082 TEKST
Nikki Sterkenburg
BEELD
maarten wouters
Buiten de waard gerekend QU13008-ft05.indd 82
6/20/13 5:33 PM
083 boeven vangen
Degene die Wim Zegwaard herenigt met zijn geroofde miljoenen en helpt de overvallers te vangen, wacht een klein fortuin. Quote waagde een voorzichtige poging, maar stuitte – naast geblunder van de politie en geweeklaag over de pech van Zegwaard – op gebrek aan hard bewijs tegen de hoofdverdachte.
QU13008-ft05.indd 83
6/20/13 5:33 PM
084
N
ormaal deden ze het nooit, doordeweeks na het avondeten nog een glaasje drinken in de wijnkelder. Niet dat het er onprettig toeven is, hoor. Integendeel: Wim Zegwaard heeft er nota bene een jaar over gedaan om de krochten van zijn Rijswijkse nieuwbouwvilla te voorzien van antiek ogende gewelven. Maar op 22 maart 2012 heeft Maureen Zegwaard er zin in. Ze maakt zelfs nog een lekker kaasplankje klaar voor ze naar beneden vertrekt. Buiten in het donker, op anderhalve meter afstand, staat een man met bivakmuts naar haar te kijken. Maureen ziet niets en vreest niets. Er loopt toch een stoere bewaker op het erf? Maar vlak nadat het echtpaar in de kelder is afgedaald, glipt een gewapend en gemaskerd duo door een openstaand zolderraampje en stormt naar beneden. De trap vormt de enige vluchtroute, dus Zegwaard en zijn vrouw hebben geen schijn van kans. Ze worden tegen de grond gewerkt, hun polsen vastgebonden met tiewraps. Maureen wordt bespuugd. De twee overvallers halen woest het hele huis overhoop, op zoek naar de kluis. Hoewel die zich in de kelder bevindt en manshoog is, weten ze hem niet te vinden. Om Zegwaard aan het praten te krijgen, zetten de mannen Maureen een mes op de keel en dreigen haar daarna een oor af te snijden. ‘Waar ben je nou mee bezig?’, zou Zegwaard hebben geschreeuwd. De zakelijk gewiekste Zegwaard – hij heeft zijn privévermogen van 105 miljoen euro immers niet zomaar op straat gevonden – begint te onderhandelen. Vijftigduizend euro kunnen de overvallers krijgen, handje contantje. En dan oppleuren. Nou vooruit, ook nog wat klokkies dan. ‘Kom maar mee naar mijn slaapkamer’, moet de 68-jarige ondernemer hebben gebromd. De bivakmuts die hem volgt krijgt een klauw vol nephorloges, die Zegwaard daar speciaal bewaart om inbrekers om de tuin te leiden. De overvaller die nog beneden is, graait op datzelfde moment de honderden echt waardevolle horloges (denk: Audemars Piguet, Patek Philippe, Cartier) en de stapels cash uit de kluis.
QU13008-ft05.indd 84
wie is Wim Zegwaard ?
Wim Zegwaard (Delft, 3 oktober 1944, nr.247 op de Quote 500) kwam eind jaren tachtig dusdanig in opspraak, dat hij noodgedwongen afstand deed van zijn afvalbedrijf. Sinds die tijd past de omschrijving vastgoedman annex minipaardenfokker hem beter. Hij omringt zich ook graag met geitjes, konijnen, papegaaien en witte zwaantjes. Zegwaard steunde niet alleen Pim Fortuyn en Rita Verdonk in hun politieke ambities, maar ook Aysel Erbudak toen die in 2006 het Amsterdamse Slotervaartziekenhuis winstgevend wilde maken. Hij is een vaste verschijning in societyrubrieken, waarin hij meestal met een gin-cola in de hand poseert. Zegwaard staat bekend om zijn uitbundige smaak voor dure auto’s en al even dure horloges. Van zijn gestolen klokjes heeft hij op papier een deel terug, maar in de praktijk liggen ze nog altijd op het politiebureau. Zonder bruikbaar spoor van de dieven.
Zegwaard zal later aan vrienden vertellen dat de uurwerken met de natte vinger misschien drie miljoen euro waard zijn en dat er nog geen anderhalve ton baar geld is gejat. Dat strookt niet erg met het wilde verhaal dat er een aantal kussenslopen en een reiskoffer voor nodig waren om de buit te verpakken. En het sluit ook niet aan bij het sommetje dat gemaakt kon worden toen zijn advocaat Cees van Bavel in De Telegraaf liet noteren dat de beloning van tien procent voor de gouden tip kon oplopen tot bijna een miljoen, want dan hebben we het over tien miljoen buitgemaakte euro’s. En het komt al helemaal niet overeen met wat de bloggers van Crimescene schreven,
namelijk dat de politie ervan uitgaat dat er voor maar liefst dertien miljoen euro aan onverzekerde horloges en 8,2 miljoen euro aan bankbiljetten is gestolen. Ter illustratie: in briefjes van vijfhonderd is dat een pakket van achttien kilo zwaar. Crimescene doet nogal mistig over de vraag of deze informatie uit het gelekte politiedossier afkomstig is of van andere bronnen. Bij navraag zeggen de bloggers alle dossiers te hebben vernietigd. Schizofreen
Op die 22ste maart weet Zegwaard pas na twee heel lange uren en tien heel lange minuten het gemaskerde duo, dat constant met geweren staat te zwaaien, de deur uit te werken. De overvallers, en mogelijk een handlanger op de uitkijk, racen weg in een VW Golf. Ze moeten strak staan van de adrenaline door de kick dat hun snode plan zo goed is gelukt en schrikken zich vast te pletter als er ineens een verkeersfuik opdoemt. De mannen weten zich op haast schizofrene wijze te redden. De motoragente die bij het negeren van het stopteken de achtervolging inzet, haakt af als ze de melding krijgt dat er is ingebroken bij Wim Zegwaard, een of andere rijke stinkerd uit de buurt. Ze gaat er direct op af. Als ze beseft wie ze eerder op de staart zat, is het te laat om het Golfje nog te traceren. Met dank ook aan het lullige feit dat de voor de controle ingezette politiehelikopter net even aan het tanken was. Voor Zegwaard vormt de verbijsterend knullige manier waarop de overvallers kunnen ontsnappen de start van een niet bepaald warme relatie met politie en justitie. Juist omdat hij meer blauw op straat wilde, had hij Fortuyn gesteund, en Verdonk. Maar nu puntje bij paaltje komt, meent Zegwaard dat je boeven nodig hebt als je boeven wilt vangen. En dus brengt hij premiejagers en andere gekken het hoofd op hol door in eerste instantie een ton te beloven voor de gouden tip. Maar ook de opgejaagde daders komen hierdoor in beweging. ‘Ik ben daarna zó bedreigd’, zei Zegwaard in het Algemeen Dagblad. ‘Ik heb het tipgeld meteen verhoogd naar drie ton.’ Hoewel hij de pers normaal niet schuwt,
6/20/13 5:31 PM
085 boeven vangen
De overvallers zetten Maureen een mes op de keel
en dreigen haar daarna een oor af
af te snijden
QU13008-ft05.indd 85
6/20/13 6:51 PM
086
is het AD het enige medium dat hij na zijn overval te woord staat. Kennelijk heeft hij geen zin om nog eens door officier van justitie Nicole Vogelenzang op het matje te worden geroepen, omdat hij met zijn publieke inbreng het proces schaadt. Dan houdt hij wel
braaf zijn mond. Ook Quote krijgt Zegwaard niet te spreken. Bij de poort komen we niet verder dan het commentaar van zijn hond. Gelukkig is hij tegen familie, vrienden en zakenrelaties een stuk openhartiger. Hij vertelt ze liever over die angstige avond dan dat hij zich verstopt, zoals veel anderen zouden doen. Wat heeft het ook voor zin? Wim en Maureen kregen op hun vakantie-
Het verhaal wil dat er een aantal
kussenslopen en een reiskoffer nodig waren om de buit te verpakken
QU13008-ft05.indd 86
adres in Frankrijk zelfs een ansichtkaart met daarop de boodschap: ‘We hebben je gevonden.’ Zou je nog verder weg dan wél de boze buitenwereld buiten kunnen houden? Nee, het echtpaar leeft maar zo gewoon mogelijk door. Die wijnkelder, daar komen ze niet meer, maar ze bezoeken nog feestjes en bieden op benefietgala’s net zo hard mee als vroeger. Dat neemt niet weg dat voor Zegwaard de lol er wel een beetje af is. Teken aan de wand is dat hij het grootste deel van zijn geliefde autocollectie laat veilen. Zelfs de Bugatti Veyron van 1,8 miljoen euro, zijn natte droom op wielen, rolt voorgoed de garage uit. Misschien is een iets bescheidener profiel toch beter, zal hij gedacht hebben. Bovendien betekent weinig bezit weinig personeel – daar heeft hij het na zijn ervaring met bewaker Geert van der Spek namelijk behoorlijk mee gehad. Zegwaard had Van der Spek nog wel een kans gege-
6/20/13 6:51 PM
087 boeven vangen
ZWART GELD
ven, toen die na zijn tijd in een buitenlandse bajes weer in Nederland aan de bak moest. En dan zo’n verklaring afleggen: dat meneer van die dik twee uur durende overval niks heeft meegekregen. Hoe kan dat, vraagt Zegwaard zich af. Hoewel Van der Spek na zijn ontslag enige tijd heeft vastgezeten, is niet duidelijk of hij nog steeds als verdachte geldt. In elk geval vertrouwt Zegwaard voortaan liever op zijn honden, monsters die iedereen die onbevoegd een voet op het terrein zet genadeloos uit elkaar trekken, goed volk of niet. Laatst moest er een kennis naar het ziekenhuis, omdat die per ongeluk een herder aan zijn enkel had hangen.
QU13008-ft05.indd 87
Een geruchtmakende overval als deze, waarover via programma’s als Opsporing Verzocht steeds nieuwe details naar buiten komen, intrigeert. Hoe was die georganiseerd? Maar ook: wat doet een particulier eigenlijk met zoveel geld en spullen in huis? Het is voer voor wilde verhalen, waarin Zegwaard telkens de schijn tegen heeft. De afvalbranche, waarin hij groot werd, is van oudsher niet de schoonste. Er gelden eigen wetten. Ook voor Zegwaard, die midden jaren negentig zelfs wordt veroordeeld tot een jaar cel en een boete van zesenhalve ton, wegens de illegale dump van asbesthoudend afval en olieslibwater. En ook al wordt hij uiteindelijk vrijgesproken door het Europees Hof, dat niet helemaal smetteloze imago blijft toch plakken. Zeg nou zelf: is er iemand bij wie u zwart geld eerder vermoedt dan bij een gewezen afvaltransporteur? De gedachte dat de buit aanzienlijk groter is dan Zegwaard officieel wil erkennen, wordt verder gevoed door het gegeven dat hij zich bepaald niet afsluit voor mensen met – laten we zeggen – een avontuurlijke inslag. We noemden beveiliger Van der Spek; misdaadjournalist Hendrik Jan Korterink voegt daar in zijn boek Haagse Penoze Marco Eijk aan toe. Wie? Een drugshandelaar die in de jaren negentig zakendoet met Sam Klepper en Klaas Bruinsma. In 1995 wordt hij veroordeeld tot een gevangenisstraf van zevenenhalf jaar en enkele jaren na zijn vrijlating wordt hij in België geliquideerd. Tot die tijd woont Eijk in een Schiedams appartement van Zegwaard. Er gaan geruchten dat hij in de pillenhandel zat met Zegwaards zoon Arie, iets wat senior nooit ontkend heeft. Ook heeft Zegwaard nog altijd contact met de beruchte Delftse crimineel Karel Pronk, die bij hem heeft gewerkt en die zelfs op zijn verjaardag komt. Pronk kwam in 2007 vrij na een celstraf van twintig jaar voor drugshandel, overvallen en moord. Zegwaard zou diezelfde Pronk nu betalen om zijn overval op te lossen, klinkt het in het dubieuze circuit.
‘Helemaal niet!’, bezweren bronnen rond Zegwaard. Ze vertellen dat de voormalige afvalkoning in het geheel niemand inhuurt. En ook geen contact heeft gezocht met de ex-vriendin van de hoofdverdachte, laat staan dat hij haar en haar zus gepaaid zou hebben met feestjes en vakanties. TERINGVENTJES
Of nou ja, niemand... Zegwaard heeft wel oud-CIE-rechercheur Leen de Koter ingehuurd, maar enkel voor de passieve taak om de iets minder frisse figuren die op het tipgeld afkomen netjes uit te horen en die informatie door te sluizen naar justitie. Het is dan ook De Koter die als eerste opmerkt dat opvallend vaak dezelfde naam valt: Reda Naimi, de 25-jarige schrik van de Haagse wijk Nieuw Waldeck. Zegwaard neemt de verdenking jegens Naimi snel over, zo blijkt uit een door de politie afgeluisterd telefoongesprek, dat hij vier dagen na de overval voert met ene Lucien. Die vertelt dat het ‘goed roert’ in Den Haag, nu Zegwaard ‘weet dat Reda het gedaan heeft, samen met een gozer die ze Kikker noemen. Het zijn teringventjes die de hele boel terroriseren en die denken onaantastbaar te zijn’, zo stenograferen de meeluisterende agenten. De dienders hoeven hun beeld van de überetterbak niet bij te stellen, want ze kennen het verhaal van de agente die Naimi bij een verkeerscontrole liet blazen en de volgende dag het mondstukje kreeg thuisbezorgd met de mededeling dat ze wisten waar ze woonde. Het is het soort gesar waar politiemensen slecht tegen kunnen. Stiekem balen ze dan ook dat Naimi en zijn mogelijke broeders in
Wim en Maureen Zegwaard
6/20/13 6:51 PM
088
wat doet een
particulier eigenlijk met zoveel geld en spullen in huis?
IWC Portuguese Automatic € 11.900 Baume & Mercier Clifton € 2800 Roger Dubuis Monegasque Automatic € 25.800 IWC Portuguese Chronograph Classic € 23.100 Baume & Mercier Clifton € 4200
QU13008-ft05.indd 88
6/20/13 6:51 PM
089 boeven vangen
het kwaad, Moustafa El-Lebbar (met wie hij eens een vrouwelijke portier die hen weigerde, zou hebben willen kaalscheren) en Mohammed Oulad-Yahia, zo weinig concreets voor de voeten geworpen kan worden. Net zoals ze gevloekt zullen hebben toen ze hoorden dat Maureen direct na haar bevrijding onder de douche is gesprongen en zodoende het dna-cadeautje in de vorm van de fluim door het putje spoelde. De verdenkingen van de politie zijn hooguit ernstig genoeg om de groep scherp in de gaten te houden, inclusief peilzenders, volgwagens en alle andere toeters en bellen. boze wolven
Maandenlang worden Reda Naimi en de andere boze wolven intensief gevolgd. De observanten hebben er al heel wat ritjes opzitten, als ze op 16 november 2012 noteren dat Naimi, El-Lebbar en Oulad-Yahia in een Seat koers zetten naar Rotterdam. In de stad raken de achtervolgers even de aansluiting kwijt en zodra ze de Seat terugvinden, in de chique Straatweg in de voorname wijk Hillegersberg, blijkt hij leeg. Op dat moment is in diezelfde straat – en dus onder de neus van de nietsvermoedende politie – een gezin het slachtoffer van een gewapende overval. Het drama heeft plaats in het huis van een telg van de familie De Ruiter, dankzij de handel in zaden goed voor vijfhonderd miljoen euro en daarmee de vijfde plek in onze lijst van rijkste families. Het echtpaar Matthijs en Robyn Havinga wordt met tiewraps vastgebonden. Twee van de drie slapende kinde-
Inti mida tie
QU13008-ft05.indd 89
ren worden wakker en lopen naar beneden. De overvallers vertellen hun dat het om een oefening gaat van ‘papa’s werk’ en zetten hen voor de tv. De kinderen krijgen geld, mogen naar de koelkast lopen en doen zelfs nog een high five met de mannen. Robyn Havinga vraagt even later of ze tenminste het horloge van haar overleden vader mag houden. De over valler stemt in, maar neemt het toch mee. Het observatieteam beseft pas wat er aan de hand is als de daders in zwarte kleding en bivakmuts met onbekende buit naar hun auto rennen. Ze scheuren weg en er is een arrestatieteam voor nodig om de wagen met tweehonderd kilometer per uur klem te rijden. Dan zitten er nog maar twee mannen in: Moustafa El-Lebbar en Mohammed Oulad-Yahia. Op twee horloges na is de buit nergens te bekennen, de wapens en de derde overvaller evenmin. En dus wordt Reda Naimi de volgende ochtend in zijn huis aangehouden. heterdaadje
Twee maanden later gebeurt er iets geks. Ofschoon geen van de drie verdachten contact mag hebben met de buitenwereld,
Na de overval klampen vreemden Wim Zegwaard op straat aan om hem te waarschuwen dat hij zijn jacht moet staken. Dan vallen er foto’s van de verdachten door de bus en kiekjes van mensen die met een gestolen horloge rondlopen. En nog laten zijn plaaggeesten hem niet met rust. Wanneer hij in de zomer van 2012 met zijn vrouw op vakantie is in Zuid-Frankrijk, krijgt hij een ansichtkaartje met muilezel waarop in het Arabisch staat geschreven: ‘We hebben je gevonden.’ Tot slot ontvangt echtgenote Maureen een kopie van haar pasfoto met vizierkruis op haar voorhoofd getekend en intimiderende teksten erbij. Dat gebeurt na Zegwaards interview met het AD in februari 2013, opmerkelijk genoeg terwijl de verdachten op dat moment vastzitten.
ontvangt Robyn Havinga-de Ruiter een pakketje, met een briefje: ‘Hier horloge overleden vader terug zoals afgesproken.’ De politie heeft het raadsel tot op heden niet opgelost. Omdat het echtpaar Havinga categorisch commentaar weigert, is ook niet te polsen hoe zij denkt over de veelgehoorde theorie dat de politie een heterdaadje nodig had om het boeventrio te grijpen. En bewust niet ingreep toen het gezin ruim een uur lang doodsangsten uitstond. Mocht het opzet van de politie zijn geweest, dan kunnen we concluderen dat de missie behoorlijk is mislukt. Doordat Naimi niet in de vluchtauto zat, kan deze door bronnen als leider van de kliek aangemerkte Hagenaar zich verschuilen achter getuigen die verklaren dat hij tijdens de overval lekker thuis lag te slapen. En wat dan nog dat zijn schoenafdruk is gevonden op een platje bij huize Havinga? En dat Zegwaard Naimi’s betrokkenheid bij de overval op zijn huis claimt: nou en? Zegwaard, dat is toch die man die in zijn eerste verklaring sprak over een dader met een Antilliaans accent en in zijn tweede verhoor over iemand met Surinaamse tongval? Toch is Naimi alsnog opgesloten. Begin juli, vlak na het ter perse gaan van dit blad, wordt duidelijk of zijn detentie en die van zijn vermeende handlangers voor de derde keer met negentig dagen wordt verlengd. Naimi’s advocate Chrisje Zuur, die eerder Willem Holleeder verdedigde, betoogt stellig dat de verden kingen onterecht zijn en dat de conclusies van Zegwaard van generlei waarde zijn. Immers: ‘Zegwaard speelt detective en weet zeker dat Reda achter de overval zit.’ Een intimus betwijfelt of Zegwaard aan tunnelvisie lijdt, al erkent hij dat de Rijswijkse ondernemer er niet van wakker ligt als de drie onschuldig achter de tralies verdwijnen. ‘Wim spreekt over criminele jongens die ze op basis van hun verleden sowieso nooit meer vrij mogen laten. Hij hoopt echt dat het recht zegeviert, want dat is zijn enige kans op vergelding. Neem maar van mij aan: Wim is niet iemand die zo’n jongen liever aan een vleeshaak in zijn hal ziet hangen. Hij zou niet weten wat hij ermee moest.’
6/20/13 6:41 PM