TITRE I: LES TRAVAUX D'EXTENSIDN OU PORT DE ZEEBRUGGE TITRE 11: LE TERMINAL G.N.L. DE DISTRIGAZ

DANS LE CADRE DE LA FONCTION ENERGETIQUE DE NOS PORTS:

TITRE I: LES TRAVAUX D'EXTENSIDN OU PORT DE ZEEBRUGGE TITRE 11: LE TERMINAL G.N.L. DE DISTRIGAZ Vu l'intérêtlNATIONALlde I'ENORME et difficile entreprise que représente d'une maniiue générale I'ensemble des travaux d'extension du port à Zeebrugge, tant à I'intérieur des terres qu'en mer, pour la réalisation du nouveau port extérieur, et, d'une manière plus particulière, la construction du

TERMINAL GAZIER qui constitue une partie importante de ta jetée EST du nouvel avant-port, nous donnons aux

pages qui suivent, un aperçu général de cette impressionnante réalisation, avec plus de détails sur les 3 énor-

In!roduc!ion Le terminal GNL-DISTRIGAZ de Zeebrugge, eouvran! plus de 35 ha, es! installè sur une presqu'île de ± 44 ha faisant partie intègran!e de la digue Es!, un des grands èlèments eonstilulils de I'aetuelle extension en mer du port de Zeebrugge rèalisèe par les Travaux Publies.

2

mes réservoirs de stockage pour gaz naturel liquide. Très

souvent,

et avec raison, nous

nous extasions en Belgique (et EXCAVATOR en premier lieu) sur tes

savants et spectaculaires travaux hydrauliques exécutés chez et par nos voisins du Nord: Plan DEL TA, écluses du Haringvliet, aménagement de l'Escaut Oriental, etc... Une visite à Zeebrugge, oiJ hommes et machines abattent une besogne GIGANTESQUE - DONT TOUT NOTRE

Aux pages 1 à 34 de notre n' 419 du mois d'oetobre 1978, nous avons donnè un aperçu historique du dèveloppement du port de Zeebrugge du Moyen Age jusqu'à 1978 en insistant partieulièrement sur la dècision que prit Ie gouvernement en 1970 de continuer I'extension du port.

PA YS PROFtTERA UN JOUR - et dont diverses régions de la Betgique profitent déjà maintenant - donne raison à notre confrère «LA CONSTRUCT/ON HET BOUWBEDRIJF- quand iI éerivait rècemment au sujet de ces travaux portuaires, les plus grands de notre histoire, qu'ils sont une SPLENDIDE CARTE DE VISITE du savoir faire du genie civil beige.

Cela aussi constitue une de nos richesses nationales et un bel artiele d'exportation.

Depuis lors, d'ènormes travaux ont étè rèalisès tan! pour I'inlrastrueture du port intèrieur que pour eelle du nouveau port extérieur qui s'avance maintenant à 3,25 km en mer! Leur ènumèra!ion et leur deseription mériten! largement les pages qui suivenl. EXCAVATOR 4/85

IN HET RAAM VAN DE ENERGETISCHE ROL VAN ONZE HAVENS:

DEEL I: DE UITBREIDINGSWERKEN VAN DE HAVEN VAN ZEEBRUGGE DEEL 11: DE L.N.G. TERMINAL VAN DISTRIGAS Gezien het NA TlONALE belang van het geheel van de GIGANTISCHE en moeilijke onderneming die de uitbrei-

ding van de haven van Zeebrugge vormt, en waarvoor zowel op het land als in zee enorme werken ter verwe-

zenlijking van de buitenhaven worden uitgevoerd, en meer in het bijzonder van de GASTERMINAL die een belangrijk deel vormt van de OOSTELIJKE dam van de nieuwe voorhaven geven wij op de hierna volgende bladzijden een algemeen overzicht van

deze indrukwekkende verwezenlijking en enkele details over de drie enorme

opslagreservoirs voor vloeibaar aard-

gas. Het gebeurt dikwijls, en niet zonder reden, dat wij in België (en EXCAVATOR in het bijzonder) onze grote bewondering uiten over de ingewik-

kelde en spectaculaire waterwerken die bij en door onze Noorderburen worden uitgevoerd: het DEL TAplan, de Haringvlietsluizen, de werken aan

de Oostersehelde, enz... Een bezoek aan Zeebrugge, waar mens en machines een GIGANTISCHE taak uitvoeren - WAARVAN GANS

ONS LAND LA TER DE VRUCHTEN ZAL PLUKKEN - en waarvan zekere streken van Belgiè nu reeds een gun-

stige invloed ondervinden - doet beseffen dat onze confrater «LA CONSTRUCTION - HET BOUWBEDRIJF- meer dan gelijk heeft als hij onlangs, in verband met deze havenwerken, de grootste van onze ge-

schiedenis, schreef dat zij een PRACHTIG BEWIJS zijn van de knowhow van het Belgische Bouwbedrijf. Ook dit maakt deel uit van onze nationale rijkdom en is een interessant uit-

voerprodukt.

Inleiding De L.N.G.-DISTRIGAS terminal van Zeebrugge, die een oppervlakte beslaat van over 35 ha, wordt aangelegd op een schiereiland van ± 44 ha dat in feite deel uitmaakt van de Oostelijke dam, een der grote samenstellende delen van de huidige uitbreiding in zee van de haven van Zeebrugge, verwezenlijkt door Openbare Werken. Op bladzijden 1 tot 34 van ons nummer 41 g van de maand oktober 1978, hebben wij een historisch overzicht gegeven van de evolutie van de haven van Zeebrugge, van de Middeleeuwen tot 1978, en hebben wij daarbij speciaal de aandacht gevestigd op de beslissing die de regering in 1970 nam verder te gaan met de uitbreiding van de haven. Sedertdien werden enorme werken uitgevoerd, zowel voor de· infrastructuur van de binnenhaven als voor deze van de nieuwe buitenhaven, die nu 3,25 km in zee dringt! - Hun OPSOMMING en beschrijving zijn zeker de hierna volgende commentaar waard.

EXCAVATOR 4185

3

Aussi pour cemer la matiére de eet article, et plus particuliérement les réservoirs GNL, tant dans Ie temps que dans I'espace nous venons : • au TITRE I: - Chapitre 1 - un bref aperçu historique du développement du port de Zeebrugge et des grands travaux d'extension actuellement en cours d'exécution ou juste achevés.

- Chapilre 2 - les principales études effectuées et les éléments qui en découlent. - Chapitre 3 - La construction des digues: a) les enrochements b) les bloes en béton c) les phases de construction : les tapis de lascines les digues

- Chapitre 4 - Le réensablement de la c6te Est. - Chapitre 5 - Les travaux de dragage. • au TITRE 11: Le terminal GNL de Distrigaz et plus particuliérement, la construction des 3 réservoirs de stockage de gaz naturel liquéfié.

TITRE I. 3 Chapitre 1 - Bret rappel de I'histoire du développement du port de Zeebrugge (0) Le nouveau port - pourquoi • comment?

Des travaux qui petit à petit approehent de leur tin. Les origines de Zeebrugge remontent loin dans Ie passé si I'on sange qu'au Moyen-Age. Brugge était un centre commercial international de première importanee, gräce au Zwin qui lui donnait accès à la mer.

,

2

-----8

,

r-I

'f

, ,I

. -----

<1 57.00

r:ii~;~i1i"jii~~~"i)j~~ji;~~ti~;jtii:ij}~i'i~~~~~L;~=~j~:':~~î~,:~cL';l~à~iiki.Jiki_i~;. jog.80 484.40 H...4 , A - - - - - - - - - - 6 9 4 . 0 0

6

9~.80

L'ensablement du Zwin au XVI' siècle, tut tatal à la survie de Brugge. Au XIX' siècle, après que de nombreux projets eussent été établis, iI tut décidé, sous I'impulsion du Roi Léopold 11, de relier à nouveau Brugge à la mer par un canal vers Zeebrugge, ou une écluse maritime et un avant-port turent construits. Ces travaux turent aehevés en 1907. Ces réalisations donnèrent satisfaction jusqu'aux environs de 1950. Des aménagements d'importance relati· vement mineure réalisés dans Ie cadre des structures existantes absorbèrent Ie développement croissant du tratic.

1970 En 1970, Ie Gouvernement décida de procéder à d'importants trav8UX d'agrandissement: • un nouveau port intérieur camprenant 1 300 hectares de zones portuaires, darses, murs de quai; • une écluse maritime pour navires de 125.000 tonnes dont les travaux débutèrent en 1972 et qui tut inaugurée officiellement Ie 10 avril 1984. En ce moment il reste quelques aménagements mineurs à achever. Pholo-Foto MTP-AfDW 26. 11.1984

r) Pour plus de détaUs, vair Excavator n° 419 - octobre 1978.

4

La nouvelle écluse maritime Pierre VAN-

De nieuwe zeesluis Pierre VANDAMME

DAMME

EXCAVATOR 4/85

Om de inhoud van dit artikel en meer in het bijzonder alles wat betrekking heeft op de L.N.G.-reservoirs, zowel uil het oogpunt van de chronologie als uit dit van de realisatie ter plaatse, bevallelijk voor te stellen, zullen wij achtereenvolgens behandelen:

haven van Zeebrugge en van de grote uitbreidingswerken die nu in uitvoering of pas afgewerkt zijn. - Hoofdstuk 2 - De voornaamste uitgevoerde studies en de daaruit voortvloeiende conclusies.

• in DEEL I: - Hoofdstuk 1 - Een kort historisch overzicht van de ontwikkeling van de

- Hoofdstuk 3 - De aanleg van de dammen: a) de steenstortingen b) de betonblokken

L 'écluse maritime

De zeesluis

,. Le sas 2. Téte amont avec chambre de porte 3. Tête aval avec chambre de porte 4. Chambre souterraine amont du pont ......... basculant 'IIIIIIIIIIIIII S. Chambre souterraine aval du pont bascu/ant 6. Aqueduc d'évacuation 7. Pertuis des canaux d'évacuation 8. Bajoyers 9. La mer 10. La darse

- Kort historisch overzicht van de ontwikkeling van de haven van Zeebrugge(") De nieuwe haven· waarom? - hoe? Werken die stilaan hun einde naderen.

Les caractéristiques principales de la nouvelle écluse sant:

694 500 57 55,40

Largeur Largeur utile Profondeur utile

m

m m m

18,50 m -15,00 m

Profondeur du seui/ Les quantités mises en reuvre pour la construction sont: Terrassements - déblai + remb/ai

Palplanches métalliques Béton armé Acier d'armature Ecran en mUf emboué

1700000 m 3

16000 ton 260000 m 3 17000 ton 85000 m 2

Pieux en béton armé et palplanches

132000 m

Le martre d'ouvrage: Ministère des Travaux Publics - Direction des Voies Hydrauliques. Service de la C6te t*)

•

Entrepreneur: A.M. SOGETRA - SaSM De voornaamste kenmerken van de nieuwe sluis zijn de volgende: Totale lengte Nuttige lengte tussen deuren

Breedte Bruikbare breedte

694 500 57 55,40

m m

m

m 18,50 m -15,00 m

Nuttige diepte Drempeldiepte De voor de constructie verwerkte hoeveelheden zijn de volgende: Grondwerken - uitgravingen

+ aanvullingen

Metalen damplanken Gewapend beton

1 700000 m 3 16000 ton 260000 m 3

Bewapeningsijzer Scherm gevormd door diep wanden

17000 ton 85000 m 2

Palen in gewapend beton en damplanken

132000 m

Bouwheer: Ministerie van Openbare Werken-Bestuur der Waterwegen. Dienst der Kust(U)

Aannemer: T. V. SDGETRA - SaaM (U) Voir à ce sujet la monographie .. De nieuwe Zeesluis te Zeebrugge» réf. 19811no 1 Bestuur der Waterwegen publiée par Ie Ministére des Travaux Publics - Direction des Voies hydrauliques.

t*) Raadpleeg in dit verband de monografie «De nieuwe zeesluis te Zeebrugge ... ref. 1981 Inr 1 - Bestuur der Waterwegen. gepubliceerd door het Ministerie van Openbare Werken - Bestuur der Waterwegen.

EXCAVATOR 4185

- Hoofdstuk 5 - De baggervverken. • in DEEL 11: De L.N.G.-terminal van Distrigas en, meer in het bijzonder: de constructie van de 3 opslagreservoirs voor vloeibaar aardgas.

Hoofdstuk 1

9. Zee 10. Dok

Longueur uWe entre partes

- Hoofdstuk 4 - Het opspuiten van de Oostkust.

DEEL I.

1. Sas Bovenhoofd met deurkamer Benedenhoofd met deurkamer Bovenkeldering (wipbrug) BenedenkeJdering (wipbrug) Afvoerduiker Inkokering afleidingskanalen Kolkmuren

2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.

Longueur totale

c) de bouwfasen : de zinkstukken de dijken

De haven van Zeebrugge kent een lange voorgeschiedenis. In de Middeleeuwen was Brugge een belangrijke handelsstad, dankzij een natuurlijke verbinding met de zee via het Zwin. In de 16de eeuw verloor het zijn positie, onder meer door de verzanding van het Zwin. Na vele initiatieven en projecten was het uiteindelijk in 1895 dat men besloot, onder impuls van Koning Leopold 11, opnieuw een verbinding met de zee tot stand te brengen door te Zeebrugge een voorhaven en een sluis te bouwen en een kanaal naar Brugge. Deze werken werden uitgevoerd in de periode 1896-1907. Tot in de jaren 50 heeft deze intrastructuur volstaan. 1970 De daarna optredende groei werd opgevangen door uitbreidingen binnen de bestaande structuur, totdat in 1970 de regering besloot de haven aanzienlijk uit te breiden. Het project omvat: - een nieuwe achterhaven van 1300 ha met havenbekkens, kaaimuren en haventerreinen ; - een nieuwe zeesluis, geschikt voor schepen tot 125,000 ton waarvan de werken in 1972 werden begonnen en die op 10 april 1984 officieel werd ingewijd. Op het huidig ogenblik blijven enkele kleinere aanpassingen uit te voeren,

(*) Voor meer details. zie Excavator nr 419 - oktober 1978.

5

- Un nouveau port extérieur ayant pour lonction principale la protection de I'accès à la nouvelle écluse: ses dimensions permettent dJenvisager I'aménagement de 550 hectares de terrains portuaires repris SUf la mer. Les dimensions du nouveau port extérieur lurent également délinies par Ie choix de navires-type: tanker de 300.000 tonnes partiellement chargé, navire de 125.000 tonnes chargé, porte-conteneurs de la troisième génération, méthanier de 125.000 m'. Vu Ie caractère particulier de ces travaux maritimes et afin de faire appel au maximum à I'expérience nécessaire pour ce genre d'entreprise, la formule du contrat - cadre lut retenue. Après une procédure de sélection, I'étude et I'exécution des travaux lurent conliées en septembre 1976 à une Association Momentanée, Zeebouw-Zeezand, comprenant les sociétés suivantes: S.A. LL & N. De Meyer S.A. François-C.F.E. S.A. Franki S.A. Royal Bos Kalis Westminster Group S.A. S.B.B.M. S.A. J. De Nul S.A. Dredging International SA Decloedt & Fils. Maître d'ouvrage: Ministère des Travaux Publics, Service de la Cöte. Les études ont été effectuées sous la conduite du bureau d'ingénieurs conseils HAECON SA L'expansion de I'avant-port. En septembre 1976, Ie gouvernement décida de confier. sous la forme d'un contrat cadre, les travaux d'expansion de I'avant-port à I'association momentanée Zeebouw-Zeezand. L'étude et I'exécution de I'avant-port ont été laissées à celte association, sous la direction et avec la COllaboration du Service de la Cöte de l'Administration des Voies Hydrauliques du Ministére des Travaux publies. En ce qui concerne la configuration de I'avant-port, les études les plus approfondies ont été réalisées à I'aide des techniques les plus modernes (simulation hydraulique, program mes mathématiques sur ordinaleur, essai de simulatien, simulation écologique) dans les laboratoires les mieux équipés et dans les centres de calcul de Belgique, de France et des Pays-Bas. A cetle occasion, iI convient de mentionner tout particuliérement Ie Laboratoire Hydraulique de Borgerhout du Ministére des Travaux publics pour Ie concours efficace qu'jf a apporté à la réalisation de ce projel.

6

:

Pholo·Folo M.B.l.

La nouvelle écluse maritime pour navires de haute mer de fort tonnage est opérationnelfe depuis Ie 8 novembre 1983. Effe constitue la charnière entre Ie nouveau port extérieur et Ie nouveau port intérieur ftlgèrement dècaftl à rEst par rapport à

De nieuwe zeesluis (voor grote zeeschepen) te Zeebrugge. scharnier tussen de nieuwe buitenhaven en de nieuwe achterhaven, operationeel sinds 8 november

Ig83.

randen port.

.0

Timing

01977 -1979 .1980-1981 01982 - 1983 .1984 -1985

®@ 8

0~ ~

Projet général du nouveau port extérieUf. Le contour général du nouvel avant-port comprend une jetée Est et une jetée Ouest qui s'é/évent de 11 à 14 métres au-dessus du niveau des basses eaux se/on I'endroit. Leur achèvement est prévu pour 1985-86.

Port de service Terrain de service Terrain LNG Appontement Digue LNG Digue Est Digue Oues!

-Werkhaven - Werkterrein

-LNG terrein -Steiger -LNG dam -Oostdam

-Westdam

Ontwerp algemeen liggingsplan van de nieuwe buitenhaven. De globale vormgeving van de nieuwe buitenhaven bestaat uit een oostellïke en een westelijke dam. Het kruinpei/ van deze dammen zal reiken tot 11 à 14 meter boven laagwater in functie van de plaats waar ze in zee zullen worden gebouwd. De afwerking ervan ;s voorzien tegen

1985-86.

EXCAVATOR 4/85

La nouvelle écluse maritime. Les travaux d'extension du port de Zeebrugge se rapprochent petit à peUt de leur date d'achèvement aussi bien en direction de la mer que vers f'intérieur des terres. L 'écluse maritime, inaugurée officiellement Ie 10 avri/1984 a été utilisée, pour la ,.,. lois déjà Ie 8 novembre 1983 pour un navire commercial (*). Depuis, ce puissant ouvrage a déjà pu à plusieurs reprises prouver sa valeur. La darse nord dans Ie nouveau port intérieur est de ce fait devenue accessible aux navires à fort enfoncement (depuis février

1984). Plus tard, iI laudra encore entamer la construction de la darse sud qui aura une longueur de 2000 m et une largeur de 400 m pour une profondeur de 18,50 m. Ce n'est que quand la darse sud sera opérationnelle et que la digue est du gou~ en

een nieuwe buitenhaven.

De nieuwe buitenhaven is nodig om de aanloop naar de sluis te bescher~ men en laat dankzij zijn afmetingen toe dokken en haventerreinen aan te leggen met een totale oppervlakte van ca. 550 ha. De ontwerpschepen waarop de nieuwe haven wordt gedimensioneerd, zijn een geladen schip van 125.000 tdw. een gedeeltelijk gela· den 300.000 tdw tanker, een Triocontainerschip en een lNG Carrier van 125.000 m'. EXCAVATOR 4/85

lot d'accès à la nouvelle écluse aura été enlevée que celle-ci pourra remplir à plein sa fonetion pour desservir des entreprises à fonction maritime. En 1984, Ie trafic des passagers s'élèva au total à 2.096.443 voyageurs. De nieuwe zeesluis. De uitbouw van de haven te Zeebrugge nadert stilaan zijn voltooiing zowel in zeewaartse als in landwaartse richting. De toegang naar de nieuwe achterhaven wordt gevormd door de nieuwe zeesluis. De zeesluis werd reeds op 8 november 1983 voor het eerst voor een commercieel schip gebruikt. Sindsdien heeft dit nieuwe instrument zijn waarde al verscheidene malen kunnen bewijzen (*). Het noordelijk insteekdok in de nieuwe achterhaven is daarmee toegankelijk geworden voor diepstekende schepen.

Gezien de aard van de havenwerken in zee en om ten volle gebruik te kunnen maken van de ervaring bij het uitvoeren van dergelijke werken, werd voor de bouw van de nieuwe buitenhaven gekozen voor een raamcontract. Na een selectieprocedure werden ontwerp en uitvoering in september 1976 toevertrouwd aan een aannemersgroep: Tijdelijke Vereniging Zeebouw-Zeezand waarin deelnemen: N.V. L.L. & N. De Meyer N.V. Aannemingsmaatschappij François - C.F.E.

Later moet nog met de bouw van het zuidelijk insteekdok aangevangen worden. Dit dok zal 2000 m lang zijn en 400 m breed; als diepte werd 18,50 m voorzien. Pas wanneer het zuiderdok zal afgewerkt zijn zal de nieuwe zeesluis zijn werkelt}"ke functie optimaal kunnen vervullen. In 1984 telde men een totaal van 2.096.443 passagiers.

(Extrait - uittrekset : ZEEBRUGGE NEWS nr 53 vo/9/5, 10.04.1984) (.) Le Roi inaugurera solennellement ce nouveau complexe portuaire au cours d'importantes cérémonies prévues pour Je 20 juillel 1985. (') Op 20 juli 1985 zal de Koning de nieuwe haven plechtig openen.

N.V. Franki N.V. Royal Bos Kalis Westminster Group N.V. Ondernemingen S.B.B.M. N.V. Ondernemingen Jan De Nul N.V. Dredging International N.V. Baggerwerken Decloedt & Zoon. De directie wordt gevoerd door het Ministerie van Openbare Werken. Dienst der Kust. De studies werden uitgevoerd onder leiding van het Îngenieursbureau Haecon N.V.

7

I. Port de Zeebrugge: situation existante.

I. MOle Léopold 11 2. Terminaux rol/-on I roll-oft 3. Ocean container terminal Zeebrugge IOCZ) 4. Terminal des trains-ferries (TFT) 5. Short sea container terminal (SCT) 6. Port militaire 7. Port de pêche 8. Ecluse maritime (1907) 9. Bassin Prince Philippe 10. Slipway (plan incliné) 11. Ancien doek ferry 12. Canal Baudouin 13. Canaux de dérivation (canal Shipdonk et canal Léopold) 14. Stockage gaz naturel (installation d'écrêtement)

\ \

o

00

00 ~ CJ .

'"

11. Travaux d'extension. (En construction ou déj~

achevés)

A. Jetée OUEST: 4280 m achévement

prévu pour fin 1985 B. Terminal RO I RO dans Ie port extérieur (North Sea Ferries) opérationnel depuis juin 1984 C. Jetée EST: 4029 m achèvement prévu fin 1985 (/ongueur des corps de la digue) D. Terminal GNL: achèvement prévu en

86/87 E. Port de service opérationnel déj~ fin 1979 F. SEA-RO terminal: opéraUonnel depuis aoOt 1981 G. La nouvelle écluse maritime (Ecluse Pierre VANDAMME) opérationnelle depuis novembre 1983 longueur utile.' 500 m largeur : 57 m profondeur uti/e: 18,50 m H. Le bassin de liaison: prét à fonctionner depuis février 1984 J. Darse nord: terminée et utifisée depuis février 1984 longueur: 1 000 m largeur.' 250 m profondeur uti/e: 14 m K. Zone de transport: + 60 hectares. Les travaux d'aménagement y ont débuté en décembre 1983.

111. Travaux d'extension projetés. I. Darses demandées par I'autorité portuaire à I'intérieur du nouveau port extérieur /I. Darse sud dans I'arrière port 111. Terminal pour produits pondéreux (SEA BULK) et cokerie IV. Elargissement du canal Baudouin V. Zone verte· tampon VI. canal projeté pour convois poussés Situation à I'arrière port au 16r octobre 1984 - La darse IJ): des travaux d'infrastructures ont déjà été exécutés sur une superficie de 61.400 m 2 s'étendant autour de "cette darse. La route directe de liaison entre I'écluse Pierre VAN DAMME IG) et la partie Sud de la darse (J) est terminée. 38.000 m 2 de revétement de sol ont été posés .. 30.000 m 2 sur la rive Est (Parking) et 8.000 m'l sur la r;ve Ouest du dock (stockage de matériaux en vrac).

8

'I I~

,J

O·. .....500~~"",,1000

10.000 navires en 1985?

10.000 schepen in 1985?

EXCAVATOR 4/85

A) La jetée Ouest aura une longueur de

4.280 m et se profile ~ 1.750 m en mer ~ partir de I'ancien m61e Léopold 11. En février 1985, cette jetée avait déjA atteint une longueur en mer de 3.950 m. Parallè/ement á I'aménagement du site á I'abri de la jetée Ouest, iI est en principe prévu que devrait intervenir une vaste opération d'ensablement et, ensuite, de construction, dans la zone ensablée, des talus de retenue conçus en fonction d'un creusement uJtérieur de darses. L 'avenir nous apprendra également si, dans Ie cadre de cette énorme entreprise de valorisation, une zone de vil/égiature et un centre vacancier seront ou non accrochés á la base de la jetée Ouest. A) De Westdam zal een lengte hebben van 4.280 m en steekt + 1.750 m in zee, vanaf de oude Leopold tl-dam. In februari 1985 had deze Westdam reeds een lengte van 3.950 m in zee bereikt. ParaJlel met de inrichting van de zone beschermd door de Westdam, wordt in principe voorzien in een grootscheepse verzandingsoperatie, waarna in deze verzande zone beschermingstaIuds gebouwd worden in functie van de latere uitgraving van steekdokken. De toekomst zal eveneens uitmaken of er, mede met het renderend maken van deze uitgestrekte «nieuwe gronden», een vrijetijds zone en een vakantie centrum al dan niet aan het landseinde van de Westdam het licht zullen zien. Photo-foto Aero News

I) Haven Zeebrugge : bestaande toestand. 1. Leopold /I-dam 2. Roll-on/roll-off terminals 3. Ocean containerterminal Zeebrugge (OCZ) 4. Treinferryterminal (TFT) 5. Short sea containerterminal (SCT) 6. Militaire haven 7. Vissershaven 8. Zeesluis (1907) 9. Prins Filipsdok 10. Slipway 11. Oud ferrydok 112. Boudewijnkanaal 13. Afleidingskanalen 14. Opslag aardgas (piekbesnoeiingsinstallaties) /I. Uitbreidingswerken in uitvoering of reeds voltooid.

A. Westelijke dam: 4.280 m voltooiing voorzien tegen einde 1985. B. Ro/ro terminal in de buitenhaven (North Sea Ferries) operationeel in juni 1984. C. Oostelijke dam: 4.029 m. voltooiing voorzien einde 1985. O. LNG-terminal: einde bouwwerken voorzien in 86/87. E. Diensthaven : operationeel sinds einde

F. Sea-Ro terminal: operationeel sinds augustus 1981. G. Zeesluis (Pierre VANDAMME sluis): operationeel sinds november 1983. lengte 500 m breedte 57 m nuttige diepte 18,5 m H. Verbindingsdok : gebruiksklaar sinds februari 1984. J. Noordelijk insteekdok : voltooid en in gebruik genomen, sinds februari 1984. lengte 1.000·m breedte 250 m nuttige diepte 14 m K. Transportzone : + 60 ha, werken aangevat in december1983.

Achterhaven. Toestand op 1 oktober 1984. In de achterhaven werden rondom het noordelijk gericht insteekdok (J) in totaal reeds over een oppervlakte van 61.400 m2 infrastructuurwerken uitgevoerd. Ook de rechtstreekse verbindingsweg tussen de Pierre Vandammesluis (G) en het zuidelijk deel van dit dok werd aangelegd. Bijkomend werden op de oostoever daarenboven nog een parkeerterrein met een oppervlakte van 30.000 m 2 aangelegd die momenteel gebruikt wordt voor ro-re trafieken van personenwagens, en op de westoever tussen het treinspoor een verharding van 8.000 m l ten behoeve van de terminal voor stortgoederen.

11/. geplande uitbreidingswerken :

I. Door het havenbeheer gevraagde insteekdokken in buitenhaven. /I. Gepland zuidelijk insteekdok in achterhaven. 1/1. Overslagbedrijf voor stortgoederen (Seabulk) en kooksfabriek. IV. Verbreding Boudewijnkanaal. V. Groene bufferzone. VI. Gepland duwvaartkanaal.

1979.

EXCAVATOR 4/85

9

B) Les parkings du terminal Ra / Ra (à

I'ouest) en fonction depuis juin 1984. Le chenal d'accès et I'avant-port même sont systématiquement dragués à 12,50 mètres en-dessous de la cote des basses eaux pour les méthaniers; dans une phase suivante, iI sera procédé de même pour les navires jusqu'à 55 pieds. S) De parkeerterreinen van de Ra/RO-ter-

minal (ten westen), in dienst sedert juni

1984. Uitgebreide baggerwerken moeten ervoor zorgen dat de toegangsgeul naar de buitenhaven en in de buitenhaven zelf stelselmatig verdiept wordt in eerste instantie tot min. 12.50 m voor LNG schepen, in een latere fase voor schepen tot 55 voet.

Photo-Foto Aero News

G) La nouvelle écluse maritime : opérationnelle depuis novembre 1983, inaugurée Ie 10 avril 1984.

Ecluse maritime Situation au 1'ff octobre 1984. Après la mise en service solennelle du 10 avril 1984, certains travaux restaient à exécuter à la nouvelle écluse Pierre Vandamme. Ces travaux sant en pleine exécution et seront bienttJt entièrement achevés. 11 s'agit en fait: - de J'établissement d'une cl6ture complète et de l'installation des bordures de sécurité Ie long des chemins de setvice; - du parachèvement des travaux de peinture des ponts et des revêtements des chemins de service .. - de la continuation de la mise au point de I'ensemble de I'équipement électro-mécanique.

G) De nieuwe zeesluis: gebruiksklaar sedert november 1983 .. ingewijd op 10 april 1984.

Zeesluis. Toestand op 1 oktober 1984. Aan de nieuwe Pierre Vandammes/uis moesten na de plechtige ingebruikname van 10 april 1984 nog een aantal werken uitgevoerd worden. Deze zijn volop bezig en zullen binnenkort ook volledig voltooid zijn. Het betreft meer bepaald: - een volledige afsluiting en veiJigheidsstootbanden langs de dienstwegen ;

Photo-Foto Aero News

C) La jetée Est aura une longueur de

C) De Oostdam zal een lengte hebben van

4.029 m (Iongueur du corps). Son extrémité Nord se situera à 3.250 m de la c6te. En février 1985, cette jetée atteignait déjà la longueur de 3.745 m.

4.029 m (lengte van de kern). Zijn noordelijk uiteinde zal zich op 3.250 m van de kust bevinden. In februari 1985, bereikte deze dam reeds een lengte van 3.745 m in zee.

10

- de verdere afwerking van de schilderwerken aan de bruggen en de verharding van de dienstwegen .- het verder operationeel maken en op punt stellen van de totale elektro-mechanische uitrusting.

EXCAVATOR 4185

D) Le terminal GNL. les aires de stockage, I'usine de regazéification, la digue de protection et Ie poste d'accostage des méthaniers devraient être opérationne/s en 1987. Le terminal GNL implanté sur la digue EST se situe A 1500 mêtres au moins de la digue de Heist, les réservoirs cl 1 700 m et I'usine de regazéification, cl 1300 m. La presqu'f1e a une surlace de + 44 Ha. Les installations de DISTRIGAZ couvrent + 35 hectares. D) Het schiereiland heeft een oppervlakte van + 44 ha en de installaties van DISTRIGAS-beslaan een oppervlakte van ± 35 ha. In 1987 moet de L.N.G.-terminal op de oostelijke dam operationeel zijn met de L.N.G.-opslagreservoirs, de vergassingsfabriek, de beschermdijk en de aanlegsteiger voor de L.N.G.-schepen. Deze L.N.G. terminal situeert zich op 1500 meter buiten de bestaande bebouwing van de zeedijk te Heist, de tanks op 1700 m en de vergassingsfabriek op 1300 m. Photo·Foto Aero-News

E) Pour faciliter la construction des jetées, on a d'abord procédé à l'implantation du port de service et du terre-plein qui ont assuré I'espace indispensable à I'entreposage du matériel flotlant et de I'énorme quantité de matériaux utiHsés. Le bassin d'exploitation embrasse une superlicie brute totale de 40 hectares. 11 est équipé d'un mur de quai, de talus pourvus d'embarcadéres, d'aires de stockage etc. Une fois Ie port de Zeebrugge terminé, Ie port de service sera utilisé par difMrents services portuaires. Le port de service, dit aussi port de construction ou de travail est opérationnel depuis fin 1979.

Photo-Foto Aero·News

E) Ten behoeve van de dammenuitbouw werd eerst een werkhaven gebouwd met terreinen, die voor de nodige ruimte voor het varend materieel en voor de enorme hoeveelheden aan te voeren materiaal hebben gezorgd. De werkhaven beslaat een totale oppervlakte van 40 ha en is ingericht met een kaaimuur, taluds met steigers, overslagruimte, enz... Na volledige voltooiing van de uitbouw van de buitenhaven van Zeebrugge zal de werkhaven uitgerust worden als haven. De diensthaven, ook bouw- of werkhaven genoemd is sinds eind 1979 operationeel.

Photo-Foto Aero News

EXCAVATOR 4/85

11

F) Le Sea-Ro terminal: opérationnel depuis aoOt 1981. Boelwerf y a instal/é une deuxième plate-forme flottante devant permettre chargements et déchargements 24 heures sur 24: 375 tonnes (78 m x 20 m x 2 m). Le lancement s'est fait Ie 30 novembre 1984 à Hoboken. La plate-forme a ensuite éfe remorquée jusqu 'au port et mise en selVice en décembre 1984. La première plateforme fonctionne déjà depuis plus de 5 ans. Le trafic par navires rou/iers a doublé depuis 1977 et représentait, en 1984, un mouvement de 6753391 tonnes soit + 59% de I'ensemble des opérations traitées à 7eebrugge... qui de ce fait espère I'aménagement d'autres pants roufiers. F) De Sea-Ro terminal: gebruiksklaar sedert augustus 1981. Boe/werf heeft een tweede ro / ra ponton (linkspan) gebouwd: 375 ton (78 m x 20 m x 2 m). Het maakt het mogelijk, ondanks de grote getijverschillen, 24 h op 24 te laden en te lossen. Op 30 november 1984 werd het te Hoboken in het water gezet en dan naar Zeebrugge gesleept. Het werd in december 1984 in dienst gesteld. Een eerste ponton is reeds sinds meer dan 5 jaar in dienst. Het verkeer met ra/ra-schepen verdubbelde ten opzichte van 1977. Het vertegenwoordigde in 1984 een verplaatsing van 6753391 ton, hetzij + 59 % van het vol/edig laadvolume te Zeebrugge... dat daarom hoopt uitgerust te worden met andere rolro laadbruggen.

H) Le bassin de fiaison qui était prêt à servir dés février 1984 et, I'avenir de nouveaux terminaux ro/ro. L'exercice 1984 s'est cloturé sur des nouveaux records historiques avec un trafic global ayant dépassé les 12 millions de tonnes. Pour 1985, on escompte que fe port accueillera 10000 navires. (9775 en 1984).. Ces nouveaux terminaux rolro qu'envisagerait I'autorité portuaire voisineraient, en principe, la zone de stockage des moellons, d'une vaste superficie de +50 hectares qui pourrait être appelée, à moren terme, à desservir d'autres trafics ro/ra. L 'administration portuaire envis8gerait effectivement l'implantation d'un autre terminal roulier en bordure du quai est du goulet intérieur donnant accès à la nouvelfe écluse. Le plan d'eau n'étant pas soumis au jeu des marées, une simple passerelle rolro suffirait. A moyen terme, toute la partie est du port pourrait être axée sur des trafies roufiers.

Ph%-Foto Aero News

H)Het verbindingsdok dat in februari 1984 gebruiksklaar was en toekomst van de nieuwe ro / ro terminals. Het boekjaar 1984 werd met nieuwe historische records afgesloten, met een globaal trafiek van over de 12 miljoen ton. In 1985 worden 10000 schepen verhoopt (9775 in 1984).. Deze nieuwe ro/ro terminals die door de havendirectie zouden overwogen worden, zouden in principe naast de rotsblokken stockeerzone komen (+ 50 ha groot), zone later ook mogelijk bestemd-voor andere ra I ro inrichtingen. Inderdaad zou de havendirectie overwegen tot lokalisatie van een andere ro / ra terminal langs de Oostkaai van de binnenvaargeul naar de nieuwe sluis. Daar hier geen getij optreedt zou een eenvoudige ro / ro loopbrug volstaan. Op middellange termijn zou heel het oostelijk havendeel afgestemd worden op ro / ro. Ph%-Foto Aero·News

12

EXCAVATOR 4/85

J) La darse nord dans Ie port in/Meur:

<>Péla-

tionnelle depuis février 1984. En 1984, Zeebrugge est devenu Ie deuxiême port de Belgique en matiêre de marchandises générales. Pour M. TRA EN, présidenl de la Sociélé des Installations maritimes de Bruges, les craintes de Gand et d'Anvers de voir c1 terme une partie du tranc détourné vers Zeebrugge ne sont pas justifiées. Selon lui, I'aven;r du port de Zeebrugge consiste c1 devenir Ie port beige en eau profonde üusqu'à 55 pieds) qui pourra faire face c1 I'évolution de la taille des navires marchands et éviter ainsi qu'une partie du trafic passe dans des ports étrangers. J) Het noordelijke insteekdok in de bin-

nenhaven: gebruiksklaar sedert februari

1984. Voor wat betreft algemene goederen is Zeebrugge in 1984 de tweede Belgische haven geworden. Volgens de Heer TRAEN, voorzitter van de Maatschappij van de Brugse Zeevaartinrichtingen, is de vrees van Gent en Antwerpen, dat op termijn een deel van het verkeer zou afgeleid worden naar Zeebrugge, niet gegrond. Volgens hem bestaat de toekomst van Zeebrugge erin de Belgische diepzeehaven te worden (tot 55 voet) die het antwoord zal kunnen geven aan de evolutie van de afmetingen van de handelsschepen en aldus vermijden dat een deel van het verkeer zou afvloeien naar buitenlandse havens.

Pho!o-FofO A~rO New!

\

-

K) La zone de transport de 60 ha dont I'aménagement est en cours. N.B. Dans Je port existant, et dans Ie cadre des travaux en cours, on avait également déjA au 1·' octobre 1984 exécuté Jes travaux de revêtement et d'équipement de parkings ci-aprês: . 60.000 m 2 dans Ie zone Ouest - 20.000 m 2 dans la zone de pénétration vers la nouvelle écluse maritime. K) De transportzone van 60 ha waarvan de werken in uitvoering zijn. Aan de bestaande haven werden in het kader van de werken ook reeds 60.000 m 2 in het westelijk havenareaal en 20.000 m 2 aan de toegangsgeul tot de nieuwe zeesluis verhardingen en uitgeruste parkeerterreinen toegevoegd.

Photo·FofO Aero News

Oe uitbreiding van de buitenhaven In verband met de uitbouw van de voorhaven werd in september 1976 door de Regering beslist deze werken onder de vorm van een raamcontract toe te vertrouwen aan de tijdelijke vereniging van aannemers «Zeebouw-Zeezand ". Zowel de studie als de uitvoering van de nieuwe voorhaven zijn aan deze EXCAVATOR 4/85

aannemersgroep opgedragen onder de leiding van en in nauwe samenwerking met de Dienst der Kust van het Bestuur der Waterwegen van het Ministerie van Openbare Werken.

puterprogramma's, simulatorproeven, ecologische modelstudies...) in de best uitgeruste laboratoria en rekencentra van Belgiê, Nederland en Frankrijk.

Betreffende de vormgeving van de voorhaven werden uitgebreide studies uitgevoerd met de meest moderne technieken (hydraulische modelproeven, mathematische com-

Het Waterbouwkundig Laboratorium van Borgerhout van het Ministerie van Openbare Werken dient hier speciaal te worden vermeld om zijn efficiênte en totale inbreng.

13

Chapitre 2 Les principales éludes eifecluées el les élémenls qui en découlenl.

Phase

Oonnées de base

L'exéculion des travaux ful précédée d'éludes approfondies eifectuées sous la conduile du bureau d'ingé-

Etude hydrographique

Etude géotechnique

Fondl marin Courant Haute Vent

Composition du

Etude hydraulique sur modèles PhysÎque

Mathérnatique

fond madn Portance du sol

Tracé des ex érieures

Execution

Evolution du fond marin (érosion) et des courants Mètèo

Etudes de stabilité

Modèles bi- et tri-dimensionnels

Sondages et forages de contrOle

Modèle opérationnel

les éléments suivants découlent de cel ensemble d'éludes : • Le Iracé des digues qui doil répondre à une exigence primordiale: Ie régime hydraulique de I'estuaire de l'Escaut ne peut être perturbé qu'au strict minimum. - Le type el Ie mode de conslruclion des digues: lenanl compie des impératifs économiquesJ la solution de digues en enrochements, renforcées par des bloes de béton, cólé mer, fut retenue.

f) Le schéma et Ie timing des travaux d'expansion. Le contrat pour I'étude et I'exécution des travaux présenté par I'association momen~ tanée Zeebouw - Zeezand (TVZ2) et accepté par Ie gouvernement est sousdivisé en divers contrats partiels avec Ie timin9 ci-contre: (HAVEN ZEEBRUGGE INFORMA TIEBOEK) (voir tableau ci-contre)

Réfraction Diffraction Marées

les digues sont infranchissables afin de proléger les lerrains portuaires adjacenls. L'assaul de la houle esllel que Ie placemenl des bloes de bélon de 20 à 30 tonnes est nécessaire afin d'assurer la slabililé des enroehemenls mëme les plus lourds. L'ensemble de I'élude el des projels s'étalèrent sur quatre années. Gräce à la formule du contrat-cadre (*), qui permet d'entamer les travaux

Mesures

Etude de fond marin Mesures de débits solides

Essais sur simulateur Modéles naviguants

Modèle sédimentologique

Atlas de courants Atlas pour service de pilotage Essals en réel

Mesures des débits solides

parallèlemenl à I'élude, les Iravaux d'aménagemenl des plages commencèrent en 1977, soit un an après la signature du contrat. Les travaux des port ellerraln de service débulèrenl en 1978.

La phase suivante comprenait I'infrastucture du terminal gazier, terminée en 1981. Enfin la construction des digues extérieures dont I'achèvement est prévu pour fin 1985.

n° du contrat

Description

date d'achévement

I

Contrat d'études

1986

/I

Travaux d'amélioration des plages de la c6te Est (entre Zeebrugge et Ie Zwin)

1979

Construction du port de service, du terrain de service et de I'amorce de la jetée Est

197811979

I!/A&B

IV A & B

Construction de la digue sud-est, du terrain pour Ie terminal gazier, de la digue de protection GNL et de I'appontement GNL 1984

VA & B

Construction de la jetée OUEST et de la jetée EST

1986

Dragage du chenal d'accés et remblai hydraulique des terrains portuaires

198511986

VI

14

Etude sédimentologique

Essais avec traceurs

Modéle de diffracti on Projet des digues

Etude nautique

prototypes

Modèle en permanence Modèle de marées

di~ues

nieurs-conseils HAECON S.A. donl les élémenls figurenl au lableau cidessous.

EXCAVATOR 4/85

Hoofdstuk 2

Deze studies werden uitgevoerd onder de leiding van het ingenieursbureau HAECON N.V. Hun voor-

De studies en de samenhangende elementen.

Fase

Hydrografisch

onderzoek Basisgegevens

Bodemligging Stroom Golven

Hydraulisch onderzoek

Geotechnisch onderzoek

Fysisch

Mathematisch

Bodemsamenstelling

Draagkracht

naamste elementen zijn in onder· staand schema samengevat.

Nautisch onderzoek

Sedimentologisch onderzoek

Prototype metingen alb van schepen

Transportmetingen Tracerproeven

Bodemonderzoek

Wind Layout havendammen

Permanentie model Tijmodel Diffractie model

Ontwerp dammen Uitvoering

Evolutie van bodemligging (erosies) en stroom Meteodienst

Stabiliteits-

2 en 3 dimen-

berekeningen

sionele modellen

Controle sonderingen en boringen

Operationeel tij model

Uit dit samenhangend onderzoek zijn de voornaamste onderdelen van het ontwerp afgeleid: • De layout van de buitenhavendammen, waarbij moest worden voldaan aan de eis dat de stroming in het Schelde·estuarium zo min mogelijk mag worden verstoord. - Hel type en de opbouw van de dammen, waarbij, na economische overwegingen, de keuze is gevallen op dammen opgebouwd uit Belgische breuksteen, aan de zeezijde afgedekt met betonblokken.

Contractnummer

Door de formule van het raamcontract C'), waarbij het project in fasen wordt ontworpen en uitgevoerd, kon reeds één jaar na de opdracht, in 1977, met de strandverbetering en in

Omschrijving

Strandverbeteringswerken Oostkust (tussen Zeebrugge en het Zwin)

/979

Bouw van de werkhaven, het werkterrein en de aanzet van de oostelijke dam

/9781/979

Bouw van de zuidelijke oostdam, aanleg en voltooiing van het LNG terrein, de LNG dam en de LNG steiger

/984

Bouw van de westelijke dam en de oostelijke dam

/986

Baggerwerken in de toegangsgeul tot de haven en opspuiten van de haventerreinen

/98511986

EXCAVATOR4185

Stroomatlassen Loodatlassen Meetvaarten

Transportmetingen

1978 met de werkhaven en werkterreinen worden gestart. De daarop volgende fase omvatte de bouw van de infrastructuur voor de L.N.G.-lerminal, welke in 1981 werd voltooid. Tenslotte wordt het zeewaartse gedeelte van de buitenhavendammen aangelegd waarvan de voltooiing is voorzien tegen einde 1985.

tJ Schema en timing van de werken.

11

VI

Sedimentologisch model

Het contract voor de studie en de uitvoering van de werken, door TVZ 2 voorgesteld en door de Regering goedgekeurd, is onderverdeeld in diverse deelcontracten met de timing zoals hiernaast aangeduid.

/986

VA & B

Simulatorproeven Model vrijvarende schepen

Voltooiingsdatum

Studieopdracht

IV A & B

Getij

De dammen zijn onovertopbaar om het direct daarachter gelegen haventerrein tegen de golven te beschermen. De betonblokken (van 20 tot 30 ton) zijn nodig omdat de golfaanval zo groot is dat de zwaarste breuk· stenen niet meer stabiel zijn. Studie en ontwerp vergden ongeveer 4 jaar.

I

I/IA&B

Refractie

Diffractie

(Haven Zeebrugge) (InformatieboekJ

15

Chapitre 3 la construction des digues. Une entreprise gigantesque dont I'achèvement se rapproche à grands pas.

Nous verrons successivement: 1) 1a) I'amenée et Ie stockage des enrochements. Le r61e important des chemins de fer.

1b) La fabrication sur place des bloes en Mton. 2) La construction des digues - Les travaux préparatoires Les tapis de fascines Les empierrements Les bloes de Mton

APERCU GENERAL Le contour du nouvel avant-port comprend d'une manière générale: f) une jetée EST Longueur du corps des digues: A) du port de service: ± 750 m B) de la section sud: ± 1 300 m y compris la presqu71e GNL C) de la partie nord: ± 1.970 m Total ± 4.020 m (soit 4.029 m en tenant compte de la légère courbure) 2) une jetée OUEST longueur du corps des digues: A) élément de départ ± 1050 m B) partie sud ± 1.220 m C) partie nord ± 2.010 m ± 4.280 m Total Ces digues s'é/èvent de 11 à 14 m au dessus du niveau des basses eaux selon I'endroit. N.B. Si I'on tient compte des nouveIles digues intérieures (presqu 71e GNL et port de service), on arrive à ± 14 km Iinéraires de nouvelle digues

en mer. Elèment principal des digues, les enrochements sont Iivrés en calibres divers par un groupe important de carrières belges. Le transport depuis les carrières vers Zeebrugge s'effectue par route, rail et navigation intérieure. 6 à 8.000 tonnes sont ainsi transportèes journellement, soit 2 ou 3 trains de 1.100 tonnes, 1 ou 2 pèniches, une centaine de camions. Les bloes en bèton sont fabriquès sur place à raison d'une cinquantaine par jour. Quantitès totales : draguage de sableenv. 50.000.000 m' 16

o t t

I 'I ~

c. ,

Ott!on ContOllW!'terml'l11

TrOln.hrr)' Ttrmllol

Short ua

(ontall~rhrmlOol

terrains remblayés env. 50.000.000 m' remblai de souille env. 12.000.000 m' gravier env. 7.000.000 tonnes fascines env. 1.110.000 m' enrochementsenv. 10.600.000 tonnes bloes de bèton de 20 à 30 tonnes env. 60.000 Nous dècrivons ei-après plus en dèlails cam ment sant acheminèes, manutentionnées et mises en reuvre ces ENORMES QUANTITES! 1A) DES ROCHES DE WALLONIE SUR DES PLAGES DE FLANDRE... ET C'EST TRES BI EN AlNSI!

PAR RAIL - PAR ROUTE - PAR EAU LA FOURNITURE DES ENROCHEMENTS AU TERRAIN DE SERVICE (40 HECTARES). POUR L'APPROVISIONNEMENT DE SES CHANTIERS, ZEEBOUW-ZEEZAND A CHARGE TROIS MODES DE TRANSPORT D'EFFECTUER DES NAVETIES BIEN CADENCEES. LA VOIE D'EAU ET LA ROUTE SaNT DE LA PARTIE. POUR SA PART, LE CHEMIN DE FER a reçu mission d'acheminer vers Zeebrugge des pierres donl la masse dèpasse une tonne. Ces pierres, la SNCB va les chercher à Havines, dans les carrières de la

EXCAVATOR 4185

Hoofdstuk 3 De bouw van de dammen

Een gigantische onderneming waarvan de voltooiing met rasse schreden nadert. Wij zullen achtereenvolgens beschrij-

ven: 1 la) Aanvoer en opslaan van de breuksteen. De belangrijke rol van de spoorwegen. 1b) De fabricage in situ van de betonblokken. 2 De bouw van de dammen. De voorbereidende werken. De zinkstukken. De steenstortingen. De betonblokken. ALGEMEEN OVERZICHT. Globaal gezien bestaat de nieuwe voorhaven uit: 1) een OOSTDAM Kernlengte van de dammen: A) werkhaven 750 m

±

B) zuidelijk vlak ± 1300 minbegrepen het L.N.G.-schiereiland

C) noordelijk vak ± 1970 m totaal ± 4020 m (d. w.z. 4029 m, rekening houdend met de lichte kromming). 2) een WESTDAM kernlengte van de dammen: A) aanzet ± 1 050 m B) zuidelijk deel ± 1220 m C) noordelijk deel ± 2010 m totaal

± 4280 m

Deze dammen gaan tot 11 à 14 m boven laagwater, naargelang van de plaats. NB. Als rekening gehouden wordt met de nieuwe binnendammen (L.N.G.-schiereiland en de werkhaven) komt men tol ± 14 strekkende kilometer nieuwe dammen in zee. Het belangrijkste bouwmateriaal voor de dammen is breuksteen, welke door een grote groep Belgische steengroeven in diverse kalibers wordt geleverd. Het transport vanuit de groeven is verdeeld over spoor, weg en waterwegen. Dagelijks wordt 6000-8000 ton op het werk aangevoerd hetgeen geschiedt met 2 à 3 treinen, 1 à 2 schepen en ruim 100 camions per dag. De betonblokken worden ter plaatse gemaakt à rato van ca 50 stuks per dag. De totale hoeveelheden die worden verwerkt zijn:

EXCAVATOR 4/85

zandwinning met sleepzuigers ca 50.000.000 m' opspuiting van terreinen ca 50.000.000 m' baggeren grondverbetering ca 12.000.000 m' zeegrind ca 7.000.000 ton zinkstukken ca 1.110.000 m' breuksteen ca 10.600.000 ton betonblokken van 20 tot 30 ton ca 60.000

Wij beschrijven hierna meer in detail hoe deze enorme hoeveelheden aangevoerd, behandeld en verwerkt worden.

1A) WAALSE STEEN VOOR VLAAMSE STRANDEN... GOED ZO! PER SPOOR - OVER DE WEG - OVER HET WATER - DE LEVERING VAN DE BREUKSTEEN AAN HET WERKTERREIN (40 HA). Voor de aanvoer van de groevesteen heeft Zee bouw / Zeezand een beroep gedaan op de drie traditionele vervoerders: het schip, de vrachtwagen en de trein. De NMBS is aangezocht de bevoorrading van de werven met steenblokken van meer dan 1 ton, op een regelmatige wijze te verzekeren. Deze steenblokken komen vooral uit de CCB-steengroeven van Havines, maar ook Quenast, Lessen en Zinnik dragen hun" steentje .. bij. De eerste volledige treinen, bestemming Zeebrugge, zijn te Havines gevormd. Daar de laadcapaciteit van

Quenast en Lessen beperkt is tot een halve trein per dag, worden deze samengevoegd tot éen enkel stel. Tot 19 maart 1979 was er dagelijks één trein bestemming Zeebrugge ; van 19 maart tot 20 april, twee treinen per dag en tenslotte werd vanaf 23 april het ritme opgevoerd tot drie treinen. Er wordt gewerkt in het stelsel van de vijfdagenweek. Deze treinen torsen een gemiddelde vracht van 1100 ton en zijn samengesteld uit twee wagentypes : omgebouwde Eo-wagens en gerecycleerde L1-wagens. Eo-wagens zijn stortwagens. De laterale wanden zijn voor de helft weggenomen en er is een dubbele laadvloer aangebracht om de weerstand te verhogen. L1-wagens hebben reeds hun degelijkheid bewezen in een gelijkaardige trafiek op Ijmuiden. Het zijn platte wagens, met een eveneens versterkte laadvloer, en waar bovendien, om de laadstabiliteit te verhogen, rondom een soort reling is aangebracht. Elkeen van deze wagens heeft een nuttige laadvioer van 24 m' en een laadgrens van ongeveer 20 ton. Een volledige trein van 1100 ton bestaat gemiddeld uit 55 wagens. Dat is dan ook de reden waarom de NMBS bij de 280 omgebouwde Eo's de 80 L1wagens heeft gevoegd. Inderdaad. Om een ritme van drie treinen per dag aan te houden met een omlooptijd van 48 uren, moet men over zes stellen kunnen beschikken, dus ongeveer 330 wagens. Nemen we een veiligheidsmarge van 10%, dan zijn we rond met ons park van 360 wagens.

~

.. ,,:

....

"

ti'

..; :

4 ..........

::.

....

Photo·Foto Excavator 31·10·1984

17

CCB, mais aussi dans les carrières de Quenast, de Lessines, et de Soignies. Havines sera incontestablement Ie fournisseur principal, et c'est de celle localité que sont partis les premiers trains. A Quenast, les capacités de chargement ne permellent pas de former un train complet chaque jour. Un demi train partira donc de là pour rejoindre son autre moilié à Lessines. Jusqu'au 19 mars 1979, Zeebrugge a reçu un train chaque jour; en suite, jusqu'au 20 avril, les installations ont absorbé deux trains quotidiens; enfin, dès Ie 23 avril, trois trains sont dèchargés toutes les 24 heures sur I'aire de stockage de Zeebouw-Zeezand. Et cel a cinq jours sur sept. CES TRAINS DE 1100 TONNES SE COMPOSENT DE DEUX TYPES DE WAGONS: des Eo transformés et les LI recyclés. Les wagons Eo sont des TOMBEREAUX. On en a coupé les parois latérales à mi-hauteur en même temps qu'on les a EQUIPES D'UN DOUBLE PLANCHER, POUR EN AMEL10RER LA RESISTANCE. Les wagons LI ont déjà fonctionnè dans un trafic du même type, à destination d'ljmuiden. 11 s'agit de wagons plats, au plancher également renforcé, et qui ont reçu, pour la stabilité du chargement, une sorte de rambarde qui en fait Ie tour complet. Chacun de ces engins présente une surface de plancher de quelque 24 m2 , pour une charge limite moyenne de 20 tonnes. UN TRAIN COMPLET SE COMPOSE DE 55 WAGONS environ. C'est la raison pour laquelle la SNCB a prèvu d'ajouter les 80 wagons LI aux 280 wagons Eo transformés. En effet, avec une rotation de 48 heures, pour alleindre Ie rythme de trois trains par jour, il faut tabier sur 6 rames disponibles, soit 330 véhicules. Ajoutons-y 10% de sécuritè et nous arrivons à ce PARC DE 360 WAGONS. UNE INFRASTRUCTURE SPECIALE A ETE CONSTRUITE SUR LE TERRAIN DE ZEEBOUW-ZEEZAND. UN PETIT RESEAU FERROVIAIRE PRIVE EST RACCORDE A LA L1GNE BRUGGEKNOKKE. La voie décrit une bouGie autour du terrain, pour permeltre toutes les manceuvres nècessaires et se divise, près du raccordement, EN CINQ antennes qui pourraient, si nécessaire, recevoir simultanément cinq trains. Bien sûr, la voie ferrée n'occupe pas tout Ie terrain: il fallait aussi de la piace pour les camions et pour I'entreposage des pierres arrivées. Ce réseau a été sou mis à des tests de stabilité et de résistance, afin

18

..

-

Photo-foto Aero News 02*1979

Phota-Foto Aero News 10.1979

Photo-Foto Aero News 10-J979

EXCAVATOR 4/85

Laat ons even de omloop der treinen nader bekijken. Dag A, de steengroeven laden de stenen op de wagens. De trein vertrekt 's avonds en bereikt Zeebrugge net na middernacht. Dag B, Zeebouw / Zeezand lost de wagens, waarna het lege stel 's nachts terug naar de steengroeven spoort om de cyclus te herbeginnen. Dus iedere 48 uur ontvangt elke wagen zijn rantsoen van 3 tot 20 stenen, variêrend van 1 tot 3 ton en van 3 tot 6 ton. De zwaarste blokken (3 tot 6 ton) worden op de middenste wagens geladen. Op de los- en stockeerterreinen van Zeebouw / Zeezand is een speciale spoorweginfrastructuur aangelegd.

Photo-Folo MTP-MDW 05.03.1979

'hoto·Foto Aero News 09. 1979

"XCAVATOR 4/85

Dat kleine privéspoorwegnet is aangesloten op de lijn Brugge-Knokke, en alle noodzakelijke manceuvers kunnen er op uitgevoerd worden. Dicht bij het aansluitingspunt met de hoofdlijn is het spoor opgesplitst in vijf laterale aftakkingen, die, indien vereist, gelijktijdig vijf treinen kunnen ontvangen. Alle aangelegde sporen zijn aan strenge stabiliteits- en weerstandstesten onderworpen, om technische problemen te vermijden, die de goede uitvoering van het bevoorradingsplan in het gedrang zouden kunnen brengen. Maandag 26 februari 1979 is deze trafiek, in aanwezigheid van een honderdtal genodigden, officieel «opengeknipt" door de heer Simoen, Inspecteur Generaal van Openbare Werken. De eerste trein, samengesteld uit Eo-wagens, was geladen met ongeveer 1100 ton Doornikse steen (28% van de lading bestond uit blokken van 3 à 6 ton). Daar werden wij voor het eerst geconfronteerd met een elektronische weegbrug (Railweight) die de wagens individueel weegt, rijdend tegen een snelheid van 5 à 7 km per uur. Dergelijke weegtechniek is een primeur voor Belgiê. Bij aanvoer wordt het gewicht van elke geladen wagon automatisch geregistreerd en uitgetikt. Na het lossen van de stenen rijdt de lege trein met identieke samenstelling terug over de weegbrug. Door een eenvoudige aftrekking bekomt men onmiddellijk het nettogewicht van de lading per wagen. Het geheugen van de weegbrug is derwijze geprogrammeerd, dat de locomotief steeds wordt overgeslagen. Zij vertoont slechts een weegfout van 0,065%, fout die te verwaarlozen is, daar deze zelfs het gewicht van één steen niet betekent. Na de weging rangeert men de trein op één der 5 laterale sporen, waar drie hydraulische kranen met een grijper van 800 liter inhoud (goed voor 10 ton) hem opwachten. 19

qu'aucun problème technique ne vienne entraver Ie bon déroulement

du plan d'approvisionnement. Quinze mois de rotation incessante (si ce n'est Ie week-end), au rythme d'un départ toutes les 48 heures. Les carriéres travaillent Ie jour A au chargement de leurs 1100 tonnes de pierres. Le soir, Ie train démarre, pour alleindre Zeebrugge un peu après minuit. Zeebouw-Zeezand utilise Ie jour B pour dècharger, après quoi les rames vides repartent de nuit pour recommeneer Ie cyle. Tou-

tes les 48 heures, donc, les wagons reçoivent leur provision de pierres de

1 a 6 ton nes, réparties en deux catégories: 1 a 3 et 4 a 6, se Ion un plan de chargement prècis. Faisons maintenant un petit flash back sur la JOURNEE DU 26 FEVRIER 1979 QUI A VU L'INAUGURATION OFFICIELLE DE CE TRAFIC DE MASSE! Devant une centaine d'invités, Mon-

Photo·Foto Aero New$ 12.1978

CONSTRUCTION PUISSE SE POURSUIVRE pendant 8 aIO semaines après une éventuelle ruplure d'approvisionnement.

Le personnel ferroviaire de Zee-

brugge a dû s'adapter a ces nouveiles conditions de trafic. Notamment en installant un poste de visite et de factage sur la zone même de déchargement. La, CHAQUE WAGON EST CONTROLE AVANT DE REPRENDRE

sieur Simoen, Inspecteur Gènéral des Travaux Publics, a coupé Ie ru ban

LA DIRECTION DE LA CARRIERE. Un véritable centre d'échange de wagons Eo et 1I fonctionne ainsi a cet endroit. Qu'un des wagons présente une défectuositê, et on Ie rempiace immédiatement par I'un des vèhicules de réserve parqués a proximité. De cetle maniére, un incident technique ne peut retarder Ie planning: les trains roulent de toule,façon. (lNFDRMA T/DNS SNeB 1179 avril)

,

DIGUE

symbolique. Le premier train, entière-

ment composé de wagons Eo, amenait quelque 1100 tonnes de pierres tournaisiennes (dont 28 % de blocs de 3 a 6 tonnes).

\

LNG

\

BESCHERMDAM

\ \

APPONTEMENT

LNG

,.

STEIGER

Nous avons découvert à cette occa-

sion UN SYSTEME DE PESAGE ELECTRONIQUE EN MARCHE (RAILWEIGHn. LES WAGONS SONT PESES INDIVIDUELLEMENT EN FRANCHISSANT LA BASCULE A UNE VITESSE DE 5 a 7 km / h - donc sans arrêt ni décrochage. C'est la première fois qu'une telle installation a élé placée en Belgique. A I'arrivée du train complet, on procéde a un pre-

PORT DE SERVICE

WERKHAVEN

mier pesage. Au retour, Ie train - vide - est pesé une deuxième fcis.

Charge brute moins tare : la masse des pierres dèchargées résulte d'une si mpte soustraction. La machine est

programmée de telle sorte que la locomotive n'entre pas en ligne de

compte, et sa marge d'erreur est de 0,065%, soit, pour un train complet, une masse inférieure à celle de la plus petite pierre. Une fois pesè, Ie train passe sur I'une des CINQ VOIES LATERALES, OU TROIS GRUES HYDRAULIQUES EQUIPEES DE GRAPPINS DE 800 LITRES (10 tonnes de capacité) se meltent au travail. Zeebouw-Zeezand table sur 9 heures de travail par train dans les premières semaines. Après Ie rodage, vers

Ie 23 avril, 8 heures devraient suftire (de quoi dècharger les trois trains quolidiens). LES RESERVES DE STOCK SONT PREVUES DE TELLE SORTE QUE LA

20

PhOlo-Foto Aam News

EXCAVATOR 4/85

Photo-Foto Aero News 02.1979

C'est Ie Jundi 26 tévrier 1979 que Ie premier train, chargé de pierres extraites dans des carrières wallonnes, arrive au terrain de service sur lequel ZeebouwZeezand a construit une infrastructure terroviaire provisoire de 5 voies embranchées sur un raccordements á la ligne Brugge-Knokke.

Ce terrain a été aménagé sur 40 hectares pour Ie stockage des enrochements nécessaires á la construction des différentes jetées. Sur Ie terrain sont installés 3 ponts peseurs électroniques dont 2 sant destinés á peser les camions en charge et à vide. Le J-me pont sert à peser les trains de marchandises pendant que ceux-ci se déplacent á une vitesse de ~ 5 km/heure. Le long du terrain de service, cóté Heist, a été dressée une berme anti-bruit. Une zone verte a égaJement été aménagée autour du terrain.

Op maandag 26 februari 1979 kwam de eerste goederentrein met stenen uit Wallonië op het werkterrein aan, waar Zeebouw-Zeezand over een voorlopig spoorwegen infrastructuur van 5 samengevoegde sporen op een verbindingslijn naar de hoofdlijn Brugge-Knokke beschikt. Dit werkterrein werd aangelegd voor het stockeren van de stenen, nodig voor de bouw van de dammen. Deze stenen worden zowel per spoor, per schip als per vrachtwagen aangebracht. Het heeft een oppervlakte van 40 ha en het is uitgerust met 3 elektronische weegbruggen, waarvan er 2 voor het wegen van de ladingen van de vrachtwagens bestemd zijn. De derde weegbrug weegt de goederentreinen terwijl ze er met een snelheid Ivan ± 5 kmlh over rijden. Naast het werkterrein, aan de zijde van Heist, werd een geluidsberm aangelegd. Groenzones rond het terrein, o.a. op de geluidsberm, werden ook aangelegd.

De stenen worden rechtstreeks op de stockeerterreinel1 opgestapeld. Per trein rekent men een lostijd van 9 uren, lostijd die londer het regime van drie treinen per !dag tot 8 uren wordt teruggebracht, lom het aanvoerritme te kunnen volgen. Zeebouw 1Zeezand legt zijn voorraden derwijze aan dat er steeds voldoende bouwmaterialen aanwezig zijn om 8 à 10 weken door te werken zonder aanvoer. Een gesprekje met de stationschef van Zeebrugge leerde ons dat ook deze man en zijn personeel zich hebben moeten aanpassen aan deze enorme trafiek. Er is ter plaatse een factagebureau en een schouwpost opgericht. Voor het vertrek naar de groeven wordt de trein er geschouwd. De afgekeurde wagens worden er uitgerangeerd, vervangen, en de nodige herstelljngen onmiddellijk ter plaatse uitgevoerd. Aldus ontstaat er een permanente ruilpost voor Eo en L1-wagens. Er is voorwaar werk op de werf! (Spoornieuws 1.79 Aprii) RECEPT/ON ET STOCKAGE DES MOELLONS

Le terre-plein s'étend sur une superticie de 40 hectares environ et est équipé de nombreuses voies-ferrées et de routes. Afin que Je trafic entre Ie port d'exploitation et Ie terre-plein ne gêne pas trop la circuJation sur la Route Royale, un nouveau pont enjambant /'avenue Elisabeth a été construit simultanément. L'association Zeebouw possède 2 locomotives pour les mancEuvres de rangement. DANS L'AVENiR, VALORISER LA MOINDRE PARCELLE DE CES PRECIEUX TERRAINSI

IJ entre dans les intentions de "administration portuaire d'attirer des trafics rouliers dans I'avant port, d'oû, d'y créer des nouveaux terminaux ra/ro. Ceux-ci devraient, dans ceNe optique, voisiner une vaste zone de parking de plusieurs dizaines d'hectares oû sont actuellement réceptionnés et stockés les moëllons destinés à la consstuction des jetées_

Het werkterrein is ongeveer 40 ha groot en is uitgerust met een uitgebreide spooren wegeninfrastructuur. Om het verkeer op de kustweg zelf niet te veel te hinderen door de trafieken tussen werkhaven en werkterreinen werd een nieuwe brug over de Elizabetlaan gebouwd. Zeebouw bezit 2 locomotieven voor rangeermaneuvers. IN DE TOEKOMST, HET KLEINSTE PERCEEL VAN DEZE WAARDEVOLLE GRONDEN DOEN RENDEREN I

...,

Het ligt in de bedoeling van de havendirectie om ro / ro activiteiten in de binnenhaven aan te lokken: dus, nieuwe ro Iro terminals te bouwen. In dit opzicht zouden naast deze terminals grote parkeerterreinen - meerdere tientallen ha - voorzien moeten worden, daar waar heden de rotsblokken voor dambouw gestockeerd zijn (het werkterrein) .

FoIo·Folo MTP·MOW 26.1 J.1984

EXCAVATOR 4185

21

Depuis Ie 26 février 1979, date d'arrivée du premier train, jusqu'à fin 79, quefque 330.000 tonnes ont été transportées. En 80, Ie trafic total devait atteindre 600.000 tonnes. En fait, les contrats de transport portent sur des tranches successives. Pour la première, par exemple, 570.000 tonnes de pierres de peUt calibre, la route a assuré 53 % de I'acheminement, la voie d'eau 22% et Ie rai/25%. Pour les autres tranches, les proportions sont en principe de 40% par route, 48% par ter et 12% par navigation intérieure.

Photo-Foto Aero News 12.1978

1B) LA FABRICATION DES BLoeS DE BETON Le cöté mer des digues est protégé contre la houle par des blocs de béton de 20 à 30 tonnes. Ces blocs de béton, fabriqués sur Ie quai du port de travail, sont acheminés au moyen de dumpers de 35 tonnes (Aveling Barford RD40, Cat 769C, Euclid R35, Wabco), et placés à I'aide d'une grue sur chenilles American 11310 sur la digue Est et, une American 11320 sur la digue Ouest, équipées d'un système de positionnement électronique. D'un poids de ± 570 ton nes (contrepoids de ± 104 tonnes) avec une flèche de 45,7 m et un moteur de 515 HP, la capacité de ces grues est ± 52 ton nes à 21 m, ± 32 ton nes à 30 m et + 22 ton nes à 39 m Près de 60000 bloes de béton de 20 à 30 tonnes sont ainsi déposés sur Ie eOté des jetées exposé à la violenee des Ilots. La labrieation, sur plaee, de ces bloes a exigé environ 660.000 m' de bèton. La centrale à béton du ehantier est eapable de produire de 70 m'/heure à 80 m'/heure. Six camions avec bennes spéciales de 9 m3 amènent Ie béton depuis la centrale à béton à I'aire de fabrication des bloes; total 660000 m' de bèton, e.à.d. à peu de choses près la même quantité que celle pour la construction de I'écluse de Berendrecht, la plus grande du monde. Zes vrachtwagens met speciale 9 m3 bakken brengen het beton van de betoncentrale tot de blokken-fabricatieruimte; een totaal van 660.000 m 3, hetzij practisch dezelfde hoeveelheid als deze voor de bouw van de Berendrechtsluis, de grootste ter wereld. Photo-Foto Aero News 26.04.1983

22

EXCAVATOR 4185

Sedert 26 februari 1979. datum waarop de eerste trein toekwam, tot eind 1979, werden zo ongeveer 330.000 ton vervoerd.

In 1980 bereikte de totale vracht 600.000 ton.

In feite hadden de vervoerscontracten betrekking op opeenvolgende schijven. Voor de eerste schijf bvb, van 570.000 ton breuksteen van klein formaat, zorgde het wegvervoer voor 53 % van het transport, de waterwegen voor 22 % en het spoor voor 25 %. Voor de andere schijven waren de verhoudingen 40 % voor de weg, 48 % voor het spoor en 12 % voor de binnen-

.'.

scheepvaart.

Photo-foto Excsvator 31.10.1984

--~,',---~--~----

\

.,

.,

/

Pholo·Foto Aero New$ 09.1979

8étonnage SUf Ie quai du port de service des bloes en béton (± 50 par jour)

Nombre de bloes produits

van de betonblokken (:!::50 per dag), Aantal geproduceerde blokken :!::60,OOO.

:!:: 60.000.

lB) DE FABRICAGE VAN DE BETONBLOKKEN De zeezijde van de dammen is met betonblokken van 20 à 30 ton tegen de golfslag beschermd. Deze betonblokken, op de kaai van de werkhaven gefabriceerd, worden met dumpers van 35 ton aangevoerd (AvelingBarford RD40, Cat 769C, Euclid R35, Wabco) en geplaatst met een American 11310 kraan op rupsen op de EXCAVATOR 4/85

Betonneren op de kaai van de werkhaven

Oostdam en met een American 11320 op de Westdam, allebei uitgerust met een elektronisch systeem voor de plaatsbepaling. Met een gewicht van ± 570 ton (tegengewicht van ± 104 ton), een kraanarm van 45,70 m en een motor van 515 HP, hebben deze kranen een hefvermogen van ongeveer 52 ton op 21 m, ongeveer 32 ton op 30 m en ongeveer 22 ton op 39 m.

Bijna 60.000 betonblokken van 20 à 30 ton worden op deze manier op hun plaats gebracht, op de flank van de dammen die aan de golfslag blootgesteld zijn. De fabricage, in situ, van deze blokken heeft ongeveer 660.000 m' beton gevergd, De betoncentrale van deze bouwwerf kan 70 m' tot 80 m' beton per uur produceren. 23

80uwfasen buitenhavendam mOS 10

~5

(.13.00m) _

20 25 m

tlWS LLWS

mi OOOm

={.t, .. ~l

j-600m]

(-600ml

.., 17000'Tl

2) LA CONSTRUCnON DES DIGUES 1. Si nécessaire, une drague cutter creuse une souille dans Ie fond marin pour atteindre une couche de terrain stabie. la. souille est comblée par des dragues à élinde qui y déversent du sable dragué en mer. 2. Une couche de gravier anti-érosion est épandue par des chalands ouvrants. Cette masse est éventuellement compactée depuis une plate-forme auto-élévatrice à I'aide d'aiguilles vibrantes ou d'explosifs. 3. Des tapis de fascines sont immergés au pied des digues afin de prévenir I'affouillement. 4. Des chalands-déverseurs construisent les bermes des digues en enrochements de 1 à 3 tonnes et 3 à 6 tonnes, cöté mer.

- c../'

L

-

Photo-foto Aero News 08.1978

5. Le corps de la digue est constitué de pierres de type tout-venant déversées par des dumpers de 35 tonnes. 6. Une carapace de moëllons de 1 à 3 ton nes est mise en place pour protéger Ie corps de la digue. 7. Le cöté mer de la digue est protégé contre la houIe par des bloes de béton de 20 à 30 tonnes. Ces bloes de béton, fabriqués sur place, à raison dJune cinquantaine par jour, sont placés à I'aide d'une grue équipée d'un système de positionnement électronique. Les séQuences illustrées aux pages 25,26 el 27 permettent de suivre, pas à pas, les phases de la construction des digues el celies de I'immersion des lapis de fascines.

1) Les lapis de fascines. al Les tapis de fascines: sous-couches anli érosion.

24

..

Photo-foto Aero New$ 08.1978

Vues rapprochées des tapis de fascines en cours de fabrication sur place.

Zicht van dichtbij op de ter plaatse in aanbouw zijnde zinkstukken.

Rappelons Que Ie rOle principal des fascines ou lapis de fond esl de retenir Ie sable au sol au droit du pied des talus des digues. Les tapis de fond sant constilués au moyen:

1l d'un tissu filtrant pour fascines Qui lalsse filtrer I'eau mais Qui empêche Ie sable de passer. 2) de fascines, c.à.d. de fagols ou un assemblage de menus branchages provenant de différentes espéces, soit:

EXCAVATOR 4185

2) HET BOUWEN VAN DE DAMMEN 1. Waar nodig baggert een zeegaande cutterzuiger een sleuf uit tot de draagkrachtige bodem bereikt wordt. Sleephopperzuigers storten de sleuf vol met in zee gebaggerd zand. 2. Een laag erosiegrind wordt met sleepzuigers en splijtbakken gestort. Indien nodig gaat men over tot ver~ dichting van de ondergrond met trilnaalden of explosieven van op een hefeiland. 3. Zinkstukken worden aan de teen van de dammen afgezonken om erosie te voorkomen. 4. Steenstorters bouwen de bermen van de dam op met breuksteen van 1 à 3 ton en 3 à 6 ton voor de zeewaartse kant. 5. De damkern wordt met tout-venant gebouwd. 6. De damkern wordt afgedekt met breuksteen van 1 à 3 ton. Photo·Foto Aero. NeW;,;'.;O;,;8'~'.;.97.;9;..

~

~:-..,..

.,....._

-

7. De zeewaartse kant van de dam wordt tegen golfaanval beschermd door het plaatsen van betonblokken van 25 tot 30 ton. Deze blokken op de werf gefabriceerd à rato van ca 50 stuks per dag worden door middel van een kraan met elektronische plaatsbepalingssystemen gepositioneerd.

On voit, él droite, sur Ie versant ouest de la digue existante, I'emplacement ou ont été fabriquées les fascines.

1•

Rechts ziet u, op de westerhelling van de bestaande dam, de plaats waar de zink~ stukken vervaardigd werden.

PhOfO-FofO Guido COOLEN5 11051979

Les phases de construction d'une digue sont dans I'ordre:

De bouwfasen van een buitenhavendam zijn de volgende:

Si nécessaire, une drague cutter creuse une souille dans Ie fond marin paur atteindre une couche de terrain stabie. _ _- ; ; . , - - - ;. . U

-

Een sleuf wordt met een cutterzuiger uitgebaggerd tot men een stabiele bodemlaag bereikt.

La souille est comblée par des dragues à élinde qui y déversent des sab/es à granulométrie voulue, dragués en mer. De baggersfeuf wordt door sleephopperzuigers gevuld met zand van de vereiste granulometrie.

,XCAVATOR 4/85

- :

-

_l__

-

-

- -

:

--JU.' I , - -t_--""""",--d""'-.---.----:-z
","1",o"",

.-

,

; : : ; ...

.AU

$S

; ;

= rruw-,

---------'@---l---------------""

at

~-:

"'~---

-g~~~~::;~-""""

=4

CID 25

Ie saule (qui conslilue Ie bois à fascines Ie plus ulilisè) Ie chêne amèricain Ie bouleau Ie frêne I'èrable Ie noisetier

Les fascines onl èlè fabriquèes manuellemenl sur piace, sur un plan inclinè formè par Ie lalus de la digue

Esl du goulel donnanl accès à la nouvelle ècluse el consiruil au milieu des annèes soixanle el deslinè à disparailre. (voir pholo page 29). Ce sonl des ouvriers BELGES, recrulès dans la règion qui onl fabriquè + 1110000 m' de lapis de fascines. Un tissu pour fascines mesure +

14,70 m x 56 m, soil 823,20'm'(en moyenne 820,99 m').

Pour un lapis de fond, on emploie 2 pièces fixèes enlre elles ce qui don ne pour Ie lapis une surface de + 1.646,40 m' (en moyenne 1.641,98 rT?). Les opèralions de placemenl des lapis de fascines sonllerminèes depuis Ie 10 aoûl 1984. Le premier lapis ful mis en place en aoûl 1978. Depuis lors, 676 pièces, soil 1.109.973 m'onl ètè immergès el placès au pied des di9ueS.

Une couche de gravier anti-érosion est épandue par des chaJands ouvrants. Gette masse est éventuellement compactée depuis une plate-forme auto-é/évatrice à raide d'aiguilfes vibrantes ou d'explosifs.

Na het aanbrengen van een laag erosiegrind met splijtbakken, wordt het geheel verdicht met tri/naalden of explosieven vanuit een hefeiland.

Des lapis de fascines sant immergés au pied des digues afin de prévenir ,'affoui/lement. (Voir les détails de celte opération aux n os 5, 6, 7, 8 et 9 ei-après).

u

(J.

Zinkstukken worden aan de tenen van de dammen afgezonken als bescherming tegen erosie en golfaanval. (Zie details van deze operatie op nrs 5, 6, 7, 8 en 9).

Dèlails de I'immersion des lapis de fascines Le tapis est accroché entre deux pontons

à I'ancre. Les pontons sont positionnés avec grande précision au moyen de rayons laser.

Delails van hel afzinken van een zinksluk Het zinkstuk wordt tussen twee geankerde pontons vastgemaakt. De pontons worden met lasers nauwkeurig gepositioneerd.

®

La poutre d'immersion (P), qui est fixée à une extrémité du tapis de fond, est remplie d'eau. La poutre ainsi ballastée coule ;usqu'au fond. Une extrémité du tapis repose maintenant sur Ie fond marin.

De zinkbalk (P) die aan één uiteinde van

-®

het zinkstuk bevestigd is, wordt met water gevuld. Deze zinkt tot op de zeebodem. Het uiteinde van het zinkstuk rust nu op de zeebodem.

Le tapis est ensuite appliqué contre Ie fond au moyen d'environ 400 tonnes de pierrailles déversées depuis un chaland à déversement latéral. Het zinkstuk wordt op de zeebodem vastgelegd door circa 400 ton stenen met een steenstorter te storten. N.B. : Les phases de construction de la digue sant ifJustrées en coupe en travers, les phases de pose des fascines, en coupe en long.

26

.O.OO.. U:

:

10

N.B. : De bouwfasen van de dam worden gei1lustreerd met dwarsdoorsneden, de fasen voor het plaatsen van de zinkstukken, met lengtedoorsneden.

EXCAVATOR 4/85

®

::s::::z.r=

. . B!fff1t{~H ~

@ &:lAU

•

•

. UU.

Ä

~

,,

rlfé iWtil*ff

'~

De pontons kunnen nu verplaatst worden voor het volgende afzinken .

....

.L

x..

sc, a

itb'OI<'.,$a_ oi3 9Z 'UIK" ,

®

Û

.;>_.1

Les pontons peuvent maintenant être déplacés et repositionnés plus loin, pour I'immersion suivante.

.:: :,:, :,,~ .:: :::

éi?A

Une couche de gravier est épandue entre les lapis de fascines au moyen de chalands ouvrants.

,j

Een laag kern grind wordt met splijtbakken tussen de zinkstukken geklept.

,u

zrm::::::,::t::::'::::

~

'"

,

@

Les cha/ands-déverseurs eonstruisen! fes bermes des digues en enrochements de 1 à 3 (onnes et 3 à 6 tonnes, c6té mer.

De bermen van de dammen worden met

stenen van 1 à 3 ton en van 3 à 6 ton zeewaarts door steenstorters opgebouwd.

I ,

I 12,00

202.'0.15' 5.50

.,-"~'1213

IZ:oo~ ?e~3T07 1·3 Ton

__

--7

---

-, sT

1 I Zlno<sl.;1't

____

1

I

ZE'E'Z

~I °l ...

9 rln dbelon

665

11 1

11 1äl

hovenzIjde

.JO ,,,.

-1)00

~

"0."

oelonblokken ,an 25 Ton

~12-:~~-F.----_-------

I

I

I

€.92

""""Z'S

~

1·:; Ton

'2

,-,00'

~L

geo
I

i Zinkstukkeon havenzijde zeezijde grindbeton betonpenetratie lagen betonblokken

Une carapace de moëllons de 1 c1 3 lonnes ou de 3 à 6 tonnes est mise en place pour protéger Ie corps de la digue. Le cóté mer de la digue est protégé contre la houle par des bloes de béton de 20 à 30 tonnes.

berm geklept zand

Ou sable est remblayé hydrauliquement entre les digues ce qui est Ie cas de la jetée sud-est, par exemple, ou s'érige Ie lerminal GNL (± 5.000.000 m').

.

.---

I

Le corps de la digue est constitué en pier- De kern van de dam wordt met toutres du type tout-venant ou de pierres de 1 venan! of stenen van 1 c1 3 ton (naargec1 3 tonnes déversées par des dumpers de lang de weersomstandigheden) gebouwd 35 tonnes. (gestort door dumpers van 35 ton)

Ces bloes sont fabriqués sur place et sont placés à J'aide d'une grue sur chenilles équÎpée d'un système de positionnement électronique.

qde

Een deklaag van stenen van 1 à 3 ton of 3 à 6 ton wordt op de kade aangebracht. Oe zeewaartse kant van de dam wordt tegen de golfaanval beschermd met betonblokkken van 20 tot 30 ton.

zinkstuk

c6té port c6té mer béton de gravier pénétration du béton couches de bloes de béton talus sable remblayé hydrauliquement tapis de fascines

Zand wordt tussen de kades opgespoten bv. În het geval van de Z.o. dam of van het LNG-terrein (± 5.000.000 m').

Oienstwegen en verlichting worden op de dam aangelegd.

Des routes de service et I'éclairage sont enfin implantés sur la digue.

'XCAVATOR 4/85

27

-lIJ.CO

. "'lX> • \0.00

Z .10.00

-"'lX>

--'t:

-

-"'''' - tO.OO

---I~AR~~~-C~Y

-"'lX>

Coupe en travers de la presqu'ile GNL. Les 3 réselVoirs sont construits en grande partie sous Ie niveau du sol pour ménager ,.horizon des ESTIVANTS. Le sommeI de la coupole des réservoirs est ains; situé 22 m au dessus du niveau du terrain remblayé au /ieu des quefque 50 m usuels pour ce type d'ouvrage. Dwarsdoorsnede doorheen het LNG schiereiland. De 3 opslagtanks worden voor een groot deel ondergronds gebouwd om esthetische redenen ten opzichte van de VAKANTIEGANGERS. Hoogste punt van de koepels van de tanks is daardoor slechts op 22 mboven opgehoogd grondniveau, i.p.v. de gebruikelijke SO m voor dit type werk.

WERKHAVEN TYPEDOORSNEDE DAM B

1

TOtE

WERKHAVENZlXJE

zo

ZEEZIJOe

G.HWS .L62 Gl

Q•

.Q32

~

-'S"'400"'-

~t

.>58"OO""--

~

I

)

Port de service - Coupe en travers type de de digue B zinkstuk geklept zand zandasfalt schanskorven werkhavenzijde rijweg zand grind zeezijde

28

- lapis de fascines - sable remblayé par chafand verseur - sable bitumineux -gabions - c6té port de service - route -sabie - cailloux - c6té mer

EXCAVATOR 4/85

Aan de hand van de afgebeelde illustraties op blz 25, 26 en 27, kunnen de verschillende fasen op de voet gevolgd worden: - 1) Het afzinken van de zinkstukken - 2) het bouwen van de dammen

De zinkstukken. a) de zinkstukken: onderlagen tegen

erosie Herinneren wij er aan dat de voornaamste rol van de zinkstukken erin bestaat het zand aan de voet van het talud van de dammen op zijn plaats te houden. Deze zinkstukken bestaan uit: 1) een filtrerend doek voor zinkstukken, dat het water doorlaat maar niet het zand.

2) wiepen, d.w.z. bossen rijshout, bestaande uit dunne takken van verschillende houtsoorten, nl: - wilg (dat het meest voor wiepen gebruikt wordt) Amerikaanse eik berk es esdoorn notelaar. De zinkstukken werden met de hand ter plaatse gemaakt, op een hellend vlak gevormd door het talud van een bestaande dam (ten Oosten van de haven), die in het midden der zestiger jaren werd aangelegd. (zie pijl op foto hieronder).

Les digues sont ie; protégées par des enrochements et pour la partie hors d'eau, par un revétement A base de cailloux et oierrailles additionnés de mastic bitumineux en petite quantité assurant juste la liaison entre eux des élements pierreux fFixtone de Bitumarin). ::omme initia/ement envisagé, les aména1ements ultérieurs du port de service pré'oient la démolition, dans I'avant port, de 3 digue Est (marquée d'une flèche) du rou/et qui conditionne I'accès à la nouelle écluse et par la suite, la construction "un quai de quelques 200 m de long our protéger des appontements ralro. es matériaux récupérés lors de la démo~ion de la digue pourraient alors très écoJmiquement servir ~ l'éventueJJe conruction, ~ environ 800 m en mer, d'une

(CAVATOR 4/85

De plaatsing van de zinkstukken voor de bouw van de strekdammen is sedert 10 augustus 1984 voltooid. Sinds de plaatsing van het eerste zinkstuk in augustus 1978 werden er in totaal 676 stuks, of 1.109.973 m' geplaatst.

Het zijn BELGISCHE werklieden van de streek die de + 1110000 m' zinkstukken hebben Vervaardigd.

Photo-Foto MTP-MDW 26. 11.1984

LE PORT DE SERVICE

Het filtrerend doek voor de zinkstukken meet + 14,70 m x 56 m en heeft dus een oppervlakte van ongeveer 823,20 m' (gemiddeld 820,99 m'). Per zinkstuk worden twee onderling met elkaar verbonden elementen gebruikt, wat een zinkstuk geeft met een oppervlakte van + 1 646,40 m' (gemiddeld 1641,98 m').

digue de + 1.700 m, parallèle au liNoral et qui devralTabriter Ie plan d'eau d'un port de plaisance que certains voudraient voir arlacher ~ la jetée Est en prenant naissance plus ou moins à hauteur de I'extrémité Sud du terminal GNL. La réa/isation de ce projet d'ensemble vacancier permettrait de créer une zone tampon entre la c6te et Ie terminal gazier, zone ~ laqueJJe certaines autorités attachent une grande importance. Ces éventuels aménagements permettraient alors de créer deux plages dont une serail orientée vers Ie Sud. La décision de la réalisation dans ce site d'une grande marina (± 100 hectares) appartiendrait alors aux autorités locales légitimement concernées par I'avenir éco~ nomique et touristique de leur région... WAlT AND SEE...

DE WERKHAVEN De dammen worden hier beschermd door een laag rotsblokken en, voor het gedeelte boven water, door een bekleding op basis van grind en gesteenten. Een geringe hoeveelheid asfaJtkit dient juist ter onderlinge verbinding van de steenelementen (Fixtone van Bftumarin). Zoals eerst overwogen, voorziet men de afbraak van de oostelijke dam van de toegangsgeul tot de nieuwe sluis (zie pijl), in het kader van de toekomstige aanpassingen van de diensthaven. Vervolgens zal er een kaai van 200 m lengte gebouwd worden om de ro/ro steigers te beschermen. Teruggewonnen materiaal bij de afbraak van bovenvermelde dam zou dan zeer economisch kunnen dienen voor de mogelijke bouw van een dam voor een yachthaven. Sommigen zien deze dam vertrekken vanaf de oostdam, ongeveer ter hoogte van het meest zuidelijke punt van de LNG terminal. Vandaar ongeveer 800 m in zee, zou de dam over een lengte van + 1.700 m evenwijdig met de kustlijn lopen, richting Heist, ter bescherming van het yacht~ haven watervlak. De verwezenlijking van dit vakantiecentrum project zou het mogelijk maken een bufferzone te hebben tussen kust en gasterminal. Zekere prominenten hechten veel belang aan deze bufferzone. Deze mogelijke aanpassingen voorzien dan in het oprichten van twee stranden, waarvan een zuidwaarts zou gericht zijn. De beslissing tot verwezenlijking in deze zone van een grote marina (+ 100 ha) zou dan door het plaatselijk gezag moeten genomen worden, gezag dat zeer terecht het grootste belang hecht aan de economische en toeristische toekomstmogelijkheden van de streek... WAtT AND SEE. ..

29

Le pari de service, tout au début des travaux (1978-1979). A I'avant plan, I'asphait plant pour la production du sable asphaltique additionné de bitume destiné .:) la construction des digues du port de service.

De werkhaven, bij de aanvang van de werken (1978-1979). Op de voorgrond, de asfalt plant, voor de aanmaak van zandastalt. Dit zandasfalt dient bij de bouw van de dammen voor de werkhaven. Photo-Foto Aero News 04.1979

Les digues du port de service sont .:) I'abri de la violence des flats et courants. EI/es sant pour cette raison - entre autres constituées d'un mélange de sable-bitume 4 % dont nous voyons ici la mise en a!uvre et la compactian (Zandasfalt).

De dammen van de werkhaven worden niet blootgesteld aan hevige golven of stromingen. Daarom zijn zij. onder andere, samengesteld uit een 4 % zandasfalt die u hier ziet aanleggen en verdichten (Zandasfalt).

Phase de construction .. .:) sec» de la digue est du port de selVice à I'abri de la haute mer (7.8.79). Le corps des digues du port de service est tormé essentieffement de sable remblayé hydrauJiquement.

.. Droge .. bouwtase van de oostdam van de werkhaven - beschut tegen volle zeegeweld (7.8.79). De werkhavendamkernen zijn voornamelijk gevormd uit opgespoten zand. Photo-Foto MTP·MOW 07.0S. 1979

30

EXCAVATOR 4185

WERKHAVEN TYPEDOORSNEDE DAM C PORT DE SERVICE COUPE EN TRAVERS TYPE DE LA DIGUE C

noo

J

(IOQ

32

sa

WERKHAVENZlJJE

FIXTON

,

G.HWS.• 1,.62

0301 TONI

\

pa r----'l1J.Jll JO

-

_Gl.w~.93?

_.~

I

WERKHAVEN TYPEDOORSNEDE DAM D PORT DE SERVICE COUPE EN TRAVERS TYPE DE LA DIGUE D

I

~

-. ,"","" 'I 11 I

0,

~'~h "'Tv

EXCAVATOR 4/85

o.1l<X>

If-

.L.. _. ~ I \

'O~~· JIlil· ...

I

.""

~

7.'>0

I

"

• &00

I

.i.Jr,,-

~.,.'"' .... ~,

~..."'.............o

,,~-,~ "'~ I i 'I

-::-.,,~' • Jo

,,!,,,,.,..

.,., ..... 00

31

TYPE

DOORSNEDE

ZUIDELIJKE

WESTDAM

COUPE EN TRAVERS TYPE DE LA PARTIE SUD DE LA DIGUE OUEST

havenz'Jde

I

11"-"-"",,90_'~1~ftQOO ,I _-r---!] Î

1- Ton

g..O,OOl

zand en gronulolPn

belonpene:rolle a raio von co 0) mJ/m 1

~1

I a lte 20 Ton

2 la en e roef de elonblokken "'on 1·3 Ton

uitvullIng mt>l

_

~OOl

"""~~oJT~V~. -----,- 3 Ton

.I

I I Zlnkslul(

TV (2-JOOk 1 erQSIf! ,md

geklept zond

SCHAAL 11500

TYPE DOORSNEDE: NOORDELIJKE WESTDAM COUPE EN TRAVERS TYPE DE LA PARTIE NORD DE LA DIGUE OUEST

2325

1200 zeezijde

havenZllde

1" (liter In beton

1-3 Ton

1·] Ton

2 la en a

grindfilter

rlndberm

latte

E'n von

V berm

Ilndfllter --~-

I

I zenkstuk A 1000

Zinkstuk A65Q

T V fIlter erosie ,end

Zinkstuk 8650

ek lept zand

SCHAAL 1/500

32

EXCAVATOR 4/85

ZUIDELIJKE OJSTDAM

TYPE [XX)RSNEDE

COUPE EN TRAVERS TYPE DE LA PARTIE SUD DE LA DIGUE EST

~.

l..&!..!n.L

n v. beterIn

-LJ'----------"--,~

•• ")--"-"'-3000

>llD

1

"

OOSTKADE ~.md .. pt.

0

" 'mi

oy ZlmJ

400 ''.50 00 '00

n.oo "lD

"0

"00 "00 27lD cl,

'mi

'mi

"lil 2795

'05

"10

JUS Jl.20

1>5.00.20

cI1 =12..100 3.50

10'1. Z (mI

'm'

>llD

'Ol Hl

Bodemdltplf 0

"

" Iml

.1

dl

22'" 2llD

"00 'Ol '" "'"

.. 00 "lD "'SUXl -00

4.00

450

'lD

.50

'00

"lD

.

WESTKADE

,

{mI

66.00 6700 68.m li8 00

29075 31.50

2000

3125 3!l.OO

21.00 2201

70.00

zaoo

c=5lHXl.20

.1" 12 eo·\,5O PIl: U.IJl_ 20 bI :40 00. 2D

"

(mI

lml lam

".m

d:14.00.150

1'1::10.00020

TYPE DOORSNEDE: NOORDELIJKE OOSTDAM COUPE EN TRAVERS TYPE DE LA PARTIE NORD DE LA DIGUE EST

" O
haven zijde

gnndbelon belonpenelratlt'

2 lagen betonblokken van

H Ton I Z:O,OOJ

berm 1-) Ton

__

~-~-\-or-~

_ _ ~[2-)OO~_ 1- 4,00 I

gelde~1

! zinkstuk

2S Ton

l-jTon

zand Zinkstukken

SCHAAL 11500

XCAVATOR 4/85

33

Partout ou cela s'avère nécessaire, une drague cutter creuse une souille dans Ie fond marin pour atteindre une couche de terrain stabIe. La souiJ/e est comblée par des dragues á élinde qui y déversent du sable dragué en mer. Un réseau de té/écommunication radio permet un contact permanent entre les divers services concernés.

,

.-r_ ...... __ ..___

Overal waar nodig baggert een cutter een sleuf in de zeebodem tot aan een draagkrachtige bodemlaag. Deze sleuf wordt met in zee gebaggerd zand gevuld door middel van sleephopperzuigers. Een radio-telecommunicatienet verbindt bestendig de verschillende betrokken diensten.

~

Pholo-Foto Aero News 07.1979

Une drague de haute mer á éJinde (à gauche) vide Ie sable dragué au large. Une drague suceuse cutter récupère ce sable qui est alors destiné soit á remblayer hydrauliquement la presqu'iJe (tutur terminal gazier) soit, á réensabler les plages de Knokke-Heist. Een zeegaande sleephopperzuiger (links) klept het in volle zee gebaggerd zand. Een cutterzuiger gebruikt dit zand om het schiereiland (toekomstig LNG gasterminal) op te spuiten ofwel om het strand te Knokke-Heist met zand bij te werken.

Une demi-douzaine de pfate-formes de travail ont été utilisées en mer. Parmi elles, la ZEEBOUWER, propriété de tA.M. ZEEBOUW, a été construite par Cockerill- Yards à Hoboken. Les autres ont été louées á des firmes anglaises, hoJlandaises et à une firme beIge spéciaJisée en forages. Pour effectuer les nombreux repérages, relevés, mesurages et étabJir les différents programmes, Zeebouw dispose sur place d'un matériel électronique et de géométre á la pointe de la technologie actueJ/e. (Ordinateurs - rayons laser - Distomat etc...). Een zestal werkpontons werden in zee aangewend, waaronder de ZEEBOUWER eigendom van de T. V. ZEEBOUW. Dit hefeiland werd door Cockerill- Yards te Hoboken gebouwd. De andere pontons werden in huur genomen bij Engelse en Nederlandse firmas en bij een Belgische firma gespecialiseerd in boorwerken. Zeebouw beschikt ter plaatse over technologisch zeer vooruitstrevende elektronische landmeterswerktuigen, zoals computers, laserapparatuur, Distomat, enz... Dit ter opsteling van de verschillende programma's aan de hand van veelvuldige metingen. Photo-Foto Gu/do COOLENS 29.08.1979

34

EXCAVATOR 4185

La couche de sabJe est compactée á J'aide d'aiguilles vibrantes actionnées depuis une plate-forme auto-élevatrice. Vanaf een hefplatform wordt door middel van tri/naalden het geklept zand verdicht.

Photo-Folo Aero New$ 03.1979

Chargement d'un chaland él déversement latéral. Trois unités sant en service. Ces verseurs ont des capacités aI/anI de 700 à 1500 tonnes. Laden van een zijstorter. Drie eenheden zijn aan het werk. Deze steenstorters hebben een laadvermogen gaande van 700 tot 1 500 ton.

Photo-foto Aero New$ 10.1979

Les bermes des digues sont constituées de pierres pesant de 1 él 3 tonnes. La partie c6té mer de la digue est formée de pierres pesant de 3 à 6 tonnes. Le noyau de la digue est formé de tout-venant. De dambermen bestaan uit brokstenen van 1 à 3 ton. De zeewaartse damkant bestaat uit stenen van 3 à 6 ton. De damkern bestaat uit tout-venant.

"'fl

YOI

'hola-Foto Aero New$ 10.1979

'XCAVATOR 4185

35

On peut estimer à environ 1 mi/liard et demi la valeur du matériel mis au travai/ par I'A.M. ZEEBOUW, sans compter Ie matériel de dragage. De waarde van het door T. V. ZEEBOUW alleen al ingezette materieelpark kan op 1 miljard en een half geschat worden, zonder het baggermaterieel.

Photo-foto Aero News 04.1979

Une partie importante de I'énorme masse de pierres nécessaires pour la construction du corps des digues est transportée par 17 dumpers de 35 tonnes, Aveling Barford RD4D, Caterpillar 769C, Euclid R35 et Wabco. L'entreprise dispose à Zeebrugge d'un atelier de chantier capable d'assurer au matériel un maximum de rendement. Een belangrijk deel van de geweldige massa benodigde stenen voor de bouw van de kern van de dammen wordt ter plaatse gebracht door 17 35 ton dumpers Aveling Barford RD4D, Caterpillar 769C, Euclid R35 en Wabco. De onderneming beschikt te Zeebrugge over een werlatelier om van het materieel een maximaal rendement te bekomen.

Photo-Foto Aero News 21.12.1983

Le tout-venant formant Ie corps des digues est traité par des bulldozers Komatsu D355 et Caterpillar D5B. De tout-venant voor de kern van de dam wordt behandeld met Komatsu D355 en Caterpillar D5S bulldozers.

Photo-Folo MTP-MDW 08. 1979

36

EXCAVATOR 4/85

7 pel/es Poelain 600 et 4 pel/es Poelain 115 sont affectées aux travaux de manutention des bloes de pierres et ei des travaux de terrassement. 7 Poelain 600 en 4 Poelain 115 graafschappen dienen ter behandeling van de steenblokken en voor grondverzetwerken.

Photo·Foto Aero New$ 03.1979

-

La flotte des chargeurs sur pneus destinés ei la manutention des pierres et des aggrégats comporte: 3 chargeurs Caterpillar 9888 avec godets standard ou squelette (6 m J) 2 chargeurs Caterpillar 9508 1 ehargeur Caterpillar 930. De vloot wielladers ter behandeling van de steenblokken en van de grindhopen behelst: 3 Caterpillar 988B laders met standaard of skelet bak (6 m') 2 Caterpil/ar 950B laders 1 Caterpillar 930 lader.

Photo-Foto Excavator 31.10.1984

Afin d'étre en mesure d'utiliser les pelles hydrauliques au mieux de leur capacité. Zeebouw posséde une importante gamme de grappins polypes adaptés aux différentes conditions de travail et types de moellans. Om de capaciteit van de graafschappen het best te benutten bezit Zeebouw een uitgebreid gamma poliepgrijpers aangepast aan de verschillende werkcondities en rotsbloktypes.

Photo-Foto Excavstor 31.10.1984

EXCAVATOR 4/85

37

Une équipe de dumpers de 35 tonnes affectés au transport des bloes de pierre. Les pistes sant entretenues avec un soin exceptionnel. EI/es sont dimensionnées et balisées de manière A permettre un dépJacement sOr et rapide d'engins de cette taille. -Een ploeg 35 ton dumpers voor het vervoer van de rotsblokken. De pistes worden met uitzonderlijke zorg onderhouden. Zij werden berekend om een veilige en snelle verplaatsing van deze tuigen mogelijk te maken.

Environ 60.000 bloes en béton de 20 à 30 tonnes chacun sont placés c6té mer des digues. lis sant transportés par des dumpers de 35 tonnes. Bij en om de 60.000 betonblokken van elk 20 ~ 30 ton worden aan de zeezijde van de dammen geplaatst. Zij zijn door 35 ton dumpers vervoerd.

Photo·Foto EJCcavafor 31.10.1984

Une grue à grappin Poe/ain 600 positionne avec précision les roches de 1 A 3 tonnes qui recouvrent Ie noyau de la digue. Een Poclain 600 grijperkraan schikt precies de 1 tot 3 ton wegende rotsblokken die de damkern bedekken.

Photo-Foto Aero News 11.1979

38

EXCAVATOR 4/85

Une grue «American» positionne du c6té mer les bloes en béton de 20 él 30 tonnes qui lui sont amenés par les dumpers de 35 tonnes. Een «American» kraan plaatst aan zeezijde de 20 tot 30 ton wegende betonblokken, die door de 35 ton dumpers ter plaatse gebracht worden.

Pholo·Foto Aero New$ 1 f. J 979

Oeux grues American modèles 11310 de 400 tonnes et 11320 de 450 tonnes (une pour la digue est, I'autre, pour la digue ouest), avec une flèche de 45,70 m et un dispositif é/ectronique de positionnement mettent en place les bloes en béton de 2011 30 tonnes. Sont également affectées aux nombreuses manutentions: 1 grue Ctark Lima 1500 1 grue American 9310 2 grues American 9299.

I

,

.

~ Aero New$ 09.1979

~P~ho"to"-'!'Fo"'lO

Twee American kranen van het model 11310 (400 ton) en 11320 (450 ton), een voor de oostdam en een voor de westdam, met een 45,70 m lange giek en een elektronische plaatsingsregelaar, plaatsen de 20 11 30 ton betonblokken. Eveneens voorzien voor de veelvuldige behandelingstaken : 1 Clark Lima 1500 kraan 1 American 9310 kraan 2 American 9299 kranen.

Partie nord de Ja digue est qui s'avance déjél él près de 3.500 m en mer vue depuis J'extrémité nord du terminal gazier. Zicht op het noorderdeel van de oostdam (reeds bij de 3.500 m in zee), vanuit het noorderuiteinde van de gasterminal.

'hOlo-Foto EKcavator 3J. 10. J984

,XCAVATOR 4/85

39

Patience - Persévérance. Mètre par mètre, tonne par tanne... petit à petit s'achèvent les 14 kilomètres de digues du vaste avant-port. Un paysage sobre, aux lignes é/égantes, symb61e d'une ère nouvelle qui inspire ceux qui rêvent à des horizons plus vastes. Geduld en uithoudingsvermogen. Meter na meter, ton na ton... stilaan nadert de bouw van de 14 km aan dammen van de uitgestrekte haven in zee het eindpunt. Een sober landschap met een elegante lijn, symbool van een nieuw tijdperk, inspiratie voor hen die van uitgebreide horizonten dromen.

Photo-fQto MTP.-MOW 26. 11. 1984

Le 26 novembre 1984, quand fut prise cette photo, la digue est avait déjà dépassé une longueur de 3.470 m. Pour exécuter ses nombreux travaux en mer, I'association Zeebouw compte dans son parc de matériel un bateau de service, deux unités pour les différents mesurages, trois remarqueurs dont deux de 500 HP et un de 1.300 HP, Ie ponton «Johanna» et la plate-forme auto-é/évatrice «de Zeebouwer». Op 26 november 1984, bij het nemen van deze foto, was de dam reeds langer dan

3.470 m. Om de talrijke taken in zee te kunnen ver-

vuilen beschikt Zeebouw over een dienstboot, twee vaartuigen voor de verschillende metingen, drie sleepboten waaronder een van 1.300 PK en twee van 500 PK, de ponton «Johanna» en het hefeiland «de Zeebouwer».

Photo-Foto MTP-MOW 26. 1,. 1984

40

EXCAVATOR 4185

Digue Est (") La presqu'ile sur laquelle s'érige Ie terminal gazier. On distingue nettement les trois énormes réservoirs de stockage du GNL, chacun d'une capaciré de 87.000 m'. Pour ménager I'horizon des estivants les cuves sont construites en grande partie sous Ie niveau du sol. Leur sommet est ainsi situé á 22 m seulement au dessus du niveau du terrain remblayé au lieu des quelque 50 m usuels pour des ouvrages de ce type. Dos/dam (") Het schiereiland waarop de gasterminal gebouwd wordt. Bemerk de drie grote opslagtanks voor LNG gas, met elk een capaciteit van

87.000 m'. Om esthetische doeleinden ten opzichte

van de vakantiegangers werden de tanks voor een groot deel ondergronds gehouden. Hoogste punt is daardoor slechts 22 mboven grondniveau i.p. v. de gangbare 50 m voor bouwsels van dat type. Photo-Foto MTp·MOW 26. 11. 1984

La route, on pourrait presque dire I'autoroute, en crête de la digue est! Les dimensions et la quaJité de sa surlace de roulement permettent á deux dumpers de près de 4,60 m de large de se croiser en toute sécurité. Condition indispensable pour progresser suivant Ie planning.

. . ..

De weg bovenop de Oostdam, men zou hier bijna mogen spreken van een autoweg! Afmetingen en rijoppervlakkwaliteit ervan laten de kruising in alle veiligheid toe van twee dumpers van 4,60 m breed. Onontbeerlijke voorwaarde om volgens voorziene planning te werken.

1?hoto·Fot9 fxcavlJtor 31.10.1984

Ceci n'est point une piste dans un quelconque désert de sable... mais la route qui mêne depuis la terre ferme á la presqu'fle du terminal gazier... en pleine mer au large de Zeebrugge. Dit toont niet zomaar een weg doorheen de ene ot andere woestijn... maar de verbindingsbaan vanuit het gasterminalschiereiland naar het .. vaste land». Dit «in volle zee» ter hoogte van Zeebrugge.

("') Terminal gazier: voir notre numéro de mai 1985.

'hola-Foto fKcavator 31.70.1984

,XCAVATOR 4/85

(-) Gasterminal : zie ons nummer van mei 1985.

41

Chapitre 4 Une préoccupation importante des promoteurs du nouveau port de Zeebrugge L'AMELIORATION DES PLAGES DE LA COTE ORIENTALE G'est à dire celles s'étendant entre Zeebrugge et Ie Zwin. Après la construction du möle Leepold 11, (partie essentielIe de I'ancien avant-port) un dèsensablement de la plage entre Zeebrugge et Ie Zwin était apparu. Rappelons que la digue Léopold 11, achevèe en 1907, partant du chapelet de dunes, s'ètendait dans la mer sur 2487 mètres, jusqu'à l'Appelzakkuil en suivant Ie tracé d'un segment de cercle. Avant Ie début des travaux du nouveau port extérieur, celle plage a été aménagée sur une longueur de 9 kms. Ce réensablement de près de 9.000.000 m', I'un des plus importants au monde, a permis d'obtenir une plage d'environ 100 m de large à marèe haute à Knokke-Heist. Ces travaux ont fait partie du contrat partiel n° 2 de I'ensemble du contrat cadre paur la construction du nouvel avant port de Zeebrugge. lis ont débuté en juin 1977 et étaient achevés Ie 8 mars 1979 sur la plage de Knokke Heist.

Photo-Folo MTP-MDW 26. ". '984

"W

Amélioration du littoral Est En vue de minimiser /'impact du nouvel avant-port SUf les plages de Knokke-Heist et du Iittoral hoffandais, on a procédé à I'amélioration générale de la cöle est. Elle a été réalisée par I'apport d'une grande quantité (9 millions de m 3) de gros sable provenant de la mer et grace auqueJ on a pu rehausser considérablement Ie profil de la pJage.

•

Photo-Foto MTP-MDW

,

.-

Le sable dragué et mis en remblai hydra uliquement sur la plage de Knokke-Heist.

Photo·FolO Aero News 02.1978

42

EXCAVATOR 4/85

Hoofdstuk 4 Een belangrijke bekommernis van de promotors van de nieuwe haven van Zeebrugge.

strand en ten westen en ten noordwesten beschut door de Leopold 11 dam. Deze havendam, met een totale lengte van 2487 meter, werd uitge· bouwd vanaf de toenmalige duinenreep volgens het tracé van een cir.. kelsegmenttot in de Appelzakkuil aan het zeeeinde.

DE VERBETERING VAN DE STRANDEN VAN DE OOSTKUST, d.w.z. deze gelegen tussen Zeebrugge en het Zwin.

van de bouwwerken aan de nieuwe buitenhaven van Zeebrugge. Ze vin· gen aan in juni 1977. Op 8 maart 1979 werd een einde gesteld aan de opspuitingswerken op het strand van Knokke·Heist.

Alvorens de bouw van de nieuwe buitenhaven aan te vangen zijn de stranden hersteld over een lengte van g km.

Na de bouw van de Leopold 11 dam (oude voorhaven) was het strand tussen Zeebrugge en het Zwin sterk afgenomen.

Ca. 9 miljoen m 3 zand werd opgespoten zodat overal ruim 100 m hoogwalervrij strand is ontstaan.

Oe oude voorhaven, voltooid in 1907, werd gebouwd op het toenmalig

Deze werken (tussen de grootste ter wereld) vormden het deelcontract 2

Strandverbetering van de Oostkust

-,

Om de invloed van de nieuwe buitenhaven op de stranden van Knokke-Heist en ook op Nederlands grondgebied minimaal te houden, werd een algemene strandverbetering van de Oostkust doorgevoerd. Deze strandverbetering werd gerealiseerd door het aanbrengen van een grote hoeveelheid (9 miljoen m 3 ) in zee gewonnen grof zand waardoor het bestaande strandprofiel aanzienlijk werd verhoogd.

,

". -.

.. .. ',"

..

----

f·

'-•

Photo-foto MTP-MOW

..--

.........

Het opgespoten strand te Knokke-Heist.

.,

.... I".... -•

....1"1

.:-:c::::

--.

-

-~... .,.-.~'.i

.'

(

"

•

,,,

..

>hoto-Foto MTP-MOW

:XCAVATOR 4185

43

L'érosion du Iiltoral beige et Ie problème du maintien et de la défense de ses plages.

A plusieurs endroits, Je Iiltoral beige est confronté avec un problème d'èrosion. Le recul de la laisse ou limite de marèe basse, Ie dèsensablement des plages et I'effritement du cordon des dunes sont les cicalrices visibles de celte érosion.

et constructions avancées des digues, joue également un rOle nélaste ou favorable selon les circon stances et les endroits ou ils se trouvent.

Entre Zeebrugge et la frontiere hollandaise, Ie littora' est particulière· Le processus de I'érosion des plages ment touché par I'érosion A I'est de Zeebrugge, on est conet des dunes fronté avec un probième particulier En général, Ie phènomène d'èrosion au liltoral beige. On constate, en de nos plages se joue en deux phases successives dues a deux mouve- effet, qu'entre Zeebrugge et la frontière néerlandaise, les plages subisments distincts de I'eau. sent une érosion accéiérée depuis Ie Le sable subit d'abord un déplacedébut de ce siècle. Celte situation ment dans Ie sens transversal vers la résulte, à la fois, de causes naturelles plate-forme sous-marine sous I'action et de I'action de I'homme. du dèlerlement des vagues sur les Les causes naturelles sont, d'une plages et contre les dunes. part, Ie tassement du sous-sol et, Les courants marins se chargent d'autre part, I'érosion des londs alors de charrier les masses de sable marins due à I'évolution de I'estuaire ainsi ramenées sur la plate-forme de l'Escaut dont lait partie la fosse sous-marine, lein de nos cOtes vers de J'Appelzak située immédiatement la haute mer. au nord des plages. La perte définitive de ces masses de Mais, I'intervention de I'homme a sable est donc provoquèe par la également contribué à I'accélération capacitè èrodante des courants. de I'érosion de celte partie du liltoral Le reméde classique pour réduire et cela de deux manières: celte capacité érodante des courants 1. en construisant, en 1907, Ie mOle consiste à construire une série de et I'avant-port de Zeebrugge, on a jetées traversant la plage jusqu'à la provoqué un approfondissement et laisse de marée basse ou même plus un déplacement vers la cOte et vers lain eneore SUf la plate-forme sousI'est Uusqu'aux Wielingen) de la losse marine. de I'Appelzak. Ces jetèes contribuent à rétablir un 2. depuis un siècle, on a procédè à certain équilibre dans Ie mouvement un endiguement systèmatique des du sable. En effet, Ie sable arraché à dunes sur plusieurs kilomètres de la plage par gros temps échoue parlongueur pour permeltre Ie dèveloptieilement entre les jetèes et échappe pement rapide des cités balnéaires. ainsi à la prise des couranls. En Malheureusement, ces digues ont èté période ca/me, il trouve alors I'occaconstruites sur un alignement trop sion de reconstituer la plage. avancé en mer et avec des talus à Malheureusement, ce mécanisme pentes trop fortes rendant ainsi Ie n'apporte pas toujours Ie résultat sable plus vulnérable à I'action d'èroespèré. 11 laut, alors, laire appel à sion de la mer. d'autres mesures telles Ie rèensableLes données gèographiques et ment artifieiel, la construction de hydrographiques récoltèes depuis digues longitudinales, de digues de 1830 ont permis de constater que Ie prédèferlement, etc... delta sous-marin de l'Escaut occiLe problème de I'èrosion se prèsente, dental n'a cessé d'évoluer et de s'apd'ailleurs, diffèremment selon les par- prolondir jusqu'à nos jours surtout ticularitès de chaque plage. Le jeu dans une zone de 10 km de largeur des courants se modifie en effet sur- située au nord de la ligne Breskenstout d'après la configuration des Wenduine. bancs et des fosses situès devant Ie En 1952, la situation fut estimée réelliltoral. lement dangereuse. On a alors ètabli D'autre part, la présence d'ouvrages un programme de mesures de d'art avancès en mer, tels estacades, délense comprenant notamment Ie chenaux d'accès aux ports, rotondes prolongement et la construction

44

d'une série de 25 jetées s'avançant jusque dans Ie versant sud de la losse de I'Appelzak. Ce programme, réalisé entre 1952 et 1960 ne visait, en fait, que la stabilisation de la situation et devait être suivi d'un véritable programme d'amèlioration. Sa réalisation apporta cependant des résultats appréciables. Ainsi, on a pu con stater un certain réensablement du versant sud de la fosse de I'Appel zak entre les jetées. C'était donc la fin du rapprochement de la fosse vers la cOte et I'arrêt du recul de ia laisse de marée basse. Mals on ne pouvait espérer de la réalisation de ce programme une quelconque amélioration, ni un rehaussement de la plage balnéaire. Le délerIement des vagues sur les plages et contre les digues continuait à provoquer des mouvements de sable dans Ie sens transversal jusque dans la fosse de l'Appelzak et les courants longitudinaux emportaient encore ce sable vers les londs de mer plus lointains. Le deuxième programme de travaux actuellement exècutè a pour objectif d'apporter une solution définitive à ces problèmes. Ce programme, partie intègrante des travaux de construction du nouvel avant-port de Zeebrugge, tient compte des effets hydraullques et sédimentologiques de celte nouvelle construction avancée en mer. 11 prévoyait un réensablement massil et un rehaussement de la plage au moyen de gros sable de mer. Celte opération de réensablement nécessite évidemment un entretien régulier. Les quantités à remblayer prochainement sont, bien entendu, d'un ordre beaucoup moindre. On peut donc espérer que la réalisation de ce vaste programma Qui a débuté en juin 1977 et s'est achevè Ie 8 mars 1979 aura pour des années durant rétabli la plage à KnokkeHeist dans un état d'exploitation touristique convenabie. Le coût des travaux prévus au programme spécial mis en reuvre entre Zeebrugge et Ie Zwin a été imputé sur les crédits affectés à I'extension de I'avant-port de Zeebrugge. (OW. Bulletin T.P. n" 5)

EXCAVATOR 4185

Erosie en strandverdediging aan de Belgische kust.

De Belgische kust wordt op verschillende plaatsen sterk door erosie geteisterd. De regressie van de laagwaterlijn en de voortdurende atslag van stranden en duinen getuigen hiervan.

Het erosieverschijnsel van stranden en duinen De erosie van onze stranden gebeurt in twee opeenvolgende fasen die hun oorsprong vinden in twee verschillende zeestromingen. Ten gevolge van het breken van de golven op de stranden wordt het zand eerst dwarsgewijze verplaatst in de richting van het onderzees platform, van waaruit het vervolgens met de zeestromingen meegevoerd wordt naar volle zee. Het eroderend vermogen van de stromingen is dus de rechtstreekse oorzaak van het definitiet verlies van grote hoeveelheden zand.

De kiassieke oplossing om de erosie te verminderen bestaat in het bouwen van een reeks strandhoofden van op het strand tot aan de laagwaterlijn, ot soms tot op het onderzees platform. Deze strandhoofden dragen bij tot het tot stand komen van een evenwicht in de zand uitwisseling : het zand dat bij storm aan het strand wordt ontnomen, wordt gedeeltelijk door de golfbrekers tegengehouden en ontsnapt zo aan een volledig verloren gaan in zee. Bij rustig weer kan het strand zich dan opnieuw herstellen. Jammer genoeg voldoet deze oplossing niet altijd aan de verwachtingen. Men moet dan een beroep doen op andere middelen zoais strandverbetering door zandsuppletie, het bouwen van strekdammen, lage overstroombare dammen, enz.. Het probleem van de erosie moet trouwens van strand tot strand afzondeiijk benaderd worden: de stromingen zijn namelijk afhankelijk van de banken en kuilen in de zeebodem voor de kust. Anderzijds spelen de in zee gebouwde kunstwerken zoals staketsels, toegangsgeuien tot havens en dijken. enz..., ook een negatieve of positieve rol, naargelang de omstandigheden en de plaats van de constructie.

:XCAVATOR 4/85

De Oostkust, tussen Zeebrugge en de Nederlandse grens

De Oostkust, het deel van de kust dat zich situeert tussen Zeebrugge en de Nederlandse grens, wordt sinds het begin van deze eeuw door een versnelde erosie aangetast. Deze situatie is het gevolg van wijzigingen in de natuur zelf, maar ook van het ingrijpen van de mens op deze natuur. De natuurlijke oorzaken zijn enerzijds de zettingen van de ondergrond en anderzijds de erosie van de zeebodem, die te wijten is aan de evolutie in het Scheldeêstuarium, waarvan de Appelzakkuil voor de Oostkust deel uitmaakt. Ongetwijfeld echter heeft ook de tussenkomst van de mens bijgedragen tot de versnelling van de erosie van dit gedeelte van de kust, en dit op twee manieren: 1. Door de bouw van de havendam en de voorhaven van Zeebrugge omstreeks 1907, stelt men een verdieping van de Appelzakkuil vast en ook een verschuiving naar de kust en naar het oosten - tot aan de Wielingen - toe. 2. Door de snelle ontwikkeling van de badsteden gedurende de laatste eeuw, heeft men over steeds grotere afstanden systematisch de duinen ingedijkt. Deze dijken zijn echter te dicht bij de zee en met te steile hellingen gebouwd waardoor het strand van de ervoorliggende badstranden een gemakkelijke prooi wordt voor de zeestromingen. De geografische en hydrografische gegevens sinds 1830 laten ons toe vast te stellen dat de onderzeese delta van de Westerschelde voortdurend evolueert en verdiept, vooral in de 10 km lange zone ten noorden van de lijn Breskens-Wenduine. In 1952 werd de situatie van de Oostkust bovendien werkelijk gevaarlijk. Toen werd een verdedigingsprogramma opgesteld, dat bestond uit de verlenging en de constructie van een reeks van 25 strandhoofden reikende tot in de zuidelijke uitloper van de Appelzakkuil. Dit programma, uitgevoerd tussen 1952 en 1960, beoogde enkel het behoud van de bestaande toestand en moest gevolgd worden door een verbeteringsprogramma.

De verwezenlijking van dit eerste programma had nochtans reeds enkele belangrijke resultaten. Zo kon men vaststellen dat er een zekere aanzanding was van de zuidelijke uitloper van de Appelzakkuil tussen de strandhoofden. Dit betekende het einde van de verschuiving van de kuil naar de kust toe en ook het einde van de regressie van de laagwaterlijn. Maar zonder de verhoging van het badstrand was het verbeteringsprogramma niet af. De voortdurende goifslag op de stranden en tegen de dijken bleef een strandafslag veroorzaken naar de Appelzakkuil toe, waardoor nog steeds zand in volle zee verloren ging. Het tweede werkenprogramma dat nu uitgevoerd is, heeft tot doel een definitieve oplossing te geven aan deze problemen. Dit programma integrerend deel van de bouwwerken aan de nieuwe buitenhaven van Zeebrugge houdt rekening met de hydrologische en sedimentologische effecten van de nieuwe, in zee uitgekiemde havenconstructie. Deze aanzanding moet natuurlijk regelmatig onderhouden worden. Men kan dus binnenkort nieuwe zandopspuitingen verwachten. Men heeft een massieve aanzanding en een verhoging van het strand met grof zeezand voorzien. Men mag dus hopen dat dank zij de verwezenlijking van dit veelzijdig programma, aangevangen in juni 1977 en geêindigd op 8 maart 1979 en op een duurzame manier, het strand van Knokke-Heist opnieuw goede toeristische uitbatingsmogelijkheden zal krijgen. Het bedrag voor de werken tussen Zeebrugge en het Zwin werd geput uit de kredieten, toegewezen voor de uitbreiding van de voorhaven van Zeebrugge.

(Ow. - Bulletin T.P. n' 5)

45

Réensablement par voie hydraulique Pour les apports de sable par voie hydra ulique, iJ y a eu lieu de pré/ever environ 9 miffions de m 3 de sable en mer. eeci se faisait á 20 km de la c6te, dans Ie goulet existant de navigation vers Zeebrugge, par une drague suceuse-porteuse á élinde trainante.

De ceUe façon, on obtenait deux résultats en une seule opération, c'est à dire que Ie goulet de navigation s'en trouvait approfendi au bénéfice du trafic maritime et Ie sable dragué était mis en ceuvre sur les pfages du littoral oriental.

Photo·foto MTP·MOW 03.'979

Des dragues à élinde amenaient fe sabJe jusque dans Ie goulet d'accès vers la nouvelle écluse maritime ou elles Ie déchargeaient. 11 y était repris à nouveau par une suceuse cutter, la «Brabo» qui I'expédiait avec une puissance de 4.500 cv et quatre stations intermédiaires - dont deux étaient commandées par des moteurs diesel de 2.500 cv et les deux autres, é/ectriquement, avec une puissance de 2.000 evvia une canalisation sous pression de 11 km de fongueur vers les pfages, depuis Heist jusqu'au Zwin. Au total, environ 9 km de plage ont été réensablés.

Photo-foto MTP-MOW 02.02. 1979

Knokke-Heist dispose maintenant d'une fargeur de plage de 100 m par marée haute, ce qui remet à nouveau eette importante station balnéaire dans de meilJeures conditions d'exploitation touristique. 11 est évident que périodiquement iI faudra proeéder à de nouveaux apports de sable, fa mer reprenant inévitablement une partie de la masse déposée artificiellement.

\ .'

Pour limiter égaJement l'influence défavorable du vent, quelques travaux de pIantation ont été exécutés. Sur la plage réensablée, depuis la Van Bunnenp/ein jusqu'au Lekkerbek, des haies en bois et de I'osier ont alternativement été placés á chaque rue. En même temps, la plage a été plantée, depuis Ie Zwin jusqu'à la frontière néer/andaise, de rangées d'ammophiles et d'épines.

Photo-foto MTP-MOW 27.09.1978

46

EXCAVATOR 4185

Zandopspuitingen Voor de zandopspuitingen op het strand van de Oostkust moeten ongeveer 9 miljoen m 3 zand in zee gewonnen worden. Dit gebeurde op 20 km uit de kustlijn, in de bestaande vaargeul naar Zeèbrugge, door een sleephopperzuiger. Op die manier bereikte men twee resultaten in één operatie, namelijk de vaargeul werd verder verdiept ten behoeve van de scheepvaart en de gebaggerde zandspecie werd ten dienste gesteld van de Oostkust.

Pholo-foto Aero New$

De sleephopperzuigers voerden het zand aan tot in de toegangsgeul naar de zeesluis waar zij het klepten. Daar werd het terug opgenomen door een cutterzuiger, de Brabo, die het met een capaciteit van 4.500 pK en vier tussenstations, waaIVan er twee door diesels van 2.500 pK aangedreven werden en de andere twee elektrisch met een capaciteit van 2.000 pK, via een persleiding van 11 km lang voerde naar de stranden vanaf Heist tot het Zwin. In totaal werden er ongeveer 9 km strand opgespoten.

Photo·foto MTp·MOW 03.1979

Knokke-Heist beschikt nu over een strandbreedte van 100 m bij hoog water, wat het opnieuw in een betere toeristische uitbatingstoestand brengt. Om ook de nadelige invloed van de wind te beperken werden daarenboven enkele beplantingswerken uitgevoerd. Op het opgespoten strand, vanaf het Van Bunnenplein tot aan de Lekkerbek, werden aan elke straat afwisselend houten hagen en rijshout geplaatst. Tevens werd het strand vanaf het Zwin tot aan de Nederlandse grens met nïen helm en zanddoorn beplant.

Photo-Foro MTP·MOW

EXCAVATOR 4/85

47

Chapitre 5 Les travaux de dragage. Les travaux, tant pour la construction du nouveau port, Ie réaménagement des plages entre Zeebrugge et Ie Zwin que pour Ie tracé et I'aménagement des chenaux vers Ie port ont exigé les dragages suivants: - dragages de sable en mer au moyen de drague à élinde: + 50.000.000 m' -

- terrains remblayés hydrauliquement: ± 50.000.000 m' - remblai des souilles (digues) : ± 12.000.000 m' Le remblayage hydraulique contre la partie Nord de la jetée Ouest comme proteetion provisoire du cOté port de cette jetée est toujours en cours d'exécution.

Le tracé des chenaux d'accès est adapté aux nouvelles exigences. Dans la mesure du possible, les chenaux existants tels que Pas van 't zand, Ribzand et Scheur sont élargis et approfondis tandis que Ie ccScheur» est prolongé vers la pleine mer.

J

Documentalion • Documentatie: DECLOEDT

West

f=========::::::::~SCheur

Plusieurs dragues .1 élinde é/argissent et approfondissent les accés .1 Zeebrugge. En première phase, la passe est approfondie jusqu'à 13,40 m sous la basse mer et ce, SUf une largeur de 750 m. Plus Join, en me" Ie banc «AKKAERT» est dragué SUf une largeur de 900 m jusqu'à 13,60 m sous la basse mer. Le sable ainst libéré est conduit vers un puits de versage situé dans Je port de Zeebrugge. A partir de ce puits, une drague suceuse á désagrégateur aspire Ie sable et I'expédie en remblai sur les nouveaux terrains portuaires. Le dragage dans la passe .. Het Scheur» améliore du méme coup I'accès maritime vers les ports scaldéens d'Anvers et de Gand. La passe dite «Pas van 't Zand» qui assure la liaison entre Ie ",Scheur» et Ie port de Zeebrugge est aménagée sur une largeur de 300 m approfondie jusqu'à 12,50 m sous la basse mer.

Scheur Oosl

KNOKKE

BLANKENBERGE

OOSTENDE

48

Sleephopperzuigers verbreden en verdiepen de toegangsgeulen van Zeebrugge. In eerste fase wordt het Scheur verdiept tot 13,40 m onder laagwaterspring met een breedte van 750 m. Verder zeewaarts wordt de Akkaert bank over 900 m breedte doorgebaggerd tot 13,60 monder laagwaterspring. Het vrijkomende zand wordt afgevoerd naar een dumpput in de haven van Zeebrugge en van daaruit door een cutterzuiger opgespoten in nieuwe haventerreinen. Het baggerwerk in het Scheur verbetert tevens de maritieme toegang van de Scheldehavens Antwerpen en Gent. De Pas van 't Zand, welke de verbinding geeft tussen het Scheur en de haven van Zeebrugge, wordt over een breedte van 300 m verdiept tot 12.50 m onder laagwaterspring.

EXCAVATOR 4/85

Hoofdstuk 5 Baggerwerken De baggerwerken, zowel voor de uitbouw van de nieuwe haven, de herstelling van de stranden tussen Zeebrugge en het Zwin, als voor het tracé en het uitrusten van de toegangsgeulen naar de haven hebben de voigende hoeveelheden gevergd: zandwinning met sleepzuigers ca 50.000.000 m'

- opspuiting van terreinen ca 50.000.000 m' baggeren grondverbetering ca 12.000.000 m' De zandopspuiting tegen de NoordWestdam, als voorlopige bescherming van de havenzijde van deze dam, is heden nog in uitvoering.

Het tracé van de toegangsgeulen naar de haven wordt aangepast. Er wordt zoveel mogelijk gebruik gemaakt van de bestaande geulen, Pas van 't Zand, Ribzand en Scheur welke worden verbreed en verdiept, terwijl de gebaggerde geul in het Scheur zeewaarts wordt verlengd.

rrrrrr \

\

. .;

Documentation - Documentatie: DECLOEDT

La puissante drague suceuse porteuse à élinde trainante ft PACIFIQUE» d'une capacité de 9.260 m 3 (2 x 2.000 HP pour fes pompes et 2 x 4.400 HP pour les hélices). De vermogen volle sleephopperzuiger .. Pacifique .., laadruiminhoud 9.260 m 3 (3de ter wereld) (2 x 2.000 PK voor de pompen en 2 x 4.400 PK voor de schroeven).

T

.. . .....

Photo-Foto DECLOEDT

EXCAVATOR 4185

49

Le vent du large pour faire du courant Le Ministre des Travaux publics, Monsieur Louis Dlivier, a tout récemment confirmé I'existence d'un prajet de création d'un pare de turbines éoliennes SUf les digues longitudinales dans I'avant-port de Zeebrugge. A I'heure actuelle, a précisé Ie Ministre Olivier, certains aspects de ce prajet en sant eneore au stade de /'étude.

L 'instal/atian proprement dite devrait être entamée en 1986 lorsque les digues longitudinales seront achevées. Selon Ie Ministre Olivier I'objectif du prajet consiste à (cumir "occasion aux entrepri-

ses be/ges d'acquérir de I'expérience dans ces nouvelfes techniques. d'optimaJiser leurs produits et de fenfareer ainsi leur position concurrentieJle SUf Ie marché étranger.

d'exportation de ces centrales de turbines éoliennes.

Néanmoins a ajouté Ie Ministre Dlivier iJ n'entre pas dans les intentions du Ministère des Travaux publics de s'ériger en producteur d'électricité.

De I'avis du Ministre Olivier pour récupérer dans les plus brefs délais les coats, qui résu/tent de ce projet et qui sont supportés par la communauté, I'énergie électrique produite sera utilisée aussi utilement que possible, en premier lieu dans les installations propres des autorités.

Ce projet pourra surtout démontrer les comportements de turbines éoJiennes installées en groupe et la commande des machines par un ordinateur centra I. Pour les entreprises belges (pour la plupart des P.M.E.), ceNe référence dans leur propre pays accroitra fortement les possibilités

11 va de soi que dans Ie cadre de ce projet de démonstration, les turbines éoliennes restent la propriété du Ministère des Travaux publics (Administration de l'Electricité et de I'Electromécanique). Les aspects .. exploitation .. et .. entretien» doivent en effet être suivis en permanence.

PhOIO·Foto MTP-MOW 1984

Photo-foto MTP-MOW 26.11.1984

L'éolienne HMZ c1 l'entrée du port. Son rotor a un diamètre de 21,8 m et elle tourne à 54 tours / minute. L'axe de I'hélice se trouve c1 23 m du sol. Générateur asynchrone Puissance nominale 175 kW Tension 220/380 volts

De windturbine van HMZ met zijn rotor van 21,8 m doorsnede (54 o/min). De schroefas bevindt zich op 23 m hoogte. Asynchrone generator, nominaal vermogen 175 kW, spanning 2201380 Volt.

Vue du port de selVice prise Je 26 novembre 1984. L'éolienne est visibJe dans Ie coin inférieur gauche. Zicht van de werkhaven op 26 november 1984. De windturbine ziet U in de linkeronderhoek.

Le pare d'éoliennes projeté comporterait 45 moulins et devrait foumir annueJ/ement quelque 14 millions de kWh. Son coat serait estimé c1 ± 350 mil/ions de F. Sa réalisation serait envisagée favorablement par les autorités locales. Het geplande park van windturbines zou 45 molens omvatten en zou jaarlijks zowat 14 miljoen kW leveren. Zijn kost wordt geschat op ± 350 miljoen F. Zijn verwezenlijking zou gunstig overwogen worden door de plaatselijke overheid.

De zeewind om stroom te verwekken De Minister van Openbare Werken, de heer Louis Olivier, heeft bevestigd dat een project voorhanden is voor het oprichten van een windturbinepark op de strekdammen in de voorhaven van Zeebrugge. Minister Olivier onderstreept dat bepaalde aspecten van dit project tot op heden nog in het onderzoekstadium zitten. De eigenlijke installatie zou aangevangen worden in 1986, wanneer de strekdammen zullen voltooid zijn. Volgens Minister Olivier bestaat de bedoeling van dit project erin aan de Belgische bedrijven de kans te geven om ervaringen op te doen met deze nieuwe technieken,

50

om hun produkten te optimaliseren en om aldus hun concurrentiepositie op de buitenlandse markt te verstevigen. Minister Olivier heeft er niettemin aan toegevoegd dat het niet in de bedoeling ligt van het Ministerie van Openbare Werken zich te gaan opstellen als elektriciteitsproducent. Vooral de gedragingen van windturbines die in groep zijn opgesteld, en de sturing van de machines met een centrale computer zullen door dit project kunnen aangetoond worden. Voor de Belgische bedrijven (meestal K.M.O. 'sj zal deze referentie in eigen land de exportmogelijkheden van deze windturbinecentrales sterk verhogen.

Volgens Minister O/ivier om de kosten voortvloeiend uit dit project, en die gedragen worden door de gemeenschap, op zo kort mogellïke termijn terug te winnen zal de voortgebrachte elektrische energie zo nuttig mogelijk worden aangewend vooreerst in de installaties van de overheid zef(. Het is vanzelfsprekend dat in het kader van dit demonstratieproject de windturbines eigendom blijven van het Ministerie van Openbare Werken (Bestuur voor Elektriciteit en Elektromechanica). De aspecten .. exploitatie .. en «onderhoud .. dienen immers blijvend te worden opgevolgd.

EXCAVATOR 4/85

lie uit Oostende) en in 1957 (aannemer Setra uit Ukkel). Ondertussen werd in 1923 ook een eerste vismijn gebouwd aan de oostzijde van het bestaande dok. Het werk werd uitge-

ook de nieuwe handelshaven bouwden) en de nieuwe schuilhaven werd in 1906 opengesteld voor de sloepen van de Heistse vissers. Aanvankelijk was de haven zeer klein en na de Eerste Wereldoorlog werd het dok heropgebouwd. Bij K.B. van 17 mei 1921 werd een commissie opgericht die de gevolgen diende na te gaan van de oorlog op het gebied van de havens van Brugge en Zeebrugge.

Een toeristische aantrekkingskracht

in de haven: De Visserij haven""

Wie tot voor enkele jaren aan de haven van Zeebrugge dacht, dan beoogde hij vooral de visserijhaven met zijn vismijn, zijn visserscafés en

zijn restaurants die bekend zijn tot ver over de landsgrenzen heen. Tot op heden is de visserij voor Zeebrugge nog altijd de voornaamste sector qua tewerkstelling. Zeebrugge is nu ook

voerd door een Brugse aannemer voor

Het besluit van deze studiegroep stelde dat, van alle takken van het havencomplex, het enkel de visserijhaven was die voor uitbreiding in aanmerking kwam. Het duurde wel tot 1928 vooraleer met de uitvoering van de uitbreiding - gekend onder de naam van het plan Bouckaert - werd gestart.

de voornaamste visserijhaven van

België geworden met een omzet van 1,34 miljard Bfr. in 1983. De visserij is er ontstaan uit die van Heist. In het begin van deze eeuw waren de vissersvaartuigen platbodems die bij hoog tij landden op het strand van Heist. Bij slecht weer werden veel sloepen beschadigd. Door nieuwe visserijmethodes waren kielschepen nodig en deze schepen konden niet op het strand aanleggen. Vandaar dat de vissers er bij de overheid op aandrongen om een schuilhaven te bou-

Dit eerste deel werd uitgevoerd door de aannemer Ch. De Jonghe uit Heist. Bij de verdere uitbouw, ook na de Tweede Wereldoorlog, werden steeds de grote lijnen van het pian Bouckaert gevolgd. Zoals blijkt uit het plan volgden verdere uitbreidingen in 1932 (aannemer Byttebier uit leper), in 1936 en 1939 (aannemer Van Coil-

wen.

De werken startten in 1900 door de aannemers Coiseau en Cousin (die

2.230 Bfr. (Wij zeggen wel: tweeduizend twee honderd en dertig frank I). Maar deze vismijn werd spoedig te klein. In 1935 werd dan ook een nieuwe mijn plechtig ingehuldigd op de plaats van de huidige. Na de Tweede Wereldoorlog werd die vismijn heropgetrokken en in 1966 met 100 m verlengd. Stippen we tenslotte nog aan dat in 1984 de visserijhaven met 75 m in oostelijke richting wordt verlengd (249 m kaaimuur) door de aannemer J. De Nul uit Aalst en dat ook de vismijn met nog eens 100 m wordt vergroot.

(.) Door Dirk Neyts, medeauteur van: .. De Zeebrugse Visserij .., van Dirk en Frank Neyts en Walter Dobbelaere. Editeur Van De Wiele (Brugge mei 1984).

Liggingsplan : Visserijhaven

,---"uu---1 i--['-i '-==-====-=='J . . J'u . .__ n

- n"--

J '-__ ,

-=:I

I

"--

11 I ~~,

:XGAVATOR 4185

~-...,

~ '-------1

I

~ /

~

_n

u

,

_ ---,

.,

i

I1

~L.._ - . ;;e}'1. ~ '--....

_h

V

(

/

~o ~ ~/lD~V I ,

Liggingsplan : Visserij haven Havengeul Eerste aanleg in 1900 Verlenging in 1928 Uitbreiding in 1932 met kaaimuur Kaaimuur gebouwd in 1936 Uitbreiding in 1939 Doorsnede kaaimuur in beton Zeedijk Nijverheidsgronden Kaaimuren in beton Verlenging voltooid in 1957 Uitbreiding in 1984 op peil -5 Zeesluis Houten steiger Steiger

Plan de situation du port de pêche Chenal d'accés Première implantation en 1900 Allongement en 1928 Agrandissement en 1932 avec mur de quai 1 Mur de quai construit en 1936 2 Agrandissement en 1939 3 Coupe de mur de Quai en bèton Digue de mer Terrains industriels Murs de Quai en bèton Allongement achevé en 1957 Agrandissement en 1984 au niveau -5 Ecluse maritime Estacade en bois Estacade

51

Un attrai! !ouris!ique dans Ie port

Le port de pêche. (°l

A qui pensail au port de Zeebrugge il y a quelques années, venail à I'esprit Ie port de pêche et sa minque, ses calés de pêcheurs el ses restaurants renommés au delà de nos Ironliéres. La principale sou ree de travail pour Zeebrugge jusqu'à présent est toujours la pêcherie. De nos jours, Zeebrugge est de loin Ie premier port de pêche de Belgique avec un chiffre d'affaires de 1,34 milliard en 1983. L'origine de la pêcherie naus vient du village voisin de Zeebrugge, c.à.d. Helst. Au début du siécle, les bateaux de pêche conslruits à lond plat, s'échouaient à marée haute sur Ie sable de la plage de Heisi, ce qui par mauvais temps, endommageait les chaloupes qui étaienl exposées à tous les vents. A I'apport de nouvelles méthodes de pêche, les baleaux à quille deviennent nécessaires et de ce fait ne pouvaient plus s'échouer sur la plage de Heist. Aussi les pêcheurs onl pressé les autorités pour avoir un port alin de les mettre à I'abri du mauvais tem ps. Les entrepreneurs Coiseau et Cousin enlamérent les Iravaux en 1900 (ils construisirent également Ie nouveau port commercial). L'inauguration du nouveau port de pêche pour les chaloupes Heistoises eut lieu en 1906. Dés Ie début, Ie port de pêche s'est avéré trop pelil et, aprés la 1'" Guerre Mondiale, Ie bassin fut agrandi. Par i'Arrêlé Royal du 17 mai 1921 lûl créée une commission qui devail étudier les répercussions de la guerre sur les lerriloires de Bruges el Zeebrugge. Ce groupe de travail el d'élude a conclu que de loules les tàches à effectuer dans Ie complexe portuaire, seule devait être prise en considération I'exlension du port de pêche. Ce n'est qu'en 1928 que les travaux d'expansion allaienl démarrer (<< Plan Bouckaert). La premiére partie lût exécutée par I'entrepreneur Chr. De Jonghe de Heist. Les grandes lig nes du plan Bouckaert lu rent suivies, même aprés la 2éme Guerre Mondiale, pour I'exlension du proje!. Les différenles phases d'exécution lurent respeclivemenl: 1932 (Enlrepreneur Byllebier d'Ypres) 1936 el 1939 (Entrepreneur Van Coillie d'Oslende), 1957 (Enlrepreneur Setra d'Uccle). 52

Photo-foto MTP-AfDW 26. 11. 1984

Le port de pêche de Zeebrugge.

De Zeebrugse visserijhaven.

Photo·Foto Excavator

La minque.

De vismijn.

Entretemps, en 1923, Ie premier bàliment de la minque lûl consiruil à I'Est des quais existanls. Les travaux lurenl exéculés par un entrepreneur brugeois pour la som me de 2.230 Ir 1 belges (nous disons bien deux mille deux cent ellrente francs). Là aussi, les bàtiments de la minque se révélérent rapidement trop petits. La minque actuelle a été inau9urée en 1935. Aprés la Seconde Guerre Mondiale, la minque lûl reconslruile el en 1966

allongée de 100 m. A noler encore que depuis 1984, les Iravaux d'agrandissemenl de 75 m en direclion de I'est (249 m de mur de quai) du bassin sont en cours et exéculés par I'enlrepreneur Jan De Nul d'Alosl et ia minque elle-même agrandie de 100 m. (.; Par Dirk Neyts et basé SUf Ie livre .. De Zeebrugse Visserij ... de Dirk et Frank NeYts fifWäffei7)obbeJaere. Editions VAN DE WIELE (Bruges) mai 1984.

EXCAVATOR 4185

~

-.

> ->

I.OSSVS'!f~

P'I!, .....

~

•

t

•

• ---',

I () _ _. ~ 0

o

BESTAANDE TOESTAND ETATACTUEL

.....I

c

0

,~o O"\''1J! -:i ~k

,_

j.

·:~'J;ö.~lI"!,. C 4L

....

!=:~

ollOlJo

0 .......

"':'

....l,.""_--_"-;;'---~

"'---0

----0 y-~

;:.~

GEPlANDE TOESTAND PROJET

1

__

~--~------

La minque. (documentation De Rederscentrale)

De vismijn. (documentatie De Rederscentra/e)

O'aprés Ie rapport de I'administration de la marine, Zeebrugge détenait. en 1984, Ja plus importante flottille de péche du pays avec 98 chalutiers contre 72 A Ostende, 30 c1 Nieuport et 2 A Blankenberghe. Volgens gegevens van de zeevaarfadministratie bezit Zeebrugge (1984) de

belangrijkste Belgische vissersvloot, met 98 vissersboten, tegenover 72 voor Oostende. 30 voor Nieuwpoort en 2 voor Blankenberge.

XCAVATOR 4185

53

• SOLETANCHE ENTREPRISES a Nanterre France • l'Autorité Portuaire BRUGGE-ZEE- photos) BRUGGE • MAATSCHAPPIJ van de BRUGSE ZEE• Ie Ministère des Travaux Publics VAARTINRICHTINGEN (M.B.Z.) - Service de la COte à Ostende - Service de Presse et d'lnformation à • Mr DIRK NEYTS (Extrait du livre «De Zeebrugse VisserijM Brugge et à Bruxelles par Dirk Neyts, Frank Neyts et Walter • Ia SA DISTRIGAZ Dobbelaere - Editions VAN DE WIELE • L'Association Momentanèe ZEEBOUWBrugge 1984) ZEEZAND comprenant les sociétés • TRACTEBEL Z - SA LL & N. DE MEYER Storage tanks at the LNG terminal Zee- SA FRANCOlS - CFE brugge. Turning basic criteria into ready - SA FRANKI to construct concepts - SA Royal BOS KALiS WESTMINSTERby GROUP J.C. Galland, principal engineer, ELECSA S.B.B.M. TROBEL - SA J. de NUL l. de Saint Moulin, principal engineer, - SA DREDGING INTERNATIONAL TRACTIONEL - SA DECLOEDT & Fils T.V. TRACTEBEL Z Brussels Belgium. • Ia S.N.C.B. (Informations SNeB) • les Entreprises AERTSSEN • les Entreprises FLORIZOONE .1'Association Momentanée FRABECOFRANCOlS - CFE • Ia SA FONTEC

'Nous remercions pour leur documentation et leurs i1luslrations (plans - dessins

• SOLETANCHE ENTREPRISES te Nanterre - France • het Havenbedrijf BRUGGE-ZEEBRUGGE • MAATSCHAPPIJ van de BRUGSE ZEE• Het Ministerie van Openbare Werken VAARTINRICHTINGEN (M.B.Z.) - Dienst der Kust te Oostende - De Pers- en Informatiedienst te • Dhr DIRK NEYTS (Uittreksel van het boek «De Zeebrugse Brug ge en te Brussel Visserij .. door Dirk Neyts, Frank Neyts en • de N.V. DISTRIGAS Walter Dobbelaere - Uitgeverij VAN DE • de Tijdelijke Vereniging ZEEBOUWWIELE Brugge 1984) ZEELAND met volgende maatschappijen • TRACTEBEL Z - N.V. L.L & N. DE MEYER Storage tanks at the LNG terminal Zee- N.V. FRANCOlS - CFE brugge. Turning basic criteria into ready - N.V. FRANKI to construct concepts N.V. Royal BOS KALiS WESTMINSTERby GROUP J.C. Galland, principal engineer, ELEC- N.V. S.B.B.M. TROBEL - N.V. J. de NUL I. de Saint Moulin, principal engineer, - N.V. DREDGING INTERNATIONAL TRACnONEL - N.V. DECLOEDT & ZOON T.V. TRACTEBEL Z Brussels Belgium. • de N.M.B.S. (Spoornieuws NMBS) • de Ondernemingen AERTSSEN • de Ondernemingen FLORIZOONE • de Tijdelijife Vereniging FRABECOFRANCOlS - CFE • de N.V. FONTEC

Wij bedanken voor hun documentatie en illustraties (plannen - tekeningen - foto's)

• nos confrères

la revue TRAVAUX (Paris) la revue CHANTIERS DE FRANCE (Paris) LA CONSTRUCTION - HET BOUWBEDRIJF LA LIBRE BELGIQUE LLOYD ANVERSOIS REDERCENTRALE FABRIMETAL XII 84 n' 10 • les photographes - AERO NEWS Bruxelles - Guido COOLENS Antwerpen - TVZ 2 Zeebrugge - M.T.P. Bruxelles et Brugge - FRABECO - FRANCOlS - CFE Bruxelles; et Zeebrugge - M.B.Z. Zeebrugge - Hugo MAERTENS Brugge - Les Frères NEMERLIN Bruxelles - ZEEBRUGGE NEWS Zee brugge - HENDERIJCKX Isegem - Y. BLOND Nantes - C.I.T. & Emile BLATON - de NUL - SECO - TRACTEBEL Z • onze confraters

het tijdschrift TRAVAUX (Paris) - het tijdschrift CHANTIERS DE FRANCE (Paris) - LA CONSTRUCTION ~ HET BOUWBEDRIJF LA LIBRE BELGIQUE LLOYD ANVERSOIS REDERCENTRALE FABRIMETAL XII 84 n' 10 • de fotografen - AERO NEWS Brussel - Guido COOLENS Antwerpen - TVZ 2 Zee brugge - M.O.W. Brussel en Brugge - FRABECO - FRANCOlS - CFE Brussel en Zeebrugge M.B.Z. Zeebrugge Hugo MAERTENS Brugge Les Frères NEMERLIN Brussel ZEEBRUGGE NEWS Zeebrugge HENDERIJCKX Izegem - Y. BLOND Nantes C.I.T. & Emile BLATON - de NUL - SECO - TRACTEBEL Z

Nous recommandons vivement à nos fecteurs de visiter I'exposition consacrée à f'historique du port de Zeebrugge et aux travaux qui y sant actueflement exécutés. IJs aurent ainsi I'occasion de vair également Ie trés beau bb.timent de contr61e de la nouvelle écluse Pierre Vandamme qui I'abrite en permanence. Wij geven onze lezers stellig de raad om de tentoonstelling over de geschiedenis van de Zeebrugse haven, en over de huidige grootscheepse werken aldaar, te bezoeken. Dit geeft hen eveneens de gelegenheid om het zeer mooie controjegebouw van de nieuwe Pierre Vandamme sluis te bezichtigen, waar deze permanente tentoonstelling in ondergebracht is.

La suite et Ja fin de eet artie/e, c·à·d. Ie TITRE 11, consacrés au terminal GNL de Distrigaz, en généra/, et à la construction des 3 réservoirs de stockage en particulier, paraitront dans notre prochain numéro. Vervolg en slot van dit artikel, d.i. DEEL 11, dat handelt over de LNG-terminal van Distrigas in het algemeen en over de bouw van de 3 opslagtanks in het bijzonder, verschijnt in ons eerstvolgend nummer.

11

54

EXCAVATOR 4/85