Door Romijn, groep 6 11 maart 2016
Inhoudsopgave Inleiding.................................................................................................................................................. 3 Hoe komt het Emma kinderziekenhuis aan de naam? ........................................................................... 4 De geschiedenis van het Emma Kinderziekenhuis.................................................................................. 5 Een bijzondere doktor uit het EKZ .......................................................................................................... 7 Wat maakt het Emma kinderziekenhuis bijzonder? ............................................................................... 8 Hoe ziet het Emma kinderziekenhuis er uit? ........................................................................................ 10 Een dagje in het Emma Kinderziekenhuis ............................................................................................. 12 Conclusie .............................................................................................................................................. 14 Lijst met moeilijke woorden ................................................................................................................. 15 Bronvermelding.................................................................................................................................... 16
2
Inleiding Dit werkstuk gaat over het Emma Kinderziekenhuis. Ik heb dit onderwerp gekozen omdat ik in september 2015 met mijn moeder naar de opening van een tentoonstelling over het Emma Kinderziekenhuis ben geweest. De tentoonstelling was voor het 150 jarig bestaan van het Emma Kinderziekenhuis en heette: “Tussen ziek en beter”. In de tentoonstelling werd de geschiedenis van de kindergeneeskunde van de afgelopen 150 jaar in Amsterdam getoond. De tentoonstelling was heel mooi ingericht. Het bijzondere was dat je het ziekenhuis vanuit de patiënt zag. Er waren kamertjes ingericht, je zag door foto’s hoe het er vroeger uit zag en je kon zelfs ruiken hoe het er vroeger rook. Wat ik ook spannend vond was dat er een meisje rondliep. Het meisje heet Marije en zij vertelde op een video in de tentoonstelling dat ze op haar twaalfde botkanker had gekregen en veertien chemokuren* had gehad en dat haar been geamputeerd* moest worden. In plaats van een onderbeen kreeg ze een prothese*, een soort nepbeen waarmee ze kan lopen. Het gaat nu heel goed met haar, ze doet zelfs aan atletiek.
Marije na de operatie
Marije’s prothese (nepbeen)
Een andere reden dat ik voor dit onderwerp koos is omdat ik 1het vak van mijn moeder heel leuk vind. Zij is omgevingspsychologe*. Zij komt heel vaak in ziekenhuizen en helpt om de omgeving in het ziekenhuis mooier, aangenamer, gezelliger en fijner te maken. Het Emma kinderziekenhuis heeft net het oude kinderziekenhuis verbouwd en daar wil ik ook graag wat over vertellen. Hoe komt het aan de naam? En wat is de geschiedenis van het ziekenhuis? Wat maakt het ziekenhuis bijzonder en hoe ziet het eruit? In mijn werkstuk ga ik deze vragen (en nog meer) beantwoorden.
3
Hoe komt het Emma kinderziekenhuis aan de naam? Het Emma kinderziekenhuis is zo als heel veel andere ziekenhuizen in Nederland vernoemd naar een koningin in dit geval koningin Emma. Ook is er een kinderziekenhuis vernoemd naar koningin Sophia: het Sophia kinderziekenhuis in Rotterdam. In Utrecht heb je nog het Wilhelmina kinderziekenhuis, in Den Haag het Juliana Kinderziekenhuis en het Beatrix Kinderziekenhuis in Groningen.
Koningin Emma
Koningin Wilhemina
Koningin Sophia
Koningin Juliana
Koningin Beatrix
Het Emma Kinderziekenhuis wordt ook wel het EKZ genoemd. Het EKZ is onderdeel van het Academisch Medisch Centrum (AMC) dus dat is soms best verwarrend. In 1899 werd aan de naam van het Kinderziekenhuis de naam van Koningin Emma toegevoegd.
4
De geschiedenis van het Emma Kinderziekenhuis Het Emma Kinderziekenhuis is een Amsterdams kinderziekenhuis dat in 1865 werd opgericht. Het eerste ziekenhuis stond midden in Amsterdam aan de Oudezijds Achterburgwal en had 12 bedden. Zes jaar later begonnen ze met de bouw van een nieuw ziekenhuis. Dat was het ziekenhuis aan de Sarphatistraat. Het EKZ bleef uiteindelijk 117 jaar lang aan de Sarphatistraat staan.
Een ansichtkaart van het EKZ uit ongeveer 1907 aan de Sarphatistraat
Het oude EKZ nog zonder lift
Een patiëntenkamer in het oude EKZ
5
Het EKZ 100 jaar met Koningin Juliana
Kinderarts Tom Voûte in het EKZ
In december 1988 verhuisde het EKZ naar het Academisch Medisch Centrum in Amsterdam Zuidoost. Het EKZ zit op de bovenste verdieping van het AMC. In 2009 verbouwde het EKZ het hele kinderziekenhuis op de zelfde plek. Dit noemde ze de Metamorfose. Hierover zal ik in een ander hoofdstuk meer vertellen. Deze verbouwing is pas in 2015 afgerond. Vroeger, in 1865, ging een derde van de kinderen die in Amsterdam werden geboren dood in het eerste levensjaar. Nu is dat nog maar 1 op de 200 kinderen. Veel ziektes waar kinderen vroeger aan dood gingen kunnen nu goed behandeld worden. Nu geneest 80% van de kinderen van leukemie terwijl ze vroeger hooguit vast konden stellen dat een kind leukemie had.
6
Een bijzondere dokter uit het EKZ Tom Voûte was een bijzondere kinderoncoloog*. Hij was zo bijzonder omdat hij al rond 1988 vond, dat kinderen die doodziek waren zelf mochten beslissen of ze nog verder wilden met behandelingen of dat ze er mee stopten en kozen voor doodgaan. Vaak was dit voor ouders een hele lastige beslissing maar als het kind het wou ging dat wel in overleg met het gezin. Slechts bij 10% van de kinderen wordt er een discussie gevoerd of verder behandelen wel zinvol is. In 1999 wordt deze nieuwe euthanasiewet door de regering voorgesteld waarin een kind tussen de twaalf en zestien jaar zelf mag bepalen of hij of zij verder wil met de behandelingen of wil stoppen. Als de ouders het niet willen moet de dokter toch naar het kind luisteren. Tom Voûte werd geboren in Amsterdam op 21 juni 1936. Hij overleed op 27 augustus 2008 aan de gevolgen van een val. Hij is op 27 april 1963 in Den Haag getrouwd met Maria Margaretha. Zij kregen twee dochters en een zoon.
Kinderoncoloog Tom Voûte
Corpus Museum in Oegstgeest
Aan het eind van zijn leven was Tom Voûte betrokken bij de oprichting van Corpus, het museum over het menselijk lichaam in Oegstgeest.
7
Wat maakt het Emma kinderziekenhuis bijzonder? “Het doel van het EKZ is dat de zorg en het gebouw van het nieuwe EKZ op alle verschillende momenten in de ontwikkeling van het kind zijn afgestemd.”
Veel van de patiënten in het EKZ hebben een chronische ziekte en ook al zijn er steeds betere behandelingen voor, ze zijn vaak in het ziekenhuis en moeten er soms lange tijd blijven. Dat heeft belangrijke consequenties voor de rest van hun leven en dus ook voor hun prestaties op school. Het idee van het EKZ is dat de kinderen eigenlijk hetzelfde kunnen doen als ze normaal ook zouden doen en dat ook deze kinderen recht hebben op een goed en gelukkig leven. Daarom wilde het EKZ naast de medische zorg ook aandacht voor familie en de ontwikkeling van het kind, zodat bij langdurige en herhaalde opnames het contact met thuis, school en vrienden niet verloren zou gaan. Daarom kwamen er in het ziekenhuis een paar bijzondere dingen waaronder een ziekenhuisschool, een bioscoop en een restaurant met dakterras, de eigen ziekenhuisomroep Emma TV, en een infotheek.
De bioscoop in het EKZ
De ziekenhuisschool
8
Emma at work Omdat kinderen steeds beter te genezen zijn vond het EKZ dat het ziekenhuis meer moet zijn dan alleen zorg voor de ziekte. Want veel kinderen met bijvoorbeeld een chronische ziekte komen later heel lastig aan werk omdat ze er vaak niet zullen zijn omdat ze ook heel veel in het ziekenhuis moeten zijn. Daarom hebben ze Emma at work opgericht. Hier kan je later naartoe gaan en dan wordt je aan werk geholpen.
Reclame voor Emma at work
Emma TV Iedere week wordt er een programma opgenomen, genaamd ” Babbels”. Iedereen die in het ziekenhuis ligt kan dan meekijken op ” Emma tv”, een speciale TVzender van het EKZ. Soms wordt er dan een groep kinderen uitgenodigd die muziek mogen maken of er komt een echte dirigent en dan mag je vragen stellen aan de dirigent. Net als in het echt, met een kaartje om te spieken. Je mag ook nog zelf meedoen met trommelen en er wordt soms ook nog bingo gespeeld.
Emma TV
9
Hoe ziet het Emma kinderziekenhuis er uit? In 2009 werd een grote verbouwing van het EKZ gestart. De reden voor de verbouwing was dat de afdelingen van het EKZ niet meer goed genoeg waren. Er is een hele nieuwe indeling gemaakt van het ziekenhuis. Er zijn drie afdelingen per leeftijdscategorie: zuigelingen, grote kinderen en tieners. Daarnaast is er een aparte afdeling voor oncologie*, de intensive care* en het dagziekenhuis*. Voor als je wilt spelen en je niet in bed hoeft te liggen is er het Emmaplein, een ruimte om te spelen. Hier kunnen ook broertjes en zusjes van de patienten spelen. Hieronder zie je een plaatje van de indeling.
Indeling van het nieuwe EKZ
Het Emma Plein waar je kan spelen, ziet er zo uit:
Emma Plein 10
Ze hebben heel erg hun best gedaan om het ziekenhuis er een beetje vrolijk uit te laten zien. Elke afdeling ziet er anders uit. Ze hebben allemaal muurschilderingen die best leuk zijn om naar te kijken.
Twee voorbeelden van muurschilderingen op afdelingen in het EKZ
Ook hebben ze de kamers kleurtjes gegeven om ze vrolijker te maken en ze minder op een ziekenhuiskamer te laten lijken. In de kamers is extra ruimte voor familie om te kunnen blijven slapen. En er is voldoende ruimte om te kunnen spelen als je dat kan.
Twee voorbeelden van patientekamers in het EKZ
11
Een dagje in het Emma Kinderziekenhuis Ochtend: Zes uur: Sommige kinderen worden wakker gemaakt, dan krijgen ze medicijnen en hun tempratuur en bloeddruk wordt gemeten. Acht uur: Iedereen opstaan! Ouders die zijn blijven slapen moeten hun bed opruimen. Alle kinderen moeten zich wassen of worden gewassen en de medicijnen worden uitgedeeld. Half negen: Tijd voor ontbijt. Soms wordt je ook gewogen en gemeten. Tien tot twaalf uur: Tijd voor plezier. Je kan naar de speelkamer gaan maar ook naar school of gewoon op zaal blijven.
Middag: Twaalf uur: Terug naar de zaal opnieuw controles en medicijnen. Half een tot vier uur: Lunchen en even rusten. Twee uur tot vier uur Ontspannen. Terug naar de speelkamer. Vier uur: Opnieuw medicijnen en weer controle
12
Half zes: Tijd voor het avondeten. Je kan kiezen uit een menu van warme maaltijden.
Avond: Half zeven: Tijd voor bezoek. Je hebt ook een computer en WIFI bij je bed waarmee je kan computeren en TV kijken of bellen met vrienden en vriendinnen. Acht uur: Het bezoek moet nu echt naar huis, tijd om te gaan slapen! Negen uur: Soms krijg je nog een keer je medicijnen. Twaalf uur: Ook nu krijg je soms nog een keer je medicijnen of word je gecontroleerd. Drie uur: Voor sommige kinderen de laatste controle in de ochtend.
13
Conclusie Ik vond het een heel leuk onderwerp en ik ben veel meer over het EKZ te weten gekomen. Bijvoorbeeld hoe het ziekenhuis aan de naam komt, over de geschiedenis en de bijzondere doktor Tom Voûte, hoe het EKZ eruit ziet en hoe een dag in het ziekenhuis zo’n beetje gaat. Voor mijn spreekbeurt lijkt het me heel erg leuk om een bezoek te brengen aan het EKZ en het in het echt te zien en niet alleen maar op fotos en op internet. Ik vind het EKZ een heel goed ziekenhuis omdat ze niet alleen naar de zieke kant van het kind kijken maar ook naar de otwikkeling van het kind. Wat ik ook heel leuk vond was om alle informatiestukjes uit verschillende bronnen te halen: boekjes, niewsbrieven, websites etc. En om daarna alle verschillende informatiestukjes als een soort puzzel in elkaar te zetten.
EINDE!!! 14
Lijst met moeilijke woorden Chemokuur: zijn meerdere behandelingen voor kinderen met kanker. Als je die behandelingen krijgt valt je haar langzaam uit. Dagziekenhuis: als je voor een behandeling naar het ziekenhuis gaat maar daar ‘s nachts niet hoeft te blijven. Geamputeerd: dat er een deel van je lichaam is af gehaald omdat dat het ziek was. Intensive care: afdeling voor kinderen die heel ernstig ziek zijn. Kinderoncoloog: een arts die kinderen met kanker helpt te genezen. Omgevingspsychologe: iemand die alles weet over hoe je een ziekenhuis zo kan maken dat mensen zich er minder naar voelen. Oncologie: afdeling waar kinderen met kanker liggen. Prothese: een neplichaamsdeel, bijvoorbeeld een nepbeen waarmee iemand kan lopen.
15
Bronvermelding http://tussenziekenbeter.nl/
http://www.emmakids.nl/web/home.htm
http://www.emmakids.nl/web/veelgestelde-vragen-1.htm
“Emma”, door Stichting Steun Emma Kinderziekenhuis AMC, Amsterdam november 2006, Eindredactie: Geri Donkervoort en Nienke Elenbaas.
“Parels van Emma”, door RP-bureau Emma kinderziekenhuis AMC, mei 2015
Nieuwsbrief Stichting steun Emma kinderziekenhuis AMC, juni 2015, jaargang 5, nummer 1. Bureauredacteur: Vivian Samall, Website: www.steunemma.nl
Nieuwsbrief Stichting steun Emma kinderziekenhuis AMC, december 2015, jaargang 5, nummer 2. Bureauredacteur: Vivian Samall, Website: www.steunemma.nl
Metamorfose magazine, Emma Kinderziekenhuis AMC, 2010 http://www.volkskrant.nl/wetenschap/euthanasievraag-kind-tegen-wil-ouders-iszeldzaam~a518426/ http://www.nrc.nl/handelsblad/1999/08/11/doodziek-kind-kan-zelf-beslissen-7457880 Zieke lieverdjes, Ons Amsterdam, zomer 2015 jaargang 67 (tijdschrift special) https://nl.org/wiki/Tom_Voûte
16
