Technologie, communicatie & ICT hardware

Technologische opvoeding 1e jaar

Dossier 1

Technologie, communicatie & ICT hardware

H.-Drievuldigheidscollege, Leuven 2009-2010, 5e uitgave

DOSSIER 1: Technologie, communicatie & ICT hardware is samengesteld door de leerkrachten technologische opvoeding van het Heilige-Drievuldigheidscollege in Leuven. Zij zouden het jammer vinden als hun werk zonder hun toestemming zou gebruikt worden.

Heilige-Drievuldigheidscollege Oude Markt 28 3000 Leuven telefoon: 016 22 27 92 – fax: 016 20 23 89 [email protected] 2

___________________________________________________________________________________________________________ … …h3c technologische opvoeding dossier 1

Wegwijs, benodigdheden

Inhoud:

1. Een wereld vol techniek • • • • • • •

Proeven van techniek: voederkastje Gemakkelijk leven Beroepen De tijd staat niet stil Vooruit, soms ook achteruit Het technologisch proces Het technologisch proces: ontvouwing

4

5 5 8 8 10 11 13 14

2. Goede communicatie, schitterende techniek

17

A. Communicatie

17

• • •

Communicatieschema Soorten tekeningen Flow chart

B. Know how technisch tekenen • • • • • •

Een A4’tje Tekengerief Schaal Lettertype Lijnsoorten Coördinaten in 2D en 3D

C. Tekeningen lezen •

14 18 20

22 22 22 22 23 23 24

27

Oefeningen

27

D. Het bureau-autootje

30

• • • •

Realisatie, materialen Gereedschap, machines en werktips Tekeningen Aan de slag

E. Tekenen in isometrisch perspectief • • • •

Schets en teken Tekenen met de tekenplank Aanzichten tekenen vanuit een isometrisch perspectief Een isometrisch perspectief tekenen vanuit de 3 aanzichten

F. Tekenen met de computer • •

36 38 38 39

40 41 44 48 53

59

DeltaCad SketchUp

59 61

3. ICT: Hardware

63

• • • •

Randapparatuur Know how Vraagbaak Factuur

Kennen en kunnen voor je examen

63 65 65 67 68

3


Your teacher is speaking … Met dit mapje willen we je een goed houvast geven voor je eerste stappen in het leervak technologische opvoeding. Met opzet kiezen we niet voor al te veel uitleg, maar voor tekeningen, foto’s en heel wat oefeningen. We vinden het zelf ook leuk de handen uit de mouwen te steken voor een praktische realisatie. Graag laten we ook zoveel mogelijk nieuwigheden aan bod komen. Met een eigen mapje kunnen we immers elk jaar gemakkelijk aanpassingen invoegen. Een wens? Dat technologie voor jou even aanstekelijk wordt als voor je leerkrachten…

Wegwijs … Dit zijn de verschillende oefeningen: Schriftelijke oefening of werk

Oefening met de computer

Te bespreken, notities zijn niet nodig

Praktische oefening

X-tra

Extra: Moeilijke oefeningen waar je meer moet voor kennen of kunnen dan echt nodig is.

Webondersteuning Deze map wordt ondersteund door www.nijl.be. Je vindt er alle nodige links geactualiseerd en tal van andere hulpmiddelen online.

Benodigdheden 1e jaar Hele schooljaar: • 1 vulpotlood 0.7 mm nr. 2 of HB, • meetlatje van 15 cm, • gum, • computer met tekstverwerkingsprogramma zoals MS Word en internettoegang (ev. niet thuis). alleen tijdens het 1e trimester: • kleurpotloden: geel, rood, blauw, groen, oranje, paars en bruin, • tekendriehoek (30, 60 en 90 graden). 4


1. Een wereld vol techniek ... Proeven van techniek Het is nog lang geen winter, maar we timmeren toch al een voederbakje voor vogeltjes.

Materiaal: - Ronde dennenhouten balk, 20 cm lang, 6 cm doorsnede, geïmpregneerd. - Kippengaas, 15 x 15 cm - Nietjes - Oogvijzen Gereedschap: - Bankschroef - Lijmklem - Handzaag - Houtbeitel - Hamer - Nietapparaat - Priem - Handboormachine met vlinderboor doorsnede 26

Schrijf de juiste naam bij de afbeelding:

……………………

…………………………

…………………………

………………………………

………………………

……………………….. 5


Stappenplan: 1.

Teken op de balk deze vorm af:

2.

Zagen a. Klem de balk in de bankschroef. b. Zaag 2 x tot in de helft van de balk op ongeveer 3 cm van mekaar. c. Wrik met de bijtel het deel tussen de 2 zaagsneden los. d. Bevestig de balk met een lijmklem op de tafel. De lijmklem zit waar het eerste deel weggehaald is in de balk. e. Zaag steeds verder op 2-3 cm van mekaar tot de laatste lijn. Aandacht: De laatste lijn moet je schuin inzagen!

3.

Klop met een bijtel de gezaagde delen weg, werk af met een houtrasp tot de binnenkant van het voederbakje vlak is.

4.

Boor met een vlinderboor een opening van 26 mm op de aangegeven plaats in de achterkant van de balk. Boren met een vlinderboor is niet zo gemakkelijk. Doe dit zeker onder toezicht van de leerkracht.

5.

Knip met een metaalschaar een stukje kippengaas af van 15 x 15 cm.

6.

Niet dit over de voorkant van het voederbakje zodat het geheel afgesloten is.

7.

Priem 2 keer in het bovenvlak voor de oogvijsjes. Draai ze daarna vast.

6


De juiste techniek:

Zagen: 1. Bevestig het hout stevig met een lijmklem of in een bankschroef. 2. Trek een lijntje waar je precies wil zagen. 3. Zet je linkerhand op het hout, de duim tegen je zaag om te starten. (of omgekeerd) 3. De zaag vormt een hoek van ong. 30 graden t.o.v. het hout. 4. Beweeg de zaag over de gehele lengte, zonder hard te drukken. 5. Aandacht voor het laatste stukje, dit breekt gemakkelijk af: hou het afgezaagde stuk eventueel vast.

Beitelen: 1. Een houtbeitel die niet vlijmscherp is, snijdt niet goed. Neem hem vast met 1 hand, de andere hand moet weg uit de buurt van de punt. 2. Zorg ervoor dat de punt in de juiste positie staat. (Æ) 3. Klop (als het nodig is) zachtjes met de hamer op de kop van het handvat.

Nieten: Dit is niet zo moeilijk. Druk wel stevig de nietmachine tegen het hout zodat het nietje stevig vastzit.

Boren: 1. Bevestig de juiste boor en controleer of ze goed vastzit. 2. Stel de boormachine in: - juiste draairichting (gewoon boren = richting klok) - gewoon boren (niet klopboren vb. voor steen) 3. Bevestig je werkstuk stevig (ev. met lijmklem). 4. Leg een plankje onder het werkstuk (zodat je niet in de tafel boort). 5. Bind loshangende haren bij mekaar. Vermijd al te losse kleren. Draag zeker een veiligheidsbril als je metaal boort. 6. Druk op de schakelaar en boor in het werkstuk. Als je diep genoeg geboord hebt, blijf dan op de schakelaar drukken tot de boor uit het werkstuk is. 7. Grijp niet naar een werkstuk dat losgeraakt is en rondslingert.

7


Technologie maakt je leven gemakkelijk ... Stel je even een wereld zonder technologie voor … • • • •

Iedereen komt te voet naar school; Van elektriciteit is geen sprake, dus geen verlichting, geen centrale verwarming, … Geen vervaardiging van kleren, een vijgenblad is net het maximum, … Een douche, computer, keukenrobot moeten nog uitgevonden worden!

Bedenk zelf 2 dingen die je het meest zou missen in een wereld zonder technologie:

.............................................................................................................................. ..............................................................................................................................

Beroepen met technologie Technologie heeft een belangrijke plaats ingenomen in de wereld. Vele mensen houden er zich mee bezig. Zo kan je een indeling maken: •

Een technoloog bedenkt technologische processen en kan ze ook uitvoeren. vb. een bouwkundig ingenieur;

•

Een technicus past techniek toe . vb. een behanger, een automonteur;

•

Bij sommige beroepen is technologie belangrijk, maar niet de hoofdzaak. vb. een verpleger;

•

Uitzonderlijk komt technologie maar weinig of niet aan bod komt in een beroep. vb. een schooldirecteur, een priester.

Soms is het moeilijk een beroep juist te plaatsen. Een technicus moet ook wel oplossingen kunnen bedenken als er zich onverwacht een probleem stelt. Technologie kan je ook zo onderverdelen:

harde sector: nijverheid • grondstoffen verwerken (vb. ijzererts), • producten maken (vb. machines), • energie leveren ( vb. gas, elektriciteit).

zachte sector: meer naar de mens gericht: handel, communicatie, verzorging, voeding, vervoer, onderwijs, …

Maak een overzicht met de beroepen van je ouders. Bedenk ev. zelf nog enkele beroepen. De foto’s hierbij kunnen je zeker inspireren. Schrijf erbij bij welke groep je ze kan indelen: • 1 = technoloog, • 2 = technicus, • 3 = technologie is belangrijk in het beroep, • 4 = technologie is weinig belangrijk. 8


Beroep

Groep

Zachte sector 1.1 Onderstreep de beroepen uit de zachte sector:

lerares

telefonist

bouwvakker

verpleegster

programmeur in een softwarebedrijf

bakker keukeninstallateur

bierhandelaar magazijnier in een garage bediende in een bank bediende bij de elektriciteitsmaatschappij

schoonmaakster in een verzorgingstehuis wegenwerker

chauffeur De Lijn apotheker verkoopster in een modezaak

architect

9


De tijd staat niet stil … Een technicus heeft instrumenten nodig: • een werktuig: vb. een kruisschroevendraaier die je zelf draait, • een machine: vb. een boormachine met schroefdop, • een sturing: vb. een computergestuurde robot die schroeven in een auto draait. Werktuig, machine of sturing 1.2 Bij onderstaande voorwerpen hoort telkens: - een naam: bancontact – wasmachine – cirkelzaag – striptang – elektrische oven – printer– tekentafel – kettingzaag – bloeddrukmeter - een beroep: timmerman – kok – verple(e)g(st)er – huishoud(st)er – winkelier – bediende – elektricien – tuinier – technisch tekenaar Vink ook aan of het om een werktuig, machine of sturing gaat.

Naam:

Naam:

Naam:

Beroep:

Beroep:

Beroep:

O Werktuig O Machine O Sturing



Naam:

Naam:

Naam:

Beroep:

Beroep:

Beroep:




Naam:

Naam:

Naam:

Beroep:

Beroep:

Beroep:




10


Vooruit, soms ook achteruit … De technologie evolueerde enorm in de tijd. Als je honderd jaar geleden een boodschap naar een kennis in Athene wou overbrengen, dan kon dat met een brief, maar die was dagenlang onderweg. Daarna ging het vlugger met de telegraaf, de telefoon, de fax, een sms, een e-mail, … En als je nog verder naar het verleden terugkeert, dan is het twijfelachtig of je boodschap wel terechtkwam: met de postkoets. Voor een postduif of een ijlbode was de afstand wel te groot.

Vooruitgang in de technologie brengt meestal voordelen: • sneller, • over grotere afstand, • eenvoudiger voor de gebruiker, • preciezer, • soms milieuvriendelijker. maar kent ook soms nadelen: • technisch ingewikkelder, • soms ook minder milieuvriendelijk (o.a. wegwerpconsumptie), • niet voor iedereen bruikbaar (o.a. ouderen, derde wereld). Tsjernobyl (Oekraine) en Bhopal (India) zijn plaatsen waar de technologie duidelijk gefaald heeft. Weet je waarom?

Vandaag beter? 1.3 Vergelijk met vroeger. Vink aan welke eigenschappen juist zijn.

Bank: loket Æ automaat O sneller O grotere afstand O eenvoudiger gebruik O preciezer O technisch ingewikkelder O minder milieuvriendelijk O niet voor iedereen Onderhoud van een personenwagen O sneller O grotere afstand O eenvoudiger gebruik O preciezer O technisch ingewikkelder O minder milieuvriendelijk O niet voor iedereen

Verplaatsing naar Parijs: nu TGV O sneller O grotere afstand O eenvoudiger gebruik O preciezer O technisch ingewikkelder O minder milieuvriendelijk O niet voor iedereen 1 ha tarwe oogsten

O sneller O grotere afstand O eenvoudiger gebruik O preciezer O technisch ingewikkelder O minder milieuvriendelijk O niet voor iedereen

Kleren wassen O sneller O grotere afstand O eenvoudiger gebruik O preciezer O technisch ingewikkelder O minder milieuvriendelijk O niet voor iedereen De layout van een boek ontwerpen O sneller O grotere afstand O eenvoudiger gebruik O preciezer O technisch ingewikkelder O minder milieuvriendelijk O niet voor iedereen

11


Geschiedenis 1.4 Hieronder vind je de namen van enkele belangrijke figuren uit de geschiedenis van de techniek. Zoek op waarvoor zij beroemd zijn, en wanneer zij geleefd hebben. Maak deze oefening thuis. Iedereen zoekt 1 of 2 namen. Spreek dus met mekaar af. Internet is hier aangewezen. Google is een natuurlijk een prima zoekmachine. Ook de Wikipedia-encyclopedie is goed: http://nl.wikipedia.org/ . Datum

Naam

(geboorte – overlijden)

Maximum 5 woorden uitleg

James Watt Neil Armstrong Thomas Edison Alessandro Volta Linus Torvalds George Stephenson Nick Holonyak Wernher von Braun Archimedes Wilbert Gore Alfred Nobel Leo Baekeland Rudolf Diesel Albert Einstein

Niet toevallig merk je dat de meeste geleerden in de 19e en 20e eeuw leefden. In het begin van de jaren 1800 was er de industriële revolutie: machines begonnen meer en meer de handarbeid te vervangen. Techniek kwam in een stroomversnelling terecht.

X-tra

Wie zijn dit?

.......................................... 12

.............................................

...........................................


Het technologisch proces = de weg van een technisch probleem naar een oplossing 1.5 De 5 stappen: 1. Probleem of behoefte: Je wil de vinyl vloerbekleding van je slaapkamer vervangen: ze is op sommige plaatsen verkleurd en afgesleten. Bedenk enkele oplossingen. A.: ……………………………………………………………… B.: ……………………………………………………………… C.:.……………………………………………………………… Welke oplossing kies je? ………….. 2. Ontwerp: schets hier. (of beschrijf)

3. Productie: Uitvoering door vakman?

ja / neen

Zo ja, wie? ……………………………………………………………..…..

Nodige materialen? ……………………………...……………………………………………………………………… Gereedschap, machine? ……………………………………………..…………………………………………….….. 4..Test: Je plaatst je bed en werktafel terug, test je nieuwe vloer. 5..Evaluatie: Ben je er tevreden over? Wat zou er verkeerd kunnen gaan? …………………………………………………………………………………………..…………………………………..

• De versnellingsbak van moeders auto doet het niet meer. Bespreek het technologisch proces.

13


Het technologisch proces in de praktijk: verpakking voor tombola (ontvouwing) Vooraf: Breng van thuis een doosje ( maximum 15 cm hoog, 6 cm breed en 6 cm lang) en een koekje (Twix, franchipane, …) mee. Het koekje is bij voorkeur al met folie verpakt.

1. Probleem of behoefte: Je wil een vriendin of vriend verrassen met een koekje, maar nog meer met een originele verpakking. Bedenk enkele oplossingen: •

……………………………………………………………………………………………………………………

•

……………………………………………………………………………………………………………………

•

Een kartonnen verpakking waar het snoepje precies in past. De buitenkant wordt gedecoreerd.

We kiezen voor de laatste oplossing.

2. Ontwerp: Maak voorzichtig het meegebrachte doosje los los, ook de gelijmde rand. Gebruik eventueel een breekmes. Leg het doosje open en teken het met potlood over.

14


Met deze kennis kan je zelf een doosje ontwerpen waarin precies je koekje past. Teken hieronder je ontwerp:

3. Productie • •

• •

Uitvoering: je doet ze zelf. Materiaal: - Bristol karton - Lijm Gereedschap: - Breekmes - Schaar - Stiften Techniek: Gebruik je breekmes veilig: - Werk rustig - Snij liefst niet in de richting van je andere hand. - Als het mesje bot is, breek dan met een tangetje het bovenste deeltje van het mes. - Verpak dit in papier vooraleer in de prullenbak te gooien, zo zal zich niemand onverwachts kwetsen. - Leg een werkplankje onder het karton. - Gebruik een metalen lineaal. 15


Stappenplan: 1.

Teken de lijnen van je ontwerp met potlood op je karton.

2.

Illustreer op een leuke manier alle zijden die van buiten zichtbaar zijn.

3.

Knip de randen precies uit.

4.

Kerf even met je breekmes op de plooilijnen zonder te snijden. Zo plooi je nadien gemakkelijker.

5.

Plooi en lijm het doosje.

6.

Steek het koekje in het doosje en sluit het.

4. Test: Even opnieuw openen en sluiten. Gaat alles vlotjes? Breng zo nodig een verbetering aan.

5. Evaluatie: Ben je tevreden over je doosje? ……………………. Wat zou je kunnen verbeteren aan het ontwerp? …………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………… Wat zou je kunnen verbeteren aan de productie? …………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………

Nadien: Organiseer met je leraar een tombola zodat de doosjes van eigenaar verwisselen.

16


2. Goede communicatie, schitterende techniek! A. Communicatie = uitwisseling van informatie 2.1 De leerkracht technologie bestelt online 50 planken geschaafd dennenhout in een zagerij. De magazijnier neemt terug contact op om een leveringsdatum af te spreken. Wie is de zender? ……………………………………………………….….. Wat is de boodschap? ………………………………………………..…… ................................................................................................................ Wie is de ontvanger? …………………………………………………….…. Feedback of terugkoppeling: Is er een antwoord? …………..

Welk? …………………………………..……….

communicatieschema: vul de namen boodschap, feedback, zender en ontvanger in.

.................................

.................................

..............................

..............................

Stel een communicatieschema op: • •

De leerkracht wiskunde deelt in de klas een samenvatting van de leerstof uit. Een leerling vraagt of ze dit moeten kennen. In een fabriek komen de arbeiders in opstand omdat er ontslagen op til zijn. De directeur roept iedereen naar de vergaderruimte om een woordje uitleg te geven.

Slechte communicatie Wat loopt er fout bij de volgende communicatie? Verbind het voorbeeld en de verklaring met een pijl. verklaring Je ontvangt een mail in het Arabisch.

Boodschap is onvoldoende precies.

Je spreekt af met een vriendin in Leuven om 16 u.

Feedback ontbreekt.

Je geeft je computer een printopdracht voor een tekst, maar er verschijnen enkel symbolen.

Boodschap is misvormd.

Je bestelt via de computer kaartjes voor het concert van Khan in de Brabanthal.

Zender en ontvanger moeten dezelfde taal spreken. 17


Soorten tekeningen Schets

- een tekening met de losse hand om iets eenvoudigs uit te leggen

Pictogram

- een eenvoudige tekening van een situatie, - steeds hetzelfde voorgesteld, - niet afhankelijk van taal , belangrijk voordeel: voor iedereen begrijpbaar

- wat wordt hier voorgesteld?

……………………………………………...

Schema met symbolen

- een vereenvoudigde voorstelling die een duidelijk overzicht geeft - wat wordt hier voorgesteld?

……………………………………….……… - wat is de betekenis van de verschillende symbolen?

…………………………………………………

Plan met symbolen

- dikwijls een bouwplan - vink de symbolen aan die je ziet: O dubbele muur O raam met enkel glas O kookfornuis O binnendeur O vaatwasbak O radiator O bed O trap O hoogte aanrecht

………………………………………………… 18


Ploftekening (of exploded view)

Technische tekening

- een precieze tekening van een voorwerp, - volgens internationale tekentaal, - met heel wat maataanduidingen. - geef de naam van de 2 voorwerpen hierboven: ………………………………………………………… - in welke eenheid zijn de maten hier uitgedrukt? - een “ontplofte” tekening, - alle onderdelen en de samenstelling ervan kan je gemakkelijk herkennen.

…………….

- welk voorwerp is hier voorgesteld?

- geef de doorsnede van het deel met schroefdraad?

……………………………………………….

………………

Grafiek

Flowchart (of stroomdiagram, of stroombaanschema)

90 80

start

70 60 50 40

melk opwarmen tot bijna kookpunt

30 20 10

warme melk, 1 lepel cacao, 2 lepels suiker in kop

0 1

2 Cijfers Veerle

3

4

5

Klasgemiddelde

- een grafiek geeft een evolutie weer. bv. van het stookolieverbruik, of van je cijfers op je rapport

einde

- een gebruiksaanwijzing (proces), overzichtelijk voorgesteld, stap na stap - welk gerecht wordt hier bereid?

- doet Veerle het goed in vergelijking met haar klas?

……… ………………………………

………………………………………………… - zie ook Æ

19


Voorbeeld flowchart HERSTELLING LEKKE FIETSBAND

Start

Buitenband langs 1 zijde van de velg nemen met bandenlichters

Binnenband losmaken en oppompen

Merk je een gaatje?

nee

Binnenband onderdompelen in een emmer water tot luchtbellen het gaatje verraden.

nee

0mgeving van het gaatje opruwen, lijm aanbrengen en minimum 5 minuten wachten.

ja

Is het gaatje te groot of de binnenband versleten? ja

Binnenband vulkaniseert. Wiel demonteren, lekke binnenband door een nieuwe vervangen en wiel terug monteren. Klevertje stevig aandrukken op de lijm.

Buitenband controleren op scherpe stukjes, deze zo nodig verwijderen.

Binnenband lichtjes oppompen, op de velg leggen, ventiel in opening drukken.

Buitenband met bandenlichters op velg zetten

Binnenband oppompen tot 3 tot 4 kilo druk.

nee Blijft de band hard?

ja einde

20


In het voorbeeld op vorige bladzijde houden we het eenvoudig en gebruiken we slechts 4 vormen:

Hiermee geef je het begin (start) of einde weer.

Proces: je moet zelf een handeling uitvoeren.

Beslissing: een vraag met ja of nee antwoord. (Er vertrekken steeds 2 pijlen)

Gegeven: een handeling verloopt automatisch.

Natuurlijk zijn er nog veel meer symbolen. Enkele andere leer je in het deeltje informatietechnologie gebruiken. Visio is een computerprogramma dat in de industrie gebruikt wordt om flowcharts te tekenen. Wij gebruiken MS Word.

Werkwijze flowchart •

Open een nieuw document;

•

Onderaan de werkbalk staat “AutoVormen”, klik dit aan, kies “Stroomdiagram” en klik vervolgens op de startvorm. (Staat “AutoVormen” niet onderaan, klik dan bovenaan op “Invoegen”, vervolgens op “Afbeeldingen” en “Autovormen”;

•

Waar je cursor staat, verschijnt nu een kader, tekenpapier genoemd, waarin je de startvorm kan plaatsen;

•

Pas de vorm aan door te slepen;

•

Voeg tekst in: klik eerst op de vorm, dan op de rechtermuisknop en kies “Tekst invoegen”;

•

Pijltjes kan je vinden in het menu “AutoVormen”, “Lijnen”. Tracht ze te plaatsen zoals in ons voorbeeld. Met wat oefening lukt het wel;

•

Voor de woordjes “ja” en “nee” maak je een tekstvak aan. (Icoontje met een A en lijntjes of “Invoegen”, “Tekstvak”) Tik het woord erin. De kader verwijder je door erop te klikken, te kiezen voor “tekstvak opmaken”, de kleur te veranderen in “geen opvulling” en de lijn in “geen lijn”;

•

Een vorm kan je verplaatsen door hem eerst te selecteren, en dan de pijltjes op het toetsenbord te gebruiken. Een kleine verplaatsing doe je door tegelijk op “Ctrl” en de pijltjes te drukken;

•

Je tekenpapier kan je ook vergroten door op de rand te klikken en te slepen.

Flowchart thuis Ontwerp een flowchart van een kort probleem: • • • •

Je hebt een inktvlek op de vloer gemaakt. Hoe verwijder je ze? Hoe zet je een boor in een boormachine? Hoe bak je een spiegelei? …

21


B. Know how technisch tekenen “Neem een A4’tje … Het DIN A4 formaat is het meest gebruikte papierformaat. DIN staat voor “Deutsches Institut für Normung”. Hoe groot is een A4’tje eigenlijk? ........................... Op het schema hiernaast merk je ook hoe groot / klein de andere formaten zijn. Meestal gebruiken we een blad staand (of “portret”), verticaal dus, maar liggend (of “landscape”) kan ook natuurlijk.

Tekengerei Om juist en zuiver te tekenen moet je goed tekengereedschap hebben. •

Vulpotlood 2 of HB (nauwkeuriger dan een houten potlood)

Dit schema verklaart de betekenis: 4 of 2H

3 of H

2 of HB

1 of B

0 of 2B

Å minder zwart

zwarter Æ

Å harder

zachter Æ

•

tekendriehoek 90-60-30 graden,

•

meetlat (liefst een latje van 15 cm),

•

kleurpotloden: geel, rood, blauw, groen, oranje, paars, bruin,

•

potloodslijper en vlakgum (zacht en wit).

In de klas hebben we tekenplanken (ook voor linkshandigen) en tekendriehoeken.

Schaal 2.2. Vink aan wat juist is:

O 1/2 betekent dat de werkelijkheid 2 x groter is dan de tekening. O 1/2 betekent dat de werkelijkheid 2 x kleiner is dan de tekening. O 2/1 betekent dat de werkelijkheid 2 x groter is dan de tekening. O 2/1 betekent dat de werkelijkheid 2 x kleiner is dan de tekening. O Maak je een kopie waarvan je de details beter wil zien, dan maak je een vergroting. O Een bouwplan is een verkleining van de werkelijkheid. 22


Lettertype Vroeger werden technische tekeningen met de hand (een pennetje en Chinese inkt) gemaakt. Het lettertype hierbij was het Normschrift. Ondertussen heeft de computer deze taak overgenomen. Voor technische tekeningen is een sobere vorm als Arial aangewezen. Een tekst staat vaak in Times New Roman, terwijl Verdana het meest geschikte lettertype is om op de monitor te lezen. Andere vormen (Greeks, Comic, Gothic) zijn wel leuk, maar voor technologie minder geschikt.

Lijnsoorten

Dikke volle lijn

Zichtbare lijnen van een voorwerp

Dunne streeplijn

Onzichtbare lijnen van een voorwerp

Dunne volle lijn

Maatlijnen en hulpmaatlijnen

Dunne gemengde streepjeslijn

Aslijnen en symmetrielijnen

Boekenrekje 2.3 Je wil een boekenrekje maken van 800 mm hoogte en 500 mm breedte. Deze planken heb je: - 2 x (800 x 250 x 20), - 4 x (460 x 250 x 20). Maak hier een schets van de voorzijde van het boekenrekje. Vergeet de maatlijnen niet.

23


Coördinaten in 2D en 3D Technische voorwerpen zijn 3-dimentionale lichamen die een lengte, een breedte en een hoogte hebben. Het zijn meestal ingewikkelde dingen die heel nauwkeurig gemaakt moeten worden. Ook plaatsbepaling op aarde gebeurt met coördinaten: denk maar aan een GPS. Voor je met plaatsbepaling begint, is het goed inzicht te hebben in het lezen van 2D en 3D-tekeningen. Meer info: http://nl.wikipedia.org/ Zoek op: cartesisch coördinatenstelsel. Bij een vlakke voorstelling (2D) worden slechts de lengte en de breedte weergegeven. De waarden worden op 2 assen uitgezet. x-as = breedte, y-as = hoogte.

Voorbeeld: Referentiepunt:

A

B

I

K

x-as

0

1

8

10

y-as

9

10

5

2

x/y 2.4 Bepaal zelf de waarden van de referentiepunten op de assen. (werk in potlood)

Referentiepunt:

C

D

E

F

G

H

J

L

M

N

O

P

Q

R

S

T

U

V

X-as Y-as

24


Bij een ruimtelijke voorstelling of 3D krijg je een beter beeld van het geheel. Er zijn dus 3 assen: x-as = breedte, y-as = diepte, z-as = hoogte.

Voorbeeld: Referentiepunt:

A

B

C

D

x-as

2

0

0

2

y-as

4

4

4

4

z-as

0

0

3

3

x/y/z 2.5 Bepaal zelf de waarden van de referentiepunten op de assen. (werk in potlood) Is de figuur wat ingewikkeld, dan kan je ze nabouwen met blokjes. Vraag een doos aan je leerkracht.

Referentiepunt:

E

F

G

H

I

J

K

L

x-as y-as z-as

25


X-tra

Referentiepunt:

Moeilijke 3D 2.6 Deze oefening is geen must, wel een uitdaging!

A

B

C

D

E

F

G

H

I

J

K

L

M

N

O

P

Q

x-as y-as z-as

26


C. Tekeningen lezen Om een goede technische tekening van een voorwerp te maken geven we 3 aanzichten weer, afhankelijk van de richting waaruit je het voorwerp bekijkt. • • •

vooraanzicht (VA), bovenaanzicht (BA), linkerzijaanzicht (LA). Wij volgen de Europese methode. Alle aanzichten krijgen een vaste plaats. Zo ontstaan de aanzichten:

27


VA

LA

BA

28


Afspraken bij de tekeningen:

Een vlak is aangeduid door een lijn met een bolletje.

Een lijn of punt is aangeduid door een lijn met pijl.

Politieauto 2.7 Welk nummer heeft … Schrijf 0 indien onbekend.

1.

Lamp A in het VA

2.

Lamp A in het BA

3.

Lamp A in het LA

4.

Mercedes kenteken B in het LA

5.

Mercedes kenteken B in het VA

6.

Mercedes kenteken B in het BA

7.

Voorruit C in het VA

8.

Voorruit C in het LA

9.

Voorruit C in het BA

10.

Spiegel D in het VA

11.

Spiegel D in het BA

12.

Zwaailicht F in het VA

13.

Zwaailicht F in het LA

14.

Zwaailicht F in het BA

15.

Dak G in het LA

16.

Dak G in het BA

17.

Cijfer 5 H in het BA

18.

Achterzijde I in het LA

19.

Achterzijde I in het BA

20.

Zijkant J in het LA

21.

Zijkant J in het BA

22.

Wielkap K in het LA

23.

Wielkap K in het BA

24.

Spiegel L in het VA

25.

Spiegel L in het LA

26. 27. 28.

Spiegel L in het BA Vlak E in het VA Vlak E in het LA

29


30


Kleur de perspectieftekening op de vorige bladzijde in de juiste kleuren. Als een vlak niet zichtbaar is vanuit een aanzicht krijgt het geen kleur. Voor vlakken die je uit meer aanzichten kan zien:

De afspraken: • het VA in het geel, • het LA in het blauw, • het BA in het rood.

• • • •

VA (geel) en LA (blauw) groen, LA (blauw) en BA (rood) wordt paars, BA (rood) en VA (geel) wordt oranje, VA (geel), LA (blauw) en BA (rood) wordt …………………….. .

Woning 2.87Vul ook de tabel hieronder aan. P = punt, L = lijn, V = vlak. Schrijf 0 als er geen oplossing is. Welk nummer heeft … 1.

Vlak A in het VA

2.

Vlak A in het LA

3.

Lijn B in het LA

4.

Vlak C in het BA

5.

Vlak C in het VA

6.

Lijn D in het VA

7.

Vlak E in het VA

8.

Vlak E in het BA

9.

Vlak G in het BA

10.

Vlak I in het VA

11.

Vlak I in het BA

12.

Lijn J in het LA

13.

Lijn J in het BA

14

Vlak K in het VA

15.

Vlak K in het LA

16.

Vlak K in het BA

17.

Lijn L in het LA

18.

Lijn L in het BA

19.

Vlak M in het BA

20.

Vlak N in het VA

21.

Vlak O in het BA

22.

Vlak O in het VA

23.

Vlak O in het LA

24.

Vlak Q in het VA

25.

Vlak Q in het LA

26.

Vlak Q in het BA

27.

Lijn R in het VA

28.

Lijn R in het BA

Nummer

P, L, V?

31


32


Een stippellijn met pijl of bolletje verwijst naar een onzichtbare punt, lijn of vlak in de perspectieftekening.

Bureau-auto 2.9 Zet de perspectieftekening op vorige bladzijde in de afgesproken kleuren. Vul ook de tabel hieronder aan.

Welk nummer heeft … 1.

Vlak A in het VA

2.

Vlak A in het BA

3.

Vlak B in het LA

4.

Lijn C in het BA

5.

Lijn C in het LA

6.

Punt D in het VA

7.

Lijn E in het VA

8.

Lijn E in het LA

9.

Vlak F in het BA

10.

Vlak G in het LA

11.

Vlak G in het BA

12.

Vlak H in het LA

13.

Vlak I in het VA

14

Punt J in het LA

15.

Vlak K in het LA

16.

Vlak K in het BA

17.

Vlak L in het BA

18.

Vlak M in het BA

19.

Lijn N in het BA

20.

Punt O in het VA

21.

Punt O in het LA

22.

Punt O in het BA

23.

Vlak P in het VA

24.

Vlak Q in het BA

25.

Vlak R in het BA

26.

Punt S in het LA

27.

Punt S in het BA

28.

Vlak T in het LA

29.

Vlak U in het LA

30.

Lijn V in het LA

Nummer

P, L, V?

33


34


Gedrocht 2.10 Zet de perspectieftekening op vorige bladzijde in de afgesproken kleuren. Vul ook de tabel hieronder aan.

Welk nummer heeft … 1.

Vlak A in het VA

2.

Vlak A in het LA

3.

Lijn B in het VA

4.

Vlak C in het VA

5.

Lijn D in het VA

6.

Lijn F in het VA

7.

Lijn F in het LA

8.

Lijn G in het BA

9.

Vlak H in het VA

10.

Vlak H in het LA

11.

Vlak H in het BA

12.

Vlak J in het BA

13.

Vlak K in het BA

14

Lijn L in het BA

15.

Lijn M in het LA

16.

Vlak N in het BA

17.

Lijn O in het LA

18.

Vlak P in het BA

19.

Vlak P in het LA

20.

Lijn Q in het LA

21.

Lijn Q in het BA

22.

Punt R in het LA

23.

Vlak S in het LA

24.

Vlak S in het BA

25.

Vlak T in het VA

26.

Vlak T in het LA

27.

Lijn U in het BA

28.

Vlak V in het VA

29.

Vlak V in het LA

30.

Vlak V in het BA

Nummer

P, L, V?

35


D. Bureauauto

Materialen: aantal

omschrijving

afmetingen

op de tekening

1.

2

dennenhouten plankje

35 x 12 x 104

A en C

2.

1

dennenhouten plankje

35 x 12 x 80

B

3.

1

dennenhouten balkje

44 x 34 x 80

D

4.

1

dennenhouten balkje

44/34 x 34 x 80

E

5.

1

triplex plaatje

3 x 103 x 103

F

6.

4

beuken wieltje

40 x 10

G

7.

houtlijm

8.

4

schroeven met bolkop

l: ong. 25

9.

2

rondsels

10.

2

schroeven met bolkop

l: ong. 12

11.

12

nageltjes met platte kop

l: 12

Hout is wel een heel belangrijk materiaal. Ook in een woning wordt het vaak gebruikt. Zoek bij je thuis 8 “dingen” waarin hout verwerkt is. Tracht ook te vinden welke soort hout het is, eventueel met de hulp van je ouders.

Wat?

36

In welke plaats?

Welke houtsoort?


Het juiste gereedschap: 3 verschillende boren: • • •

metaal- en houtboor, houtboor (met een punt om goed te plaatsen), betonboor (herken je aan de verdikte hardstalen kop).

Zo gebruiken: • • •

de juiste dikte, uitgedrukt in mm, goed aandraaien (met boorsleutel – nieuw: met de hand), steeds klokswijze boren (zoniet: verbranding boor).

Met een schroefkop kan je vast- en losschroeven. De juiste schroevendraaier: platte schroevendraaier

kruisschroevendraaier

De kop moet precies in de schroef passen!

De juiste techniek:

Met een winkelhaak trek je zo een rechte hoek op een plank.

Geef een tik met de hamer op de punt van een spijker. Zo splitst het hout niet. Zet de spijker hiervoor omgekeerd op de plaats waar je hem in het hout wil kloppen.

Met een lijmklem kan je: - 2 voorwerpen stevig op mekaar klemmen, - 2 of meer planken met lijm aan mekaar verbinden. Schuurpapier is stevig papier waarop met lijm scherpe korreltjes zijn aangebracht. De dikte en aard van de korrel is afhankelijk van wat je wil schuren. Schuur zacht in de richting van het hout, anders breken splinters af of krijg je lelijke strepen.

Een spijker trek je zo met een trektang uit een plank.

37


Tekeningen:

Figuur 1

Figuur 2

Figuur 3

Figuur 4

38


Aan de slag:

Start

Verbind telkens met 2 nagels en houtlijm: - A op B, - AB op D (teken eerst een lijntje op D, (zie figuur 3), - ABD op C, - ABCD op F,

Teken op E (op de juiste plaats – zie figuur 2) de gaten af. Aan de schuine kant van het blokje 2 gaten. Priem de gaten even voor met een priem.

Lijmblokje E met een beetje houtlijm op de constructie ABCD, liefst voor de speeltijd. (Tijd om te drogen)

Boor met de kolomboor de 5 gaten van 10 mm in het blokje E. De boor wordt door de leerkracht op voorhand op de juiste diepte ingesteld.

Monteer de wielen als op figuur 3: - Duid de plaats waar de 4 wielen komen telkens met een kruisje aan. Juist aftekenen is HEEL belangrijk; - Maak op deze plaatsen voorzichtig een gaatje met een priem; - Schroef de wielen zodanig vast dat ze kunnen draaien, maar toch stevig vastzitten.

Zet kruisjes waar de lampen moeten komen. (zie figuur 4.) Priem even. Klem het rondsel met de schroef tegen het hout.

Schuur nog even zachtjes de randen glad met schuurpapier.

Einde

39


E. Tekenen in isometrisch perspectief Wij tekenen met potlood de aanzichten van een tekening in isometrisch perspectief. Even uitleg: Personen die verder van je af staan lijken kleiner dan degenen die dichter bij je staan. Denk maar eens aan de piepkleine dingetjes die je hoog in de lucht vanuit een vliegtuigraampje ziet. Voor voorwerpen geldt hetzelfde. Spoorwegstaven die in werkelijkheid evenwijdig liggen, lijken in de verte aan de horizon samen te komen. Dit noemt het vluchtpuntperspectief. De tekeningen hieronder hebben respectievelijk 1 en 2 vluchtpunten.

Bij technisch tekenen wordt deze methode niet toegepast omdat je zo moeilijk de afmetingen kan terugvinden. We kiezen voor het isometrisch perspectief.

De belangrijkste eigenschappen zijn: • 2 vluchtlijnen staan 30° t.o.v. de grondlijn, • je ziet 3 vlakken: 2 zijvlakken en 1 bovenvlak, • lijnen in hetzelfde vlak staan evenwijdig tegenover elkaar.

40


Voorbeeld

Schets en teken 2.11 Schets en teken volgende vormen opnieuw. Gebruik een vulpotlood!

41


2.12

42


2.13

43


Tekenen met de tekenplank

1. • •

Zet je tekenblad precies in de onderste hoek; Trek een horizontale lijn. (tekendriehoek tegen de verticale rand)

2. •

4. •

Draai je tekendriehoek en teken op dezelfde een lijn naar links.

Trek een verticale lijn van het midden van de horizontale lijn tot bovenaan. (tekendriehoek tegen onderste rand)

3. • Trek een schuine lijn naar rechts (30°). Begin op het snijpunt van de horizontale en verticale lijn.

5. •

Meet hoogte, lengte en breedte af.

6. •

• •

Teken verder door je tekendriehoek tegen de zijkant of onderkant te verschuiven; Herhaal 5. en 6; Gom de overtollige lijnen weg.

De volgende tekeningen mag je in potlood laten staan. Een echte tekening wordt echter met zwarte stift afgewerkt.

44


Tekenplank 2.14 Teken hierboven deze figuur. 1 vakje wordt 2 cm

45


2.15 Teken hierboven deze figuur. 1 vakje wordt 2 cm

46


X-tra

2.16 Teken hierboven deze figuur. 1 vakje wordt 2 cm

47


Aanzichten tekenen (vanuit isometrisch perspectief) Voorbeeld:

Aanzichten 2.17 Teken met vulpotlood zo precies mogelijk de aanzichten. Bouw eventueel met blokjes de vormen. Tip: een lineaaltje van 15 cm is handiger dan een van 30 of 40 cm.

48


2.18

49


2.19

50


2.20

51


X-tra

52

Spiegel 2.21 Teken de aanzichten van deze perspectieftekening eerst gewoon, daarna in spiegelbeeld.


X-tra 2.22

53


Isometrisch perspectief tekenen (van de 3 aanzichten) Voorbeeld

Teken 2.23 Teken nu zelf een nauwkeurige tekening met een lineaaltje.

54


2.24

55


2.25

56


X-tra 2.265

57


X-tra 2.27

58


F. Tekenen met de computer DeltaCad CAD of Computer Aided Design is het letterwoord voor een programma dat je technische tekeningen laat maken. Op dit ogenblik is Auto CAD de industriestandaard voor het ontwerpen van precisiemodellen. Dit programma leer je niet zomaar op een korte tijd, en het is zeker niet de bedoeling dat je het nu leert gebruiken. We willen je wel tonen hoe zo een programma kan gebruiken. Hiervoor kiezen we Delta CAD, een eenvoudiger programma dat je gratis kan downloaden voor 3 maanden. De link: http://www.dcad.com/demo.html

Opdracht: Teken een vorm (balk): 4 lang, 2 breed en 3 hoog. • •

Geef de hoek op: “enter angle …”: tik 30 (= 30 graden) + enter; Doe hetzelfde voor de lengte: “enter length …” : tik 4 + enter.

3. Teken de volgende schuine lijn: • • •

Blijf op de ikoontjes “line” en “draw an angled line” staan; Klik op het beginpunt van vorige lijn; Beweeg de muis in de richting waarin de lijn moet lopen op het scherm;

• •

“Enter angle …”: tik 150 + enter; “Enter length …” : tik 2 + enter.

1. Open Delta CAD (file: new)

4. Teken vertikale lijnen

2. Teken een eerste schuine lijn:

• • • •

Klik op ikoontje “line”; Kies de lijnsoort: “draw an angled line”, 5e ikoontje op de knoppenbalk;

•

Onderaan op de taakbalk verschijnt: “select first point …” Zet de cursor onderaan, in het midden van het werkblad en klik je eerste punt van de figuur vast; Beweeg de muis in de richting waarin de lijn moet lopen (zie op het scherm) en laat deze staan;

•

• • •

Blijf op ikoontje “line”, maar selecteer “draw a vertical line”; Klik waar je de verticale lijn wil beginnen;

Beweeg de muis in de richting waarin de lijn moet lopen; Enter length …” : tik 3 + enter; Doe hetzelfde voor de andere verticale lijnen.

59


5. Verbind 2 lijnen:

X-tra

Maatlijnen aanbrengen:

1. Op verticale lijnen • Klik op “dimention”;

•

Blijf op ikoontje “line”, selecteer “draw a line with 2 points”;

6. Vlakken inkleuren:

•

Selecteer “draw a vertical dimension” (2e ikoontje);

•

Klik op het begin- en eindpunt van de verticale lijn; Schuif de cursor naar waar je de maatlijn wil plaatsen; Hou de rechtermuisknop ingedrukt en schuif de cursor over de maatlijn tot op de plaats waar je de maat wil schrijven.

• •

Klik op “shapes” (= vlakken); 2. Op schuine lijnen • Selecteer “draw an angled dimension”;

• •

Bepaal de kleur (keuzelijst bij 11e ikoontje); Klik de keuzelijst naast de lijnsoort (12e ikoontje) aan en selecteer “filled” (= gevuld)

•

Selecteer “draw a parallelogram” (3e ikoontje van Shapes); Klik op 3 opeenvolgende hoekpunten van het vlak dat je wil kleuren; Soms zal je een vlak in meerdere keren moeten vullen, of moet je een driehoek selecteren.

• •

Herhaal voor de andere vlakken, respecteer de afgesproken kleuren.

•

Klik achtereenvolgens op: vertrekpunt, eindpunt, op de lijn zelf, op de lijn waarop de maatlijn haaks komt te staan, - op de plaats waar je de maat wil. -

Kies een van de oefeningen die je met potlood getekend hebt en teken deze nu op de computer. De moeilijkheidsgraad bepaal je zelf. 60


Google SketchUp Met SketchUp kan je op een eenvoudige en nogal eigenwijze manier 3-D tekeningen van figuren maken. Leuk dat je ze ook kan draaien en bewegen in alle richtingen. Als je thuis met SketchUp wil werken, dan moet je eerst de gratis versie downloaden, op school is deze geïnstalleerd. http://www.sketchup.com/

Eerste stap: Teken deze vorm:

5. Balken tekenen • Klik op “Push/Pull” • Ga met de cursor op het bovenste deel van het vierkant staan. Dit deel vertoont dan stippen. • Klik en sleep naar boven. Tik 500 en enter. • Doe hetzelfde met het onderste deel maar tik 150.

1. Open Google SketchUp 6 (start>programma’s) 2. Selecteer met het pijltje het mannetje en verwijder. (Klik op “delete”)

3. Vierkant tekenen • Klik op “rectangle”. Teken vanuit het 0-punt op de XYZas een vierkant van ongeveer 500 op 500. • Onderaan rechts kan je da waarden aflezen. • Tik dan onmiddellijk 500;500 met een kommapunt ertussen, je vierkant staat er!

6. Cirkel tekenen • Klik op “Line” en teken een diagonaal op het grootste blok. • Klik op “Circle”. Zoek het middelpunt van de diagonaal en teken een cirkel met straal (“radius”) 150.

4. Lijn trekken • Klik op “Line”. Beweeg met je potlood over de zijlijn van het vierkant. Een lichtblauw vierkantje verraadt het middelpunt. • Trek dan een lijn tot aan de overliggende zijkant. Rood gekleurd betekent evenwijdig.

7. Cilinder tekenen • Klik op “Eraser” en gom alle delen van de diagonale lijn weg. • Klik opnieuw op “Push/Pull”, ga op de cirkel staan en trek deze uit. Tik onmiddellijk 200.

61


• Klik op “Arc” en verbind “endpoint” en “midpoint” van het vlak rechts achteraan, zie hiernaast. • Ga dan met de cursor in het midden van de lijn staan, schuif naar achter en klik als de lijn lichtblauw oplicht.

Tweede stap: Deze vorm!

1. Werk verder met vorige vorm 2. Kleuren verwijderen • Klik op “Paint Bucket”, kies “Colors”. • Kleur wit door met de verfpot op een vlak te klikken. • Tip: met Ctrl A kan je alle delen samen selecteren, klik op het pijltje “select om de selectie te stoppen. • Nog een tip: rechts naast “Colors” staat een icoontje. Klik erop en kies “small thumbnails” voor een kleiner kleurenpallet.

3. Bijknippen • Trek een lijn zoals hiernaast (diagonaal onderaan: van “endpoint” naar “midpoint”)

• Klik op “Push/pull” en selecteer het afgeschuinde vlak. Sleep dit zo ver als mogelijk weg. • Plaats de cursor in de hoek tot er een groen puntje “endpoint” verschijnt. Klik er op en het overgebleven vlak verdwijnt. • Doe hetzelfde met het afgeronde deel. 4. Cirkels toevoegen • Selecteer de buitenste cirkel met het pijltje. • Klik vervolgens op “Offset” en sleep de cirkel naar binnen, er ontstaat een nieuwe cirkel. Tik onmiddellijk de maat: 20 • Herhaal dit met de nieuwe cirkel. 5. In en uit Sleep de binnenste cirkel naar buiten, tik 50. Daarna de ring rond deze cirkel naar achter en tik 20. 6. Kleuren toevoegen Kleur de zichtbare vlakken in de overeengekomen kleuren voor de aanzichten. Met de ronde delen van de cilinder zal je waarschijnlijk problemen hebben. Kleur ze in dit geval niet.

Verken Google ScetchUp verder Met de functie “Orbit” kan je de vorm draaien en langs alle aanzichten bekijken, maar hoe kan je hem automatisch laten draaien?

Maak zelf een ontwerp Een huisje, misschien het huis waarin je woont. Je kan het op Google Earth plaatsen. Of misschien kan het bureau-autootje wel. Klik ook eens op “Get Models”.

62


3. ICT: Hardware Randapparatuur 3.1 Plaats de juiste naam bij de foto’s. Microprocessor – digitale camera – scanner – LCD-monitor – webcam – printer – inktpatroon (cartridge) –pda (personal digital assistent) - CRT-monitor – grafische kaart – luidsprekers (speakers) – toetsenbord (keyboard) – harde schijf - muis – game controller – set (spindle) cd-roms – memory stick – moederbord – cooler – anti-virussysteem – laptop –dvd-drive – (draadlooos / wireless) acces point – projector of beamer - switch

63


Hardware 3.21 Plaats volgende namen in het juiste kadertje:

X-tra

Microprocessor – digitale camera – scanner – LCD-monitor – webcam – printer – inktpatroon (cartridge) –pda (personal digital assistent) - CRT-monitor – grafische kaart – luidsprekers (speakers) – toetsenbord (keyboard) – harde schijf - muis – game controller – set (spindle) cd-roms – memory stick – moederbord – cooler – anti-virussysteem – laptop –dvd-drive – (draadlooos / wireless) acces point – projector of beamer - switch

SOFTWARE

HARDWARE Randapparatuur (= uitwendig met de pc verbonden)

In de pc

Volledig computersysteem

Andere:

X-tra

Zoek op of bespreek alle apparaten / onderdelen die je niet kent. Een goede hulp kan deze link zijn http://woordenboek.computerpech.nl/ Noteer hieronder:

64


Know how ICT en hardware

X-tra

Aan de slag 3.31 http://users.belgacom.net/ict/hatemel/start1.htm biedt enorm veel informatie over de hardware en de besturing van je pc. Los volgende vragen op, eventueel na het raadplegen van bovenvermelde site.

•

Wat betekent ICT?

………………………………………………………………………………………………………………………... •

Als het over computerapparatuur, niet over programma’s gaat, dan spreken we over ........................

Leer enkele specifieke namen op je toetsenbord benoemen: multimediatoetsen

numerieke toetsen

functietoetsen

alfanumerieke toetsen

Besturingstoetsen (cursor-)

Enkele vragen: •

Met welke toets geef je de 3e aanduiding op het toetsenbord weer? Vb. @

………………………………………………………………………………………………………………………... •

Wat doet een tab-toets in een tekstverwerkingsprogramma?

………………………………………………………………………………………………………………………... •

Welk is het verschil tussen een delete en een backspace-toets?

……………………………………………………………………………………………………………………….. •

Wat gebeurt als je op de pagedown-toets drukt?

………………………………………………………………………………………………………………………...

•

Met welke toets vergrendel je de hoofdletters?

………………………………………………………………………………………………………………………... •

Hoe sluit je een vastgelopen programma af in Windows?

………………………………………………………………………………………………………………………... 65


En je beeldscherm: titelbalk

menubalk

werkbalk met knoppen

werkblad

statusregel

taakbalk

•

De scherpte van een scherm hangt af van het aantal puntjes. Hoe noemen deze?

………………………………………………………………………………………………………………………... •

Wat betekent 15-inch-scherm?

………………………………………………………………………………………………………………………... In the case (=doos) … •

Hoe heet de plaat in de computer waarop andere kaarten geplaatst zijn?

………………………………………………………………………………………………………………………... •

De chip die in de computer opdrachten uitvoert, is de ……………………….……………………………

•

In sleuven (slots) worden nog andere kaarten geplaatst. Welke kaart zorgt voor de beeldvorming? Voor het geluid? Voor een netwerkverbinding?

………………………………………………………………………………………………………………………... •

De spanning wordt met een …………………………….… omgezet van 220 naar o.a. 5 volt.

•

Zet in volgorde van opslagcapaciteit (van klein naar groot): dvd-schijf, diskette, harde schijf (120 GB), cd-rom.

………………………………………………………………………………………………………………………... Bill rules the world … •

Hoe heet het bekendste besturingssysteem? Zijn fabrikant? En zijn oprichter?

…………………………………………………………………………………………………………………… 66


•

Is dit logo je bekend? Zo ja, leg uit.

……………………………………………………………………………………………………….

X-tra

Van een rijke oom uit Amerika erf je onverwachts € 1000. Een wens kan werkelijkheid worden: een nieuwe computer met de nodige randapparatuur. Kies je voor een pakket, een laptop of selecteer je liever zelf alle delen. Maak een keuze op een van de vele online computershops. Je fictief bestelformulier:

Shop: Plaats:

Omschrijving:

Bedrag:

TOTAAL:

67


Kennen en kunnen voor je examen ... Enkele hulpvragen: Breng mee: vulpotlood, kleurpotloden, lineaaltje. 1. De technologie heeft een enorme evolutie achter de rug. Geef 3 voorbeelden van vooruitgang. 2. Welk zijn de fazen van het technologisch proces. Toon de fazen aan in een voorbeeld. vb. 5 spaken van je fiets zijn gebroken. 3. Wat doet een technoloog, en een technicus? 4. Geef het basisschema voor communicatie en pas het toe op een voorbeeld. vb. je doet een e-mail. 5. Een schets, schema, plattegrond, grafiek, pictogram, symbool, flowchart, ploftekening en technische tekening hebben allemaal een eigen toepassing. Wanneer gebruiken we wat? 6. Wat is de betekenis van de verschillende lijnsoorten? 7. Geef punten aan in een figuur in 2- en 3-D. (p. 24 e.v.) 8. Duid elementen aan in aanzichten die op een perspectieftekening aangegeven zijn. (p.28 e.v.) 9. Teken de 3 aanzichten vanuit een perspectieftekening. (p. 41 e.v.) 10. Teken het isometrisch perspectief vanuit 3 aanzichten (p. 54 e.v.) 11. Herken en benoem de randapparatuur van de computer. 12. Laat de inhoud van de computer zelf geen geheim zijn. Ook de belangrijkste toepassingen moet je kennen. De vragenlijst bij de les ICT helpt je.

TIP: Technologische opvoeding is geen blokvak! Als je de lessen met aandacht gevolgd hebt, en je hebt inzicht in technische tekeningen, dan sta je al heel ver. Als je doorwerkt moet een voorbereiding op de namiddag voor je examen zeker volstaan.

68


Technologie, communicatie & ICT hardware

Recommend Documents