Toolkit eHealth Hoofdstuk 3: eHealth strategie
1
Inhoud
3.1 Inventarisatie .................................................................................................. 3 3.2 Koppeling met visie en kerntaken organisatie ...................................................... 6 3.3 Resources ....................................................................................................... 7 3.4 Raadpleging achterban ..................................................................................... 9 3.5 Aan de slag ................................................................................................... 10
2
3. eHealth, strategie In de hoofdstukken 1 en 2 van de toolkit leest u wat eHealth is en wat een patiëntenorganisatie ermee kan. In dit hoofdstuk besteden we aandacht aan de vragen: -gaat uw organisatie met eHealth aan de slag? en -zo ja, hoe dan? In 8 stappen komt u tot de beslissing om wel/niet met eHealth aan de slag te gaan. Dit stappenplan bestaat uit praktische checklists, invullijsten en tips en is bedoeld voor het bestuur van een pg-organisatie of een werkgroep van medewerkers/vrijwilligers/patiënten. We adviseren u deze stappen in een bijeenkomst uit te voeren. U kunt hierbij begeleiding krijgen via PGOsupport. Tip 1: Voer stap 1 t/m 3 individueel uit.
3.1 Inventarisatie In de eerste 4 stappen onderzoekt u de mogelijkheden.
Stap 1: Helder krijgen wat u aanspreekt Print bijlage 1 en vul deze in. Doe dat op uw gevoel. Omdat eHealth vaak om een organisatieverandering vraagt, is de intrinsieke motivatie van belang. Oftewel: het moet in eerste instantie goed voelen. Of de uitvoering vervolgens haalbaar is binnen uw organisatie komt later aan de orde.
Stap 2: Vrije brainstorm uitvoeren De invullijst laat zien waar u gevoelsmatig mogelijkheden ziet. In deze stap gaat u voor zowel de onderwerpen die hoog scoren als die laag scoren, opschrijven welke associaties deze bij u oproepen.
1. Begin met de onderwerpen die een hoge score hebben. - Welke ideeën komen er bij u op? - Waar denkt u aan?
2. Vervolgens schrijft u de associaties op bij de onderwerpen die een lage score hebben. - Welke beperkingen ziet u? - Welke risico’s ziet u?
3
Laat u hierbij (nog) niet weerhouden door de realiteit. Het gaat erom te achterhalen waar u enthousiast van wordt; durf uw creativiteit aan te spreken! Als u het moeilijk vindt om associaties te krijgen, kan onderstaand voorbeeld behulpzaam zijn.
Onderwerp
Waarde
Gevoel
Pagina
Gebruik maken van bestaande toepassingen/ lotgenotencontact
+2
Online event, wat is dat? Iets met internet? Hoe zit het met beveiliging? Werkt dat? Hoog bereik. Vernieuwend. Sociale media.
H2, p.3
Associaties Veel mensen bereiken Zet onze organisatie op de kaart Lotgenoten via webcam met elkaar praten Bespaart reiskosten Bespaart organisatiekosten Techniek wordt minder eng Kunnen we filmpjes mee maken Filmpjes kunnen op YouTube Veel hits op YouTube → worden we aantrekkelijke samenwerkingspartner Gezamenlijk opzetten met meerdere pg-organisaties Jonge mensen bereiken Ook naastbetrokkenen krijgen aandacht De volgende stap is om de associaties te categoriseren (bijlage 2) en prioriteren (bijlage 3).
Stap 3: De kern boven krijgen In de vorige stap heeft u associaties verzameld. Welke zijn nu belangrijk? U achterhaalt dit door de volgende substappen uit te voeren:
4
1. 2. 3. 4. 5.
Deel de associaties op in categorieën. Bekijk per categorie hoe vaak deze terug komt. Scoren ze hoog of laag? Rangschik de categorieën naar hoog versus laag aantal associaties. Zet achter elke categorie het aantal punten per hoge en per lage score (laag= -1 en -2, hoog= +1 en +2).
Maak hierbij gebruik van bijlage 2: Invullijst associaties. Wanneer u het moeilijk vindt om categorieën aan te maken, kan voorbeeld B in bijlage 2 behulpzaam zijn. Prioriteren U ziet nu wat u belangrijk vindt voor uw organisatie en of eHealth daarbij een rol kan spelen. U kunt bijlage 3 gebruiken om de prioriteiten vast te leggen.
Stap 4: Overeenkomsten & verschillen bepalen Alle bestuurs-/groepsleden doorlopen ieder voor zich de eerste drie stappen. Het is nu de bedoeling om de individuele resultaten te verzamelen. 1. Alle bestuurs-/groepsleden leveren de ingevulde lijst met associaties (bijlage 2) in. 2. Zet alle bedachte categorieën onder elkaar (zoals uit het voorbeeld: bereik, kosten, techniek, samenwerking, aandacht). Daarmee brengt u alle categorieën in kaart.
Verschillende deelnemers zullen iets andere benamingen gebruiken voor dezelfde categorie. Groepeer gelijksoortige benamingen onder één categorie. Bijvoorbeeld: ‘Aandacht’ = ‘Naamsbekendheid van de organisatie vergroten’. U kunt beide onderbrengen onder ‘Naamsbekendheid vergroten’.
3. Er staat nu een x aantal categorieën onder elkaar. 4. Tel nu per categorie: a. het aantal associaties b. het totaal aan hoge scores c. het totaal aan lage scores 5. Groepeer de categorieën naar het hoogst aantal associaties per categorie. U zet de categorie met het hoogste aantal associaties bovenaan. 6. Bekijk vervolgens de overeenkomsten en verschillen in hoge en lage scores. Sommige categorieën bevatten wellicht zowel hoge als lage scores.
5
7. Bespreek met elkaar waar deze overeenkomsten en verschillen mee samen hangen. Let op: het gaat in deze fase niet om wat haalbaar is, maar over het gevoel (intrinsieke motivatie). 8. Besluit met elkaar welke categorieën bovenaan komen te staan.
Het is nu duidelijk of uw organisatie open staat voor eHealth. Wanneer u geen categorieën heeft met een hoge score staat uw organisatie niet open voor eHealth en kunt u besluiten er voorlopig van af te zien.
Tip 2: Doorloop jaarlijks de eerste vier stappen om te bekijken of uw organisatie (voldoende) open staat voor eHealth.
U weet nu welke motieven uw organisatie heeft om eHealth in te zetten. De vervolgstap is om te bekijken welke toepassingen voor uw organisatie in aanmerking komen.
Verzamel de ingevulde lijsten ‘Wat spreekt u aan?’ (bijlage 1) en tel de waardes per onderwerp bij elkaar. Rangschik de onderwerpen naar hoogste waarde. U heeft nu een lijst met onderwerpen, waarvan het belangrijkste bovenaan staat. 9. Stel u heeft het onderwerp ‘Gebruikmaken van bestaande toepassingen’ bovenaan staan. Pak bijlage 1 erbij en kijk of er mogelijkheden genoemd worden in de kolom ‘Gevoel’. 10. De mogelijkheden die bij de hoogste prioriteit naar voren komen, zijn die waar uw organisatie zich op wil richten. 11. Schrijf deze mogelijkheden op. Gebruik hiervoor de lijst in bijlage 3: prioriteitenlijst mogelijkheden eHealth.
3.2 Koppeling met visie en kerntaken organisatie U heeft nu helder wat u belangrijk vindt, waarom u dit belangrijk vindt en wat globaal de consequenties van de verschillende toepassingen zijn. Vervolgens gaat u bekijken in hoeverre bovenstaande elementen passen in de visie/missie van uw organisatie en de kerntaken en/of speerpunten van de komende jaren. In hoofdstuk 2 leest u de mogelijkheden per kerntaak. Waar uw organisatie de focus op wenst te leggen, is aan u.
6
Stap 5: Confrontatiematrix eHealth invullen In deze stap vult u een confrontatiematrix in. In de matrix confronteert u de visie/missie en kerntaken/speerpunten van uw organisatie met de lijst van bijlage 3. Gebruik hiervoor de confrontatiematrix in bijlage 4. Nadat u de confrontatiematrix heeft ingevuld, ziet u welke categorieën, onderwerpen en mogelijkheden passen bij de strategie van uw organisatie. De cellen met de waardes +2 (en eventueel +1) zijn relevant voor uw organisatie. De mogelijkheden met +2, waarbij de overige waardes van categorieën en onderwerpen minimaal +1 zijn, selecteert u. Deze selectie vormt de basis van eHealth binnen uw organisatie.
Tip 3: Het Longfonds heeft een visie eHealth gemaakt. In deze visie is een duidelijke keuze gemaakt voor belangenbehartiging en daarmee invloed uitoefenen op eHealth door participatie van patiënten aan eHealth-trajecten. Deze visie kan voor u een inspiratie zijn.
3.3 Resources Nu duidelijk is wat u belangrijk vindt van eHealth en welke mogelijkheden u ziet, is het zaak om te bekijken wat haalbaar is binnen uw organisatie. Denk ook aan samenwerking met andere pg-organisaties.
Stap 6: Consequenties inventariseren De 3 matrices in hoofdstuk 2 tonen de consequenties van respectievelijk zelf (laten) ontwikkelen en gebruikmaken van bestaande toepassingen. En daarnaast van mogelijkheden om invloed uit te oefenen op de ontwikkeling van eHealth.
Bekijk de mogelijkheden die u heeft geselecteerd en check deze met de consequenties en de mate waarin uw organisatie hieraan kan voldoen. Gebruik hiervoor de checklist in bijlage 5.
Tip 4: Betrek uw achterban bij de inventarisatie. Er is vaak kennis bij uw achterban aanwezig. Wanneer blijkt dat uw organisatie onvoldoende resources heeft, ligt samenwerking met andere partijen voor de hand of kunt u subsidiemogelijkheden onderzoeken.
7
Stap 7: Samenwerkingspartner(s) overwegen U kunt altijd samen optrekken met andere pg-organisaties of samenwerken met andere stakeholders (zie hoofdstuk 2). Samenwerking met andere pg-organisaties kan ook de effectiviteit van eHealth vergroten. Want er zijn veel toepassingen, maar het gebruik ervan is relatief lag (eHealth monitor).
Hierna volgen vier voorbeelden van eHealth-toepassingen die pg-organisaties gezamenlijk realiseerden.
Scenario: zelf (laten) ontwikkelen van eHealth. Mogelijkheid: patiëntenplatform. Samenwerkingspartners:vier PG-organisaties.
Scenario: zelf (laten) ontwikkelen van eHealth. Mogelijkheid: app. Samenwerkingspartners: (universitair) medische centra, ITleverancier, farmaceutisch bedrijf, PG-organisatie. Scenario: zelf (laten) ontwikkelen van eHealth. Mogelijkheid: patiëntenplatform. Samenwerkingspartners: kwaliteitscentrum, PG-organisatie, onderzoekscentra. (Kanker.nl) Scenario: invloed uitoefenen op eHealth. Mogelijkheid: vragenlijsten. Samenwerkingspartners: PG-organisaties in de GGz en GGzinstellingen, Bforce van Borstkankervereniging Nederland. (Grip op eHealth)
Wanneer uw organisatie te weinig middelen heeft en samenwerking niet haalbaar is, kunt u overwegen om fondsen aan te schrijven voor subsidie.
Tip 5: Voordat u besluit samen te werken met de farmaceutische industrie is het raadzaam om het document ‘Samenwerken met de farmaceutische industrie’ opgesteld door PGOsupport te lezen.
8
3.4 Raadpleging achterban De mogelijkheden van eHealth worden nog niet volledig benut (eHealth monitor). Misschien omdat het aanbod onvoldoende aansluit bij de wensen/behoeften/mogelijkheden van patiënten. Het is daarom verstandig eerst uw achterban te raadplegen voordat u met eHealth start.
Stap 8: Raadpleeg uw achterban In hoofdstuk 2 vindt u op pagina 14 een matrix met zeven methodes om uw achterban te raadplegen. Deze zijn ook geschikt om bij uw achterban te achterhalen of en hoe u eHealth kunt inzetten. Leg de geselecteerde mogelijkheden voor.
Een aantal tips:
Realiseer u dat een groot deel van uw achterban niet weet wat eHealth is. Zorg daarom voor een duidelijke omschrijving. Beschrijf de door u geselecteerde mogelijkheden zo concreet mogelijk. Zodat goed duidelijk wordt wat bedoeld wordt. Houd uw vragen zo kort en simpel mogelijk. Bied bij de antwoordmogelijkheden een schaal aan van negatief naar positief1, zodat uw achterban zijn mening goed kwijt kan. Vraag door of men de toepassing zelf zou gaan gebruiken.
Met de antwoorden van uw achterban kunt u bepalen of en hoe u eHealth gaat inzetten.
Tip 6: Overweeg om uw achterban expliciet te vragen een bijdrage te leveren aan een werkgroep die met eHealth aan de slag gaat. Mogelijk levert het nieuwe vrijwilligers op die rond dit specifieke onderwerp best iets voor de vereniging willen betekenen.
1
Een vijfpuntsschaal van bijv. ‘helemaal niet interessant- niet interessant- neutraal- interessant- zeer interessant’ is te adviseren.
9
3.5 Aan de slag U heeft nu al dan niet een keuze gemaakt voor eHealth. U heeft gekozen voor:
een eHealth-scenario; een eHealth-toepassing; eventuele samenwerkingpartners.
Het is nu zaak om uw keuze om te zetten naar concrete acties. Heeft u daarbij behoefte aan ondersteuning, neem dan contact op met PGOsupport. Tot slot:
Tip 7: Tot welke keuze u ook gekomen bent, kijk goed naar de juridische aspecten, zie hoofdstuk 1.
10
