Toerisme & congressen. Clusterstrategie Kennis & Innovatieagenda. In opdracht van de Economic Development Board metropoolregio Amsterdam

Toerisme & congressen Clusterstrategie Kennis & Innovatieagenda In opdracht van de Economic Development Board metropoolregio Amsterdam juni 2011

1

Inhoud Kennis & Innovatieagenda metropoolregio Amsterdam Clusterstrategie Toerisme & congressen: De Metropool als Global Village 1. Inleiding 3 1.1. Leeswijzer 3 1.2. Aanleiding 3 2. Uitgangspunten 5 2.1. Uitgangspunten clusterstrategie T&C 5 2.2 Wat wil het kernteam T&C bereiken? 5 2.3 Waaruit blijkt de noodzaak? 6 2.4 Met wie wil het kernteam T&C zijn doelen bereiken? 8 2.5 Voor wie wil het kernteam T&C de strategie ontwikkelen? 8 2.6 Wat is de rol van nieuwe media in de clusterstrategie? 9 2.7 SWOT-analyse 12 3. Het proces

15

4. Clustervorming 9 4.1 Voortzetting kernteam en clustertafel 16 4.2 Kennisplatform T&C 16 4.3 Onderzoeksvragen 17 4.4 Projecten kennisplatform 18 4.5 Wat is er nodig voor een kennisplatform? 18 4.6 T&C in opleidingen 18 5. Strategisch toetsingskader 5.1 Strategische voorwaarden 5.2 Strategische criteria 5.3 Van Longlist naar shortlist 6. Drie iconische projectvoorstellen en een iconisch programma

Bijlagen B1 Geraadpleegde experts B2 Longlist projecten B3 Top 10 projecten

2

19 19 19 20

Kennis en Innovatie Agenda Toerisme & Congressen (10 juni 2011)

1

3

Inleiding 1.1

Leeswijzer Dit document bevat de belangrijkste uitgangspunten, strategie en projecten voor het cluster Toerisme & Congressen binnen de te ontwikkelen Kennis en Innovatie Agenda voor de Metropoolregio Amsterdam. Het is zowel het vertrekpunt voor de ontwikkeling van nieuwe, economisch kansrijke projecten op het gebied van toerisme en congressen voor de Metropoolregio Amsterdam als een eerste aanzet voor de uitwerking van de projecten. Deze projecten zijn voornamelijk bedoeld om de internationale concurrentiepositie van de Metropoolregio Amsterdam te versterken.

1.2

Aanleiding De OECD (Organisation for Economic Cooperation and Development) gaf in februari 2010 aan dat de kennisproductie en de bedrijvigheid in de regio Amsterdam van hoog niveau zijn, maar dat er onvoldoende uitwisseling is. De Amsterdamse universiteiten geven jaarlijks 300 miljoen euro uit aan onderzoek. In de metropoolregio geven bedrijven honderden miljoenen uit aan R&D en business development en overheden investeren jaarlijks tientallen miljoenen in de economie van de regio. Meer dan ooit kunnen de acties en investeringen van bedrijven, kennisinstellingen en overheden elkaar versterken door bundeling in clusters. Om dat gericht te ondersteunen, is de Kennis en Innovatie Agenda (KIA) voor de Metropoolregio Amsterdam opgesteld. Deze samenwerking wordt verankerd in de Economic Development Board Amsterdam (EDBA). Als onderdeel van de KIA zijn zeven sterke clusters van de Metropoolregio Amsterdam geïdentificeerd. Een van de kansrijke clusters is Toerisme & Congressen (T&C).


4

De Metropoolregio Amsterdam behoort tot de top 10 van toeristische bestemmingen binnen Europa en heeft een sterke positie op de internationale congresmarkt. Het cluster Toerisme & Congressen is op dit moment goed voor 6,4 miljard euro aan directe bestedingen per jaar en werkgelegenheid voor 60.000 fte in de Metropoolregio Amsterdam. De terugval in toerisme als gevolg van de wereldwijde economische crisis is slechts van korte duur gebleken. Het verblijfsbezoek aan Amsterdam heeft zich in 2010 fors hersteld. Als een van de eerste grote steden in Europa presenteert Amsterdam de stijging in het aantal hotelovernachtingen zelfs al weer in dubbele cijfers, namelijk 15% in 2010. Vakantie en korte stedentrips zijn voor mensen steeds belangrijker gebleken. Vooral het stedentoerisme is een grote groeimotor in toerisme. De Metropoolregio is internationaal goed bereikbaar en ook de korte reisafstanden met Duitsland, België en het Verenigd Koninkrijk zijn gunstig. Amsterdam is bovendien een sterk merk en heeft een grote naamsbekendheid, met name in onze buurlanden en de Angelsaksische landen. De diversiteit van de regio Amsterdam is van grote waarde voor het toeristisch product. Het strand, het Hollandse polderlandschap, de bollenvelden, maar ook de Zuiderzeestadjes, Haarlem, bloemenveiling Aalsmeer en de Zaanse Schans liggen op een steenworp afstand van de stad Amsterdam. Voor de uitwerking van de clusterstrategie voor toerisme en congressen is een kerngroep benoemd onder voorzitterschap van Henk Markerink, directeur van de Amsterdam ArenA en voorzitter van het ATCB. Deze kerngroep bestaat verder uit: Hans Bakker (Amsterdam RAI); Elvire Biegel (InHolland); Stefan Diender (ATCB); Felix Guttmann (Canal Company); Paul Luijten (Schiphol); Peter van de Meerakker (Zeehaven IJmuiden); Ton Poppes (KHN/Escape); Axel Rüger (Van Goghmuseum). De clusterstrategie heeft een horizon van tien jaar, namelijk tot 2020. De voorstellen van het kernteam zullen aan de EDBA worden voorgelegd.


2

5

Uitgangspunten In dit hoofdstuk worden de belangrijkste uitgangspunten voor het kernteam Toerisme & Congressen (T&C) kort en bondig weergegeven.

2.1

Uitgangspunten voor de clusterstrategie T&C De volgende uitgangspunten gelden voor de te ontwikkelen clusterstrategie T&C: 1. De clusterstrategie wordt uitgewerkt met een horizon tot 2020. 2. De SMART-doelstellingen worden vastgesteld voor de komende vier jaar. 3. Waar mogelijk is de clusterstrategie gericht op een samenwerking tussen het bedrijfsleven, overheid en kennisinstituten, de zogenaamde triple helix. 4. Naast input voor de Kennis & Innovatie Agenda levert de clusterstrategie T&C ook een aantal ideeën op voor ‘iconische projecten’ (zowel hard- als softwareprojecten die de internationale concurrentiepositie van de Metropoolregio Amsterdam versterken en de clusterstrategie ondersteunen). 5. De clusterstrategie sluit ook waar mogelijk aan op landelijk beleid van het ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie (EL&I) en bij EU-beleid om als regio effectiever Rijks- en Europese middelen te kunnen aantrekken. 6. De clusterstrategie sluit waar mogelijk aan op bestaande beleidsstukken en projecten, waaronder: · Citymarketingplan Amsterdam (2011); · Toeristisch Actieplan Metropoolregio Amsterdam (TAMA) uit 2008; · Clusters & Congressen in de MRA (2010-2014); · Amsterdam bezoeken, Holland zien (ABHZ 2009-2012); · MICE Meets Metropolis (MMM 2008-2011); · Bloomin’ Holland. 7. De strategie sluit aan op de drie kernwaarden van Amsterdam: creativiteit, handelsgeest en innovatie. Deze kernwaarden zijn benoemd om het merk Amsterdam sterk en eenduidig te vermarkten. De drie kernwaarden symboliseren het unieke karakter van de stad en zijn relevant voor verleden, heden en toekomst. De kernwaarden kunnen per doelgroep anders worden ingekleurd. 8. Focus op de ontwikkeling van duurzaamheid als onderscheidend voordeel voor Amsterdam.

2.2

Wat wil het kernteam T&C bereiken? De groei van het mondiale toerisme biedt vele kansen voor de Metropoolregio Amsterdam. De ambitie van het cluster Toerisme & Congressen is een verdere toename van de economische waarde van toerisme & congressen in 2020. Deze toename is terug te voeren op een stijging van het aantal overnachtingen in de Metropoolregio Amsterdam en een stijging in de bestedingen van de (congres)toerist per dag. De nadruk ligt op kwaliteitstoerisme – met andere woorden kwaliteit boven kwantiteit.


6

Om deze ambitie te bereiken, wordt er enerzijds gekozen voor kwaliteit en effectiviteit: een consistente en eenduidige marketingstrategie op specifieke doelgroepen en markten gericht, op basis van onderzoek, en anderzijds voor een kwalitatieve verbetering en verbreding van het toeristisch en congresproduct. We willen toerisme meer verspreiden over stad en regio en ook in de tijd. Daarnaast moet de metropoolregio beter in de markt worden gezet. Dit impliceert een betere marketingstrategie en het maken van scherpere keuzes. De gekozen strategie moet daarna worden vastgehouden en consequent worden uitgevoerd. Uit de regionale PRES1-agenda zijn voor T&C de volgende doelstellingen genoemd: 1. Groei van de economische waarde van toerisme in de Metropoolregio Amsterdam van € 5 miljard in 2008 tot € 6 miljard in 2015, onder meer via regionale spreiding. 2. Verbeteren van de omvang en kwaliteit van het toeristisch productaanbod en dienstverlening. 3. Meer efficiency en onderlinge samenwerking in de toeristische organisatiestructuur. De ambitie van het cluster heeft een horizon tot 2020. Op kortere termijn werkt het cluster met de SMART2-doelstellingen tot 2015 uit het citymarketingplan Amsterdam. Op die manier worden de verschillende processen en bijbehorende ambities en doelstellingen met elkaar geïntegreerd: 1. Kwaliteit boven kwantiteit (waarover meer in paragraaf 2.5). 2. Een stijging van gemiddeld 3% per jaar van het aantal overnachtingen. 3. Een stijging van gemiddeld 20% na 4 jaar van de uitgaven van de toerist per dag. 4. Een ranking van Amsterdam als 7e Europese Toeristenstad (op basis van ECM-monitor; in 2010 stond Amsterdam op plek 10). 5. Een ranking van Amsterdam als 7e Europese Congresstad (op basis van ICCA; in 2010 stond Amsterdam op plek 8). 6. Een betere spreiding van het aantal toeristen vanuit Amsterdam naar de Metropoolregio Amsterdam van 14% in 2007 naar 20% in 2015.

2.3

Waaruit blijkt de noodzaak? 1. Waaruit blijkt de noodzaak om te investeren in T&C? Toenemende concurrentie De uitgangspositie van de Metropoolregio als toeristische en congresbestemming is gunstig, maar de concurrentie tussen regio’s en steden in Europa is groot en, naar verwachting, zal de concurrentie het komende decennium blijven toenemen. 2. De opkomst van e-tourism Tegenwoordig zijn (mobiel) internet en social media de belangrijkste informatiebronnen en beïnvloeders van internationale reizigers, zowel vooraf, tijdens en na afloop van het bezoek. Hoewel de metropoolregio Amsterdam bezig is met het ontwikkelen van e-tourism, is het belangrijk dat een sprong voorwaarts wordt gemaakt op dit voor internationaal toerisme belangrijke gebied. 1 2

PRES = Platform Regionale Economische Structuur Specifiek, Meetbaar, Acceptabel , Realistisch en Tijdgebonden


7

3. Sterke afname rijksbijdrage voor toerisme Het ministerie van EL&I heeft kenbaar gemaakt dat het sterk zal bezuinigen op de gelden voor het NBTC. Het NBTC laat op zijn website weten, “Het ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie (EL&I) is van plan zijn rijksbijdrage aan de promotie van de bestemming Nederland de komende vier jaar met 65% te korten. Als deze bezuiniging doorgaat, verliezen we 10,8 miljoen euro aan rijksgeld om Nederland op de kaart te zetten. Hiermee loopt ons land mogelijk ruim 1,9 miljoen toeristen mis die zo’n 770 miljoen euro bij ons zouden besteden. En met deze bezoekers zijn zo’n 14.000 banen gemoeid.” En het ATCB laat op zijn site weten, “Omdat meer dan de helft van alle buitenlandse hotelovernachtingen in Amsterdam plaatsvindt, heeft dit vooral voor de hoofdstad ernstige gevolgen. Amsterdam Toerisme & Congres Bureau (ATCB) heeft berekend dat bij deze korting van het Rijk Amsterdam in twee jaar tijd minimaal 750.000 verblijfsbezoekers gaat missen en 300 miljoen euro omzet. Ook de werkgelegenheid in de stad zal daarmee onder druk komen te staan.” 4. Hotelcapaciteit De (hotel)capaciteit voor (zakelijk) toerisme staat onder druk, waardoor de groeipotentie wordt belemmerd. Het op peil houden van het aanbod van hotelkamers in de Metropoolregio Amsterdam is een belangrijke voorwaarde voor verdere groei van toerisme en congressen. Het is daarom essentieel om 15.000 nieuwe hotelkamers in de Metropoolregio, waarvan 9.000 in Amsterdam, te realiseren. Het gaat hier voornamelijk om hotels in het middensegment. 5. Opnamecapaciteit van het centrum De grenzen van de opnamecapaciteit voor toerisme in (de binnenstad van) Amsterdam komen in zicht. In toenemende mate storen bezoekers en bewoners (en in mindere mate bedrijven) zich aan de drukte in de binnenstad, voornamelijk in de lente en de zomer. Het is daarom belangrijk om manieren te vinden om toerisme in de tijd en over zowel de stad als de regio te verspreiden. Daarnaast vraagt spreiding een integrale aanpak tussen toerisme, congressen en ruimtelijke ordening, tussen de centrale stad en de (DNA van de) stadsdelen en tussen toerisme, congressen en citymarketing. 6. Duurzaamheid Toeristen worden milieubewuster en houden bij het kiezen van bestemmingen vaker rekening met duurzaamheidsaspecten. In dit opzicht kan Amsterdam meer inzetten op milieuvriendelijk vervoer (fietsen, duurzame boten), accommodaties (‘groene’ hotels en B&B’s) en visitor management (verlichting van de druk op het historische centrum door betere spreiding zowel geografisch als in de tijd). 7. Bereikbaarheid Niemand bezoekt Amsterdam omdat de stad goed bereikbaar is, maar de bereikbaarheid is wel een potential dissatisfier. Amsterdam is nu goed bereikbaar, maar het blijft voor het komende decennium een aandachtsgebied. De opnamecapaciteit van Schiphol wordt op termijn mogelijk een issue. Daarnaast moet de regio beter worden aangetakt op de Hispeed-spoorverbindingen en de gebruikersvriendelijkheid van de OV-chipkaart moet worden verhoogd voor toeristen in de stad en regio.


8

8. Evenementen en Congressen Als het gaat om het binnenhalen van grote evenementen en congressen is de concurrentie stevig en legt Amsterdam het vaak af tegen andere regio‟s. Daar is meer bereidheid om forse bedragen voor dergelijke evenementen en congressen neer te leggen. Daarnaast zouden de stad en congressen veel meer met elkaar verbonden moeten kunnen worden. Deze verbinding levert meerwaarde op voor het congres, de bezoeker, de stad, de ondernemers en de instellingen in de stad. Rond het IBC wordt een pilot opgestart en met de resultaten daarvan zal de strategie hieromtrent worden aangescherpt.

2.4

Met wie wil het kernteam T&C zijn doelen bereiken? Het cluster is een samenwerking tussen het bedrijfsleven, overheid en kennisinstituten. Daarnaast zal het cluster T&C zich voornamelijk inzetten op samenwerking met de clusters Creatieve Industrie en ICT. Deze twee clusters bieden de meeste (economische) kansen voor het cluster T&C. Het cluster zal ook aansluiting zoeken bij de nieuwe citymarketingstrategie voor de metropoolregio.

2.5

Voor wie wil het kernteam T&C de strategie ontwikkelen? Het cluster T&C richt zich voornamelijk op de volgende doelgroepen: De kwaliteitstoerist: de toerist die bereisd is, die individueel of in kleine groepjes reist, die naast de topattracties geïnteresseerd is in ‘achter de schermen’ en ‘buiten de gebaande paden’. De herhaalbezoeker: deze toerist is positief over de metropoolregio Amsterdam en is daardoor eerder geneigd om positieve mond-tot-mondreclame te verspreiden (het meest effectieve marketinginstrument voor een bestemming). In het Bezoekersprofiel Amsterdam onderzoek (ATCB, 2008) waren 56% van de bezoekers herhaalbezoekers en de herhaalbezoekers komen overwegend van de nabijgelegen landen waaronder België, Duitsland en Groot-Brittannië. Afkomstig van de traditionele herkomstlanden: Amsterdam en de regio kennen de volgende buitenlandse sleutelmarkten: Groot-Brittannië, Verenigde Staten, Spanje, Duitsland, Frankrijk, Italië en België. Zij zijn verantwoordelijk voor twee derde van de buitenlandse hotelovernachtingen in zowel Amsterdam als in de metropoolregio Amsterdam. Veel toeristen uit deze landen zijn afkomstig uit de grootstedelijke regio’s zoals Londen, Parijs, Madrid en Barcelona. Door op de nabijgelegen markten te concentreren, is het effect op het milieu minder dan van reizigers uit de lange afstandsmarkten. Relatief hoogopgeleid en geïnteresseerd in de waarden van Amsterdam, namelijk historie, tolerantie, vrijheid en creativiteit. Uit het ATCB Bezoekersprofiel Amsterdam onderzoek (2008) blijkt dat cultuurhistorie en de grachten, sfeer en musea de belangrijkste redenen voor een bezoek aan Amsterdam zijn. Relatief hoge bestedingen: onder de vrijetijdstoerist geven de Amerikanen en Britten het meeste geld uit, gevolgd door de Spanjaarden.


9

De congresbezoeker: de congresbezoeker, deel uitmakend van het zakelijk bezoek, geeft aanzienlijk meer uit tijdens een bezoek aan Amsterdam. Volgens het Amsterdam Bezoekersprofiel (2008) besteden zakelijke bezoekers 24% meer dan vrijetijdstoeristen. Ook bestaat de kans dat, bij een positieve ervaring, deze bezoekers Amsterdam daarna als vrijetijdstoerist zullen bezoeken. Daarnaast zijn de low-budget backpackers een belangrijke toeristische doelgroep voor Amsterdam. Op hen heeft de stad een sterke autonome aantrekkingskracht. Deze groep blijft een belangrijke doelgroep – zij kunnen immers de kwaliteitstoeristen van de toekomst zijn – maar deze groep is in het kader van de Kennis en Innovatie Agenda geen prioriteit. Ook zijn de toeristen uit de BRIC-landen3 en dan met name uit China, in de toekomst een belangrijke doelgroep voor Amsterdam. Omdat deze toeristen op termijn in grote aantallen Europa zullen bezoeken en ook relatief veel zullen spenderen, moet Amsterdam nu in hen investeren. Op dit moment is de Chinese markt voornamelijk een b2b markt omdat zij alleen in groepen mogen reizen waardoor de uitgaande touroperator een cruciale rol speelt.

2.6

Wat is de rol van nieuwe media in de clusterstrategie? De hiervoor beschreven doelgroepen maken in toenemende mate gebruik van digitale middelen rondom hun reizen.4 Met behulp van nieuwe media informeert de hedendaagse (zakelijke) toerist zich, vergemakkelijkt zijn reis en zoekt inspirerende activiteiten om tijdens de reis te ondernemen. Dit doet hij via ‘officiële’ kanalen (zoals de websites van lokale overheden, VVV’s, city- en regiomarketingorganisaties, et cetera), maar in toenemende mate ook via ‘onofficiële’ kanalen zoals social media (denk aan Facebook, Twitter, Flickr, YouTube, et cetera), recensiewebsites (denk aan TripAdvisor, Booking.com, Spotted by Locals, Airbnb, et cetera) en blogs. Een bestemming als de metropool Amsterdam kan de toerist met nieuwe media tools – hierna aangeduid met e-tourism – verleiden, informeren over wat er te doen is en laten zien wat anderen er gedaan hebben en wat zij ervan vonden. E-tourism is ook een middel om bezoekers ook na vertrek blijvend aan de metropool Amsterdam te binden. Het cluster Toerisme & Congressen is daarom van mening dat een integrale en innovatieve e-tourism strategie niet kan ontbreken in de voorstellen voor de Kennis en Innovatie Agenda.

3 4

Brazilië, Rusland, India en China Recent onderzoek in Groot-Brittanië toont het belang aan van internet voor toerisme: “the internet is involved in almost 85% of holiday purchases” (Econsultancy, 2011). Ander onderzoek toont het gebruik van mobiel internet door vrijetijds- en zakelijke toeristen: “About 40 percent of international travelers own a smart phone with internet and e-mail access and other functions, of which more than 40 percent use their devices to get destination information; 34 percent of business travelers and 26 percent of leisure travelers use them to make booking changes during their trip.” (World Travel Forum 2010). Deze percentages liggen naar verwachting op dit moment alweer hoger en zullen blijven stijgen.


10

Naast het inspelen op het gedrag van de hedendaagse toerist, zijn er ook andere redenen om in te zetten op e-tourism: E-tourism kan een belangrijke bijdrage leveren aan de spreiding van (congres)toerisme over de regio. Door middel van nieuwe mediatools kunnen internationale toeristen geïnformeerd worden wat er op minder bekende plekken in de stad en in de rest van de metropool te doen is, en hoe men op deze plekken kan komen. E-tourism past bij het DNA van de metropool. Het biedt kansen om invulling te geven aan de kernwaarden creativiteit, handelsgeest en innovatie. E-tourism borduurt voort op de nu al sterke creatieve en ICT-sector (denk aan de vele (media)kunstenaars, programmeurs en ICT-bedrijven als Philips, TomTom, Layar en vele anderen). Daarnaast staat Amsterdam onder internationale toeristen bekend als een open en tolerante stad met een menselijke maat – een global village. E-tourism, en met name social media (een belangrijk onderdeel van e-tourism), sluit hier goed op aan. Door het ontwikkelen van een integrale e-strategie voor de metropool, waarin alle aspecten van het beslissingsproces van de bezoeker worden gedekt, heeft de stad een belangrijk onderscheidend voordeel ten opzichte van de concurrerende steden in Europa. In de te ontwikkelen e-tourism strategie wordt de gebruiker (lees: toerist) centraal gesteld, en die volgt de belangrijkste stappen in het keuzeproces van de gebruiker. Dit proces, ook wel Visitor Journey Cycle genoemd, ziet er als volgt uit (in hoofdstuk 6 wordt hierop nader ingegaan):5

5

Het keuzeproces van de congrestoerist wijkt deels hiervan af omdat de keuze van de bestemming door de congress organiser wordt gemaakt en niet door de deelnemer. De deelnemer volgt wel het traject vanaf stap 3.

11


1. Oriëntatie

6. Reflectie

2. Destinatiekeuze

5. Actie

3. Verdieping

4. Planning

Visitor Journey Cycle (LAgroup, 2011)

Een belangrijke randvoorwaarde voor het realiseren van een onderscheidende e-tourism strategie is de ontwikkeling van een businessmodel voor gratis of betaalbare toegang tot wifi. Op dit moment wordt een intensief gebruik van mobiele e-tools verhinderd door de hoge kosten voor het gebruik van mobiel internet in het buitenland. Door bijvoorbeeld gratis of betaalbare wifi aan te bieden via een netwerk van snelle wifi-hotspots (bij voorkeur overal in de metropool of in iedere geval op een aantal belangrijke publieke plekken), kan de metropool Amsterdam zich innovatief onderscheiden. Mogelijk kan de toegang van internationale toeristen tot een wifi-netwerk in de metropool Amsterdam gekoppeld worden aan de 'I amsterdam City Card'.


2.7

12

SWOT-analyse voor bestemming Metropool Amsterdam De volgende tabel geeft de belangrijkste sterktes, zwaktes, kansen en bedreigingen weer:

Sterktes

Zwaktes

Amsterdam is een sterk merk en heeft grote naamsbekendheid bij de buurlanden en in de Angelsaksische landen, maar ook daarbuiten. Amsterdam is een Global Village: compact, klein-

Toeristisch cluster bestaat voornamelijk uit kleine ondernemers die weinig innoveren: weinig vernieuwend aanbod. Onvoldoende hotelkamercapaciteit in de Metropoolregio.

schalig, met een menselijke maat en tegelijkertijd kosmopolitisch. Amsterdam heeft een imago van een open, tolerante en progressieve stad. De bevolking is meertalig en wordt door internationale toeristen als vriendelijk ervaren. Combinatie van historisch en modern/eigentijds. Kwalitatief hoogwaardig cultuuraanbod: het Koninklijk

Gastvrijheid in de Metropoolregio laat soms te wensen over. Drukte in de binnenstad van Amsterdam in de lente- en zomermaanden. Het winkelaanbod in Amsterdam is niet concurrerend ten opzichte van andere Europese (hoofd)steden. Beperkt aantal (grote) toeristisch-recreatieve attracties (voor gezinnen) in de Metropoolregio.

Concertgebouworkest is nummer 1 van de wereld, Dutch Design staat hoog aangeschreven en Amsterdam

Werkzaamheden rondom CS, Noord-Zuidlijn, Oosterdokseiland en diverse musea geven rommelig beeld.

heeft een zeer interessant museumaanbod met o.a. Anne Frank Huis, Van Gogh Museum, Rijksmuseum, Hermitage en het Stedelijk Museum. Metropoolregio is divers: naast Amsterdam een breed aanbod in de regio (strand, Zaanse Schans, bloemenveiling Aalsmeer, Volendam, etc.).

Slechte kwaliteit openbare ruimte entree van de stad (Damrak/Rokin). Prijs-kwaliteitverhouding wordt door bezoekers relatief slecht beoordeeld. Slechte parkeermogelijkheden (ook voor touringcars) en hoge parkeertarieven in de stad.

De regio kent drie UNESCO werelderfgoedobjecten: 17e-eeuwse grachtengordel, De Beemster en de Stelling van Amsterdam. Nabijheid van traditioneel Hollandse iconen – (tulpen/Keukenhof, molens/Zaanse Schans, kaas/Edam en Alkmaar, klederdracht/Volendam en Marken,

OV-verbindingen tussen regio-accommodaties onderling en met Amsterdam soms onvoldoende. Relatief duur en onduidelijk/ingewikkeld openbaar vervoer. Kwaliteit taxi’s en het slechte taxisysteem. Weinig evenementen/festivals met een internationale

polders/Beemster, Schermer en Flevoland). Goed fietsklimaat: uitgebreid fietsroutenetwerk, diverse fietsverhuurpunten en vlakke wegen. Stabiel politiek en economisch klimaat. Amsterdam is goed bereikbaar: o vanuit Europese steden vele (en goedkope) vluchten naar Schiphol; o kwaliteit van Schiphol en haar netwerk; o met twee aanleglocaties voor (rivier)cruiseschepen en Fast Flying Ferries is bereikbaarheid over het water goed; o treinverbindingen. Relatief grote naamsbekendheid slogan I amsterdam onder Nederlanders (niet onder buitenlanders).

aantrekkingskracht. De kernwaarden ‘creativiteit, handelsgeest en innovatie’ hebben betrekkelijk weinig relevantie voor toerisme, wel voor congressen. Amsterdam kent nauwelijks (wetenschappelijke) opleidingen op het gebied van toerisme en vrijetijdseconomie. Weinig bereidheid tot samenwerking binnen de toeristische en congressector en met aanpalende sectoren. Het nachtleven in Amsterdam is beperkt.


13

Kansen

Bedreigingen

Macro Groei in de mondiale mobiliteit en bijbehorend toerisme. Aantal potentiële buitenlandse toeristen neemt toe. Toeristische aankomsten hebben mondiaal een onafgebroken stijging laten zien van 25 miljoen in 1950, 277 miljoen in 1980, 438 miljoen in 1990, 681

Macro Door de economische neergang zijn de bestedingen afgenomen. Grote(re) concurrentie tussen steden en regio’s in Europa. Wereldwijd politieke onrust, terrorisme en pandemieën hebben een negatief effect op het internationale toerisme (maar herstelt zich in toenemende mate snel(ler)).

miljoen in 2000 en 880 miljoen in 2010. In 2020 worden er mondiaal 1,6 miljard toeristische aankomsten verwacht. Aantrekken van bezoekers uit de BRIC-landen. Toename aandeel stedentrips in Europa. Groei van de binnenlandse markt en de nabije

Marktaandeel in termen van aankomsten van Europa staat onder druk. Het verblijfstoerisme naar Amsterdam uit China neemt in de laatste jaren af (het Nederlandse visumbeleid voor China werkt hierin beperkend). Werkt de vergrijzing in Nederland en Europa in het nadeel

buitenlandse markten. Stabiele belangstelling voor cultuurtoerisme.

van Amsterdam, of is het (ook) een kans?

Groeiend aantal niet-Europese multinationals die op zoek zullen gaan naar vestigingsplaatsen in Europa (positief effect op zakelijk toerisme). Micro Inspelen op nieuwe mediaontwikkelingen: social media, user generated content, augmented reality en Apps. Samenwerking met clusters creatieve industrie en ICT. Samenwerking tussen toeristische en culturele sector

Micro Als reactie op de mondialisering ontstaat er in toenemende mate regionalisering en lokalisering. Het politieke klimaat is naar binnen gekeerd en gericht op binnenlandse aangelegenheden. Tolerant imago van Amsterdam staat onder druk door o.a. sluiten ramen op de Wallen, terugdringen aantal coffeeshops, het introduceren van de Wietpas die buitenlanders uitsluit, geweld tegen homo’s en etnische spanningen. USP’s staan onder druk: andere steden claimen Gay

(ArtsHolland is hierin een begin). Spreiding van toeristen in tijd en ruimte.

Capital (o.a. Berlijn, Madrid en Londen) en fietsstad (o.a. Parijs, Kopenhagen en Wenen) te zijn, waardoor

Fietsen inzetten voor duurzame spreiding over de stad en regio.

Amsterdam haar unieke positie deels verliest. Grenzen van capaciteit voor toerisme in de binnenstad

Kenbaar en zichtbaar maken van ‘het DNA’ van gebieden en plekken buiten de binnenstad van Amsterdam (de wijken rondom het centrum en interessante gebieden in de metropool). Kenbaar en zichtbaar maken van de culturele renaissance van Amsterdam (opening nieuwe en

komen in zicht: bezoekers én bewoners storen zich steeds vaker aan de drukte. Grote druk op de financiering van het NBTC en mogelijk ook van het ATCB. Grote druk op financiering van culturele instellingen in Amsterdam en de rest van Nederland.

gerenoveerde musea, CS, et cetera). Schiphol verbinden met de Noord-Zuidlijn, Amsterdam beter verbinden met het Hispeed-netwerk. Water als verbindende schakel in toeristische regionale markt. Hoog percentage herhalingsbezoekers (binding met de stad). Cruise- en congrestoerisme nemen toe.


14

Deze SWOT-analyse vormt mede input voor de belangrijke strategische voorwaarden en criteria, op basis waarvan kansrijke projecten voor het cluster Toerisme & Congressen worden geselecteerd (zie hoofdstuk 5). Naast deze voorwaarden en criteria is er een aantal potentiële dissatisfiers: aspecten die op orde moeten zijn om de internationale aantrekkingskracht en het concurrentievermogen van de metropool Amsterdam te garanderen. Dit zijn: het faciliteren van groei in het aantal hotelkamers in de metropool; het verzorgen van een goede (internationale) bereikbaarheid van de metropool, waaronder: · een snelle en kwalitatieve verbinding tussen de luchthaven(s) en de stad; · het op termijn ontwikkelen van vliegveld Lelystad voor de leisure-vliegmarkt om de druk op Schiphol te verlichten; · het beter aantakken van de metropoolregio op Hispeed-spoorverbindingen (snelle treinverbindingen kunnen bezoekers binnen een straal van 500 km een alternatief bieden voor het vliegtuig); het faciliteren van een gebruikersvriendelijk openbaar vervoerssysteem in de metropoolregio voor buitenlandse bezoekers; de metropool moet schoon, heel, veilig en gastvrij zijn; de metropool heeft een naam hoog te houden met betrekking tot haar tolerante imago. Het behoud en verder uitbouwen hiervan is cruciaal.

3


15

Het proces Om te komen tot nieuwe, economisch kansrijke projecten op het gebied van toerisme en congressen, die tevens de internationale concurrentiepositie van de metropool Amsterdam versterken, is de kennis van experts uitgebreid benut. Bij de selectie van experts is diversiteit een belangrijk uitgangspunt geweest. De betrokkenen zijn afkomstig uit verschillende sectoren (toerisme, congressen, maar ook uit de creatieve industrie, nieuwe media, ICT, et cetera), leeftijdscategorieën en geslacht. In bijlage 1 is een overzicht van geraadpleegde experts opgenomen. De experts zijn tijdens de volgende activiteiten betrokken bij het proces: 1. Clustertafel: op 19 mei vond er een clustertafel plaats met circa 25 deelnemers in de Amsterdam ArenA. Deze bijeenkomst werd geleid door adviseurs van Berenschot in de vorm van een e-boardroom. Met laptops konden de deelnemers anoniem reageren op de uitgangspunten en SWOT-analyse, en konden zij ambities en kansrijke projecten kenbaar maken. 2. Verdiepingsteam: de kennisinstellingen op het gebied van Toerisme & Congressen zijn in maart t/m juni verschillende keren bijeengekomen in het zogenaamde ‘verdiepingsteam’. Tijdens deze bijeenkomsten zijn de meest urgente onderzoeksvragen geïdentificeerd en is de basis gelegd voor een langere samenwerking in een kennisplatform. 3. Workshop Verbetering: op 20 mei vond een eerste workshop plaats bij LAgroup. Tijdens deze bijeenkomst genereerden we interessante ideeën en kansrijke projecten die het bestaande aanbod op het gebied van toerisme en congressen in de metropoolregio verbeteren. 4. Workshop Vernieuwing: op 25 mei vond een tweede workshop plaats bij LAgroup. Tijdens deze bijeenkomst genereerden we interessante ideeën en kansrijke projecten die vernieuwend zijn ten opzichte van het bestaande aanbod. 5. Aanvullende e-tourism interviews: ook vonden in mei 2011 zes interviews plaats met experts op het gebied van nieuwe media, social media, ICT en aanverwante onderwerpen. Tijdens deze interviews genereerden we interessante ideeën, strategieën en kansrijke projecten op het gebied van e-tourism. De aanleiding voor deze aanvullende interviews is het toenemende belang van de inzet van nieuwe media in de toeristische en congressector. Deze activiteiten hebben gewerkt als een pressure cooker. In korte tijd zijn veel ideeën en kansrijke projecten geïdentificeerd, waarover meer in het volgende hoofdstuk. Daarnaast zijn de bijeenkomsten en interviews gebruikt om de uitgangspuntennotitie verder aan te scherpen. Ook hebben we geconstateerd dat de bijeenkomsten nu al geleid hebben tot diverse contacten en crossovers tussen de experts en hun werkzaamheden.


4

16

Clustervorming Het cluster Toerisme & Congressen is zeer divers en versnipperd. Er is nog te weinig gemeenschappelijkheid en organiserend vermogen om de regio gezamenlijk te ontwikkelen tot toeristische eenheid. Op den duur zal dat de concurrentiepositie van de regio op dit terrein onder druk zetten. De clustervorming is met het proces rond de EDBA van start gegaan. Maar er is blijvende inzet nodig om meer samenhang te realiseren en het cluster verder te vormen.

4.1

Voortzetting kernteam en clustertafel Het kernteam en de clustertafel T&C zien de clusterstrategie als het begin van een langdurige inzet om het cluster verder te ontwikkelen. De strategie wordt dan ook niet als een statisch document beschouwd. Zowel kernteam als clustertafel zullen bijeen blijven komen. Ook de verdere uitwerking van de projecten moet ingebed worden in bestaande organisaties of in een nieuwe projectorganisatie, waarbij het kernteam zicht houdt op de voortgang.

4.2

Kennisplatform Toerisme & Congressen Er zijn in het cluster knelpunten en kansen geïdentificeerd en er is geconstateerd dat in het cluster veel kennis is, maar versnipperd. Er is geen traditie van samenwerking tussen kennisinstellingen en de sector. Onderzoeksvragen vanuit de markt zouden verder uitgediept kunnen worden en opgepakt door kennisinstellingen. Vanuit de kennisinstellingen is het idee ontstaan om een Kennisplatform Toerisme & Congressen op te richten, waar partijen uit de triple helix elkaar treffen, kennis delen, initiatieven op elkaar afstemmen, en een gezamenlijke visie/strategie ontwikkelen en uitvoeren. Hierbij kan gebruik worden gemaakt en worden aangesloten op bestaande initiatieven. Voor de congressector is het NAP-Initiatief een stap in deze richting. Het Nieuw Amsterdams Peil Initiatief is een samenwerkingsverband van Amsterdam RAI Convention Centre, Amsterdam Congres Bureau, Congrex Holland, AMC, Eurocongress International, MCI Amsterdam en het Nederlands Bureau voor Toerisme & Congressen (NBTC). Het initiatief biedt ondersteuning en medewerking aan lokale wetenschappers om (inter)nationale congressen naar Amsterdam te halen. In het kennisplatform worden verschillende partijen uit het cluster samengebracht: vervoersbedrijven, gemeenten, citymarketingorganisaties, bedrijfsleven (zoals de RAI en de ArenA), kennisinstellingen et cetera. Centraal staat de vraag: Hoe kan de metropoolregio Amsterdam op een succesvolle manier als toeristische eenheid functioneren?


17

De kennisinstellingen hebben het commitment uitgesproken om de komende jaren via het platform met deze centrale vraag aan de slag te gaan. Dit commitment kan verschillende vormen aannemen, te denken valt aan: meedenken met strategievorming; primair onderzoek doen naar concrete kennisvragen die in het platform en in de markt spelen; kennismanagement: bestaande relevante kennis en inzichten uit binnen- en buitenland (best practices) systematisch verzamelen, in kaart brengen, en communiceren met (markt)partijen; kennis delen: opzetten van lange en korte opleidingen, workshops, seminars en een Amsterdam International Summer/Winter School voor (toekomstige) professionals in de branche; en het identificeren en inzichtelijk maken van belangrijke trends en ontwikkelingen. Hiermee wordt een belangrijke bijdrage geleverd aan de professionalisering van het toerisme- en congrescluster in de metropool.

4.3

Onderzoeksvragen In de afgelopen maanden is een vijftal belangrijke onderzoeksthema’s en -vragen geïdentificeerd. Uitgangspunten hierbij zijn dat deze onderzoeksvragen bijdragen aan de doelstellingen van het cluster Toerisme & Congressen en zich voornamelijk richten op buitenlandse (congres)bezoekers. De vijf thema’s/onderzoeksvragen zijn: 1. Evenementen: het ontwikkelen van een model voor de bepaling van de economische waarde van congressen en evenementen voor de metropoolregio, om daarmee de strategie en selectie te objectiveren en het rendement te optimaliseren.6 2. Hospitality: hoe wordt de gastvrijheid van de stad door buitenlandse bezoekers gepercipieerd en hoe kan die verbeterd worden om de positie van de metropool te verbeteren? 3. E-tourism: hoe kunnen de huidige en toekomstige nieuwe media technieken worden ingezet om de internationale positie van de metropoolregio te versterken? 4. Samenwerkingsvormen: hoe kan de samenwerking tussen de vrijetijdssectoren worden versterkt zodat er een meer eenduidige communicatie richting de bezoeker plaatsvindt? 5. Spreiding toerisme: hoe kan toerisme beter gespreid worden in de stad, over de regio en in de tijd? Er is een sterke relatie tussen de vragen van het kennisplatform en de voorgestelde iconische projecten in hoofdstuk 6.

6

Mogelijk kan deze vraag worden verbreed naar de economische waarde van bezienswaardigheden waaronder culturele instellingen en attracties in de metropoolregio, zodat hun economisch toegevoegde waarde (zowel direct als indirect) beter in kaart kan worden gebracht.


4.4

18

Projecten kennisplatform De uitwerking en de beantwoording van deze onderzoeksvragen zullen via deelprojecten plaatsvinden. Zo zal de onderzoeksvraag over evenementen eerst worden aangescherpt door input in het platform van bijvoorbeeld evenementorganisatoren, overheden, evenementlocaties op het onderzoeksvoorstel van de kennisinstellingen. Als de onderzoeksvraag matcht met de vraag uit de markt, zal de uitvoering ervan via een project zijn weg moeten vinden. Andere projecten die in het platform verder uitgewerkt kunnen worden zijn bijvoorbeeld de Amsterdam International Winter School, hospitality-concepten, of een project waarin nieuwe media technologie wordt ingezet om bezoekers over de metropool te spreiden. Onderzoek gebeurt zo veel mogelijk in een ‘living lab’ context.

4.5

Wat is er nodig voor een kennisplatform? Het commitment van het cluster is een eerste vereiste. Maar om dat commitment om te zetten in daadwerkelijke acties en resultaten is er ook financiering nodig voor enerzijds de organisatie aan de proceskant en anderzijds een budget om de onderzoeksprojecten te financieren. In de verdere uitwerking van het platform zal worden ingegaan op de financieringsbehoefte en -constructie.

4.6

Toerisme & Congressen in opleidingen De kennisinstellingen hebben ook gesproken over het verankeren van Toerisme & Congressen in bestaande en nieuwe opleidingen. Hierbij is specifiek genoemd de aansluiting op de nieuwe master Urban Management van de HvA en het opzetten van een masteropleiding Toerisme & Congressen of een leerstoel Stedelijk Toerisme.


5

19

Strategisch toetsingskader In dit hoofdstuk beschrijven we het strategisch toetsingskader van het cluster Toerisme & Congressen. Dit kader bevat de strategische voorwaarden en criteria, en is gebaseerd op de uitgangspunten van het kernteam Toerisme & Congressen (zoals omschreven in hoofdstuk 2) en op het strategisch kader van de EDBA/KIA (16 mei 2011).

5.1

Strategische voorwaarden Om als project geselecteerd te worden dat aan de EDBA wordt voorgelegd, dient het project aan alle vier van de volgende strategische voorwaarden te voldoen: 1. Iconisch: het zijn iconische, tot de verbeelding sprekende projecten die de internationale concurrentiepositie van de metropool Amsterdam blijvend versterken en de clusterstrategie ondersteunen. 2. De bezoeker staat centraal: de voorgestelde projecten zijn eerder vraag- dan aanbodgericht, met andere woorden de wensen, behoeften en het gedrag van de (potentiële) bezoeker c.q. (congres)toerist staan centraal. 3. Nieuw: de projecten betreffen nieuwe initiatieven die nog niet gerealiseerd zijn. 4. Internationaal: de projecten hebben een aantrekkingskracht op internationale (congres)toeristen en versterken de internationale concurrentiepositie van de metropool Amsterdam. 5. Kwaliteit boven kwantiteit: de projecten betreffen met name een kwalitatieve verbetering en/of vernieuwing van het toeristisch en congresproduct in de metropool Amsterdam. Met andere woorden, de projecten focussen zich op (zakelijke) kwaliteitstoeristen, herhaalbezoekers en bezoekers met een relatief hoge opleiding en een relatief hoog bestedingsniveau.

5.2

Strategische criteria Naast de hiervoor genoemde strategische voorwaarden worden alle projecten getoetst op de volgende strategische criteria: 1. Focus: heeft het project vooral betrekking op toerisme, congressen of beide? 2. Crossovers: legt het project verbindingen met het aanverwante cluster ICT en/of het cluster Creatieve Industrie? 3. Metropool: heeft het project effect op de metropoolregio als een geheel? 4. Triple Helix: zijn overheid, onderwijs en/of bedrijfsleven betrokken bij het project? 5. Economisch effect: heeft het project een positief economisch effect op de metropoolregio en wegen de opbrengsten op tegen de inzet van middelen (investeringen, exploitatie, mensuren, etc.)? 6. Realistisch: is het project realistisch? Met andere woorden, is er draagvlak voor het project, is het aantal betrokkenen beheersbaar en de doorlooptijd behapbaar en is er een eigenaar/trekker voor het project?


20

7. Kernwaarden: draagt het project bij aan de kernwaarden van de metropool creatief, handelsgeest en/of innovatie? 8. Duurzaamheid: heeft het project een blijvend effect (eerder dan eenmalig) en is het milieuvriendelijk? 9. Termijn: kan het project ontwikkeld worden op de korte (0-3 jaar), middellange (3-6 jaar) en/of lange termijn (6-10 jaar)?

5.3

Van longlist naar shortlist De resultaten van de in hoofdstuk 4 beschreven activiteiten, samen met bestaande ideeën en plannen uit de documenten Citymarketingstrategie (concept, 4 maart 2011) en KIA – Toerisme & Congressen (15 maart 2011), hebben geleid tot een longlist met circa 40 kansrijke projecten en een aantal subprojecten. In bijlage 2 is de longlist met projecten weergegeven. De eerste twee kolommen van de longlist met projecten bevatten achtereenvolgens de naam en een globale omschrijving van het project. Vervolgens zijn de projecten indicatief getoetst (door middel van ’s) op de bovengenoemde criteria (uit 5.2). De rechterkolom van de longlist bevat per project een indicatieve totaalscore: de optelsom van de criteria waarop het project positief scoort (hierbij is het criterium ‘termijn’ niet meegewogen). Op basis hiervan ontstaat een top 10 van projecten die als meest kansrijk worden geacht. Deze top 10 is weergegeven in bijlage 3. De drie meest kansrijke projecten uit de top 10, e-tourism – Visitors e-Journey Strategy Amsterdam, Amsterdam International Summer/Winter School en Amsterdam Festival of Light, zijn in hoofdstuk 6 nader uitgewerkt. Deze projecten zijn gekozen omdat ze het beste scoorden op de criteria, en omdat ze daarnaast 1) nieuw zijn, 2) gericht zijn op de internationale bezoeker (zowel leisure als congres), 3) kwaliteit boven kwantiteit stellen en 4) de internationale concurrentiepositie van de metropool Amsterdam versterken. De drie projecten leggen bij uitstek de verbinding met de andere clusters en verenigen de triple helix in zich. Hiermee denken we drie iconische projecten voor de metropoolregio te hebben geïdentificeerd. Daarnaast willen we een Iconisch Programma met een status aparte opvoeren, namelijk ‘2013: 400 jaar grachten’. Op 5 maart 2013 is het 400 jaar geleden dat het toenmalige gemeentebestuur van Amsterdam besloot tot aanleg van de grachtengordel: een stedenbouwkundig plan van wereldfaam dat tot de dag van vandaag het beeld van de stad bepaalt. Tevens is 2013 het jaar waarin het Rijksmuseum weer opengaat. De onderdelen van 400 jaar grachten vormen een iconisch programma dat de basis kan zijn voor verschillende structurele ontwikkelingen binnen het cluster T&C. ‘2013: 400 jaar grachten’ kan het (reeds benoemde) iconische project Amsterdam Festival of Light laden.


21

Naast deze projecten die het cluster T&C graag het predikaat ‘iconisch’ meegeeft, zijn er ook twee projecten die niet aan alle randvoorwaarden c.q. criteria voldoen, maar wel van belang zijn voor het cluster T&C, namelijk: 1. Floriade 2022: Het cluster meent dat het naar de metropool halen van de Floriade 2022 van belangrijke meerwaarde kan zijn voor het cluster T&C. Ook is de link met Food & Flowers van belang, evenals de koppeling aan de ontwikkeling van Bloomin’Holland.7 2. Olympische Spelen: In 2028 is het precies 100 jaar geleden dat de Olympische Spelen in Amsterdam werden gehouden en Nederland heeft interesse in de organisatie van de Olympische Spelen in 2028. De Olympische Spelen moeten door een stad georganiseerd worden en er is nog geen besluit genomen over welke stad zich kandidaat zal stellen. Maar Amsterdam heeft hiervoor de beste papieren omdat deze stad de grootste internationale aantrekkingskracht heeft.

7

Bloomin'Holland wordt een plek in de Metropoolregio Amsterdam voor kennisuitwisseling en een permanente showcase voor de laatste trends binnen de bloemensector. Bovendien wordt Bloomin'Holland een „experience center‟ waar het grote publiek kan beleven hoe de wereld van bloemen in elkaar steekt.

6

Drie iconische projectvoorstellen en één iconisch programma

Global Village 1

Inhoud

1. 2. 3. 4.

e-tourism – Visitor e-Journey Cycle Amsterdam Amsterdam International Summer/Winter School Amsterdam Festival of Light 400 jaar Grachten

3 15 21 29

2

e-tourism Visitor e-Journey Cycle Amsterdam 3

e-tourism – Visitor e-Journey Cycle Amsterdam ► Omschrijving project De Visitor e-Journey Cycle Amsterdam is een innovatieve en integrale digitale benadering van de internationale vrijetijds- en congrestoerist in de metropool Amsterdam. Met deze aanpak maakt de metropool Amsterdam een grote sprong voorwaarts en onderscheidt hij zich van andere Europese regio’s. Op al de verschillende momenten in het keuzeproces van (congres-) toeristen biedt de metropool Amsterdam digitale tools aan om de reis aantrekkelijker te maken, te vergemakkelijken, de toerist op plekken te wijzen waar hij/zij anders niet snel zou komen en de toerist te binden aan de metropool (het creëren van fans). Deze tools zijn uiteraard ook beschikbaar voor de bewoners van de metropool en voor binnenlandse toeristen. In de Visitor Journey Cycle staat de toerist centraal. Deze beschrijft het proces dat de toerist doorloopt vanaf het moment van oriënteren op mogelijke bestemmingen tot en met het daadwerkelijke bezoek en een reflectie daarop. Dit proces* bestaat uit zes fasen: 1. Oriëntatie: in de eerste fase zijn er verschillende, potentiële locaties die de interesse wekken van de toerist. De toerist maakt in deze fase voor zichzelf een shortlist van mogelijke bestemmingen. 2. Destinatiekeuze: in de volgende fase maakt de toerist zijn of haar keuze voor een bestemming. 3. Verdieping: in deze fase doet de toerist voor vertrek ideeën op voor zijn of haar verblijf op de bestemming van keuze. 4. Planning: daarna maakt de toerist een globale planning van mogelijke activiteiten: in welk hotel ga ik slapen? Waar ga ik eten? Welke plekken en attracties wil ik bezoeken? Et cetera. Deze fase vindt veelal plaats voor vertrek en aan het begin van het verblijf. 5. Actie: deze fase betreft de daadwerkelijke activiteiten die de toerist ter plekke onderneemt. 6. Reflectie: in deze laatste fase reflecteert de toerist op de ondernomen activiteiten: wat vond ik ervan? Waar zou ik nog eens naar terug willen gaan? Et cetera.

1. Oriëntatie

6. Reflectie

2. Destinatiekeuze

5. Actie

3. Verdieping

4. Planning

Visitor Journey Cycle (LAgroup, 2011)

In het project Visitor e-Journey Cycle Amsterdam worden digitale tools ontwikkeld die passen bij de verschillende fasen in het keuzeproces van toeristen aan de metropool Amsterdam. In deze cyclus worden alle type bedrijven in de toeristische sector betrokken, zoals vervoerders, verblijfsaccommodaties, bezienswaardigheden, cafés, restaurants et cetera. Op de volgende sheets benoemen we de aanleiding en doelstellingen en stellen we een aantal deelprojecten voor. * Dit proces is een modelmatige weergave van een in werkelijkheid iteratief proces. De organisatiegraad van het bezoek, en daarmee de reserveringen, verschilt sterk per type toerist. 4

e-tourism – Visitor e-Journey Cycle Amsterdam ► Aanleiding 1. De e-toerist De internationale kwaliteitstoeristen – zowel de vrijetijds- als congrestoeristen – die de metropool Amsterdam aan zich wil binden en wil aantrekken, maken in toenemende mate gebruik van digitale middelen om de reis te vergemakkelijken, om informatie te vergaren en om geïnspireerd te raken (hierna e-tourism).* De afzenders van deze digitale informatie zijn in toenemende mate gebruikers en onafhankelijke platforms, die steeds vaker de ‘officiële’ toeristische kanalen vervangen. Het gebruik van e-tourism vindt plaats in elke fase van de Visitor Journey Cycle. Om toeristen blijvend aan te trekken, dient de metropool Amsterdam intensiever in te zetten op e-tourism. Hierbij is een integrale benadering, waarbij diverse e-tools voor de verschillende fasen in de Visitor Journey Cycle worden ontwikkeld, een aanpak waarmee de metropool Amsterdam een schaalsprong kan maken en zich kan onderscheiden van andere stadsregio’s in de wereld. De verschillende e-tools verleiden de toerist, informeren hem over wat er in de metropool te doen is en laten zien wat anderen hebben gedaan en wat zij ervan vonden. Daarnaast kan de toerist zelf laten zien wat hij/zij heeft gedaan en ervan vond. Op deze manier bindt e-tourism de (congres) toerist aan de metropool. 2. De noodzaak van spreiding De grenzen van de toeristische capaciteit in Amsterdam, met name in de binnenstad, komen in zicht. e-Tourism kan een belangrijke bijdrage leveren aan het informeren en spreiden van toeristen over de minder bekende wijken van Amsterdam en de rest van de metropoolregio. 3. Het laden van de kernwaarden De kernwaarden van Amsterdam – creativiteit, handelsgeest en innovatie – winnen aan kracht als deze bevestigd, uitgedragen en concreet gemaakt worden door projecten. De Visitor e-Journey Cycle Amsterdam en bijbehorende deelprojecten zijn concrete nieuwe mediatoepassingen, waarmee invulling gegeven wordt aan de kernwaarden. Het project past bij het DNA van de stad en regio, en bij de nu al sterke creatieve en ICT-sector (denk aan de vele (media-)kunstenaars, programmeurs en ICT-bedrijven als Philips, TomTom, Layar en vele anderen). Daarnaast staat Amsterdam onder internationale toeristen bekend als een open, tolerante stad met een menselijke maat – een global village. Social media, dat nadrukkelijk terugkomt in de Visitor e-Journey Cycle, sluit hier goed op aan.

* Recent onderzoek in Groot-Brittanië toont het belang aan van internet voor toerisme: “the internet is involved in almost 85% of holiday purchases” (Econsultancy, 2011). Ander onderzoek toont het gebruik van mobiel internet door vrijetijds- en zakelijke toeristen: “About 40 percent of international travelers own a smart phone with internet and e-mail access and other functions, of which more than 40 percent use their devices to get destination information; 34 percent of business travelers and 26 percent of leisure travelers use them to make booking changes during their trip.” (World Travel Forum 2010). Deze percentages liggen naar verwachting op dit moment alweer hoger en zullen blijven stijgen. 5

e-tourism – Visitor e-Journey Cycle Amsterdam ► Beoogde effecten • Het creëren van concurrentievoordeel ten opzichte van andere stadsregio’s in Europa • Het inspelen op de informatiebehoefte (digitaal en op maat gesneden) van de hedendaagse, internationale kwaliteitstoerist • Het intensiveren van samenwerking tussen: ‐ de verschillende partijen uit de triple helix (overheden, bedrijfsleven en kennisinstituten) ‐ de toeristische en congressector ‐ en het T&C-cluster en de clusters ICT en Creatieve Industrie • Het internationaal uitdragen van de metropool Amsterdam als open: ‐ Het 24/7 beschikbaar stellen van actuele en op maat gesneden toeristische informatie over de metropool ‐ Het uitdragen van bezoekerservaringen (meningen, recensies, foto’s , video’s, et cetera) ‐ Het opereren vanuit de sterkten van de metropool: het openstellen van bezoekerservaringen duidt op een geloof in de aantrekkelijkheid en kwaliteit van het toeristisch product • Het tonen van het toeristisch product in de volle breedte: van grote vijfsterren ketenhotels tot kleine, bijzondere B&B’s, van grote culturele trekkers (zoals het Rijksmuseum en Van Gogh Museum) tot bijzondere culturele voorzieningen in de regio (zoals het Teylers Museum en Frans Hals Museum in Haarlem), et cetera • Het laden van de kernwaarden creativiteit, handelsgeest en innovatie: bijvoorbeeld het profileren van de metropool als voorloper op het gebied van nieuwe media • Het binden van internationale (congres)toeristen aan de metropool Amsterdam • Het met name geografisch spreiden van toeristen over de stad en metropoolregio • Het profileren van de metropool als duurzaam: het beschikbaar stellen van digitale informatie is milieuvriendelijker dan geprinte informatie (zoals kaarten, brochures, gidsen) • Het beschikbaar hebben van promotiemateriaal in de vorm van foto’s, video’s en uitspraken van bezoekers. Deze effecten betreffende de volledige keten van het toeristisch product – vervoer, verblijf en vermaak, et cetera.

6

e-tourism – Visitor e-Journey Cycle Amsterdam ► Randvoorwaarde: toegankelijk en snel wifi-netwerk Amsterdam Open Wifi De metropool zou de faciliteiten moeten scheppen voor toegankelijk en bereikbaar internet in de stad, ook voor het downloaden van grote bestanden. Daarnaast zou de metropool Amsterdam een businessmodel voor gratis of betaalbare wifi, mogelijk gekoppeld aan de 'I amsterdam City Card‘ moeten ontwikkelen. Aangezien veel digitale tools mobiel internet vereisen, is gratis of betaalbaar wifi een essentiële randvoorwaarde voor een aantal deelprojecten binnen de Visitor e-Journey Cycle Amsterdam. Op dit moment wordt een intensief gebruik van mobiele e-tools verhinderd door de hoge kosten voor het gebruik van mobiel internet in het buitenland. Door gratis of betaalbaar wifi aan te bieden via een netwerk van snelle wifi-hotspots (bij voorkeur overal in de metropool of in ieder geval op een aantal belangrijke publieke plekken), kan de metropool Amsterdam zich innovatief onderscheiden.

7

e-tourism – Visitor e-Journey Cycle Amsterdam ► Omschrijving deelprojecten Iamsterdam.com 2.0 De huidige website en mobiele website krijgen een update. Mogelijke verbeterpunten zijn: • uitbreiding van het aantal talen; • het tonen van reacties en recensies van bewoners en bezoekers over hotels, attracties, restaurants, cafés, musea, theaters, evenementen, et cetera (mogelijk via een eigen user generated content-sectie op de website en/of via een plugin die content van Facebook, Twitter, Flickr, YouTube, TripAdvisor, Booking.com, Expedia, Thorn Tree Travel Forum, like-a-local, Spotted by Locals, Airbnb, iens.nl, blogs, et cetera aggregeert); • het tonen van suggesties door geïnformeerde locals die door de metropool Amsterdam gevraagd worden actief te microbloggen (‘gestuurde’ user generated content: korte updates, recensies, foto’s, filmpjes van restaurants, attracties, wijken, et cetera); • hiervoor moet een verdienmodel worden ontwikkeld. Insider’s guide to Amsterdam Naast de website wordt een alternatieve online tourist guide ontwikkeld. Dit online platform sluit aan op het kleinschalige, persoonlijke en open karakter van de metropool (Global Village) en appelleert aan de toenemende behoefte van toeristen aan authentieke informatie van insiders. Het online platform kan onder andere de volgende componenten bevatten: • User generated content: reacties, recensies en suggesties, van zowel bewoners als bezoekers, op horeca- en culturele voorzieningen, attracties, et cetera in de metropool (al dan niet gegenereerd van andere online (social) media platforms); • Meet the locals: reacties, recensies en suggesties van bekende en minder bekende smaakmakers uit de stad en regio (denk aan archetypes zoals een dj, boswachter, lokale ontwerper, et cetera). • Special lodging: het aanbod aan Bed & Breakfasts, woningen (woningruil), kleine hotels en andere bijzondere verblijfsvoorzieningen die zich onderscheiden van het reguliere aanbod. Mogelijke partners zijn TimeOut Amsterdam, overdose.am, Index Amsterdam, et cetera. De huidige websites van I amsterdam en TimeOut Amsterdam 8

e-tourism – Visitor e-Journey Cycle Amsterdam Community of Amsterdam De metropool Amsterdam ontwikkelt een Engelstalige online community voor iedereen die zich met de metropool verbonden voelt. Dit kunnen buitenlandse congres- en leisurebezoekers zijn, maar ook expats, inwoners van Nederland en de metropool Amsterdam. Het is een online platform – een separate website – dat gelinkt is aan de website Iamsterdam.com (versie 2.0) en aanwezig is op social media platforms zoals Facebook, Twitter, et cetera. De community wordt gebruikt door (potentiële) bezoekers aan de metropool Amsterdam om voorafgaand en tijdens het bezoek informatie te vergaren en inspiratie op te doen, en na afloop om recensies, foto’s en video’s achter te laten. Een onderdeel van de community – de Business Community of Amsterdam – richt zich exclusief op de congresbezoeker, mogelijk met specifieke aan een congres gerelateerde informatie. Als lid van de Community kan men een (fysiek of digitaal) ‘paspoort’ aanvragen dat de verbondenheid met de stad symboliseert en waardoor men toegang heeft tot bepaalde incentives, aanbiedingen en kortingen (een 2.0-versie van het Poorterschap dat we vroeger kenden). De metropool Amsterdam mag in haar communicatie en promotie vrij gebruik maken van de recensies, foto’s en video’s die worden achtergelaten door de bezoekers. De Community of Amsterdam kan mogelijk worden gekoppeld aan de Insider’s guide; beide sluiten naadloos aan op de Global Village-gedachte (open, persoonlijk en menselijke maat).

Een referentie voor de Community of Amsterdam is de Community of Sweden met ruim 30.000 leden en bijna 25.000 foto uploads

Toeristische Apps Er zijn initiatieven om van Amsterdam dé regio voor App-ontwikkelaars te maken (zie Appsterdam en Amsterdam Smart Capital of the World in longlist). Aansluitend hierop of als onderdeel hiervan worden specifieke toeristische Apps ontwikkeld, bijvoorbeeld: • Planner App: een app waarmee toeristen hun bezoek aan de metropool (reis, verblijf, eten, uitgaan, musea, etc.) kunnen inplannen, mogelijk met recensies en de mogelijkheid om te reserveren; • Mapp Amsterdam: een online app waarop de locatie van de gebruiker is te zien en alle toeristische voorzieningen in de metropool Amsterdam (hotels, attracties, restaurants, cafés, musea, theaters, etc.), inclusief gebruikersrecensies;

UAR, de Augmented Reality-app van het NAi 9

e-tourism – Visitor e-Journey Cycle Amsterdam • Augmented Reality App: door middel van augmented reality wordt toeristisch relevante informatie (bijvoorbeeld historische informatie over een gebouw of informatie/recensies over restaurants in de buurt) toegevoegd aan het beeld dat via de camera op de mobiele telefoon binnenkomt; • Tips & Tricks App: een App met suggesties voor het vergemakkelijken van het toeristische verblijf (bijvoorbeeld het vooraf reserveren van een entreebewijs voor het Anne Frank Huis of Van Gogh Museum in plaats van in de rij te staan). De metropool Amsterdam hoeft deze Apps niet zelf te laten ontwikkelen. Men kan de benodigde data openstellen, zodat App-ontwikkelaars zelf aan de slag kunnen. Urban Screens Op een subtiele wijze wordt de metropool Amsterdam geladen met digitale informatie, die bezoekers en bewoners prikkelt om andere plekken te ontdekken en informatie te vergaren. Te denken valt aan: • Digitale schermen met lokale informatie en informatie over de rest van de regio, aansluitend op behoeften van bewoners en bezoekers (bijvoorbeeld informatie over openbaar vervoer, parken en natuurgebieden in de omgeving, maar ook lokale restaurants, musea in de buurt, en dergelijke); • Digitale verwijsborden vanuit Amsterdam naar de regio en vice versa, bijvoorbeeld ‘To the beach’ op de Dam; • QR-codes waarmee lokale informatie, bijvoorbeeld over de historie van de plek, opgehaald kan worden met smartphones.

Het New Amsterdam Plein & Pavilion in Battery Park, Manhattan ,bevat deze interactieve digitale kaart met voor toeristen relevante informatie over de locatie en omgeving.

Amsterdam Tourist Information in de 21e eeuw De metropool Amsterdam stelt een onderzoek in naar de invloed van digitale ontwikkelingen op de informatieve en receptieve functies van ATCB en AUB (de VVV-functies). Samen met kennisinstituten uit de regio wordt nader onderzocht hoe de hedendaagse internationale toerist (zowel vrijetijds- als congrestoeristen) informatie op de bestemming verzamelt en hoe dit zijn of haar gedrag ter plaatse beïnvloedt. Hierdoor wordt inzichtelijk hoe de informatieve en Een volledig digitaal VVV-kantoor in New York: het Official NYC Information Center 10

e-tourism – Visitor e-Journey Cycle Amsterdam receptieve functies in de metropool Amsterdam moeten worden vormgegeven, zodat ze goed aansluiten op het gedrag en de behoeften van de hedendaagse toerist.

Overige deelprojecten • FacebookAds: de metropool Amsterdam ontwikkelt een programma voor gerichte advertenties op Facebook via Facebook Ads. Facebook heeft inmiddels bijna 600 miljoen gebruikers wereldwijd, waarvan demografische gegevens – zoals herkomst, leeftijd en geslacht – veelal bekend zijn. Hierdoor kunnen advertenties gericht worden op voor de metropool relevante doelgroepen (gebaseerd op de bij Facebook bekende demografische gegevens). Op deze manier kan de interesse voor de metropool Amsterdam worden gewekt, zodat Amsterdam op de shortlist komt van relevante groepen internationale toeristen. • Blogs over Amsterdam: de metropool Amsterdam nodigt internationaal invloedrijke bloggers uit om over de metropool Amsterdam te laten schrijven. • App-link bij aankomst: toeristen krijgen bij aankomst op Schiphol of Amsterdam CS een smsbericht met een link naar de Iamsterdam App.

Op de volgende sheet zijn de verschillende deelprojecten schematisch weergegeven in de verschillende fasen van de Visitor Journey Cycle. Trendwatcher Vincent van Dijk blogde in 2010 via Twitter (@AmsterdamSlaapt) elke dag over een ander Amsterdams hotel en zorgde zo voor media-exposure.

11

e-tourism – Visitor e-Journey Cycle Amsterdam FacebookAds

Blogs over Amsterdam Community of Amsterdam

Iamsterdam.com 2.0

Blogs over Amsterdam

1. Oriëntatie

Insider’s guide to Amsterdam Iamsterdam.com 2.0

2. Destinatiekeuze

6. Reflectie

Insider’s guide to Amsterdam

Community of Amsterdam


Urban screens Insider’s guide to Amsterdam Toeristische Apps/ mobiele website

5. Actie

Amsterdam Open Wifi

Amsterdam Tourist Information in de 21e eeuw Toeristische Apps/ mobiele website

3. Verdieping

4. Planning


Community of Amsterdam Iamsterdam.com 2.0

App-link bij aankomst

12

e-tourism – Visitor e-Journey Cycle Amsterdam ► Mogelijke projectpartners • De kennisinstellingen uit het kennisplatform • Overheden ‐ Stadsregio Amsterdam ‐ Gemeenten uit de metropoolregio • Promotionele instellingen ‐ ATCB ‐ ACB ‐ AUB ‐ Amsterdam Partners ‐ VVV’s en citymarketingorganisaties in de metropoolregio ‐ NBTC ‐ NUB • Toeristisch bedrijfsleven • ICT-instellingen ‐ Waag Society ‐ Kennisland ‐ AIM ‐ ICT-bedrijven (bijvoorbeeld Philips, TomTom, Vodafone, Layar, App-ontwikkelaars, et cetera) • Creatieve industrie (creatieve bedrijven en culturele instellingen)

Op de volgende sheet is schematisch een overzicht weergegeven van het project E-tourism – Visitor e-Journey Cycle Amsterdam.

13

e-tourism – Visitor e-Journey Cycle Amsterdam Realiteitsgehalte

Focus Toerisme Congressen



T C Cluster Creatieve industrie

Crossovers Cluster ICT

ICT

CI T&C

 Duurzaamheid

Speelveld Metropool Stad

Economic impact



Triple Helix

Overheden

O

Bedrijfsleven

B K

Kennisinstituten

Kernwaarden

Creativiteit Handelsgeest Innovatie Ontwikkelingstermijn

0-3 jr.

3-6 jr.

6-10 jr.

14

Amsterdam International Summer/Winter School

15

Amsterdam International Summer/Winter School ► Omschrijving project De Amsterdam International Summer School en de Amsterdam International Winter School bieden internationale studenten en young professionals de kans om in een geconcentreerde periode te leren en zich daarnaast te verdiepen in de kansen en uitdagingen van de metropool Amsterdam (studenten krijgen een x aantal ECTS). De programma’s zijn gericht op met name buitenlandse studenten en young professionals (uit zowel ontwikkelde als ontwikkelingslanden) tussen de 20 en 35 jaar. Daarnaast mogen ook Nederlanders aan deze Engelstalige opleiding deelnemen. De School duurt 6 weken – deelnemers kunnen zich inschrijven voor minimaal 1 tot maximaal 6 weken – en heeft als doel het opdoen van inspiratie, theoretische kennis en praktijkkennis.

Er is een gevarieerd programma bestaande uit een educatief en een sociaal deel: 1. Educatief programma: onderwijsinstellingen, kennisinstituten en organisaties uit de metropoolregio en de rest van Nederland bieden cursussen, masterclasses, inspirerende lezingen en workshops aan, die aansluiten op de kernwaarden van de metropool Amsterdam (creativiteit, handelsgeest en innovatie). Hierbij wordt gedacht aan een programma rondom thema’s als Leisure City, Smart City, Livable City, Creative City, City Marketing, New Media & the City en Sustainable City. In het praktijkdeel van het educatieve programma worden actuele kansen en uitdagingen van organisaties en bedrijven uit de metropool aan de studenten voorgelegd, zodat zij voorstellen voor mogelijke oplossingen kunnen uitwerken (denk aan het ontwikkelen van een App, voorstellen voor duurzame ideeën, et cetera). Mogelijk kunnen prijzen worden uitgereikt voor de beste ideeën en oplossingen. 2. Sociaal programma: de Summer/Winter School heeft ook een uitgebreid sociaal programma met excursies die aansluiten op het educatief programma. De excursies vinden plaats in zowel de stad als de metropool Amsterdam, en mogelijk ook in andere delen van de Randstad/Nederland. De deelnemers ontvangen een (kortings)kaart, waarmee ze worden geintroduceerd bij verschillende aspecten van de metropool zoals sport, cultuur, (natuur-) recreatie, vervoer (denk aan fietsen, over water, maar ook aan openbaar vervoer), uitgaan. Daarnaast worden diverse evenementen en activiteiten georganiseerd, waarbij de deelnemers in contact komen met elkaar, maar ook met local buddies die de deelnemers verder introduceren in de stad en metropool. 16

Amsterdam International Summer/Winter School ► Aanleiding 1. Het laden van de kernwaarden Met de Summer/Winter School krijgen de kernwaarden creativiteit en innovatie een concrete invulling en worden ze nadrukkelijk uitgedragen. Het programma wordt, zowel qua inhoud als qua vorm, op een creatieve en innovatieve manier vormgegeven. Dit project kan daarmee de profilering van Amsterdam als creatieve en innovatieve stad versterken.

2. Ambassadeurs creëren voor de metropoolregio Amsterdam Mond-tot-mondreclame is het meest krachtige middel in de promotie van een stad/regio. Hiervoor heb je ambassadeurs nodig die vertellen wat de metropool Amsterdam zoal te bieden heeft. Een Summer/Winter School kan bijdragen aan het creëren van zulke ambassadeurs. 3. Jonge mensen zijn de toeristen van later De Summer/Winter School richt zich vooral op studenten en young professionals. Dit zijn belangrijke doelgroepen van hoog opgeleide mensen die in toekomst een relatief hoog bestedingspartroon zullen kennen. Bij een positieve ervaring is de kans op herhalingsbezoek groot. 4. Het verhogen van de bezettingsgraad van hotels In juli en augustus (zomer) is de bezettingsgraad van met name zakelijke hotels relatief laag en januari en februari (winter) is de bezettingsgraad van alle hotels relatief laag. De deelnemers aan de Summer en Winter Schools kunnen dan tegen een aantrekkelijk tarief in deze hotels verblijven. 5. Spreiding De Summer/Winter School draagt bij aan de spreiding van toerisme. Deelnemers verblijven op verschillende locaties en krijgen, door middel van het educatieve en sociale programma, kennis van de metropoolregio.

17

Amsterdam International Summer/Winter School ► Beoogde effecten

v

• Het aantrekken van internationale studenten en young professionals uit zowel ontwikkelde als ontwikkelingslanden • Het onderzoeken van en werken aan voor de metropool belangrijke vraagstukken, alsmede het aandragen van mogelijke oplossingen hiervoor • Het verhogen van de gemiddelde verblijfsduur van buitenlandse bezoekers • Het binden van de deelnemers aan de metropoolregio en het stimuleren van herhaalbezoek in de toekomst • Het creëren van internationale ambassadeurs van de metropool Amsterdam • Het laden van de kernwaarden creativiteit, handelsgeest en innovatie • Het spreiden van toeristen over de stad en metropoolregio, zowel geografisch als in de tijd • Het intensiveren van samenwerking tussen: ‐ de verschillende partijen uit de triple helix (overheden, bedrijfleven en kennisinstituten) ‐ de toeristische en congressector ‐ en het T&C-cluster en de clusters ICT en Creatieve Industrie

18

Amsterdam International Summer/Winter School ► Mogelijke projectpartners

• De kennisinstellingen uit het kennisplatform (waaronder InHolland, HvA en VU), aangevuld met: ‐ Rietveld Academy ‐ Rijksacademie ‐ TU Delft ‐ Design Academy Eindhoven • Overheden ‐ Stadsregio Amsterdam ‐ Gemeenten uit de metropoolregio • Promotionele instellingen • Toeristisch bedrijfsleven • ICT-instellingen ‐ Waag Society ‐ Kennisland • Creatieve industrie (creatieve bedrijven en culturele instellingen)

Op de volgende sheet is schematisch een overzicht weergegeven van het project Amsterdam International Summer/Winter School.

19

Amsterdam International Summer/Winter School Realiteitsgehalte






ICT

CI T&C


Speelveld Metropool Stad

Economic impact



Triple Helix

Overheden

O

Bedrijfsleven

B K

Kennisinstituten

Kernwaarden


0-3 jr.

3-6 jr.

6-10 jr.

20

Amsterdam Festival of Light

21

Amsterdam Festival of Light Omschrijving project

Het Amsterdam Festival of Light is een cultureel festival waarin het spel van licht en water centraal staat. Het vindt plaats in de wintermaanden december en januari. Met lichtsculpturen en het bijzonder aanlichten van gebouwen wordt een festival met internationale allure gecreëerd, waarin het werk van hedendaagse (jonge en gevestigde) kunstenaars wordt gepresenteerd in de historische context van Amsterdam. De festivalprogrammering wordt aangevuld met andere niet-talige activiteiten in museale en muzikale sfeer. Naast artisticiteit biedt het festival een platform voor samenwerking tussen de creatieve, ICT en toeristische clusters. Lichtkunst is high-tech, interactief en SMART. De lichtindustrie gaat door een radicale LED-revolutie, waarbij in de komende jaren tal van innovaties en drastische energiebesparing gerealiseerd worden. In deze revolutie zijn Nederlandse bedrijven koploper. Het festival maakt deze veranderingen en besparingen zichtbaar en biedt aanleiding voor conferenties in Amsterdam over het onderwerp. Met de kenniscentra wordt nauw samengewerkt, zowel voor wat betreft de kunsten als op het vlak van ICT en techniek, o.a. Rietveld, Theaterschool, HvA, Rijksakademie, ILO en Waag Society. Nu al is de HvA minor Lighting een opleiding met een sterk internationaal karakter, met meer dan 50% buitenlandse studenten. Door de internationale aandacht die het festival genereert, zal de belangstelling voor de kenniscentra verder toenemen. • Centraal staat het eerste jaar een Boulevard van Licht langs de Amstel, rond de Magere Brug. Op deze route en verspreid door de stad zijn panden aangelicht en staan kunstwerken van hoge kwaliteit. Verder zijn er o.a. een parade met praalschuiten in de grachten, museale activiteiten, concerten (bij kaarslicht) en een son et lumière. Licht- en cultuuractiviteiten in de metropool worden opgenomen in de programmering. In volgende jaren zal het festivalgebied zich uitbreiden en verplaatsen. In een later stadium kan satellietprogrammering in de hele metropool plaatsvinden. Dan ontstaan er clusters die elk het bezoeken waard zijn. • Het streven is ieder jaar één sculptuur in het festival permanent te plaatsen, zodat de openbare ruimte blijvend verrijkt wordt. • De kracht van een aansprekend lichtfestival in de winter is, dat het – in het toeristisch zwakke seizoen – juist de eigenheid van de stad accentueert. 22

Amsterdam Festival of Light ► Aanleiding 1. Spreiding in tijd Amsterdam kent een duidelijke dip in zowel het toeristisch als het zakelijk bezoek in het winterseizoen. De bezettingsgraad in de metropool zakt in december-januari aanzienlijk, sterker dan in vergelijkbare steden. 2. Kwaliteit en authenticiteit Andere steden hebben kerstmarkten, Amsterdam moet daar juist een authentiek alternatief naast zetten. Het Amsterdam Festival of Light beoogt Amsterdam in de winter te verrijken met een kwalitatief hoogwaardig cultureel festival, waarbij gebruik wordt gemaakt van de unieke kwaliteiten van Amsterdam: menselijke maat, licht en water.

3. Het laden van de kernwaarden Revolutie in techniek leidt tot nieuwe mogelijkheden qua design en duurzaamheid. De LED-revolutie, SMART CITY en digitale aansturing maken radicaal andere ontwerpen mogelijk. Het energieverbruik is aanmerkelijk lager. De kernwaarden creativiteit en innovatie worden hier concreet. 4. Stimuleren kennis Het festival beoogt om de kennisuitwisseling tussen toeristisch bedrijfsleven, ICT, creatives en de culturele sector te stimuleren. Waarom licht? Lichtkunst is een niet-talige kunstvorm, die door een breed publiek gewaardeerd wordt. Lichtsculpturen zijn kwalitatief hoogwaardige objecten in de openbare ruimte, waar mensen graag naar komen kijken: het grootste lichtfestival in Europa is in Lyon en trekt 1 miljoen bezoekers. Licht is bovendien een van de belangrijke beïnvloeders van de menselijke stemming en gezondheid. Philips heeft hier interessant onderzoek naar gedaan, o.a. in het kader van de livable city. Mensen worden positief beïnvloed door licht in het donkere jaargetijde, wat ook voor ons Amsterdammers de kwaliteit van leven in de stad verder verbetert. Waarom water? Het is de spanning met het water die een Amsterdams lichtfestival authentiek en uniek maakt. 23

Amsterdam Festival of Light ► Beoogde effecten

v

• Het significant verhogen van (internationaal) bezoek aan de metropool in de dalperiode. • Het stimuleren van (jonge en gevestigde) lichtontwerpers en -kunstenaars, zodat een festival met internationale allure ontstaat. • Het bevorderen van participatie van Amsterdammers door het organiseren van laagdrempelige activiteiten. • Het verfraaien van de openbare ruimte. Dit is belangrijk voor ons welbevinden. • Het geven van een kwaliteitsimpuls aan de openbare ruimte. Dit project is een katalysator voor het in ere herstellen van de prachtige grachtenilluminatie die tot tien jaar geleden de binnenstad sierde. Daarnaast worden er lichtfonteinen en -sculpturen blijvend geplaatst. • Het gebruik maken van de modernste, duurzame LED-techniek; vanaf het begin meet het festival het energieverbruik, zodat het festival haar ecological footprint kan bepalen en een benchmark wordt qua duurzaamheid voor lichtfestivals in de wereld. Daarnaast heeft dit project een levenscyclus van minstens 15 jaar. • Het stimuleren van samenwerking, zowel binnen de toeristische branche als tussen de verschillende sectoren (toerisme, ICT en Creative Industries). • Het ontwikkelen en uitwisselen van kennis, onder andere door opleidingen licht en lichtontwerp, het organiseren van congressen over lichtontwerp, stadsilluminatie, LED, duurzaamheid, lichtvervuiling en de livable city. De kennis die wordt opgedaan op gebied van licht en energiebesparing kan in de metropool worden toegepast. • Amsterdam Festival of Light zal zorgen voor spreiding van toerisme in de tijd en zal in eerste instantie zorgen voor spreiding in de ruimte in Amsterdam. Nadat het festival gevestigd is, kan het zorgen voor spreiding in de Metropoolregio.

24

Amsterdam Festival of Light ► Omschrijving deelprojecten SMART lichtfestival In samenwerking met verschillende partners uit de energiesector, creatieve sector en educatieve instellingen worden nieuwe energiebesparende technieken ontwikkeld en gebruikt. Het ontwikkelen van deze technieken verhoogt het internationaal aanzien van de regio Amsterdam als kennisstad en Smart City. • In aanloop naar het festival wordt samen met partners (PICNIC) een wedstrijd uitgeschreven voor het ontwikkelen van nieuwe manieren van lichtgebruik in de openbare ruimte. Doel is het ontwikkelen van lichttechnieken die de kwaliteit van leven in een stad verbeteren en tegelijk energiebesparend werken. De winnende projecten worden gebouwd en tijdens het festival tentoongesteld. • Samen met partners als Nuon wordt vanaf het begin van het festival het energiegebruik van het festival gemeten. Deze wordt gebruikt als benchmark ten opzichte van andere lichtfestivals in de wereld. Door de wet van de remmende voorsprong heeft het Amsterdams lichtfestival een lager energiegebruik dan langer bestaande vergelijkbare festivals in de wereld. Cultureel lichtfestival Tijdens het festival wordt samengewerkt met de culturele sector voor het neerzetten van Amsterdam als stad van licht en water. Er zijn meerdere lichtfestivals in de wereld, maar geen stad heeft de unieke kwaliteiten waarbij het spel van licht en water zo mooi uitkomt als in Amsterdam. • In samenwerking met nationale en internationale kunstenaars en een aantal partners in de lichttechniek (o.a. Philips) wordt lichtkunst ontworpen en neergezet op lichtroutes door de stad. • Samen met de grote musea van Amsterdam (o.a. Rijksmuseum, Van Gogh, Hermitage, Amsterdam Museum, Grachtenhuis) en reeds bestaande festivalorganisaties (o.a. Grachtenfestival) wordt een programma samengesteld waarin de cultuur van Amsterdam in de winter ‘in het licht’ wordt gezet. In de programmering van deze activiteiten wordt rekening gehouden met een overkoepelend thema. 25

Amsterdam Festival of Light Toeristisch lichtfestival Tijdens het festival worden activiteiten georganiseerd die toeristen een positieve indruk van de stad geven en veel mond-tot-mondreclame genereren om zo het thuisfront enthousiast te maken voor een bezoek aan Amsterdam. • Er worden lichtroutes in de stad uitgezet langs licht- en verlichte kunstwerken op de straat, het water, de bruggen en pleinen; langs uitgelichte historische gebouwen en een Son et Lumière 3D show op de grote gebouwen. (Paleis op de Dam, Scheepvaartmuseum en de Amsterdamse Hermitage). Een festivalkrant en mobiele App geven tijdens de route informatie zodat de bezoeker kennis maakt met de rijke geschiedenis van Amsterdam. • Er wordt een Lichtparade op het water georganiseerd door de Prinsengracht. Zowel aanstormend talent als gevestigde kunstenaars kleden de praalschuiten aan. Bewoners van de woonboten en grachtenpanden zetten waxinelichtjes achter de ramen. Zo ontstaat een sprookjesachtige avond op de grachten. • Er worden diverse evenementen georganiseerd: bijvoorbeeld samen met de stichting voor het behoud van oude salonscheepjes wordt een Concours d’Elegance gehouden en er wordt een Sing-along aan de Amstel georganiseerd waarbij het publiek meezingt met een kerst jazzorkest, wat op televisie wordt uitgezonden. Amsterdam promotie Via social media en online campagnes worden foto’s van een verlicht Amsterdam de wereld in gestuurd. Zo ziet men straks dat Amsterdam in de winter een plek is waar je geweest moet zijn. • Op Facebook wordt een pagina aangemaakt met het festivalprogramma. Daarnaast kunnen mensen elkaar uitnodigen om het evenement te bezoeken. • Via Facebook is het mogelijk om te stemmen op de verschillende lichtobjecten. Uit de mensen die stemmen op het winnende lichtobject worden er drie beloond met een aantal gratis overnachtingen in de stad tijdens het daaropvolgende Amsterdam lichtfestival. • Twitter kan ingezet worden voor bijvoorbeeld de campagne ‘Shed Some Light on Amsterdam’ waarbij ‘licht’ op een aantal raadsels wordt geworpen. In het Engels krijgen twitteraars raadsels voorgelegd. Elke keer als een raadsel wordt opgelost, wordt er een lichtje in de kerstboom op de Dam ontstoken. Alle followers worden zo geattendeerd op het festival en middels een live feed kunnen mensen op de website dagelijks zien hoe snel de kerstboom aan is. 26

Amsterdam Festival of Light ► Mogelijke projectpartners • Bedrijfsleven: ‐ Philips ‐ KLM ‐ Nuon ‐ Waternet ‐ ICT-bedrijven ‐ Creatieve bedrijven ‐ Toeristisch bedrijfsleven • De kennisinstellingen uit het kennisplatform (o.a. InHolland, HvA en VU), aangevuld met: ‐ Gerrit Rietveld Academie ‐ UvA ‐ ILO ‐ Theaterschool ‐ Rijksakademie van beeldende kunsten ‐ Waag Society • Overheden: ‐ Gemeente Amsterdam ‐ Metropool gemeentes • Overig: ‐ ATCB/NBTC ‐ Stichting Christmas Canal Parade ‐ Stichting Winter Magic Amsterdam ‐ 400 jaar Grachten Het Amsterdam Festival of Light is praktisch uitvoerbaar, bestaat uit concrete projecten die op korte termijn samenwerking tussen de educatieve, creatieve, culturele en toeristische sector bevorderen. Daarbij ontstaat op middellange termijn een businessmodel waardoor het evenement zichzelf, zonder overheidsbijdrage, kan financieren en daardoor continuïteit biedt. Op de volgende sheet is schematisch een overzicht weergegeven van het project Amsterdam Festival of Light. 27

Amsterdam Festival of Light Realiteitsgehalte






ICT

CI T&C


Speelveld Metropool

Stad

Economic impact



Triple Helix

Overheden

O

Bedrijfsleven

B K

Kennisinstituten

Kernwaarden


0-3 jr.

3-6 jr.

6-10 jr.

28

400 jaar Grachten

29

400 jaar Grachten ► Omschrijving project Opdracht van de Gemeente: positie van Amsterdam versterken door middel van het themajaar in 2013 ‘400 jaar Grachten’. Hierbij moeten Bewoners, Bezoekers (internationaal en nationaal) en Bedrijven significant profiteren van het themajaar, waarbij een en ander vertaald dient te zijn naar meetbare resultaten voor de drie groepen. Het is een programma dat inhaakt op de kernwaarden van Amsterdam; handelsgeest, creativiteit en innovatie. • In samenhang met de unieke geschiedenis van Amsterdam • Waar mogelijk gecombineerd met wetenschappelijk onderzoek • En inspelend op de actualiteit en mogelijkheden van deze tijd Dit alles met het oog op duurzaamheid opdat er na het themajaar structuren en renderende programma (onderdelen) behouden blijven. De mogelijkheden zijn enorm. Er is na inventarisatie (sedert maart 2011) bij alle culturele en toeristische spelers in de stad een groot verlangen waargenomen om te werken naar een eenheid van aanbod en een eenheid van promotie en marketingaanpak om Amsterdam beter te positioneren. Daarnaast is 400 jaar Grachten het perfecte vehikel om doelstellingen van het cluster Toerisme en Congressen van 2015 te behalen! 400 jaar Grachten kan aanhaken op andere evenementen die in 2013 plaatsvinden: • Rusland-jaar • 150 jaar afschaffing slavernij • 150 jaar Heineken • Frans Hals-jaar • 125 jaar Concert gebouw en Concertgebouworkest • 175 jaar Artis • 200 jaar Koninkrijk • 40 jaar Van Gogh Museum • 50 jaar Atelier’63 30

400 jaar Grachten ► Wat, hoe en wanneer? Gedurende het hele jaar 2013 een programma van bestaande en nieuwe initiatieven (de bonbons) in één programma aanbieden (de doos) onder het thema 400 jaar Grachten (de strik) en presenteren aan de verschillende doelgroepen (BBB). Deelnemers dienen te voldoen aan van te voren vastgestelde selectiecriteria (aansluiting bij de drie kernwaarden en het thema) waarbij spreiding, zowel in tijd als plaats, zal worden gewaarborgd. Gebundelde aanpak van marketing en communicatie met behulp van bestaande en nieuwe (transmediale) media is voor alle drie de doelgroepen van essentieel belang. Er moet snel budget worden vrijgemaakt om ‘look and feel’ te bepalen. Wij pleiten voor het verder laden en ontwikkelen van het steeds sterker wordende merk ‘I amsterdam’. Samenwerking met bestaande Amsterdamse culturele, toeristische en bedrijfsstakeholders alsmede koepels als ATCB, AUB en AP is geboden. Als organisatiemodel zien we een stichtingsvorm met Raad van Toezicht en intendanten als ideaal; dit om kwaliteit van het programma te waarborgen en sponsors te kunnen bedienen. Starten in december 2012 eindigen in januari 2014 met Winter Magic met elke maand een uniek programmaonderdeel dat (inter)nationale bezoekers trekt, speciale aandacht voor de dalmaanden.

31

400 jaar Grachten Een aantal voorbeelden van evenementen waar 400 jaar Grachten aan gekoppeld kan worden: • Openstelling Rijksmuseum, gekoppeld aan o.a. grachtentours op boot en fiets en bezoek ‘kleine grachtenmusea’ en het Grachtenhuis • Augmented reality tours op de grachten (heruitgave Grachtenboek) • Laserprojecties gedichten op de grachten • Tentoonstelling ontstaan grachten in het Paleis op de Dam • Grachtenspel dat virtueel en reëel gespeeld kan worden • Artis 175 jaar – ‘Reünie in Artis’ nationaal evenement • Chambres des Canaux – kunstenaars maken kunstwerken op maat in (particuliere) grachtenhuizen die zijn opengesteld voor publiek • Lichtkunstwerken op de grachten – historische beleving op het water • Grachtenfestival, muziek in grachtenhuizen • Waterweek congres (in samenwerking met Waternet) • CEO congres Ondernemerschap (in samenwerking met PwC) • Waterorgel op het IJ (blijvend?) • World Sprint Elite – nieuw sportevenement dat 1 mijl van sprints in nieuwe afstanden van bestaande sporten brengt op de Amstel • Concerten in alle stadsdelen op dezelfde dag – dag afschaffing slavernij • IDFA: amateur Iphone grachtenfilmpjes samensmeden tot promotiefilm • Aanlichten bruggen (blijvend) • En verder Gay Pride, zwem- en roeiwedstrijden, popconcerten, geschiedenisquiz, waterballet, watermuziek, waterfietsraces.

32

400 jaar Grachten ► Beoogde effecten

v

Het is een programma met een duurzaam doel: • Bewoners (weer) trots doen zijn op hun Amsterdam en zijn geschiedenis en ambassadeurs zijn van het themajaar (korte termijn) en hun stad (lange termijn). • Er meer bezoekers (nationaal en internationaal) komen, die langer verblijven, meer besteden, Amsterdam hoger waarderen en zich voornemen nog eens terug te komen. • Bedrijven er een goed vestigingsklimaat vinden, er meer bedrijven naar (groot) Amsterdam komen en de stad beter beoordelen als vestigingsstad. 2013: 400 jaar Grachten: “een mooie doos bonbons met een rood-zwarte strik erom”.

33

400 jaar Grachten ► Mogelijke projectpartners

• Toeristisch Amsterdam – hotels, rondvaartboten, horeca • Culturele instellingen – groot en klein, non profit, gesubsidieerd en commercieel

• Met behulp van bedrijfsleven, overheid (gemeente) en investeringsfondsen

Investering voor de toekomst – het merk Amsterdam Grachten 400 jaar een iconisch programma om actief en innovatief de doelen van 2015 van het cluster T&C te kunnen waarmaken!

34

B1

Geraadpleegde experts en bronnen SWOT-analyse Clustertafel, 19 mei 2011  Hans Bakker, RAI  Elvire Biegel, inholland  Herman van Bolhuis, ICE Amsterdam  Stefan Diender, ATCB  Hans Dominicus, ATCB  Felix Guttmann, Canal Company  Stephen Hodes, LAgroup  Martijn Kooijman, gemeente Amsterdam/EZ  René Kouwenberg, PTA  Mark de Kruijk, Westergasfabriek  Kitty Leening, PICNIC  Ruben van Loon, VU  Hans Maris, Bataviawerf  Henk Markerink, Amsterdam ArenA  Ton Poppes, KHN/Escape  Axel Rüger, Van Gogh Museum  Martijn Sanders, 400 jaar grachten  Conrad van Tiggelen, NBTC/ArtsHolland  Mettina Veenstra, Hogeschool van Amsterdam  Vincent van Wulfen, Itrovator  Marleen Stikker, Waag Society  Willem van Winden, Hogeschool van Amsterdam

Verdiepingsteam, maart t/m juni 2011 

Elvire Biegel, directeur Domein Marketing, Toerisme en Vrijetijdsmanagement, Inholland



Karel Werdler, manager External Relations, Inholland



Piet van Rietveld, VU



Frank Bruinsma, associate professor Department of Spatial Economics, VU



Willem van Winden, Lector Kenniseconomie van Amsterdam, HvA



Mettina Veenstra, lector Interactive public spaces, Create-IT Applied Research (HvA)



Hans Dominicus, Manager Ontwikkeling, Onderzoek en Advies, ATCB

Workshop Verbetering, 20 mei 2011  Hans Luiten, voormalig wethouder Zaanstad en nauw betrokken geweest bij stichting Zaanse Schans, Stadsregio Amsterdam en Projectbureau Noordzeekanaal  Geer Schakel, directeur LAgroup (leisure en congressen)

 Judikje Kiers, directeur Museum Ons' Lieve heer op Solder/Bijbels Museum  Caroline Receveur, directeur Mint Hotel  Eduard Pieter Oud, zakelijk directeur ATCB

Workshop Vernieuwing, 25 mei 2011  Pjotr de Jong, creative director Vandejong  Marrije Prins, initiator Spot What's Hot  Conrad van Tiggelen, directeur Destinatiemarketing NBTC  Eymert van Manen, partner Eggink Van Manen en nauw betrokken geweest bij Amsterdam Topstad  Floor van Spaendonck, directeur Virtueel Platform  Michiel van Iersel, directeur Non-fiction, office for cultural innovation  Herman van Bolhuis, partner CIOnet Nederland en nauw betrokken bij iCE Amsterdam  Eduard Pieter Oud, zakelijk directeur ATCB

Aanvullende e-tourism interviews, mei 2011  Tommy Sollén, manager Social Media Visit Sweden  Thijs van Exel, adviseur en hoofd communicatie Kennisland  Mettina Veenstra, lector 'Interactive Public Spaces' Hogeschool van Amsterdam  Paul Stork, partner Fabrique  Ger Baron, projectmanager Amsterdamse Innovatie Monitor en clusterondersteuner ICT  Daniel Spronk, eigenaar Eight Media

Bronnen SWOT-analyse  Concept Citymarketingplan Amsterdam 2011-2014, ATCB + Amsterdam Partners, AmsterdaminBusiness, Amsterdams Uitburo en Gemeente Amsterdam (EZ)  Kerncijfers van Amsterdam als Congresbestemming, ATCB (2010)  KIA – Toerisme & Congressen  Noord-Holland bezoekersprofiel 2009, ATCB (2010)  Startnotitie kerngroep Toerisme & Congressen (2011)  Strategisch Marketing- en Communicatieplan 2009-2012, ATCB (2008)  Toeristisch Actieplan Metropoolregio Amsterdam, Stadsregio Amsterdam (2008)  Sectorvisie ‘Versterken en Veraangenamen’, Gastvrij Nederland (april 2011)  Gemeente Amsterdam O+S nieuws (april 2011)  Clustertafel/Berenschot (mei 2011)

# aexcl. 'termijn'

Lange (6-10 jaar)

Middellang (3-6 jaar)

Termijn

Korte (0-3 jaar)

Innovatie

Handelsgeest

Creatief

Realistisch

Duurzaamheid

Economisch effect

Kernwaarden

Bedrijven

Onderwijs

Overheid

Triple Helix

Metropool

Creatieve Industrie

Naam Omschrijving Fysieke infrastructuur Masterplan vervoer over Personenvervoer over water. Vanaf Schiphol naar a a water de stad. Varen langs IJoevers (hop on, hop off), in Waterland, over de Amstel, naar IJmuiden, etc. Referentie: pont in Stockholm. Koppelen aan Masterplan fietsen: fietsen en water door heel de regio.

Crossovers

ICT

Congres

Focus

Toerisme

Bijlage 2 - Longlist projecten

a a

a a a a

a a a

9

a a

a

a a

a

a

7

a

a

a a a

a

a a

7

Masterplan fietsen

Netwerk van veilige fietssnelwegen met voorrang a = verleidingsstructuur: hoofdroutes, toeristische routes, buurtroutes; fietslessen voor toeristen (ook als 'attractie'); 'menselijke fietsverhuur', geen Velib; koppelen aan Masterplan water: fietsen en water door heel de regio.

Groot park/drijvend boardwalk langs Noordelijke IJoever

De parken staan onder druk (teveel bezoekers), een nieuw groot groen park of boardwalk langs en/of op het water appelleert aan de duurzame ambities van de stad. Stimulans voor ontwikkeling IJoevers.

a

Tweede cruiseterminal

Een tweede cruiseterminal om het toenemende aantal (rivier)cruiseschepen te kunnen accommoderen

a a

a a

a a

?

a

a a

7

Vliegveld Lelystad

Om op termijn de grote druk op Schiphol te verlichten, zou vliegveld Lelystad een rol kunnen spelen in de leisure-vliegmarkt. Daarvoor is echter wel een snelle verbinding tussen Lelystad en Randstad nodig.

a

a a

a a

?

a

a

6

Digitale infrastructuur E-tourism - Visitor e-Journey Cycle Amsterdam

Toonaangevende digitale benadering van begin, a a a a a a a a a a a a a a a a a 14 tijdens en na het (zakelijk) toeristisch bezoek (op diverse momenten in het keuzeproces van toeristen). Voorbeelden: (1) Website: meer talen, user generated content, suggesties door geïnformeerde locals (‘gestuurde’ user generated content), (2) Aggregator: een website met daarop links naar allelei relevante digitale informatie over de metropool Amsterdam (links naar relevante websites, social media, TripAdvisor, iens.nl, etc.), (3) het digitaal laden van de stad tijdens bezoek: QR-codes, augmented reality, schermen in de stad met lokale informatie en informatie over de rest van de regio (info die aansluit op behoeften van bewoners en bezoekers), et cetera, (4) tips & tricks: suggesties voor vergemakkelijken verblijf (bijvoorbeeld het reserveren van kaartje voor Anne Frank Huis i.p.v. in de rij staan), (5) invloedrijke bloggers uitnodigen en toeristische informatie laten bloggen, (6) bewoners met bepaalde lifestyles (archetypes/ bezoekersprofielen) uitnodigen om actief te microbloggen (facebook, twitter, youtube, flickr en website metropool), (7) Community of Amsterdam voor na het bezoek, et cetera.

Termijn

Korte (0-3 jaar)

Innovatie

Handelsgeest

Creatief

Realistisch

Duurzaamheid

Bedrijven

13

Onderwijs

a a a a a a a a a a a a

Overheid

# aexcl. 'termijn'


Kernwaarden Economisch effect

Triple Helix

Metropool

Creatieve Industrie

ICT

Crossovers

Lange (6-10 jaar)

>> Community of Amsterdam

Congres

Naam Omschrijving Fysieke infrastructuur >> What's happening in Alternatieve online tourist guide. Op een online Amsterdam platform verzamelen van reacties van bewoners (suggesties van locals) en bezoekers op horecavoorzieningen, cultuur, attracties, etc. in de metropool. Input van smaakmakers van de stad en regio. Meet the locals. Et cetera. Mogelijk met TimeOut Amsterdam.

Focus

Toerisme


Een Engelstalige online community voor iedereen die zich verbonden voelt met de metropool Amsterdam (voor buitenlandse congres- en leisurebezoekers aan Amsterdam, maar ook expats, inwoners van Nederlanden de metropool Amsterdam). Een eigen online platform gekoppeld aan bestaande social media platforms zoals Facebook, twitter, etc. Mogelijkheid tot het aanvragen van een paspoort met incentives/aanbiedingen/kortingen (referentie: Poorterschap, Community of Sweden, http://www.communityofsweden.com/). De metropool Amsterdam krijgt hierdoor toegang tot reviews, foto- en videomateriaal.

>> Platform voor Nu is het aanbod veelal gericht op het bijzondere middensegment. Op dit online platform is het verblijfsaccommodaties aanbod aan Bed & Breakfasts, woningruil, kleine hotels, et cetera in de Metropool te vinden. Dit sluit aan op het kleinschalige, persoonlijke karakter van de Metropool >> Bezoekers en bewoners prikkelen

Bijvoorbeeld ‘To the beach’ op de Dam. Digitale verwijsborden vanuit Amsterdam naar de regio en vice versa.

Appsterdam*

a a a a Kennisoverdracht tussen app-developers uit de hele wereld. Schep in Amsterdam de juiste voorwaarden voor een bloeiende App Economy. Bijvoorbeeld door (1) organiseren van baanbrekende, internationale congressen op het gebied van Apps, (2) prijsvraag uitschrijven voor het ontwikkelen van een toeristische App, incl. een verdienmodel voor bijvoorbeeld ATCB, (3) Open data: laat ATCB, NUB, etc. hun toeristische data vrij beschikbaar stellen aan Appontwikkelaars, (4) Automatisch sms-bericht voor downloaden van een App bij binnenkomst in Amsterdam (Schiphol of CS). Mogelijke voorbeelden van Apps: (1) App voor plannen van je verblijf in Amsterdam (= vooraf/in hotel) + location-based tips (via maps of AR = on the spot), (2) Dynamische digitale stadsgids-app met user generated content, (3) .... (zie ook Amsterdam Tourist Information 2.0)

Attracties/bezienswaardigheden Almere Floriade 2022 Floriade in 2022 in Almere. Naast het effect op Almere, zal de Floriade voornamelijk spin-off hebben voor Amsterdam, maar ook voor de regio. Belangrijk aspect hierbij is de legacy: wat blijft er over na afloop van het evenement voor Almere (in het kader van de schaalsprong)? Bovendien heeft het project ook een sterke verbinding met het cluster flowers & food.

a a a

# aexcl. 'termijn'

Lange (6-10 jaar)


Korte (0-3 jaar)

Innovatie

a a a a

11

a a a a

9

a a a

?

a

a a a

a a

a a

Termijn

?

a a a

?

Handelsgeest

Creatief

Realistisch

Duurzaamheid

Een pilotproject met beeldschermen in het Oosterpark (wellicht ook andere locaties zoals Westerpark), waarop voor toeristen relevante informatie over de locatie verschijnt. De informatie komt van meerdere bronnen, bijvoorbeeld informatie van twitter, flickr, youtube, etc. over het Oosterpark (User Generated Content), informatie van de gemeente/stadsdeel over Oosterpark, informatie van andere websites die relevant is voor de plek en voor toeristen. De schermen zijn a.h.w. een magneet voor relevante informatie over de plek/buurt/omgeving (de informatie wordt binnengehaald o.b.v. relevante tags, rss-feeds). Uitgangspunt: de informatie sluit aan op activiteiten en behoeften van een gebruiker/toerist. Hier kan ook een mobiele app van worden gemaakt. Het onderwijs wordt erbij betrokken doordat studenten worden ingezet voor het creëren van ideeen (zij zijn immers heavy users van nieuwe media), voor gebruikersonderzoek in de buurt (de buurt als living lab d.m.v. interviews, observaties,) voor het maken van mock-ups, voor het uitwerken van een eerste versie van applicaties (die vervolgens door een professionele club verder wordt uitgewerkt).

Economisch effect

Openbare Ruimte 2.0

Kernwaarden

Bedrijven

Amsterdam kan zichzelf uitroepen tot de eerste Smart Capital en daarna hiervoor een jaarlijks of tweejaarlijks een wedstrijd uitschrijven waaraan andere steden kunnen meedoen. Bij het uitroepen horen ook een aantal concrete acties/ambities, zoals Apps ontwikkelen, innovaties op de voorgrond plaatsen, mensen voor langere tijd aan de stad binden (fans creëren, electronic footprint). Nadenken over hoe je deze creativiteit kunt claimen en jezelf etaleren als 'nieuwe media'-stad.

a a

Onderwijs

Amsterdam Smart Capital of the World*

Overheid

Omschrijving Dataroaming kost nu voor buitenlandse (leisure a a a en zakelijke) bezoekers veel geld, waardoor ze weinig gebruik maken van mobiel internet. De metropool Amsterdam kan zich, als eerste stad met snel internet via een netwerk van wifihotspots, innovatief onderscheiden. Uitwerken van een business model voor gratis wifi overal, of gratis wifi op belangrijke publieke plekken, of toegang tot wifi gekoppeld aan de 'I amsterdam City Card'. Dit project kan gekoppeld worden aan Visitor e-Journey Cycle Amsterdam.

Triple Helix

Metropool

Naam Fysiekeofinfrastructuur Gratis goedkoop wifi

Creatieve Industrie

Crossovers

ICT

Congres

Focus

Toerisme


a a a a a a a

7

a a

a a

a

11

a

Nieuwe attractie Bloomin' Holland

Bloemen en water zijn interessante thema's voor a een toeristische attracties (voor gezinnen) in de Metropool-regio (momenteel wordt al gewerkt aan Bloomin' Holland in Aalsmeer: een bloemenexperience).

a

Uitkijktoren Amsterdam Uitkijken over de stad en Waterland. Architectuur a Noordelijke IJoevers appelleert aan duurzame ambities van de metropool: hout, verticale tuin, etc.

a

a a a

?

a a

?

a

Festivals/Evenementen Amsterdam International Summer en/of Winter School voor a a a a a a a a International zowel buitenlandse als binnenlandse deelnemers, Summer/Winter School ondersteund door onderwijsinstellingen (UvA/VU/Inholland/ HvA/Rietveld/ Rijksakademie/AMFI/TU Delft/Design Academy Eindhoven) en kennisinstituten (Kennisland, Waag Society, et cetera). Mogelijke onderwerpen sluiten aan op de kernwaarden van de metropool (creativiteit, handelsgeest en innovatie), bijvoorbeeld: Leisure City, Smart City, Livable City, Creative City, citymarketing, New Media & the city, Sustainable City, et cetera. Mogelijke vorm: Ideeënsafari, waarin gewerkt wordt aan concrete, actuele problemen/uitdagingen in de metropool.

Amsterdam Festival of Light

Jaarlijks terugkerend evenement rondom de koppeling van water, kunst en licht met watertransport en regionale attracties. Het kan beginnen als onderdeel van ‘400 jaar grachten’. Samenwerken met, of uitbouwen van Winter Magic Amsterdam (jaarlijks terugkerend evenement).

a a a a

?

a a a

a

a

a

10

a

a

7

a

a

6

a

?

a

a

# aexcl. 'termijn'

Een heel grote nieuwe molen van twintig of dertig a verdiepingen hoog, in het centrum van Amsterdam/Kop van Java. De wieken en zonnepanelen wekken winden zonne-energie op.

?

Lange (6-10 jaar)

Iconische Molen

a

a

a


a a

?

a a

Termijn

Korte (0-3 jaar)

a

a

Innovatie

Zeppelin die opstijgt bij bv. Overhoeks of Museumplein en die over Waterland vliegt

a

Handelsgeest

Zeppelin Waterland – the ultimate Dutch polder experience

a

Creatief

a

a a a a a

Realistisch

Referenties: Grand Palais in Parijs of de Turbine Hall van Tate Modern in Londen

Duurzaamheid

Grote kunsthal in Van Gendthallen

Economisch effect

Omschrijving Een interactief expositie-, belevings-, activiteiten- a a a en voorlichtingscentrum rondom het thema het menselijk brein. De bezoekers - een breed publiek en scholieren - maakt letterlijk een reis door het brein. Ook is het een voorlichtingscentrum voor publiek en ook hersenwetenschappers. Aanvullende voorzieningen zoals een congresruimte en multifunctionele evenementenen tentoonstellingsruimten zijn must-haves. Breinhuis is een samenwerking tussen NEMO, onderwijs-/onderzoeksinstellingen (stichting Het Breinhuis) en het bedrijfsleven (onder andere Amvest).

Kernwaarden

Bedrijven

Naam Fysieke infrastructuur Breinhuis Almere Duin

Onderwijs

Overheid

Triple Helix

Metropool

Creatieve Industrie

Crossovers

ICT

Congres

Focus

Toerisme


6

a

5

a

4

?

a a a

a a a

12

?

a a a

a a a

11

Thema's 400 jaar grachten

>> 400 jaar grachten gelinkt aan creativiteit

# aexcl. 'termijn'

Lange (6-10 jaar)

a a a a 10

a

a a

9

?

a a

a a a

7

a

a a

a a

a

7

a

a

a

a a a

a a a

a

a

a a

?

a

a a

?


a

a a a a a

De viering van 400 jaar grachten in het centrum a van Amsterdam. Sluit aan op projecten die er al zijn, bijvoorbeeld de heropening Rijksmuseum, 150 jaar Concertgebouw, 150 jaar Artis, 150 jaar afschaffing slavernij, 200 jaar Koninkrijk. Er wordt daarnaast ingespeeld op bestaande activitieten op de grachten: Grachtenfestival, Prinsengrachtconcert, samenwerking Grachtenmusea, et cetera. Eind juli wordt een integraal plan gepresenteerd aan het college van B&W. Er wordt gestreefd om grachtenhuizen open te stellen voor publiek.

6

Relatie tussen 400 jaar grachten en huidige eeuw van creativiteit. Bijvoorbeeld combinatie maken met slim waterverkeer, cultureel erfgoed digitaal toegankelijk maken via apps, multimedia kunst op de grachten, et cetera. Ook is opgemerkt dat niet alle activiteiten onder het thema moeten worden gebracht. Liever duidelijke keuzes maken dan alles aan elkaar knopen.

Congressen MICE meets Metropolis Congressen binnenhalen die inhoudelijk gelinkt zijn aan economische speerpunten van de metropool, bijvoorbeeld ICT, creatieve industrie, logistiek, financiele/zakelijk dienstverlening, life sciences, et cetera Garantstelling congressen en evenementen

?

Termijn

Korte (0-3 jaar)

a

a

Innovatie

Het Holland Festival uitbouwen en internationaal a vermarkten à la Edinburgh Festival

?

Handelsgeest

Holland Festival+

Creatief

a

Realistisch

a Kunstweekend in de stad. Een kijkje in de kraamkamer van de kunst. Achter de schermen bij galeries, musea, opleidingen (Rijksacademie, De Ateliers). Voortbordurend op Open Ateliersweekend van Rijksacademie in november. Internationale journalisten naar de stad halen. Sluit aan op Amsterdam als hedendaagse kunststad (vier 'recente' helden zoals Abramovic, Marlene Dumas, Arnout Mik, Erwin Olaf, ...). Later uitbouwen: langer dan een weekend.

Duurzaamheid

Amsterdam Art Weekend

a a a a a

Economisch effect

a a a De Rijksoverheid, stadsregio en gemeente hebben hoge ambities ten aanzien van de Olympische Spelen in 2028. Het project omvat een nadere uitwerking van de huidige plannen en aanloop naar de kandidaatstelling (het organiseren van EK's, WK's en andere grote sportevenementen)

Kernwaarden

Bedrijven

Olympische Spelen 2028

Onderwijs

Omschrijving a a Internationale manifestatie in metropool Amsterdam met water als thema. Voorzieningen: o.a. themapaviljoens, bezoekerscentra, tijdelijke en permanente kunst, evenementen, kennis/wetenschap, congres en transportvoorzieningen

Overheid

Naam FysiekeRepublic infrastructuur Water

Triple Helix

Metropool

Creatieve Industrie

Crossovers

ICT

Congres

Focus

Toerisme


a a a

Gemeente Amsterdam kan publieksevenementen a a en congressen garanties bieden waardoor organisatoren minder risico lopen.

a a

a

a

8

7

Promotie Regio Amsterdam in de 17e eeuw door de ogen van de 21e eeuw

a

Op eigentijdse wijze ontsluiten (kaarten, boekjes, a websites, App, et cetera) van de 17e eeuwse geschiedenis: grachtengordel, VOC, polders, molens, stadjes, etc. Linken aan Oneindig NoordHolland, NHM, etc. Dit project kan mogelijk gekoppeld worden aan Visitor e-Journey Cycle Amsterdam en/of 400 jaar grachten.

a a

a

a a

a a a a

?

?

a

Investeren in imago als compacte, kosmopolitische metropoolregio met een menselijke maat.

a

a a

a a a a a a

I amsterdam Information Centre

Multimediaal flagship visitors centrum voor de metropool, mogelijk in de Beurs van Berlage (referentie: NYC Information Center, http://www.nycgo.com/venues/official-nycinformation-center)

a a a

a a

a

Verbinden bijzondere congresfaciliteiten

Het verbinden van bijzondere congresfaciliteiten voor wat betreft organisatie, promotie, vervoer/bereikbaarheid, et cetera. Bijvoorbeeld een cluster rondom CS (Stationsgebouw, EYE, Tolhuistuin, PTA, Muziekgebouw, OBA, Mint), rondom Westergasterrein, et cetera.

Wallpaper Metropolis Guide

a Nodig Wallpaper uit een gids te maken, of een box met diverse kleine gidsjes, over de wijken van Amsterdam en de deelregio's in de metropool.

Amsterdam Cultural Metropolis

Investeren in imago als hoogwaardige cultuurstad, o.a. gebruik makend van bestaande platforms zoals ArtsHolland.

Overige Gastvrijheid verbeteren

a

a

a Amsterdam staat niet bekend als gastvrije stad. Om in de toekomst te kunnen concurreren met andere stadsregio's, moeten bezoekers gastvrijer ontvangen en behandeld worden.

a

a a

a

a

a a

?

a a a

a a

a a

?

a

(master)opleiding Een (master)opleiding Toerisme & Congressen in a Toerisme & Congressen de Metropoolregio kan het kennisniveau over toerisme versterken en zorgen voor meer arbeidsaanbod in het cluster.

a a a a a

?

Aantrekkelijker maken van het OV

a a

?

a a

a Versnippering diensten en bedrijven gaat ten koste van kracht van de I amsterdam City Card. Daarbij heeft de OV-chipkaart een hoge aanschafprijs en is lastig te gebruiken voor groepen. Goedkopere uur- en dagkaarten zijn weer alleen geldig binnen een bepaald gebied, waardoor de mobiliteit binnen de Metropoolregio niet wordt bevorderd.

* Deze kansrijke projecten passen het beste bij het cluster ICT met CI en T&C als partners

a a a a

10

a a a

9

a

8

a a

a

# aexcl. 'termijn'

Lange (6-10 jaar)

Korte (0-3 jaar)


6

a

8

a a a a a

?

a

Termijn

a a a a a a

Amsterdam Global Village

?

Innovatie

Handelsgeest

Creatief

Realistisch

Duurzaamheid

Economisch effect

Kernwaarden

Bedrijven

Onderwijs

Overheid

Triple Helix

Metropool

Creatieve Industrie

Crossovers

ICT

Omschrijving Door toegenomen concurrentie en de hoge bedragen die regio's neerleggen om bepaalde congressen en evenementen binnen te halen, vist Amsterdam te vaak achter het net. Om meer congressen en evenementen binnen te halen (die aansluiten op de kernwaarden) moeten middelen beschikbaar worden gesteld.

Congres

Naam Fysieke voor infrastructuur Budget werving congressen en evenementen

Focus

Toerisme


a

7

a a a

7

a a a

7

a

6

a

5

Een Engelstalige online community voor iedereen die zich verbonden voelt met de metropool Amsterdam (voor buitenlandse congres- en leisurebezoekers aan Amsterdam, maar ook expats, inwoners van Nederlanden de metropool Amsterdam). Een eigen online platform gekoppeld aan bestaande social media platforms zoals Facebook, twitter, etc. Mogelijkheid tot het aanvragen van een paspoort met incentives/aanbiedingen/kortingen (referentie: Poorterschap, Community of Sweden, http://www.communityofsweden.com/). De metropool Amsterdam krijgt hierdoor toegang tot reviews, foto- en videomateriaal.

>> Platform voor Nu is het aanbod veelal gericht op het bijzondere middensegment. Op dit online platform is het verblijfsaccommodaties aanbod aan Bed & Breakfasts, woningruil, kleine hotels, et cetera in de Metropool te vinden. Dit sluit aan op het kleinschalige, persoonlijke karater van de Metropool >> Bezoekers en bewoners prikkelen

# aexcl. 'termijn'

LT

MT

Termijn

KT

Innovatie

Handelsg.

Creatief

Realistisch

Duurzaamheid

Economisch effect

Kernwaarden

Bedrijven

Onderwijs

Overheid

Metropool

CI

Triple Helix

Toonaangevende digitale benadering van begin, a a a a a a a a a a a a a a a a a 14 tijdens en na het (zakelijk) toeristisch bezoek (op diverse momenten in het keuzeproces van toeristen). Voorbeelden: (1) Website: meer talen, user generated content, suggesties door geïnformeerde locals (‘gestuurde’ user generated content), (2) Aggregator: een website met daarop links naar allelei relevante digitale informatie over de metropool Amsterdam (links naar relevante websites, social media, TripAdvisor, iens.nl, etc.), (3) het digitaal laden van de stad tijdens bezoek: QR-codes, augmented reality, schermen in de stad met lokale informatie en informatie over de rest van de regio (info die aansluit op behoeften van bewoners en bezoekers), et cetera, (4) tips & tricks: suggesties voor vergemakkelijken verblijf (bijvoorbeeld het reserveren van kaartje voor Anne Frank Huis i.p.v. in de rij staan), (5) invloedrijke bloggers uitnodigen en toeristische informatie laten bloggen, (6) bewoners met bepaalde lifestyles (archetypes/bezoekersprofielen) uitnodigen om actief te microbloggen (facebook, twitter, youtube, flickr en website metropool), (7) Community of Amsterdam voor na het bezoek, et cetera.

>> What's happening in Alternatieve online tourist guide. Op een online Amsterdam platform verzamelen van reacties van bewoners (suggesties van locals) en bezoekers op horecavoorzieningen, cultuur, attracties, etc. in de metropool. Input van smaakmakers van de stad en regio. Meet the locals. Et cetera. Mogelijk met TimeOut Amsterdam. >> Community of Amsterdam

Crossovers

ICT

Omschrijving

Congres

Naam Digitale infrastructuur 1 e-tourism - Visitor e-Journey Cycle Amsterdam

Focus

Toerisme

Bijlage 3 - Top 10 projecten

Bijvoorbeeld ‘To the beach’ op de Dam. Digitale verwijsborden vanuit Amsterdam naar de regio en vice versa.

International Summer en/of Winter School voor a a a a a a a a zowel buitenlandse als binnenlandse deelnemers, ondersteund door onderwijsinstellingen (UvA/VU/Inholland/ HvA/Rietveld/ Rijksakademie/AMFI/TU Delft/Design Academy Eindhoven) en kennisinstituten (Kennisland, Waag Society, et cetera). Mogelijke onderwerpen sluiten aan op de kernwaarden van de metropool (creativiteit, handelsgeest en innovatie), bijvoorbeeld: Leisure City, Smart City, Livable City, Creative City, citymarketing, New Media & the city, Sustainable City, et cetera. Mogelijke vorm: Ideeënsafari, waarin gewerkt wordt aan concrete, actuele problemen/uitdagingen in de metropool.

Festivals/Evenementen 3 Amsterdam Festival of Jaarlijks terugkerend evenement rondom de Light koppeling van water, kunst en licht met watertransport en regionale attracties. Het kan beginnen als onderdeel van ‘400 jaar grachten’. Samenwerken met, of uitbouwen van Winter Magic Amsterdam (jaarlijks terugkerend evenement).

a a a a

Digitale infrastructuur 4 Gratis of goedkoop wifi Dataroaming kost nu voor buitenlandse (leisure a a a en zakelijke) bezoekers veel geld, waardoor ze weinig gebruik maken van mobiel internet. De metropool Amsterdam kan zich, als eerste stad met snel internet via een netwerk van wifihotspots, innovatief onderscheiden. Uitwerken van een business model voor gratis wifi overal, of gratis wifi op belangrijke publieke plekken, of toegang tot wifi gekoppeld aan de 'I amsterdam City Card'. Dit project kan gekoppeld worden aan Visitor e-Journey Cycle Amsterdam.

Attracties/bezienswaardigheden 5 Almere Floriade 2022 Floriade in 2022 in Almere. Naast het effect op Almere, zal de Floriade voornamelijk spin-off hebben voor Amsterdam, maar ook voor de regio. Belangrijk aspect hierbij is de legacy: wat blijft er over na afloop van het evenement voor Almere (in het kader van de schaalsprong)? Bovendien heeft het project ook een sterke verbinding met het cluster flowers & food.

a a

Attracties/bezienswaardigheden 6 Breinhuis Almere Duin Een interactief expositie-, belevings-, activiteiten- a a a en voorlichtingscentrum rondom het thema het menselijk brein. De bezoekers - een breed publiek en scholieren - maakt letterlijk een reis door het brein. Ook is het een voorlichtingscentrum voor publiek en ook hersenwetenschappers. Aanvullende voorzieningen zoals een congresruimte en multifunctionele evenementenen tentoonstellingsruimten zijn must-haves. Breinhuis is een samenwerking tussen NEMO, onderwijs-/onderzoeksinstellingen (stichting Het Breinhuis) en het bedrijfsleven (onder andere Amvest).

?

a a a

a a

# aexcl. 'termijn'

LT

MT

Termijn

KT

Innovatie

Handelsg.

Creatief

Realistisch

Duurzaamheid

Economisch effect

Kernwaarden

Bedrijven

Onderwijs

Overheid

Triple Helix

Metropool

CI

Crossovers

ICT

Omschrijving

Congres

Naam Digitale infrastructuur Festivals/Evenementen 2 Amsterdam International Summer/Winter School

Focus

Toerisme


?

a a a

a a a

12

?

a a a

a a a

11

a a a

?

a a a a a a a

a a a a a

a

11

a a a a

a a

a

a

a

11

10

Investeren in imago als compacte, kosmopolitische metropoolregio met een menselijke maat.

Festivals/Evenementen a a a 11 Olympische Spelen De Rijksoverheid, stadsregio en gemeente 2028 hebben hoge ambities ten aanzien van de Olympische Spelen in 2028. Het project omvat een nadere uitwerking van de huidige plannen en aanloop naar de kandidaatstelling (het organiseren van EK's, WK's en andere grote sportevenementen)

Appsterdam*

a a a a Kennisoverdracht tussen app-developers uit de hele wereld. Schep in Amsterdam de juiste voorwaarden voor een bloeiende App Economy. Bijvoorbeeld door (1) organiseren van baanbrekende, internationale congressen op het gebied van Apps, (2) prijsvraag uitschrijven voor het ontwikkelen van een toeristische App, incl. een verdienmodel voor bijvoorbeeld ATCB, (3) Open data: laat ATCB, NUB, etc. hun toeristische data vrij beschikbaar stellen aan Appontwikkelaars, (4) Automatisch sms-bericht voor downloaden van een App bij binnenkomst in Amsterdam (Schiphol of CS). Mogelijke voorbeelden van Apps: (1) App voor plannen van je verblijf in Amsterdam (= vooraf/in hotel) + location-based tips (via maps of AR = on the spot), (2) Dynamische digitale stadsgids-app met user generated content, (3) .... (zie ook Amsterdam Tourist Information 2.0)

# aexcl. 'termijn'

LT

MT

Termijn

KT

Creatief

a

Innovatie

Realistisch

?

Handelsg.

Duurzaamheid

a a a a

a

Bedrijven

a

Onderwijs

?

Overheid

a

Metropool

?

Fysieke infrastructuur 9 Masterplan vervoer over Personenvervoer over water. Vanaf Schiphol naar a a water de stad. Varen langs IJoevers (hop on, hop off), in Waterland, over de Amstel, naar IJmuiden, etc. Referentie: pont in Stockholm. Koppelen aan Masterplan fietsen: fietsen en water door heel de regio. Promotie 10 Amsterdam Global Village

Kernwaarden Economisch effect

Promotie a 8 Regio Amsterdam in de Op eigentijdse wijze ontsluiten (kaarten, 17e eeuw door de ogen boekjes, websites, App, et cetera) van de 17e van de 21e eeuw eeuwse geschiedenis: grachtengordel, VOC, polders, molens, stadjes, etc. Linken aan Oneindig Noord-Holland, NHM, etc. Dit project kan mogelijk gekoppeld worden aan Visitor eJourney Cycle Amsterdam en/of 400 jaar grachten.

Triple Helix

a a a a a

CI

Naam Omschrijving Digitale infrastructuur Festivals/Evenementen a a 7 Water Republic Internationale manifestatie in metropool Amsterdam met water als thema. Voorzieningen: o.a. themapaviljoens, bezoekerscentra, tijdelijke en permanente kunst, evenementen, kennis/wetenschap, congres en transportvoorzieningen

Crossovers

ICT

Congres

Focus

Toerisme


a a a a 10

a a a a a a

a a

a a a a

a a a

a a

a a a a a a

10

9

a a a

9

a a

9

a a a a a a a a a a a a

13

a a a a a

a

a a a

* Deze kansrijke projecten passen het beste bij het cluster ICT met CI en T&C als partners

a a a

?

a a a a

# aexcl. 'termijn'

LT

MT

Termijn

KT

Innovatie

Handelsg.

Creatief

Realistisch

Duurzaamheid

Economisch effect

Kernwaarden

Bedrijven

Onderwijs

Overheid

Triple Helix

Metropool

CI

Crossovers

ICT

Omschrijving Amsterdam kan zichzelf uitroepen tot de eerste Smart Capital en daarna hiervoor een jaarlijks of tweejaarlijks een wedstrijd uitschrijven waaraan andere steden kunnen meedoen. Bij het uitroepen horen ook een aantal concrete acties/ambities, zoals Apps ontwikkelen, innovaties op de voorgrond plaatsen, mensen voor langere tijd aan de stad binden (fans creëren, electronic footprint). Nadenken over hoe je deze creativiteit kunt claimen en jezelf etaleren als 'nieuwe media'-stad.

Congres

Naam Digitale infrastructuur Amsterdam Smart Capital of the World*

Focus

Toerisme


9

Colofon Clusterrapporten Kennis & Innovatieagenda Secretariaat Economic Development Board metropoolregio Amsterdam Economische Zaken Amsterdam Metropoolgebouw, 4e etage Weesperstraat 89, 1018 VN Amsterdam Postbus 2133, 1000 CC Amsterdam T + 31 (0)20 552 3205 [email protected] www.iamsterdam.com/board

© Economic Development Board metropoolregio Amsterdam i.s.m. CM ontwerp / Studio GBN

Fotografie Toeristen aan de gracht, studio GBN / CM ontwerp

3

Toerisme & congressen. Clusterstrategie Kennis & Innovatieagenda. In opdracht van de Economic Development Board metropoolregio Amsterdam

Recommend Documents