Toelichting voorbeeldcurriculum Commercie Profielen Commercieel medewerker (CM) (niveau 3) (Junior) accountmanager (JAM) (niveau 4) Onderdeel
Toelichting
Algemeen Aandachtspunten bij dit curriculum
-
-
-
-
-
-
-
-
-
e
Bij het profiel Commercieel medewerker speelt de vraag of er in het 1 leerjaar al dan niet stage gelopen moet worden. Zowel het onderwijs als het bedrijfsleven twijfelen hieraan gezien de houding en bijvoorbeeld het kennisen taalniveau van deelnemers. Om het beroep te leren kennen is stage wel nodig vindt de werkgroep. Ook kan stage helpen bij het ontwikkelen van de juiste beroepshouding. Er is een grote voorkeur voor blokstage van 5 dagen per week en bedrijven geven aan dat zij graag ook in de zomervakantie stagiair hebben en graag vaker dezelfde stagiairs. Vanuit de werkgroep wordt dat laatste niet aanbevolen; men vindt het voor de deelnemer beter als deze met verschillende bedrijven kennismaakt. Wat betreft de 1e bpv (voor m.n. Commercieel medewerker) is besproken of een combinatie van 3 à 4 dagen stage en 1 dag school geschikt is; dit wordt niet echt geschikt geacht omdat de deelnemers dan vermoeid zijn en deze dag gebruiken om bij te komen. Scholing van docenten en deelnemers op het gebied van bijv. online marketing wordt belangrijk gevonden. Een aantal scholen maakt zich wat betreft het profiel Commercieel medewerker zorgen als het gaat om het creëren van een driejarig traject. Men vindt de omvang van wat geleerd moet worden daarvoor te mager. Men wil de mogelijkheid om versnelde trajecten aan te bieden. Na de schoolsessies is bekend geworden dat dat er beter gesproken kan worden van een bandbreedte van 2 tot 3 jaar voor de niveau 3 opleidingen. Elke onderwijsinstelling moet in ieder geval een programma van 3 jaar hebben klaarliggen voor deelnemers die hier behoefte aan hebben. De bpv voor deze profielen (CM en JAM) is vaak in dezelfde periode ingepland. Let op: is het aantal beschikbare leerbedrijven en leerwerkplekken daarvoor voldoende?. Tijdens de werkgroepsessie is gesproken over het koppelen tijdens de bpv van een 1e jaars deelnemer aan een 3e jaars deelnemer. Gezien de voorgestelde planning is dat nu niet mogelijk. Koppelen van een 1e jaars aan een 2e jaars is wel mogelijk; het verschil aan kennis en ervaring tussen de deelnemers is dan echter niet echt groot. Tijdens de school- en werkgroepsessie(s) zijn de (ECABO-)profielen Contactcenter medewerker en Intercedent niet aan de orde geweest. Hiervoor is dus nog geen voorbeeldcurriculum ontwikkeld. Hetzelfde geldt voor de (KCH-)profielen Vestigingsmanager groothandel en Assistent-manager internationale handel. Tijdens de schoolsessies is soms met twee verschillende kd’s gewerkt; het kd Commercie en het kd Marketing, communicatie en evenementen. De opleidingsprogramma’s zijn daarbij echter niet gecombineerd. Tijdens de werkgroepsessie is uitgegaan van een curriculum voor Commercie en een curriculum voor Marketing, communicatie en evenementen. Tijdens de werkgroepsessie is besproken of een brede basis(periode) mogelijk is voor het kd Commercie en het kd Marketing, communicatie en evenementen. Er zijn grote verschillen en de overeenkomsten worden niet direct gezien. De conclusie is dat daarvoor zo nodig dieper dan op werkprocesniveau naar de verwantschap gekeken zou moeten worden.
Werkgroepbijeenkomst 26 november 2013
1
Onderdeel Gekozen opleidingsmodel:
Dossier brede start (basiskerntaken)
Verschil tussen programma voor profiel Commercieel medewerker en (Junior) acountmanager Beslismoment(en)
Indicatoren voor profielkeuze
Laatste blok van de opleiding
Toelichting In het voorbeeldcurriculum wordt niet gekozen voor een concentrisch opleidingsmodel. Bij de planning wordt wel rekening gehouden met de moeilijkheidsgraad van de verschillende werkprocessen en het feit of een deelnemer met weinig of veel instructie/weinig of veel kennis van een bedrijf al dan niet snel aan de slag kan met het werkproces. Zie ook Beslismoment. Er is gekozen voor een gezamenlijke start voor de twee profielen. De basiswerkprocessen zijn, met uitzondering van B1 K2 W3 (voert verkoopgesprekken), in dezelfde perioden ingepland. B1 K2 W3 is voor Commercieel medewerker in periode 6 ingepland, voor (Junior) accountmanager in periode 8; bij (Junior) accountmanager gaat dit werkproces inhoudelijk een stuk dieper, wat dit verschil verklaart. De basiswerkprocessen voor de Commercieel medewerker en (Junior) accountmanager verschillen qua diepgang en de (Junior) accountmanager heeft een extra profieltaak.
In periode 6 ontstaat er op werkprocesniveau een klein verschil tussen Commercieel medewerker en (Junior) accountmanager. Qua diepgang is er al eerder een verschil in de werkprocessen; feitelijk al vanaf periode 1. Waar en wanneer die verschillen in het curriculum vormgegeven worden moet bepaald worden. Er kan daarbij gekozen worden voor een concentrisch model waarbij alle deelnemers eerst ‘de echte basis’ krijgen aangeleerd, waarna vervolgens de verdieping voor de afzonderlijke profielen wordt aangeboden. Als het kan wil men al eerder differentiëren zodat rekening gehouden wordt met de mogelijkheden van de deelnemers. Op dit moment zijn groepsgrootte en de daarmee samenhangende financiën echter zaken die belemmerend werken. Mogelijk dat in toekomst bijvoorbeeld simulaties differentiatie mogelijk maken. Uit de curriculumsessies op locatie kwam naar voren: het vooropleidingsniveau van kandidaten c.q. mbo 2 of 3, verschillende vmboniveaus eventuele aanvullende proeven voor Rekenen en Nederlands de resultaten bij de diagnostische toetsen in het eerste leerjaar beoordeling op houding. e De laatste twee perioden bestaat uit de afronding van de 3 bpv, de centrale examinering van Nederlands, Rekenen, Engels (JAM), examinering van basiskerntaak 2, profielkerntaak 1 (JAM) en examinering van het keuzedeel.
Bpv Voorbereiding bpv / beroepsoriëntatie
Voor alle bpv-periodes geldt dat goed Nederlands (o.a. inzicht in het verschil tussen formeel en informeel taalgebruik) noodzakelijk is. Men wordt voorbereid op zakelijk telefoneren, het schrijven van stukjes tekst en de tijdens de bpv uit te voeren taken (beginnend bij de gemakkelijkste werkprocessen). De voorbereiding op de eerste en tweede bpv-periode start in periode 2 (december/januari) van het eerste schooljaar. De algemene voorbereiding op die bpv bestaat onder meer uit: oriënteren geschikte bedrijven opstellen van een cv solliciteren.
Werkgroepbijeenkomst 26 november 2013
2
Onderdeel BPV 1, 2, 3
Toelichting Voor beide profielen zijn drie bpv-perioden ingepland. De situering van de bpvperioden is voor beide profielen gelijk. Tijdens de laatste bpv-periode worden ook examens ingepland; zowel die voor Nederlands en Rekenen als voor basis- en profielkerntaken. De eerste en tweede bpv-periode zou zich met name moeten richten op kennismaking met een bedrijf, aanleren juiste werkhouding en op onderdelen van de basiswerkprocessen (verzamelen klant-, product-, marktinformatie, acquireren, promotie- en webcare-activiteiten). De derde bpv-periode kan gericht worden op de resterende werkprocessen, inclusief de profielkerntaak (JAM) en het keuzedeel/de keuzedelen.
Afstemming bpvperiodes over drie leerjaren
Urenverdeling i.r.t. Focus op Vakmanschap
Tijdens alle bpv-perioden wordt aandacht besteed aan de Nederlandse taal (mondeling en schriftelijk). In alle leerjaren vindt bpv plaats. De eerste en tweede bpv-periode vinden direct na elkaar plaats. De periodes die voor de bpv gekozen zijn vallen bijna geheel samen met de periodes die voor de bpv voor het kd Marketing, communicatie en evenementen gekozen zijn. Dit zou praktische problemen kunnen veroorzaken m.b.t. de beschikbaarheid van bpv-plekken. In het voorbeeldcurriculum wordt voor beide profielen uitgegaan van: Leerjaar 1 Maximaal 300 uur bpv in periode 4. Over de precieze duur is geen uitspraak gedaan. Leerjaar 2: Aan het begin van het schooljaar bpv(450 uur), dus aansluitend op de bpv van het eerste leerjaar. Wel vindt in de eerste weken van het nieuwe schooljaar een voorbereiding plaats op de bpv. (zie je niet in het voorbeeldcurriculum, maar er was wel overeenstemming over bij de werkgroepleden)
Blokstage en/of lintstages: verbinden van leren op school en in het bedrijf
Leerjaar 3: Start bpv in periode 10 en loopt door (450 uur). De voorbereiding vindt plaats vanaf augustus van het derde leerjaar. Blokstage. Dit wordt het meest efficiënt geacht. De deelnemer kan zich dan concentreren op theorie of praktijk. De ervaring is dat een terugkomdag op school niet goed werkt; deelnemers zijn dan vol van de bpv en staan niet open voor theorie.
Werkprocessen/praktijk Volgorde werkprocessen en profieltaken
De volgorde waarin met werkt aan/start met de basiswerkprocessen en profielwerkprocessen wijkt af van de volgorde in het kd. (Het profiel Commercieel medewerker heeft alleen basiswerkprocessen.) Dit hangt samen met de moeilijkheidsgraad van de werkprocessen. Inplanning werkproces PERIODE BIJ CM PERIODE BIJ JAM B1 K1 W1 1 1 B1 K1 W2 8 8 B1 K2 W1 6 6 B1 K2 W2 3 3 B1 K2 W3 6 8 B1 K2 W4 7 7 B1 K2 W5 1 1 B1 K3 W1 9 9 B1 K3 W2 6 6
Werkgroepbijeenkomst 26 november 2013
3
Onderdeel
Keuzedelen (en examinering van keuzedelen)
Toelichting B1 K3 W3 B1 K3 W4 P4 K1 W1 P4 K1 W2 P4 K1 W3 P4 K1 W4 P4 K1 W5 Keuzedeel 1
3 3
1 (extra mvt) 6 (CE Ondernemerschap)
3 3 7 8 9 10 9 6 (CE Ondernemerschap) 10 (voorbereiding hbo)
Gestart wordt dus met het verzamelen van klant-, product- en marktinformatie (B1 K1 W1) en het verzorgen van het (interne) ordertraject (B1 K2 W5). De profieltaak voor de (Junior) accountmanager is ingepland vanaf periode 7; dus vanaf de tweede helft van het tweede leerjaar. Het evalueren van accountplannen komt het laatst aan de orde. De keuzedelen moeten geëxamineerd worden. Verder is er tijdens de schoolsessies en de werkgroepbijeenkomst vanuit gegaan dat wat betreft Nederlands en Rekenen ook voor het niveau 3 profiel Commercieel medewerker 3F zou (blijven) gelden als beroepsniveau. Inmiddels is echter in de stuurgroep Commercie bepaald dat voor niveau 3 niet meer wordt afgeweken van het generieke niveau en dat dus 2F de eis wordt. Wel krijgen deelnemers de mogelijkheid om een keuzedeel Nederlands (hoger niveau) en Rekenen 3F te kiezen. Keuzedelen die gekoppeld worden aan de profielen zijn: CM JAM Inleiding financiële X x dienstverlening Branchedifferentiatie X x textiel Hout-, plaat- en X x bouwmaterialen 1 en 2 Showroomverkoop x Nederlands (hoger x niveau) Rekenen 3F x e e Extra mvt X (2 mvt) X (3 mvt) CE Ondernemerschap X x CE Internationaal I X CE Internationaal II x Voorbereiding hbo x De examinering van keuzedelen is gepland aan het eind van de opleiding, in periode 12. In de paritaire commissie ECABO pleit het onderwijs ervoor om bij het bepalen van de studiebelastingsuren van de keuzedelen niet te gemakkelijk voor 720 sbu te kiezen; daarmee wordt namelijk de mogelijkheid afgesloten om meer dan een keuzedeel te kiezen. Men geeft de voorkeur aan twee keuzedelen binnen een opleiding.
Examinering Examinering algemeen
Opvallend is dat tijdens de schoolsessies bijna altijd gekozen is voor examinering op school. Als argument wordt hiervoor gegeven dat borging van de kwaliteit van praktijkexaminering moeilijk is; men vreest het oordeel van de Onderwijsinspectie. Ook door de werkgroep wordt gekozen voor vooral examinering op school, waarbij
Werkgroepbijeenkomst 26 november 2013
4
Onderdeel
Formatieve toetsing/diagnostische toetsen
Examinering van kerntaken van basis en profiel (praktijk)
Examinering theorieexamens (ondersteunende kennis en vaardigheden voor het beroep)
Verplichte centrale examens Nederlands en Rekenen en Engels Verplichte instellingsexamens Nederlands en Engels
Toelichting er eventueel wel een combinatie met praktijkexaminering (proeven van bekwaamheid) mogelijk is. Tijdens de schoolsessies heeft een van de scholen aangegeven ICT en media en webcarewerkzaamheden apart te willen toetsen. Verder zijn er opmerkingen gemaakt over de huidige toetspraktijk en over het aanbod van Stichting Praktijkleren. Voor diagnostische toetsen zijn door de werkgroep geen momenten aangewezen. Gezien het feit dat o.a. op basis van diagnostische toetsen wel wordt bepaald of een deelnemer het profiel Commercieel medewerker of (Junior) accountmanager gaat volgen, dienen deze wel uiterlijk in het tweede leerjaar ingepland te worden. Voorgestelde examineringsmomenten: PERIODE BIJ CM PERIODE BIJ JAM Basiskerntaak 1 8 8 Basiskerntaak 2 11 11 Basiskerntaak 3 9 9 Profielkerntaak 1 11 Keuzedeel 1 12 12 Er wordt bewust voor gekozen om niet al in het eerste jaar te examineren. Gezien de planning van het leerproces is het ook niet mogelijk om kerntaken in het eerste leerjaar af te ronden. e Tijdens de 3 bpv-periode worden examendagen ingepland; bijvoorbeeld voor Nederlands en Rekenen. Dit wordt haalbaar geacht omdat deelnemers zich op deze examens niet echt gericht kunnen voorbereiden en tijdens de bpv toch met Nederlands en Rekenen bezig zijn. Tijdens de werkgroepsessie is uitgegaan van de volgende specifieke kennis-/ vaardigheidsonderdelen: CM: Kennis Commercie Basisvaardigheid Gegevensverzameling en onderzoek ICT en media vaardigheden Basisvaardigheden Verkoop JAM: Specialistische kennis Commercie Specialistische vaardigheid Gegevensverzameling en onderzoek Specialistische vaardigheden ICT en media Specialistische vaardigheden Verkoop en accountmanagement Extra moderne vreemde taal Of deze onderdelen apart getoetst worden is nog niet bepaald. Uit de startmomenten is wel op te maken dat ook hier sprake is van het gelijk oplopen van CM en JAM, waarna er voor JAM een verdieping plaatsvindt. De verplichte centrale examens voor Nederlands, Rekenen en Engels (alleen JAM) e is ingepland in de periode 11 (2 helft van het derde leerjaar). Eventueel kan dan in periode 12 herkanst worden. De verplichte instellingsexamens Nederlands en Engels is gepland in periode 9 (eerste trimester derde leerjaar).
Werkgroepbijeenkomst 26 november 2013
5
Ondersteunende kennis en vaardigheden Ondersteunende kennis en vaardigheden:
Wat betreft de start met deze kennis-/vaardigheidsonderdelen is door de werkgroep de volgende planning gemaakt: Start met onderdeel in periode (Specialistische) kennis Commercie (Specialistische) vaardigheid Gegevensverzameling en onderzoek (Specialistische) vaardigheden ICT en media (Specialistische) vaardigheden Verkoop (en accountmanagement) e e Extra (1 of 2 ) moderne vreemde taal
Ondersteunende kennis en vaardigheden: - beroeps specifieke kennis en vaardigheden - NL, Engels, Rekenen generiek en voor beroep - Loopbaan en burgerschap
CM
JAM
1
6
1
7
1
7
2
7
2 (Engels voor het beroep) 1 keuzedeel mvt
1 (2 mvt)
e
Hierboven, bij het onderdeel ´Examinering theorie-examens (ondersteunende kennis en vaardigheden voor het beroep)´ staat op welke gebieden ondersteunende kennis en vaardigheden nodig zijn voor het beroep en op welk moment daarmee volgens de werkgroep gestart kan worden. Wat betreft Nederlands, Rekenen, Engels (alle drie ook met beroepsgerichte invulling) en Loopbaan en burgerschap is voor de volgende startmomenten gekozen: Start in periode CM JAM Nederlands 2 (2F) 2 (3F) Rekenen 1 (2F) 1 (3F) Engels 2 2 L&B 1 1 Het aanbod van kennis en vaardigheden loopt door tot het moment van examinering in periode 11. L & B loopt door gedurende het gehele opleidingstraject.
Dekking materialen Stichting Praktijkleren Dekking leermaterialen en exameninstrumenten Stichting Praktijkleren
Bij Stichting Praktijkleren wordt momenteel (eind 2014) samen met de scholen hard gewerkt aan de ontwikkeling van nieuwe examenmatrijzen. Daarnaast worden scholen in de eerste kenniskringen van 2015 geraadpleegd over het te plannen leermiddelenaanbod voor de nieuwe kwalificatiedossiers.
Werkgroepbijeenkomst 26 november 2013
6
