Rotterdam , september 2015.
Tien jaar zomerschool : 2006-2015 (zie ook www.zomerschool.com voor de foto’s) We beleven dit jaar de 10e en tevens laatste versie van Zomerschool in zijn huidige vorm. Het idee was ooit dat het waardevol zou zijn in de grote vakantie een groep kinderen een aantal ervaringen mee te geven die verband houden met de lesinhouden op school maar die we in de praktijk zouden gaan bekijken en ervaren. Daarin moesten kunst, wetenschap en techniek, natuur, geschiedenis en sport natuurlijk een plek vinden. We wijken daarmee af van de later opgezette vakantie-scholen, waar met de eigen leerlingen gekeken wordt wat er extra kan worden gedaan aan het taal-, spelling- en rekenniveau van de kinderen.
De laatste groep in 2015.
Door die andere opzet wijken we in nog een opzicht af. De leerlingen van Zomerschool behoeven niet uitsluitend leerlingen te zijn van de organiserende school maar ook leerlingen daarbuiten waren van harte welkom. Verder is Zomerschool alle jaren een project geweest van en door vrijwilligers, die ruim van tevoren hun vakantie blokten en hun medewerking toezegden. De kinderen werden, door de samenwerking met het voortgezet onderwijs, gezocht in de leeftijdsgroep van 10 t/m 13 jaar. We hebben 247 keer voor een kind een zomerschoolweek georganiseerd en het ging daarbij om 203 unieke kinderen. Sommigen hebben dus vaker meegedaan. Ook het laatste jaar is dat weer zo. Van de 26 kinderen zijn er 20 nieuw en 6 hebben al eerder meegedaan. In het eerste jaar was Zomerschool een onbekend fenomeen. “Wie gaat en nu in de vakantie naar school , je bent gek joh” was een veelgehoorde reactie toen. De eerste editie was dan ook niet volgeboekt met 16 kinderen. Later hebben we nog één keer overwogen de week af te gelasten vanwege een te gering aantal aanmeldingen, maar die kwamen dat jaar gewoon op het laatste moment binnen op de laptop. De andere jaren waren we vooraf al vrij zeker van een (soms over-) complete groep van 25 kinderen, vaak met een wachtlijst tot gevolg. De beperking tot dat aantal heeft alles te maken met de beschikbare financiën, die veelal door sponsoring bijeen gebracht werden en de geringe hoogte van de ouderbijdrage. De ouderbijdrage hebben we altijd heel laag gehouden omdat we wilden dat dat geen belemmering voor deelname zou zijn. De motivatie om mee te doen moest altijd doorslaggevend zijn. In 10 jaar hebben we heel wat locaties aangedaan, die een educatief karakter hadden en tegelijk leuk waren om te bezoeken. Voor de kinderen waren, voorafgaand aan de week, de sportactiviteiten het meest aansprekende deel van het programma. We waren in Outdoor Valley om te tokkelen, vlotten te bouwen, te kanoën, boog te schieten. We beklommen de steile wand in Outdoor Valley, waren actief in het boomklimparcours in het Kralingse Bos. Ook werd paard gereden bij manege Diks in Hillegersberg, leerden de kinderen windsurfen bij de Brouwersdam en gingen we skiën in Zoetermeer. Kunst en cultuur ontbraken ook niet in het programma. We maakten foto’s met supercamera’s waar beroepsfotografen van opkeken o.l.v. Jan Engel , Tim Königs en Hester Blankestein, maakten graffiti art met Michael, waren een aantal keren in de weer met mozaïek maken o.l.v Melanie Kutzke en haar zus (nog te zien in de
hal van een flat in Katendrecht) . De kinderen kregen djembé- en accordeonles, maakten de muziekworkshops mee van Elly Bezemer en Joseph Bowie, maakten sieraden met Petra de Reus, kregen een exclusieve rondleiding op het ss Rotterdam en in stadion de Kuip (is ook cultuur toch?) , dansten met Jacqueline de Witte en schreven rap-teksten met diverse muzikanten. Ook waren we creatief bezig met afvalplastic, maakten linosnedes in 2 kleuren, schilderijen met Denise Kruithof en werden door Museum Meermanno ingewijd in de kunst van het middeleeuwse schrijven van boeken. En dan wetenschap en techniek, vooraf niet zo aansprekend maar als je ermee in aanraking komt vaak erg leuk. We bouwden hoovercrafts, waarvan de modellen in Amerika werden besteld en deden daarmee wedstrijden in het water en op de gladde vloer van de speelzaal. De kracht van lucht werd ook duidelijk gemaakt in het programma van Liesbeth Dusink, we gingen aan de slag met zonne-energie, waren op de TU Delft om o.a. een grote bamboe pyramide te maken, bezochten een gemaal in dit waterrijke land en de Maaslandkering. De Oosterscheldedam ontbrak ook niet met een bezoek aan Neeltje Jans. Ook kregen we een rondleiding op het schip de Pride of Rotterdam, dompelden ons onder in de ruimtevaart bij ESA in Noordwijk en bezochten het lab en de productieruimte van onze buurman Provimi. En op het Einsteinlyceum maakten we vuurwerk, haargel, zeep, gingen we uilenballen ontleden en inktvissen en werden we ingewijd in microscopie. In het Boerhaave museum werd iets van de geschiedenis van de wetenschap duidelijk gemaakt. En de spaghettibruggen van onze Albeda-collega Arianne waren sterker dan verwacht. Ook de natuur-beleving werd niet vergeten. We waren een aantal keren te gast bij Diergaarde Blijdorp, waarbij de privé-les van oud-directeur Ton Dorresteijn onmiddellijk in het geheugen bovenkomt met zijn pleidooi voor de instandhouding van dierentuinen, omdat die plekken wel eens de toekomst kunnen bepalen van een aantal bedreigde dieren, dat alleen daar nog maar jongen krijgt via uitgekiende fok-programma’s. En de rondleiding achter de schermen van het oceanium natuurlijk. En verder waren we in Stellendam bij de natuurschool, waar heel veel kinderen hebben leren omgaan met krabben en heel wat angsten hebben leren overwinnen. Peter van Blerck liet ons ervaren dat een uil vliegend echt geen geluid maakt. Hij was met zijn roofvogels 2 keer te gast in de hal van het Einstein Lyceum. Eén groep ontdekte, na een les op het Einstein, dat de angst voor slangen en leguanen vaak overdreven is. Ook een bezoek aan de
Biesbosch stond een keer op het programma, evenals de Hortus Botanicus in Leiden. Gedenkwaardig was ook dat het Natuurhistorisch Museum in Rotterdam een dag zijn deuren sloot en onze groep als enige gast ontving. Daardoor was een speurtocht tot in de kelders van het museum mogelijk. De deuren van Schmidt Zeevis werden geopend om de kinderen de verwerking van de aangevoerde vis te laten meemaken. Geschiedenis stond dit laatste jaar wel prominent op het programma. We bezochten de tentoonstelling De Aanval in Heijplaat over het bombardement op Rotterdam in 1940 en gingen een dag later naar het Anne Frankhuis in Amsterdam. Eerder waren we in het Rijksmuseum voor Oudheden in Leiden en in Delft op bezoek in de Nieuwe Kerk en het Prinsenhof. Ook Slot Loevestein werd door Zomerschool bezocht en scheepswerf De Delft in Delfshaven. Het spel werd een vast begrip tijdens zomerschool. Olaf was daar steeds de bedenker van. We begonnen met een gps spel in Katendrecht, maar dat bleek iets te ingewikkeld. In de latere spellen moest steeds door middel van opdrachten een code worden gekraakt en de schat worden gevonden. Een moord oplossen hoorde daar ook een keer bij. En dankzij de Lotusvereniging maakte ons slachtoffer een overtuigend “dode” indruk, zozeer zelfs dat daar later nog heel wat gesprekken over gevoerd zijn. Maar uiteindelijk kon de dader worden ingerekend, juffrouw Marloes natuurlijk. Onderweg zijn met een groep kinderen en vrijwilligers? Dan hoort onderweg ergens eten er ook bij. We hebben er al die jaren voor gekozen dat zo gevarieerd en gezond mogelijk te doen. De patat was dus een zeldzaamheid. Memorabele lunches waren die in herberg De Mol in Delft, bij Courzand in Heijplaat maar ook de broodjes van de diverse cateraars moeten genoemd worden. En de 2 maaltijden , die de kinderen onder leiding van Ivone do Nascimento Ramos op school en o.l.v Fabian maakten bij Z&M op het Deliplein, een waar pastafestijn. De vrijwilligers tijdens de weken Zomerschool gedurende die jaren waren Simone Ebben, Martine Geers, Marloes Donker, Karin Kreeft, Saskia Westerink, Sanne Versnel, Xamorah Colijn, Jacqueline de Witte, Olaf TSchroots, Enrico de Wolf, Ngor Tang, Ida van der Linde, Hans Saris, Ingrid Rutjes, Dikkie van Klooster en Jan Donker. En ook Arianne van het Albeda college (zij gaf in ons
gebouw taalles aan allochtone ouders) deed onmiddellijk mee om de 1e editie mogelijk te maken. Hoofdsponsoren waren Woonstad Rotterdam en de scholengroep Nieuw - Zuid (waaronder het Einstein Lyceum). Verder ontvingen we bijdragen van Provimi BV. (onderdeel van Cargill), advocatenkantoor Saris, stichting Vrienden van de Schalm, Z&M delicatessen en de toenmalige afdeling JOS van de gemeente Rotterdam. De website werd 10 jaar geleden kosteloos ontworpen en al die tijd onderhouden door Ruud van Leeuwen. We kwamen 13 jaar geleden met hem in contact via de toenmalige Fortis-Foundation. Door zijn website werd zomerschool een fenomeen waar iedereen van op de hoogte kon zijn en werden onlineaanmeldingen mogelijk. Daardoor werd zomerschool ieder jaar bezocht door kinderen van meerdere scholen, in het “record”jaar waren de kinderen maar liefst afkomstig van 15 scholen voor basis- en voortgezet onderwijs, variërend van speciaal onderwijs tot VWO. De website met alle foto’s is nog te bezoeken tot voorjaar 2017. De domeinnaam blijft nog 10 jaar staan op naam van de heren G. Millekamp en J. Donker. Wie binnen het team van obs De Schalm of het Einstein Lyceum ideeën heeft iets dergelijks te gaan ondernemen, kan bij ons voor de domeinnaam www.zomerschool.com terecht. We waren de eerste zomerschool en daardoor hebben we nooit toevoegingen nodig gehad. Stichting Boor is dank verschuldigd voor het verlenen van onderdak, maar veel meer nog voor het nemen van verantwoordelijkheid in de vakantie voor leerlingen van andere besturen. We werden overal naartoe gebracht, het eerste jaar met busjes van taxibedrijf St.Job. Maar een speciale vermelding verdient Snelle Vliet, met name Jeffrey de Lizer. Negen jaar heeft hij met ons meegedacht, de ritten uitgestippeld en waar mogelijk een grotere bus geleverd dan besteld. En altijd troffen we vriendelijke chauffeurs, zelfs als we Amsterdam NIET uit kwamen en daardoor te laat thuis arriveerden. We werden altijd veilig en correct gebracht en gehaald.
Als een locatie dichtbij op de noordoever van de Maas te vinden was (Schmidt Zeevis of het Natuurhistorisch Museum bijv) namen we de watertaxi. De kinderen vonden die 5 minuten altijd prachtig. Wat er mis ging? Gelukkig heel weinig. Eén keer stonden we voor een dichte deur, waardoor de geplande kookles niet doorging. Maar daar was al een beetje rekening mee gehouden, dus het alternatief lag klaar. Verder hebben we een keer een bril gedeeltelijk vergoed, die tijdens een activiteit kapot ging. En een jongen bleek na de skiles een beenwond te hebben, die moest worden gehecht. Hij was tegen de boarding gegleden en had niet gemerkt dat zijn scheenbeen door die botsing verwond was. Het was een voorrecht al die jaren Zomerschool te mogen organiseren. Dank daarvoor in de eerste plaats aan alle vrijwilligers, waarvan de meesten vijf of meer edities mogelijk maakten, sommigen zelfs alle tien. Dank is ook verschuldigd aan alle sponsoren van het project, dankzij wie we in 10 jaar tijd iets meer dan € 60.000,- hebben mogen uitgeven. Dank ook aan alle aanbieders van programma-onderdelen. Zelden waren de afspraken met hen standaard, vaak pasten zij zich aan om in ons tijdschema te passen of werd het programma zelf aan onze verwachtingen aangepast. En tot slot dank aan alle bedrijven, stichtingen en waterschappen, die vaak bereid waren iets te doen voor Zomerschool, wat niet tot hun gewone dienstenpakket behoorde. Kortom, iedereen dacht mee en deed mee omdat ook bij hen de uitdagende opzet werd herkend. Nu na 10 jaar is het tijd voor nieuwe initiatieven. Ik hoop dat veel kinderen, nu jong volwassenen , dankzij Zomerschool ervaringen hebben opgedaan, die hen mogelijk op een idee voor de invulling van hun toekomst heeft gebracht. We hopen dat iedere deelnemer er in ieder geval met plezier op kan terug kijken.
Met zomerse groeten, Namens alle vrijwilligers, Jan Donker
