TECHNISCH EN FINANCIEEL DOSSIER

TECHNISCH EN FINANCIEEL DOSSIER KLEUR BEKENNEN - ANNONCER LA COULEUR BELGIË DGD-CODE : NN XXX NAVISION-CODE : BEL 12043 11

INHOUDSTAFEL 1

ANALYSE VAN DE SITUATIE ................................................................................................... 6 1.1 1.2 1.3 1.4

2

STRATEGISCHE KEUZES ....................................................................................................... 15 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5

3

7

Financiële middelen ..................................................................................................................... 47 Human Resources .......................................................................................................................... 50

UITVOERINGSMODALITEITEN ........................................................................................... 53 5.1 5.2 5.3 5.4 5.5 5.6

6

Algemeen doel ................................................................................................................................ 24 Specifiek doel .................................................................................................................................. 24 Te behalen resultaten .................................................................................................................. 24 Activiteiten....................................................................................................................................... 27 Indicatoren en verificatiebronnen .......................................................................................... 43 De actoren van uitvoering van het programma.................................................................. 44 Analyse van de risico's ................................................................................................................. 45

MIDDELEN ................................................................................................................................. 47 4.1 4.2

5

De stakeholders ............................................................................................................................. 15 Bepaling van de begunstigden. ................................................................................................. 16 De doelgroep. .................................................................................................................................. 18 De implementing partners ......................................................................................................... 19 Strategische assen en afbakening van de inhoud .............................................................. 21

OPERATIONELE PLANNING ................................................................................................. 24 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6 3.7

4

WBE/OE en maatschappij : uitdagingen...................................................................................6 Het kader van de formulering ......................................................................................................7 Het programma KLB/ALC ........................................................................................................... 11 Het analyseproces uitgevoerd tijdens de formulering .................................................... 13

Legaal kader en administratieve verantwoordelijkheden............................................. 53 Technische verantwoordelijkheden....................................................................................... 55 Structuren van uitvoering en opvolging................................................................................ 56 Financiële verantwoordelijkheden......................................................................................... 58 Administratieve, boekhoudkundige en financiële rapportering ................................. 59 Evaluatie en opvolging................................................................................................................. 60

TRANSVERSALE THEMA'S .................................................................................................... 62 BIJLAGEN .................................................................................. Error! Bookmark not defined. 7.1 7.2 7.3 7.4

Logisch Kader .................................................................................................................................. 63 ToR lange termijn personeel ..................................................................................................... 70 Bijlagen met de contextanalyse ................................................................................................ 75 Documentatie over het formuleringsproces ....................................................................... 86

TFD KLB/ALC (BEL 1204311) Goedgekeurde versie 02/04/2014

2

AFKORTINGEN

ACODEV

Fédération des ONG de coopération au développement

ALC/KLB

Annoncer la couleur/Kleur Bekennen

BSO

Bijzonder secundair onderwijs

BTC

Belgische Technische Coöperatie

COCOF

Commission Communautaire Française

DGD

Directie-generaal Ontwikkelingssamenwerking en Humanitaire Hulp

EDD/EDO

Éducation pour le développement durable / Educatie voor duurzame ontwikkeling

HRM

Human Resources Management

IFC

Institut de la formation en cours de Carrière

MOS

Milieu Op School

NGO

Niet-gouvernementele Organisatie

NGO Federatie

Vlaamse Federatie voor NGO's Ontwikkelingssamenwerking

OE

Ontwikkelingseducatie

SIGB

Systèmes intégrés de Gestion de Bibliothèque

TFD

Technisch en Financieel Dossier

VGC

Vlaamse Gemeenschapscommissie

VLOR

Vlaamse Onderwijsraad

VTE

Voltijds Equivalenten

WBE

Wereldburgerschapseducatie


3

SAMENVATTING Het programma "Kleur Bekennen - Annoncer la couleur" heeft als algemeen doel "Jongeren handelen als verantwoordelijke burgers, zich bewust van het belang van internationale solidariteit en dragen bij tot een meer rechtvaardige wereld." En als specifiek doel "Scholen verankeren initiatieven van WBE in hun werking en maken gebruik van kwaliteitsvolle middelen en ondersteuning." De uitvoering van het programma doorloopt een cyclisch leertraject dat de volgende stappen kent : a) het identificeren van de noden, b) capaciteitsondersteuning en c) kapitalisatie, appreciatie en innovatie op basis van "good practices" Deze aanpak heeft het voordeel te beantwoorden aan de volgende noden : •

nood aan een kwaliteitsvol aanbod ;

•

nood aan een structureel proces van begeleiding en capaciteitsondersteuning van scholen ;

•

nood aan kapitalisatie van en reflectie over "good practices" ten gunste van alle actoren van de sector van ontwikkelingseducatie.

Ter aanvulling van deze dynamiek en de complementariteit tussen de resultaten, identificeert deze aanpak ook de activiteiten om de resultaten te bereiken, alsook de actoren die verantwoordelijk zijn voor de uitvoering ervan. Resultaat 1 :

Een pertinent, kwaliteitsvol en gestructureerd aanbod aan WBE is beschikbaar

Dit resultaat laat toe om te beantwoorden aan een van de belangrijkste noden geïdentificeerd in de contextanalyse, nl. een kwaliteitsvol pedagogisch aanbod dat beantwoordt aan de noden van de scholen, de leerlingen en de leerkrachten. Resultaat 2 :

Scholen versterken de kwaliteit van WBE in hun werking door gebruik te maken van advies, vormingen, coaching en structurerende projecten

Er worden activiteiten en instrumenten aangereikt met als doel om het pedagogisch aanbod toegankelijk te maken en de capaciteiten van de actoren van WBE te versterken. Ten slotte beoogt dit resultaat een capaciteitsversterking m.b.t. het implementeren van initiatieven en praktijken van WBE in de scholen zelf. Resultaat 3 :

De analyses, reflecties en innoverende praktijken m.b.t. WBE zijn gedeeld met de stakeholders uit de sector en met de actoren van het onderwijs

Dit derde resultaat heeft als doel het valoriseren van de resultaten uit 1 en 2, het kapitaliseren van de "good practices" en ervaringen uit het programma zelf of daarbuiten, deze te evalueren en de impact ervan te meten ten gunste van de sector van OE en de actoren uit het onderwijs. Ter ondersteuning van dit resultaatsgebied en ter aanmoediging van het participatieve leerproces tussen de actoren zal een leerplatform geïnstalleerd worden.


4

ANALYSEFICHE VAN DE INTERVENTIE Interventienr. DGD

NN

Navision-code BTC

BEL 12043 11

Duur van de interventie

60 maanden voor de uitvoering

Datum van de interventie

20XX

Belgische bijdrage

12.947.000 euro

Sector (DAC-codes)

XX

Korte beschrijving van de interventie

KLB wordt een expertisecentrum op vlak van WBE en ondersteunt initiatieven op vlak van WBE in het onderwijs. Op het niveau van de actoren van WBE verzekert KLB een opvolging van de kwaliteit en de promotie van pedagogisch materiaal; KLB stimuleert de reflectie en de innovatie in het domein, KLB analyseert de evolutie van de sector, KLB nodigt uit tot dialoog tussen de structuren onderling en tussen de beide landsgedeelten en faciliteert, indien gewenst, dit proces. Op niveau van de scholen promoot KLB een geïntegreerde aanpak op vlak van WBE en met toegang tot kwaliteitsvolle pedagogische middelen, KLB geeft advies en vormt en hanteert hiertoe een neutrale en plurale houding.

Algemene doelstelling

Jongeren handelen als verantwoordelijke burgers, zich bewust van het belang van internationale solidariteit en dragen bij tot een meer rechtvaardige wereld.

Specifieke doelstelling

Scholen verankeren initiatieven van WBE en OE in hun werking en maken gebruik van kwaliteitsvolle middelen en ondersteuning.

Resultaat 1

Een pertinent, kwaliteitsvol en gestructureerd aanbod aan WBE is beschikbaar.

Resultaat 2

Scholen versterken de kwaliteit van WBE in hun werking door gebruik te maken van advies, vormingen, coaching en structurerende projecten.

Resultaat 3

De analyses, reflecties en innoverende praktijken m.b.t. WBE zijn gedeeld met de stakeholders uit de sector en met de actoren van het onderwijs.


5

1

Analyse van de situatie

1.1 WBE/OE en maatschappij : uitdagingen1 Ontwikkelingseducatie beoogt een bewustmaking, een beter inzicht en uiteindelijk een attitudeverandering, engagement en mobilisatie van de burgers en gemeenschappen om te komen tot meer rechtvaardige en meer solidaire beleidskeuzes op lokaal, nationaal en internationaal vlak. Maar dit zijn langdurige processen terwijl burgers ook aan tal van andere prikkels blootgesteld zijn. Het is dus niet eenvoudig om het ‘effect’ van activiteiten van ontwikkelingseducatie te meten of toe te wijzen. Dit attributieprobleem zorgt er evenwel voor dat toch bijzondere aandacht moet gaan naar opvolging en monitoring om een beter inzicht te krijgen in de doeltreffendheid van ontwikkelingseducatie. In deze geglobaliseerde wereld met zijn steeds sneller evoluerende communicatietechnologie worden burgers overspoeld met informatie. Ook het educatieve aanbod onder allerlei vormen wordt steeds uitgebreider. Bijzondere inspanningen zijn dan ook nodig om ontwikkelingseducatie de gepaste plaats te geven binnen dit aanbod. Anderzijds levert de technologische evolutie en de grotere mobiliteit ook opportuniteiten waarbij onderlinge contacten en uitwisselingen, ook met het Zuiden, rechtstreeks of via sociale netwerken een dagelijkse realiteit geworden zijn. Nieuwe media zoals Facebook en Twitter, of interactieve computertoepassingen en -spelen leveren eveneens nieuwe kanalen waarmee een uitgebreid en meestal jong publiek kan bereikt worden. Ontwikkelingseducatie wordt gekenmerkt door een diversiteit aan actoren, strategische en/of operationele doelstellingen, pedagogische aanpakken, doelgroepen, thema’s,... Voor een actor van ontwikkelingseducatie (in de zin van ngo, universiteit, administratie,...) is het onmogelijk om expert te zijn op al deze terreinen. Ontwikkelingseducatie is dan ook een gebied dat niet alleen openstaat voor, maar het vooral ook moet hebben van complementariteit en synergie.

1

Ref strategienota ontwikkelingssamenwerking, DGD 2012 ;


6

1.2 Het kader van de formulering 1.2.1 Ontwikkelingseducatie en Wereldburgerschapseducatie : paradigma In de "Strategienota Ontwikkelingseducatie" van DGD wordt ontwikkelingseducatie als volgt gedefinieerd : Ontwikkelingseducatie maakt deel uit van educatie tot wereldburgerschap. Het algemene doel hiervan is bij te dragen tot een meer rechtvaardige en solidaire wereld gebaseerd op democratische waarden. Bij ontwikkelingseducatie staan de Noord-Zuidrelaties centraal. In een context van onderlinge afhankelijkheid tussen globale vraagstukken en het dagelijkse leven van individuen en gemeenschappen, zet ontwikkelingseducatie processen op die als doel hebben: •

Een globaal inzicht in de internationale problematiek en de ontwikkelingsproblematiek te bevorderen en

•

Kritische meningsvorming te stimuleren,

•

Een verandering van waarden, attitudes en gedrag teweeg te brengen, zowel op individueel als op collectief vlak,

•

De actieve uitoefening van rechten en plichten op lokaal en globaal niveau aan te moedigen

Om te komen tot een meer rechtvaardige en solidaire wereld. Deze processen steunen op een coherente en onderling afgestemde strategie die verschillende aanpakken Omvat: •

Sensibilisering van burgers en gemeenschappen voor de ontwikkelingsproblematiek en voor de uitdagingen van de Noord-Zuidverhoudingen,

•

Bewustmaking van burgers en gemeenschappen van de onderlinge afhankelijkheid tussen “Noord” en “Zuid”,

•

Het engagement van burgers en gemeenschappen in persoonlijke of collectieve acties ten voordele van een duurzaam en rechtvaardig ontwikkelingsmodel,

•

Mobilisatie van de burgers en gemeenschappen om te komen tot meer rechtvaardige en meer solidaire beleidskeuzes op lokaal, nationaal en internationaal vlak.

Hoewel deze definitie interessant en compleet lijkt, is, kan je toch vaststellen dat het gebruik ervan niet algemeen is. Verschillende organisaties hanteren verschillende definities van Ontwikkelingseducatie (OE) en Wereldburgerschapseducatie (WBE). Een werkdocument van de Europese Commissie bijvoorbeeld2, geeft een beschrijving weer die andere accenten legt : “In Development Education settings, active engagement is sought via an explicitly critical approach to development issues, including the development policies of governments or agencies, justice ,local / global connections, climate change, sustainability or whichever issue is being investigated. While much awareness-raising work presents the case to be made and the proposed solutions to a particular 2

Commission staff working document on Development Education and Awareness Raising (DEAR) in Europe 2012


7

issue as largely self-evident, in development education the case itself and the proposed solutions also tend to be explicitly questioned. Development education adopts an ‘open-ended’ approach to learning where what the learners conclude from their learning, and what they do with their newly acquired skills and understanding is not determined in advance" Terwijl DGD in zijn definitie OE klasseert als een deel van WBE en het accent legt op de Noord-Zuid verhoudingen, legt de EC eerder een accent op "het proces op zich en de kritische aanpak”, wat ook het onderwerp is. Bovendien spreekt de EC nergens expliciet van wereldburgerschapseducatie. Dit voorbeeld toont de beperkingen aan van de definities en de grijze zones die bestaan tussen de beschrijvingen van de termen. Zelfs binnen het programma KLB/ALC kan je verschillen vinden. Bij ALC staat de kritische visie en het aanzetten tot actie centraal, terwijl KLB meer de nadruk legt op informatie en leren. Ook binnen de NGO-sector zijn er verschillende accenten vast te stellen. In het institutionele milieu in Vlaanderen bijvoorbeeld, is het begrip "Educatie voor Duurzame Ontwikkeling" een veel gebruikte term3. Hoewel binnen deze term eerder het accent ligt op het milieu-agenda, behelst het ook een uitbreiding naar de Noord-Zuid-problematiek en de interdependentie. Het gebrek aan eenduidigheid in terminologie wordt ook wetenschappelijk erkend, bijvoorbeeld in de studie "mondiale vorming en ontwikkelingseducatie op school" van het HIVA4. Zonder de pertinentie van de andere definities in vraag te stellen, aligneert KLB/ALC, als zijnde een programma gefinancierd door DGD, zich met de concepten en definities zoals beschreven in de "Strategienota Ontwikkelingseducatie". Zoals beschreven in de strategienota, wordt in dit document ECM/ED altijd als tandem gebruikt. Voor de leesbaarheid is ervoor gekozen om enkel te verwijzen naar WBE, waar OE, zoals beschreven in de strategienota, een onderdeel van is.

1.2.2 Algemene politiek op vlak van WBE en de rol van KLB/ALC 1.2.2.1 De Strategienota Ontwikkelingseducatie van DGD Sinds 2012 is de missie van ontwikkelingseducatie, zijn definitie, zijn aanpak, zijn doelpubliek en zijn strategische assen beschreven in de "strategienota ontwikkelingseducatie" van DGD. Deze nota is geïnspireerd op consensusnota's over OE, gevolgd uit een overleg over definities en concepten i.v.m. OE tussen DGD, BTC, de NGO-sector en de strategische cel van de minister van ontwikkelingssamenwerking. Behalve het belang van deze missie te onderschrijven, geeft de strategienota ook een aantal belangrijke uitdagingen ervan : De complexiteit van de context en van de inhoud : De diversiteit van de doelgroepen, het groot aantal actoren en hun diversiteit, de veelheid en de complexiteit van de thema's en de boodschappen, de veelheid aan pedagogische aanpakken,... maken van de efficiëntie van OE een grote uitdaging, die een coherente aanpak vereist, gebaseerd op complementariteit en synergie; •

De nood om het pedagogisch aanbod OE te organiseren : Het algemeen pedagogisch aanbod neemt dagelijks toe. Er moet dus een extra inspanning geleverd worden om OE er een goed zichtbare plaats in te geven ;

3

Bijvoorbeeld in het kader van het programma "Milieu Op School of Ecocampus

4

"Mondiale vorming en ontwikkelingseducatie op school, HIVA, KULeuven, 2011 ;


8

•

Het "attributieprobleem" en de nood aan "monitoring en opvolging" : OE beoogt een "bewustwording, een betere visie en uiteindelijk een gedragsverandering". Dit proces neemt echter tijd in beslag. Bovendien krijgen burgers prikkels uit allerhande hoeken. Het is dus moeilijk om te identificeren welke verandering in kennis, houding of engagement aan welke actie van OE te wijten is. De monitoring van de initiatieven van OE stellen ons in staat om een algemene evolutie van mentaliteits- en gedragsverandering te volgen en stellen ons in staat om kritisch te kijken naar deze acties en deze bij te sturen indien ze niet pertinent zijn.

1.2.2.2 Mandaat van het programma KLB/ALC De verwachtingen van KLB/ALC m.b.t. de toekomstige oriëntatie, vastgelegd door DGD, zoals weergegeven in de referentietermen van de offerte, behelzen de volgende elementen : •

KLB/ALC doet dienst als een kenniscentrum voor OE: het is een expertisecentrum en ontmoetingsplaats voor alle actoren OE. De opdracht van het kenniscentrum richt zich op volgende processen: leren, innoveren, verbeteren en verbinden.

•

KLB/ALC functioneert als een documentatiebank OE: het is een vindplaats voor het aanbod OE (zowel digitaal als materieel) en biedt een virtuele ontmoetingsplaats en leeromgeving OE.

•

KLB/ALC bevordert de coherentie met andere educaties die deel uitmaken of aansluiten bij Wereldburgerschap.

•

KLB/ALC valoriseert en promoot goede praktijken OE.

Bovendien, zoals aangegeven in de Strategienota Ontwikkelingseducatie, is het programma KLB/ALC specifiek gericht op de onderwijssector en/of de jeugdsector.

1.2.2.3 WBE/OE en de onderwijssector : legitimiteit Zowel in het Nederlandstalig als Franstalig lager en secundair onderwijs is 'Opvoeden tot wereldburgerschap' impliciet opgenomen in de besluitvorming rond de taken en ontwikkelingsdoelen/eindtermen van scholen : Het decreet dat de prioriteiten van het verplicht onderwijs in de Franse Gemeenschap vastlegt, schrijft bijvoorbeeld voor dat "alle leerlingen moeten opgeleid worden tot verantwoorde burgers, in staat om bij te dragen tot de ontwikkeling van een democratische, solidaire en pluralistische maatschappij, die open staat voor andere culturen.5 Gelijkaardige prioriteiten zijn te vinden in de relevante documenten aangaande de jeugdsector en de voortgezette opleiding. 6

Het decreet "ter versterking van de WBE in de schoolstructuren" van de Franse gemeenschap preciseert dat actief wereldburgerschap bereikt wordt door "een holistische approach die kenniselementen en burgerschapscompetenties integreert in participatieve activiteiten". De link met WBE in het verplicht onderwijs in de Vlaamse Gemeenschap is minder expliciet. Bovendien refereert de Vlaamse Gemeenschap eerder naar "EDO" als containerbegrip, dat ook de thema's van ECM en ED kan bevatten. Anderzijds zijn er verschillende impliciete linken te vinden in de leerplannen en dit voor alle leeftijdsgroepen (kleuter-, lager - en secundair onderwijs). 5

C.F., D. 24-07-1997. M.B 23-09-1997 ;

6

C.F., D. 09-01-2007.MB.20-03-2007


9

Enkele voorbeelden : •

In punt 2.2.2 "milieu en duurzame ontwikkeling" van de vakoverschrijdende eindtermen van het secundair onderwijs is er een expliciete verwijzing naar armoede en de Noord7 Zuid problematiek ;

•

In hoofdstuk 4 (wereldoriëntatie - maatschappij) van de eindtermen in het lager onderwijs zijn er impliciete linken met interculturaliteit ("anders zijn, culturen en uitwisseling) of met de interdependentie en de verantwoordelijkheid t.o.v. de omgeving te maken (1.3 van 8 hetzelfde document) .

De grote autonomie van de scholen, de verschillende onderwijsnetten en koepels bemoeilijken evenwel de vertaling van een visie op beleidsniveau en de concrete integratie van ‘opvoeden tot wereldburgerschap’ in de scholen. Toch is er vraag om rond ‘opvoeden tot wereldburgerschap’ te werken in het onderwijs. Ook bij de hogescholen die instaan voor de basisopleiding van leerkrachten bestaat belangstelling om te werken rond ‘opvoeden tot wereldburgerschap’. Hogescholen zijn overigens steeds meer internationaal gericht: stages, internationale uitwisselingen, vriendschapsbanden, projecten van ontwikkelingssamenwerking, ...

7

http://www.ond.vlaanderen.be/curriculum/secundair-onderwijs/vakoverschrijdend/uitgangspunten.htm;

8

http://www.ond.vlaanderen.be/curriculum/basisonderwijs/kleuteronderwijs/wereldorientatie/ontwikkelingsdoelen.htm;


10

1.3 Het programma KLB/ALC 1.3.1 Historiek Kleur Bekennen en Annoncer la Couleur zijn gecreëerd door de gewezen staatssecretaris voor Ontwikkelingssamenwerking Reginald Moreels. Oorspronkelijk lag de focus op sensibiliseringscampagnes over internationale samenwerking in scholen. Tijdens de twee eerste jaren van uitvoering legde een stuurgroep, bestaande uit de federale publieke actoren (DGOS en het kabinet van de staatssecretaris) en een delegatie uit de NGO-sector, de strategie van het programma vast. In 1999 is de coördinatie van de twee educatieve programma's toevertrouwd aan de vzw MINTH (Maison Internationale - International Huis). In 2003 zijn de twee coördinaties, die elk hun aparte interventielogica hadden, (Franstalig en Nederlandstalig) geïntegreerd in BTC. In 2009 zijn beide programma's samengebracht. Een groep van begunstigden (10-18 jaar), alsook een logisch kader is vastgelegd. De Provincies, die gekozen zijn als bevoorrechte implementing partners omwille van hun lokale verankering, hebben sinds 1999 bijgedragen tot de realisatie van het programma. In Vlaanderen bestond er al een netwerk van provinciale educatieve centra, waaraan logischerwijs de uitvoering van het programma toevertrouwd werd. Wat betreft het Franstalige landsgedeelte heeft het kabinet van de Staatssecretaris en de administratie ervoor gekozen om een gelijkaardige logica te volgen. De bestendige Deputaties van de provincies werden belast met de taak een oplossing te vinden binnen de administraties van de provincies. Voor Annoncer La Couleur zijn de partners de Provincie van Luxemburg, Namen, Henegouwen en Waals Brabant, alsook het Cultureel Centrum "les Chiroux" in Luik. In Brussel is de COCOF (Commission Communautaire Française) geassocieerd geweest aan het programma tot augustus 2009. Sindsdien is het programma ALC voor het Brussels Gewest uitgevoerd door BTC. Voor Kleur Bekennen heeft in 2003 de Vlaamse Gemeenschapscommissie (VGC) heeft zich aangesloten bij het samenwerkingsakkoord met de provincies. Zij verzorgen de uitvoering van de activiteiten van KLB in het Brussels Gewest In 2002 is het programma KLB/ALC in elke provincie versterkt met een documentatiecentrum en een documentalist. Tijdens de uitvoering van het vorige programma (in 2009) is na een evaluatie van de efficiëntie van de documentatiecentra en om budgettaire redenen, beslist om voor het Nederlandstalige gedeelte van het programma, slechts twee documentatiecentra te behouden (Antwerpen en Oost-Vlaanderen). Een initiatief is gelanceerd om een strategie te bepalen ter ontsluiting van het educatieve materiaal in de andere Provincies, maar dat initiatief heeft niet tot een resultaat geleid. De meeste provincies hebben besloten de documentatiecentra met eigen middelen verder te ondersteunen.


11

1.3.2 ALC/KLB : convergenties en divergenties Zonder al te diep in detailanalyse van de convergenties en de divergenties tussen de beide programma's ALC en KLB te gaan9, is het uiteraard evident dat er veel gelijkenissen te vinden zijn op inhoudelijk vlak (definities WBE/OE, noden van de scholen, ...). Beide programma's verschillen wel sterk in uitvoering omwille van de sterk verschillende lokale context en het verschil aan partners in WBE en OE. In dat kader is het belangrijk dat elk programma haar eigen accenten kan leggen rekening houdende met de verschillende institutionele en operationele context. Anderzijds staat één uniek Technisch en Financieel Dossier voor beide programma's garant voor een coherente aanpak en biedt het mogelijkheden voor synergieën tussen beide programma's.

9

Zie contextanalyse in annex;


12

1.4 Het analyseproces uitgevoerd tijdens de formulering 1.4.1 Kader van proces en de analyse Aangezien er geen identificatie of eindevaluatie aan dit proces is voorafgegaan, is de voorbereiding ervan onvolledig geweest. Hoewel er in de referentietermen enige informatie voorhanden was en er op de eerste vergadering van de stuurgroep (oktober 2013) bepaalde indicaties gegeven zijn, was geen volledige duidelijkheid over het algemeen doel of het specifiek doel, over de begunstigden of over de doelgroepen. Het is ook belangrijk om op te merken dat, tijdens de contextanalyse, de samenwerking met externe actoren niet evident was. Veel van de gecontacteerde personen (voornamelijk die uit het onderwijs) zijn te druk bevraagd voor deelname aan evaluaties, studies, formuleringen... in het kader van KLB/ALC of de actoren uit de sector van WBE/OE in het algemeen. De intensiteit waarmee de betrokkenen gecontacteerd worden voor deelname aan bovengenoemde initiatieven is dermate dat er een risico is dat ze de uitvoering van het programma en het behalen van de resultaten in het gedrang zouden kunnen brengen. Het betreft een algemeen probleem dat ook erkenning heeft in wetenschappelijke middens10. De strategienota OE van DGD erkent overigens ook het "attributieprobleem" en de complexiteit van impactmeting in de sector van OE.

1.4.2 Identificatie van de noden De strategische assen van het programma, zijn beoogde doelen en resultaatsgebieden zijn gebaseerd op een identificatie van de noden binnen de sector van OE. Deze identificatie is gebaseerd op een heel aantal bilaterale vergaderingen met actoren uit de sector en op basis van de uitgevoerde workshops met externen en met de uitvoeringspartners van het programma. De identificatie is ook 11 gebaseerd op een literatuurstudie over de noden van de begunstigden en de doelgroepen, alsook op een analyse van een reeks interne documenten. In het kader van deze nota worden de belangrijkste vaststellingen samengevat. Een meer uitgebreide weergave van de analyse wordt in de bijlagen weergegeven.

1.4.2.1 Het pedagogisch aanbod Op globaal niveau van de sector gaat de belangrijkste nood over het pedagogisch aanbod ten gunste van de actoren van WBE, voornamelijk de scholen. Er werd geconstateerd dat er een grote vraag is naar een aanbod dat uitgebreider is, meer gediversifieerd is en tegemoet komt aan de noden van specifieke doelgroepen. Er is bijvoorbeeld een nood aan een specifiek aanbod voor basisscholen of voor het beroeps secundair onderwijs. Een ander probleem gaat over de ontoegankelijkheid en onoverzichtelijkheid van het aanbod, dat op dit moment gefragmenteerd is en waar er te weinig samenwerking is tussen de verschillende actoren.

10

ref artikel geschreven door "Nadia Melenaers, onderzoeker IOB, universiteit Antwerpen (http://www.mo.be/opinie/waarvoor-je-geld);

11

onder andere : Studie van de Boudewijnstichting; Sondage en studie van ACODEV bij 250 leerkrachten van Franstalige scholen ; Atelier ACE-DRIS over Ontwikkelingseducatie, gebaseerd op 16 evaluaties van NGO's of actoren uit de sector; Reflectienota COPROGRAM & ACODEV ;


13

In dit kader zijn drie elementen bepalend : •

Het invoeren van een "process-based-approach” gebaseerd op competentieontwikkeling en op begeleiding op lange termijn van de leerkrachten met minder aanwezigheid (door de externe actoren) in de klassen.

•

Het voorbereiden van kwaliteitsvolle referentiedocumenten en pedagogische tools en de algemene gebruik ervan.

•

Het continu verbeteren van de kwaliteit van het aanbod op basis van de recuperatie van "good practices" van het terrein en op basis van nationale en internationale studies op vlak van WBE/OE.

1.4.2.2 Op vlak van verankering in de scholen en in de onderwijssector De literatuurstudie en de externe vergaderingen gerealiseerd tijdens de contextanalyse, wijzen uit dat, over het algemeen, de scholen niet of weinig in staat zijn om hun engagementen op vlak van WBE na te komen. Een belangrijke opdracht voor de toekomst is het sensibiliseren van de schooldirecteurs (de contextanalyse verwijst geregeld naar de cruciale rol van de directeur) en andere sleutelfiguren binnen de onderwijssector, met als doel de verankering van WBE in het onderwijs. De uitdaging bestaat er dus uit om het individueel initiatief te overstijgen en een stap te zetten naar een meer duurzame, institutionele strategie op vlak van WBE in de scholen.

1.4.2.3 Op vlak van de leerkrachten De noden van de leerkrachten (van alle onderwijsniveaus) zijn enerzijds gericht op een pertinent pedagogisch aanbod (documentatie, pedagogische tools, workshops, ...), aangepast aan de pedagogische visie van de school en dicht bij de leefwereld van de leerlingen, en anderzijds op een mogelijkheid om zich te beroepen op een externe expertise over WBE. Het accent ligt op een gestructureerde, langetermijnaanpak, eerder dan ondersteuningen of initiatieven waarvan de duurzaamheid lager ingeschat wordt.

op

punctuele

1.4.2.4 De verwachtingen op vlak van services van KLB-ALC De actoren uit de sector, en meer bepaald de NGO's, zowel aan de Nederlandstalige als Franstalige kant, hebben een duidelijke en gestructureerde visie over de rol die het programma KLB-ALC zou moeten innemen op vlak van WBE. Ten eerste verwachten ze dat KLB/ALC het pedagogisch aanbod (documentatie, workshops, ...) mee helpt organiseren en ontsluiten, ter verbetering van de toegang ervan door de klanten (in de eerste plaats de leerkrachten). De tweede as draait rond de noden in de sector op vlak van coördinatie, uitwisseling van good practices en op vlak van synergieën. De actoren zien voor KLB-ALC een rol weggelegd als "kennisplatform" voor de sector, ter bevordering van een gedeelde visie over en een betere coördinatie van WBE binnen de hele sector.

1.4.2.5 Noden op vlak van het interne bestuur van het programma De mid-term-evaluatie van het programma getuigt van een gebrek aan wederzijds vertrouwen en transparantie tussen de coördinatie en de provinciale teams. Tijdens het formuleringsproces is deze situatie meermaals bevestigd. Er is nood aan een herdefiniëring van de taken, de verantwoordelijkheden, de beslissingsprocessen en de samenwerking tussen ALC en KLB. Een nieuwe managementstructuur met een verduidelijking van de beslissingsprocessen wordt voorgesteld verderop in het TFD.


14

2

Strategische keuzes

2.1 De stakeholders12 De sector van WBE/OE kent een veelvoud aan stakeholders die elk hun eigen belangen, doelen en bijdragen hebben. Voor meer informatie over de analyse van de stakeholders kan men verwijzen naar de strategienota "Ontwikkelingseducatie". De sector van WBE/OE kent de volgende stakeholders :

12

•

DGD & BTC ;

•

De institutionele structuren uit het onderwijs (ministeries, koepels, vormingsinstituten, ...) ;

•

De actoren in de scholen (Directie, leerkrachten, opvoeders, inspecteurs, educatieve medewerkers,…) ;

•

De ouders van de leerlingen en de ouderraden van de scholen;

•

De NGO's en andere verenigingen in het domein van internationale solidariteit;

•

De jeugdsector ;

•

De leerlingen en jongeren van 3 tot 18 jaar ;

•

De hogescholen, universiteiten en onderzoeksinstituten ;

•

De gedecentraliseerde overheidsinstellingen;

•

De actoren die het programma uitvoeren ("implementing partners") op niveau van de coördinatie en de provincies.

Definitie volgens de OESO: « Agentschappen, organisaties, groepen of individuen die een direct- of indirect belang hebben bij de actie van ontwikkeling » ;


15

2.2 Bepaling van de begunstigden13. Op basis van de Referentietermen van de formulering en de Strategienota "Ontwikkelingseducatie" is het mogelijk om over te gaan tot de identificatie van de begunstigden :

2.2.1 De jongeren van 3 tot 18 jaar Indien men een pertinente strategie beoogt is deze groep van begunstigden te weinig gespecificeerd. Uit de mid-term evaluatie van het programma blijkt al dat, om de beoogde resultaten te bereiken en de middelen van het project efficiënt te besteden, een meer precieze omschrijving van de doelgroep nodig is. Aangezien het budget in het nieuwe programma beperkter is dan het vorige, is het meer dan 14, logisch dat de groep van begunstigden nog beter moet afgelijnd worden. De strategienota Ontwikkelingseducatie preciseert dat het programma KLB/ALC gericht is op "de formele onderwijssector en op de jeugdsector". Echter, deze twee groepen van begunstigden zijn grotendeels overlappend. Het gaat voor 98% over dezelfde individuen. In dit kader, zoals ook de midterm-evaluatie voorschrijft, is het logisch om een keuze te maken tussen één van beide groepen (onderwijs of jeugdsector).

2.2.2 Onderwijs of jeugdsector? De jeugdsector omvat, globaal bekeken, dezelfde groep van mensen dan de onderwijssector, echter zijn structuur is nog complexer en meer versnipperd. Bovendien vereist de sector en zijn veelvoud aan actoren een specifieke pedagogische aanpak. In het vorige project werd 15% van het budget gereserveerd voor deze jeugdsector. Er was ook een studie van de sector gepland, die ook deels gerealiseerd is. Aangezien deze studie niet tot positieve en bruikbare resultaten geleid heeft, heeft de mid-term-evaluatie al geadviseerd om de jeugdsector als begunstigde de schrappen. Met een budget dat nog verminderd is, is het maar logisch dat deze aanbeveling ook opgevolgd wordt in het nieuwe programma. Eerder dan de jongeren van 3 tot 18 jaar, zou het voorstel kunnen zijn :

2.2.3 De leerlingen van 3 tot 18 jaar15 Dit voorstel laat toe om een dubbele ambiguïteit die aanwezig was in het vorige programma op te heffen : "De jongeren van 10 tot 18 jaar" (begunstigden uit het vorige programma), mengde enerzijds de jeugdsector met de onderwijssector, en bleek anderzijds ook een moeilijk werkbare leeftijdsgroep te zijn (secundair onderwijs + de derde graad van het basisonderwijs).

13

Definitie van de OESO: « Individuen, groepen of organisaties die direct of indirect, intentioneel of niet, begunstigden zijn van de ontwikkelingsactie

14

KB van 2014, programma met een budget van 12.947.000€, van september 2014 tot augustus 2019 ;

15

zie resultaat van een sterkte/zwakteanalyse tijdens één van de participatieve ateliers in annex


16

De argumenten die naar boven gekomen zijn tijdens een reflectie over de begunstigden en in het voordeel waren van een groep van leerlingen 3 tot 18 jaar: •

WBE is een coherent geheel dat moeilijk op te splitsen is zonder een negatief effect te hebben op de impact en de kwaliteit. Zelfs indien men kiest voor een kleinere leeftijdsgroep is het nodig om, in het kader van het pedagogisch aanbod en de activiteiten, rekening te houden met dit "pedagogisch continuüm". Het zou bijvoorbeeld niet pertinent zijn om een aanbod voor te bereiden voor 16-18 jarigen zonder rekening te houden met de opgedane kennis/vaardigheden uit het verleden;

•

Het is moeilijk om op een succesvolle manier activiteiten van WBE te realiseren bij 10-12 jarigen zonder dat deze op jongere leeftijd al een minimale sensibilisering in het domein konden genieten;

•

Er is pedagogisch materiaal beschikbaar voor verschillende leeftijdsgroepen (8-12, 1014). Opsplitsen van dat materiaal is dus moeilijk.

Ter conclusie kunnen de directe begunstigden van het programma als volgt omschreven worden :

2.2.4 De leerlingen van 3 tot 18 jaar met een focus op de leeftijdsgroep van 1218 jaar Dit voorstel behelst de hele groep en sluit dus niets uit, maar laat toe om met het oog op de te behalen resultaten en activiteiten, te focussen. Het schema van het aanbod en de activiteiten voor deze begunstigden, zou er als volgt kunnen uitzien :

3 jaar

activiteiten

18 jaar

De "procesmatige aanpak"16 » en de tweedelijnspositionering van het programma garanderen de haalbaarheid van deze groep van begunstigden in het kader van de te behalen resultaten. Tijdens de jaarlijkse planning van de activiteiten, zal er gespecificeerd worden welke activiteiten op welke leeftijdsgroep gericht zijn. De criteria die in rekening genomen worden voor deze keuze zijn : de kosten van de activiteiten, de pertinentie om de notie van "pedagogisch continuüm" in rekening te brengen en, ten slotte, de synergieën en complementariteiten met andere programma's en initiatieven.

16

ref « strategische as 4 » van dit document : omschrijving van de procesmatige approach ;


17

2.3 De doelgroep17. De doelgroep van het programma zijn de actoren uit het onderwijs, op niveau van de ministeries, de koepels, de inrichtende machten en de scholen :

2.3.1 Op niveau van de scholen : •

De toekomstige leerkrachten

•

De leerkrachten

•

De opvoeders en sociale werkers van de scholen

•

De directie

2.3.2 Op niveau van de ministeries en inrichtende machten : •

De inspecteurs ;

•

De educatieve verantwoordelijken/medewerkers ;

De eerstelijnsactoren in de ontwikkelingseducatie (voornamelijk de NGO's) stakeholders in het bereiken van resultaten bij deze doelgroep.

17

zijn strategische

Definitie van de OESO: « Stakeholders die rechtstreeks geviseerd zijn door de actie van ontwikkeling » ;


18

2.4 De implementing partners De eerste vergadering van de stuurgroep in het kader van de formulering heeft aanbevolen om in het 18 nieuwe project verder te werken met dezelfde uitvoerende partners. Een SWOT-analyse van het partnerschap (provincies - coördinatie) in het kader van de te behalen resultaten heeft de volgende elementen naar boven gebracht : Sterkten

Zwakten

1. Lokale verankering van de Provincies met een goede kennis van de doelgroep (de scholen)

1. Verdeling van verantwoordelijkheden tussen de partners is niet duidelijk.

2. Strategische positionering van de actoren op verschillende niveaus : van macro tot micro Intern

3. Ervaring en kennis van de teams

3. Coördinatie en Provincies delen niet altijd dezelfde belangen.

4. Neutrale positionering

4. Bureaucratie, weinig flexibele manier van werken.

Opportuniteiten

Bedreigingen

1. Openheid en bereidheid tot samenwerking van de NGO's

Extern

2. Multi-actoren-project : complexe managementstructuur.

1. De stakeholders in de sector zijn niet bereid om samen te werken.

2. Mogelijkheid om via de Provincies, andere diensten en organisaties te mobiliseren

2. Het verschil in context tussen ALC en KLB.

3. Grote complementariteit van actoren

3. Gebrek aan visie en sturing van het programma op beslissingsniveau.

4. De formulering van een nieuw programma biedt mogelijkheden tot verbetering en vernieuwing.

4. Verlies aan competenties en ervaring tijdens het formuleringsproces.

De lokale verankering van de provincies, hun goede kennis van het onderwijslandschap en de ervaring en competenties van hun personeel zijn sterktes die ingezet kunnen worden. De centrale positionering op vlak van ontwikkelingssamenwerking, de mogelijke synergieën met andere programma's zoals Infocyclus en het Juniorprogramma en de kwaliteit van zijn human resources, maakt van BTC een bevoorrechte partner als coördinator van zo'n programma. Bovendien gaat het om publieke instellingen, die door de actoren uit het onderwijs gerespecteerd worden om hun neutraliteit. Deze analyse wordt ondersteund door de aanbevelingen uit de mid-term evaluatie, die het verder werken in dezelfde constitutie (coördinatie BTC- Provincies als partners) adviseert, evenwel met een reorganisatie op vlak communicatie, informatiedoorstroming en beheer van het programma. Dat laatste is, in het kader van de moeilijkheden die het programma op dit vlak ondervonden heeft (en nog steeds ondervindt) een prioriteit.

18

De volledige resultaten van deze analyse : zie annex over contextanalyse in het TFD ;


19

Het nieuwe programma blijft één programma, evenwel met twee aparte coördinatoren (één voor KLB en één voor ALC). De uitwisselingsmechanismen, de samenwerking en communicatie tussen Coördinatie en Provincies worden verder in dit document verduidelijkt. KLB/ALC zal bestaan uit twee partners, BTC en de Provincies, met elk hun eigen verantwoordelijkheid op vlak van het uitvoeren van de activiteiten en het behalen van de resultaten. Provincies en Coördinatie zullen, in het kader van het behalen van de resultaten een gedeelde verantwoordelijkheid hebben, zoals voorgesteld in de methodologie "More Results" en gebaseerd op de grote principes van hulpefficiëntie.


20

2.5 Strategische assen en afbakening van de inhoud 2.5.1 De strategische assen van het programma Op basis van de geïdentificeerde noden van de sector van WBE, zijn voor het programma vijf strategische assen voorgesteld. Deze vijf assen geven structuur en richting aan het programma : De te behalen resultaten en bijbehorende activiteiten dienen immers allen aan deze strategische assen te beantwoorden.

2.5.1.1 Strategische As 1 : Complementariteit en synergie Complementariteit en synergie zijn universele begrippen die op alle niveaus van het programma in rekening moeten genomen worden. Resultaten en activiteiten dienen de cross-check met deze principes te doorstaan. De identiteit van het programma KLB/ALC en de meerwaarde ervan ten opzichte van de andere actoren in het domein wordt erdoor bepaald. KLB/ALC moet complementair zijn met de andere actoren uit het domein van WBE, zij het andere educatieve aanbieders of het onderwijs. Het kan bijvoorbeeld op geen enkel vlak de bedoeling zijn dat KLB/ALC in competitie is met andere aanbieders. Elke mogelijke vorm van competitie dient in overleg met de betrokken organisaties vermeden te worden. De activiteiten zijn er ook op gericht om de actoren te mobiliseren en stimuleren om synergieën met anderen aan te gaan. Er wordt ook beantwoord aan de vraag uit de sector : faciliteren van de toegang tot het pedagogisch aanbod en het functioneren als "kennisplatform" binnen de sector. Deze permanente zoektocht naar complementariteit en synergie zal op alle niveaus van het programma gebeuren : •

Tussen de verschillende actoren, verantwoordelijk voor de uitvoering van het programma (Provincies, Coördinatie, Nederlandstalig en Franstalig programma) ;

•

Met de andere interventies van DGD op het domein van WBE/OE;

•

Met de NGO's en de andere verenigingen actief in WBE ;

•

Met de institutionele structuren van het onderwijs ;

•

Met de andere activiteiten van BTC en de Provincies in het domein van WBE (vb. Informatiecyclus...)

2.5.1.2 Strategische As 2 : Tweedelijnsdiensten : faciliteren, advies en expertise Het is niet de bedoeling dat KLB-ALC rechtstreeks met de leerlingen gaat werken. Deze activiteit wordt al verzekerd door de leerkrachten zelf en andere educatieve aanbieders. Als antwoord op de vraag tot "procesmatige aanpak", positioneert het programma zich als tweedelijnsactor, meer bepaald met de identificatie en de voorbereiding en organisatie van het pedagogisch aanbod, een langetermijnbegeleiding, structurele capaciteitsopbouw en kapitalisatie en uitwisseling van good practices. Deze tweedelijnspositionering impliceert een focus op de volgende dynamieken : •

Een aanpak gebaseerd op het behalen van de resultaten en niet op het uitvoeren van activiteiten (de activiteit ten dienste van het te behalen resultaat) ;

•

Capaciteitsopbouw van de actoren uit het onderwijs door middel van advies, coaching, begeleiding (leerkrachten, directeurs, educatieve medewerkers, …) ;


21

•

Vorming van leerkrachten en toekomstige leerkrachten;

•

Ter beschikking stellen van pertinente en kwaliteitsvolle tools en aangepast pedagogisch materiaal;

•

Uitwisselen van ervaringen en good practices, de valorisatie en kapitalisatie ervan.

2.5.1.3 Strategische As 3 : Een lerende organisatie en een lerend netwerk gebaseerd op kwaliteitsvolle processen Uit de analyse van de noden blijkt een duidelijke vraag naar kwaliteitsopvolging op vlak van capaciteitsopbouw en op vlak van de aangeboden diensten (pedagogisch materiaal, vorming, advies...). Het programma kan voor de uitvoering hiervan een duidelijke begeleidende rol opnemen. Binnen een complexe context met een veelheid aan verschillende actoren, kan elke activiteit gezien worden als een capaciteitsversterking, een leerproces op zich. Dit beantwoordt aan de principes van "ervaringsgerichte pedagogie" : de actoren leren bij door hun kennen en kunnen te integreren in de praktijken : « Vorming – actie »

De noodzaak om een toestand te verbeteren door te zoeken naar nieuwe methodes en operationele hulpmiddelen kan ook beantwoord worden door activiteiten uit te voeren, waarbij de uitvoering zelf en de praktijk in veel gevallen nieuwe werkwijzen zullen aanreiken. In dat geval spreekt men van : « Onderzoek – actie »

Deze methodiek, gebaseerd op “vorming - actie" (leren door te doen) en "onderzoek - actie" (innoveren door te doen), kan mee de programmering en structurering van de activiteiten van het programma vorm geven. Enerzijds is het belangrijk dat de betrokkenen hun nieuwe bevindingen soepel kunnen delen met anderen, anderzijds is het uiteraard belangrijk om alle nieuwe bevindingen en good practices m.b.t. WBE te organiseren en te structureren, zodat deze opnieuw ten dienste kunnen staan van het programma en de hele sector. Ter ondersteuning van dit systeem van kennisbeheer en -uitwisseling, dat ten dienste moet staan voor de hele sector, zal gebruik gemaakt worden van een e-learningplatform zoals "Moodle" of "Claroline".

2.5.1.4 Strategische As 4 : Resultaatgericht beheer Bij resultaatgericht beheer ligt de focus op het behalen van een resultaat, niet op het bestendigen van een activiteit. De activiteiten worden gescreend op vlak van efficiëntie en effectiviteit, altijd met het oog op het te behalen resultaat. De procesgerichte aanpak van het project is volledig in lijn met deze aanpak van resultaatgericht beheer, aangezien in het proces de focus altijd op de te behalen resultaten zal liggen (en niet op de activiteiten zelf, die slechts hulpmiddelen zijn).


22

Een systeem van monitoring en evaluatie zal de condities creëren om, indien nodig, met het oog op de te behalen resultaten, de nodige aanpassingen door te voeren. Hiertoe kan de methodologie zoals beschreven in de BTC-gids "More Results" gebruikt worden. Deze methodologie zal trouwens toegepast worden op verschillende aspecten van het programma, namelijk : •

In de voorbereiding van een systeem van monitoring en evaluatie en van rapportage ;

•

In de voorgestelde organisatiestructuur, op niveau van de verantwoordelijkheden, taken en functies. Deze organisatiestructuur zal zich baseren op functionaliteit en werkbaarheid, eerder dan op hiërarchie;

•

In het opstellen van de budgetten, gebaseerd op responsabilisering en toerekenbaarheid ("accountability").

2.5.1.5 Strategische As 5 : Institutionele verankering Een verankering, internalisering van de praktijken op vlak van WBE in de schoolwerking en de sector van het onderwijs in het algemeen is uiteraard essentieel indien men wil spreken van een duurzame impact. De volledige institutionalisering van de voorgestelde activiteiten zelf is geen doel op zich, echter het programma kan wel een belangrijke rol spelen in het aanmoedigen van de harmonisering tussen de verschillende aanbieders en een betere afstemming op de noden en werking van de scholen zelf, zodat de aangeboden vormingen en diensten een maximale impact bereiken. Gecombineerd hiermee kan een communicatiestrategie (lobbying) ook het nodige positieve effect hebben op de verankering van WBE op niveau van de scholen en op institutioneel niveau.


23

3

Operationele planning

3.1 Algemeen doel Het doel van de Belgische strategie inzake Ontwikkelingseducatie luidt als volgt : " «… België wil zijn steentje bijdragen om verantwoordelijke burgers te vormen. Burgers die voldoende onderlegd zijn om met betrekking tot de grote wereldwijde uitdagingen en de internationale solidariteit een degelijk onderbouwd standpunt in te nemen. Burgers die zich ervan bewust zijn dat ze het streven naar een meer rechtvaardige wereld kracht kunnen bijzetten. De Belgische Ontwikkelingssamenwerking wil haar schouders zetten onder de individuele en collectieve inspanningen van de burgers voor rechtvaardige Noord-Zuidbetrekkingen." Het nieuwe programma is volledig in lijn met deze strategie. Het algemeen doel van het programma luidt : « Jongeren handelen als verantwoordelijke burgers, zich bewust van het belang van internationale solidariteit en dragen bij tot een meer rechtvaardige wereld ».

3.2 Specifiek doel « Scholen verankeren initiatieven van WBE in hun werking en maken gebruik van kwaliteitsvolle middelen en ondersteuning ».

Dit specifieke doel van het programma, dat conform is met de inhoudelijke accenten van de "Strategienota Ontwikkelingseducatie", omvat alle geïdentificeerde noden en is in lijn met de vooropgestelde strategische assen. Binnen een procesmatige aanpak, verwijst dit specifiek doel naar de doelgroep (scholen), legt ze het accent op duurzame verankering en responsabilisering van de actoren ("verankering in hun werking") en verwijst ze ook naar het pedagogisch aanbod, haar pertinentie, haar kwaliteit en het gebruik ervan. We onderstrepen ook dat dit specifiek doel ook bewust "Wereldburgerschapseducatie" als brede omschrijving kiest, waarin Ontwikkelingseducatie vervat zit. We verwijzen nogmaals, zoals eerder al vermeld naar de definitie van Ontwikkelingseducatie uit de strategienota van DGD : « Ontwikkelingseducatie maakt deel uit van educatie tot wereldburgerschap. Het algemene doel hiervan is bij te dragen tot een meer rechtvaardige en solidaire wereld gebaseerd op democratische waarden. Bij ontwikkelingseducatie staan de Noord-Zuidrelaties centraal. »

3.3 Te behalen resultaten Voorafgaande opmerking : KLB/ALC, in overleg met BTC en DGD, zal toezien op de implementering van een systeem van monitoring-evaluatie voor elk van de drie resultaten en op basis van de methodologie "More Results".

3.3.1 De interventielogica De voorgestelde aanpak wordt voorgesteld als een leertraject met een focus op capaciteitsversterking. De volgende stappen zijn te onderscheiden : i) identificatie van de noden, voorbereiden van een kwaliteitsvol pedagogisch aanbod; ii) capaciteitsversterking; en iii) kapitalisatie, appreciatie, innovatie op basis van de goede praktijkvoorbeelden.


24

Deze aanpak pretendeert te beantwoorden aan de eerder al geformuleerde noden, namelijk : •

Een kwaliteitsvol aanbod;

•

Een structurele begeleiding en capaciteitsversterking van de scholen;

Kapitalisatie/reflectie van de good practices ten dienste van het geheel aan actoren uit de sector van WBE/OE.

Voorbereiding van het aanbod

Kapitalisatie en innovatie

R1

R3

Resultaatgericht beheer

R2

Capaciteitsversterking van scholen en leerkrachten

In dit kader, zoals hierboven geïllustreerd, worden 3 resultaten vooropgesteld, die in het proces elkaar versterken en de communicatie-uitwisseling bevorderen volgens een lerende dynamiek, als volgt: •

Resultaat 1 behelst de voorbereiding van een pertinent, kwaliteitsvol pedagogisch aanbod dat beantwoordt aan de noden van de scholen. Op basis daarvan ;

•

Resultaat 2, dat focust op capaciteitsversterking en begeleiding van leerkrachten en schoolteams door het aanbieden van kwaliteitsvol advies, vorming, pedagogisch materiaal ...om vervolgens ;

•

Binnen resultaat 3 de goede praktijkvoorbeelden en innoverende ideeën te kapitaliseren, te appreciëren, uit te wisselen en te verankeren ten gunste van het geheel van actoren uit de sector.

Met het oog op een continue lerende omgeving, waar R1 R2 voedt en waar R3 de good practices kapitaliseert om daarna opnieuw R1 te voeden is het belangrijk op te merken dat het niet gaat om één enkele cirkel, maar een proces dat zich doorheen de tijd telkens weer herhaalt en tegelijk ook verbetert met het oog op de te behalen resultaten van het programma. Het proces zal jaarlijks, in het kader van de jaarlijkse monitoring, onder de loep genomen worden.


25

Deze strategische benadering met het oog op de te behalen resultaten, stelt ons in staat om de specifieke kenmerken en de meerwaarde van het programma voorop te stellen, namelijk : •

Een focus op resultaten en activiteiten, allen gericht op de onderwijssector;

•

een duidelijk accent op kwaliteit, zowel op vlak van het pedagogisch aanbod als op vlak van het proces van uitvoering;

•

Een tweedelijnspositionering, met focus op capaciteitsversterking, institutionele verankering en een afwezigheid van concurrentie met eerstelijnsactoren, voornamelijk de NGO's;

•

Een duidelijk accent op de voorbereiding en terbeschikkingstelling van een pertinent en kwaliteitsvol pedagogisch aanbod ;

•

Het installeren van een innovatiecentrum en een kennisuitwisselingscentrum ten gunste van de hele sector.

Resultaat 1 :


Dit resultaat stelt ons in staat om te beantwoorden aan één van de belangrijkste geïdentificeerde noden in uit de contextanalyse : een kwaliteitsvol aanbod dat beantwoordt aan de noden van de scholen, de leerkrachten en de leerlingen. De verantwoordelijkheid voor de uitvoering van deze taak ligt bij de coördinaties van KLB en ALC Resultaat 2 :

Scholen versterken de kwaliteit van WBE in hun werking door gebruik te maken van advies, vormingen, coaching en structurerende projecten.

De activiteiten binnen dit resultaatsgebied zijn erop gericht om het pedagogisch aanbod te ontsluiten naar de scholen toe en om de capaciteiten van de actoren in de scholen te versterken, zodat deze in staat zijn om op een kwaliteitsvolle manier initiatieven van WBE in hun school kunnen integreren. De Provincies zijn verantwoordelijk voor het behalen van dit resultaat. Resultaat 3 :

De analyses, reflecties en innoverende praktijken m.b.t. WBE zijn gedeeld met de stakeholders uit de sector en met de actoren van het onderwijs.

Dit derde resultaat, waarvan de verantwoordelijkheid ligt bij de Coördinaties, is gericht op de valorisering van de resultaten uit R1 en R2, de kapitalisatie van de goede praktijkvoorbeelden en ervaringen uit het programma en daarbuiten, de evaluatie van de impact en de pertinentie van de activiteiten en het ontwikkelen en superviseren van een strategie ter bevordering van de verankering van WBE in het onderwijs. Ter ondersteuning van de uitwisseling en de kennisdeling, wordt de installatie van een e-learningplatform voorzien. Het bereiken van de drie resultaten, mede ondersteund door een procesmatige aanpak en een systeem van monitoring en evaluatie, zou moeten resulteren in het bereiken van het specifiek doel, wat een significante impact heeft op de sector. Om een harmonieuze en efficiënte overgang tussen het vorige en het nieuwe programma te verzekeren, is er nood aan een transitieperiode. Om een geslaagde en kwaliteitsvolle lancering van het nieuwe project te verzekeren is het ook essentieel te zorgen voor een continuïteit op vlak van human resources.


26

3.4 Activiteiten19 20 Resultaat 1 :


Op basis van de noden in de scholen zal een pertinent en kwaliteitsvol aanbod geïdentificeerd, voorbereid en gestructureerd worden. De verantwoordelijkheid voor deze taak ligt bij de Coördinatie, de Provincies helpen bij de uitvoering. Onder "het aanbod", verstaan we zowel pedagogisch materiaal, workshops als vormingen. Dit aanbod zal onderworpen worden aan een kwaliteitsscreening en moet beantwoorden aan de noden van het onderwijs. Onder dit resultaatsgebied zullen de Coördinaties verantwoordelijk zijn voor de voorbereiding van de "oproepen"/subsidiedossiers, de voorbereiding van het pedagogisch referentiekader voor materiaal, vormingen, workshops enz. en voor de databanken van pedagogisch materiaal, workshops. Ze adviseren ook de provincies in hun werk op vlak van kwaliteit. Verder zien zijn erop toe dat de goede praktijkvoorbeelden en ervaringen terugstromen van het terrein naar het centraal niveau. De Provincies, van hun kant, zijn verantwoordelijk voor het realiseren van die feedback van informatie en de noden van de scholen, zodat het aanbod telkens pertinenter en kwaliteitsvoller wordt.

3.4.1 Identificeren van de noden van de scholen op vlak van WBE De eerste activiteit is erop gericht om mechanismen te installeren (continu of specifiek), die ons in staat stellen om beter de vraag en de noden van de scholen op vlak van WBE te begrijpen. Meer specifiek, en op vraag van de hele sector, is het de bedoeling om, vanaf de start van het nieuwe programma, een cartografie te maken van de sector van WBE in de scholen. Deze cartografie zal enerzijds een overzicht geven van de verschillende actoren in het domein van WBE in scholen (NGO's, verenigingen, enz.), en anderzijds ook een overzicht van de scholen zelf en hun initiatieven van WBE. De scholen zouden in deze cartografie kunnen opgedeeld worden volgens de 4 types verwijzend naar 4 verschillende noden op vlak van WBE, zoals weergegeven in de studie van de Koning Boudewijnstichting "Scholen en Burgerschapseducatie". De methodologie van deze cartografie zal ontwikkeld worden door de coördinatoren en de provincies in overleg met de NGO-sector. Haar realisering, die het eerste jaar van het project zal gerealiseerd worden, zal voornamelijk door het personeel van het programma zelf kunnen uitgevoerd worden. Ter ondersteuning kan er beroep gedaan worden op externe expertise. Eén keer deze cartografie gerealiseerd, is het de bedoeling dat deze regelmatig geactualiseerd wordt. Anderzijds, vanaf het begin van het programma, is het de bedoeling om een methodologie en bijbehorende activiteiten in het leven te roepen om op een continue manier de noden uit de sector in kaart te brengen. Men kan zich baseren op bestaande studies en documenten en op het ontwikkelen van een vragenlijst, gefocust op de noden. Deze vragenlijst kan opgesteld/uitgevoerd worden door de provinciale teams, de data kunnen op centraal niveau verwerkt worden. De verzamelde en geanalyseerde gegevens zullen aan de basis liggen van de voorbereiding van een pertinent en kwaliteitsvol pedagogisch aanbod.

19

De activiteiten- en subactiviteiten zijn opgelijst als titel en subtitel. Het narratief gedeelte is illustratief

20

De nummering waarnaar gerefereerd wordt in de beschrijving van de activiteiten is de nummering van het Logisch Kader


27

De verzamelde en geanalyseerde resultaten kunnen het onderwerp zijn van een seminarie ten gunste van alle stakeholders uit het domein van WBE. De resultaten (goede praktijkvoorbeelden, ervaringen) uit resultaatsgebied 2 kunnen ook mee opgenomen worden in dit seminarie.

3.4.2 Identificeren en voorbereiden van het aanbod op vlak van WBE TFD KLB/ALC (BEL 1204311) Definitieve versie Onder "pedagogisch aanbod" verstaan we de volgende zaken : •

De pedagogische middelen (materiaal, kant-en-klare workshops die de leerkrachten zelf kunnen gebruiken, extern begeleide workshops, digitale hulpmiddelen, ... enz.) ;

•

De « packages » en methodes/processen van vorming voor leerkrachten en toekomstige leerkrachten;

•

Methodes/processen langetermijnproject.

die

te

maken

hebben

met

het

implementeren

van

een

Met "het aanbod" wordt zowel het interne aanbod van KLB/ALC bedoeld, alsook dat aangeboden door de externe actoren aan WBE.

3.4.2.1 Ontwikkelen van een pedagogisch referentiekader Om het aanbod op een systematische en geharmoniseerde manier te kunnen screenen is er een referentiekader nodig. Het aanbod moet voldoen aan de volgende criteria : •

Pertinent : Het moet voldoen aan de noden en aangepast zijn aan processen van het onderwijs;

•

Gestructureerd :

Makkelijk toegankelijk en bruikbaar zijn;

•

Kwaliteitsvol :

Conform een aantal algemeen aanvaarde kwaliteitscriteria

Dit referentiekader, dat minimaal een analyserooster, de pedagogische doelen en een indicatie op vlak van voorbereiding en gebruik moet bevatten, moet voor alle types van aanbod ontwikkeld worden (materialen, workshops, vormingen, digitaal materiaal, ...). Het ontwikkelen van dit referentiekader moet ook het eerste jaar gebeuren, zodat er voor de rest van het project, gebruik van kan gemaakt worden.


28

Dit referentiekader definieert de beoogde doelen, de verwachte output (leerresultaat), de verworven competenties en stelt methodes ter implementatie voor, gebaseerd op het recupereren/kapitaliseren van goede praktijkvoorbeelden en ervaringen. Het referentiekader doet dienst als screening- en evaluatietool, gebaseerd op geharmoniseerde en algemeen aanvaarde criteria, wat de coherentie en vergelijkbaarheid en dus de kwaliteit van het aanbod ten goede zal komen.

3.4.2.2 Identificeren, analyseren en structureren van het aanbod Op basis van de cartografie en de identificatie van het aanbod en op basis van het ontwikkelde referentiekader kan het aanbod, zowel intern (KLB/ALC) als extern gescreend en, indien nodig, aangepast worden. De catalogus van gescreend materiaal, die op een digitale manier geordend wordt in een databank, kan van op afstand geconsulteerd worden door de eindgebruikers. Advies over dit aanbod kan ook rechtstreeks verkregen worden via de pedagogische medewerkers in de provincies. KLB/ALC kan, indien nodig, op basis van het bestaande aanbod, het initiatief nemen om bijkomende ondersteuning te geven aan bepaalde materialen of methodologieën die aan de noden van de scholen voldoen, maar nog niet helemaal op punt staan op vlak van kwaliteit. In dit kader is een focus op vorming gewenst, waarvan het aanbod voor de leerkrachten eerder gelimiteerd is. Voor deze activiteit kan een beroep gedaan worden op externe expertise en/of de interne teams kunnen op dit vlak hun capaciteit versterken door interne vorming (zie activiteit 1.4).

3.4.2.3 Identificeren van nieuwe aanbieders en eerstelijnsactoren Bovendien, op basis van de resultaten uit activiteit 1.1 (cartografie en analyse van de noden), zullen de verzamelde data ons in staat stellen om op zoek te gaan naar nieuwe aanbieders en eerstelijnsactoren. De Coördinaties kunnen een lijst opstellen van deze nieuw geïdentificeerde actoren, die in een later stadium zouden kunnen profiteren van een begeleiding/vorming, teneinde de kwaliteit van hun aangeboden product te optimaliseren.

3.4.2.4 Realiseren van een intern vormingsprogramma De competenties die nodig zijn om bovengenoemde activiteiten op een kwaliteitsvolle manier ten uitvoer te brengen, zijn niet per definitie gegarandeerd in het programma KLB/ALC. Een jaarlijks aangepast intern vormingsplan, ten gunste van alle medewerkers van het programma kan de bestaande lacunes opvangen.


29

3.4.3 Het aanbod aan WBE promoten Het geïdentificeerde, geanalyseerde en gestructureerde aanbod wordt door ALC/KB ontsloten naar de eindgebruikers. De volgende elementen zijn hierin van belang : •

Een communicatiestrategie ;

•

De website en het kenniscentrum ;

•

De voorbereiding van de "oproepen"/subsidiedossiers voor structurerende projecten in scholen ;

•

Het ontwikkelen van een strategie van ontsluiting van het pedagogisch materiaal via documentatiecentra en de capaciteitsversterking van het personeel ervan.

3.4.3.1 Communicatiestrategie Een specifieke communicatiestrategie, gefocust op de scholen en de onderwijssector, zal voorbereid worden op basis van de cartografie van de sector en de geïdentificeerde noden. Deze zal ontwikkeld worden na de transitieperiode, gebaseerd op de resources uit de website en het kenniscentrum en aangepast aan het doelpubliek.

3.4.3.2 De website en het kenniscentrum Via de website hebben de scholen en de leerkrachten toegang tot het door KLB/ALC gepromote aanbod : het pedagogisch materiaal, de "oproepen"/gesubsidieerde projecten, de externe aanbieders, ... Dit gepromote aanbod is vooraf gescreend (zie activiteit 1.2). De website doet dienst als interface, die toegang geeft tot het digitaal kenniscentrum, wat zal geïnstalleerd worden onder R3. De volgende functionaliteiten moeten minimaal vervuld zijn : •

Een weergave van het kwaliteitsvol pedagogisch aanbod en een platform van uitwisseling voor de leerkrachten (zie R3, kenniscentrum);

•

Een interactief platform voor de sector van WBE in het algemeen, met toegang tot de relevante informatie (zie R, kenniscentrum) ;

•

De promotie van de geplande acties van het programma, zoals de "oproepen" of mogelijkheden tot subsidie, de studiedagen en evenementen;

•

De promotie van een visie, missie en doelstellingen van WBE.

De website heeft een gemeenschappelijke structuur voor de twee taalgebieden en geeft ook een geharmoniseerde visie over WBE weer, maar kan verder, op basis van de verschillende contexten, een andere inhoudelijke invulling krijgen.

3.4.3.3 De "oproepen" of subsidieaanvragen ten gunste van de scholen en leerkrachten voorbereiden Deze "oproepen" of subsidieaanvragen, die inhoudelijk en qua aanpak/criteria kunnen verschillen, naargelang de verschillende contexten KLB/ALC, worden ontwikkeld en gelanceerd door de Coördinaties, met verplichte inbreng van de Provincies. Dit laatste is nodig om een evenwichtige en transparante toegang (gesloten enveloppe!) voor alle scholen, alsook de kwaliteit en afstemming op de realiteit van het terrein te verzekeren.


30

Op basis van de binnengekomen "oproepen" of subsidieaanvragen, zullen de projecten geselecteerd worden door een "gemengd comité", bestaande uit vertegenwoordigers van de Coördinatie en de Provincies en het team van externen (leden van de "Commissie Kwaliteit"). De criteria die gehanteerd worden zullen gebaseerd zijn op kwaliteit, pertinentie, verankering, impact en innovatie. Bedoeling van deze subsidie is het ondersteunen van structurerende projecten die een proces beogen met een duidelijke langetermijnvisie en accent op kwaliteit en innovatie, maar vooral op een duidelijke verankering van WBE-initiatieven in de schoolwerking. Deze methode zal ook de toegang tot het aanbod vergemakkelijken en het initiatief stimuleren, aangezien de scholen zelf verantwoordelijk zijn voor de besteding van hun budgetten. Vanuit KLB/ALC wordt inhoudelijke steun en begeleiding aangeboden. De "oproepen"/subsidieaanvragen worden tijdens het transitiejaar (2014) voorbereid, zodat deze vanaf 2015 kunnen uitgevoerd worden. De voorbereiding is een gezamenlijke missie voor de Provincies en de Coördinatie. De criteria moeten unaniem goedgekeurd worden door het technisch comité en gevalideerd worden door het kwaliteitscomité van KLB en ALC. Het technisch dossier met de selectiecriteria voor de "oproepen" of subsidieaanvragen moet minstens de volgende elementen bevatten : •

Doel en beoogde resultaten;

•

Uitvoeringsmodaliteiten en kalender ;

•

Indicatie van de procedures om het dossier en budget in te dienen (modeldossier en budget) ;

•

Selectiecriteria ;

•

Maximum bedrag van de subsidie.

Wat betreft de selectiecriteria (die volgens de respectieve prioriteiten ALC/KLB kunnen verschillen) kunnen de volgende elementen bevatten als basis : 1. Initiatieven en projecten die beantwoorden aan de kwaliteitselementen uit het pedagogisch referentiekader ; 2. Initiatieven en projecten die een duurzame verankering van WBE in de scholen als doel hebben; 3. Innoverende projecten en initiatieven, projecten en initiatieven die gedragen worden door een langetermijnvisie van de school op vlak van WBE.


31

Voorb ereidi ng Lance ring Antwo ord Select ie Realis atie

•Gezamenlijke voorbereiding van de "oproep"/subsidie (criteria, kalender, beoogde doelen) •Validatie door alle actoren KLB/ALC en het kwaliteitscomité

•Lanceren van de "oproepen', deadline indienen dossiers door de Coördinaties •relais naar de scholen door de provinciale teams

•Dossiers ingediend door de scholen •Scholen kunnen ondersteuning vragen via provincies voor de redactie v/h dossier

•Gemengde Jury ALC/KLB enhet kwaliteitscomité

•Door de scholen •Tehnische en methodologische ondersteuning door de provinciale teams

R2

•Door de provincies

Kapita •Met technische en methodologische ondersteuning van de Coördinaties lisatie

R2

3.4.3.4 Ontwikkelen van een strategie voor de ontsluiting van materiaal via de documentatiecentra en voor de capaciteitsondersteuning van hun personeel Zowel in het Franstalige als in het Nederlandstalige landsgedeelte is er nood aan een coherente en efficiënte strategie van ontsluiting van pedagogisch materiaal. Voor ALC is er momenteel een strategie gebaseerd op de samenwerking met bestaande provinciale structuren (bibliotheken, centra voor pedagogisch materiaal) waar materiaal ter uitlening aangeboden wordt. De uitdaging bestaat erin om ervoor te zorgen dat het personeel van deze instellingen voldoende kennis heeft over het aangeboden materiaal, zodat er kwaliteitsvol advies kan gegeven worden. KLB, van zijn kant, heeft op dit moment in de meeste van zijn provincies een operationeel documentatiecentrum, waarvan er 2 ten laste zijn van het vorige programma. Bij KLB bestaat de uitdaging erin om een strategie te voorzien die een min of meer gelijke dienstverlening in alle provincies voorziet, zowel op vlak van aangeboden materiaal als op vlak van aangeboden services (advies...). Er is nood aan een centraal plan om tegemoet te komen aan het geheel van deze uitdagingen. Dit plan bevat minimaal een vormingsprogramma in WBE-materiaal voor medewerkers in de (al dan niet externe) documentatiecentra


32

3.4.4 Operationaliseren en ondersteunen van het Kwaliteitscomité Een "Kwaliteitscomité " , bestaande uit externe experts en actoren uit de sector van WBE zal in het leven geroepen worden om de selectiecriteria van de "oproepen"/subsidiedossiers te valideren, de dossiers mee goed te keuren en ook om inhoudelijke input te geven m.b.t. het pedagogisch referentiekader. Dit comité (één voor KLB en één voor ALC) kan samengesteld worden vanaf het begin van het nieuwe project. Zijn missie, doelen, werkmethoden kunnen vervat worden in een Intern Reglement, dat zal goedgekeurd worden door de Stuurgroep. Samenstelling : 4 leden en 4 waarnemers : 1 vertegenwoordiger uit de NGO-sector, 1 uit de sector onderwijs, 1 uit de academische sector en 1 externe expert. Een vergoeding van de experts, op basis van de barema's van de evaluatoren van de "Infocyclus" kan voorzien worden.

Indicatief mandaat : •

Validatie van de voorbereidende "oproepen"/subsidieaanvragen ;

•

Deelname aan de selectie van de "oproepen"/subsidiedossiers ;

•

Valideren van de documenten gecreëerd voor het "pedagogisch referentiekader";

•

Deelnemen aan de jaarlijkse monitoringactiviteiten, met focus op een demarche "kwaliteit" en de uitwisseling tussen de 3 resultaatsgebieden

Resultaat 2 :

documenten

en

criteria

van

de

Scholen versterken de kwaliteit van WBE in hun werking door gebruik te maken van advies, vormingen, coaching en structurerende projecten

Dit resultaatsgebied ressorteert onder de verantwoordelijkheid van de provincies. Zij zijn de actoren op het terrein. Zij bieden rechtstreeks ondersteuning aan de scholen opdat deze de initiatieven van WBE kwaliteitsvoller en duurzamer zouden integreren in hun werking. Zij organiseren vormingen, bieden advies en coaching aan, begeleiden de implementering van structurerende projecten en stellen het externe aanbod aan materialen en workshops etc. ter beschikking. Zij zorgen er ook voor dat de goede praktijkvoorbeelden en ervaringen uit het terrein teruggekoppeld worden naar het centrale niveau.

3.4.5 Strategische ondersteuning bieden aan de scholen Deze activiteit vertrekt van de vaststelling dat het concept en de missie van WBE weinig bekend is onder de educatieve teams uit het onderwijs. De educatieve teams van de scholen en scholenkoepels kunnen geïnformeerd en gecapaciteerd worden op vlak van visievorming in WBE onder vorm van een coaching en/of een nascholing. De verankering van een visieontwikkeling bij deze educatieve medewerkers zal op termijn de verankering van WBE in de scholen vergemakkelijken en deze scholen ook aanzetten tot initiatief. De initiatieven ter verankering van WBE in scholen, al dan niet begeleid door concrete langetermijnprojecten kunnen, behalve begeleid worden door de educatieve teams van KLB, ook bijvoorbeeld prioriteit krijgen bij het verkrijgen van subsidies. Gezien de ambitie van deze activiteit en de af te leggen weg, is het mogelijk dat ze de eerste drie jaar zeer beperkt blijft en er nadien meer prioriteit aan gegeven wordt.


33

Ten slotte, in het kader van het verbreden van het aanbod van KLB/ALC ten gunste van de onderwijssector, valt het opvolgen van de pilootprojecten, georganiseerd door R3, ook onder deze activiteit. De provincies werken mee met deze pilootprojecten en zorgen dat de resultaten op een gestructureerde manier teruggekoppeld worden naar het centrale niveau.

3.4.6 Begeleiding en advies voor het in de praktijk brengen van initiatieven van WBE in de scholen (voornamelijk maar niet uitsluitend gericht op 12-18 jaar) Het kwalitatief aanbod, dat georganiseerd is en ter beschikking gesteld is van de actoren van het onderwijs, moet uiteraard ook vergezeld zijn van kwaliteitsvol advies, teneinde een maximale impact te hebben op vlak van verankering en duurzaamheid van WBE. De provinciale educatieve teams maken de eindgebruiker wegwijs in het aanbod, bieden advies aan en coachen de scholen op vlak van WBE. De belangrijkste doelstellingen onder deze activiteit zijn : •

De eindgebruikers wegwijs maken in het pedagogische aanbod KLB/ALC;

•

Stimuleren van initiatieven van WBE en hun verankering;

•

Hiertoe een methodologische en pedagogische ondersteuning verschaffen;

•

Het uitwisselen van ervaringen en initiatieven tussen scholen te bevorderen.

De begeleiding in scholen kan verschillend zijn in intensiteit, van eenmalige informatieverstrekking tot het intensief en gedetailleerd mee vorm geven en opvolgen van WBE initiatieven in scholen. Ter ondersteuning van de initiatieven van WBE in scholen, kan ook een beroep gedaan worden op externe actoren, die desgevallend beter geplaatst kunnen zijn om een bepaalde ondersteuning kunnen bieden of die eerstelijnsservices kunnen leveren. Deze externe actoren kunnen eventueel, op basis van een bestaande nood, gestimuleerd worden om gespecialiseerd materiaal aan te maken.

3.4.7 Organiseren leerkrachten

van

vormingen

voor

leerkrachten

en

toekomstige

Het aanbieden van vorming van leerkrachten op vlak van WBE is een essentieel element in het behalen van de resultaten van het programma en beantwoordt bovendien aan een duidelijke vraag uit de sector. Bovendien versterkt deze activiteit de verankering van de initiatieven van WBE in het onderwijs. Deze activiteit zal gebaseerd zijn op de volgende pijlers : •

Verankeren en institutionaliseren van het vast vormingsaanbod;

•

WBE verankeren in de opleiding van de leerkrachten;

•

Samenwerken met de inrichtende machten, opdat het vormingsaanbod in WBE opgenomen wordt.

3.4.7.1 Het vast vormingsaanbod Doel van deze activiteit is enerzijds het identificeren van een pertinent en aangepast vast vormingsaanbod (zie activiteit 1.2 onder R1) en anderzijds het verankeren ervan in de respectieve organiserende structuren van de beide gemeenschappen. In de Vlaamse Gemeenschap worden de vormingen voorgesteld door het departement onderwijs en vorming, alsook door de verschillende onderwijskoepels. In de Franstalige Gemeenschap is het vast vormingsaanbod voorgesteld door het IFC (Institut de la Formation en Cours de Carrière), alsook door de verschillende koepels. Deze structuren kunnen gecontacteerd worden, teneinde hen het aanbod TFD KLB/ALC (BEL 1204311) Goedgekeurde versie 02/04/2014

34

KLB/ALC voor te stellen en tot een samenwerkingsakkoord te komen i.v.m. het vast vormingsaanbod. De volgende activiteiten zullen ondernomen worden : •

Contact opnemen met de verschillende inrichtende machten betrokken bij de promotie van vormingen in het onderwijs, hen het vormingsaanbod KLB/ALC voorstellen. Een studiedag of een seminarie zou hiertoe, met medewerking van de Coördinatie, kunnen georganiseerd worden (activiteit 1.2) ;

•

Voorstellen om het vormingsaanbod KLB/ALC op te nemen en te promoten in hun structuren ;

•

Ondersteuning van een thematische nascholing en/of nascholingen over procesbegeleiding van WBE initiatieven, met inbegrip van het organiseren van uitwisselen van good practices tussen leerkrachten;

•

Identificatie van grijze zones op vlak van vorming en materiaal (zie ook 1.2);

•

Aanbieden van materiaal, methodologieën en vormingen via het e-learningplatform en het kenniscentrum. Het vast vormingsaanbod wordt ook overzichtelijk ter beschikking gesteld via het kenniscentrum.

3.4.7.2 Vormingen voor toekomstige leerkrachten organiseren Om de integratie van WBE in het onderwijs te realiseren is de embedding van een vormingsaanbod aan WBE in de opleiding van de toekomstige leerkrachten in de lerarenopleidingen, uiteraard een essentiële stap. Ook een benadering van de aggregaatsopleidingen op universitair niveau is hiertoe gewenst. Deze activiteiten moeten gebeuren in overleg met de NGO-sector, die ook op dit domein actief is: •

Contacteren van de koepels en directies van hogescholen, teneinde vormingsstrategie WBE ten gunste van de toekomstige leerkrachten te bekomen;

•

Ondersteuning van de toekomstige leerkrachten door het ter beschikking stellen van pedagogisch materiaal, vormingen en methodologieën en het organiseren van uitwisselingen van ervaringen (peer-to-peer);

•

In overleg en samenwerking met andere actoren actief in het domein, contactpersonen van de aggregaatsopleidingen contacteren teneinde ook op dit niveau een strategie voor embedding van WBE te ontwikkelen (VLIR-UOS, Univers-Cité,..)

een

3.4.7.3 Partnerschappen met de inrichtende machten aangaan, met als doel de opname van het vormingsaanbod aan WBE Teneinde een duurzame verankering van WBE in het institutionele landschap op dit domein te bereiken, is behalve het contacteren van personen in het kader van de specifieke activiteiten, ook een structureel overleg wenselijk.

3.4.8 Implementeren en opvolgen van de projecten in het kader van de "oproepen/subsidieaanvragen in de scholen Deze activiteit is een vervolg op de activiteit zoals beschreven onder activiteit 1.4 (R1) De volgende activiteiten in dit kader zijn voor rekening van de provinciale teams : •

Deelname aan het opstellen van het bestek voor de "oproepen/subsidiedossiers (criteria, kalender, doelstellingen) in overleg met de coördinatieteams ;


35

•

Advies, ondersteuning bij het opstellen van de dossiers door de scholen, voorstellen van een ondersteuning bij de opvolging en evaluatie van de projecten;

•

Technische en methodologische ondersteuning bij de implementering van de projecten.

•

Appreciatie en kapitalisatie van de resultaten en good practices uit de projecten met een methodologische ondersteuning van de coördinatieteams

Voorb ereidi ng Lance ring Antwo ord Select ie Realis atie

•Gezamenlijke voorbereiding van de "oproepen" of subsidiedossiers (criteria, kalender, doelen) •Validatie door alle actoren KLB/ALCn het Kwaliteitscomité

R1

•Lancering van de oproepen/subsidieaanvragen door de Coördinatie •Ontsluiting naar de scholen door de Provinciale teams

R1

•Dossiers ingediend door de scholen •Ondersteuning van de provinciale teams mogelijk

R1

•Door een gemengde jury ALC/KLB en het Kwaliteitscomité

R1

•Door de scholen •Technisch en methodologisch advies door de provinciale teams

•Door de provincies

Kapita •Technische en methodologische ondersteuning van de coordinaties lisatie


36

3.4.9 De dienstverlening van de documentatiecentra versterken De beschrijving van activiteit 1.3 heeft het belang van de documentatiecentra in het kader van de uitvoering van het project KLB/ALC onderstreept. Op basis van de strategieën ontwikkeld onder 1.3, respectievelijk voor ALC en KLB, zullen de volgende activiteiten georganiseerd worden : •

Collectieontwikkeling, aankoop en opvolging van nieuw materiaal;

•

Terbeschikkingstelling van het gestructureerde aanbod aan materiaal aangeboden door het programma;

•

Advies en organisatie van vormingen op maat;

•

Voorbereiding van thematische bibliografieën via de bibliotheken.

KLB, maar ook ALC, zij het met een verschillende strategie, legt de nadruk op het belang van deze documentatiecentra voor het realiseren van de resultaten : 1. Ze functioneren als aantrekkingspool en ingangspoort naar het programma KLB/ALC voor actoren in WBE. Vele leerkrachten bijvoorbeeld, vinden via de documentatiecentra de weg naar het programma; 2. Structureren en faciliteren van de toegang tot het aanbod door de ontwikkeling van online catalogi. Online catalogi zijn een belangrijke tool voor het geven van advies over pedagogisch materiaal; 3. Deze centra versterken de demarche "kwaliteit" van het programma en integreren de kwaliteitscriteria in het voorstellen van het aanbod; 4. Ten slotte bieden deze centra ook een belangrijke bron aan digitaal materiaal aan via verwijzingen naar URL's en te downloaden materiaal. Elke provincies moet voorzien zijn van een minimale dienstverlening op vlak van documentatiecentra m.b.t. WBE.

3.4.10 Organisatie van uitwisselingen praktijkvoorbeelden (peer-to-peer)

van

ervaringen

en

goede

In lijn met de strategische as die beschrijft dat het programma moet functioneren als een lerende organisatie binnen een lerend netwerk, is het essentieel om de goede praktijkvoorbeelden en ervaringen van het terrein (R2) maximaal te recupereren, te documenteren en ten dienste te stellen van alle betrokkenen. Het is dus belangrijk om regelmatig en op alle niveaus uitwisselingen te organiseren. Praktisch gaat het over: •

Het organiseren van uitwisselingen tussen leerkrachten;

•

Het organiseren van thematische seminaries per provincie voor de kapitalisatie van good practices en ervaringen;

•

Organiseren van interne uitwisselingen, waar de medewerkers ALC en KLB elkaar kunnen ontmoeten;

•

Organiseren van vergaderingen tussen coördinatie en provinciale teams op vlak van methodologieën en evaluatiepraktijken;

•

Een uitwisselingsplatform voor good practices/ ervaringen/vragen i.v.m. WBE ter beschikking stellen op het e-learningplatform;


37

•

De doorstroming van de praktijkvoorbeelden en ervaringen van het terrein naar het coördinatieniveau, ter verbetering van het aanbod, verzekeren.

Resultaat 3 :


Dit derde resultaat, dat onder de verantwoordelijkheid van de Coördinaties ressorteert, is erop gericht om de behaalde resultaten uit 1 en 2 te valoriseren, de goede praktijkvoorbeelden en ervaringen uit het programma of uit externe bronnen te kapitaliseren en de impact en de pertinentie ervan te evalueren, dit ten dienste van de actoren van het programma, zowel als voor alle stakeholders van de sector van WBE. Dit resultaat zal ondersteund worden door de installatie van een e-learningplatform dat zal dienst doen als digitale kennisdatabank, zowel als uitwisselingsplatform. Dit kennis-, uitwisselings- en innovatiecentrum veronderstelt de realisatie van de volgende activiteiten: :

3.4.11 Versterken van de uitwisselingen en de reflecties met de actoren van de sector WBE Deze strategische aanpak, gebaseerd op resultaten 1 en 2 en hun kapitalisatie, stelt ons in staat om de specifieke kenmerken en de meerwaarde van het programma te identificeren, namelijk : •

Voor zowel resultaten als activiteiten een focus op de onderwijssector;

•

Een duidelijk accent op kwaliteit, zowel op basis van het aanbod als op basis van het proces van uitvoering :

•

Een tweedelijnspositionering;

•

Een duidelijk accent op de voorbereiding en promotie van een pertinent en kwaliteitsvol aanbod;

•

Voorbereiding van een kennis-, innovatie- en uitwisselingscentrum ten dienste van de hele sector van WBE.

In dat kader is het essentieel om de uitwisselingen van ervaringen en goede praktijkvoorbeelden andere actoren uit de sector van WBE aan te moedigen. Om dat te doen zijn twee types activiteiten voorgesteld : De realisatie van een serie van studies over de belangrijkste pijnpunten de sector en het lanceren van een dispositief dat kan functioneren als kennisuitwisselingsplatform.

met van van en

Het is uiteraard niet de bedoeling om onder dit resultaat zoveel mogelijk studies uit te voeren. Enkele studies zijn trouwens al geprogrammeerd onder 1.1. Het gaat er wel over om de grijze zones en moeilijkheden op vlak van WBE te identificeren en zich daarop te focussen met een initiatief, teneinde een oplossing te bieden. Er zijn op dit moment drie studies voorzien gedurende het verloop van het programma : 1. Een studie met als doel een "baseline" van kwantitatieve en kwalitatieve gegevens vast te leggen, die nodig zijn voor de analyse en opvolging van de indicatoren en om een efficiënt proces van monitoring op te zetten21. Deze studie is voorzien tijdens jaar 1;

21

Ref gedeelte over monitoring voor meer details.


38

2. Een impactstudie over WBE. Het moet opgemerkt worden dat de klassieke evaluatiemethoden uit de sector van internationale samenwerking, noch de evaluatietools die er bestaan over vorming, geschikt zijn voor een accurate impactmeting. Voor deze studie zou men zich kunnen baseren op de referentietermen van de impactstudie die gebeurd is in het kader van het programma "Milieu Op School"22. Deze studie zal uitbesteed worden aan een externe organisatie. Er zou bijvoorbeeld kunnen samengewerkt worden met een universitaire partner gespecialiseerd in pedagogie; 23

3. De mid-termen eindevaluatie van het programma . In aanvulling van deze studies kunnen, in functie van de financiële mogelijkheden en prioriteiten van het programma, nog andere studies gepland worden (bijvoorbeeld over het verbeteren van het bereik van een bepaald type scholen dat nu niet bereikt wordt). Wat betreft het delen van de ervaringen en reflecties, zal KLB/ALC uitwisselingsdagen en studiedagen organiseren, over thematieken gelinkt met WBE die hen het meest relevant lijken op dat moment, en dit ten gunste van de hele sector van WBE. Om hun kennis ook te voeden met internationale ervaringen, kan het zijn dat de coördinaties KLB/ALC deelnemen aan internationale vergaderingen of studiedagen over WBE, waar ze niet louter aanwezig zijn als toeschouwer, maar ook proactief de kennis en ervaringen van het programma ten dienste stellen aan hun internationale collega's.

22

MOS "Milieuzorg op school, impactanalyse en verbetervoorstellen", universiteit Antwerpen, 2014

23

Zie hoofdstuk over monitoring


39

3.4.12 Een digitaal kennisuitwisselingsplatform installeren De strategische assen van het programma hebben het belang van een kennis- en uitwisselingsplatform onderlijnd. Een e-learningplatform moet geïnstalleerd worden, teneinde de processen van kapitalisatie, appreciatie en uitwisseling van kennis en goede praktijkvoorbeelden over WBE op een vlotte en gebruiksvriendelijk manier te kunnen organiseren en beheren. Er wordt gedacht aan een soepel, interactief en motiverend platform type "Moodle" of "Claroline". Dit platform kan een online en participatief leerproces faciliteren. Het generische karakter van zo'n platform (wiki, agenda, documenten, forum, bibliotheek, e-learningmodule, ...) laat toe om het te gebruiken in variërende contexten en functionaliteiten, voorbeeld voor projectbeheer, beheren van de "oproepen"/subsidiedossiers, participatieve ateliers, voorstellen van het pedagogisch aanbod,.... Het gebruik ervan is makkelijk en vereist geen specifieke competenties. Dit platform is voor het programma de ideale aanvulling van de klassieke website. Deze activiteit, gezien zijn belang, zal geïnstalleerd worden van in het begin van het programma volgens de volgende modaliteiten : •

Opstellen van het bestek, de referentietermen, lanceren van de aanbesteding;

•

Identificatie van de noden waaraan het platform moet beantwoorden, architectuur van het platform;

•

Installatie en test van het platform;

•

Onderhoud en beheer van de inhoud op het platform.

3.4.13 Voorstellen en testen van innoverende projecten De feedback uit activiteiten zowel als het constant naar boven brengen van goede praktijkvoorbeelden en ervaringen van het terrein, zal leiden tot innovatieve ideeën en initiatieven, die ook binnen het kader van het project kunnen uitgevoerd worden. Het feit dat het programma KLB/ALC flexibel kan inspelen op nieuwe ideeën en deze op de realiteit los te laten onder vorm van pilootprojecten, is een comparatief voordeel dat ze heeft t.o.v. andere organisaties. Ten minste twee keer gedurende het verloop van het programma wordt er : •

In samenwerking met de sector WBE een nieuw idee geïdentificeerd, geanalyseerd, ontwikkeld;

•

Een pilootproject hierover gelanceerd van implementatie tot het verwerken van de resultaten in samenwerking met de provincies (zie ook activiteit 2.1) ;

•

Nieuwe kennis- of expertisedomeinen ontwikkeld, bijvoorbeeld het gebruik van digitaal materiaal.


40

3.4.14 De duurzaamheid van de initiatieven van WBE in de sector van het onderwijs verzekeren Zoals ook onderlijnd onder strategische as 5, zijn de verankering en integratie van WBE-praktijken essentiële elementen met het oog op een hoge impact en duurzaamheid van het programma. Het specifieke doel legt er trouwens ook de nadruk op. De volgende activiteiten worden voorzien in dit kader: •

Het ontwikkelen en implementeren van een strategie van verankering / gemeenschappelijke visievorming in de onderwijssector, zich baserend op enerzijds de activiteiten gelinkt met de scholen onder R2, en anderzijds een contact met de onderwijskoepels- en ministeries, onder R3;

•

Investeren in lobbyactiviteiten, netwerking, regelmatig in contact komen met sleutelpersonen uit het onderwijs : ministerie, koepels, directies van scholen. (Zoals ook al benadrukt onder activiteit 2.3) ;

•

Investeren in lobbying, vergaderingen en contact met de actoren uit de WBE sector : NGO-federaties, verenigingsleven en alle betrokken organisaties;

•

Erop toezien dat de activiteiten rond verankering en lobbying onder de andere resultaatsgebieden op een georganiseerde manier gerealiseerd worden en zorgen dat de resultaten ervan doorstromen naar het centrale niveau.

3.4.15 Specifieke activiteiten tijdens het transitiejaar. Het programma kent een lancerings- en transitiefase (september 2014 – juni 2015) en een hoofdfase (juli 2015 – augustus 2019). Gezien het volgen van de schoolkalender, is het niet meer mogelijk om een aantal activiteiten nog in het schooljaar van 2014-2015 te plannen. Het is essentieel om tijdens deze transitiefase continuïteit te verzekeren op vlak van human resources. Tijdens deze transitiefase zullen ook de uitvoeringsovereenkomsten tussen BTC en de provincies opgemaakt worden. De overeenkomsten uit het vorige programma kunnen verlengd worden tijdens deze periode, die ook zal dienen om de voorbereidende activiteiten voor het nieuwe programma te treffen zoals bijvoorbeeld de "baseline study". In dit kader zullen drie specifieke activiteiten gepland worden in het transitiejaar :


41

Voorbereidende activiteiten voor de uitvoering van het programma, bevattende: •

Het ontwikkelen van een draaiboek voor het management van het programma, waarin de wederzijdse verantwoordelijkheden van de implementing partners en de jaarlijkse rapporteringverplichtingen zijn opgenomen (met inbegrip van templates voor deze rapporten);

•

Het ontwikkelen van een draaiboek voor het financieel beheer en alle daarbij horende procedures;

•

Vormingen over planning, monitoring en resultaatgericht beheer organiseren;

•

de voorbereiding en realisatie van een "baseline study" en het installeren van de monitoring- en evaluatie-instrumenten, gebaseerd op de gids "More Results".

Het lanceren van de activiteiten uit R1 en R3 : De activiteiten onder deze resultaatsgebieden zijn niet afhankelijk van de schoolkalender. Het is dus gewenst dat deze al zoveel mogelijk gerealiseerd worden vanaf de beginfase van het project, met een prioriteit op de volgende activiteiten : Activiteit 1.1. : Cartografie van de sector, identificatie van de noden; Activiteit 1.3. : Voorbereiden van de eerste "Oproep'"/subsidieronde met het oog op zijn lancering begin 2015 (activiteiten zelf gelanceerd vanaf september 2015) ; Activiteit 1.4. : Installeren en lanceren van de activiteiten van het Kwaliteitscomité ; Activiteit 3.1. : Voorbereiden en lanceren van de impactstudie; Activiteit 3.2. : Voorbereiden en operationaliseren van het kenniscentrum (lancering voorzien begin 2015). Te lanceren activiteiten onder R2 : De activiteiten van dit resultaat zijn meer afhankelijk van de schoolkalender. Het eerste jaar wordt er gefocust op : •

Het finaliseren van reeds geplande activiteiten uit het vorige programma;

•

Focus op de capaciteitsversterking documentatiecentra;

•

Programmeren en voorbereiden van de activiteiten van capaciteitsversterking.

en

verbetering

van

de

werking

van

de

Een semestrieel rapport met een stand van zaken van de installatie van de nieuwe structuren en beheersmodaliteiten zal gepresenteerd worden aan de Stuurgroep na 6 maanden activiteit. Er is ook een budgetherziening voorzien op het einde van de transitiefase en rekening houdende met de nieuwe realiteit. Deze herziening valideert of reviseert het voorziene budget in dit DTF. Deze revisie dient goedgekeurd te worden door de Stuurgroep.


42

3.5 Indicatoren en verificatiebronnen De monitoring van de interventie zal zich baseren op objectief verifieerbare indicatoren. Deze indicatoren omvatten alle resultaatsgebieden van het logisch kader en zorgen ervoor dat de progressie van het programma kan opgevolgd worden. Bij de start van het programma is een "baseline study" voorzien die zal toelaten om het beschreven project inhoudelijk op punt te stellen en ook om de indicatoren te valideren, detailleren en aan te vullen. Zij zal ook referentiewaarden voor de indicatoren bepalen (0-meting), wat vergelijking in een later stadium mogelijk maakt. Logisch Kader

Indicatoren

Verificatiebronnen

Resultaat 1

De documenten die het pedagogisch referentiekader vormen zijn ontwikkeld en worden gebruikt door KLB/ALC. Ze zijn ook bediscussieerd en geaccepteerd door ander actoren van WBE/OE.

Mid-termen eindevaluatie.

Het budget van de "oproepen"/subsidiedossiers is elk jaar voor > 90% gebruikt. Een groeiend aantal bezoekers van de website en het kenniscentrum. De capaciteiten van het personeel zijn versterkt door het volgen van een intern vormingsprogramma. De jaarlijkse monitoring van de resultaten is gefocust op kwaliteit en op de samenhang tussen de verschillende resultaten, dit met medewerking van het Kwaliteitscomité. Resultaat 2

Tijdens de duur van het programma hebben 50% van de scholen die samengewerkt hebben met het programma, initiatieven van WBE in hun dagelijkse praktijken geïntegreerd (vorming, coaching, advies, projecten). Tijdens de duur van het programma bereikt KLB/ALC 35% van de scholen in zijn regio van activiteit. 75% van de scholen met een goedgekeurd subsidiedossier, zijn begeleid door de provinciale promotoren en integreren WBE in hun dagelijkse werking.

Statistieken jaarrapport. Statistieken van de bezoekers van de website en het kennisplatform Evaluatie van de vormingen Studie over de noden van de sector. Analyse van de noden van de scholen.

Mid-term en eindevaluatie van het programma jaarrapport : statistieken van de activiteiten. Baseline study. Gegevens over de impactstudie Cartografie van de sector

Ten minste de helft van de scholen die een begeleiding van het programma genoten hebben, delen hun ervaringen en praktijken met andere scholen (vb. deelname aan studiedagen, uitwisselingsateliers, ...).


43

Logisch Kader

Indicatoren

Verificatiebronnen

Resultaat 3

Ten minste 2 jaarlijkse evenementen (conferentie/workshop).

Mid-termen eindevaluatie

Ten minste 1 keer om de 2 jaar een innoverend initiatief (pilootproject). Het kennisplatform is functioneel, gebruikt door KLB/ALC voor kennisbeheer en is geconsulteerd door ten minste 25% van de personen en structuren die ondersteund worden door het programma. 70% van de scholen die actief zijn op het platform bevestigen de pertinentie van het programma en dragen bij tot de verankering van WBE initiatieven.

Jaarrapport : statistieken van de activiteiten Baseline study. Statistieken van bezoekers van de website en het kennisplatform Gegevens uit de impactstudie.

Een strategie van verankering op centraal niveau en in de provincies is ontwikkeld en geëvalueerd en minstens 10% van de scholen integreren WBE in hun pedagogisch project.

3.6 De actoren van uitvoering van het programma Dezelfde actoren van het vorige programma zullen ook in het nieuwe programma verder werken. Er wordt wel een herstructurering voorzien op vlak van organigram, verdeling van de taken, functies en 24 verantwoordelijkheden : BTC: Coördinatie KLB en ALC. Het programma KLB/ALC zal voortaan twee coördinatoren kennen, die onder de verantwoordelijkheid van BTC vallen : één coördinator voor KLB en één voor ALC. Mechanismen van uitwisseling en samenwerking tussen deze coördinaties en tussen de coördinatie en de provincies worden verder beschreven. Provincies : Minimum 1 educatieve medewerker per Provincie. In het algemeen gaat het over personeel dat ter beschikking gesteld wordt door de Provincies (of de VGC), met uitzondering van Luik, waar het "Cultureel centrum Les Chiroux" de actor op het terrein is. In Brussel is VGC de implementing actor, terwijl aan de Franstalige kant nog een actor moet geïdentificeerd worden. In dit kader maken de Provincies en hun educatieve medewerkers integraal deel uit van het programma. Zij worden niet beschouwd als onderaannemer. KLB/ALC bestaat dus uit twee partners, BTC en de Provincies, die elk hun eigen verantwoordelijkheid dragen in het realiseren van de resultaten : R1 en R3 voor de coördinaties en R2 voor de provincies. Het Technisch Comité, waarvan het mandaat hieronder verder wordt gedefinieerd, zal verantwoordelijk zijn voor de opvolging van het bereiken van de resultaten en de interactie tussen de resultaatsgebieden. De jaarlijkse monitoring zal zich meer specifiek focussen op het beheer van de interactie tussen de resultaatsgebieden en de synergie tussen de actoren met het oog op het gezamenlijk behalen van de resultaten.

24

Zie punt 5 : uitvoeringsmodaliteiten.


44

De partners stellen het nodige personeel ter beschikking van het programma zoals beschreven in het 25 DTF . Dit personeel heeft ervaring in WBE/OE. Het personeel dat gefinancierd is door het budget van het programma staat 100% ter beschikking ervan. In geval van langdurige afwezigheid of vertrek, zullen de nodige inspanningen geleverd worden om te zorgen dat de post zo snel mogelijk ingevuld wordt, zodat de continuïteit van het programma gegarandeerd kan worden. Een partnerships- en uitvoeringsovereenkomst zal getekend worden tussen BTC en de provinciale partners. Deze overeenkomst beschrijft de doelen en te behalen resultaten, alsook de rechten en plichten van elke partij. De overeenkomst is gefocust op het behalen van de resultaten van elke partner. De beschrijving van een zulke overeenkomst bevindt zich in het hoofdstuk over de beheersmodaliteiten van het programma.

3.7 Analyse van de risico's RISICO’S

PROBABILITEIT

IMPACT

MAATREGELEN

Een systeem van resultaatgericht beheer determineren, inclusief monitoringsinstrumenten.

De uitvoeringsactoren, coördinaties BTC en Provincies werken niet samen en nemen hun verantwoordelijkheden niet.

Gemiddeld

Sterk

De verantwoordelijkheden en taken van elke actor duidelijk aflijnen. Een duidelijk organigram voor het nieuwe programma. Handleiding met duidelijke procedures opstellen vanaf het begin van het nieuwe programma.

De actoren uit de sector, voornamelijk de NGO's weigeren de voorstellen tot samenwerking uit het project.

De actoren uit de onderwijssector spelen niet in op het pedagogisch aanbod en de initiatieven van het programma inzake WBE

25

Laag

Gemiddeld

Gemiddeld

Betrekken van deze actoren bij het sturen van het programma, duidelijke communicatie naar alle stakeholders.

Gemiddeld

Duidelijke communicatie naar alle stakeholders, prioriteit voor het opstarten van de activiteiten gelinkt met verankering en lobbying (R3).

Ref beschrijving van het personeel in het hoofdstuk over functiebeschrijvingen verder in het DTF.


45

RISICO’S

PROBABILITEIT

IMPACT

MAATREGELEN

De maximale stijging van 3% voor de HR-budgetten respecteren.

De financiële middelen voorzien voor het project zijn ontoereikend voor het realiseren van de activiteiten en de te bereiken resultaten

Laag

Hoog


Determineren van budgettaire verdeelsleutels tussen provincies gebaseerd op de programmatie van de activiteiten en op objectieve indicatoren zoals : grootte van de Provincie, aantal scholen en leerlingen, aantal scholen die voldoen aan sociale criteria... De "baseline study" kan op dit vlak een aantal voorstellen van criteria doen

46

4

Middelen

4.1 Financiële middelen 4.1.1 Globaal budget Het totaal budget voor de hele periode is dus 12.947.000 € en omvat alle kosten die gelinkt zijn met de uitvoering van het programma. De verdeling per jaar is als volgt voorzien : Lanceringsfase

Hoofdfase

Totaal

2015

2016

2017

2018

2.527.656

2.591.969

2.657.283

2.734.329

Sept-dec 2014

736.898€

12.210.102€

Jan-Aug 2019 1.698.865 12.947.000€

Het budget voor de volledige periode is 12 947 000 €. •

Het programma is voornamelijk gebaseerd op capaciteitsversterking, uitgevoerd door het personeel van het programma zelf. De volledige financiële planning van het personeelsbudget is 9.277.873€, of 71.5% van het totaal. Ondanks een belangrijke vermindering van de planning vergeleken met de vorige periode van het programma, blijft het gedeelte "human resources" beperkt tot 2/3 van het totaal, zoals dat ook in het vorige programma het geval was.

•

De financiële planning voor de werkingskosten wordt begroot op 4,5% van het volledige budget, zijnde 573.184€.

•

De financiële planning voor de activiteiten (exclusief personeelskosten, werkingskosten en beheerskosten) is dan 2.537.237 €, of 20 % van het totale budget.

•

De financiële planning voor de "baseline study" (2015) en de "mid-term-evaluatie" (einde 2016) zijn voorzien onder R3.1 (15.000€ en 40.000€).

Er is een financiële planning van 558.706€ voorzien voor de beheerskosten van BTC. Dit omvat 12% van alle operationele kosten van de coördinatie, de "oproepen"/subsidies niet inbegrepen. BTC heeft dus geen beheersmarge op de financiële planning van de provincies, noch op de financiële ondersteuning voor de scholen.


47

Financiële Planning KLB/ALC 2014 - 2019 (in euros)

2014 (4 mois)

2015

2016

2017

2018

2019 (8 mois)

TOTAL

Activiteiten Coordinatie

40,000

135,000

137,000

139,000

141,000

90,000

Activiteiten Provincies

55,000

171,300

173,300

175,300

177,300

118,037

870,237

TOTAAL ACTIVITEITEN

95,000

306,300

310,300

314,300

318,300

208,037

1,552,237

242,000

245,000

248,000

250,000

0

985,000 3,740,000

APPEL A PROJETS

682,000

Personneelskosten Coord

230,000

710,000

730,000

750,000

780,000

540,000

Personneelskosten Provincies

340,877

1,053,310

1,084,909

1,117,457

1,150,980

790,340

5,537,873

PERSONNEELSKOSTEN

570,877

1,763,310

1,814,909

1,867,457

1,930,980

1,330,340

9,277,873

Werkingskosten Coordinatie

15,807

44,458

45,620

46,784

48,399

32,813

233,881

Werkingskosten Provincies

20,917

64,853

66,626

68,448

70,322

48,137

339,303

WERKINGSKOSTEN

36,724

109,311

112,246

115,232

118,721

80,950

573,184

BEHEERSKOSTEN BTC

34,297

106,735

109,514

112,294

116,328

79,538

558,706

BUDGET TOTAAL

736,898 2,527,656 2,591,969 2,657,283 2,734,329 1,698,865 12,947,000

Wat betreft de eventuele budgettaire wijzigingen : •

Het personeelsbudget mag niet meer stijgen dan de voorziene 3% per jaar;

•

Elke aanpassing van het jaarlijks budget van een resultaat of een andere rubriek (evaluatie, personeelskosten/vorming, werkingskosten..) moet de gangbare regels van BTC over aanpassing van budgetten respecteren. Het is essentieel, voor het behalen van de resultaten, om deze flexibiliteit te vrijwaren.


48

4.1.2 Budgetten per resultaat/activiteit en per type van uitgave 2014 Coordinatie Personeelskosten RH Coordinatie ( 9ETP)

2015

Provincies

230,000

340,877

230,000

Coordinatie

710,000

FINANCIËLE PLANNING KLB/ALC 2014-2019 (in euros) 2016 2017

Provincies

1,053,310

710,000

Coordinatie

730,000

Provincies

1,084,909

730,000

Coordinatie

750,000

Provincies

1,117,457

750,000

2018

Coordinatie

780,000

2019

Provincies

1,150,980

780,000

Coordinatie

TOTAL

Provincies

540,000

790,340

540,000

Coordinatie

3,740,000

Provincies

5,537,873

3,740,000

RH Provincies KBL (11 ETP)

198,264

612,636

631,015

649,946

669,444

459,685

3,220,990

RH Provinces ALC (9 ETP)

142,613

440,674

453,894

467,511

481,536

330,655

2,316,883

Werkingskosten

15,807

Werking coord

15,807

20,917

44,458

64,853

44,458

45,620

66,626

45,620

46,784

68,448

46,784

48,399

70,322

48,399

32,813

48,137

32,813

233,881

339,303

233,881

Prov KLB

12,550

38,912

39,976

41,069

42,193

28,882

203,582

Prov ALC

8,367

25,941

26,650

27,379

28,129

19,255

135,721

Activiteiten R1

40,000

55,000

135,000

171,300

137,000

173,300

175,300

177,300

118,037

6,480

6,576

6,672

6,768

4,320

30,816

7,500

21,060

21,372

21,684

21,996

14,040

107,652

6,000

19,440

19,728

20,016

20,304

12,960

98,448

R1.4. Extern pedagogisch aanbod

3,500

13,770

13,974

14,178

14,382

9,180

68,984

R1.5. Vorming

5,350

8,100

8,220

8,340

8,460

5,400

43,870

12,150

12,330

12,510

12,690

8,100

57,780

55,000

R2.1. Subsidie documentatiecentra

171,300

28,000

KLB

16,800

ALC KLB

7,200

ALC

22,612

4,800

R2.3. Animatie

15,074

10,000

KLB ALC

4,000

9,593

5,000

9,705

25,695

124,133

9,915

9,929

26,295

76,541

16,525

14,893

9,817

25,995

114,811

10,387

24,822

14,725

191,352

15,581

15,602

24,542

14,557

170,986

25,968

23,404

15,426

24,262

14,389

256,480

23,135

39,006

23,140

15,250

23,982

6,000

R2.4. Ateliers/capitalisatie

22,876

427,466

34,703

34,751

38,566

870,237

57,838

52,126

34,359

38,126

74,480

6,610

26,595

870,237

407,550

118,037

86,877

51,538

33,967

37,686

177,300

85,897

50,950

33,575

12,000

175,300

84,917

50,362

11,200

R2.2. Vorming

173,300

83,937

54,000

682,000

R1.3. Communicatie

R2

84,600

90,000

R1.2. Expertises (inclusief Comité Q)

R1.6. Studiedagen

83,400

141,000

81,000

R1.1 Documentatie

82,200

139,000

22,350

49,653

17,706

127,286

KLB

3,000

15,417

15,597

15,777

15,957

10,623

76,371

ALC

2,000

10,278

10,398

10,518

10,638

7,082

50,914

R3 Coordinatie

17,650

54,000

54,800

55,600

56,400

36,000

274,450

0

19,500

43,300

32,200

33,000

24,500

152,500

R3.2. Kennisplatform

17,650

26,500

6,500

11,000

11,000

5,000

77,650

R3.3. Pilootprojecten

0

4,500

2,500

6,900

6,900

0

20,800

R3.4. Institutionele verankering

0

3,500

2,500

5,500

5,500

6,500

23,500

R3.1. Uitwisselingen en reflecties

SUBTOTAAL Beheerskosten BTC

APPEL A PROJETS BUDGET TOTAAL

285,807 34,297

416,794

889,458

1,289,463

912,620

1,324,835

935,784

1,361,205

969,399

106,735

109,514

112,294

116,328

242,000

245,000

248,000

250,000

1,398,602

320,104 416,794 1,238,193 1,289,463 1,267,134 1,324,835 1,296,078 1,361,205 1,335,727 1,398,602 736,898 2,527,656 2,591,969 2,657,283 2,734,329


662,813 79,538

956,514

4,655,881

6,747,413

558,706

985,000

742,351 956,514 6,199,587 6,747,413 1,698,865 12,947,000

49

4.2 Human Resources Voor de realisering van het geheel van activiteiten in het kader van de te behalen resultaten, is een totaal van 8 voltijdse krachten op niveau van de coördinatie en 20 voltijdse medewerkers bij de provinciale partners voorzien. In aanvulling van dit team, zal er op punctuele basis een beroep gedaan worden op externe expertise.

4.2.1 HR Coördinaties ALC en KLB Het personeel van de coördinaties KLB/ALC zal beheerd worden, conform met de procedures van BTC op vlak van HRM. De functieomschrijvingen en de bijbehorende profielbeschrijvingen zijn gedetailleerd in annex. OP niveau van de coördinaties zullen 8 VTE ten laste genomen worden van het budget ALC/KLB : •

2 coördinatoren ;

•

2 kennismanagers (knowledge manager) ;

•

2 pedagogische medewerkers ;

•

2 administratieve medewerkers.

•

2 1/2 FTE communicatie

4.2.1.1 Coördinatoren (2 VTE) De pedagogische coördinatoren zijn belast met de controle van de kwaliteit van de activiteiten en het behalen van de resultaten van het programma KLB/ALC, voornamelijk wat betreft het pedagogische aanbod. Ze verzekeren de ontwikkeling van een gemeenschappelijke en coherente visie op vlak van WBE en OE. Ze ondersteunen en adviseren de pedagogische medewerkers in de Provincies in hun activiteiten. Ze bewaken de coherentie tussen de verschillende resultaatsgebieden. Ze zijn verantwoordelijk voor alle aspecten die met vorming te maken hebben. In toevoeging van bovenvermelde taken, zal 1/3 va hun tijd opgaan in de coördinatie van het programma, verantwoordelijk voor het behalen van de resultaten, de coherentie, de samenwerking, de planning en de rapportering. Zij vertegenwoordigen het programma naar externen toe.

4.2.1.2 Kennismanager (2 VTE) De kennismanagers zijn voornamelijk belast met het bereiken van resultaat 3. Zij organiseren de uitwisselingsmomenten (good practices - ervaringen). Zij superviseren de installatie van het digitale kenniscentrum en superviseren het gebruik en de inhoud ervan. Zij zorgen voor de externe communicatie van de activiteiten van het programma ALC/KLB en ondersteunen de andere medewerkers in hun communicatietaken. Zij beheren de website van KLB et ALC.

4.2.1.3 Pedagogische Medewerkers (2 VTE) Zij zijn voornamelijk belast met het bereiken van resultaat 1 : de identificatie, de analyse en het structureren van het pedagogisch aanbod. Zij faciliteren de promotie en de toegang tot het aanbod en zijn verantwoordelijk voor vormingen in dit domein. Zij beheren alle aspecten gelinkt aan documentatie en toegang tot materialen, inclusief de databank educatieve materialen.

4.2.1.4 Administratieve medewerkers (2 VTE) De administratieve medewerkers zijn belast met een ondersteuning van het coördinatieteam op vlak van : algemene administratieve opvolging, voorbereiding en opvolging van de


50

"oproepen"/subsidieaanvragen en de administratieve en financiële opvolging van deze dossiers.

4.2.1.5 Communicatiemedewerkers (2 X 1/2 FTE) Belast met het ontwikkelen en implementeren van een communicatiestrategie op vlak van verankering in de scholen, belast met de lancering van de "oproepen"/subsidiedossiers

4.2.2 Human Resources in de provincies. De HR ter beschikking gesteld door de provincies voor het programma ALC-KLB worden beheerd volgens de gangbare procedures van de provincies op vlak van HRM, barema's.... Er zullen maximum 20 VTE ten laste van het budget KLB/ALC genomen worden (te verdelen per provincie volgens onderstaande tabel: •

9 VTE voor de provincies ALC ;

•

11 FTE voor de provincies KLB en de VGC. Provincie

Aantal VTE

Antwerpen

2 VTE

Vlaams Brabant

2 VTE

Waals Brabant

1 VTE

Brussel

1 VTE

Bruxelles

1,5 VTE

West Vlaanderen

2 VTE

Oost Vlaanderen

2 VTE

Henegouwen

2 VTE

Luik

2 VTE

Limburg

2 VTE

Luxemburg

1 VTE

Namen

1,5 VTE


51

4.2.3 Externe expertise Voor de realisatie van zijn activiteiten, kan het programma op punctuele basis appel doen op externe expertise : •

Voor de realisatie van studies;

•

Voor het structureren van het pedagogisch aanbod;

•

Uitbesteden van vormingen ;

•

Voor de realisatie en de opvolging van het digitaal kenniscentrum

•

Voor de voorbereiding van de eerste lichting "oproepen"/subsidiedossiers

Deze externe interventies, conform de reglementering inzake openbare aanbestedingen, zullen gefinancierd worden volgens beschikbaarheid van de budgetten per activiteit.


52

5

Uitvoeringsmodaliteiten

5.1 Legaal kader en administratieve verantwoordelijkheden De Belgische Staat, vertegenwoordigd door de Directie-generaal Ontwikkelingssamenwerking en Humanitaire Hulp, belast de Belgische Technische Coöperatie met de coördinatie van het programma Kleur bekennen/Annoncer La Couleur en maakt ook deel uit van de Stuurgroep. Dit mandaat is geconcretiseerd door een Uitvoeringsovereenkomst, waarbij de Belgische Staat aan BTC de technische verantwoordelijkheid van het realiseren van de interventie, alsook het bereiken van de vooropgestelde resultaten, met het oog op het bereiken van het specifiek doel, delegeert. Deze overeenkomst bevat het beoogde doel en het budget van de prestatie, de rapporterings- en evaluatiemodaliteiten, de duur van de prestatie en de aanpassingsmodaliteiten. Buiten deze klassieke Uitvoeringsovereenkomst tussen de Belgische Staat en BTC, moet er ook rekening gehouden worden met het partnerschap en de delegatie, door BTC, van een deel van de uitvoering van het programma aan de Provincies. In dit kader zullen partnerschaps- en uitvoeringsovereenkomsten ondertekend worden tussen elke Provincie en BTC. Deze overeenkomst bevat het doel van het programma, de rechten en plichten van elke partner, hun respectieve verantwoordelijkheden met betrekking tot de activiteiten en het bereiken van de resultaten, de modaliteiten van terbeschikkingstelling, financiering en management van de human resources, de financiële modaliteiten, de programmerings-, rapporterings- en evaluatiemodaliteiten. Deze overeenkomst zal opgemaakt worden tijdens de transitiefase, op basis van de resultaten uit de "baseline study". Tijdens de transitiefase blijven de oude conventies van toepassing.

26

In de voorbereiding van de overeenkomsten wordt rekening gehouden met de volgende elementen :

5.1.1 Doelen •

Preciseren van de beoogde doelen en resultaten en specificeren van de verantwoordelijkheid van de Provincies, vooral hun bijdrage aan en medewerking met het bereiken van resultaten 1 en 3 en uiteraard hun verantwoordelijkheid in het bereiken van resultaat 2 ;

•

De modaliteiten en principes van resultaatgericht beheer beschrijven.

5.1.2 Verantwoordelijkheid en verplichtingen van de partijen •

De verantwoordelijkheden van BTC, zoals beschreven in de Uitvoeringsovereenkomst, overnemen;

•

Beschrijven van de verplichtingen van de Provincies op vlak van terbeschikkingstelling van personeel, lokalen, bureaumateriaal en op vlak van programmering en rapportering.

5.1.3 Financiële uitvoeringsmodaliteiten •

26

Aangezien het niet over een subsidie, maar een partnerschaps- en uitvoeringsovereenkomst gaat, zijn, behalve de globale budgetten toegewezen aan de

We refereren naar de kaderovereenkomsten uit het vorige gedeelte van het programma, die we als basis gebruiken voor de nieuwe conventie.


53

provincies, de specifieke budgetten van elke provincie niet gespecificeerd in de overeenkomst. De attributie van deze budgetten zal afhangen van de opgenomen activiteiten in de jaarplanning, rekening houdende met een verdeelsleutel die, onder andere, het aantal scholen, de omvang van de provincies en de scholen die moeilijk te bereiken zijn. •

Verduidelijken dat de financiering van de budgetten en jaaractiviteiten van jaar N+1 afhangt van de goedkeuring door de stuurgroep van het jaarrapport van jaar N-1

•

Accuraat de financieringsmodaliteiten en budgettaire rapportering beschrijven

•

De modaliteiten voor het gebruik van de middelen voor de uit te voeren activiteiten uit het TFD beschrijven, uit te voeren volgens de gangbare financiële regels van de Provincies

5.1.4 Modaliteiten in verband met het ter beschikking stellen van personeel: •

De verwachte profielbeschrijvingen en het verwachte opleidings- en ervaringsniveau;

•

Het proces van opvolging en evaluatie van het personeel van de Provincies beschrijven ;

•

De modaliteiten van rekrutering en verandering van personeel beschrijven.

•

Verduidelijken dat de budgetten voor de human resources niet aanpasbaar zijn ten koste van de andere budgetlijnen.

5.1.5 Modaliteiten van monitoring, evaluatie en audit. De verplichtingen van de provincies op vlak van monitoring van het programma: •

Verplichting om jaarlijks een resultaatgericht rapport op te stellen (voor R2) volgens het model dat BTC ter beschikking stelt en binnen de opgelegde deadline;

•

Verplichting om de gegevens m.b.t. het bereiken van de indicatoren, rekening houdende met de aanbevelingen uit de baseline study, te verzamelen en weer te geven

•

Verplichting om rekening te houden met de aanbevelingen van de monitoring in het kader van de voorbereiding van de jaarlijkse actieplannen;

•

Verplichting om rekening te houden met de aanbevelingen van de evaluatie in het kader van de voorbereiding van de jaarlijkse actieplannen;

De kaderovereenkomst uit het vorige programma zal geamendeerd worden en versterkt worden met de bovenstaande elementen, die als basis dienen voor de nieuwe partnerschaps- en uitvoeringsovereenkomst. Er zal een Partnerschapscomité in het leven geroepen worden, met als doel een jaarlijkse appreciatie van de uitvoering van de conventies. Dit Comité zal bestaan uit een vertegenwoordiger van BTC, de beide coördinatoren KLB/ALC, twee vertegenwoordigers van de provinciale educatieve medewerkers en de provinciale verantwoordelijken belast met de opvolging van het programma. Deze jaarlijkse meeting zal alle punten uit de conventie overlopen met een belangrijk accent op de hierboven opgesomde punten. (Ref.5.3.2 voor een beschrijving van het Comité).


54

5.2 Technische verantwoordelijkheden Het sturen van het programma is een gezamenlijke missie van de partners van het programma : BTC en Provincies, die aan elkaar gelinkt zijn in de Partnerschaps- en Uitvoeringsovereenkomst. BTC rekruteert het nodige personeel voor de goede uitvoering van de taken van de coördinaties KLB en ALC en benoemt twee coördinatoren die verantwoordelijk zijn voor het beheer van het personeel van de respectieve coördinaties, voor het financieel beheer van de budgetten van de coördinaties, voor het opstellen van de jaarplanningen en de jaarrapporten, voor de monitoring, voor de coherentie van de programma's, voor de communicatie met de Provincies, voor de coördinatie met DGD en ten slotte voor de voorbereiding van de briefing aan de Stuurgroep en de voorbereiding van de te nemen beslissingen. De Provincies stellen het juiste personeel voor het behalen van de resultaten en realiseren van de activiteiten ter beschikking en zijn medeverantwoordelijk voor het behalen van de resultaten van het programma in het bereiken van het specifieke doel. Meer specifiek, zijn de Provincies verantwoordelijk voor het behalen van resultaat 2 en werken ze mee met de coördinaties in het kader van het behalen van resultaten 1 en 3. Ze zijn verantwoordelijk voor het personeelsbeheer, het beheer van de budgetten toegewezen aan de provincies, het opstellen van jaarrapporten en jaarplanningen (wat betreft de activiteiten in hun provincies), voor de monitoring, de coherentie van de activiteiten en voor de communicatie met de coördinaties. In dit kader kan de operationele structuur van het programma als volgt worden voorgesteld : Coordinatie KLB

Technisch comité KLB/ALC

Coordinatie ALC

Provincies

Provinces

Educatieve Medewerkers


55

Teneinde de coherentie van het geheel van de strategische aanpak en de uitvoering ervan te garanderen, zowel tussen Provincies en coördinaties als tussen KLB en ALC en met het oog op meer transparantie wat betreft beslissingsprocessen, is een Technisch Comité het leven ingeroepen. Dit Technisch Comité bestaat uit de beide coördinatoren (ALC en KLB) en een vertegenwoordiger van het educatief team voor de provincies (1 voor KLB, 1 voor ALC). Deze vertegenwoordigers worden jaarlijks verkozen door de educatieve medewerkers in de Provincies. De verantwoordelijkheden van dit comité zijn de volgende : •

Toezien op de coherentie van het strategisch kader van het programma KLB/ALC : visie, missie, doelen;

•

Toezien op de harmonisering van de /subsidieoproepen, communicatiemateriaal ;

•

Organisatie van een jaarlijkse uitwisselingsdag tussen de teams van KLB en ALC ;

•

Goedkeuren van de jaarplannen en jaarrapporten, alvorens deze voorgelegd worden aan de Stuurgroep;

•

Anticiperen en oplossen van problemen gelinkt met beslissingsprocessen op operationeel niveau.

communicatie

(website,

"oproepen"

5.3 Structuren van uitvoering en opvolging We onderscheiden twee opvolgorganen: De Stuurgroep en het Comité Partnerschap.

5.3.1 De Stuurgroep 5.3.1.1 Samenstelling •

Een vertegenwoordiger van DGD ;

•

Een vertegenwoordiger van de strategische Cel Ontwikkelingssamenwerking;

•

De directie van BTC of zijn vertegenwoordiger;

•

Een provinciale verantwoordelijke KLB ;

•

Een provinciale verantwoordelijke ALC.

5.3.1.2 Mandaat De stuurgroep is belast met het opvolgen van de strategische en financiële beslissingen en de oriëntatie van het programma en elke verandering in zijn specifiek doel. De missie van de Stuurgroep bestaat erin de goede uitvoering, de coherentie van het programma en het respecteren van het actieplan te bewaken. Concreet heeft de Stuurgroep de volgende taken : •

De uitvoering van de vastgelegde engagementen door de uitvoerende partijen superviseren;

•

De staat van vooruitgang van het programma en het behalen van de resultaten bewaken aan de hand van de goedkeuring van de jaarrapporten ;


56

•

Valideren van de aanpassingen aan de resultaatsgebieden en aan de uitvoeringsmodaliteiten, rekening houdende met het specifiek doel, de duur en het budget van het project;

•

Valideren van alle voorstellen van budgetallocatie tussen de resultaten (de aanpassingen binnen een resultaatsgebied vereisen geen aanpassing, op voorwaarde dat deze de regels van BTC over budgetwijzigingen respecteren) ;

•

De nodige aanbevelingen geven aan de partijen die de kaderovereenkomst getekend hebben;

•

Alle problemen gelinkt met de interpretatie van het TFD oplossen ;

•

De evaluatie- en auditrapporten en de eindevaluatie van het project goedkeuren;

•

Het afsluiten van het project superviseren;

•

De Conventies met de partners goedkeuren.

5.3.1.3 Werking De Stuurgroep komt twee keer per jaar samen (of meer, indien nodig). De beslissingen worden genomen per consensus. De Stuurgroep wordt om de beurt voorgezeten door een vertegenwoordiger van de zetelende instellingen. De coördinaties verzorgen om de beurt het secretariaat van de Stuurgroep met de volgende verantwoordelijkheden : •

Rapporteren over het Comité Partnerschap en het Technisch Comité;

•

De partners informeren over de beslissingen van de Stuurgroep;

•

De PV van de vergaderingen van de Stuurgroep opmaken.

5.3.2 Partnerschapscomité 5.3.2.1 Samenstelling •

De directie van BTC of zijn vertegenwoordiging ;

•

Een verantwoordelijke van elke provincie ;

•

1 vertegenwoordiger van de educatieve medewerkers KLB en ALC ;

•

De coördinatoren ALC en KLB.

5.3.2.2 Mandaat De missie van het Partnerschapscomité bestaat erin om toe te zien op de correcte opvolging van de Partnerschaps- en uitvoeringsovereenkomst tussen provincies en BTC. De coördinaties verzekeren om de beurt het secretariaat ervan. Het Comité wordt om de beurt voorgezeten door een vertegenwoordiger van de zetelende instellingen. Het Comité komt 1 keer per jaar samen of meer indien nodig. Concreet staan de volgende punten op het agenda van het Comité : •

Opvolgen van de uitvoering van de kaderovereenkomsten tussen BTC en Provincies;

•

Alle problemen op vlak van HR en financieel beheer oplossen;

•

Strategische aanbevelingen overmaken aan de Stuurgroep.


57

De volgende tabel illustreert de verantwoordelijkheden, positionering en rol van het geheel van instanties die het programma beheren.

5.4 Financiële verantwoordelijkheden De activiteiten van het project zullen gerealiseerd worden volgens de beheersmodaliteiten vastgelegd in de Uitvoeringsovereenkomst tussen DGD en BTC. De activiteiten die door de Provincies uitgevoerd worden, beantwoorden aan de criteria zoals opgesteld in de Kaderovereenkomst tussen Provincies en BTC. Deze overeenkomst bevat ook een beschrijving op vlak van financiële verantwoordelijkheden. De financiering van de Provincies gebeurt elk jaar op basis van de budgetten bijbehorende bij de jaarplanning en goedgekeurd door de Stuurgroep. De betaling heeft plaats in 2 schijven. Een eerste schijf, 80% van het goedgekeurde jaarbudget, wordt gefactureerd in de loop van de maand januari van elk jaar. De eerste schijf wordt betaald in 1 keer of in meerdere keren, rekening houdende met de betalingsmodaliteiten van DGD. Een tweede schijf van 20% van het jaarbudget, waarvan het eventuele saldo van het vorige jaar wordt afgetrokken, kan door de partner gefactureerd worden gedurende de maand juli van het jaar in kwestie. Deze aanvraag tot betaling zal vergezeld zijn van een financieel rapport en een jaarrapport van het vorige jaar en goedgekeurd door de Stuurgroep.


58

Het eventuele overblijvende saldo van een vorig jaar kan, desgevallend en met goedkeuren van de Stuurgroep, gebruikt worden voor activiteiten van het volgende jaar. De Belgische wetgeving inzake openbare aanbestedingen is van toepassing.

5.5 Administratieve, boekhoudkundige en financiële rapportering 5.5.1 Rapport van de resultaten (jaarrapport) Een jaarlijks resultatenrapport, inbegrepen een operationeel plan van de activiteiten, wordt jaarlijks voorbereid volgens de canvas van BTC. Het betreft een essentiële basis voor de opvolging van de interventie en zijn eventuele aanpassingen (zowel op niveau van het budget als op niveau van de activiteiten, chronogram, indicatoren, etc.). Dit rapport zal gevalideerd worden door de Stuurgroep. De coördinaties zullen specifiek verantwoordelijk zijn van de producties in lijn met R1 en R3, de Provincies met R2 en het Technisch Comité met de coherentie en communicatie tussen de resultaten en het globale beheer van de interventie. Aangezien het programma van start gaat in september, bij het begin van het schooljaar, wordt voorgesteld om de rapporten van de resultaten en de jaarlijkse planning van de activiteiten ook op te stellen conform met het schoolagenda. De financiële rapportering en de strategische monitoring moeten de civiele kalender (januari-december) volgen. Dit rapport bevat : •

Een rapportering van de resultaten gelinkt met de activiteiten die het vorige jaar zijn gerealiseerd, volgens de methodologie beschreven in "More Results" van BTC. Een canvas zal voorzien worden bij de aanvang van het programma;

•

Een jaarlijkse planning van de activiteiten.

HERHALING VAN DE PRINCIPES VAN DE JAARPLANNING •

De te plannen activiteiten zijn deze die geïdentificeerd zijn in het logisch kader. De manier waarop ze georganiseerd en gerealiseerd worden, wordt bepaald in de jaarlijkse planning. Het narratief over de activiteiten beschreven in het DTF illustreren hoe deze activiteiten eventueel kunnen gerealiseerd worden, maar zijn geen exacte beschrijving van deze activiteiten.

•

Niet alle activiteiten moeten elk jaar gepland worden. De activiteiten worden gekozen in functie van de vooropgestelde strategie voor het bereiken van de resultaten

•

Gezien de regionale verschillen op vlak van onderwijssector en de specificiteit van de verschillende contexten in het algemeen, is het vanzelfsprekend dat KLB en ALC de activiteiten niet op een identieke manier realiseren.

•

De regels van BTC op vlak van aanpassing van de budgetten zijn van toepassing bij het opstellen van het budget..

Een voorstel van jaarbudget, gebaseerd op het model budget het TFD In dit voorstel moet ook een indicatief budget voor de volgende jaren opgenomen worden. Het jaarbudget maakt deel uit van de jaarplanning en is de basis voor de budgettaire uitvoering van het volgende jaar. Dit rapport moet vervolgens goedgekeurd worden door de Stuurgroep.


59

5.5.2 Financieel rapport over het voorbije civiele jaar OP basis van de elementen beschreven in de Partnerschaps- en uitvoeringsovereenkomst Provincies - BTC, leveren de Provincies jaarlijks een financieel rapport op aan BTC. Conform de Uitvoeringsovereenkomst BTC-DGD, levert BTC elk jaar een financieel rapport.

5.5.3 Eindrapport OP het einde van het programma wordt er een eindrapport opgesteld volgens BTC-model. Het zal de resultaten uit het programma meten op basis van de indicatoren uit het logisch kader, die op punt zullen gesteld zijn na de baseline study of ook na de mid-term evaluatie. Het eindrapport wordt gepresenteerd op de Stuurgroep binnen de 3 maanden na het beëindigen van het programma.

5.6 Evaluatie en opvolging Het evaluatie- en opvolgingsinstrument zal bestaan uit de volgende mechanismen, gebaseerd op de methode "More Results" Van BTC :

5.6.1 Monitoring Tijdens de 6 eerste maanden na de effectieve start van de interventie, zullen de coördinatoren een evaluatie- en monitoringinstrument opstellen op basis van de volgende punten : •

De indicatoren die het mogelijk maken om de mate van het bereiken van de resultaten en het specifiek doel te meten;

•

De referentiewaarden en de beoogde tussenstappen (streefwaarden), die op punt zullen gesteld worden na de "baseline study";

•

De verificatiebronnen, de methoden van datacollectie en de verantwoordelijken voor de collectie en de analyse;

•

De methodologie, gedeeld met het Kwaliteitscomité, volgens dewelke het kwaliteitsproces uitgevoerd wordt gedurende het hele project, toezicht houdende op de interactie en de communicatie tussen de verschillende resultaatsgebieden.

Dit TFD voorziet een lijst van indicatoren die, desgevallend, kunnen geamendeerd of verfijnd worden.

5.6.2 Mid-term evaluatie Elke interventie van BTC wordt onderworpen aan een mid-term evaluatie, die uitgevoerd wordt volgens de gangbare normen ontwikkeld door BTC. Deze evaluatie heeft als voornamelijk doel het meten van de voortgang van het project (behalen van de resultaten) en doet voorstellen tot actualisering van de interventielogica van het project. De referentietermen van de mid-term evaluatie worden voorbereid door BTC, die deze activiteit leidt. De conclusies en aanbevelingen worden voorgesteld aan de Stuurgroep die een actieplan opstelt om te beantwoorden aan deze aanbevelingen.


60

5.6.3 Eindevaluatie Elke interventie van BTC wordt onderworpen aan een eindevaluatie, die beheerd wordt conform de normen ontwikkeld door BTC. Het beheer van deze oefening wordt verzorgd door BTC.

5.6.4 Backstopping en vorming Het programma voorziet een technische opvolging door BTC. Dit behelst een systeem van coaching op technisch, pedagogisch en strategisch niveau met als doel de versterking van het wederzijds leerproces en dus de verbetering van de kwaliteit van de interventie. In dit kader, vanaf de start van de interventie, zal BTC een vorming in monitoring organiseren, en dit ten gunste van het geheel van uitvoeringsactoren van het programma. De backstopping zal zich focaliseren op de goede samenwerking tussen de verschillende resultaatsgebieden op vlak van informatie- en kennisuitwisseling, kapitalisatie... en dit op basis van een kwaliteitsvol proces, zoals beschreven in R1.


61

6 Transversale thema's Het geheel van de transversale thema's (milieu, gender, sociale economie, kinderrechten en HIV/AIDS) zullen in rekening gehouden worden bij de identificatie, de analyse en het structureren van het pedagogische aanbod. Er zal specifieke aandacht besteed worden aan deze thema's tijdens de georganiseerde seminaries en reflectiedagen georganiseerd door het programma, alsook in het samenstellen van het vormingsaanbod voor leerkrachten en toekomstige leerkrachten.


62

7

Bijlagen

7.1 Logisch Kader


63

Interventielogica AD

objectief verifieerbare bronnen

verificatiebronnen

Hypothesen

Algemeen Doel Jongeren handelen als verantwoordelijke burgers, zich bewust van het belang van internationale solidariteit en dragen bij tot een meer rechtvaardige wereld

SD

Specifiek Doel Scholen verankeren initiatieven van WBE in hun werking en maken gebruik van kwaliteitsvolle middelen en ondersteuning.

R1

Resultaat 1 Een pertinent, kwaliteitsvol en gestructureerd aanbod aan WBE is beschikbaar.

•

• • • •

De documenten die het pedagogisch referentiekader vormen zijn ontwikkeld en worden gebruikt door KLB/ALC. Ze zijn ook bediscussieerd en geaccepteerd door ander actoren van WBE/OE. Het budget van de "oproepen"/subsidiedossiers is elk jaar voor > 90% gebruikt. Een groeiend aantal bezoekers van de website en het kenniscentrum. De capaciteiten van het personeel zijn versterkt door het volgen van een intern vormingsprogramma. De jaarlijkse monitoring van de resultaten is gefocust op kwaliteit en op de samenhang tussen de verschillende resultaten, dit met medewerking van het Comité kwaliteit.


•

Mid-termen eindevaluatie.

•

Statistieken jaarrapport.

•

Statistieken van de bezoekers van de website en het kennisplatform

•

Evaluatie van de vormingen

•

Studie over de noden van de sector.

•

Analyse van de noden van de scholen.

64

R2

Resultaat 2: Scholen versterken de kwaliteit van WBE in hun werking door gebruik te maken van advies, vormingen, coaching en structurerende projecten.

•

• •

•

R3

Tijdens de duur van het programma hebben 50% van de scholen die samengewerkt hebben met het programma, • initiatieven van WBE in hun dagelijkse praktijken geïntegreerd (vorming, coaching, advies, projecten). • Tijdens de duur van het programma bereikt KLB/ALC 35% van de scholen in zijn regio van activiteit. • 75% van de scholen met een goedgekeurd subsidiedossier, zijn begeleid door de provinciale promotoren en integreren • WBE in hun dagelijkse werking. • Ten minste de helft van de scholen die een begeleiding van het programma genoten hebben, delen hun ervaringen en praktijken met andere scholen (vb. deelname aan studiedagen, uitwisselingsateliers, ...).

Resultaat 3:

•

Ten minste 2 jaarlijkse evenementen (conferentie/workshop).


•

Ten minste 1 keer om de 2 jaar een innoverend initiatief (pilootproject) •

•

•

Het kennisplatform is functioneel, gebruikt door KLB/ALC • voor kennisbeheer en is geconsulteerd door ten minste 25% van de personen en structuren die ondersteund worden door • het programma.

•

70% van de scholen die actief zijn op het platform bevestigen de pertinentie van het programma en dragen bij tot de verankering van WBE initiatieven.

•

Een strategie van verankering op centraal niveau en in de provincies est ontwikkeld en geëvalueerd en minstens 10% van de scholen integreren WBE in hun pedagogisch project


Mid-term en eindevaluatie van het programma Jaarrapport activiteiten.

:

statistieken

van

de

Baseline study. Gegevens over de impactstudie Cartografie van de sector

Jaarrapport activiteiten

:

statistieken

van

de

Baseline study. Statistieken van bezoekers van de website en het kennisplatform Gegevens uit de impactstudie.

65

Activiteiten voor het bereiken van Resultaat 1 R1

Middelen

Belgische bijdrage

Resultaat 1 Een pertinent, kwaliteitsvol en gestructureerd aanbod aan WBE is beschikbaar.

A 1.1

A 1.1 Identificeren van de noden van de scholen op vlak van WBE • Cartografie van de scholen, studies en enquêtes; • Kapitalisatie van de ervaringen, opgedane kennis en bereikte resultaten onder R2 ; • Continue analyse van de noden uitgedrukt door de scholen en leerkrachten

A 1.2

A 1.2 Identificeren en voorbereiden van het aanbod op vlak van WBE • Ontwikkelen van een kwaliteitsvol pedagogisch referentiekader (pedagogisch materiaal, vormingen, seminaries, methodologische processen), analyserooster, pedagogische principes, ... • Op basis van het pedagogisch referentiekader, identificeren, analyseren op vlak van kwaliteit en, indien nodig, aanpassen van het (intern of extern) bestaande aanbod (materiaal, vorming, documentatie, ...) • Identificeren van nieuwe aanbieders en eerstelijnsactoren; • Voorbereiden en realiseren van een intern vormingsprogramma op vlak van pedagogisch aanbod.

A1 3

A 1.3 Het aanbod aan WBE promoten • Een communicatiestrategie ten gunste van de scholen en de onderwijssector ontwikkelen; • Creëren en updaten van een databank met het geïdentificeerd en geanalyseerd aanbod onder A1.2 (workshops, pedagogisch materiaal, vormingen, ...). Ter beschikking stellen via de website en het kenniscentrum; • Voorbereiden en lanceren van de "oproepen"/subsidieaanvragen ten gunste van de scholen en de leerkrachten; • Een strategie van toegang tot het aanbod via de documentatiecentra ontwikkelen

A1 4

A 1.4 Operationaliseren en ondersteunen van de werking van het Kwaliteitscomité • Installeren van het Comité, haar missie, doelen en- en werkmethoden vastleggen; • Deelnemen aan de voorbereiding- en selectie (evaluatie ex ante) van de "oproepen"/subsidies; • Valideren van het pedagogisch referentiekader; • Monitoring van het proces "Kwaliteit" op niveau van heel het project, inbegrepen de samenwerking/communicatie tussen de verschillende resultaten


66


Middelen

Belgische bijdrage

Resultaat 2 Scholen versterken de kwaliteit van WBE in hun werking door gebruik te maken van advies, vormingen, coaching en structurerende projecten.

A 2.1

A 2.1 Strategische ondersteuning bieden aan de scholen • De visie/strategie m.b.t. WBE in de scholen versterken; • Pedagogische projecten m.b.t. WBE ondersteunen; • De pilootprojecten uit R3 in de scholen opvolgen, de goede praktijkvoorbeelden en ervaringen laten doorstromen naar het centrale niveau (kapitalisatie).

A 2.2

A 2.2 Begeleiding en advies voor het in de praktijk brengen van initiatieven van WBE in de scholen (voornamelijk 12-18j) • Het pedagogisch aanbod KLB/ALC promoten en er advies over verlenen ; • Stimuleren van initiatieven van WBE en hun verankering; • Hiertoe methodologische en pedagogische ondersteuning verschaffen; • Een beroep doen op andere organisaties gespecialiseerd in educatieontwikkeling en/of op culturele centra, bibliotheken, hogescholen, ...of andere organisaties gelinkt aan de Provincies

A 2.3

A 2.3 Organiseren van vormingen voor leerkrachten en toekomstige leerkrachten • • •

A 2.4

Verankering, institutionalisering van het vast vormingsaanbod ; Verankering van WBE in de vorming van toekomstige leerkrachten; Partnerschappen met de inrichtende machten aangaan, met als doel de opname van het vormingsaanbod aan WBE.

A 2 4. Implementeren en opvolgen van de projecten in het kader van de "Oproepen"/subsidieaanvragen in de scholen • • •

Hulp bij het opstellen van de bestekken (criteria, kalender, beoogde doelen) ; Advies, ondersteuning bij het opstellen van de dossiers door de scholen; Technische en methodologische ondersteuning bij de implementering van de projecten


67

A 2.5

A 2.5 De dienstverlening van de documentatiecentra versterken • • • •

A 2.6

Collectieontwikkeling, aankoop en opvolging van nieuwe materialen; Terbeschikkingstelling van het gestructureerde aanbod aan materiaal aangeboden door het programma; Advies en organisatie van vormingen op maat; Voorbereiding van thematische bibliografieën via de bibliotheken.

A 2.6 Organisatie van uitwisselingen van ervaringen en goede praktijkvoorbeelden (peer-to-peer) • • • • • •

Het organiseren van uitwisselingen tussen leerkrachten; Het organiseren van thematische seminaries per provincie voor de kapitalisatie van good practices en ervaringen; Organiseren van interne uitwisselingen, waar de medewerkers ALC en KLB elkaar kunnen ontmoeten; Organiseren van vergaderingen tussen coördinatie- en provinciale teams op vlak van methodologieën en evaluatiepraktijken; Een uitwisselingsplatform voor good practices/ ervaringen/vragen i.v.m. WBE ter beschikking stellen op het elearningplatform; De doorstroming van de praktijkvoorbeelden en ervaringen van het terrein naar het coördinatieniveau, ter verbetering van het aanbod, verzekeren.


68


Middelen

Belgische bijdrage

Resultaat 3 De analyses, reflecties en innoverende praktijken m.b.t. WBE zijn gedeeld met de stakeholders uit de sector en met de actoren van het onderwijs

A 3.1

A 3.1 Versterken van de uitwisselingen en de reflecties met de actoren van de sector WBE • Organisatie van studies : Baseline study, impactstudie, mid-termen eindevaluatie van het programma; • Organisatie van conferenties, uitwisselingen, workshops met als doel de verspreiding van de resultaten van de studies, internationale bevindingen, goede praktijkvoorbeelden van het terrein, ...

A32

A3.2 Een digitaal kennisuitwisselingsplatform installeren • Opstellen van het bestek, de referentietermen, lanceren van de aanbesteding; • Identificatie van de noden waaraan de tool moet beantwoorden, architectuur van het platform; • Installatie en test van het platform; • Onderhoud en beheer van de inhoud op het platform.

A33

A 3.3 Voorstellen en testen van pilootprojecten • In samenwerking met de sector WBE een nieuw idee identificeren, analyseren, ontwikkelen; • Een pilootproject hierover lanceren van implementatie tot het verwerken van de resultaten in samenwerking met de provincies (zie ook activiteit 2.1) ; • Nieuwe kennis- of expertisedomeinen ontwikkelen, bijvoorbeeld het gebruik van digitale materialen

A 3.4

A 3.4 De duurzaamheid van de initiatieven van WBE in de sector van het onderwijs verzekeren • • • •

Het ontwikkelen en implementeren, van een strategie van verankering / gemeenschappelijke visievorming in de onderwijssector; Investeren in lobbyactiviteiten, netwerking, regelmatig in contact komen met sleutelpersonen uit het onderwijs : ministerie, koepels, directies van scholen; Investeren in lobbyactiviteiten, vergaderingen en contact met de actoren uit de WBE sector; Toezicht op de activiteiten rond verankering en lobbying onder de andere resultaatsgebieden.


69

7.2 ToR lange termijn personeel 7.2.1 Coördinator – 2 VTE •

Begeleiding en coördinatie van het team ALC of KLB. Verdeling van de taken met betrekking tot de activiteiten van het programma tussen de leden van het coördinatieteam, met doel alle taken tijdig uit te voeren om de beoogde resultaten te behalen rekening houdend dat de verdeling van het werk afgestemd wordt op de competenties van ieder persoon.

•

Verdeling en opvolging van de taken

•

Motivatie en coaching van de leden van het coördinatieteam

•

Voorbereiden en voorzitten van de vergaderingen met het coördinatieteam en coördinatie/provincies.

•

Bewaken van de coherentie en de complementariteit van het werk coördinatie/provincies

•

Het houden van functie-, functionerings-, plannings- en evaluatiegesprekken met de verschillende leden van het coördinatiepersoneel

•

Opmaak en beheer van het budget en de globale budgettaire opvolging

•

Toezien op de ontwikkeling van het budget per activiteit

•

Uitgaven plannen op trimestriële- en jaarbasis

•

Een maximale besteding van de budgetten nastreven.

•

Coördinatie met DGD en de verschillende stakeholders van de sector WBE/OE en het onderwijs

•

Voorbereiding en verantwoording over het beheer van het programma naar de Stuurgroep

•

Organiseren van vergaderingen van de Stuurgroep (Voorbereiding van de vergaderingen, voorstelling van de agendapunten, opvolging van de genomen beslissingen).

•

Toezicht houden op de ontwikkeling van de jaarlijkse rapporten en programmaties

•

De opvolging en de samenwerking met de betrokkenen bevorderen om de contacten met de verschillende stakeholders van ALC te behouden, evenals de werking ter ondersteuning van de mogelijke samenwerking te versterken.

•

Vertegenwoordiging van ALC als zijnde expert in pedagogische aspecten en wereldburgerschap

•

Ontwikkelen en superviseren van de lobbying- en advocacystrategie om de institutionele verankering van WBE te bekrachtigen.

Profiel •

Universitair diploma pedagogiek of voldoende bewezen ervaring

•

Pertinente ervaring in de onderwijssector

•

Ervaring in omkadering, monitoring en evaluatie, kapitalisatie van ervaringen


70

•

Grondige kennis van het Nederlands (mondeling en schriftelijk)

•

Goede kennis van het Frans en Engels.

•

Pedagogische bagage, groepsdynamiek en algemene organisatie.

•

Vaardigheden in planning, organisatie en coördinatie interne/externe (management), inclusief financieel beheer.

•

In staat zijn te motiveren en teams te mobiliseren.

•

Relationele en onderhandelingsvaardigheden

•

Kritisch denkvermogen

•

Mogelijkheid om snel te reageren op concrete situaties en behalen van deadlines

•

Kennis over MS Office software (Word, Excel, PowerPoint).

7.2.2 Kennis- en communicatiebeheerder – 3 VTE •

Toezien op de correcte ontwikkeling en het correcte gebruik en onderhoud van de informatiesystemen (website, digitaal kennisplatform, databanken, catalogi …) die voldoen aan de noden op vlak van productie en verspreiding van kennis over WBE van alle stakeholders

•

Op punt stellen en uitvoeren van een communicatiestrategie ALC/KLB, teneinde de zichtbaarheid t.o.v. de onderwijssector te verhogen. De omkadering en ondersteuning van de teams (coördinatie en provincies), op vlak van interne en externe communicatie en op vlak van de ontwikkeling van promotiemateriaal. Verantwoordelijk voor het beheer van de website.

•

Binnen resultaatsdomein 3, zorgen voor het beheer van het kenniscentrum, de toegankelijkheid van het pedagogisch aanbod; Binnen resultaatsgebied 1 de lancering van de oproepen/subsidiedossiers ondersteunen.

•

Inhoudelijk beheer van de website

•

Ontwikkelen van promotiemateriaal over het pedagogisch aanbod teneinde een betere zichtbaarheid ervan te verkrijgen bij de doelgroep (leerkrachten, scholen, sector ECM/ED)

•

Ondersteuning van de lobbyingstrategie ter versterking van de institutionele verankering van WBE.

Profiel •

Universitair diploma in communicatiewetenschappen, pedagogiek, beheer van ICT voor het onderwijs of gelijkgesteld

•

Goede kennis van de onderwijssector

•

Ervaring in kennismanagement

•

Uitstekende kennis van het Nederlands (zowel mondeling als schriftelijk),

•

Goede kennis van het Frans en Engels.

•

Relationele en onderhandelingsvaardigheden.


71

•

Mogelijkheid om snel te reageren op concrete situaties en behalen van deadlines

•

Goede kennis van MS Office (Word, Excel, PowerPoint), websites en kennisplatforms.

•

Ervaring in het gebruik van "Moodle" of "Claroline" of een ander gelijkaardig elearningplatform is een meerwaarde.

7.2.3 Pedagogisch Medewerkers – 2 VTE •

Ondersteuning van de identificatie, analyse en organisatie van het pedagogisch aanbod

•

Bewaken van de pedagogische kwaliteit bij de uitvoering van het programma. Ondersteuning en begeleiding bieden aan de verschillende teams van de provincies. Op regelmatige basis samenwerken met de institutionele en educatieve partners van het onderwijs

•

Ontwikkelen van het pedagogisch aanbod en educatieve projecten. Bewaken van de pedagogische kwaliteit opdat het project kwalitatief gerealiseerd wordt, zowel door de coördinatie als door de implementing partners.

•

Begeleiding bieden aan de teamleden van de implementing partners van ALC om ervoor te zorgen dat de dagelijkse werking van het ALC team afgestemd en gericht is op de resultaten.

•

Beheer van de database en het pedagogisch materiaal, ontwikkeling van kwaliteitscriteria en herziening van de toepassing ervan. Opvolging van de database en ter beschikking stellen van het educatief materiaal (zowel fysiek als digitaal) teneinde wereldburgerschapseducatie toegankelijk maken voor de doelgroep.

•

Bijdragen aan een coherente politiek en samenwerken met de documentalisten en het netwerk van publieke bibliotheken alsook met de centra die over bronnen beschikken in het kader van capaciteitsversterking.

•

Ondersteuning bieden aan de pedagogische coördinator in het beogen van resultaat 1 ;

•

Bijdragen aan de animatie van het kennisplatform binnen resultaat 3

•

Voorbereiden van seminaries, studiedagen en bijdragen aan de kapitalisatie van resultaten

•

Beheer van de database van het educatief materiaal, digitaal en fysiek

•

Ontwikkeling van kwaliteitscriteria

•

Bijdragen aan de voorbereiding van de ‘oproepen voor projecten

•

Het toegankelijk maken van (voorzien van) het aanbod digitale materiaal via de website en het kennisplatform

Profiel •

Universitair niveau of een minimum 4 jaar relevante ervaring

•

Goede kennis in informatica, ervaring in het gebruik van nieuwe media en de recente ontwikkeling binnen dit domein

•

Gevormd in didactiek


72

7.2.4 Administratieve medewerker – 2 VTE Administratieve en organisatorische ondersteuning bieden aan de coördinator en het coördinatieteam en/of aan de educatieve medewerkers van de provincies teneinde een goede werking van het secretariaat van het project te verzekeren •

Realisatie van administratieve taken

•

Administratief assistent pedagogisch materiaal en communicatie

•

Bijdragen aan de voorbereiding en opvolging van de oproepen voor projecten

•

Uitvoering en opvolging van bestellingen

•

Plannen en uitvoeren van logistieke taken en voorbereiding van evenementen

Profiel •

Graduaat in administratie of relevante ervaring

•

2 jaar professionele ervaring in gelijkaardige functie

•

Administratie management Nederlands/Frans

•

MS-Word, MS-Excel, Access en MS-Powerpoint

7.2.5 Educatief medewerker – 20 VTE De pedagogische kwaliteit van de uitvoering van het programma vrijwaren, de provinciale educatieve teams coachen. In nauwe samenwerking met de coördinatie mee het kennisplatform opvolgen. Regelmatige samenwerking met de institutionele en educatieve partners uit het onderwijs en de WBEsector. •

Bewaken van de dagelijkse werking van het KLB team ter harmonisering van de resultaten

•

Ontwikkelen van het pedagogisch aanbod inzake vormingen en educatieve projecten. Het bewaken van de pedagogische kwaliteit opdat het project op een kwaliteitsvolle manier gerealiseerd wordt, zowel op coördinatieniveau als bij de operationele partners.

•

Opvolgen en ondersteunen van de activiteiten i.v.m. de documentatiecentra

•

KLB representeren als expert op vlak van WBE

•

Realiseren van de "oproepen"/subsidiedossiers, teneinde ervoor te zorgen dat er elk jaar pertinente initiatieven georganiseerd worden voor de doelgroepen, in samenwerking met andere organisaties

•

De provinciale actoren mobiliseren op vlak van WBE/OE

•

Zorgen voor de kapitalisatie praktijkvoorbeelden/ervaringen

•

Voorbereiden en leiden van vormingsdagen, studiedagen, uitwisselingsdagen

en

doorstroming

van

de

goede

Profiel •

4 jaar ervaring in het domein van educatie voor onderwijs


73

•

Zeer goede kennis van Nederlands en Frans (geschreven en gesproken)

•

Pedagogische bagage, organisatietalent, ervaring in groepsdynamiek

•

Goede kennis van het onderwijslandschap


74

7.3 Bijlagen met de contextanalyse 7.3.1 Kader van de analyse De conclusies van de contextanalyse en de hieronder vernoemde noden en getrokken lessen uit het verleden in het kader van deze formulering, zijn hoofdzakelijk gebaseerd op informatie uit één van de volgende bronnen : •

Een selectie van geanalyseerde documenten

•

Een veelvoud aan bilaterale vergaderingen, zowel intern als extern

•

Deelname aan studiedagen en events29

•

Resultaat van de participatieve ateliers en werkgroepen

•

Diverse opzoekingen (websites...)

•

De visie en ervaring van het team van consultants.

27 28

Een selectie van relevante aandachtspunten is hieronder weergegeven, geklasseerd per thematiek en/of bron. Om de analyse kracht bij te zetten en de belangrijkste aandachtspunten duidelijk naar voor te brengen, is gekozen om de veel voorkomende punten niet te groeperen.

7.3.2 Belangrijkste vaststellingen uit de literatuur en studiedagen Hieronder vindt u een samenvatting van de essentiële elementen uit de geanalyseerde externe studies/documenten. De meest gebruikte zijn : De strategienota Ontwikkelingseducatie van DGD (2012), De studie van de Koning Boudewijnstichting (2010), de strategienota "Harmonisatie en synergie tussen de NGO's en KLB/ALC op vlak van ontwikkelingseducatie in het onderwijs" en de presentatie gebruikt in het kader van de studiedag "OE in scholen" van 10/12/2013 (DRISS, ACEEUROPE). Aan de mid-term evaluatie van het programma, uitgevoerd door South Research, wordt een aparte paragraaf gewijd. Zoals benadrukt in de strategienota OE van DGD, kent de sector van WBE/OE een veelheid aan actoren/organisaties, elk met hun eigen prioriteiten, agenda’s en noden. Er bestaat dus een sterke vraag naar rationalisatie op vlak van een aantal punten : •

Nood aan een uniforme terminologie en coördinatie, harmonisatie tussen de organisaties op dit vlak (vb. Wereldburgerschapseducatie, Ontwikkelingseducatie, Educatie voor Duurzame Ontwikkeling, ...). 30

•

Nood aan een cartografie van de activiteiten van WBE/OE in de scholen, zowel voor de sector van WBE/OE zelf als voor het programma KLB/ALC, die deze kan gebruiken als baseline study ;

•

Nood aan structureren/visualiseren en toegankelijk maken van het aanbod en nood aan aangepast advies aan scholen

27

Ref annex 7.4

28

Ref annex 7.4

29

Ref annex 7.4

30

Ref punt 1.2.1


75

•

De scholen worden overspoeld met organisaties. Er is een duidelijke nood aan afstemming en rationalisatie van alle externe contacten in de scholen (inbegrepen uit te voeren studies etc. )

Deze veelheid aan actoren en aanpakken vragen impliceren een duidelijke nood op vlak van 31 harmonisatie/verbetering van de kwaliteit van de acties in WBE, te weten : •

De hele sector erkent de nood aan actualisering, evaluatie van het bestaande aanbod op basis van een impactstudie, het compileren van de bevindingen ervan en het accepteren ervan door alle actoren werkzaam in de sector :

•

Een nood aan basisdocumenten op vlak van kwaliteit (pedagogisch kader) voor workshops, pedagogisch materiaal, die gebruikt kan worden door de actoren uit de 32 sector...

•

Een nood aan uitbreiding, diversificatie van het aanbod op vlak van pedagogische aanpak. Bijvoorbeeld :

•

Veel initiatieven of pedagogisch materiaal van WBE zijn gericht op dezelfde groep van mensen (algemeen secundair onderwijs), terwijl er zeer weinig aangepast materiaal voorhanden is voor het beroepsonderwijs...

•

Het kant-en-klare pedagogisch materiaal heeft zeker zijn waarde en wordt nog sterk gevraagd, maar het heeft ook zijn limieten, vooral op vlak van actieve participatie van de leerlingen en van aangepastheid aan de doelgroep (te ver van de leefwereld van deze leerlingen);

•

Een sterke nood om het aanbod aan te passen aan de cultuur/pedagogisch project van een school/type school. Bijvoorbeeld, het aanbod aanpassen aan secundaire scholen volgens de 4 types van scholen zoals beschreven in de studie van de 33 Boudewijnstichting ).

•

Nood aan de ontwikkeling van methodologieën voor participatieve ateliers

•

Nood aan eerstelijnsgetuigenissen (in plaats van educatieve pakketten, die doorgaans een hoge kwaliteit hebben, maar weinig inspirerend werken door de afwezigheid van een "fysieke link" met de thematiek)

Er bestaat veel informatie over de kwaliteit van WBE/OE, maar deze informatie is versnipperd. Er is dus nood aan een kennisplatform en een ontmoetingsplaats/uitwisselingsplaats voor goede praktijkvoorbeelden en ervaringen.

31

Volledige lijst van elementen over kwaliteit te vinden in de PPT opgesteld in het kader van de studiedag "NGO's in het onderwijs", georganiseerd door DRIS et ACE-Europe

32

Er zijn al initiatieven genomen in deze richting, bijvoorbeeld in de bijlagen van de strategienota "Harmonisatie en synergie tussen NGO's en KLB/ALC voor OE in het onderwijs "

33

Analyse en classificatie van de 4 types van scholen volgens hun noden in de studie "scholen en burgerschapseducatie, totstandkoming van de vraag tot ondersteuning binnen scholen, Boudewijnstichting, 2010"


76

7.3.3 Analyse ALC/KLB, Enkele punten uit de mid-term evaluatie. 34

De mid-term evaluatie , bevat interessante conclusies, zowel op operationeel niveau als op niveau van het management van het project. De meeste van deze conclusies zijn bevestigd tijdens de bilaterale vergaderingen en participatieve ateliers. We presenteren hieronder een niet-exhaustieve lijst van de belangrijkste operationele punten in het kader van deze formulering : Punten van appreciatie voor het programma KLB/ALC : •

De algemene erkenning van KLB/ALC als kennisontwikkelaar, organisator van vormingen en kwaliteitsvolle instrumenten en als facilitator van initiatieven in WBE (door het geheel van stakeholders);

•

Een algemene tevredenheid over de contacten met en opvolging van de dossiers door de pedagogische medewerkers in de provincies

•

De pedagogische medewerkers inspireren, stimuleren de reflectie en geven kwaliteitsvolle adviezen;

•

Het belang van de website en zijn visibiliteit/toegankelijkheid (die sterk verbeterd is in de loop van het vorige programma).

•

Een algemene appreciatie voor de inspiratiedagen en de nascholingen;

•

Een algemene appreciatie voor de ontwikkelde digitale materialen ("thematische Prezi's"). ;

•

Een sterke stijging in het contact naar de scholen toe tijdens het vorige programma.

Aandachtspunten : •

Ondanks de hierboven opgesomde punten, is voor 50% van de gecontacteerde personen in de evaluatie, het financiële aspect (projecten/trajecten) de belangrijkste reden van samenwerking met KLB/ALC;

•

Het succes van de projecten/trajecten in de scholen hangt sterk af van de implicatie en motivatie van de directie van de school;

•

Het is belangrijk om de vormingen/aanpakken aan te passen aan de context van de school/het onderwijs

•

Het is belangrijk om "het gezicht" van de pedagogisch medewerker te kennen (vraag naar persoonlijk contact, zeker bij ALC)

•

Er zijn zeer weinig gegevens voorhanden over de impact van de acties (appreciatie ≠ impact)!

Alle opmerkingen op vlak van het beheer van het programma zijn bevestigd tijdens de bilaterale vergaderingen en de participatieve ateliers35. Gezien de enorme impact van deze elementen op het project, is het betreurenswaardig te constateren dat, sinds het uitbrengen van de mid-term evaluatie en tot op heden, geen enkel initiatief genomen is om deze situatie te verbeteren.

34

Kleur bekennen - annoncer la couleur, mid-term evaluatie, South Research 2013

35

Ref 7.3.6


77

7.3.4 Analyse KLB/ALC : vaststellingen uit de onderwijssector De hieronder vermelde vaststellingen uit het onderwijs, zijn voornamelijk gebaseerd op bilaterale vergaderingen met personen uit de sector36. Het is belangrijk op te merken dat de structurele samenwerking met de onderwijssector in het algemeen (leerkrachten, pedagogische begeleidingsdiensten, ...) niet altijd makkelijk verloopt. In het kader van de formulering zijn veel gecontacteerde personen niet beschikbaar of geïnteresseerd gebleken, dikwijls wegens tijdsgebrek, soms wegens de beperkte kennis van het programma KLB/ALC. Desalniettemin, tijdens het proces van de formulering, heeft de VLOR zijn interesse laten blijken voor 37 een structurele samenwerking ; Dit contact en vooral deze opening tot samenwerking moet verder onderzocht worden binnen het nieuwe programma. De meest voorkomende opmerkingen en commentaren gingen over de volgende punten : •

Weinig interesse voor of vraag naar een structurele samenwerking. Het merendeel van de koepels wil een neutraliteit vrijwaren ten opzichte van de aanbieders van educaties. Ze laten de vrijheid aan de scholen/scholengroepen om te beslissen met wie ze willen samenwerken ;

•

Een sterke vraag naar coördinatie tussen de externe aanbieders;

•

Een consensus over de nood aan een actor die een overkoepelende rol kan spelen en zich neutraal kan positioneren;

•

Een vraag naar een procesmatige aanpak;

•

De belangrijke rol van de directie;

•

Een vraag naar bruikbaar en concreet advies;

•

WBE/OE als thema wordt soms beschouwd als een gevoelig thema op politiek vlak ;

•

Om een invloed te hebben op de curricula/programma's, is het belangrijk om samen te werken met de inspecteurs.

7.3.5 Analyse ALC/KLB : De NGO's actief in het domein van WBE/OE Gezien het actieterrein van KLB/ALC en van de NGO's actief in educatie overlappen, is het evident dat de dialoog met de NOG sector essentieel is. De koepelorganisaties van de NGO's (NGO-federatie en ACODEV) zijn vragende partij voor een gestructureerd overleg met KLB/ALC. Het mag dan toch enige verbazing wekken dat het contact tussen de NGO's en het huidige programma eerder gebaseerd is op sporadische ontmoetingen. De belangrijkste punten die weerhouden zijn uit de vergaderingen met vertegenwoordigers met de NGO sector zijn de volgende : •

Vraag voor een gestructureerd overleg tussen NGO's en KLB/ALC om de complementariteit en synergie te verzekeren en voor de valorisatie van uitwisselingen/goed praktijkvoorbeelden

36

lijst in annex 7.4

37

Vlaamse Onderwijsraad : advies, overleg, studies en documentatie voor onderwijs en vorming in Vlaanderen


78

•

De kwestie van de "dubbele identiteit" van KLB/ALC, die enerzijds subsidies uitdeelt en unilateraal beslist over kwaliteitscriteria, maar anderzijds ook fungeert als actor op het terrein, uitklaren.

•

ALC/KLB kan geen gratis diensten meer leveren, als diezelfde diensten betalend zijn bij sommige NGO's.

•

De sector is vragende partij dat KLB/ALC een rol opneemt op vlak van de organisatie van het aanbod (Website, database, uitwisseling informatie).

•

De mogelijkheid overwegen om subsidies rechtstreeks aan scholen te geven, eventueel gelinkt aan innovatieve initiatieven (zoals WBE opnemen in curricula)

•

ALC/KLB wordt door de NGO's beschouwd als een belangrijk promotiekanaal voor hun acties (Website, uitwisseling van nascholingen, studiedagen, ..)

7.3.6 ALC en KLB : interne vaststellingen Verschillende vergaderingen en ateliers38, tweetalig of per taalgroep, hebben geleid tot interessante analyses van het verleden van het programma, zowel op operationeel vlak als op niveau van het beheer van het programma. De belangrijkste punten daaruit : Op operationeel niveau : •

De vaststelling van de extreme complexiteit van de context (federaal, communautair, provinciaal niveau, veelheid van actoren, ...)

•

De noodzaak om WBE te verankeren in de structuren van het onderwijs

•

De nood aan een aanpak gebaseerd op "kwaliteit" eerder dan op "kwantiteit"

•

De nood aan een cartografie van het aanbod

•

De concurrentie met de NGO's : Er bestaan doorgaans goede relaties op het terrein, maar er bestaat ook concurrentie (voornamelijk op vlak van activiteiten in de hogescholen)

•

De context van het onderwijs vereist een langetermijnplanning …

•

De keuze van de groep van begunstigden vanaf 10 jaar betrof een weinig doordachte politieke beslissing. Alle literatuur omtrent het onderwerp legt de nadruk op het belang van een pedagogisch continuüm (3-18). Indien er om budgettaire redenen gekozen moet worden, zou een split op 12 jaar logischer zijn (basisonderwijs - secundair onderwijs)

•

Nood aan een aanpak op maat in de scholen

•

Het basisonderwijs en het secundair onderwijs vereisen een verschillende aanpak

•

De documentatiecentra zijn een belangrijke attractiepool voor het programma.

Op vlak van intern management :

38

•

Flagrant gebrek aan transparantie en vertrouwen tussen de verschillende partners;

•

Nood aan uitklaring van de verantwoordelijkheden en taken van de partners;

volledige lijst : ref 7.4


79

•

Nood aan duidelijkere en efficiëntere beslissingsprocessen;

•

De positie van de centrale coördinator heeft een "zandlopereffect", eerder dan een faciliterend en katalyserend effect;

•

Nood aan een “bottom-up” aanpak (rekening houdende met de context van het terrein, flexibel om te beantwoorden aan de noden) ;

•

Nood aan een uitklaring van de relatie tussen ALC en KLB.

7.3.7 ALC/KLB : convergenties et divergenties Tijdens de gemengde ateliers ALC/KLB, hebben de vergelijkingsoefeningen geleid tot een aantal interessante vaststellingen. Ondanks de veelvuldige gelijkenissen tussen beide programma's en de erkenning dat ze veel van elkaar kunnen leren, vereist het grote verschil in context een aparte aanpak en beheer van beide programma's. De belangrijkste weerhouden punten van de ateliers zijn de volgende : Convergenties : •

Complexiteit van het programma aan beide kanten ;

•

Dezelfde inhoudelijke invulling van WBE en van Kwaliteitscontrole;

•

Belang van de rol als "neutrale interface" tussen school en externe aanbieders;

•

Belangrijke rol te spelen op vlak van organisatie en terbeschikkingstelling van het aanbod;

•

Het "merk" KLB-ALC is weinig gekend. De kennis van het programma is gebaseerd op persoonlijke contacten/ervaringen;

•

Ambitie om een rol te spelen op vlak van innovatie (laboratorium - pilootprojecten)

•

School 2.0, Digitaal platform : een voorbeeld van een gemeenschappelijk project dat goed werkt;

•

Moeilijkheden in het identificeren van de noden en het meten van de impact

•

Gelijkaardige uitdagingen op vlak van de benadering van scholen;

•

KLB/ALC is geen publiciteitskanaal voor de NGO's.

Divergenties: •

Context (afstand, geografie, socio-economisch …)

•

Andere groepen van begunstigden (ALC 10-18, KLB 3-18)

•

Andere situatie op vlak van aanbieders van WBE (NGO's, organisaties ...)

•

KLB is meer gericht op een procesmatige benadering van scholen, terwijl ALC meer focus legt op zijn rol als vormer

•

De functionering van de documentatiecentra is sterk verschillend


80

7.3.8 Analyse van de sterkten en zwakten van de groep van begunstigden 3-12j en 3-18j 12-18 krachten

12-18 gevaren

Effectiviteit /efficiëntie: Duidelijke profilering naar externen toe. comfortabel uitgangspunt

Efficiëntie : verplicht om "all the way" te gaan in die richting, zonder echt te weten of er nood aan is --> "schieten met het groot kanon"

Budget daalt --> grotere efficiëntie mogelijk Homogene groep ALC : de huidige activiteiten/tools zijn eerder voor de 3de cyclus...--> niche

Veel vragen over het nut van het subsidiesysteem (zie visie KLB) : indien dat vermindert kunnen er middelen vrijkomen voor lager onderwijs Effectiviteit : pedagogisch materiaal splitst zich niet op 12-18 Efficiëntie : Docucentra openhouden voor enkel 1218 de moeite? Aanbod overzichtelijk ter beschikking stellen niet logisch om te beperken tot 12-18 (versnippering) Effectiviteit : Verlies van expertise indien gekozen wordt voor 12-18 We snijden een stuk lichaam weg

3-18 krachten

3-18 gevaren

efficiëntie/impact :

Efficiëntie/impact : vrees dat we er niet geraken met het budget (nu al moeite om 10-18 te coveren)

Consensus dat er moet ingezet worden op inbedding. Als we daarvoor gaan is het logisch dat we een holistische visie hebben die alle leeftijdscategorieën overkoepelt Positionering t.o.v. onderwijs/externen : zelfde argument flexibiliteit om op elk moment de complementariteit/synergie te laten spelen De grote lijnen van de analyse (inclusief nut brede spectrum begunstigden) komt overeen met die van de NGO's Innovatiecentrum : geen beperkingen opleggen om maximaal in te kunnen spelen op niches

Niet efficiënt t.o.v. de begunstigden : bestaan er tools, indien niet, moeten we ze creëren? De Provincies aan FR kant hebben geen geld om extra te investeren Effectiviteit : 3-18 : zeer heterogene groep Te grote uitdagingen? Gelimiteerd door de 70-30% regel op vlak van budget -> gelimiteerd in actie Impliceert duidelijke keuzes/communicatie, indien niet gevaar voor te hoge verwachtingen

Mogelijkheid tot diversifiëring/specialisering zonder zich op voorhand te beperken Mogelijkheid tot diversifiëring/specialisatie zonder beperkingen Het team leert bij en krijgt daardoor een betere holistische visie Logischer in benadering van leerkrachten TFD KLB/ALC (BEL 1204311) Goedgekeurde versie 02/04/2014

81

Efficiëntie : pedagogisch continuüm!

7.3.9 Gedetailleerde informatie over de SWOT analyse van het partnerschap De focale vraag van de SWOT was : Wat zijn de Sterkten (strength), de zwakten (Weakness), de mogelijkheden (opportunities) en bedreigingen (threats) van het partnership in het kader van de te behalen resultaten (focus op resultaten, niet enkel op het partnership op zich). Namen deel aan de SWOT-analyse : 1 persoon van BTC , de coördinatrice ALC/KLB, 1 persoon van de coördinatie van KLB, 1 persoon van de coördinatie van ALC, 2 personen van de Provincies ALC, 2 personen van de Provincies KLB Hieronder de detailweergave van de feedback, geclassificeerd (daar waar mogelijk) per actor die de feedback geeft.

7.3.9.1 Strengths •

Provincies :

•

Ervaring met/kennis van het bestaande aanbod ;

•

Contacten en netwerk op het terrein ;

•

Kennis en ervaring in het ontsluiten van educatief materiaal (databanken) ;

•

Provincies missions et principes de service public (neutralité, accessibilité, continuité ;

•

Ancrage locale, maitrise de réseau d'enseignement ;

•

Coord CTB : aspects promotion, identité visuelle ;

•

Provinces : position stratégique, acteurs, réseaux connus, collaborations internes ;

•

Savoir/savoir faire, connaissances de ressources, capacité pédagogique ;

•

Centre culturele : dynamique de projet, administration légère ;

•

Provinces : procédure légales et transparantes ;

•

Coordination CTB : mise en valeur des bonnes pratiques et projets lors de la journée evenement ;

•

Coordination CTB : coordination de la mise en place 1 outil d'analyse et appui a l'analyse des outils pédagogiques .

•

Coordination-BTC

•

Connaissance terrain ;

•

Diversité des partenaires ;

•

Motivation de départ ;

•

Equipes soudées (au niveau de partenaires et au niveau de la coordination) ;

•

Services publiques (acces) ;

•

Terreinwerking in complementariteit met de NGO's ;

•

Ondersteunen van grotere evenementen en initiatieven ;

•

Directe link voor innovatie- labo ;


82

•

Voeling met de noden van het onderwijs/slagkracht/gezicht (visibilité) ;

•

Kracht partnership : veel niveau's, bereik ;

•

BTC : positionnering ;

•

BTC : bron van ontwikkeling van ontwikkelingseducatie ;

•

Lokale verankering, bereik op verschillende niveau's ;

•

Grande équipe /diversité ;

•

Neutralité des partenaires ;

•

Moyens financiers : importants disponibles ;

7.3.9.2 Weaknesses •

Provincies :

•

Verschillende interne werken/procedures/verplichtingen : niet evident om te streamlinen ;

•

Overlappende verantwoordelijkheden : moet echt uitgeklaard worden ;

•

Beperkte ervaring met Coaching/procesmatig werken --> werk van maken ;

•

Cadre institutionel lourd ;

•

Concertation interprovincial difficile ;

•

Répartion provincial pose problèmes à bruxelles (l'ancrage du collège KLB est difficile ALC ;

•

CTB : peu de vision stratégique et opérationelle, peu de capacité d'anticipation ;

•

CTB : manque de transparance et de communication ;

•

CTB : gestion compliquée, peu d'outils de suivi (instruments de pilotage...) ;

•

CTB : mode de fonctionnement qui empèche l'implication de parternaire (retard en en voie de rapports...) ;

•

CTB : peu de reconnaissance des expertises (implications) des Provinces.

•

Coordinatie-BTC

•

Communication à distance (par mail...) ;

•

Coordination : management éclaté (séparation de différentes responsabilité) (diviser pour reigner) ;

•

Entre partenaire et CTB : méfiance !!;

•

Promoteur à différentes cascettes (formateur, analyser, ...) ;

•

Partenaires : procédure administratifs lourdes ;

•

Partenaires : question des barèmes différentes... ;

•

Equipes à distance, ne facilite pas le fonctionnement ;

•

Prise de décision interne (au projet) ;


83

•

Afstemming van verschillende administraties ;

•

Uiteenlopende belangen en uitgangspunten visies/intérets différentes ;

•

Dispersion des moyens (versnippering van de middelen) ;

•

Peu de flexibilité ;

•

Climat de méfiance ;

•

Profilering (branding)/visibilité éparpillé ;

•

CTB : adoptiekindje van de BTC (niet beschouwd als volwaardig project) ;

•

Geen strategie KLB/ALC voor lager/secundair (geen doorgetrokken visie) ;

•

Weinig flexibel ;

•

Dubbele petten (verschillende belangen...) intérêts schizfréniques...) (Je suis de la CTB, aussi provinices, aussi KLB...) ;

•

Peu de vision stratégique/operationeeles ;

•

Bestuur/mandaat van de coordinatie is niet duidelijk ;

•

Complexité de la structure (féderal, Province, regional...) ;

•

Manque de communication, transparance, dialogues, agendas cachés... ;

•

Impact : le fait de ne jamais avoir mesuré l'impact...(malgré 15 ans derrière soi) ;

•

Responsabilité claire de chaque partenaires.

7.3.9.3 Opportunities •

Provincies

•

Gemeenten : vlaamse zetten zetten meer en meer in op OE (inrijpoorten scholen) ;

•

Provinciaal beleid : onderwijsflankerend beleid ;

•

Ouverture des ONG : les ONG sont plus disposés ;

•

Openheid NGO's --> tis de moment (3x) ;

•

Bibliothéque/centre culturel : volonté de s'investir dans le domaine, pleine réflexion -->.

•

Coordinatie – BTC

•

Clarification des responsabilités ;

•

Nieuw kader --> nieuwe wind --> alles in vraag stellen (nieuwe evenementen...) (2 x) ;

•

Complémentarités soient réelle et effective (entre coordination et Provinces) ;

•

5 jarenplan --> mogelijkheid om lange termijn te plannen ;

7.3.9.4 Threats •

Provincies:

•

Politieke invloed ;

•

Verkiezingen (vlaams-federaal...) --> nieuw beleid ;


84

•

0-meting en behoeftepeiling geeft ineens andere informatie die niet overeenkomt met de strategie ;

•

Si pas d'offre unique : mangé par les autres... ? Si rien d'unique à apporter, pas de raison d'existence ?

•

Flexilbiliteit van andere organisaties : we worden voorbij gestoken ;.

•

Renforcement de la coordination à la CTB au détriment des budgets provinciaux

•

Coordinatie – BTC:

•

Interdépendence (intern en extern..) (afhankelijk van medewerking onderwijs/NGO sector – onderwijs wil niet meewerken ;

•

Contexte différentes KLB/ALC (X2) --> worden we uiteen gedreven ? (2) ;

•

Formulation expédié (copy/paste) ;

•

Perte des expériences individuelles (période de formulation) – perte de ressources humaines formés ;

•

Niet alle 3de partijen zullen niet samenwerken (openheid, communicatie) : misschien niet – aanvaarding van de rol ;

•

DGD : très peu de vision par rapport ED ;

•

Différentes niveaux de compétence... ;

•

Absence de coordination – plus de démarches individuelles des Provinces.


85

7.4 Documentatie over het formuleringsproces 7.4.1 Chronogram van de formulering • 10/10/13 :

Stuurgroep 1 ;

• 10/10/13-12/11/13 : Contextanalyse, bilaterale vergaderingen ; • 12/11/13 :

Atelier KLB-ALC : PCM, niet-onderhandelbaar kader, voorstellen van de context, oefening over de noden en de gemeenschappelijke basis van ALC/KLB ;

• 27/11/13 :

Atelier KLB en atelier ALC met externen (NGO en onderwijs) ;

• 29/11 :

Atelier KLB et ALC : reflecties over de toekomst;

• 13/12/13 :

Atelier KLB-ALC (AM) en planning van de Taskforces (PM) ;

• 16/12/13 :

Atelier KLB ;

• 06/02/14 :

Opsturen van een strategisch voorstel naar de teams coördinatie en provincies ;

• 09/01/14 :

Stuurgroep 2 : opvolging van het proces, voorstelling van het strategisch voorstel ;

• 15/01/2014 :

Taskforce 1: Algemeen begunstigden ;

• 06/02/2014 :

Taskforce 2 : Doelen, strategische assen, resultaten, doelgroepen, stakeholders (methode van sociocratie);

• 12/02/14 : TF 3 :

Verderzetting van het agenda van TF2 + analyse SWOT van het partnerschap ;

en

specifiek

doel,

analyse

van

de

• 12/02/14-03/03/14 : Redactie en opsturen van de strategienota; • 03/03/14 : TF4 :

Activiteiten, budget en management-modaliteiten;

• 05/05/14 :

Stuurgroep 3 : goedkeuren van de strategienota;

• 05/03/14- 21/03/14 : Opsturen van budgetten, logisch kader, eerste draft van het TFD ; • 21/03/14 :

Finale versie van de eerste DRAFT vh DTF (FR)

• 31/03/14 :

Complete versies van TFD in beide talen opgeleverd

• 01/04/14 :

Stuurgroepmeeting


86

7.4.2 Lijst van gecontacteerde personen/bilaterale vergaderingen Michèle Deworme

Cabinet CAD

Meeting

Thérèse Loncke

DGD

Meeting

DGD

Meeting

Carl Michiels

BTC

Meeting

Marie-Christine Boeve

BTC

Meeting

Arianne Acke

BTC

Meeting

KLB Coördinatie

KLB

Meeting

ALC Coördinatie

ALC

Meeting

KLB Brussel

KLB

Meeting

KLB Oost Vlaanderen

KLB

Meeting

KLB Limburg

KLB

Meeting

KLB Vlaams Brabant

KLB

Meeting

KLB West Vlaanderen

KLB

Meeting

KLB Antwerpen

KLB

Meeting

ALC Bruxelles

ALC

Meeting

ALC Hainaut

ALC

Meeting

ALC Liège

ALC

Meeting

ALC Luxembourg

ALC

Meeting

ALC Namur

ALC

Meeting

Lisbet Colson

VSKO

Niet geïnteresseerd

M Rifaut

Fédération W-BXL

Entretien

Dirk Engels

OVSG

Telefoongesprek

Brigitte Pycke

POV

Afspraak, gecancelled

Geertruy de Ruyter

VLOR

Meeting

Ludo Wevers

VSKO, begeleider

pedagogisch

Wim Bourgoignie

GO, begeleider

pedagogisch

Frieda Celis

GO, leerkracht zedenleer

Els Fasseel - Ann

leerkrachten wiskunde

Callebaut

VSKO

Reinhout Vaerenbergh

Van

Telefoongesprek

Workshop NGO's Meeting Meeting


87

Europaschool, Genk Annelies Nouwen

Meeting (basisschool)

José Vansteenbergen

Thomas lerarenopleiding

Moore,

Hannelore Verstappen, Veerle Gansewijck

Docent lerarenopleiding aardrijkskunde

Meeting

Kris Fostier

MOS - Coördinator

Meeting, workshop NGO's (verontschuldigd)

Annemie Demedts

NGO-federatie

Meeting

Fiona ANG

VZW vormen

Niet gereageerd

Ellen Dereymaeker

ZUIDDAG

Meeting

Jan Blondeel

Koning Boudewijnstichting

Niet geinteresseerd om mee te werken

Jan van Ongevalle

HIVA KULeuven

Niet gereageerd

Pieter-Jan Demarez

VVOB Scholenbanden

Meeting

Thomas baum

Vlaams Vredesinstituut

Niet geïnteresseerd

Peter Ketelers

Broederlijk globo

Workshop NGO's

Eva Verstraete

Steunpunt leren

Bob Peeters

South Research

delen/studio diversiteit

en

Telefoongesprek

Niet geinteresseerd Meeting

7.4.3 Studiedagen en evenementen •

15/10/13 : Inspiratiedag Kleur Bekennen GENT (KLB) ;

•

25/11/13 : Wereldburgerschap 2.0, studiedag digitale materialen KLB (KLB);

•

10/12/13 : Studiedag NGO-werking in scholen (Broederlijk Delen-Driss-Ace-Europe).


88

7.4.4 Bibliografie, documenten geconsulteerd tijdens de formulering •

Strategienota Ontwikkelingseducatie, Belgische Staat, 2012 ;

•

Rapport final Evaluation intermédiaire, South Research, 2013

•

Bijzonder bestek BTCCTB BXL 1459 ;

•

Scholen en burgerschapseducatie. De totstandkoming van de vraag tot ondersteuning binnen scholen. Fondation Roi Baudouin 2010;

•

Actieplannen en jaarplannen programma KLB/ALC (2009-2013) ;

•

Strategienota "Harmonisation et synergie entre les ONG et ALC/KLB sur le plan de l'éducation au développement dans l'enseignement" ;

•

Mondiale vorming en ontwikkelingseducatie op school (PULSE-HIVA);

•

Raamadvies over eduaties (VLOR) ;

•

Commission staff working document on Development Education and Awareness Raising (DEAR);

•

Gemeenschappelijk kader scholenwerking (NGO-federatie);

•

NGO-interventies in het onderwijs, PPT (ACE-Europe-DRIS) in het kader van een workshop op 10/12/2013;

•

Orientations stratégiques des ONG pour l’éducation au développement 2013-2018 ;

•

Visietekst Kleur Bekennen, 2005;

•

Annoncer la couleur! L’Éducation à la Citoyenneté mondiale, 2011 ;

•

Décret définissant les Missions prioritaires de l'enseignement obligatoire en Communauté française ;

•

Voet@2010. Nieuwe vakoverschrijdende eindtermen voor het secundair onderwijs (NDT: Nouveaux socles de compétences transdisciplinaires pour l'enseignement secondaire) ;

•

Éducation au développement. Notions et concepts ;

•

Neda Forghani-Arani, Helmut Hartmeyer, Eddie O’Loughlin, Liam Wegimont (GENE), Global Education in Europe, Policy, Practice and Theoretical Challenges;

•

Milieuzorg op school : impactanalyse en verbetervoorstellen, universiteit Antwerpen, 2014;

•

Opzoekingen op diverse websites.


89

TECHNISCH EN FINANCIEEL DOSSIER

Recommend Documents