Tabellenboek Economische foto Leiden gemeente Leiden Definitief
Tabellenboek Economische foto Leiden gemeente Leiden Definitief
Rapportnummer:
206X00237.056796_1_2
Datum:
18 maart 2010
Contactpersoon opdrachtgever: mevr. M. van der Werf Projectteam BRO:
Christel van Grinsven, Didier Barrois, Tommy Walvius
BRO Hoofdvestiging Postbus 4 5280 AA Boxtel Bosscheweg 107 5282 WV Boxtel T +31 (0)411 850 400 F +31 (0)411 850 401
Inhoudsopgave
1.
pagina
INLEIDING
3
2.
ALGEMENE SOCIAAL ECONOMISCHE ONTWIKKELING 2.1 Werkgelegenheids en productiestructuur 2.2 (Beroeps)bevolking en wonen
5 5 12
3.
WERKLOCATIES 3.1 Uitgifte van bedrijventerreinen en kantorenlocaties 3.2 Herstructureringsopgave
19 19 23
4.
ONDERWIJS EN OVERHEID 4.1 De positie van onderwijs en overheid in de Leidse economie
27 27
5.
CENTRUM 5.1 Ontwikkelingen in het centrum 5.2 Benchmark huurprijsniveaus 5.3 Bestedingen, koopstromen en omzet
29 29 33 33
6.
WIJKECONOMIE 6.1 Werkgelegenheid in de wijk 6.2 Voorzieningenniveau in de wijk
35 35 38
Inhoudsopgave
1
2
Inhoudsopgave
1.
INLEIDING
Dit tabellenboek is een bijlage bij het rapport Economische foto Leiden. De analyses zijn beschreven in het rapport, het ondersteunende cijfermateriaal kunt in dit tabellenboek terugvinden. De hoofdstukindeling van dit tabellenboek is dezelfde als in het rapport.
Hoofdstuk 1
3
4
Hoofdstuk 1
2.
ALGEMENE SOCIAAL ECONOMISCHE ONTWIKKELING
2.1 Werkgelegenheids- en productiestructuur Werkgelegenheidsstructuur Tabel 2.1: Werkzame personen in 2001-2008 in Leiden werkzame personen
aantallen
ontwikkeling
sector
2001
Totaal
52.368 53.350 54.167 54.093 55.129 56.071 57.434 58.883
A Landbouw, jacht en bosbouw D Industrie E Nutsbedrijven
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2001-2008
2007-2008
+12,4%
+2,5% +6,5%
92
90
51
46
47
47
46
49
-46,7%
4.668
4.757
4.778
4.904
5.223
5.032
5.631
5547
+18,8%
-1,5%
351
205
205
194
194
182
214
253
-27,9%
+18,2% +4,0%
F Bouwnijverheid
2.180
2.718
2.492
2.604
2.512
2.438
2.093
2176
-0,2%
G Handel en reparatie
7.322
7.295
7.517
7.024
6.761
6.779
6.500
6746
-7,9%
+3,8%
H Horeca
2.000
1.908
1.884
1.874
1.860
1.896
2.084
2153
+7,7%
+3,3%
I Vervoer/opslag/communicatie
1.751
1.816
2.184
2.136
2.223
2.165
1.866
1946
+11,1%
+4,3%
J Financiële instellingen K Zakelijke dienstverlening
754
643
558
615
449
457
577
559
-25,9%
-3,1%
6.738
7.403
7.153
6.810
6.674
6.809
6.894
7.122
+5,7%
+3,3% -8,8%
L Openbaar bestuur en overheid
3.580
3.431
3.510
3.682
3.746
3.769
3.886
3.543
-1,0%
M Onderwijs
8.320
8.063
8.399
8.247
8.605
8.640
8.625
8.624
+3,7%
0%
12.599 13.080 13.382 13.962 14.737 15.735 16.749 17.703
+40,5%
+5,7%
+22,3%
+8,5%
N Gezondheids- en welzijnszorg O Overige diensten
werkzame personen
2.013
1.941
2.054
1.995
2.098
2.122
2.269
2.462
Aandeel in totaal
sector
2001
Totaal
52.368 53.350 54.167 54.093 55.129 56.071 57.434 58.883
A Landbouw, jacht en bosbouw
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
0,2%
0,2%
0,1%
0,1%
0,1%
0,1%
0,1%
0,1%
D Industrie
8,9%
8,9%
8,8%
9,1%
9,5%
9,0%
9,8%
9,4%
E Nutsbedrijven
0,7%
0,4%
0,4%
0,4%
0,4%
0,3%
0,4%
0,4%
F Bouwnijverheid
4,2%
5,1%
4,6%
4,8%
4,6%
4,3%
3,6%
3,7%
14,0%
13,7%
13,9%
13,0%
12,3%
12,1%
11,3%
11,5%
H Horeca
3,8%
3,6%
3,5%
3,5%
3,4%
3,4%
3,6%
3,7%
I Vervoer/opslag/communicatie
3,3%
3,4%
4,0%
3,9%
4,0%
3,9%
3,2%
3,3%
G Handel en reparatie
J Financiële instellingen K Zakelijke dienstverlening L Openbaar bestuur en overheid
1,4%
1,2%
1,0%
1,1%
0,8%
0,8%
1,0%
0,9%
12,9%
13,9%
13,2%
12,6%
12,1%
12,1%
12,0%
12,1%
6,8%
6,4%
6,5%
6,8%
6,8%
6,7%
6,8%
6,0%
M Onderwijs
15,9%
15,1%
15,5%
15,2%
15,6%
15,4%
15,0%
14,6%
N Gezondheids- en welzijnszorg
24,1%
24,5%
24,7%
25,8%
26,7%
28,1%
29,2%
30,1%
3,8%
3,6%
3,8%
3,7%
3,8%
3,8%
4,0%
4,2%
O Overige diensten
Bron: Vestigingenregister, Gemeente Leiden (2009)
Hoofdstuk 2
5
Figuur 2.1: Vergelijking werkgelegenheid per sector in 2008
35,0 Leiden
Haarlem
Delft
Holland Rijnland
Nederland
30,0 25,0
%
20,0 15,0 10,0 5,0 0,0
Bron: Vestigingenregister gemeente Leiden, gemeente Haarlem, gemeente Delft, Holland Rijnland in Cijfers en LISA (2009).1
1
De databron LISA geeft voor de gegevens van Nederland geen cijfers weer van de sector nutsbedrijven.
6
Hoofdstuk 2
Tabel 2.2: Werkzame personen naar sector voor Nederland Banen
Aantallen
sector Totaal
ontwikkeling
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008 2001-2008 2007-2008
7.506.220 7.587.000 7.579.940 7.548.440 7.537.580 7.598.230 7.789.590 7.976.240
Landbouw
285.260
268.110
270.950
262.360
261.700
261.190
-13,1%
-0,2%
974.010
950.160
938.240
945.960
953.540
-11,2%
0,8%
475.540
472.090
478.400
495.690
514.560
3,3%
3,8%
Handel en reparatie 1.355.180 1.369.180 1.368.290 1.358.150 1.351.990 1.362.850 1.394.590 1.423.990
5,1%
2,1%
Bouwnijverheid
498.110
290.210
2,4%
1.074.250 1.042.190 1.001.530
Industrie
300.510
6,3%
496.410
485.160
Horeca
310.610
314.780
315.860
314.150
311.480
316.850
327.430
335.260
7,9%
2,4%
Vervoer/opslag/com.
496.350
496.330
484.670
482.960
478.550
476.160
487.840
494.880
-0,3%
1,4%
Financiële instelling.
273.840
268.110
260.140
258.360
247.480
245.230
255.820
256.120
-6,5%
0,1%
Zakelijke dienstverl. 1.037.050 1.065.560 1.059.190 1.057.810 1.076.990 1.114.090 1.165.940 1.225.150
18,1%
5,1%
Overheid
426.120
439.370
448.280
450.670
448.970
441.560
442.710
448.020
5,1%
1,2%
Onderwijs
443.510
456.540
470.220
476.490
477.240
483.820
492.420
502.130
13,2%
2,0%
Zorg
972.460 1.017.980 1.062.140 1.088.790 1.106.150 1.128.800 1.158.890 1.189.390
22,3%
2,6%
Overige diensten
318.250
16,9%
3,2%
Banen
330.340
343.420
345.550
349.890
360.590
372.020
2006
2007
Aandeel van totaal aantal banen
sector Totaal
339.200
2001
2002
2003
2004
2005
2008
7.506.220 7.587.000 7.579.940 7.548.440 7.537.580 7.598.230 7.789.590 7.976.240
Landbouw Industrie Bouw
4,0%
3,8%
3,8%
3,6%
3,6%
3,5%
3,4%
3,3%
14,3%
13,7%
13,2%
12,9%
12,6%
12,3%
12,1%
12,0%
6,6%
6,5%
6,4%
6,3%
6,3%
6,3%
6,4%
6,5%
Handel
18,1%
18,0%
18,1%
18,0%
17,9%
17,9%
17,9%
17,9%
Horeca
4,1%
4,1%
4,2%
4,2%
4,1%
4,2%
4,2%
4,2%
Vervoer/opslag/communicatie
6,6%
6,5%
6,4%
6,4%
6,3%
6,3%
6,3%
6,2%
Financiële instellingen
3,6%
3,5%
3,4%
3,4%
3,3%
3,2%
3,3%
3,2%
13,8%
14,0%
14,0%
14,0%
14,3%
14,7%
15,0%
15,4%
Overheid
5,7%
5,8%
5,9%
6,0%
6,0%
5,8%
5,7%
5,6%
Onderwijs
5,9%
6,0%
6,2%
6,3%
6,3%
6,4%
6,3%
6,3%
13,0%
13,4%
14,0%
14,4%
14,7%
14,9%
14,9%
14,9%
4,2%
4,4%
4,5%
4,5%
4,6%
4,6%
4,6%
4,7%
Zakelijke dienstverlening
Zorg Overige diensten Bron: LISA (2009), bewerking BRO
Hoofdstuk 2
7
Productiestructuur Tabel 2.3: Vestigingen in de periode 2001-2008 in Leiden vestigingen
aantallen
ontwikkeling
sector
2001
Totaal
4.099 4.159 4.093 4.037 4.062 4.064 4.168 4.324
A Landbouw, jacht en bosbouw D Industrie E Nutsbedrijven F Bouwnijverheid G Handel en reparatie H Horeca I Vervoer/opslag/communicatie J Financiële instellingen K Zakelijke dienstverlening L Openbaar bestuur en overheid
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2001-2008 2007-2008 +5,5%
+3,7%
+5,0%
-4,5%
20
22
19
18
21
22
22
21
206
211
209
209
209
209
203
209
+1,5%
+3,0%
2
2
2
2
2
2
3
3
+50,0%
0%
356
394
391
404
390
394
427
458
+28,7%
+7,3%
1.153 1.141 1.118 1.090 1.064 1.062 1.035 1.038
-10,0%
+0,3%
299
298
290
279
283
288
287
288
-3,7%
+0,3%
85
82
80
78
79
82
91
98
+15,3%
+7,7%
52
47
-44,0%
-9,6%
985 1.032
+11,4%
+4,8%
84
74
65
60
61
53
926
961
947
917
934
940
27
28
26
28
29
28
28
25
-7,4%
-10,7%
M Onderwijs
199
207
209
217
221
218
214
217
+9,0%
+1,4%
N Gezondheids- en welzijnszorg
370
376
381
382
420
418
456
493
+33,2%
+8,1%
O Overige diensten
372
363
356
353
349
348
365
395
+6,2%
+8,2%
vestigingen
Aandeel van totaal aantal vestigingen
sector
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
Totaal
4.099
4.159
4.093
4.037
4.062
4.064
4.168
4.324
A Landbouw, jacht en bosbouw
0,5%
0,5%
0,5%
0,4%
0,5%
0,5%
0,5%
0,5%
D Industrie
5,0%
5,1%
5,1%
5,2%
5,1%
5,1%
4,9%
4,8%
E Nutsbedrijven
0,0%
0,0%
0,0%
0,0%
0,0%
0,0%
0,1%
0,1%
F Bouwnijverheid
8,7%
9,5%
9,6% 10,0%
9,6%
9,7% 10,2% 10,6%
G Handel en reparatie
28,1% 27,4% 27,3% 27,0% 26,2% 26,1% 24,8% 24,0%
H Horeca
7,3%
7,2%
7,1%
6,9%
7,0%
7,1%
6,9%
6,7%
I Vervoer/opslag/communicatie
2,1%
2,0%
2,0%
1,9%
1,9%
2,0%
2,2%
2,3%
J Financiële instellingen
2,0%
1,8%
1,6%
1,5%
1,5%
1,3%
1,2%
1,1%
K Zakelijke dienstverlening
22,6% 23,1% 23,1% 22,7% 23,0% 23,1% 23,6% 23,9%
L Openbaar bestuur en overheid
0,7%
0,7%
0,6%
0,7%
0,7%
0,7%
0,7%
0,6%
M Onderwijs
4,9%
5,0%
5,1%
5,4%
5,4%
5,4%
5,1%
5,0%
N Gezondheids- en welzijnszorg
9,0%
9,0%
9,3%
9,5% 10,3% 10,3% 10,9% 11,4%
O Overige diensten
9,1%
8,7%
8,7%
8,7%
8,6%
8,6%
8,8%
9,1%
Bron: Vestigingenregister gemeente Leiden (2009)
8
Hoofdstuk 2
Tabel 2.4: Vestigingen in de periode 2001-2008 in Nederland vestigingen
Aantallen
sector Totaal
2001
ontwikkeling 2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008 2001-2008 2007-2008
865.690 881.040 891.610 901.160 925.190 956.370 995.770 1.043.780
20,6%
4,8%
Landbouw
98.470
95.920
92.790
91.400
89.690
88.210
86.740
86.010
-12,7%
-0,8%
Industrie
54.140
54.380
53.880
53.770
54.250
54.750
55.820
56.840
5,0%
1,8%
70.380
74.990
77.860
79.130
82.830
89.830 100.130
111.400
58,3%
11,3%
218.810 218.920 220.960 222.890 227.560 232.140 236.230
239.710
9,6%
1,5%
Bouwnijverheid Handel en reparatie Horeca
45.620
45.670
45.990
45.970
46.340
46.550
46.670
47.040
3,1%
0,8%
Vervoer/opslag/communicatie
34.530
35.590
35.100
34.710
35.040
35.270
35.630
36.480
5,6%
2,4%
22.180
21.650
20.960
20.510
20.000
20.400
19.950
19.810
-10,7%
-0,7%
171.620 180.150 186.190 191.280 201.760 215.050 231.410
251.070
46,3%
8,5%
Financiële instellingen Zakelijke dienstverlening Overheid
4.210
4.140
3.990
3.880
3.740
3.570
3.470
3.370
-20,0%
-2,9%
Onderwijs
24.030
24.600
25.010
25.600
26.210
26.840
27.700
28.810
19,9%
4,0%
Zorg
47.780
48.710
49.950
50.890
53.050
54.930
58.030
62.780
31,4%
8,2%
Overige diensten
73.910
76.330
78.930
81.150
84.730
88.830
94.000
100.460
35,9%
6,9%
Bron: Lisa (2009), bewerking BRO
vestigingen
Aandeel van totaal aantal vestigingen
sector
2001
2002
2003
2004
2005
2006
Totaal
865.690
881.040
891.610
901.160
925.190
956.370
11,4%
10,9%
10,4%
10,1%
9,7%
9,2%
8,7%
8,2%
6,3%
6,2%
6,0%
6,0%
5,9%
5,7%
5,6%
5,4%
Landbouw Industrie Bouw
2007
2008
995.770 1.043.780
8,1%
8,5%
8,7%
8,8%
9,0%
9,4%
10,1%
10,7%
Handel
25,3%
24,8%
24,8%
24,7%
24,6%
24,3%
23,7%
23,0%
Horeca
5,3%
5,2%
5,2%
5,1%
5,0%
4,9%
4,7%
4,5%
Vervoer/opslag/communicatie
4,0%
4,0%
3,9%
3,9%
3,8%
3,7%
3,6%
3,5%
Financiële instellingen
2,6%
2,5%
2,4%
2,3%
2,2%
2,1%
2,0%
1,9%
19,8%
20,4%
20,9%
21,2%
21,8%
22,5%
23,2%
24,1%
Overheid
0,5%
0,5%
0,4%
0,4%
0,4%
0,4%
0,3%
0,3%
Onderwijs
2,8%
2,8%
2,8%
2,8%
2,8%
2,8%
2,8%
2,8%
Zorg
5,5%
5,5%
5,6%
5,6%
5,7%
5,7%
5,8%
6,0%
Overige diensten
8,5%
8,7%
8,9%
9,0%
9,2%
9,3%
9,4%
9,6%
Zakelijke dienstverlening
Bron: Lisa (2009), bewerking BRO
Hoofdstuk 2
9
Tabel 2.5: Toename vestigingen per sector in periode 2004-2008 in % Toename vestigingen 2004-2008 in %
Leiden
Landbouw, jacht en bosbouw
Delft
Haarlem
Nederland
16,7
165,4
3,0
-5,9
0,0
15,6
-6,2
5,7
Nutsbedrijven
50,0
200,0
25,0
-
Bouwnijverheid
13,4
254,7
26,7
40,8
Handel en reparatie
-4,8
37,8
0,0
7,5
3,2
20,4
-1,4
2,3
Industrie
Horeca Vervoer/opslag/communicatie
25,6
60,3
-2,8
5,1
-21,7
5,9
-15,2
-3,4
Zakelijke dienstverlening
12,5
134,7
17,5
31,3
Openbaar bestuur en onderwijs
-1,2
20,3
-15,9
9,2
Gezondheids- en welzijnszorg
29,1
12,8
-3,9
23,4
Overige diensten
11,9
56,4
1,1
23,8
7,1
67,9
6,0
15,8
Financiële instellingen
Totaal
Bron: Vestigingenregister gemeente Leiden, gemeente Haarlem, gemeente Delft en Lisa.2
Werkgelegenheid naar locatie Tabel 2.6: Verdeling arbeiders naar werklocatie in 2008 Arbeiders naar werklocatie
Arbeiders
%
Bedrijventerrein
12382
21,0
Centrum
12436
21,1
Overige locaties
34065
57,9
Totaal
58883
100,0
Bron: vestigingenregister gemeente Leiden, bewerking BRO
Creatieve sector Tabel 2.7: Werkgelegenheid creatieve sector in Leiden in 2008 Creatieve sector Uitgeverij van boeken ed
Vestigingen
%
arbeiders
%
22
8,1
392
24,9
Architectuur en technisch ontwerp
49
18,1
161
10,2
Reclame
65
24,1
205
13,0
Fotografie
21
7,8
30
1,9
Interieur en modeontwerp
15
5,6
22
1,4
Film
15
5,6
37
2,4
5
1,9
6
0,4
Omroepen Overig en Pers
16
5,9
159
10,1
Kunsten
62
23,0
560
35,6
270
100,0
1572
100,0
Totaal
Bron: vestigingenregister Gemeente Leiden, Bewerking BRO
2
De databron LISA geeft voor de gegevens van Nederland geen cijfers weer van de sector nutsbedrijven.
10
Hoofdstuk 2
Starters Tabel 2.8: Aantal starters in gemeente Leiden Starters Sector Landbouw en visserij
ontwikkeling in % 2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2001-2008
2007-2008
3
1
2
3
3
2
3
5
66,7
66,7
Industrie
21
21
17
23
20
24
21
26
23,8
23,8
Bouw
84
89
59
82
99
133
154
151
79,8
-1,9
Groothandel
25
27
33
48
39
18
35
32
28,0
-8,6
Detailhandel
42
42
53
57
61
55
57
54
28,6
-5,3
Horeca
20
17
12
16
14
13
7
16
-20,0
128,6
Vervoer
7
18
14
10
17
7
18
18
157,1
0,0
Financiën
3
6
1
5
4
7
3
1
-66,7
-66,7
Adviesdiensten
86
81
71
93
79
97
109
142
65,1
30,3
Facilitaire diensten
80
74
55
86
78
78
107
131
63,8
22,4
Persoonlijke diensten
46
32
48
64
65
57
72
101
119,6
40,3
Algemene diensten
28
17
23
33
39
25
52
78
178,6
50,0
0
0
0
0
0
0
0
0
0,0
0
Zakelijk beheer Overig
0
0
0
0
0
0
0
0
0,0
0
Totaal
445
425
388
520
518
516
638
755
69,7
18,3
2004
2005
2006
2007
2008
2001-2008
Bron: KvK Tabel 2.9: Aantal starters in gemeente Delft Starters Sector
ontwikkeling in % 2001
2002
2003
2007-2008
Landbouw en visserij
6
6
3
7
22
24
13
13
116,7
0,0
Industrie
8
10
11
14
14
10
19
17
112,5
-10,5
Bouw
48
43
27
34
44
84
81
87
81,3
7,4
Groothandel
16
19
31
34
24
20
18
16
0,0
-11,1
Detailhandel
34
35
34
44
38
48
44
51
50,0
15,9
Horeca
11
12
13
13
12
14
13
23
109,1
76,9
Vervoer
12
12
10
18
13
11
10
10
-16,7
0,0
1
3
2
3
3
1
1
3
200,0
200,0
Financiën Adviesdiensten
69
63
59
91
74
97
80
139
101,4
73,8
103
70
56
74
80
95
106
133
29,1
25,5
Persoonlijke diensten
28
34
35
37
49
51
52
78
178,6
50,0
Algemene diensten
11
10
8
21
30
28
34
61
454,5
79,4
Zakelijk beheer
0
0
0
0
0
0
0
0
0,0
0,0
Overig
0
0
0
1
1
0
1
0
0,0
0,0
Totaal
347
317
289
391
404
483
472
631
81,8
33,7
Facilitaire diensten
Bron: KvK
Hoofdstuk 2
11
2.2 (Beroeps)bevolking en wonen Beroepsbevolking Tabel 2.10: Beroepsbevolking in de periode 2004-2008 in Leiden, Delft en Haarlem Leiden Inwonertal Beroepsbevolking Procentueel Delft
2004
2005
2006
2007
2008
118.702
118.563
118.069
117.485
116.878
63.000
58.000
62.000
61.000
57.000
53%
49%
53%
52%
49%
2004
2005
2006
2007
2008
Inwonertal
95.817
95.031
95.090
95.379
96.168
Beroepsbevolking
44.000
42.000
42.000
43.000
48.000
Procentueel
46%
44%
44%
45%
50%
Haarlem
2004
2005
2006
2007
2008
147.343
146.739
147.015
146.960
147.640
76.000
73.000
70.000
72.000
73.000
52%
50%
48%
49%
49%
Inwonertal Beroepsbevolking Procentueel Bron: CBS, bewerking BRO
Figuur 2.2: Leeftijdsopbouw in 2009
Leiden
80+
Delft
Haarlem
Holland Rijnland
65-79
45-64
25-44
15-24
0-14 0,0
5,0
10,0
15,0
%
20,0
25,0
30,0
35,0
Bron: CBS, bewerking BRO
12
Hoofdstuk 2
Figuur 2.3: Krimptabel bevolking Leiden in 2025 Leiden, toe/afname per leeftijdsgroep 2010 - 2025
Totaal
65 jaar e.o.
45 - 64 jaar
25 - 44 jaar
15 - 24 jaar
0 - 14 jaar -3.000
-2.000
-1.000
0
1.000
2.000
3.000
4.000
5.000
6.000
7.000
Bron: Bevolkingsprognose Zuid-Holland 2007
Krimpmarkt
Groeimarkt
Figuur 2.4: Krimptabel bevolking Delft in 2025
toe/afname per leeftijdsgroep 2010 - 2025 Totaal
65 jaar e.o.
45 - 64 jaar
25 - 44 jaar
15 - 24 jaar
0 - 14 jaar
0
2.000
4.000
6.000
8.000
10.000
12.000
14.000
16.000
Bron: Bevolkingsprognose Zuid-Holland 2007
Groeimarkt
Hoofdstuk 2
13
Figuur 2.5: Krimptabel bevolking Haarlem in 2025
toe/afname per leeftijdsgroep 2010 - 2025 Totaal
65 jaar e.o.
45 - 64 jaar
25 - 44 jaar
15 - 24 jaar
0 - 14 jaar
-10.000
-8.000
-6.000
-4.000
-2.000
0
2.000
4.000
6.000
8.000
10.000
Bron: Bevolkingsprognose Zuid-Holland 2007
krimpmarkt
groeimarkt
Figuur 2.6: Krimptabel bevolking Nederland in 2025
toe/afname per leeftijdsgroep 2010 - 2025 Totaal
65 jaar e .o.
45 - 64 jaar
25 - 44 jaar
15 - 24 jaar
0 - 14 jaar
-400.000
-200.000
0
200.000
400.000
600.000
800.000 1.000.000 1.200.000 1.400.000
Bron: Bevolkingsprognose Zuid-Holland 2007
krimpmarkt
14
groeimarkt
Hoofdstuk 2
Figuur 2.7: Opleidingsniveau beroepsbevolking in de periode 2006-2008
60,0 Leiden
Haarlem
Delft
Holland Rijnland
Nederland
50,0
40,0
%
30,0
20,0
10,0
0,0 Laag
Midden
Hoog
Bron: CBS, bewerking BRO
Hoofdstuk 2
15
Werkloosheid Tabel 2.11: Overzicht beroepsbevolking en werkloosheid beroepsbevolking Haarlem
werkloosheid
76.000
5.559
7,3%
2005
73.000
5.535
7,6%
2006
70.000
4.505
6,4%
2007
72.000
3.845
5,3%
2008
73.000
3.668
5,0%
2004
44.000
4.373
9,9%
2005
42.000
3.738
8,9%
2006
42.000
3.032
7,2%
2007
43.000
2.791
6,5%
2008
48.000
2.274
4,7%
2004
63.000
4.890
7,8%
2005
58.000
4.274
7,4%
2006
62.000
4.013
6,5%
2007
61.000
3.753
6,2%
2008
57.000
3.334
5,8%
2009 Delft
5,1%
2009 Leiden
6,5%
2009 Nederland
werkloosheid in %
2004
6,6%
2004
7.398.000
770.499
10,4%
2005
7.401.000
671.467
9,1%
2006
7.486.000
554.213
7,4%
2007
7.603.000
466.437
6,1%
2008
7.714.000
409.785
5,3%
2009
6,6%
Bron: Beroepsbevolking CBS , Werkloosheid UWV, 2009 UWV rapport Werkloosheid Holland Rijnland.3
3
Voor 2009 is gebruik gemaakt van een andere bron (UWV).
16
Hoofdstuk 2
Figuur 2.8: Werkloosheid in de periode 2004-2009
12,0% Leiden
Delft
Haarlem
Nederland
10,0%
8,0%
%
6,0%
4,0%
2,0%
0,0% 2004
2005
2006
2007
2008
2009
* 2009 is met een stippellijn weergegeven, omdat hier gebruik wordt gemaakt van een andere bron. Bron: Beroepsbevolking CBS , Werkloosheid UWV, 2009 UWV rapport Werkloosheid Holland Rijnland. Tabel 2.12: Werkloosheid naar geslacht in 2009 Werkloosheid
Man
%
Vrouw
%
Haarlem
2027
55,1
1654
44,9
Delft
1373
49,8
1385
50,2
Leiden
2091
52,0
1927
48,0
258.037
51,5
242.750
48,5
Nederland
Bron: UWV 2009, bewerking BRO
Tabel 2.13: Werkloosheid naar leeftijdscategorie in 2009 Werkloosheid
Leiden
%
Delft
%
Haarlem
%
Nederland
%
15-24
297
7,4
210
7,6
247
6,7
42.165
8,4
25-44
2006
49,9
1290
46,8
1754
47,7
223.760
44,7
45-64
1715
42,7
1258
45,6
1680
45,6
234.863
46,9
Totaal
4018
100,0
2758
100,0
3681
100,0
500.788
100,0
Bron: UWV 2009, bewerking BRO
Hoofdstuk 2
17
Tabel 2.14: Werkloosheid naar opleidingsniveau in 2009 Werkloosheid
Leiden
%
Delft
%
Haarlem
%
Nederland
%
Laag
2115
52,6
1411
51,2
1701
46,2
252654
50,5
Middelbaar
1060
26,4
816
29,6
1172
31,9
171.605
34,3
Hoog
843
21,0
530
19,2
806
21,9
76.260
15,2
Totaal
4018
100,0
2757
100,0
3679
100,0
500519
100,0
Bron: UWV 2009, bewerking BRO
Pendel Figuur 2.9: Uitgaande pendel in periode 2005 's-Gravenhage
Amsterdam
Leiderdorp
Haarlemmermeer
Rotterdam
Oegstgeest
Zoeterw oude
Utrecht
5%
7% 7%
34%
8%
11% 17%
11%
Bron: CBS 2005, bewerking BRO. Figuur 2.10: Inkomende pendel in 2005 Leiderdorp
Oegstgeest
's-Gravenhage (GM)
Katw ijk
Voorschoten
Amsterdam (GM)
Zoetermeer
Zoeterw oude
6,6 7,3
22,5
8,6
11,9
15,9
11,9
15,2
Bron: CBS 2005, bewerking BRO.
18
Hoofdstuk 2
3.
WERKLOCATIES
3.1 Uitgifte van bedrijventerreinen en kantorenlocaties Tabel 3.1: Vestigingen op bedrijventerreinen in Leiden
Bedrijventerrein
Type terrein
Vestigingen
Bestaande bedrijventerreinen
2005
2006
2007
2008
Cronestein: - Fruitbuurt
Gemengd
58
- Lammenschansweg
Gemengd
26
22
20
19
- Rooseveltstraat
Gemengd
104
108
114
109
- Z'woudsewg / Trekvliet
Gemengd
23
26
28
27
Hallen, de
Gemengd
23
23
21
21
Lange Gracht
Gemengd
4
4
4
4
Merenwijk
Gemengd
48
45
49
52
Roomburg
Gemengd
39
45
45
45
Tussen Rijn en Rail
Gemengd
28
26
20
24
Waard, de
Gemengd
65
60
59
61
Westwal
Gemengd
20
19
20
20
438
435
438
434
59
57
54
64
497
492
492
498
subtotaal bestaand gemengd
Leeuwenhoek / LBSP *
Hoogwaardig
/
57
58
52
kantoorlocatie Nieuwe bedrijventerreinen Leeuwenhoek / LBSP * - Sylvius
hoogwaardig
- Entree
hoogwaardig
- Kop van Leeuwenhoek
hoogwaardig
- Snellius
hoogwaardig
totaal
hoogwaardig
Oostvliet
gemengd
Totaal Leiden * LBSP = Leiden Bio Science Park Bron: Infodesk bedrijventerreinen Zuid-Holland, 2009
Hoofdstuk 3
19
Tabel 3.2 Historische uitgifte bedrijventerrein in hectare Leiden
2000
Uitgifte 1,9
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
Totaal
Gemiddeld
1,0
0,4
0,0
0,5
0,3
0,6
0,3
0,5
5,5
0,6
Bron: Infodesk bedrijventerreinen Zuid-Holland, 2009 Tabel 3.3: Uitgifte kantoorlocaties in vierkante meters Locatie
Bruto
Netto
Vloeropp m2
Realiseerbaar vloeropp m2
Leeuwenhoek / Bio
24
19,6
78.150
62.500
5
5
85.000
49.999
2,5
2,5
26.500
40.000
4
4
70.000
6.000
70.000
10.000
35,5
31,1
329.650
168.499
Science Park Centraal Stadszijde Kanaalpark / Lammenschans Haagsche Schouw Binnenstad Totaal
Bron: PropertyNL, Het Grote Gemeenteboek 2009 Tabel 3.4: Uitgeefbaar aanbod bedrijventerrein Leiden
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
Uitgeefbaar
2,8
0,9
3,1
2,7
2,7
2,7
2,1
1,9
1,9
0,9
Bron: Infodesk bedrijventerreinen Zuid-Holland, 2009 Tabel 3.5 Ontwikkellocaties kantoren in Holland Rijnland tot 2015 Ontwikkellocaties kantoren W4
Omvang 153.500 m2
Leiden Centraal
64.000 m2
Bio Science Park
102.500 m2
Overig
95.000 m2
Totaal
415.000 m2
Bron: Holland Rijnland. Regionale structuurvisie. 2008.
20
Hoofdstuk 3
Ontwikkeling aantal bedrijven en arbeidsplaatsen Tabel 3.6: Arbeidsplaatsen op bedrijventerreinen in Leiden Bedrijventerrein
Type terrein
Banen
Bestaande bedrijventerreinen
2005
2006
2007
2008
Cronestein: - Fruitbuurt
Gemengd
533
590
644
577
- Lammenschansweg
Gemengd
650
478
647
633
- Rooseveltstraat
Gemengd
1556
1201
1210
1182
- Z'woudsewg / Trekvliet
Gemengd
205
186
210
167
Hallen, de
Gemengd
145
173
178
161
Lange Gracht
Gemengd
224
212
260
338
Merenwijk
Gemengd
449
452
462
469
Roomburg
Gemengd
2427
2721
2707
2185
Tussen Rijn en Rail
Gemengd
406
469
316
361
Waard, de
Gemengd
1364
1278
1166
1095
Westwal
Gemengd
subtotaal bestaand gemengd Leeuwenhoek / LBSP *
Hoogwaardig / kantoorlocatie
Totaal Leiden
181
184
185
161
8140
7944
7985
7329
4559
4595
4932
5053
12699
12539
12917
12382
* LBSP = Leiden Bio Science Park Bron: Infodesk bedrijventerreinen Zuid-Holland, 2009 Tabel 3.7: Aantal arbeidsplaatsen per bedrijventerrein in Leiden in 2008. Bedrijventerrein
Bruto
Netto
Banen
6,0
5,5
577
Arbeiders per ha
Bestaande bedrijventerreinen Cronestein: - Fruitbuurt
Bruto
Netto
96
105
- Lammenschansweg
10,5
9,0
633
60
70
- Rooseveltstraat
19,5
14,5
1182
61
82
- Z'woudsewg / Trekvliet
5,0
5,0
167
33
33
Hallen, de
6,0
4,7
161
27
34
Lange Gracht
2,1
2,1
338
161
161
Merenwijk
6,0
4,7
469
78
100
Roomburg
19,0
13,0
2185
115
168
6,5
5,5
361
56
66
20,0
15,0
1095
55
73
5,0
3,0
161
32
54
24,0
19,6
5053
211
258
129,6
101,6
12382
96
122
Tussen Rijn en Rail Waard, de Westwal Leeuwenhoek / LBSP * Totaal Leiden * LBSP = Leiden Bio Science Park
Bron: Infodesk bedrijventerreinen Zuid-Holland, 2009
Hoofdstuk 3
21
Bebouwingsintensiteit Tabel 3.8: Netto/bruto verhouding
Bedrijventerrein
Bruto
Netto
Netto/bruto verhouding
6,0
5,5
91,7
Bestaande bedrijventerreinen Cronestein: - Fruitbuurt - Lammenschansweg
10,5
9,0
85,7
- Rooseveltstraat
19,5
14,5
74,4
- Z'woudsewg / Trekvliet
5,0
5,0
100,0
Hallen, de
6,0
4,7
78,3
Lange Gracht
2,1
2,1
100,0
Merenwijk
6,0
4,7
78,3
Roomburg
19,0
13,0
68,4
6,5
5,5
84,6
20,0
15,0
75,0
5,0
3,0
60,0
Tussen Rijn en Rail Waard, de Westwal Leeuwenhoek / LBSP * Totaal Leiden
24,0
19,6
81,7
129,6
101,6
78,4
Bron: Infodesk bedrijventerreinen Zuid-Holland, 2009. Tabel 3.9: Bebouwingsintensiteit
Bedrijventerrein
Bebouwingsintensiteit
Bestaande bedrijventerreinen Cronestein: - Fruitbuurt
Hoog
- Lammenschansweg
Gemiddeld
- Rooseveltstraat
Gemiddeld
- Z'woudsewg / Trekvliet
Laag
Hallen, de
Laag
Lange Gracht Merenwijk
Zeer hoog
Roomburg Tussen Rijn en Rail Waard, de
Laag Bepaalde delen zeer hoog
Westwal
Gemiddeld
Leeuwenhoek / LBSP * Totaal Leiden Bron: BRO, analyse Leidse bedrijventerreinen, 2006
22
Hoofdstuk 3
Leegstand Tabel 3.10: Totale leegstand en leegstand op werklocaties in Leiden Jaar
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
Leegstand totaal
12.935
26.090
40.962
21.191
15.481
30.491
48.340
Leegstand op bt
12.935
26.090
39.862
20.091
14.381
28.541
25.032
Bron: Infodesk bedrijventerreinen Zuid-Holland. 2009 bron: gemeente Leiden.
3.2 Herstructureringsopgave Tabel 3.11: Herstructureringsopgave Gemeente: Leiden (algemeen) De gemeente Leiden kiest voor behoud van bestaande bedrijventerreinen, maar revitalisering en herontwikkeling kunnen noodzakelijk zijn. Daarvoor wordt per locatie en uitvoeringsplan opgesteld en een programma 'schoon, heel en veilig' voor alle terreinen in Leiden. Samen met de ondernemers wordt per terrein een schouw gepleegd en worden acties uitgezet. Per locatie wordt een toekomstperspectief verder uitgewerkt in een tempo van 1 à 2 terreinen per jaar. Gemeente:
Leiden
Locatie:
De Hallen
Te herstructureren gebied
ca. 6 ha bruto / 5 ha netto
Verwachte ruimtewinst
ca. 5 ha netto
Type veroudering
ruimtelijk
Type herstructurering
herontwikkeling
Huidige fase
planvorming
Afronding in
2012
Toelichting: Gemeente:
Leiden
Locatie:
Lange Gracht
Te herstructureren gebied
bruto / netto ca. 2 ha
Verwachte ruimtewinst Type veroudering
economisch
Type herstructurering
ged. herontwikkeling tot Huis voor de Communicatie
Huidige fase
gereed
Afronding in
2009
Toelichting:
Hoofdstuk 3
23
Gemeente:
Leiden
Locatie:
Leeuwenhoek / Leiden Bio Science Park
Te herstructureren gebied
ca. 20 ha bruto / 12 ha netto
Verwachte ruimtewinst
netto ca. 12 ha
Type veroudering
economisch
Type herstructurering
herontwikkeling van vml. laboratoriumlocatie
Huidige fase
deelgebied Sylvius (8 ha bruto / 5 ha netto) in uitvoering deelgebieden Entree, Kop van Leeuwenhoek en Snellius (12 ha bruto / 7 ha netto) in voorbereiding
Afronding in
2030
Prijs per m² (incl. BTW)
€ 300 - € 675
Toelichting:
Voor het totale gebied is in 2009 een stedenbouwkundig masterplan vastgesteld met daarin de bovengenoemde oppervlaktes. In 2010 wordt voor deelgebeid Sylvius het bestemmingsplan vastgesteld. Nieuwe deelgebieden kunnen in uitvoering worden genomen nadat de ongelijk-vloerse kruising met de Plesmanlaan is gerealiseerd (prognose 2015).
Gemeente:
Leiden
Locatie:
Rooseveltstraat
Te herstructureren gebied
ca. 20 ha bruto / 14 ha netto
Verwachte ruimtewinst
onbekend
Type veroudering
ruimtelijk
Type herstructurering
revitalisering en gedeeltelijke herontwikkeling
Huidige fase
planvorming
Afronding in
2010
Toelichting:
Gemeente:
Leiden
Locatie:
De Waard
Te herstructureren gebied
ca. 20 ha bruto / 15 ha netto
Verwachte ruimtewinst
onbekend
Type veroudering
ruimtelijk
Type herstructurering
ged. herontwikkeling van locaties Drakenburgh en HEMA-bakkerij.
Huidige fase
in uitvoering
Afronding in
?
Toelichting:
Aanleg Ringweg Oost heeft gevolgen voor De Waard
Bron: Infodesk bedrijventerreinen Zuid-Holland, bedrijventerreinenstrategie Holland Rijnland
24
Hoofdstuk 3
Tabel 3.12: Transformatie Gemeente:
Leiden
Locatie:
Tussen Rijn en Rail
Totale oppervlakte
bruto / netto ca. 6 ha
Te transformeren gebied
Werninkterrein (3,3 hectare)
Huidige fase
planvorming
Start planvorming in
onbekend
Toelichting:
Hoofdstuk 3
25
26
Hoofdstuk 3
4.
ONDERWIJS EN OVERHEID
4.1 De positie van onderwijs en overheid in de Leidse economie Tabel 4.1: Verdeling studiejaar 2007-2008 Leiden
Aantal
%
Mbo
2.660
19%
Hbo
2.949
21%
Wo
8.374
60%
13.983
100%
Totaal Bron: Holland Rijnland (2009). Holland Rijnland in cijfers Tabel 4.2 Economische waarde onderwijs
Amsterdam Delft Den Haag Eindhoven Enschede Groningen Leiden Maastricht Nijmegen Rotterdam Tilburg Utrecht Wageningen
Hoofdstuk 4
Werkgelegenheid hoger onderwijs als % van de totale werkgelegenheid 7,70% 18,50% 2,20% 12,90% 11,30% 17,20% 22,70% 18,0% 21,70% 8,20% 5,70% 13,80% 53,50%
Bijdrage van de kennissector aan de economie in miljoen (€) 1.869,5 459,1 249,2 838,8 388,3 1.067,6 741,5 653,8 1.025,7 1.446,9 304,4 1.479,0 388,4
Bestedingen studenten in miljoen (€) 64,7 13,6 21,3 19,3 16,0 38,4 16,7 13,3 24,6 40,8 19,3 48,8 4,7
Aantal studenten (2007) 85.685 15.302 22.746 26.527 20.846 45.048 21.879 15.659 32.877 54.102 25.211 65.725 4.561
27
Bestedingen per student (€) 755 889 936 728 768 852 763 849 748 754 766 742 1.030
Bron: TNO, 2009
28
Hoofdstuk 4
5.
CENTRUM
5.1 Ontwikkelingen in het centrum
Werkgelegenheid Tabel 5.1 Ontwikkeling werkgelegenheid in het centrum, verdeling sectoren werkzame personen
2008
naar sector
Totaal
A
D/E
Leiden
58.883
49 5.800 2.176 6.746 2.153 1.946 559 7.122 3.543 8.624 17.703 2.462
Binnenstad Zuid
5.816
1
80
Binnenstad Noord
6.620
1
519
werkzame personen
2008 A
D/E
F
G
61
H
I
J
K
L
M
N
O
853
701
120
50
789
260 1.695
409
797
454 2.018
722
209
30
864
590
65
568
580
J
K
L
M
% in elke sector
Totaal
Leiden
58.883 0,1%
9,9%
3,7% 11,5%
F
G
3,7%
H
3,3% 0,9% 12,1%
I
6,0% 14,6% 30,1%
Binnenstad Zuid
5.816 0,0%
1,4%
1,0% 14,7% 12,1%
2,1% 0,9% 13,6%
4,5% 29,1%
7,0% 13,7%
Binnenstad Noord
6.620 0,0%
7,8%
6,9% 30,5% 10,9%
3,2% 0,5% 13,1%
8,9%
8,6%
1,0%
Bron: vestigingenregister gemeente Leiden
Aantal winkelpanden en vloeroppervlakte Tabel 5.2 Ontwikkeling aantal winkelpanden en vierkante meters okt-04
okt-05
okt-06
okt-07
okt-08
apr-09
nov-09
608
606
587
626
615
600
586
80.439
81.634
77.003
82.506
83.237
80.874
81.198
Verkooppunten m² wvo Bron: Locatus, 2009
84.000
630
83.000 620 82.000 81.000
610
80.000 600
79.000 78.000
590
77.000 580
76.000 75.000
570 74.000 73.000
560 okt-04
okt-05
okt-06
Verkooppunten Hoofdstuk 5
okt-07
okt-08
apr-09
nov-09
m² wvo
29
N
O 4,2% 8,8%
Figuur 5.2: Ontwikkeling detailhandelsaanbod
140.000 120.000 100.000 80.000
Dagelijks
60.000
Niet-dagelijks
40.000 20.000
19 98 19 99 20 00 20 01 20 02 20 03 20 04 20 05 20 06 20 07 20 08 20 09
-
Bron: Locatus Online
30
Hoofdstuk 5
Detailhandelsaanbod Tabel 5.3 Aanbod gemeente Leiden naar branche Leiden Aantal
m² wvo
Vergelijkbare plaatsen (landelijk gemiddelde)
m² wvo per Aantal 1.000 inwoners
m² wvo
m² wvo per 1.000 inwoners
Levensmiddelen Persoonlijke verzorging
187 42
35.681 5.407
306 46
163 46
32.302 5.841
277 50
dagelijkse artikelen
229
41.088
352
209
38.143
327
4
8.283
71
3
10.635
91
Kleding en mode Schoenen en lederwaren Juwelier en optiek Huishoudelijke en luxe artikelen Antiek en kunst Sport en spel Hobby Media Dier en plant Bruin- en witgoed Fietsen en autoaccessoires Doe-het-zelf Wonen Detailhandel overig
164 36 29 29 26 44 21 38 41 42 22 16 70 64
22.073 5.089 1.766 4.089 2.086 7.219 1.866 5.594 3.225 5.762 2.731 14.325 22.720 7.071
189 44 15 35 18 62 16 48 28 49 23 123 195 61
174 39 35 30 16 38 22 33 41 45 24 20 83 52
29.975 6.923 2.145 5.415 1.159 8.556 2.353 4.226 13.335 8.296 3.643 16.307 44.349 6.885
257 59 18 46 10 73 20 36 114 71 31 140 380 59
niet-dagelijkse artikelen
646
113.899
975
655
164.201
1.406
Totaal detailhandel
875
154.987
1.327
863
202.344
1.733
Warenhuis
Bron: Locatus Tabel 5.4: Aanbod gemeente Leiden naar branche Leiden
Vergelijkbare plaatsen (landelijk gemiddelde)
Transport & Brandstoffen
Leisure
Diensten
Aantal
Aantal
Automotive
60
117
Brandstoffen
12
19
Horeca
347
304
Cultuur
46
29
Ontspanning
32
22
Verhuur
13
16
Ambacht
162
136
Financiële instelling
29
48
Particuliere dienstverl.
97
110
ATM
43
68
Bron: Locatus
Hoofdstuk 5
31
Tabel 5.5: Detailhandelsaanbod gemeente Leiden afgezet tegen gemeenten Haarlem en Delft Gemeente Delft m² wvo
Gemeente Haarlem
aantal
m² wvo
winkels
per win-
138
23.095
167
31
3.758
169 3
Kleding & Mode Schoenen & Lederwaren
m² wvo
aantal
Gemeente Leiden
m² wvo m² wvo
aantal
m² wvo
winkels
per win-
187
35.681
191
117
42
5.407
129
46.574
165
229
41.088
179
15.198
2.533
4
8.283
2.071
265
36.477
138
164
22.073
135
56
8.230
147
36
5.089
141
67
41
2.699
66
29
1.766
61
159
49
6.765
138
29
4.089
141
863
72
38
2.155
57
26
2.086
80
3.477
166
52
8.917
171
44
7.219
164
1.112
79
30
3.561
119
21
1.866
89
3.382
147
43
5.812
135
38
5.594
147
30
11.580
386
54
4.221
78
41
3.225
79
Bruin & Witgoed
29
5.071
175
61
7.679
126
42
5.762
137
Auto & Fiets
14
2.071
148
40
4.587
115
22
2.731
124
Doe-Het-Zelf
14
12.519
894
32
12.324
385
16
14.325
895
Wonen
54
46.353
858
114
53.135
466
70
22.720
325
Detailhandel Overig
52
4.957
95
96
9.587
100
64
7.071
110
Totaal niet-dagelijks
419
118.193
282
977
181.347
186
646 113.899
176
Totaal Detailhandel
588
145.046
247
1.260
227.921
181
875 154.987
177
48
29.012
604
81
16.544
204
winkels
per win-
226
39.933
177
121
57
6.641
26.853
159
283
3.707
1.236
6
92
14.680
160
24
4.006
167
Juwelier & Optiek
16
1.068
Huishoudelijke- & Luxe Ar
21
3.347
Antiek & Kunst
12
Sport & Spel
21
Hobby
14
Media
23
Plant & Dier
kel Levensmiddelen Persoonlijke Verzorging Totaal dagelijks Warenhuis
Leegstand
kel
kel
98
10.608
Bron: Locatus
32
Hoofdstuk 5
108
5.2 Benchmark huurprijsniveaus Tabel 5.6: huurprijsniveaus Leiden
min
max
Breestraat
185
365
Haarlemmerstraat
300
850
Maarsmansteeg
355
590
Nieuwe Rijn-Donkersteeg
590
750
Brabantse Turfmarkt
225
475
In de Hoven
225
475
Jacob Gerritstraat
425
550
Paradijspoort
300
600
Zuidpoort
225
575
Anegang
225
500
Barteljorisstraat
350
600
Grote Houtstraat
320
950
Delft
Haarlem
Bron: winkelvastgoed almanak 2009/2010
5.3 Bestedingen, koopstromen en omzet Tabel 5.7 omzetontwikkeling 1994-2004 Omzet (in miljoenen €) winkelcentrum
1994
1999
2004
Rotterdam centrum
649
829
939
Den Haag centrum
495
567
580
Leiden centrum
263
339
379
Rotterdam Alexandrium (I, II en III)
159
220
288
Leidschendam-Leidsenhage
154
220
248
Zoetermeer centrum
186
231
246
Dordrecht centrum
236
229
245
Gouda centrum
191
226
241
Rotterdam Zuidplein
213
226
226
Rijswijk In de Bogaard
163
174
225
Delft centrum
150
198
191
Alphen aan den Rijn centrum
177
191
186
Bron: Koopstromenonderzoek Zuid-Holland, 2004
Hoofdstuk 5
33
Tabel 5.8: koopkrachtbinding Leiden Dagelijks
Niet-dagelijks
1994
91%
73%
1999
97%
77%
2004
93%
76%
Bron: koopstromenonderzoek Zuid-Holland, 2004 Tabel 5.9 Detailhandelsomzet Detailhandelsomzet regio Leiden e.o. (mln. €) Dagelijks
Niet-dagelijks
Totaal
2004
428
544
972
1999
389
490
884
Bron: koopstromenonderzoek Zuid-Holland, 2004 Tabel 5.10 Omzet per m2 Omzet per m² wvo regio Leiden e.o. Dagelijks
Niet-dagelijks
2004
€ 7.600
€ 2.300
1999
€ 8.172
€ 2.584
Bron: koopstromenonderzoek Zuid-Holland, 2004 Tabel 5.11 Omzet centrum Leiden Detailhandelsomzet Leiden-Centrum (mln. €) Totaal 2004
379
1999
339
1994
263
Bron: Koopstromenonderzoek Zuid-Holland, 2004 Er is gemeten met de regio Leiden e.o.: Leiden, Leiderdorp, Oegstgeest, Rijnsburg, Voorschoten, Warmond, Zoeterwoude
34
Hoofdstuk 5
6.
WIJKECONOMIE
6.1 Werkgelegenheid in de wijk
Werkgelegenheid naar sector Tabel 6.1: Werkgelegenheid in de wijk werkzame personen
2008
naar sector
Totaal
A
D/E
F
G
Leiden
58.883
49 5.800 2.176 6.746 2.153 1.946 559 7.122 3.543 8.624 17.703 2.462
Binnenstad Zuid
5.816
1
80
Binnenstad Noord
6.620
1
519
Stationsdistrict
4.345
0
117
7
Leiden Noord
2.183
2
31
170
Roodenburger
7.227
Bos en Gasthuis Mors district Boerhaave
I
J
K
L
M
N
O
853
701
120
50
789
260 1.695
409
797
454 2.018
722
209
30
864
590
65
568
580
258
154
525 353 1.418
228
60
5
11 1.602
661 1.087
48
322
5.256
25
281
314
793
94
67
6.986
6
688
176
439
211
349
1
432
2.697
68
0 2.340
30
172
40
299
62
818
544 3.694
9.268
180
17.447
61
H
383
191
710
229
214
313
264
753
138
35 1.329
23
789
1.113
207
201 1.217
1.625
140
5 0
499
877 1.042
Merenwijk
1.917
1
75
180
552
24
19
20
241
147
164
434
60
Stevenshof
1.086
2
67
123
346
99
31
3
73
40
113
126
63
Bron: vestigingenregister gemeente Leiden Tabel 6.2: aandeel werkgelegenheid per wijk Werkzame personen
2008
% in elk district
Totaal
Leiden
58.883
Binnenstad Zuid Binnenstad Noord
A
D/E 49
F
G 6.746
H
I
5.800
2.176
2.153
1.946
2,8% 12,6% 32,6%
6,2%
9,9%
2,0%
1,4%
11,2%
2,0%
8,9% 20,9% 29,9% 33,5% 10,7%
J 559
K 7.122
8,9% 11,1%
L 3.543
7,3% 19,7%
5,4% 12,1% 16,7%
Stationsdistrict
7,4%
0,0%
2,0%
0,3%
3,8%
7,2% 27,0% 63,1% 19,9% 10,8%
Leiden Noord
3,7%
4,1%
0,5%
7,8%
3,4%
2,8%
Roodenburger Bos en Gasthuis
12,3% 22,4% 27,6% 30,4% 16,1% 8,9% 51,0%
4,8% 14,4% 11,8%
M
N
8.624 17.703 0,8%
O 2.462
2,3% 32,4% 3,2% 23,6%
2,2%
4,0%
9,3%
3,0%
8,8%
3,1%
4,3%
5,6%
2,2% 16,5%
6,3% 18,7%
0,6%
9,1%
6,3%
8,4%
4,4%
0,0%
5,7% 14,1%
9,2%
5,7%
0,3% 3,4%
0,9%
7,0%
Mors district
11,9% 12,2% 11,9%
8,1%
6,5%
9,8% 17,9%
5,0%
15,2%
2,8%
Boerhaave
29,6%
1,4%
2,5%
1,9% 15,4% 11,1% 11,5% 15,4% 42,8%
52,4%
7,3%
0,0% 40,3%
0,2% 12,3% 29,4%
Merenwijk
3,3%
2,0%
1,3%
8,3%
8,2%
1,1%
1,0%
3,6%
3,4%
4,1%
1,9%
2,5%
2,4%
Stevenshof
1,8%
4,1%
1,2%
5,7%
5,1%
4,6%
1,6%
0,5%
1,0%
1,1%
1,3%
0,7%
2,6%
Bron: vestigingenregister gemeente Leiden
Hoofdstuk 6
35
Tabel 6.3: aandeel werkgelegenheid per sector werkzame personen
2008
% in elke sector
Totaal
Leiden
A
D/E
F
G
H
I
J
K
L
M
N
O
58.883
0,1%
9,9%
3,7% 11,5%
3,7%
3,3%
0,9% 12,1%
6,0% 14,6% 30,1%
Binnenstad Zuid
5.816
0,0%
1,4%
1,0% 14,7% 12,1%
2,1%
0,9% 13,6%
4,5% 29,1%
7,0% 13,7%
Binnenstad Noord
6.620
0,0%
7,8%
6,9% 30,5% 10,9%
3,2%
0,5% 13,1%
8,9%
1,0%
8,6%
8,8%
Stationsdistrict
4.345
0,0%
2,7%
0,2%
3,5% 12,1%
8,1% 32,6%
8,8%
4,4% 16,3%
5,3%
5,9%
Leiden Noord
2.183
0,1%
1,4%
7,8% 10,4%
2,7%
0,2%
0,2%
Roodenburger
7.227
0,2% 22,2%
9,1% 15,0%
0,7%
4,5%
0,5% 18,4%
9,8% 14,3% 12,1% 34,5% 0,3% 10,9% 15,4% 3,8% 23,2% 30,9%
Bos en Gasthuis
5.256
0,5%
5,3%
6,0% 15,1%
1,8%
1,3%
0,0%
Mors district
6.986
0,1%
9,8%
2,5%
6,3%
3,0%
5,0%
0,0% 12,6% 14,9%
9,5%
0,0% 13,4%
0,2%
1,0%
0,2%
1,7%
0,4%
4,7%
4,2%
6,3% 2,9% 2,7%
6,2% 38,6%
1,0%
3,1% 21,2% 53,1%
1,0%
Boerhaave
17.447
Merenwijk
1.917
0,1%
3,9%
9,4% 28,8%
1,3%
1,0%
1,0% 12,6%
7,7%
8,6% 22,6%
3,1%
Stevenshof
1.086
0,2%
6,2% 11,3% 31,9%
9,1%
2,9%
0,3%
3,7% 10,4% 11,6%
5,8%
6,7%
Bron: vestigingenregister gemeente Leiden
Verhouding inwoneraantal en bedrijfsvestigingen Tabel 6.4 Verhouding tussen inwoneraantallen en vestigingen op gemeente en wijkniveau Inwoners Leiden Binnenstad Zuid
Vestigingen
Verhouding
116.818
4.324
3,7
8.008
593
7,4
14.455
959
6,6
Stationsdistrict
1.945
154
7,9
Leiden Noord
12.537
294
2,3
Binnenstad Noord
Roodenburger
19.461
673
3,5
Bos- en Gasthuis
19.289
543
2,8
Mors district
10.626
281
2,6
3.829
246
6,4
Boerhaave Merenwijk
14.525
357
2,5
Stevenshof
12.143
224
1,8
Bron: vestigingenregister gemeente Leiden, bewerking BRO
36
Hoofdstuk 6
Tabel 6.5 Normgetallen voor functiemenging in de wijk. De gemiddelde verhouding voor alle gemeente van Zuid-Holland bedraagt
5,1
met < 10.000 inwoners
5,9
tussen de 10.000 - 20.000 inwoners
5,7
tussen de 20.000 - 40.000 inwoners
4,7
tussen de 40.000 - 100.000 inwoners
4,5
met > 100.000 inwoners
4,3
Norm voor een gehele gemeente ligt tussen de
4,0
Norm voor een actieve wijk ligt boven de
4,0
Norm voor een centrum wijk ligt tussen de
10,0
5,0
20,0
Bron: BRO, 2009
Verdeling vestigingen naar sector Tabel 6.6 Verdeling van de vestigingen naar sector op wijkniveau Vestigingen naar sector Leiden
2008 Totaal
A
D/E
F
G
H
I
J
K
L
M
N
O
4.324
21
212
458
1.038
288
98
47
1.032
25
217
493
395
Binnenstad Zuid
593
1
18
17
186
85
12
7
135
2
30
25
75
Binnenstad Noord
959
1
60
69
346
119
18
8
173
3
13
64
85
Stationsdistrict
154
0
8
7
20
10
9
8
50
3
7
18
14
Leiden Noord
294
1
9
71
59
15
3
1
40
2
14
43
36
Roodenburger
673
6
36
67
138
13
13
8
199
2
36
102
53
Bos- en Gasthuis
543
8
26
86
108
15
18
0
126
4
38
65
49
Mors district
281
2
12
44
57
13
5
1
64
4
13
45
21
Boerhaave
246
0
17
4
20
6
3
4
84
2
38
56
12
Merenwijk
357
1
16
37
62
6
10
9
123
2
19
44
28
Stevenshof
224
1
10
56
42
6
7
1
38
1
9
31
22
Bron: vestigingenregister gemeente Leiden
Hoofdstuk 6
37
Tabel 6.7 verdeling vestigingen naar wijk Vestigingen
2008
% in elk district
Totaal
Leiden Binnenstad Zuid
A
D/E
4.324
21
212
13,7%
4,8%
8,5%
F 458
G 1.038
H
I
288
J 98
K 47
L
1.032
3,7% 17,9% 29,5% 12,2% 14,9% 13,1%
M 25
217
8,0% 13,8%
N 493
O 395
5,1% 19,0%
Binnenstad Noord 22,2%
4,8% 28,3% 15,1% 33,3% 41,3% 18,4% 17,0% 16,8% 12,0%
6,0% 13,0% 21,5%
Stationsdistrict
3,6%
0,0%
3,8%
1,5%
1,9%
3,5%
9,2% 17,0%
4,8% 12,0%
3,2%
3,7%
3,5%
Leiden Noord
6,8%
4,8%
4,2% 15,5%
5,7%
5,2%
3,1%
3,9%
6,5%
8,7%
9,1%
2,1%
Roodenburger
15,6% 28,6% 17,0% 14,6% 13,3%
4,5% 13,3% 17,0% 19,3%
Bos- en Gasthuis
12,6% 38,1% 12,3% 18,8% 10,4%
5,2% 18,4%
8,0%
8,0% 16,6% 20,7% 13,4%
0,0% 12,2% 16,0% 17,5% 13,2% 12,4%
Mors district
6,5%
9,5%
5,7%
9,6%
5,5%
4,5%
5,1%
2,1%
6,2% 16,0%
Boerhaave
5,7%
0,0%
8,0%
0,9%
1,9%
2,1%
3,1%
8,5%
8,1%
9,1%
5,3%
8,0% 17,5% 11,4%
Merenwijk
8,3%
4,8%
7,5%
8,1%
6,0%
Stevenshof
5,2%
4,8%
4,7% 12,2%
4,0%
3,0%
2,1% 10,2% 19,1% 11,9%
8,0%
8,8%
8,9%
7,1%
2,1%
4,0%
4,1%
6,3%
5,6%
7,1%
2,1%
3,7%
6,0%
Bron: vestigingenregister gemeente Leiden Tabel 6.8 verdeling vestigingen naar sector Vestigingen
2008
% in elke sector
Totaal
Leiden
A
D/E
F
G
H
I
J
K
L
M
N
O
4.324
0,5%
4,9% 10,6% 24,0%
6,7%
2,3%
1,1% 23,9%
0,6%
5,0% 11,4%
Binnenstad Zuid
593
0,2%
3,0%
2,9% 31,4% 14,3%
2,0%
1,2% 22,8%
0,3%
5,1%
4,2% 12,6%
Binnenstad Noord
959
0,1%
6,3%
7,2% 36,1% 12,4%
1,9%
0,8% 18,0%
0,3%
1,4%
6,7%
8,9%
Stationsdistrict
154
0,0%
5,2%
4,5% 13,0%
5,8%
5,2% 32,5%
1,9%
4,5% 11,7%
9,1%
6,5%
9,1%
Leiden Noord
294
0,3%
3,1% 24,1% 20,1%
5,1%
1,0%
0,3% 13,6%
0,7%
4,8% 14,6% 12,2%
Roodenburger
673
0,9%
5,3% 10,0% 20,5%
1,9%
1,9%
1,2% 29,6%
0,3%
5,3% 15,2%
7,9%
Bos- en Gasthuis
543
1,5%
4,8% 15,8% 19,9%
2,8%
3,3%
0,0% 23,2%
0,7%
7,0% 12,0%
9,0%
Mors district
281
0,7%
4,3% 15,7% 20,3%
4,6%
1,8%
0,4% 22,8%
1,4%
4,6% 16,0%
7,5%
Boerhaave
246
0,0%
6,9%
8,1%
2,4%
1,2%
1,6% 34,1%
0,8% 15,4% 22,8%
4,9%
Merenwijk
357
0,3%
4,5% 10,4% 17,4%
1,7%
2,8%
2,5% 34,5%
0,6%
5,3% 12,3%
7,8%
Stevenshof
224
0,4%
4,5% 25,0% 18,8%
2,7%
3,1%
0,4% 17,0%
0,4%
4,0% 13,8%
9,8%
1,6%
Bron: vestigingenregister gemeente Leiden
38
Hoofdstuk 6
6.2 Voorzieningenniveau in de wijk Tabel 6.9 aantal winkels per wijk wijk/buurt
m² wvo
aantal winkels
m² wvo per winkel
Binnenstad Zuid
29.044
209
139
Binnenstad Noord
50.368
366
138
Stationsdistrict
2.999
13
231
Leiden Noord
3.066
29
106
Roodenburger
28.196
73
386
Bos en Gasthuis
19.840
78
254
Morsdistrict
5.198
31
168
Boerhaave
761
10
76
Merenwijk
11.973
46
260
Stevenshof
3.542
20
177
154.987
875
177
Totaal Bron: Locatus
Tabel 6.10 Winkelaanbod naar winkelgebied Winkelaanbod gemeente Leiden naar winkelgebied DAGELIJKS Winkelgebied
winkels
Bebouwde kom
NIET-DAGELIJKS
TOTAAL
LEEGSTAND
m² wvo winkels m² wvo winkels m² wvo winkels m² wvo
35
1.542
45
8.344
80
9.886
10
643
Bedrijfsterrein
0
0
19
14.067
19
14.067
0
0
Buiten bebouwde kom
0
0
1
400
1
400
0
0
Centrum Leiden
105
15.337
481
65.858
586
81.195
66
7.447
Beatrixstraat Leiden
7
309
0
0
7
309
3
166
Kooilaan
3
1.043
1
15
4
1.058
0
0
Herenstraat
9
1.104
10
859
19
1.963
2
158
Hoge Rijndijk
1
70
9
3.895
10
3.965
1
73
Lammenschansweg
0
0
9
12.028
9
12.028
0
0
Roomburgh
4
575
1
65
5
640
0
0
Wagnerplein
5
1.888
4
270
9
2.158
5
1.018
21
9.830
29
4.160
50
13.990
3
509
4
397
3
321
7
718
0
0
Diamantplein
11
1.926
6
403
17
2.329
3
162
Kopermolen
16
4.494
21
2.604
37
7.098
1
98
7
610
15
3.183
4
334
875 154.987
98
10.608
Luifelbaan Leiden van ‘t Hoffstraat
Stevensbloem Totaal
8
2.573
229
41.088
646 113.899
Bron: Locatus, bewerking BRO
Hoofdstuk 6
39
BRO heeft vestigingen in Boxtel | Amsterdam | Tegelen | Genk www.BRO.nl
