Huilbaby. Tips en aanbevelingen voor (vermoeide) ouders

Huilbaby Tips en aanbevelingen voor (vermoeide) ouders

Inhoud Inleiding Waar of niet waar? Alle baby’s huilen�������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 6 De huilbuien gaan wel vanzelf over�������������������������������������������������������������������������� 6 Er is vaak geen duidelijke oorzaak�������������������������������������������������������������������������7

Wat is een huilbaby? Over huilen Waarom huilt een baby? En wat kan ik eraan doen?

8 10 12

Heeft de baby honger? ����������������������������������������������������������������������������������12 Is er iets mis met de voeding? ������������������������������������������������������������������ 14 Is er iets mis met de voedingstechniek?���������������������������������������������� 18 Last van krampjes? ����������������������������������������������������������������������������������������� 18 Verveelt de baby zich? ��������������������������������������������������������������������������������� 20 Is de baby gevoelig voor drukte? �������������������������������������������������������������� 22 Is de baby geïrriteerd?�������������������������������������������������������������������������������������� 23 Is de baby ziek?����������������������������������������������������������������������������������������������������� 24

Het huilbaby 3 stappenplan

25

Stap 1: Hou een baby-huilgrafiek bij������������������������������������������������������������������� 25 Stap 2: Bespreek het huilprobleem met je arts of verpleegkundige������� 28 Stap 3: Blijf overeind!������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 31

3

Inhoud Zorg voor jezelf

Inleiding 35

- Vermoeidheid 35 - Onzekerheid en schuldgevoelens������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 36 - Eenzaamheid en onbegrip��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 36 - Kwaadheid������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 37 - De relatie met je partner�������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 38

Vragen van ouders

40

Gaat een baby meer huilen omdat hij ‘verwend’ is? ������������������������������������������������������������������ 40 Mag je een baby een fopspeentje geven wanneer hij huilt? ������������������������������������������������� 41 Hebben baby’s alleen ’s avonds een huiluurtje?������������������������������������������������������������������������ 42 Mag de baby ’s nachts bij ons in bed? ������������������������������������������������������������������������������������������ 42 Kan medicatie helpen?���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������43 Kan babymassage helpen?������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 44 Kan inbakeren helpen?���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������45

Wegwijzer Bronnen

4

46 54

Alle baby’s huilen, dat wist je vast wel voor je baby ter wereld kwam. Maar wat daarna kwam, had je helemaal niet verwacht! Huilbuien die urenlang doorgaan, tientallen troostmiddeltjes die niet lijken te helpen. Je hebt al alles geprobeerd, maar je baby wil maar niet stoppen met huilen. De eerste vragen komen bij je op: misschien geef ik de verkeerde voeding? Misschien is mijn baby ziek? Heeft hij last van krampjes? Maar ook: wanneer houdt het op? En: kan ik dit wel nog langer volhouden? Met deze brochure in je handen ben je reeds op weg naar een oplossing. Doorblader de verschillende tips en weetjes rond huilen en huilbuien. Waarom huilt een baby, wat is een huilbaby nu eigenlijk en wat kan ik zelf doen om het huilen te doen stoppen? Deze brochure zit boordevol tips die je kunnen helpen om deze vragen te beantwoorden.

5

Waar of niet waar? Alle baby’s huilen

Waar of niet waar? Waar +

Zeker tijdens een eerste zwangerschap sta je er als ouder doorgaans weinig bij stil dat je toekomstige baby, naast eten en slapen, ook regelmatig zal huilen. De baby zal enkele dagen na zijn geboorte af en toe al eens flink de keel openzetten. Babygehuil is geen prettig geluid, maar het hoort er wel bij. Alle baby’s huilen wel eens.

De huilbuien gaan wel vanzelf over

Niet waar -

Wordt het huilen van de baby voor jou te veel? Krijg je het gevoel dat jouw leven er zowat helemaal door in beslag genomen wordt? De boodschap “het gaat wel vanzelf over” is geen oplossing voor het huilprobleem.

6

Het is hoog tijd om een oplossing te zoeken. De deskundige hulp van de (kinder-)arts of verpleegkundige inschakelen is beslist aan te bevelen! Met één van hen, of met beiden kan je uitgebreid bespreken wat er aan de hand kan zijn en hoe het huilprobleem kan aangepakt worden.

Een arts is ook een vertrouwenspersoon: iemand waarvoor je niet verborgen hoeft te houden dat er sinds de bevalling misschien helemaal geen sprake meer is van ‘de roze wolk’. Je wordt soms stapelgek van de huilbuien, je neemt overdag wel eens medicatie om overeind te blijven, en door het babygehuil zijn er regelmatig spanningen tussen jou en je partner. De interesse en deskundigheid van een arts zijn ruimer dan louter medisch. Spreek dus gerust met je arts over hoe je je voelt.

Er is vaak geen duidelijke oorzaak

Waar +

Als de reden van het gehuil ook maar een heel klein beetje duidelijk was, had je beslist al lang meerdere troostmiddeltjes gevonden om je baby te sussen. Het probleem bij een huilbaby ligt hem net in het feit dat de oorzaak niet duidelijk wordt.

7

Wat is een huilbaby? Het is niet altijd even gemakkelijk om een onderscheid te maken tussen ‘normaal huilen’ en ‘een huilbaby’. Sommige baby’s huilen uren aan een stuk, terwijl andere baby’s heel weinig huilen. Sommige baby’s huilen vooral ’s avonds, andere baby’s huilen dan weer vooral overdag. Een huilpatroon kan erg wisselend zijn, en verschilt bovendien van kind tot kind. Er bestaat dus niet zoiets als een ‘normaal huilpatroon’.

8

Het onderscheid met een huilbaby ligt vooral in de duur van de huilbuien, en of de baby ophoudt na troosten. Een baby die begint te huilen zal vaak ophouden wanneer hij getroost wordt. De meeste ouders voelen vrij snel aan waarom de baby huilt. Door de baby op te nemen, te knuffelen, te voeden of te verversen wordt de reden weggenomen. De huilbui is dan vrij kort, en wordt onmiddellijk stopgezet. Wanneer de baby niet ophoudt met

huilen na troosten, en blijft doorhuilen, kunnen we spreken van een huilbaby. Een huilbaby geeft geen zieke indruk, dus op zich zijn er uiterlijk weinig verschillen. Het is wel zo dat een huilbaby gevoelig is voor prikkels, en daardoor soms een angstige indruk maakt. Wat een andere baby plezierig vindt, lijkt een huilbaby niet altijd prettig te vinden. Wanneer hij gewiegd wordt, schrikt hij vaak. Soms wendt hij zich af als je hem probeert te sussen of als je tegen hem praat. Een huilbaby kan je daarnaast soms herkennen aan de manier van huilen: de huiltoon is hoger en onregelmatig.

Wat is een huilbaby? Wanneer is huilen ‘te veel huilen’? Artsen en onderzoekers geven op deze vraag vaak het volgende antwoord: ‘Langer dan 3 uur per dag, en dit minstens 3 dagen per week, gedurende 3 opeenvolgende weken’. Dit staat bekend als de ‘3-3-3-regel’. De werkelijkheid is echt geen huiltijd-rekensommetje! Te veel huilen, is als jij als ouder vindt dat je baby te veel huilt. Wanneer jij het gevoel hebt dat er iets mis is, bijvoorbeeld omdat de baby meer huilt dan gewoonlijk en tijdens deze huilbuien echt ontroostbaar is, moet je ingrijpen. Deskundige raad vragen aan een arts of regioverpleegkundige van Kind en Gezin die deze huilzorgen ernstig nemen, is dan een must. Eén uurtje babygehuil kan 3600 kwellende seconden duren. Veel hangt af van hoe je je voelt sinds de bevalling, en van hoe sterk je weerstand is tegen dit gehuil. Het huilen op zich is belangrijk, maar hoe jullie als ouders het huilen ervaren is minstens even belangrijk! Vind je dat de huilzorgen zo langzamerhand heel je leven in beslag nemen? Hou dan deze zorg niet langer voor jezelf: bespreek het huilprobleem uitgebreid met de arts of verpleegkundige.

9

Over huilen Huilen heeft verschillende functies Een baby huilt niet zomaar. Het huilen van een baby kan met andere woorden verschillende functies hebben. In eerste instantie huilt de baby omdat hij iets nodig heeft, of omdat hij jou nodig heeft. In tweede instantie uit hij met dit gehuil een ongemak: hij voelt zich niet zo lekker. De twee van dichterbij bekeken… Omdat een baby zo weerloos is, heeft de natuur een extraatje voor hem bedacht. Hij kreeg de mogelijkheid mee een heel indringend geluidssein te maken waardoor hij in staat is zijn omgeving ‘op te biepen’ als hij iets nodig heeft. Het huilen van een baby kan je dus zien als zijn manier om met jou te communiceren. Hij probeert je te vertellen dat hij je nodig heeft. Zijn alarmsignaal werkt overigens erg doeltreffend: als je baby huilt, zal je als ouder bijna onmiddellijk naar hem toe gaan om hem te troosten.

10

Soms huilt een baby niet om je te alarmeren, maar eerder om een ongemak te uiten. Een baby komt net op de wereld, een wereld vol prikkels. Dit kan wel eens beangstigend zijn, en een algemeen gevoel van ongemak of spanning bij de baby uitlokken. Kersverse ouders hebben het vaak over een ‘huiluurtje’, ‘zeuren’

Over huilen of ‘jammeren’. Deze manier van huilen is duidelijk verschillend van de vorige. Het huilen is minder indringend, waardoor je niet onmiddellijk de neiging hebt om ernaartoe te snellen. Soms huilt je baby een uurtje om spanningen af te reageren, of zeurt hij nog een tijdje voor hij in slaap valt. Na enige tijd leer je deze ‘kleine huiltjes’ herkennen, en kan je zelfs vooraf goed inschatten wanneer ze eraan komen: “het is tijd voor zijn zeuruurtje!”.

Huilpatronen Het lijkt dus zo te zijn dat kersverse ouders vrij snel opmerken dat hun baby op verschillende manieren kan huilen. Er is niet alleen een onderscheid tussen ‘alarmerend huilen’ en ‘zeuren’, ook wanneer de baby iets nodig heeft kan het huilen verschillend klinken. Het huilen klinkt anders wanneer de baby

honger heeft, moet ververst worden of moe is. Wanneer je deze patronen leert herkennen, wordt het gemakkelijker om de baby te troosten. Hoe dan ook blijft het soms moeilijk om de reden te achterhalen waarom je baby huilt, en duurt het een tijdje voor jullie elkaar goed leren kennen.

Neem de tijd om je baby goed te leren kennen. Wanneer jullie intensief tijd doorbrengen met elkaar, zullen een aantal zaken spontaan komen. Je leert bijvoorbeeld dat het huilen vlak voor het inslapen hoort bij het slaapritueel van je baby, en je leert dat hij rond de vooravond wat lastig wordt, wat zich uit in een ‘zeuruurtje’.

11

Waarom huilt een baby? En wat kan ik eraan doen? Dat een baby niet zomaar huilt, zie je heel goed aan zijn gezichtje: soms lijkt hij ontevreden, soms droevig en soms boos. Er zit hem dus iets dwars. Op zoek naar wat er aan de hand kan zijn.

Heeft de baby honger? Enkele keren per dag heeft de baby een vervelend gevoel in zijn buikje: honger! Vaak is dit één van de minst storende huilbuien. Het gehuil stopt vrij snel na het voeden. Bovendien weet je meestal wanneer je het ongeveer kan verwachten. Soms zal de baby vroeger dan gepland huilen om een nieuwe voeding, dit is mogelijk. Er is geen enkele baby die zich altijd perfect aan de voedingstijden houdt.

Waarom huilt een baby? En wat kan ik eraan doen? Wat kan ik doen? ✿ Wanneer een baby huilt omdat hij honger heeft, mag je jezelf gelukkig prijzen: je hebt het perfecte troostmiddel al gevonden! Met een voeding kan je het verlangen van de baby onmiddellijk invullen. ✿✿ Je hoeft niet altijd een strak voedingsschema te hanteren. Door je baby op zijn vraag te laten drinken, zal je hem nooit verwennen. ✿✿ Door een hevige huilbui kan een baby zo overstuur zijn, dat hij ondanks zijn honger toch niet wil drinken. Probeer dan eerst je baby te kalmeren. ✿✿ Soms kan je baby gewoon dorst hebben. Zeker op warme dagen kan een flesje water of venkelthee verfrissing bieden.

12

13

Waarom huilt een baby? En wat kan ik eraan doen? Is er iets mis met de voeding? Wanneer een baby blijft huilen, en je hebt als ouder alle mogelijke troostmiddeltjes uitgeprobeerd, begin je soms te twijfelen aan bepaalde zaken. Vele ouders vragen zich dan af of er iets mis is met de voeding die aan het kind wordt gegeven. Misschien drinkt mijn baby te weinig? Misschien maak ik te weinig melk aan? Of misschien is er wel iets mis met het melkpoeder? Herken je deze twijfels? Dan kunnen deze tips je misschien wel helpen.

14

Wat kan ik doen? ✿ Ga vooral niet experimenteren! Wanneer je verschillende dingen gaat uitproberen, doorbreek je het voedingspatroon van de baby. Je baby kan hierdoor goed van slag raken. ✿ Soms kan de manier waarop een flesje bereid wordt voor extra ongemak zorgen bij de baby. Een flesje bereiden moet nauwgezet gebeuren: het juiste aantal schepmaatjes en het afstrijken van elk schepmaatje zijn hierbij belangrijke aandachtspunten. Meer melkpoeder gebruiken dan nodig kan zorgen voor maag- en darmkrampen. Ook de hardheid van het water kan een rol spelen. Kook het water goed door en kies steeds voor betrouwbaar flessenwater. ✿ Klachten zoals oprispingen, huiduitslag en luchtwegproblemen kunnen wijzen op een voedselallergie. De bekendste is koemelkeiwitallergie. Het lichaam van je baby maakt in dit geval afweerstof-

Waarom huilt een baby? En wat kan ik eraan doen? fen aan tegen bepaalde eiwitten die aanwezig zijn in koemelk. Je kan je baby door je huisarts laten testen op deze allergie. Wanneer men de allergie vaststelt, moet je voor flesvoeding overschakelen naar een specifiek dieet. Wanneer je borstvoeding geeft, vermijd je best alle producten die koemelk bevatten. Wanneer je deze producten toch blijft innemen, bestaat steeds de kans dat ook de moedermelk restdelen bevat van koemelk. Dit kan op zich een allergische reactie uitlokken bij je baby. ✿ Ook de voeding die je als moeder inneemt kan bij je baby zorgen voor een reactie. Wanneer je vermoedt dat je baby gevoelig is aan een bepaald voedingsmiddel dat je zelf innam, kijk dan of de reactie afneemt als je het voedingsmiddel schrapt van het menu. Soms kan je als moeder duidelijk een verband merken tussen jouw eetpatroon en het huilen van je baby. Je noteert dan best gedurende een week jouw voedingspatroon in een schema. Je kan dit schema,

samen met de huilgrafiek van je baby (zie pg. 27) voorleggen aan je arts. ✿ Aarzel niet al je voedingstwijfels te bespreken met de arts of regioverpleegkundige van Kind en Gezin: zij kunnen je deskundige raad geven. Probeer vooral niet zelf op onderzoek uit te gaan of over te schakelen naar een andere voedingsmethode (vb. van borst- naar flesvoeding, of van de ene naar de andere flesvoeding). Dit kan voor extra ongemakken zorgen bij je baby.

15

Waarom huilt een baby? En wat kan ik eraan doen? Surftip! Meer informatie over voeding van je baby? Ga eens een kijkje nemen op www.mijnvoedingsplan.be. Je vindt er een voedingsgids voor toekomstige mama’s en ouders met kinderen tot 3 jaar, boordevol praktische voedingstips en recepten.

De meeste baby’s geven na de voeding melk terug. Dit gebeurt meestal tijdens het boeren. Omdat de voeding terugkeert via de slokdarm, kan dit aanleiding geven tot ongemak en pijn bij je baby. Wanneer de baby veel huilt en merkbaar pijn heeft, kan reflux de oorzaak zijn. Laat dan het voedingspatroon en het huilpatroon van je baby onderzoeken door een arts of regioverpleegkundige van Kind en Gezin. Meer informatie over teruggeven van voeding en reflux vind je in de folder “Alles over boertjes laten en overgeven”. Je kan deze brochure raadplegen of bestellen op www.reddie-teddy.be

16

Waarom huilt een baby? En wat kan ik eraan doen? Is er iets mis met de voedingstechniek? Soms kan de manier waarop voeding wordt gegeven de boosdoener zijn. Met andere woorden: de voedingstechniek. Een aantal tips:

Wat kan ik doen? ✿ Zorg ervoor dat de baby niet te snel drinkt, én goed boert na de maaltijd. Je geeft ook best regelmatig kleine voedingen. Te snel drinken, te weinig boeren en te grote maaltijden kunnen voor ongemakken zorgen bij je baby. ✿ Wanneer de baby na de voeding aan de borst blijft liggen, kan het ruiken van de moedermelk zorgen voor onrust. ✿ Soms zorgt de speen van een flesje voor ongemakken. Controleer hoe de speen is vastgedraaid op de fles, en schroef ze iets minder vast.

 ok een te strakke luier kan ✿O vervelend zijn voor de baby. Controleer en span minder aan. ✿ L aat je baby na de voeding rechtop zitten.

Surftip! Op www.reddie-teddy.be vind je informatie over flessen en spenen, fleshygiëne en overschakelen van borstvoeding naar flesvoeding. Dit en nog veel meer voedingsweetjes.

17

Waarom huilt een baby? En wat kan ik eraan doen? Last van krampjes? Na een voeding kan een baby plots hevig gaan huilen. Darmkrampjes kunnen hiervan de oorzaak zijn. Veel baby’s hebben last van oprispingen, die soms kunnen zorgen voor een irritatie van de slokdarm. Dit kan heel vervelend zijn voor de baby, die zijn ongemak vaak uit in een huilbui. Vanaf de leeftijd van 3 à 4 weken kan de baby, vooral ’s morgens en in de vooravond, zowat dagelijks een hevige huilbui krijgen. Deze huilbui kan soms zelfs 2 uren aanhouden! Men noemt deze typische huilbuien ‘avondkolieken’ of ‘krampjes’. Je kan als ouder dit type huilen bijna altijd onmiddellijk herkennen: het is veel krachtiger en luider dan een andere huilbui. Je baby lijkt ontroostbaar en boos. Ook uiterlijk kan je een aantal verschillen

18

opmerken: je baby kan rood aanlopen en hevig met de armpjes en beentjes trappen. Net omdat je baby zo ontroostbaar lijkt, en de huilbui zo lang kan aanslepen, kan je je als ouder erg machteloos voelen. We willen je echter geruststellen: krampen of kolieken komen bij heel veel baby’s voor. Ze komen zowel voor bij baby’s die borstvoeding krijgen, als flesvoeding. De krampen wijzen meestal niet op een (medische) aandoening, en verdwijnen spontaan tussen de vierde en de vijfde maand.

Waarom huilt een baby? En wat kan ik eraan doen? Wat kan ik doen? ✿ Het kan helpen om de baby tegen je aan te houden, je hand op zijn buikje te leggen of hem zachtjes te masseren. Ook een lauwwarme doek of een badje kan verzachtend werken. ✿ Probeer in een huilbui zo rustig mogelijk met je baby om te gaan. Alles wat extra stimuleert of prikkelt kan je baby nog onrustiger maken. ✿ Soms kunnen krampjes te maken hebben met een voedingsallergie of een verkeerde voedingstechniek. De tips die eerder aan bod kwamen kunnen dan helpen. ✿ Blijft je baby toch doorhuilen? Neem even afstand, leg hem in zijn wiegje en probeer het later nog eens opnieuw. Ook voor jou kan dit afstand nemen even ademruimte bieden. Probeer je in deze tijd ook wat te ontspannen. Hierna kan je met nieuwe moed je baby troosten. Houdt je baby spontaan op met huilen? Controleer dan ALTIJD of hij rustig en veilig slaapt!

19

Waarom huilt een baby? En wat kan ik eraan doen? Verveelt de baby zich? Sommige baby’s zijn heel actief en vervelen zich gemakkelijker dan andere. Geluidjes horen en beweging zien, stellen ze bijzonder op prijs. Verveling is geen prettig gevoel, en dat uit de baby door te huilen.

Wat kan ik doen? ✿ Een ‘mobile’ of een muziekdoos vormen uitstekende hulpmiddeltjes bij verveling. Neem ook zelf de tijd om mee te genieten. ✿ Voor de baby ben jij het heerlijkste en leukste ‘speelgoed’: een unieke, allerliefste ‘mobile’, met een stem die voor de baby nog veel mooier klinkt dan een muziekdoosje.

20

✿ Babbelen met je baby is een echte aanrader! Je zal soms verrast zijn hoe mooi deze gesprekjes kunnen zijn, en hoeveel feedback je van je baby terugkrijgt.

Waarom huilt een baby? En wat kan ik eraan doen? ✿ Naast praten werken ook gebaren en grimassen erg goed. Laat gek doen je niet afschrikken! Neem eens een pop of enkele beren en voer een toneelstukje op. Elke vorm van animatie of beweging werkt de verveling tegen en zorgt ervoor dat je baby van een boeiende omgeving kan genieten. ✿ Zet je baby bij jou in de nabijheid wanneer je bezig bent, zo kan hij jouw bewegingen volgen en valt er altijd wat te beleven. Praat, neurie of zing tijdens je activiteiten tegen hem, ook al zit hij op afstand. Op deze manier wordt hij voortdurend gestimuleerd. ✿ Neem voldoende de tijd om je baby aandacht te schenken. Ook als de baby stil is kan je de tijd nemen om het contact te herstellen en veiligheid te bieden. Wanneer je immers enkel aandacht aan hem schenkt tijdens het huilen, leert je baby vrij snel dat hij moet huilen voordat hij jouw aandacht krijgt.

21

Waarom huilt een baby? En wat kan ik eraan doen? Is de baby gevoelig voor drukte? Een baby is meestal gevoelig voor (een teveel aan) prikkels. Onze drukke wereld, die boordevol zit met prikkels, kan dus erg beangstigend zijn. Een baby kan door te veel drukte oververmoeid raken: hij huilt omdat hij zo moe is. Soms kan de vermoeidheid zo groot zijn dat hij moeilijk inslaapt. Sommige baby’s zijn extra gevoelig aan overprikkeling. Meer dan bij andere baby’s moet voor hen alles heel rustig verlopen.

Surftip!

22

Ook babymassage kan een aangename manier zijn om je baby tot rust te brengen. Doorblader verschillende artikels rond babymassage op www.reddie-teddy.be. Wil je de houdingen en handgrepen aanleren? Dan is de brochure ‘Kindje streel’ echt iets voor jou! Je kan ze raadplegen of bestellen op de website.

Wat kan ik doen? ✿ Je merkt het vaak aan de manier waarop je baby huilt dat hij gewoon vermoeid is. Je legt dan best je baby in zijn wieg. Wanneer je op verplaatsing bent, kies dan steeds voor een rustige ruimte. ✿ Rustgevende muziek, het stromen van water of zacht gepraat op de achtergrond kunnen een kalmerende invloed hebben. Ook wandelen of autorijden werken rustgevend. Let alleen op dat je het autorijden niet bij elke huilbui gebruikt als troostmiddel. Het kan niet de bedoeling zijn dat je in het midden van de nacht de wagen inspringt om je baby tot rust te brengen! ✿ S oms huilt een baby om geluiden waarvan jij je als ouder niet bewust bent dat ze storend kunnen zijn. Is het mogelijk dat tv- en/of radiogeluid hoorbaar zijn in de babykamer? Maakt het aanslaan van de diepvriezer hem aan het schrikken? Ligt de kinderkamer aan de straatkant? Uittesten is hier de boodschap!

Waarom huilt een baby? En wat kan ik eraan doen? Is de baby geïrriteerd? Een baby kan, net zoals volwassenen, door duizenden-één dingen geïrriteerd raken: de sluiting van zijn hemdje, een beetje te koud of te warm, huiduitslag, een windje dat maar niet komen wil, een lakentje dat niet prettig aanvoelt, een te strak gespannen luier, … Wat gaat er in dat kleine hoofdje om? Heeft de baby een nare droom gehad? Heeft hij het af en toe moeilijk om aan die nieuwe wereld te wennen? Het is helemaal niet verbazend dat je als ouder er regelmatig niet achterkomt waarom hij huilt! Dit kan erg frustrerend zijn. De verleiding is groot om jezelf op te vreten, en voortdurend te gaan piekeren over alle mogelijke oorzaken. Ons advies? Probeer vooral kalm te blijven en op zoek te gaan naar troostmiddeltjes.

Wat kan ik doen? ✿ Probeer vooral kalm te blijven, en maak je niet druk wanneer je de oorzaak niet meteen kan vinden. Soms zeurt een baby gewoon, en is er helemaal geen reden waarom het hem even niet gaat. ✿ Ga op zoek naar troostmiddeltjes, eerder dan de huilbui lijdzaam te ondergaan. Je hoeft niet noodzakelijk bij elke huilbui naar je baby toe te hollen, maar het negeren van een huilbui kan erg afmattend zijn. ✿ Probeer niet alle middeltjes tegelijk uit. Zo zit de kans erin dat je er uiteindelijk toch achterkomt welk troostgeluidje, troostgebaar of troosthouding hem het best bevalt. ✿ Soms kan je de huilbui voorspellen. Een zeuruurtje valt bijvoorbeeld vaak dagelijks op hetzelfde moment. Meestal wordt dan na een tijdje wel duidelijk welke troostmiddeltjes goed werken bij je baby.

23

24

Waarom huilt een baby? En wat kan ik eraan doen? Is de baby ziek?

Wat kan ik doen?

Het is normaal dat je als ouder snel denkt dat er iets mis is wanneer je baby maar niet stopt met huilen, en je alle mogelijke troostmiddeltjes uitgeprobeerd hebt. “Misschien is de baby wel ziek?”. Het is een bedenking die door de omgeving vaak als ‘overbezorgdheid’ wordt weggewuifd. Toch is het goed om de mogelijkheid dat je baby ziek zou kunnen zijn in het achterhoofd te houden.

Wanneer jij als ouder denkt dat je met de baby naar de arts moet, is het aan te raden om ook te gaan. Jij kent je eigen baby immers het best. Laat je niet ompraten door familie, vrienden of kennissen die vinden dat ‘je toch wel overdrijft’. Blijkt je baby blakend gezond te zijn, dan zal het bezoek aan de arts een grote geruststelling zijn. Bovendien is de kans groot dat je een toekomstige huilbui veel sneller laat voorbij gaan. Is de baby toch ziek, dan is het goed dat je zo vlug een arts raadpleegde.

Soms merk je ook aan de manier van huilen dat er iets aan de hand is. Je baby lijkt pijn te hebben. Een zacht, kreunend huilen kan erop wijzen dat je baby zich ziek voelt.

Het huilbaby 3 stappenplan Wanneer een baby huilt is er niet altijd een duidelijk aanwijsbare oorzaak. Heel begrijpelijk dat je dus regelmatig de moed verliest en geen zin meer hebt om in te grijpen. Maar het lijdzaam ondergaan van het gehuil wordt door de meeste ouders als een nog grotere nachtmerrie ervaren. Het zoeken naar troostmiddeltjes lijkt de voorkeur te krijgen, ook al blijft het resultaat uit. Ons advies? Start vandaag nog met het huilbaby 3 stappenplan.

Stap 1: Hou een baby - huilgrafiek bij ✿ Het doel van deze grafiek is in de eerste plaats om voor jezelf een

zo juist en duidelijk mogelijk beeld te krijgen van het huilgedrag van je baby. ✿ Soms heb je het gevoel dat de huilbuien voortdurend aanwezig

zijn. Wanneer je de huilbuien precies registreert aan de hand van de grafiek, kan je soms merken dat ze eigenlijk helemaal niet zo vaak aanwezig zijn. Of helemaal niet zo lang duren als je daarvoor dacht.

25

Het huilbaby 3 stappenplan

✿ De baby - huilgrafiek is ook voor de arts en

26

verpleegkundige een uitstekend hulpmiddel om samen met jou op zoek te gaan naar een oplossing. In plaats van vage omschrijvingen zoals “hij huilt nogal veel”, of “ik voel me niet zo fit”, worden heel concrete gegevens voorgelegd. Aan de hand van deze gegevens kan gezocht worden naar verbanden. Is er bijvoorbeeld een verband tussen het voedingsschema en de huilbuien? Komen de huilbuien vaker voor in drukke situaties, zoals het bezoek van familie of

Op de volgende pagina kan je een voorbeeld vinden van een baby huilgrafiek. Je kan een printbare versie (PDF) vinden op www.reddieteddy.be Opmerking: tracht deze grafiek zo eerlijk mogelijk in te vullen. Laat je niet verleiden het rooster rooskleuriger in te vullen dan de werkelijkheid: alleen met de juiste en volledige feiten is de kans het grootst dat een oplossing gevonden wordt.Samen met de start van het bijhouden van deze grafiek, maak je best ook meteen een afspraak met de arts of verpleegkundige.

17u

18u

19u

20u

21u

22u

23u

24u

6u30

16u

1u45

15u

4

14u

15/05

13u

B

12u

A

11u

datum

4 10u

3 9u

2

8u

vb.

1

7u

heldere kijk krijgen op het probleem. Als mama ben je vermoedelijk het grootste deel van de dag alleen met de baby. Vaak gebeurt het dat een partner door zijn afwezigheid het probleem onderschat, omdat hij veel minder met de huilbuien geconfronteerd wordt.

een bezoek aan de supermarkt? Is er een verband tussen het huilen van de baby en je eigen weerstand (komen de huilbuien bijvoorbeeld vaak voor wanneer jij je minder goed voelt)? Aan de hand van de grafiek kan met andere woorden gezocht worden naar een patroon in het huilen, waardoor je soms vrij snel kan vaststellen wat het huilen precies veroorzaakt. Wanneer je dit al weet, ben je een stap dichter bij een oplossing.

6u

✿ Met de baby - huilgrafiek kan ook je partner een

Baby huilgrafiek

*

V-

-

**V

-

B- -

--

V-

-

*

V-

-

-

V- -

**

-

-

V-

*

5

6

-

11u30

dag 1 dag 2 dag 3 dag 4 dag 5 dag 6 dag 7 Hoe vul je de grafiek in? Kolom 1: Vul de grafiek gedurende minstens 7 opeenvolgende dagen in, en vermeld per dag de datum. Kolom 2: In de A-kolom vul je in hoeveel keer je ‘s nachts door het gehuil van de baby werd gewekt. In de B-kolom vul je in hoe lang je daarvoor al wakker was.

Kolom 4: I n de urenkolom tracht je zo nauwkeurig mogelijk de activiteiten van je baby weer te geven. Duid ze als volgt aan: slapen: - wakker zonder te huilen: -huilen: * krijsend huilen: ** voeding: V badje: B braken: •

Kolom 3: In de derde kolom duid je het uur aan waarop je de dag startte.

Kolom 5: Hoe voelde je je die dag: + goed, ++ uitstekend, - minder goed, -- slecht en ± niet goed/niet slecht. Kolom 6: In deze kolom vul je in om hoe laat je ging slapen.

27

Het huilbaby 3 stappenplan Stap 2: Bespreek het huilprobleem met je arts of verpleegkundige Samen met de start van het bijhouden van de grafiek, maak je best ook meteen een afspraak met de arts of verpleegkundige. Zeg aan de arts of regioverpleegkundige van Kind en Gezin dat je met de baby - huilgrafiek gestart bent, en dat je met hem of haar het huilprobleem uitgebreid wil bespreken. De eerste zorg: is de baby ziek? Het eerste waar een arts naar op zoek zal gaan is of er lichamelijk iets fout loopt met de baby. Een bezorgdheid die waarschijnlijk ook bij jou al een tijdje aanwezig is. De arts zal je baby onderzoeken en afhankelijk van zijn inschatting zal hij overwegen om de baby voor observatie te laten opnemen in het ziekenhuis. Wat gebeurt er bij een observatieopname?

28

Een algemeen onderzoek in het ziekenhuis duurt gemiddeld 24 tot 48u. De baby wordt van kop tot teen (hoofdje, maag en darmen, ontlasting, motoriek, enz.) onderzocht. Dit onderzoek is niet prettig voor de baby, maar we willen je ook geruststellen: het is zelden pijnlijk. Informeer je goed voor je de baby binnen

Het huilbaby 3 stappenplan brengt. Zo weet je perfect wat er zal gebeuren en hoef je gedurende de opname minder te piekeren. I n de meeste gevallen wordt bij huilbaby’s geen lichamelijke oorzaak gevonden, en vertrekt de baby met een ‘blakend gezond’ rapport terug naar huis. Al is het huilen op zich dan nog niet opgelost, je zal door de uitleg vast al een deel gerustgesteld zijn. Blijkt er lichamelijk toch iets niet in orde met de baby, dan kan er met een behandeling worden gestart. Dit betekent dat je nu eindelijk weet wat er aan de hand is, èn dat er een oplossing in zicht is.

Is het aan te bevelen om bij de baby te blijven tijdens het onderzoek? Vaak wordt onderschat hoeveel invloed een huilbaby kan hebben op je weerstand en je zelfvertrouwen als moeder. Na wekenlang gehuil hoeft het niet te verwonderen dat je je langzaamaan een wrak begint te voelen. Wanneer de baby voor observatie in het ziekenhuis wordt opgenomen, is het dus zeker aan te bevelen om die 24 uur (of 48 uur) voor jezelf te gebruiken als een korte adempauze. De baby zal er veel meer van genieten wanneer je hem na zijn ziekenhuisverblijf toch een beetje uitgerust komt ophalen, dan wanneer je nog eens 24 of 48 uur extra belast werd. Ben je tijdens de opname van je baby liever niet alleen, vraag dan bijvoorbeeld aan je partner om een dag vrijaf te nemen. Of nodig iemand uit die je gezelschap kan houden: je zus, een vriendin, je moeder, ... Kies voor mensen waarbij je gemakkelijk kan ontspannen.

29

Het huilbaby 3 stappenplan De tweede zorg: hoe kunnen we het huilen minderen en/of draaglijker maken voor jou? Wanneer je de grafiek over een periode van 7 dagen hebt ingevuld, kan je samen met de arts of de regioverpleegkundige van Kind en Gezin de geregistreerde gegevens doornemen. Dit is het moment waarop kan gezocht worden naar verbanden. Is er bijvoorbeeld een verband tussen het huilen en het voedingsschema van de baby? In dit geval kan je in overleg met de arts of verpleegkundige overwegen de voeding te wijzigen of het voedingsschema te herzien.

30

Naast het zoeken naar verbanden, is het aan te raden ook na te gaan wanneer de baby rustig is. Ook dit kan samenhangen met bepaalde factoren. Is de baby altijd rustig wanneer je partner thuis is, en jijzelf wat meer ontspannen bent? Indien dit het

geval is, is het mogelijk dat de baby het misschien niet zo fijn vindt als je gespannen bent, en dit uit in huilbuien. Wanneer je ook de momenten waarop de baby rustig is gaat bekijken, vind je niet alleen mogelijke oorzaken, maar ook doeltreffende troostmiddelen die je baby rustig maken. Wanneer jullie alles geprobeerd hebben, en het huilen zelf kan niet aangepakt worden, bekijk dan met je arts hoe het draaglijker kan worden voor jou. Misschien kan je een manier vinden om er beter mee om te gaan, zodat ook de spanning aan jouw zijde niet de kop oploopt. Bijvoorbeeld door tijdelijk op de dagelijkse huilpiekuren aan je zus, vriendin of moeder te vragen of ze langs kan komen. Zo sta je er op de moeilijkste uren niet alleen voor. Neem ook voldoende de tijd om zelf tot rust te komen wanneer je baby even niet huilt. En zo zijn we aan stap 3 beland!

Het huilbaby 3 stappenplan Stap 3: Blijf overeind! De maanden na de geboorte zijn zeker niet de gemakkelijkste. Met een huilbaby is het een extra moeilijke periode! Het indringende huilgeluid kan ervoor zorgen dat je er zelf onderdoor gaat. Een huilbaby kan bovendien als een zware last op je relatie wegen. Overeind blijven is de boodschap, al vergt het veel doorzettingsvermogen. Het doorlopen van volgende stappen is een must om overeind te blijven!

1. Hou de huiloverlast niet verborgen Misschien heb je bij de zoveelste huilbui van je baby al eens gedacht: “misschien ligt het aan mij?”, “misschien ben ik een slechte moeder?”. Deze gedachte is niet ongewoon, en komt bij heel

wat vrouwen in jouw situatie voor. Helemaal ten onrechte, want het huilen van je baby betekent helemaal niet dat het jouw schuld is, of dat je gefaald hebt als moeder. Door deze gedachte kan je soms geneigd zijn om het probleem verborgen te houden voor je omgeving. Misschien ben je onzeker over hoe ze zouden reageren, of ben je bang dat ze de fout bij jou zouden leggen. In die zin valt het perfect te begrijpen waarom je er liever met niemand over praat. Dit betekent wel dat jij alleen met de zorg blijft zitten. Je hebt misschien al gemerkt dat dit een zware last is om alleen te dragen. Misschien heb je ook al de nood gevoeld om deze zorg te delen met anderen. Al was het maar een kort gesprek, om een aantal frustraties en spanningen van de voorbije weken of maanden te uiten.

31

Het huilbaby 3 stappenplan Ons advies? Neem naast je partner minstens één andere persoon in vertrouwen. Zorg ervoor dat je regelmatig bij deze persoon terecht kan. Praat niet alleen over het huilprobleem, maar ook over wat het huilprobleem met jou doet. Durf in vertrouwen gerust je gedachten en gevoelens met iemand te delen. Je zal merken dat dit op zich erg kan opluchten. Heb je geen mensen in je omgeving die oor hebben voor dit probleem, dan zijn er heel wat andere mogelijkheden om je zorg te delen. Vraag aan de arts of verpleegkundige of er in de omgeving activiteiten zijn voor vrouwen met een baby, een moedergroep bijvoorbeeld. Ook babyzwemmen en babymassage gebeuren meestal in groep. Op deze momenten leer je andere moeders kennen, die in mindere of meerdere mate toch allemaal met huilen worden geconfronteerd.

32

Mammacafé organiseert in verschillende regio’s in Vlaanderen en Brussel moedergroepen. Borstvoeding is er een aandachtspunt, maar ook andere onderwerpen komen aan bod, zoals het knopen van een draagdoek. Iedereen is welkom in een Mammacafé, voor een gezellige babbel met moeders uit je buurt. De inkom is bovendien gratis en doorlopend. Ga eens een kijkje nemen op www.mammacafe.be

Het huilbaby 3 stappenplan 2. Je bent dringend aan regelmatige adempauzes toe Meer dan elke nieuwe moeder, moet je de tijd nemen om tot rust te komen. In de eerste plaats moet je dit doen voor jezelf. Maar ook voor je baby is het belangrijk dat je overeind blijft. Regelmatig alle huilzorgen voor enkele uren van je afzetten: dat is de boodschap.

rust biedt, en doe het bij voorkeur in aangenaam gezelschap. ✿ Wanneer je de eerste keer zonder de baby

weggaat, reserveer dan niet onmiddellijk de hele dag: de kans is immers groot dat je het helemaal niet prettig vindt zonder de baby. Hou het ook de volgende keren kort, tot je begint te genieten - en dat gebeurt beslist! - van het feit dat je er eens helemaal uit bent.

✿ Reserveer minstens één moment per week,

liefst twee, voor jezelf. Dit laatste woord moet je letterlijk nemen: jij staat centraal! ✿ Dit lukt het makkelijkst wanneer je voor een

activiteit kiest buitenshuis: ga eens naar de film, bel een vriendin op en ga een namiddag shoppen, ga gezellig met je partner een glaasje drinken. Kies voor een activiteit die je ontspanning en

✿ Probeer met je partner wekelijks enkele uren

vrijaf te nemen van jullie ouderschap. Waarschijnlijk hebben jullie door het vele huilen van de baby nog maar weinig tijd voor elkaar kunnen vrijmaken.

33

Het huilbaby 3 stappenplan Aan het huilen kan voorlopig misschien niets verholpen worden. Wanneer je deze tips opvolgt, zal je echter merken dat de spanning en stress geleidelijk aan dalen, en dit helpt al heel wat! Neem dus minstens 1 maal -liefst 2 maal- per week een flinke adempauze zonder baby, zonder gehuil. Met een huilbaby is dit echt geen overbodige luxe!

3. Wacht niet langer: vraag raad en steun

34

Naast je partner, vrienden, familie, anderen uit je omgeving, de arts en regioverpleegkundige van Kind en Gezin zijn er ook heel wat organisaties en diensten waar je om bijkomende raad en/of steun kan vragen. Je komt er in contact met mensen die heel wat ervaring hebben, en weten hoeveel spanning een huilbaby met zich kan meebrengen. Doorblader achteraan de wegwijzer. Vraag ook eens

aan je regioverpleegkundige van Kind en Gezin of ze jou in contact kan brengen met andere ouders die hetzelfde probleem hebben meegemaakt.

De webnanny en haar team beantwoorden opvoedingsvragen van ouders, en alle anderen die een rol spelen in de opvoeding van kinderen. Op de website www.webnanny.be vind je antwoorden op je vragen, en kan je zelf een vraag stellen als je niet vindt wat je zoekt! Verschillende thema’s zoals slapen, voeding, huilen: je vindt ze er allemaal! Heb je eerder nood aan een ondersteunend gesprek? Een telefoontje kan al een hele opluchting zijn. Bel op woensdagnamiddag tussen 16u en 19u naar de Babyfoon, en werk samen met een medewerker naar een oplossing. Bel op het gratis nummer 0800 94 061

Zorg voor jezelf Vermoeidheid De geboorte van een baby zorgt steeds voor een periode vol avontuur, met stralende ups, maar vaak ook sombere downs. De aanpassing die de komst van de baby van jezelf en je gezin vraagt is op zichzelf al niet te onderschatten. Sinds de geboorte lijkt het wel alsof je voortdurend in de weer bent. Je vraagt je af wanneer je nog eens tijd gehad hebt voor jezelf. Af en toe een huilbui tussendoor maakt het echt niet makkelijker! Je slaapt weinig of niet, je eet tussen huilbuien door, en ook aan ontspanning kom je niet toe. Ook het voortdurend zoeken naar troostmiddeltjes, zonder enig effect werkt erg belastend. De vermoeidheid slaat toe, maar je blijft doorgaan. Tot het te veel wordt, je energie op het laagste niveau strandt en je de zorg voor je baby nog maar moeilijk kan opnemen. Ons advies? Neem op tijd een adempauze! Ook jij moet tot rust komen, om in staat te zijn voor je baby te zorgen. Wanneer je voelt dat je energie op een laag pitje staat, je nog weinig kan opbrengen en je wel 10 uren onafgebroken zou kunnen slapen, dan is het dringend tijd dat je deze verdiende rust opneemt.

35

Zorg voor jezelf Onzekerheid en schuldgevoelens Als de baby huilt, wil je hem troosten. Wanneer je hem niet kan troosten, denk je misschien bij jezelf: “zie je wel, ik doe het niet goed”, of “ik ben geen goede moeder”. Je voelt je onzeker en hulpeloos. Misschien voel je je schuldig, omdat je er niet in slaagt de baby rustig te krijgen. Deze gevoelens zijn normaal. Vele moeders voelen zich erg onzeker over hun moederschap, en twijfelen regelmatig aan hun kunnen. De druk om een goede moeder te zijn kan hoog oplopen. Rondom je vuurt men tips, meningen of oordelen op je af. Het moederschap lijkt een onmogelijke opdracht, en je krijgt het gevoel dat je perfect moet zijn! Natuurlijk begin je aan jezelf te twijfelen!

36

Hoe dan ook blijft het belangrijk dat jij je goed in je vel voelt. Het is belangrijk dat je voor jezelf zorgt, zodat niet alleen jij overeind blijft, maar vooral zodat jij en je baby een positieve relatie met elkaar kunnen opbouwen.

Eenzaamheid en onbegrip Jij als moeder bent vaak de persoon die het meeste tijd met de baby doorbrengt, en dus ook het vaakst geconfronteerd wordt met het huilen. Het is niet ongewoon dat gevoelens van eenzaamheid en onbegrip de kop opsteken. Je hebt misschien al eens het gevoel gehad er compleet alleen voor te staan. Ook al weet je dat je waarschijnlijk wel op je partner en je omgeving kan rekenen, zij zijn er niet voortdurend om je baby te troosten bij een zoveelste huilbui. Omdat ze zich niet in jouw

Zorg voor jezelf situatie bevinden, kan je soms het gevoel krijgen dat niemand begrijpt wat jij doormaakt. Zelfs je partner niet. Je voelt je onbegrepen. Ondanks het feit dat het niet gemakkelijk is om op je omgeving beroep te doen, doe het toch maar. Het kan een enorme ontlasting zijn om de gevoelens en gedachten die je hebt te delen met iemand die je vertrouwt. Je zal ontdekken dat het oplucht om erover te praten. Ook al begrijpt je gesprekspartner niet volledig in welke situatie jij je bevindt, het feit dat je bij hem of haar je verhaal kwijt kan betekent al heel wat. Kwaadheid De combinatie van babygehuil, vermoeidheid en onzekerheid kan leiden tot gevoelens van kwaadheid. De baby blijft onophoudelijk doorhuilen, en je kan helemaal niets doen om het gehuil te doen

stoppen. Je hebt het gevoel gek te worden als het gehuil nog langer blijft aanhouden. Je wordt boos op de baby. Natuurlijk kan je baby er helemaal niks aan doen, dus schaam je je om deze gevoelens. Misschien kan je je op tijd terugtrekken, maar dan komt de angst bovendrijven: misschien gebeurt het wel opnieuw? Misschien kan ik me bij een volgende huilbui niet meer beheersen? Je hebt het gevoel de controle te verliezen. Kwaadheid is een noodsein. Het is een sein dat je zo vlug mogelijk moet ingrijpen. Voel je dat de kwaadheid zal escaleren? Neem dan meteen contact op met iemand die je kan vertrouwen, aan wie je kan zeggen hoe woedend en wanhopig je je voelt. Is er voorlopig niemand bereikbaar? Leg de baby veilig in zijn wiegje, sluit je volledig af van het huilgeluid en neem tijd om weer tot jezelf te komen.

37

Zorg voor jezelf Voel je dat je boos wordt op je baby? Las meteen een flinke pauze in voor jezelf. Laat het NOOIT tot daden komen!

Schudden van een baby kan ernstige gezondheidsschade veroorzaken. Het ‘Shaken Infant Syndrome’ (SIS), waarbij het door elkaar schudden van de baby leidt tot stuipen, hersenbeschadiging, blindheid, doofheid tot zelfs overlijden, is een ernstig gezondheidsrisico. Stap dus op tijd op de noodrem!

De relatie met je partner Misschien heb je wel al eens gedacht: “Mijn partner heeft het gemakkelijker, hij hoeft niet de hele dag het gehuil te aanhoren!”. Je bent vermoeid, prikkelbaar en gespannen. Het is niet zelden zo dat de partner het moet bekopen als hij thuis komt na een dag werken.

38

Ook jullie relatie kan dus erg gaan lijden onder het voortdurende gehuil. De vermoeidheid slaat zowel bij jou, als bij hem toe. Jullie kunnen nog amper tijd vrij maken voor elkaar. De tijd die jullie wel doorbrengen met elkaar zijn jullie te gespannen en moe om er oprecht van te genieten.

Zorg voor jezelf Een aantal tips om uit elkaars haren te blijven:

je niet door de hele avond over het huilprobleem te praten!

✿ Wissel elkaar voldoende af. Hij staat bijvoorbeeld

het eerste deel van de nacht op als de baby huilt, jij het tweede deel. Je kan ook elke nacht van rol wisselen: hij neemt maandagnacht voor zijn rekening, jij dinsdagnacht. Wanneer het zijn beurt is, zoek dan een rustige plaats om bij te slapen. Zorg ervoor dat je op deze plaats de baby niet kan horen. Apart slapen van de baby is een must! ✿ Neem elke week minstens een aantal uren vrijaf

van jullie ouderschap! Breng deze momenten samen door, en probeer elkaar tot rust te brengen. Kies een plaats buitenshuis, of breng de baby naar je ouders, familie of vrienden. Maak er een ontspannend moment van. Dit doe

✿ Probeer aandacht te heb-

ben voor elkaar, ook al hebben jullie het gevoel dat er geen of weinig tijd is. Wanneer je aandacht hebt voor elkaar, merk je het veel sneller op wanneer er iets mis is met je partner. Help elkaar op die manier door moeilijke periodes.

39

40

Vragen van ouders Gaat een baby meer huilen omdat hij ‘verwend’ is? Een baby kan je niet verwennen. Zijn huilen is immers geen doordacht plannetje om zijn zin door te drijven, het is alleen een sein dat er ‘iets’ is. Toch kunnen we hierbij een aantal bedenkingen plaatsen. Vanaf de leeftijd van ongeveer 6 maanden leren baby’s huilen of lachen te gebruiken als middel om te krijgen wat ze willen. Dit hoeft echter niet altijd aandacht van jou als ouder te zijn. Soms huilt hij omdat hij te warm is toegedekt. Of zijn luiertje kan eventjes ongemakkelijk zitten. Hij wil verlost worden van deze irritatie. Dat je hem uit zijn wiegje neemt, kan een uitstekend troostmiddel zijn, maar is op dat moment misschien niet waar je baby om vraagt.

Je kan je baby nooit verwennen met aandacht, maar let ook goed op. Geef je je baby enkel aandacht wanneer hij huilt? Dan zal hij leren dat hij moet huilen om jouw aandacht te krijgen. Je baby huilt dan niet meer omdat hij verwend is, maar omdat je hem misschien niet voldoende aandacht geeft op momenten waarop hij rustig is. Schenk dus voldoende aandacht aan je baby, ook als hij niet huilt.

Vragen van ouders Mag je een baby een fopspeentje geven wanneer hij huilt? Een fopspeentje kan beter vermeden worden, omdat het net als duimzuigen vrij snel een gewoonte wordt. Deze gewoonte kan na de leeftijd van ongeveer 3 jaar nare gevolgen hebben. Maar sommige baby’s hebben naast de voedingen nog zo ’n sterke behoefte om te zuigen, dat het huilen soms kan ophouden door het gebruik van een fopspeen. Als je ontdekt dat de baby huilt als hij geen fopspeentje heeft, en alleen ophoudt als hij het wel heeft, kan je hem af en toe op het speentje laten zuigen. Zie je dat de baby regelmatig ook op zijn handje, duimpje of een ander vingertje gaat zuigen, dan is het beter om op deze momenten een fopspeentje te geven. De gevolgen van een fopspeen, o.a. voor

het gebit van de baby, zijn een pak kleiner dan die van duimzuigen. Een fopspeen vormt dus een goed alternatief wanneer zuigen goed werkt als troostmiddel. Als je borstvoeding geeft, is het echt aan te raden om zowel de duim als de fopspeen te mijden. Probeer enkel met borstvoeding aan de zuigbehoefte van je baby te voldoen. De eerste zes weken na de geboorte gebruik je ook best geen fopspeentje om het risico op zuigverwarring te voorkomen. Een baby moet immers aan de borst op een heel andere manier zuigen dan aan een zuigfles of een fopspeentje.

Een fopspeen moet verdwijnen op de leeftijd van 4 jaar! Begin dus op tijd met afbouwen. Het zuigen is immers een gewoonte geworden, en zoals elke gewoonte duurt het een tijdje voor je ze helemaal afgeleerd krijgt.

41

42

Vragen van ouders Hebben baby’s alleen ’s avonds een huiluurtje? De meeste baby’s hebben regelmatig een huiluurtje in de late namiddag of de vooravond, maar het is best mogelijk dat het huiluurtje op een ander moment van de dag – of de nacht! - doorgaat. Als moeder herken je dit type huilen, en kan je meestal goed inschatten wanneer het ‘zeuruurtje’ zal aanbreken. Typisch aan een huilbaby is dat deze huilbuien veel vaker voorkomen. De baby huilt soms 1 à 2 uren (soms langer) door en is ontroostbaar. Het huilen heeft een specifieke toon, die verschilt van het ‘zeurende, jammerende’ huilen bij honger of verveling. Het klinkt eerder boos en luid, zodat het vaak door merg en been gaat.

Mag de baby ’s nachts bij ons in bed? Het wordt aanbevolen om de baby bij jullie op de kamer te nemen tot de leeftijd van 6 maanden. Op deze manier ben je steeds in de nabijheid, en kan je de slaaphouding van je baby controleren. Liefst ligt de baby in zijn eigen bedje. De kans is echter groot dat je na het voeden met de baby in slaap valt. Veel moeders beschrijven dit als een fantastisch gevoel. Toch wordt aangeraden om er geen gewoonte van te maken. Deze slaapomgeving is te warm voor de baby.

Wanneer je de baby in een kamer apart plaatst, zorg er dan voor dat de kamer waar de baby slaapt, binnen gehoorafstand ligt.

Vragen van ouders Je kan ook het wiegje naast het bed plaatsen, zodat je bij het eerste gehuil de baby onmiddellijk kan troosten. Krijgt de baby ’s nachts nog voeding? Geef hem de borst of het flesje vanaf het moment dat je hem hoort. Op deze manier wordt de nachtrust voor iedereen het minst verstoord. Wordt één van jullie, of jullie beiden, bij elk babypiepje of – geluidje wakker, dan kan het aangewezen zijn om (elk afwisselend) apart te slapen. Wanneer de ene ouder in een aparte kamer gaat slapen, blijft de andere bij de baby. Voor de ouder die apart gaat slapen, is het belangrijk dat je een ruimte kiest waarin je volledig afgesloten bent van het babygehuil. Wanneer jullie elkaar regelmatig afwisselen, zullen jullie beter uitgerust zijn. Dit komt iedereen – ook de baby! – ten goede.

Controleer na elke huilbui hoe de baby in slaap is gevallen! Een baby hoort te slapen op de rug, dit om het risico op wiegendood in te perken. Controleer of er niets aanwezig is dat de baby kan doen stikken: een koortje van een fopspeen, een knuffel of deken dat het gezicht kan bedekken, een dekenklem. Meer informatie over veilig slapen en wiegendood vind je op www.kindengezin.be

Kan medicatie helpen? Er is op dit moment geen enkele wetenschappelijke richtlijn die zegt dat medicatie het huilen kan verhelpen. Misschien zijn er wel effecten, maar deze hoeven niet sluitend aan medicatie te worden toegeschreven. Bepaalde vormen van medicatie kunnen bovendien gevaarlijk zijn voor de baby.

43

44

Vragen van ouders Kalmeer- en slaapmiddelen kunnen het risico op een ademstilstand tijdens de nacht verhogen. Ook hoestsiroop kan in dit geval het best vermeden worden. Alternatieve vormen van medicatie, zoals kruidenthee of kruidenextracten, worden afgeraden omdat de effecten van deze middelen onduidelijk zijn1·.

Kan babymassage helpen? Een babymassage, waarbij je de baby zachtjes streelt op de buik, de rug en de ledematen, is een aangenaam moment voor jou en de baby. De massage op zich zal het huilen niet wegnemen, maar het kan wel een effectief troostmiddel zijn. Het zachtjes masseren met warme handen werkt verzachtend en zorgt voor een aangenaam contact tussen jou en je baby. Zeker bij een huilbaby kan het zowel voor jou als je baby een kans zijn om op een rustige manier tijd door te brengen met elkaar.

Kind & Gezin (2006). Wetenschappelijk dossier huilen.

1

Vragen van ouders Wil je graag deze babymassage aanleren? Reddie Teddy organiseert in samenwerking met ‘De Ceder’ verwenweekends waarbij kersverse moeders er samen met hun baby enkele dagen tussenuit knijpen, en ervaringen uitwisselen met andere nieuwe ouders. Er is een ruim aanbod van verschillende workshops en activiteiten, zoals babymassage en watergewenning. Meer informatie vind je op www.deceder.be. Wil je een vraag stellen? Dit kan op info@deceder. be, of op het telefoonnummer 09 381 58 85.

Surftip! Op www.reddie-teddy.be vind je een heleboel leuke ontspanningstips! Lees er zeker meer over babymassage, babyzwemmen en uitstapjes met je baby.

Kan inbakeren helpen? Inbakeren is het van de schouders tot voeten inwikkelen van je baby voor het slapengaan, bijvoorbeeld in een deken of een doek. Omdat de baby 9 maanden in de erg beperkte ruimte van mama’s buik verbleef, kunnen we ons gemakkelijk inbeelden dat de baby zich via het inbakeren veilig voelt. Onderzoek heeft inderdaad aangetoond dat een ingebakerde baby rustiger en vaster slaapt2·. Hetzelfde onderzoek kon echter niet aantonen dat het inbakeren ook effectief zorgt voor minder huilen. Conclusie? Inbakeren kan jou en je baby vooral een rustige nacht bieden. Door het vele huilen hebben jullie dit waarschijnlijk allebei even hard nodig! Inbakeren is af te raden bij baby’s jonger dan 2 weken en ouder dan 4 maanden! 2

Kind & Gezin (2006). Wetenschappelijk dossier huilen.

45

46

Wegwijzer Misschien kan je terecht bij je partner? Of kan je Je kan Kind en Gezin bereiken op de Kind en Gezin je verhaal kwijt aan familie en vrienden? Maar lijn 078 150 100, elke werkdag van 8u tot 20u. misschien heb je er ook nood aan om je ervaringen en zorgen te delen met andere ouders die zich in dezelfde situatie bevinden. Of met mensen die heel wat expertise en ervaring hebben, en jou op die manier gerichter advies kunnen geven. Een Leestip! aantal organisaties op een rijtje: “Het ABC van baby tot kleuter” is dé encyclopedie

Kind en Gezin Bij je regioverpleegkundige van Kind en Gezin kan je de huilzorgen aankaarten. Een regioverpleegkundige van Kind en Gezin heeft heel wat expertise rond deze materie, en zal klaar staan met een handvol tips om het huilen aan te pakken. Samen met jou wordt gezocht naar de aanpak die voor jou, je partner en de baby het beste werkt.

van Kind en Gezin. In dit boekje vind je informatie rond voeding, slaap, ontwikkeling, huilen, veiligheid, en zoveel meer! Deze brochure krijg je gratis tijdens het kraambezoek, of het eerste huisbezoek. Je kan de brochure ook aankopen in elke Standaard Boekhandel.

Wegwijzer Leestip! Lees ook de brochure “Als troosten niet helpt”, een boekje met de adviezen van Kind en Gezin rond huilen en huilbaby’s. Bij de brochure krijg je een “huilkaart”, die je na invullen kan voorleggen aan de arts of verpleegkundige. De brochure kan je gratis aanvragen op de website www.kindengezin.be

Mammacafé

Een baby die zich weinig tevreden toont en vaak huilt, kan je doen twijfelen aan de voeding die je hem geeft, of de voedingstechniek die je gebruikt. Ook als je borstvoeding geeft kunnen vragen opduiken, want misschien loopt ook dit niet altijd even vlot. Heb ik wel voldoende moedermelk? Hoe zit het met de kwaliteit van deze melk? Misschien

leg ik de baby niet goed aan? Met alle vragen en twijfels over borstvoeding kan je terecht bij Mammacafé. Mammacafé organiseert in Vlaanderen en Brussel gratis moedergroepen. Borstvoeding is er een aandachtspunt, maar de gespreksthema’s zijn vaak gevarieerd. Je kan er terecht voor een gezellige babbel met moeders uit je buurt. Vast en zeker vind je er een ouder die hetzelfde meemaakt als jij, of staat een begeleider klaar met advies.

Surftip! Ga eens een kijkje nemen op www.mammacafe.be en blader door allerlei borstvoedingsweetjes, bekijk hun kalender en controleer of er in jouw regio ook een mammacafé plaatsvindt.

47

48

Wegwijzer Vlaamse Vereniging voor Ouders van Couveusekinderen (VVOC)

De Vertrouwenscentra Kindermishandeling

Verbleef de baby na de geboorte langere tijd op de neonatale afdeling, en vrees je dat zijn huilen misschien daarmee te maken heeft? Een gesprek met een medewerker van de Vereniging voor Ouders van Couveusekinderen kan een extra steun voor jou betekenen.

Door het vele huilen van de baby kan je je zo machteloos gaan voelen, dat je ten einde raad bent en kwaad wordt op je baby. De stap die na boosheid komt is geweld, in al haar verschillende vormen. Misschien heb je al eens geroepen tegen de baby? Eens aan de wieg geschud, of de baby zelf flink door elkaar geschud? Een gebaar dat ‘onschuldig’ lijkt, kan voor de broze baby ernstige medische gevolgen hebben. De letsels die toegediend worden door het schudden van een baby zijn vaak voor het leven.

Surftip! Op www.vvoc.be vind je informatie over couveusekinderen, nuttige adressen en een overzicht van verschillende boeken en tijdschriften. Je vindt er ook de contactgegevens van een medewerker die je advies kan verlenen.

Boosheid moet daarom altijd onmiddellijk afgeremd worden. Merk je dat je boos wordt op de baby? Neem dan onmiddellijk de telefoon in je handen en bel iemand: je partner, vrienden

Wegwijzer of familie, huisarts of regioverpleegkundige van Kind en Gezin. Als je niet kan bellen, sluit je dan onmiddellijk af van het gehuil: leg je baby veilig in de wieg, en neem even de tijd om in stilte op adem te komen. Als dit verhaal herkenbaar is voor jou, raden wij je aan in alle vertrouwen met een medewerker van het Vertrouwenscentrum te spreken. Als je dat wil kan je anoniem blijven. Vertel over je boosheid, en de enge gevoelens die daarmee gepaard gaan. Een luisterend oor, en een ondersteunend gesprek met iemand die je niet veroordeelt omdat je deze gevoelens van kwaadheid hebt, kan voor jou al een enorme steun zijn. Zij kunnen je ook helpen om in de toekomst boze gevoelens ten opzichte van de baby te kanaliseren in veilige banen om zo te vermijden dat deze gevoelens ooit tot boze daden zouden leiden.

Vertrouwenscentrum Kindermishandeling Oost-Vlaanderen Tel.: 09 216 73 30 E-mail: [email protected] Vertrouwenscentrum Kindermishandeling West-Vlaanderen Tel.: 0800 970 79 of 050 34 57 57 (centraal secretariaat) E-mail: [email protected] Vertrouwenscentrum Kindermishandeling Antwerpen Tel.: 03 230 41 90 E-mail: [email protected]

49

Wegwijzer Surftip! Adressen van de verschillende Vertrouwenscentra vind je op de website www.kindermishandeling.org

Vertrouwenscentrum Kindermishandeling Brussel Tel.: 02 477 60 60 E-mail: [email protected] Vertrouwenscentrum Kindermishandeling Vlaams-Brabant Tel.: 016 30 17 30 E-mail: [email protected] Vertrouwenscentrum Kindermishandeling Limburg

50

Tel.: 011 27 46 72 E-mail: [email protected]

Wegwijzer

Trefpunt Zelfhulp vzw

Tele-Onthaal

Het gehuil van de baby kan het gevolg zijn van een medische aandoening, waaraan op korte termijn weinig of niets kan verholpen worden. Misschien kom je dan wel graag in contact met ouders die in dezelfde situatie zitten als jou, met een baby die aan dezelfde ziekte lijdt. Om te informeren of een dergelijke vereniging bestaat en waar je hen kan bereiken kan je contact opnemen met Trefpunt Zelfhulp vzw, op het telefoonnummer 016 23 65 07 of via www.zelfhulp.be.

Het kan wel eens gebeuren dat je echt het gevoel hebt het niet meer aan te kunnen: de baby blijft ontroostbaar doorhuilen, je voelt je hulpeloos en hebt het gevoel gek te worden! Op dat moment, terwijl je het net zo dringend nodig hebt, is er niemand te bereiken. Dan kan je naar Tele-Onthaal bellen. Medewerkers van Tele-Onthaal zijn 24 uur op 24 uur, 7 dagen op 7 bereikbaar. Je hoeft er niet te vertellen wie je bent, maar je kan vrijuit en in vertrouwen over je zorgen vertellen. Je kan rekenen op ondersteuning van opgeleide vrijwilligers. Je kan hen bereiken op het nummer 106.

Surftip! Een lijst van meer dan 1000 zelfhulpgroepen in Vlaanderen vind je op de website www.zelfhulp.be Naast een overzicht van zelfhulpgroepen, internetgroepen en startende groepen per problematiek, vind je er ook een kalender met boeiende activiteiten.

Surftip! Je kan ook online praten met een medewerker van Tele-Onthaal. Ook dit gesprek kan anoniem. Surf naar www.tele-onthaal.be voor meer informatie.

51

Wegwijzer Reddie Teddy – De kinderzorgservice van de Socialistische Mutualiteiten De socialistische mutualiteiten hebben een netwerk van diensten uitgebouwd ter ondersteuning van gezinnen met jonge kinderen. Misschien wil je er graag eens tussen uit met je partner? De babysitdiensten van Reddie Teddy staan voor je klaar. Misschien is je baby ziek, maar vind je moeilijk een oppas? Reddie Teddy beschikt in verschillende regio’s over thuisoppasdiensten voor zieke kinderen. Ook in de verschillende consultatiebureaus kan je terecht met je vragen.

52

Vraag in je regio naar de verschillende mogelijkheden: Reddie Teddy Antwerpen Sint-Bernardsesteenweg 200 - 2020 Antwerpen Nieuwe Beggaardenstraat 41 - 2800 Mechelen de Merodelei 19 - 2300 Turnhout Tel.: 0800 92 396 E-mail: [email protected] «De Voorzorg» Limburg Capucienenstraat 10 - 3500 Hasselt Tel.: 011 85 06 42 E-mail: [email protected]

Wegwijzer Reddie Teddy West-Vlaanderen Pres. Kennedypark 2 8500 Kortrijk Tel.: 056 52 87 77 E-mail: [email protected] SVV - Kind en Gezondheid Zuidstraat 120 1000 Brussel Tel.: 02 546 14 03 E-mail : [email protected]

Surftip! Doorblader het ruime aanbod aan diensten en voordelen in jouw regio op www.reddieteddy.be Je vindt er ook het regionieuws, waarbij regelmatig nieuwe activiteiten in de kijker worden gezet. Ga tijdens je bezoek aan de website ook eens een kijkje nemen bij de Webnanny. Lees vragen van ouders in verschillende leeftijdscategorieën (0-18 jaar), over verschillende thema’s. Vind je niet wat je zoekt? Stel zelf je vraag, en krijg kosteloos advies! Meer informatie op www.webnanny.be

Reddie Teddy Oost-Vlaanderen Tramstraat 69 9052 Gent Tel.: 09 333 57 00 E-mail: [email protected]

53

Bronnen Kind en Gezin (2005). Als troosten niet helpt… Huilbaby’s. Kind en Gezin (2006). Wetenschappelijk dossier huilen. Kind en Gezin (2005). Het ABC van baby tot kleuter. NIZW. Als een baby huilt… Over het ‘gewone’ huilen van een baby. Kind en Gezin - www.kindengezin.be

Redactie: Julie Minnaert Lay-out: Griet Landuyt, Viscom Grafische Vormgeving Verantwoordelijke uitgever: Sarah Willockx, directeur departement gezondheid en welzijn, NVSM, Sint-Jansstraat 32 , 1000 Brussel

54

2009/1965D/4