TOOLKIT BEWEEGKUUR VOORLICHTINGSBIJEENKOMSTEN VOEDING DOOR DIËTISTEN

TOOLKIT BEWEEGKUUR VOORLICHTINGSBIJEENKOMSTEN VOEDING DOOR DIËTISTEN

De toolkit is ontwikkeld door de Nederlandse Vereniging van Diëtisten (NVD) en Stichting Diabetes and Nutrition Organization (DNO) in opdracht van het Nederlands Instituut voor Sport en Bewegen (NISB) in het kader van de Beweegkuur. Nederlands Instituut voor Sport en Bewegen (NISB) P T F E W W

Postbus 64, 6720 AB BENNEKOM 0318-490900 0318-490995 [email protected] www.nisb.nl www.beweegkuur.nl

Inleiding De toolkit is ontwikkeld door de Nederlandse Vereniging van Diëtisten (NVD) en Stichting Diabetes and Nutrition Organization (DNO) in opdracht van het Nederlands Instituut voor Sport en Bewegen (NISB) in het kader van de Beweegkuur. Deze toolkit is uitsluitend te gebruiken door deelnemende diëtisten aan de Beweegkuur. Naast bewegen is voeding een essentieel onderdeel van de Beweegkuur. De diëtist zorgt voor de inhoudelijke invulling van de voorlichtingsbijeenkomsten voor de deelnemers. Als diëtist kunt u de verschillende onderdelen, waaruit deze toolkit bestaat, gebruiken om invulling te geven aan deze voorlichtings-bijeenkomsten over voeding en beweging voor mensen met diabetes en mensen met een verhoogd risico op diabetes. De voorlichtingsbijeenkomsten hebben naast het doel de deelnemers informeren over voeding en beweging met name als doel het begeleiden van gedragsverandering naar een gezonde en actieve leefstijl. In de toolkit zijn verschillende onderdelen voor tien bijeenkomsten uitgewerkt. U kunt hiermee een goede invulling geven aan de inhoud van de voorlichtingen. Daarnaast kunt u de aanvullende informatie voor deelnemers, indien gewenst, meegeven na afloop van de bijeenkomsten.

NVD/DNO wenst u veel succes in de Beweegkuur. November 2009

Toolkit Beweegkuur Voorlichtingsbijeenkomsten Voeding NVD/DNO 2009

2

Inhoud 1. Opbouwschema voorlichtingsbijeenkomsten voeding

4

2. Benodigde materialen

6

3. Werkopdrachten • Bijeenkomst 1 • Bijeenkomst 2 • Bijeenkomst 3 • Bijeenkomst 6 • Bijeenkomst 7 • Bijeenkomst 9 • Bijeenkomst 10

7 8 9 10 11 12 13

•

4. Huiswerkopdrachten en huiswerkbesprekingen

• • • • • • •

Bijeenkomst 1 Bijeenkomst 2 Bijeenkomst 4 Bijeenkomst 5 Bijeenkomst 6 Bijeenkomst 7 Bijeenkomst 8

14 14 14 14 15 15 15

5. Powerpointpresentaties

16

6. Leestips/ bronnen

17

Bijlagen Formulieren: 1. Individuele doelstellingen 2. Gezonde voeding 3. Vetten 4. Bewegen 5. Feestjes en uit eten gaan 6. Wat betekent eten voor mij? 7. Kennisvragenlijst Bijlagen: Aanvullende informatie voor de deelnemers • Gezonde voeding-schijf van vijf • Koolhydraten • Glycemische index (facultatief) • Light producten – zoetstoffen – sportdranken • Vetten • Gewicht • Alcohol • Feestjes – uit eten gaan


3

1. Opbouwschema voorlichtingsbijeenkomsten voeding In deze toolkit zijn 10 voorlichtingsbijeenkomsten van ongeveer 1 uur uitgewerkt. Naar eigen voorkeur, inzicht en mogelijkheden kunt u onderdelen samenvoegen of weglaten en verdelen over 510 bijeenkomsten van 1-2 uur. De bijeenkomsten zijn onderverdeeld in 4 thema’s. 1.a Gezonde voeding: regels, vakken en hoeveelheden schijf van vijf 1.b Gezonde voeding: koolhydraten 1.c Gezonde voeding: vetten 2. Afvallen ja/nee: gezond gewicht, BMI-test, taille-test, bewegen 3. Bijzondere situaties: verjaardagen, feestjes, uit eten etc. 4. Kiezen en kopen Door uit te gaan van verschillende thema’s kunnen deelnemers die gedurende het jaar starten met de Beweegkuur indien gewenst aansluiten bij een al bestaande groep. Bij de verschillende onderdelen is ter indicatie een globale tijdsaanduiding gegeven. De grootte van de groep kan variëren en de indeling of benodigde tijd kan hierop aangepast worden. Onderstaand schema geeft een voorbeeld van de indeling van de bijeenkomsten. Bijeenkomst 1 Thema 1.a Gezonde voeding: regels, vakken en hoeveelheden schijf van vijf • Opening, kennismaking, individuele doelen (30 minuten) • Theorie gezonde voeding (20 minuten) • Uitleg huiswerkopdracht gezonde voeding (10 minuten) Bijeenkomst 2 Thema 1.b Gezonde voeding: koolhydraten • Bespreken huiswerkopdracht gezonde voeding (20-30 minuten) • Theorie koolhydraten (20-30 minuten) Bijeenkomst 3 Thema 1.b Gezonde voeding: koolhydraten • Werkopdracht koolhydraten (30-40 minuten) • Theorie light producten, zoetstoffen, sportdranken (20 minuten) Bijeenkomst 4 Thema 1.c Gezonde voeding: vetten • Theorie vetten (20-25 minuten) • Quiz vetten (20-25 minuten) • Uitleg huiswerkopdracht vetten (10 minuten) Bijeenkomst 5 Thema 2. Afvallen ja/nee: gezond gewicht, BMI-test, taille-test, bewegen • Bespreken huiswerkopdracht vetten (20-25 minuten) • Theorie gewicht en bewegen (20-25 minuten) • Uitleg huiswerkopdracht gewicht (5-10 minuten) Bijeenkomst 6 Thema 3 Bijzondere situaties: verjaardagen, feestjes, uit eten gaan etc. • Bespreken huiswerkopdracht gewicht (10 minuten) • Werkopdracht bewegen (20 minuten) • Theorie alcohol, feestjes en uit eten gaan (20-25 minuten) • Uitleg huiswerkopdracht feestjes en uit eten gaan (5 minuten)


4

Bijeenkomst 7 Thema 3 Bijzondere situaties: verjaardagen, feestjes, uit eten gaan etc. • Bespreken huiswerkopdracht alcohol, feestjes en uit eten gaan (20 minuten) • Theorie variëren (20 minuten) • Uitleg huiswerkopdracht: Wat betekent eten voor mij? Bijeenkomst 8 Thema 3 Bijzondere situaties: verjaardagen, feestjes, uit eten gaan etc. • Bespreken huiswerkopdracht: Wat betekent eten voor mij? Discussie met stellingen (60 minuten) Bijeenkomst 9 Thema 4 Kiezen en kopen • Supermarktbezoek, producten en etiketten lezen (60 minuten) Bijeenkomst 10 • Opdracht vragenlijst (20 minuten) • Bespreken antwoorden vragenlijst (10 minuten) • Evaluatie individuele doelen en afronding (30 minuten) Het onderdeel individuele doelen en evaluatie van de individuele doelen, zoals in het voorbeeld opbouwschema beschreven is onder bijeenkomst 1 en 10, kunnen ook in een individueel consult uitgewerkt en besproken worden. Uiteraard is dit afhankelijk van het aantal individuele consulten wat per locatie afgesproken en mogelijk is.


5

2. Benodigde materialen De volgende materialen kunnen gebruikt worden en/of verstrekt worden tijdens de voorlichtingsbijeenkomsten. Per onderwerp/bijeenkomst worden de te gebruiken materialen benoemd. Bijeenkomst 1: • Kennismakingsronde: Per deelnemer • kartonnen naamkaarten of wit A4 papier tot naamkaart vouwen • stiften/pennen • Per deelnemer formulier individuele doelstellingen (bijlage 1) + pen • Per deelnemer folder nr. 111 Eet gezond! Schijf van Vijf – Voedingscentrum – gratis • Per deelnemer formulier gezonde voeding (bijlage 2) • Facultatief: aanvullende informatie voor deelnemers, gezonde voeding-schijf van vijf Bijeenkomst 3: • Werkopdracht koolhydraten: Benodigdheden per groep van 3-5 personen • 1 vel blanco papier • 1 pen • 1 pak suikerklontjes • koekgroep(en): 1 pak Evergreen, 1 pak gevulde koeken, 1 pak speculaasjes • drankgroep(en): 1 pak sinaasappelsap, 1 pak sinaasappelsap light, 1 fles cola, 1 fles cola light of cola zero • Facultatief: informatie voor deelnemers, koolhydraten, glycemische index, Light producten – zoetstoffen - sportdranken Bijeenkomst 4: • Printuitdraai PDF Vetwijzer nr. 107 – Voedingscentrum • Per deelnemer formulier vetten (bijlage 3) • Facultatief: informatie voor deelnemers, vetten Bijeenkomst 5: • Pakket P.100 Balansdag op het werk – Voedingscentrum - €3,00 per pakket met 50 meetlinten en 50 BMI kaarten (1 meetlint en 1 BMI kaart per deelnemer) • Facultatief: informatie voor deelnemers, gewicht Bijeenkomst 6: • Per deelnemer formulier bewegen (bijlage 4) + pen • Per deelnemer formulier feestjes en uit eten gaan (bijlage 5) • Facultatief: informatie voor deelnemers, alcohol, feestjes – uit eten gaan Bijeenkomst 7: • Per deelnemer formulier wat betekent eten voor mij? (bijlage 6) Bijeenkomst 9: • Handleiding supermarktbezoek (Voedingscentrum) Bijeenkomst 10: • Per deelnemer formulier kennisvragenlijst (bijlage 7) + pen


6

3. Werkopdrachten Bijeenkomst 1: Werkopdracht Individuele doelstellingen In de eerste bijeenkomst worden in aansluiting op de kennismaking de individuele doelstellingen bepaald en vastgelegd (zie materialen: formulier individuele doelstellingen, bijlage 1). • Welk doel gaat u nastreven oftewel wat wilt u veranderen op het gebied van uw huidige leefstijl (voeding/beweging)? • Wanneer wilt u dit doel bereikt hebben? • Welke moeilijkheden verwacht u hierbij? • Hoe groot is de kans dat u dit doel gaat bereiken op een schaal van 1-10? In de laatste bijeenkomst wordt het formulier individuele doelstellingen gebruikt om te bepalen of het doel cq de verandering behaald is. - In hoeverre komt het doel, zoals u dit uiteindelijk behaald heeft op een schaal van 1-10, overeen met uw verwachting uit de eerste bijeenkomst. • Wat heeft u hiervan geleerd of met welke valkuilen moet u nog rekening houden om het doel uiteindelijk toch te kunnen bereiken. • Wilt u dit doel nog steeds bereiken of heeft u een nieuw doel? Dit vervolgdoel kunt u indien nodig (met toestemming van cliënt) doorgeven aan de POH-er om verder mee aan het werk te gaan.


7

Bijeenkomst 2: Werkopdracht koolhydraten Zet alle benodigdheden (zie hoofdstuk materialen) per groep van 3-5 personen klaar op tafels voordat de bijeenkomst begint. Doel: Deelnemers hebben geleerd dat koolhydraten rechtstreeks invloed hebben op de hoogte van de bloedglucose en dat ze de koolhydraten goed moeten spreiden over de dag om te hoge en te lage bloedglucosewaarden te voorkomen. Met behulp van deze opdracht wordt voor deelnemers inzichtelijk hoeveel koolhydraten een product bevat vergeleken met suikerklontjes. Werkwijze: De ene groep(en) bekijkt het assortiment koeken en de andere groep(en) de dranken. Vraag: hoeveel gram koolhydraten omgerekend in aantal suikerklontjes bevat 1 koek of voor de andere groep(en): hoeveel gram koolhydraten omgerekend in suikerklontjes bevat 1 glas van 200 ml drank. Laat de deelnemers dit per groepje noteren op papier.

Klontje suiker = 5 gram koolhydraten Evergreen = 13 gram koolhydraten = 2,5 suikerklontjes Gevulde koek = 37 gram koolhydraten = 7,5 suikerklontjes Speculaasje = 3 gram koolhydraten = 0,5 suikerklontje 200 ml sinaasappelsap = 19 gram koolhydraten = 4 suikerklontjes 200 ml sinaasappelsap light = 12 gram koolhydraten = 2,5 suikerklontjes 200 ml cola = 20 gram koolhydraten = 4 suikerklontjes 200 ml cola light = 0 gram koolhydraten = 0 suikerklontjes (bron: Eettabel, uitgave 2009, Voedingscentrum)

Nadat de groepen klaar zijn vertelt 1 deelnemer uit een groep hoeveel klontjes suiker de dranken bevatten en een andere deelnemer hoeveel klontjes suiker de koeken bevatten. Laat de deelnemers een conclusie formuleren. Vervolgens vertelt de diëtist wat het verschil in koolhydraten betekent (hogere of lagere bloedglucosewaarden) en hoe je dit toepast in de praktijk. Vervolgens legt de diëtist uit hoeveel suikerklontjes nodig zijn bij een hypo (15-20 gram koolhydraten is 3-4 suikerklontjes is bijvoorbeeld 1 klein blikje cola).


8

Bijeenkomst 3: Werkopdracht vetten Doel: Deelnemers krijgen inzicht in soorten vet en vetbevattende voedingsmiddelen. Werkwijze: Quiz: noem het voedingsmiddel en laat de deelnemers raden of het voedingsmiddel goed vet (is onverzadigd vet) of slecht vet (is verzadigd vet) bevat. Leg duidelijk uit dat het niet om de hoeveelheid vet gaat, maar om het soort vet.

De aangegeven hoeveelheid vet is per verstekkingseenheid. 1. kokosmakroon (slecht, 12 gram vet, 9 gram verzadigd) 2. olijven (goed, bevatten nauwelijks vet) 3. pindakaas (goed, 8 gram vet, 1 gram verzadigd) 4. loempia (goed, 12 gram vet, 2 gram verzadigd) 5. haring (goed, 7 gram vet, 2 gram verzadigd) 6. geitenkaas (slecht, 2 gram vet, 2 gram verzadigd) 7. half om half gehakt (slecht, 17 gram vet, 7 gram verzadigd) 8. croissant (slecht, 9 gram vet, 5 gram verzadigd) 9. 1 blokje chocolade (slecht, 2 gram vet, 1 gram verzadigd) 10. sojaolie (goed, 10 gram vet, 2 gram verzadigd) 11. zonnepitvolkorenbrood (goed, 3 gram vet, 0 gram verzadigd) 12. magere rookworst (slecht, 19 gram vet, 7 gram verzadigd) 13. chips (slecht, 3 gram vet, 2 gram verzadigd) 14. vla (slecht, 4 gram vet, 3 gram verzadigd) 15. walnoten (goed, 10 halve 24 gram vet, 2 gram verzadigd) 16. mueslireep (goed indien zonder chocolade, 4 gram vet, 1 gram verzadigd) 17. mayonaise (goed, 16 gram vet, 1 gram verzadigd) 18. sandwichspread (goed, 3 gram vet, 0 gram verzadigd) 19. avocado (goed, per halve 18 gram vet, 2 gram verzadigd) 20. sorbet (=ijs met slagroom, siroop en fruit) (slecht, 29 gram vet, 18 gram verzadigd) (bron: Eettabel, uitgave 2009, Voedingscentrum)


9

Bijeenkomst 6: Werkopdracht bewegen Doel: Deelnemers worden zich bewust van de hoeveelheid tijd die zij per week bewegen en of dit voldoet aan de hoeveelheid tijd die nodig is om te bewegen voor hun gezondheid en eventueel gewichtsvermindering. Werkwijze: Deelnemers schrijven op hoeveel tijd (in minuten) ze gemiddeld per week bewegen. Deelnemers kunnen hiervoor het formulier bewegen (bijlage 4) gebruiken. Iedere dag wordt ingevuld welke activiteiten gedaan zijn en hoeveel minuten deze activiteiten hebben geduurd. Vervolgens wordt het totale aantal minuten per week opgeteld. Laat daarna in de totale groep of in kleinere groepjes iedere deelnemer vertellen hoeveel minuten hij/zij per week beweegt en of dit wel of niet voldoende beweging per week is voor hun gezondheid en eventueel voor gewichtsvermindering.


10

Bijeenkomst 7: Werkopdracht Wat betekent eten voor mij? Doel: Deelnemers bespreken met elkaar wat eten voor ze betekent. Bij problemen en moeilijkheden die hierbij genoemd worden, kunnen de deelnemers elkaar steunen en elkaar (voorbeelden van) oplossingen geven om beter met het probleem met betrekking tot eten bij problemen en moeilijkheden om te gaan. Werkwijze: De deelnemers vertellen wat ze genoteerd hebben bij de huiswerkopdracht wat betekent eten voor mij? Laat alle deelnemers aan bod komen en ga de ingebrachte aspecten verder bediscussiëren, eventueel met behulp van stellingen. Laat de deelnemers met elkaar manieren/methoden of tips aandragen om met mogelijke problemen, valkuilen en moeilijke momenten om te gaan. Als hulpmiddel hierbij kunnen de stellingen bij:wat betekent eten voor mij? ingezet worden als er onvoldoende uit de groep zelf komt (zie hieronder en tevens powerpointpresentatie dia 62 en dia 63). Aandachtspunten zijn: sociale aspecten, feestjes, uit eten gaan, emotie-eten, omgaan met moeilijke momenten, misgaan van goede voornemens, valkuilen. Het kan gerelateerd zijn aan (het risico op) diabetes, gewicht of beide.

Stellingen: - Bananen zijn slechter dan sinaasappels óf bananen en druiven kun je beter niet eten - Eet liever een slagroomgebakje dan een stukje vruchtenvlaai - Honing is hetzelfde als suiker - Het voorkomen van diabetes of een goede instelling van mijn diabetes is een kwestie van geluk - Het voorkomen van diabetes of leven met diabetes is voor mij nogal lastig - Een gezonde leefstijl helpt mij toch niet om te voorkomen dat ik diabetes krijg of complicaties van mijn diabetes krijg Stellingen (bron: DNO Nieuws, jaargang 12, juli 2009, Diabetes in beweging, pag. 4 t/m 6, Andrea Gnoth zelfstandig gevestigd diëtist Diëtistenpraktijk Eetstijl):


11

Bijeenkomst 9: Werkopdracht supermarktbezoek Doel: De deelnemers leren gezonde producten te herkennen en etiketten te lezen. Hierdoor krijgen de deelnemers inzicht in gezonde voeding en kunnen daardoor bewuste keuzes maken en variëren. Werkwijze: Onder leiding van de diëtist krijgen de deelnemers een rondleiding en opdrachten in een supermarkt. Zie de handleiding supermarktbezoek (Voedingscentrum) voor de uitwerking van deze opdracht.


12

Bijeenkomst 10: Werkopdracht kennisvragenlijst Doel: Na alle informatie in de bijeenkomsten over o.a. gezonde voeding, koolhydraten, light producten, zoetstoffen, vetten en gewicht gaat u de deelnemers testen over hun opgedane kennis over deze onderwerpen. Werkwijze: Alle deelnemers krijgen aan het begin van de bijeenkomst een kennisvragenlijst (bijlage 7) en gaan deze zelf invullen. De vragenlijst bevat 20 vragen. Na afloop worden de antwoorden gezamenlijk in de groep besproken. In de vragenlijst zijn een aantal kennisvragen gebruikt uit het educatieprogramma: ‘Club Diabest, Beter leven met diabetes, Lilly/Noordland producties’. Na afloop wordt eventueel de kennisvragenlijst ingenomen voor verwerking bij de algemene evaluatie van de bijeenkomsten.

Antwoorden kennisvragenlijst 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20.

D C B C D B D D A D B W N N N N N W W N


13

4. Huiswerkopdrachten en huiswerkbesprekingen Bijeenkomst 1: Huiswerkopdracht gezonde voeding De deelnemers ontvangen de uitgave van het Voedingscentrum betreffende de Schijf van Vijf (nr. 111). Uitleg: Noteer op het formulier gezonde voeding hoeveel u dagelijks gebruikt van de genoemde groepen. Vergelijk dit met de aanbevolen hoeveelheid voor uw leeftijdsgroep en geslacht met behulp van de schijf van vijf. Voorbeeld: U eet de meeste dagen 2 opscheplepels groente, Dan noteert u bij groente: 2 opscheplepels. Zo gaat u alle groepen bij langs. Schrijf vervolgens op welke verbetering(en) u zou willen aanbrengen om gezonder te gaan eten. Neem het ingevulde formulier mee naar de volgende bijeenkomst. Bijeenkomst 2: Huiswerkbespreking gezonde voeding Deelnemers vertellen elkaar in de groep welke verbetering(en) wenselijk zijn. Daarbij kunnen ze aangeven of zij dit willen doen en hoe zij dit willen gaan aanpakken. Indien een deelnemer niet weet hoe dit aan te pakken, vraag dan aan de groep of iemand een suggestie heeft. Komt niemand met een suggestie kom dan als diëtist met een mogelijke suggestie. Ga op die manier alle deelnemers bij langs. Hou hierbij wel de tijd in de gaten. Bijeenkomst 4: Huiswerkopdracht vetten De deelnemers ontvangen een print van de PDF van de uitgave Vetwijzer van het Voedingscentrum. Uitleg: Noteer thuis welk smeersel u op brood gebruikt (als u dit niet gebruikt zegt u geen). Noteer op het formulier Vetten (bijlage 3) soort, merknaam, hoeveel verzadigd vet en hoeveel onverzadigd vet het product per 100 gram bevat. Doe dit ook met het bak en braadvet dat u gebruikt. Tevens geeft u aan of u denkt dat het product een goed of een slecht soort is. Neem het ingevulde formulier mee naar de volgende bijeenkomst. Bijeenkomst 5: Huiswerkbespreking vetten Laat elke deelnemer vertellen wat hij gebruikt aan smeersel op brood en bak en braadvet (merknaam) en laat de deelnemer aangeven of dit een goed product is (rijk aan verzadigd vet of rijk aan onverzadigd vet). Indien de deelnemer er niet uitkomt laat een andere deelnemer dan eventueel helpen door bijvoorbeeld te vragen: weet iemand anders het? Noteer als diëtist gedurende de bespreking de merknamen die gebruikt worden en geef een conclusie over het feit of het een goed soort of slecht soort smeersel en bak en braadvet is aan het einde van de bespreking. Huiswerkopdracht gewicht Bij de uitleg is een centimeter nodig. Uitleg: Laat de deelnemer thuis hun buikomvang opmeten met een centimeter en laat dit noteren. Neem het genoteerde mee naar de volgende bijeenkomst. Vraag als voorbeeld 1 vrijwillige deelnemer naar voren te komen om te laten zien waar je de buikomvang meet met een centimeter: tussen de onderkant van de bovenste rib en de bovenkant van het bekken. Indien er geen vrijwillige deelnemer is dan zou de diëtist zelf als vrijwilliger kunnen optreden om te laten zien waar moet worden gemeten. Als alternatief of daarnaast kunt u uit de powerpointpresentatie dia 45 laten zien. Deze dia laat zien waar de buikomvang moet worden gemeten. Bijeenkomst 6:


14

Huiswerkbespreking gewicht Laat uit de powerpresentatie gewicht het plaatje met de streefwaarden voor de buikomvang zien en laat elke deelnemer aangeven op basis van de cm van de buikomvang of hij/zij geen, een verhoogd of een sterk verhoogd risico op gezondheidsproblemen heeft. Laat de deelnemer tevens aangeven wat hij/zij ervan vindt, wil hij dit wel of niet veranderen en zo ja, op welke manier (bijvoorbeeld meer bewegen, minder vet eten e.d). Leg in de bespreking het verschil uit tussen appelvorm en peervorm en bespreek dat buikvet (appelvorm) het gevarenvet is. Buikvet verhoogt het risico op te hoge bloedglucosewaarden, bloeddruk en bloedlipiden. Dit in tegenstelling tot bilvet (peervorm). Huiswerkopdracht alcohol, feestjes en uit eten gaan Uitleg: Indien u vóór de volgende bijeenkomst een feestje heeft of uit eten gaat let dan bewust op wat u eet en drinkt. U kunt dit noteren op het formulier feestjes en uit eten gaan (bijlage 5). Hierbij is het belangrijk om aan te geven welke keuze u heeft gemaakt en waarom u die gemaakt heeft. Bijvoorbeeld: ik heb pinda’s gegeten. Ik weet dat ze vet zijn, maar ik kon ze niet weerstaan. Ik dacht 1 handje, maar toen heb ik uiteindelijk toch meer genomen. Neem het ingevulde formulier mee naar de volgende bijeenkomst. Bijeenkomst 7: Huiswerkbespreking alcohol, feestjes en uit eten gaan Laat elke deelnemer 1 voor hem/haar belangrijk punt vertellen wat hij/zij heeft opgeschreven. Vraag de deelnemer hoe tevreden hij/zij hierover is. Wil de deelnemer het de volgende keer anders doen? Op weke manier wil de deelnemer dit aanpakken? Is het een valkuil? Hoe kan dit vookomen worden? Huiswerkopdracht wat betekent eten voor mij? Uitleg: Laat de deelnemers thuis nadenken over de vraag: Wat betekent eten voor mij? Laat ze vervolgens opschrijven in zinnen of kernwoorden wat in hun opkomt. Hierbij noteren ze op het formulier Wat betekent eten voor mij? (bijlage 6) wat ze gegeten hebben, hoeveel, waar en waarom ze het gegeten hebben. Dit is dus breder dan de opdracht bij feestjes en uit eten gaan. Ook emotieeten kan hierbij aan bod komen of bijvoorbeeld de behoefte aan zoetigheid na de maaltijd. Voorbeelden wat ze kunnen noteren bij waarom zijn gezellig, honger, verdrietig etc. Het formulier nemen ze mee naar de volgende bijeenkomst. Bijeenkomst 8: Huiswerkbespreking wat betekent eten voor mij? De bespreking van het huiswerk is opgenomen in de opdracht: Wat betekent eten voor mij?


15

5. Powerpointpresentaties De powerpointpresentaties voor de verschillende bijeenkomsten zijn bijgevoegd. De volgende presentaties zijn in het bestand beschikbaar: •

Inleiding, doel bijeenkomsten en individuele doelstellingen

•

Gezonde voeding

•

Koolhydraten

•

Glycemische index (facultatief)

•

Light producten, zoetstoffen en sportdranken

•

Vetten

•

Gewicht en bewegen

•

Alcohol

•

Feestjes en uit eten gaan

•

Variëren

•

Stellingen behorende bij werkopdracht ‘Wat betekent eten voor mij?’


16

6. Leestips/ bronnen De leestips en bronnen kunnen door de diëtist gebruikt worden als achtergrondinformatie en indien van toepassing als leestip aan de deelnemers meegegeven worden.

Overzicht leestips/bronnen: Voeding en diabetes NDF Voedingsrichtlijnen bij diabetes (verkrijgen bij de Nederlandse Diabetes Federatie of te downloaden via de website: www.diabetesfederatie.nl boek ‘Diabetes & dagelijkse kost van diëtist Corien Maljaars (verkrijgbaar via boekhandel, www.bol.com of www.diabetesdagelijksekost.nl) Koolhydraten Een hulpmiddel bij het afstemmen of bij het variëren met koolhydraten is de ‘Eettabel’ van het Voedingscentrum Boek ‘Kijk op koolhydraten’ van diëtist Nicoline Duinker (verkrijgbaar bij de boekhandel of via www.bol.com) Via de website www.dekoolhydratenlijst.nl kunt u een koolhydratenlijst downloaden Een hulpmiddel bij de glykemische index van voedingsmiddelen is het overzicht in de NDF Voedingsrichtlijnen bij diabetes, editie 2006, pag. 88/89 VIII tabel 4 Overzicht GI veel gebruikte voedingsmiddelen Materialen en hulpmiddelen bruikbaar in bijeenkomsten met deelnemers van niet Nederlandse herkomst Zakboekje communicatie hulpverlening allochtonen (NIGZ, Woerden) Voedingsadviezen in beeld (NIGZ, Woerden) Voeding bij diabetes mellitus, dieetbegeleiding van Turkse, Marokkaanse en Hindostaanse bevolkingsgroepen (BSL, Houten) Voedingscentrum: PDF nr. D126-1 Gezond eten en bewegen (Turks) PDF nr. D126-2 Gezond eten en bewegen (Arabisch) PDF nr. D126-3 Gezond eten en bewegen (Papiamentu) Boek: Voeding en gezondheid bij Hindostanen (www.vanstockum.nl, rubriek gezondheidszorg)


17

TOOLKIT BEWEEGKUUR VOORLICHTINGSBIJEENKOMSTEN VOEDING DOOR DIËTISTEN

Recommend Documents