Toegangsnummer: 163
Inventaris van de archieven van de Gemeentelijke, na 1 september 1919 Rijks-HBS te Schiedam, van 1967-1973 Rijksscholengemeenschap, daarna RSG Schravenlant, 1869-1991
J. de Jong, H.M.A. Kruse Gemeentearchief Schiedam 1983, 2003, 2013 This finding aid is written in Dutch.
2
HBS, SG Schravenlant
163
163
HBS, SG Schravenlant
3
I N H O U D S O P G AV E BESCHRIJVING VAN HET ARCHIEF................................................................................5 AANWIJZINGEN VOOR DE GEBRUIKER........................................................................6 Openbaarheidsbeperkingen..........................................................................................6 Wijze van citeren...........................................................................................................6 Archiefvorming...................................................................................................................7 Geschiedenis van de archiefvormer..............................................................................7 Inhoud en structuur van het archief...................................................................................8 Verantwoording van de bewerking................................................................................8
BESCHRIJVING VAN DE SERIES EN ARCHIEFBESTANDDELEN...............................................11 I. Stukken van algemene aard.........................................................................................11 Jaarverslagen........................................................................................................................11 Notulen..................................................................................................................................11 Correspondentie....................................................................................................................11
II Stukken betreffende bijzondere onderwerpen..............................................................12 1 Hulpmiddelen voor de uitvoering van de taak.....................................................................12 1.1 Reglementering..........................................................................................................12 1.2 Personeel...................................................................................................................12 1.3 Gebouwen..................................................................................................................12 1.4 Financiële administratie..............................................................................................13 2 Uitvoering van de taak........................................................................................................13 2.1 Leerlingenadministratie...............................................................................................13 2.2 Onderwijs....................................................................................................................14 Algemeen.....................................................................................................................14 Lesroosters en lesprogramma's...................................................................................14 Examens en studieresultaten.......................................................................................15 2.3 Jubilea, feesten en bijzondere schoolactiviteiten........................................................15
Documentatie...................................................................................................................17 Foto's...............................................................................................................................18
163
HBS, SG Schravenlant
Beschrijving van het archief
Beschrijving van het archief Naam archiefblok: Gemeentelijke, na 1 september 1919 Rijks-HBS te Schiedam, van 1967-1973 Rijksscholengemeenschap, daarna RSG Schravenlant, 1869-1991 Periode: 1869-1991 Archiefbloknummer: 163 Omvang: 3m Taal van het archiefmateriaal: De taal van de stukken is Nederlands. Archiefbewaarplaats: Gemeentearchief Schiedam
5
6
HBS, SG Schravenlant
163
AANWIJZINGEN VOOR DE GEBRUIKER
AANWIJZINGEN VOOR DE GEBRUIKER Foto’s die deel uitmaken van dit archief zijn, onder het aangegeven beeldnummer, raadpleegbaar via de digitale beeldbank. Examenroosters en begeleidende brieven, 1870-1911 zijn opgesteld door de inspecteur van het middelbaar onderwijs, toegezonden aan de Commissie van Toezicht op het Middelbaar Onderwijs en daarom in dat archief opgenomen. Het verslag over de staat van het onderwijs is een inhoudelijk verslag over de leerlingen, docenten en het gebouw, en is gericht aan de Commissie van Toezicht op het Middelbaar Onderwijs. Het verslag over de toestand van het onderwijs is een cijfermatig verslag, met onder meer vermelding van aantallen leerlingen per studierichting en klassenaantal. Het werd opgesteld aan het eind van het kalenderjaar ter informatie van de onderwijsinspectie en de gemeenteraad. Openbaarheidsbeperkingen
OPENBAARHEIDSBEPERKINGEN Dit archief is volledig openbaar Wijze van citeren
WIJZE VAN CITEREN Verwijzing naar archiefstukken van dit archief geschiedt door (eerste maal altijd volledig): Gemeentearchief Schiedam, Archief van de Gemeentelijke HBS, na 1919 Rijks-HBS, na 1967 Scholengemeenschap Schravenlant, 1869-1991, inv.nr....: of (verkort) GA Schiedam, archief HBS, SG Schravenlant, inv.nr....
163
HBS, SG Schravenlant
7
Archiefvorming
Archiefvorming Geschiedenis van de archiefvormer
GESCHIEDENIS VAN DE ARCHIEFVORMER In 1863 aanvaardde de Tweede kamer de wet op het Middelbaar Onderwijs. Deze wet, opgesteld door minister van Binnenlandse Zaken Thorbecke, is van grote invloed geweest op de ontwikkeling van het onderwijs in Nederland. De wet beoogde het bestaande openbaar onderwijs, dat organisatorisch versnipperd en van ongelijke kwaliteit was, te reorganiseren. In gemeenten met meer dan tienduizend inwoners zou gelegenheid moeten zijn tot het volgen van onderwijs aan “burgerscholen”en “burgeravondscholen”. Daarnaast werden er regels gegeven voor “hogere burgerscholen”, polytechnische scholen en landbouwscholen. Op 23 juli 1867 besloot de Schiedamse gemeenteraad tot oprichting van een Hogere Burgerschool (HBS) en een Burgeravondschool (BAS). Het schoolgebouw kwam te staan aan de Overschiesestraat nr. 2 en op 1 september 1869 kon de driejarige cursus beginnen. Reeds in 1870 besloot men de cursusduur te verlengen tot vijf jaar. Op 1 september 1919 kwam de HBS in beheer van de Rijksoverheid en werd hierdoor Rijks-HBS. Op 1 september 1950 startte een opleiding speciaal voor meisjes: de Middelbare Meisjesschool (MMS). De “Mammoetwet” uit 1968 reorganiseerde het gehele middelbare onderwijs en betekende de geleidelijke opheffing van HBS en MMS. Vanaf dat jaar was er sprake van Rijksscholengemeenschap, vanaf juli 1973 met de naam Schravenlant. Op 1 januari 1991 werd het Scholengemeenschap Schravenlant waarmee het weer een gemeentelijke school werd. Lijst van directeuren 3 mei 1869 - 9 februari 1890 J. Steynis 1 januari 1891 - 1 september 1902 Dr. A.A. Beekman 1 september 1902 – 1 september 1921 M. Horn 1 september 1921 – 1 februari 1938 M.W. van Gelder 1 februari 1938 – 1 oktober 1945 Dr. U. Schults 1 augustus 1946 – 1 januari 1966 Dr. R. Oort 1 januari 1966 – 24 september 1976 Dr. W. Spronk 1 oktober 1976 - 31 juli 2003 Ir. R. van der Meijden 1 augustus 2003 – 1 augustus 2011 H. Kapoen 1 augustus 2011- heden J. van Beveren
8
HBS, SG Schravenlant
163
Inhoud en structuur van het archief
Inhoud en structuur van het archief Verantwoording van de bewerking
VERANTWOORDING VAN DE BEWERKING Het archief is in 1977 overgedragen aan het Rijksarchief in Zuid-Holland, waar het geïnventariseerd is. In 1992 zijn de stukken uit de periode 1869-1919, toen de school onder gemeentelijk beheer viel, overgedragen aan het Gemeentearchief Schiedam. In 2004 heeft het Nationaal Archief de stukken van na 1919 in bruikleen gegeven aan het Gemeentearchief, zodat het archief zich na twaalf jaar weer in één archiefbewaarplaats bevindt. De oorspronkelijke inventaris van J. de Jong is herzien. Stukken behorend tot het archief van de Commissie van Toezicht op het Middelbaar Onderwijs die zich bevonden in het archief van de HBS, zijn opgenomen in het archief van de Commissie van Toezicht 126. Dit betreft de oorspronkelijke inventarisnummers 2-44, 72, 95 en 106. In 2006 is door de heer J.J. Zwanenburg, hoofdadministrateur van de school, aanvullend archiefmateriaal overgedragen uit de periode 1869-1991, waaronder de notulen van de plenaire en rapportvergaderingen van 1926-1978 en correspondentie uit de jaren 1932-1937. Bij de bewaargeving van het archief van de leerlingenvereniging in 2011 is een aantal stukken van de vereniging die vermengd waren met het HBS-archief teruggebracht naar het archief van de leerlingenvereniging “Onder Ons”. Dit betreft de oorspronkelijke inventarisnummers 85 en 87. De toegang op het verenigingsarchief is achter deze inventaris opgenomen. Niet opgenomen zijn: dubbelen, kranten, postbewijsstukken, blanco formulieren Concordans Concordans op de inventaris van J. de Jong, verschenen in inventarisreeks nr. 28 van het Rijksarchief in Zuid –Holland, 1983 oud inv.nr. 1, is nieuw inv.nr. 2 oud inv.nr. 45, is nieuw inv.nr. 53 oud inv.nr. 46, is nieuw inv.nrs. 54,62 oud inv.nr. 47, is nieuw inv.nr. 58 oud inv.nr. 48, is nieuw inv.nr. 73 oud inv.nr. 49, is nieuw inv.nr. 36 oud inv.nr. 50, is nieuw inv.nrs. 14-15, 32, 79 oud inv.nr. 51, is nieuw inv.nr. 76 oude inv.nrs. 52-71, foto's , nu raadpleegbaar in de beeldbank oud inv.nr. 74, is nieuw inv.nr. 76 oud inv.nr. 76, is nieuw inv.nr. 37 oud inv.nr. 78, is nieuw inv.nr. 63 oud inv.nr. 79, is nieuw inv.nr. 59 oud inv.nr. 80, is nieuw inv.nr. 71 oud inv.nr. 81, is nieuw inv.nr. 16 oud inv.nr. 82, is nieuw inv.nr. 72 oud inv.nr. 83, is nieuw inv.nr. 13 oud inv.nr. 84, is nieuw inv.nr. 80 oud inv.nr. 86, is nieuw inv.nr. 26 oud inv.nr. 88, is nieuw inv.nr. 74 oud inv.nr. 89, is nieuw inv.nr. 65 oud inv.nr. 90, is nieuw inv.nr. 33
163 oud inv.nr. 92, is nieuw inv.nr. 55 oud inv.nr. 93, is nieuw inv.nr. 66 oud inv.nr. 96, is nieuw inv.nr. 1 oud inv.nr. 98, is nieuw inv.nr. 56 oud inv.nr. 99, is nieuw inv.nr. 48 oud inv.nr. 100, is nieuw inv.nr. 61 oud inv.nr. 101, is nieuw inv.nr. 50 oud inv.nr. 102, is nieuw inv.nr. 81 oud inv.nr. 105, is nieuw inv.nr. 25
HBS, SG Schravenlant
9
HBS, SG Schravenlant
163
11
Beschrijving van de series en archiefbestanddelen
Beschrijving van de series en archiefbestanddelen I. Stukken van algemene aard
I. STUKKEN VAN ALGEMENE AARD Jaarverslagen
JAARVERSLAGEN Verslagen over de staat van het onderwijs aan de HBS, 1869-1887, 1889, 1891-1937, 1966.
1
1 pak
2-3
Statistische gegevens en verslagen omtrent de toestand van het onderwijs aan de HBS en, tot 1890, de Burger Avondschool, 1871-1885, 1890-1959. 2 pakken 21871-1885, 1890-1929. 31930-1959.
Notulen
NOTULEN 4-5
Notulen van de Commissie voor het Toelatingsexamen, 1903-1918, 1928-1943, 1945-1946. 41903-1918. 51928-1943, 1945-1946.
2 delen
6-8
Notulen van de rapport- en, tot augustus 1976, de plenaire vergaderingen van directeur en leraren, 1926-1978. 3 delen 61926 juni 3 - 1956 juli 10. 71956 december 20 - 1974 juni 24. 81974 december 17 - 1978 juli 4. 9 Presentielijsten van de plenaire vergaderingen, 1975-1982, 1987-1991. 1 omslag Correspondentie
CORRESPONDENTIE 10-12
Minuten van uitgaande stukken, 1932-1938. 101932 augustus 16 - 1933 december 29. 111934 januari 2 - 1935 december 9. 121936 januari 17 - 1938 januari 27.
3 pakken
HBS, SG Schravenlant
12
163
II Stukken betreffende bijzondere onderwerpen
II STUKKEN BETREFFENDE BIJZONDERE ONDERWERPEN 1 Hulpmiddelen voor de uitvoering van de taak
1 HULPMIDDELEN VOOR DE UITVOERING VAN DE TAAK 1.1 Reglementering
13
1.1 REGLEMENTERING Reglement van toelating van leerlingen, met toelichting, z.j.
1 omslag
1.2 Personeel
14
1.2 PERSONEEL Lijst houdende opgave van directeuren, leraren en ander personeel verbonden aan de HBS in de periode 1869-1949, 1949. 1 omslag
15
Akte van ontslag als directeur vande gemeentelijke HBS en akte van benoeming tot directeur van de Rijks-HBS van M. Horn, 1919. 1 omslag
16
Stukken betreffende de pensioenrechten van S. Koning-Bras, werkvrouw zonder schriftelijke aanstelling, 1922, 1930. 1 omslag
17
Register houdende opgave van salarissen van onderwijzend en nietonderwijzend personeel, 1928-1946. 1 band
18
Register houdende opgave van de diensttijd en inhouding volgens art. 14 AB op het loon van de werkvrouwen, 1935-1937. 1 deel
19
Stukken betreffende benoeming, bevordering en ontslag van leraren en nietonderwijzend personeel, 1946-1964. 1 omslag
1.3 Gebouwen
20
21
1.3 GEBOUWEN Stukken betreffende de schenking van het schoolgebouw en de inventaris door de gemeente aan het Rijk, 1919. 1 omslag Bouwkundige tekening betreffende de uitbreiding van het schoolgebouw met een vleugel, 1921. 1 stuk N.B.: Niet uitgevoerd
22
Stukken betreffende het gebruik en de staat van onderhoud van het schoolgebouw aan de Overschiesestraat, 1939, 1947, 1953-1965. 1 omslag
163
HBS, SG Schravenlant
13
N.B.: De hierbij aangetroffen foto's zijn raadpleegbaar in de digitale beeldbank onder de beeldnummers 38819 - 38827.
23
Stukken betreffende de vordering van het schoolgebouw ten behoeve van de Duitse Wehrmacht, 1940, 1943-1945. 1 omslag
24
Circulaires afkomstig van het ministerie van Onderwijs en Wetenschappen inzake het onderhoud van dienstwoningen, 1965. 1 omslag
1.4 Financiële administratie
25 26 27
1.4 FINANCIËLE ADMINISTRATIE Register houdende opgave van inkoop van lesmaterialen, 1869-1924.
1 deel
Kasboek van ontvangsten en uitgaven van het schoolfonds, 1947-1967.
1 omslag
Spaarbankboekjes van het Hornfonds, 1941-1970.
1 omslag
28-31
Kas-, bank- en giroboeken van het Hornfonds, het schoolfonds en het directeursfonds, 1940. 1946-1983. 4 delen 281940, 1946-1965. 291966-1973 juni 30. 301973 juli 1 - 1978 juli 31. Met los inliggende overzichten van ontvangsten en uitgaven van het brugklaskamp. 311978 augustus 30 - 1983 november 1.
2 Uitvoering van de taak
2 UITVOERING VAN DE TAAK 2.1 Leerlingenadministratie
32 33
34-35
2.1 LEERLINGENADMINISTRATIE Stukken betreffende het aantal meisjes op de HBS in de periode 1869-1967, 1949, 1967. 1 omslag Register houdende opgave van namen van leerlingen, 1869-1929 (1934)
1 deel
Alfabetisch register houdende opgave van namen van voor het eindexamen geslaagde en gezakte kandidaten, 1872-1930. 1 kaartsysteem, 2 pakken 34 Geslaagden. 35 Gezakten. 36 Lijsten houdende opgave van namen van geslaagde eindexamenkandidaten in de periode 1872-1949, 1949. 1 omslag
HBS, SG Schravenlant
14
163
37
Lijsten houdende opgave van namen van leerlingen die in de loop van het schooljaar zijn toegelaten, 1912-1919. 1 omslag
38-47
Leerlingenkaarten, ca. 1930-1960.
38 A - B. 39 C - D. 40 E - G. 41 H - J. 42 K - L. 43 M - N. 44 O - R. 45 S. 46 T - V. 47 W - Z. 48 49
10 pakken
Lijsten houdende opgave van namen van eindexamenkandidaten, 1933-1938. 1 omslag Staten houdende opgave van namen van leerlingen verbonden aan de HBS, 1946-1962. 1 pak
2.2 Onderwijs
2.2 ONDERWIJS Algemeen
50
ALGEMEEN Register houdende mededelingen van de directeur aan de leraren betreffende toelating, beoordeling van de leerlingen en gedragsregels binnen de school, 1939-1946. 1 deel
51
Circulaires inzake de organisatie van het onderwijs en het toelatingsexamen in het schooljaar 1967-1968, 1967. 1 omslag
52
Stukken betreffende het onderzoek naar de samenwerkingsmogelijkheden met het Stedelijk Gymnasium, 1982-1987. 1 omslag
Lesroosters en lesprogramma's
53
54
LESROOSTERS EN LESPROGRAMMA'S Lesprogramma's voor de vijfjarige cursus, 1869-1899, 1903-1911, 1921-1931, 1933-1936, 1940-1941, 1943-1844 en 1946-1951. 1 pak Lesroosters, staten houdende opgave van de verdeling van de lessen, 1869-1892, 1895-1911, 1925-1931. 1 pak
HBS, SG Schravenlant
163
15
55
Lesroosters, staten houdende opgave van de verdeling van en programma der lessen van de Burger Avondschool, 1877-1878. 1 omslag
56
Ontwerplesroosters, 1932-1937.
57
1 omslag
Lesroosters, gewijzigd als gevolg van de vordering van het schoolgebouw ten behoeve van de Duitse Wehrmacht, 1944. 1 omslag
Examens en studieresultaten
58 59
EXAMENS EN STUDIERESULTATEN Staten houdende opgave van eindexamencijfers, 1872-1882, 1902-1965. Opgaven voor het toelatings- en eindexamen, 1878-1879, 1896
1 pak 1 omslag
60
Stukken betreffende de organisatie van het eindexamen. Vanaf 1927 met vermelding van de namen van de kandidaten, 1878-1879, 1902, 1907, 1910, 1922, 1927, 1933, 1937-1965. 1 pak
61
Stukken betreffende de organisatie van het toelatingsexamen. In 1945-1946 met vermelding van de namen van de kandidaten, 1923, 1938-1940, 1946- 1949, 1955-1957. 1 omslag
62
Rapporten, lijsten houdende opgave van de vorderingen van de leerlingen, 1877-1878, 1923-1925. 1 omslag
63
Staten houdende opgave van rapportcijfers van de klassen Ia - Vb, 1927-1933
1 pak
Register van rapportcijfers, 1932-1933.
1 deel
Staten houdende opgave van kwartaal- en eindrapportcijfers, 1943-1965.
1 pak
64 65 66
Staten houdende opgave van de resultaten van het toelatingsexamen, [1923], 1928-1966. 1 omslag
2.3 Jubilea, feesten en bijzondere schoolactiviteiten
67
2.3 JUBILEA, FEESTEN EN BIJZONDERE SCHOOLACTIVITEITEN Gedenkboekje, uitgegeven ter herinnering aan de viering van het 25-jarig bestaan van de school, 1894. 1 deel
16
HBS, SG Schravenlant
163
68
Brief van het College van B&W aan de Commissie ter Herdenkning van het 40-jarig bestaan der Hoogere Burgerschool, 1909. 1 stuk
69
Stukken betreffende de viering van het 50-jarig bestaan, 1919.
1 omslag
70
Stukken betreffende de expositie ter gelegenheid van het 80-jarig bestaan, afkomstig van de Tentoonstellingscommissie, 1949. 1 omslag
71
Stukken betreffende de viering van het 80-jarig bestaan, afkomstig van het gelijknamige comité, 1949. 1 omslag
72
"Lijst van ontvangen kaartjes", op naam van de afzender geordend, [1949]. 1 omslag
73
Typoscript "De geschiedenis van onze Hoogere Burgerschool". In tweevoud. 1949. 1 omslag
74
Manuscript "Comedianten trokken voorbij", schoolleven in zes bedrijven, geschreven door Luuk Scholten. Met ingekleurde pentekeningen en ingeplakte foto's. 1952. 1 band
75
Programma van en knipsels betreffende het afscheid van directeur Oort, 1965. 1 omslag
76
Stukken van de Commissie Eeuwfeest HBS betreffende het 100-jarig bestaan en de ingebruikname van het nieuwe schoolgebouw aan de Hugo de Grootstraat, (1949)1966-1967. 1 omslag
77
Plakboek met krantenknipsels over het 100-jarig bestaan en de ingebruikname van het nieuwe schoolgebouw aan de Hugo de Grootstraat, 1967. 1 deel
78
Aantekeningen betreffende de geschiedenis van de school, [1983]
1 omslag
HBS, SG Schravenlant
163
17
Documentatie
79
80
DOCUMENTATIE Brochure betreffende het literair-economisch en het handelsonderwijs. Gedrukt. 1925 1 stuk Krantenknipsels betreffende diverse onderwerpen, 1938, 1952, 1956, 1963-1967, 1972.
1 omslag
81
Verordeningenblad voor het bezette Nederlandse gebied, 1943-1943 1943-1944. 1 band
82
Leerlingenblad "De Spectator" en met de titel "?????", 1913, 1945
1 omslag
83
Pentekening van tekenleraar Albert Slot, vervaardigd door N.C. Gips, z.d. 1 stuk
84
Gedicht, z.d.
1 stuk
HBS, SG Schravenlant
18
163
Foto's
FOTO'S N.B. De foto's zijn raadpleegbaar via de digitale beeldbank.
---
Klassenfoto's, 1894, 1902-1920, 1923, 1925, 1930, 1944, 1948 en z.d. N.B. De foto's zijn raadpleegbaar in de digitale beeldbank onder beeldnummers 2755227677: beeldnrs. 27552-27553: 1894 beeldnrs. 27554-27552: 1902 beeldnrs. 27556-27563: 1906, 1908-1909 beeldnrs. 27564-27571: 1911-1912 beeldnrs. 27572-27594: 1915-1919 beeldnrs. 27595-27604: 1920 beeldnrs. 27605-27609: 1923 beeldnrs. 27610-27612: 1925 beeldnrs. 27613-27624: 1926 beeldnrs. 27625-27626, 27567: 1927 beeldnrs. 27627-27645: 1928-1930 beeldnrs. 27646-27648: 1944 beeldnrs. 27649-27668: 1948 beeldnrs. 27669-27677: zonder datum
---
Foto's van de leraren, 1875-1880, 1920, 1930 en z.d. N.B. De foto's zijn raadpleegbaar in de digitale beeldbank onder beeldnummers 2767827708: beeldnrs. 27678-27682: 1875-1880 beeldnrs. 27683-27693: ca. 1930 beeldnrs. 27694-27698: ca. 1920 beeldnrs. 27699-27708: zonder datum
---
Foto's van sportwedstrijden, 1915 en z.d. N.B. De foto's zijn raadpleegbaar in de digitale beeldbank onder beeldnummers 2770927715.
---
Groepsportret van alle leerlingen en lerearen, gemaakt ter gelegenheid van het 80-jarig bestaan van de school, 1949. N.B. De foto is raadpleegbaar in de digitale beeldbank onder beeldnummer 39181.
---
Foto's van het slaan van de eerste paal van de nieuwbouw van de school aan de Hugo de grootstraat 4, 1964. N.B. De foto's zijn raadpleegbaar in de digitale beeldbank onder beeldnummers 3881938827.
---
Foto's betreffende diverse onderwerpen, 1914, 1939, 1949, 1955, 1960 en z.d. N.B. De foto's zijn raadpleegbaar in de digitale beeldbank onder beeldnummers 2771627726, 29750-29751, 39180.