Thuiszorg 2.0 Verpleegkundige Ellen Wolterink gebruikt Google Glass

DE ZORG LEDENMAGAZINE VAN STICHTING IZZ

Nummer 2 | December 2014

de Collec tieve I Z Zorgv erzeke Z r 2015: r in uime k g e us voor e scherp en e prijs Lees m ee pagina r op 17

Thuiszorg 2.0 Verpleegkundige Ellen Wolterink gebruikt Google Glass

Mooi Mens 2014 is Lisa Tarmidi!

4

85% zorgmedewerkers heeft fysieke klachten

12

1 januari 2015: zorg op de schop

18

INHOUD

6 6

14 Google Glass

En verder

Thuiszorgmedewerkster Ellen Wolterink levert met Google Glass nog betere zorg. “Vanuit het ziekenhuis kijkt de specialist live mee.”

4 9 12

10 Zorg in je DNA

Soms wordt de liefde voor de zorg met de paplepel ingegoten. Bijvoorbeeld bij Anita, die in haar moeders voetsporen treedt.

16 17 18

14 Zelfsturend werken

10

In de zorg moet iedereen eraan geloven. Zelfsturend werken. Specialist Astrid Vermeer legt uit wat het is. “Als zorgmedewerker kun je je creativiteit beter kwijt.”

21 22

Kort nieuws: Lisa Tarmidi is Mooi Mens 2014 Student in de zorg Stichting IZZ en Erasmus Universiteit onderzoeken gezond werken in de zorg Hoe zuinig ben jij met zorg? Doe de test! Onderhandelingsresultaat collectieve IZZ Zorgverzekering 2015 Langdurige zorg op de schop: “Kwetsbare mensen hebben te weinig houvast” Dit is de zorg Nieuws van IZZ Zorgverzekeraar

22 Zorg wanneer u dat wilt

Werken in de zorg kan hectisch zijn. Als zorgmedewerkers dan zelf zorg nodig hebben, willen ze die wanneer hen dat uitkomt. IZZ Zorgverzekeraar biedt daarom in 2015 een aantal nieuwe e-health toepassingen.

Colofon de Zorg verschijnt drie keer per jaar voor leden van Stichting IZZ. Het volgende nummer van de Zorg verschijnt in maart 2015.

2

DE ZORG 2 | 2014

Redactie Mirella Bulsink, Pieter van de Winckel en Bastiaan Schoel (Stichting IZZ), Ed Coumans, Chris van der Hulst, Remco Koenders, Petra Kruijt, Wies Peters, Dirk van Sambeeck, Esther Schoenmakers Fotografie Getty Images/Onoky, Hollandse Hoogte/Frank Muller, Istockphoto, Fotomeisel, Bart Nijs Fotografie, Norbert Voskens, De Verbeelding Illustraties: Roel Seidell Concept en realisatie gloedcommuni­catie, Nijmegen Vormgeving Wunderbar, Nijmegen Druk Enveloprint, Dinxperlo

Verhuisd? Wanneer u uw nieuwe adres aan de gemeente doorgeeft, ontvangen wij de wijziging automatisch. Verhuizing naar het buitenland moet u aan IZZ Zorgverzekeraar melden. Dat doet u met het wijzigings­formulier op www.izz.nl.

Aan de inhoud van deze uitgave ­kunnen geen rechten en verantwoordelijkheden worden ontleend. Gehele of gedeeltelijke overname van artikelen of illustraties kan alleen na schriftelijke toestemming van de redactie. Redactieadres Redactie de Zorg, Amersfoortseweg 15h, 7313 AB Apeldoorn Mailadres: [email protected] Wilt u de Zorg niet meer ont­vangen, stuur dan alstublieft een berichtje naar het redactieadres.

Leesproblemen? Voor mensen met ­leesproblemen verschijnt de Zorg ook op Daisy cd-rom. Bel voor deze gratis ­service ­rechtstreeks met Dedicon in Grave 0486 - 48 64 86.

“Dankzij uw goede ideëen kan Stichting IZZ haar werk als belangenbehartiger goed doen”

Denkt u mee? Als community manager van Stichting IZZ ga ik graag het gesprek aan met de leden van ons collectief. Zo ook onlangs tijdens de Inspiratiedag voor de Zorg die wij organiseerden. Deze speciale ledendag stond in het teken van nieuwe ontwikkelingen in de zorg. Zorgmedewerkers uit alle branches kwamen naar Hilversum om kennis te maken met de laatste innovaties en om inspirerende workshops te volgen. Een dag vol nieuwe inzichten, ontmoetingen en waardevolle gesprekken. Ook voor ons; dankzij uw goede ideeën kan Stichting IZZ haar werk als belangenbehartiger voor haar leden goed doen. Want laat één ding duidelijk zijn: alleen met uw hulp en inbreng kan Stichting IZZ zorgen voor een IZZ Zorgverzekering die aansluit op de behoefte van zorgmedewerkers en

het werken in de zorg. Daarom nodig ik u graag uit mee te denken over hoe we samen een bijdrage kunnen leveren aan úw gezondheid én die van uw collegazorgmedewerkers. Dat kan bijvoorbeeld via ons ledenpanel of op onze nieuwe interactieve website. Ga naar www.stichtingizz.nl/ledenpanel voor meer informatie over het ledenpanel of om u aan te melden. Benieuwd naar wat Stichting IZZ al voor u bereikt heeft? Op pagina 17 van dit magazine leest u alles over uw IZZ Zorgverzekering in 2015. Bijvoorbeeld over de scherpe premie die we voor u hebben onderhandeld. Pieter van de Winckel Community manager Stichting IZZ

DE ZORG 2 | 2014

3

KOR T N IE U W S

MOOI MENS

Dit is ze!

Gezocht ...

Mooi Mens 2014: Lisa Tarmidi LEDENRAAD

Word lid van de ledenraad van Coöperatie VGZ Stichting IZZ is opdrachtgever van dé zorgverzekering voor de zorg: de IZZ Zorgverzekering. Namens onze leden maken wij daartoe afspraken over de inhoud, premie en service van de IZZ Zorgverzekering. Voor de uitvoering van de IZZ Zorgverzekering werken wij samen met Coöperatie VGZ. Kenmerkend voor een coöperatie is dat de verzekerden centraal staan. Bij Coöperatie VGZ worden hun belangen behartigd door een ledenraad. Voor de ledenraad van Coöperatie VGZ zijn wij op zoek naar betrokken IZZ-verzekerden die vanaf 1 januari 2016 aan de ledenraad willen deelnemen. Een lid wordt gekozen voor een periode van vier jaar. Interesse? Bent u 18 jaar of ouder en hebt u interesse om plaats te nemen in de ledenraad van Coöperatie VGZ? Dan kunt u zich tot 31 januari 2015 beschikbaar stellen. Neem contact op met Kyra Niessing, via e-mail: [email protected].

Psychologe Lisa Tarmidi is Mooi Mens 2014. Haar initiatief de Lifestyle Store is een prachtig verlengstuk van de basiszorg en werd door de vakjury het meest gewaardeerd. Tijdens een feestelijke show werd zij 8 november door Anita Witzier in het zonnetje gezet. Lisa helpt met de Lifestyle Store jonge mensen met een psychiatrische, kwetsbare achtergrond te re-integreren in de maat­ schappij. Het onder begeleiding werken in de kapsalon geeft ze weer zelfvertrouwen en draagkracht. Kijk voor meer informatie over Lisa, de publieksprijswinnaar en alle andere aangemelde mooie zorgmedewerkers op www.mooimensverkiezing.nl

4

DE ZORG 2 | 2014

Vertegenwoordigt verzekerden naar het bestuur van Coöperatie VGZ

Onderhandelt namens werknemers en werkgevers in de zorg over de zorgverzekering

Coöperatie van verschillende zorgverzekeraars

Uitvoerder van de IZZ-Zorgverzekering

OPLEIDING

... heel veel hbo-verpleegkundigen Er zijn te weinig hbo-verpleegkundigen in Nederland. Dat stelt patiëntenfederatie NPCF. Dit tekort wordt veroorzaakt door de hervorming van de langdurige zorg. Nu mogen alleen nog verpleegkundigen met een hbo-opleidingsniveau zorg voorschrijven. Het aantal schiet tekort doordat na de hervorming van de langdurige zorg alleen een verpleegkundige met dit opleidingsniveau mag indiceren. De NPCF dringt erop aan dat het kabinet meer regie voert over de transitie en stelt voor dat er een autoriteit gelanceerd wordt die de regie over de transitie gaat voeren.

BOEKENTIP

Achter het bedgordijn

AGENDA

12

december De zorg is mensenwerk. Met veel mooie momenten, aangrijpende verhalen en grappige incidenten. Sandra Kleefstra, verpleegkundige op de longafdeling, bundelde dit soort verhalen in haar boek Achter het bedgordijn. Er komen verschillende onderwerpen aan bod, zoals bijzondere patiënten, de nachtdienst en pikante praatjes. De situaties die Sandra omschrijft zijn leuk, grappig en vaak herkenbaar voor mensen die in de zorg werken. Achter het bedgordijn, Sandra Kleefstra, € 12,95.

Vakbijeenkomst van V&VN

Als verpleegkundige en verzorgende hebt u te maken met de naasten van cliënten. Vaak is dat contact waardevol en productief, maar soms valt het tegen. Dan kan het moeilijk zijn om te gaan met hun eisen of onredelijke opmerkingen over uw werk. Hoe gaat u het beste om met deze situaties? En wat zegt de wet: wat bepaalt de professional en wat bepaalt de familie? Hoe komt het dat familie soms zo dwingend of onredelijk is? Hoe sluit u aan bij gezinscultuur?

Antwoord op deze en meer vragen krijgt u tijdens de vakbijeenkomst van V&VN op 12 december in Rotterdam. Tijdens deze middag kunt u ook eigen ervaringen en kennis op dit gebied delen met collega’s. ­ Kijk voor meer informatie en inschrijven op www.academie.venvn.nl.

DE ZORG 2 | 2014

5

ZORGSUCCES

De handen vrij om zorg te verlenen, overleggen met een collega op afstand én tegelijkertijd het dossier van de patiënt bijwerken. Dat kan, ontdekten thuiszorgorganisatie Careaz en Streekziekenhuis Koningin Beatrix (SKB) in Winterswijk. Een experiment met Google Glass in de wondzorg leidde tot inzichten, besparingen én veel werkplezier.

6

DE ZORG 2 | 2014

Google Glass: Het ziekenhuis aan huis De hervorming van de langdurige zorg doet de vraag naar thuiszorg explosief stijgen. Dan is het wel belangrijk om bij de cliënt thuis de juiste expertise op het juiste moment beschikbaar te hebben. De inzet van e-health kan daarvoor zorgen. E-health is alle technologie ter ondersteuning of verbetering van de zorg en de gezondheid van patiënten. Denk aan app’s die diabetespatiënten waarschuwen wanneer het weer tijd is voor een insuline-injectie, educatieve online games voor mantelzorgers of een heupprothese uit de 3D-printer.

“Via Google Glass kun je meekijken en advies geven” Zorgorganisatie Careaz is een van de voorlopers op dit gebied. Een jaar geleden startten verpleegkundigen daar bijvoorbeeld met zorg op afstand via tablets. De nieuwste gadget die wordt toegepast, is officieel nog niet eens te koop in Nederland: de Google Glass. Deze innovatieve bril wordt inmiddels met succes ingezet door verpleegkundigen van Careaz.

Buitenkans Google Glass is een bril met een ingebouwde computer. Die kan geluid afspelen en videobeelden tonen in een deel van het gezichtsveld van de gebruiker. Ook kunnen er foto’s, video’s

en stemopnamen mee gemaakt worden. Een fantastisch hulpmiddel voor de zorgsector, dacht innovatiemanager Hans Hoonakker van Careaz. Alleen jammer dat de technologie nog niet in Nederland verkrijgbaar was. Toen Hans de kans kreeg een Google Glass te lenen, zette hij direct een experiment op. “Technisch is het allemaal niet zo ingewikkeld. Je zet de bril op en met de ingebouwde camera en spraakverbinding leg je contact met anderen. Ik was vooral benieuwd of zo’n instrument zou werken in een zorgomgeving. En of medewerkers zoiets zouden zien zitten.” Senior verpleegkundige Ellen Wolterink van het Mobiel Verpleegkundig Team van Careaz was meteen enthousiast. “Dit was een buitenkans om te laten zien dat de thuiszorg met de tijd meegaat. En bijzonder ook: de Google Glass was nog nooit op deze manier ingezet. Ik zag het wel zitten.”

Voor het experiment werkte Careaz samen met het Streekziekenhuis Koningin Beatrix (SKB). Als Ellen bij de patiënt thuis was droeg ze de bril en was zo in staat ter plaatse de afdeling wondzorg van het SKB om advies te vragen. Wondzorgcoördinator Wendy Roelofsen van het SKB volgde via het beeldscherm op haar werkplek de wondverzorging door Ellen. Zo kon zij haar eenvoudig bijstaan. Wendy is enthousiast over deze bijzondere samenwerking. “We zijn bij SKB sowieso al met digitalisering bezig, onder meer met teledermatologie en een wondzorg-app. Dit project is een mooie aanvulling daarop. De bril brengt je dicht bij elkaar, je kunt advies geven, meekijken en luisteren.”

Kijk je even mee? Het werken met de bril had Ellen zo onder de knie. “Met je vinger scroll je

>

Google Glass in de zorg In de zorg zijn oplossingen die leidden tot verbeteringen, besparingen én werkplezier veel gezocht. Is de Google Glass de heilige graal? Onder andere Lucien Engelen, directeur van het Radboud REshape Innovation Center en Philips zochten het uit en vonden onder andere de volgende toepassingen:

• Consultatie op afstand • Handsfree gegevens van een patiënt ophalen en bekijken • Live beelden delen met collega’s, zodat zij mee kunnen praten zonder fysiek aanwezig te zijn • Foto’s en video’s maken voor verslaglegging en documentatie • Het vertonen van een protocol op het brillenglas tijdens con- sultaties.

DE ZORG 2 | 2014

7

langs de pootjes naar verschillende functies. De bril reageert ook op gesproken commando’s. Zo kun je filmen, foto’s maken en overleggen, terwijl je gewoon je handen vrijhoudt om de zorg te verlenen.” Wendy zag vanaf haar werkplek daardoor precies wat Ellen ook zag. “Het is even wennen dat je de situatie door andermans ogen bekijkt. Maar tegelijkertijd levert het veel voordeel op doordat je de patiënt in zijn thuissituatie ziet. Het kan voor de zorg uitmaken of iemand bijvoorbeeld een hoog of een laag bed heeft. Daar kun je dan op inspelen.”

“Het is even wennen door ‘andermans ogen’ te kijken”

Ook voor de patiënt heeft het werken met de Google Glass voordelen. Ellen: “We leveren kwalitatief dezelfde zorg, maar dan deels op afstand. Voor de patiënt kan het belastend zijn als er vier personen rond zijn bed staan om mee te kijken. Met de bril hoeft dat niet meer.” Bovendien hoeven ze minder vaak naar de poli, vult Wendy aan. “Het polibezoek van patiënten die minder mobiel zijn of langdurig zorg nodig hebben, kunnen we soms tot de helft terugbrengen. De zorg wordt minder belastend en levert bovendien een flinke besparing op.”

Werken met de nieuwste snufjes Google Glass krijgt als het aan Careaz ligt een vaste plek in de gereedschapskoffer van meer thuiszorgmedewer-

8

DE ZORG 2 | 2014

kers. De komende tijd wordt daarom het aantal patiënten dat systematisch wondzorg krijgt via de bijzondere bril, uitgebreid. Want de voordelen zijn duidelijk. De thuiszorgmedewerker heeft haar handen vrij om de patiënt te verzorgen, terwijl er toch beeld en geluid gedeeld kan worden. Hierdoor kan expertise op afstand ingeroepen worden. De Wondpoli kan op afstand meekijken, adviseren, en zorgen voor de ‘virtuele’ aanwezigheid van een bevoegd iemand. Dit komt de kwaliteit van de thuiszorg ten goede, zonder dat de kosten stijgen. Ook kan de gespecialiseerd verpleegkundige of de wondpoli veel meer zaken beoordelen zonder dat de cliënt of de specialist hoeft te reizen. Hans stipt nog een belangrijk voordeel van de bril aan. Het werkt inspirerend. “Zodra zorgmedewerkers weten hoe het werkt, zie je dat ze heel veel nieuwe toepassingen vinden.” Ook Wendy zag direct tal van mogelijkheden met de bril. “Het ziekenhuis kan zo heel gemakkelijk instructies of lessen geven. Zo houd je op een innovatieve en gemakkelijke manier de deskundigheid op hoog niveau. En denk ook eens aan een overdracht van werk: die hoeft dan niet meer via papier, maar kun je gewoon laten zien. ”Ellen sluit zich daarbij aan. “Het vergroot onze kennis en werkplezier. Het is toch mooi als je mag werken met de nieuwste snufjes? Samen staan we zo nog beter voor de zorg aan onze patiënten.” Nieuwsgierig hoe het werken met de Google Glass er in de praktijk uitziet? Op het youtubekanaal van Careaz kunt u een filmpje terugkijken over dit project.

Google Glass is zorgsucces De toepassing van Google Glass in de thuiszorg is een van de zorgsuccessen van Stichting IZZ. Dit zijn goede initiatieven of proefprojecten in de zorg die een aantoonbare bijdrage leveren aan de gezondheid van zorgmedewerkers en/of kwaliteit van de zorg. Zo wil Stichting IZZ stimuleren dat dit soort goede ideeën ook elders in de zorg wordt toegepast.

Doe mee! De toepassing van Google Glass in de thuiszorg en alle andere zorgsuccessen van Stichting IZZ vindt u op de website www.zorgsuccessen.nl. Daar leest u bijvoorbeeld ook over de zelfsturende teams van Amstelring Thuiszorg die ervoor zorgen dat de relatie tussen cliënt en zorgmedewerker weer centraal staat. Of de Verpleegkundige Ontwikkeldagen bij Gelre Ziekenhuizen die medewerkers kunnen volgen voor meer na- en bijscholing. Hebt u zelf een mooi zorginitiatief? Meld het dan aan op www.zorgsuccessen.nl.

NIEUW IN DE ZORG

Student

Leerzame stageplaats

Nanet Bos

“Ik heb er al een paar stages op­zitten. Vorig jaar deed ik ervaring op in een verpleeghuis. Daar had ik het erg naar mijn zin. Dit jaar kwam ik via school bij de thuiszorg terecht. Een stage in de thuiszorg zou ik zelf niet zo snel kiezen, omdat je je werk veel meer moet plannen. En daar was ik niet zo goed in. Nu doe ik niet anders en heb ik er echt handigheid in gekregen. Heel leerzaam dus deze stageplaats!”

“Het leukste aan werken in de thuiszorg is dat je de cliënten echt leert kennen.”

Bij mensen thuis

“Voor mijn opleiding Verzorgende IG loop ik stage in de thuiszorg. Ik ben minder met mensen bezig dan tijdens mijn vorige stage in een verpleeghuis. Het mooie van deze stage vind ik dat ik anderen kan helpen om langer zelfstandig te wonen.“

“Het leukste aan werken in de thuiszorg vind ik dat ik bij mensen thuis kom. Als je bij de mensen over de vloer komt, leer je ze echt kennen. Niets zegt zoveel over jou als je thuis! Sommige huizen zijn bijvoorbeeld erg rommelig. Vaak zijn de bewoners dan ook behoorlijk chaotisch.”

Eerst nog een opleiding “Ik zit in het tweede jaar van mijn opleiding aan het ROC in Almelo en loop nu stage bij TSN thuiszorg. Heel leuk en leerzaam, maar ik denk er niet over om al aan het werk te gaan. Als ik klaar ben met deze opleiding wil ik verder met een opleiding tot verpleegkundige op niveau 4. Hoe meer kennis ik heb, hoe meer ik voor mijn patiënten kan doen.”

Postbode “In mijn vrijetijd bezorg ik twee dagen per week de post in Almelo. Dan kom ik ook bij mensen thuis, maar help ik ze op een andere manier.”

DE ZORG 2 | 2014

9

DE ZORG & IK

Sjannie Renswoude (links) en Aïda Bijlsma

10

DE ZORG 2 | 2014

Zorg in je DNA Soms wordt de liefde voor het vak van generatie op generatie overgedragen. Ook in de zorg zie je dit vaak: meerdere generaties die in de zorgsector werken. Sjannie Renswoude (51) werkt als praktijk­ verpleegkundige bij een huisarts. Haar dochter Aïda Bijlsma (17) is net begonnen met de opleiding hbo-verpleegkunde (hbo-v).

Aïda werd aangestoken door het enthousiasme van haar moeder. “Sinds twee jaar weet ik zeker dat ik deze opleiding wil doen. Ik heb me wel georiënteerd op andere studies, maar niets spreekt me zo aan als verpleegkunde. Tot nu toe is het ook alles wat ik hoopte. Sommige vriendinnen van de havo beginnen nu al te twijfelen of ze wel de juiste keuze hebben gemaakt. Ik ben juist alleen maar meer overtuigd geraakt van mijn keuze.” Ook Sjannies beroepskeuze werd geïnspireerd door een familielid. “Als vierjarig meisje mocht ik met mijn lievelingstante mee naar haar werk. Zij was verpleegkundige in het ziekenhuis in Den Bosch. Vanaf toen wist ik dat ik dat ook wilde. Ik ben begonnen als ziekenverzorger, eerst in een categoriaal ziekenhuis in Nijmegen en in 1986 voor het Amsterdams Kruiswerk. Ik ben daarna de opleiding hbo-v gaan doen. Ik heb allerlei functies gehad nadat ik de opleiding afronde, variërend van verpleegkundig avond- en weekendhoofd tot verpleegkundige op een gesloten opnameafdeling in de psychiatrie. Uiteindelijk ben ik aan de slag gegaan als wijkverpleegkundige. Dat heb ik tot vorig jaar gedaan.”

Meer verantwoordelijkheid “De zorg verandert continu”, zegt Aïda. “Ik heb nu al mijn eerste lessen gehad over kwaliteitszorg, iets wat dertig jaar

geleden nog nauwelijks speelde. Verpleegkundigen hebben tegenwoordig meer verantwoordelijkheid. Daar hoort bij dat je kritisch leert denken. Je werkt samen met de arts, niet ‘onder’ de arts. Als verpleegkundige moet je dus je eigen deskundigheid hebben. Dat vind ik een goede ontwikkeling.” Bij patiënten is dat nog niet altijd bekend, merkt Sjannie. “Vooral in de wijkverpleging kreeg ik te maken met vooroordelen. Terwijl er echt veel komt kijken bij dit werk. Ook in mijn huidige functie heb ik veel verantwoordelijkheden. Ik heb mijn eigen plek binnen de huisartsenpraktijk, die ik helemaal zelf inricht. Natuurlijk heb ik wel overleg met de huisarts, die eindverantwoordelijk is, maar verder doe ik alles zelf. Ik vind dat erg leuk.”

Alle kanten op Aïda weet nog niet waar ze uiteindelijk wil gaan werken. “De zorg is een breed werkveld en als verpleegkundige kun je veel kanten op. Het spreekt me aan om eerst ervaring op te doen in een ziekenhuis of in de wijkverpleging. Daarna lijkt mij de psychiatrie interessant, of de gehandicaptenzorg. Al zijn dat ook zware takken van de ver­pleegkunde. Ik hoef gelukkig nog niet direct een keuze te maken.” “Het mooie van dit vak is dat je zo wend­baar bent”, zegt Sjannie. “Met elke levensfase kun je een andere kant

op. Natuurlijk moet je jezelf als professional blijven ontwikkelen. De opleiding biedt een mooie basis die je voor de rest van je leven meeneemt, maar ik heb nog steeds maandelijks bijscholing. Dat houdt nooit op.”

“Ik vind zorgmedewerker het mooiste vak dat er is”

Omdat de zorg altijd in beweging is, is het voor Aïda moeilijk in te schatten waar ze precies terecht zal komen. “De functie die mijn moeder nu heeft, bestond nog niet toen zij de hbo-v deed. Wie weet wat er allemaal mogelijk is zodra ik ben afgestudeerd of later in mijn carrière. Ik ben in elk geval wel van plan om in de zorg te blijven werken. Uiteindelijk vind ik zorgmedewerker het mooiste vak dat er is.” Sjannie: “Daar ben ik het roerend mee eens!”

DE ZORG 2 | 2014

11

GEZOND WERKEN IN DE ZORG

Onderzoek Stichting IZZ en Erasmus Universiteit wijst uit

85% zorgmedewerkers heeft ­fysieke klachten Het werk in de zorg kan zwaar zijn, zowel fysiek als mentaal. Het zorggebruik onder zorgmedewerkers is dan ook relatief hoog. Om dit probleem aan te kunnen pakken, moeten we eerst weten wat de achterliggende oorzaken zijn. Stichting IZZ en de Erasmus Universiteit Rotterdam hebben het onderzocht.

Zo voorkomt u klachten Als zorgmedewerker kunt u veel doen om klachten te voorkomen. Volg altijd de bestaande werkinstructies; die zijn erop gericht om fysieke en mentale belasting te beperken. Praktisch kunnen speciale tiltechnieken er bijvoorbeeld voor zorgen dat het werk minder belastend wordt. Wat ook helpt: problemen benoemen en erover praten met collega’s. Zo kunt u meehelpen zoeken naar oplossingen! Meer informatie over gezond werken in de zorg vindt u op www.stichtingizz.nl.

12

DE ZORG 2 | 2014

Zorgmedewerkers gebruiken 1,5 keer meer fysiotherapie dan de rest van werkend Nederland. Ook het aantal zorgmedewerkers dat een beroep doet op psychische zorg is relatief hoog. Dit bleek vorig jaar uit onderzoek van Stichting IZZ naar zorggebruik. Datzelfde onderzoek liet zien dat er grote verschillen bestaan tussen het zorggebruik van medewerkers in verschillende zorgorganisaties. Dit wijst erop dat er binnen zorgorganisaties wel degelijk factoren zijn die de lichamelijke en geestelijke gezondheidsrisico’s beïnvloeden. Deze factoren onderzoekt Stichting IZZ samen met de Erasmus Universiteit Rotterdam. Met het onderzoek ‘Gezond werken in de zorg’ hebben we inzicht gekregen in de factoren die de lichamelijke en mentale arbeidsbelasting binnen zorgorganisaties terugdringen. Een belangrijk onderdeel van het onderzoek is een vragenlijst. Ruim 15.000 zorgmedewerkers vulden deze vragenlijst online in. 88% van de deelnemers had een patiëntgebonden functie, zoals verpleegkundige, verzorger of arts. De overige deelnemers hadden een ondersteunende functie zoals, administratief medewerker, facilitair medewerker en manager of leidinggevende.

Belangrijke resultaten Van alle zorgmedewerkers … • heeft 85% problemen aan het bewegings­apparaat (61% aan meerdere onderdelen van het bewegingsapparaat); • heeft 8 op de 10 het gevoel lichamelijk belastend werk te doen; • vindt 6 op de 10 dat het privéleven soms lijdt onder het werk; • is 5,5% ernstig vermoeid, gefrustreerd of heeft een opgebrand gevoel; • bezoekt 5 op de 10 een zorgverlener voor fysieke klachten; • bezoekt 1 op de 5 een zorgverlener voor psychische klachten. Oplossingen Het verminderen van fysieke belasting en een beter veiligheidsklimaat (ervaring van medewerkers over de dagelijkse zaken, beleid en procedures) zorgen voor een betere gezondheid en inzetbaarheid van zorg­ medewerkers. Bij het verbeteren van het veiligheids­ klimaat gaat het erom wat er binnen de organisatie

(door de directe leidinggevende en hoger management) en op de afdeling wordt gedaan aan het verbeteren van de fysieke en psychische arbeidsomstandigheden. • Gezondheidsklachten nemen af als beleid beter wordt nageleefd, collega’s elkaar ondersteunen en vastgestelde werkwijzen worden gevolgd. • Communicatie is belangrijk: hoe wordt er over fysieke en mentale belasting gesproken? Zijn zorgmedewerkers betrokken bij het oplossen van problemen? • Klachten aan het bewegingsapparaat dalen met 35% wanneer medewerkers bekend zijn met het beleid voor fysieke belasting, dit beleid naleven en de betrokkenheid van leidinggevenden beter wordt. • Het verminderen van de invloed van werk op het privéleven leidt tot een vermindering van klachten aan het bewegingsapparaat, tot meer vitaliteit en minder emotionele uitputtingsklachten. • Het verminderen van bijvoorbeeld werkdruk en emotionele belasting leidt tot een afname van de klachten aan het bewegingsapparaat met 40%.

DE ZORG 2 | 2014

13

DE S P E C IA L IS T

Astrid Vermeer over zelfsturende teams in de zorg

Zelfsturing vraagt vrijheid Leidt zelfsturen automatisch tot efficiëntie?

Veel zorgorganisaties stappen over op zelfsturende teams. Dit heeft voordelen voor de organisatie, de cliënten en de medewerkers. Maar wanneer een organisatie met zelfsturende teams wil gaan werken, zijn eerst investeringen nodig. Het is namelijk een grote verandering die niet van de ene op de andere dag vlekkeloos verloopt.

Wat houdt zelfsturing in? Astrid Vermeer, directeur Instituut voor Samenwerkingsvraagstukken: “In de zorg betekent het vaak dat het team verantwoordelijk is voor het reilen en zeilen van hun locatie of afdeling. Natuurlijk wel binnen de kaders die van bovenaf bepaald worden, maar het liefst niet te veel. Het gaat om bewegingsvrijheid. In een goed zelfsturend team kunnen de teamleden hun eigen creativiteit, probleemoplossend vermogen en professionaliteit tonen.”

14

DE ZORG 2 | 2014

“Automatisch zou ik niet willen zeggen. We zien het wel vaak gebeuren, mits het zelfsturend team daarvoor de ruimte krijgt. Dan schrappen ze de dingen die niet efficiënt zijn. Ik ken een intramurale organisatie die zelfsturend ging werken. Voor die tijd hadden ze twaalfhonderd regels en protocollen, variërend van ‘hoe vier je een jubileum’ tot keurmerken en certificering. Met de zelfsturing ging driekwart van die protocollen eruit en hielden ze er driehonderd over. Een wereld van verschil.”

Hoe komt het dat er zoveel protocollen zijn in de zorg? “Grotendeels door de hiërarchische organisatiestructuur in veel zorginstellingen. Hiërarchie is gebouwd op controle: elke laag controleert die daaronder. Om dat te kunnen doen, heb je regels nodig. In een zelfsturend team controleert het team zichzelf en de teamleden elkaar. De operationeel manager wordt daarmee overbodig. Een manager is er wel, maar die is faciliterend in plaats van controlerend. Dit betekent dus dat de manager kijkt wat het team nodig heeft, niet andersom. En dan kunnen er ineens heel veel protocollen de prullenbak in.”

Management en ondersteuning worden dus niet overbodig bij zelfsturing? “Nee, niet per definitie. Het is een veelgemaakte fout: organisaties willen bezuinigen en gebruiken zelf-

“Dan kunnen er ineens veel protocollen de prullenbak in”

sturing om dat te bereiken. Cru gezegd wordt er een laag uit de organisatie geschrapt en wordt er tegen de teams gezegd: zo, jullie zijn nu zelfsturend. Ten eerste werkt dat niet, omdat teams tijd nodig hebben om zelfsturend te worden. Ten tweede is het verkeerd om geredeneerd. Zodra blijkt dat een zelfsturend team zonder bepaalde ondersteuning kan, is het vroeg genoeg om die te verminderen. Maar dat moet je niet op voorhand doen. Dan zie je juist dat een team terugvalt op de oude structuren. Binnen het team wijzen ze toch weer een soort teamleider aan en de oude protocollen worden gehandhaafd. Simpelweg omdat ze niet weten hoe het anders moet en het werken in de hiërarchie vertrouwd is. Financiële voordelen behalen kán dus wel, maar je moet als organisatie eerst investeren. Zo bereik je dan alsnog de besparingen. Het duurt alleen misschien wat langer en gaat niet met het hakmes, maar op een natuurlijke manier.”

Wat heeft een zelfsturend team nodig om te functioneren? “In het begin vooral coaching. Zorgmedewerkers moeten leren wat het is om zelfsturend te werken en welke rol ze daarin kunnen spelen. Het is ook belangrijk om oog te hebben voor de mensen die niet meteen staan te springen. Waar komt hun weerstand vandaan en hoe kunnen ze toch meedraaien in het nieuwe systeem? Dit zijn grote veranderingen, die je als organisatie niet moet onderschatten. En dat blijft zo. Zelfs als een team goed draait, kan er altijd iets gebeuren waardoor de balans wordt verstoord. Dan is het fijn als er een relatieve buitenstaander is die het team toch goed genoeg kent om bij te sturen en te begeleiden, zoals een teamcoach of manager.”

Wat zijn de kenmerken van een goed zelfsturend team? “Teamleden zijn verschillend. De een is van nature een voortrekker, de ander leunt liever op zijn collega’s. Dat is prima, want een team functioneert niet als iedereen haantje de voorste is. Maar ieder team-

Levert dat niet extra werk op voor de teams?

lid is verantwoordelijk voor alles wat er in het team gebeurt. Daarom moet er veel onderling overleg zijn. Stel, iemand heeft een idee. Dan kan hij het niet zomaar doorvoeren. Nee, hij brengt het in bij de rest van het team en pas als het hele team het eens is, wordt het doorgevoerd.”

“Zeker, door die extra overleggen kan het zijn dat de productiviteit van een zelfsturend team ietsje omlaag gaat. Maar dat is niet erg, want de organisatie en de cliënten krijgen er veel voor terug: frisse ideeën, blijere medewerkers en ja, uiteindelijk zelfs een kleine kostenbesparing.”

Astrid Vermeer is co-auteur van Zelfsturende teams in de praktijk en Coachen in een zelfsturende organisatie

DE ZORG 2 | 2014

15

TEST

Let u op de kleintjes? Kilo’s medicijnen die ongebruikt worden weggegooid. Zorgmedewerkers die formulier na formulier moeten invullen. Verspilling in de zorg kost jaarlijks miljoenen. Door hier een einde aan te maken is veel geld te besparen, verbetert de kwaliteit van de zorg en wordt het werk leuker. Draagt u uw steentje bij? Doe de test! 1) De patiënt eet zijn bord niet leeg. Jaarlijks belandt 40% van al het eten dat ziekenhuizen, verzorgingshuizen en andere zorg­ organisaties serveren in de kliko. Hoe voorkomt u voedselverspilling? A Ik probeer bewoners zo veel mogelijk plezier in eten te geven, dan hoef je later minder weg te gooien. B Ik houd de keuken op de hoogte van de wensen van de patiënt en laat ze regelmatig weten wat wel en niet in de smaak valt. C Maaltijden zijn bij ons geportioneerd, daar heb ik helemaal geen invloed op.

3) Bij het Landelijk Meldpunt Verspilling in de Zorg zijn inmiddels meer dan vijftienduizend meldingen binnengekomen. Een kwart van die meldingen gaat over verspilling van medicijnen. Hoe zorgt u dat medicijnen niet in de prullenbak belanden? A Ik leg patiënten goed uit hoe medicijnen gebruikt dienen te worden en zie erop toe dat ze een kuur afmaken. B Ik leg het een keer uit, daarna verwacht ik dat mensen zelf hun verantwoordelijkheid nemen. C Of een patiënt zijn medicijnen wel of niet neemt, is zijn eigen verantwoordelijkheid.

2) Verpleegkundigen gaven onlangs massaal aan dat de zorg voor de patiënt te lijden heeft onder de registratiedruk. Wat doet u om ervoor te zorgen dat u niet de hele dag achter de computer zit?

4) Een patiënt die fysiotherapie krijgt maar zijn oefeningen niet doet, boekt nauwelijks vooruitgang. Wat doet u om ervoor te zorgen dat zorg goed wordt gebruikt?

A Ik sta in nauw contact met mijn collega’s. Door gegevensuitwisseling, samenwerking en afstemming voorkomen we dubbel werk.

A Ik betrek patiënten zo veel mogelijk bij hun eigen behandeling. Een goed herstel is teamwork!

B Eens per dag doe ik alle administratie, de rest van de tijd concentreer ik me volledig op mijn patiënten.

B Ik investeer veel tijd in therapietrouw door patiënten van de juiste informatie te voorzien.

C Als mijn baas wil dat ik vier keer hetzelfde formulier invul, dan moet hij dat weten.

C De tijd van een verzorgingsstaat van wieg tot graf is voorbij, maar dat beseft niet iedereen.

Wat ben u? Vooral antwoord A: U hebt oog voor verspilling in de zorg en doet er alles aan om dat te voorkomen. Om de zorg gemakkelijker én beter te maken.

Kijk op www.verspillingindezorg.nl voor nuttige informatie en tips. Daar vindt u ook voorbeelden van zorgorganisaties die verspilling op een bijzondere manier terugdringen. Vooral antwoord C: U kunt nog veel meer tegen verspilling doen. Wat minder star in uw houding maakt een wereld van verschil. Het maakt uw werk bovendien een stuk leuker!

DE ZORG 2 | 2014

Vooral antwoord B: U vergeet soms de belangrijkste reden om verspilling tegen te gaan. De zorg wordt er beter van!

16

Onderhandelingsresultaat collectieve IZZ Zorgverzekering 2015

Ruime ke voor e uze en scherp e prem ie Al van af € 77 ,95 per m a

De collectieve IZZ Zorgverzekering is een verzekering van de zorgsector zelf. Vertegenwoordigers van werkgevers en werknemers uit de zorg vormen het bestuur van Stichting IZZ en beslissen samen over de inhoud. Stichting IZZ onderhandelt namens haar achterban met Coöperatie VGZ, de uitvoerder van de IZZ Zorgverzekering. Voor 2015 zijn afspraken gemaakt over een ruime keuzevrijheid, scherpe premie en hoge collectieve korting. Premies 2015 De premie voor de collectieve IZZ Basisverzekering Natura 2015 is € 92,95 per maand. De collectiviteitskorting voor de IZZ Basisverzekering blijft in 2015 10%. Ten opzichte van 2014 stijgt de premie van de collectieve IZZ Basisverzekering Natura met € 9,45 per maand. Deze toename is gelijk aan de verhoging die door de overheid is berekend. De stijging komt onder andere doordat de langdurige zorg is opgenomen in de zorgverzekering. Verder stijgt het zorggebruik in zowel de basisverzekering als de aanvullende verzekeringen door vergrijzing. De premies van de aanvullende verzekeringen stijgen hierdoor ook.

Collectieve IZZ Zorgverzekering 2015 Basisverzekering

Maandpremie

(bij € 0 vrijwillig eigen risico)

Variant Natura

€ 92,95

Variant Restitutie

€ 96,95

Aanvullende verzekeringen Pakketten Zorg voor de Zorg



€ 21

Zorg voor de Zorg + Extra 1



€ 33,50

Zorg voor de Zorg + Extra 2



€ 49

Zorg voor de Zorg + Extra 3



€ 67,50

Bijzonder Bewust



Kies zelf modules

€ 13,50 Goed

Beter

Module Fysio

€6

€ 18

Module Tand

€ 11

€ 21

EU

Wereld

€1

€2

Module Buitenland

Mantelzorg De inhoud van de IZZ Zorgverzekering speelt in op de gezondheidsrisico’s die medewerkers in de zorg lopen. Zorgmedewerkers zijn ook vaak mantelzorger. Daarom is er in 2015 een vergoeding voor mantelzorg opgenomen in het aanvullende Zorg voor de Zorg-pakket.

and*

E-health Uit onderzoek onder de leden van Stichting IZZ blijkt dat zorgmedewerkers positief zijn over het gebruik van e-health. Daarom stimuleren wij de toepassing van ehealth. Met Coöperatie VGZ is afgesproken dat bij het gebruik van fysiotherapie en psychische zorg meer ehealthtoepassingen worden ingezet. Op pagina 22 leest u hier meer over. Ruime keuze van zorg Zorgverzekeraars bieden steeds vaker polissen aan waarbij slechts een beperkt aantal zorgaanbieders wordt gecontracteerd. U moet dan voor een aantal behandelingen naar een door de zorg­verzekeraar geselecteerde en gecontracteerde zorgaanbieder om de kosten vergoed te krijgen. Niet-gecontracteerde zorg wordt in deze polissen maar deels vergoed. Voor Stichting IZZ en haar leden is de vrije keuze van zorgaanbieders erg belangrijk. Wel vindt Stichting IZZ dat te leveren zorg aan bepaalde kwaliteitseisen moet voldoen. Met Coöperatie VGZ is afgesproken dat voor de IZZ Basisverzekering Natura een brede landelijke zorgcontractering geldt met kwalitatief goede zorgaanbieders. Met meer dan 30.000 zorgaanbieders zijn afspraken gemaakt. Niet met alle zorgaanbieders is voor iedere behandeling een overeenkomst gesloten, maar de keuze is zeer ruim. Gaat u naar een zorgaanbieder waarmee Coöperatie VGZ geen contract heeft gesloten? Houd er dan wel rekening mee dat u een deel van de kosten zelf moet betalen. Mocht u volledig vrije keuze van zorgaanbieders willen, dan kunt u kiezen voor de IZZ Basisverzekering Restitutie.

Langer recht op collectiviteitskorting In de zorg is er door transities en reorganisaties baanonzekerheid. Om te voorkomen dat zorgmedewerkers die hun baan kwijtraken ook hun collectiviteitskorting op de IZZ Zorgverzekering verliezen, wordt het collectiviteitsrecht verlengd. Tot maximaal 3 jaar nadat u niet meer werkzaam bent in de zorg, kunt u lid blijven van het collectief en profiteert u van korting op de collectieve IZZ Zorgverzekering. * Dit is inclusief 10% collectiviteitskorting en bij een vrijwillig eigen risico van € 500 per jaar.

DE DEZORG ZORG22| |2014 2014

17 17

Langdurige zorg op de schop

€ 28.500. 000.000 Samen geven we in Nederland € 28,5 miljard uit aan langdurige zorg. Dat kan anders en daarom wordt deze zorg hervormd. Er verandert van alles op bestuurlijk en organisatorisch niveau, maar wat betekent dit nu concreet voor u en uw collega’s in de zorg?

18

DE ZORG 2 | 2014

Wat gaat er door de HLZ veranderen? De HLZ lijkt op het eerste gezicht vooral een bestuurlijke verandering. Zorg die voorheen in de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) was geregeld, gaat over naar verschillende andere wetten. Ten eerste de nieuwe Wet langdurige zorg (Wlz). Deze wet is voor de 24-uurszorg voor mensen die niet zelfstandig kunnen wonen. Hierbij valt te denken aan langdurige geestelijke gezondheidszorg, verpleeghuizen en mensen met een lichamelijke of verstandelijke beperking die intramurale zorg nodig hebben. In deze langdurige zorg lijkt het minst te veranderen, maar er verandert wel degelijk iets. Dat komt omdat de uitvoering van de wet overgaat naar de gemeenten. Die zijn al het hele jaar druk in gesprek met zorgorganisaties om te bepalen welke zorg vanaf 1 januari 2015 gefinancierd blijft worden, en welke niet. Een andere belangrijke wet is de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). Hier valt nu onder meer de huishoudelijke hulp onder. Vanaf 1 januari 2015 wordt er meer ingezet op mantelzorg. Gemeenten gaan mensen ‘ondersteunen bij zelfredzaamheid’. Het doel is dat iedereen zo lang mogelijk thuis kan blijven wonen, met ondersteuning van familie, vrienden en buren. De intensievere thuiszorg zoals wijkverpleging en persoonlijke verzorging gaat naar de Zorgverzekeringswet (Zvw). Omdat meer mensen langer thuis blijven wonen, is de verwachting dat de vraag naar deze vor-

men van zorg stijgt. Net als alle hierboven genoemde zorgsoorten gaat ook de uitvoering van de jeugdhulp naar de gemeenten. Het idee hierachter is dat de zorg dichter bij de mensen wordt georganiseerd.

Waarom moet de langdurige zorg veranderen? Ten eerste is de Hervorming Langdurige Zorg (HLZ) een bezuiniging. De kosten van de langdurige zorg bedragen nu c 28,5 miljard – ongeveer c 2.200 per Nederlandse volwassene per jaar. Als er niets verandert, zal dat bedrag alleen maar stijgen.

“Het doel is dat iedereen zo lang mogelijk thuis kan blijven wonen”

ggz-instellingen maken afspraken met de gemeenten. Budgetten worden opnieuw verdeeld en sommige zorg zal ophouden te bestaan. Door de wijkgerichte aanpak is het bovendien mogelijk dat medewerkers in andere teams komen te werken dan voorheen. Soms is er om- of bijscholing nodig voor de nieuwe situatie. Intramurale voorzieningen blijven bestaan, ook voor ouderen (verpleeghuizen). De vroegere verzorgingshuizen worden onderdeel van de zorg in de wijk. Verpleging en verzorging aan huis valt vanaf 1 januari 2015 onder de Zorgverzekeringswet (Zvw). Ook voor thuiszorgorganisaties dus een grote verandering. Welke consequenties deze overgang precies heeft, verschilt per gemeente. Voor de thuiszorg is wel duidelijk dat de huishoudelijke hulp inkrimpt, terwijl daarnaast het kabinet inzet op méér wijkverpleegkundigen.

Ten tweede speelt de HLZ in op de wens van veel mensen om zo lang mogelijk in hun eigen omgeving te blijven. Bijna niemand vindt het leuk om naar een ­instelling te verhuizen. Zeker niet om­dat het in veel gevallen ook anders kan.

Wat houdt deze hervorming in voor de zorgsector? Dat verschilt sterk per onderdeel van de zorg. De grootste veranderingen staan voor de deur in de thuiszorg, de jeugdzorg en de ggz. Jeugdzorg- en

>

DE ZORG 2 | 2014

19

20

Wijkverpleegkundige Sandra Casteel (Verián Thuiszorg): “Ik krijg er waarschijnlijk collega’s bij”

Jeugdzorgmanager Peter Houweling (Horizon Jeugdzorg en Onderwijs): “Ik denk dat er veel winst te behalen valt”

Programmacoördinator Jeroen van Heel (GGZ Eindhoven): “Minder budget om meer te doen”

“Het is de bedoeling dat mensen langer thuis blijven wonen. Er zal dus meer thuiszorg nodig zijn. Wijkverpleeg­ kundigen krijgen daarbij een nog belangrijkere signaleringsfunctie: is het verantwoord dat deze cliënt zelfstandig woont? Op de werkvloer merk ik nog niet veel van de hervorming. Ik weet dat de financiering van zorg straks via de gemeenten en de Zvw gaat. Daarnaast gaan wijkverpleegkundigen zelf zorg voorschrijven (indiceren). Hier krijgen we bijscholing voor. Ik zal er collega’s bij krijgen, omdat de zorg thuis steeds complexer wordt. Het kabinet investeert in wijkverpleegkundigen. Aan de andere kant gaat de thuiszorg als geheel inkrimpen. Het is niet meer vanzelfsprekend dat iedereen overal professionele zorg voor krijgt. Er zal meer samengewerkt moeten worden met mantelzorgers. Cliënten maken zich hier nu wel druk om, want ze weten niet waar ze aan toe zijn. In de loop van 2015 worden de nieuwe indicaties gegeven. Tot die tijd is er wel enige onzekerheid, zowel voor cliënten als voor zorgmedewerkers.”

“Gemiddeld heeft een jongere wanneer hij bij ons komt zeven mislukte zorgplaatsen achter de rug. Daardoor begin je al op een achterstand. Als je sneller kunt schakelen tussen wijkzorg en specialistische zorg, denk ik dat er veel winst te behalen valt. Daarom sta ik positief tegenover de hervormingen die nu gaande zijn. Jongeren willen niets liever dan zelfstandigheid en eigen verantwoordelijkheid. We hebben bij Horizon sinds tweeënhalf jaar een trainingshuis om ze daarop voor te bereiden. Daar zijn geen groepsleiders die alles voor ze doen, maar er is begeleiding op afstand. De medewerkers van dat trainingshuis hebben veel moeten leren. Bemoeienis is vaak makkelijker dan het de jongere zelf laten oplossen en hem daarin begeleiden. De rest van onze medewerkers moet nu ook dat proces doorlopen. Ik werk zelf 34 jaar in de jeugdzorg, en dit is een van de meest fundamentele veranderingen tot nu toe. Dat de budgetten worden teruggeschroefd, lijkt mij ook niet gek. We hebben lange tijd erg ruim in de financiën gezeten. Dat is nu niet meer zo en dat vraagt om nieuwe, frisse ideeën.”

“De HLZ betekent voor de GGZ Eind­ hoven krimp. Sommige locaties worden opgeheven, andere samengevoegd. Hier hebben we op geanticipeerd want we willen onze cliënten niet laten vallen en medewerkers met veel expertise niet zomaar op straat zetten. We werken samen met andere zorgen welzijnsinstellingen en organiseren laagdrempelige steun- en inlooppunten. Sinds vorig jaar zijn we bovendien bezig met de vorming van buurtteams. Er is minder budget om meer te doen, en dat vraagt om creatieve oplossingen. Dat we zelf al hebben nagedacht over die oplossingen, brengt ons meteen een stap verder in de onderhandelingen met gemeenten. Ik vind de doelstelling van de HLZ heel goed. Mensen met een beperking kunnen met de juiste ondersteuning goed meedraaien in de maatschappij. Het enige lastige is de hoge snelheid van de overgang. Onze kwetsbare doelgroep wordt daar onzeker van. Ze hebben weinig om zich aan vast te houden. Dat doet pijn, maar tege­ lijkertijd ben ik ervan overtuigd dat de buurtteams het heel goed kunnen oppakken. Ik denk en hoop dat in 2015 de rust snel zal wederkeren.”

DE ZORG 2 | 2014

DIT IS DE ZORG

20-11-2014 09:54, Zozijn Vorden

De Nederlandse overheid wil dat we zo lang mogelijk zelfstandig blijven wonen, ook als we daar zorg of ondersteuning bij nodig hebben. Monique Sessink en haar collega Monique Pelgrom brengen deze plannen bij zorgorganisatie Zozijn dagelijks in de praktijk. Sessink: “Als coördinerend ondersteuner help ik cliënten met een verstandelijke beperking of nietaangeboren hersenletsel. Zij wonen zelfstandig, maar hebben daar wel een beetje hulp bij nodig. Ik probeer ze vooral de middelen te geven om dingen zelf op te lossen. Waar nodig ondersteun ik ze.” Pelgrom: “Sommige cliënten zie je een keer per week, andere vaker. Bij veel mensen kom ik al jaren over de vloer. Bijvoorbeeld om ze te helpen bij het plannen van de huishouding of het lezen en beantwoorden van de post. Maar ik trek er ook regelmatig met hen op uit. Om een sociaal netwerk op te bouwen in het dorp bijvoorbeeld, of om te kijken hoe het er op hun werk voor staat. Want een sociaal netwerk en een baan zijn onmisbare ingrediënten van een fijn leven.” Met minder ondersteuning Sessink: “Het mooiste aan ons werk vind ik dat je ervoor kunt zorgen dat cliënten steeds zelfstandiger worden. Dan komt het moment dat ze niet meer wachten tot ik langskom, en ze het zelf regelen. Dat sterkt hun zelfbeeld. Je ziet ze helemaal opbloeien.” Pelgrom: “Die zelfredzaamheid wordt alleen maar belangrijker, want vanaf 2015 verandert er veel voor deze doelgroep. De gemeente wordt dan verantwoordelijk voor de zorg die wij verlenen. Sommige cliënten zullen het daardoor met minder ondersteuning moeten doen. Om ervoor te zorgen dat die overgang niet te groot is, bereid ik ze nu al voor op de nieuwe situatie. Zélf een oplossing zoeken en vinden, daar ligt nu en zeker ook in de toekomst de nadruk.” Ook met uw afdeling in deze rubriek? Meld u aan via [email protected]

DE ZORG 2 | 2014 Monique Sessink (zittend) en Monique Pelgrom (staand)

21

Nieuws van IZZ Zorgverzekeraar Stichting IZZ maakt namens werkgevers en werknemers in de zorg afspraken met de uitvoerder van de collectieve IZZ Zorgverzekering – IZZ Zorgverzekeraar – over de premies en de kwaliteit van de service.

Uw Zorgverzekering in 2015 U maakt de zorg elke dag beter ... Daarom is er voor u een zorgverzekering die perfect bij u en uw werk past. U hebt een mooie baan, waarin u altijd voor anderen klaarstaat. Dat vraagt flexibiliteit en een goede gezondheid. IZZ Zorgverzekeraar helpt u daar ook in 2015 graag mee. Wij bieden een zorgverzekering met extra vergoedingen voor zorg die juist voor u belangrijk is.

Eigen regie door e-health U hebt een drukke baan en bent daardoor niet altijd in de gelegenheid om overdag aan uw eigen gezondheid te werken. Daarom is het fijn om dit zelf te kunnen regelen, waar en wanneer het u uitkomt. E-health bij IZZ Zorgverzekeraar is een combinatie van een onlineprogramma en professionele begeleiding. Met e-health bent u actief betrokken bij uw eigen zorgtraject en krijgt u inzicht in de vooruitgang die u boekt. Dit zorgt ervoor dat het effect van de behandeling groter is en u beter herstelt. Vanaf 2015 kunt u onder andere gebruikmaken van de volgende e-healthprogramma’s: Physitrack Oefenen wanneer het u uitkomt. Met dit thuisoefenprogramma krijgt u, aanvullend op uw fysiotherapie, oefeningen die bij uw klachten passen. Wilt u gebruikmaken van Physitrack? Vraag ernaar bij uw fysiotherapeut.

22

DE ZORG 2 | 2014

Moodlifter Voorkom dat een dip een depressie wordt met dit zelfhulpprogramma. Het leert u uw gedrag en gevoel op een positieve manier te beïnvloeden. Moodlifter wordt vergoed vanuit uw IZZ Basisverzekering. Somberheid kan ook in een zwaardere vorm voorkomen. Denk bijvoorbeeld aan een depressie of aan angsten. Ook dan biedt IZZ Zorgverzekeraar e-healthmogelijkheden. Professionele behandelingen, verleend door een zorgaanbieder, combineert u met een onlineprogramma. Dit helpt u bij het positiever in het leven staan of het overwinnen van bepaalde angsten.

Meer weten? Wilt u meer weten over e-health en de e-healthprogramma’s van IZZ Zorgverzekeraar? Kijk dan voor meer informatie op www.izz.nl/e-health

Meld u w gez ins aan en ontvan lid g een Dougl as-bon ter waard e van € 15! Kijk o p www.i voor m zz.nl/gezin eer inf ormat ie

1 Mantelzorg Nieuw in 2015 zijn vergoedingen voor mantelzorg. Uit onderzoek blijkt dat veel zorgmedewerkers ook mantelzorger zijn. En dat is soms best zwaar, naast een drukke baan. In alle aanvullende pakketten is daarom een budget van € 500 voor een mantelzorgmakelaar opgenomen. Een mantelzorgmakelaar kan de regeltaken van u overnemen, zodat de belasting voor u minder is. Om aanspraak te maken op de vergoedingen is het van belang dat u een mantelzorgmakelaar regelt via de afdeling Zorgadvies & bemiddeling van IZZ. Daarnaast kunt u voor negen dagen per jaar vervangende mantelzorg krijgen. Zodat u als mantelzorger even rust kunt nemen.

Goede zorg, nu en in de toekomst Als u zorg nodig hebt, wilt u graag goed geholpen worden. Als zorgmedewerker weet u als geen ander dat de zorg in Nederland goed is. Toch zijn er verschillen in de kwaliteit van behandelingen. Het ene ziekenhuis is soms beter in bepaalde behandelingen dan het andere. IZZ Zorgverzekeraar vindt kwaliteit van zorg heel belangrijk, want door een goede kwaliteit te waarborgen, houden we de zorg toegankelijk. Niet alleen nu, maar ook in de toekomst. Daarom gaan wij in 2015 met zorgaanbieders in gesprek en meten we de kwaliteit van zorg. Dit doen we door goed te kijken hoe patiënten de zorg ervaren en gebruiken we medische normen, wetenschappelijk onderzoek en de kennis van patiëntenorganisaties. In Vergelijk en Kies maken we de verschillen in kwaliteit van zorg voor u inzichtelijk. Kijk op www.izz.nl/vergelijkenkies. Meer informatie over dit onderwerp leest u op www.izz.nl/kwaliteit.

2 3

Vraag en antwoord Hebt u een vraag over de IZZ Zorgverzekering? In deze rubriek geven we antwoord. Wat is een verplicht en een vrijwillig eigen risico? Het verplicht eigen risico in 2015 is € 375. Dit betekent dat u de eerste € 375 zelf betaalt voor zorg uit uw basisverzekering. Naast dit verplicht eigen risico heeft iedereen vanaf 18 jaar de mogelijkheid om voor een vrijwillig eigen risico te kiezen. Dit vrijwillige eigen risico heeft betrekking op dezelfde vormen van zorg als die van het verplichte eigen risico. Het vrijwillige eigen risico komt bovenop uw verplicht eigen risico. U kunt kiezen voor een vrijwillig eigen risico van € 0, € 100, € 200, € 300, € 400 of € 500 per jaar. Hoe hoger uw eigen risico, hoe minder premie u betaalt. Waar vind ik de zorgaanbieders waarmee IZZ Zorgverzekeraar een contract heeft? In Vergelijk en Kies ziet u met welke zorgaanbieders wij een contract hebben. Ook maken we de verschillen in kwaliteit van zorg voor u inzichtelijk. Wel zo handig! Want kiest u voor een gecontracteerde zorgaanbieder, dan bent u verzekerd van goede zorg en voorkomt u dat u in sommige gevallen een lagere vergoeding krijgt. Kijk voor meer informatie op www.izz.nl/vergelijkenkies. Hoe houd ik mijn zorgkosten in de hand? Zorg ervoor dat u niet onderverzekerd bent, maar ook niet oververzekerd. Hebt u veel zorg nodig, maar hebt u geen aanvullende verzekering? Dan betaalt u wellicht kosten zelf, die door een aanvullend pakket mogelijk wel worden vergoed. Het is voor u dan voordeliger om te kiezen voor een aanvullend pakket. IZZ Zorgverzekeraar biedt ruime keuze in aanvullende pakketten. Kiest u voor onze Zorg voor de Zorg-pakketten? Dan bent u in één keer goed verzekerd voor meerdere zorgsoorten. Met de Kies zelf-modules kunt u zich verzekeren voor een bepaalde zorgsoort zoals bijvoorbeeld fysiotherapie, tandheelkundige zorg of zorg in het buitenland. Wilt u uw verzekering in 2015 wijzigen? Dat kan eenvoudig via Mijn IZZ op www.mijnizz.nl. Hebt u ook een vraag? Stuur deze in via Contact op www.izz.nl of stuur een brief naar: IZZ Zorgverzekeraar, t.a.v. afdeling Klantenservice, postbus 445, 5600 AK Eindhoven.

DE ZORG 2 | 2014

23

Stichting IZZ: wij zijn de zorg

• Ledencollectief • Belangenbehartiger • Gezond werken in de zorg • Speciaal voor zorg-­ medewerkers

24

DE ZORG 2 | 2014

Als collectief van werkgevers en werknemers in de zorg wil Stichting IZZ bijdragen aan gezond werken in de zorg. Dat doen we onder meer door onderzoek te doen naar de fysieke en psychische arbeidsbelasting van zorgmedewerkers. Op pagina 12 en 13 leest u de uitkomsten van het onderzoek ‘Gezond werken in de Zorg’. Stichting IZZ analyseert verder ieder jaar het zorggebruik van de 210.000 zorgmedewerkers met een collectieve IZZ Zorgverzekering. We gebruiken deze geanonimiseerde gegevens onder andere om het zorggebruik van medewerkers per zorgorganisatie in kaart te brengen. Over de verschillen die we hierin zien, gaan we in gesprek met zorgorganisaties. We proberen te achterhalen waardoor er zulke grote verschillen zijn tussen vergelijkbare organisaties.

Aansluiten bij arbeidsrisico’s De inzichten uit onze analyses en onderzoeken gebruiken we om de IZZ Zorgverzekering goed aan te laten sluiten bij de arbeidsrisico’s in de zorg. Daarnaast bieden we onze leden gratis toegang tot online Leefstijlcoaching om gezond(er) gedrag te stimuleren. Nieuw is dat we hen via MijnZorgnet de mogelijkheid bieden om hun persoonlijke gezondheidsdossier te beheren en te delen met zorgaanbieders, mantelzorgers en familieleden. Zo kunnen ze onder andere online communiceren met zorgaanbieders en zelf hun zorgteam samenstellen. Met online Leefstijlcoaching en MijnZorgnet ondersteunt Stichting IZZ haar leden om gezond aan het werk te zijn en blijven. www.stichtingizz.nl