Play-offs? geeft antwoord op pagina 3
29 Dinsdag April2008
Werkt bevrijdend.
Literatuur
Film
Feestdagen
Na acht jaar komt Jaap Scholten met een nieuwe roman. Ja, over zijn familie. ‘Zo’n amateur ben ik wel.’ Neem zijn overleden broer. ‘Als hij niet gewild had, was het een andere roman geworden.’ 21
Kate Hudson moest giftige kwallen ontwijken voor de opnamen van Fool’s Gold. ‘Ik acteer niet voor roem, maar voor een betere wereld.’ Ze steekt haar salaris vooral in goede doelen. En lanceerde een eigen haarlijn. De winst gaat naar het milieu. 25
De Pers verschijnt vanwege Koninginnedag en Hemelvaart een paar dagen niet. Maar zaterdag zijn we al terug van deze minibreak met een special over alle zomerfestivals. En maandag verschijnt de reguliere De Pers als vanouds.
De wet van Jaap
De kleine break
Kate wil geen lof
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Buitenland
Eerwraak om Iraakse vrouwen eronder te houden Terri Judd
...
Alexander van Ketwich Verschuur (links) en Ton Wurtz zagen de kandidaten in spe goed door.
EVERT-JAN DANIELS
Top van TON moet talent en EQ hebben De beweging van Rita Verdonk wil met selectiemethoden uit het bedrijfsleven een LPF-drama voorkomen. ‘Mensen die hun vrouw slaan komen niet op de lijst.’ Marcia Nieuwenhuis WASSENAAR
...
Eerst een cv, dan een sollicitatiegesprek en een assessment. Zoals een bedrijf nieuwe werknemers zoekt, werft Rita Verdonks beweging Trots op Nederland nieuwe politieke talenten. Om LPF-achtige toestanden te voorkomen wordt ook de financiële en criminele doopceel gelicht. Zo’n duizend aspirant-politici hebben zich inmiddels aangemeld voor een functie bij de beweging die begin deze maand officieel werd gelanceerd. Om het straks tot minister, Kamerlid of gemeenteraadslid te schoppen, moeten ze eerst
door een grondige selectieprocedure. ‘De kandidaten die wij op grond van hun cv geschikt achten, spreken eerst één uur met drie leden van een selectiecommissie, waarin we gerichte vragen stellen’, vertelt Alexander van Ketwich Verschuur, voorzitter van de selectiecommissie in de regio Den Haag. Of iemand geschikt is, bepaalt Trots op Nederland aan de hand van drie hoofdcriteria. ‘Intellectuele capaciteit, expressie en sociale vaardigheden.’ Na het assessment wordt gekeken op welk niveau de kandidaat eventueel een functie kan gaan vervullen binnen de nieuwe beweging. ‘Daar komt dan bijvoorbeeld uit dat iemand wel een succesvol hoog IQ heeft, maar geen EQ’, aldus Van Ketwich Verschuur. Verdonks grote nachtmerrie is een herhaling van Pim Fortuyns LPF. Die partij trok allerlei dubieuze types aan
en viel met ruzie uiteen. ‘Je moet toegeven dat het spannend is’, erkent Van Ketwich Verschuur. ‘We hebben geleerd van Fortuyn. Zijn impact was groot, maar hij was er niet klaar voor.’ Mede daarom gaat Trots op Nederland ook de ‘financiële en criminele handel en wandel’ van kandidaten na. ‘Mensen die een verleden hebben met justitie, de belastingdienst of hun vrouw slaan, komen niet op de lijst’, aldus de voormalig privaatbankier en vermogensbeheerder. De beweging van Verdonk streeft ernaar om in alle negentien kiesdistricten mee te doen. Voor negen van die districten is inmiddels een selectievoorzitter aangewezen. Volgens de peiling van Maurice de Hond zou Verdonk als er nu verkiezingen gehouden worden, 23 Kamerzetels halen en daarmee na het CDA de grootste partij worden. De beweging wil ook meedoen aan de gemeente-
raadsverkiezingen in 2010. Als de prognoses kloppen, dan heeft TON honderden kandidaat-raadsleden nodig. Verdonk zei totnogtoe bij de opbouw van haar beweging steeds te werken vanuit vertrouwen. De kern van TON wordt gevormd door vrienden en kennissen van Verdonk die volgens haar ‘een zelfde gevoel hebben over waar het met Nederland naartoe moet’ als zij zelf. De strenge criteria voor haar beweging gelden overigens vooral voor aspirant-politici. Voor vrijwilligers wordt de lat iets lager gelegd. Ton Wurtz, bekend als voorzitter van de stichting Rokersbelangen en nu voorzitter van de selectiecommissie in ’t Gooi en Utrecht: ‘We volgen een protocol, maar voldoen aan alle criteria is bijvoorbeeld voor de affichesplakkers wat minder belangrijk.’ Lees meer op pagina 7
Zo op het eerste gezicht lijkt het alsof Shawbo Ali Rauf een beetje ligt te slapen in het gras; haar bruine krullen vallen langs haar gezicht, haar zomerrok is als een waaier uitgespreid. Maar als je goed kijkt, zie je dat het niet klopt. Ze ligt in een vreemde houding en alles zit onder de bloedspatten. Het 19-jarige Iraakse meisje is vermoord door haar schoonfamilie. Die nam haar mee naar een picknickplek en joeg haar vervolgens zeven kogels in het lijf. Shawbo’s misdaad: ze had een onbekend nummer in haar mobieltje staan. De ‘eerwraak’ op Shawbo is er maar een uit een hele schokkende reeks die uit Irak wordt gemeld. Mensenrechtenactivisten noemen het een ‘genocide’ tegen vrouwen, uit naam van de islam. Het meest recente geval werd gisteren gerapporteerd; een 17-jarig meisje genaamd Rand Abdel-Quader uit Zuid-Irak werd vorige maand door haar vader met een mes vermoord. Ze was verliefd geworden op een Britse soldaat die daar diende. Volgens de politie van Basra, de hoofdstad van Zuid-Irak, worden in die stad per maand vijftien vrouwen vermoord, omdat ze zich niet aan de islamitische kledingvoorschriften houden. Maar volgens activisten ligt het werkelijke aantal om eerwraak vermoorde vrouwen er veel hoger. Onthoofding, verkrachting, aframmeling, zelfmoorden, genitale mutilatie, vrouwenhandel; in Irak is het geweld tegen vrouwen buitensporig. En het wordt, met de toenemende macht van de milities, iedere dag erger. En dan is er ook nog de mishandeling van meisjes. Meisjes van amper negen jaar oud worden onder het mom van een huwelijk misbruikt.
Lees verder op pagina 2
2
Nieuws
Eerwraak in Iran ‘Ik kan niet beschrijven hoe vreselijk het is, hoe we weer terug zijn in de Middeleeuwen.’
‘Zij werd verliefd, ze heeft niets verkeerds gedaan’ Du’a Khalil Aswad werd gestenigd omdat ze verliefd was. REX FEATURES / HH
In Iran worden vrouwen bedreigd, verkracht en vermoord. Daders gaan vrijuit, want eerwraak geldt niet als misdaad. VERVOLG VAN PAGINA 1
... Nog een paar voorbeelden. In augustus vorig jaar werd het lichaam van de 11-jarige Sara Jaffar Nimat gevonden in Khanaqin in Koerdistan; zij was gestenigd en daarna levend verbrand. Eerder deze maand werden twee broers en een zus door mannen in politie-uniform ontvoerd uit hun huis in de buurt van het Koerdische Kirkuk. De broers werden doodgeslagen en de vrouw werd in kritieke toestand achtergelaten nadat haar was verteld dat ze de wetten van de ‘islamitische staat’ moest opvolgen. Een week geleden werd een journa-
list, Begard Hussein, in het eveneens Koerdische Erbil in haar huis vermoord. Volgens de plaatselijke krant bracht haar man haar met messteken om het leven, omdat ze verliefd was op een ander. En dan is er de moord op Du’a Khalil Aswad, een meisje van zeventien uit Nineveh. Ze werd in aanwezigheid van tweeduizend mannen gestenigd omdat ze verliefd was geworden op een jongen die niet tot haar Yazidi-stam hoorde. De beelden die met een mobiele telefoon van haar zwaar mishandelde lichaam werden gemaakt, leidden tot geweld tussen de stammen maar ook tot internationale verontwaardiging en de oproep tot hervorming. Du’a’s vader,
Khalil Aswad, onthulde afgelopen maand, één jaar na haar dood, dat geen van de daders is vervolgd en dat hij en zijn familie ‘outcasts’ in de eigen stam zijn geworden. ‘Mijn dochter heeft niets verkeerds gedaan’, zegt Aswad. ‘Zij is verliefd geworden op een moslim en wat is daar nu verkeerd aan? Ik kon haar niet beschermen, want ik werd bedreigd door mijn broer en andere stamgenoten. Ze dreigden dat ze ons allemaal zouden vermoorden als Du’a niet werd gedood. Ze werd verminkt en haar lichaam werd als vuilnis gedumpt. Ik wil dat de daders worden gestraft, maar ze lopen nog vrij rond. Eerwraak is moord. Het is een barbaarse misdaad.’
De steniging van Du’a leidde tot de oprichting van een aparte afdeling binnen het Koerdische ministerie van Binnenlandse Zaken. Dat moet zich bezighouden met de bestrijding van geweld tegen vrouwen. Afgelopen jaar zouden in de Koerdische stad Sulaimaniya, een stad met 1 miljoen mensen, 407 incidenten zijn gemeld, waaronder onthoofdingen, mishandeling, moorden en bedreigingen. Meldingen van verkrachting zijn er eigenlijk niet: de meeste vrouwen zijn te bang een verkrachting aan te geven vanwege het risico op vergelding. Recente oproepen van het Koerdische parlementslid Narmin Osman om eerwraak te verbieden, zijn gesa-
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...............................................................................................................................................................
boteerd door fundamentalisten. ‘In de ogen van de regering is eerwraak geen echte misdaad’, zegt Houzan Mahmoud, die zich inzet voor de rechten van de vrouw in Irak. Over Mahmoud werd onlangs een fatwa uitgesproken omdat ze een petitie introduceerde tegen de introductie van de shariawetgeving in Koerdistan. ‘Eerst was er één dictator die mensen vervolgde, nu vervolgt bijna iedereen vrouwen. In de afgelopen vijf jaar is deze vervolging veel erger geworden. Ik kan niet beschrijven hoe vreselijk het is, hoe we weer zijn teruggedrongen naar de Middeleeuwen. Vrouwen worden onthoofd omdat ze hun sluier afdoen. Steeds meer vrouwen maken er zelf een eind aan omdat ze geen leven of keuzes hebben. Er is geen enkele instelling of organisatie die de vrouwen ook maar een beetje steunt. De shariawetgeving wordt gebruikt om het regeringsbeleid te onderschrijven; vrouwen hebben zelfs de meest basale mensenrechten niet.’ Volgens Mahmoud staat de nieuwe Irakese grondwet vol verwarrende tegenstrijdigheden. De constitutie stelt dat mannen en vrouwen voor de wet gelijk zijn, maar ook dat de sharia van kracht is, die bijvoorbeeld aangeeft dat de getuigenis van een man twee keer zo zwaar weegt als die van een vrouw. De tijd dat vrouwen een belangrijke baan konden hebben of enige bewegingsvrijheid hadden, is al lang voorbij. Dat hebben de fundamentalisten met hun ijzingwekkende waarschuwingen duidelijk gemaakt. Twee jaar geleden werden bijvoorbeeld in Mosul acht vrouwen onthoofd in een campagne om vrouwen angst aan te jagen. ‘Het is gruwelijk’, zegt Mahmoud. ‘Eerwraak en moord zijn aan de orde van de dag. Duizenden zijn slachtoffer geworden van moord, geweld en verkrachting. En het geweld wordt vergoelijkt met wetten, stamgebruiken en religieuze regels. We roepen de internationale gemeenschap en de regering op om deze barbaarse praktijken te veroordelen en de vrouwen van Irak te helpen.’ 1 © THE INDEPENDENT
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...........................
Selectie werkzaamheden: Leiderdorp (bus) Wegwerkzaamheden Connexxionlijnen 41, 42, 48 en 39. Halte Rijnland Ziekenhuis vervallen. Landelijk (trein, bus, metro, tram, veerboot) Koninginnedagviering Op 29 en 30 april 2008 vinden in het hele land festiviteiten plaats vanwege Koninginnedag. Houd rekening met omleidingen, aangepaste routes en extra reistijd.
Vandaag
Morgen
De dag begint op veel plekken nog droog. Vanuit het zuiden trekken er echter buien ons land binnen. De hele dag door kunt u een nat pak verwachten. In een bui is er kans op onweer. De zon schijnt tussen de buien door. Het wordt 13 graden in Den Helder tot 16 graden in Zuid-Limburg. De wind waait matig, kracht 34, en komt uit het zuidwesten.
Het weer heeft voor de koningin een mooie Hollandse mix in gedachten. Er valt geregeld een bui en de wind doet behoorlijk van zich spreken. In de middag kan deze aantrekken tot kracht 5 boven land. Het is niet allemaal ellende, want de zon krijgen we best wel te zien. Met een maximumtemperatuur van 16 graden is het niet koud en niet warm.
Den Haag (bus) Koninginnekermis HTMlijn 14: Halten Willem de Zwijgerlaan en Statenplein vervallen. Utrecht (bus) Wegwerkzaamheden Arrivalijnen 85, 90, 181, 387, 388, 400, 401. Halten 24 Oktoberplein, Graadt van Roggenweg, Westplein en Centraal Station Oost vervallen. MEER OP: WWW.DEPERS.NL/9292OV ONDERWEG? BEL 0900-9292 (€ 0,70 P/M) OF KIJK OP MOBIEL.9292OV.NL
Nieuws
3
Wetenschap ‘Geen maagden maar druiven voor martelaar’
Koran heeft christelijke roots Jojanneke van den Berge Peter Wierenga AMSTERDAM
...
Abraham, Mozes, Maria en Jezus figureren prominent in de nieuwe koranvertaling en Mohammed-biografie van de schrijver Kader Abdolah. Want ook de Profeet noemt hen. ‘Om zichzelf geloofwaardig te maken. Zo van: ik ben ook een boodschapper’, verklaart Abdolah. ‘Mohammed is zeker beïnvloed door andere heilige geschriften. Soms denk je: hé, dit is de Bijbel, of de Thora.’ Volgens de arabist Hans Jansen zijn die christelijke roots wellicht nóg sterker. In Zelf Koran lezen gaat hij in op de opzienbarende theorie van Christoph Luxenberg. Die stelt dat de
Koran rechtstreeks uit christelijke teksten stamt en in het Syrisch-Aramees geschreven was. Zo wachten de uitverkorenen in het paradijs niet 72 maagden, maar druiven. Een flinke tegenvaller voor martelaren. Hoewel dit in de islamitische wereld als heiligschennis geldt, acht Jansen de lezing steeds waarschijnlijker. ‘Luxenberg heeft te vaak gelijk om het als onzin af te doen. Zijn theorie wordt steeds sterker. Eigenlijk moet er een nieuwe wetenschappelijke editie van de Koran komen.’ Het materiaal is er. Zoals een fotoarchief met koranmanuscripten, dat in de Tweede Wereldoorlog verloren zou zijn gegaan bij een Brits bombardement. Pas dit jaar bleek dat het al die tijd in een Berlijnse kelder lag.
Tegelijk werkt een clubje Duitse geleerden – onder wie Gerd Rüdiger Puin – aan oude koranfragmenten die in 1972 in Jemen werden gevonden. En die vermoedelijk nieuw licht werpen op de vroegste evolutie van de tekst. Dat ligt gevoelig, omdat moslims de Koran als het directe woord van Allah beschouwen. ‘Dit is explosiever dan die hele film van Wilders’, aldus Jansen. ‘Ik verwacht dat ze hun bevindingen pas publiceren als ze zeker zijn, misschien wacht Puin zelfs tot hij bijna dood is.’ Maar de koranwetenschap is niet te stuiten. ‘Wereldwijd twintig slimme boeven zijn genoeg. Wie het laatst lacht, lacht het best.’
Salaris talent, verdien direct 15% meer!
(Junior) Salarisadministrateur Je carrière vaart geven? Kies vandaag nog voor WR. De top voor (Junior) Salarisadministrateurs die verder willen komen in het bedrijfsleven. Vanaf dag 1 verdien je 15% meer. Rij je in een sportieve auto zonder eigen bijdrage. Leer je veel bij. En geniet je van een vast contract. Dus heb je minimaal 6 maanden ervaring? Bel gratis 0800 – 876 3666 of meld je aan op wr.nl.
Lees meer op pagina 22
ASMI Dynastie wankelt
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ......................................
‘Chuck’ del Prado wil nog niet opgeven Ontevreden aandeelhouders doen de Del Prado-dynastie bij chipmaker ASMI wankelen. Gisteren plaatste ASMI-bestuursvoorzitter Chuck del Prado een tegenaanval. ‘Als ‘zoon van’ moet je je drie keer zo hard bewijzen.’ Mathijs Rotteveel AMSTERDAM
...
‘Ik zit hier pas twee maanden als bestuursvoorzitter en onze aandeelhouders hebben nu al een opvolger voor mij klaarstaan. Ik heb vandaag een bedrijfsplan gepresenteerd en als de aandeelhouders dat met een ‘open mind’ lezen, zien ze dat ze dat plan moeten steunen.’ Charles Dean del Prado (46), roepnaam Chuck, geeft de moed niet op. De bestuursvoorzitter van de Bilthovense chipmachinemaker ASM International (ASMI) wordt zwaar onder vuur genomen door enkele grootaandeelhouders. Het Britse pensioenfonds Hermes en het hedgefonds Fursa Alternative Strategies
– gezamenlijk goed voor zo’n 25 procent van de aandelen – trekken al een paar maanden gezamenlijk ten strijde tegen het zoontje van ASMIoprichter Arthur del Prado (76). Deze maand heeft Centaurus, bekend van de succesvolle aanvallen op Stork en Ahold, zich bij hen aangesloten. Chuck draagt de zware erfenis van zijn vader Arthur del Prado. Die richtte het bedrijf op in 1968, het jaar dat bijvoorbeeld ook een wereldspeler als Intel begon met het produceren van computerchips. Sindsdien regeerde Del Prado senior met harde hand. Op innovatief vlak was ASMI zeer succesvol: de opgebouwde patentenportefeuille behoort tot de tien beste van alle bedrijven ter wereld. De winstmarge van ASMI is ondanks alle uitvindingen veel lager dan die van de concurrentie. De aandeelhouders van het bedrijf vrezen dat het Chuck niet lukt daar iets aan te veranderen. Daarom hebben ze nu vast een opvolger voor hem gepre-
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...................................................................
Argus Verboden stukken af te zetten voor Vrijmarkt
Jezus als hond De Bond tegen het vloeken wil dat de omroep RVU vervolgd wordt voor een uitzending uit 2005 van het tv-programma God Bestaat Niet. Daarin werd iemand afgebeeld als Jezus, aangelijnd als een hond. Volgens justitie was dat geen godslastering.
Vader bekent incest De 73-jarige Josef F., de spil in het incestschandaal in het Oostenrijkse Amstetten, heeft bekend dat hij zijn dochter 24 jaar lang in een kelder gevangen hield en bij haar zeven kinderen verwekte. Het lijkje van een baby gooide hij in een verbrandingsoven.
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Arthur del Prado (midden) en ‘Chuck’ (rechts). GERARD TIL/HH
Farhad Moghadam staat al klaar om de leiding over te nemen bij ASMI senteerd: de ervaren Amerikaanse Iraniër Farhad Moghadam (53) staat klaar om de leiding van Del Prado junior over te nemen. Vorige week maakte de van de Amerikaanse concurrent Applied Materials afkomstige manager al een rondje langs enkele grote Nederlandse grootaandeelhouders, waarin hij beloofde het marktaandeel van het bedrijf te kunnen verdubbelen
tot 30 procent. In een interview met NRC Handelsblad was hij duidelijk over de huidige leiding: ‘Als ASMI zo doorgaat, is het binnen een paar jaar failliet.’ Gisteren was het aan Chuck del Prado om deze aanvallen te pareren. Hij zegt tot voor kort goede gesprekken te hebben gevoerd met zijn strijdvaardige aandeelhouders. ‘Nu wordt het op de spits gedreven. Ons hele managementteam zou moeten vertrekken. De veranderingen gaan hen vermoedelijk niet snel genoeg.’ Op 21 mei is de aandeelhoudersvergadering van ASMI. Op verzoek van Fursa en Hermes staat een stemming over het aftreden van Chuck del Prado vast op de agenda. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................................
In Van Dale Hedendaags Nederlands wordt play-off gedefinieerd als ‘beslissingswedstrijd’. Toegegeven, dat is misschien aan de korte kant. Er had ook kunnen staan ‘(in het mv., in Nederland) een aantal reeksen van voetbalwedstrijden, plaatsvindend na de reguliere competitie, waarin de nummers 2 tot en met 5, alsmede de nummers 6 tot en met 9 en bovendien de nummers 10 tot en met 13 van de eindstand in onderlinge duels volgens een knock-outsysteem met
RECHTS WEER BAAS IN ROME Rome krijgt voor het eerst sinds het eind van de Tweede Wereldoorlog een rechtse burgemeester. De Romeinen verkozen de conservatieve underdog Gianno Alemanno, die de steun had van Berlusconi, boven de centrum-linkse Francesco Rutelli.
Van Dale geeft antwoord
Play-offs Vanavond beginnen de play-offs in de eredivisie betaald voetbal. Je zou van mening kunnen zijn dat na 34 wedstrijden wel zo ongeveer vaststaat welke club qua sterkte de nummer twee, drie enzovoort van Nederland is, maar daar denkt de KNVB heel anders over.
REUTERS
kruislingse plaatsing uitmaken welke van deze clubs worden toegelaten tot respectievelijk de (voorronde van de) Champions League, de UEFA-cup en (tot 2007) de Intertotocup; synoniem: nacompetitie’. Toch zal Van Dale een zo specifieke omschrijving niet snel opnemen. De reden? Sommige zaken in de maatschappij veranderen dermate snel, dat het weinig zin heeft die in een woordenboek te willen vastleg-
gen. Volgend jaar kan alles alweer anders zijn. Bovendien doet bovenstaande definitie geen recht aan andere sporten die ook play-offs kennen. Ook de Vlaamse gebruiker van het woordenboek wordt niet erg geholpen, want daar is alles vast weer anders geregeld. Soms moet een woordenboek zich dus opzettelijk enigszins op de vlakte houden. Die uitleg ‘beslissingswedstrijd’ was zo gek nog niet. 1 www.depers.nl/vandale
Elektronisch Groot woordenboek Nederlands
4
De Vier
DE WERELD VOLGENS
KOSTER + JOJANNEKE DE VIDEOCLIP
Verwijderd ’Heel raar, maar goed voor onze naam’
HET CONGRES
Verontschuldiging ’Nee, ik doe niks. Waar maakt men zich druk over?’
Google laat het afweten
‘Rapgroupies niet tot seks gedwongen, ze willen zelf’ Pornografen en rappers zijn een tegenoffensief begonnen tegen de vertrutting, met rapporno-film Hijg voor mij. Koster en Jojanneke verwachten een zoveelste verbod. En wéér is er een kunsttaboe doorbroken. Porno en rap hebben de handen ineengeslagen en zijn samen een artistiek beschavingsoffensief gestart. Grapje! Laat Jeroen Dijsselbloem, de PvdA-zedenmeester die vieze clips wil verbieden, de trailer van Hijg voor mij maar niet zien. Ook Sunny Bergman en de anti-pornoakela’s van ‘Beperkt Houdbaar’ kunnen beter niet kijken, want oh la la, het kan nog veel smeriger dan die halve pornopoging van Kiddo Cee en Wen Regal. Videoproducent Bolz Entertainment en de rappers van THC hebben samen een porno-rapproject uitgebracht. Waar Kiddo Cee en Wen Regal met pornoactrice Amber een nogal (s)expliete clip maakten, stappen Bolz en een aantal rappers
nog verder in de arena van de groezelige lustbeleving. De pornoproductiemaatschappij nam een snoeiharde seksfilm op, ondersteund door de gevatte beats van THC, de Amsterdamse rapformatie, onder meer bekend van de clip Ballen tot we vallen. De pornoclip, die op 26 maart uitkwam, stond heel even op YouTube,
’Ze vonden het prachtig om een paar vrouwen te nemen’ maar is daar alweer verwijderd. De film is een seksvideo zoals er duizenden op internet circuleren maar met dít verschíl: in dit erotische hoogstandje spelen geen acteurs, maar rappers Dj Rex en Mister Martis. ‘Ze vonden het prachtig om een paar vrouwen te nemen’, legt Jurmain van der Vloot, een van de directeuren
van Bolz, het concept uit. THC-frontman Rocks, die op de cd staat afgebeeld met de hand op de getatoeëerde rug van een brunette, komt niet in actie. ‘Nee, ik doe niks’, verontschuldigt Rocks zich bijna. ‘Waar maakt men zich nu weer druk over? Ik zou zeggen: denk eens na over een boycot van de Spelen vanwege Tibet of verzet je tegen die geldoorlog in Irak.’ Bolz entertainment maakt al jaren seksvideo’s, maar wil nu met de Hijg voor mij-film (te zien op triplexstudio. nl) een doorbraak forceren in het artistieke milieu. ‘Dit is voor het eerst dat rappers en pornoartiesten samenwerken. We hopen op succes.’ De muur tussen de lustindustrie en de porno was al bijna geslecht de afgelopen jaren. Het begon in de jaren negentig al in Amerika met Snoop Doggs Doggy Style, waarin scherpe naaktbeelden een schok veroorzaakten. In Nederland betraden Kiddo
Cee en Wen Regal deze artistieke nogo zone vorig najaar met een clip waarin Amber – ook te zien in Hijg voor mij – zich met een geplastificeerd lid naar een hoogtepunt duwt. Het rapduo bracht de clip in twee versies uit. De pornovariant was zelfs even op TMF te zien tot afgrijzen van het feministische en gristelijke actiewezen. YouTube, dat de zachte variant uitzond, verwijderde ook deze video uit zijn digitale archief. ‘Heel raar, maar goed voor onze naam’, schatert Van der Vloot. ‘De vrouwen in de clip zijn groupies van de rappers. Zij willen dit zelf! Niemand dwingt ze. Waar hebben we het over?’ 1
Google heeft zich teruggetrokken van deelname aan een congres over internet en persvrijheid, dat zaterdag georganiseerd wordt in Maastricht door onder meer de Nederlandse Vereniging van Journalisten (NVJ). Centraal staat de situatie in China. Peter Fleischer, vicepresident van Google en verantwoordelijk voor het ethisch beleid, zou onder meer komen toelichten waarom het bedrijf eerder deze maand zijn site in China lanceerde. Het akkoord gaan van Google met de in China heersende censuur leidde mondiaal tot kritiek. Of zakelijke contacten aldaar Google hebben gemaand zich terug te trekken, is niet duidelijk. Thomas Bruning, algemeen secretaris van de NVJ: ‘Dat krijg je nooit hard.’ De organisatoren vinden het ‘zeer teleurstellend’. ‘Google is een enorm moeilijk benaderbaar bedrijf. We waren zo blij dat ze nu echt kwamen. We kregen van hen het politiek correcte verhaal dat hij ‘belangrijke zaken’ in Amerika moest afhandelen. Wel raar dat ze dan ook geen vervanger sturen, of via een videoconference of dergelijke internetfoefjes iets regelen. Daar zijn ze toch goed in, zou je zeggen.’ 1
Binnenland
5
Feyenoord Coolsingel
Fans gedragen zich keurig in oorlogsgebied Voor het eerst sinds 1999 stroomde de Coolsingel weer vol om een prijs van Feyenoord te vieren. Marten Blankesteijn ROTTERDAM
...
‘In de Bijbel wordt Gods woord onthuld. Lees daarom de Bijbel!’ Op de Rotterdamse Coolsingel lopen vandaag een hoop optimisten rond, maar Harrie, een 80-jarige Jehova’s getuige, is zonder twijfel de allergrootste. Terwijl ME’ers uit het hele land zijn opgetrommeld om de meestal niet zachtzinnige Feyenoordaanhang in bedwang te houden,
loopt Harrie in diezelfde mensenmassa rond om zieltjes te winnen. Harrie haalt zijn schouders op. ‘Het is net als langs de deuren gaan: er luisteren altijd wel een paar mensen.’ Voor het eerst sinds 1999, toen Feyenoord landskampioen werd, is het weer feest op de Coolsingel. Of, nou ja, feest? Straten zijn afgesloten, winkels dichtgespijkerd, en politieposten sieren elke straathoek. Iedere fan die richting stadhuis wil, wordt gefouilleerd. Feyenoord wint de beker, en dus moet alles op alles worden gezet om de stad een beetje heel te houden. De belangrijkste maatregel: het uitstellen van de huldiging. Niet
meteen na de finale, zondagavond, maar maandagmiddag om half één, in de hoop dat de meeste fans rond die tijd nog niet dronken zijn. Het uitstel weerhield sommige ‘supporters’ er overigens niet van om zondagavond alsnog flink huis te houden. Ondanks dat onhandige tijdstip zijn duizenden Feyenoord-aanhangers – vaders en zoons, ouderen, fatsoenlijke jongeren en ja, ook wat groepjes potentiële relschoppers – aanwezig om hun langverwachte prijs te vieren. Suggereren dat Feyenoord die beker vooral te danken heeft aan veel thuiswedstrijden en blunders van scheidsrechters, zoals
Chris van Nijnatten deed in zijn column in het AD, is onverstandig. De fanatieke fans zijn het roerend met elkaar eens: ‘Kanker-Nijnatten.’ Maar vernield of gevochten wordt er niet. Dan schreeuwt Feyenoord-aanvoerder Giovanni van Bronckhorst vanaf het balkon dat hij nu alle vertrouwen heeft in volgend seizoen. Intens gejuich. Zou het gerucht kloppen dat investeerders twintig miljoen euro in Feyenoord willen pompen? Komt supertalent Miralem Sulejmani dan naar Rotterdam? In gedachten zien de Feyenoorders zichzelf volgend jaar weer op de Coolsingel staan, maar dan met de echte prijs:
het kampioenschap. Ook Jehova’s getuige Harrie is na afloop vrolijk. Nee, niemand was geinteresseerd in zijn blijde boodschap, maar daar is een logische verklaring voor. ‘Mensen lopen het liefst met zijn allen over een brede weg. De smalle weg van Jezus is moeilijk te vinden.’ Maar we hoeven niet ongerust te zijn, bezweert Harrie. Op termijn zullen steeds meer Nederlanders het juiste pad vinden. ‘Echt!’ Ach ja, Jehova’s getuigen. Overtuigd dat hun club de juiste is, maar ondanks al hun inzet worden ze bijna altijd teleurgesteld. Het zijn net Feyenoord-fans. 1
PvdA-raadslid
Vreedzame demonstratie
‘Homoseks is voor islam als liegen’
Fietsers om G8-betoging voor rechter
Peter Wierenga AMSTERDAM
...
Het Amsterdamse PvdA-raadslid Yman Mahrach vindt dat haar partij zich niet sterk moet maken voor een ‘gematigde’ islam. ‘De islam en de Koran staan vast. Je bent moslim of niet. Zo is de homoseksuele daad verboden, dat is een regel in de islam, net zoals je niet mag liegen.’ Mahrach, woordvoerder voor jeugd, emancipatie en integratie, reageert op een stuk van fractiegenoten Michiel Mulder en Anne Graumans op de PvdA-site. Daarbij staat een omstreden foto van Sooreh Hera, die van de twee homo’s met maskers van de profeet Mohammed en Ali. ‘Ik ben het eens met hun betoog dat kunst alleen op kunstzinnige gronden moet worden beoordeeld, maar die foto is beledigend en helpt de dialoog niet’, aldus Mahrach. ‘De profeet afbeelden mag niet, zeker niet als homoseksueel of pedofiel. Bovendien heeft de PvdA een grote achterban onder moslims.‘ Volgens haar zijn er betere wegen om homoseksualiteit bespreekbaar te maken. ‘Want er is al veel discussie. Bijvoorbeeld dat je geen geweld mag gebruiken tegen homo’s. Maar dat homoseksualiteit verboden is, staat in de Koran. Dat geldt net zo goed voor de Bijbel. Het is niet aan de politiek het daarmee oneens te zijn.’ 1
%JSFDUWPPSEFFM WJBXXXUNPCJMFOMPG
Merel van Leeuwen AMSTERDAM
...
Het begon als een vreedzame demonstratie, maar eindigt met een zitting bij de kantonrechter in Utrecht. 82 betogers moeten zich op 7 mei verantwoorden, omdat ze op 5 mei vorig jaar tijdens een demonstratie de bevelen van de politie niet zouden hebben opgevolgd. De fietsdemonstratie in Utrecht hield verband met de G8top in het Duitse Heiligendamm en was om principiële redenen niet aangekondigd bij de gemeente. Volgens actievoerster Yvonne en advocaat Meindert Stelling heeft dat meegespeeld bij de harde aanpak van de politie. ‘Het Openbaar Ministerie heeft geen zaak en moet zich schamen. Dit is een buitengewoon grote verspilling van overheidsgelden.’ Yvonne heeft geen idee welk politiebevel ze niet heeft opgevolgd. ‘Juist toen we wilden vertrekken, omdat ons dat was opgedragen, werden we opgepakt.’ Vervolgens zaten tientallen betogers met te veel mensen in te kleine cellen opgesloten. Een aantal heeft volgens Yvonne daarvoor een schadevergoeding van de politie ontvangen. Ze kreeg zelf de reparatiekosten van haar fiets terug, omdat de politie deze had toegetakeld. De politie en het OM houden vol dat de betogers niet reageerden op meerdere waarschuwingen. 1
4POZ&SJDTTPO 8J º
*DNKBSJH3FMBY WBOº WPPSº
QFSNBBOE
TJFG *ODMVFN PS Z (#. 4UJDLNJDSP
4JNQMZ$MPTFS
7SBBHOBBSEFWPPSXBBSEFO
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................................................................................................................................................................
Shahenshah Yaqut
W HANS
WIEGEL
e hebben er een handje van asielzoekers, allochtonen en de islam op één hoop te gooien. Een versimpeling uit onzekerheid en angst. De islam is een godsdienst. De vrijheid van godsdienst is in de Nederlandse grondwet vastgelegd. Er zijn er die hun godsdienst misbruiken. Fanaten zijn van alle tijden. Denk aan de godsdienstoorlogen, de kruistochten, de beeldenstorm, de inquisitie. Wij konden er vroeger ook wat van.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..........................................................
Allochtonen zijn mensen die hier wonen, hier vaak geboren zijn uit ouders of grootouders die als gastarbeiders naar Nederland zijn gehaald. Veel ouderen onder hen spreken nauwelijks onze taal, vrouwen zitten thuis, jongeren – tussen wal en schip – misdragen zich. Maar er zijn er ook, die Nederland als hun land beschouwen, waar ze willen leven en hun toekomst opbouwen. Ze zijn goed geschoold, ambitieus, succesrijk. Ze zijn trots op zichzelf. Wij zouden meer trots op hen moeten zijn
en hun alle kansen moeten geven. Asielzoekers zijn mensen die gevlucht zijn uit hun land van herkomst. Er is daar oorlog, hun families zijn vermoord of worden met de dood bedreigd. Zij worden in het vrije westen opgevangen. Het immigratiebeleid is en moet strikt zijn. Mensen die hier naar toe willen komen, omdat het leven hier beter is, zijn geen asielzoekers. Ook mensen die niet de waarheid spreken omdat – als ze dat wel zouden doen – zij dan niet toegelaten zouden worden, moet asiel worden geweigerd. Het klinkt hard, maar is rechtvaardig. Zaterdag las ik in het Eindhovens Dagblad dat een 16-jarige vwo-scholier de
J.H. Schepsprijs heeft gekregen. De prijs – genoemd naar de grote verzetsman Scheps, die later lid van de Tweede Kamer werd – wordt jaarlijks uitgereikt aan een leerling die zijn opvatting over ‘dictatuur’ het beste onder worden heeft gebracht. Shahenshah Yaqut won de prijs met zijn essay Vergeet ons niet, waarin hij schrijft over de mensen in oorlogsgebieden. Shahenshah ontvluchtte in 1995, als klein jongetje, met zijn familie de oorlog in Afghanistan. Een bijzondere jongeman, een sieraad voor zijn volk en ons land. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ................................................................................ ..........................................................
Slangetje (1)
Slangetje (2)
Slangetje (3)
De eigenaar van een elektronicazaak in Wormerveer ontdekte gisterochtend een ruim twee meter lange slang in zijn plafond.
‘Ik wilde de buitenverlichting uitschakelen toen ik de slang zag liggen. Volgens mij lag hij rustig te slapen’, zegt eigenaar Smit. Stichting de Imperator uit Amsterdam heeft de slang weggehaald.
Het bleek een jonge rattenslang te zijn, die al enkele dagen niet te eten had gehad. Onduidelijk is hoe hij in de zaak terecht is gekomen.
Staan de beste stuurlui aan wal?
Rijkswaterstaat is het beheren van de waterwegen en het
Rijkswaterstaat zoekt stewards met watersportaffiniteit voor de zomermaanden.
begeleiden van het waterverkeer. Nederland kent druk
Als steward krijg je van Rijkswaterstaat een driedaagse
bevaren waterwegen. Om de beroepsvaart en de pleziervaart
training waarin je theoretische kennis van het varen in en
Werken bij het Rijk is werken aan zaken van maatschappelijk belang. Zo ook bij Rijkswaterstaat. Eén van de taken van
optimaal te kunnen bedienen laat Rijkswaterstaat in de
rond de sluizen krijgt, afgewisseld met praktijkoefeningen waarin je ervaart hoe het in- en uitvaren bij sluizen werkt.
zomermaanden haar gezicht op de waterweg nog meer zien.
Als steward geef je instructies bij het in- en uitvaren van
Door de grote drukte op het water in de lente en zomer,
sluizen waarbij je let op de ruimte die grotere schepen
kunnen veel sluismeesters de drukte op hun sluis nauwelijks
nodig hebben. Je geeft vooral aan de pleziervaart aan waar zij plaats moeten nemen in de sluis en je let op de snelheid
verwerken. Daarom krijgen verschillende sluiscomplexen in
en veiligheid van de sluis. Je bent het doorgeefluik voor
het land in de zomer een steward ter ondersteuning.
boodschappen van de sluismeester aan de schippers. Je
De steward is het visitekaartje van Rijkswaterstaat. Méér informatie? www.rijkswaterstaat.nl/stewards
helpt schippers (vooral pleziervaart) bij het aanmeren van boten en je informeert hen over activiteiten in de regio, veiligheid op het water en afgesloten vaarwegen. Sollicitatie:
[email protected]
Binnenland
Trots op Nederland Verdonk wil LPF-drama voorkomen
TON spiekt bij zakenwereld in jacht op talent Trots op Nederland staat op 23 zetels in de peiling. Wat gaat voorvrouw Rita Verdonk doen om een LPF-drama te voorkomen? Marcia Nieuwenhuis WASSENAAR
...
Met een zoemend geluid opent de volautomatische toegangspoort aan de Wassenaarse Dennenlaan. Het smeedijzeren hek en een wit kiezelterras met strak gekapte buxushaag biedt toegang tot het witte huis van de familie Van Ketwich VerschuurVan der Kroft. In de garage pronkt een Ferrari, buiten staan een Landrover Sport en een knalblauwe Mini Cooper. Geen misverstand over het feit dat deze voormalig bankier goed in de slappe was zit. Alexander van Ketwich Verschuur is voormalig partner en directeur van privaatbank Veer Palthe Voûte. ‘Ik heb het opgebouwd en groot gemaakt, maar na tien jaar was het tijd voor iets anders. Ik heb me voorgenomen me meer van mijn maatschappelijke kant te laten zien.’ Het uit de VVD-fractie zetten van Rita Verdonk was voor Van Ketwich Verschuur directe aanleiding om politiek actief te worden. Nog dezelfde week meldde hij zich aan, net als Ton Wurtz, voorzitter van de stichting Rokersbelangen. Beiden waren ooit VVD-lid en een van de 620.555 kiezers van Verdonk. Nu worden zij voorzitter van een selectiecommissie bij Trots op Nederland: Van Ketwich in de regio Den Haag en Wurtz in Utrecht en ‘t Gooi. Volgens het duo is de animo groot. De teller staat nu op duizend aanmeldingen. Van Ketwich: ‘Laatst was ik nog bij de tewaterlating van een schip van een vriend die reder is. Daar waren ook opvallend veel mensen die iets willen doen.’ Aan de wieg staan van een beweging waarvan het programma nog grotendeels onbekend is, vinden de heren geen probleem. ‘Niet duidelijk? Dank je de koekoek’, zegt Van
TON-kopstukken Wurtz (boven) en Van Ketwich (onder). EVERT-JAN DANIELS
‘Trots op Nederland wil een schifting maken tussen opportunisten en niet-opportunisten.’
Ketwich – blauwe blazer, gouden knopen en zegelring – een tikje verbolgen. ‘Rita heeft zich ook kandidaat gesteld voor het fractievoorzitterschap van de VVD en haar ideeën zijn heel liberaal.’ Ook Wurtz pareert die kritiek: ‘Haar gedachtengoed...’, Wurtz aarzelt even. ‘Tja, dat klinkt zo Pim Fortuyn. Haar opvattingen zijn herkenbaar.’ De vergelijking met het drama van de LPF is de crux van het verhaal. De oprichting van de nieuwe beweging van Rita Verdonk is aangekondigd op 17 oktober, amper een half jaar geleden. Trots op Nederland staat op 23 zetels in de peiling en is daarmee de tweede partij van Nederland. Wie gaan die Kamerzetels vullen en hoe voorkom je dat het net zo’n chaos wordt als bij de LPF? De opkomst, maar vooral de ondergang van Nederlands sterkste politieke tegenbeweging sinds de Tweede Wereldoorlog boezemt angst in. ‘Het is waar, je moet toegeven dat het spannend is’, erkent Van Ketwich. ‘We hebben geleerd van Fortuyn. Zijn effect was groot, maar hij was er nog niet klaar voor. Wij hebben nu al een heel tijdpad uitgestippeld, eind 2008 moet alles klaar zijn.’ Vraag is of er zich onder de duizend aanmeldingen die binnen zijn gekomen bij Trots op Nederland ook veel ex-LPF’ers bevinden. ‘Wij kijken niet naar waar mensen vandaan komen, maar we maken wel een schifting tussen opportunisten en niet-opportunisten’, legt Van Ketwich uit. ‘De baantjesjagers zijn er eigenlijk al meteen uitgehaald.’ Volgens de ex-bankier is er een duidelijk verschil tussen volgelingen van Pim en Rita-fans. ‘Ik denk dat we moeten constateren dat de aanhang van Fortuyn meer emotioneel gedreven was. De LPF was veel meer een protestpartij.’ Wurtz valt hem bij: ‘Wij zoeken geen mensen die vertellen hoe het niet moet, maar mensen die vertellen hoe het wél moet. Mensen die denken in oplossingen.’ Om LPF-achtige toestanden te voorkomen heeft TON wel wat veiligheidsmechanismen ingebouwd. Zo wordt de ‘financiële en criminele handel en wandel’ van de aspirantpolitici gecontroleerd. Trots op Nederland spiekt daarnaast voor de selectie bij het bedrijfsleven. De beweging gebruikt methodes die in de zakenwereld gebruikt worden voor werving van personeel, zoals assessments. ‘De politiek heeft de neiging om alles plat te willen drukken’, betoogt Van Ketwich. ‘Als je bij een bedrijf alles volgens de consensus zou doen, komt er ook niets van terecht. Dan ontstaat er een soort grijze gehaktballenmaatschappij.’ Van Ketwich gooit er één van zijn vele Engelstalige slogans in. ‘Sometimes we agree to disagree, maar uiteindelijk is het united we stand.’ Ofwel: ‘Ik
7
‘Als je alles regelt in consensus, ontstaat er een grijze gehaktballenmaatschappij.’ ben liberaal, maar ik ben het niet eens met álle standpunten.’ Er is volgens hem één iemand die de touwtjes strak in handen moet hebben. ‘Rita is de juiste persoon. Zij durft dingen te benoemen, zonder dat ze polariserend werkt. Ze groeit in haar rol en in haar uitstraling.’ De opmerking van Verdonk, dat minderheden er in een democratie niet toe doen, noemt Van Ketwich ‘niet polariserend’. ‘Ik vind dat to the point.’ Wurtz ook. ‘Je moet klare taal spreken. Een vrouw die zegt dat ze de eerste vrouwelijke minister-president wil worden, dat is power. Dat is voor mij de trigger geweest. Zij geeft de kiezer het idee dat je er direct toe doet.’ Trots op Nederland gaat voor een lijst met daarop mensen uit alle geledingen van de maatschappij. ‘Of ze nou rood, geel, zwart of wit zijn, dat maakt niet uit’, zegt Wurtz. Van Ketwich: ‘We zullen erop toezien dat vrouwen ruim vertegenwoordigd zijn. Doel is ook om te komen tot een goede geografische spreiding.’
‘Wij zoeken mensen die vertellen hoe het wél moet, mensen die denken in oplossingen.’ Of er al goudhaantjes zijn gespot die een Kamerlidmaatschap op zich kunnen nemen? ‘Daar laten we ons nog niet over uit’, zegt Van Ketwich. De regeringsperiode van Balkenende IV is pas in 2011 ten einde. ‘Maar met de economische teruggang zal er van de plannen van Bos niet veel terechtkomen’, voorspelt hij. ‘Het kabinet zal volgend jaar struikelen. Eind 2008 moet alles klaar zijn.’ Hebben de heren zelf politieke ambities? Ton Wurtz gaat voor de gemeentepolitiek. Eerder richtte hij al de partij Respect.nu op, waarmee hij in 2004 deelnam aan de Europese verkiezingen. De voorzitter van de stichting Rokersbelangen was ontevreden over de nieuwe tabakswet. Maar lijst 15 haalde slechts 0,1 procent van de stemmen. Ook probeerde hij het bij de Larense VVD, maar daar voelt hij zich nu niet meer thuis. Van Ketwich zelf heeft geen ‘uitgesproken ambitie’, maar aan de andere kant: ‘Als er te zijner tijd iets is wat bij mijn functieprofiel past, dan sta ik voor alles open.’ 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ....................................................................................................................... ...............................................................................
Verdonk is in 2009 klaar voor verkiezingen
Ed Sinke voorzitter in Amsterdam
‘We hopen – niet echt natuurlijk – dat Balkenende IV nog even blijft.’ Dat zegt Jan Nieuwenhuis, een van de medeoprichters van Trots op Nederland. Pas als het kabinet in 2009 valt, heeft de nieuwe beweging van Rita Verdonk voldoende tijd om zich voor te bereiden op verkiezingen. Volgens Nieuwenhuis zijn er inmiddels negen voorzitters van selectiecommissies aangesteld en beginnen deze maand de regionale bijeenkomsten.
In de selectiecommissies van Trots op Nederland zitten onder anderen een ambtenaar, hoofdagent en oud-bankier. Ton Wurtz van de stichting Rokersbelangen is voorzitter in de regio Utrecht. Zijn commissie bestaat uit registeraccountant Frans van Leuven, oud-hoofd van een hbo-instelling Jos Scholten en het Larense VVD-gemeenteraadslid Jacqueline Timmerman. Tot de commissie voor de regio Den Haag van Alexander van Ketwich Verschuur
TROTS OP NEDERLAND WIL DAT HET KABINET NOG EVEN BLIJFT
VAN AGENT TOT BANKIER IN SELECTIECOMMISSIES TON
TON wil in alle negentien kiesdistricten meedoen en moet zich ‘als een olievlek over het land gaan uitspreiden’. In totaal hebben volgens Nieuwenhuis nu circa duizend mensen zich aangemeld om actief te worden. TON is in de recentste peiling van Maurice de Hond gestegen van 21 naar 23 zetels. Daarmee is de beweging van Verdonk qua grootte de tweede partij van Nederland. De VVD houdt in die peiling nog slechts 13 zetels over.
(zelf investeerder) behoren een hoofdagent uit de regio Hollands Midden, Dolf Mauritz, justitieambtenaar Ton Kortenkaa, en ex-bankier Ronald van der Velde. ‘Maar eigenlijk’, zegt Van Ketwich, ‘hoort mijn vrouw er ook bij, zij zegt hele zinnige dingen.’ Yvonne van der Kroft, werkzaam bij de Hogeschool voor Toerisme TIO, is reservelid van zijn commissie. Mede-oprichter van TON Ed Sinke is voorzitter in Amsterdam.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................................... ....................................... ...............................................................................
Trots op Tytsjerksteradiel (1)
Trots op wat?
Trots op Tytsjerksteradiel (2)
Het is nog de vraag of het Trots op Nederland lukt om in alle kiesdistricten mee te doen. Ton Wurtz grapt: ‘We zitten nog niet in Tytsjerksteradiel, dus mensen daar kunnen zich aanmelden.’
De gemeente Tytsjerksteradiel (32.000 inwoners) ligt in Fryslân boppe.
Tytsjerksteradiel is volgens de FNV de sociaalste gemeente van Fryslân en de op één na sociaalste gemeente van Nederland. Alleen Eindhoven doet het in de Monitor Werk en Inkomen 2008 beter.
8
Binnenland
Amsterdam-Noord Jong en rijk
Yup verovert het Siberië van Amsterdam Ooit was Amsterdam-Noord het afvoerputje van de hoofdstad, het Siberië van Amsterdam. Die tijd is voorbij. Yuppen hebben de wijk, zo groot als Alkmaar, ontdekt. Lorianne van Gelder AMSTERDAM
...
Achter haar kraam met wasmiddelen en shampoos op de markt in de Bloemenbuurt schudt Amsterdam-Noorder Mevrouw Thesing haar hoofd. ‘Al die yuppen, ik vind het jammer.’ Ze zag de buurt liever hetzelfde blijven. ‘Die jonge mensen werken de hele dag. Vroeger was onze buurt heel sociaal, maar met de komst van de yuppen is iedereen op zichzelf.’ Noord is het onbekende stukje Amsterdam aan de andere kant van het IJ. Veel Amsterdammers kennen het alleen van horen zeggen, van de rellen tijdens Oud en Nieuw bijvoorbeeld, rond de enorme kerstboomverbranding. Toch is AmsterdamNoord met bijna 90.000 inwoners een stad op zich. Vergelijkbaar met een middelgrote stad als Leeuwarden of Alkmaar. Huizen zijn er nog be-
taalbaar en, belangrijker nog: er is ruimte. ‘Voor het geld dat ik voor dit appartement heb betaald, koop ik in de binnenstad een schoenendoos’, zegt Laura de Vos, 27. ‘Je hebt hier alles in de buurt: de markt, leuke winkeltjes, er komen steeds meer restaurantjes bij. Die pimpen de buurt op. Het is geen aso-buurt zoals iedereen denkt.’ De Vos woont in een chic appartement aan het Albatrospad in de Vogelbuurt. Ze komt uit het nabijgelegen dorp Landsmeer, waar de huizenprijzen zo hoog zijn dat ze weg moest. En ze is niet de enige die voor Noord heeft gekozen. Een hele nieuwe wijk met 2.200 woningen, Overhoeks, verrijst aan het IJ. Met de duurste woningen van Amsterdam, 5.000 euro per vierkante meter. Oude arbeiderswijken als de Van der Pekbuurt worden gerenoveerd en veranderen in koophuisbuurten. Stadsdeelvoorzitter Rob Post: ‘Noord is ontdekt door de creatieve en jonge klasse.’ Vooral sinds de komst van MTV en IDTV op de oude scheepswerf NDSM
De ruimte maakt Noord aantrekkelijk voor stellen met kinderen. KICK SMEETS
in 2006 is Noord veranderd. Tussen de oude arbeidershuisjes en grijze flats, maken restaurants, festivals en culturele activiteiten de buurt aantrekkelijk. Een jonge vader fietst langs op zijn hippe bakfiets, een klein kind in het kinderstoeltje. Jonge vermogende stellen struinen de markt in de Bloemenbuurt af. BN’ers hebben de wijk ook ontdekt. Vicepremier Wouter Bos woont er, documentairemaakster Sunny Bergman en acteur Peter Faber. Binnenkort staat het nationaal filmmuseum op de IJ-oever, over enkele jaren moet de Noord-Zuid-metro gaan rijden en wordt het nieuwste technologiecentrum van Shell gebouwd. Marktvrouw Lida heeft rode, gele, witte en paarse bh’s in haar kraam uitgestald. Ze woont al haar hele leven in Noord en is blij met de komst
van jonge, hoogopgeleide mensen naar dit stadsdeel. ‘Die yuppies hebben meer geld dan mensen met een uitkering. Mooi voor de handel. Ver-
der ben ik geen racist hoor, maar ik heb persoonlijk liever een yup dan een Marokkaan als buurman.’ 1
Een wijk van industrie, scheepswerven en noeste arbeiders Hijskranen sieren de horizon van Amsterdam-Noord, per fiets alleen te bereiken met een van de drie pontjes over het IJ. Bouwen en stadsuitbreiding zijn al een eeuw verbonden aan het stadsdeel. Eind negentiende eeuw bracht ruimtegebrek in de stad de scheepswerven en industrieterreinen naar het gebied boven het IJ. Rond 1900 werden de eerste woonwijken aangelegd. In hoog tempo verrezen de Vogelbuurt, Van der Pekbuurt en Bloemenbuurt. Later lijfde Amsterdam-Noord de dorpen
Buiksloot, Nieuwendam en Schellingwoude in. Noord had altijd veel ruimte. Hier verrezen de eerste woningen met douche en later met centrale verwarming. Toch bleef Noord een arbeidersbuurt: 75 procent van de 40.000 woningen is sociale huur. In de jaren zeventig en tachtig vestigde een grote groep Marokkanen en Turken zich in Noord, dat in 2006 op minister Vogelaars lijst van 40 ‘prachtwijken’ kwam te staan. Er wonen nu een kleine negentigduizend mensen, van wie 44 procent allochtoon is.
30 APRIL ZIJ ZIJN ER KLAAR VOOR. JIJ OOK?
Buitenland
9
Groot-Brittannië Londen kiest een nieuwe burgemeester
Ken de dwarsligger of Boris de excentriekeling? Londen kiest donderdag een nieuwe burgemeester. De strijd gaat tussen Labour-rebel ‘Red’ Ken Livingstone en de immer hilarische Boris Johnson van de Conservatieven. Arjen van der Horst LONDEN
...
Er zijn maar weinig politici die bekend zijn met enkel hun voornaam, maar Ken en Boris vormen een uitzondering. Het zijn dan ook hun persoonlijkheden die een grote rol spelen in de verkiezingscampagnes. Het gaat tussen de rebelse Labourpoliticus Livingstone en de Conservatief Johnson, die vooral bekend-
staat vanwege zijn clowneske optredens. Nu houden de Britten wel van excentrieke, tegendraadse burgemeesters. In 2002 werd H’Angus the Monkey (oftewel Stuart Drummond) verkozen tot burgemeester van Hartlepool. Drummond voerde campagne met de slogan ’Gratis bananen voor alle kinderen’. Zo excentriek is Ken Livingstone, de zittende burgemeester van Londen, niet. Wel is hij een dwarsligger en een overlever. In de jaren tachtig leidde hij de Londense Labour-fractie en ontwikkelde zich tot een fel criticaster van de Conservatieve premier Thatcher. Die nam wraak door de Londense gemeenteraad af te schaf-
fen. Ook met zijn eigen partij lag Livingstone in de clinch. In 2000 schopte Tony Blair hem zelfs uit de partij. Vier jaar later haalde de toenmalige premier, die de populariteit van Livingstone niet kon negeren, hem knarsetandend weer terug. ‘Red’ Ken meet zich graag het imago van een groene socialist aan. Zo voerde hij een tolheffing in voor auto’s in de binnenstad. Ook haalde hij de banden aan met de linkse president Chávez van Venezuela en wil hij volgend jaar de 50e verjaardag van de Cubaanse revolutie groots vieren. Maar in werkelijkheid is hij niet zo radicaal. Sterker: het bedrijfsleven is erg blij met hem. De burgemeester
gaf toestemming voor de bouw van wolkenkrabbers in het centrum en maakte van Londen het financiële centrum van de wereld. Hij is een gewiekst politicus, die als het erop aankomt met alle winden meewaait. Ook Boris Johnson heeft de Conservatieve partijleiding menigmaal hoofdpijn bezorgd. Door zijn gevatte, vaak onorthodoxe uitspraken staat de oud-journalist bekend als een ongeleid projectiel. Zo luidt zijn advies aan kiezers: ‘Als u op de Conservatieven stemt, krijgt uw vrouw grotere borsten en hebt u een grotere kans dat u in een BMW zal rijden.’ Maar soms is hij ronduit beledigend. Zo noemde hij Afrikanen ‘negerkindjes’
met een ‘grote watermeloenglimlach’. Ondanks dit soort uitglijders (of misschien wel dankzij) lijkt de excentrieke politicus aan te slaan. Veiligheid is zijn grote speerpunt in de campagne, en daarmee heeft hij een gevoelige snaar geraakt bij de Londenaren. Livingstone blijft er op zijn beurt op hameren dat onder zijn bestuur de misdaad drastisch is afgenomen. Maar veel Londenaren voelen dat anders: afgelopen jaar werden er in de hoofdstad 27 tieners vermoord. Die onvrede is terug te zien in de peilingen, waarin Johnson een lichte voorsprong heeft. 1
Ken Livingstone
Boris Johnson
Volledige naam: Kenneth Robert Livingstone Partij: Labour Geboren: Londen, 17 juni 1945 Achtergrond: Opgegroeid in een arbeidersgezin. Opleiding gevolgd in kankeronderzoek. Privéleven: Drie maal getrouwd. Met zijn derde echtgenote heeft hij een dochter. Eerder dit jaar werd bekend dat hij nog drie kinderen heeft uit verschillende relaties. Wil als burgemeester: van Londen een fietsstad als Amsterdam maken. Opvallend detail: Drinkt steevast whisky tijdens raadsvergaderingen.
Volledige naam: Alexander Boris de Pfeffel Johnson Partij: Conservatieven Geboren: New York, 19 juni 1964 Achtergrond: Opgegroeid in vooraanstaande familie. Volgde eliteopleidingen in Eton en Oxford. Privéleven: Twee maal getrouwd. Met zijn tweede echtgenote heeft hij vier kinderen. Geregeld in opspraak vanwege buitenechtelijke avonturen. Wil als burgemeester: de harmonicabussen afschaffen en commando’s inzetten om fietsendieven aan te pakken. Opvallend detail: Hij is de achterkleinzoon van Ali Kemal, de laatste minister van Binnenlandse Zaken van het Ottomaanse Rijk. Ken (links) en zijn rivaal Boris. REUTERS
Colombia
De paramilitairen lijden een gevoelige nederlaag Wies Ubags BOGOTÁ
...
Het leek wel een soap. Er was een arrestatiebevel uitgevaardigd tegen Mario Uribe, een neef van de Colombiaanse president Uribe. Hij zou als politicus contacten hebben gehad
ADSLwinkel.nl® Het Net ADSL Surfen & Bellen • gratis draadloos modem • voordelig bellen • incl. kosten KPN-abonnement • géén jaarcontract, dus nergens aan vastzitten eerste nden 6 maa
95 19, 5
29,9
p/mnd
GRATIS DVD-pakket met 6 geweldige titels! actie Exclusieve SLwinkel.nl alléén bij AD
Gewoon.
Alléén bij ADSLwinkel.nl ® of bel 030 - 27 198 27
met rechtse paramilitairen. Dat zijn milities die ooit werden opgericht door grootgrondbezitters, ter beveiliging van hun eigendom. Ze zeggen zelf dat ze het land verdedigen tegen de linkse rebellen van het FARC, maar doen net zo hard mee aan het terroriseren van de bevolking. Ook hebben ze banden met de drugskartels. In paniek vluchtte Uribe de Costaricaanse ambassade in Bogotá in en vroeg politiek asiel aan. De organisa-
tie van slachtoffers van de paramilitairen kreeg er lucht van. Enkelen van hen gingen met foto’s van hun vermoorde dierbaren naar de ambassade en riepen leuzen tegen Uribe. Aan het eind van de dag werd het asiel geweigerd: Uribe wordt namelijk niet om politieke redenen vervolgd. Met grote moeite wist justitie de geplaagde Uribe uit de ambassade en door de woedende mensenmassa te krijgen. Onder een regen van stenen baande de justitiële auto zich een weg naar het Openbaar Ministerie. Het was een mooie zege voor de slachtoffers: een volle neef van de president gearresteerd vanwege banden met de paramilitairen. En het werd nog mooier. Een belangrijke ex-commandant van de pa-
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ................................................................................
Bezette gebieden
VUURGEVECHT IN GAZASTROOK: VIJF DODEN, TWEE GEWONDEN Bij beschietingen op de Gazastrook door een Israëlische tank zijn gisteren vijf Palestijnse burgers gedood, onder wie een vrouw en haar vier kleine kinderen. Twee andere kinderen raakte zwaargewond. Volgens het Israëlische leger beantwoordden de militairen in de tank het vuur van Palestijnse militieleden. Volgens Palestijnse woordvoerders raakte een tankgranaat een huis in het dorp Beit Hanoun, in het noorden van de Gazastrook. De vier
kinderen, in de leeftijd van 15 maanden tot zes jaar, waren op slag dood. Hun moeder overleed kort daarna in het ziekenhuis. Israël ontkent dat het met zijn tank een burgerwoning heeft geraakt. Militante Palestijnen vuurden gisteren zeker tien raketten af op het zuiden van Israël. De gevechten ondermijnen pogingen van Egypte een staakt-het-vuren te bewerkstellingen tussen Israël en Hamas.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ................................................................................
Still alive Hij herinnert zich er niets van, zegt Nathan Bowman (23) uit Tamaqua, Pennsylvania, die dit weekend een val van 152 meter maakte in een oude kolenmijn. Hij brak zijn sleutelbeen en stuitje.
ramilitairen, alias Macaco, mocht van de rechter niet uitgeleverd worden aan de VS, die hem willen berechten wegens drugshandel. Maar Macaco’s slachtoffers willen dat hij zich eerst in Colombia verantwoordt voor de honderden moorden en verdwijningen die hij op zijn geweten heeft én de duizenden hectares land die hij van de boeren heeft geroofd. President Uribe vindt dat uitlevering de schadeloosstelling aan de slachtoffers niet uitsluit. Die geloven
hem niet en denken dat hij liever heeft dat Macaco vertrekt omdat hij te veel weet. Bijvoorbeeld over nog meer banden van politici met paramilitairen. Een dertigtal politici zit al vast en tegen nog eens dertig loopt een onderzoek. De meesten zijn politieke vrienden van de president. Vervelend voor de slachtoffers is alleen dat Macaco en de zijnen tot nu toe bitter weinig van hun wandaden hebben bekend. Ze hebben vooral politici verklikt. 1
GRATIS DELL LAPTOP + NOKIA 1600 Vodafone Basis 27,50 - 2 jaar
Dell Vostro 1000 Laptop:
200 200
• 2.0 Ghz processor
belminuten
sms
• 80 Gb Harde schijf • 1024 Mb int. geheugen • DVD-brander
GRATIS Dell Laptop + Nokia 1600
OP=OP Bestel direct telefonisch
0900-5555 444 (van 10.00 tot 18.00 uur, lokaal tarief)
www.gsm.nl/depers
10
Buitenland
India Chinese luxeproducten
De wondere wereld in Zoetdorp
Booming India is een interessante afzetmarkt voor China. De meer dan een miljard inwoners hebben steeds meer geld te besteden. Maar de oude waarden blijven gelden. Djoeke Veeninga GURGAON
...
Er was eens een meisje van twintig in India, dat blij was met haar nieuwe jeans. Het was een broek van Replay, volgens de laatste mode gebleekt en met zorgvuldig ontworpen slijtagegaten op de dij en onder de knie. De broek lag op haar bed toen ze naar haar werk was. Bij thuiskomst bleek een hulpvaardige tante alle gaatjes te hebben dicht gemaasd. Die oude tantes weten nog hoe dat moet, ze komen uit de sobere tijd. Leg ze maar eens uit dat je juist voor die gaten tweehonderd euro hebt betaald. In de shopping malls van Gurgaon zijn alle merken van de hele wereld te koop. De meeste daarvan komen, net als bij ons, uit China. Zoals bovengenoemde Replay-spijkerbroek. Die heet een Indiaas product te zijn, omdat hij in Mumbai is ontworpen. Maar de broek is in China gemaakt. Families slenteren langs de onbetaal-
In de winkelcentra van Gurgaon zijn alle merken van de hele wereld te koop. REUTERS
bare mode en lifestyle-producten. De airco blaast, het is schoon, nieuw, terwijl het buiten veertig graden is, stoffig, druk. Het gezin van vier personen perst zich straks weer met z’n allen op de motorfiets om naar huis te gaan, waar de elektriciteit waarschijnlijk is
uitgevallen en geen water is. Dan nog maar een rondje over de roltrappen en een ijsje in de hal. Dit is de wonderlijke wereld van Gurgaon, (Zoetdorp). Vijftien jaar geleden was het inderdaad nog een dorp, twintig kilometer ten zuiden van de hoofd-
stad Delhi. Toen de grondprijzen in Delhi als gevolg van de economische groei stegen, week het bedrijfsleven uit naar deze plek. De nieuwe middenklasse van Delhi, op zoek naar een appartement, kwam mee. Nu groeien in een uitgestrekt gebied de kantoorcomplexen, winkelcentra en appartementsgebouwen, maar wel bovenop het oude India. Want van een structurele planning van de infrastructuur is geen sprake. De straten zijn rommelig, auto’s proberen elkaar uit de file te toeteren, terwijl autoriksja’s, motoren, voetgangers en koeien langszij komen. De fanatiekste rijders zijn de chauffeurs van de busjes die de jonge Indiers naar en van hun werk brengen. Akshar (24) drinkt een Indiase rum in een pub in een van de kantorencomplexen. Hij werkt regelmatig als dj in de fancy clubs van Delhi, en ziet de nieuwe generatie jongeren daar op de dansvloer. Hij ziet jonge mensen die financieel in heel korte tijd onafhankelijk van hun ouders
zijn geworden. Van het verdiende geld gaan ze feestvieren. Daten, een concept dat in de generatie van hun ouders niet bestond. In mijn vriendenkring, zegt Akshar, heeft iedereen een relatie, maar van de tien jongens vertellen er zes dat niet aan hun ouders. Bij de meisjes is dat acht op de tien. Van de liberale opvattingen van zijn vrienden blijft weinig over als het op trouwen aankomt. Dan worden de meest onafhankelijke meisjes en jongens weer volgzame kinderen van hun ouders en de tradities. Ze hebben er geen bezwaar tegen als de ouders het huwelijk arrangeren zoals het altijd al ging, volgens lijnen van religie, kaste, familie. Zijn telefoon piept: een sms’je van zijn vader: Ashkars ouders verwachten hem nu thuis voor het avondeten. Nee zeggen tegen je ouders, dat past niet in de Indiase psyche, zegt Ashkar. En hij gaat. 1 www.lookingformrli.nl voor de wekelijkse wedstrijd waarmee je een Mr. Li T-shirt of een iPod kunt winnen.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...............................................................................
Onderzoek BBC:
VN-SOLDATEN SMOKKELDEN GOUD EN IVOOR IN CONGO Soldaten van de VN-vredesmacht in Congo hebben illegaal wapens verstrekt aan milities en zich schuldig gemaakt aan de smokkel in goud en ivoor. Dat meldt de BBC op basis van een eigen, achttien maanden durend onderzoek. De Britse omroep baseert zich op vertrouwelijke VN-bronnen, die meldden dat Pakistaanse blauwhelmen goud van de rebellengroep FNI hebben gekregen in ruil voor wapens. Ook zouden Indiase soldaten drugs
hebben gekocht van de beweging, en ammunitie hebben geruild voor goud. De BBC meldt dat de VN vorig jaar enkele van de aantijgingen heeft onderzocht, maar dat het verhaal ‘bij gebrek aan bewijs’ niet hard gemaakt kon worden. De onderzoekers zouden zijn gedwarsboomd om ‘politieke redenen’. Deze VN-missie is de grootste ter wereld met 17.000 militairen. Pakistan levert wereldwijd de meeste troepen aan de VN.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...............................................................................
Honger! Een Amerikaanse gevangene heeft een klacht ingediend, omdat hij wordt ‘doodgehongerd’. Broderick Laswell (140 kilo) is na acht maanden cel 47 kilo kwijt. Hij heeft continu een knorrende maag.
Economie
Big Brother Porsche-baas afgeluisterd met babyfoon
Duitsland in ban van spionageschandalen In het ooit zo keurig geachte Duitse bedrijfsleven lijkt spionage nu tot de standaard managementmethoden te horen. Bij Porsche kwam gisteren het zoveelste afluisterschandaal naar buiten. Redactie economie AMSTERDAM
...
Heel erg James Bond was het niet. Porsche-baas Wendelin Wiedeking is midden november afgeluisterd met een babyfoon. Dat meldde het Duitse blad Der Spiegel gisteren. De veiligheidsdiensten van het Ritz-Carlton hotel in het Duitse Wolfsburg vonden het apparaat onder de bank in de hotelsuite van Porsche-baas Wiedeking. Hij verbleef daar om de commissarissenvergadering van Volkswagen bij te wonen. De babyfoon zou de hele duur van het verblijf van Wiedeking gefunctioneerd hebben. De beveiligers konden uitsluiten dat de suite eerder door een familie met kinderen was gebruikt die het apparaat mogelijk was vergeten. Porsche gaat volgens Der Spiegel uit van ‘een gerichte afluisterpoging tegen Wiedeking’ en heeft aangifte gedaan. Inmiddels is er een gerechtelijk onderzoek ingesteld.
Wendelin Wiedeking. REUTERS
Porsche heeft 31 procent van Volkswagen in handen en aast al maanden op een meerderheid van de aandelen. De operatie stuitte tot nog toe op veel verzet. Wiedeking is overigens niet de eerste die werd afgeluisterd. Van Uwe Hück, de baas van de ondernemingsraad van Porsche, zou de telefoon zijn afgeluisterd. Verder is bij Wolfgang Bernhard, een voormalig Volkswagendirecteur, afluisterapparatuur in het appartement aangetroffen.
De Duitse pers repte vorige maand ook al van ‘Stasi-methoden’ bij discount supermarktketen Lidl. Die zou in een aantal filialen het eigen magazijnpersoneel met camera’s hebben bespied. Daarbij hield het bedrijf onder meer bij hoe vaak de medewerkers naar het toilet gingen en of er niet toevallig liefdesverhoudingen op de werkvloer plaatshadden. De affaire bij Lidl leidde tot een ware golf van ontdekte spionageschandalen in Duitsland. Zo bespioneerde een provinciale arbodienst zijn ingeschreven werklozen en gebruikten ook supermarktketens als Penny, Plus, Netto Norma en Aldi Süd bigbrothermethoden om de eigen medewerkers in de gaten te houden. Zo werden in sommige filialen camera’s ontdekt die verstopt zaten in brandmelders of bleken sommige detailhandelaars undercover-detectives in te zetten om het personeel te controleren. Volgens het blad Stern, dat de Lidlaffaire onthulde, is de nieuwe Duitse controledrang van de baas overigens zeker niet beperkt gebleven tot supermarktketens. ‘Meer dan eenderde van de kantoor-pc’s wordt ook door de baas gecontroleerd’, citeert het blad een gespecialiseerd consultancybureau. 1
Overnamestrijd Nee, nee, nee
Yahoo wil niet met Microsoft, toch? Remco Tomesen AMSTERDAM
...
Nee, nee en nog eens nee. Yahoo wil niet samen met Microsoft. Yahoo maakte dit opnieuw duidelijk, nu door een ultimatum van een overnamebod te laten verstrijken. Of wil Yahoo tóch wel onderdeel worden van de softwaregigant, maar is de bruidsschat van 44 miljard dollar simpelweg niet groot genoeg? En speelt Yahoo hard to get door dit overnamebod af te wijzen? Het lijkt er wel op, gezien de uitlatingen van Microsoft-topman Chris Liddell. ‘De transactie verloopt verre van gesmeerd. En dat allemaal omdat Yahoo veel te onrealistisch is over de waarde van het bedrijf.’
Yahoo laat zich niet gemakkelijk verleiden. Het bedrijf weet dan ook dat er nauwelijks andere kandidaten bestaan, dat Microsoft Yahoo hoe dan ook wil hebben. Het doel is om met een combinatie van de twee bedrijven – Microhoo – vol de aanval in te zetten op Google. Yahoo is een van de grootste internetbedrijven ter wereld, en verdient, net als Google, vooral aan advertenties op websites. Yahoo mag dan hard tegensputteren, Microsoft geeft de strijd niet snel op. Als de bazen van Yahoo een bod blijven weigeren, kan Microsoft het bedrijf ook tot een gedwongen huwelijk dwingen. Simpelweg door rechtstreeks naar de aandeelhouders te stappen. Om zo een vijandige overname te forceren.
Een vijandig bod kan ongustig uitpakken voor Yahoo. Want topmannen van Microsoft dreigen dat zo’n bod lager ligt dan het vriendelijke bod. Yahoo speelt dus met vuur, want als het bedrijf nee blijft zeggen, dreigt ander gevaar. Wie anders heeft zo’n gigantische zak geld over voor het internetbedrijf? Niemand, zeggen analisten. Microsoft heeft weinig keuze; maar Yahoo misschien nog wel minder. Al jaren stelt het bedrijf teleur, maar sinds het bod van Microsoft zijn de aandelenprijzen snel gestegen. Stel voor dát de overname doorgaat, dan is er nog een drempel. Toezichthouders staan al te trappelen om een nieuwe poging tot marktdominantie van Microsoft te voorkomen. 1
11
3,8% spaarrente! Geen beperkingen Rentetarieven d.d. 14 april 2008. Vraag naar de voorwaarden.
www.dsbbank.nl 0900 0575 (lokaal tarief) Kijk voor de Zilvervloot of nog hogere spaarrente op www.dsbbank.nl
LAAGSTE RENTES AFLOSSINGSVRIJE HYPOTHEKEN Provider
Hypotheek
SNS bank SNS Budget Hypotheek Aflosvrij ABN AMRO Budget hypotheek ING Bank Hypotheek met Renteopties Fortis Bank RenteVoordeel Aflossingsvrije Hypotheek Postbank VoordeelPlus Hypotheek Rabobank VoordeelHypotheek DSB Bank Aflossingsvrije hypotheek Acadium Bastion Aflossingsvrije hypotheek Eigen Huis FBTO Aflossingsvrije Hypotheek Argenta Aflossingsvrije hypotheek DeHypotheekshop FLEXXTRA 2 MoneYou Compleet+ hypotheek Qent Hypotheken Qent Budget Hypotheek DeHypotheekshop FLEXXTRA 4 MoneYou Compleethypotheek De Hypotheker Optimaal Maatwerk Voordeel Qent Hypotheken Qent Profijt Hypotheek Avéro Achmea VoordeelRente Aflossingsvrije Hypotheek Woonfonds Voordeel Lijn Aflossingsvrije hypotheek Zwitserleven RenteVoordeel Hypotheek SNS Regio Bank Aflossingsvrije hypotheek Delta Lloyd Fixe-DWH AXA AXA BudgetPlus Hypotheek
5 jr NHG
5 jr 125% EW
4,5 4,75 5 5,1 4,7 4,6 nvt 4,55 4,65 4,65 4,6 4,6 4,75 4,7 4,7 4,7 4,85 4,85 4,85 4,75 4,75 4,9 4,8
4,9 5,25 5,4 5,6 nvt nvt 4,35 4,8 4,95 5 5 5 5,05 5,1 5,1 5,1 5,15 5,15 5,15 5,15 5,15 5,2 5,2
10 jr NHG
10 jr 125% EW
4,85 5,05 5,3 5,1 5,1 nvt nvt 4,85 4,85 4,9 4,9 4,9 4,95 5 5 5,1 5,05 5,1 5,1 5,05 5,2 5,1 5,1
5,25 5,55 5,7 5,6 nvt nvt 4,65 5,35 5,15 5,25 5,3 5,3 5,25 5,4 5,4 5,5 5,05 5,4 5,4 5,45 5,6 5,4 5,5
Getoond worden de aflossingsvrije hypotheken van de grootbanken plus de producten met de laagste rentes voor een lening van 5 jaar tot 125% van de Executiewaarde, vervolgens de laagste rente voor 10 jaar tot 125% EW Peildatum:21-04-2008 Bron: MoneyView Research
DOORLOPEND KREDIET Aanbieder
PERSOONLIJKE LENING
< €5.000 < € 10.000 < € 15.000
Delta Lloyd nvt Frisia Financ. ** 10,6 De Hypotheker nvt Directa 7,9 DSB Bank nvt Freo nvt Ohra 7,25 FBTO 7,6 KredietDirect.nl** 8,3 TRBS 9,9 ABN Amro** 8,6 Fortis Bank 10,3 SNS Bank 10 Rabobank 10,8 Postbank 12,2
6,5 6,6 6,9 6,9 6,9 7,2 7,25 7,6 7,7 7,9 8,6 9,5 10 10,5 10,9
6,5 6,4 6,9 6,9 6,9 7,2 6,95 7,6 7,3 7,7 8,1 8,7 9,1 9,6 9,9
Aanbieder
< €5000 < € 10.000 < € 15.000
Becam ** 10,6 KredietDirect.nl** 6,7 Directa 7,9 TRBS 8,9 DSB Bank nvt OHRA 7,6 Crediam ** 9,5 Eurofintus ** nvt DHB bank 8,9 Fortis Bank 10,2 De IJssel ** nvt SNS Regio Bank 10,3 SNS Bank 9,7 Postbank 11,2 Rabobank 11
6,6 6,7 6,9 6,9 6,9 7,6 7,9 8,7 8,9 9,4 9,4 9,7 9,7 10,5 10,7
6,4 7,3 6,5 6,7 6,9 7,2 7,5 8,7 8,9 8,8 9,4 8,8 9 9,6 9,8
Getoond worden de 10 laagste tarieven gesorteerd op een lening tot 10.000 euro plus de tarieven van de grootbanken Peildatum:21-04-2008 Bron: MoneyView Research
DAGELIJKS OPVRAAGBARE SPAARREKENINGEN Bank
Rekening
€ 10.000
The Economy Bank N.V. Akbank Akbank Amsterdam Trade Bank Credit Europe Bank Yapi Kredi Bank Argenta DHB Bank Garantibank International Rabobank ABN AMRO SNS Bank Fortis Bank Postbank ING Bank
TEB Ster Spaarrekening AK Internet Spaarrekening AK Spaarrekening ATB Internet Spaarrekening Credit Europe Top-Interest rekening YKB Euro-Plus Spaarrekening Internet Spaarrekening DHB S@veOnline Gouden Internet Rekening Rabo Telesparen Internet Spaarrekening Internet Sparen E-Spaarrekening Internetspaarrekening Internet Sparen
4,6 4,55 4,5 4,5 4,5 4,5 4,25 4,25 4,1 2,8 2,6 2,6 2,5 2,5 2,4
Getoond worden de 9 hoogste tarieven + de tarieven van de grootbanken van rekeningen zonder beperkende voorwaarden en een 1e inleg van 100 euro of minder Peildatum: 28-04-2008 Bron: MoneyView Research
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .............................................................................. ........................................................................................................................
Krenterig
Niet wokken maar dokken
MINDER FOOI VOOR PERSONEEL IN DE NEDERLANDSE HORECA Cafégangers en restaurantbezoekers geven steeds minder fooi. Dat blijkt uit een enquête van horecavakblad Bierblad, uitgegeven door Heineken. In de kroeg vindt bijna de helft (48 procent) van het personeel dat gasten gieriger zijn geworden, in restaurants is dat nauwelijks minder (45 procent). Een jaar eerder was dit nog 34 en 23 procent. Volgens Bierblad zijn horecagasten ‘krenteriger, kritischer en kwaliteitsbewuster gewor-
BELASTINGDIENST EIST VAN RESTAURANTS MILJOENEN Een groot aantal wokrestaurants ontduikt de belasting en heeft illegalen in dienst. Dat blijkt uit onderzoek van de Belastingdienst. Van de 66 onderzochte restaurants bleken er 39 de fiscus op te lichten. De wokrestaurants hebben een flinke boete gekregen en de illegalen zijn uitgeleverd aan de vreemdelingendienst. Anderhalf jaar lang hield de Belastingdienst strenge controles bij de wokrestaurants, naar aanleiding van signalen van fraude en illegale
den.’ Dat komt onder andere doordat de basisprijs in de horeca flink is gestegen. Horecabezoekers zijn niet alleen gieriger, volgens de enquête vinden horecamedewerkers hun gasten vaak agressief, arrogant en onbeschoft. Wat de gasten van het personeel vinden, wordt in het onderzoek niet genoemd. Wel blijkt het steeds moeilijker te zijn geschikt personeel te vinden. Vooral cafés hebben grote moeite bediening en barpersoneel te werven.
werknemers. Drie restaurants hadden de kassa zo zwaar beschadigd dat de fiscus niet meer kon zien hoeveel omzet er was behaald. De Belastingdienst doet een naheffing van meer dan 7 miljoen voor niet afgedragen loonbelasting, inkomstenbelasting en vennootschapsbelasting. Wokken is de afgelopen jaren steeds populairder geworden in Nederland. Veel Chinese restaurants zijn omgebouwd tot wokrestaurants.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Station?
Zitten in doodskist
Te goedkoop
Machinisten op de intercity tussen Eindhoven en Schiphol zijn deze maand al drie keer vergeten te stoppen op het station Best.
Wie genoeg heeft van saaie tweezitsbanken: koop op cofffincouches.com een sofa gemaakt van ongebruikte doodskisten. Voor een lange zit.
Een vrouw uit Michigan, VS, weigert een rekening van 1 cent te betalen. Ze lacht de facturerende meubelzaak hard uit. ‘De envelop en de postzegel kostten waarschijnlijk al meer dan een cent.’
12
Economie
Ingreep ’Royal bank of Scotland schrapt 7.000 banen’
Ontslagdreiging bij ABN Amro Er dreigt bij ABN Amro een nog groter bloedbad dan voorzien. Royal Bank of Scotland zou van plan zijn 7.000 banen te schrappen, waarvan het grootste deel bij ABN Amro. Jan-Hein Strop AMSTERDAM
...
Dat er na een grote overname ontslagen vallen, is door iedereen te voorzien. Maar als na zo’n overname de marktomstandigheden opeens zwaar verslechteren, bestaat de kans dat zulks ten koste gaat van nog veel meer banen. Dit scenario lijkt, gevoed door de voortwoekerende kredietcrisis, ABN Amro hard te treffen. Volgens een bericht in de Financial Times van gisteren zou Royal Bank of Scotland (RBS) maar liefst 7.000 banen willen schrappen bij de integratie van de investment bank-tak van ABN Amro, waarvan het merendeel aan ABN Amro-kant. Dat betekent dat onge-
veer een kwart van de gecombineerde werkkracht moet vertrekken – met recht een massaontslag. RBS wilde niet reageren op het bericht. Eind vorig jaar kocht een consortium van RBS, Banco Santander en Fortis voor 71 miljard euro de Nederlandse bank, om die vervolgens onderling te verdelen. Vanaf de start was het geen geheim dat de overname zou leiden tot baanverlies, maar in de laatste maanden hebben de omstandigheden – en dan vooral in GrootBrittannië – zich zodanig ontwikkeld dat een veel groter bloedbad dreigt. Vorige week kondigde RBS een enorme aandelenemissie (12 miljard pond) aan, waarmee duidelijk werd dat de Schotten zich enigzins verslikt hebben in hun dure aankoop. Met de emissie in het achterhoofd mag het geen verbazing wekken dat RBS nu vaart zet achter de integratie van ABN Amro. RBS bevindt zich in dit opzicht niet in een uitzonderingspositie: de
Londense City is het toneel van een grote ontslaggolf, die naar verwachting tienduizenden in de financiële sector de baan gaat kosten. Aandeelhouders zullen het allemaal wel mooi vinden, voor ABN Amro-personeel zijn het onzekere tijden. Want Fortis haalt op zijn beurt stevig de bezem door ABN Amro-Nederland, hoewel in getallen uitgedrukt de schade daar minder groot lijkt. Aan de andere kant: de beweging die nu in gang is gezet maakt wel een einde aan de onzekerheid. Vanaf woensdag moet iedereen beneden seniormanagementniveau opgave doen van zijn loopbaanhistorie, als eerste stap richting een ontslagplan, zo schrijft de Financial Times. Dat het nu pas zo hard gaat, is mede het werk van De Nederlandsche Bank. Die heeft de ingreep omwille van de continuïteit weten uit te stellen. Eindelijk komt bijltjesdag met rasse schreden naderbij. 1
REUTERS
Beurs Beurs vandaag Cijferseizoen Nederland
In de aanbieding: Shell Nog nooit was olie zo duur en was het aandeel Royal Dutch Shell zo goedkoop. Vandaag kwartaalcijfers van De Koninklijke, net als twee andere volksaandelen: DSM en KPN. AMSTERDAM
...
De cijfers van Shell. Ooit sprongen alle beleggers bij wijze van spreken in de houding als De Koninklijke kwartaalrapportage publiceerde. In elk geval was er geen belegger te vinden die er niet even naar keek, want Shell was de hoeksteen van, zeg, de nationale beleggersportefeuille. Een koosnaampje als weduwen- en wezenfonds komt natuurlijk ook niet zomaar uit de lucht vallen. Niet dat beleggers nu hun schou-
ders ophalen over Shell, de cijfers worden meer ter kennisgeving aangenomen. De laatste kwartalen viel er amper een koersreactie te bespeuren nadat De Koninklijke haar miljardenomzetten en -winsten voor het voetlicht had gebracht. Vandaag worden beleggers waarschijnlijk weer niet warm of koud van de verwachte 6,79 miljard dollar kwartaalwinst.
Rollen omgedraaid Er is ook weinig reden er niet van uit te gaan dat het met de winstmachine Shell wel goed zit met die torenhoge olieprijs. Waar beleggers zich wel over achter hun oren krabben, zijn vooral de veranderende machtsverhoudingen in de oliewereld. De olielanden nemen zelf steeds meer het heft in handen en eisen een
groter deel van de koek op. Daar waar regeringen als Rusland, Nigeria en Canada tot voor kort ja en amen tegen meneer Shell zeiden, zijn de rollen nu omgedraaid. Zo heeft Rusland Shell al een keer hardhandig de deur gewezen bij het roemruchte Sachalin II-project. Kortom, de macht van de grote oliemaatschappijen is tanende en een bedrijf als Royal Dutch Shell wordt meer een facilitair bedrijf dat wordt ingehuurd voor klussen dan dat ze zelf alle touwtjes in handen heeft. Ondanks de openheid die topman Jeroen van de Veer betracht, is het hem nog niet gelukt beleggers te overtuigen dat ook Shell zijn partijtje mee kan blazen onder de nieuwe omstandigheden van minder olie, minder macht en meer uitdagingen.
Het gevolg is dat het aandeel slechts 8,7 keer de verwachte winst van 2008 kost – op papier is dat een koopje.
Volksaandelen Behalve De Koninklijke rapporteren vandaag nog twee volksaandelen: DSM en KPN. Het Limburgse chemieconcern is in de winning mood. Het bedrijf is in enkele jaren omgeschakeld van bulkchemie naar hightech-(voeding)stoffen. Met succes, want het bedrijf blijft de winst- en
omzetverwachtingen maar opschroeven. Vandaag wordt 2,29 miljard euro omzet en 157 miljoen euro nettowinst verwacht. Bij KPN rekent de markt op 3,55 miljard euro omzet en 375 miljoen euro winst. Beleggers zijn vooral benieuwd hoe het met de integratie van brekebeen Getronics staat. Een garantie is het zeker niet, maar KPN weet zijn rapportage altijd goed te brengen, waardoor er vaak een koerssprong volgt. 1
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
AN dubbel D’s 111
Die koersopkikker gisteren van zo’n 14% kon digitale kaartenmaker AND goed gebruiken. Het aandeel stond dit jaar 36,9% onder water, na een zegetocht van 113% in 2007. Het lijkt wel of het aandeel met een zeer rekbaar elastiek aan TomTom vastzit. Logisch, want de fantasie – of het gebrek daaraan – bij AND zit ’m vrijwel geheel in navigatoren als TomTom en Garmin. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .............................................................................. ....................................... .......................................
Het Panel
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ......................................
STELLING: HELP SHELL
Vervelend
Hoeksteen
Dollar
CORNÉ VAN ZEIJL (FONDSMANAGER SNS)
JOOP BRESSER (ONAFHANKELIJK RENTE- EN
CEES SMIT (VERMOGENSBEHEERDER TODAY’S
111
BEURSPECIALIST)
BEHEER)
111
‘Grofweg houdt de gemiddelde analist rekening met een olieprijs van rond de 75 dollar per vat. Hoe langer de olieprijs hoog blijft, hoe groter de meevaller. Wat wel vervelend is, is dat Shell een steeds kleiner deel van de opbrengst krijgt. Diverse landen eisen via hogere belastingen een groter deel van de koek op.’ 1
111
111
‘Beleggers beoordelen Shell veel te veel op de korte termijnaspecten. De onderliggende kracht is de enorme research in nieuwe technologie met betrekking tot moeilijk winbare hoeveelheden en nieuwe, alternatieve energie. Shell blijft een van de hoekstenen van mijn portefeuille.’ 1
‘Het gezegde luidt dat de beurs altijd gelijk heeft, maar als ik de Shellkoers zie dalen terwijl de olieprijs stijgt, betwijfel ik dit. Natuurlijk heeft Shell last van de dollar, maar toch had ik iets meer optimisme verwacht. Vandaag weten we of het pessimisme ergens op gebaseerd is.’ 1
Vandaag publiceren DSM, KPN én Royal Dutch Shell hun eerste kwartaalcijfers. Hoe is het mogelijk dat ondanks die sky-high olieprijs er al jaren amper beweging zit in de koers van Shell? Op een paar uitschieters na suddert het aandeel tussen 24 en 28 euro. Blijkbaar zien beleggers de toekomst van de oliegigant somber in. U ook? .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. WAT VINDT U? GEEF UW MENING OP WWW.DEPERS.NL
Going Dutch
Going Dutch is een groep van veertig enthousiaste mensen die met 19 voertuigen 14 landen gaan doorkruisen in een tocht van Amsterdam naar Peking om daar aan het begin van de Olympische Spelen aan te komen.
Play – basisgedachten van Going Dutch – zijn zaken waar deze krant ook voor staat. Tijdens de voorbereiding van de reis biedt Dagblad De Pers Going Dutch de ruimte om zichzelf voor te stellen en zullen wij u, als
Dagblad De Pers is partner van Going Dutch. Uitgaan van het positieve in de mens, het bouwen van bruggen tussen bevolkingsgroepen en het helpen van kinderen over de hele wereld via het goede doel Right to
13
lezer, informeren over de voortgang. Tijdens de reis zullen wij dagelijks verslag doen vanaf de plek waar Going Dutch zich op dat moment bevindt. Going Dutch vertrekt eind juni 2008.
Beachvolleybal Sporters op weg naar de Olympische Spelen
Broertjes in strijd om Spelen De beachvolleyballende broertjes Bram en Gijs Ronnes strijden tegen elkaar voor een plek op de Spelen. Wat dat met je doet, leggen de Right to Play-fans uit op een basisschool. Marcia Nieuwenhuis WIJK AAN ZEE
...
‘Ik ben Bram en naast mij zit Gijs. Beachvolleyballen is ons leven’, zo introduceren de beachvolleyballende broers Ronnes zichzelf op basisschool De Vrijheit in Wijk aan Zee. Hun broer Joost geeft daar les en strikte de topsporters om een ochtendje te vertellen over hun voorbereidingen op de Olympische Spelen in Peking van komende zomer. De getalenteerde beachvolleyballers, Gijs is 30, Bram 29, spelen niet bij elkaar in één team. ‘We hebben allebei een andere lange partner’, legt de voor een volleyballer vrij kleine Gijs Ronnes (1.87 meter) uit. Bram is met 1.85 nog net iets korter. ‘We hebben allebei een jongen van wel twee meter naast ons in het veld.’ Doordat Nederland maar twee olympische startplekken heeft en de oud-zaalvolleybalinternationals Richard Schuil en Reinder Nummerdor zich sowieso plaatsen, kan het gebeuren dat twee broers nu strijden om één en dezelfde plek op de Spelen. Gijs: ‘Soms is dat best lastig. Wij zijn broers, dus we gunnen het elkaar, maar we gaan toch liever zelf.’ Bram zegt dat hij niet boos wordt als Gijs wint. ‘Maar ik heb toch liever dat mijn broer verliest.’ ‘Als één van jullie kampioen wordt, gaat de ander dan huilen?’, legt één van de scholieren van De Vrijheit de vinger op de zere plek. ‘Vroeger vloog ik hem altijd om de nek als hij had gewonnen, nu zou ik er wel een traantje om laten’, zegt Bram oprecht. ‘Maar als hij uiteindelijk deelneemt aan de Olympische Spelen, dan zal ik wel voor hem juichen.’ Bram heeft ook al beloofd om zijn broer te komen aanmoedigen, mocht het zover komen. Maar dat gaat Gijs toch echt een stap te ver. ‘Ik zou wel voor Bram kunnen juichen, maar ik ga het mezelf niet aandoen om te kij-
ken naar het wereldje waar je normaal deel vanuit maakt. Dan ga ik liever met vrienden naar Las Vegas’, grapt Gijs. ‘Ik ga bijna trouwen, dus dit is een mooi moment om los te gaan.’ Gijs Ronnes, die met zijn ervaren beachpartner Jochem de Gruijter in 2007 nog Nederlands kampioen werd, leek tijdenlang favoriet. Maar wat bijna niemand voor mogelijk hield, is inmiddels gebeurd. Zijn jongere broertje Bram, die nota bene al bijna met beachen was gestopt, passeerde hem op de ranglijst en staat inmiddels zelfs 290 punten voor. Het team Ronnes-De Gruijter, dat vorig jaar afscheid nam van het zogenoemde Beach Team Holland, snakt naar goede toernooiprestaties om weer terug in de strijd te komen. Daarom reist het duo vandaag af voor een kwalificatietoernooi op Chinese bodem. Gijs: ‘Als we in Shanghai de halve finale halen, zijn we mijn broer weer voorbij.’
‘Bram aanmoedigen bij de Spelen? Nee dank je, dan ga ik liever los in Vegas.’ Bram spaart zijn krachten voor de toernooien dichter bij huis. Hij traint met zijn maatje Emiel Boersma door in Nederland. Ook na de voorlichting in Wijk aan Zee haast hij zich in zijn olympische auto richting de indoor beachhal in Aalsmeer. ‘Meld je aan voor onze sms-dienst, dan blijf je op de hoogte!’, roept Gijs zijn broer nog na. De kinderen lijken nog het meest onder de indruk van het eetpatroon van Bram. Zestien boterhammen per dag. Gijs vult aan: ‘En ‘s avonds scheppen we twee keer een groot bord vol. Snoepen doen we helemaal niet, en we eten ook bijna nooit patat, misschien één keer per jaar.’ 1 Bram Ronnes (boven), dreigt de strijd te winnen van zijn oudere broer Gijs (onder). PRO SHOTS
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ....................................................................................................................... ...............................................................................
Ver, verder, verst...
Karavaan zet zich in voor sport en spel
AVONTURIERS ONTMOETEN CHINESE TOP-RALLYRIJDERS Deze zomer gaan de avonturiers van Going Dutch dik 17.000 kilometer afleggen naar de Olympische Spelen in Peking. Dat er rallyrijders zijn die veertien landen doorkruisen nóg niet genoeg vinden, bewijst een groep Chinese autorallyrijders. Met acht jeeps gaat deze Overseas Chinese Overland Challenge van Kaapstad in Zuid-Afrika op weg naar de Spelen. De voormalige Zuid-Afrikaanse president Nelson Mandela verrichtte op
26 februari de officiële start van deze rally. De Chinezen, die op 23 april in Nederland waren (zie foto), hebben zich ten doel gesteld om in honderd dagen maar liefst 43.000 kilometer af te leggen om zo wereldwijd steun te krijgen voor de Olympische Spelen. Op de route – niet de kortste – passeren zij onder meer Botswana, Zambia, Tanzania, Kenia, Ethiopië, Soedan, Egypte, Griekenland, Italië, Duitsland, Zweden, Rusland en Nederland.
STRAKS OOK KNOTSHOCKEY IN NIET-HOCKEYLANDEN
DAVID VAN OOSTEN SLINGERLAND
De karavaan van Going Dutch-avonturiers gaat op reis en neemt mee: twaalf hockeysticks en twee sets knotshockeysticks (lees: hockey voor beginners). Doel is om onderweg naar de Chinese hoofdstad Peking, potjes te spelen met de lokale bevolking. Initiatiefnemer Wouter van Waning, die zelf ook deelneemt aan de reis noemt het ‘supermooi’. ‘Dan kunnen we onderweg lekker een potje knotshockeyen!’ De Nederlandse Hockeybond
Prins Maas
verzorgt naast de sticks ook een boekje met oefeningen die de rallyrijders kunnen doen. Van Waning grapt: ‘Er is één nadeel: we zijn bang dat alle Dutchies het knotshockey veel te leuk vinden en er elke avond na het rijden toernooien ontstaan, tot iedereen zo fanatiek is dat niemand meer verder wil rijden en we in Tashkent een knotshockey-league beginnen... In 2020 verwachten we dat het een olympische sport is.’
“Als u direct weet welke nieuwe auto u wilt, krijgt u ook direct de scherpste prijs.” directkorting.
Cultuur
15
Theater Het seizoen is geopend
De taboes rond Anne Frank Op 4 mei gaat ’s avonds om twee Zeker rond 4 mei blijft Anne Frank een dankbare over acht exact in het Amsterdamse Tuschinski de rockopera Dear Anne inspiratiebron. Overal ter wereld worden musicals in première. Een publiciteitsstunt pur sang of toch een integer project? en andere uitwassen van de Anne Frank-industrie Femke van Wiggen gemaakt. De Pers belicht twee Nederlandse producties. ... AMSTERDAM
Stel je voor: je ziet beelden van een trein vol joden die naar Birkenau rijdt. Dan zie je beelden van moeders en kinderen die bij aankomst gescheiden worden. Hartverscheurende beelden. Opeens zwellen violen aan en zet een stem het lied Dear Anne in. Dan hoor je: ‘The angels, they dance with you, the moon will look at you. Dear Anne, you survived, Dear Anne, words have kept you alive.’ Vind je dit dan mooi? Dear Anne, de rockopera, belooft het zoveelste voorbeeld van wansmaak te worden in de Anne Frankindustrie. Na een Spaanse musical waarin Anne en Peter van Pels zoenen, vele draken van films en een onvoorstelbare hoeveelheid boeken die wannabe vriendinnen van Anne de afgelopen jaren schreven, kun je rustig concluderen dat Anne F. big business is. Of het mooie kunst oplevert, is te vaak van ondergeschikt belang. Toch is de bedenker van dit nieuwste Frank-vehikel, de 42-jarige Surinamer Mahinder Toelaram, ervan overtuigd dat bezoekers zijn oprechte intenties herkennen. Zijn door filmbeelden ondersteunde theaterconcert, met zijn band Pure, een orkest, een koor, tenor Robert Kops en sopraan Henny de Snoo-Breugel, is een ode aan Anne en aan de vrijheid die nog altijd in het geding is. ‘Gebruik ik
Lieve Kitty, een theatervoorstelling van Dood Paard en Nieuw West, zet vraagtekens bij de musicalproducties rond Anne Frank. In Lieve Kitty is Anne zelf heel anders aanwezig: met machinegeweer en in militair uniform. Robbert van Heuven UTRECHT
...
Bijna vijftig minuten lang heeft ze zwijgend gekeken naar die vier rare acteurs die een revue proberen te verzinnen, waarmee ze na hun dood herinnerd zullen worden. Dan laadt het meisje dat verdacht veel op Anne Frank lijkt haar machinegeweer door om met een daverend salvo de aandacht voor zich op te eisen. Om vervolgens vast te stellen: ‘Ik ben het meisje dat alles overleeft, omdat er altijd over mij gesproken zal worden.’ Het meisje van veertien met die grote ogen en dat dagboek is, anders dan die acteurs, tegen wil en dank een onsterfelijk icoon geworden. Het is nooit de bedoeling geweest met Lieve Kitty het leed van Anne Frank of van wie dan ook op een gemakkelijke manier te relativeren, benadrukt schrijver Rob de Graaf. ‘Het provocatieve is zeker niet het uitgangspunt geweest. Maar sommige dingen kunnen op zijn minst ontregelend werken.’ Zoals dus Anne Frank met een Israëlisch militair uniform aan en een machinegeweer in handen. De Graaf: ‘De actrice die Anne speelt, is mooi, jong en donker. Je zou haar dus heel gemakkelijk tot een lief aaibaar poesje kunnen maken. Dat is te gemakkelijk. Je zou zo een te simpel idee krijgen van de boze buitenwereld en het lieve prinsesje. Dit prinsesje heeft wel een mitrailleur om haar schouder hangen. En haar uniform van het Israëlische leger draagt op zijn minst bij aan de dubbelzinnigheid van de goed-kwaad thematiek waar het in het stuk ook over gaat.’ In combinatie met de mythologisering van Anne Frank is dit inderdaad het belangrijkste thema van Lieve Kitty. De Graaf: ‘In onze cultuur
‘Gebruik ik Anne Frank? Daar heb ik niet over nagedacht. Het is niet zo commercieel als die Spaanse musical hoor.’ Anne Frank? Daar heb ik niet over nagedacht. Het is niet zo commercieel als die Spaanse musical, hoor. Oké, ik gebruik haar voor mijn boodschap. In deze rockopera word je enorm met je neus op de feiten gedrukt.’ Het nummer Dear Anne vormt het leitmotiv van de rockopera. Mahinder componeerde het toen hij als 21jarige dienstplichtige in Vught in het leger zat. Hij had zijn voet gebroken, moest toen het beeldarchief opruimen en kwam uren aan verschrikkelijke beelden uit de oorlog tegen. Helemaal van slag las hij het Dagboek van Anne Frank en besloot zijn gevoel in een lied te stoppen dat misschien ooit nog een hit kon worden. Hij wilde namelijk ook graag doorbreken met zijn toenmalige band. Wie weet lukt dat nu alsnog, want zijn productie komt ook uit op cd. Hoe integer Mahinder ook lijkt – hij stopte zijn spaargeld in Dear Anne en geeft de winst aan een nog te bepalen goed doel – toch voelt die hang naar succes niet helemaal goed. Mahinder: ‘Ik zou het schitterend vinden een hit te scoren. We staan gewoon hier, 4 mei, in Tuschinski! Dat hebben we toch maar mooi bereikt.’ 1
‘Ik ben het meisje dat alles overleeft.’ ANNALEEN LOUWES
‘Het provocatieve was zeker niet het uitgangspunt. Maar sommige dingen kunnen op zijn minst ontregelend werken.’ is de Tweede Wereldoorlog tot een soort morele categorisering geworden, los van elke historische context. Daar zetten we in onze voorstelling
vraagtekens bij. Het is geen geschiedenis meer, maar een bijna genetisch aangeboren deel van ons bewustzijn.’ Natuurlijk is er tijdens de repetities nagedacht over taboes. Meer dan bij andere voorstellingen waar De Graaf aan werkte. ‘Het weegt te zwaar als onderwerp om zomaar even op te pakken en achteloos weer neer te gooien.’ Maar uiteindelijk moet je ook niet bang zijn sommige hot issues op te nemen, vindt hij: ‘Het moest wel gaan over het Achterhuis en onze ingewikkelde verhouding tot die geschiedenis.’ Maar dan wel zonder dat uit te buiten. 1
Mahinder Toelaram geeft de winst van ‘Dear Anne’ aan een goed doel.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................................................................................................................................................................
RECENSIE | POP
MINIMAAL EN BEPERKT Arjan Terpstra
...
Elf jaar deed Portishead over het maken van een nieuwe plaat, Third (Universal). Gitarist Adrian Utley legde in deze krant (7 april) uit hoe dat kwam. Naast familiezaken werd het ijzeren regime dat de drie bandleden zichzelf opleggen als oorzaak genoemd. ‘Elk element heeft betekenis, wordt op een goudschaaltje ge-
wogen voordat het ook maar in de buurt van de opnametafel komt.’ Nu Third uit is, kunnen we horen waar dat straffe regime toe leidt. Op het eerste oor blijven Beth Gibbons, Adrian Utley en Geoff Barrow keurig binnen de zelfgetekende lijntjes van de Portishead-triphopsound. Breakbeats als basis, sferische, minimale instrumentatie en de melancholische klaagzang van Gibbons vormen ook na een decennium weer de ingrediënten voor indringende en bezwerende popnummers. Bij herhaalde beluistering wint de plaat aan contrasten, en blijkt hoeveel rek er nog in de minimalistische sound
zit. Songs als Nylon Smile, Plastic, We Carry On en The Rip zijn onmiskenbaar Portishead, maar tegelijk fris genoeg om niet als retro-ninetiessongs door het leven te hoeven gaan. Beth Gibbons is tekstueel op dreef en maakt opnieuw indruk met haar begeesterde stem, rauw, op het snijvlak van soul en blues. Tegelijk zijn er mindere nummers te noteren waarin de magie een beetje is uitgewerkt. Small en Threads zoeken het in minder geslaagde uitstapjes naar jaren zeventig psychedelica, wat een onbedoelde flashback naar Procol Harum veroorzaakt. Op die momenten tekent Portishead buiten de lijntjes en
merk je hoe beperkt het register van deze band eigenlijk is. Zonder cool minimal-tapijt verliest Beth Gibbons haar duistere en bezwerende macht en komt zij als een grote zeur door de speakers. Instrumentatie klinkt zoekend, samples ongepast. In dat soort nummers zijn dingen in de buurt van de opnametafel gekomen die daar ver uit de buurt moesten blijven. Als geheel is Third is daardoor een wat verwarrende plaat. Het negatieve zelfbeeld van Gibbons en het uitgebeende industriële landschap daaromheen zorgen voor een dreinend geheel dat niet-liefhebbers na elf liedjes hoofdpijn bezorgt. Tegelijk bewijst
Portishead op haar goede momenten na elf jaar afwezigheid nog steeds een relevante band te zijn, waarvan de singles ongetwijfeld hoge ogen gaan gooien.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................................... ....................................... ...............................................................................
Tina Turner niet te stoppen
Phil Collins wel
Kunstkoopje bij Sotheby’s
De 68-jarige Tina Turner gaat weer op tournee, zo verklapte ze aan Oprah Winfrey. Turner hield in 1990 al een afscheidstournee, maar kan naar eigen zegen de spotlights maar moeilijk vergeten.
Phil Collins, 57 jaar, heeft juist gezegd te stoppen met zijn muziekcarrière.
Het beroemde New Yorkse veilinghuis Sotheby’s houdt uitverkoop. Op 14 mei zal Francis Bacon’s belangrijkste werk Triptych, 1976 geveild worden. Bieden kan al vanaf 70 miljoen dollar.
16
Het Verhaal
EEN SPEL OP WEG NAAR ENTERTAINMENTRECORD Vanaf vandaag ligt het computerspel Grand Theft Auto IV in de winkel. De verwachtingen zijn hooggespannen: alles minder dan de succesvolste entertainmentlancering ooit is een teleurstelling. Matthijs Dierckx Kuijper AMSTERDAM
...
Voor de een is Grand Theft Auto IV het zoveelste computerspelletje. Voor de ander kon het wachten niet snel genoeg voorbij zijn. En omdat die laatste categorie enorm is, zijn de verwachtingen rond de lancering van het spel al maanden hooggespannen. Hoe hard rinkelen de kassa’s? Roept de gewelddadige inhoud, basisingrediënt van de successerie, (ook) dit keer controverse op? In de fictieve stad Liberty City, die als twee druppels water op New York lijkt, kan de speler doen wat hij wil. Letterlijk. Auto’s stelen, mensen beroven, maar ook rondrijden en genieten van het uitzicht. Ziehier de basis van het succes van de GTA-serie: cartoongeweld ontmoet de ultieme vrijheid. Een spelletje? Voor het eind van deze week staat de verkoopteller waarschijnlijk op meer dan 400 miljoen dollar, een record voor de entertainmentindustrie. Op deze pagina’s, ter vergelijking, de grootste entertainmentlanceringen tot nu toe, plus een paar van de grootste bloopers.
De vier grootste: 1. Halo 3 (2007, game) 170 miljoen dollar op de eerste dag
Microsoft begaf zich in 2001 op onbekend terrein toen het zijn eerste spelcomputer introduceerde: de Xbox. Het apparaat had weinig meer te bieden dan de concurrentie maar werd toch een succes. En dat kan bijna volledig worden bijgeschreven op het conto van één game: Halo. Het 3d-spel gaf de Xbox zijn bestaansrecht en van de eerste twee delen gin-
‘Met Halo 3 verbeterde een game voor het eerst een omzetrecord uit de filmindustrie. Dat was even schrikken voor Hollywood’
gen in totaal 13 miljoen exemplaren over de toonbank. Het derde deel in de serie, Halo 3, verscheen in september vorig jaar. Niet meer voor de Xbox, maar zijn opvolger, de Xbox 360. Microsoft speelde het spel slim. Het bedrijf riep gamers op om toch vooral een exemplaar te reserveren, zodat ze dat op de dag van de release konden ophalen. Dat bleken er uiteindelijk zoveel, tussen de drie en vier miljoen, dat de totale omzet voor de eerste 24 uur uitkwam op meer dan 170 miljoen dollar. Daarmee verbrak Halo 3 het record dat vlak daarvoor was gevestigd door de film Spiderman 3 (154 miljoen). Voor het eerst verbeterde een game een omzetrecord uit de filmindustrie, dat was even schrikken in Hollywood. Een troost: Spiderman 3 hield het weekend-record in handen: 382 miljoen dollar. Hoe verhoudt Halo zich nu tot GTA? We zullen het meemaken deze week, maar interessant is dat het totaal van de drie Halo-games (21 miljoen) een beetje in het niet valt bij de drie GTA’s die voor de PlayStation 2 verschenen. Daarvan gingen zo’n 44 miljoen exemplaren over de toonbank, goed voor een miljardenomzet.
2. Pirates of the Caribbean: At World’s End (2007, film) 400 miljoen dollar in de eerste week
Kwaliteit zegt lang niet alles. Zo vond meer dan de helft van de critici het laatste deel in de Pirates-trilogie een flut-film, blijkt uit een inventarisatie van de websites Rottentomatoes.com en Metacritic.com. Maar ‘At World’s End’ haalde wel binnen een week 400 miljoen dollar binnen, een record. Pirates of the Caribbean is vooral de filmtrilogie van Johnny Depp. Voor het eerste deel kreeg hij in 2004 zelfs
Kinderen geïnspireerd door Halo 3 en Pirates of the Caribbean. REUTERS
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ....................................................................................................................... ...............................................................................
Mislukte lanceringen (1)
Mislukte lanceringen (2)
‘DUNE’ (FILM, 1984), EEN DURE EN ONBEGRIJPELIJKE FLOP Regisseur David Lynch mocht zich na het succesvolle Elephant Man wagen aan de verfilming van Frank Herbert’s klassieke SF-boeken: Dune. Een voor die tijd ongelooflijk budget van bijna 50 miljoen dollar en een rol voor Sting konden niet voorkomen dat Lynch deed wat hij daarna nog veel vaker zou doen: een onbegrijpelijke film maken. De enorme productie verdiende aan de kassa amper de helft van het budget terug en was
‘FINAL FANTASY’ (FILM, 2001), EEN JAPANS DRAMA Final Fantasy is een van de langstlopende en succesvolste videogamesseries ooit. Het leek een logisch vervolg toen bedenker Hironobu Sakaguchi zich stortte op een filmproject. Zijn bedrijf Squaresoft stampte hiervoor een animatiestudio uit de grond in... Amerika. Daarmee was de basis gelegd voor een drama. De Final Fantasygames waren typisch Japans, van verhaal tot design. De film richtte zich op een puur westers publiek en dus wer-
daarmee niet alleen de duurste film van zijn tijd, maar tevens de grootste flop. Gek genoeg raakten slechts weinig betrokkenen definitief uit de gratie. Lynch maakt tot op de dag van vandaag zijn films, zij het voor een kleiner budget; de hoofdrolspelers hebben niet te klagen over emplooi en Raffaella De Laurentiis, de producent, produceert nog steeds flop na flop: Dragonheart, Daylight, en The Last Region.
den alle Japanse ingrediënten overboord gezet. Geen fantasy maar sciencefiction moest het worden. Wat overbleef was een technisch hoogstandje, maar zielloos en ontdaan van alle (Japanse) charme. Het westerse publiek moest er niets van hebben en de film leed een verlies van 100 miljoen dollar. Sakaguchi werd gedwongen zijn bedrijf te verlaten, dat vervolgens werd overgenomen door zijn grootste concurrent.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................................... ....................................... ...............................................................................
World of Warcraft (1)
WoW(2)
World of Warcraft (3)
De online-game World of Warcraft (WoW) draait momenteel een omzet van 100 miljoen dollar per maand. Wereldwijd zijn er meer dan tien miljoen spelers actief, wat WoW het grootste spel maakt.
Om WoW te spelen betalen de spelers gemiddeld 10 dollar per maand.
Hoe je zo groot wordt? Ook de game-economie is druk met overnames. WoW-uitgever Vivendi investeerde 2 miljard dollar in een fusie met de grote gamesuitgever Activision.
Het Verhaal
17
Tienduizenden winkels over de hele wereld deden mee aan de nachtelijke Harry Potterverkoop. REUTERS
een Oscar-nominatie, een zeldzaamheid voor films van producer Jerry Bruckheimer, die over het algemeen meer houdt van spektakel dan dialogen. Zoals vaker bij trilogieën scoorde het laatste deel het best. Dat haalde uiteindelijk meer dan een miljard dollar op aan bioscoopkaartjes. Daarmee kwam het totaal van de serie op 2,7 miljard, dvd-releases niet meegerekend. Dat is meer dan de twee Star Wars-trilogieën opbrachten (1,9 en 1,8 miljard), maar weer minder dan de The Lord of the Rings-serie (2,9 miljard). De film die in zijn eentje de grootste omzet scoorde is nog altijd Titanic uit 1997 met 1,8 miljard. Wie echter rekening houdt met inflatie wijst óf Gone With the Wind (1939) óf Star
Wars (1977) aan als winnaar.
3. Harry Potter and the Deathly Hallows (2007, boek) 12 miljoen exemplaren op de eerste dag
In 1995 schrijft de New York Times onder de kop ‘Nobody Can Keep Pace With John Grisham’ enthousiast over de ongelooflijke verkopen van de thriller-auteur. ‘Elitaire critici krijgen er de kriebels van, maar John Grisham heeft de uitgeverswereld op zijn kop gezet: The Rainmaker verkocht in de eerste week ongeveer 300 duizend exemplaren. (...) Zelfs gemeten naar de huidige maatstaven is dat een vliegende start.’ Ruim 12 jaar later blijkt ‘een vliegende start’ met een factor 40 omhooggeschoten. Het laatste deel van
J.K. Rowling’s Harry Potter-serie verkoopt 12 miljoen exemplaren in de eerste 24 uur. Tienduizenden winkels over de hele wereld gaan ‘s nachts open om één minuut na middernacht aan miljoenen wachtenden hun exemplaar te overhandigen. Nu is het lastig te bepalen hoe deze verkoopaantallen zich vertalen naar omzet. Retailers waren vrij de prijs te bepalen. Zo verkocht een grote winkelketen in de VS het boek voor vijf dollar. Als iemand echter kan aantonen dat de gemiddelde verkoopprijs die eerste dag toch boven de 14 dollar lag, mag het boek zich alsnog de grootste entertainmentlancering ooit noemen. Het succes legde uitgeverij Bloomsbury geen windeieren, zo bleek een paar weken geleden bij de
jaarcijfers. De winst steeg met 261 procent tot 125 miljoen euro. Rowling zelf vergaarde inmiddels meer dan een miljard en is daarmee de eerste persoon in de geschiedenis die zoveel geld verdiende met schrijven (zelfs wanneer voor inflatie wordt gecorrigeerd).
4. iPod (gadget, 2001) 125.000 exemplaren in eerste kwartaal
Met amper 400 duizend verkochte exemplaren in het eerste jaar kan de iPod moeilijk een spectaculaire lancering worden toegeschreven. Maar het muziekapparaatje bleek een meertrapsraket die tot op de dag van vandaag accelereert. 400 duizend in een heel jaar? Daar doet de iPod anno 2008 nog maar een halve week over.
Met een marktaandeel van tussen de 70 en 90 procent (afhankelijk van wat er gemeten wordt), blijkt de bescheiden lancering eind 2001 niets minder geweest dan de aanzet tot een revolutie. Het feit dat Apple’s dictatoriale topman Steve Jobs steeds onder massale mediabelangstelling een nieuwe versie lanceert, draagt bij aan de continue verkopen van de muziekspeler. Inmiddels staat de teller op een dikke 150 miljoen exemplaren. Dat kan slechts één apparaat bijhouden, de inmiddels verouderde PlayStation 2 van Sony, het moederbedrijf van de dankzij de iPod ten grave gedragen Walk Man. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ....................................................................................................................... ...............................................................................
Mislukte lanceringen (3)
Mislukte lanceringen (4)
SEGA DREAMCAST (CONSOLE, 1998), SPELBOX ZONDER SPEL De toekomst zag er in 1998 rooskleurig uit voor het Japanse Sega. Als eerste lanceerde het in Japan en later de VS en Europa zijn nieuwe spelcomputer: de Dreamcast. Veel geavanceerder dan concurrenten als de Sony PlayStation en de Nintendo 64. Sega vergat echter één aspect van een succesvolle console-lancering: de games. Met slechts een handjevol goede titels, verkocht het bedrijf een flink stel consoles – maar lang niet
PHILIPS CD-I (EEN UH, DINGES, KOM-HOE-HEET-DAT, 1991) Waar een klein land klein in kan zijn. Philips lanceerde in 1991 de CD-i, oftewel de CD-interactief. Een soort spelcomputer die van de marketingafdeling geen spelcomputer mocht zijn, maar een, tja... multimedia-machine? Philips wist het zelf niet goed en bracht allerlei vreemde zaken uit voor het apparaat (denk aan een interactieve kookcursus). In 1994 besloten de Eindhovenaren het apparaat toch maar te positioneren als gamesconsole. Rijke-
genoeg om de komst van de PlayStation 2, de Nintendo Gamecube en de Xbox van Microsoft te weerstaan. Analytici beten in het stof toen in 2001 duidelijk werd dat de door hen voorspelde winnaar van de console-strijd, juist op de laatste plaats was geëindigd. De verkopen van de Dreamcast bleven zo ver achter bij de nieuwe concurrentie dat Sega stopte met de productie en besloot om nooit meer een console te maken.
lijk laat, want juist in dat jaar bracht Sony zijn krachtige PlayStation op de markt. Philips liet de lijdensweg voortduren tot het in 1996 officieel aankondigde te stoppen met CD-i. De schade liep in de miljarden en Philips is tot op de dag van vandaag zijn dominante positie in consumentenelektronica kwijt. De CD-i wordt levend gehouden in studieboeken voor aanstormende marketeers. Onder het kopje: zo moet het dus niet.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
2 miljard voor uitgever
Meest verkochte album
Diamanten films
EA, het grootste gamesbedrijf ter wereld, wil 2 miljard dollar betalen voor Take 2, de uitgever van GTA IV.
Nooit onafhankelijk vastgesteld maar toch: Michael Jackons Thriller is het best verkochte album ooit: 104 miljoen stuks.
Films halen geregeld een overweldigende recette binnen, ook in Nederland. Alleen: Zwartboek en Alles is liefde zijn de eerste twee Nederlandse films die meer dan een miljoen bezoekers trokken.
Puzzels
18
1
ZWEEDS RAADSEL: getalenteerd medisch specialist
reefregel
3
4
5
6
enkelvoudige echt tennisterm
zangstem
van de
2
7
CRYPTOGRAM 1
OPLOSSINGEN VAN GISTEREN
2
3
dwaas
4
5
3 watering uit de nood geholpen
6
deuntje (Eng.) dat wil zeggen
6
5
8
4 dierengeluid in overvloed
ter waarde van tegen
bevel
7
9 10 opspringend vochtdeeltje
balspel
11
daareven plezier voornamelijk soort olie
HORIZONTAAL: 1. Eierwarmers die in orde zijn (8); 4. Gaat zij niet op?; 6. De poppen aan het dansen als dit dier los is (4); 8. Opvatting die praktisch niets voorstelt (7); 9. In Harelbeke en in Duitsland (4); 10. Ros tussen de kippen ? (8); 11. Gaat door een schop helemaal waggelen (8).
onbehouwen
1
7 gestold vleesnat
2
BRAINSNACK®
SUMBRERO®
Kakuro® & Sumbrero®
9
12
17 6
14
10
13
6
22
6
29
Welk zaaipatroon (1-4) volgt de logica van de vier daarboven afgebeelde patronen?
SUDOKU
9
6
SUDOKU 9
8
4 3
SUDOKU 5
1
9
5
4 3
8
5
7
2 4
5
6
7
2
4
3
6
5
8
2 9 6 8 5 7 3 1 4
3 5 1 9 2 4 8 7 6
7 4 8 1 6 3 5 9 2
6 1 9 3 8 5 2 4 7
8 3 4 7 1 2 9 6 5
5 7 2 6 4 9 1 8 3
3 9 7 5 6 1 4 8 2
8 2 6 3 4 9 1 5 7
1 5 4 7 2 8 3 9 6
5 3 9 4 8 6 2 7 1
6 4 2 1 5 7 9 3 8
7 1 8 9 3 2 5 6 4
4 7 1 6 9 5 8 2 3
2 6 5 8 1 3 7 4 9
9 8 3 2 7 4 6 1 5
6 9 5 4 7 2 8 1 3
3 4 7 8 1 9 5 6 2
8 1 2 6 3 5 9 7 4
9 6 4 1 8 7 2 3 5
2 7 8 3 5 4 6 9 1
1 5 3 9 2 6 7 4 8
4 3 9 2 6 8 1 5 7
7 2 1 5 9 3 4 8 6
5 8 6 7 4 1 3 2 9
9 1
4
7
6
9 6 3 5 7 1 4 2 8
Kakuro® van gisteren
3
16
2
21
6
9
3
5
6
1
8
6
9 2
6
21
3
16
7
1 2 7 4 3 8 6 5 9
KAKURO®
4
1
4 8 5 2 9 6 7 3 1
Bij onderstaande kakuro® vormen de getallen in de zwarte 9 7 9 7 driehoekjes de som van cijfers 8 9 7 2 van 1 tot en met 9, die hori5 7 8 9 zontaal of verticaal in de aangrenzende vakjes worden inge6 8 6 7 vuld. De Sumbrero® links is 8 9 8 9 een drieweg-kakuro® waarbij de getallen in de driehoekjes Sumbrero® van gisteren de som vormen van cijfers, die verticaal of diagonaal in de aangrenzende witte vakjes 4 7 9 moeten worden ingevuld. De 0 7 7 2 doet helemaal niet mee. Per 8 5 3 som mag elk cijfer maar één 9 4 8 keer voorkomen. Dus bijvoorbeeld: 4=1+3 of 3+1, maar niet 0+4, 4+0 of 2+2.
11
10
19 10
1
Zweeds -d-f-a-bgetroffen -tui-levi gelei-elp -c-tnv-oatm-gerei -iet-rein oversteek -eli-etna LEGENDE
VERTICAAL: 1. Stukje speelgoed voor de omgang (6); 2. In dit elftal speel je aan de top (6); 3. Showman (7); 5. Hoorbaar een boze vogel (7); 6. Beheers je, anders ga je erdoor of word je erachter geplakt! (6); 7. Om de spil van een schild (6).
buit
2
Cryptogram HORIZONTAAL: 1. Zwerfkei; 4. etcetera; 6. kaap; 8. oertaal; 9. talk; 10. naturist; 11. pleister. VERTICAAL: 1. Zeerot; 2. reebok; 3. kleuren; 5. apartje; 6. kloris; 7. Potter.
3 2
9
4
4 12
7 10
6
7
2
7
1
4
7 5
1
3
9
9
9 9 8
3
3
9 7
2
8
2
3
6
8
1
9
16
1 5 7
7
9
5
4
6 5
3
17
17
13
8
3
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
LETTERMATCH - 54
Voorbeeld:
+
=
LEZERS
[email protected]
COLUMN Bij onderstaande opgave zijn de letters van een woord in twee stukken gesplitst. De gedeelten in reeks A zijn in de juiste volgorde blijven staan, de afgesplitste delen staan in reeks B door elkaar. Doel van dit spel is de afbeeldingen uit reeks B in te kleuren in de afbeeldingen uit reeks A, zodat de letters dan samen een woord vormen. Welk woord is dat? Hierboven staan de letters van het alfabet afgebeeld zoals ze in dit spel gebruikt worden.
© Puzzelland Opl. vorige: A1/B3 A2/B1 A3/B2 A4/B7 A5/B4 A6/B6 A7/B5
Wildplassen Sandra Israel
...
Het landschap vervuilt door wildplassers. Twee keer deze week stond ik er met de neus bovenop. De eerste keer ontdekte ik een zeikerd naast het bushuisje. De tweede keer betrapte ik iemand met hoge nood in de berm langs de weg. Eerlijk gezegd zag ik eerst de enorme straal, die zo vanuit de berm, over het fietspad in de graspollen kletterde. Mijn mond viel open van verbazing. Niet dat ik nog nooit een plassende man heb gezien. Maar zo vlak langs de weg, met je gulp open je behoefte doen. Neem me niet kwalijk. Dat gaat te ver. Ik trek toch ook niet mijn broek naar beneden en laat mijn plas lopen? Ja, maar dat is ook raar, hoor ik u den-
ken. Een vrouw langs de weg, met haar broek op de knieën. Een man met zijn handen in de gulp niet dan? Toch bedraagt de boete voor wildplassen 75 euro. Geen kleine boodschap. Maar op het moment dat iemand het nodig vindt zijn behoefte lang de weg te laten stromen, is er geen agent in de buurt. Of toch wel. Zoals die ene wildplasser, die voor de kantonrechter moest verschijnen. Hij werd uiteindelijk vrijgesproken, omdat er geen bewijs genoeg was. Op het moment suprême kwam er geen druppel uit, beweerde Manneke Pis. Kom op zeg. Als je daar met je broek open staat, is dat niet om ‘Willy’ even een luchtje te laten scheppen. Het hele gebeuren laat me wel terug-
denken aan het moment, dat onze dochter als peutertje ontdekte dat mannen anders plassen dan vrouwen. ‘Die plast met de vinger’, riep ze verbaasd toen ze haar vader voor de wc-pot zag staan. Inderdaad, mannen plassen met de vinger. En soms zakken hun hersens ook nog in de onderbroek. Dus heren, houd de vinger in de broek en de hersens bedekt! Dat geeft een smetteloos uitzicht en een schoner landschap. 1
Perspectief
19
VANDAAG: BOEKEN
Nieuwe Romeinen
Kaders Koran
Dagboek van Nefret
De EU wordt door de VS vaak afgeschilderd als tandeloze tijger, maar auteur Parrag Khanna betuigt in The Second World dat Europa goed bezig is in de strijd om de tweede wereld. Sterker nog, Europa is net het Romeinse Rijk – maar dan een waarbij iedereen zich vrijwillig aanmeldt. 20
Mohammed als mens en de Koran in een leesbaar jasje. Kader Abdolah biedt het allemaal in De Koran en De Boodschapper, het Heilige Boek. ‘Mijn geloof in de mens is dieper dan ooit. Ik denk dat wie mijn vertaling leest denkt: gaat hier nou al die ophef over?’ 22
Een kinderboek over de machtigste vrouw van Oud-Egypte, Cleopatra, geschreven door de ogen van haar dienstmeid: is dat wat? De jonge Wessel Poorthuis bekeek het werkje kritisch. Eigenlijk is het net een geschiedenisboek, maar dan anders – en met mooiere platen erin. 23
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
De wet van Scholten Het duurde acht jaar voor er eindelijk weer eens een roman uit zijn vingers kwam. En ja, die gaat ook over zijn familie. ‘Zo’n amateur ben ik dan wel weer.’ uP21 KICK SMEETS
20
Perspectief
....................................................
De Zwarte Doos .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..
‘Ik heb enthousiaste meelezers nodig’
Nina Siegal steelt de tijd. JEREMY HOBBS
Hoe haalt de schrijver het boek uit zijn hersens? De Pers vraagt spraakmakende auteurs naar hun succesformule en kraakt de code. Vandaag: Nina Siegal. Deze week verschijnt haar eerste chicklit-roman ‘Up & Down’ bij Truth & Dare. Hans van Willigenburg
...
Je bent een drukke journaliste. Waar haal je de tijd vandaan voor een boek?
len lezen en daar vervolgens over discussiëren... Dat had ik nooit willen missen!’
Is dat een exclusieve workshop? ‘Héél erg! Toen ik daar werd aangenomen, ging ik helemaal uit mijn dak. Als ik nu nog denk aan de brief waarin stond dat ik werd toegelaten, krijg ik nóg kippenvel. Er meldden zich zo’n achthonderd mensen aan, en maar 25 konden er meedoen.’
‘Tijd stelen, dát is de kunst. Dat moet je leren.’
Beste docent?
Hoe steel je tijd?
Heb je een bepaalde schrijfmethode?
‘Op een gegeven gebeurt het gewoon dat je vanwege schrijfdrang even geen opdrachten aanneemt. Dan gun je jezelf een lang weekend om een hoofdstuk uit te werken. Als je dan merkt dat de wereld niet vergaat en je rondt het hoofdstuk mooi af, voelt dat heel goed. Want als journalist ben ik gewend aan een moordend tempo.’
Het idee dat schrijven een serene bezigheid zou moeten zijn, is typisch Europees. Niet? ‘Misschien wel. Maar toen ik de beroemde Iowa Writers’ Workshop in Iowa City volgde, was ik blij dat er daar zo goed als niets te doen is. En ook al is het een gigantisch cliché: ik heb daar echt geleerd om achter mijn bureau te blijven zitten. En de leergierige sfeer tussen studenten, alles wil-
Zonder twijfel: John Irving.
Belangrijk is dat ik mensen om me heen verzamel die enthousiast meelezen. Zodat je je alleen al door hen gedwongen voelt om door te gaan met het verhaal.
Trek je je iets aan van wat ze zeggen? Als ze heel erg moeten lachen of gretig de bladzijden omslaan, weet ik vrij zeker dat ik goed zit.
De snelgroeiende rijkdom in India maakt het land tot een aantrekkelijke afzetmarkt. PETER DENCH/CORBIS
Non-fictie Parrag Khanna’s visie
Driestrijd om landen uit de tweede wereld Orwells 1984 is eindelijk bereikt met Europa, VS en China in de rollen van de eeuwig strijdende superstaten Oceania, Eurasia and Eastasia, aldus Parag Khanna in The Second World. Jacco Kroon NEW YORK
En als ze gapen? Haha! Dat doen ze niet, hoor. Maar als 80 procent van mijn meelezers een bepaalde verhaallijn niet snapt, is de kans groot dat ik ‘m eruit haal.
Schrijven als democratisch proces. Ik zie het liever zo: vijf of tien mensen weten meer dan één. 1
...
Haal de lauwerkransen uit de kast: Brussel is het Rome van de 21e eeuw, de hoofdzetel van het uitgestrekte Europese Rijk. Net als het Romeinse Rijk een slordige 2000 jaar geleden, is de unie een lappendeken van regio’s en culturen met grofweg dezelfde regels en instituties en kan onderlinge handel ongestoord plaatsvinden. De EU is zelfs superieur, vindt Parag Khanna, schrijver van The Second World. Terwijl de Romeinen nog wel eens een legioen op pad stuurden om gebiedsuitbreiding te forceren, staan
aspirant-unieleden in de rij om zich in de mal van Brussel te persen. Khanna is een verrassende, zij het wat eenzame, cheerleader van het Europese project in een tijd van wijdverbreide euroscepsis in Europa zelf. Onder zijn collega’s en politici in Washington is het enthousiasme nog dunner gezaaid: als men al de moeite neemt woorden aan de EU vuil te maken, is dat meestal om haar als tandeloze tijger neer te zetten met te weinig soldaten en teveel welzijnswerkers. Een groot Europees leger is echter nergens voor nodig, vindt Khanna. De economische kracht van de EU fungeert als uithangbord. Landen doen graag water bij de wijn om toegang te krijgen tot de Europese markt of de stroom Europees investeringsgeld op gang te houden. De EU speelt hierop in door de wortel van lidmaatschap of goede handelsbetrekkingen op te houden, in ruil voor concessies
op het gebied van mensenrechten of toegang tot olie en gas. Bovendien, als één land heeft bewezen dat militaire macht alleen krachteloos is, zijn het de Verenigde Staten, zegt Khanna. Het spierballenvertoon na 9/11 heeft de stabilisatie van Irak en Afghanistan en succesvolle bestrijding van mondiaal terrorisme geen stap dichterbij gebracht. Wat de VS missen, is een wervende boodschap. Khanna noemt het tekenend voor de erosie van de American Dream dat de VS internationaal zo vaak alleen staan. Dit gebrek aan sexappeal kan de VS behoorlijk gaan opbreken in de nieuwe geopolitieke situatie die The Second World uiteenzet. Khanna beschrijft een wereld waarin drie multiculturele Rijken van nagenoeg gelijke sterkte om de macht strijden: Europa, China en de VS. De geografie van de drie blokken is echter geen gegeven, maar hangt af van de mate van succes
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................................................................................
RECENSIE | FIETSCOLUMNS
IN HET HOOFD VAN PEDRO Alex Boogers
...
Peletonpost van Pedro Horrillo is een een verzamelbundel van zijn columns en stukken die hij schreef voor de Spaanse krant El País. Voor lezers die geen fan zijn van de ‘De Tour’: Horrillo was een renner voor de Rabobankploeg, erbij gehaald door Erik Breukink, om de sprint aan te trekken voor landgenoot Oscar Freire. Voor fans en
bewonderaars is deze bundel een venster in het leven van een bijzondere renner. Maar de verzamelbundel is meer: het toont hoe een sporter omgaat met winst, verlies en schijnbaar onoverkoombare obstakels. Horrillo herbergt onverenigbare talenten in zichzelf. Dan is hij weer de fanatieke sporter die over het wielrennen schrijft, over de randverschijnselen, over de controverses rond dopinggebruik, dan weer is hij de filosoof, de schrijver, die met een beschouwelijke blik naar zichzelf, zijn sport, en zijn collega-sporters kan kijken. In het voorwoord schrijft Marije Randewijk van de Volkskrant dat
de combinatie der dingen maakt wie Horrillo is. Dat klopt: Peletonpost is een boek van een sporter, schrijver, filosoof. Het een niet minder dan het ander. Pedro Horrillo, Peletonpost, Uitgever Amstel Sport
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ................................................................................ ......................................
Nieuwe site voor Nieuw Amsterdam (1)
Nieuwe site (2)
Uitgeverij Nieuw Amsterdam heeft een nieuwe website gepresenteerd. Opvallend voor een boekenuitgever is de aandacht voor interactiviteit op de site. Zo is er veel ruimte voor reacties van lezers.
Ook zal nieuwamsterdam. nl aan uitgaven gerelateerde filmpjes vertonen.
Perspectief
waarmee ze landen uit de ‘tweede wereld’ binnen hun imperium weten te trekken. Tweedewereldlanden als SaoediArabië, Polen, Rusland en India zijn cruciaal voor de Grote Drie, niet alleen omdat deze groep veel schaarse grondstoffen bezit, maar ook omdat hun snel groeiende rijkdom ze tot de meest aantrekkelijke afzetmarkten maakt. De tweedewereldlanden verkopen hun huid echter duur. Zonder substantiële tegenprestatie, zoals forse investeringen of deelname aan een regionaal handelsblok, is men niet geïnteresseerd. Loyaliteit is bovendien zelden gegarandeerd. Op deze ‘geopolitieke marktplaats’ dingen de Grote Drie elk met hun eigen recept naar de gunst van de tweede wereld. In dit koor klinkt het gehamer op universele geldigheid van Amerikaanse waarden het minst overtuigend, meent Khanna, Europa’s wortelstrategie is veel effectiever. Ook de ster van China rijst snel. Zijn model van ruimhartige investeringen
Interview Nieuwe familieroman Jaap Scholten
Niet ingewikkeld doen Acht jaar na Morgenster is er eindelijk een nieuwe Jaap Scholten: De Wet van Spengler. ‘Ik laat het leven nogal eens prevaleren boven de literatuur.’ ‘Ik koester Twente als ik in Hongarije ben, die liefde zie je terug in mijn roman’
De economische kracht van de EU fungeert als uithangbord zonder lastige vragen over democratie en mensenrechten, slaat erg aan bij autocratische regimes. Parag Khanna reisde twee jaar over de wereld om elk tweedewereldland persoonlijk onder de loep te nemen. Deze grondige methode heeft als nadeel dat het boek soms gebukt gaat onder een wervelwind aan feiten en lokale strategie, die de prikkelende hoofdlijn aan het zicht onttrekken. Het voormalige Oostblok is het meest geslaagde voorbeeld in zijn boek van hoe de strijd in de geopolitieke marktplaats gestreden wordt. Terwijl de EU in 20 jaar tijd vrijwel alle voormalige Warschau Pact-landen heeft opgeslokt, heeft China zich opgeworpen als beschermheer van oud-Sovjetrepublieken in CentraalAzië; landen waar de ego’s van lokale dictators slechts geëvenaard worden door de rijkdom aan grondstoffen. Rusland wordt het volgende strijdtoneel, meent Khanna. Poetins assertieve gedrag kan niet verhullen dat het land kampt met een snel krimpende bevolking en een economie niet groter dan Frankrijk. Khanna beschrijft hoe China het oostelijke deel van Rusland al heeft geannexeerd in zijn honger naar grondstoffen en Europa, als de grootste buitenlandse investeerder, een stevige vinger in de pap heeft. Rusland zal moeten kiezen: een bestaan onder de Europese paraplu of als olievazal van China. 1 Parrag Khanna, The Second World. Uitgeverij Random House
21
Jaap Scholten: ‘Veel boeken zijn te bijdehand. Ik heb liever de ziel dan het intellect.’ KICK SMEETS Femke van Wiggen AMSTERDAM
...
Vijf jaar geleden, tijdens een interview vlak voor zijn verhuizing naar Hongarije, drukte hij me tijdens een interview een op oud bruin papier gedrukt ‘visitekaartje’ in de handen. In sierlijke letters stond daarop geschreven: ‘Momenteel werkt JF Scholten aan de voltooiing van Sweetheart of the rodeo, een liefdesgeschiedenis.’ Scholten (44) kan nu hard lachen om dat gebaar. ‘Oh ja, inderdaad. Waar is Sweetheart gebleven hè? Het is een novelle geworden, 100 pagina’s in mijn computer, maar ik vond het niet goed genoeg. Die vrouw waar het over ging was niet geloofwaardig. Ik voelde geen passie, ze was bleek, van bordkarton.’ Hij spreekt behoedzaam en lijkt ieder woord op een gouden weegschaaltje te leggen, om vervolgens met heldere statements te ko-
men. Zoals deze: wil er een volwaardige roman uit zijn vingers komen, dan moet Scholten van zijn personages houden. En dus greep Scholten terug naar de vijf Spengler-broers uit Tachtig! (1996), zijn goed ontvangen debuut. ‘Ik had gewoon nog heel veel te vertellen over die familie.’ Net als die debuutroman vertoont De Wet van Spengler (uitgeverij Contact) weer opvallend veel parallelen met Scholtens eigen leven. Hoofdpersoon Frederik (Scholtens tweede naam) en zijn vier broers komen uit een vermogende Twentse textielfamilie, net als Scholten zelf. Frederik is met zijn vrouw Gabriella verhuisd naar Roemenië, waar ze met hun drie zoons een nieuw leven beginnen, zoals Scholten dat vijf jaar geleden met vrouw en zoons begon in Hongarije. Frederik vult zijn dagen met het opknappen van hun huizen, tot zijn leven plots in het teken komt te staan
van zijn oudste broer Julius, die een tumor in zijn hoofd blijkt te hebben. Scholten schreef het overgrote deel van de roman na de zomer, waarin zijn broer Jan Willem aan kanker overleed. Hij droeg de roman aan zijn oudste broer op. ‘Ik moet dicht bij mezelf blijven. Wat soms lastig is, want ik ben veel te keurig opgevoed. Als schrijver moet je soms rücksichtslos durven zijn - en ik pas nogal eens zelfcensuur toe, wil de mensen om me heen vooral niet kwetsen.’ Het was dan ook niet meer dan logisch, dat hij zijn broer om toestemming vroeg dit verhaal te schrijven, benadrukt Scholten. ‘Hij was de ultieme autoriteit. Als hij het niet gewild had, dan was het een andere roman geworden, een ander soort familiegeschiedenis. Zo’n amateur ben ik ook wel weer.’ Gelukkig heeft zijn broer sommige delen van de roman nog kunnen horen.
‘Hij vond het prettig om voorgelezen te worden. Dan lag hij op de bank en ging ik naast hem zitten. Het helpt mij om een roman voor iemand te schrijven, dat heb ik nodig om me ergens op te storten.’ Hoewel hij er naar eigen zeggen nooit onrustig van werd dat er jarenlang geen opvolger kwam van Morgenster (2000), is hij blij met De Wet van Spengler. ‘Dit is mijn vorm en dat ik die in een paar maanden vond en doorschreef, stemt blij. Het is niet zo dat ik de afgelopen acht jaar niets heb gedaan, er moesten twee huizen verbouwd worden en ik schrijf een column voor het NRC, maar het echte zitten voor een roman... Het leven is zo aantrekkelijk, dat laat ik vaak prevaleren boven literatuur.’ En dat aantrekkelijke leven blijft hij misschien wel voorgoed leiden in Hongarije. Voor De Wet van Spengler was zijn verblijf daar in ieder geval heel goed: ‘Ik denk dat het makkelijker is om over een wereld te schrijven als je er zelf niet in zit. Dat je ook een groot verlangen naar die wereld hebt. Ik koester Twente als ik in Hongarije ben, die liefde zie je terug in mijn roman.’ Dat is ook zijn grootste kracht, vindt Scholten, dat hij, als hij maar wil, met liefde ergens over kan schrijven zonder al te ingewikkeld te doen. ‘Een plot interesseert me nauwelijks. Veel boeken zijn te bijdehand, die zijn na een paar pagina’s niet meer interessant. Ik heb liever de ziel dan het intellect. Alles dat met liefde is gemaakt, levert iets mooiers op, of het nu een vogelhuisje is of een boek.’ Scholten lacht hard: ‘Ik heb dit allemaal tijdens het schrijven van De Wet bedacht hoor, dus wie weet achterhaalt deze theorie zich binnen de kortste keren. Misschien kom ik er wel achter dat ik net genoeg passie heb voor een boek in de acht jaar!’ 1
De Herkansing ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
IETS MET DRENTHE Nieuwe boeken verdwijnen steeds sneller uit de boekhandel. De Pers geeft literaire winkeldochters na zes maanden een herkansing.
...
Boek: Het vergeten seizoen Auteur: Peter Delpeut Uitgeverij: Augustus ‘Op de achterflap stond dat het verhaal zich afspeelt in het 19e eeuwse
Drenthe, daar heb ik wel wat mee.’ Stineke Dirkzwager, boekverkoper bij boekhandel Praamstra in Deventer, las Het vergeten seizoen van Peter Delpeut in één keer uit. De debuutroman over een pastoor die naar het oosten van Nederland wordt geroepen om onderzoek te doen naar een wonder, vindt Dirkzwager bijzonder realistisch en meeslepend. ‘De stijl is heel filmisch’, vervolgt ze. ‘Logisch, want Delpeut is cineast.’ In de boekhandel adviseert ze het vooral aan mensen die Publieke werken van Thomas Rosenboom mooi vinden. ‘Ze lijken wat sfeer betreft op elkaar. Waarom Het vergeten seizoen niet erg aansloeg toen het vorig jaar
>[jl[h^WWb
uitkwam is gissen, maar het zou wel te maken kunnen hebben met de sombere omslag. Misschien willen mensen toch liever iets vrolijkers. Ik troost me met de gedachte dat de weinige recensenten die het boek hebben opgepikt heel positief waren. Max Pam was er ook zeer over te spreken. Mooi, denk ik dan, het ligt dus niet aan mij.’
lWdZ[
?@ii[bc[[hl_ii[hi
Boekhandel Praamstra Keizerstraat 2 7411 LK Deventer www.boekhandelpraamstra.nl
+& õ(/"
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................................... ................................................................................
Beste literaire reisboek
Schrijvers klaplopers
De Nederlandse auteur en NRC-journalist Dick Wittenberg heeft met zijn boek Binnen is het donker, Buiten is het licht de VPRO Bob den Uyl Prijs gewonnen. Het boek gaat over een dorp in Malawi.
Uit een enquête van de Nederlandse Vereniging voor Letterkundigen blijkt dat auteurs in 2005 en 2006 gemiddeld 18.000 bruto per jaar hebben verdiend. Slechts eenderde was daar tevreden mee.
m m m$^eb bWdZ _W#Xe[a[d$db
22
Perspectief
.................................................................... Poëzie ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... Kader Abdolah De PolderKoran
‘Wie mijn Koran leest gaat hier al die ophef
Gedicht van de week Billboard Op een veld waar nu nog gras en bloemen staan (hooikoortsmachines) komt straks een nieuwe flat: (toparchitectuur) een gebouw getekend met twee lijnen (maar wat een verhoudingen!) en op de voorgrond (om het levendig te maken) wat clusters groene driehoekjes (dat zijn bomen) en verspreide grijze cilinders (dat zijn wij)
Kader Abdolah (53), schrijver van Het huis van de moskee, brengt met zijn nieuwe boeken De Koran en De Boodschapper, het Heilige Boek in een leesbaar poldermodel-jasje en Mohammed als mens. ‘Ik heb het geheim verklapt.’ Jojanneke van den Berge AMSTERDAM
...
© Alexis de Roode, uit: Stad en Land, Podium, 2008
Chrétien Breukers
...
Alexis de Roode: Stad en Land De tweede dichtbundel van Alexis de Roode heet Stad en Land. In het Utrechtse Stadsblad legt hij deze week de titel uit: ‘(...) ik merk dat ik na drie weken in de stad wel een groene omgeving wil zien, zoals Amelisweerd, waar ik het gevoel krijg weer adem te halen. (...) Maar mensen met een afwijkende levenshouding ervaren in een stad veel meer vrijheid.’ Een keuze tussen stad en land wordt in deze sterke bundel niet gemaakt. Dat is ook niet nodig. Zowel in de natuur als in de stad kiest De Roode voor ‘de menselijke maat’ en doet hij ‘een aanklacht tegen gemakzuchtige architecten.’ Dat bestempelt hem zowaar tot een bevlogen dichter, met een actuele boodschap. Alexis de Roode debuteerde in 2005 met Geef mij een wonder. Die bundel werd genomineerd voor de C. Buddingh’-prijs. Daarna beklom De Roode heel wat poëziepodia, zoals die van de Nacht van de Poëzie. Zijn optredens bezorgden hem ook grote faam als performer. www.alexisderoode.nl
Drie Boeddha’s: realitypoëzie Bart FM Droog, Diana Ozon en Wil Schmal vormen de drie Boeddha’s. Vorige week presenteerde dit trio in het Amsterdamse Paradiso en het Groningse Vera de cd Voorbindbuik. NRC-Handelsblad omschreef het als ‘rauwe realitypoëzie op fladderende grooves’. Het samenwerkingsverband kwam min of meer toevallig tot stand.
Twee jaar geleden verzon Ozon dat ze tijdens een literair festival ‘iets multimediaals’ moest doen. ‘Bleek dat er een optreden met muziek werd verwacht.’ Daarom ronselde ze toen Wil Schmal en Bart FM Droog. Samen zetten ze een optreden in elkaar waarin muziek en poëzie samengingen. De cd heeft nu zowel de poëzieliefhebber als de muziekfreak veel te bieden. Het nummer Pastores Futuant, waarin De Drie Boeddha’s paus Benedictus XVI aanspreken op het celibaat lijkt het meest omstreden te kunnen gaan worden. De titel slaat namelijk op het hebben van geslachtsgemeenschap, door priesters. www.dedrieboeddhas.nl
Dichtersprotest in Groningen De literaire wereld in Groningen is in verzet tegen het advies van de Kunstraad om geen structurele subsidies te verlenen aan de poëziefestivals. Dichters in de Prinsentuin en De Poeziemarathon hebben de afgelopen tien jaar naam gemaakt en hebben een landelijke uitstraling. ‘We krijgen alle lof toegezwaaid van de Kunstraad maar worden vervolgens terugverwezen naar fondsen en incidentele subsidies’, zegt Anton Scheepstra van de Groningse uitgeverij Passage. ‘Ik begrijp best dat met theater en muziek meer geld gemoeid is, maar dat betekent niet dat de letteren zonder steun kunnen.’ Of het advies van de Kunstraad wordt overgenomen door de subsidieverstrekkende overheden, moet nog blijken. 1 www.letterenstad.nl
‘Ik hou niet zo van versleten boeken. Met de Koran had ik al helemaal niks.’ Kader Abdolah (53) wrijft over het Heilige Boek dat zijn oom, die hij als een vader beschouwt, hem vanuit Iran toezond toen deze van Abdolah’s vertalingsvoornemen hoorde. ‘Dat ik dat wilde, kwam door Nederland, waar iedereen nu met de Koran bezig is. Nederland heeft me gedwongen de Koran te lezen.’ Abdolah, eigenlijk Hossein Sadjadi Ghaemmaghami Farahani, een linkse natuurkundige, ontvluchtte Iran en kwam in 1988 als politiek vluchteling aan in Nederland. Gelovig is hij nooit geweest. ‘Mijn geloof in de mens is dieper dan ooit, omdat ik door de Koran de mens Mohammed heb ontdekt. De Koran is zijn vertelling. Als je de Koran goed gelezen hebt, begrijp je de mens op zich beter. Wie mijn vertaling leest denkt: gaat hier nou al die ophef over?’ Door de Nederlandse vertalingen die er waren, kwam hij niet heen. ‘Ik dacht: als ik het niet begrijp, hoe kunnen die arme Nederlanders het dan begrijpen? Ik moest het toegankelijk maken. Vier jaar lang heb ik er minstens tien uur per dag ingestopt. Het is een zwaar boek. Iemand die het haastig leest, godvrezend, met vooroordelen, of met haat, zal nooit begrijpen waar het over gaat. Maar vanuit een pure nieuwsgierigheid bezien wordt de Koran een van de mooiste boeken ooit geschreven.’ Abdolah vertaalde vanuit het Arabisch en controleerde zijn uitkomst met vier Perzische en vijf Nederlandse vertalingen. Hij zag in de Koran niet Mohammed de Profeet, maar een man met fouten en dromen. ‘Dat mag niet als vertaler. Dus ik begon een apart boek, over de mens Mohammed. Ik heb het touwtje tussen hem en Allah doorgeknipt.’ De Mohammed van Abdolah is een man met zwakke en sterke kan-
‘Leuker kan ik het niet maken. Wel gemakkelijker.’
ten, en doorzettingsvermogen. Een man die van vrouwen en het leven hield. Die zich afvroeg waarom de zon beweegt, waarom de maan in de nacht hangt als een lantaarn. Hoe het komt dat vrouwen zwanger worden. Die vermenselijking is verboden, net zoals het geven van een eigen draai aan de Koran. ‘Ik kon niet anders. Ik heb de vele herhalingen weggelaten, en heb de geest van dit land laten gelden. Nederland heeft de Koran en Mohammed van Saoedi-Arabië, of de interpretaties van de Mullahs van Afghanistan niet nodig. We hadden hier een poldermodel Koran nodig.’ Abdolah hamert op de historische
ROGER DOHMEN / HH
‘Als je de Koran leest, denk je soms: hé, dat is net de Bijbel, of de Thora’ context. ‘Lees de Koran als een geschiedenisboek. Dan is het een parel. Als je volgens de Koran gaat regeren, gooi het dan meteen in de prullenbak. Mohammed woonde in wat nu Saoedi-Arabië is, en dat lag tussen het Perzische rijk waar men Zarathustra als profeet had en het Byzantijnse rijk, waar men Jezus had. Het was een
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .........................................................................................................................................................................................................
RAMSJ Bustehouder
De bh is het erotische kledingstuk bij uitstek, en tegelijkertijd onderworpen aan heftige modegrillen. Dan weer verborgen, dan weer open en bloot, dan weer strak, dan weer opdringerig naar voren. Dit kleine, fraai uitgevoerde boekje beschrijft de ups en downs van de bh door de eeuwen heen. Wist
u dat het tot 1916 duurde voordat iemand op het idee kwam die twee apart in te pakken? Stephanie Pedersen, Het bh boekje. 3,90 euro. 111
Dieren poseren
Er zijn meer beroemde dieren dan Knut de ijsbeer. Ze werken in het circus, of treden regelmatig op in films en reclames. En ze hebben ook nog sterallures. Fotograaf Balthasar Burckhard zocht ze op, en gewillig poseerden ze voor zijn camera. Resultaat: een schitterende (zwart/wit) fotoserie, van circusleeuw tot werkezel, voorzien van
commentaren van de dieren zelf. Franstalig – dus ook uitstekend geschikt om op vrolijke wijze uw vakantie-Frans alvast wat op te frissen. Balthasar Burckhard, Markus Jacob. Clic! Dit l’appareil de photos. 7,95 euro. 111
Revolutie in de fotografie
Dat foto’s tegenwoordig ook kunst mogen heten, is voor een groot deel te danken aan de Amerikaanse fotograaf Walker Evans. Zijn aandacht voor
strakke vorm, voor kleur en beeldritme veranderden de fotografie – en uiteindelijk de beeldende kunst. Deze catalogus biedt een schitterend overzicht van zijn werk uit de jaren 20/30 van de vorige eeuw, en geeft een beeld van zijn immense invloed.
=Ramsj gesignaleerd bij boekhandel Steven Sterk, Servetstraat, Utrecht. 030-2340580. Deze titels zijn ook verkrijgbaar bij Selexyz-boekwinkels.
Walker Evans & Company, The Museum of Modern Art, 25 euro. (Alleen verkrijgbaar bij Steven Sterk)
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ................................................................................
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..........................................................
Archief Mailer naar Harvard
Gouden Zoen
Zilveren Zoen
Harvard heeft het archief verworven van Norman Mailers minnares , Carole Mallory. Mailer gaf haar schrijflessen, die zij bewaarde.
Vlaming Jan Simoen (1953) krijgt voor zijn boek Slecht de Gouden Zoen 2008, de prijs voor het mooiste jeugdboek van het afgelopen jaar, gekozen door volwassenen.
De Boekendief van Markus Zusak en Het jaar dat de zigeuners kwamen van Linzi Glass wonnen gisteren de Zilveren Zoen 2008.
Perspectief
23
Hans Jansen Koran lezen voor doe-het-zelvers
denkt: ‘Een militaire over?’ bril bepaalt onze blik op Mohammed’ soort achterstandswijk, met ontelbare afgoden, zonder wetgeving en vrouwen werden als beesten behandeld. Mohammed kwam met regels, en monotheïsme. Zijn Koran was zo nieuw als het internet van nu. Hij bedacht ‘Salaam’. Hij verbood het slaan van vrouwen, je te schamen voor je dochters; hij had er zelf vier. Hij stelde dat een vrouw de helft moest erven van de bezittingen van de man. Dat is nu achterhaald, maar in die tijd was het revolutionair. Net als dat hij stelde dat je maximaal maar vier vrouwen mocht hebben, geen tien.’ Vaak wordt Maria genoemd, en vertelt Mohammed over Mozes, Jezus en Ibrahim, over wie hij had gehoord op zijn handelsreizen. ‘Om zichzelf geloofwaardig te maken. Van: ‘ik ben ook een boodschapper’. De mensen vroegen wat zíjn wonder dan was. En hij maakte dat de Koran. Hij is zeker beïnvloed door andere heilige geschriften. Soms denk je: hé, dit is de Bijbel, of de Thora. Hij heeft daar heel veel uitgehaald en er zijn eigen draai aan gegeven. Wie het leest zal het zien: de Bijbel en de Koran zijn eigenlijk hetzelfde.’ Heeft hij de Koran willen romantiseren? ‘Ik heb niks weggelaten. Leuker kun je het niet maken, wel gemakkelijker. Als de belastingdienst. Vind het een rotboek; goed. Of een mooi boek. Ook goed. Maar lees het.’ Abdolah vindt Wilders ‘goed voor de Koran’. ‘Hij maakt mensen nieuwsgierig. Maar hij haalt de teksten uit de historische context. Wilders is een product van de tijd, maar met beperkte houdbaarheid.’ Veel en zware kritiek, dat verwacht hij. Daarom hamert hij erop dat zijn vertaling voortkomt uit liefde. ‘Voor Mohammed en zijn boek. Ik heb het geheim verklapt en van Mohammed een mens gemaakt, dat mocht niet. Maar in de islamitische landen zal over tweehonderd jaar iemand hetzelfde doen. Dat is met Jezus ook gebeurd. Mohammed verdient hetzelfde. Degenen die zich beledigd voelen, moeten maar denken dat deze boeken goed zijn voor Nederland.’ Hij hoopt dat Nederlandse moslimjongeren trots zullen zijn. ‘Dat ze het boek laten zien en zeggen: ‘Dit is ons boek. Dit is goed, het is een Nederlands boek’.’ 1
Niet alleen Kader Abdolah wil de Koran inzichtelijk maken: Hans Jansen doet dat in zijn nieuwste boek Zelf Koran lezen op zijn geheel eigen wijze. Peter Wierenga AMSTERDAM
...
Zangerig Arabisch schalt door het café als Hans Jansen zijn favoriete koranvers reciteert. ‘Nader tot u en nader. En nog eens: Nader tot u en nader. Meent de mens soms dat hij onopgemerkt gelaten wordt?’ vertaalt hij soera 75. ‘Die verwijzing naar Gerard Reve is zo mooi, dat het bijna een godsbewijs is’, lacht de arabist met de baard. Net als zijn favoriete auteur bekeerde hij zich op latere leeftijd tot het roomse geloof. De Reve-achtige strofen staan ook in Zelf Koran lezen, zijn onlangs bij de Arbeiderspers verschenen boek. Al zijn kennis zet Jansen in om de lezer door het Heilige Boek te helpen. In zijn ‘überironische’ (zoals de oosterburen opmerkten) stijl legt hij duistere passages uit. Bovendien doet Jansen een eerste poging om systematisch de thema’s van de Koran in beeld te brengen. ‘Dat is belangrijk, want daarmee kun je dubbelzinnige verzen uitleggen. De lezing die het best bij een bekend thema past, verdient de voorkeur.’ Want al is de Koran een eeuwenoud boek, de tekstwetenschap heeft haar nog maar nét ontdekt. ‘Het stikt van de aannames, zo slordig is het. Als iemand zo de Ilias van Homerus zou uitgeven, betekent dat meteen het einde van zijn carrière.’ Jansens (66) passie voor het Arabisch stamt uit zijn gymnasiumtijd. ‘Toen ik hoorde dat de fascinerende verwantschap tussen Latijn en Grieks nog duidelijker speelt bij Semitische talen – denk maar aan salaam en shalom – was ik om.’ Een indrukwekkende loopbaan volgde, hij is nu hoogleraar in Utrecht.
Ook andere islamitische geschriften – de overgeleverde traditie (‘hadith’) van de Profeet, de Korancommentaren, de fatwa’s en de sharia – legt Jansen helder uit. Eerder verscheen al De islam voor varkens, apen, ezels en andere beesten, een soort populaire samenvatting. In 250 bondige antwoorden krijgt de ongelovige een goede eerste indruk. ‘Ik ben verbaasd over het succes. Misschien wel omdat het mijn dertiende boek is, haha.’ Tussendoor voerde hij een correspondentie met de radicale islamprediker Abdul Jabbar van de Ven. Onlangs verschenen deze Bombrieven bij uitgeverij Van Praag. Jansen is sceptisch over de religieuze dialoog. ‘De paus weet heus wel dat hij eigenlijk een concurrentiestrijd voert met de islam, zoals Coca-Cola met Pepsi. Bovendien is het onzin om de Bijbel en de Koran op één lijn te stellen. Wat gij niet wil dat u geschiedt, doe dat ook een ander niet, is de kern van het christendom. Terwijl de centrale boodschap van de islam luidt: bestrijdt het kwade. Op zichzelf een sympathieke gedachte, tot jíj dat kwaad bent.’ Hij doelt op de gewelddadige passages tegen ongelovigen, joden, overspelige vrouwen. ‘Wilders wil dat moslims dat soort bladzijden uit de Koran scheuren. Dat hoeft helemaal niet, als ze die maar tot dode letter verklaren. En bijvoorbeeld een goede procedure invoeren voor steniging: laat degene die zonder zonde is, de eerste steen werpen…’ Jansen krijgt regelmatig het verwijt dat hij een te zwartgallig beeld schetst van de Profeet. ‘Tja, het beeld van Mohammed is nu eenmaal door het filter van zijn legerkampen tot ons gekomen. Als dat via religieuze scholen was gegaan, zoals bij de joden, had dat een veel vreedzamer beeld opgeleverd.’ Hij baalt dat in de media gesuggereerd werd dat hij aan Fitna meewerkte. ‘Dat zorgt voor veel ellende.
Hans Jansen: ‘Moslims steken in de trein hun duim op.’ KLAAS FOPMA/HH
Toch steken moslims in de trein hun duim op. Ga zo door, zeggen ze. Ja, soms schrijft eentje dat het slecht met me zal aflopen. Maar de meeste dreigbrieven krijg ik van gepensioneerde vredesactivisten, je ruikt de zure wortelsap gewoon.’ Bang is Jansen niet, moe wel. Dus tankt hij even bij op zijn favoriete Thaise eiland, Koh Noy. Misschien
neemt hij wel wat science fiction mee. ‘Toen ik in Caïro woonde, kocht ik voor een paar dubbeltjes tweedehands Arthur C. Clarke en Isaac Asimov. Best leerzaam hoor. Hoe de bemanning van de Enterprise in Star Trek omgaat met aliens, doet me denken aan de Amerikanen in het Midden-Oosten. Die enorme goedwillende knulligheid...’ 1
@e?fccXe[j;`\g1 >cXdflii\^\\ik =fkfËj1DXi`fK\jk`ef :fee`\GXcd\e_\i[\ebk ?l^f:cXljG`\ii\8l[`# nfe[\ib`e[?\k^\mf\cmXe G`\k$?\`e;fee\i;\i\mfclk`\ mXeÊ-/B\\jmXeBffk\e# =iXebI`abXXi[
>\bfq\ekfkY\jk\e`\ln\k`a[jZ_i`]k
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................................................................................................................................................................
RECENSIE | KINDERBOEK
CLEOPATRA MAG BEST GRAPPIGER Wessel Poorthuis (11) 111
Het begint al op de voorkant, waar een diamant staat te pronken, die er echt in verwerkt is. Er zijn ook nog andere edelstenen aan de boven- en onderkant, die zijn er ook in verwerkt. Het boek gaat over Cleopatra, de machtigste vrouw van Egypte. Dit boek is het dagboek van Nefret, een dienstmeid van Cleopatra. Zij moet helpen met jurken aantrekken en eten brengen. Zij beleeft allemaal dingen, zoals: haar eerste dag, een paar feestmalen en nog veel meer. Het dagboek gaat over de jaren 41 en 40 v.Chr., maar die jaartallen komen niet in het boek voor. In het boek wordt alleen gesproken over maanden en dagen. Achterin staat ook nog wat
over hoe het verder ging. Daarna komt nog een geschiedenis lesje :-). Daar staat nog wat over Alexandrië, het Egyptische leven, het Romeinse leger, de familie van Cleopatra, het oude Egypte en nog veel meer. De platen zijn heel mooi, ze zijn ook heel groot en gedetailleerd. De platen zijn soms ook bloederig. Bijvoorbeeld het plaatje waar Julius Caesar vermoord is. Het boek is heel anders dan andere geschiedenisboeken, daar worden de dingen van buitenaf verteld. Hier heb je het gevoel dat je bij de Egyptenaren bent. Het wordt van binnenuit verteld, want je ziet het vanuit de ogen van Nefret, dat is wel speciaal. De woordenlijst op het eind is wel handig,
want soms staan er moeilijke woorden in, die je nog niet kent. Het is een heel leuk boek, als je van geschiedenis houdt. Als je niet van geschiedenis houdt kun je dit boek ook lezen, misschien vind je geschiedenis toch wel leuk. Er zouden wel meer grapjes in mogen staan. Al ben je er snel doorheen, een aanrader! Maar het is niet een boek dat je nog een keer leest. Adèle Geras & Mark Robertson, Cleopatra, uitgeverij Gottmer
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ................................................................................
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..........................................................
Enfant terrible (1)
Enfant terrible (2)
Enfant terrible (3)
Smullen: de moeder van de meest controversiële Franse auteur, Michel Houellebecq, doet een boekje open over zoonlief.
Houellebecq zelf heeft zijn moeder in de media altijd ‘that old slut of a mother’ genoemd. In Elementaire deeltjes geeft hij de moederfiguur haar achternaam en zet hij haar neer als een feeks.
In L’Innocente (de onschuldige) schrijft Lucia Ceccaldi dat Michel het alleen kan goedmaken door toe te geven dat hij een aartsleugenaar is.
Media
24
Film ‘Ik acteer voor een betere wereld’
Kate Hudson, niet langer Als Kate Hudson lacht, breekt de zon door. Maar achter de ontwapenende actrice uit luchtige zwijmelkomedies en het nieuwe avontuur ‘Fool’s Gold’, schuilt een heuse wereldverbeteraar. Eric le Duc LONDEN
... Sophie Hilbrand zal wel weer winnen. BNN
Radio Radiobitches Awards 2008
Radiovrouwen in het zonnetje gezet Mediaredactie AMSTERDAM
...
De tijd dat Jeanne Kooijmans en Isabelle Brinkman de grootste vrouwelijke talenten op de radio waren, is definitief voorbij. De tijd dat alleen de presentatrices geëerd werden voor hun optreden trouwens ook, want tijdens de Radiobitches Awards 2008 zullen ook de meest geweldige producers, nieuwslezers, regiobitches en aanstormende talenten in het zonnetje worden gezet. De nominaties zijn vergeven door professionals uit het circuit. Vanaf donderdag kan via de vorig jaar gelanceerde site radiobitches.nl worden gestemd, de prijzen worden op 16 juni uitgereikt tijdens een
grootse show in het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid in Hilversum. Als beste radio-dj tippen wij Marisa Heutink (Rock Of Ages / Arrow Classic Rock), maar Sophie Hilbrand zal wel weer winnen. Andere genomineerden: Annemieke Schollaardt van 3FM, Nora Romanesco van Radio 1 en Barbara Karel van 3FM. In de categorie beste producer kunnen we toch echt niet om Maricha Kroeske heen, die Michiel Veenstra vanaf Antarctica zijn dagelijkse radioshow liet presenteren. Net als vorig jaar wordt ook dit jaar één vrouw extra verrast met De Oeuvre Award, voor de vrouw die uitzonderlijk veel betekend heeft voor het radiolandschap. Tja, Jeanne Kooijmans? 1
Jarenlang was ze ‘de dochter van’ actrice Goldie Hawn. Na haar doorbraak Almost Famous (2000) en luchtige komedies als Raising Helen en You, Me and Dupree is ook Kate Hudson inmiddels een filmster met een A-status. ‘Ik wist al heel jong dat ik net als mijn moeder actrice wilde worden’, zegt Hudson (29). ‘Als klein meisje was ik gek op fantasiewerelden. Ik schreef verhaaltjes die ik met de camera van mijn stiefvader (acteur Kurt Russell, red.) verfilmde. Eigenlijk mocht dat niet, want hij was als de dood dat ik z’n camera kapot maakte. Omdat mijn ouders acteerden, lééfde ik op filmsets. Ik was daar zo vaak, dat ik precies wist met welke cameralens een scène was opgenomen. Logisch dus dat ik ook ben gaan acteren en ik ben blij dat ik me red in Hollywood. Het is een harde wereld vol loze beloftes en kritiek waarin je je constant afvraagt of je volgend jaar nog wel werk hebt.’ De nieuwe film van Kate Hudson is Fool’s Gold, een diepzeeduikavontuur waarin de actrice op zoek gaat naar de schat van het gezonken fregat Queen Dowry. Een romantische komedie ook, waarvan de opnames niet zonder gevaar waren. ‘Het was inder-
Kate Hudson als Tess Finnegan in Fool’s Gold.
daad een paar keer kantje-boord,’ vertelt Kate, die vorig jaar scheidde van Black Crowes-zanger Chris Robinson en nu weer een setje vormt met acteur Owen Wilson. ‘Een paar scènes zijn gefilmd bij het Australische Fraser Is-
land. Op een ochtend moesten cast en crew halsoverkop uit het water worden gehaald, omdat er Irukandjikwallen waren gesignaleerd. Die zijn zo groot als een pinda, maar het zijn de giftigste kwallen die er bestaan.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ........................... ....................................... ....................................... ....................................... .....................................
Nederland 1
17.00 17:00 17:01 17:11 17:12 17:24 17:25 17:59 18:00 18:20 18:45 19:00 19:25
17.00 KRO Kindertijd Adriaan Juf plagen Charlie & Lola Niels geeft de koeien eten Sesamstraat EénVandaag NOS Journaal EénVandaag NOS Sportjournaal Lingo Intensive Care NOS Journaal Blik op de weg Opgelicht?! Opsporing verzocht
22.00 22:30 23:00 23:55
17:00 17:05 17:35 18:25 18:55 19:25 19:55
20.00 20:30 20:55 21:20 22:00 22:15 22:50 23:20 23:55
Nederland 3
17.00 NOS Journaal De Wonderverhalen Dr. Quinn, medicine woman That’s the question Man bijt hond Vroege vogels Rail away Netwerk Ik mis je Het elfde uur
22.00
20.00 20:00 20:30 21:10 21:50
Nederland 2
17:00 17:05 17:55 18:25 18:45 19:00 19:21 19:30
23:00 23:20 23:35
17:05 18:00 18:15 18:35 19:30 19:55
17.00 As the world turns RTL Nieuws Editie NL RTL Boulevard RTL Nieuws RTL Weer
20.00 20:00 20:30 21:30
NOS UEFA Champions League
Goede tijden, slechte tijden TV Makelaar Herman den Blijker: Herrie in het hotel!
22.00
22.00 NOS Journaal Nova/Den Haag vandaag De Verandering, tien jaar later Ons een zorg Kaaskoppen & Waterlanders
RTL 5
17.00 NOS Jeugdjournaal.nl SpangaS marathon AVRO ZipZoo: Worldwide Het Klokhuis NOS Jeugdjournaal Nederland 3 ONM NOS Journaal De wereld draait door
20.00 20:15
RTL 4
NOS Sportjournaal NOS Journaal Raymann is laat
22:30 23:30 23:40 23:45
17:45 18:30 19:00 19:30
Jensen! The king of Queens Dharma & Greg De Gouden Kooi
20.00 20:00 20:30 21:30
PostcodeLoterij: Deal or no deal CSI: Miami Life
22.00 22:30 23:15 23:45
Jensen! De Gouden Kooi PostcodeLoterij: Deal or no deal
Gordon Ramsay: Oorlog in de keuken! RTL Nieuws RTL Weer RTL Boulevard
Ten einde raad Pauw & Witteman NOS Journaal Postcode loterij, 20.00 uur
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ........................... ....................................... ....................................... ....................................... .....................................
RTL 7
RTL 8
17.00 18:00 18:55 19:50
The A-Team Baywatch Allez allez Zimbabwe
17:25 18:15 19:05
JFK
20:00 20:30
20.00 20:30
SBS 6
17.00 Oprah Winfrey show Dr. Phil Een huis vol kleine etterbakjes
20.00
22.00
De bruiloft van... Up close & personal
22.00 22:45 23:35
As the world turns Oprah Winfrey show
17:30 18:25 19:00 19:20
Veronica
17.00 Monk Hotel Hart van Nederland - Vroege editie Shownieuws - Vroege editie
17:20 17:45 18:40 19:35
Trauma centrum House - dubbele aflevering
20:30 21:25
20.00 20:00 20:30
17.00 Will & Grace Judging Amy Gilmore girls McLeod’s daughters
20.00 Desperate housewives Dirty sexy money
22.00
22.00 22:30 22:45 22:50 23:20 23:55
JFK, 20.30 uur
Net 5
17.00
Hart van Nederland - Late editie Piets weerbericht Shownieuws - Late editie Tienermoeders De opvoedpolitie
22:20 23:15
Law & Order: Special Victims Unit Law & Order: Special Victims Unit
17:15 17:35 18:00 18:30 19:00 19:05 19:30
20.00 20:00 20:30
Off centre Jackass: The movie
22.00 22:20 23:05 23:40
Desperate housewives, 20.30 uur
Totally spies Kim Possible Seinfeld According to Jim Trick & Treat Friends Spin city
Eye opener Oplichters ontmaskerd Friends
Media
25
Talkshow
‘de dochter van’
Miley Cyrus moet door het stof Mediaredactie AMSTERDAM
‘Mijn zoontje heeft me ertoe gezet beter te zorgen voor de wereld’
Ook had ik onderwaterscènes in nauwe zeegrotten. Het tij en de stroming sleurden me daar van de ene kant naar de andere. Eén keer was ik mijn begeleider kwijt die m’n zuurstoffles had. Gelukkig zag zij nog net op tijd
waar ik was.’ Toch haalde iedereen gezond en wel de ‘wrap-party’ van Fool’s Gold: geen film met Oscar-potentie, eerder een tussendoortje voor een regenachtige namiddag. ‘Mee eens’, beaamt de actrice. ‘Ik acteer ook niet voor roem en lof, maar voor een betere wereld. Mijn salaris steek ik grotendeels in goede doelen. Eigenlijk heeft mijn zoontje Ryder me ertoe gezet beter te zorgen voor de wereld waarin we leven. Toen ik zwanger van hem was, kreeg ik een lijst met dingen die ik niet mocht eten. Ik ben me gaan verdiepen in de vraag waarom dat niet mocht. Toen werd me duidelijk dat we onze wereld verkrachten door de zee leeg te vissen, voedsel te manipuleren, dieren te misbruiken... Daarom ook heb ik met haarstylist David Babaii ‘WildAid’ gelanceerd, een lijn haarproducten waarin geen zwavelzuren, conserveringsmiddelen en dierlijke producten zijn verwerkt. De opbrengst stoppen we in WildAid, een organisatie die zich inzet voor het milieu. Er moet echt wat gebeuren, want onze omgeving vraagt ons beter met de wereld om te gaan.’ 1 Fool’s Gold, vanaf 1 mei in de bioscoop.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ........................... .......................................
Eén
17.00 Vrolijk Vlaanderen Neighbours Het journaal De rode loper Blokken Het journaal Man bijt hond
20.00 20:05 20:10 20:40 21:30
Het weer Thuis Kinderen van Dewindt Eén wereld: Jonger dan je denkt
22.00 22:00 22:45 23:06 23:07 23:10 23:35 23:55
De 15-jarige tienerster Miley Cyrus heeft wat uit te leggen – niet alleen aan de Disney-stal waar ze haar roem aan te danken heeft, maar ook aan het Amerikaanse publiek. Vorige week werden ouders in de Verenigde Staten al onrustig vanwege enkele op internet gepubliceerde foto’s waarop Cyrus haar shirt omhoog trekt zodat haar buik en beha te zien zijn. Dat was nog tot daaraan toe, maar nu de beroemde fotografe Annie Leibovitz het sterretje met het deugdzame imago voor de cover van Vanity Fair heeft gefotografeerd, zijn de ra-
De tabel van Mendelejev Het journaal laat KENO-uitslagen Het weer Third rock from the sun De rode loper Man bijt hond
17:05 17:30 17:45 18:00 18:05 18:15 18:40 19:05 19:20 19:30
Kim Possible in het Disney festival Miss BG Rocket mijn raket Go IV Karrewiet Pepperbollen Carl2 George van de jungle Karrewiet H2O
20.00 20:00 20:40 21:10 21:40
Terzake Pulling Teen species In Europa
22.00 22:15 23:05 23:45
The comet’s tale Phara Virus
pen pas goed gaar. Ouders uit heel Amerika beklagen zich onder andere online over de controversiële cover, waarop een zwoel kijkende Cyrus gekleed is in alleen een laken. Zo’n 3 miljoen meisjes tussen de 6 en 14 jaar kijken trouw naar de uiterst brave serie Hannah Montana, waarin Cyrus de hoofdrol vertolkt. Boze ouders zeggen dat de Disney-ster een verkeerd signaal geeft en als rolmodel meer verantwoordelijkheid zou moeten tonen. Cyrus heeft in het blad People al haar verontschuldigingen aangeboden, maar niks werkt natuurlijk zo goed als bij Oprah Winfrey op de knieën vergiffenis vragen. 1 RTL8, 17.25
Co-productie
Canvas en VPRO in boeken Mediaredactie AMSTERDAM
...
Het is alweer ruim vijf jaar geleden dat de VPRO een literair programma maakte. Zeeman met boeken liep van 1997 tot 2002. Maar nu is het weer zover, al wordt het een coproductie met de Vlaamse zender Canvas. Nederlander Leon Verdonschot (foto links), popjournalist en presentator van het gefnuikte Wat Heet! en de Nationale Wetenschapsquiz, zal het nieuwe boekenprogramma samen met Vlaming Jan Leyers presenteren. Het is voor het eerst dat een Vlaamse en een Nederlandse zender gezamenlijk een kunstprogramma maken.
HH
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ....................................... .......................................
Canvas
17.00 17:00 17:35 18:00 18:10 18:35 19:00 19:40
...
+ UITGELICHT+ Great British Menu Culinaire wedstrijd waarin 14 Engelse topkoks het tegen elkaar opnemen. Vandaag: Noord-Ierse vis. BBC 2, 19.30 UEFA Champions League Live verslag van de wedstrijd Manchester United - Barcelona. Ned 3, 20.15 The Comet’s tale Documentaire over kometen en hun rol in volksgeloof en de wetenschap. Canvas, 22.15
Het gesprek
Het nieuwe vooralsnog titelloze programma zal in eerste instantie dit najaar in acht afleveringen op de late zondagavond op beide zenders uitgezonden worden. Per uitzending worden onderwerpen als liefde en dood behandeld, waarbij naar overeenkomsten en verschillen tussen opvattingen van Nederlandse en Vlaamse auteurs wordt gezocht. Doel is dat het programma een soort ‘literair Holland Sport’ wordt waarin op een ‘Hard Gras-achtige manier’ over auteurs met boeken gepraat wordt, aldus Lennart van der Meulen, de coördinator van Nederland2. 1
SPRAAKMAKEND NIEUWS Volg het op depers.nl:
17.00 17.30 18.00 19.00 19.30
Dagbeeld The Late Show met David Letterman Dagboek Het debat
20.00 20.30 21.00 21.30
Dagbeeld Een Politiek Gesprek Uitgelezen
22.00 22.30 23.30
The Late Show met David Letterman Dagboek
FILMPJE – Feyenoord gehuldigd op Coolsingel. www.depers.nl/coolsingel
Ten einde raad Zakenvrouw Annemarie van Gaal als de vrouwelijke Breekijzer. Ned 1, 22.30
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ........................... ....................................... ....................................... .......................................
BBC 1
BBC 2
17.00 17:00 17:15 17:35 18:00 18:15 19:00 19:30 19:55
The Cramp twins Dinosapien Blue Peter Newsround The weakest link Nieuws en weerbericht Regionaal nieuws en weerbericht Party election broadcast by the Labour Party
20.00 20:00 20:30 20:57 21:00
Comedy Central
17.00 19:00 19:30
20.00 Eggheads Great British menu
20.00 20:00
Snooker
That 70’s Show Malcolm in the middle 8 Simple rules The Fresh Prince of Bel Air South Park
22.00
22.00 22:00 23:00 23:30
20:00 20:25 20:50 21:15 21:40
The age of terror Later live... Newsnight
22:05 22:30 23:00 23:25 23:50
Frasier Family guy That 70’s Show Malcolm in the middle 8 Simple rules
The One show EastEnders Nieuws en regionaal nieuws Holby City
Discovery Channel
17.00 17:05 18:00 18:30 19:00
Engineering the World Rally: Monte Carlo or bust How it’s made How it’s made Mythbusters: Archimedes death ray
KELDER – Bekentenis in Oostenrijks misbruikschandaal. www.depers.nl/kelder
20.00 20:00 21:00
Dirty jobs: Geoduck farmer Really big things: Whale shark rescue
22.00 22:00 23:00
Mega builders: Raising the roof: Rio Stadium Biker build-off
22.00 22:00 23:00 23:25 23:35
Waking the dead Nieuws, regionaal nieuws en weerbericht Regionaal nieuws The recruit Malcolm in the middle, 20.25 uur
FILMPJE – Baby gooien goed voor gezondheid. www.depers.nl/gooien
26
Sport
Amerikaanse fans gaan uit hun bol: de VS winnen van Portugal (3-2) tijdens het WK in 2002. PICS UNITED
Major League Soccer Latijns-Amerikaanse immigranten stuwende kracht
Voetbal VS wordt volwassen SIMON KUPER Er is iets vreemds aan de hand. Noord-Amerika is dit jaar een echt voetballand geworden. Dat heeft niet zo zeer te maken met David Beckham als wel met demografische veranderingen in de VS. NEW YORK
...
Onder invloed van een grote hoeveelheid bier reden 2.300 voetbalfans vorige maand uit het Canadese Toronto naar de hoofdstad van de Amerikaanse staat Ohio, Columbus. Ze wilden de openingswedstrijd van het seizoen van hun team, dat in de Amerikaans/Canadese Major League Soccer (MLS) uitkomt, bijwonen. ‘Met elke uitwedstrijd van Toronto gaan er zo’n duizend mensen mee;
dat is nog nooit eerder gebeurd’, zegt MLS-topman Don Garber verbaasd. In 1999 stapte Garber, bekend om zijn puntbaardje, over van American football naar het voetbal. Nu zit hij hier in een New Yorkse suite die uitkijkt op Fifth Avenue alsof hij topman bij een echte Amerikaanse sport is. En eigenlijk is hij dat ook. In het vorige seizoen kwamen er gemiddeld zo’n 17.000 toeschouwers naar een wedstrijd. Dat is meer dan naar de fameuze North American Soccer League in de jaren zeventig, en ongeveer evenveel als er tegenwoordig naar de NBAwedstrijden in het basketbal en de NHL-wedstrijden in het ijshockey gaan. Garber beschrijft 2007 als ‘het beste jaar in de geschiedenis van het voetbal in de VS. Als het je lukt om een wedstrijd in Toronto bij te wonen, zal je niet kunnen geloven dat dit Major League Soccer is. Je krijgt eerder de indruk dat het een Engelse voetbalwedstrijd is, van de manier waarop het publiek de spelers toe-
juicht tot de manier waarop het zich gedraagt. Niemand staat op om een hot dog en een biertje te halen, zoals bij andere sporten in de VS.’ Elke wedstrijd van Toronto was vorig jaar uitverkocht, al waren ze het slechtst presterende team in de League.
‘De grote waarde van David Beckham is dat hij de deur voor MLS open zet’ In de jaren na de oprichting in 1996 voorspelde men dat de MLS het niet zou halen. Op welk moment dacht Garber dat het voetbal in de VS een succes zou worden? ‘Bij het WK van 2002. Dat was een schok voor me. De VS bereikten de kwartfinale. Ik ging ’s ochtends naar mijn werk en de mensen waren op straat nog steeds aan het vieren dat
Amerika van Portugal had gewonnen. De kijkcijfers waren verbazingwekkend. Ik had nooit gedacht dat er in Amerika zo veel aandacht aan de sport zou worden besteed. Op dat moment dacht ik, jongens, dit kan wel eens heel groot worden.’ Het succes van het voetbal in de VS is deels te danken aan de jeugd in de buitenwijken, die in de jaren zeventig begonnen te voetballen, en deels aan de ‘Nieuwe Amerikanen’. Garber: ‘In de afgelopen tien jaar is de immigratie naar de VS dezelfde stuwende kracht geweest die het ook ten tijde van de eeuwwisseling was. De meeste immigranten zijn uit het zuiden naar de VS gekomen. En die mensen zijn dol op voetbal. We moeten er alleen voor zorgen dat ze hun loyaliteit verplaatsen van de clubs waar ze in hun eigen land fan van zijn naar de clubs hier.’ Er wordt geschat dat er nu 43 miljoen Latijns-Amerikanen in de VS zijn, drie keer zoveel als in 1980 en meer dan de bevolking van Spanje. De golf Latijns-Amerikanen zorgde er
trouwens ook voor dat Garber zijn grootste fout tot nu toe maakte. ‘Toen ik in 2000 aantrad, zei ik dat we dat we onmiddellijk een Mexicaanse speler met een grote naam nodig hadden. Ik haalde de raad van bestuur over om zes miljoen dollar uit te geven aan een man met de naam Luis Hernández. Dat was geldverspilling.’ Wat denkt hij van een wat bekendere importspeler? Op de vensterbank van Garber staat een poppetje van Beckham. De Engelsman, die 32 miljoen euro per jaar schijnt te verdienen bij de LA Galaxy, krijgt in de MLS de meeste media-aandacht. Maar Garber heeft het niet zo veel over hem. Zou dat komen omdat Beckhams staat van dienst niet echt geweldig is: maar één leagueoverwinning met Galaxy vorig seizoen? ‘Hij is in topvorm’, is Garbers tegenwerping. ‘Zeker de laatste tijd, want hij is een groot deel van het jaar geblesseerd geweest. Galaxy moet er de hele tijd aan werken om het team beter te maken. Ik weet dat David daar net zo mee bezig is als de eigenaars van het team.’ Maar Garber ziet de voornaamste waarde van Beckham als de man die de deur open zet voor de MLS. ‘Hij trekt de aandacht van voetbalkenners in de hele wereld. En als ze dan wat verder kijken, zien ze dat er meer is dan alleen David. Er zijn zeven voetbalstadions, vier tv-stations, een tiental zeer succesvolle eigenaren, enzovoort. Al die dingen hadden kunnen gebeuren zonder dat het iemand opviel. Maar nu zeggen spelers, eigenaren, media en sponsors: ‘Wat is die MLS eigenlijk?’ Beckhams doelpunten worden over de hele wereld op tv uitgezonden. David doet de deur voor ons open.‘ De MLS betaalt Beckham trouwens geen 32 miljoen euro. Dat is een theoretisch bedrag dat hij zou kunnen verdienen als hij heel veel sponsoraanbiedingen krijgt. Het salaris van David is vier miljoen euro, aldus Garber. Dat is wel drie keer zoveel als sommige MLS-teams in totaal verdienen, maar niet echt bijzonder in de Amerikaanse sportwereld. De MLS huurt nu bij voorkeur Latijns-Amerikaanse sterren als de Mexicaan Cuauhtémoc Blanco in. Dat werkt goed. Er komt een assistent binnen met een recent nummer van het tijdschrift Sports Illustrated. Er staat een vooruitblik van het MLS-seizoen in, een verhaal over Blanco en zelfs een column over voetbal. ‘Dat is nog nooit eerder gebeurd’, zegt Garber. ‘Maar we hebben de code voor voetbal in dit land nog niet gekraakt. We zijn nog maar zo kort bezig. Als we blijven groeien, twijfel ik er niet aan dat we net zo veel succes zullen krijgen als de andere grote sporten in de VS. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................................................................................................................................................................
Pijn
I FLORIS JAN
BOVELANDER
k knijp mijn billen samen, hou mijn adem in en wend mijn hoofd af. Ik meen zelfs een kleine spontane ai uit mijn eigen mond te horen. Heikki Kovalainen is net met zijn McLaren met een vaartje van bijna 250 kilometer per uur rechtdoor gereden, waarbij een bochtje naar rechts beter op zijn plaats geweest zou zijn. Nu zie ik alleen nog een achtervleugel en zijn achterwielen uit een berg met roodwitte autobanden steken. Eigenlijk wil ik wegzappen, even veilig naar het snooker, of kijken of Thomas Dekker
Bastenaken al heeft gerond. Verbaasd en opgelucht haalt iedereen adem als Heikki een paar minuten laten met de duim omhoog voor controle naar het ziekenhuis wordt afgevoerd. Hij zal volgende week wel weer rijden. Het is ongelofelijk hoe vaak het net goed gaat in de sport. Als ik tegenwoordig naar hockeywedstrijden kijk, kan ik bijna niet geloven dat er zo weinig echte ongelukken gebeuren. Als Taekema en de zijnen de bal met volle kracht richting goal slingeren, is het keer op keer een wonder dat er niemand geraakt wordt. Het gebeurt zo weinig dat het geen toeval meer kan zijn. En het ís ook geen toeval. Topsporters zijn van jongs af aan
opgegroeid met de gevaren en de snelheid van de sport, sporters leren met gevaar omgaan. Jij zal wel veel mensen het ziekenhuis ingeslagen hebben, krijg ik nogal eens te horen. Als cornerschutter heb ik jaren van een meter of tien op volle kracht tegen keepers en lijnverdedigers aan geslagen. Toch is het maar één keertje echt fout gegaan. Ja, ik heb wel eens vaker een keeper pijn gedaan, een helm kapot geslagen waarna er een bloedend hoofd onderuit kwam, maar dat schaar ik onder slecht materiaal en kleine ongemakken. Eén keer heb ik iemand echt geraakt. Tijdens de halve finale van de Olympische Spelen in Seoul raakte ik de mooie
blonde Duitse international Stephan Blöcher hard op zijn hoofd. We deden een cornervariant waarbij ik om de stopper heen moest lopen. Ik kwam verkeerd uit met mijn passen en ik raakte de bal en vervolgens de Duitser op zijn kop. Hij zakte als een pudding in elkaar. Maar ook hij stond na een paar spannende minuten op, zij het wankelend. Hij miste wel de olympische finale door die klap. Wij overigens ook, want nog een beetje versuft van het incident liet ik mijn man nog geen vijf minuten later scoren. Dat deed pas pijn. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................................... ....................................... ...............................................................................
Een uitgave van Mountain Media BV
Anthony Fokkerweg 61 1059 CP Amsterdam tel: 020 - 3460560 fax: 020 - 3460596
www.depers.nl
[email protected] [email protected] [email protected]
oprichter: Cornelis van den Berg hoofdredacteur: Ben Rogmans adjunct-hoofdredacteuren: Frank Poorthuis, Dirk Koppes
Dagblad De Pers wordt in een aantal plaatsen dagelijks bezorgd door Interlanden. Ontvangt u dagelijks De Pers en heeft u klachten over de bezorging? Bel: 0900-0708 (lokaal tarief) of kijk op www.bezorgingdepers.nl
Sport
27
Vechtsport Knokken tegen een slecht imago
Het schaakspel van Hoost Kickboksers zijn agressieve jongens met weinig hersenen. Tenminste, dat denken veel mensen. Wie Ernesto Hoost kent, weet wel beter. Ernesto Hoost (42) vecht al jaren tegen het slechte imago van zijn sport K-1. Vorige week kreeg hij een lintje. Eindelijk erkenning?
Er valt iets op als je mensen over Ernesto Hoost hoort praten. Iedereen die hem ken kent, zegt dat hij ‘lekker gewoon is gebleven’ en dat het ‘zo’n aardige man is’. En wat het meest eruit springt: dat hij zo intelligent is. Eigenschappen die mensen blijkbaar niet verwachten bij een K1-vechter. Het zullen wel domme jongens zijn, die kickboksers, denkt iedereen. Van die agressieve types met twee hersencellen. Ach, Hoost kan er wel om lachen. Hij weet als geen ander hoe slim je moet zijn om goed te zijn in zijn sport. Niet gelijk op je tegenstander gaan inhakken naar rustig aftasten, hier en daar een stootje plaatsen, geduld hebben tot het juiste moment komt om toe te slaan. K-1 is misschien wel te vergelijken met schaken, vindt Hoost. ‘Vroeger nam ik wel eens een schaakbord mee als ik in het buitenland moest vechten, om ‘s avonds in het hotel de tijd te doden’, vertelt hij. ‘Op een avond komt Mirko Crocop, de Kroatische vechter, de lobby ingelopen. Of ik zin heb een potje tegen hem te schaken.’ De twee spelen en Hoost wint. In de ring had Crocop ook al van Hoost verloren. ‘Later kwam ik hem nog eens tegen. Dat hij het gevecht van me had verloren vond hij niet leuk natuurlijk, maar het stak hem meer dat ik ook met schaken van hem had gewonnen. 1
Jeroen Gunter HOORN
...
Als Ernesto Hoost een voetballer was geweest, had hij vele malen op het bordes aan het Leidseplein gestaan, was hij toegejuicht door een afgeladen Coolsingel en had hij koffie gedronken met koningin Beatrix. Maar Ernesto Hoost is geen voetballer, hij is kickbokser en kickboksers komen nooit bij de koningin. Op kickboksers staat ook nooit iemand te wachten als ze na een lange reis terugkomen op Schiphol, in de ene hand de koffer, in de andere een trofee. Geen vervelende fotografen die het vermoeide gezicht met flitslicht teisteren, geen opdringerige handtekeningenjagers. Gewoon de auto in en naar huis, slapen. Hoost laat zijn handen zien. Grote verweerde knuisten. Alsof hij wil zeggen: ik heb het allemaal zelf gedaan, met deze blote vuisten. Vier keer winnaar van het K-1-kampioenschap (zie kader), alsof Johan Cruijff vier keer wereldkampioen is geweest en Michael Boogerd vier keer de Tour de France heeft gewonnen. In Japan weten ze wel wie Hoost is. Daar kent iedereen hem, daar kan hij niet over straat zonder te worden aangeklampt door hordes enthousiaste mensen. Maar als een sporter die alles heeft gewonnen niet de erkenning krijgt in zijn thuisland, dan steekt het.
Beste K-1-vechter ooit
Hoost weet als geen ander hoe belangrijk het is op het juiste moment te wachten om toe te slaan. MICHAEL KOOREN/HH
Erkenning De tijden lijken te veranderen. Vrijdag kreeg hij in zijn woonplaats Hoorn een lintje opgespeld door burgemeester Onno van Veldhuizen. Opeens zat Hoost tussen een notaris en een bankier. Dat was een ongewoon gezicht: de grote kickbokser, strak in pak, tussen al die notabelen. ‘Je naam moet in de annalen van de sport met gouden letters worden geschreven’, had de burgemeester gezegd toen hij de onderscheiding bij Hoost opspeldde.
In de zaal zat ook Eric Lücke, directeur van de plaatselijke Rabobank en bewonderaar van Hoost. Hij had vele malen overwogen om eens wat met sponsoring te doen in de K1. Maar voorlopig was het daar nog te vroeg voor, wist hij. De vechtsport heeft nog altijd een dubieus imago in Nederland. Daar kun je bij een bank niet mee aankomen. Want K-1, dat is toch die sport waar twee opgepompte uitsmijters elkaar kapot meppen in een ring, toegejuicht door criminelen?
Van dat imago is moeilijk af te komen, weet Hoost, hoe oneerlijk het ook is. ‘Als er bij een voetbalwedstrijd een tribune afbrandt, wordt toch ook de voetbalsport zelf er niet op aangekeken?’, vraagt hij zich af. Dat hij nu een lintje heeft gekregen, vindt hij mooi, maar het betekent nog niet dat er definitieve erkenning is. Hij wil niets afdoen aan de prijs, maar heeft het gevoel dat hij er veel meer voor heeft moeten doen dan veel andere sporters die een ko-
ninklijke onderscheiding hebben ontvangen. Neem Michael Boogerd, die heeft ook een lintje gekregen, maar wat heeft hij nu gewonnen? Altijd tweede geworden.
Zo gewoon gebleven ‘Ach, soms ben ik ook te negatief’, zegt Hoost even later in de auto op weg naar een persconferentie. ‘De laatste jaren is er al heel wat veranderd. Zo’n lintje maakt veel uit. Ik ben er hartstikke trots op.’
K-1 is een vechtsport die technieken van onder andere het thaiboksen, taekwondo, karate, kungfu, kickboksen en het traditionele boksen met elkaar combineert. Ernesto Hoost won in zijn carrière maar liefst vier keer de K-1 World Grand Prix in Japan, de hoogste prijs in de K-1-sport. Zijn bijnaam luidt Mr. Perfect, omdat hij de verschillende vechttechnieken tot in de finesse beheerst. Hoost nam in 2006 afscheid van de sport. Over Hoost wordt momenteel een biografie geschreven door journalist Jens Olde Kater. Het boek, dat de titel Mr. Perfect draagt, verschijnt 13 januari 2009.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..................................... ....................................... ....................................... ....................................... ...................................... 111
Aad de Mos en Vitesse per direct uit elkaar
De wegen van Aad de Mos en Vitesse scheiden per direct. Na een gesprek bleek dat beide partijen geen vertrouwen meer hadden in samenwerking. De 61-jarige De Mos had nog een contract tot medio 2009. Hij was twee seizoenen actief bij Vitesse, dat twee keer als twaalfde eindigde. Daarmee is hij statistisch een van de slechtste Vitessetrainers aller tijden. 111
Organisatie Henninger Turm weert Liquigas
Liquigas staat donderdag niet aan de start van Rund um den Henninger
Turm. De organisatie van de Duitse wielerkoers weert de Italiaanse ploeg vanwege het contracteren van Ivan Basso, die een schorsing van twee jaar uitzit wegens betrokkenheid bij het dopingschandaal Operación Puerto. De handelwijze van Liquigas is in strijd met het antidopingprogramma van de organisatie van de Henninger Turm. 111
Zwemestafetteploeg mag alsnog naar de Spelen
De estafetteploeg op de 4x100 meter vrije slag mag toch naar de Spelen in Peking. NOC*NSF heeft besloten het kwartet zwemmers af te vaardigen hoewel het officieel niet voldeed aan de eis van de olympische sportkoepel.
Van het viertal Pieter van den Hoogenband, Mitja Zastrow, Robert Leijsen en Bas van Velthoven kwam alleen de laatste niet tot de limiet van 50,21. 111
Haase verslaat Mirnyi met gemak in Barcelona
Robin Haase heeft zich geplaatst voor de tweede ronde van het Masters Series-toernooi in Barcelona. De Nederlander was in 53 minuten klaar met Max Mirnyi: 6-2, 6-2. In de volgende ronde stuit hij op Tommy Robredo. 111
Vergoossen: ‘Als ik bleef, was het Gomes of ik’
Sef Vergoossen is ‘zwaar teleurgesteld’ in Heurelho da Silva Gomes. Dat
zei de voormalige PSV-trainer gisteravond in FC Het Gesprek. Vergoossen vindt dat de keeper geen kritiek had mogen geven in VI, vorige week. Gomes sprak over een voorval tussen de trainer en Aissati, die niet in de laatste minuut van de wedstrijd tegen De Graafschap, bij een stand van 4-1, wilde invallen. Op verzoek van onder meer Gomes zag de Limburger toen af van het nemen van maatregelen, omdat de spelers bang waren voor publicitaire gevolgen. Als Vergoossen na de zomer nog trainer van PSV was gebleven, was de club voor een keuze tussen hem en Gomes komen te staan: ‘Daar was het wel op neergekomen, absoluut.’
JOHN CLAESSENS
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Watermoeheid
ADO-moeheid
Ziekenhuis-moeheid
Moniek Nijhuis stopt per direct met topzwemmen. De 20-jarige Amsterdamse wil zich na het mislopen van de Spelen op haar studie richten.
Peter Hofstede vertrekt per direct bij ADO Den Haag. De technisch manager kan zich niet vinden in de nieuwe structuur van de club.
Formule 1-rijder Heikki Kovalainen heeft gisteravond het ziekenhuis in Barcelona verlaten na zijn crash in de GP van Spanje. De Fin vloog zondag met 250 kilometer per uur uit de bocht.
Coop supermarkten zijn bewust beter! Als eerste en enige supermarkten in Nederland bieden Coop en Supercoop
varkensvlees met het milieukeur...
maximale smaak, minimale calorieën
De voordelen op een rijtje: s s s s
Milieuvriendelijk Diervriendelijk 100% Nederlands Gecontroleerd en gecertificeerd s Gegarandeerde kwaliteit
Zoek je naar balans tussen lekker en gezond? Dan zijn de Optimel zuivelproducten iets voor jou. Optimel heeft alles, maar niets teveel. De lekkere yoghurt, drinkyoghurt, kwark, vla en smoothie hebben een maximale smaak en minimale calorieën, omdat ze 0% vet bevatten en er geen suiker aan is toegevoegd. Daarnaast is er Optimel Control, een steuntje in de rug voor mensen die minder willen eten. Kijk voor meer informatie op www.optimel.nl.
Optimel. Het mooiste gewicht is evenwicht.
n. ë e i r o l a c et en v r e d n i 50% m k aan goede vetten. Rij
www.coop.nl
www.supercoop.nl