Toelichting voorbeeldcurriculum ICT- en mediabeheer Profielen in dit kwalificatiedossier: ICT-beheerder Netwerk- en mediabeheerder Onderdeel
Toelichting
Algemeen Let op: Er is door twee groepen een curriculumvoorbeeld gelegd in de werkgroepbijeenkomst. De uitkomsten van groep 1 en groep 2 komen merendeels overeen. Bij het voorbeeldcurriculum is uitgegaan van de keuzes van groep 1. Aandachtspunten bij dit Bij ICT-opleidingen wordt niet zozeer in kerntaken en werkprocessen gedacht maar curriculum eerder in processen. In feite zouden alle kerntaken op dag 1 kunnen beginnen en door de jaren heen steeds complexer aangeboden kunnen worden. Gekozen Team 1: opleidingsmodel: Concentrisch opleidingsmodel. Gedurende de gehele opleiding worden (onderdelen van) kerntaken herhaald en uitgebreid, aan het eind van de opleiding worden alle kerntaken geëxamineerd. Team 2: Concentrisch opleidingsmodel. De kerntaken kunnen allemaal vanaf het begin aangeboden worden en gedurende de opleiding complexer worden aangeboden. Als er een volgorde in kerntaken aangebracht moet worden dan zou de voorkeur uitgaan naar: ICT-beheerder: B1 K3, B1 K1, P1 K1, B1 K2, P1 K2. Netwerk- en mediabeheerder: B1 K3, B1 K1, B1 K2.
Dossierbrede start (basiskerntaken)
Volgens de deelnemende onderwijsinstellingen is het in het belang van de leerling dat er projecten per periode aangeboden worden. Per project kan dan een kerntaak behandeld worden. Elke periode (van 8 tot 10 weken) kent (bijvoorbeeld) een thema, laat kerntaken concentrisch terugkomen en verzwaar gedurende de opleiding de inhoud telkens. Dit geldt ook voor de profielkerntaken, ook deze zijn concentrisch aan te bieden. Uiteraard pas nadat de leerling voor een profiel gekozen heeft. ECHTER: laat alle leerlingen wel kennismaken met de profielkerntaken voor ICT-beheerder. Anders zijn zij wellicht niet voldoende geïnformeerd om een weloverwogen keuze te maken. Team 1: Gestart wordt met basiskerntaak 3, omdat deze werkprocessen in de 1e bpv goed uitvoerbaar zijn. Bovendien is bij deze kerntaak voor beide profielen de inhoud vrijwel gelijk (afgezien van wat accentverschillen). Een aantal profielwerkprocessen voor de ICT-beheerder wordt aan beide profielen aangeboden (betreft P1 K1 W2 incidentmeldingen en P1 K2 W3 gebruikersprocedures). De aanwezigen waren met elkaar van mening dat ook de netwerkbeheerder de beginselen van deze werkprocessen moet meekrijgen, de verdieping is alleen voor de ICT-beheerder. Hetzelfde geldt voor P1 K1 W2 (betreft acceptatietest). Hetzelfde geldt voor kennis en vaardigheden: Brede kennis van verschillende methodieken en/of tools voor het inrichten van de beheersprocessen van een servicedesk (voor ICT-beheerder) en Documenteren (voor Netwerk- en mediabeheerder) worden beide al in kwartaal 2 aangeboden
Werkgroepbijeenkomst 24 april 2014
1
Onderdeel
Verschil in programma voor de profielen
Beslismoment(en) profiel
Toelichting tijdens het gezamenlijke traject. Men is van mening dat beide profielen hiervan moeten weten. De verdieping van dat onderdeel voor het betreffende profiel is dan aan de orde na de “knip”. Team 2: Basiskerntaak 3 (Beheer) is voor beide profielen de kern van het dossier, voordat ze daarom op de eerste stage gaan moeten ze met dit onderwerp kennis hebben gemaakt. Tenslotte is dit de essentie van het beroep: voor de beeldvorming over het beroep is het van belang dat dit al vroeg in de opleiding behandeld wordt. B1 K1 (Ontwikkelen) is van een hoger abstractieniveau en daarmee ongeschikt om mee te beginnen, maar wel geschikt om aansluitend te worden aangeboden. De profielkerntaken voor ICT-beheerder moeten pas worden aangeboden na het keuzemoment voor één van beide profielen. MAAR: ook de netwerkbeheerder moet de kans krijgen om daarvoor al te ‘snuffelen’ aan de inhoud van deze profielkerntaken. Deels omdat de leerling anders wellicht onvoldoende beeld heeft van het betreffende beroep om gefundeerd een profiel te kiezen, deels omdat hij binnen zijn werkzaamheden ook te maken krijgt met ICT-beheerders en dus feeling met het beroep moet hebben. Team 1: Alle aanvullende eisen die in de basiskerntaken geformuleerd zijn voor de verschillende profielen komen na de keuze voor het profiel (halverwege jaar 2) aan de orde. Het eerste jaar wordt dus geheel gezamenlijk doorlopen. Team 2: De aanvullende eisen die in de basiskerntaken geformuleerd zijn voor de verschillende profielen komen vooral aan bod vanaf de splitsing halverwege jaar 2. Om de leerlingen echter een goed beeld van beide beroepen te laten vormen moet er voor de splitsing al wel aandacht zijn voor de verschillen. Team 1: e Na de 1 stage, halverwege jaar 2. Zo kan er het eerste jaar breed worden opgeleid. Na de eerste stage maakt de leerling de keuze voor een van beide profielen. Team 2: e Na de 1 stage, halverwege jaar 2. Na de stage dient de leerling een beeld te hebben welk profiel hij gaat kiezen en mogelijk ook al welk keuzedeel/welke keuedelen hij wil gaan volgen.
Indicatoren voor profielkeuze
Laatste blok van de opleiding
Opmerking team 2: om pragmatische/organisatorische redenen is de kans groot dat een onderwijsinstelling het beslismoment pas in leerjaar 3 positioneert. Voor de student is het echter beter halverwege jaar 2 een keuze te maken. Team 1: Afhankelijk van de voorkeur van de leerling wordt gekozen voor ICT-beheerder of Netwerk- en mediabeheerder. De school geeft daar geen dwingend advies in. Team 2: De keuze is aan de leerling. De onderwijsinstelling heeft de taak de leerling de kans te bieden zich een goed beroepsbeeld te vormen. Team 1: Voorbereiding op en examinering van basiskerntaken m.b.v. examenprojecten, eventuele herkansingen voor Nederlands, Engels en rekenen.
Werkgroepbijeenkomst 24 april 2014
2
Onderdeel
Toelichting Team 2: Het laatste blok staat in het teken van examinering van de kerntaken TIJDENS de bpv.
Bpv Voorbereiding bpv / beroepsoriëntatie
Team 1: Leerjaar 1, kwartaal 3: voorbereiding d.m.v. opstellen cv, zoeken van een stageplaats, schrijven sollicitatiebrief, voeren sollicitatiegesprek. In leerjaar 3 start de voorbereiding in kwartaal 1. De stage begint in kwartaal 3. Team 2: e Leerjaar 1, blok 3: voorbereiding 1 bpv (wat is bpv, doelstellingen/leerdoelen formuleren, cv maken, oriënteren op bedrijven, sollicitatiebrief schrijven, gesprekken voeren). e
Bpv
Leerjaar 3, eind blok 2/begin blok 3: voorbereiding 2 bpv, met nadruk op de voorbereiding op het afnemen van een Proeve van Bekwaamheid. Team 1: e BPV 1 1 jaar: 10 weken van 36 uur start in mei e 2 jaar: 10 weken van 36 uur start in augustus e e BPV 1 en 2 jaar mag bij hetzelfde bedrijf. Voordeel voor de leerling: zij kunnen daar vaak ook vakantiewerk doen. Vakantiewerk telt NIET als bpv. e BPV 2 3 jaar: 20 weken van 36 uur start in november en loopt tot april. Team 2: BPV 1 e 1 jaar: lintstage van ½ jaar (eventueel ¾ jaar), 3 dagen per week. De lintstage e loopt door in het 1 blok van het tweede jaar (na de zomervakantie). Er is gekozen voor lintstage. De leerling komt zo regelmatig terug op school, weet school en praktijk te verbinden, leert ook op school, onderhoudt onderwerpen als Nederlands, Engels, rekenen. Voor school is het voordeel dat de urennorm (FoV) zo goed te beheersen is. Lintstage is mede ingegeven door de eisen in FoV. Een lintstage maakt het makkelijker aan deze eisen (met name de urennorm) te voldoen. De ervaringen van de aanwezige onderwijsinstellingen is dat bedrijven lintstages helemaal geen probleem vinden. Bovendien kunnen twee leerlingen zo samen een hele week vullen (met 1 overlapdag voor onderlinge overdracht). Wanneer een onderwijsinstelling er toch voor kiest blokstages aan te bieden dan zou de bpv pas in het tweede jaar moeten starten. Leerlingen moeten dan alle bagage al ‘bij zich hebben’, ze komen niet tussendoor op de onderwijsinstelling terug. BPV 2 Blokstage vanaf april/mei De tweede stage is voor een deel ‘echt’ bpv (leren op de werkplek) maar voor een groot deel ook bedoeld voor examinering. Tijdens deze bpv wordt de PvB uitgevoerd met betrekking tot alle kerntaken. Mogelijkerwijs heeft de leerling dus te maken met verschillende bpv-bedrijven: niet alles kan altijd bij hetzelfde bedrijf.
Werkgroepbijeenkomst 24 april 2014
3
Onderdeel Werkzaamheden tijdens de stage en wat de stagiair kennen en kunnen voorafgaand aan de stage
Toelichting Team 1: BPV 1: voor beide profielen gelijk, voornamelijk werkzaamheden bij helpdesk, servicedesk. e Kennen en kunnen: Klantcontact, telefoon beantwoorden, 2 lijns storingen verhelpen BPV 2: gericht op werkzaamheden om het eindniveau te bereiken voor het gekozen profiel. Team 2: BPV 1: voor beide profielen geldt basiskerntaak 3. Mogelijk dat een gedeelte van basiskerntaak 1 aan bod komt. De leerlingen van beide profielen hebben in ieder geval ondersteunende lessen gehad omtrent Microsoft/Cisco/Linux.
Afstemming bpvperiodes
Urenverdeling i.r.t. Focus op Vakmanschap
Blokstage en/of lintstages: verbinden van leren op school en in het bedrijf
BPV 2: gericht op PvB. Team 1: De bpv-periodes zijn gespiegeld. BPV 1: kwartaal 4 jaar 1 + kwartaal 1 jaar 2 BPV 2: kwartaal 2 en 3 jaar 3 Op deze heeft manier heeft een bedrijf het hele jaar een stagiair en wordt de stageplaats optimaal benut. Team 2: De bpv moet verspreid worden over de leerjaren. Bewaak dat niet alle leerlingen tegelijkertijd weg of juist binnen zijn. Bij de lintstage heeft het de voorkeur om twee leerlingen te koppelen: zo vullen zij samen een hele week vullen (met 1 overlapdag voor onderlinge overdracht). Team 1: Mogelijke urenverdeling Jaar 1 – 720 uur school + 324 uur bpv = 1024 totaal Jaar 2 – 675 uur school + 324 uur bpv = 999 totaal Jaar 3 – 420 uur school + 648 uur bpv = 1068 totaal Team 2: Niet in detail besproken. Team 1: BPV 1 en 2: Blokstage van 36 uur per week, met een paar terugkommiddagen De school houdt contact met de leerling d.m.v. regelmatig bellen. Team 2: BPV 1: Lintstage van een half jaar, drie dagen in de week. BPV 2: blokstage hele laatste blok.
Werkprocessen/praktijk Volgorde werkprocessen en profielkerntaken
Inplanning werkproces
B1 K1 W1 B1 K1 W2 B1 K1 W3 B1 K1 W4 B1 K2 W1 B1 K2 W2 B1 K2 W3
Werkgroepbijeenkomst 24 april 2014
Start kwartaal ICTbeheerder Team 1 Team 2 6 1 6 1 6 1 6 1 6 1 6 1 6 1
Start kwartaal Netwerken mediabeheerder Team 1 Team 2 6 1 6 1 6 1 6 1 6 1 6 1 6 1
4
Onderdeel
Toelichting B1 K3 W1 B1 K3 W2 B1 K3 W3 B1 K3 W4 P1 K1 W1 P1 K1 W2 P1 K2 W1 P1 K2 W2 P1 K2 W3 Keuzedeel
1 1 1 1 2 7 7 7 2 7
1 1 1 1 7 7 7 7 7 6
1 1 1 1 2 7
2 7
1 1 1 1
6
Team 1: De volgorde waarin men werkt aan/start met de basiswerkprocessen en profielwerkprocessen wijkt af van de volgorde in het kd. Dit hangt samen met de moeilijkheidsgraad van de werkprocessen. e
Gestart wordt met basiskerntaak 3, omdat deze werkprocessen in de 1 bpv goed uitvoerbaar zijn. Bovendien is bij deze kerntaak voor beide profielen de inhoud vrijwel gelijk (afgezien van wat accentverschillen). Een aantal profielwerkprocessen voor de ICT-beheerder wordt aan beide profielen aangeboden (betreft P1 K1 W2 incidentmeldingen en P1 K2 W3 gebruikersprocedures). De aanwezigen waren met elkaar van mening dat ook de netwerkbeheerder de beginselen van deze werkprocessen moet meekrijgen, de verdieping is alleen voor de ICT-beheerder. Hetzelfde geldt voor P1 K1 W2 (betreft acceptatietest). Team 2: Starten met kerntaak 3 omdat dit de kern van het beroep is. Omdat uitgegaan wordt van een concentrisch opleidingsmodel start je in feite vanaf dag 1 met alle kerntaken. Dit wordt mede ingegeven doordat binnen ICT eigenlijk niet gedacht wordt in kerntaak, maar in processen. Een strikte scheiding tussen kerntaken is dan niet logisch. Ook hier is opgemerkt dat de netwerk- en mediabeheerder nog voor de profielkeuze op z’n minst ‘gesnuffeld’ moet hebben aan de profielkerntaken van de ICT-beheerder.
Keuzedelen (en examinering van keuzedelen)
Taal- en rekenen zouden in een regulier doorlopend programma aangeboden kunnen worden. Probeer hier en daar zeker een verbinding te maken met het beroep. Laat hiertoe de eigen docenten Nederlands de vakdocenten ICT ook scholen en reik hen handvatten aan waar in de vaklessen ook Nederlands te verwerken. Keuzedelen moeten worden geëxamineerd. Keuzedelen die genoemd zijn voor de profielen: ICT-beheerder
CE Ondernemerschap Security Digitaal forensisch onderzoek Doorstroom hbo
Werkgroepbijeenkomst 24 april 2014
Team 1 x
Team 2 x x
x
Netwerk- en mediabeheerder Team 1 Team 2 x x
X x x
5
Onderdeel
Toelichting Team 1: Start in kwartaal 7 met aanbieden van het keuzedeel, examinering in kwartaal 8 Team 2: e Vanaf vlak voor de 1 bpv kan gestart worden met keuzedelen. Er wordt vanuit gegaan dat de leerling vanaf dat moment weet welke richting hij op wil. Uiteraard is de start van een keuzedeel ook afhankelijk van het soort keuzedeel en de inhoud: een vreemde taal moet wellicht al eerder starten, terwijl een verdiepend keuzedeel pas in jaar drie relevant wordt. In een mogelijk keuzedeel met betrekking tot doorstroom zouden leren, bedrijfskundige modellen en ICT-inhoudelijke onderwerpen aan bod moeten komen.
Examinering Examinering algemeen
Team 1: In het begin van leerjaar 3 worden de verplichte centrale examens Nederlands, Engels en rekenen afgenomen en de verplichte instellingsexamens Nederlands en Engels. Er is daarna nog gelegenheid voor herkansing. Profielkerntaken worden voor de eindstage geëxamineerd, basiskerntaken worden na de eindstage geëxamineerd. Examinering van de kerntaken vindt op school plaats m.b.v. examenprojecten, vanwege de transparantie. Het voorkomt problemen in de beoordeling door een verschil in leerbedrijf en bijbehorende beoordelaars. Team 2: In het begin van leerjaar 3 worden de verplichte centrale examens Nederlands, Engels en rekenen afgenomen en de verplichte instellingsexamens Nederlands en Engels. Er is daarna nog gelegenheid voor herkansing.
Examinering in de BPV
Examinering van kerntaken van basis en profiel (praktijk)
Alle kerntaken (basis en profiel) worden in de vorm van een PvB (summatief) e afgenomen tijdens de 2 bpv. Uiteraard kan er ook gekozen worden om tussentijdse examens (formatief) in de opleiding in te plannen. Waak ervoor dat de formulering hieromtrent correct in de OER opgenomen is. Team 1: Alleen examinering op school m.b.v. examenprojecten, vanwege de transparantie. Het voorkomt problemen in de beoordeling door een verschil in leerbedrijf en bijbehorende beoordelaars. Team 2: Alles wordt geëxamineerd in de praktijk. Dit is de meest realistische plek om te beoordelen of de leerling functioneert als beginnend beroepsbeoefenaar. Voorgestelde examineringsmomenten: ICT-beheerder
Basiskerntaak 1 Basiskerntaak 2 Basiskerntaak 3 Profielkerntaak 1 Profielkerntaak 2 Keuzedeel 1
Werkgroepbijeenkomst 24 april 2014
Team 1 12 12 12 9 9 8
Team 2 11 11 11 12 12 10
Netwerk- en mediabeheerder Team 1 Team 2 12 12 12 12 12 12
8
10
6
Onderdeel
Examinering theorieexamens (ondersteunende kennis en vaardigheden voor het beroep)
Toelichting Team 1: Profielkerntaken worden voor de stage geëxamineerd. Basiskerntaken worden geëxamineerd na de stage, zodat de leerling in de stage op het gewenste eindniveau kan komen. Team 2: e Alles wordt gedurende de 2 bpv geëxamineerd. Tijdens de werkgroepsessie is gewerkt met de volgende specifieke kennis-/ vaardigheids-onderdelen: ICT-beheerder: - Communiceren met alle betrokkenen (zoals opdrachtgevers, ICT-collega’s, eindgebruikers, leveranciers) (ook in het Engels) - Toepassen brede kennis van open source en closed source software en open standaarden - Brede kennis van verschillende methodieken en/of tools voor het inrichten van de beheersprocessen van een servicedesk - Helicopterview ICT-werkzaamheden Netwerk- en mediabeheerder: - Specialistische kennis van en inzicht in het beveiligen van netwerk-/ mediainfrastructuur - Toepassen brede kennis van open source en closed source software en open standaarden Diepgaande, specialistische technische kennis van netwerken, media of netwerk-/mediainfrastructuur Documenteren Team 1: Er is geen uitspraak gedaan over het apart examineren van deze onderdelen.
Verplichte centrale examens Nederlands en Rekenen en Engels
Verplichte instellingsexamens Nederlands en Engels
Team 2: Er is geen uitspraak gedaan over het apart examineren van deze onderdelen. Team 1: Voor de verplichte centrale examinering voor Nederlands, Engels en rekenen e wordt gebruik gemaakt van de 2 examenmogelijkheid (najaar derde leerjaar). Er is e dan nog een herkansingsmogelijkheid in voorjaar/zomer 3 jaar (eventueel kan de leerling hiervoor van stage teruggeroepen worden). Team 2: Voor de verplichte centrale examinering voor Nederlands, Engels en rekenen e wordt gebruik gemaakt van de 2 examenmogelijkheid (najaar derde leerjaar). Er is e dan nog een herkansingsmogelijkheid in voorjaar/zomer 3 jaar (eventueel kan de leerling hiervoor van stage teruggeroepen worden). Team 1: De verplichte instellingsexamens Nederlands en Engels worden afgenomen in kwartaal 9, voor de bpv-periode. De leerling moet in zijn stageperiode veel schrijven. De ervaring leert dat dat gemakkelijker gaat als alle stof behandeld is en het examen achter de rug is. Team 2: De verplichte instellingsexamens Nederlands en Engels worden afgenomen in voor e de 2 bpv-periode.
Werkgroepbijeenkomst 24 april 2014
7
Onderdeel
Toelichting
Ondersteunende kennis en -vaardigheden Ondersteunende kennis en vaardigheden:
Tijdens de werkgroepsessie is gewerkt met de volgende (specifieke) kennis-/ vaardigheidsonderdelen:
- beroeps specifieke kennis en vaardigheden - Nederlands, Engels, Rekenen generiek en voor beroep - Loopbaan en burgerschap
ICT-beheerder: Nederlands voor het beroep Rekenen voor het beroep Engels voor het beroep Loopbaan en burgerschap Communiceren met alle betrokkenen (zoals opdrachtgevers, ICT-collega’s, eindgebruikers, leveranciers) (ook in het Engels) Toepassen brede kennis van open source en closed source software en open standaarden Brede kennis van verschillende methodieken en/of tools voor het inrichten van de beheersprocessen van een servicedesk Helicopterview ICT-werkzaamheden Netwerk- en mediabeheerder: Nederlands voor het beroep Rekenen voor het beroep Engels voor het beroep Loopbaan en burgerschap Specialistische kennis van en inzicht in het beveiligen van netwerk-/ mediainfrastructuur Toepassen brede kennis van open source en closed source software en open standaarden Diepgaande, specialistische technische kennis van netwerken, media of netwerk-/mediainfrastructuur Documenteren De planning van de kwartalen, waarin wordt gestart met de kennis-/vaardigheidsonderdelen: Onderdeel ICT-beheerder Netwerk- en mediabeheerder Team 1 Team 2 Team 1 Team 2 Nederlands voor het beroep 5 1 5 1 Rekenen voor het beroep 5 1 5 1 Engels voor het beroep 5 1 5 1 Loopbaan en burgerschap 1 1 1 1 Toepassen brede kennis van open 3 2 3 2 source en closed source software en open standaarden Communiceren met alle betrokkenen 6 4 (zoals opdrachtgevers, ICT-collega’s, eindgebruikers, leveranciers) (ook in het Engels) Brede kennis van verschillende 2 7 methodieken en/of tools voor het inrichten van de beheersprocessen van een servicedesk Helicopterview ICT-werkzaamheden 6 9 Specialistische kennis van en inzicht in 8 7 het beveiligen van netwerk-/
Werkgroepbijeenkomst 24 april 2014
8
Onderdeel
Toelichting mediainfra-structuur Diepgaande, specialistische technische kennis van netwerken, media of netwerk-/ mediainfrastructuur Documenteren
8
5
2
1
Team 1: Brede kennis van verschillende methodieken en/of tools voor het inrichten van de beheersprocessen van een servicedesk (voor ICT-beheerder) en Documenteren (voor Netwerk- en mediabeheerder) worden beide al in kwartaal 2 aangeboden tijdens het gezamenlijke traject. Men is van mening dat beide profielen hiervan moeten weten. De verdieping van dat onderdeel voor het betreffende profiel is dan aan de orde na de “knip”. Team 2: Er is als team niet heel specifiek gekeken naar de aangeleverde vakkennis en vaardigheden. Wel is opgemerkt dat er aandacht moet zijn voor certificeringslijnen zoals Linux, Cisco, Microsoft. Ook zou bedrijfskunde aan bod moeten komen. Deze kennis/vaardigheidsaspecten zijn niet zozeer gekoppeld aan specifieke werkprocessen, maar komen overal voor. Per project zou gekeken moeten worden of het relevant is. Een netwerk- en mediabeheerder zou zich na het kiezen voor deze richting ook moeten verdiepen in CCNA, Cisco, e.d.
Dekking materialen Stichting Praktijkleren Dekking leermaterialen en exameninstrumenten Stichting Praktijkleren
Bij Stichting Praktijkleren wordt momenteel (eind 2014) samen met de scholen hard gewerkt aan de ontwikkeling van nieuwe examenmatrijzen. Daarnaast worden scholen in de eerste kenniskringen van 2015 geraadpleegd over het te plannen leermiddelenaanbod voor de nieuwe kwalificatiedossiers.
Werkgroepbijeenkomst 24 april 2014
9