Taaljournaal. Met uitneembare spelling-special! Nummer. Bulletin voor alle gebruikers van

Bulletin voor alle gebruikers van

Taaljournaal Nummer

In dit bulletin onder andere:

4

Met uitneembare spelling-special!

• Spannende finale poëziewedstrijd • Handige spelling-special boordevol tips • Wat vinden leerkrachten van de software bij de methode?

509802_TJ_Bulletin_4.indd A1

16-05-2008 15:21:00

2

Gebruikersbulletin Taaljournaal nummer 4

Inhoud

Leerkrachten over de software bij Taaljournaal

4

Boekentips

6

Webtips

7

Kinderen en poëzie

8

Nieuw: digibord software voor Taaljournaal

10

In de uitneembare spelling-special: Instructie bij spelling, hoe pak je dat aan?

2

Hulpmiddelen bij de methode

5

Nieuw: print-cd spelling

6

Taaljournaal spelling en de nieuwe Cito-toetsen

7

Overzicht van de verschillen, met schema

9

Gratis lessuggesties bij probleem-categoriën


15

13-05-2008 12:25:28


3

Voorwoord

Voor u ligt het nieuwe gebruikersbulletin van Taaljournaal, met dit keer speciale aandacht voor Spelling. Het is een echte ‘Spellingspecial’ geworden. U vindt er allerlei informatie, tips en lessuggesties waarmee u de spellingles op een leuke en verantwoorde manier kunt aanvullen. En dat is nog niet alles, want op de Taaljournaal-website vindt u nog veel meer gratis lesmateriaal. Als uitgever krijg ik regelmatig vragen voorgelegd van leerkrachten die met Taaljournaal werken. Bijvoorbeeld over de spellinginstructie, over het oefenmateriaal in de methode of over het verschil tussen de Cito-spellingtoetsen en Taaljournaal. In deze special hebben we de belangrijkste en meest gestelde vragen als uitgangspunt genomen. Zo beschrijft een van onze auteurs hoe een spellingles effectiever kan worden, u leest hoe u om kunt gaan met de verschillen tussen de SVS-toetsen van Cito en het aanbod van de categorieën in Taaljournaal, u krijgt tips om de spellinglessen leuker te maken en nog veel meer. En speciaal voor groep 4 geven we u lessuggesties om de Cito-spellingcategorieën die nog niet aan bod zijn geweest te oefenen. Daarnaast vindt u een interview met drie kritische leerkrachten die met het nieuwe computerprogramma Spelling werken. Kortom, een bulletin boordevol praktische tips, door en voor de praktijk! Daarnaast staan in dit bulletin natuurlijk weer nieuwtjes. Over de handige print-cd spelling die binnenkort verschijnt, over de nieuwe software voor het digitale schoolbord en over alle extra materialen die u op de site www.taaljournaal.nl kunt vinden. Ik wens u niet alleen veel leesplezier met dit bulletin, maar vooral ook veel plezier met de praktische toepassing van de tips en aanbevelingen in de spellingspecial!

Ingrid van Hoorn uitgever Taaljournaal

Gebruikers tevreden met Taaljournaal Uit een onderzoek onder de gebruikers van Taaljournaal 2 blijkt dat een meerderheid (91 %) tevreden is over de methode. Bijna alle gebruikers (94%) vinden dat Taaljournaal de leerlingen motiveert. De leerkrachten die met Taaljournaal werken zijn tevreden over het uiterlijk en de vormgeving van de methode, over de grote afwisseling in werkvormen, de mogelijkheden voor zelfstandig werken, het niveau van de methode en de actualiteit van de methode.


13-05-2008 12:25:30

4


Leerkrachten Meander over TJ software

‘Tak-tak, weer een taak af!’ Basisschool Meander in Lith (N.Br.) werkt voor het derde jaar met Taaljournaal. Vanaf het begin gebruiken ze ook de software bij de methode. Leerkrachten Miriam Ariëns (groep 4), Marieke van Breugel (groep 6/7) en Jildis Mulders (groep 5/6) zijn kritische gebruikers van de methode. Zij vertellen over hun ervaringen. “In groep 4 doen wij een dubbele check met de software”, vertelt Ariëns. “De kinderen maken eerst de toets op papier en later doen ze het allemaal nog een keer op de computer. Sommige kinderen maken dan andere fouten. Dat komt doordat ze soms nog moeite hebben met schrijven. Door op de computer te toetsen krijg je een completer beeld en je kunt ook beter zien waar je op moet remediëren.” Ook in de andere groepen wordt soms een dubbele check gedaan met behulp van de computer. Van Breugel: “We doen dat niet altijd, maar als het zo uitkomt. Alleen kinderen die nul fouten hebben in de toets hoeven van mij niet meer achter de computer.” Controle De leerkrachten vinden de software een uitkomst. De kinderen vinden het “ontzettend leuk en uitdagend” volgens Mulders, en ze vinden de spelletjes erg leuk. Maar de leerkrachten zijn ook een beetje huiverig voor de computer. “Je bent soms bang om de controle te verliezen”, vertelt Mulders. “Kinderen denken ‘oh, de computer, dat doe ik wel even tussendoor’ en tak-tak ze hebben weer een taak af. Ze besteden er niet echt veel aandacht aan.” Ook de kinderen in groep 4 vinden de computer leuk. “Maar”, zegt Ariëns, “de spelletjes duren soms te lang. Als een kind veel moet


Miriam Ariëns, Marieke van Breugel en Jildis Mulders werken met de Taaljournaal software.

remediëren, blijven de spelletjes maar komen. Je kunt een kind natuurlijk niet een uur lang achter de computer laten zitten. Dus het zou goed zijn als je dat op tijd kunt stoppen.” Spelletjes vooraf De leerkrachten van de Meander hebben wel een goed idee om de software te verrijken. Van Breugel: “Het zou fijn zijn als je kinderen die dat nodig hebben de spelletjes kunt laten spelen voordat ze de toets maken. Preteaching dus. Dat lijkt me echt handig.” Mulders vult aan: “Ja, en het zou dan ook leuk zijn als je de spelletjes kunt laten doen tijdens het zelf-

13-05-2008 12:25:31


5

leerkracht alle woorden uitgetypt om ze op kaartjes in de klas te hangen of aan de kinderen te geven. “Dat was een hoop werk!” herinnert Van Breugel zich. Ze zijn daarom blij dat de woorden nu op internet staan en dat je ze gewoon kunt uitprinten. Mulders: “Het is gewoon heel belangrijk dat ze die woorden zien.” Rapportcijfer Op de Meander zijn ongeveer 5 computers beschikbaar voor 25 leerlingen. Ariëns: “Als een klas naar gym is, kan een andere klas op de computer. Zo wisselen we een beetje af.” Er is nu één digitaal schoolbord, in groep 8. “De software is nu besteld voor Taaljournaal en Pluspunt”, vertelt Mulders. “We zijn heel benieuwd hoe dat gaat werken.” Als de leerkrachten een rapportcijfer mogen geven aan de Taaljournaal software, moeten ze even nadenken. Mulders en Ariëns komen uit op een dikke 7. Van Breugel zegt lachend: “Als jullie dat idee nou toepassen van de spelletjes vooraf, krijgt de software van mij een 8, misschien zelfs wel een 9!” standig werken. Gewoon af en toe een extra oefening.” Op de Meander is veel aandacht voor spelling. Sinds kort heeft de school ook het pakket werkwoordspelling aangeschaft. Veel ervaring hebben de leerkrachten er nog niet mee, maar “het is een gegeven dat het hier nodig is op school, dus het is goed dat het er is”, vertelt Mulders. De leerkrachten geven zelf op veel manieren aandacht aan spelling. Ze hebben zelf allerlei extra werkbladen gemaakt om maar veel te kunnen oefenen. Toen ze de methode net hadden aangeschaft, heeft iedere


Reactie van d

e uitgever

Uw wens is ve rvuld! Ik ben blij dat het compute rprogramma positief is on zo tvangen. Gel u kkig kan ik ze dat uw wens g gen al is vervuld. Met een een (handmatige) vo udige instelling kun t u de leerlin elk moment g en op met de spelle tjes in het pro laten spelen, g ramma dus ook vóór de toets. In h op bladzijde et kader 12 van de spel ling-special le u dat moet d es t u hoe oen. Ik wens u en de kind mee veel ple er en daarzier! Ingrid van Ho

orn

13-05-2008 12:25:34

6


Boekentips De kinderboekenweek 2008 vindt plaats van 1 tot en met 11 oktober en heeft dit jaar als thema Poëzie. Met deze boekentips kunt u de poëzie alvast in uw klas brengen. Hou van die hond – Sharon Creech Jack is een jongen. Jongens schrijven geen gedichten. Maar zijn juf zet door en voor hij het weet schrijft Jack zijn eigen gedichten. Het liefst over zijn hond. Al schrijvend merkt Jack dat hij ook zijn emoties, zijn vreugde en verdriet in woorden om kan zetten. Beloond met de poëziegriffel. ISBN 907634745X Prijs € 14,50

Edward van de Vendel – De groeten van superguppie Een gillende badjuffrouw, twee blote dames in de etalage, patat eten, heimwee en neuspeuteren in de file. Deze gewone onderwerpen worden door de begenadigde pen van de auteur omgetoverd tot pure poëzie. Derde boekje over Superguppie dat vijftig nieuwe gedichten bevat met dezelfde ingrediënten als de vorige twee deeltjes. Aanrader om kinderen vanaf ca. 6 jaar vertrouwd te maken met de wereld van de poëzie. ISBN 9045105667 Prijs € 11,95


Lucienne Tomesen en Guy Renardeau – Mèh (inclusief cd) Op een mooie dag in mei gaat een kind met haar moeder de wijde wereld in. Mèh gaat over ontdekken, vrijheid en geborgenheid en bevat liedjes als: Op een mooie dag in mei, De wijde wereld in, Kevertje, Bijtje, Speel met mij, en Vlinder. Prentenboek, vanaf 3 jaar, met muziekcd. ISBN 9081270214 Prijs € 19,95

Geert de Kockere – Visjes in je hoofd Een half jaar lang maakten Belgische basisschoolleerlingen tekeningen en schilderijen rondom het thema dieren en natuur. Geert de Kockere maakte er naderhand gedichten bij. De opbrengsten van het boekje gaan naar een natuurproject. ISBN 9058384020 Prijs € 14,95

13-05-2008 12:30:28

1

Taaljournaal Spelling-special

In deze spelling-special: • Goede instructie is belangrijk • Nieuw: handige print-cd • Taaljournaal spelling en de Cito-toetsen

509802_TJ_Bulletin_4.indd B1

13-05-2008 12:25:39

2

Effectief spellingonderwijs met Taaljournaal

Uitvoerige instructie is belangrijk door Maartje Greevenbosch, auteur Taaljournaal Spelling is voor veel kinderen heel lastig. Een goede, uitvoerige instructie is dan ook een voorwaarde voor goede resultaten. De meeste leerlingen zullen niet zelf de spellingregels ontdekken, u moet ze daarbij behulpzaam zijn. Bij elke nieuwe spellingcategorie is een duidelijke instructie en begeleide inoefening noodzakelijk. Eerst hardop voordoen, dan nadoen door de leerlingen en zo nodig corrigeren: het zijn de ingrediënten van een effectieve spellingles. In dit artikel leest u hoe u met Taaljournaal effectieve spellinginstructie kunt geven. Eerst instructie, dan samen inoefenen In Taaljournaal heeft elk spellingblok een vaste structuur. In week 1, 2 en 3 is er nieuwe lesstof, week 4 is bestemd voor remediëring. In week 1 tot en met 3 zijn er steeds drie spellinglessen. Hoe verlopen die lessen?

Les 1: oriëntatie op de nieuwe spellingcategorie 1 Instructie op het bord U schrijft het woordpakket op het bord en onderstreept het net-als-woord. U bespreekt kort de belangrijkste kenmerken van de nieuwe categorie. Bijv. bij ‘aai, ooi, oei’ wijst u op de ‘i’ die je aan het eind schrijft, maar die je uitspreekt als /j/. U noemt dan enkele categoriewoorden in een betekenisvolle zin. In groep 4 en 5 leest u nu het verhaal voor; daarin staan woorden uit de categorie en het net-als-woord. U leest de tekst eerst helemaal voor, de kinderen luisteren. Dan leest u het opnieuw en schrijven de kinderen de categoriewoorden die ze herkennen op (in het voorbeeld bijv. ‘nooit, roeit, kraait’). Dan inventariseert u welke woorden ze hebben opgeschreven, enkele kinderen schrijven ze op het bord. Het woordpakket is nu niet zichtbaar. U bespreekt de juiste schrijfwijze en de voorkeursweg (voorkeurstrategie), in het voorbeeld de luisterweg met een extra tip. Daarna laat u het woordpakket weer zien. U bespreekt enkele woorden met behulp van het stappenplan voor de luisterweg. In de handleiding wordt bij de voorkeurstrategie altijd een woord uit de betreffende categorie

Tip Woordspin in de groep, Hang een groot vel op het net-als-woord. schrijf in het midden wordt de woordspin Gedurende de week nden woorden bij gevuld met zelf gevo die categorie.


13-05-2008 12:25:40

3

genoemd. Bijvoorbeeld in week 17 van groep 6 wordt ‘uniform’ behandeld als voorbeeldwoord voor de categorie /ie/ = i. U biedt de categoriewoorden in een betekenisvolle context aan. 2 Instructie met het werkboek Pas na de uitvoerige instructie gaat u naar het werkboek. De kinderen kleuren boven aan de linkerbladzijde het symbool van de voorkeursweg in. U wijst nog eens op het net-alswoord. Dan maakt u samen de startopdracht. Vervolgens legt u de bedoeling van opdracht 1 uit; de kinderen maken die zelfstandig. Les 2: oefenen met de nieuwe spellingcategorie Les 2 begint met een korte instructie: u activeert de voorkennis, vraagt welke woordpakketwoorden de kinderen nog weten (het woordpakket is daarbij niet zichtbaar) en laat woorden herhalen die nog niet genoemd zijn (dan is het woordpakket wel zichtbaar).

les 1 15 min instructie 5 min oefenen les 2 5 min instructie 15 min oefenen

les 3 20 min oefenen

HL, WB, stappenplan WB

HL, WB WB, AB, keuzeopdrachten (KB) extra: stappenplan, sterkaarten, opzoekboek, print-cd

WB, AB, keuzeopdrachten (KB) extra: stappenplan, sterkaarten, opzoekboek, print-cd

Het verloop van de spellinglessen en het materiaal dat u erbij nodig heeft.


U bespreekt de tip boven aan de rechterbladzijde. Dan kunnen de kinderen zelfstandig aan het werk met opdracht 2 en 3 in het werkboek. Wie klaar is, kan zijn werk zelf met het antwoordenboekje nakijken en gaat dan verder met een of meer keuzeopdrachten op de kopieerbladen.

Les 3: nog meer oefenen In les 3 wordt opnieuw geoefend met de spellingcategorie: de kinderen maken de opdrachten in het werkboek af en gaan dan verder met de keuzeopdrachten of met een sterkaart. Alle even nummers van de sterkaarten uit de kaartenbak zijn spellingkaarten. Veel oefenen is nodig Niet alleen uitvoerige instructie is belangrijk, ook veel oefenen is nodig om een spellingcategorie onder de knie te krijgen. Alleen oefenen met de opdrachten in het werkboek is beslist onvoldoende, vooral voor de zwakke leerlingen. Laat de kinderen daarom naast het werkboek ook elke week ten minste een keuzeopdracht maken. Die opdrachten zorgen voor herhaling, maar ook voor generalisatie van de spellingcategorie: er komen ook andere woorden dan die uit het woordpakket in voor,

13-05-2008 12:25:43

4

bijvoorbeeld samenstellingen, eerder geleerde woorden en andere woorden met dezelfde moeilijkheidsgraad. De toets en remediëring Eind week 3 maken de kinderen de mixtoets. U kunt ook differentiëren in het tijdstip waarop u de toets laat maken: de betere leerlingen maken die bijvoorbeeld al in les 2, de zwakke aan het eind van les 3. U kunt hierbij handig gebruikmaken van de mixtoets in het computerprogramma: elk kind maakt de toets op het moment dat hij eraan toe is. De mixtoets in het computerprogramma is precies hetzelfde als die in de kopieermap. Aan het resultaat van de mixtoets ziet u wie in week 4 moet remediëren en om welke categorieën het dan gaat. Voor de kinderen die remediëren is instructie weer essentieel. Deze extra instructie is uitgebreid beschreven in de handleiding. De extra oefenstof vindt u in de

kopieermap. Het computerprogramma geeft voor elk kind remediëring op maat. Het computerprogramma Spelling Naast de papieren materialen voor spelling is er een apart computerprogramma waarmee u de toets kunt afnemen en zo nodig kunt laten remediëren. Het programma registreert automatisch welke categorieën een kind nog niet beheerst. Voor die categorieën worden dan extra instructie en extra remediërende oefeningen aangeboden. Het programma houdt de resultaten van de kinderen bij, zodat u direct kunt zien hoe een kind de mixtoets heeft gemaakt en of het de stof na de remediëring wel beheerst. Dit jaar is er een verbeterde versie van het computerprogramma uitgebracht: het programma kan nu sneller worden doorlopen en is verrijkt met werkwoordspelling. U vindt een demo van dit programma op www.taaljournaal.nl.

Taaljournaal heeft veel extra oefenmateriaal: • De kopieermap bevat oefenmateriaal (keuzeactiviteiten) bij elke lesweek. Voor herhaling en generalisatie. • Op de print-cd vindt u een geheugenkaart voor elke categorie, met de juiste strategie en enkele oefenzinnen. • Voor week 37 t/m 40 zijn er extra opdrachten in de kopieermap, die betrekking hebben op de verschillende ‘wegen’. Ze zijn geschikt voor herhaling of voor generalisatie. • In groep 4 en 5 kunt u de woordopbouw handig visualiseren met behulp van de gekleurde woordstroken. • Met het computerprogramma kan de mixtoets worden afgenomen en geanalyseerd. Ook biedt dit programma remediëring op maat voor elk kind.


13-05-2008 12:25:45

5

Tip

Hulpmiddelen in Taaljournaal

Hoe spel ik dat woord?

Buiten de spellingles er geen spellingles Ga op de dagen dat tegorie van de is op zoek naar de ca een lesje uit de week, bijvoorbeeld in orden hebben weektaak. Hoeveel wo ? de kinderen gevonden

door Maartje Greevenbosch Taaljournaal Spelling besteedt veel aandacht aan het aanleren van ‘probleemoplossend gedrag’. Daarmee leren de kinderen hoe ze de spelling van een onbekend woord kunnen achterhalen. Ze vragen zich steeds af: ‘welke spellingmoeilijkheid zit er in dit woord en welke strategie moet ik gebruiken om te weten hoe ik het moet spellen?’

nen van de vijf voorkeurswegen, het zogenoemde wegenplan. Ook dat is een belangrijk hulpmiddel bij het automatiseren van het oplossend gedrag. Geef alle kinderen een kopie van de stappenplannen, zodat ze die steeds kunnen raadplegen, of hang ze uitvergroot op een centrale plaats in de klas.

Welke hulpmiddelen? Het aanleren van de strategieën wordt gemakkelijker met behulp van het stappenplan, dat in de kopieermap zit. Ten eerste is er het algemene stappenplan, waarbij het kind steeds de volgende vragen stelt: 1 Uit hoeveel stukjes bestaat het woord? 2 Hoe pak ik die stukjes aan? 3 Ik schrijf het woord. 4 Ik lees het woord. 5 Ik onderstreep de stukjes waar ik niet zeker van ben. 6 Als ik denk dat een stukje fout is, schrijf ik het opnieuw. 7 Ik controleer het woord, bijvoorbeeld met het Opzoekboekje.

Let-op-kaartjes Daarnaast zijn er de ‘let-op-kaartjes’, eveneens in de kopieermap. Ook die zijn een handig hulpmiddel om de kinderen probleembewust te maken. Elk kind kan op het kaartje noteren waar het nog moeite mee heeft of wat het graag wil onthouden. De ‘let-op-kaartjes’ kunnen gekoppeld worden aan de mixtoets. Bij elk lesblok kunnen de kinderen een nieuw kaartje maken. Ze kunnen dit kaartje dan ook gebruiken in andere lessen dan de spellingles.

Het is belangrijk dat kinderen de stappen bijna automatisch leren doorlopen. Want uit onderzoek blijkt dat kinderen die expliciet oefenen met het nakijken van hun teksten op spellingfouten, al na drie keer oefenen beter op hun spelling gaan letten. In de kopieermap vindt u ook de stappenplan-


Stappenplan tijdens toets? Tijdens de instructielessen zijn de stappenplannen van wezenlijk belang. Maar ook bij het inoefenen, dus bij de opdrachten in het werkboek, bij de keuzeopdrachten en bij de oefenzinnen van de print-cd, is het zinvol als de kinderen hun stappenplannen mogen raadplegen. Als er voldoende is geoefend, zal het schrijven van de woorden min of meer geautomatiseerd verlopen. De stappenplannen of geheugenkaarten zijn voor de meeste kinderen dan niet meer nodig. Soms kunt u het gebruik van de stappenplannen en kaarten toestaan bij de toetsafname (de Taaljournaal-toetsen, niet bij de Cito-toets). Maar dit kan het beste beperkt blijven tot de kinderen bij wie het spellen nog niet geautomatiseerd is en/of die er nog veel fouten mee maken.

13-05-2008 12:25:47

6

Handige print-cd voor spelling Tip woorden Oefenen met de weetbij ieder woord De kinderen bedenken . een betekenisvolle zin

Op verzoek van veel scholen is een handige print-cd gemaakt bij Taaljournaal spelling. Deze cd is er voor iedere jaargroep. Op de print-cd vindt u: - Per week een categoriekaart (ofwel ‘geheugenkaart’), met daarop: de categorie van die week, de bijbehorende strategie, de stappen van die strategie en het net-als-woord. Deze categoriekaarten zijn in te zetten naar keuze: u kunt ze in de klas ophangen of u kunt elke leerling een printje geven, enzovoort. - Bij elke categoriekaart zijn er vier bijbehorende oefenzinnen. Deze kunnen naar wens worden ingezet: ter controle van de instructie (is het goed begrepen, wordt het niet verkeerd ingeoefend?), achteraf als dictee, om klassikaal te oefenen, als begeleide inoefening voor de zwakke spellers, enzovoort. - Voor groep 6, 7 en 8 (veranderlijke én onveranderlijke woorden) zijn er steeds 8 oefenzinnen per week. Ook bij de blokken met onveranderlijke woorden vindt u extra oefenzinnen om de werkwoordspelling tijdens die weken toch te oefenen. Er zijn dan steeds 4 oefenzinnen voor de onveranderlijke woorden van die week en 4 extra oefenzinnen voor de werkwoordspelling uit het vorige lesblok. U kunt de print-cd nu bestellen! Vul het bestelkaartje in. U vindt het in het midden van dit bulletin.


Tip Woorden zo eken Bij luisteren regelwoorden : zet de categ week op het orie van de bord en laat elk kind 5 of zoeken die b 10 woorden ij die categori e horen. Ze o bewust de ca efenen zo hee tegorie en de l strategie. Variaties 1 Gebruik daa rbij de conte xt van het th thema over b ema. Gaat het eroepen, dan verzinnen ze die bij de cate 5 beroepen gorie passen . 2 Geef ‘huisw erk’ mee, bijv oorbeeld: ‘Zo den uit die ca ek 10 woortegorie op je slaapkamer, ken, op het sc in de keuhoolplein’, et c. 3 Laat woord en zoeken bij 2 categorieë elkaar lijken n die veel op of die met el ka ar te maken bijv. ezel/kikke hebben, r, ei/ij, f/v, en z.

13-05-2008 12:25:51

7

Taaljournaal spelling en de nieuwe Cito-toetsen door Maartje Greevenbosch Spellingtoetsen van het Cito Veel scholen nemen twee keer per jaar de Cito-toetsen af om een beeld te krijgen van de vorderingen van de leerlingen bij spelling. Dan blijkt soms dat in de Cito-toets andere categorieën getoetst worden dan in de methode tot die tijd zijn behandeld. Dat kan ertoe leiden dat leerkrachten zich afvragen of de kinderen wel voldoen aan de gestelde eisen. De Cito-groep geeft zelf al aan dat het onvermijdelijk is dat er verschillen zijn tussen hun toetsen en het categorieënaanbod in de diverse methoden en dat dat ook niet erg is (zie ook kader op blz. 8). Elke methode heeft immers zijn eigen opbouw. Bovendien zijn de methodeonafhankelijke Cito-toetsen en de spellingmethoden niet gelijktijdig ontwikkeld. Op dit moment worden de SVS-toetsen vernieuwd en geleidelijk vervangen door de nieuwe toetsen Spelling.* Cito-toetsen en Taaljournaal spelling Doordat in de nieuwe Cito-toetsen Spelling het aantal categorieën van de SVS uitgebreid is van 40 naar 48 is een grote mate van overeenstemming bereikt tussen de categorie-indeling van het Cito en die van Taaljournaal spelling. (Zie voor een volledig overzicht pagina 10 en 11 van dit bulletin.) Maar het categorieënaanbod in Taaljournaal wijkt op enkele punten af van de Cito-toetsen. Sommige categorieën worden in Taaljournaal wat later aangeboden dan het Cito ze toetst, terwijl soms ook het omgekeerde het geval is. Zo worden de categorieën eind -b/-p en hoofd-

letters eerder aangeboden in Taaljournaal dan het Cito ze toetst, terwijl de categorieën ‘afkortingen’ en het ‘afbreken van woorden’ (uitbreidingsstof groep 8), wel in Taaljournaal voorkomen, maar niet door het Cito getoetst worden. In de meeste gevallen hebben de leerlingen de leerstof in Taaljournaal gehad voordat die in de Cito-toetsen Spelling wordt getoetst. Er is geen reden om ongerust te zijn als leerlingen in de Cito-toetsen onvoldoende scoren op categorieen die nog niet behandeld zijn. Die categorieën worden immers op een ander moment in de methode aangeboden én getoetst. In de handleiding kunt u dat in één oogopslag zien. Keuzes bij de spellinglijn van Taaljournaal In Taaljournaal is ervoor gekozen om de spelling vanaf het begin grondig op te bouwen, zodat er een stevige basiskennis wordt opgebouwd en de kinderen goed voorbereid worden op de overige spellingstof. Daarom wordt in groep 4 de eerste 8 weken stof aangeboden die ook in sommige aanvankelijk-leesmethoden (gr 3) al is behandeld en die door het Cito in groep 3 wordt getoetst. Voor sommigen zal dit dus een herhaling zijn, voor anderen een goede voorbereiding op de stof in groep 4. Dit betekent dat enkele andere categorieën naar groep 5 verschuiven, zoals de woorden met een lange klank aan het eind (-a, -o of -u) of eind -d/-t. Dit geldt ook voor woorden met een eerste open of gesloten lettergreep, stof die voor kinderen in groep 4 moeilijk is en die daarom in Taaljournaal in groep 5 wordt aangeboden (en getoetst).

* De nieuwe toetsen Spelling voor gr 3, 4 en 5 zijn beschikbaar in schooljaar 2007/2008, die van groep 6 in 2008/2009, die van groep 7 in 2009/2010 en die van groep 8 in 2010/2011.


13-05-2008 12:50:25

Tip

8

nplan enplan. Het stappe n het stapp te e rg e v n re Veel kinde gen om de ige oefenin d u o v n e e wordt Bedenk efenen. Zo o te in d e stappen go nplan het stappe n a v ik ru b het ge seerd. geautomati

Sommige categorieën biedt Taaljournaal aan in grotere verbanden, met als gevolg dat ze in Taaljournaal net iets later aan de orde komen dan dat het Cito ze toetst. Zo worden de verkleinwoorden met -je/-tje (‘zusje’, ‘broertje’) door het Cito getoetst in groep 4. In Taajournaal komen die uitgangen in groep 5 aan de orde, tegelijk met een moeilijker uitgang als -pje (‘geheimpje’). Ook de categorieën

tweelettergrepige woorden met een eerste open of gesloten lettergreep worden in samenhang met behulp van hetzelfde algoritme (de Wegwijzer) aangeboden.

Het schema op blz. 10 en 11 laat de verschillen tussen Taaljournaal spelling en de Cito-toetsen zien.

“Veelgestelde vraag: De Cito-toetsen voor spelling sluiten niet aan bij een leerlijn spelling uit de methode. Hoe kan ik dan de vooruitgang van leerlingen bepalen? De opbouw van spelling in de diverse methoden verschilt. Sommige spellingmethoden zijn sneller met het aanleren van categorieën dan andere. Op zich is het geen probleem om de vaardigheid en de vooruitgang van een leerling te bepalen als nog niet alle categorieën aan bod zijn geweest. De toetsen zijn niet gebaseerd op het feit dat bij alle leerlingen alle categorieën aan bod zijn geweest. Wel kan er een vertekend beeld ontstaan indien een taak van een toets wordt voorgelegd waar meer dan 3 van de categorieën nog niet in de spellingmethode behandeld zijn. In dat geval is het raadzaam om de gemakkelijke taak (de A-versie bij de SVS/vervolg 1 bij de nieuwe toetsen Spelling) dan wel de taak van een half jaar eerder voor te leggen.” Bron: website Citogroep (november 2007).

Tip 5-Minutenspelle tjes Ik zie, ik zie wat jij niet ziet en he t is … - een ezel-woord (ramen, namenlij st, enz.) - een ijs-woord (krijtje, gordijn, aa nw ijsstok, enz.) - een ei-woord (meisje, dweil, et c. ) Net-als-woord-b al: - Gooi een bal na ar een kind en no em het net-alswoord (bijv. ‘kik ker’). Het kind go oi t de bal nu naar een ander kind en roept een woo rd uit die catego (bijv. sokken). Zo rie verder totdat ee n kind geen woord meer weet. Onzin-race - Maak kleine gr oepjes. Elk groe pje bedenkt zove mogelijk onzinw el oorden bij de ca tegorie van de week. Het groe pje met de mee ste woorden (of leukste woord) het heeft gewonne n (en mag als ee naar buiten). rste


13-05-2008 12:25:56

9

Overzicht van de verschillen tussen spelling en de Cito-toets Cito-toetsen en Taaljournaal spelling Hieronder ziet u welke categorieën door het Cito eerder worden getoetst dan ze in Taaljournaal behandeld worden.

Categorie tweelettergrepige woorden met open eerste lettergreep Het Cito toetst aan het eind van groep 4 enkele woorden met de uitgang –en, bijv. ‘straten’. In Taaljournaal komt deze categorie voor het

Groep 4 Categorie verkleinwoorden Het Cito toetst de verkleinwoorden met -je/tje (behalve als het grondwoord op t of d eindigt) in groep 4 ( bijv. ‘zusje, broertje’). In Taaljournaal komen die uitgangen in groep 5 aan de orde. Maar dan worden tegelijk ook verkleinwoorden van grondwoorden met -t of -d op het eind (bijvoorbeeld ‘eindje’) en met de uitgang -pje, (bijvoorbeeld ‘geheimpje’) aangeboden.

eerst in groep 5 aan de orde, maar dan samen met andere uitgangen, bijvoorbeeld ‘muziek, later, ezel, hoge’.

Categorie tweelettergrepige woorden met ge-, be-, ver-, -el, -er, -en Het Cito toetst deze woorden in groep 4. Taaljournaal behandelt de voorvoegsels ge-, be- en ver- wel in groep 4, maar de achtervoegsels -el, -en, -er als groep samen met -e en -em in het begin van groep 5. Een woord als ‘begin’ is in Taaljournaal in groep 4 dus wel behandeld, maar ‘spiegel’ nog niet.

e d

Categorie tweelettergrepige woorden met gesloten eerste lettergreep Het Cito toetst in de nieuwe spellingtoetsen (niet in de SVS) aan het eind van groep 4 ook enkele woorden uit deze categorie, bijv. ‘bruggen’. In Taaljournaal komt deze categorie voor het eerst in groep 5 aan de orde, maar dan wel met veel meer verschillende uitgangen, bijvoorbeeld ‘herrie, middag, trommel, wanneer’.

Categorie lange klank aan het eind van een woord (-a, -o, -u) Het Cito toetst deze woorden aan het eind van groep 4 (bijv. ‘zo’ en ‘nu’). In Taaljournaal komt deze categorie halverwege groep 5 aan bod in samenhang met de categorie ‘lange klank aan het eind van een klankgroep’ en dan ook in gecompliceerder woorden (bijv. ‘opa’) en met de uitgang -ee (bijv. twee).


13-05-2008 12:26:05

Tip

10

as De kaart in de kl k zich kaart van de wee rie Hang de catego met cd tpakket). (De prin (i.p.v. het woord makkel ). Zo kunt u er ge ni ju in t ijn ch rs ve g. Als u e ssen dan spellin ook bij andere le ld bij ge omt, bijvoorbee categorie tegenk van de c t net-als-woord een link naar he

Groep 5 Categorie twee- of meerlettergrepige woorden met –em, -elen, -enen of -eren In Taaljournaal wordt de onbetoonde uitgang -em wel in groep 5 aangeboden, maar de drie laatstgenoemde uitgangen in groep 6. Groep 6 Categorie woorden met –teit of -heid In Taaljournaal wordt de uitgang –heid wel in groep 6 aangeboden, maar de uitgang –teit in groep 7. Groep 7 Categorie moeilijke meervouden van woorden op onbeklemtoonde -es, -ik, -et Deze behandelt Taaljournaal in de uitbreidingsstof van groep 8. Categorie woorden waarin /ks/ geschreven wordt als x In Taaljournaal is deze categorie opgenomen in groep 8. De toetsing door het Cito van de y en de behandeling van deze letter in Taaljournaal lopen wel parallel (groep 8).

Cat.nr. Cito 1 2 2 4 3 6 8 8 5 7 11 12 17 14

Cat.nr. TJ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14

19

15


categorie mk, km, mkm mm vooraan mm achteraan moeilijke duo’s mmkmm sch-/schrf/v s/z meer medeklinkers ng/nk ei/ij aai/ooi/oei -ch/-cht eer/oor/eur eren/oren/euren uw/eeuw/ieuw

Categorie Franse leenwoorden Taaljournaal heeft deze in groep 8 geplaatst. Categorie Engelse leenwoorden Ook deze woorden worden in Taaljournaal in groep 8 behandeld.

Extra oefeningen voor groep 4 Omdat de afwijkingen het grootst zijn voor groep 4 is bij Taaljournaal extra oefenstof in speelse vorm ontwikkeld. Zo krijgen scholen de gelegenheid om in groep 4 vast te oefenen met enkele categorieën die in Taaljournaal pas in groep 5 aan de orde komen, maar die door het Cito al in groep 4 getoetst worden. U vindt deze lessuggesties op www.taaljournaal.nl.

De nieuwe Cito-toetsen spelling verschijnen tussen 2007 en 2011. Op dit moment is nog niet bekend welke woorden het Cito in de toetsen van groep 5 t/m 8 opneemt. Daardoor kunnen in de loop van de tijd kleine bijstellingen nodig zijn.

getoetst door Cito in week** M3,E3 M3,E3,M4 M3,E3,M4 E3,M4 E3,M4 E3,M4,E4, M5,E5 M4,E4,M5 M4,E4,M5 E3,M4 E3,M4,E4, M5,E5,M6 M4,E4,M5,M6,E6,M7,E7 M4,M5 E4,M5,E5,M6,E7

aanbod in TJ in week gr 4 gr 5 gr 6 1 2 3 5,15 6 7,19 9,31 10,31 11,23 13,14 1,26 7 17,18,27 2,7 3,6,34 21 3,23 22 31 2

M4,E4,M5 E4,M5,E5

25,35 26

gr 7

gr 8

7

8,17

2,25 2,35

13-05-2008 12:26:10

11

Tip

in de klas ek zichtbaar op kaarten cd met categorie verwijzen, makkelijk naar uit die Als u een woord is, leg dan d bij geschieden . an de categorie

Woorden schatwoo rden Verdeel d e woorde n schatwoo week in c rden van ategorieë de n (behalve de catego d ie waarva rie nog n n ooit is aa Hiermee ngebode kunt u oo n ). k ‘oude’ c eens herh ategorieë alen. n nog

Cat.nr. Cito 16 13 10 18

Cat.nr. TJ 16 17 18 19

10,23 -

20 21

20,47

22

15

23

21,47

24

9,46 24 22 33 25 26 27 37 29 23 29 31 30 28 41 40 31 36 46

25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43

38 -34 -43,48 35 45

44 45 46 47 48 49 50

34 32,44 39 42 38 --

51 52 53 54 55 56

categorie au/ou samenstellingen be-/ge-/vereind -d/-t -e/-el/-em/-en/-er marmot- en kuikenwoorden (medeklinker of tweetekenklank aan het eind van een klankgroep) ezel-woorden (lange klank aan het eind v.e. klankgroep lange klank aan het eind v.e. woord kikker-woorden (korte klank aan het eind van een klankgroep) verkleinwoorden -ig/-lijk -f/-v; -s/-z eind -b/-p /ie/ = i c = /s/ c = /k/ hoofdletters weglatings-teken ’ -elen/-enen/-eren meervoud op ‘s -heid -tie /zj/ = g -isch(e) /t/ = th -teit trema verkleinwoorden: klinkerverdubbeling /sj/ = ch afkortingen tussen-e(n) accenten moeilijke meervouden verbindingsstreepje stoffelijke bijvoeglijke naamwoorden tussen-s /ks/ = x; y/q Engelse leenwoorden iaal/ieel/ueel/eaal Franse leenwoorden afbreekstreepje

getoetst door Cito in week** E4,E5,M6,E6,M7 M4,M5,E5,M6,E6 M4,E4,M5 M4,E4,M5,E5, M6 M4,E4,M5,E5,M6

aanbod in TJ in week gr 4 gr 5 gr 6 29,30 3,19 35 33 1,15 34 11 5,6,27, 34 9,10

gr 7 11

gr 8 8

3

6

13,14

1

E4,M5,E5,M6, E6,M7,E7,M8

17,22

1,11,27

1,19

5

E4,M5

18

1,11,27

1,19 26 18 2

5

6,34 2,25 2,25 34

7,11 35 35 1u* 27

E4,E5,M6,E6, M7,E7, M8 M4,E5, M6,M7,E7 M5,E5,M6,M7 E5,M6 M7,E7 M6,E6,M7,E7 M6,E6,M7,E7,M8 M6,E6,M7,E7,M8 M7 E6,M8 E5,M6 E6,M7,E7,M8 E6,M7,E7 E6,E7,M8 E6,M7,M8 M7,E7 M7,E7,M8 E6,M7,E7 E7,M8 M7,E7 E7,M8 M8 M7,E7,M8 M8 M8 M8 E7,M8 E7,M8 M8 E7,M8

21 29 30 33 34

3 2 5,17 9 10 18 18 19 25 26 33 34

35 5 9 10 17 27 33

27 26 34 9 26 26 5u

9 7u 2u,4u 6u 6u 5u 8u 3u,4u 18 19 25 33 10

Schema categorieën in nieuwe Cito-toetsen Spelling en Taaljournaal ** M = ‘midden’, E = ‘eind’ van de aangegeven groep. * u = uitbreidingsstof


13-05-2008 12:26:16

12

De categoriespelletjes spelen op elk gewenst moment! Het computerprogramma begint standaard met de mixtoets; het is immers gebouwd als remediëringsprogramma ná de toets. Maar de kinderen kunnen ook vóór de toets al met de categoriespelletjes uit het programma spelen. Met een eenvoudige handmatige instelling kiest u zelf de categoriespelletjes die u ze wilt laten doen. Zo wordt het oefenen nog leuker! Hoe werkt het: Stap 1 Ga naar het leerkrachtgedeelte van het programma (via het Startmenu of na Ctrl-l in het leerlingenscherm). Stap 2 Kies onder ‘Selecteer groep’ de gewenste groep. Stap 3 Ga naar ‘Toegang’ en selecteer de leerlingen voor wie u dezelfde spelletjes wilt klaarzetten. Of kies: ‘Alles selecteren.’

Stap 4 Vink onder ‘Inhoudsstructuur’ ➞ ‘Spellingcategorieën’ de gewenste oefeningen aan (of kies een hele week). Als een leerling zich hierna aanmeldt bij het programma, worden de gekozen oefeningen of spelletjes onmiddellijk aangeboden, vóór de mixtoetskeuze. Als het kind het spel heeft uitgevoerd, wordt in het programma het vinkje bij deze oefening vanzelf weer uitgezet. Als alle oefeningen zijn gedaan, verschijnt het mixtoetskeuzescherm weer (tenzij u het vinkje bij Weken hebt weggehaald). Spelen maar!!


13-05-2008 12:26:24

13

Variaties op het aanbieden van de woordpakketten Onderwerp In de voorbereiding van de spellingles schrijft u, als u de handleiding volgt, het woordpakket op het bord. De kinderen kunnen hiervan tijdens de spellinglessen gebruikmaken. Maar gebeurt dat ook? Doel Met deze suggesties bieden we enkele variaties aan op het aanbieden van het woordpakket waardoor dit woordpakket meer ‘tot leven’ komt en de woorden op het bord meer betekenis krijgen. Het woordpakket, maar dan anders 1 Afwisseling Routines zijn prima, maar het aanleren van de nieuwe woorden in een woordpakket vraagt om verwondering, om aandacht. Varieer dus in de aanbieding van het woordpakket. Zet het de ene week op het bord om het de andere week op een strookje papier op de tafel van de kinderen te plakken. Of schrijf elk woord afzonderlijk met dikke viltstift op een strook papier. Hang de stroken aan een waslijn voor het raam. 2 Speelse opdrachten bij de woordpakketten Een woordpakket dat alleen op het bord staat, aan een waslijn hangt of op de bank geplakt wordt, nodigt de meeste kinderen niet uit daar echt aandacht aan te geven. Als u er een aantal keer in de week een korte oefening mee doet, gebeurt dat wel. Een aantal voorbeelden: • De woorden hangen op stroken met een knijper voor het raam. Draai voorafgaand aan de spellingles drie of vier stroken om. Vraag: Welk woord stond er op dit strookje? Kun je


het op het bord schrijven? Geef eventueel de eerste letter van het woord als ze het niet weten. • De kinderen hebben het woordpakket op papier. Laat hen de woorden die ze echt moeilijk vinden rood kleuren. De woorden die ze echt makkelijk vinden kleuren ze groen. De woorden waarover ze twijfelen kleuren ze oranje. Laat ze in duo’s elkaar een dictee geven van 3 rode woorden of juist 3 groene of oranje woorden. • Laat ze de woorden van een rijtje opschrijven in volgorde van het aantal letters. Het woord met het minste aantal letters komt bovenaan. Nauwkeurig waarnemen is hierbij van belang. • Laat de kinderen elkaar een kolom (verticaal) of een rij (horizontaal) woorden voorlezen. Laat ze het moeilijkste woord uit die rij herhalen en uit hun hoofd opschrijven. Let op: Bij de voorgaande en enkele volgende tips gaan we ervan uit dat het woordpakket in vier rijtjes van vijf woorden opgeschreven staat.

3 Spelletjes In tweetallen kunt u de kinderen een van de volgende spelletjes laten doen. Het ene spelletje neemt iets meer tijd dan het ander. • Dobbelsteen Een tweetal gooit om beurten met de dobbelsteen. Bij elk cijfer op de dobbelsteen hoort een opdracht:

13-05-2008 12:26:25

14

1 = lees de woorden uit kolom 1 tweemaal aan de ander voor. 2 = lees de woorden uit rij 2 tweemaal aan de ander voor. 3 = geef de ander een dictee van het derde woord in elke rij 4 = kies vier woorden; dicteer die aan de ander 5 = sla een beurt over 6 = kies een woord; de ander spelt het woord hardop • Raad een woord De een kiest een woord uit het woordpakket en geeft steeds een beetje informatie prijs om welk woord het gaat. De ander heeft het woordpakket voor zich. Bijvoorbeeld: het woord heeft vijf letters…; het woord eindigt op een /o/…; het woord rijmt op foto…. Of: De een kiest een woord uit het woordpakket en de ander moet door middel van het stellen van vragen erachter komen om welk woord het gaat. Het eerste kind mag alleen met ‘ja’ en ‘nee’ antwoorden. Of: De kinderen kiezen elk een woord en vertellen de ander niet welk woord dat is. Ze tekenen vervolgens elk een rebus van hun woord.


Raad de ander jouw woord? • Galgje Laat de kinderen ‘galgje’ spelen met een woord dat een van hen kiest uit het woordpakket. • Nieuwe woorden maken De kinderen kiezen om beurten een woord uit het woordpakket. Elk probeert nu van de letters van het woord zoveel mogelijk andere woorden te maken. Wie de meeste woorden heeft, wint het spel. Moeite

Moeite

ei

te

moe

Een andere mogelijkheid is dat ze beiden een ander woord kiezen of de ander een woord uit het woordpakket geven. In het laatste geval moeten beide woorden evenveel letters hebben. • Hoeveel woorden Geef de kinderen een honderdveld. Laat hen zoveel mogelijk woorden in het honderdveld opnemen, maar elk woord moet steeds – net als bij het spel scrabble - met tenminste een ander woord verbonden zijn.

13-05-2008 12:26:26

15

Extra oefenstof voor groep 4 Het Cito toetst enkele categorieën al in groep 4 terwijl deze door Taaljournaal in groep 5 worden behandeld. Om de kinderen in groep 4 alvast kennis te laten maken met deze categorieën zijn er nieuwe lessuggesties beschikbaar. Ga naar www.taaljournaal.nl en download de gratis lessuggesties. Taaljournaal | Lessuggestie | groep 4 | cat. eind -d/-t

Mijn Malmberg

Van alles één!

Taaljournaal | Lessuggestie | groep 4 | cat. verkleinwoorden op -je, -tje en -pje

kopieerblad 1a

Opdracht 1

Taaljournaal | Lessuggestie | groep 4 | cat. duffe /u/: el, em, er

Mijn Malmberg

Jouw zusje? Nee, mijn broertje!

Mijn Malmberg

Uuuhm!

kopieerblad 1

kopieerblad 1a

Opdracht 1

Opdracht 1

Welk woord hoort in de zin?

Lees de tekst onder elk plaatje.

CZZ!YVi^hb^_c

Hoor je een -t of een -d in het lange woord?

>hYVi_Zojh_Z4

Vul dan de goede letter in.

Op welk plaatje zie je dat woord?

WgdZgi_Z

Zet het nummer van dat plaatje voor de zin.

ÈAZj`L^_ilZZ]dcYZcÉ

Vul in de zin het woord in.

ÈL^_ZZc]dciZcZZc`VYÉ

ÈL^_]ZWWZc ilZZ`ViiZc#É

Lees elke spreekwolk. Zet een streep onder het woord met -je of -tje. Kleur het woord zonder -je of -tje.

LViZZca^Z[WgdZgi_Z

:ZcàZ^cij^ci_Z#

>`bVV`ZZc\gVe_Z# =^_]ZZ[iZZcWZZgi_Z

LViZZcàZ^c]j^h_Z#

>òîde

>`lVcYZaZZchij`_Z#

:ZcgddYhidZai_Z#

:ZcàZ^cl^Zai_Z#

LVioîZg^c

YVibjjgi_Z

YViYddh_Z4 =^_bdZio^_cÓZh_Z#

>`lâZZcojh_Z

LVX]iW^_YVi

9Vi^h]VVg_Vh_Z#

De

eVVai_Z# Een kis

.

Een broo

.

Een boo

.

klom uit zijn kooi.

Je hoorde de donder en je zag de

Opdracht 2

.

Kies een woord met -je of -tje. De

Schrijf het woord in het goede vak.

maakte een mooi portret van de koningin.

Zet het woord zonder -je of -tje erachter. Zij kocht een leuke -je

in de kledingwinkel.

-tje Op de bloem zat een prachtige

bakje

bak

broertje

.

broer Mijn

stond heel hoog in de lucht.

Volgens mij ben jij goed ziek, zei de Een paar

.

Ik wil deze kwas

.

Die een

Doe jij de

gaat weg.

© Malmberg, ‘s-Hertogenbosch



categorie eind -d/-t

. even op de pan, vroeg mamma.

categorie verkleinwoorden op -je, -tje,

categorie duffe /u/: -el, -em, -er

en -pje Taaljournaal | Lessuggestie | groep 4 | cat. lange klank aan eind v/e woord

Ha, ho, hu!

Mijn Malmberg

kopieerblad 1a

Kwartetten met klinkers

Opdracht 1

Opdracht 1

Knip de kaartjes langs de stippellijnen uit.

Knip de kaartjes los. Leg ze omgekeerd op tafel.

Leg ze omgekeerd op tafel.

Hussel ze door elkaar en maak er een stapel van.

Speel het spel memory.

Geef ieder 5 kaartjes en leg de rest in het midden.

Wie wint de meeste kaartjes?

Speel nu het kwartetspel.

Mijn Malmberg

kopieerblad 1

]V

=V

'

cj

\V eV

9î^h b^_ceV#

hiV

higd @dbcj

haV


categorie lange klank aan eind v/e woord


Taaljournaal | Lessuggestie | groep 4 | cat. ezel- en kikker-woorden

LANGE KLANK /ee/

LANGE KLANK /ee/

LANGE KLANK /ee/

LANGE KLANK /ee/

WZZ`

higZ`Zc

`gZZ`

lZ`Zc

• streken

• kreek

• weken

• beek

• kreek

• weken

• beek

• streken

• weken

• beek

• streken

LANGE KLANK /aa/

LANGE KLANK /aa/

hX]VVa

higViZc

• kreek

LANGE KLANK /aa/

LANGE KLANK /aa/

iVVa

YgVYZc

• straten

• schaal

• schaal

• taal

• taal

• straten

• draden

• draden

• draden

• schaal • taal • straten

LANGE KLANK /oo/

LANGE KLANK /oo/

hX]dda

Wd\Zc

• bogen

• school

• bogen

• bogen

• poot

• poot

• school

• poot

• bomen

• bomen

• bomen

LANGE KLANK /uu/

hijjg

LANGE KLANK /uu/

WjgZc

LANGE KLANK /oo/

LANGE KLANK /oo/

eddi

WdbZc • school

LANGE KLANK /uu/

LANGE KLANK /uu/

jjg

hX]jgZc

• buren

• uur

• schuren

• stuur

• uur

• schuren

• stuur

• buren

• schuren

• stuur

• buren

• uur


categorie ezel- en kikkerwoorden

13-05-2008 12:26:27

16


13-05-2008 12:26:30


7

Webtips In de spelling-special in dit bulletin krijgt u tips en ideeën om de spellingles beter en leuker te maken. Op de hier genoemde websites vindt u extra oefeningen en leuke spelletjes voor uw leerlingen. Voor leerkrachten www.paletbrugge.be/huiswerk/huiswerk.htm Belgische site met spellingwerkbladen om extra te oefenen. Bevat ook antwoordbladen.

hotpot.klascement.net/ne.htm Veel oefeningen, gemaakt door leerkrachten met het programma Hot Potatoes.

Voor kinderen

www.onlineklas.nl/wwoefenen/ Werkwoorden oefenen op onlineklas.nl


www.xs4all.nl/~tluif/wwvormen.html Oefen met lastige woorden en werkwoordsvormen. Bevat ook spelletjes.

13-05-2008 12:26:31

8


Jort Tiecken (8 jaar) wint ‘Malmberg Voordrachtsprijs’ voor poëzie In de Verkadefabriek in Den Bosch vond onlangs de prijsuitreiking plaats van de landelijke poëziewedstrijd voor kinderen 2007/2008. De poëziewedstrijd wordt georganiseerd door de Stichting Kinderen en Poëzie (SKEP). De beste gedichten zijn opgenomen in de prachtige gedichtenbundel “Het geheim van de dichter”, die in samenwerking met Uitgeverij Malmberg is uitgebracht. De 130 genomineerden kwamen zondag naar Den Bosch voor de prijsuitreiking. De winnende gedichten leest u hieronder.

- Hoofdprijs kinderjury -

Mijn geheime plek In het bos. Aan het randje van het bos. heel hoog zit ik daar. Ik zie eekhoorns, konijnen en vogels, die vliegen daar rond. Soms zit ik daar en landt er een vogel daar boven mijn hoofd, dan hoor ik ze tsjilpen en fluiten, maar wat ik ook hoor, is de rivier die langs het randje van het bos stroomt. Ik zit er als ik verdrietig ben als ik verliefd ben als ik boos ben en als ik blij ben. En ik heb een gezicht in het verrotte hout van het kleine huisje gekrast met mijn zilveren zakmes. Cheyenne Pauw, 11 jaar OBS Weremere, Wormer

- Ereprijs groep 3/4/5 -

Geen geheime plek Bij mijn oma voor het huis zit een bos Een bos met een opening daar gaan we door Als je verder loopt kom je een dode duif tegen Het is een klein bosje met een struik en twee bomen Het is geen geheime plek Iedereen mag er komen Jasmijn Benus, 6 jaar CBS De Hoeksteen, Groningen


13-05-2008 12:26:33


9

Tijdens de finaledag volgden alle kinderen onder begeleiding van enkele poëziedocenten een workshop ‘voordragen van gedichten’. De zes favorieten streden voor een volle zaal om de ‘Malmberg Voordrachtsprijs’. Winnaar was de achtjarige Jort Tiecken van de Jan Ligthartschool in Zelhem. Hij kreeg een fraaie fat boy zitzak cadeau, uit handen van juryvoorzitter Ingrid van Hoorn, uitgever Taaljournaal van Malmberg. “Jort heeft ons met zijn voordracht verrast. Terwijl hij zijn gedicht voordroeg, zocht hij steeds contact met de zaal en hij sloot af met een prachtige buiging. Door zijn voordracht werd zijn gedicht nóg mooier”, aldus het juryrapport. Wilt u zelf aandacht besteden aan poëzie in de klas? Kijk op www.skep.nl voor inspiratie.

-Ereprijs groep 6/7/8 -Ereprijs groep 1 en 2 -

Weetje... Weetje, Ik wou dat je het las. Dus ik schreef het in wat bladeren. Maar de wind heeft het weggeblazen.

als mama iets vertelt bewaar ik het in mijn hoofd tot het september is Joram Valkering, 4 jaar De Swaaistee, Groningen

Weetje, Ik wou dat je het zag. Dus ik tekende het in het zand. Maar de zee heeft het weggespoeld. Weetje, Ik wou dat je het voelde. Dus ik schreef het in jouw haren. Maar de kapper heeft het weggeknipt. Weetje, Ik wou dat je het wist. Dus ik fluisterde het in jouw oor. Maar je luisterde niet. Deirdre Eradus, 11 jaar Jenaplanschool de Kring, Oegstgeest


13-05-2008 12:26:40

10


Probeer twee maanden gratis

Taaljournaal op het digitale schoolbord Gebruikt u een digitaal schoolbord in de klas? Dan is er goed nieuws voor u. Malmberg biedt instructiesoftware bij Taaljournaal groep 7 en 8. Neem een proefabonnement en probeer het twee maanden gratis uit! De digibord software bij Taaljournaal wordt vooral ingezet bij groepsmomenten om de instructie, discussie en verwerking te ondersteunen. In de software vindt u een digitale versie van het lesboek en het werkboek spelling. U kunt het lesmateriaal projecteren op het digitale schoolbord en er eenvoudig doorheen bladeren. Met de digibord software kunt u de lessen bovendien verlevendigen. Ook kunt u aantekeningen maken bij het lesmateriaal en deze opslaan.

De woordpakketten bevatten alle net-als(werk)woorden uit de handleiding Spelling, plus een praktisch overzicht van alle spellingcategorieën. Aantekeningen maken Verder kunt u op het bord aantekeningen maken (en deze opslaan), in- en uitzoomen op paragrafen en afbeeldingen, ‘post-it’-memo’s (al dan niet met hyperlinks) en pagina’s toevoegen en direct online zoeken, o.a. in Wikipedia en het Van Dale onelinewoordenboek.

Hulpmiddelen Bij iedere les kunt u eenvoudig hulpmiddelen oproepen, zoals: • het wegenplan; • de wegwijzer; • de werkwoordwijzer; • woordpakketten.

Het digitale taalboek en werkboek kunt u helemaal doorbladeren.


13-05-2008 12:26:44


11

Via het menu roept u hulpmiddelen op.

Bekijk met één klik het woordpakket dat bij de les hoort.

Ook de werkwoordwijzer kunt u makkelijk oproepen.

Bent u nieuwsgierig geworden naar de mogelijkheden van de digitale schoolbordsoftware? Ga dan naar www.malmberg.nl/digibord en neem een gratis proefabonnement van twee maanden!


13-05-2008 12:26:45

12


509802


13-05-2008 12:26:47

Taaljournaal. Met uitneembare spelling-special! Nummer. Bulletin voor alle gebruikers van

Recommend Documents