Terugblik op tien jaar wijkontwikkeling Groenoord
Ruimte voor iedereen
1
Ruimte voor iedereen Groenoord moet een aantrekkelijke en leefbare wijk blijven in de toekomst. Dat stelden gemeente Schiedam en Woonplus Schiedam in 2000 samen vast in de wijkontwikkelingsvisie Groenoord. Ook in de wijkvisie van Groenoord in 2007 werd dit nog eens herhaald. Wat verstaan we eigenlijk onder een aantrekkelijke wijk? In zo’n wijk zijn de bewoners betrokken, is er een gevarieerd woningaanbod, een mooie en veilige woonomgeving en zijn er goede voorzieningen. Is dat gelukt? Begin 2011 kijken we met dit boekje terug in de tijd. Aan de hand van negen thema’s beschrijven we wat er is gerealiseerd. We laten bij elk thema een bewoner of andere betrokkene aan het woord, die zijn visie geeft. Sommige onderdelen uit de wijkontwikkelingsvisie hebben heel goed uitgepakt, andere hebben meer aandacht nodig. Kijk en lees wat we samen hebben bereikt. Een wijk is echter nooit af. Daarom blijven we werken aan een nog mooier Groenoord. Doet u met ons mee? Communicatiewerkgroep Groenoord
2
3
Bob Venhuizen, directeur-bestuurder Woonplus Schiedam:
“Iedereen doet weer mee in Groenoord” “Er is heel veel gebeurd in Groenoord de afgelopen tien jaar. Toen ik vroeger rondliep tussen eentonige flats, kreeg ik een ‘unheimisch’ gevoel. Het is er nu een stuk gezelliger op geworden,” vertelt Bob Venhuizen, directeur-bestuurder van Woonplus Schiedam.
4
Doorbroken
Markt
Dat de wijk erop vooruit is gegaan, heeft volgens hem alles te maken met de vele bouwprojecten én met de sociale activiteiten. “De kracht van de verandering zit in de combinatie van beide. De eentonigheid is doorbroken door de bouw van bijvoorbeeld eengezinswoningen, appartementen en een nieuw winkelcentrum. Maar ook de balkondoeken in Groenoord-Zuid geven de wijk een ander aanzien. Als je de woonomgeving echt wilt verbeteren, dan moet je de straat teruggeven aan de bewoners. Dat is gebeurd met heel veel sociale initiatieven. Ik denk aan het Zimmertje, de schoonmaakploegen en de vele bewoners die actief zijn in bewonersgroepen. Op het laatste Zomerfeest heb ik die saamhorigheid ervaren. Behalve het shantykoor stonden ook rappers op het podium, naast de suikerspinnen waren er multiculturele hapjes. Iedereen deed mee. En dat deed mij goed.”
Als Bob Venhuizen naar de toekomst kijkt, zijn enkele nieuwbouwplannen nog onzeker. Woonplus is bij de uitvoering afhankelijk van de marktontwikkelingen. “De eerste 54 eengezinswoningen van De Beatles zijn opgeleverd, maar de voortgang van De Notenbalk is niet zeker. Door de economische crisis is de markt veranderd. Ondanks de lastige omstandigheden heb ik er vertrouwen in dat projecten met enige aanpassing of vertraging toch doorgaan.” Wat betreft de sociale activiteiten zal het initiatief meer dan eens bij de bewoners liggen. Venhuizen: “Zij leven elke dag in hun wijk en weten het beste wat zij willen. Woonplus wijst de weg en denkt mee, maar de regie is in handen van de bewoners. Ik heb er vertrouwen in dat bewoners dat kunnen waarmaken.”
5
Maarten Groene, wethouder van gemeente Schiedam:
“Gemeente en bewoners gaan samen voor een fijne wijk”
Meedoen “Mensen die al in Groenoord wonen vanaf het moment dat de wijk werd gebouwd, beschouwen het echt als hun wijk. Ze hebben het nog steeds erg naar hun zin en willen er niet weg, zeker niet nu de wijk op veel plaatsen steeds mooier wordt. Ik hoop dat de nieuwkomers in de wijk dat ook zo gaan voelen. Dat ze betrokken raken bij wat er speelt in de wijk en daar hun steentje aan bijdragen.”
“De belangrijkste reden waarom ik Groenoord een leuke wijk vind, is dat de Groenoorders met elkaar dezelfde schakering vormen als de
Verbetering op elk gebied
Schiedammers. Jongeren, ouderen, geboren Schiedammers, geboren
“Ook de gemeente Schiedam steekt samen met de partners in de wijk veel energie in de ontwikkeling van Groenoord. We pakken niet zo maar één element aan, we richten ons, zoals u in dit boekje kunt lezen, op een breed spectrum van onderwerpen. Onderwerpen die we samen met bewoners en andere partners bij elkaar hebben gebracht. Woonplus is hierbij een onmisbare partij: alleen wanneer ook de woningcorporatie investeert in sociale activiteiten, zal de wijk en de buurt leefbaar en prettig blijven.”
Groenoorders, maar ook Schiedammers van verre. Een wijk wordt immers gemaakt door de mensen die er wonen of werken. Of het nu gaat om de inzet van de activiteitengroep Ons Plekje op het Cornelia van Zantenplein, de bezoekers van Het Zimmertje of de leerkrachten van de scholen in Groenoord.”
Doorgroeien “Eén van onze speerpunten voor de komende jaren is dat Groenoorders, net als alle andere Schiedammers, de kans moeten hebben om door te groeien en zich te ontwikkelen. Als het beter gaat met de inwoners gaat het immers ook beter met de wijk en de stad. Veel mensen bereiken die groei op eigen kracht. Anderen hebben een steuntje in de rug nodig. Dat steuntje proberen wij te geven, maar nog beter is het als bewoners van Groenoord elkaar helpen. De voorbeelden liggen voor het oprapen.” 6
7
“Parken zijn perfect voor activiteiten”
Openbaar gebied
Groene ruimte verbinden
“Het Groenoord Zomerfeest wordt al drie jaar in het Oreliopark De ruimtelijke herinrichting van de woonomgeving is zoveel mogelijk
Wat is bereikt?
gehouden. En op 25 juni 2011 is het weer de feestlocatie. Het is een
tegelijk gebeurd met de bouw van de woningen. De gevarieerde, groene
• het openbaar gebied is direct aangepakt bij gerealiseerde nieuwbouw (Het Ensemble, Het Klavier, De Contrabas en Het Muziekplein, De Serenades, De Sonates, Het Menuet, De Suite en De Beatles) • de Jozef Oreliosingel is omgetoverd tot een afwisselend Oreliopark met vele speeltoestellen, een voetbalveldje en bankjes • het openbaar gebied in Groenoord-Zuid is opgeknapt: plantsoenen met witte hortensia’s, een nieuwe beschoeiing bij het water aan de Sweelincksingel en een mooi wandelpad langs het water • de Willem Andriessenlaan en de Eduard van Beinumlaan hebben een nieuwe uitstraling gekregen • het Cornelia van Zantenplein en het Henriëtte Bosmansplein zijn vernieuwd • van het nieuwe Groenoordpark is een plek voor jong en oud gemaakt met een jeu de boulesbaan, bankjes, hondenuitlaatplaatsen en speeltuinen
perfecte plek: midden in de wijk, heel groen, vriendelijk en knus.”
uitstraling van het openbaar gebied verbindt de verschillende delen en buurten tot één leefbare wijk. Een wijk die ‘Hart voor ruimte’ heeft. Groenoorders vinden ‘het buitengebeuren’ van hun wijk namelijk zeer belangrijk. Daarom is er zoveel aandacht besteed aan de inrichting, het beheer en het onderhoud ervan.
Aan het woord is Willem de Gids (25 jaar), al drie jaar medeorganisator van het Zomerfeest, lid van Activiteiten Groep Groenoord (AGG) en beheerder van de Groenoordwebsite www.hartvoorruimte.nl.
Ruimtelijker
Halloween
Willem, die sinds 1995 op het Cornelia van Zantenplein woont, weet nog hoe het Oreliopark er zo’n tien jaar geleden uitzag. “Het was een kaal grasveld. Voetballen konden we er niet, want er lag overal hondenpoep. Nu zie ik altijd kinderen spelen op het voetbalveld en bij de kabelbaan.” Ook de rest van het groen in de wijk is er volgens Willem op vooruitgegaan. “Het is ruimtelijker, veiliger en wordt beter bijgehouden dan voorheen.”
De actieve bewoners maken daarom dankbaar gebruik van de mogelijkheden die de groene ruimte biedt. “Met AGG hebben we vorig jaar Halloween gevierd in en rond het Oreliopark. Het was het grootste Halloweenfeest in Zuid-Holland, met zo’n 350 deelnemers. Echt top. Ook het vernieuwde Groenoordpark achter de Z-flats is geschikt om activiteiten te organiseren. Voor de jaarlijkse vossenjacht bijvoorbeeld. Als feestelijke afsluiting van de zomervakantie gaat AGG er een meterslang springkussen neerzetten: een soort wipe-out. Het wordt heel mooi.”
Wat moet nog gebeuren? • de omgeving van De Beatles wordt nog opgeknapt
8
9
“Ik zie verandering bij de kinderen”
Leefbaarheid
Vertrouwen creëren
‘Kijk, daar komt Farah aan. Kom gauw van dat hek…’ Zelfs als Farah In een leefbare wijk voelen mensen met uiteenlopende sociale
Wat is er bereikt?
el Berkani (16 jaar) haar jack van Thuis Op Straat (TOS) niet aanheeft,
achtergronden en leefstijlen zich thuis. In Groenoord hebben bewo-
• het Groenoordhuis in de Diepenbrockstraat • het Groenoordhuis op het Bart Verhallenplein • de inzet van Thuis Op Straat voor 5 dagen per week op de Willem Pijperstraat • de inzet van opbouwwerk • een nieuw trapveld in de Willem Pijperstraat en op het Bachplein • nieuwe speelplekken op het Willem Landréplein, het Cornelia van Zantenplein en het Henriëtte Bosmansplein • een nieuw trapveld en speelplek in het Oreliopark • ondersteuning bewonersgroep Ons Plekje • ondersteuning Activiteiten Groep Groenoord • ondersteuning van oudereninloop Het Zimmertje • ondersteuning van Stichting Activiteiten Groenoord • diverse evenementen op het Bachplein • buurtbemiddeling • buurtpreventie
weten kinderen uit de buurt dat ze geen rottigheid moeten uithalen.
ners en organisaties er de afgelopen jaren veel energie in gestoken om de leefbaarheid te versterken. Zo organiseren bewonersgroepen allerlei activiteiten in de wijk. Daardoor leren bewoners elkaars leefstijlen kennen en waarderen én ontstaat er een sfeer van onderling vertrouwen en openheid. De gemeente en Woonplus ondersteunen sport, spel en andere vormen van vrijetijdsbesteding op verschillende manieren. Daarbij hebben zij ook jongeren gestimuleerd om zich voor Groenoord in te zetten.
10
Sinds maart 2010 werkt Farah, die met haar moeder en broers al twaalf jaar in de Johan Wagenaarstraat woont, als TOS-assistent.
Opvoeden
Knutselmiddagen
Dit bijbaantje doet ze minstens twee middagen in de week naast haar studie VMBO Zorg & Welzijn. Farah: “Ik vind het heel leuk om met kinderen te werken. En TOS helpt echt. Toen ik net begon, wilden kinderen niet luisteren en lieten ze onze spullen gewoon liggen. Ik zie nu echt verandering. Kinderen ruimen zelf de spullen op en hebben altijd hun pasje bij zich. Dat komt omdat TOS heel duidelijke regels heeft. Door het pasjessysteem weten wij welke kinderen er zijn en welke al een tijd niet komen. TOS spreekt de ouders daarop aan. Die vinden het heel prettig dat TOS meehelpt met opvoeden.”
Voordat Farah bij TOS begon, deed ze allerlei vrijwilligerswerk voor de wijk. “Ik was erbij toen het Groenoordhuis in de Diepenbrockstraat werd geopend. Twee jaar lang heb ik hier elke woensdagmiddag een knutselmiddag voor de kinderen georganiseerd, samen met moeders uit de buurt. Door mijn werk voor TOS ben ik ermee gestopt. Helaas zijn er nu weinig activiteiten in het Groenoordhuis. Hopelijk gaat dat veranderen, want De Blauwe Brug vinden veel bewoners te ver. Dit ligt midden in de buurt.”
11
“We hebben straks wéér een goede buur”
Wonen en woonmilieus
Afwisselende wijk
Ze wilden graag naar een huis met tuin verhuizen, maar dan wel De verschillende leefstijlen in Groenoord zijn terug te zien in de
Wat is er bereikt?
verschillende typen woningen. Door de nieuwbouw- en renovatie-
• e en naadloze overgang van nieuw naar oud in Groenoord-Zuid • kleurige balkondoeken voor de huurflats in Groenoord-Zuid • drie opgepluste huurflats in Groenoord-Midden • nieuwe woon-werkwoningen Het Klavier • nieuwe patiowoningen Het Ensemble • nieuwe stadswoningen en luxe huurappartementen in De Contrabas en winkelcentrum Het Muziekplein • nieuwe eengezinswoningen De Serenade • nieuwe eengezinswoningen De Sonate •n ieuwe huur- en koopappartementen voor senioren in De Suite en Het Menuet • nieuwe eengezinswoningen De Beatles
projecten lopen afwisselende woonmilieus harmonieus in elkaar over. Dat is het effect van de herontwikkeling van de wijk, die vooral was gericht op meer verscheidenheid in woningtypen. Daardoor is het rustige en gevarieerde karakter van Groenoord versterkt.
Wat moet er nog gebeuren? • bouw laatste blok van De Beatles • r enovatie van twee huurflats in Groenoord-Midden • invulling van de locaties Elvis, Elton en Madonna in het Poppark • r ealisatie van woningen op het Bachplein •h erstructurering Groenoord-Zuid
12
sámen met de buren. En zo gebeurde het. Onno en Jolanda Dooms en hun kinderen Floortje en Lucas verruilen hun woning met terras aan de Valeriusstraat voor een eengezinswoning in De Beatles. En de buren Mike en Wendy Baptist en hun zoontje Sidney doen precies hetzelfde.
Samen opgegroeid Wendy: “Viereneenhalf jaar geleden zijn we naar Schiedam verhuisd. Mijn man en ik woonden in Hendrik-Ido-Ambacht, maar het reizen brak ons op. Hij werkt op de Maasvlakte, ik werk al zeventien jaar in Groenoord bij kindercentrum Nijntje. Ik kende de wijk dus goed. Het is voor ons hier ideaal.” Buurman Onno is ook positief over Groenoord: “Het bevalt heel goed. Alle voorzieningen zijn dichtbij: Spaland, Kethel, het Beatrixpark. Het huis aan de Valeriusstraat is perfect. Het enige nadeel is dat onze kinderen moeilijk buiten kunnen spelen, met de parkeerplaats van Bas van der Heijden voor de deur. Toen De Beatles werden gebouwd, zijn de buren en wij samen gaan kijken. Het klikt heel goed tussen ons en we staan altijd voor elkaar klaar. Hun zoon is bijna even oud
als onze dochter, dus zij zijn samen opgegroeid. Bij De Beatles konden we twee kavels naast elkaar kopen. Anders hadden we het niet gedaan.”
Even zweten De nieuwe woonomgeving biedt veel voordelen. Wendy: “We hebben het huis gekozen omdat er een speelveld voor de deur is. Straks kan Sidney zelf een blokje om het huis fietsen. Er wonen veel jonge gezinnen: verschillende kinderen zitten op ons kindercentrum. Dat wordt heel gezellig.” Onno: “Onze dochter gaat naar school in Spaland; dat is maar één weg over. Helemaal goed. Onze buren en wij moeten alleen ons huis aan de Valeriusstraat nog verkopen, dus dat is even zweten. Het voorjaar brengt hopelijk nieuwe kijkers.”
13
“Als je elkaar gedag zegt, geeft dat een goed gevoel”
Sociale samenhang
Versterk het wij-gevoel
Jong en oud, van Surinaamse, Engelse, Turkse, Antilliaanse, MarokDe bewoners van Groenoord kennen over het algemeen een sterk
Wat is er bereikt?
kaanse en Nederlandse afkomst: in de 32 eengezinswoningen aan
‘wij-gevoel’. Dat bleek ook tijdens bijeenkomsten met bewoners.
• reguliere en spontane overleggen met bewoners • algemeen wijkoverleg • v oorzieningen in twee Groenoordhuizen in Zuid en Midden, zoals kinderwerk, wijkwerk en opbouwwerk • bewoners zijn actief in vele groepen, zoals Activiteiten Groep Groenoord, Stichting Activiteiten Groenoord, Ons Plekje, Stichting Hart voor Ruimte (voorheen de Hoppe-groep) en ‘losse’ verbanden • ondersteuning van het jaarlijkse Zomerfeest • inzet van complexbeheerders en het Team Participatie van Woonplus • projecten als fietslessen voor allochtone vrouwen, een Groenoord Gala en een Buurtsoap Groenoord • als onderdeel van een kunstproject is een rapregel in de straatstenen van de Obrechtstraat gelegd en werd een bronzen beeldje geplaatst
de Eduard van Beinumlaan woont een gevarieerde groep mensen.
Daarbij kwam heel duidelijk naar voren dat onderlinge banden van bewoners krachtige inspiratiebronnen zijn voor het verbeteren van de sociale samenhang. Het feit dat men een Groenoorder is, blijkt vaak belangrijker dan afkomst en achtergrond. Daarom is er veel aandacht voor voorzieningen om van Groenoord een vreedzame, veilige en gezellige wijk te maken. Daarin wordt op een ontspannen manier omgegaan met verschillen, multiculturele aspecten en diversiteit.
Radjen Chedi, zelf van Surinaams-Hindoestaanse komaf, kwam er drie jaar geleden wonen. “De sfeer is hier prima. We gaan hier in de straat heel goed met elkaar om. Zo hebben we voor de kerst samen de kerstboom opgezet. Dan is iedereen bereid om iets te doen.”
Barbecue
Branding
Radjen vindt sociale samenhang belangrijk. “Als je met respect met elkaar omgaat en gedag zegt als je elkaar tegenkomt, dan geeft dat een goed gevoel. Daarom probeer ik samen met buren af en toe activiteiten in onze straat te organiseren.” Een voorbeeld is de barbecue van afgelopen zomer. “De opkomst was heel hoog. Een barbecue is nog best complex, want sommigen eten geen rundvlees, anderen geen varkensvlees en weer anderen zijn vegetariër. Maar er was voor iedereen genoeg. Verder hadden we voor kinderen een clown én suikerspinnen geregeld. Een groot succes.”
Om ook met andere bewoners uit Groenoord in contact te komen, woonde Radjen een bijeenkomst bij over wat de ‘waarden’ van Groenoord zijn. “Je merkt dan dat er veel verschillende ideeën leven hoe Groenoord groener en socialer kan worden. Samen kunnen we er iets nog mooiers van maken.”
14 15
Perspectief in de wijk
“Mijn kinderen zijn trots op me”
Een stapje hoger op de ladder
Isabel Michan (31), alleenstaande moeder van vier kinderen, woont al
Als een wijk een gezonde toekomst wil hebben, moeten allereerst
Wat is er bereikt?
de bewoners het goed hebben. Ze willen prettig wonen én werken.
• project Achter de voordeur van Woonplus in Groenoord-Zuid biedt mensen hulp op maat • Thuis Op Straat werkt met stagiairs en TOSassistenten uit de wijk; zo zetten bewoners via vrijwilligerswerk de stap naar betaald werk • de wijkcoach maakt bewoners wegwijs in het zoeken naar hulp
De woonomstandigheden vinden ze in Groenoord. En de verantwoordelijkheid voor hun inkomenssituatie is natuurlijk vooral aan de bewoners zelf. Al kunnen de samenwerkende partners binnen Groenoord hen daar wél een beetje bij helpen. Bijvoorbeeld door het bevorderen van sociale netwerken en het blijven betrekken van bewoners bij wijkactiviteiten. Hierdoor ontstaan banden en vriendschappen, waardoor mensen nieuwe interesses en vaardigheden ontwikkelen die hen mogelijk een stapje hoger op de maatschappelijke ladder kunnen helpen.
16
zo’n beetje haar hele leven in Groenoord. Leuk werk vinden vond ze lastig. “Na mijn middelbare school heb ik een opleiding in de beveiliging én in administratie gedaan. Ook heb ik een tijdje de school voor mode en kleding gevolgd. Het was het allemaal net niet.”
Pleziertje gunnen
Lekker
Een jaar geleden richtte Isabel samen met vijf andere moeders Ons Plekje op, een activiteitengroep op het Cornelia van Zantenplein. Daarna zijn er nog meer nieuwe vrijwilligers bijgekomen. Isabel vond het belangrijk om iets voor de wijk te betekenen. De knutselmiddagen, het multiculturele feest en de Halloweenparty waren een groot succes. “Mijn kinderen zijn heel trots dat ik het organiseer. Het is zo leuk om kinderen een pleziertje te gunnen. En bewoners reageren ook heel positief. Daarom wilde ik er verder mee.”
In oktober 2010 begon Isabel daarom aan de opleiding BSD-4, vergelijkbaar met een opleiding voor sociaalpedagogisch werker (SPW). “Het loopt heel lekker. Via Ons Plekje kende ik Thuis Op Straat. En via hen loop ik nu stage voor mijn opleiding. Ik zit vier dagen per week in het Groenoordhuis en help opbouwwerk mee. In oktober ben ik klaar met de opleiding. Dan ga ik werk in deze richting zoeken. In Groenoord? Nee, ik wil mijn werk en privé gescheiden houden. Dus waarschijnlijk buiten Schiedam.”
17
“Bewoners hebben invloed gehad”
Ruimte
Vrije karakter benadrukken
Kritisch, betrokken en vol verhalen. Zo kennen Groenoorders Antoon Hoewel de stedenbouwkundige structuur van de wijk niet wordt
Wat is er bereikt?
Groenendaal, tot 1 maart 2011 voorzitter van de huurdersbelangen-
aangetast, is de ruimtelijke indeling wel veranderd. Zo geven meer
• sloop van hoogbouwflats en nieuwbouw van lage eengezinswoningen, patio- en seniorenwoningen • g roene delen van de wijk zijn met elkaar verbonden door nieuwe wandel- en fietspaden • e en totale herstructurering van de openbare ruimte in Groenoord-Zuid met overzichtelijke, bloemrijke perken en een wandelpad • v ernieuwing van de openbare ruimte in GroenoordMidden, gelijktijdig met nieuwbouw • de Oreliosingel is omgetoverd tot een afwisselend Oreliopark, met vele speeltoestellen, een voetbalveldje en bankjes • het Groenoordpark achter de Z-flats is opnieuw ingericht • de Willem Andriessenlaan en de Eduard van Beinumlaan hebben een nieuwe uitstraling gekregen
vereniging (HBV). De voormalig projectingenieur woont sinds 1963 in
laagbouw en minder hoge flatgebouwen de wijk op verschillende punten een totaal andere aanblik. Het open en vrije karakter van de wijk krijgt extra nadruk door de ruime groenvoorzieningen die de delen van de wijk met elkaar verbinden. Een voorbeeld daarvan is het Oreliopark, dat een natuurlijke schakel vormt tussen de oost- en westzijde van de wijk. De bosrand aan de buitenkant van de wijk is de logische verbinding van Groenoord-Noord met het recreatiegebied Midden-Delfland.
18
Groenoord en werd in 1992 actief in de HBV en later in de stuurgroep van de Wijkontwikkelingsmaatschappij Groenoord. Hij was nauw betrokken bij de herstructurering van Groenoord. “Het was een weg met vallen en opstaan.”
Opstand
Statige laan
Met enige weemoed blikt hij terug op de roerige jaren negentig, toen er haast een opstand uitbrak vanwege het slechte onderhoud van de woningen. Sinds die tijd is de inspraak van huurders groter. De HBV mocht meepraten over de herstructurering, die eind jaren negentig actueel werd. “Er kwam een sterkte-zwakteanalyse van de wijk. Om de eenzijdigheid van de wijk te doorbreken, moesten er meer eengezinswoningen komen en minder hoogbouw. Ook het groen was te versnipperd en niet goed genoeg onderhouden. Er waren veel hobbels te nemen, maar uiteindelijk werden de plannen uitgevoerd.”
De afgelopen tien jaar is er volgens Antoon gelukkig veel aangepakt. Antoon: “De wijk is er veel beter gaan uitzien. Het winkelcentrum bij De Contrabas is een enorme trekker. Veel pleinen zijn aangepakt en het Oreliopark, dat de verschillende delen van de wijk met elkaar verbindt, is opgeknapt. Aan de westkant van de wijk is het Groenoordpark vernieuwd. Ook de Eduard van Beinumlaan is een statige laan geworden. De bewoners hebben op deze plannen vrij veel invloed kunnen uitoefenen. De samenwerking is goed geweest. Inspraak blijft nog steeds nodig. We moeten partijen continu aanspreken op de gemaakte afspraken.”
19
“Werken en wonen is perfect te combineren”
Wijkeconomie
Ondernemen stimuleren
Van De Gorzen naar Groenoord. Twee jaar geleden maakte Annemiek Dankzij het hoge voorzieningenniveau van Groenoord leent de wijk
Wat is er bereikt?
van Vlijmen met haar man en dochter de overstap naar het huis in
zich goed voor economische bedrijvigheid. Zo zijn er kleine onder-
• inrichting het Muziekplein, het winkelcentrum bij De Contrabas • tijdelijke vestiging van dierenkliniek • woon-werkwoningen in Het Klavier • opknapbeurt van het winkelcentrum aan de Borodinlaan
het project Het Klavier in de Valeriusstraat in Groenoord-Zuid. “Het
nemingen gevestigd. Het combineren van wonen en werken in de wijk is gestimuleerd door de bouw en verkoop van woningen met kantoor of praktijk.
huis is er speciaal voor gebouwd om werken en wonen te combineren. Naar zoiets waren wij op zoek. Beneden heb ik mijn praktijk, waarin ik volwassenen en kinderen help met energiebehandelingen, voetreflexmassages of coaching. Boven wonen we.”
Wat moet er nog gebeuren? • definitieve vestiging dierenkliniek • herstructurering Bachplein, inclusief voorzieningen
20
Rustig
Hard nodig
“Het is een heel modern huis van vier etages. Eigenlijk waren we naar een oud huis op zoek, maar toen we hier waren binnengeweest, vonden we het direct heel leuk. Ondanks dat Groenoord een dichtbevolkte wijk is, is het hier rustig. Ook ’s nachts en in het weekend. We hebben leuk burencontact. In de meeste van de veertien woningen is een bedrijf gevestigd: een administratiekantoor, een ayurvedische praktijk en iemand die kleuradviezen geeft. Het is hier echt een gevoelsstukje.”
De wijk bevalt Annemiek en haar man en dochter prima. “Er zijn veel voorzieningen. Bas van der Heijden is om de hoek; in Hof van Spaland koopt mijn man graag zijn kleding. Mijn dochter assisteert bij activiteiten van Thuis Op Straat, die hier vaak worden gehouden. De inzet van Thuis Op Straat vind ik ontzettend belangrijk. Veel kinderen in de buurt hebben die steun hard nodig. Het zou jammer zijn als daarop werd bezuinigd.”
21
Voorzieningen
“Ouderen voelen zich hier thuis”
Elkaar ontmoeten
Eén van de voorzieningen in de wijk is ouderenhuiskamer Het Zimmertje.
De inzet is om in Groenoord een evenwichtig aanbod van voorzieningen
Wat is er bereikt?
te hebben op het gebied van onderwijs, bedrijvigheid, recreatie, sport
• het opgeknapte Oreliopark en de heringerichte pleinen functioneren als ontmoetingsplek • in het nieuw ingerichte Groenoordpark zijn een trimbaan, jeu de boulesbaan, bankjes, hondenuitlaatplaatsen en speeltuinen aangelegd • op verschillende plaatsen zijn voetbalveldjes en speelplekken, waar kinderen samen kunnen spelen • in de twee Groenoordhuizen op het Bart Verhallenplein en de Diepenbrockstraat worden activiteiten georganiseerd • de oudereninloop in Het Zimmertje is een belangrijke ontmoetingsplek voor ouderen • in de portakabins van de speeltuin en kinderboerderij Strauss & Co organiseren vrijwilligers knutselmiddagen
en maatschappelijke ontwikkeling. Naast de plekken waar mensen elkaar buiten ontmoeten, zoals pleinen en parken, is ook ingezet op multifunctionele binnenruimtes. Deze zijn flexibel opgezet. Dit maakt ze geschikt voor allerlei activiteiten voor kinderen en jongeren, maar bijvoorbeeld ook voor een ouderensociëteit. Dit soort initiatieven hebben bewoners, scholen en andere partners samen van de grond getild.
22
Wat opvalt als je er binnenkomt, is de gezelligheid. Om half twaalf zitten wijkbewoners met een bakje koffie lekker bij te praten. Overal hangen foto’s van oud en nieuw-bijeenkomsten, uitjes en etentjes. De prachtige kerstversiering en de zelfgemaakte egels, tassen en sieraden van oude fietsbanden maken het geheel compleet. “De gezellige uitstraling is heel belangrijk. Dat verlaagt de drempel om hier binnen te komen,” vertelt Leni Vredebregt.
Vaste klanten
Super
Samen met Joop Visser is zij de drijvende kracht van Het Zimmertje, dat nu bijna vier jaar bestaat. De ouderenhuiskamer is voor de ouderen in de buurt onmisbaar geworden. Elke dag zijn er vaste klanten. Leni: “Als ik ’s ochtends de voordeur van de buurman hoor, denk ik: is het alweer tien uur? Hij is er namelijk elke dag.” Op doordeweekse dagen is Het Zimmertje elke ochtend en middag open, twee keer per week is er knutselavond en op donderdagavond is er computerles. Verder vieren de ouderen oud en nieuw samen en gaan ze een paar keer per jaar uit.
“Vrijwilligers schenken de koffie. Zonder hen zouden we het niet redden. En Joop en ik zorgen voor de website én de pegels. Het kost ons veel tijd, maar het is ontzettend leuk. De mensen voelen zich hier thuis. Hier kunnen ze vrij met elkaar praten. Met oudejaarsavond aten er maar liefst twintig mensen mee. Dan hoeven ze hun kinderen niet te belasten. En samen hebben ze het super. Als we vijf jaar bestaan, geven we een knalfeest.”
23
“We weten elkaar beter te vinden”
Onderwijs
In de eigen wijk naar school
Op basisschool De Troubadour gaan kinderen van alle culturen naar Scholen zijn belangrijk voor de contacten in de wijk. Kinderen spelen,
Wat is er bereikt?
school, veelal uit Groenoord-Zuid. Als intern begeleider op basisschool
praten en leren met en van elkaar. Maar ook ouders leren elkaar
• incidenteel overleg tussen scholen, jeugdzorg, Woonplus, Thuis Op Straat en wijkcoach • enkele scholen functioneren als brede scholen, met voor- en naschoolse opvang, een peuterspeelzaal en naschoolse activiteiten
de Troubadour heeft Joke Weerdenburg te maken met de kinderen
kennen en begrijpen. Daarom is het beleid van de scholen erop gericht om meer kinderen in de eigen wijk naar school te laten gaan. En omdat vooral Groenoord-Midden veel mooie woonkansen biedt aan gezinnen met jonge kinderen, wordt in deze buurt nadrukkelijk
niet alleen voor. Joke: “Het is prettig dat er korte lijnen zijn met de wijkcoach, GOA-regisseur*, jeugdzorg, Woonplus en Thuis Op Straat. Die contacten hebben we de laatste jaren opgebouwd. Dat werkt heel
gestreefd naar een kwalitatief goed scholenaanbod. Bovendien willen
Wat moet er nog gebeuren?
prettig. Als Woonplus een uithuisplaatsing doet, bellen ze mij. En als
de basisscholen graag meewerken aan wijkactiviteiten. Zij stellen
• scholen structureel betrekken bij het sociale netwerk • bewoners stimuleren kinderen in de buurt naar school te laten gaan
ik me zorgen maak over een gezin, betrek ik jeugdzorg of de wijk-
daarvoor hun schoolpleinen en gebouwen ook buiten de lesuren beschikbaar.
24
die speciale aandacht nodig hebben. De school staat er gelukkig
coach en de GOA-regisseur.”
Inzet TOS
Betere balans
Samenwerking heeft veel verbeterd. Daarnaast is de inzet van TOS heel belangrijk geweest voor de leefbaarheid in de wijk, vertelt Joke. “TOS heeft gezorgd dat er meer rust en speelgelegenheid kwam in Groenoord-Zuid. Als kinderen zich prettig voelen, krijgen de ouders ook rust. Door TOS is er controle hoe het met de gezinnen gaat. Af en toe overleggen we samen, bijvoorbeeld als een kind de hele tijd ruzie zoekt. Vaak is er meer aan de hand. TOS spreekt dan ook de ouders aan.”
En heeft de nieuwbouw in de wijk een positieve invloed gehad op de leefbaarheid? “Tot nu toe niet. Bij ons op school zitten nog weinig kinderen uit de nieuwbouwhuizen. De kinderen maken wel gebruik van ons plein, maar gaan naar een andere school. Wij zijn een school met heel veel culturen; het zou goed zijn als er een betere balans zou komen. Misschien heeft dat meer tijd nodig,” meent Joke.
* GOA = gemeentelijk onderwijs achterstanden beleid
25
Wethouder Ad Hekman, voorzitter Stuurgroep Groenoord:
“Een levendige wijk als Groenoord is nooit af” “Een terugblik op de afgelopen jaren laat zien, dat er enorm veel is bereikt in Groenoord. De typische flatwijk, zoals er in de jaren 60 en 70 van de vorige eeuw zo veel in Nederland zijn gebouwd, is na een wat mindere periode weer een vitale wijk geworden, waar mensen graag wonen”, stelt wethouder Ad Hekman, die tevens voorzitter is van de Stuurgroep Groenoord.
“Groenoord is een groene wijk, maar dat kwam niet altijd uit de verf. Door bij nieuwbouwprojecten nadrukkelijk rekening te houden met de omgeving hebben we bereikt dat de wijk er nu gevarieerder en vriendelijker uitziet. Dat moet ook; je moet je thuis voelen in de wijk waar je woont.”
Levendige wijk “Een levendige wijk is nooit af; dat geldt natuurlijk ook voor Groenoord. Als we naar de toekomst kijken, liggen er nog wel een paar opgaven. Zo zien we bijvoorbeeld, dat de onderlinge band tussen bewoners in sommige delen van Groenoord heel hecht is: de sociale cohesie is er heel groot. In andere delen kan het nog beter, dus daar moeten we ons voor inzetten. 26
Als mensen het immers ergens naar hun zin hebben, blijven ze er langer wonen en leren ze elkaar goed kennen. Als er te veel doorstroming is, krijgen ze daar niet de kans voor.”
Doorstroming “Ons doel is, dat Groenoord een wijk is voor iedereen. Het moet een wijk zijn, die zijn bewoners de kans biedt door te groeien. Als je aan een nieuwe woning toe bent, moet je die bij voorkeur binnen je eigen wijk kunnen vinden. Daarom zijn de nieuwbouwprojecten in Groenoord ook zo belangrijk. De woningen in het project De Beatles zijn daar een goed voorbeeld van. We zijn echter ook afhankelijk van de economische ontwikkelingen. Na een aantal magere jaren zijn de vooruitzichten nu gelukkig weer iets gunstiger. Dat betekent dat we alle kansen aangrijpen om de wijk mooier en gevarieerder te maken.”
Colofon Dit is een uitgave van de communicatiewerkgroep Groenoord, waaraan gemeente Schiedam, Woonplus Schiedam, WOGroenoord en SWS Welzijn deelnemen. Verder werkten bewoners van Groenoord, TOS Schiedam en opbouwwerk Groenoord aan deze uitgave mee. Tekst:
Zinnige zinnen, Gouda
Vormgeving: Vormbizz, Hoek van Holland Fotografie: Jan van der Ploeg, Michelle Muus, Monique Rijnsdorp Drukwerk: TDS, Schiedam
27
Woonplus Schiedam Valeriusstraat 3-5, 3122 AM Schiedam T 010 204 51 00 E
[email protected] www.woonplus.nl 28
maart 2011
Gemeente Schiedam Stadserf 1, 3112 DZ Schiedam T 14 010 E
[email protected] www.schiedam.nl
