titel Het Limburgse zorglandschap

e i m o n o c e s g er ijfr ZCo Het Limburgse zorglandschap Inleiding Het Limburgse zorglandschap wordt gekenmerkt door een diversiteit aan organisaties en instellingen, gaande van ziekenhuizen, psychiatrische instellingen, woonzorgcentra, thuiszorgdiensten, eerstelijnszorg tot de farmaceutische en biomedische sector. In dit cijfermatig overzicht wordt per type organisatie een aantal kerncijfers voor Limburg weergegeven.

De limburgse zorgeconomie in cijfers titel

Ziekenhuisinstellingen Met ziekenhuisinstellingen wordt bedoeld: ziekenhuizen, psychiatrische verzorgingstehuizen, psychiatrische ziekenhuizen en revalidatiecentra. In Limburg zijn er in totaal 38 ziekenhuisinstellingen waarvan de helft ziekenhuizen. Op streekniveau bevinden de meeste ziekenhuisinstellingen zich in Zuid-Limburg. West-Limburg telt er momenteel het minst. Verschillende Limburgse ziekenhuizen zijn de afgelopen jaren gefusioneerd tot zogenaamde ziekenhuisgroepen. Tabel 1 geeft een overzicht van de bestaande Limburgse ziekenhuisgroepen met respectievelijk het aantal bedden, aantal werknemers en aantal artsen. Het Jessa-ziekenhuis en het Ziekenhuis Oost-Limburg zijn veruit de grootste ziekenhuizen in onze provincie.

In Limburg worden 379 thuiszorgdiensten aangeboden. Limburg zit daarmee ver onder het aanbod in de andere Vlaamse provincies (Antwerpen: 673, Vlaams-Brabant: 532, Oost-Vlaanderen: 474, West-Vlaanderen: 579). Binnen Limburg is de verdeling van de thuiszorgdiensten vrij evenredig verspreid over de vijf streken (figuur 2), rekening houdend met het inwonersaantal per streek. Bijna 40% van alle thuiszorgdiensten wordt in Limburg aangeboden door de OCMW’s. Een veertigtal andere organisaties verzorgen de overige thuiszorgdiensten. Figuur 2: Aantal thuiszorgdiensten per streek in Limburg (augustus 2010) Maasland

43

91

Midden-Limburg

92 78

Tabel 1: Aantal bedden, aantal werknemers en aantal artsen in de Limburgse ziekenhuisgroepen (augustus 2010) Aantal bedden

Aantal personeelsleden (zonder artsen)

Aantal artsen

Mariaziekenhuis (Overpelt)

348

710

90

MS Kliniek (Overpelt)

120

250

8

1.003

2.594

311

Ziekenhuis Oost-Limburg (ZOL) (Genk)

814

2.310

200

Kinderpsychiatrisch Centrum Genk

20

55

9

244

451

70

75

Bron: Vlaams Agentschap Zorg & Gezondheid Verwerking: POM-ERSV Limburg

Midden-Limburg

Tabel 2: Programmacijfers gezinszorg

Maasland Ziekenhuis Maas en Kempen (Maaseik)

213

403

75

Openbaar Psychiatrisch Zorgcentrum Rekem (Lanaken)

491

589

11

Zuid-Limburg Regionaal Ziekenhuis Sint-Trudo (Sint-Truiden)

310

650

100

Ziekenhuis

AZ Vesalius (Tongeren)

355

800

100

Revalidatiecentrum

Psychiatrisch Ziekenhuis Sancta Maria (Sint-Truiden)

232

370

10

Psychiatrisch Ziekenhuis

Psychiatrisch Centrum Ziekeren (Sint-Truiden)

303

422

8

Medisch Centrum Sint-Jozef (Bilzen) TOTAAL Limburg

431

534

13

4.884

10.138

1.005


De meeste artsen in de Limburgse ziekenhuizen zijn gespecialiseerd in de domeinen anesthesie (83 artsen), psychiatrie (71), gynaecologie (61), radiologie (60), orthopedie (47) en cardiologie (46).

Figuur 1: Aanbod thuiszorgdiensten in Limburg (augustus 2010) 1

25

40

26

58

47 45

34

64

2

Maaltijdbedeling

Palliatieve thuiszorg

aantal uren 2010 383.700 632.400 412.188 309.982 566.284 2.304.554 19.186.165

Noord-Limburg Midden-Limburg West-Limburg Maasland Zuid-Limburg Limburg Vlaanderen

West-Limburg Sint-Franciscusziekenhuis (Heusden-Zolder)

West-Limburg Zuid-Limburg

Noord-Limburg

Jessa Ziekenhuis (Hasselt)

Noord-Limburg

Thuiszorgdiensten Thuiszorgdiensten is de waaier van dienstverlening die mensen in staat stelt om langer en in comfortabeler omstandigheden thuis te blijven zodat een eventuele opname in een rustoord vermeden of uitgesteld kan worden. Figuur 1 toont de grote verscheidenheid in types thuiszorgdiensten die worden aangeboden en de verdeling van het aanbod aan thuiszorgdiensten in Limburg. De oppas- en gezelschapsdiensten zijn het grootst in aantal, gevolgd door de thuisverpleging. Verder zien we een relatief sterke aanwezigheid van klusjesen poetsdiensten in onze provincie.

Evolutie t.o.v. 2010 3,0% 2,7% 2,8% 3,2% 2,5% 2,8% 2,0%

Aantal uren 2012 409.356 668.036 435.271 330.422 594.198 2.437.282 19.929.675

Evolutie t.o.v. 2011 3,6% 2,8% 2,7% 3,3% 2,3% 2,9% 1,9%

Woonzorgcentra Limburg telt 256 woonzorgcentra die onderverdeeld kunnen worden in verschillende types (zie figuur 3), waaronder de rustoorden en de rusten verzorgingstehuizen (32% van het totale aantal woonzorgcentra in Limburg) en de serviceflats en andere residenties met serviceverlening (19% van het totaal aantal woonzorgcentra in Limburg). Van de 256 Limburgse woonzorgcentra zijn er 131 in handen van een OCMW, 91 centra worden beheerd door een vzw en 29 centra zijn in private handen. Binnen Limburg telt Hasselt de meeste woonzorgcentra (31), gevolgd door Beringen (15), Houthalen-Helchteren (11) en Tongeren (11). Figuur 3: Verdeling van de verschillende types woonzorgcentra in Limburg (augustus 2010)

22 8

24

5 5 9 45

9 48

Activiteiten en cursussen

Dagverzorgingscentrum

Poetsdiensten

Klusjesdiensten (boodschappen, strijken, kleine herstellingen, ...)

Thuisverpleging

Ontmoetingscentra

Oppas- en gezelschapsdiensten

Vereniging voor mantelzorgers

Overleg ouderen

Overleg thuiszorg

Vervoerdiensten

Rustoorden en rusten verzorgingstehuizen

20 - ECONOMISCH RAPPORT POM-ERSV LIMBURG – SPECIALE EDITIE ZORGECONOMIE – maart 2011

aantal uren 2011 395.174 649.749 423.882 319.905 580.557 2.369.268 19.566.179


Informatie- en bemiddelingsdiensten


Een van de voorwaarden om als thuiszorgdienst erkend te kunnen worden, is dat er voldoende ruimte is in de programmatie. Tabel 2 toont de programmacijfers voor de gezinszorg. De programmacijfers voor de diensten voor gezinszorg en aanvullende thuiszorg zijn uitgedrukt in het aantal uren persoonsverzorging en huishoudelijke hulp die verstrekt worden door de erkende diensten. De programmacijfers worden per provincie en per gemeente vastgelegd op basis van de leeftijd van de inwoners. Voor de berekening van die programmacijfers wordt uitgegaan van de bevolkingsprojecties die gemaakt worden voor het jaar volgend op het jaar waarop de programmatie betrekking heeft. Uit de programmacijfers blijkt dat Limburg in de komende jaren een inhaalbeweging zal maken t.o.v. de rest van Vlaanderen. In 2011 stijgt het aantal uren in Limburg gemiddeld met 2,8% t.o.v. het aantal uren in 2010. In 2012 is de stijging nog iets hoger (+2,9%) vergeleken met 2011. In Vlaanderen ligt de gemiddelde stijging rond de 2%. Binnen Limburg krijgen het Maasland en Noord-Limburg er procentueel het meest aantal uren bij. Het aantal uren in Limburg blijft overigens beduidend lager dan in de andere Vlaamse provincies, wat verklaart wordt door de relatief jongere bevolking in Limburg.


81

Serviceflats en andere residenties met serviceverlening Verenigingsleven ouderen Woonprojecten (met/zonder dienstverlening) Centrum voor kortverblijf Dagverzorgingscentrum

Van alle types woonzorgcentra in Limburg zijn de rustoorden en de rusten verzorgingstehuizen het best vertegenwoordigd. Tabel 3 geeft een overzicht van het aantal erkende en geplande rustoorden in de Limburgse gemeenten, met per gemeente telkens de aanduiding van het aantal woongelegenheden in deze rustoorden. In de laatste 2 kolommen vindt u de programmacijfers voor 2010 en 2011. Het programmacijfer is een behoefteraming en wordt berekend aan de hand van een prognose van het aantal 65-plussers in de beschouwde gemeente of regio binnen vijf jaar. Dit programmacijfer is één van de evaluatiecriteria voor het verkrijgen van een vergunning als woonzorgcentrum. Op 1 januari 2010 kende Noord-Limburg van alle Limburgse streken het grootste verschil tussen het aantal effectieve woongelegenheden en het programmacijfer van 2010. In Noord-Limburg is er in 2010 nog ruimte in de programmatie voor 173 woongelegenheden. Daarmee beïnvloedt Noord-Limburg in grote mate het provinciale tekort van 186 woongelegenheden. In het Maasland en in Zuid-Limburg ligt het aantal effectieve woongelegenheden in de rustoorden net boven het programmacijfer.

ECONOMISCH RAPPORT POM-ERSV LIMBURG – SPECIALE EDITIE ZORGECONOMIE – maart 2011 - 21

e i m o n o c e s g er ijfr ZCo Tabel 3: Aantal rustoorden, aantal woongelegenheden in rustoorden in Limburg op 01.01.2010 + programmacijfers 2010-2011

Bocholt Bree Hamont-Achel Hechtel-Eksel Lommel Meeuwen-Gruitrode Neerpelt Overpelt Peer Noord-Limburg

Aantal rusthuizen

Aantal woongelegenheden in rusthuizen

Erkend

Gepland

Totaal

Erkend

Erkenning in onderzoek

Gepland

Totaal

Woongelegenheden Programmacijfers 2010

1 2 2 0 2 1 1 1 1 11

0 0 0 1 1 0 0 0 0 2

1 2 2 1 3 1 1 1 1 13

82 161 182 0 242 72 98 75 145 1057

0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

42 18 4 100 74 0 45 65 -2 346

124 179 186 100 316 72 143 140 143 1403

134 177 183 119 350 116 174 160 163 1576

Woongelegenheden Programmacijfers 2011 149 192 199 131 384 130 190 177 178 1730

As Diepenbeek Genk Hasselt Houthalen-Helchteren Opglabbeek Zonhoven Zutendaal Midden-Limburg

1 1 5 6 1 1 1 1 17

0 1 2 3 1 0 1 0 8

1 2 7 9 2 1 2 1 25

21 71 544 771 110 61 142 42 1762

0 0 0 0 0 0 0 0 0

55 109 239 227 134 24 60 24 872

76 180 783 998 244 85 202 66 2634

78 177 773 977 284 86 218 64 2657

84 195 839 1049 309 94 237 71 2878

Beringen Halen Ham Herk-de-Stad Heusden-Zolder Leopoldsburg Lummen Tessenderlo West-Limburg

5 1 1 2 3 1 1 1 15

1 0 0 0 1 1 1 1 5

6 1 1 2 4 2 2 2 20

319 114 77 110 162 47 80 90 999

3 0 0 0 0 0 0 0 3

156 0 32 30 131 128 87 82 646

478 114 109 140 293 175 167 172 1648

468 129 111 136 335 177 170 184 1710

509 138 120 146 367 193 183 202 1858

2 1 1 2 2 8

1 0 2 1 2 6

3 1 3 3 4 14

147 64 105 153 125 594

0 0 0 0 0 0

54 55 191 128 265 693

201 119 296 281 390 1287

196 119 288 279 381 1263

215 130 313 305 416 1379

1 5 1 1 2 0 2 1 1 3 6 4 1 1 29

0 -1 1 0 0 0 1 0 0 1 1 1 0 0 4

1 4 2 1 2 0 3 1 1 4 7 5 1 1 33

85 283 60 64 50 0 56 67 80 155 334 300 60 52 1646

0 0 0 0 0 0 2 0 0 0 0 0 0 22 24

30 91 89 40 49 0 54 3 28 44 209 151 0 0 788

115 374 149 104 99 0 112 70 108 199 543 451 60 74 2458

122 368 147 110 95 2 110 81 87 195 535 430 55 73 2410

133 397 156 118 102 2 119 88 94 211 575 460 59 78 2592

80

25

105

6058

27

3345

9430

9616

10438

Dilsen-Stokkem Kinrooi Lanaken Maaseik Maasmechelen Maasland Alken Bilzen Borgloon Gingelom Heers Herstappe Hoeselt Kortessem Nieuwerkerken Riemst Sint-Truiden Tongeren Voeren Wellen Zuid-Limburg Limburg



Ook voor de centra voor kortverblijven en voor de dagverzorgingscentra worden jaarlijks programmacijfers opgemaakt die aan de hand van de bevolkingsprognose de behoefte aan woongelegenheden in deze centra inschatten. Uit tabel 4 blijkt dat Limburg, wat betreft de woongelegenheden in de centra voor kortverblijf, een vrij grote achterstand heeft t.o.v. het programmacijfer. Het aantal woongelegenheden in de Limburgse dagverzorgingscentra ligt daarentegen iets hoger dan het programmacijfer. Tabel 4: Woongelegenheden in de Limburgse dagverzorgingscentra en in de Limburgse centra voor kortverblijf Toestand Programma- Programma01/10/2010 cijfers 2010 cijfers 2011 Centra voor kortverblijf Dagverzorgingscentra

Erkende woongelegenheden Woongelegenheden met opschorting Ontvankelijke aanvraag erkenning Ontvankelijke aanvraag opschorting Totaal Erkende woongelegenheden Woongelegenheden in vergunning Ontvankelijke aanvraag erkenning Ontvankelijke aanvraag vergunning Totaal

94 172 0 3 269 227 152 0 0 379

335

345

361

Figuur 4: Regionale spreiding praktijken van artsen en tandartsen in hoofdberoep in Limburg (31/12/2008)

310 272

ZuidLimburg Limburg

Polikliniek

6

12

9

7

7

41

Ziekenfonds

37

66

42

27

83

255

OCMW

9

8

8

5

14

44

5

7

6

1

6

25

2

2

1

1

2

8

Uitleendienst

13

20

14

8

16

71

Oppashulp

16

26

10

8

15

75

Gezinszorg

12

17

8

7

16

60

Mantelzorg

5

14

8

7

13

47

Lokaal dienstencentrum Regionaal dienstencentrum

Industriële zorgeconomische subsectoren

Eerstelijnszorg is zorg dichtbij huis. Het is het eerste aanspreekpunt voor mensen die zorg nodig hebben. Zorgverleners in de eerstelijnszorg zijn bijvoorbeeld de huisarts, fysiotherapeut en tandarts. Eind 2008 telde Limburg 2.012 praktijken van zelfstandige artsen en tandartsen in hoofdberoep, waarvan 1.176 mannen en 836 vrouwen. Figuur 4 toont de regionale spreiding van de zelfstandige artsen en tandartsen in Limburg. Daarnaast zijn er eind 2008 in Limburg 523 praktijken van artsen en tandartsen met in totaal 1.543 werknemers. Praktijken van specialisten vormen daarbij de grootste groep: 366 vestigingen met 1.235 werknemers. De tandartspraktijken tellen 108 vestigingen met 163 werknemers, de huisartspraktijken 49 vestigingen met 145 werknemers.

Maasland 708

Maasland

370

Eerstelijnszorg

195

Noord- MiddenWestLimburg Limburg Limburg



527

Tabel 5: Aantal vestigingen van eerstelijnszorgorganisaties in Limburg (augustus 2010)

Midden-Limburg Noord-Limburg West-Limburg Zuid-Limburg


Tabel 6 geeft een overzicht van de zogenaamd ‘hardere’ industriële economische (sub)sectoren die behoren tot de zorgeconomie en waarvan er vestigingen met werknemers zijn in Limburg. In de beschouwde subsectoren blijken 409 bedrijven gevestigd in Limburg, ofwel 12,24 % van alle Vlaamse bedrijven in deze subsectoren. Veruit de grootste groep naar aantal vestigingen wordt gevormd door de apotheken, zowel in Limburg als in Vlaanderen. Waar het aantal vestigingen in Limburg al maar een beperkt aandeel heeft in het Vlaamse totaal, geldt dit nog sterker voor het aantal werknemers in de beschouwde subsectoren. Slechts 5,8% van alle werknemers in Vlaanderen in deze subsectoren is tewerkgesteld in Limburg. De meeste Limburgse werknemers in de ‘industriële’ zorgeconomie zijn werkzaam bij apotheken, gevolgd door de groothandel in farmaceutische producten. Op Vlaams niveau telt de groothandel in en de vervaardiging van farmaceutische grondstoffen en producten het meest aantal werknemers in de ‘industriële’ zorgeconomie. Van de beschouwde subsectoren tellen de medische laboratoria in Limburg het meest aantal werknemers per vestiging: gemiddeld 25,2 werknemers per labo. Op Vlaams niveau zijn dit de bedrijven die farmaceutische grondstoffen en producten vervaardigen met gemiddeld 202 werknemers per bedrijf. Zowel in Limburg als in Vlaanderen tellen de apotheken het minst aantal werknemers per vestiging (gemiddeld 2,7 werknemers per vestiging). De belangrijkste Limburgse bedrijven naar omzet uit de sectoren opgenomen in tabel 6 zijn terug te vinden in tabel 7. Deze bedrijven zijn opgenomen in de Top 500 van VKW Limburg en behoren alzo tot de 500 grootste bedrijven naar omzet in Limburg. In tabel 8 tenslotte staan de bedrijven opgelijst die gevestigd zijn in Bioville en/of een partnerschap hebben met LRM. Bioville is het incubatorgebouw aan de UHasselt voor startende en jonge bedrijven in de sector van de Life Sciences.

Ook tal van zorgorganisaties bieden eerstelijnszorg: poliklinieken, ziekenfondsen, OCMW’s, dienstencentra,… Tabel 5 biedt een overzicht van de vestigingen die deze eerstelijnszorgorganisaties tellen in Limburg.


e i m o n o c e s g er ijfr ZCo Tabel 6: De RSZ-tewerkstelling in de ‘industriële’ zorgeconomische subsectoren op 31 december 2008

Tabel 8: Bedrijven gevestigd in Bioville en/of in partnerschap met LRM

Limburg

Vlaanderen

Subsectoren Vestigingen

Mannen

Vrouwen

Totaal

Vestigingen

Mannen

Vrouwen

Totaal

Vervaardiging van farmaceutische grondstoffen en producten

5

18

26

44

47

4.937

4.558

9.495

Vervaardiging van fietsen en invalidenwagens

2

30

19

49

26

250

88

338

Vervaardiging van medische en tandheelkundige instrumenten en benodigdheden

51

169

160

329

264

1.409

1.043

2.452

Installatie van industriële machines, toestellen en werktuigen

3

54

3

57

42

967

105

1.072

Groothandel in farmaceutische producten

56

290

277

567

578

5.126

4.759

9.885

Apotheken

256

88

635

723

2.046

642

4.918

5.560

Detailhandel in medische en orthopedische artikelen in gespecialiseerde winkels

12

21

56

77

90

247

566

813

Speur- en ontwikkelingswerk op wetenschappelijk gebied

16

106

66

172

163

3.629

2.941

6.570

Verhuur en lease van medisch en paramedisch materieel

1

6

0

6

11

26

26

52

Activiteiten van medische laboratoria

7

39

138

177

74

420

1.365

1.785

409

821

1.380

2.201

3.341

17.653

20.369

38.022

TOTAAL Bron : R.S.Z. Verwerking : POM-ERSV Limburg

Gevestigd in Bioville

Partnerschap met LRM

Biofarmaceutica – innovatieve medicamenten

X

X

Apitope International nv

Diagnostica en therapieën voor auto-immuunziektes en allergische aandoeningen

X

X

DermaGenoma bvba

Onderzoek en ontwikkeling van nieuwe therapieën voor de behandeling van dermatologische ziektes

X

LifeTechLimburg

Ondersteuning life sciences en medische technologie

X

X

X

X

X

X

Bedrijf

Activiteit

Amakem nv

Mubio Diagnostic Promethera Q Care Medical Services

Ontwikkeling van nieuwe, innovatieve behandeling en genezing van wonden

X

SEPS Pharma

Verhogen van de biologische beschikbaarheid van bestaande geneesmiddelen door de ontwikkeling en commercialisering van verbeterde toedieningsvormen

X

Thema Group

Selectie en rekrutering van professionals in de life sciences

X

3DDD Pharma

Registratie, prospectie en verkoop van generische geneesmiddelen

X

Arcarios

Nederlands bedrijf gespecialiseerd in innovatieve behandelingen van beender- en gewrichtsziektes

X

Complix Silicos Tigenix

Plaats in Top 500 VKW Limburg

Omzet in 2009 (in duizend euro)

Aantal werknemers


26

156.639,6

86

Tessenderlo


47

96.469,7

57

Helvoet Pharma Belgium nv

Alken

Precisieonderdelen voor verpakking van geneesmiddelen en toepassing in medische systemen

63

79.843,3

460

nv Val D’Hony - Verdifarm

Beringen


93

59.491,5

43

Tosoh Europe nv

Tessenderlo

Distributie diagnostische reagentia en bijhorende apparatuur

120

46.822,5

108

Medibo nv

Hamont-Achel

Vervaardigen van patiënten-tilliften, badstoelen, badliften en slings en andere toebehoren bij tilliften

234

21.710,9

58

Hans Anders België

Hasselt

Opticien

242

20.735,7

188

De Voorzorg cv

Hasselt

Apotheek - groothandel in farmaceutische producten

247

20.180,4

84

Soprodal nv

Beringen

Productie van dermo-farmaceutische producten

255

19.501,4

68

Gymnauniphy nv

Bilzen

Ontwikkeling, productie en distributie van apparaten en producten voor fysiotherapie, revalidatie en wellness

338

14.611,1

33

LKO-LMC bvba

Sint-Truiden

Medisch laboratorium

349

14.241,3

59

Apotheek In het Zwaard cvba

Hasselt

Apotheek

360

13.696,5

44

CP Kelko Belgium bvba

Beringen


404

11.601,0

2

Klinisch Labo Rigo bvba

Genk

Medisch laboratorium

414

11.151,5

39

Spronken Orthopedie

Genk

Orthopedie, bandagisterie, thuiszorg, verbandsystemen

481

9.651,9

81

Heyer Benelux nv

Sint-Truiden


491

9.425,4

35

Gemeente

Activiteit

Febelco cv

Hasselt

Belmedis nv (vroegere benaming: Aprophar nv)

Ontwikkeling van een nieuwe generatie geneesmiddelen, AlphabodiesTM, voor de behandeling van autoimmuunziekten en virale infecties Chemoinformatica: op een virtuele wijze nieuwe potentiële geneesmiddelen genereren en karakteriseren naar biologische werking en toxiciteit Innovatieve behandeling van beschadigde gewrichten en osteoartritis

X

X X X

Bron: LRM, Bioville Verwerking: POM-ERSV Limburg

Tabel 7: Bedrijven uit de ‘industriële’ zorgeconomische subsectoren opgenomen in de Top 500 van VKW Limburg Bedrijf

Productie en verkoop van antigenen en antilichamen voor wetenschappelijk onderzoek en ontwikkeling van diagnostica en vaccins voor longkanker en cytomegalovirus (CMV) Het ontdekken, ontwikkelen en op de markt brengen van producten voor celtherapie bij de behandeling van leverziekten door middel van allogene stamcellen afkomstig uit gezonde menselijke levers

Bron: VKW Limburg – Top 500 van Limburg, editie 2010 Verwerking: POM-ERSV Limburg



e i m o n o c e s g er ijfr ZCo Loontrekkende tewerkstelling naar werkplaats

Tewerkstelling Inleiding De zorgeconomie is een erg ruim begrip dat veel subsectoren bevat. Voor de berekening van de tewerkstelling in de zorgeconomie werden op provinciaal niveau onderstaande activiteitstakken opgenomen (met vermelding van de NACE-code). 21 Vervaardiging van farmaceutische grondstoffen en producten 26.6 Vervaardiging van bestralingsapparatuur en van elektromedische en elektrotherapeutische apparatuur 30.92 Vervaardiging van fietsen en invalidenwagens 32.129 Vervaardiging van overige artikelen van edele metalen 32.5 Vervaardiging van medische en tandheelkundige instrumenten en benodigdheden 33.13 Reparatie van elektronische en optische apparatuur 33.14 Reparatie van elektrische apparatuur 33.17 Reparatie en onderhoud van andere transportmiddelen 33.19 Reparatie van andere apparatuur 33.2 Installatie van industriële machines, toestellen en werktuigen 46.46 Groothandel in farmaceutische producten 47.73 Apotheken 47.74 Detailhandel in medische en orthopedische artikelen in gespecialiseerde winkels 72 Speur- en ontwikkelingswerk op wetenschappelijk gebied 77.295 Verhuur en lease van medisch en paramedisch materieel 84.115 Openbare Centra voor Maatschappelijk Welzijn (O.C.M.W.) 84.302 Ziekenfondsen en zorgkassen 85.601 Activiteiten van Centra voor Leerlingbegeleiding (C.L.B.) 86.1 Ziekenhuizen 86.2 Praktijken van artsen en tandartsen 86.9 Overige menselijke gezondheidszorg 87.1 Verpleeginstellingen met huisvesting 87.2 Instellingen met huisvesting voor personen met mentale handicap of psychische problemen en voor drugs- en alcoholverslaafden 87.3 Instellingen met huisvesting voor ouderen en voor personen met een lichamelijke handicap 87.9 Overige maatschappelijke dienstverlening met huisvesting 88.1 Maatschappelijke dienstverlening zonder huisvesting voor ouderen en lichamelijk gehandicapten 88.9 Overige maatschappelijke dienstverlening zonder huisvesting Omwille van statistisch geheim gebeurt de berekening van de NACE-codes op gemeentelijk niveau tot op maximaal 3 digits van de NACEcode. Vermits de berekening op provinciaal, Vlaams en Belgisch niveau tot op 5 digits van de NACE-code gaat, zijn deze cijfers iets nauwkeuriger en is de optelsom van de gemeentelijke cijfers niet noodzakelijk gelijk aan het provinciale cijfer. Ook de cijfers bij de berekening van het aantal zelfstandigen zijn opgemaakt op basis van NACE-codes met drie digits.

Aantal vestigingen Limburg telde eind 2008 in totaal 1.810 vestigingen in de zorgeconomie. Praktijken voor artsen en tandartsen (523), maatschappelijke dienstverlening zonder huisvesting (412) en apotheken (256) vormen het grootst aantal vestigingen (tabel 9). Net als Vlaanderen en België kende Limburg in 2008 een stijging van het aantal vestigingen t.o.v. 2003 (tabel 10). In totaal waren er in Limburg 193 vestigingen meer in 2008 in vergelijking met 2003 (+11,9%). Omwille van het verschil in NACE-codes bij de berekening van de provinciale en de gemeentelijke cijfers, zien we op Limburgs streekniveau een afname van het aantal vestigingen in elk van de vijf Limburgse streken. De daling binnen Limburg was, zowel in absolute cijfers als procentueel, het sterkst in Zuid-Limburg (-59 vestigingen of -15,4%) en dan voornamelijk in SintTruiden dat in 2008 in de zorgeconomie 34 vestigingen minder telde

dan in 2003 (-27,6%). Tongeren telde in 2008 tien vestigingen minder dan in 2003. Ook het Maasland kende een vrij sterke daling van het aantal vestigingen in de zorgeconomie (-8,9%). Vooral in Maaseik was de daling sterk. Daar verdwenen tussen 2003 en 2008 veertien vestigingen (-27,5%). In een aantal gemeenten kwamen er ook verschillende vestigingen bij. In absolute cijfers was de toename tussen 2003 en 2008 het sterkst in Lummen. Daar steeg het aantal vestigingen in de zorgeconomie van 19 naar 25 (+31,6%). In Halen en in Nieuwerkerken kwamen er telkens 4 vestigingen bij, wat voor Nieuwerkerken bijna een verdubbeling betekende (van 5 naar 9). De andere Limburgse gemeenten kenden een stijging of daling met één of slechts enkele eenheden.


ook iets minder uitgesproken dan in de rest van de provincie. MiddenLimburg is overigens de enige Limburgse streek die onder de gemiddelde provinciale, Vlaamse en Belgische stijging bleef. De grootste procentuele stijging van het aantal werknemers in de Limburgse gemeenten deed zich voor in Wellen (+509,1%), Meeuwen-Gruitrode (+456,8%), Gingelom (+329,5%) en As (+252,5%). Vier Limburgse gemeenten kenden een terugval van het aantal werknemers in de zorgeconomie: Houthalen-Helchteren (-37,1%), Lommel (-24,1%), Alken (-3,9%) en Neerpelt (-1,9%). Veruit de meeste Limburgse werknemers in de zorgeconomie zijn eind 2008 tewerkgesteld in Hasselt (10.013), gevolgd door Genk (5.812), Sint-Truiden (3.013) en Tongeren (2.133). Herstappe buiten beschouwing gelaten, telt Hechtel-Eksel het minst aantal werknemers in de zorgeconomie (52). Eind 2008 zijn in de Limburgse zorgeconomie het grootst aantal mensen tewerkgesteld in de maatschappelijke dienstverlening zonder huisvesting (13.462) en in de ziekenhuizen (10.929), zoals blijkt uit tabel 9.

De loontrekkende tewerkstelling in de zorgeconomie kende in alle Limburgse streken een spectaculaire groei (tabel 10 – figuur 5). Eind 2008 waren er in Limburg 46.676 werknemers in de zorgeconomie, een stijging van 9.547 werknemers t.o.v. 2003 (+25,7%). Daarmee is de zorgeconomie goed voor 17,2% van de totale loontrekkende tewerkstelling in Limburg. Bij de vrouwelijke werknemers loopt dit aandeel op tot 31,1%, wat betekent dat bijna 1 op 3 tewerkgestelde vrouwen in Limburg werkzaam is in de zorgeconomie. Ook in de rest van Vlaanderen (+20,2%) en België (+20,6%) steeg het aantal werknemers in de zorgeconomie, zij het iets minder sterk dan in Limburg. De stijging was sterker bij de vrouwelijke werknemers dan bij hun mannelijke collega’s, waardoor de aanwezigheid van de vrouwelijke werknemers in de zorgeconomie nog versterkte. Eind 2008 waren liefst 83,3% van alle werknemers in de zorgeconomie in Limburg vrouwen. Binnen Limburg kende vooral Noord-Limburg een spectaculaire stijging van het aantal werknemers: +51,3%. MiddenLimburg telt reeds langer het meest aantal werknemers in de zorgeconomie. Hier was de stijging van het aantal werknemers (+15,5%) dan

Tabel 9: De R.S.Z.-tewerkstelling in de zorgeconomie volgens subsector en grootteklasse op 31 december 2008 in Limburg DIMENSIE 1 Subsectoren Vervaardiging van farmaceutische grondstoffen en producten Vervaardiging van bestralingsapparatuur en van elektromedische en elektrotherapeutische apparatuur Vervaardiging van fietsen en invalidenwagens Vervaardiging van overige artikelen van edele metalen Vervaardiging van medische en tandheelkundige instrumenten en benodigdheden Reparatie van elektronische en optische apparatuur Reparatie van elektrische apparatuur Reparatie en onderhoud van andere transportmiddelen Reparatie van andere apparatuur Installatie van industriële machines, toestellen en werktuigen Groothandel in farmaceutische producten Apotheken Detailhandel in medische en orthopedische artikelen in gespecialiseerde winkels Speur- en ontwikkelingswerk op wetenschappelijk gebied Verhuur en lease van medisch en paramedisch materieel Openbare Centra voor Maatschappelijk Welzijn (O.C.M.W.) Ziekenfondsen en zorgkassen Activiteiten van Centra voor Leerlingbegeleiding (C.L.B.) Ziekenhuizen Praktijken van artsen en tandartsen Overige menselijke gezondheidszorg Verpleeginstellingen met huisvesting Inst. met huisv. vr pers. met mentale handicap of psych. probl. en vr drugs- en alcoholverslaafden Instellingen met huisvesting voor ouderen en voor personen met een lichamelijke handicap Overige maatschappelijke dienstverlening met huisvesting Maatschappelijke dienstverlening zonder huisvesting voor ouderen en lichamelijk gehandicapten Overige maatschappelijke dienstverlening zonder huisvesting Totaal zorgeconomie Totale RSZ-tewerkstelling in Limburg Aandeel zorgeconomie in totale RSZ-tewerkstelling in Limburg

Ves tigingen

Mannen

Vrouwen

5

18

0 1

DIMENSIE 2 Totaal

Vestigingen

Mannen

Vrouwen

26

44

0

0

0

0

0

0

0

0

2

0

2

1

28

0

0

0

0

0

0

48

72

101

173

2

0 0

0 0

0 0

0 0

0

0

0

0

0

0

DIMENSIE 3 Totaal

Vestigingen

Mannen

Vrouwen

0

0

0

0

0

0

19

47

0

0

0

54

21

0 0

0 0

0

0

0

0

DIMENSIE 1+2+3 Totaal

Vestigingen

Mannen

Vrouwen

Totaal

0

0

5

18

26

44

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

2

30

19

49

0

0

0

0

0

0

0

0

75

1

43

38

81

51

169

160

329

0 0

0 0

0 0

0 0

0 0

0 0

0 0

0 0

0 0

0 0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

2

9

1

10

1

45

2

47

0

0

0

0

3

54

3

57

49 255

101 75

85 622

186 697

3 1

68 13

35 13

103 26

4 0

121 0

157 0

278 0

56 256

290 88

277 635

567 723

11

3

34

37

1

18

22

40

0

0

0

0

12

21

56

77

15

49

39

88

0

0

0

0

1

57

27

84

16

106

66

172

1

6

0

6

0

0

0

0

0

0

0

0

1

6

0

6

19

48

184

232

18

120

462

582

6

130

477

607

43

298

1.123

1.421

48

92

125

217

4

70

99

169

3

202

355

557

55

364

579

943

8

2

38

40

7

41

208

249

4

32

211

243

19

75

457

532

3 518 65 1

4 108 25 2

20 1.184 125 0

24 1.292 150 2

1 4 25 1

3 31 75 6

38 79 914 42

41 110 989 48

20 1 8 16

1.910 67 46 137

8.954 74 502 1.650

10.864 141 548 1.787

24 523 98 18

1.917 206 146 145

9.012 1.337 1.541 1.692

10.929 1.543 1.687 1.837

22

64

153

217

6

38

152

190

19

762

2.683

3.445

47

864

2.988

3.852

9

5

45

50

21

74

671

745

27

218

2.342

2.560

57

297

3.058

3.355

52

72

302

374

12

92

246

338

6

138

331

469

70

302

879

1.181

19

7

114

121

11

13

298

311

12

48

3.430

3.478

42

68

3.842

3.910

214

215

1.311

1.526

102

450

2.656

3.106

96

1.662

7.168

8.830

412

2.327

11.135

13.462

1.365 17.984

979 37.208

4.509 35.051

5.488 72.259

221 1.594

1.239 25.772

5.977 22.803

7.216 48.575

224 1.014

5.573 83.435

28.399 67.128

33.972 150.563

1.810 20.592

7.791 146.415

38.885 124.982

46.676 271.397

7,6%

2,6%

12,9%

7,6%

13,9%

4,8%

26,2%

14,9%

22,1%

6,7%

42,3%

22,6%

8,8%

5,3%

31,1%

17,2%

Bron: R.S.Z.; Verwerking: POM-ERSV Limburg Dimensie 1: <= 19 werknemers; Dimensie 2: 20-49 werknemers; Dimensie 3: >= 50 werknemers ECONOMISCH RAPPORT POM-ERSV LIMBURG – SPECIALE EDITIE ZORGECONOMIE – maart 2011 - 27

e i m o n o c e s g er ijfr ZCo Zelfstandigen Opvallend is de vrij sterke daling van het aantal zelfstandigen in de zorgeconomie in de periode 2003-2008 (tabel 10 – figuur 6). In Limburg daalde hun aantal van 4.173 naar 3.644, een daling met 12,7%. De daling in Limburg is minder uitgesproken dan die in Vlaanderen (-13,9%) en in België (-13,2%). Onder de Limburgse streken is de daling het sterkst in het Maasland (-16,8%), Noord-Limburg (-16,5%) en Zuid-Limburg (-16,1%). In de gemeenten was de procentuele daling het sterkst in Overpelt (-37%), Nieuwerkerken (-32,4%) en Opglabbeek (-30,8%). In absolute aantallen daalde het aantal zelfstandigen het sterkst in Sint-Truiden (-44), gevolgd door Tongeren (-36), Maasme-

chelen (-35) en Genk (-34). Ham is de enige Limburgse gemeente waar het aantal zelfstandigen in de zorgeconomie tussen 2003 en 2008 gestegen is, weliswaar slechts van 33 naar 34.

gemeenten kenden Genk (+1.081), Overpelt (+1.022) en Hasselt (+837) de grootste absolute groei betreffende jobs in de zorgeconomie. Niet toevallig drie gemeenten met een ziekenhuis op hun grondgebied. De enige Limburgse gemeenten waar tussen 2003 en 2008 jobs in de zorgeconomie verloren gingen zijn Houthalen-Helchteren (-375), Lommel (-291), Neerpelt (-35) en Alken (-21). De grootste procentuele stijging van de totale werkgelegenheid in de zorgeconomie in Limburg doet zich voor in Gingelom (+221,1%), gevolgd door As (+208,2%), Meeuwen-Gruitrode (+200%) en Wellen (+189,5%).

13,6%. In onze provincie stijgt de totale werkgelegenheid in de zorgeconomie aanzienlijk sterker dan de gemiddelde Vlaamse (+16,9%) en Belgische (+17,1%) stijging. Binnen Limburg vertoont de groei van de totale werkgelegenheid uiteraard grote gelijkenissen met de groei van het aantal werknemers in loondienst. De sterkste stijging in de totale werkgelegenheid in de zorgeconomie doet zich tussen 2003 en 2008 voor in Noord-Limburg (+42,7%). Het minst sterk steeg de totale werkgelegenheid in Midden-Limburg (+13,8%) met dien verstande dat van alle Limburgse streken in Midden-Limburg veruit het meeste mensen actief zijn in de zorgeconomie (20.268). In absolute cijfers was de groei zelfs het grootst in Midden-Limburg (+ 2.452). Onder de

Totale werkgelegenheid De totale werkgelegenheid omvat de jobs in loondienst en de zelfstandigen exclusief de bijberoepen. Eind 2008 bedraagt de totale werkgelegenheid in de Limburgse zorgeconomie 50.320 jobs, een stijging met 9.018 jobs (+21,8%) in vergelijking met eind 2003 (tabel 10 – figuur 7). Daarmee is de zorgeconomie in Limburg eind 2008 goed voor 15,5% van de totale werkgelegenheid in Limburg. Eind 2003 was dit nog

Tabel 10: Aantal vestigingen, aantal werknemers, aantal zelfstandigen en totale werkgelegenheid in de zorgeconomie – evolutie 2003-2008 Aantal Vestigingen

2003 114 352 180 23 924 30 747 767 661 3798

Aantal werknemers Vrouwen 2008 352 526 304 47 731 198 697 1665 1420 5940

%-evolutie 208,8% 49,4% 68,9% 104,3% -20,9% 560,0% -6,7% 117,0% 114,8% 56,4%

2003 126 375 215 26 1103 37 859 913 768 4422

Totaal 2008 366 555 334 52 837 206 843 1955 1542 6690

%-evolutie 190,5% 48,0% 55,3% 100,0% -24,1% 456,8% -1,9% 114,1% 100,8% 51,3%

2003 41 79 53 62 157 47 90 54 55 638

2008 38 72 42 51 132 46 71 34 47 533

%-evolutie -7,3% -8,9% -20,8% -17,7% -15,9% -2,1% -21,1% -37,0% -14,5% -16,5%

2003 167 454 268 88 1260 84 949 967 823 5060

2008 404 627 376 103 969 252 914 1989 1589 7223

%-evolutie 141,9% 38,1% 40,3% 17,0% -23,1% 200,0% -3,7% 105,7% 93,1% 42,7%

Aantal zelfstandigen

Totale werkgelegenheid (loontrekkenden + zelfstandigen)

Bocholt Bree Hamont-Achel Hechtel-Eksel Lommel Meeuwen-Gruitrode Neerpelt Overpelt Peer Noord-Limburg

2003 15 34 20 10 66 11 36 23 24 239

2008 14 30 19 11 60 12 37 20 23 226

%-evolutie -6,7% -11,8% -5,0% 10,0% -9,1% 9,0% 2,8% -13,1% -4,2% -5,4%

2003 12 23 35 3 179 7 112 146 107 624

Mannen 2008 14 29 30 5 106 8 146 290 122 750

As Diepenbeek Genk Hasselt Houthalen-Helchteren Opglabbeek Zonhoven Zutendaal Midden-Limburg

10 28 145 280 37 11 30 10 551

8 24 143 281 35 13 24 10 538

-20,0% -14,3% -1,4% 0,4% -5,4% 18,2% -20,0% 0,0% -2,4%

10 257 910 1784 387 103 79 6 3536

9 260 933 1903 111 119 94 13 3442

-10,0% 1,2% 2,5% 6,7% -71,3% 15,5% 19,0% 116,7% -2,7%

131 518 3787 7361 597 58 432 101 12985

488 645 4879 8110 508 191 668 149 15638

272,5% 24,5% 28,8% 10,2% -14,9% 229,3% 54,6% 47,5% 20,4%

141 775 4697 9145 984 161 511 107 16521

497 905 5812 10013 619 310 762 162 19080

252,5% 16,8% 23,7% 9,5% -37,1% 92,5% 49,1% 51,4% 15,5%

29 104 346 556 104 39 80 37 1295

27 95 312 525 94 27 74 34 1188

-6,9% -8,7% -9,8% -5,6% -9,6% -30,8% -7,5% -8,1% -8,3%

170 879 5043 9701 1088 200 591 144 17816

524 1000 6124 10538 713 337 836 196 20268

208,2% 13,8% 21,4% 8,6% -34,5% 68,5% 41,5% 36,1% 13,8%

Beringen Halen Ham Herk-de-Stad Heusden-Zolder Leopoldsburg Lummen Tessenderlo West-Limburg

56 12 9 17 57 22 19 29 221

57 16 7 15 51 22 25 24 217

1,8% 33,3% -22,2% -11,8% -10,5% 0,0% 31,6% -17,2% -1,8%

76 33 6 46 294 29 155 130 769

105 43 5 28 315 32 215 122 865

38,2% 30,3% -16,7% -39,1% 7,1% 10,3% 38,7% -6,2% 12,5%

686 196 35 296 1236 229 309 319 3306

967 486 110 346 1365 349 560 376 4559

41,0% 148,0% 214,3% 16,9% 10,4% 52,4% 81,2% 17,9% 37,9%

762 229 41 342 1530 258 464 449 4075

1072 529 115 374 1680 381 775 498 5424

40,7% 131,0% 180,5% 9,4% 9,8% 47,7% 67,0% 10,9% 33,1%

155 57 33 86 144 48 60 82 665

147 53 34 78 123 41 59 70 605

-5,2% -7,0% 3,0% -9,3% -14,6% -14,6% -1,7% -14,6% -9,0%

917 286 74 428 1674 306 524 531 4740

1219 582 149 452 1803 422 834 568 6029

32,9% 103,5% 101,4% 5,6% 7,7% 37,9% 59,2% 7,0% 27,2%

Dilsen-Stokkem Kinrooi Lanaken Maaseik Maasmechelen Maasland

27 12 37 51 52 179

30 12 38 37 46 163

11,1% 0,0% 2,7% -27,5% -11,5% -8,9%

69 13 323 194 152 751

59 16 264 249 210 798

-14,5% 23,1% -18,3% 28,4% 38,2% 6,3%

386 168 964 992 564 3074

556 251 1083 1326 802 4018

44,0% 49,4% 12,3% 33,7% 42,2% 30,7%

455 181 1287 1186 716 3825

615 267 1347 1575 1012 4816

35,2% 47,5% 4,7% 32,8% 41,3% 25,9%

70 37 86 123 136 452

56 37 77 105 101 376

-20,0% 0,0% -10,5% -14,6% -25,7% -16,8%

525 218 1373 1309 852 4277

671 304 1424 1680 1113 5192

27,8% 39,4% 3,7% 28,3% 30,6% 21,4%

Alken Bilzen Borgloon Gingelom Heers Herstappe Hoeselt Kortessem Nieuwerkerken Riemst Sint-Truiden Tongeren Voeren Wellen Zuid-Limburg

24 51 18 11 14 0 11 13 5 17 123 82 6 8 383

19 46 16 10 11 0 12 11 9 13 89 72 7 9 324

-20,8% -9,8% -11,1% -9,1% -21,4% 0,0% 9,1% -15,4% 80,0% -23,5% -27,6% -12,2% 16,7% 12,5% -15,4%

45 211 46 6 6 0 34 58 13 17 644 331 8 1 1420

39 167 68 19 5 0 5 65 14 22 699 357 7 2 1469

-13,3% -20,9% 47,8% 216,7% -16,7% 0,0% -85,3% 12,1% -23,1% 29,4% 8,5% 7,9% -12,5% 100,0% 3,5%

285 814 222 99 47 0 53 74 79 89 2040 1461 67 21 5351

278 991 406 432 117 0 122 142 123 175 2314 1776 93 132 7101

-2,5% 21,7% 82,9% 336,4% 148,9% 0,0% 130,2% 91,9% 55,7% 96,6% 13,4% 21,6% 38,8% 528,6% 32,7%

330 1025 268 105 53 0 87 132 92 106 2684 1792 75 22 6771

317 1158 474 451 122 0 127 207 137 197 3013 2133 100 134 8570

-3,9% 13,0% 76,9% 329,5% 130,2% 0,0% 46,0% 56,8% 48,9% 85,8% 12,3% 19,0% 33,3% 509,1% 26,6%

85 160 45 47 35 1 47 43 34 73 293 208 17 35 1123

77 138 35 37 29 1 41 39 23 54 249 172 16 31 942

-9,4% -13,7% -22,2% -21,3% -17,1% 0,0% -12,8% -9,3% -32,4% -26,0% -15,0% -17,3% -5,9% -11,4% -16,1%

415 1185 313 152 88 1 134 175 126 179 2977 2000 92 57 7894

394 1296 509 488 151 1 168 246 160 251 3262 2305 116 165 9512

-5,1% 9,4% 62,6% 221,1% 71,6% 0,0% 25,4% 40,6% 27,0% 40,2% 9,6% 15,3% 26,1% 189,5% 20,5%

1617 11720 22314

1810 13024 24501

11,9% 11,1% 9,8%

7800 73460 140422

7791 79441 155605

-0,1% 8,1% 10,8%

29329 242260 425154

38885 300169 526312

32,6% 23,9% 23,8%

37129 315720 565576

46676 379610 681917

25,7% 20,2% 20,6%

4173 34223 64606

3644 29473 56062

-12,7% -13,9% -13,2%

41302 349943 630182

50320 409083 737979

21,8% 16,9% 17,1%

Limburg Vlaanderen België Bron : R.S.Z. Verwerking : POM-ERSV Limburg

%-evolutie 16,7% 26,1% -14,3% 66,7% -40,8% 14,3% 30,4% 98,6% 14,0% 20,2%

Opmerking: omwille van statistisch geheim gebeurt de berekening van de NACE-codes op gemeentelijk niveau tot op maximaal 3 digits van de NACE-code. Vermits de berekening op provinciaal, Vlaams en Belgisch niveau tot op 5 digits van de NACE-code gaat, zijn deze cijfers iets nauwkeuriger en is de optelsom van de gemeentelijke cijfers niet noodzakelijk gelijk aan het provinciale cijfer. ECONOMISCH RAPPORT POM-ERSV LIMBURG – SPECIALE EDITIE ZORGECONOMIE – maart 2011 - 29

e i m o n o c e s g er ijfr ZCo Figuur 5: %-evolutie aantal werknemers in de zorgeconomie 2003-2008

Opleidingen in de zorg

Opleiding verpleegkunde Een belangrijke beroepsgroep in de zorgsector zijn de verpleegkundigen. In deze beroepsgroep is er momenteel al, en ook in de volgende jaren, een groot tekort aan goed opgeleid personeel. Tabel 11 toont voor het huidige academiejaar 2010-2011 een stijging van het aantal inschrijvingen in de opleidingen verpleegkunde in Limburg in vergelijking met de voorgaande academiejaren. In Limburg bieden de hogescholen PHL en KHLim bacheloropleidingen in de verpleegkunde aan. In totaal volgen in oktober 2010 940 studenten een opleiding in de verpleegkunde aan deze twee hogescholen. Een stijging met 17,2% t.o.v. het vorige academiejaar en zelfs met 32,2% vergeleken met oktober 2008 (zie figuur 8). Voor het academiejaar 2010-2011 telden de twee hogescholen eind september 2010 429 inschrijvingen van eerstejaarsleerlingen, een stijging met 37% t.o.v. het vorige academiejaar en zelfs 60% meer dan in het academiejaar 2008-2009. Hierbij dient wel vermeld te worden dat het bij 1 op de 5 inschrijvingen gaat om een brugtraject (een alternatief of aangepast traject omdat een vooropleiding reeds aanwezig is). Daartegenover neemt echter het aantal uitgereikte bachelordiploma’s in de verpleegkunde af (tabel 12). Vorig academiejaar werden in de Limburgse hogescholen 142 diploma’s uitgereikt voor bachelor in de verpleegkunde ofwel 55% van de inschrijvingen van het academiejaar 2007-2008. In het academiejaar 20082009 was dat nog 61% van de ingeschrevenen in 2006-2007. Ook het aantal inschrijvingen voor het hoger beroepsonderwijs verpleegkunde (HBO 5) vertoont een stijgende trend (tabel 13). In september 2010 kende deze studierichting in Limburg 541 inschrijvingen, een stijging met 7% t.o.v. vorig jaar en met 44% t.o.v. september 2007. In 2 op de 3 scholen is er in september 2010 zelfs een inschrijvingsstop toegepast om voldoende praktijkruimte en voldoende stageplaatsen te waarborgen. In februari 2011 kent het aantal inschrijvingen voor HBO 5 in module 1 een terugval in vergelijking met het aantal inschrijvingen in februari 2010. Globaal kunnen we stellen dat 1 op de 2 ingeschrevenen in HBO 5 een diploma behaalt (waarvan 10% met minstens een jaar vertraging).

60,0 % 51,3 %

Inleiding

45,0 % 33,1 % 25,9 %

30,0 %

26,6 %

25,7 % 20,2 %

20,6 %

15,5 %

15,0 %

0%

d n rg rg rg rg rg lan ere bu bu bu bu bu as nd im im im im im a a L L L L L M tdidVla en es or Zu W idd No M

ë lgi Be

Bron: R.S.Z. Verwerking: POM-ERSV Limburg

Figuur 6: %-evolutie aantal zelfstandigen in de zorgeconomie 2003-2008 0%

-5 % -8,3 %

-10 %

-9,0 %

-12,7 %

-15 % -16,5 %

-16,8 %

-13,9 %

In Limburg staan we voor drie belangrijke uitdagingen die in een razendsnel tempo op ons af komen. Ten eerste is er het inhaalscenario voor de woonzorgcentra waarbij er in Limburg 4.370 bijkomende rusthuisbedden worden gecreëerd tegen 2015 (van 6.068 bedden in 2010 tot 10.438 bedden in 2015). Vervolgens zorgt de bijkomende programmatie voor de gezinszorg, in het kader van het Vlaamse woonzorgbeleid, voor ruim 300.000 bijkomende werkuren tegen 2015. Tenslotte moet rekening gehouden worden met de vervanging van werknemers die, al dan niet vervroegd, uitstromen uit de sector en met de CAO-afspraken inzake bijkomende verlofdagen voor 45-plussers in de zorg. Momenteel is één op de vier werknemers in de zorg ouder dan 45. Alles samen komt dit neer op een totaal van 9.627 vacante betrekkingen in de Limburgse zorgsector in de komende vijf jaren. Tot 2015 is er dus jaarlijks een nood aan 1.925 nieuwe werknemers in de zorgsector in Limburg. Een voldoende instroom van goed opgeleid personeel in de zorg is bijgevolg noodzakelijk om de kwantiteit en de kwaliteit van het zorgaanbod in de toekomst te garanderen.

-13,2 %

-16,1 %

-20 %

d n rg rg rg rg rg lan ere bu bu bu bu bu as nd im im im im im a a L L L L L M tdidVla en es or Zu W idd No M

ë lgi Be


Figuur 7: %-evolutie totale werkgelegenheid (loontrekkenden + zelfstandigen) in de zorgeconomie 2003-2008 50 %

Tabel 11: Aantal inschrijvingen bacheloropleidingen in de verpleegkunde (PHL + KHLim) Inschrijvingen (inclusief brugtraject) Inschrijvingen (exclusief brugtraject)

42,7 %

2005-2006

2006-2007

2007-2008

2008-2009

2009-2010

2010-2011

317 291

257 237

256 237

268 234

313 241

429 338

Bron: PHL – KHLim Verwerking: POM-ERSV Limburg

37,5% 27,2 %

25 %

21,4 %

20,5 %

21,8 % 16,9 %

12,5 %

17,1 %

Tabel 12: Aantal uitgereikte bachelordiploma’s in de verpleegkunde (PHL + KHLim)

13,8 %

aantal diploma’s

2007-2008 175

2008-2009 159

2009-2010 142

2009-2010 504 317

2010-2011 541 230


0%

rg rg rg rg rg nd ren bu bu bu bu bu sla de a m m m m m n i i i i i a a L L L -L M t-L didVla en es or Zu W idd No M

2006-2007 186

ë lgi Be


Tabel 13: Aantal inschrijvingen hoger beroepsonderwijs (HBO 5) verpleegkunde in Limburg inschrijvingen september inschrijvingen februari

2007-2008 376 218

2008-2009 404 270

Bron: POM-ERSV Limburg



e i m o n o c e s g er ijfr ZCo Figuur 8: aantal studenten dat een bacheloropleiding verpleegkunde volgt in Limburg 1000

940 804

777

750

785

741

802

711

500

250

In 2009 telde Limburg 1.649 gestarte cursisten social profit, wat overeenkomt met 21,3% van het totaal aantal gestarte cursisten social profit in Vlaanderen (tabel 16). De overgrote meerderheid van de cursisten social profit op Vlaams niveau zijn vrouwen (85%), veelal middengeschoold (studieniveau derde graad secundair onderwijs) (56%) of kortgeschoold (zonder diploma hoger secundair onderwijs) (33%). Tabel 17 toont een sterke ondervertegenwoordiging van het aantal allochtone cursisten social profit in Limburg. Slechts 123 van de 1.649 Limburgse cursisten in 2009 waren van allochtone afkomst waardoor Limburg sterk onder het Vlaams gemiddeld aantal allochtone cursisten social profit blijft (7,5% in Limburg, 11,6% in Vlaanderen).

0

04 10 09 08 07 06 05 20 20 20 20 20 20 20 er er er er er er er b b b b b b b to to to to to to to ok ok ok ok ok ok ok

Tabel 16: Gestarte cursisten social profit VDAB 2008/2009 in Limburg t.o.v. het totaal aantal gestarte cursisten social profit VDAB in Vlaanderen


Opleidingen VDAB Ook de VDAB organiseert diverse opleidingen in de social profit. In Limburg kunnen deze opleidingen gevolgd worden in de opleidingscentra in Hasselt en Tongeren. Cursisten kunnen zich via de VDAB bijvoorbeeld scholen tot verpleegkundige, polyvalent verzorgende, logistiek assistent, opvoeder, apotheekassistent, tandartsassistent,… Tabel 14 toont in 2009 een stijging van het aantal opleidingsuren in de social profit in Limburg t.o.v. 2008 (+10,7%). Vermits ook op Vlaams niveau het aantal opleidingsuren steeg, bleef het aandeel van de uren in Limburg in het Vlaamse totaal stabiel op 20,3%. Opvallend is wel dat liefst 33,3% van alle opleidingsuren die de VDAB aanbiedt in Limburg, opleidingsuren zijn in de social profit. Geen enkele andere provincie haalt een dergelijk hoog percentage (zie tabel 15). De belangrijkste opleidingen social profit op het vlak van gerealiseerde uren bleven in 2009 op Vlaams niveau de opleidingen verpleegkunde (45%), polyvalent verzorgende (31,3%) en opvoeder (13,2%). Tabel 14: Gerealiseerde opleidingsuren social profit VDAB 2008/2009 in Limburg t.o.v. het totaal aantal gerealiseerde opleidingsuren social profit in Vlaanderen 2008

% tov Vlaanderen

2009

% tov Vlaanderen

Limburg (Hasselt/Tongeren)

699.132

20,3%

773.857

20,3%

Totaal Vlaanderen

3.440.873

100%

3.805.354

100%

Bron: VDAB Verwerking: POM-ERSV Limburg

Tabel 15: Aantal gerealiseerde opleidingsuren social profit VDAB per provincie t.o.v. totaal aantal gerealiseerde opleidingsuren in alle domeinen Opleidingsuren social profit

Totaal aantal opleidingsuren

% social profit in totaal

773.857 796.985 931.192 840.830 308.347 154.145 3.805.354

2.325.622 2.615.441 3.244.742 2.941.636 1.467.813 1.003.478 14.015.692

33,3% 30,5% 28,7% 28,6% 21,0% 15,4% 27,2%

Limburg West-Vlaanderen Antwerpen Oost-Vlaanderen Vlaams-Brabant Regio Brussel Vlaanderen Bron: VDAB Verwerking: POM-ERSV Limburg

2008

% tov Vlaanderen

2009

% tov Vlaanderen

Limburg (Hasselt/Tongeren)

1.231

18%

1.649

21,3%

Totaal Vlaanderen

6.850

100%

7.744

100%


Tabel 17: Gestarte cursisten social profit VDAB in 2009 – Indeling volgens nationaliteit en regio Provincie/ regio Totaal Limburg Totaal Vlaanderen

Belgen

EU-17

Nieuwe EU-10

Andere niet EU

Totaal

Allochtonen

% Allocht.

1.526

59

11

53

1.649

123

7,5%

6.844

198

41

661

7.744

900

11,6%


Na het beëindigen van de VDAB-opleiding vinden heel wat cursisten werk. Het gemiddelde tewerkstellingspercentage van alle opleidingen social profit in Vlaanderen bedroeg in 2009, net zoals in 2008, 75%. De tewerkstellingsresultaten per finaliteitsopleiding in de social profit in 2009 in Vlaanderen scoren in het algemeen dus zeer goed: -- bijscholingsmodule zorgkundige in Centra Volwassenenonderwijs: 93% -- bijscholingsmodule zorgkundige bij Diensten Gezinszorg: 92% -- hoger beroepsonderwijs verpleegkunde (gediplomeerde Verpleegkundige): 91% -- logistiek assistent voor verzorgenden 80u: 90% -- terugkeercursus voor verzorgende/zorgkundige: 89% -- bachelor verpleegkunde: 83% -- polyvalent verzorgende (modulaire opleiding): 84% -- assistent van personen met een handicap (PAB/ADL): 82% -- polyvalent verzorgende (diensten Gezinszorg): 78% -- opvoeder B1: 76% -- logistiek assistent 500u: 73% -- tandartsassistent: 73% -- terugkeercursus voor verpleegkunde: 64% -- apotheekassistent: 62% -- opvoeder B2: 60% -- begeleider buitenschoolse kinderopvang: 58% Bron: VDAB, Verwerking: POM-ERSV Limburg



titel Het Limburgse zorglandschap

Recommend Documents