Tips en tricks voor ouders met MP3- en GSM-kids
1
De nieuwe media? Kinderen zijn er gek van! mp3 of GSM-KID? Aankoop = miskoop? Tips en Tricks voor ouders met mp3-kids Mp3 in de opvoeding. Hoe bewust gaat u ermee om? Wist u dat? Te veel lawaai, slecht voor de oren. Gehoorverlies = onomkeerbaar! Naar de arts? Volumeknop onder controle
3 4 6 8
Tips en Tricks voor ouders met gsm-kids Gsm in de opvoeding. Hoe bewust gaat u ermee om? Wist u dat? Werking van de gsm Nu en dan signalen Wat zegt u? Ontcijfer dit maar eens Speel mee en win 100 gratis sms’jes Blootstelling aan straling beperken! Zzzz ... Ringring! Zzzz ... Tuutuut! SAR = ? Praat met uw kind De gouden tip!
14
22
De nieuwe media? Kinderen
zijn er gek van!
n Jochim loopt en de wekker va d en ht oc de in r trilt zijn Het is zeven uu p heeft gedrukt, no -k ze oo sn de keer op s hebben? Ik zie af. Nadat hij vier we vandaag toet t da jij t is “W . neden. Met gsm: een bericht en loopt naar be r ke ak w ag sl is op aan. Hij print je strax”. Jochim j de tv toch even hi t ze nd ha de zijn taalschrift in school. en vertrekt naar nog snel zijn taak
Naast de gsm is ook de mp3-speler* niet meer weg te denken. Kinderen en jongeren gaan graag met muziek door het leven! * Mp3 verwijst naar alle draagbare muziektoestellen die in de broekzak passen, zoals ook mp4, iPod en iPhone.
formatie over Deze folder geeft in t boordevol tips gsm en mp3 en staa eders. voor ouders en opvo 3
MP3 of GSM-kid ?
Ja, mijn kind is een MP3-KID
surf door naar tips en Tric de ks voor ouders me t MP3-kids
P5 4
Heeft uw kind een GSM of MP3-speler?
Ja, mijn kind is een GSM-KID
surf door naar de tips en Tricks voor ouders met GSM-kids
P7
SURF DOOR NAAR DE JUISTE PAGINA! Nee, mijn kind is geen MP3- of GSM-kid , maar ik overweeg wel de aankoop VAN een MP3 of GSM
SURF door naar AANKOOP = MISKOOP?
P6
5
AANKOOP = MISKOOP? de kast beHoe voorkomt u dat een gloednieuwe gsm of mp3-speler in om en ingsbo besliss landt of voor buitensporige kosten zorgt? Volg deze vermijd onnodige kosten!
JA U kunt de aankoop van een MP3 overwegen.
U kunt de aankoop van een GSM overwegen
ik kies voor een telefoonkaart
6
ik kies voor een abonnement
Laat uw kind gebruikmaken van de vaste telefoon/uw gsm of de gezinsradio/uw MP3
NEE
Heeft mijn kind een GSM/MP3 nodig?
JA Kan ik dit betalen?
NEE
(2)
Wellicht koopt u best geen gsm/mp3
Meer info op www.slimmemediashake.be 7
kids
3 p m t e m s r e d ricks voor ou
Tips en T
Mp3 in de opvoeding. Hoe bewust gaat u ermee om?
en Kader er (10 jaar) m m a h u M ren tram. t haar kinde vult de hele e r m e d n a e K m n a sa v Naima zit lingsmuziek am. De lieve tr e d p dit aan? o r) a (14 ja : hoe pakt u is r te ch o d er uw Stel dat Kad Ze zet haar or zichzelf. o v ig d o n jd bt er hool even ti orden. U he w sc a te n rd ft o e e o h st e 1) Kader even niet g er luid om kk le r le e p -s mp3 niet. en reageert begrip voor te zetten. ts anders op ie m o t g a ra ummer en v et geen tof n 2) U vindt h n. Daarom voor de ore is jk li e d a h w muek sc “Ik mag jou harde muzi : t ij a d rb t ie d h e t o g 3) U verm zetten. U ze je oren”. ziek stiller te slecht voor u t e m h e is d , u is t l g a vraa wel het gev ren. Als dat ziek niet ho
Lees de tip op P 2 2 8
ds Wist u dat? • • •
eren dan 30 decibel (dB) meer produc … mp3-spelers gemiddeld goed is voor onze oren? de cd-speler r zijn dan de walkman en … mp3-spelers populairde ooit zijn geweest? oorsuizen? g last hebben van hinderlijk … 600.000 Belgen vandaa
Te veel lawaai, slecht voor de oren.
Welke situaties ervaart u als lawa
ai? Kruis ze aan.
U speelt met de kinderen in het par k. De stadsdienst maait er het gras. U ligt in bed. Plots vliegt er een mu g boven uw hoofd. U kunt niet meer slapen. U zit tv te kijken en uw buurman beg int op zijn trompet te spelen. Als de grasmaaier, de mu g of trompet u hinderen, spreekt u waarschijnlijk over lawaai. In deze folder omschrijven we lawaai ech ter anders. Law
aai = alle geluid dat schadelijk is ook al wordt het als niet-hinderlijk voor het oor, ervaren.
9
Voor een dagelijkse blootstelling aan geluid ligt de grens tussen onschadelijk en schadelijk geluid op 75 dB*. Alle geluiden met een niveau hoger dan 75 dB kunnen schadelijk zijn (vb. druk kruispunt, concert van popgroep, opstijgend straalvliegtuig).
* Er bestaan verschillende soorten decibels. Het meten van geluid in de lawaaiwereld wordt uitgedrukt in dB(A).
10
Bron: ISOVER
R
rbaar!
nomkee o = s ie l r e v r o o h e G
Onze oren één keer blootstellen aan een kort maar zeer intens geluid (130-140 dB) kan blijvend gehoorverlies veroorzaken. Gehoorverlies kan echter ook stapsgewijs optreden: Lang luisteren naar lawaai (4 uur luisteren naar een mp3-speler op het hoogste volume, een namiddag op een verjaardagsfeest met luide muziek, …) kan als gevolg hebben dat we kortstondig minder goed horen. Als onze oren voldoende rust en stilte krijgen, kunnen ze zich herstellen. Als de blootstelling aan lawaai zich echter blijft herhalen (bijvoorbeeld als we elke dag 4 uur luisteren naar een mp3-speler op het hoogste volume) kan permanent gehoorverlies optreden.
Zowel de sterkte (voorbijrazende trein, druppende kraan) van het geluid als de duur (1 uur in de discotheek) als de frequentie (10 keer op een dag uw favori ete liedje zetten) van de blootstelling zijn belang loeihard rijk. 11
Naar de ARTS?
Mijn kind hoort een fluittoon of piep in het oor.
Mijn kind hoort dit gezoem onophoudend en klaagt erover gedurende een aantal dagen, weken of maanden.
De kans op een beginnend gehoorprobleem bestaat. Raadpleeg een neus-, keelen oorarts!
12
Dit is de eerste keer dat mijn kind gezoem hoort in het oor.
Dit is een normaal fenomeen dat zich bij iedereen wel eens voordoet. Als het geluid na een poosje verdwijnt, is er geen reden tot paniek.
VOLUMEKNOP ONDER CONTROLE Uw kinderen hebben zelf controle over de volumeknop. Ze kunnen het risico op gehoorschade zelf beperken! Leer uw kind
de 60/60-regel:
de volumeknop 1. maximaal 60 minuten 2. voor 60% openzetten.
dat het de omgeving moet kun nen horen met oortjes in: vrienden en familie , voorbijrijdende wagens, ...
Vertel uw kind dat
zijn na rust en stilte belangrijk k. het beluisteren van muzie
inslapen met de mp3 ingeplugd te vermijden is Oren vertoeve . n ’s nachts liev er in stilte.
Maak duidelijke afspraken
r op de oorschelpen Verkies hoofdtelefoons voo in de oren komt. boven het type oortjes dat
Verbied softwar e die het mp3volume verste rkt of verhoogt .
13
kids
M S G t e m s r e d ricks voor ou
Tips en T
GSM in de opvoeding. Hoe bewust gaat u ermee om?
hool. Hij aan voor sc st te p o ig jd ekker om ti e dag zijn w lk e t ze u o L sm. rvoor zijn g gebruikt hie ageren? Hoe zou u re uw gsm ers zelf ook m im t ik ru b idee. U ge et een goed 1) U vindt h de gsm na akt dat hij a m e r. g e k a kk e ra als w ebt de afsp bleem. U h af en toe. 2) Geen pro belangrijk ntroleert dit co U . lt ke de nachtrust a n h e o sc it ld u o v jd t a ti bed mer te uit d de woonka ord en legt r o a a kk n a t jd ie ti n d t e 3) U gaa e gsm na b voldoende agt u Lou d rd wordt en o ra o v st m e g ro t a a ie is. D r dat Lou n bent u zeke brengen. Zo slaapt.
L e e s d e t ip o p P22 14
ds
Wist u dat?
• • •
este krijgen hun zelf een gsm kopen? De me en der kin 10 op 3 ar ma … . gsm cadeau van hun ouders lmpjes te nemen ruikt wordt om foto’s en fi … de gsm steeds meer geb ? en om spelletjes te spelen gsm-gebruik bij meest populaire vorm van de s s’je sm van ren stu het … kinderen is?
Werking van de gsm iemand d iemand die belt (de zender) en Bij een telefoongesprek is er altij onen De verbinding tussen die twee pers die gebeld wordt (de ontvanger). aal gsm van de zender stuurt een sign gebeurt door een basisstation. De het gt van nne ante ijzijnde basisstation. De naar de antenne van het dichtstb anger door naar de ontvanger. Als de ontv signaal op en stuurt het vervolgens erond ijderd is, wordt het signaal via het te ver van het basisstation verw t. t gestuurd waar de ontvanger staa grondse gsm-netwerk naar de mas
15
De signalen die doorgestuurd worden tussen zender, basisstation en ontvanger hebben de vorm van radiofrequenties. Radiofrequenties worden dus gebruikt om het gesprek tussen twee gsm-toestellen over te brengen. Bij gebruik (bijvoorbeeld telefoneren) zendt een gsm 1/8ste van de tijd effectief uit, maar dan wel met het laagst mogelijke zendvermogen.
On NALEN
NU EN DAN SIG
Een gsm zendt niet voortdurend uit. Is een gsm volledig uitgeschakeld, dan worden er geen radiofrequenties uitgezonden. In stand-by zendt het toestel nu en dan een signaal uit om zijn positie door te geven aan het netwerk.
16
Wat zegT U? Kinderen hebben een speciale manier om via sms met elkaar te ‘praten’. In een sms’je kunnen ze maar een 160-tal tekens kwijt, bij sms’jes die gestuurd worden via het internet zijn dat er vaak nog minder. Speciale afkortingen en emoticons helpen om met een klein aantal tekens toch duidelijk te maken wat de kinderen juist bedoelen.
Ontcijfer dit maar eens a. W8 je ff op mij plz? Brb. Thx. b.Thx om te helpen :) Cu. c. Sorry dat ik nx liet weten :( Slaap z8. Hebt u alle zinnen kunnen ontcijferen, dan hebt u de sms-taal beet. Let echter op, het gebruik van een gsm is niet altijd zo onschuldig als het lijkt. Surf door naar pagina 19 voor meer info.
17
a. Wacht je even op mij alsjeblieft? Ik ben zo terug. Bedankt. b. Bedankt om te helpen. Ik ben blij. Tot ziens. c. Sorry dat ik niks liet weten. Ik ben verdrietig. Slaap zacht.
Speel mee en win 100 gratis sms’jes met verleidelijke overdonderen kinderen Heel wat jeugdzenders or één sms’je been wedstrijden. In ruil vo n pe ap ch ds oo eb lam rec ’n sms’je kan ke prijs. Maar let op! Zo leu n ee ren de kin ze loven men te staan! uzelf of uw kind duur ko rd op de wedstrijdtalend sms’je als antwoo - Uw kind stuurt één be Maar dat is niet teen een prijs zal krijgen. me t he t da t nk de en ag vra s’jes voordat ze nog twee betalende sm s ten ns mi n lge vo Er waar! de prijs ontvangen. in de lijst van de eenmaal opgenomen is - Als een gsm-nummer ar dat nummer ft die sms’jes sturen na blij r, ato nis rga do trij ds we uw kind. De verVoor elk sms’je betaalt n. de trij ds we re de an voor wedstrijden deel groot om aan meerdere leiding wordt bovendien m van tijd leeg. van uw kind is in een mu te nemen. De betaalkaart
t de boodschap Leer uw kind da vaak een ‘gratis sms’jes’ ooptruc is! misleidende verk
18
Om de kos te houden, k n onder controle unt u het te be telefoon kaart kie st voor een z abonneme nt heeft en, want een geen bel - of smslimiet.
e te een en sms-
en!
Blootstelling aan straling beperk
De straling van een gsm wordt in het lichaam geabsorbeerd en zet zich om in warmte. Deze straling is wellicht niet sterk genoeg om schadelijke opwarming te veroorzaken. Straling kan eventueel wel schadelijk zijn via andere mechanismen dan opwarming (niet-thermische effecten), maar hiervoor is verder onderzoek noodzakelijk. Het onderzoek naar gezondheidsrisico’s op lange termijn is nog volop aan de gang. Omdat de technologie nog relatief nieuw is en gsmtoestellen nog niet zolang bestaan, kan er nog niet met zekerheid gezegd worden of gms-toestellen schadelijk zijn voor onze gezondheid. Tot op heden zijn er geen overtuigende argumenten om schadelijke niet-thermische effecten aan te nemen maar er blijven wel onzekerheden, vooral wat gezondheidsrisico’s op lange termijn betreft. Enige voorzichtigheid blijft dus geboden.
niet tegen uw oor Gebruik uw gsm met een hoofdtelefoon, zodat u hem rkt. moet houden. Zo is de blootstelling aan straling bepe Hoe verder u van een gsm-antenne staat, hoe sterker het signaal van uw gsm moet zijn om de antenne te bereiken. Ook wanneer hindernissen zoals muren en gebouwen tussen uw gsm en de gsm-antenne zitten, moet het signaal krachtiger zijn.
Gebruik uw gsm alleen bij goede ontvangst. Dat kan door dichter bij het raam of buiten te gaan staan.
19
z... Tuutuut!
Zzzz.. ... Ringring! Zzz
Veel kinderen laten hun gsm aanstaan nadat het licht is uitgegaan. Late berichtjes van of naar vriendjes en het voeren van late telefoongesprekken verstoren hun slaap. Uit Europees onderzoek blijkt dat wie het bed induikt met een gsm, tot een uur essentiële slaap kan verliezen.
SAR = ? SAR staat voor ‘Specific Absorption Rate’ en geeft de hoeveelheid straling weer die een gsm afgeeft. Verschillende gsm-toestellen hebben verschillende SAR-waarden. U vindt de SAR-waarde in de gebruiksaanwijzing van een gsm terug. De wettelijke maximale SAR-waarde voor gsm-toestellen is 2,0 watt/kg.
20
Thuis kunt u het best bellen met een va st n to a es te d l. s Dr aa dloze binnenhuistoet, kie gsm koop st el n e le e g n e a (D EC l u T) m n s ak en ook gebruik van Al t ee model me stralingen en zijn du n e e r o o v s vergelijkbaar de. SAR-waar met gsm-toestellen. De SAR-waarde van een DECT-toestel ligt ongeveer rond 0,055 watt/kg.
Praat met uw kind Het is belangrijk om kinderen voortdurend te informeren over mogelijke gevaren. Bespreek met uw kind de manier waarop het de gsm verstandig kan gebruiken. Leer uw kind
niet onnodig te
bellen.
telefoongesprekken te beperken tot hooguit 5 minut en.
gebruiken een hoofdtelefoon te g aan (zo is de blootstellin d beperkt). straling bij het hoof
de gsm enke l te gebruik en bij goede ontvangst. D at kan door dichter bij het raam of buiten te ga an s goede ontva ngst is de s taan. Bij tra de gsm heel wat minder s ling van terk.
Maak duidelijke afspraken en vraag uw kind
de gsm in een aparte tas te dragen in plaats van in zijn/haar broek- of borstzak.
om niet in een wagen of trein te telefoneren. De straling van een gsm-toestel is dan veel sterker.
21
! P I T N E D U O DE G Het gedrag van jonge kinderen wordt in belangrijke mate bepaald door het gezin waarin het opgroeit. Kinderen imiteren graag en doen het vaak. Het bel-, sms- en luistergedrag van uzelf en uw partner, (oudere) broers of zussen … beïnvloeden het gedrag van uw kind.
Wees zelf het goede voorbeeld!
er nu over?
ar) Kader (14 ja (10 jaar) en er er ad m K am at h d u . Stel eren M de hele tram et haar kind lt m vu en er m ad sa K t n Naima zi smuziek va De lieveling ? n aa it op de tram. d u elend is: hoe pakt alleen verv uw dochter ziek is niet u m in. e ’s id o ic Lu eidsris uding. er gezondh op haar ho ad n K r aa o er vo k ad o Spreek K aar houdt o mp3. Meer staanders m e d n a v voor de om p o n k
Hoe denkt u
ume over de vol n e k a r p s f a ijke . Maak duidel rug tot p. 8 e t r e d a l B s? ikt ol. Hij gebru bruikbare tip n voor scho
staa tijdig op te wekker om jn zi ag d ? ke Lou zet el u u reageren gsm. Hoe zo de kamer hiervoor zijn en gsm op E . st u tr h ac en berichtjes oende n nstaat, kunn d aan vold aa o l o tijd n te es en to b et eb gsm na bed . Als h Kinderen h nd af dat de hki veel kinderen ic n w er u va b et p e d m aa n sl en. Spreek w kind ka stoort de U m o t. ek lig to ) … jd bedti uken onkamer, ke nog lang na laelplaats (wo . am en rz rd o ve o n f mp3 toege o op ee m s tend beantw g ch n o e e e d en ten bare tjes de volg elke momen . Meer bruik
22
aken til op w lijke afspr e id Sta erbij s u d r e v o ak hier ten is en ma rug tot p. 14. te tips? Blader
d!
elabare
Bronnen www.een-en-al-oor.be www.audiologieboek.nl www.oivo.be - Jongeren en GSM www.oivo.be - Aankopen: Kinderen beslissen www.infogsm.be www.mmk.be dr. Ir. Wout Joseph, prof. dr. Ir. Luc Martens: Rapport ‘Blootstelling aan niet-ioniserende stralen in huis’.
Een realisatie van Stad Gent Departement Onderwijs - vzw Logo Gezond+ - uitgeverij Abimo Leescommissie: S. Wattenberghe, M.De Keyser, A. Belkacem, G. Tilborghs, B. Vinck, M. De Ridder, G. Caris, S. Sinnaeve, L. de Thibault de Boesinghe, Ouderkoepel Kogo, Ouderkoepel GO!, J. Allein, C. Oosterlinck, VIGeZ (projectgroep straling). Uitgave: 2010
Logo Gezond+ vzw Baudelokaai 8 9000 Gent Tel. 09 235 74 20 Fax. 09 235 74 26
www.slimmemediashake.be
Abimo Uitgeverij Europark Zuid 9 9100 Sint-Niklaas Tel. 03 760 31 00 Fax. 03 760 31 09
[email protected] www.abimo.net
logogezond in samenwerking met de 3 Gentse CLB’s
