment geen actie wordt ondernomen naar aanleiding van deze doelstelling. De uitdaging die naar aanleiding hiervan geformuleerd kan worden is hoe ervoor gezorgd kan worden dat de politiek actie onderneemt om de doelstelling van een topsportvriendelijk klimaat voor talenten werkelijkheid te laten worden.

3.

(S3/B2) Er heerst veel ambitie binnen de Alkmaarse sportverenigingen. Een bedreiging waar de verenigingen mee te maken hebben, is dat getalenteerde sporters wegtrekken uit Alkmaar zodra ze gaan studeren. De uitdaging die naar aanleiding hiervan geformuleerd kan worden is hoe Alkmaar haar talenten kan behouden.

4.

(S5/K1/K5) Een sterkte van Alkmaar is dat de voorzieningen voor het combineren van topsport en onderwijs goed geregeld zijn. Samen met de plannen voor de herstructurering van de Westrand, bied dit allicht mogelijkheden voor het vestigen van een CTO of NTC, die onlangs van start zijn gegaan. Als de plannen voor de Westrand gerealiseerd gaan worden, zal namelijk in één keer aan een groot gedeelte van de eisen voor een Nationaal Trainingscentrum voldaan worden. De uitdaging die hierbij geformuleerd kan worden is hoe de herstructurering van de Westrand het mogelijk kan maken om één of meerdere Nationale trainingscentra in Alkmaar te vestigen.


23

5

CONCLUSIE

Alkmaar heeft de wens om zich te profileren als sportstad. Sport is onder te verdelen in twee takken: breedtesport en topsport. Op het gebied van breedtesport heeft Alkmaar zich de laatste jaren sterk ontwikkeld. Zo is er bijvoorbeeld flink geïnvesteerd in de aanstelling van vakleerkrachten voor lichamelijke opvoeding in het onderwijs. Daarnaast worden er vanuit het Sportbureau veel sportactiviteiten georganiseerd voor specifieke doelgroepen, zoals voor de jeugd, voor ouderen, voor allochtonen en voor gehandicapten. Dit is een hele positieve ontwikkeling. Wil je echter een sportstad zijn, dan zul je in mijn ogen zowel in breedtesport, als in topsport moeten investeren. Voor wat betreft topsport is er in Alkmaar hoofdzakelijk aandacht voor AZ. Begrijpelijk, vooral na het behalen van de landstitel, maar er is zoveel meer. Schermen, trampolinespringen en judo zijn voorbeelden van andere sporten die in Alkmaar op het hoogste niveau beoefend worden. Voor deze sporten is nauwelijks ondersteuning vanuit de Gemeente, terwijl daar wel behoefte aan is. In de Sportnota 2009 is te lezen dat Alkmaar voor sporters die nationaal en/of internationaal de top willen bereiken een bijdrage wil leveren aan een gunstig sportklimaat; ondersteuning bij het combineren van de noodzakelijke training en het volgen van onderwijs, alsmede het zoveel mogelijk aanpassen van de sportaccommodaties aan de geldende eisen voor het bedrijven van topsport. Goede accommodaties en de mogelijkheid voor sporters om topsport en onderwijs te kunnen combineren, zijn belangrijke voorwaarden voor talenten om zich te kunnen ontwikkelen. Wil Alkmaar voor haar talenten een gunstig topsportklimaat creëren, dan is daar echter meer voor nodig dan het bieden van goede accommodaties en een convenant met onderwijsinstellingen. Sportmedische begeleiding, hulp voor de sporters bij het vinden van huisvesting, financiële ondersteuning, ondersteuning bij het organiseren van evenementen, zijn voorbeelden van wat de Alkmaarse topsportwereld mist. Binnen de Alkmaarse politiek is topsport op dit moment geen agendapunt. In de Sportnota zijn doelstellingen opgenomen op het gebied van topsport. Concrete plannen voor de uitwerking hiervan ontbreken echter. Er is geen beleid. De politiek kiest nadrukkelijk voor de breedtesport, om zoveel mogelijk mensen in beweging te brengen. Willen we ervoor zorgen dat er meer ondersteuning komt voor de topsport, dan zal de politiek hier eerst warm voor gemaakt moeten worden. Alkmaar heeft echter de ambitie om zich te profileren als sportstad. Aan de politieke partijen moet duidelijk gemaakt worden dat in een sportstad zowel aandacht is voor breedtesport, als voor topsport. Topsport heeft Alkmaar op meerdere vlakken iets te bieden. Om te beginnen reikt topsport verder dan de stadsgrenzen, wat belangrijk is als je je wilt profileren als sportstad. Topsport brengt de nodige media-aandacht met zich mee, denk bijvoorbeeld aan de landstitel van AZ. Dit heeft de stad veel free publicity opgeleverd. Daarnaast zorgen topsportevenementen dat mensen naar de stad komen, wat een positief gevolg heeft voor de economie. Topsportaccommodaties kunnen bovendien een belangrijke bijdrage leveren aan de uitstraling van de stad. Tot slot kan topsport de breedtesport versterken. Topsporters zijn vaak een voorbeeld voor de breedtesporters/jeugd, goede trainers kunnen andere trainers binnen de vereniging beter maken en topaccommodaties zullen ook aantrekkingskracht hebben op breedtesporters. De herstructurering van de Westrand, de komst van Centra voor topsport en onderwijs en Nationale Trainingscentra, de Nota tijd voor sport en de vele topsportaccommodaties in Alkmaar, bieden veel mogelijkheden. De belangrijkste vraag nu is wat Alkmaar echt wil met topsport en of de stad bereid is hierin te investeren. Mocht dan tot de conclusie worden gekomen dat Alkmaar echt een stad wil zijn die de omstandigheden in voor het bedrijven van topsport zo goed mogelijk wil maken, het beste wil voor haar sporttalenten en ambitieuze verenigingen en bovendien bereid is te investeren in topsport, dan zou ik zeggen: “Ga ervoor en creëer een win-win situatie voor Alkmaar en haar topsporters. Dit zou recht doen aan de ambities en het talent van de in Alkmaar aanwezige (top)sporters en (topsport)verenigingen.


24

6 AANBEVELINGEN Naar aanleiding van de SWOT analyse en de uitdagingen vanuit de confrontatiematrix, zijn deze aanbevelingen tot stand gekomen. Allereerst wil ik adviseren om ervoor te zorgen dat topsport een politiek agendapunt wordt in Alkmaar. Als de politiek niet achter de mening staat dat in een sportstad zowel aandacht moet zijn voor breedtesport als voor topsport, dan zal er geen aandacht zijn voor topsport en zal er dus ook geen verandering komen in de huidige situatie. In de Sportnota zijn doelstellingen opgenomen op het gebied van topsport. Deze doelstellingen zijn vervolgens niet nader uitgewerkt. Er zijn dus geen concrete plannen die ervoor gaan zorgen dat deze doelstellingen behaald gaan worden. Het is daarom raadzaam om een topsportbeleid op te stellen. Dit topsportbeleid moet richting geven aan wat Alkmaar wil met topsport, hoe ze dat wil bereiken en wie hier verantwoordelijk voor is. Door bijvoorbeeld criteria op te stellen, zal het beleid houvast bieden voor in de toekomst te nemen beslissingen en het beschikbaar stellen van middelen. Daarnaast zal het goed zijn als er een apart budget komt voor topsport, waarvan topsportgerelateerde kosten betaald worden. Vanuit de Alkmaarse topsportwereld is grote behoefte aan meer ondersteuning vanuit de Gemeente. Door het oprichten van een topsportloket, zal gehoor worden gegeven aan deze behoefte. Het topsportklimaat in Alkmaar zal hierdoor verbeteren en talenten kunnen zo voor de stad te behouden blijven. Dit topsportloket zal tot doel hebben om het topsportklimaat in Alkmaar te verbeteren. Dit wordt bereikt door ondersteuning te bieden aan topsporters en hun coaches, topsportverenigingen, topsportaccommodaties en organisatie van topsportevenementen. In hoofdstuk 7 wordt het topsportloket nader uitgewerkt. Er zal dan een topsportcoördinator moeten worden aangesteld. Deze persoon zal aanspreekpunt zijn voor alle vragen die betrekking hebben op topsport in Alkmaar. Het is taak van deze topsportcoördinator om een netwerk op te richten van faciliteiten voor de topsport. Denk hierbij aan afspraken maken met fitnesscentra, sportmedische instellingen en woningbouwverenigingen. Tevens zou ik willen aanbevelen om het bedrijfsleven hier actief bij te betrekken. Een gedeelte van dit plan zal door de Gemeente gefinancierd kunnen worden en een gedeelte door middel van sponsoren. Alkmaar beschikt over meerdere accommodaties die geschikt zijn voor het organiseren van topsportevenementen. Topsportevenementen kunnen een belangrijke rol spelen voor de citymarketing. Daarnaast bieden topsportevenementen verschillende voordelen voor een stad, zoals economische spin-off. Daarom adviseer ik om minstens één jaarlijks terugkerend topsportevenement in Alkmaar te organiseren. Door een jaarlijks terugkerend evenement te organiseren, zal het evenement geassocieerd worden met Alkmaar. Dit evenement moet worden aangevuld met minstens twee eenmalige topevenementen, zoals een EK baanwielrennen of een EK softbal voor de jeugd. De ligging, de accommodaties, de LOOT school en de vele ambitieuze verenigingen maken Alkmaar dé aangewezen plaats voor het centrum van de topsport voor de regio Noord-Holland noord. Door in te zetten op talentherkenning en ontwikkeling en te zorgen voor goede randvoorwaarden zullen meer talenten hun weg naar Alkmaar weten te vinden. Dit zal een bijdrage leveren aan het imago van Alkmaar als Sportstad. Op dit moment is het nog te vroeg, maar als de aanbevelingen van Expertteam over ambities en wensen van sporten onderwijsorganisaties in de Westrand van Alkmaar, zoals genoemd in hoofdstuk 1.6.1, worden uitgevoerd (toptrampoline- en schermhal, huisvesting, sportmedisch centrum, sporthotel), dan biedt dit mogelijkheden voor het vestigen van een Nationaal trainingscentrum. Een Nationaal trainingscentrum, zal een grote bijdrage leveren aan het imago van Alkmaar Sportstad. Zodra het mogelijk is, moet er zeker gekeken worden of dit voor één of meerdere sporten gerealiseerd kan worden.


25

7

UITWERKING TOPSPORTLOKET

Het doel van dit rapport was om de mogelijkheden voor Alkmaar op het gebied van topsport in beeld te brengen. Daarnaast gaat het er ook om hoe de omstandigheden voor het bedrijven van topsport in Alkmaar verbeterd kunnen worden. In de aanbevelingen is geadviseerd om een afdeling topsport op te richten, die tot doel heeft om de topsport in Alkmaar te ondersteunen. Uit gesprekken met verenigingen met topsportambitie is namelijk duidelijk naar voren gekomen dat er behoefte is aan meer ondersteuning vanuit de Gemeente. Echter, vanuit de politiek kiest het overgrote merendeel van de partijen nadrukkelijk voor de breedtesport. Als ze moeten kiezen, investeren ze liever in iets waar iedereen wat aan heeft, dan in een aantal topsporters. Ik ben echter van mening dat hier een win-win situatie te behalen valt. Het topsportloket is dan vooral gericht op de topsport, ook op de breedtesport kan het een positieve invloed hebben. Door de top van verenigingen naar een hoger niveau te tillen, kan tevens de kwaliteit van de breedtesport verhoogd worden. Een topcoach kan zijn of haar kennis bijvoorbeeld overdragen aan andere coaches binnen de vereniging. Daarnaast kunnen topsporters als voorbeeld fungeren en zorgen voor aanwas in de breedte voor een vereniging. De komst van een afdeling topsport zal voor een heel groot deel in de behoeftes van de sporters en verenigingen gaan voorzien. Vanuit de verenigingen is dit namelijk een punt dat in de gesprekken telkens naar voren kwam en werd aangekaart. Voor de stad Alkmaar zal het een stap in de richting van Alkmaar sportstad zijn. Door een afdeling topsport op te richten bij het Sportbureau, zullen de sportvoorzieningen in Alkmaar gecompleteerd worden. Zowel de topsport, als de breedtesport zal dan namelijk bediend worden. Dit hoofdstuk wil ik gebruiken om deze aanbeveling verder uit te werken. Hoe kan invulling worden gegeven aan het topsportloket? Wat moet er gedaan worden om dit op te zetten? Wie is hier verantwoordelijk voor? Wie moet het financieren? En wanneer kan het van start gaan? Dat zijn vragen die in dit hoofdstuk aan bod komen.

7.1

Hoe het eruit komt te zien

Verenigingen Om in de behoefte van de topsportverenigingen en sporters/coaches te voorzien, zullen er allereerst meer faciliteiten moeten komen. In veel sporten vormt bijvoorbeeld krachttraining een onderdeel van de training. Ten eerste beschikt lang niet elke vereniging over een krachtruimte. Ten tweede mist bijvoorbeeld een zwemtrainer vaak de specifieke kennis op het gebied van krachttraining. Door afspraken te maken met een fitnesscentrum kan deze tekortkoming worden opgelost. Financieel en organisatorisch is het namelijk niet voor elke vereniging mogelijk om dit voor zichzelf te regelen. Bovendien is het een stuk efficiënter als dit centraal geregeld kan worden. Ook andere faciliteiten, zoals sportmedische begeleiding en hulp bij het vinden van huisvesting kunnen op deze manier centraal georganiseerd worden. Om deze plannen uit te voeren, zal er bij het Sportbureau een topsportcoördinator moeten worden aangesteld. Deze coördinator is aanspreekpunt voor alle vragen met betrekking tot topsport. Ook is het zijn of haar taak om een faciliteitennetwerk op te zetten. De topsportcoördinator is er voor sporters, coaches, verenigingen en organisaties van topsportevenementen. De kosten voor de topsportcoördinator zullen door de Gemeente betaald moeten worden. Sporters en coaches Naast het faciliteren zal er in sommige gevallen puur behoefte zijn aan een financiële bijdrage. Hiervoor zal een talentenfonds opgericht worden. Sporters en coaches die aan de opgestelde criteria voldoen, kunnen een aanvraag doen voor een eenmalige bijdrage vanuit dit fonds, bijvoorbeeld voor een tegemoetkoming in de kosten van een buitenlandse trainingsstage. Het geld voor dit talentenfonds zal van sponsors vanuit het bedrijfsleven moeten komen. Het bedrijfsleven zal dus actief bij de topsport in Alkmaar betrokken moeten worden. Wel zal het een taak van de Gemeente zijn om een actieve rol te spelen bij bemiddeling met het bedrijfsleven.


26

Als tegenprestatie heeft de Gemeente het recht om de sporters in te zetten bij breedtesportactiviteiten. Op die manier kan geprofiteerd worden van de voorbeeldfunctie die topsporters hebben voor de jeugd. Om de top te bereiken is een goede coach essentieel. Net als sporters moeten ook topcoaches zichzelf blijven ontwikkelen. Trainerscursussen die de deskundigheid van coaches bevorderen zijn soms erg duur als deze volledig door de vereniging en de coach zelf betaald moeten worden. Het topsportloket kan in deze gevallen een financiële bijdrage leveren aan deskundigheidsbevordering voor topcoaches. Evenementen In de aanbevelingen heb ik aangegeven dat het goed zal zijn als er één jaarlijks terugkerend evenement in Alkmaar zal zijn, aangevuld met twee eenmalige evenementen. Vergelijkbaar met het talentenfonds zal er een evenementenfonds worden opgezet, van waaruit deze topsportevenementen gefinancierd kunnen worden. Topsportevenementen brengen vaak de nodige media-aandacht met zich mee, brengen mensen naar de stad wat goed is voor de economie en kunnen bovendien een bijdrage leveren aan het imago van Alkmaar als sportstad. Vanwege de voordelen die topsportevenementen de stad kunnen bieden, is het reëel dat de Gemeente budget beschikbaar maakt voor de financiering hiervan. Dit budget zal worden ondergebracht in het evenementenfonds. Naast financiële ondersteuning kan het topsportloket ook voor de organisatie van evenementen een faciliteitennetwerk oprichten. Denk hierbij aan een netwerk van serviceverlenende partijen zoals hotels, catering, audiovisuele hulpmiddelen en topsportaccommodaties. De aanwezigheid van een dergelijk netwerk kan de organisatie van evenementen een hoop tijd schelen. Samengevat zal de ondersteuning vanuit het topsportloket dus bestaan uit de inzet van een topsportcoördinator, een talentenfonds en een evenementenfonds.

7.2

Actiepunten

Hieronder worden stapsgewijs de stappen aangegeven die moeten worden ondernomen alvorens het topsportloket van start kan gaan. Lobbyen De eerste stap op weg naar een topsportloket zal een lobby zijn bij de Gemeente en de Alkmaarse politiek. Eerst zullen deze partijen achter het plan moeten staan, alvorens tot uitvoering over te kunnen gaan. Beleid Wanneer de politiek topsport op de agenda heeft staan en bereid is hierin te investeren, zal er allereerst beleid gemaakt moeten worden. Dit topsportbeleid moet richting geven aan wat Alkmaar wil met topsport, hoe ze dat wil bereiken en wie hier verantwoordelijk voor is. Het beleid moet houvast gaan bieden voor in de toekomst te nemen beslissingen. Sportbureau Voor het topsportloket zal er een afdeling “topsport” in Alkmaar moeten komen. Deze afdeling zal worden ondergebracht bij het Sportbureau. Voordeel van het Sportbureau is dat het goede contacten heeft met de verenigingen en met de breedtesport in Alkmaar. Topsportcoördinator Voor het opzetten en uitvoeren van het topsportloket, zal een topsportcoördinator moeten worden aangesteld. Deze topsportcoördinator heeft allereerst de taak om het topsportloket op te zetten. Vervolgens is hij of zij verantwoordelijk voor de uitvoering van dit topsportloket. De topsportcoördinator zal aanspreekpunt zijn voor alle vragen betreffende topsport. Topsportcoördinator zal een functie zijn van 1 fte. Criteria Er moeten criteria opgesteld worden waaraan sporters, coaches en verenigingen en evenementen moeten voldoen om in aanmerking te komen voor ondersteuning van het topsportloket. Topsport in Alkmaar sportstad

27

Bijeenkomst betrokken partijen Alvorens over te gaan tot actie, zal er eerst een bijeenkomst georganiseerd worden met de topsportcoördinator, de Gemeente en trainers van de topsportverenigingen. Doel hiervan is om de betrokken partijen ideeën te laten uitwisselen. Netwerk De topsportcoördinator zal een netwerk opzetten van faciliteiten die een bijdrage kunnen leveren aan de ondersteuning van de topsport, zoals sportmedische begeleiding, fitnesscentra, en een woningbouwcorporatie. Zodra dit staat, is hij of zijn verantwoordelijk voor het onderhouden van de contacten met deze instellingen. Onder het netwerk vallen ook alle betrokken partijen, zoals Sportbedrijf, gemeente, sporters, verenigingen en onderwijsinstellingen. De topsportcoördinator zal hier goede contacten mee moeten opbouwen en onderhouden. Talenten en evenementenfonds Om extra geld beschikbaar te stellen voor talenten zal er een talentenfonds opgericht worden. Sporters die aan de criteria voldoen, kunnen een aanvraag doen voor een eenmalige bijdrage vanuit het talentenfonds, bijvoorbeeld voor een tegemoetkoming in de kosten van een trainingskamp. Het bedrijfsleven zal intensief worden betrokken bij het opzetten van het talentenfonds.

7.3

Planning

Wat?

Wanneer?

Wie?

Lobbyen

week 29 t/m 47

Sportbureau

Beleid opstellen

Week 47 t/m 52

Gemeente Alkmaar

Aanstellen topsportcoördinator

week 1 t/m 3

Sportbureau

Start topsportcoördinator

week 7

Topsportcoördinator

Opstellen criteria

week 7


Bijeenkomst betrokken partijen

week 11,


Start opbouwen netwerk Start opbouwen talenten en evenementen fonds

week 12


week 12


Start topsportloket

week 27 (1 juli 2010)


28

7.4

Financiën

Onderstaand overzicht is een indicatie van de kosten van het eerste jaar van het topsportloket. Bij het opstellen van dit financiële overzicht wordt ervan uitgegaan dat Alkmaar zich uiteindelijk op een selectie van verenigingen, (individuele) sporters en evenementen zal gaan richten. Deze begroting is gebaseerd op ondersteuning van het wielrennen (Alcmaria Victrix), softbal (Alcmaria Victrix), judo (Stichting topsport Tom van der Kolk) en trampolinespringen (Triffis). Deze verengingen en hun sporters hebben op dit moment de meeste potentie. Organisatorisch is het voor hen mogelijk om de top te halen, ze hebben de ambitie, het huidige niveau is goed, de sporten passen bij Alkmaar en (behalve het trampolinespringen) beschikken ze over een topaccommodatie. De begroting is gebaseerd op ondersteuning van 10 trampolinespringers, 10 wielrenners, 7 judoka’s, 14 softbalsters en 4 coaches.

Baten De kosten voor het topsportloket zullen deels vanuit de Gemeente en deels vanuit het bedrijfsleven gefinancierd worden. Het totaal benodigde bedrag voor het eerste jaar is geraamd op €200.000. Dit bedrag is nodig om de kosten te kunnen dekken.

Lasten Faciliteiten Op de eerste plaats is het doel van het topsportloket om extra faciliteiten te bieden aan de topsport in Alkmaar. Hiervoor moet een faciliteitennetwerk opgebouwd en onderhouden worden. De kosten die hiermee gemoeid zijn, zijn de personeelskosten van de topsportcoördinator. Geprobeerd zal worden dat de topsportverenigingen en sporters tegen gereduceerd tarief gebruik kunnen maken van de faciliteiten. Hiervoor zullen kortingsregelingen worden getroffen met de betreffende instellingen, zoals fitnesscentra en fysiotherapeuten. Dit kan gedaan worden in de vorm van sponsoring. Financiële ondersteuning Sporters, coaches en de organisatie van evenementen kunnen een aanvraag doen voor bijdrage uit het talenten- of evenementenfonds. Het gaat hier om eenmalige bijdrages voor bijvoorbeeld een trainingskamp in het buitenland. Het is niet de bedoeling dat het topsportloket de volledige kosten hiervan gaat betalen. Voor de resterende kosten kan worden gekeken naar andere financieringmogelijkheden, zoals individuele sponsors, clubsponsors, de vereniging, NOC*NSF, sportbonden en het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.


29

Baten Subsidie gemeente* Sponsoring Overige baten

€ 122.000 € 64.000 € 14.000 € 200.000

Lasten Wat? Faciliteiten Voor sporters, coaches, verenigingen - Sportmedische faciliteiten - Fitnesscentra - Specifieke trainers (conditietrainer, krachttrainer) - Huisvesting Voor organisatie evenementen - Netwerk van hotels, catering, audiovisuele hulpmiddelen, topsportaccommodaties Financiële ondersteuning Voor sporters, coaches - Buitenlandse trainingsstage - Reis- en verblijfskosten buitenlandse wedstrijden - Deskundigheidsbevordering coaches Voor organisatie evenementen - Financiële ondersteuning voor organiseren van topsportevenementen Overige kosten

Vorm

Bron

Personeelskosten topsportcoördinator

Gemeente

Kosten

€ 38.000 Personeelskosten topsportcoördinator

Gemeente

Talentenfonds

Bedrijfsleven

€ 64.000

Evenementenfonds

Gemeente

€ 90.000 € 8000 € 200.000

*Subsidie van de Gemeente bestaat niet alleen uit topsportbudget, maar kan ook subsidie voor evenementen en citymarketing bevatten.


30

BRONVERMELDING

Internet www.minvws.nl www.amsterdamtopsport.nl www.topsportrotterdam.nl www.topsportkennemerland.nl www.sport.nl www.mulierinstituut.nl www.alkmaarwestrand.nl www.willemblaeu.nl www.alkmaar.sp.nl

Overigen “Alkmaar sportstad”, Beleidskader sport 2009 en verder Expertteam, Kansen samen benutten, ambities en wensen van sporten onderwijsorganisaties in de westrand van Alkmaar (2005) Nota ‘tijd voor sport’, ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport

Literatuur Jaarboek sport 2007-2008, Mulier Instituut Strategische sportmarketing, Hans Westerbeek


31

Bijlage 1: hoe het topsportklimaat van Alkmaar verbeterd kan worden In onderstaande bijlagen is te lezen hoe volgens Trampolinevereniging Triffis, Stichting Topsport Tom van der Kolk, Alkmaarse schermvereniging Ludus et Gladius, zwemvereniging DAW en de softbaltak van Alcmaria Victrix het topsportklimaat verbeterd kan worden. Trampolinevereniging Triffis Vereniging: Trampolinevereniging Triffis Contactpersoon: Alice Mooij (penningmeester) Informatie verkregen: Bijdrage ontvangen via email Behoeften: Ondersteuning bij het organiseren van evenementen.

Huisvesting van sporters die intensief in Alkmaar willen gaan trainen mogelijk maken. Sporters van buiten die voor kortere tijd (stages) of voor langere tijd in Alkmaar topsport willen beoefenen kunnen dat alleen doen als huisvesting beschikbaar is. Dit kunnen bijv. een aantal studentenwoningen zijn, waarin steeds meerdere sporters kunnen worden gehuisvest. Dergelijke faciliteiten bevorderen dat topsporters zich in Alkmaar vestigen, en daar gebruik maken van de topsportfaciliteiten; daarmee wordt het draagvlak en de uitstraling als Alkmaar (top)sportstad vergroot.

Het beschikbaar stellen van vervoer (bijv. personenbus met opdruk “Sportstad Alkmaar” voor (groepen) topsporters die in binnen en –buitenland aan wedstrijden meedoen.

Ondersteuning van verenigingen met topsportambities, door het aanstellen van een functionaris die voor topsporters van diverse disciplines kan bemiddelen t.b.v overkoepelende faciliteiten; te denken valt aan medische en mentale begeleiding, krachttrainingsfaciliteiten, etc. Realisatie voor één discipline is vaak niet haalbaar in verband met organisatorische en financiële beperkingen.

Topsport bedrijven kan niet als daarvoor geen betrokken, ambitieuze en talentvolle coaches kunnen worden aangetrokken. Hierin zou de gemeente kunnen ondersteunen; Sportcoaches zijn voor sportstimulering of adviserende taken binnen de gemeente inzetbaar, maar de combinatiefuncties in de huidige opzet zijn voor topsportcoaches moeilijk invulbaar omdat zij vaak al 6 of 7 dagen per week met hun eigen sporters aan het werk zijn in de trainingshal of bij wedstrijdbegeleiding.

Actieve bemiddeling vanuit de gemeente naar het bedrijfsleven. Bijv. voor de vorming van een topsportfonds waaruit bijv. talentontwikkeling kan worden gefaciliteerd. Verenigingen die zich (deels) richten op topsport zullen daarvoor ruimte moeten inruimen die vaak ten koste gaat van de invulling voor breedtesport. Budgettair zijn breedtesportactiviteiten vaak neutraal of positief; topsportactiviteiten zullen altijd financiële input nodig hebben naast de vaak niet geringe investering door de sporters (en hun ouders) zelf. De mogelijkheden vanuit de gemeente om topsportambities van verenigingen financieel te ondersteunen zijn niet of in ieder geval niet voldoende aanwezig.

Een vertegenwoordiging van het Olympisch netwerk Noord Holland zou in Alkmaar “spreekuur kunnen houden”. Sporters met een toegekende status hebben recht op faciliteiten vanuit het Olympisch Netwerk.

Opzetten van een overleg tussen trainers van verenigingen met topsportambities om gezamenlijk met een door de gemeente aan te stellen topsportcoördinator een optimaal topsportklimaat in te richten


32

Voor de huidige situatie van Triffis: Versnelde realisatie van de nieuwbouw van een permanent beschikbare, voor topsport geoutilleerde trampolinehal. Daarin kunnen huisvesting (sportersappartementen) en studieondersteuning (studieruimte met internetfaciliteiten) worden gerealiseerd

Alkmaarse schermvereniging Ludus et Gladius Vereniging: Alkmaarse schermvereniging Ludus et Gladius Contactpersoon: Jeroen Divendal (hoofdtrainer) Bron informatie: Gesprek met contactpersoon Behoeften: Tegemoetkoming in kosten cursussen trainers/scheidsrechters Reiskosten kwalificatiewedstrijden (6-10 per jaar in buitenland) Hulp bij vinden sponsors Fysiotherapeut Conditietrainer Korting op faciliteiten zou al een hoop schelen Willen en kunnen (internationaal) jeugdtoernooi organiseren; kwalificatietoernooi Jeroen Divendal heeft aangegeven een bijdrage te kunnen leveren aan de topsportorganisatie met zijn kennis over mentale begeleiding; action type. “Veel is er al, het moet alleen georganiseerd worden.”

Stichting topsport Tom van der Kolk Vereniging: Stichting Topsport Tom van der Kolk Contactpersoon: Ria Berends (officemanager) Bron informatie: Gesprek met contactpersoon Behoeften: Financiële bijdrage voor trainingskampen topjudoka’s Ondersteuning bij het organiseren van evenementen Ondersteuning bij het vinden van huisvesting “Veel te weinig ondersteuning. De behoefte hieraan is er zeker”! “Er is heel veel, doe er wat mee”!

DAW Vereniging: DAW (zwemmen) Contactpersoon: Hans Schoenmakers (zwemcommissie) en Robert Stammis ( waterpolocommissie) Bron informatie: Gesprek met contactpersonen Behoeften: Tegemoetkoming in de kosten voor opleiding trainers Ruimte voor krachttraining Begeleider voor krachttraining Fysiotherapeut Sportarts Sportmedische keuring Mentale begeleiding


33

Alcmaria Victrix (softbal) Vereniging: Alcmaria Victrix (softbal) Contactpersoon: Gonny Farley (hoofdcoach) Bron informatie: Gesprek met contactpersoon Behoeften: De communicatie tussen LOOT-school en vereniging kan beter. Trainingsprogramma’s moeten beter op elkaar afgestemd worden. Het zou heel goed zijn als er een persoon komt die de contacten heeft voor de topsport. Dus als je bijvoorbeeld een mentale hulp wilt, maar niet weet waar je moet zijn dat je dan naar deze persoon toe kunt en dat hij of zij je kan doorverwijzen. Dit geldt ook voor andere topsportgerelateerde voorzieningen. Hier ligt een taak voor de Gemeente. Het zou mooi zijn als dit een beetje gesubsidieerd kan worden. Ondersteuning bij organiseren evenementen.


34

Bijlage 2: Verenigingen waar contact mee is geweest betreffende topsportambitie Verenigingen met topsportambitie

Verenigingen die geen topsportambitie hebben

Trampolinevereniging Triffis (trampolinespringen)

Kolping Boys (voetbal)

AMHC (hockey)

Christelijke korfbalvereniging DSO (korfbal)

Alcmaria Victrix (softbal)

Taekwondo Centrum Alkmaar

Karatevereniging Funakoshi (karate)

Flamingo's '64 (voetbal)

Stichting topsport Tom van der Kolk (judo)

Shorttrack Alkmaar (shorttrack)

Alkmaarse schermvereniging (schermen)

S.V Koedijk (voetbal)

AFC'34 (voetbal)

Alkmaarse Boys (voetbal)

Wielervereniging Alcmaria Victrix (wielrennen) DAW (zwemmen) Alkmaarse Shotokan Karate-do Johan Bult (karate)


35

Topsport in Alkmaar sportstad

Recommend Documents