tec News25 Integrated Industry Hoe het product zijn eigen productieproces bestuurt Veiligheid in de industrie 4.0

tec

News

25

HARTING's Technologie Magazine

Gastbijdrage: Prof. Dr. Nils Aschenbruck

Veiligheid in de industrie 4.0

Interview:

Gastbijdrage:

Robert Harting “Alles is hoofdzaak”

Stefan Hoppe

Interoperabiliteit: van RFID tot MES/ERP en in de cloud

Integrated Industry Hoe het product zijn eigen productieproces bestuurt

Nieuwe ideeën. Voor de volgende stap.

2

De vierde industriële revolutie. Daar is moed voor nodig Met de introductie van producten die hun eigen productie besturen begint de volgende, de vierde industriële revolutie. De automatisering wordt door de RFID-technologie op z'n kop gezet, van een gecentraliseerd systeem naar de producten zelf. Daarvoor zijn ideeën en ongebruikelijke concepten nodig. En bedrijven als HARTING, die deskundigheid en moed combineren.

» Philip Harting, Senior Vice President Connectivity & Networks

Beste klanten en zakenpartners, Voor de eerste industriële revolutie staat als symbool de stoommachine, voor de tweede de lopende band, voor de derde de elektronische besturing. Maar wat staat er symbool voor de vierde industriële revolutie? Voor mij is dat het product zelf, want de producten verzorgen in de toekomst hun eigen productie. En daarvoor gebruiken ze Cyber Physical Systems. Voor velen is CPS niets nieuws, het is niet anders dan de consequente decentralisering die twintig jaar geleden al begonnen is en die leidde tot de vorming van functiemodellen. Tegenwoordig gebeurt dat met meer rekenvermogen meer sensoren, meer software, meer intelligentie! En dat moet een revolutie voorstellen? Is het niet veeleer een evolutie? Een blik op CPS alleen al zou dat misschien doen vermoeden. Maar een wat betere kijk zegt expliciet: we hebben hier echt met een revolutie te doen, want het is het product dat tegen CPS zegt wat het moet doen. CPS is dus

niet slechts een decentraal automatiseringsapparaat in een verder centralistisch systeem. Het is meer. Het werkt autark, is quasi volwassen geworden en levert diensten die in hun totaliteit het productieproces flexibeler en efficiënter maken. Daaraan doet niets af dat de belangrijkste technologieën zoals RFID, Ethernet, SoA (Service oriented Architecture) en OPC-UA (Unified Architecture Ole for Process Control) al bestaan. Ze stimuleren deze ontwikkeling en maken het überhaupt dus allemaal mogelijk. Maar feitelijk gaat het om het omslagpunt, met andere woorden de sprongsgewijze toename van het gebruik van deze technologieën in de industrie. En die zal niet lang op zich laten wachten. Om daar nu al de nieuwste oplossingen voor te ontwikkelen, daar is maar één ding voor nodig: moed. Ik wens u veel plezier om in de wereld van de toekomst te duiken

3

08

12


OPC-UA + RFID = Industrie 4.0

Inhoud Strategie

Oplossingen

03 | Editorial | De vierde industriële revolutie. Daar is moed voor nodig

12 | OPC-UA + RFID = Industrie 4.0 De industriële variant van Plug & Play – ligt voor het grijpen

06 | Was doet HARTING voor de Integrated Industry? Integrated Industry is het in praktijk brengen van de visie van HARTING.

08 | Gastbijdrage Prof. dr. Nils Aschenbruck Veiligheid in de industrie 4.0 10 | Gastbijdrage Stefan Hoppe

Interoperabiliteit: van RFID tot MES/ ERP en in de cloud 20 | Moduleontwikkeling en specialisering in de machinebouw | Als oplossingsstrategie hecht HARTING sterk aan de variabiliteit van producten. 4

14 | Smart Technology: trefwoord UHF RFID HARTING connectoren en bekabelingen kunnen worden uitgerust met UHF RFID transponders. 23 | Uitbreiding van de inzetgebieden van Han-Eco® De HARTING Technologiegroep breidt de Han-Eco® portfolio verder uit

30 | Industriële systeembekabeling – De ruggengraat van de Integrated Industry HARTING biedt momenteel een compleet gestructureerd bekabelingssysteem. 33 | Nieuwe oplossingen. Nieuwe mogelijkheden. De HARTING Technologiegroep breidt de gebruiksmogelijkheden van de Ha-VIS preLink® -technologie uit. 36 | Radicale miniaturisering bij de printplaataansluittechniek har-flexicon® is nu ook verkrijgbaar in de rasterafmetingen 1,27 mm en 2,54 mm.

16

34

Gebruik van RFID-transponders in het outdoor-bereik

Intelligente energieopslagsystemen voor zonne-energie bij particuliere huishoudens

Toepassingen 16 | Gebruik van RFIDtransponders in het outdoorbereik HARTING -ontwikkelaars werken intensief aan een vervolg op de ontwikkeling van de RFID-technologie 18 | Energiemanagement in het kader van Integrated Industry HARTING ontwerpt de noodzakelijke systeemarchitectuur. 22 | Han® Q 4/0 en Han® Q 3/0 in de halfgeleiderindustrie HARTING kan voldoen aan de hoge eisen voor connectoren in de halfgeleider productie 24 | Han-Fast® Lock in gebruik Toepassingen tonen hoe krachtig deze aansluittechniek van de firma HARTING is. 26 | Op maat gemaakte kabelloze oplossing voor on-board veiligheidssystemen HARTING oplossing gebruikt bij Vossloh Rail Vehicles

32 | Flexibiliteit bij elke omwenteling Innovatieve verbindings-standaards bij windenergiecentrales

40 | Veiligheid en betrouwbaarheid van lasrobots HARTING connectoren in vlambooglasrobots

34 | Intelligente energieopslagsystemen voor zonne-energie bij particuliere huishoudens har-flex® connectoren zijn een betrouwbare aansluittechniek voor energieopslagsystemen

41 | Premium service voor de nieuwe toeristenexpres Gebruik van HARTING producten in een spoorwegmaatschappij in Westjapan

37 | Gebruik op schepen HARTING producten in gebruik in maritieme markten

In het kort

38 | Han-Yellock® on stage De kwaliteiten van de connectoren van de Han-Yellock® familie maken hem ideaal voor gebruik bij podiumtechnologie 39 | Han® SEK connectoren in weerstandsdecades HARTING connectoren in gebruik bij het Tjechische bedrijf MEATEST spol. s.r.o.

42 | “Alles is hoofdzaak” Een interview met Robert Harting, Europees kampioen, wereldkampioen en Olympisch kampioen discuswerpen en sportman van het jaar in 2012

43 | Beurskalender 43 | Colofon

5

te c. N ew s 25: S t r at eg i e

Wat is eigenlijk Integrated Industry?

6


Wat doet HARTING voor de Integrated Industry? Het gaat om de samenwerking van de meest uiteenlopende componenten en systemen. Vanaf een eenvoudige sensor, RFID tot en met MES- en ERP-systemen om ook bij snel wisselende (klanten)eisen de systemen via “plug and play” te kunnen combineren en zo de interoperabiliteit te kunnen waarborgen. Integrated Industry is het doel van de vierde industriële revolutie – en HARTING levert hier een actieve bijdrage aan. » Claus Hilger, Director of HARTING IT System Integration GmbH & Co. KG, HARTING Technology Group, [email protected] » Dr. Jan Regtmeier, Product Manager RFID Reader, HARTING Technology Group, [email protected]

Integrated Industry is het in praktijk

brengen van de visie van HARTING om “de toekomst voor mensen vorm te geven met technologie”. Integrated Industry staat aan de basis daarvan. De reden is hiervoor niet het gebrek aan technologie en standaards. Het is de mate van complexiteit van de integratie van de verschillende systemen en onderdelen die deze ontwikkeling tot een uitdaging maakt. Daarbij komt ook het falende en algemene gebruik van reeds bestaande standaards. HARTING volgt hier in beste traditie voor de HARTING -route: het consequente ge-

bruik en het ontwikkelen van standaards, de ontwikkeling van solide en langdurig inzetbare producten en het aanbieden van complete oplossingen voor de klant. Daarmee is Integrated Industry niet alleen een modewoord, maar neemt al echte vormen aan - met een innovatieve en tegelijkertijd pragmatische aanpak. Deze benadering combineert: • R FID (Radio Frequency Identification), geeft een identiteit aan producten. • Embedded Devices die zijn ontworpen om ook op instrumentatieniveau meetwaarden te registreren en eenvoudige beslissingen te kunnen nemen. • Middleware overbrugt naadloos de kloof tussen de hardware en de software-wereld. • Een servicegerichte architectuur mi-

nimaliseert langdurig de kosten voor de klant. • Het consequente gebruik van standaarden geeft HARTING -klanten de zekerheid van toekomstzekere oplossingen (bijvoorbeeld GS1 EPCglobal, OPC-UA en quasi-standaarden zoals SAP Auto-ID Infrastracture (AII)). • Systeemintegratie dient ervoor om klanten complete Auto-ID-oplossingen turnkey te kunnen leveren. Veelzijdige oplossingen Vanuit dit brede spectrum groeien oplossingen voor de meest uiteenlopende terreinen: • Productie en Asset Tracking: door de HARTING eKanban oplossing en de HARTING Smart Factory werd nadrukkelijk gedemonstreerd hoe de papierloze productie van de toekomst eruit ziet, waarbij het product zijn eigen productieproces bestuurt helemaal tot in het SAP-systeem. • Proactief onderhoud en Condition Based Monitoring: RFID als productgeheugen en met de optie voor het aansluiten van sensoren biedt de mogelijkheid van proactief onderhoud. De gehele historie van bijv. een spuitgietmatrijs is hiermee transparant en maakt een voorspellende en een op de behoeften afgestemd onderhoud mogelijk, waardoor de uitvaltijden geminimaliseerd worden.

• Configuration Management: complexe systemen zoals machines bestaan uit talloze afzonderlijke modules, die in een Configurations-Management samengevoegd worden: volledig geïntegreerde mobiele oplossingen enerzijds en de koppeling op MES / ERP-systemen anderzijds wijzen de weg. Nieuwe wegen zijn hier reeds met succes betreden: van procesanalyse tot en met de de koppeling met SAP, en dat alles uit één hand. Integrated Industry oplossingen van HARTING zijn zowel bij klanten als bij de eigen productie met succes in gebruik. Actuele projecten

Op technologisch gebied zijn er momenteel twee trends gaande waar HARTING ook actief aan heeft meeontwikkeld. Open hardware projecten, zoals bijvoorbeeld de Raspberry Pi openen tot nu toe onvermoede mogelijkheden. In samenspel met OPC-UA, de standaard voor M2Mcommunicatie en interoperabiliteit, worden nieuwe methoden getest. Wanneer u geïnteresseerd bent in deze nieuwe oplossingen of uw eigen ideeën samen met ons aan een oordeel wilt laten onderwerpen - wij zijn er klaar voor.

7



Industrie 4.0 en Cyber-Physical Production Systems (CPPS) hebben een groot potentieel, omdat zij voorzien in bedrijfsinterne en bedrijfsoverkoepelende netwerken. Door deze netwerken ontstaan tegelijkertijd echter nieuwe uitdagingen voor de veiligheid van het bedrijf en ook voor de IT-veiligheid.

Onze gastbijdrage:

» Prof. Dr. Nils Aschenbruck

Prof. dr. Nils Aschenbruck heeft een door HARTING gesponsorde leerstoel en is bijzonder hoogleraar “gedistribueerde systemen” bij het Instituut voor Informatica van de Universiteit Osnabrück

Een belangrijk element van Industrie 4.0 is de zogenaamde Smart Factory. Dit cyber-fysieke productiesysteem (CPPS) is rijk uitgerust met sensoren en actuatoren en maakt een efficiënte en adaptieve productie mogelijk. De voortgang op weg naar industrie 4.0 gaat gepaard met een steeds toenemend aantal netwerken. In het begin waren de industriële controlesystemen nog slechts verbonden met het bedrijfsnetwerk (intranet), bij industrie 4.0 wor8

den diverse Smart Factories langs de waardeketen het hele bedrijf omvattend in netwerken ondergebracht. Zowel door de interne als ook door de bedrijfsoverkoepelende netwerken ontstaan verschillende - voor een succesvolle inzet – cruciale veiligheidsproblemen. In het algemeen wordt er onderscheid gemaakt tussen IT-beveiliging en de veiligheid van het bedrijf. Het terrein van de bedrijfsveiligheid (Engels: safety) met zijn vereisten functionele veiligheid en betrouwbaarheid is een klassiek sterk punt van automatisering. Door de combinatie van netwerken binnen een installatie ontstaan er nieuwe uitdagingen voor de robuustheid van het systeem. Zo moet bijvoorbeeld gewaarborgd kunnen worden dat real-time-kritische automatiseringsgegevens niet vertraagd worden doorgegeven. Daarvoor kunnen evenwel oplossingen voor worden gevonden, bij-


voorbeeld door middel van een efficiënte prioritering. Problematisch wordt het in veel scenario's pas wanneer als gevolg van de zwakke punten binnen de IT-beveiliging de veiligheid van het bedrijf in gevaar komt. Een IT-aanval zou bijvoorbeeld sensorgegevens kunnen vervalsen en daardoor mechanismen en de verwerkingsvolgorde die een functie hebben in de bedrijfsveiligheid kunnen omzeilen. Op het gebied van IT-beveiliging zijn veiligheidsarchitecturen, toegangsrechten, verantwoordelijkheden en bevoegdheden nodig om

Welke interne informatie wordt verstuurd naar wie en waarom? te zorgen dat vertrouwelijkheid, integriteit en authenticiteit van de toegezonden gegevens gegarandeerd blijven. Voor de netwerken binnen een installatie kunnen toegangsrechten en verantwoordelijkheden meestal relatief duidelijk worden vastgesteld. Nochtans moet ook binnen een installatie gelet worden op passende veiligheidsarchitecturen, met name tussen de industriële controlesystemen en het klassieke IT bedrijfsnetwerk. Wanneer er een netwerk voor diverse installaties, vestigingen en bedrijven nodig is om gebruik te kunnen maken van de voordelen van industrie 4.0, dan wordt de IT-beveiliging een fundamentele uitdaging. Uiteindelijk

betekent dit dat eventuele problemen van de IT-beveiliging van de individuele installaties, vestigingen en bedrijven tot problemen voor alle betrokkenen gaan worden. In dit geval moeten er voor

Eventuele problemen met de IT-beveiliging van enkelingen worden tot probleem van iedereen. installaties en vestigingen bedrijfsoverkoepelend toegangsrechten en verantwoordelijkheden worden gedefinieerd en moeten er veiligheidsarchitecturen ontwikkeld worden. De coöperatieve, open netwerken, zoals die in het kader van Cyber-Physical Productionsystemen en Industrie 4,0 noodzakelijk zijn, moeten ook coöperatieve veiligheidsarchitecturen tot hun beschikking krijgen. Kort gezegd

• Industrie 4.0 gaat samen met een uitbreiding van netwerkinfrastructuur • Daaruit volgen uitdagingen op het gebied van IT-beveiliging • Coöperatieve veiligheidsarchitecturen zijn hier de oplossing 9


Interoperabiliteit: Van RFID tot MES/ERP en in de cloud Wat verbindt de bedrijven HARTING en Beckhoff? Beide zijn succesvolle familiebedrijven in Oost-Westfalen. Maar hoe kunnen hun producten met elkaar worden verbonden?

Onze gastbijdrage:

» Stefan Hoppe

Stefan Hoppe, President OPC Europe (TwinCAT productmanager bij Beckhoff)

OPC? Dat is toch die oude standaar-

diseringstechnologie om de gegevensuitwisseling tussen beeldweergave en PLC-besturing mogelijk te maken? En interoperabiliteit is uiteindelijk sowieso een marketing-slogan. Net als “openheid” en “modulariteit”, die kreten gebruikt ook iedereen. Wanneer je voor jezelf hebt ingestemd met deze inleiding, behoor je tot de “Old School”: de automatiseringspiramide bestaat dan uit duidelijk afgescheiden lagen, waarin instrumentatieapparatuur, sensoren en actuatoren via elektrische signalen, RS232 of USB op een controller zijn aangesloten. De controller veredelt deze signalen tot gegevens en leidt deze door naar de hogere besturingslagen en via webservices belandt alles dan ergens op de MES-ERP-laag. 10

Dit model is gebaseerd op het principe van de veronderstelling dat een RFIDreader of de PLC-besturing in communicatietermen “dom” zijn en altijd uitsluitend reageren op aanvragen “van boven”: De hogere laag is altijd cliënt en initieert aanvragen naar gegevens - de onderste laag is altijd server en reageert heel keurig. Dromerij? Het zou een droom zijn wanneer alle apparaten en diensten onafhankelijk van elkaar met elkaar zouden kunnen communiceren - ongeacht de fabrikant, het besturingssysteem, de hiërarchie of de topologie. De aangeboden functionaliteit van de apparaten moet uitleesbaar zijn - maar niet voor iedereen - dus moet ook security met authenticatie en encryptie direct in het apparaat aanwezig zijn. Bij uitval van de dataverbinding mogen de gegevens niet verloren gaan maar automatisch voor een tijdje gebufferd kunnen worden.

Realiteit! Al deze wensen zijn in de reële wereld al voorhanden: interoperabiliteit op basis van OPC-Unified Architecture is de sleutel, zolang het niet om harde realtime eisen gaat. Enkele voorbeelden: het Fraunhofer Instituut Lemgo heeft een UA server afgeslankt tot een 10kb footprint om het te kunnen integreren in de kleinste sensoren. Beckhoff heeft OPC-UA geïntegreerd in de kleinste embedded PLC-besturing en tegelijkertijd internationale UA functieblokken in de PLCopen-Organisation geactiveerd. ARTING heeft al vroegtijdig het potenH tieel van OPC-UA onderkend en in zijn RFID-reader geïntegreerd. De bedrijven uit Oost-Westfalen zijn echter niet de enigen op deze weg: SAP biedt OPC-UA aan in zijn MES-product evenals ABB, Siemens en vele anderen ook elders in de wereld. Geen probleem dus, OPC-UA biedt universele connectiviteit van de kleinste sensor tot in de cloud. Veel belangrijker echter: met een UA-client in de RFID-reader kan deze autonoom de communicatie


Veronika Schmidt-Lutz, Product Owner Manufacturing SAP AG “OPC-UA biedt een platform-onafhankelijke, snelle en beveiligde communicatie tussen het SAP business systeem tot op instrumentatieniveau - zelfs tot in de kleinste embedded apparaten.”

initiëren en gegevens zelfs zonder een PLC-besturing rechtstreeks doorzenden naar het MES-systeem. Wordt de piramide daarmee nu niet door elkaar gehaald? Zeker, met OPC-UA kan elk apparaat met elke willekeurige andere dienst of apparaat informatie uitwisselen - ongeacht of het op instrumentatieniveau of in de cloud wordt uitgevoerd. Intelligente oplossingen – van de HARTING RFID reader rechtstreeks naar SAP - en dus uitvoerbare realiteit. Vertel het door! P.S.: PLC-besturingen kunnen desondanks altijd gewoon gebruikt worden!

Kort gezegd

Interoperabiliteit met OPC-UA mogelijk gemaakt: • Universele communicatie • Eenvoudige engineering • Geïntegreerde veiligheid gebaseerd op internationale standaards

De klassieke piramide – die bovenste laag initieert alle acties, de onderste antwoordt

11

tec.News 25: O plossingen

OPC-UA + RFID = Industrie 4.0 Plug & Work – de industriële variant van Plug & Play – ligt voor het grijpen. HARTING laat met een OPC-UA server prototypes op de RFID-reader voor het eerst zien hoe gemakkelijk de integratie in de toekomst kan worden en gaat daarmee verder door naar industrie 4.0. » Dr. Jan Regtmeier, Product Manager RFID Reader, HARTING Technology Group, [email protected]

Momenteel bemoeilijken propriëtaire protocollen en speci-

fieke drivers de integratie van de automatiseringswereld. Dat is een probleem voor de uitvoering van industrie 4.0 en het bemoeilijkt de integratie met het oog op kosten en uitgaven in de tijd. OPC-UA biedt als communicatiekanaal de kans om zonder driverproblemen de communicatie tussen bijvoorbeeld een RFID reader, PLC besturingen en toepassingen (machine-tomachine, M2M) tot stand te brengen, en dit vanaf “shop floor” (sensor, PLC) tot en met “top floor” (SAP). De voordelen van OPC-UA in één oogopslag: • Verlaging van de integratiekosten, doordat slechts een gangbare architectuur voor toegang tot informatie wordt gebruikt. • Encryptie / veiligheid / certificaten: toegang via firewall en internet • Platformonafhankelijkheid (Linux, Windows XP Embedded, VxWorks, Mac, Windows 7) • Servicegerichte architectuur • Gegevens die een OPC-Server UA zoals bijvoorbeeld een RFID-reader kan leveren, kunnen door de cliënt “gebrowst” worden, wat betekent dat de client niet a priori hoeft te weten wat de server kan, maar hij kan het opvragen.

HARTING staat in de beste traditie voor wat betreft 'connec-

tivity' en de vaststelling van standaarden. Zodoende past OPC-UA precies binnen de strategie van HARTING: er wordt een open standaard gebruikt om de meest uiteenlopende systemen en machines veilig en betrouwbaar met elkaar te verbinden. Omdat HARTING in versterkte mate de integratie van Auto-ID toepassingen in SAP-systemen ondersteunt, is de SAP module SAP Plant Connectivity (PCo) zeer interessant. Dit is de SAPimplementatie van een OPC-UA client. Deze client kan nu zonder enige verdere programmering de RFID-gegevens van de RFID-reader opvragen, aangezien de RFID-reader een OPC-UA Server (prototype) aanbiedt. Op dezelfde wijze kan een Beckhoff PLC met de standaard meegeleverde OPC-UA client ook de gegevens van de RFID-reader opvragen en verwerken. Daarmee ontstaat een snelle en eenvoudige integratie, ongeacht of de RFID-gegevens op PLC of op SAP level nodig zijn. Deze interoperabiliteit, dat wil zeggen eenvoudig en flexibel tegelijk, wordt bereikt door de SoA-architectuur van OPC-UA,

HARTING laat met een OPC-UA server-prototypen op de RFID-reader voor het eerst zien hoe gemakkelijk de integratie in de toekomst kan worden en gaat daarmee verder door, op naar Industrie 4.0.

12


samen met het daaraan ten grondslag liggende gegevensmodel. Op het gebied van RFID moet hier evenwel nog veel gebeuren. Er bestaat voor de codering van informatie op de RFID transponder de zogenaamde EPC standaard, de electronic product code. Wanneer een klant een wereldwijd uniek EPC-nummer wil gebruiken, kan hij deze - net als bij een barcode - bij de GS1 reserveren. Echter gebruiken verschillende RFID-readers verschillende merkgebonden protocollen om deze informatie van de RFID transponder op te vragen.

Hier zet HARTING samen met GS1 en de OPC Foundation de eerste stappen om de integratie van RFID met behulp van OPC-UA nog gemakkelijker, sneller en daarmee klantvriendelijker te maken. We kijken uit naar uw suggesties! Neem om te reageren contact met ons op.

13


Smart Technology: trefwoord UHF RFID Moderne productielocaties zijn modulair opgebouwd en middels netwerken sterk aan elkaar gekoppeld. Een groot aantal HARTING interfaces met connectoren moeten dus voor onderhoud en functionele werkzaamheden worden geregistreerd, gecatalogiseerd en gelabeld. Een kleine UHF RFID-component (ultra hoge frequentie radio frequency identification) van de HARTING Technologiegroep combineert de talrijke afzonderlijke dataverzamelingen en integreert deze in een sterk databeheer. » Frank Quast, Head of Product Management Han®, HARTING Technology Group, [email protected] » Olaf Wilmsmeier, Product Manager Software, HARTING Technology Group, [email protected]

HARTING connectoren en bekabelingen kunnen worden uitge-

rust met UHF RFID transponders om informatie en gegevens van de reële componenten met de virtuele wereld te verbinden. Op de Hannover Messe 2013 heeft de HARTING Technologiegroep voor het eerst laten zien hoe door middel van UHF RFID het spectrum van identificatie van specifieke gegevens van een connector tot en met de bestelmogelijkheid van reserveonderdelen gemakkelijk, snel en betrouwbaar uitgebreid en gebruikt kan worden. Van een mobiel leesapparaat, zoals een smartphone met bijbehorende leeseenheid, worden gegevens ontvangen en vergeleken met de gegevens uit e-business van HARTING. Onmiddellijk na het identificeren kunnen de reserveonderdelen of de gegevens worden weergegeven en gebruikt. Dit leidt tot een significante tijdsbesparing en voorkomt kostbare fouten zoals bijvoorbeeld het geval is wanneer er bij revisiewerkzaamheden verkeerde reserveonderdelen worden besteld.

14

Om een dergelijk concept in het veld betrouwbaar te laten functioneren is op de achtergrond een gedetailleerde en rele-

Dankzij UHF RFID kunnen we met minimale kosten de data van verschillende connectoren registreren. vante databasis nodig. Deze bevat naast de configuratie van de connector ook de mogelijkheid van een locatie-onafhankelijke toegang. Detailgegevens van identificeerbare objecten worden daarom via internet aan de gebruikers beschikbaar gesteld. De HARTING Technologiegroep heeft daartoe met een op SAPgebaseerde ebusiness oplossing een omvangrijk kennis- en ervaringspotentieel opgebouwd dat direct naar de gebruikers


toevloeit. Het door de HARTING Technologiegroep ontwikkelde concept maakt een betrouwbare en snelle toegang tot gedetailleerde gegevens van producten of machines mogelijk en kan ook worden gebruikt voor verdergaande bedrijfs- en productieprocessen. De RFID-technologie zorgt met betrekking tot object-specifieke dataverzameling en opslag voor nog meer innovaties: RFID-tags kunnen objecten niet alleen eenduidig identificeren. Transponders kunnen met aanvullende informatie worden beschreven, die indien nodig kan worden uitgelezen of geactualiseerd. Met sensortransponders kunnen aanvullende gegevens, zoals de temperatuur direct ter plaatse worden geregistreerd en in de transponder opgeslagen. Deze aanvullende, direct ter plaatse geregistreerde gegevens maken bijvoorbeeld ook gevolgtrekkingen over het foutieve gebruik van machines mogelijk. Een extra voordeel op het gebied van de veiligheid.

Met zijn UHF RFID portfolio en zijn softwarekennis verbindt de HARTING Technologiegroep de bekende connectoren en bekabelingen met zakelijke databankstructuren tot en met de bestelling van reserveonderdelen. De kortste en veiligste manier van gegevens- en procesbeheer.

Kort gezegd

• Veilig uitlezen van gegevens • Gemakkelijke toegang tot web-gebaseerde informatie • Direct gebruik van data in managementsystemen

15

t e c . N e w s 25: To e pa s s i n g e n

16


Gebruik van RFIDtransponders in het outdoor-bereik Met krachtige en betrouwbare RFID-Transponders worden grote delen van de procesbesturing verplaatst tot in de te vervaardigen producten: industriële processen worden intelligenter en tegelijkertijd uiterst flexibel. HARTING-ontwikkelaars werken intensief aan een vervolg op de ontwikkeling van de RFID-technologie. » René Wermke, Product Manager RFID Transponder, HARTING Technology Group, [email protected]

In de industrie is de sterke individua-

lisering van producten gepaard gaande met de eis van flexibele grote series, een grote uitdaging. Bij Industrie 4.0 is het nodig dat de daarvoor noodzakelijke automatiseringstechnologie intelligenter wordt. Procedures voor zelfoptimalisatie, zelfdiagnose en cognitie moeten deze ontwikkeling bespoedigen. Medewerkers bij de productie moeten efficiënt ondersteund worden. Bij steeds complexere werkprocessen en voortdurend stijgende kwaliteitseisen is dit een dringende noodzaak. In dit verband is het onvermijdelijk dat essentiële onderdelen voor dit proces een eigen mogelijkheid voor identificatie bezitten en dat deze identificatie gecommuniceerd kan worden. Dit moet het mogelijk maken dat machines in staat zijn zichzelf te configureren. RFID als verdeelstation Hierbij zal RFID een sleutelrol innemen. Bij deze aanpak wordt een onderdeel uitgerust met een RFID-transponder. Deze transponder meldt de eigen specifieke

gegevens via radiofrequenties aan het besturingssysteem. In dit verband vormt het een grote uitdaging om transponders perfect in een omgeving, waarin metalen vlakken veel reflecties in het signaal veroorzaken, te integreren. Daarnaast moeten deze gegevensdragers ook ruwe omgevingsomstandigheden, grote temperatuurvariaties bij extreme parameters, alsmede het gebruik van corroderende vloeistoffen zoals schoonmaakchemicaliën en oliën kunnen trotseren. Op basis van deze eisen heeft HARTING zijn Ha-VIS RFIDtransponder porfolio voortdurend uitgebreid en verbeterd. Een grote betrouwbaarheid bij het gebruik onder extreme omstandigheden is daarbij het kenmerk van de Ha-VIS RFID-transponders van de firma HARTING. Toekomstmuziek De ontwikkelaars van HARTING stuwen de ontwikkeling echter nog verder voort: naast de identificatie van afzonderlijke onderdelen, zal aan de HARTING RFIDtransponders in de toekomst door mid-

del van extra geheugen met een “write once function” veilig en onveranderbaar een soort herinnering (en zodoende een eigen historie) worden toegekend. Bovendien worden met behulp van de nieuwste chiptechnologie zelfs mogelijkheden gecreëerd die de onderdelen hun omgevingsomstandigheden laten waarnemen. Zo heeft HARTING op de laatste Hannover Messe al laten zien dat een component dat is uitgerust met een HARTING -transponder binnen een proces zijn omgevingstemperatuur kan waarnemen en kan doorsturen. Dit zet baanbrekend de wissels om voor een intelligente procestechnologie waarin door middel van RFID-technologie de zelfoptimalisering Selbstkonfiguration, zelfconfiguratie en zelfdiagnose door de onderdelen en componenten zelf mogelijk is. Omdat gegevens voortaan dynamisch kunnen zijn, dat wil zeggen dat de voortgang in een proces kan worden opgeslagen, is aan de essentiële voorwaarden voor zelfconfiguratie in de procestechnologie voldaan.

17


Energiemanagement in het kader van Integrated Industry Ook nu al biedt de HARTING Technologiegroep een energiemanagementsysteem aan dat de transparantie van het energieverbruik garandeert en dat procesgerelateerde informatie over de efficiency van machines en installaties genereert. Noodzakelijk hiervoor is echter de integratie van de energiegegevens in alle procesrelevante applicaties. Met andere woorden: energiemanagement hoort gewoon thuis bij een aanpak in het kader van Integrated Industry. HARTING ontwerpt de hiervoor noodzakelijke systeemarchitectuur. » Andreas Huhmann, Strategy Consultant Connectivity + Networks, HARTING Technology Group, [email protected] » John Witt, System Application Manager, HARTING Technology Group, [email protected]

Met Automation IT heeft HARTING het

convergente Ethernet-communicatieplatform geïnitieerd. De basis hiervoor is een krachtige netwerkinfrastructuur die aan de bijzondere eisen van de industrie voldoet. Naast de aanpassing van connector en kabel moest ook de actieve infrastructuur krachtiger worden. HARTING heeft zijn sporen op de weg van industrieel internet al verdiend. Hierop doorgaand is de registratie van proces-specifieke energiegegevens als functie van de Ethernetinfrastructuur. Het HARTING energiemanagement werd al gerealiseerd in de productie bij ARTING in de vorm van smart Power H Network Infrastructure, dat uit smart Power Networks Units, een krachtige middleware en smart Power Services bestaat.

smart Power Networks Units zijn onderdeel van het Ethernet-netwerk binnen de productiesector en zij vormen de interfaces tot de energiemeetapparatuur. Er zijn vermogensmeetapparaten, warmtetellers en gasvolumetellers geïnstalleerd en bestaande apparaten met geschikte interfaces zoals Mod-Bus, M Bus of S0 zijn nu van impulstellers voorzien. In totaal 276 tellers met 41 sPN-Units zijn in de HARTING fabrieken geïnstalleerd. Opvallend klein waren de inspanningen om deze infrastructuur te installeren. Na de analyse van de technische uitvoering van de productie-eenheden zijn de relevante verbruikers met meetapparatuur uitgerust. Netwerkverbindingen van de sPN-Units met de server en de clients gebeurde met gebruikmaking van het reeds aanwezige Ethernetnetwerk.

Transparantie bij het energieverbruik De waarden voor het energieverbruik in de HARTING fabrieken worden nu door een energiemanagementsysteem volgens DIN ISO 50001 geëvalueerd en gevisualiseerd. Geïntegreerd is de documentatie van de gegevens en de evaluatie. Centraal is echter de mogelijkheid om door de geïntegreerde schakelbare uitgangen een belastings management te configureren of eventueel waarschuwingsmeldingen te versturen. Daarop baserend is het resultaat een aanpak voor continue verbetering van de energiedoelmatigheid, inzet van energie en het verbruik dat betrekking heeft op de afzonderlijke verbruikers/opwekkers. Op dit moment vindt industrieel energiemanagement echter meestal uitsluitend als

Basisprestatie

• Voldoen aan ISO 50001 • Transparantie met betrekking tot tijd, plaats en functie van het verbruik • Beslissingsgrondslagen voor de optimalisering van processen

18


Bedrijfsnetwerk

Server

Databank

Terugkoppeling naar het proces

SO-impulsen

Warmteteller

Vermogensopname

Gasvolumemeter

Andere

Bedrijfsproces

stand-alone-management plaats, zonder geautomatiseerde terugkoppeling naar het productieproces. Als er al iets gebeurt, dan worden concrete handelingsstappen alleen handmatig gerealiseerd. Slechts de gebruikelijke technieken zoals licht of perslucht kunnen worden geautomatiseerd. Energiemanagement als ruggengraat van Integrated Industry De implementatie van een geautomatiseerd energiemanagement is echter in

het kader van Integrated Industrie van groot belang. Voor de koppeling van procesgegevens aan business-applicaties moeten software-oplossingen worden ontwikkeld en IT-technologieën zoals OPC-UA of SoA worden toegepast. Pas door een universele integratie wordt een geautomatiseerd energiemanagement gerealiseerd dat integraal bestanddeel is van alle applicaties zoals MES en ERP en de basis is voor een significante efficiencytoename.

Extra performance

• Transparantie tot op afzonderlijke producten (CO2-footprint van de producten) • Geautomatiseerde terugkoppeling: – bij het productieproces (efficiencystijging) – bij energie-opwekking en levering 19


Moduleontwikkeling en specialisering in de machinebouw De technologische en economische ontwikkelingen vragen om zeer flexibele, snel realiseerbare, veilige en steeds beschikbare productieinstallaties. Deze ontwikkeling leidt tot modulaire systemen. HARTING levert schaalbare interfaceoplossingen voor alle typen power-, signaalof dataverbindingen op alle niveaus van productiesystemen.

» Jakob Dück, Industry Segment Manager, HARTING Technology Group, [email protected]

Op de dynamische markten wereldwijd

wordt gevraagd naar zeer flexibele, snel realiseerbare productiemachines en –installaties die veilig en voordelig in serieproductie kunnen worden vervaardigd. Er wordt naar gestreefd deze installaties zo laat mogelijk in het productieproces of zelfs bij de eindklant met zo laag mogelijke personeels- of andere kosten volgens de individuele wensen van de klant te realiseren. De differentiatie van de wensen van de klant op de globale markten leidt noodzakelijkerwijs tot nieuwe structuren om de kosten - zonder verlies aan kwaliteit en productiviteit - laag te kunnen houden. Deze eis dwingt tot modulaire systemen zoals een onlangs gepubliceerde studie over “Modulaire producten” van Roland Berger aantoont. Vooral in de machinebouw zal het aandeel van op modules gebaseerde oplossingen tot 2015 meer dan proportioneel groeien. De toepassing van modulaire machineconcepten vraagt om een brede toepasbaarheid van de verbindingstechnologie: bij de ontwikkeling van mechatronische eenheden ontstaan mechanische en elektrische interfaces die pas bij de montage vast met elkaar worden verbonden, en deels zelfs later weer opnieuw worden ingedeeld. Wat voor de mechanische componenten geen probleem is, betekent dat bij de power-, signaal en datakoppelingen andere oplossingen vereist zijn om een compromisloze, onbeperkte functionaliteit en compatibiliteit te realiseren. Daarbij komt dat deze koppe-

20


Keuzematrix voor sterkstroom-interfaces tot 40 ampère

Keuzematrix voor gigabit-ethernet verbindingen IP 20 connectoren

Han C contactinzetstuk modulair ®

Han-Yellock behuizing ®

Datamodule Cat. 5 met 4 IDC-contacten IP 67 PushPull connectoren (Var. 4)

Han® CC contactinzetstuk modulair

Han-Eco® behuizing

Han® B behuizing Contacten met 40 A maximale stroombelastbaarheid

Han CD contactinzetstuk modulair ®

Han® Q 3/0 contactinzetstuk Han® 3 A

Datamodule Cat. 6 met 8 IDC-contacten

lingen schaalbaar – dus indien mogelijk voor concrete machineconfiguraties gedimensioneerd moeten zijn – en dat ze zonder geschoold personeel veilig te monteren en te demonteren moeten zijn.

Han® Compact behuizing

van de interfaces hoeft te letten. Daarbij kan hij ervan verzekerd zijn, dat voor elke uitbreiding van een machinemodule tegen geringe kosten een bijpassende schaalbare interface kan worden bepaald die voor de functie is geoptimaliseerd. Door de veelzij-

Vooral in de machinebouw zal het aandeel van op modules gebaseerde oplossingen tot 2015 meer dan proportioneel toenemen. HARTING oplossingen Als oplossingsstrategie hecht HARTING sterk aan de variabiliteit van producten. Dankzij het enorm brede portfolio van de HARTING Technologiegroep, die voor alle gangbare power-, besturings-, signaal- en dataverbindingen producten en oplossingen beschikbaar heeft, kan de klant zich in de ontwerpfase al richten op slechts enkele belangrijke centrale technische criteria die voor een concrete toepassing van belang zijn – zonder dat hij daarbij op randcriteria

dige codeervarianten is het mogelijk elke afzonderlijke interface zo te ontwerpen dat de montage van de machinemodule ook zonder geschoold personeel kan worden uitgevoerd. Variabiliteit is dan ook het centrale criterium van de HARTING producten: Zo stelt HARTING een sterkstroominterface tot 40 ampère ter beschikking voor de stroomvoorziening van complete

IP 67 PushPull connectoren (Var. 14)

IP 67 Han® 3 A connectoren

Han® 3 A behuizing

Han® Q 2/0 contactinzetstuk Han® 3 A

Han® Q 4/2 contactinzetstuk Han® Compact

Datamodule Cat. 6 met 8 Piercing contacten

IP 67 Han® 3 A Hybrid-connectoren

IP 67 Han-Max® connectoren

machinemodules of voor de aansturing van afzonderlijke grotere motoren of verwarmingsinstallaties. Dat betekent dat wanneer voor de klant alleen de stroombelastbaarheid (40 A) van de sterkstroomcontacten belangrijk is, deze (contacten) in verschillende vormen van inzetstukken en behuizingen voor contacten worden gebruikt. Hetzelfde geldt voor het beschikbaar stellen van gigabit-ethernet verbindingen, zoals voor op ethernet gebaseerde bussystemen of videosystemen met een hoge resolutie in de productie. Ook hier kunnen contacten in een grote variëteit aan inzetstukken en behuizingen worden gebruikt. Het brede scala en de compatibiliteit van HARTING producten maakt hun grote mate aan inzetbaarheid mogelijk en vergroot tevens de flexibiliteit en variabiliteit van de systemen waarin ze worden gebruikt. 21


Han Q 4/0 en Han Q 3/0 in de halfgeleiderindustrie ®

®

Grote stromen op de kleinst mogelijke ruimte. Grote flexibiliteit bij een kleine bouwvorm. De eisen die gesteld worden aan connectoren die gebruikt worden bij de halfgeleiderfabricage, zijn hoog.

» Svea Meier, Industry Segment Manager, HARTING Technology Group, [email protected]

In de halfgeleiderindustrie worden uit zeer zuivere, extreem

dunne schijven silicium, zogenaamde wafers, microchips gefabriceerd. De wafers worden vervolgens gepolijst en gereinigd voordat ze in een oxidatie- en CVD-procedure van verschillende oppervlaktelagen worden voorzien. Aansluitend worden de wafer-oppervlakken door een lithografisch fotoproces gecoat met een lichtgevoelige laag die via maskers belicht wordt om de zo ontstane structuren op de lak over te brengen. Daarnaast volgen nog het etsen en ionenimplantatie, om de structuren te verstevigen. Deze processen worden net zo vaak herhaald totdat de chip uiteindelijk klaar is. Tot slot worden er nog enkele lagen voor isolatie en verzegeling aangebracht voordat de chip in de “final parts test” wordt vrijgegeven. Bij deze processen moeten de wafers steeds verplaatst worden en tegen externe invloeden worden geïsoleerd. Het veelvoud aan subsystemen bij de processen in de halfgeleiderproductie is hierdoor groot.

een grote flexibiliteit en veiligheid. De slanke bouwvorm van de Han® 3 A-behuizing biedt daarnaast voordelen bij de bekabeling van installaties. Connectoren uit de Han® -reeks (Han® Q 3/0 en Han® Q 4/0) verhogen de overdrachtzekerheid

Door de Han® Q 3/0 en Han® Q 4/0 connectoren kunnen onder andere aandrijvingen, handlingsystemen, vacuümpompen en verwarmingsaggregaten met een HARTING-oplossing insteekbaar worden uitgevoerd. en de bedrijfszekerheid, wat in de halfgeleiderindustrie een centrale eis is. Daarnaast worden de productie- en onderhoudskosten van de installaties gereduceerd.

HARTING connectoren worden bij hoofdstroomvoorzieningssys-

temen reeds lang succesvol ingezet. Het productpakket dekt al de vermogensbereiken van 40 A t/m 200 A af. Door de connectoren Han® Q 3/0 en Han® Q 4/0 kunnen onder andere nu ook aandrijvingen, handlingsystemen, vacuümpompen en verwarmingsaggregaten met een HARTING -oplossing insteekbaar worden uitgevoerd. Deze connectoren bieden door hun eenvoudig te hanteren vergrendelingssystemen duidelijk voordelen op het gebied van tijd en veiligheid. Ook de doelmatige Crimpaansluittechniek verzekert bij de bekabeling van de installaties 22

Kort gezegd

• Vergroting van de bedrijfszekerheid • Eenvoudig in te zetten • Extreem compacte bouwwijze


Uitbreiding van de ® inzetgebieden van Han-Eco De HARTING Technologiegroep breidt de Han-Eco® portfolio verder uit: Han-Eco® Monoblock E met schroefaansluiting is nu in alle vier bouwgroottes verkrijgbaar.

» Gero Degner, Product Manager, HARTING Technology Group, [email protected]

HARTING breidt de gebruiksmogelijkheden van de Han-Eco

®

reeks doelgericht uit, met nieuw ontwikkelde contactinzetstukken in monoblokvorm met schroefaansluiting.

In de Han-Eco® reeks worden robuuste connectorbehuizingen samengesteld uit hoogwaardig kunststof die met glasvezel is versterkt. De Han-Eco® reeks heeft zich in de afgelopen anderhalf jaar een plek op de markt veroverd vanwege de voordelen, zoals gewichtsbesparing, tijdbesparing bij de confectionering en montage en daarnaast onder andere vanwege de diverse mogelijkheden om potentiaalscheiding te verwezenlijken. Vooral dat laatste punt is bij metalen behuizingen gewoonlijk niet zonder grote inspanningen te realiseren. Bij de nieuwe monoblokken E bleef het beproefde Han-Eco® vergrendelingsprincipe “click and mate” gehandhaafd, d.w.z. de eenvoudige en geheel gereedschaploze montage van de inzetstukken. De nieuwe contacten zijn gebaseerd op de gerenommeerde Han E® contacten met schroefaansluiting. De monoblokken E hebben een nominale spanning van 500V en een nominale stroom van 16 A. De diameter van de kabelaansluiting ligt minimaal bij 0,75 mm2 (AWG 18) en maximaal bij 2,5 mm2 (AWG 14).

Hoge contactdichtheid, vrije combineerbaarheid Een bijzonderheid van de nieuwe Han-Eco® monoblokken E is, dat in vergelijking tot de Han E® standaard inzetstukken bij een gelijke bouwgrootte een tot 67 procent hogere contactdichtheid wordt bereikt. De inzetstukken beschikken over een voor-ijlend PE-contact (aarding) en de mogelijkheid van een zesvoudige codering. Daaruit blijkt het aantal contacten van 10+PE, 14+PE, 20+PE en 28+PE voor de vier bouwgroottes. Bovendien is het mogelijk om in een behuizing van de bouwgrootte Han-Eco® een monoblok E met modules uit de reeks Han-Modular® te combineren. De Han-Eco® monoblokken E in de groottes 6 B en 10 B zijn eind 2013 verkrijgbaar en de bouwgroottes 16 B en 24 B volgen uiterlijk medio 2014.

Kort gezegd

• Tot 67 procent hogere contactdichtheid in vergelijking tot de standaard • Coderingsmogelijkheden • envoudige montage door middel van “click and mate”

23


Han-Fast Lock in gebruik ®

Han-Fast® Lock bezit een grote opstellingsvrijheid en flexibiliteit bij een grote stroombelastbaarheid op de printplaat. Toepassingen tonen hoe krachtig deze aansluittechniek van de firma HARTING is. » Frank Quast, Head of Product Management Han®, HARTING Technology Group, [email protected]

De aansluiting op printplaten van con-

tacten voor grote stromen vormt een bijzondere uitdaging voor wat betreft de aan dit soort aansluitingen verbonden overgangsweerstanden. Deze uitdaging bestaat hieruit dat de betreffende aansluitoplossing ook gevolgen heeft voor de printlayout, waarbij het warmtemanagement optimaal moet worden opgelost. Hoe langer de printbanen zijn, hoe kleiner de maximaal toelaatbare stroom zal zijn. Hetzelfde effect treedt op als meerdere sterkstroomcontactpunten dicht bij elkaar in de buurt liggen. In dat geval wordt gesproken van hot spots.

Industriële connector Han® Q 4/2 in combinatie met Han-Fast® Lock als sterkstroom-printaansluiting

24

Om die reden proberen ontwerpers van PCB-layouts (Printed Circuit Boards) om de printbanen in het gedeelte waar de grote stromen lopen zo kort mogelijk te houden en ook zo weinig mogelijk in de nabijheid van gebruikers te laten lopen, dat wil zeggen uit de buurt van sterkstroomelementen zoals transformatoren. omzetters en vermogenstransistoren (IGBT). De moeilijkheid daarbij is om de benodigde ruimte voor het aansluitpunt zo klein mogelijk te houden en een mogelijkheid te creëren om de vermogenscon-

Concentratie van de temperatuurverdeling bij ingesoldeerde PCB-adapters

tacten insteekbaar uit te voeren. Hierbij was het in het verleden altijd nodig om een extra onderdeel op de printplaat aan te brengen, d.w.z. door te solderen of door een pin insertion-verbinding aan te brengen. Radicale oplossing Met Han-Fast® Lock bestaat nu de mogelijkheid om al deze uitdagingen op de printplaat met slechts een enkele bouwsteen op te lossen. De verwerking, het Crimpen van de litze aan het contact gebeurt buiten de printplaat. Hiervoor zijn afzonderlijke contacten voor de

Temperatuurverdeling Han-Fast® Lock


verwerking met een handcrimptang en materiaal op rol beschikbaar en voor de verwerking met Crimpautomaten. Deze insteekbare aansluittechniek voldoet aan alle eisen voor steekverbindingsconcepten op de printplaat: • Grote stromen worden op de printplaat gebracht. • De aansluitpunten op de printplaat zijn vrij positioneerbaar. • Voor de aansluiting wordt slechts een standaard doorverbindingscontactgat gebruikt. • Er zijn geen aanvullende verwerkingsstappen nodig. • De aansluiting kan indien gewenst weer worden losgemaakt. Han-Fast® Lock kan op iedere passende connector teruggrijpen om sterkstroomaansluitingen op de printplaat te plaatsen. De printplaat kan daarbij in het apparaat onafhankelijk van de positie van de connector geplaatst worden. Ook kunnen meerdere verschillende connectoren met ongelijke aansluitdiameters tegelijkertijd worden toegepast.

Praktijkvoorbeeld Voor het bedrijf LSS werden deze voordelen bij hun toepassing geheel gerealiseerd: Voor de aansluitpunten van de drie netfasen en de neutrale leiding zijn op de printplaat standaardcontactpads geplaatst. De contactpunten worden daarbij nabij de drie transformatoren geplaatst waardoor de printbanen kort gehouden kunnen worden en het ontstaan van zogenaamde hot spots wordt voorkomen. De aansluitingen kunnen snel worden aangebracht en kunnen bij eventueel noodzakelijke serviceverlening snel weer worden losgekoppeld.

Han-Fast® Lock contacten voor sterkstroomaansluitingen L1, L2, L3 en N, direct bij de transformator geplaatst

25


Op maat gemaakte kabelloze oplossing voor on-board veiligheidssystemen

26


Vossloh Rail Vehicles was op zoek naar een nieuwe, vereenvoudigde en betrouwbaarder variant voor twee veiligheidskritische relais-racks aan boord van zijn Euro 3000-locomotieven. Vanuit die overwegingen moesten de bestaande vast bedrade chassis-oplossingen worden vervangen. Het bestaande rack-systeem bleek in het oplossen van storingen en het onderhoud relatief arbeidsintensief. Bij het bestellen van nieuwe units was er sprake van lange doorlooptijden. De door HARTING Integrated Solutions ontwikkelde oplossing maakt gebruik van directe verbindingen tussen de relais-kaarten en de I/O-aansluitingen, waardoor het hele interne bedrading overbodig wordt. Het resultaat is een unit die sneller en veel gemakkelijker kan worden geproduceerd, minder ruimte in beslag neemt en minder gewicht heeft. Deze oplossing kenmerkt zich bovendien door een duidelijk verbeterde onderhoudsvriendelijkheid, zodat in z'n totaliteit aanzienlijke kostenbesparingen kunnen worden gerealiseerd.

» Ben Davies, Project Engineer, HARTING Technology Group, [email protected] » Quim Nadal, Systems Business Manager, HARTING Technology Group, [email protected]

De al ongeveer tien jaar in gebruik zijnde passagierlocomotie-

ven van het type Euro 3000 zijn een kernproduct van Vossloh Rail Vehicles. Als onderdeel van de continue verbeteringen die dit product ondergaat, wilde Vossloh twee klantspecifieke relais-racks, gelijk aan die in het chassis moderniseren, die een vast onderdeel vormen van de onboard-veiligheidsystemen van de locomotieven. De twee identieke racks met de internationaal gestandaardiseerde breedte- en hoogtematen van 482,60 mm maal 133.35 mm (19" x 3U) zijn geschikt voor de 160-mm relaiskaarten waarmee de verschillende veiligheidsrelevante functies zoals brandalarm, remsystemen en tractiecontrole bestuurd worden. Elk verticaal in het rack geplaatste kaart bevat drie veiligheidsrelais. De ingangssignalen voor de relaiscontacten zijn afkomstig uit de schakelkast van de locomotief. De relaiscontacten leveren door middel van de connectoren aan de achterzijde van het chassis signaaluitgangen naar de diverse veiligheidssubsystemen die over de gehele trein verdeeld zijn. Elke kaart beschikt over een status-LED die moet oplichten wanneer het relaiscontact wordt geactiveerd. Arbeidsintensieve vaste bedrading De bestaande rackconcept van de Euro 3000 was gebaseerd op de vast bedrade DIN 41 612 verbindingen tussen elke relaiskaart en de connectoren aan de achterkant evenals de busver-

binding tussen de relaiskaarten. Met deze constructie waren enorme bedradingskosten gemoeid – voor beide racks samen waren er in totaal 960 vast bedrade verbindingen. De vaste bedrading maakte de rackoplossing ook zeer tijdrovend. Dat gold zowel voor de productie als voor de foutcorrecties en reparaties. Daarom bleek de bestaande oplossing relatief duur te zijn. Voor de productie van nieuwe units was er bovendien steeds een lange aanlooptijd nodig die deels verband hield met de eis om voor alle vast bedrade verbindingen op het hele chassis drijvend gelagerde verbindingsstekkers te bestellen. Kostenfocus Vossloh wilde een nieuwe constructie die de kosten per unit zou moeten kunnen verlagen. Tegelijkertijd wilde men echter wel de flexibiliteit van het oorspronkelijke bedradingsconcept behouden zodat elk rack voor wisselende technieken bedienerseisen zou kunnen worden gereconfigureerd. Tegen deze achtergrond werden offertes ingewonnen van gekwalificeerde fabrikanten, waartoe o.a. ook fabrikanten van relaisproducten en HARTING Integrated Solutions behoorden. De ideeën van de ingenieurs van Vossloh gingen in de richting van een efficiënter concept, dat voorzag in vast bedrade busverbindingen tussen de relais-kaarten en de connectoren aan de achterzijde voor de uitgangssignalen. Zo zou het aantal vast bedrade vebindingen per unit wel zelfs gehalveerd moeten

27


Backplane met draadlussen voor plug-in oplossingen

kunnen worden. De werkelijke offerteaanvraag bevatte echter alleen normspecificaties voor de spoorwegsector en geen specifieke projectspecificaties. Daardoor kreeg HARTING, de enige aanbieder met systeemplanningskennis die ook een meer uitgebreide expertise in de verbindingstechniek bezit, de speelruimte om een voor deze toepassing wezenlijk ambitieuzere oplossing aan te bieden. Deze werd uiteindelijk ook door Vossloh geaccepteerd. Een relais-rack dat volledig is gebaseerd op directe connectiviteit en werkt zonder enige vorm van vaste bedrading. Eenvoudig en duidelijk design Met behulp van HARTING PCB-adapters en de beproefde Han® DD-aansluitingen voor de in- en uitgangen, werden de zes achterste connectoren van de HARTING constructie op dezelfde printplaat gemonteerd die ook voor de busverbindingen gebruikt wordt en waaraan de relais hangen. Alle verbindingen worden dus via een enkele printplaat aangestuurd waardoor de noodzaak van bedrading vervalt en een tweede printplaat niet nodig is. Het resultaat is een rack-ontwerp met een diepte die met 30 procent kon worden gereduceerd, omdat er geen kabelstrengen meer tussen de achterste connectoren en de relaiskaarten ondergebracht hoefden te worden. De verlaagde diepte vergemakkelijkt ook de toegang tot de connectoren aan

28

de achterzijde vanaf de voorkant van de schakelkast en draagt bij aan een verlaging van het gewicht van de nieuwe units met bijna 40 procent. Onderhoudsvriendelijker en eenvoudiger te fabriceren De afschaffing van de bedrade verbindingen verhoogt de betrouwbaarheid van de unit en vergemakkelijkt onderhoudswerkzaamheden en het in de praktijk oplossen van storingen. Daardoor kunnen in de loop der tijd aanzienlijke besparingen op de arbeidskosten worden behaald. Met behulp van een gemakkelijk herhaalbaar proces kan het HARTING ontwerp veel sneller worden opgebouwd. Het draadloze concept elimineert ook de fabricagefouten waaraan de vast bedrade constructie van het voorgangermodel onder leed en die toen vaak vóór de uiteindelijke uitlevering een uitgebreid foutzoeken noodzakelijk maakte. Klantenwensen Voor de totale ontwikkeling en productie van het HARTING concept, met inbegrip van de uitgebreide constructietests door de klant alsmede de laboratorium- en praktijktests van de prototypes, waren zes maanden nodig. Rekening houdend met alle


Voor- en achteraanzicht van de nieuwe racks

kosten, met inbegrip van de kosten van de testfase, betekent het HARTING concept voor Vossloh een kostenbesparing van meer dan 20 procent (uiteraard met behoud van alle functies). Daarbij is de nieuwe unit even robuust als de vorige versie, ondanks de grootte en gewichtsbesparingen. En terwijl de gehele interne bedrading, inclusief alle jumpers tussen de kaarten worden weggelaten, biedt de nieuwe oplossing meer flexibiliteit wanneer het erom gaat het systeem voor verschillende projecten opnieuw te configureren. “We hebben steeds meer te maken met toepassingen waarbij we profiteren van onze uitgebreide ervaring bij het maken van printplaten en bij de verschillende methoden voor het verminderen of elimineren van de vaste bedrading,” zegt Ben Davies, European Sales Manager voor de HARTING Integrated Solution. “HARTING beschikt ook over een uniek breed spectrum van verschillende connector-oplossingen waarmee dit potentieel daadwerkelijk optimaal kan worden benut. In dit project is de nauwe samenwerking met de klant en onze lokale verkooporganisatie in Spanje een perfect voorbeeld van wat de klant samen met HARTING kan bereiken.” De hier gepresenteerde relais-rack-oplossing onderstreept nog eens de aanpak van HARTING om samen met de klant te werken

aan oplossingen die bij een gelijktijdige kostenreductie, de oorspronkelijke verwachtingen van de klant kunnen overtreffen. Het succes van het project heeft geleid tot een order van Vossloh aan HARTING voor de levering van in totaal 48 relais-racks voor 24 Euro 3000 locomotieven.

De afschaffing van bedrade verbindingen verhoogt de betrouwbaarheid van de unit.

Kort gezegd

Vossloh Rail Vehicles is een van de toonaangevende Europese fabrikanten van locomotieven en personentreinen. Tot het aanbod van het bedrijf behoren onder andere moderne high performance locomotieven. Ook ontwikkelt het bedrijf nieuwe railvoertuigconcepten voor het reizigersvervoer per spoor en voert men een uitgebreide onderhouds-en reparatie-service uit.

29


Industriële systeembekabeling – De ruggengraat van de Integrated Industry Een krachtige bekabeling is de ruggengraat van de Integrated Industry. Ze garandeert een snelle en veilige uitwisseling van gegevens, voorziet in de uitwisseling van grote hoeveelheden gegevens en zorgt voor volledige netwerken op alle terreinen van de industrie, van fabricage tot op het kantoor. » Andreas Huhmann, Strategy Consultant Connectivity + Networks, HARTING Technology Group, [email protected] » Rainer Schmidt, Business Development Manager, HARTING Technology Group, [email protected]

Voor de datanetwerktechnologie komen uit dergelijke eisen

duidelijk identificeerbare ontwikkelingsprioriteiten voort. Voorop staat de vraag naar meer capaciteit, wat voor netwerkinfrastructuur altijd ook neerkomt op een grotere capaciteit. Bij de industrie komt daar nog een punt bij. In alle omgevingen en onder inwerking van alle mechanische en chemische beïnvloedingen moet het netwerk veilig blijven functioneren. Grote temperatuurschommelingen, extreem ruwe omgevingsomstandigheden, vocht, droogte of mechanische invloeden mogen geen invloed hebben op de bedrijfszekerheid van het netwerk. Daarnaast moeten ook de interfaces worden geharmoniseerd om de overdrachtstijden van gegevens te reduceren en mogelijke oorzaken van fouten tot een minimum te beperken. Dit wordt bereikt door een hoge mate van standaardisatie van de hard- en software. Een derde element is de grotere onafhankelijkheid van de netwerkinfrastructuur van speciale toepassingen, d.w.z. de generieke inzet van de infrastructuur. De ontwikkelaars van de HARTING Technologiegroep werken intensief aan deze drie elementen, productiviteit, de mate van standaardisatie en de generieke inzet. En niet in de laatste plaats geeft HARTING vorm aan de totstandkoming van internationale standaardisatie van de datanetwerktechnologie. Hiervoor engageren de experts van HARTING zich in de nationale en internationale gremia, zoals de ISO/IEC. 30

HARTING biedt momenteel een volledige gestructureerd bekabelingssysteem voor rekencentra, kantoren en de industrie.

Portfolio: gestructureerde bekabeling HARTING biedt momenteel een compleet gestructureerd bekabelingssysteem voor rekencentra, kantoor en industrie. De portfolio is gebaseerd op koper en glasvezelcomponenten en koppelt de preLink® technologie aan de klassieke gereedschaploze IDC aansluittechniek. Het huidige productspectrum van vierparige aansluittechniek, kabels en system cords voor datanetwerktechnologie van HARTING is ontworpen voor een overdrachtsbandbreedte van 500 MHz. Dit komt overeen met categorie 6A volgens ISO/IEC en garandeert een bedrijfszekere gegevensoverdracht tot 10 GigaBit/s. Bij industriële toepassingen heeft categorie 6A voldoende reserves. Op instrumentatieniveau domineert evenwel vaak nog de tweeparige bekabelingstechniek die hoofdzakelijk voor automatiseringsprofielen zoals


preLink® HDS koper

Ackermann ondergronds-/ondervloersysteem

preLink® extender

preLink® HDS glasvezel

preLink® datakabeldoos

preLink® datakabeldoos

preLink® HDS paneel

preLink® HDS koper

preLink® M12

preLink® trunkkabel

preLink® keystone

camera

Rangeerpaneel

preLink® extender

kast

saCon® LED patchkabel (koper)

preLink® consolidation point

deurbediening

saCon® LED patchkabel (glasvezel)

preLink® flex version, solid version

preLink® keystone-module

t s ch o brand

preLink® RZ-module

Blik op de toekomst Omdat in de toekomst ongetwijfeld nog hogere bandbreedtes nodig zijn, werken de professionals van HARTING al aan de volgende generatie netwerken. In een onderzoeksproject worden samen met de universiteit Reutlingen en andere experts nieuwe technologieën ontwikkeld en getest voor het overbrengen van 100 GigaBit/s via symmetrische transmissiekanalen op koperbasis.

100 GBase-X 40 GBase-X 10 GBase-T

Verzendsnelheid

PROFINET wordt gebruikt. Deze oplossing kenmerkt zich door een groot aandeel lokale assemblage en een beperking tot fast Ehternet. HARTING heeft ook voor deze toepassingen het bekabelingsspectrum in de richting van categorie 6A geschikt gemaakt, zodat er momenteel een twisted pair productspectrum voor PROFINET verkrijgbaar is. Daarmee is de investeringzekerheid voor vele jaren veilig gesteld.

1000 Base-T 100 Base-T 10 Base-T 1 Base-5

1980

1990

2000

2010

2020

31


Flexibiliteit bij elke omwenteling De HARTING Technologiegroep zet innovatieve verbindings-standaards in bij windenergiecentrales: HARTING PushPull Fibre Optic met APC (Angle Physical Contact) vereenvoudigt het gebruik van glasvezel connectoren in pitch control toepassingen. » Rainer Bussmann, Product Manager, HARTING Technology Group, [email protected]

De eisen die gesteld worden aan de aan-

sluittechniek bij windenergie zijn hoog. Om de service- en onderhoudskosten te verlagen moet het mogelijk zijn dat glasvezelkabels tussen de wieken en de gondel op elkaar aangesloten worden. Daarbij komt dat bij de toepassing van de meettechniek ten behoeve van de minimalisering van de reflectiedemping de APC-technologie wordt gebruikt. Echter insteekbare connectoren met APC waren voorheen alleen beschikbaar in de beschermingsklasse IP 20 zodat hiervoor extra omhullende behuizingen werden gebruikt. Bij de ontwikkeling van een complete bekabelingsoplossing tussen wieken en gondel in de beschermingsklasse IP 65/67 vervallen de extra behuizingen waardoor de handling bij de montage en het onderhoud aanzienlijk vergemakkelijkt wordt. Daarnaast biedt de metalen uitvoering van de PushPull connector extra mechanische bescherming. Productvarianten bij windenergie De HARTING PushPull Fibre Optic-familie werd bovendien aangevuld met nog 32

meer productvarianten: met de PushPull verlengsnoer adapter is een robuust aansluitstuk ter verlenging van de PushPull kabels beschikbaar, die op een houderplaat in de wieken kan worden gelijmd. Daarnaast werd een Y-kabel ontwikkeld: de duplex-kabel wordt kort achter de connector door een Y-splitter in twee simplex-kabels opgedeeld, om de optische lus in de vleugel te kunnen realiseren. HARTING PushPull was tot op heden be-

perkt tot een fysieke aansluiting d.m.v. PC. Door een speciale confectiemethode zijn nu ook single-mode assemblages met LC APC beschikbaar. Daarbij werden bij verschillende kabels extreem lage dempingswaarden (< 0,25 dB) en een zeer lage verstrooiing van de demping bereikt. Voor de ingebruikneming zijn referentiemetingen vereist. Om de kosten voor deze metingen te verlagen heeft de HARTING Technologiegroep een PushPull loop-connector “optische kortsluiting” ontwikkeld. Ook worden andere accessoires zoals beschermkappen en

vergrendelingsclips ter beschikking gesteld waarmee het onbedoeld openen van een PushPull connector wordt voorkomen.

Kort gezegd

• LC APC (Angle Physical Contact) • Klantspecifieke kabelconfecties voor de hoogste eisen • Compleet assortiment accessoires voor fibre optic in ruwe omgevingen


Nieuwe oplossingen. Nieuwe mogelijkheden. De HARTING Technologiegroep breidt de gebruiksmogelijkheden van de Ha-VIS preLink® -technologie uit wat voor de gebruiker meer flexibiliteit en een toename van de rendabiliteit betekent.

» Thomas Gieschke, Product Manager, HARTING Technology Group, [email protected]

De

ontwikkeling van de aansluittechnologie wordt sterk bevorderd door de veranderingen in de eisen die de gebruikers stellen: door hogere overdrachtsnelheden in de datacommunicatie, vereenvoudigingen bij de service, het onderhoud, de installatie en het gebruik van connectoren (ook buiten), zijn nieuwe oplossingen noodzakelijk. De klanten vragen voortdurend naar innovatieve connector-uitvoeringen met veiliger, eenvoudiger en snellere aansluittechnieken. Het resultaat is dat in de passieve netwerkstructuur nieuwe oplossingen worden ontwikkeld die optimaal tegemoet komen aan de klantentoepassingen. Connectoren vereenvoudigen Ha-VIS preLink® technologie wordt gebruikt in producten bij de bouw en installatie van passieve netwerkinfrastructuren in Office IT en industriële omgevingen. Ha-VIS preLink® scheidt de aansluittechniek en de penbezetting van de connector in een universele kabelafsluiting en een vrij te kiezen connector. Het installatieproces wordt versneld en vereenvoudigd. Uitbreidingen De preLink®-technologie werd uitgebreid met de linkExtender. Bij de

linkExtender worden twee met preLink® afgesloten kabeleinden direct met elkaar verbonden. Daarbij is de verbinding zo hoogwaardig dat de categorie 6A behouden blijft. Dit vereenvoudigt de verlenging van overdrachtslijnen, maakt het overbruggen van brandcompartimenten mogelijk als ook de verbinding van deelnemersaansluitingen zonder tussenpatch direct naar de splitter. De uitbreiding naar de volgende benodigde aansluiting wordt vereenvoudigd en ook de aanleg wordt versneld. De verbinding kan snel en zeker tot stand worden gebracht. Door het weglaten van de tussenpatch en de eenvoudige installatie wordt het gebruik van de linkExtender bijzonder rendabel. De benodigde ruimte is daarbij uiterst minimaal. Met de linkExtender kunnen flexibele, rendabele en toekomstzekere installaties in de industrie en Office IT tot aan de maximale verbindingslengte tot 10 Gbit worden gerealiseerd. Voor industriële toepassingen blinkt preLink® vooral uit vanwege zijn universaliteit want het volledige portfolio staat ter beschikking: van de schakelkastoplossing in IP 20 tot en met die in IP 67 voor oplossingen van toepassingen direct in het veld (bijvoorbeeld op een sleepketting).

preLink® basis componenten

preLink® Extender

Blik op de preLink® plug

33


34


Intelligente energieopslagsystemen voor zonneenergie bij particuliere huishoudens har-flex® connectoren blijken een betrouwbare aansluittechniek te vormen voor energieopslagsystemen bij zonnestroominstallaties, en dragen zo bij aan het succes van de energietransitie.

» Joachim Finke, Product Manager har-flex®, HARTING Technology Group, [email protected]

Een van de grote uitdagingen van de

energietransitie is duurzame energie te integreren in het elektriciteitsnet zonder de stabiliteit in gevaar te brengen. Daarbij wordt aan efficiënte en intelligente systemen voor energieopslag een cruciaal belang toegekend. Het bedrijf TQ-Systems, een toonaangevende elektronica-dienstverlener en leverancier van embedded modules en industrie pc's, heeft een energiemanagementsysteem ontwikkeld dat wordt gebruikt in lithiumion-opslagsystemen bij zonnestroomorganisaties voor huishoudens. Daarbij meet en regelt het systeem het laden en ontladen van

de accu’s geheel volgens de behoeften van de verbruiker. Zo wordt overtollige energie die op zonnige dagen is gegenereerd niet rechtstreeks aan het elektriciteitsnet toegevoerd maar als tussenopslag gebufferd en pas beschikbaar gesteld wanneer dat nodig is. Voor de elektrische aansluitingstechnologie vertrouwt TQ-Systems op de SMT printplaatconnector van de serie har-flex®. Het energiemanagementsysteem moet compact, duurzaam en uiterst betrouwbaar zijn. De eisen die aan de connector worden gesteld waren daarmee duidelijk omschreven. Met een raster van 1,27 mm en het extreem compacte ontwerp maakt har-flex® een zeer ruimtebesparend apparatuurdesign

mogelijk. Desondanks worden er geen compromissen gesloten m.b.t. de robuustheid. De aan de zijkanten gemonteerde SMT fixaties (“Hold-Downs”) zorgen steeds voor een bedrijfszekere en veilige aansluiting op de printplaat. Hiermee worden de signaalcontacten tegen mechanische belastingen beschermd, waardoor de betrouwbaarheid van het gehele systeem wordt verhoogd. Vanwege de traploze beschikbaarheid in alle even contactgetallen van 6-100 wordt bij TQ-Systems altijd het benodigde aantal polen toegepast. Daarmee wordt de printplaat tot op de laatste millimeter optimaal gebruikt. 35


Radicale miniaturisering bij de printplaataansluittechniek De HARTING Technologiegroep breidt de flexibiliteit in industriële elektronica uit door middel van innovatieve printplaataansluittechniek. har-flexicon® is nu verkrijgbaar in de rasterafmetingen 1,27 mm en 2,54 mm. » Lennart Koch, Product Manager, HARTING Technology Group, [email protected]

De HARTING Technologiegroep breidt zijn portfolio verder uit

met PCB terminals en -connectoren. Daarmee wordt binnen de industriële elektronica de trend naar een modulaire opbouw en miniaturisatie effectief ondersteund. Productontwikkelaars krijgen hiermee de hoogste graad aan ontwerpvrijheid. Met het raster van 1,27 mm is de kleinste PCB connector uit de har-flexicon® productfamilie extreem geminiaturiseerd en dus uniek op de markt op het gebied van de veldconfectioneerbare éénaderige aansluittechniek. Om de contactdichtheid te verhogen heeft HARTING de functionaliteit van printplaatterminals en -connectoren in de standaard contactrasterformaten zoals 3,5 / 5,0 mm en 3,81 / 5,08 mm ook overgebracht naar de kleinere contactrasters van 1,27 mm en 2,54 mm - met gelijkblijvende industriekwaliteit. Snelle schroefloze aansluittechnieken met push-in veerklemmen en snijklemmen bieden tijdbesparende montage in het veld, zonder speciaal gereedschap en bij de kleinste rasterafmeting. De universele SMD reflowsoldeertechniek voor de aansluitelementen op de printplaat betekenen duidelijke kostenvoordelen bij de productie. Dit geldt zowel voor het uitrusten als het solderen. Innovatieve oplossingen zorgen daarbij voor de nodige stevigheid op de printplaat.

36

Als aanvulling hierop zijn producten grotere stromen en dus grotere diameters (1,5 mm ² en 2,5 mm ²) in de rasterafmetingen 3,50 / 3,81 mm 5,00 / 5,08 mm beschikbaar. Nieuwe oplossingen voor de industrie Centraal toepassingsgebied voor deze nieuwe oplossingen bij de éénaderige aansluittechniek van printplaten is de industriële automatisering samen met de meet-, besturings- en regeltechniek (MSR), maar ook machinebouw, energietechniek en transporttechniek. Het is gericht op alle industrieën waar elektrische en elektronische apparaten, zoals PLC's, aandrijvingen, sensoren, actuatoren en interfacemodules etc. worden gebruikt.


Gebruik op schepen De eisen die gesteld worden voor de producten van HARTING in de maritieme markten (scheepsbouw / offshore olie en gas) variëren al naar gelang de gebruikslocatie en zijn vaak extreem hoog. De belangrijkste omgevingsfactoren in deze markt zijn trillingen, zoutwaterdamp en magnetische compatibiliteit met het kompas.

» Valentin Scheltow, Industry Segment Manager Shipbuilding, HARTING Technology Group, [email protected]

De markt voor scheepsbouw is uiterst vitaal: elk jaar zijn

er rond 6.000 vrachtschepen in aanbouw, waarvan de levensduur naar berekening op 20-25 jaar wordt gesteld. Al geruime tijd worden HARTING producten voor maritieme toepassingen gebruikt. Ze staan bekend om hun lange levensduur onder extreme omgevingsomstandigheden en hebben zich blijvend bewezen.

HARTING Ethernet-switches zijn uitstekend geschikt voor gebruik

in een netwerk van monitoring-systemen op het schip. Ze zijn ook met succes getest door de BSH (de federale instantie voor de zeescheepvaart en hydrografie) om te zien dat ze geen invloed hebben op het magnetisch kompas op de brug.

Belastbare componenten die bovendien goed beschermd zijn tegen omgevingsinvloeden en daarbij dezelfde eigenschappen bezitten als conventionele apparaten en applicaties zijn in de scheepsbouw zeer gewild. Connectoren moeten op zee gemakkelijk te hanteren zijn en flexibel en onbeperkt functioneren. Ook mogen ze op het gebied van de betrouwbaarheid onder extreme condities niet onderdoen voor de conventionele toepassingen Certificeringen Daarbij komt het betrouwbare bewijs dat de onderdelen opgewassen zijn tegen de maritieme omstandigheden. Connectoren van de HARTING Technologiegroep zijn voor vrijwel alle maritieme terreinen door Germanischer Lloyd (GL) zijn toegelaten. HARTING Ethernet-switches zijn door de Noorse Det Norske Veritas (DNV) succesrijk gecertificeerd voor gebruik op de bruggen van schepen en op offshore-platforms. HARTING oplossing HARTING connectoren zijn nu al in gebruik op het open dek of bij

offshore kranen (Han-INOX® en HPR). Vanwege hun hoge vibratiebestendigheid worden connectoren van de Han® productfamilie ook gebruikt in de besturingen van dual-fuel motoren die zijn gebouwd volgens de hoogste milieunormen. In deze gevallen worden zij direct op de motor zelf gemonteerd en zijn dienovereenkomstig blootgesteld aan de omstandigheden.

Bron: MAN Diesel & Turbo SE

Kort gezegd

• HARTING producten zijn door de toelatingen van de GL/DNV voor verschillende plekken op schepen toegestaan.

37


Han-Yellock on Stage

®

De kwaliteiten van de connectoren van de Han-Yellock® familie maken hem ideaal voor gebruik bij podiumtechnologie. De show moet namelijk probleemloos verlopen. » Patrick Frenz, Product Manager, HARTING Technology Group, [email protected]

De eisen die aan de podiumapparatuur

worden gesteld zijn hoog: podia en apparatuur, zoals tracés, luidsprekerboxen en lampen worden steeds weer onder grote tijdsdruk opgebouwd en afgebroken. Daarbij komen de specifieke voorwaarden van de podiumtechniek die vaak onder extreme en zware omgevingscondities feilloos moet blijven functioneren. Het gebruik van insteekconnectoren is daarom bij podiumtechniek standaard. Decorwisseling Een snelle en foutloze installatie is hier een absolute must. Om de wisseling van de verschillende decors te realiseren worden tegenwoordig elektrische kettingtakels gebruikt. Deze garanderen een snelle decorwisseling en kunnen ongeveer 12 ton aan gewicht verplaatsen. Het gaat hierbij meestal over positiegestuurde variotrekkrachten voor draaglasten die worden gebruikt voor het hef38

fen en neerlaten. De kettingtakels zijn voorzien van een moderne motorbesturing waardoor een nauwkeurige positionering mogelijk is. Om die reden zijn er connectoren nodig die inzetbaar zijn voor de aansluiting op decentrale besturingen alsmede op krachtige motoren. Door het insteekbaar maken van vermogens- en besturingsinterfaces wordt een grotere flexibiliteit bereikt. Hiermee kan doelgericht worden voldaan aan de steeds veranderende eisen die een show stelt. Advantage Han-Yellock® Connectoren van de Han-Yellock® familie kunnen zowel binnen als buiten worden gebruikt omdat ze een IP 65/67 beschermingsgraad bezitten. Ook onder tijdsdruk kunnen de Han-Yellock® connectoren veilig worden gebruikt. Een mechanische codering voorkomt foutief insteken. Door de drukknopvergrendeling kan de connector met een enkele

handeling worden ingestoken en vergrendeld en aansluitend ook weer met een hand worden losgekoppeld.

Kort gezegd

• Grote robuustheid vanwege het interne vergrendelingsmechanisme • Geïntegreerde bescherming tegen onbedoeld openen • Afsluitbare connector • Groot scala m.b.t. data, signaal-en vermogenscontacten


Han® SEK connectoren in weerstandsdecades

Weerstandsdecade M630

» Zbyněk Německý, Sales Engineer, HARTING Technology Group, [email protected]

Het in de Tsjechische stad Brno gevestigde bedrijf MEATEST

spol. s.r.o. ontwikkelt, produceert en verkoopt apparatuur voor het meten van elektrische grootheden. Het aanbod van deze producent omvat kalibratoren, meetapparatuur en industriële automatiseringstechniek. MEATEST heeft een nieuwe, programmeerbare weerstandsdecade ontwikkeld die onder de naam M630 wordt aangeboden. Bij dit model gaat het om een precisieweerstandsdecadebox voor een bereik van 1 Ω tot 1,2 MΩ. In het krachtige instrument is een na-kalibreringsfunctie geïntegreerd die elke weerstandsafwijking corrigeert zodat mechanische bij- en afstellingen niet meer nodig zijn.

Connector van de HARTING Technologiegroep

De Meatest decadeboxen M630 worden gebruikt ter controle van meetgrootheden van weerstandsmeters, regeleenheden of procesindicatoren die met externe meetweerstanden nietelektrische grootheden meten. In de decadenbox worden connectoren van de HARTING Technologiegroep gebruikt voor de gegevensoverdracht en de verbinding met de printplaat voor de energievoorziening. Vergeleken met de vroeger gebruikte connectoren kon de stabiliteit van de overdracht worden verbeterd wat resulteerde in een toename van de klanttevredenheid.

39


De veiligheid en betrouwbaarheid van lasrobots

» Munenori Inoue, Field Sales Engineer, HARTING Technology Group, [email protected]

Nieuwe booglasrobot van de TM modelserie Panasonic Welding Systems

Lasrobots worden tegenwoordig vooral in de auto-industrie

over de hele wereld gebruikt. Voor de verbindingen tussen robot en besturing zijn robuuste componenten nodig die aan complexe eisen moeten voldoen en ondanks de stof en lasparels tijdens het productieproces betrouwbaar functioneren. Panasonic Welding Systems Co., Ltd., een van de toonaangevende leveranciers van totaaloplossingen voor de las-industrie, heeft voor zijn nieuwe vlamboog-lasrobot gekozen voor de industriële connectoren van de HARTING Technologiegroep. Terwijl robot en besturing elk voor de signaal- en de elektriciteitsvoorziening zijn verbonden met separate Han® connec-

40

toren, wordt in de positioneerder vanwege de beperkte ruimte voor een oplossing gekozen die de elektriciteit- en signaalmodule in een enkele connector combineert. HARTING producten bezitten een grote robuustheid voor het

werken in ruwe omgevingen, voldoen aan internationale normen en zijn op de markt aanwezig met een grote variatie aan behuizingen en modules. Bovendien bezitten ze op de standaard modules gebaseerde, flexibele configuratiemogelijkheden.


Premium service voor de nieuwe toeristenexpres

» Toshio Ohno, Key Account Manager Transportation, HARTING Technology Group, [email protected]

Het serviceaanbod voor passagiers in railvoertuigen wordt

steeds verder uitgebreid: in aanvulling op de elektronische displays van de treininformatie over de volgende halte en de plaats van bestemming worden ook steeds meer video-gebaseerde diensten, zoals nieuws- en entertainmentprogramma's geïmplementeerd.

voorste en laatste wagon. Dit is een onderdeel van de uitgebreide premiumservice in de Shimakaze.

De Kintetsu Corporation, een grote particuliere spoorwegmaatschappij in West-Japan, gebruikt in haar nieuwe toeristenexpresstrein Shimakaze de hoge overdrachtsnelheden van de Ethernet-technologie om videobeelden uit te zenden van de

Kintetsu werkt voor deze toepassing samen met de HARTING Technologiegroep omdat HARTING over een ruime ervaring beschikt bij de toepassing van Ethernet in de spoorwegsector. In de Shimakaze worden aansluitkabels met Ethernet-kabels en connectoren gecombineerd die zeer resistent zijn, zelfs onder de zwaarste omstandigheden. Binnenin de wagons heeft ARTING Ethernet-switches, M12-connectoren en kabels geH bruikt.

De nieuwe toeristenexprestrein Shimakaze van de serie 50000 van Kintetsu

Aansluitkabels en connectoren van HARTING voor de communicatieverbinding tussen de treinwagons

41

te c. N ews 25: I n h e t ko rt

“Alles is hoofdzaak” HARTING sponsort Harting Robert Harting, Europees kampioen, wereldkampioen en Olympisch kampioen discuswerpen en sportman van het jaar in 2012 en het bedrijf HARTING hebben - behalve de naam - vele overeenkomsten: de drang om te winnen, het enthousiasme voor pushing performance of het feit wereldkampioen en wereldmarktleider te zijn. Er zijn vele redenen waarom we onlangs de nieuwe sponsor van de topsporter zijn geworden. Lees meer over Robert Harting in het interview:

HARTING: Welke gelijkenissen ziet u, buiten de naam Harting tussen het familiebedrijf en uzelf? Robert Harting: Het bedrijf HARTING heeft zichzelf net als ik in de wereld op de kaart gezet en ten opzichte van zijn concurrenten voor successen gezorgd. Het bedrijf maar ook de medewerkers leveren topprestaties. De voorwaarde hiervoor is natuurlijk een uitgebreide ondersteuning en hulp want an-

ders was de prikkel om het eigen talent te ontwikkelen er niet geweest. Bovendien staat er een heel team achter het succes. Samen voelen we de drang om ons te blijven ontwikkelen en te verbeteren. Om als je wat bereikt hebt op je lauweren te gaan rusten is een verkeerde strategie.

HARTING: Er waren vast ook momenten dat het succes ver weg leek te zijn. Hoe hebt u zulke perioden overwonnen, met andere woorden hoe gaat u met (sportieve) verliezen om? Robert Harting: Nederlagen zijn voor mij altijd een teken geweest dat er iemand is die zijn prestaties nog beter kan oproepen dan ik en dat ik er gewoon nog niet klaar voor ben. Ik heb me echter hierdoor nooit laten intimideren. Integendeel, het heeft me altijd gemotiveerd en ik ben me altijd bewust geweest van mijn sterke kanten. Je moet hard werken aan jezelf om je te beschermen tegen de externe druk. Van nederlagen in de sport leer je iets waar je in het leven profijt van hebt: winnen kun je namelijk alleen als je ook kunt verliezen.

HARTING: Ondanks de hoge verwachtingen, is het opmerkelijk met welk gemak je als topsporter op het veld verschijnt. Waar komt dat vandaan? Robert Harting: Deze sportieve ongedwongenheid heb je niet vanaf het begin. Na verloop van tijd als de successen komen maak je je dat eigen. Het vereist ook wat geduld net als bij het voortdurend trainen. Door op sportief gebied actief te zijn krijgt het lichaam vitaliteit en krijgt de geest zijn energie. Deze energie wordt omgezet in creativiteit en prestaties.

HARTING: Hartelijk dank voor dit interview en veel succes!

42

tec.News 25: B eursk alender

HARTING beurskalender 26.11. – 28.11.2013

Duitsland, Neurenberg, SPS/IPC/Drives

03.12. – 06.12.2013

Rusland, Moskou, Electricheskie Seti-2013

21.01. – 24.01.2014

Duitsland, Hamburg, Nortec 2014

23.01. – 28.01.2014

India, Bangalore, IMTEX

28.01. – 30.01.2014

VS, Santa Clara, CA, Design Conn

05.02. – 06.02.2014

Zweden, Malmö, Easy Fairs Elmässan Öresund 2014

11.02. – 13.02.2014

Verenigde Arabische Emiraten, Dubai,Middle East Electricity Exhibition

12.02. – 13.02.2014

Groot-Brtittannië, Farnborough, Southern Manufacturing & Electronics

24.02. – 28.02.2014

China, Sjanghai, CCMT 2014

25.02. – 27.02.2014

Duitsland, Stuttgart, Logimat

05.03. – 07.03.2014

Bulgarije, Sofia, Energy Efficiency & Renewable Energy Exhibition

06.03. – 08.03.2014

Turkije, Istanboel, EURASIARAIL 2014

10.03. – 13.03.2014

Spanje, Barcelona, EWEA 2014

18.03. – 21.03.2014

Tsjechische Republiek, Brünn, AMPER 2014

25.03. – 28.03.2014

Polen, Warschau, Automaticon 2014

30.03. – 04.04.2014

Duitsland, Frankfurt, Light & Building

01.04. – 03.04.2014

Italië, Turijn, EXPOFERROVIARIA

01.04. – 04.04.2014

Frankrijk, Parijs, SITL

07.04. – 11.04.2014

Duitsland, Hannover, Hannover Messe 2014

PUBLICATIEBIJZONDERHEDEN Gepubliceerd door: HARTING KGaA, M. Harting, Postbus 11 33, D-32325 Espelkamp, Telefoon. +49 5772 47-0, Fax +49 5772 47-400, Internet: http://www.HARTING.com

Herdrukken: Volledige herdrukken en uittreksels van bijdragen dienen schriftelijk g oedgekeurd te worden door de Redacteur. Dit geldt ook voor invoeren in elektronische databases en voor reproductie op elektronische media (b.v. CD-ROM en Internet).

Hoofdredacteur: S. Chmielewski

Alle productaanduidingen die gebruikt zijn, zijn handelsmerken of productnamen die aan HARTING KGaA of aan andere bedrijven toebehoren.

Plaatsvervangend Hoofdredacteur: Dr. F. Brode, A. Huhmann, Dr. S. Middelkamp Algehele coördinatie: Communicatie- en PR-afdeling, M. Hesse Ontwerp en Layout: Dievision Agentur für Kommunikation GmbH Productie en druk: M&E Druckhaus, Belm Oplage: 15,000 exemplaren wereldwijd (Duits, Engels en nog 12 talen) Bron: Als u dit magazine regelmatig gratis wilt ontvangen, dient u contact op te nemen met de dichtstbijzijnde HARTING-vestiging, of met uw verkooppartner van HARTING of met een van de lokale HARTING-distributeurs. U kunt tec.News ook online bij www.HARTING.com bestellen.

Pictures: Title: © man holding computer chip | Fuse | Getty Images green rfid chip | Ryan Burke | Getty Images p.2: © abstract modern background | iStockphoto | Thinkstock inserting a contact lens | Fuse | Thinkstock old PC set | iStockphoto | Thinkstock 1913 car assembly line, front view | Dorling Kindersley | Getty Images steam train | iStockphoto | Thinkstock

Ondanks een‚ nauwkeurige redactie is het niet mogelijk om drukfouten of wijzigingen m.b.t. productspecificaties in de nabije toekomst volledig uit te sluiten. Daarom wordt HARTING KGaA alleen gebonden door de bijzonderheden in de relevante catalogus. Gedrukt op milieuvriendelijke wijze op geheel zonder chloor gebleekt papier en met een hoog gehalte aan gerecycled papier. © 11/2013 van HARTING KGaA, Espelkamp. Alle rechten voorbehouden.

p.6: © people in the information space | iStockphoto | Thinkstock fresh fruits icons | iStockphoto | Thinkstock p.9: © security concept: blue opened padlock on digital background | iStockphoto | Thinkstock p.13: © cardboard boxes | iStockphoto | Thinkstock smart tools | iStockphoto | Thinkstock p.14: © puzzle pieces to place concepts | iStockphoto | Thinkstock

p.15: © hand holds smart phone | iStockphoto | Thinkstock p.20: © scratched metal | iStockphoto | Thinkstock p.26-27: © color wave design element | iStockphoto | Thinkstock p.34: © solar panel installation | iStockphoto | Thinkstock p.37: © a primary function of a platform supply vessel is to transport | E.G.Pors | Shutterstock p.38: © concert crowd | iStockphoto | Thinkstock

43

AE - United Arabic Emirates HARTING Middle East FZ-LLC Knowledge Village Block 2A, Office F72 Dubai, United Arab Emirates E-Mail: [email protected], www.HARTING.ae AT - Austria

HARTING Ges. m. b. H. Deutschstraße 19, A-1230 Wien E-Mail: [email protected], www.HARTING.at

ES - Spain HARTING Iberia S.A. Avda. Josep Tarradellas 20-30 4o 6a, E-08029 Barcelona E-Mail: [email protected], www.HARTING.es

NO - Norway

FI - Finland HARTING Oy Teknobulevardi 3-5, FI-01530 Vantaa E-Mail: [email protected], www.HARTING.fi

PL - Polen HARTING Polska Sp. z o.o. ul. Duńska 9, Budynek DELTA, PL-54-427 Wrocław E-Mail: [email protected], www.HARTING.pl

HARTING Pty Ltd Suite 11 / 2 Enterprise Drive Bundoora 3083, AUS-Victoria E-Mail: [email protected], www.HARTING.com.au

FR - France HARTING France 181 avenue des Nations, Paris Nord 2 BP 66058 Tremblay en France F-95972 Roissy Charles de Gaulle Cédex E-Mail: [email protected], www.HARTING.fr

BE - Belgium

GB - Great Britain

AU - Australia

HARTING N.V./S.A. Z.3 Doornveld 23, B-1731 Zellik E-Mail: [email protected], www.HARTING.be

BR - Brazil

HARTING Ltda. Rua Major Paladino 128 – Prédio 11 CEP 05307-000 – São Paulo – SP – Brasil E-Mail: [email protected], www.HARTING.com.br

CA - Canada

HARTING Canada Inc. 8455 Trans-Canada Hwy., Suite 202 St. Laurent, QC, H4S1Z1, Canada E-Mail: [email protected], www.HARTING.ca

CH - Switzerland

HARTING AG Industriestrasse 26, CH-8604 Volketswil E-Mail: [email protected], www.HARTING.ch

CH - Switzerland

HARTING AG Mitronics Leugenestrasse 10, CH-2500 Biel 6 E-Mail: [email protected] www.HARTING -mitronics.ch

HARTING Ltd. Caswell Road, Brackmills Industrial Estate GF-Northampton, NN4 7PW E-Mail: [email protected], www.HARTING.co.uk

HK - Hong Kong

HARTING (HK) Limited Regional Office Asia Pacific 3512 Metroplaza Tower 1, 223 Hing Fong Road Kwai Fong, N. T., Hong Kong E-Mail: [email protected], www.HARTING.com.hk

HU - Hungary

HARTING Magyarország Kft. Fehérvári út 89-95, H-1119 Budapest E-Mail: [email protected], www.HARTING.hu

IN - India HARTING India Pvt Ltd 7th Floor (West Wing), Central Square II Unit No.B-19 Part, B 20&21, TVK Industrial Estate Guindy, Chennai – 600032 E-Mail: [email protected], www.HARTING.co.in IT - Italy

CN - China

HARTING (Zhuhai) Sales Limited Room 3501- 3503 No. 1, Hong Qiao Road, Grand Gateway I Xu Hui District, Shanghai 200030, China E-Mail: [email protected], www.HARTING.com.cn

CZ - Czech Republic HARTING s.r.o. Mlýnská 2, CZ-160 00 Praha 6 E-Mail: [email protected], www.HARTING.cz DE - Germany HARTING Deutschland GmbH & Co. KG P.O. Box 2451, D-32381 Minden Simeonscarré 1, D-32427 Minden E-Mail: [email protected], www.HARTING.de DK - Denmark

HARTING SpA Via dell’Industria 7, I-20090 Vimodrone (Milano) E-Mail: [email protected], www.HARTING.it

JP - Japan

HARTING K. K. Yusen Shin-Yokohama 1 Chome Bldg., 2F 1-7-9, Shin-Yokohama, Kohoku, Yokohama 222-0033 Japan E-Mail: [email protected], www.HARTING.co.jp

KR - Korea

HARTING Korea Limited #308 Yatap Leaders Building, 342-1 Yatap-dong Bundang-gu, Sungnam-City, Kyunggi-do 463-828 Republic of Korea PE-Mail: [email protected], www.HARTING.co.kr

MY - Malaysia (Office)

HARTING ApS Hjulmagervej 4a, DK – 7100 Vejle E-Mail: [email protected], www.HARTING.dk

HARTING Singapore Pte Ltd Malaysia Branch, 11-02 Menara Amcorp, Jln. Persiaran Barat, 46200 PJ, Sel. D. E., Malaysia E-Mail: [email protected], www.HARTING.com

EE - Eastern-Europe

NL - Netherlands

HARTING Eastern Europe GmbH Bamberger Straße 7, D-01187 Dresden E-Mail: [email protected] www.HARTING.com

HARTING B.V. Larenweg 44, NL-5234 KA ‘s-Hertogenbosch Postbus 3526, NL-5203 DM ‘s-Hertogenbosch E-Mail: [email protected], www.HARTINGbv.nl

HARTING Technology Group Marienwerderstraße 3 | 32339 Espelkamp – Germany P.O. Box 1133 | 32325 Espelkamp – Germany Phone +49 5772 47-0 | Fax +49 5772 47-400 E-Mail: [email protected] | www.HARTING.com/en

HARTING A/S Østensjøveien 36, N-0667 Oslo E-Mail: [email protected], www.HARTING.no

PT - Portugal

HARTING Iberia, S. A. Avda. Josep Tarradellas, 20-30, 4o 6a, E-08029 Barcelona E-Mail: [email protected], www.HARTING.es/pt

RO - Romania

HARTING Romania SCS Europa Unita str. 21, 550018-Sibiu, Romania E-Mail: [email protected], www.HARTING.com

RU - Russia

HARTING ZAO Maily Sampsoniyevsky prospect 2A 194044 Saint Petersburg, Russia E-Mail: [email protected], www.HARTING.ru

SE - Sweden HARTING AB Gustavslundsvägen 141 B 4tr, S-167 51 Bromma E-Mail: [email protected], www.HARTING.se SG - Singapore

HARTING Singapore Pte Ltd. 25 International Business Park #04-108 German Centre, Singapore 609916 E-Mail: [email protected], www.HARTING.sg

SK - Slovakia

HARTING s.r.o. Sales office Slovakia J. Simora 5, SK – 940 67 Nové Zámky E-Mail: [email protected], www.HARTING.sk

TR - Turkey

HARTING TURKEI Elektronik Ltd. Sti. Barbaros Mah. Dereboyu Cad. Fesleğen Sok. Uphill Towers, A-1b Kat:8 D:45 34746 AtaŞehir, İstanbul E-Mail: [email protected], www.HARTING.com.tr

TW - Taiwan

HARTING TaiwanLimited Room 1, 5/F, 495 GuangFu South Road RC-110 Taipei, Taiwan E-Mail: [email protected], www.HARTING.com.tw

US - USA HARTING Inc. of North America 1370 Bowes Road, USA-Elgin, Illinois 60123 E-Mail: [email protected], www.HARTING -USA.com ZA - South Africa HARTING South Africa (Pty) Ltd Ground Floor, Twickenham Building, The Campus Cnr Main & Sloane Street Bryanston Johannesburg (Bryanston), 2021 South Africa E-Mail: [email protected], www.HARTING.co.za

tec News25 Integrated Industry Hoe het product zijn eigen productieproces bestuurt Veiligheid in de industrie 4.0

Recommend Documents