week 50 – 11 december 2013 – A1
Thema: Nelson Mandela overleden Handleiding en opgaven niveau A1 Een uitgebreide uitgeschreven aanpak vindt u in de Instapmodules: www.nieuwsbegrip.nl Download & prints Instapmodules Nieuwsrekenen. materiaal Benodigd materiaal -
Voor alle leerlingen een exemplaar van Opgavenblad A1 (zie pagina 4)
-
Voor alle leerlingen een exemplaar van het Stappenplan (zie pagina 5) en een kladblaadje
Opgave 1: Samen Voorkennis ophalen over het onderwerp Introduceer het onderwerp van deze les: Nelson Mandela overleden. Vertel de leerlingen dat op 5 december Nelson Mandela is overleden. Vraag de leerlingen wat ze over hem kunnen vertellen. Waar leefde hij? Waarom is hij zo bijzonder? Belangrijk is dat ze weten dat deze man in Zuid-Afrika leefde en dat hij ervoor gezorgd heeft dat blanke en zwarte mensen in Zuid-Afrika gelijk werden behandeld. Hij heeft dus gestreden tegen de apartheid in het land. Apartheid betekent dat blanke en zwarte mensen niet dezelfde rechten hebben en daar was Mandela fel op tegen. Laat vervolgens eventueel het Nieuwsbegripfilmpje zien dat hoort bij dit onderwerp. Zie www.nieuwsbegrip.nl (week 50, 2013, Jeugdjournaal). Stappenplan Nieuwsrekenen s(b)o Laat het Werkblad Stappenplan op het digibord zien. Vertel nog een keer wat het doel van het Stappenplan is en wat de verschillende stappen betekenen. De vier stappen moet je moet nemen om tot een oplossing van een rekenvraag van Nieuwsrekenen te komen: Stap 1: Ik begrijp het verhaaltje en de rekenvraag Stap 2: Ik bedenk hoe ik de rekenvraag oplos Stap 3: Ik beantwoord de rekenvraag Stap 4: Ik controleer of mijn antwoord kan kloppen Stap 1: Ik begrijp het verhaaltje en de rekenvraag U laat het opgavenblad op het bord zien (zorg ervoor dat de rekenopgaven nog even bedekt zijn en dat alleen de tekst en het schema te zien zijn) terwijl het papieren Opgavenblad, het Stappenplan en de kladblaadjes worden uitgedeeld. Tekst en schema lezen U leest de tekst voor terwijl de leerlingen met u meelezen. Tijdens het lezen geeft u hardop denkend aan wat u te binnen schiet. Na de tweede zin herinnert u de leerlingen aan het voorgesprekje bij het ophalen van voorkennis over het onderwerp. Tijdens het voorlezen van het stukje tekst bij de opgave wijdt u hier niet meer over uit. Na de zin Hij heeft jarenlang in de gevangenis gezeten merkt u op dat hij zelfs veroordeeld is tot een
© CED-Groep Nieuwsrekenen
1
week 50 – 11 december 2013 – A1
levenslange gevangenisstraf. ‘Gelukkig heeft hij niet zijn hele verdere leven in de gevangenis gezeten.’ Samen met de leerlingen bekijkt u het schema. Hardop denkend doet u voor hoe je het schema kunt lezen. U kunt het schema op het digibord laten zien en de leerlingen wijzen op de rijen en de twee kolommen. In de eerste kolom staan de leeftijden en in de tweede de gebeurtenissen in het leven van Mandela. (De gebruikte bron bij het schema is Wikipedia.) Tekst arceren U geeft aan dat u in de tekst de getallen en de woorden die met rekenen te maken hebben, arceert. U begint met getallen en hoeveelheden en de woorden die daarbij horen: 5 december en op 95-jarige leeftijd. De leerlingen arceren dit ook. Ook arceert u: zijn lange leven, jarenlang en hoe oud. Deze woorden hebben ook met rekenen te maken. De leerlingen arceren deze woorden ook. De getallen in het schema arceert u niet, omdat eigenlijk het hele schema met rekenen te maken heeft. Nadat u de tekst en het schema op deze manier besproken heeft, kijkt u samen nog even naar het Stappenplan bij Stap 1. U concludeert dat u nu het verhaaltje en het schema begrepen heeft. Nu bekijkt u eerst samen de rekenvraag (zie hierna). De eerste rekenvraag Op het bord laat u opgave 1 zien en u leest deze voor: Hoeveel jaar is Nelson Mandela president geweest van Zuid-Afrika? ‘Ze willen dus weten hoeveel jaar dat bij elkaar was, vanaf het begin tot het eind.’ U kijkt samen weer even naar Stap 1 van het Stappenplan en concludeert: ‘Ik snap nu ook de rekenvraag en ik kan door naar Stap 2.’ Stap 2: Ik bedenk hoe ik de rekenvraag oplos Wijs op Stap 2: ‘Ik bedenk hoe ik de rekenvraag oplos.’ U zegt dat u in het schema moet kijken. ‘Daar staat dat Mandela 75 jaar was toen hij president werd. Dat schrijf ik even op (zie de afbeelding hiernaast). Daaronder staat dat hij stopt als president. Hij is dan 80 jaar. Dat schrijf ik ook op. Van 75 tot 80 jaar is Mandela dus president geweest. Nu ik dat weet, is het oplossen van de rekenvraag niet zo moeilijk meer.’ Stap 3: Ik beantwoord de rekenvraag Wijs op Stap 3. Het beantwoorden van de rekenvraag is nu eigenlijk niet zo moeilijk meer: 5. Schrijf nu het antwoord op het bord. Doe dat
© CED-Groep Nieuwsrekenen
2
week 50 – 11 december 2013 – A1
in de context van het verhaal. Het antwoord is dus: 5 jaar (president). Stap 4: Ik controleer of mijn antwoord kan kloppen Kijk nu samen met de leerlingen nog even naar Stap 4 van het Stappenplan. U gaat nu controleren of uw antwoord goed kan zijn. Lees de eerste rekenvraag nog eens voor en herhaal die in eigen woorden. Kijk vervolgens kritisch naar het antwoord dat u geformuleerd hebt bij Stap 3. Zou dit antwoord kunnen kloppen? Concludeer dat het er goed uitziet en dat uw antwoord dus kan kloppen. Daarna schrijven de leerlingen het antwoord bij opgave 1 op hun Opgavenblad.
Opgave 2: Proberen In tweetallen gaan de leerlingen aan de slag met opgave 2. Ze gebruiken hierbij weer het Stappenplan. U houdt de tweetallen in de gaten, u loopt rond en geeft zo nu en dan hulp. Bij Stap 1 lezen ze samen nog eens het verhaaltje door en ook de nieuwe rekenvraag. Begrijpen ze wat er gevraagd wordt? Bij Stap 2 lossen ze ieder voor zich de nieuwe rekenvraag op. Ze noteren hun berekening en maken eventueel een tekening. Hierna vergelijken ze hun aanpak. Antwoord opgave 2: 27 jaar
Opgave 3: Zelf De leerlingen gaan zelfstandig (individueel of in tweetallen) aan de gang met opgave 3, ook weer met behulp van het Stappenplan. Terwijl de leerlingen aan het werk zijn, loopt u rond. Zo nodig geeft u de leerlingen aanwijzingen. Antwoord opgave 3: 68 jaar
© CED-Groep Nieuwsrekenen
3
week 50 – 11 december 2013 – A1
OPGAVENBLAD A1
NAAM: __________
Het leven van Mandela Nelson Mandela is op 5 december overleden op 95-jarige leeftijd. Hij was een bekende strijder tegen apartheid in zijn land. In zijn lange leven heeft Mandela veel meegemaakt. Hij heeft jarenlang in de gevangenis gezeten. Maar hij is ook de president geworden van Zuid-Afrika. Hieronder zie je verschillende gebeurtenissen in zijn le-
Foto: ANP
ven. Ook zie je hoe oud Mandela toen was.
7 jaar
Hij krijgt de bijnaam ‘Nelson’ van zijn leraar op de basisschool.
24 jaar
Mandela voert voor het eerst actie tegen de apartheid in Zuid-Afrika.
44 jaar
Hij komt in de gevangenis terecht.
71 jaar
Mandela wordt vrijgelaten uit de gevangenis.
75 jaar
Mandela wordt gekozen tot eerste zwarte president van Zuid-Afrika.
80 jaar
Hij stopt als president van Zuid-Afrika.
95 jaar
Mandela sterft op hoge leeftijd.
Hoeveel jaar is Nelson Mandela president geweest van Zuid-Afrika? _______________________________________________________________________________
Hoeveel jaar heeft Nelson Mandela gevangen gezeten? _______________________________________________________________________________
Hoeveel jaar van zijn leven heeft Nelson Mandela niet opgesloten gezeten in de gevangenis? _______________________________________________________________________________
© CED-Groep Nieuwsrekenen
4
week 50 – 11 december 2013 – A1
© CED-Groep Nieuwsrekenen
5
