Hieronder staan de brieven tussen Nicolas Huits en vriendin en zijn familie. Ik heb de teksten gelaten zoals zij geschreven zijn. Zij schrijven voor mensen, die niet veel gestudeerd hebben, een acceptabel Nederlands van die tijd. Dialectgebruik is echter duidelijk merkbaar en vooral de interpunctie is minder. Naast de veertien brieven zijn vier enveloppes bewaard van 12 bij 9,5 cm. De postzegels zijn in de loop der tijden verwijderd en uit een stempel blijkt dat de Duitsers de inhoud gecontroleerd hebben. We moeten dus rekening houden met het feit dat de correspondenten, en zeker Nicolas, niet het onderste van hun tong laten zien. We horen dan ook nauwelijks iets van de omstandigheden waarin de dwangarbeiders geleefd en gewerkt hebben. De drie jongens hebben er ook achteraf nauwelijks iets over verteld. Dat betekent zeker niet dat het hun onberoerd heeft gelaten. Pierre, de zoon van Jozef Bovens, vertelde dat zijn vader nog na zijn pensioenleeftijd nachtmerries had, waarin de Duitsers voorkwamen.
Tekst 1 Nicolas Huits aan Emma Stoffels
Blz. 1 Valenciennes le 15-12-1916 Zeer Geliefde Emma, Na lang gewacht te hebben neem ik de pen met veel vreugde in de hand om u te laten weeten dat ik nog altijd in staat van goede gezondheid ben, zoo hoop ik ook het zelfde van u lieve Emma. Gij zult wel denken dat ik u vergeeten heb, dat ik zoo lang gewacht heb om u te schrijven . Geliefde Emma maar gij moet daar niet ongerust over zijn. Ik heb om zoo te zeggen tot nu toe nog niet veel tijd gehad om u een brief te schrijven en ook had ik nog geen vast logement. Ik denk wel Emma dat gij het nog altijd goed maakt en hoop ook dat gij geen oorpijn meer zult hebben. Wil de goedheid hebben Geliefde van mij eens te laaten weeten hoe gij uwen tijd ombrengt Blz. 2 en of gij nog al veel werk hebt. Ik hoop, lieve Emma, dat uw portretten zullen aangekomen zijn in Canne. Wil zoo goed zijn en stuurt mij uw portret op het spoedigste mogelijk want ik wacht er met groot ongeduld op, Emma, want ge kunt wel denken dat ik het gaarne zou hebben want dat is het enigste dat ik nu nog zou kunnen hebben om mij te troosten. Want denk maar aan het geene ik u gezegt heb eer ik vertrokken ben en denk maar niet , Lieve Emma dat ik u vergeeten zal, en ook dat ik met een ander zal gaan, stelt u daar maar niet ongerust over en ik van mijnen kant denk ook dat ik u weeder zal terug vinden gelijk ik u achtergelaten heb. Lieve Emma, ge kunt mij gelooven sint zondag heb ik geen enkel Blz. 3 oogenblik gerustheid gehad, ik kos toch niet klein krijgen dat ik u zoo ondereens heb moeten verlaten en nu nog veel minder dat ik zoo ver van u verweiderd ben. Maar ik denk toch, lieve Emma, dat wij ons binnen kort toch weer zullen in staat van goede gezondheid weeder zien, en dan zal de vreugde te groot zijn voor mij. Ik denk wel, lieve Emma, dat gij mij op het spoedigste mogelijk zult wat nieus(!) van u laten hooren en denk ook als dat gij mij uw portret zult sturen zoo gauw als mogelijk, want nu zit ik hier gansch alleen om zoo te zeggen, het is niet meer gelijk toen ik in Canne was toen waren wij bij een, en nu zijn wij zoo ver van een verweidert. Maar lieve Emma gij moet daar om den moet niet Blz. 4 laten zakken, en moet maar denken dat er nog eens een anderen tijd zal komen dat wij bij een zullen zijn en dat er dan niemand meer zal zijn die onze vreugde zal kunnen storen. Nu lieve Emma
weet ik u geen nieuws meer te schrijven als dat ik denk dat gij u daar in huis goed onder een verstaat en dat ik denk dat gij niet te lang zult wachten om mij wat nieuws van u te laten hooren. Dus Lieve Emma hoop ik dat gij aan mijn verlangen zult voldoen. Ik zal u mijn portret een deezer dagen ook sturen. Intusschen Geliefde Emma reik ik u de hand en omhels u duizende maal uit de verte. Ontvangt dus de beste kussen van uwen Liefhebbende minnaar N Huits. Ziehier mijn adres Monsieur N Huits Hafenamt Valenciennes France
Tekst 2 Catherine Huits aan Nicolas Huits
Blz. 1 Canne den 18 December 1916 Beminde Broeder Met vreugde hebben wij vandaag Uwe kaart ontvangen en gezien gij goed aangekomen zijt, maar toch veel verder, als men meende. toch als gij maar goed te eeten zult hebben, zoo Uwe Cameraten geschreven hebben, zijn wij toch wat gerust, want wij hebben toch zeer achter denken gehad, zoo lang eer wij iets wisten waar gij waart, en schijnt ook gij toch dan een goed lochement hebt gevonden, voor U vieren, wij hoopen ook dat gij ons ons dan eene brief zult schrijven en ons alles laat weeten, en Blz. 2 of gij gelt noodig hebt, of wat anders, als ik kan sturen van hier zal ik U twee oude jassen bezorgen, want gij moet U maar goed aandoen, doet maar u twee grijze onderlijven op een aan, dat gij geen koude krijg, als het slecht weeder is. En als gij iets noodig hebt wat gij niet kunt krijgen dan zal ik het U bezorgen. Neemt het Uwe goed, van eeten als gij het krijgen kunt, gij moet Maria en Pol ook van tijd tot tijd schrijven, want zij hebben veel spijt dat gij zoo ver vertrokken zijt en nog niets vernomen hebben. Laat ons eens weeten of gij nog hoofdpijn had, of deze Blz. 3 over was, het zal dat wel zijn dat gij vermoeid was, gij moet U maar goed rangeeren onder U vieren, en moet als gij kunt maar proper zijn op Uwe leeden en U laten onderhouden, want men is gauw onderkomen, en het is niet goed voor de gezondheid indien men met vuil kleederen loopt indien gij gelt nodig hebt laat het ons weeten dan zal ik er U sturen, ik heb veel spijt gehad U niet meer gelt hebben mee gegeven maar, Beminde Broeder, niet dat ik bang had het U te geven want ik heb al een schoon stuk vleesch gezouten om laten te droogen, ik meende U eeten Blz. 4 te bezorgen alle weeken, maar nu gij toch zoo ver zit, moet gij maar ons laten weeten wat U mankeert. Wij zullen gaan vragen hoe wij U iets kunnen bezorgen per post of met de tram. Nu Beminde Broeder moet gij U maar goed houden, gij zijt met U vieren goed gevallen, die jong van Jansen die is van vatsoenlijke famielie het schijnt dan dat met U vieren aan houte werk bezig zijnt met U drieën en Jozeph Bovens in de grond. Beminde Broeder, gij moet maar goed luisteren, want dat is voor U nu het voornaamste, en maar niet naar andere luisteren daar kunt gij veel beter met door de wereld komen als dat men zich
somtijds het hoofd naar andere laat hangen. Ik heb vandaag wortelen gaan zakken 1425 kgr. aan 25 fr. Onderaan blz. 1 Dus moet gij U niets laten ontbreken, ik zal U bezorgen het geene gij noodig hebt. Maakt veele complementen aan Uwe Camaraten. Bovenaan blz. 2 en 3 Laat ons eens weeten of gij Uwe zware pakken tot Visé had moeten dragen of U niemand met eene kar had gebracht. Bovenaan blz. 1 Ontvangt van ons allen thuis de verste warme kussen in de verte. Uw liefhebbende vader, Broeders en Zusters. Catherine Huits
Tekst 3 Catherine Huits aan Nicolas Huits Blz. 1 Canne den 21 December 1916
Beminde Broeder Wij zijn nog alles in staat van goede gezondheid, zoo wij thans nog van U hoopen. Hoe komt het Colas dat gij toch niet schrijft, Jozeph en Jan schrijven bijna iederen dag, en wij zijn hier toch zoo in achterdenken, en gij laat in ’t geheel niets van U hooren, de andere hebben al gevraagd het noodige wat zij moeten hebben, en weeten niet wat gij moest hebben, zijt toch zoo goed indien gij niet ziek zijt van ons een klein antwoord te geeven, op het geene Blz. 2 wat wij vragen, waar wij zoo naar verlangen, als gij wist wat spijt het voor ons is van de andere te vernemen dat zij bijna alle dagen nieuws weeten en wij niet, dat kunt gij toch wel begrijpen , wij hoopen toch dat wij antwoord op onze brieven zullen krijgen, indien gij niet ziek zijt, als U iets mankeert laat het ons spoedig weeten wij zullen zorgen op het spoedigste van van het U te bezorgen. Laat ons ook eens weeten hoe gij U daar bevind, en of gij goed zijt in U lochement, zijt gij nog alle vier bijeen, of zijt gij met die van Ternayen alleen. Laat ons ook weeten of gij al Blz. 3 iets verdient hebt en of gij daar kunt mee toe komen, anders zullen wij het U bezorgen, ik heb een schoon stukje vleesch indien wij kunnen sturen, zullen wij zorgen dat gij het krijgt, In de hoop Beminde Broeder van nu nieuws van U te vernemen en laat ons toch niet zoo in achterdenken zijn, Gij hebt misschien geschreven en misschien de brieven achtergebleven zijn dat is ook mogelijk. Colas laat ons weeten of gij de brieven van ons ontvangt, en wanneer, om te zien hoe lang zij achtergebleven zijn, vandaag, Colas heb ik weer wortelen gezat, 150 kgr voor ons en Coenegracht, Blz. 4 als gij met ons had kunne gaan, zouwt gij het niet vol gehouden hebben, zoo koud als het dezen morgen was. Moet gij ’s morgens ook vroeg beginnen, Jozeph Bovens zegt dat gij nog niet zoo hard moet werken als in de kavej, die heeft moet genoeg en Jan ook, ik hoop dus dat gij U toch zult gewennen, het is toch nog mogelijk binnen een paar maanden in huis te mogen komen . Dus Beminde Broeder blijft maar met moet, het is toch niet anders en luistert maar goed, want men
verdient meer met een drup hoonig als met een gansche ton azijn, zorgt maar voor U persoon naar andere moet gij niet zien. Dus Beminde Broeder hebt gij veele warme kussen van Uw liefhebbende Vader, Broeders en Zusters Catherine Huits
Tekst 4 Nicolas Huits aan Emma Stoffels Blz. 1 Valenciennes le 24-12-1916
Zeer Beminde Emma Met veel vreugde en veel ongeduld heb ik tog eindelijk wat nieuws van u vernomen, het welk mij zeer veel plezier gedaan heeft. Ook lieve Emma doet het mij veel plezier vernomen te hebben dat gij het nog altijd goed maakt, ik ook maak het nog zeer goed, het doet mij ook veel plezier dat het nu gedaan is aan uwe oor, want dat zat mij nog altijd in mijn hoofd, Gij schrijft mij lieve Emma dat gij u verveeld als ik het huis uit ben, dat verwonderd mij niet Emma, ik ook verveel mij u te moeten verlaten Blz. 2 maar geliefde houd maar goeden moet er zal wel een dag komen dat wij ons weer te samen zullen zien, ik ook zal mijn moed niet laten zakken, natuurlijk Lieve Emma had ik liever gehad dat ik bij u had kunnen blijven maar het is nu toch niet anders, Ge vraagt mij lieve Emma dat ik u niet moet vergeeten, neen Emma vergeeten zal ik u niet, want ge weet dat ik dat onmogelijk kan doen, en zal u ook nieuws van mij laten weeten, steld u daar niet ongerust over ik zal ik tog nooit vergeeten. Het doet mij ook plezier lieve Emma dat gij mij u portret zult sturen, want daar verlang ik reeds lang naar, ik zal u dan het mijne ook sturen. Met den diner Emma is het hier niet zoo goed als bij ons. Blz. 3 Met de bagage Emma had ik niet veel leed gehad, mijn cameraat waar mee ik op logement ben had mijn mijne pakjes helpen dragen dus heb ik daar niet veel leed gehad. Ge schrijft mij ook lieve Emma als dat ge u verveeld en dat gij veel aan mij gedacht heb. Ik ook van mijnen kant kan u niet vergeeten want alle nachten droom ik van u Emma. Ge zegt ook Geliefde dat ge nu het bed maar hebt als troost, heb maar goeden moedt ik denk wel dat wij binnen eenige dagen zullen voor een paar dagen verlof krijgen dus houdt maar goeden moedt. Ik heb uwen brief gisteren dus zaterdag den 23 ontfangen van toen af ben ik een ganschen anderen mensch geworden want ik had nog zin nog moed en denk L Emma dikwijlder nieuws van u te vernemen Blz. 4 en vergeet bijzonder niet uw portret op te sturen, want den tijd valt mij toch zoo lang eer ik u kan weederzien en met u portret dat zou mij toch al veel meer moedt geven. Laat mij ook eens weeten Emma hoe en waar gij uwen tijd gaat om brengen nu dat ik niet meer bij u ben. Daarbij Emma wensch ik u een gelukzalig nieuwjaar in een goede gezondheid en denk dat ik deezen schoonen dag met u zal mogen vieren, wensch ook eveneens zooveel aan de heele Familie. Ander nieuws weet ik u tot nu toe nog niet te schrijven. Dus Lieve Emma in de hoop van een antwoord op het spoedigste mogelijk van te vernemen rijk ik u de hand uit de verte. Intusschen Lieve Emma ontvangt de beste en dikke warme kussen van uwen liefhebbende minnaar Nicolas Huits.
Dag Emma Blz. 5 Lieve Emma Tot mijne aller grootste vreugde heb ik uwe twee brieven en uwe schoone kaart ontvangen. Nu ben ik zeer gerust en denk wel dat ik dikwijlder nieuws van u mag ontvangen, want als men mij een rijkdom gegeven had kost ik niet zoo gelukkig zijn geweest asl dat ik nieuws van u vernomen heb. Gij zult wel denken lieve Emma dat ik u vergeten had, omdat gij nog maar een enkel kaartje ontfangen had. Ik had u twee brieven geschreven en ze zijn alle twee terug gekomen omdat ze niet gefrankeert waren. Het spijt mij waarlijk lieve Emma dat ge zoo lang heb moeten wachten om wat nieuws van mij te ontfangen. Blz. 6 maar dat is toch mijne schuld niet Emma want anders zout ge gauwer nieuws hebben. Steld u niet ongerust over mij ik ben in het geheel niet ziek, Emma. Het doet mij veel moeite Geliefde Emma , dat ge u niet goed amuseerd. Wil zoo goed zijn en schrijft mij waarom dan zal ik wel al het mogelijke doen omdat gij u toch wat beeter zult amuzeeren. Wil ook zoo goed zijn en maakt de complementen bij Olaerts . Het doet mij veel plezier Emma dat gij u nog kunt warmen want buiten is het niet lekker, het doet mij ook plezier dat gij uwe sprei verkocht hebt aan een schoone prijs. Ik vermaak mij al zoo stilletjes, juis als ik aan de arbeid ben dan gaat het nog al. Maakt ook veele complementen in huis. Ik bedank u nogmaals voor uwe schoone kaart en brieven. In afwachting van u weeder te zien, stuur ik u 100000000 kussen van uwen minnaar N. Huits. Dag Emma. Tot wederziens. N. Huits.
Tekst 5 Nicolas Huits aan Emma Stoffels Blz. 1 Valenciennes le 29-1-1917
Zeer geliefde Emma, Met veel vreugde heb ik uwen lieve brief ontfangen waarin ik gezien heb dat gij het nog altijd goed maakt ik ook maak het nog altijd goed. Het spijt mij waarlijk L Emma dat ik u mijn portret nog niet in deezen brief kan sturen. Wij waren zondag gaan zien om deze te gaan halen de anderen waren goed geluk en het mijne was mislukt, dus heb ik mij opnieuw moeten laten trekken, maar Lieve Emma voor toekomende week zult gij het dan toch wel ontfangen. Ik denk wel dat gij het mij niet zult kwalijk neemen, en ook niet dat ik een dag of twee later u geantwoord heb als ik eindelijk had moeten doen. Ik was fel verkouwd zoo Blz. 2 dat het mij onmogelijk was te schrijven maar nu ben ik weer gezond als een visch in het water. Gij vraag mij Lieve Emma of ik nu bij dien waal slaap, ja nu slaap ik bij een waal, maar ik zou nog veel liever slapen bij dien vreemde, dan was ik toch tenminste bij u Emma. Ge vraagt me ook Lieve Emma hoe het uitziet bij het eeten, daar heb ik niet over te stoefen maar het gaat toch nog al, bijzonder nu ik heb daarjuist een pak van Pol ontfangen met spek en worst dus heb ik toch weer wat vlees maar
anders had ik er nog geen gezien. Gij vraagt ook wat ik doe met uwe brieven en met u portret, stelt u daar maar niet ongerust over die heb ik altijd bij mij dus laat ik deeze niet rond sleuren, want ik zal deeze schoone brieven , kaarten en portret zoo lang bewaren als ik leef want dat is mijnen Blz. 3 eenigste schat die ik nu te bewaren heb. Nu Lieve Emma als ze dat maar van ons weeten te zeggen dan laat ze maar ollig zijn, daarover moet gij u maar niet ziek maken, het doet mij ook plezier Emma dat gij niet bij Jean zijt geweest om u te laten af te trekken. Ik ook zeer Geliefde verlang niet meer als van u op het spoedigste mogelijk eens te kunnen komen bezoeken. Gij schrijft mij L Emma dat de witte hen legt, dat doet mij plezier, en als gij er van eet dat doet mij nog meer plezier want ik zou ze hier wel eeten als ik ze had. Ik bedank u ook Emma voor het pijpje dat gij mij in het pak gedaan had. Lieve Emma ge vraagt mij wat ik eet dat zal ik u later wel eens vertellen want anders weet ik dan niets meer te vertellen. Ik ben ook te vreden dat ik weet dat ze in de molen wat nieuws van mij Blz. 4 vernomen hebben, maar ik heb tot nu toe nog niets van hun vernomen. Wil zoo goed zijn Lieve Emma en maakt de complementen in het huis, aan Barthel en in de Molen. Ik denk dat gij u goed geamuseerd heb bij u in huis en ook dat de reis goed afgelopen is. Nieuws weet ik nu niet te schrijven als dat het hier koud is. In de hoop Lieve Emma van u binne kort in staat van goede gezondheid weer te zien stuur ik u 10000000 warme kussen van Uwen Liefhebbende Nicolas Huits. Zoo haas mogelijk een antwoord van U a.u.b. Dag Emma
Tekst 6 Emma Stoffels aan Nicolas Huits Blz. 1 Canne le 4-2-1917
Teergeliefde Colas Eindelijk hooren ik U antwoord te geven op uwe kaart die ik vrijdag ontvangen hebt. Maar wat mij grootelijks verwondert als dat ik geen antwoord krijg op mijne brief die over 9 dagen gezonden hebt. Nu Beminde Colas ik denk als dat ge het nog altijd goed maakt gelijk ik van het zelfde. Ik ben deze week in Tongeren geweest en mij redelijk goed vermaak niet gelijk anders natuurlijk en op eene dag wat wild men veel doen en veel nieuws is er ook niet als veel honden en veel menschen die bevriezen. Nu L. Colas ik heb mij een gestrikde muts mede gebracht voor op mijn hoofd te doen als ik uitgaan en als ik die op heb kund ge niet anders zeggen Blz. 2 een oud wijf van 50 jaren. Maar allez ik zien er niets van ik kan maar warm hebben ik heb nog hangpapier mede gebrach om voor bij U hier in de keuken te hangen als ge nu eens zoude afkomen dan bekend ge U niet meer dat is vast voor als de bruilofte eens gaan plaats grijpen niet waar Colas. Nu lieve Colas zoo ik vernomen hebt is U portret misluk dat is jammer want ik wacht er bij ongeduld op, zend het mij zoo haast mogelijk Colas, wanneer komp ge nu eens af Colas want ik heb mij eene
schoone nieuwe blous gekocht voor als ge eens af komp ik heb ze mij van Luik doen komen als het de 10e is als dan zijt ge 2 maanden weg, vraag maar eens en den aanhouder die wint ook. Is het bij U Colas ook zoo koud. Men zoude bevriezen in zijn bed zoo Blz. 3 koud is het dat is schande ik heb bang voor s’morgens op te staan. Hier in Canne Colas hier is niet veel nieuws als altijd het oude deuntje, en Bartel die werk op eene andere plaats. Nu daar verdient hij ook meer, hij heeft gelijk eenieder ziet naar zijns profijt en gij Colas, fortuin bijna gemaakt of hoe ziet het uit laat u maar niets onbreken al wat ik U zeg! En hoe amuseert ge U? Met mij gaat het nog al zondags gaan ik nu bij de kaart spelen bij Mathilt ik en Anna en in de week heb ik mijne sprei en nu en dan gaan ik eens naar de Meulen en zoo draaid den tijd maar Gij Colas toen gij hier waart ging mij de tijd 100 maal beter om. Nu ondervind ik het eerst, maar als ge eens af komp Blz. 4 dan zal ik U genoeg kunnen vertellen en mijn beklach doen maar naar dien dag verlang ik ook zoo als eene harp naar het water, God, schenk ons dien dag afil (?) hoe ziet het uit lieve Colas bij de mis gaat ge ook wel of heb ge bang als de steenen op U hoofd zouden vallen laat mij dat eens weten stoort uwe gezondheid maar niet want in de kerk is het koud. Nu ...laat het mij eens weten per brief dat heb ik veel liever als eene kaart. Nu lieve C. meer nieuws weet ik niet meer en heb maar moed er komp nog eene andere tijd en denk van dadelijk een antwoord te ontvangen en veele groeten van Anna en Bartel en van mij 1000000000 dikke kussen uit de verte en eene goeden nacht. a Bien tôt Emma
Tekst 7 Nicolas Huits aan Emma Stoffels Blz. 1 Valenciennes le 8 du 2-17
Zeer beminde Emma, Met veel vreugde ontfing ik daar zoo even uwen schoone brief waarin ik gezien heb dat gij nog altijd in staat van goede gezondheid zijt ik ook maak maak(!) het nog altijd goed. Het doet mij veel plezier L Emma nieuws van u vernomen te hebben want ik wacht er op met veel ongeduld. Nu kom ik u eindelijk mijn portret te sturen waarover ik denk dat gij tevreden zult zijn en dat er goed zorg zult voor dragen. Het doet mij waarlijk plezier Lieve Emma vernomen te hebben dat gij in Tongeren geweest zijt en dat gij u goed veramuseert hebt. Het doet mij ook veel plezier dat u eene gestrikde muts gekocht hebt, het doet Blz. 2 niets Lieve Emma als ge ook wat ouder zijt als gij maar goed warm hebt en dat gij niet ziek wordt dat is het voornaamst, want het zou mij veel spijt doen als ik moes vernemen dat gij ziek waart, en ge weet goed Lieve Emma dat ik u gezegd had eer ik vertrokken benm dat gij u maar goed moest aankleeden en bijzonder dat gij het gerust kunt koopen vermits gij geld hebt, dus hoop ik zeergeliefde dat gij aan mijn verlangen zult voldoen. Nu Lieve Emma ik verlang ook niet als van u binnenkort te komen bezoeken en denk ook wel dat ik een deezer dagen eens zal mogen afkomen.
Dus Lieve Emma houd maar goeden moed den tijd valt wel lang maar het zal toch wel eens komen dat zij malkander weer eens zullen weeder zien. Gij vraagt mij zeer geliefde of het hier ook koud is. Blz. 3 Ja het is hier zelfs zeer koud. Gij vraag mij ook Emma of mijn fortuin bijna gemaakt is, dat kunt ge wel begrijpen Lieve Emma als ik mij wat kan koopen dan laat ik het niet voorbij gaan want hier is het in de rue pinsex ...sont beurre, dus ziet ge Lieve Emma dat men moet zorgen voor zich. Ge vraagt mij Emma of ik hier ook naar de mis ga, ja dat kunt ge wel begrijpen en bijzonder als het zoo koud is. Het verwondert mij zeer geliefde dat gij geen antwoord van mij gehad hebt op den brief dien gij mij over 14 dagen gestuurt hebt nog tans heb ik u naar dien brief nog twe drie keeren geschreven, dus denk ik wel dat gij nu een antwoord op dien brief ontfangen hebt laat mij dan eens weeten Zeergeliefde wat er u Blz. 4 van tunk of het goed gemaakt is en ook of het u aanstaat. Wil zoo goed zijn Lieve Emma en maakt de complementen van mij aan Anna Barthel en in de Molen en aan Vader en Catrien. Nieuws weet ik u niet meer te schrijven als dat ik zeer verlang u weer te zien en ofschoon Emma dat ik ver van u verweiderd ben zijt gij en blijft gij toch altijd in mijn hart, dus Zeergeliefde houd mar goeden moed. Intusschen stuur ik u uit de verte uit een open en bloeiend hart en zoetste kussen van Uwen Nicolas Huits Wil zoo goed zijn Lieve Emma en laat mij weeten of gij mijn portret ontfangen hebt, Ontfangt nogmaals 10000000 van de verste kussen van Uwen Nicolas Huits een soo spoedig mogelijk antwoord AUB
Tekst 8 Emma Stoffels aan Nicolas Huits Blz. 1 Canne le 14-2-1917
Zeer Beminde Colas Met veel vreugde heb ik heden uwe brief en bijzonder Uw portret waar ik tog zoo lang na gewacht hebt nu tog eindelijk ontvangen, maar toen ik het ontving Colas toen was mijn hard zoo vol als een ei en surtout dien dag toen ik Uw portret ontving wist ik niet hoe ik zijn moest, maar toen was mijnen droefheid 10 maal erger en ik die zoo gewend was U bij mij te hebben het minst wat ik had of scheelde en nu zoo ver t’is erg allez, maar nu heb ik tog uw portret ten minste als troost dat heeft mij tog plezier gedaan Colas en ik zal het goed in eere houden er waar ik zal gaan zal ik het ook bij mij hebben daar moet ge niet ongeBlz. 2 ongerust over zijn want als uwe brieven die liggen allemaal goed weg gelijk eene schat. Nu Lieve Colas ge schrijf als dat maar moet mij warm houden dat zal ik doen Colas maar zorg ook maar voor U als dat gij geene koude lijd. Want als gij zoude ziek worden als dan zoude ik U ook niet kunnen bezoeken komen en dat zoude erger zijn. Nu L. Colas t’is hier nog koud want over eene dag of 8 ben ik een nacht uit moeten gaan, maar Colas toen ik in Vroenhoven kwam meende ik als dat mijn hart
bevrozen was zoo eene pijn deed dat en zoo koud was het , maar nu begint het weder wat beter te worden en een van dezer dagen zijn de hazelnooten daar, dan zal het Blz. 3 vreemd voor komen. Verleden zomer heb ik ter zoo veelen van U gehad en dit jaar zal het niets zijn (t’is tog allemaal niemens hé Cola) ik ben tog blij over Uw portret en ge staat ter heel goed op en bijzonder uwe knevel die begint flink bij te komen, ge moet hem nu niet meer af snijden L. Colas anders wordt hij te stijf en als dan zoude hij kunnen later nadeelig zijn......ge moet nu en dan maar een deuntje fluiten dan komp hij nog feller bij. L.Colas veel nieuws weet ik niet als dat hier alles zoo duur geworden is ... het begint warm te worden en zoo eene droefege tijd wat zal nog van ons komen. Colas ge weet mijn gedacht wel hé Colas. Dus maar moet Na deze tijd Blz. 4 comp nog een andere tijd dat zijde Uilenspiegel ook. Wij hebben gehad gelijk dan os hé Colas. Maar ongerust Lieve Colas moet ge tog niet over mij zijn en heb ge daar somtijds nog geen gevonden die U beter aanstaat als ik Colas? Want het is moeilijk voor eene jongen zoo alleen te blijven en surtout als men het gewend is, t’is jammer als ik niet eens kan loeren komen. Niet ge moet niet kwaat zijn daar voor lieve Colas maar als men zoo den heele dag speculeert als dan heeft men al eens slegte gedachte niet waar Colas! Maar allez ik ben tog maar tevreden over U portret en ge zijt er ook duizend maal voor bedank en God geeve als dat ik U gauw weder zien. Mijn eenigste verlangen en ge zuld mij ook wedervinden gelijk ge mij gelaten heb en veele groeten en 10000000 kueve en goede kussen Emma Bovenaan blz. 1 A Bien tôt een klein antwoord per brief a.u.b. Emma
Tekst 9 Catherine Huits aan Nicolas Huits Blz. 1 Canne den 18-2-1917
Beminde Broeder Met vreugde ontvangen wij zoo even Uwen brief met twee portretten waar wij kontent voor zijn, en gij zeer goed afgetrokken zijt, bij Bovens hebben ze een ontvangen, met Uwe vieren opstaan, maar Colas zijt gij ziek geweest of hoe komt het dat gij daar zoo mager opstaat, gij zijt juist eene oude man er op, laat ons daar iets over weeten of gij toen ziek waart omdat gij Uwe overjas aan had, en de andere niet; wij hoopen dus dat gij nog in staat zijt van goede gezondheid, zoo wij ons alleen bevinden. Zoo wij dus vernomen hebben hebt gij weer U pak goed ontvangen waar wij tevreden over zijn, maar Colas gij moet maar niet te veel rooken dat is zeer ongezond vermist (!) gij nu niet Blz. 2 te goed eeten hebt, want anders dat verzwakt U heelen gansch. Zoo Jozef schrijft had gij over veertien dagen nog al veel in de ravitaillemon gekregen, tot haringen wij hebben hier zoo goesting voor eene , hier is er aan geene te komen. Nu Colas zijn wij content dat gij vier frank verdient per dag, maar onze verlangens zijn niet dat gij moet het gelt bijeen houden, als gij eeten kunt koopen dan moet gij geenen honger lijden, is er wat vleesch te koopen dan koopt U er maar al is het ook niet veel, wij mogen van hier U geen sturen, maar wat wij schoon vinden dat gij Uw overige gelt niet
opmaakt, niet voor ons persoonlijk maar denkt Colas dat men kan ziek worden, en het is dan goed eene appel voor den dorst te hebben Blz. 3 gij weet dat men zonder gelt nergens onderkomt, dus denkt aan hetgeene ik U schrijf, want gij weet dat wij al dikwijls zieken gehad hebben, wat beter niet is maar alles kan gebeuren, al is het met tien centimen, spaart U wat, het rooken zal ik U bezorgen als wij mogen en als Pol nog permissie krijgt dan zullen we U nog een pak sturen, ons mankeert nog niets Colas maar het is zeer duur leven. Nu Colas hebben wij Emma weer wat moeten opslaan het vleesch zoo duur, en het meel tot 9 centimen per kilo opgeslagen, wij moeten toch zien om daar te komen, want op andere plaatsen zouw zij niet zoo goede hoop gehouden worden, ik heb haar 75 fr per maand gezet maar heeft tot nu nog voor 67 fr 50 gegeeven. Wij doen het voor U Blz. 4 want eene maand is lang, en alles is zeer duur, de boter hebben wij deeze week 55 grammen per kop gehad, dus wij zouden het moeten uit onze mond sparen om haar het goed blijven te geeven, het wordt moeilijk, vleesch dat kan men zoo veel krijgen als men wil maar te duur, de hennen beginnen te leggen, de eiers zijn ook zeer duur. De varkens gaan maar langzaam vooruit. Tant Ida heeft al geslacht, maar wij zullen nog al wat geduld moeten neemen; konijnen hebben wij maar eene meer, om jonge te trekken voor den zomer, zij hadden te veel nodig en alles is duur. Emma is toch kontent geweest, zij weet wel dat alles zeer duur is, want zij koopt nog al veel voor haar huis. Haar werk gaat nu naar Hap (?). Barthel kunnen wij tegenwoordig niet zien , maar zoo wij vernomen hebben verdient hij nog al veel maar zijn ook op ransoen gezet. Zij hebben nog minder dan wij. Maakt de complementen aan Jan Jozef, en die van Ternejen Bovenaan blz. 1 Hier stuur ik U het portret van Barthel. Ontvangt veel warme kussen van Uw liefhebbende Vader, Broeder en Zusters, Catherine
Tekst 10 Nicolas Huits aan Emma Stoffels Blz. 1 Valenciennes le 19-2-1917
Zeer Beminde Emma Tot mijn allergrootste vreugde ontfing ik daar zoo even Uw schoonen Lieve brief waarin ik gezien heb dat gij het nog altijd goed maakt, ik ook maak het nog altijd goed. H et doet mij veel plezier te vernemen dat gij mijn portret ontfangen hebt, en zoo als ik lees Lieve Emma moet het u toch aanstaan. Het spijt mij waarlijk Lieve Emma dat gij niet goed waart toen gij mijn portret ontfangen hebt, maar ik denk toch w el dat het nu beeter gaat met U, want het zou mij zeer spijt doen Emma als gij moest ziek worden en ik die toch ver van U verweidert is U niet zou kunnen bezoeken. Ik zeg U nogmaals Lieve Emma van U maar goed warm te houden, want ik weet dat ge nog al rouw zijt en niet bang voor de koude. Dus Lieve Emma hoop ik dat gij aan mijn verlangen zult voldoen, en bijzonder Blz. 2 Emma als ge s’nachts moet uitgaan doet U dan maar goed aan want het is dan dat men het gauwste wat opvangt, dus Zeer Geliefde denk ik wel dat gij mij dat plezier zult doen. Gij schrijft mij
ook Emma dat de hazelnoten bijna zullen beginnen, dat zou mij ook veel spijt doen als ik er geene meer voor U zou kunnen gaan plukken, want mijn hard verlang niets anders als u Lieve Emma. Nu Lieve Emma gij vraagt mij of er hier geene is die mij beeter aanstaat als U en dat ge wel eens zout willen komen kijken. Ik zou uit gansch mijn hardziel willen Emma dat gij eens kost komen zien als dan was ik toch zeker dat wij malkander weer eens kosten zien, en ook dan kost gij mij ook eens vergezellen. Ik zou niet meer verlangen als dat Zeer Geliefde. Maar maakt U daar maar geen hoofdpijn over want mijn hardt verlangt niets anders dan U, Emma. Ik verlang ook niets anders als dat ik U wederom kan komen vergezellen want dat is mijn gansche plezier en mijn eenigste verzet wat ik heb Blz. 3 Ik denk toch ook wel Emma dat ik U een deezer dagen een bezoek kan komen brengen, want den tijd valt mij toch te lang eer dat ik U eens kan komen bezoeken, want ik weet niet wat ik zou doen als ik u eens zou kunnen een bezoek brengen van blijdschap. Nu Lieve Emma ge moed daarom den moed niet laten zakken den dag zal toch wel eens komen dat wij malkander weer eens zullen wedrom zien. Ik laat den moed ook niet zakken, alleen dat ik toch wel eens zal mogen in verlof komen, en dan als ik U portret zien dan krijg ik toch wedrom wat meer moed, want ik heb hier niets anders als U portret voor troost. Nu ander nieuws weet ik U niet te schrijven. Ik zal u deeze week toch nog wel wat nieuws laten weeten. Wilt zoo goed zijn Lieve Emma maakt de complementen in huis en ook in de molen en zegt maar in de molen dat ik nog Blz. 4 niets van hun ontfangen heb. Gij moet maar geen acht geven op mijn geschrift Emma want het is avond en het licht is niet sterk. Nu Lieve Emma in de hoop van U binnenkort van in staat van goede gezondheid weer te zien, omhels ik u duizende uit de verte en stuur U uit een bloeiend hardt de zoetste en verste kussen van Uwen Liefhebbende Nicolas Huits Wil zoo goed zijn en stuur mij op het spoedigste een antwoord AUB, à bien tôt Nicolas Huits
Tekst 11 Catherine Huits aan Nicolas Huits Blz. 1 Canne den 7-3-1917
Beminde Broeder Met vreugde hebben wij Uwe kaart ontvangen, welke gij den 27-2 verstuurd hebt en een de 25-2 waar wij zien dat gij nog in staat zijt van goede gezondheid, wij ook zijn nog frisch en gezond. Wij zijn toch zeer te vreden dat gij de laatste sturing goed ontvangen hebt; alles is zeer duur Colas, maar wij zullen U toch nog veel sturen indien het zijn kan, maar de andere zullen misschien binnenkort ook iets ontvagen, het schijnt dat Jozef het geschreven had dat gij zoo veel ge-
Blz. 2 zonden kreeg , zij moeten maar gerust zijn, alles kwam goed aan. Maar wij zullen nu wat wachten Colas, ieder pak kost Maike 50 fr. dus kunt gij denken dat wij wat wachten, maar indien wij wat van hier zouden kunnen sturen dan zult gij met de andere ook ontvangen. Jozef heeft mij ook geschreven, dat hij wat tijd had, de rijs was niet te warm en had het gauw uit gemaakt. Maakt hem veel complementen van ons allen. De wortelen kosten 40 fr maar Blz. 3 wij hebben het wederom niet getroffen, op twee dagen tijd zijn ze zoo opgeslagen, wij hebben de laatste gezak aan 30 fr veel schade voor ons. Wij hebben U den 18 een portret van Barthel gestuurd, hebt gij dat niet ontvangen, laat het mij eens weeten. Zijt gij nog altijd in het zelve lochement laat ons eens weeten. Deville kan nu niet meer werken gaan hij moet nu ook hier blijven, Octaaf en veele andere, 19 alles met een, het zijn de mannen die nogtans Blz. 4 groote huishouden hebben. Meike menneke is erg ziek, en greet theunissen ook, Castermans gaat weg van de winning, zoo kunnen de menschen geen wortelland bij hem bekomen, maar ik krijg er bij paquet , 4 roojen, en 3 bij Jan Coenegracht, dus werk genoeg voor mij. Barthel maakt het nog zeer goed, maar kan nu niet bij ons komen. Maike en Pol maken het ook nog goed. Dus Beminde Broeder, hebt maar goeden moed, de zomer is nu aanstaande, vergeet toch niet Uwe Paschen te houden Colas, want ik geloof gij niet veel naar de kerk zult gaan. Ontvangt nogmaals veele warme kussen van Uw liefhebbende Vader Broeder Zusters
Tekst 12 Nicolas Huits aan Emma Stoffels Blz. 1 Vendredi le 9 Mars 1917
Zeer Geliefde Emma Tot mijn aller grootste vreugde neem ik nogmaals de pen in de hand om U te laten weeten dat ik nog altijd in staat van goede gezondheid ben zoo hoop ik ook het zelfde van U. Wil zoo goed zijn Lieve Emma en laat mij eens weeten of U iets schild, gij zijt toch zeeker niet ziek, dus laat mij op het spoedigste mogelijk wat nieuws van U weeten want het is reeds veertien dagen geleden dat ik geen nieuws meer van U vernomen heb, en ge kunt toch wel denken dat ik zeer ongerust ben. Het zou mij waarlijk spijt doen Lieve Emma dat ik moest vernemen dat gij ziek waart, want mijn hart verlang niets meer dan U. Dus Zeer Geliefde laat mij niet langer lijden want ik die U toch zoo zeer bemin Blz. 2 weet gij toch wel dat niet meer verlang dan nieuws van U want ik heb hier niets anders voor troost als wat nieuws van U. Ik verlang ook zoo zeer Lieve Emma U eens te komen bezoeken want den tijd valt mij nu toch te lang eer ik eens kan bij U komen. Wij zijn deze week reeds vier keeren gaan vragen om eens in verlof te kunnen komen maar tot nu toe toe weeten wij nog geen antwoord, maar maar ik denk toch wel dat wij verlof zullen krijgen. Maar dien dag Lieve Emma is voor mij met geen geld te betalen, want ik verlang toch te zeer om U eens te komen bezoeken. Gij vraagt mij Lieve Emma wanneer wij zouden trouwen, dien dag zal ook wel eens komen want daar verlang ik toch heen, om ons te
Blz. 3 samen te verbinden, en altijd bij een te blijven, dat zou mijn eenigste wensch weezen want gelijk ik hier nu zit zou ik niet lang kunnen volhouden want dag en nacht heb ik niets anders in mijn hoofd dan U. Nu Lieve Emma laat mij eens weeten als gij schrijft van den hoeveelste gij brief of kaart van mij ontfangt, als dan weet ik ook of gij alles goed ontfangt, want gij vraagt mij altijd om meer te schrijven en ik schrijf ten minsten alle weeken een tot twee keeren. Nu meer nieuws weet ik U niet te schrijven asl dat het hier nog altijd goed winter is. Nu in de hoop van U binnenkort weer te zien stuur ik U 10000000000 kussen van Uwen Liefhebbende en Getrouwe Minnaar Nicolas Huits een klein antwoord A.U.B. A bien tôt
Tekst 13 Nicolas Huits aan Emma Stoffels Blz.1 Jeudi 22-3-1917
Zeergeliefde Emma Met veele vreugde neem ik nogmaals de pen in de hand om U te laten weeten dat ik nog altijd in staat van goede gezondheid ben, zoo hoop ik ook nog het zelfde van U. Daar zich de gelegendheid voordoet van Uw naamfeest wensch ik U een Gelukkig feest en eene goede en bloeiende gezondheid, en dat wij het feest in het jaar 1918 beeter kunnen vieren dan dat van het jaar 1917 en denk Blz. 2 dat wij het geluk mogen hebben dat feest lange jaren samen te kunnen vieren. Nu Lieve Emma wil zoo goed zijn en laat mij eens weeten of gij den brief en de kaart die ik hier bij de brief doe ontfangen hebt. Laat mij ook eens weeten Zeer Geliefde hoe gij het maakt, want ik ben altijd ongerust over U dat gij soms ziek zout zijn, want ik denk dag en nacht op U. Laat mij ook eens weeten Emma Blz.3 hoe het komt dat ik zoo weinig nieuws van U verneem, want het is bijna 3 weeken geleden dat ik niets meer als een enkel kaartje van U ontfangen heb, en ge kunt toch wel begrijpen dat ik ongerust ben. Gij weet toch zeeker ook wel Lieve Emma dat ik U niet kan vergeeten, want ik verlang niets anders dan U zo gauw mogelijk een bezoek te komen brengen. Dus Emma wil zoo Blz. 4 goed zijn en laat mij zoo haast mogelijk wat nieuws van U weeten want ik ben toch zeer ongerust. Nu Lieve Emma wil de goedheid hebben en maakt de complementen aan de heele Familie en ook in de molen. Nu Zeergeliefde in de hoop van U binnenkort in een staat van bloeiende gezondheid weer te zien rijk ik U de hand en omhels U duizend maal uit de verte. Ontvangt nogmaals 100000000 kussen van Uwen Nicolas Huits
Een klein antwoord A.U.B.
Tekst 14 Nicolas Huits aan Emma Stoffels Blz. 1 Mardi 27-3-17
Beminde Emma, Tot mijne grootste vreugde ontfing ik zoo even Uwen brief van de 16-3 en eene kaart van den 22e Maart, waarin ik zie dat gij nog altijd in staat van goede gezondheid zijt, ik ook maak het nog zeer goed. Wat mij het meeste vervult is dat ik zoo lang moet wachten eer ik U eens kan komen bezoeken, want ik denk dag en nacht aan U. Het doet mij veel plezier te vernemen als dat gij nog altijd in staat van goede Blz. 2 gezondheid zijt, want ik was toch zeer ongerust. Het spijt mij waarlijk Lieve Emma dat ik U niet wat kan komen vergezellen want de tijd valt mij nu toch te lang eer ik U kan komen bezoeken maar ik zal toch al doen wat ik kan voor een paar dagen verlof te krijgen. Gij vraagt mij Emma dat ik niet zoo veel moet rooken. Nu Zeer geliefde ik zal aan alle verlangens voldoen. Blz. 3 Dus moet ge niet ongerust over mij zijn want ik zal al doen voor U wat ik kan, en ik ook van mijnen kant zal U nooit of nooit verlaten of vergeten. Nu Lieve Emma ben ik toch tevreden dat ik weer nieuws van U vernomen heb want ik was toch zeer ongerust. Wil zoo goed zijn zeer Geliefde en laat mij eens weeten of gij den brief en de kaart die ik U gestuurd heb voor U feest ontfangen hebt, en wil ook Blz. 4 zoo goed zijn en zegt aan Catrien dat ik het pak dat ze mij gestuurt heef niet ontfangen heb. Ik bedank U ook Lieve Emma voor den schoone brief die gij mij gestuurt heb met de Ponsez . Ik zal ook alle Uwe schoone brieven en kaarten bewaren zoolang ik leven zal. Nu Lieve Emma weet ik U niets meer te schrijven. Nu Emma wil zoo goed zijn en maakt de complementen bij ons allen inhuis en ook in de molen. In de hoop van U binnenkort in staat van een bloeiende gezondheid weer te zien omhels ik U 100000000000 maal uit de verte en blijf altijd Uwen Nicolas Huits
