Symposium hondenpoepbeleid Vlaanderen. 24 januari 2013

Symposium hondenpoepbeleid Vlaanderen 24 januari 2013

Programma

9u30 10u00 10u05

Onthaal met koffie & co Verwelkoming & inleiding Expertisecentrum Dier-en-zorg KATHO

Arnold Stael Lies Depuydt

Presentatie rapport: onderzoek hondenpoepbeleid Vlaanderen

10u50

de OVAM

Yvon Princen

Openbare reinheid in Vlaanderen

11u05-11u20

PAUZE

11u20

Expertisecentrum Dier-en-zorg KATHO

Frederik

Hondenpoep: gevaren voor de volksgezondheid

Vandenberghe

12u10-13u10

MIDDAGPAUZE met lunch

Programma

13u10

UGent, Labo Dierenvoeding

Myriam Hesta

Invloed van voeding op hondenpoep

13u50

Haviland Intercommunale & gemeente Knokke-Heist

Inge D’hoe Annie Dhondt

Good Practices

14u30-14u45

PAUZE

14u45

Eco-werkhuis: gemeente Gent

An Schmücker

Good Practices

15u25

Gepp Producten en Advies Hondenbeleid, onderzoek en ervaringen in Nederland

16u05

AFSLUITING met (netwerk)drink

Mark de Haas

Doel van het symposium •

samenbrengen van diverse partijen die te maken hebben met de vele facetten die voortkomen uit of behoren bij het hondenpoepbeleid

•

creëren van geschikt kader om ideeën en ervaringen uit te wisselen

•

aan het licht brengen van pijnpunten en hiaten in het Vlaamse hondenpoepbeleid en wat de do’s en dont’s zijn voor de beleidsvoering

•

vergaren van kennis en expertise en delen van elkaars netwerk op dit specifieke gebied

•

bekendmaken van centraal informatiesteunpunt over het hondenpoepbeleid in Vlaanderen

Expertisecentrum Dier-en-zorg

•

Verbonden aan de opleiding Bachelor Agro-en Biotechnologie, afstudeerrichting dierenzorg: www.katho.be/expert/dier-en-zorg

•

Houdt zich bezig met de kennisopbouw en –valorisatie van de therapeutische waarde van dieren in de zorgsector

•

Specialiseert zich in projecten omtrent de triade mens-dier-maatschappij Betrokken personen Arnold Stael Frederik Vandenberghe Melissa D’hondt Mieke Calus Lies Depuydt

-

dierenarts dierenarts dierenarts bio-ingenieur bachelor dierenzorg

Inhoudstafel 1.

Hondenpoep in Vlaanderen: alternatieven voor preventie en verwerking. a. wetgeving b. gemeentelijk beleid c. alternatieven voor hondenpoepverwerking d. enquête hondenbezitters

2.

Poepsimpel!? a. enquête hondenbeleid gemeentebesturen

1. Hondenpoep in Vlaanderen : alternatieven voor preventie en verwerking. a. wetgeving

Hoort hondenpoep bij het restafval?

1. Hondenpoep in Vlaanderen : alternatieven voor preventie en verwerking. a. wetgeving •

Europees niveau geen specifieke bepalingen

•

VLAREM

“dierlijke mest”

=

excrementen van vee

≠

hondenpoep

verwijdering volgens bepalingen afvalstoffendecreet en VLAREA

•

hondenpoep

≠

groenafval

•

hondenpoep

=

organisch-biologisch afval categorie 2

NIET op composthoop! verbrand

(Rendac)

1. Hondenpoep in Vlaanderen : alternatieven voor preventie en verwerking. a. wetgeving

Hoort hondenpoep bij het restafval?

JA

1. Hondenpoep in Vlaanderen : alternatieven voor preventie en verwerking. b. gemeentelijk beleid •

Sanctionering < 1999: parketten > 1999: GAS-ambtenaren GAS: opruimen hondenpoep bijhebben hondenpoepzakje hond aangelijnd hond op strand buiten toegelaten plaatsen en periodes verordeningen in plaatselijk politiereglement


Voordelen snellere en efficiëntere aanpak hondenpoepoverlast

•

Nadelen wetgevende bevoegdheid op gemeentelijk niveau eigen regels

uniforme categorisering overlastfenomenen / sanctiebedrag Overzicht top-3 overlastfenomenen per gemeente die GAS toepast

1. Hondenpoep in Vlaanderen : alternatieven voor preventie en verwerking. b. gemeentelijk beleid

•

Voorzieningen

geen uniformiteit! •

Borden

dispensers met gratis hondenpoepzakjes hondentoilet

honden(losloop)weide hondenpoepafvalbakken hondenpoepbuizen


Informatie- en sensibilisatiemateriaal folder, plan hondentoiletten, banner, borden, vlagjes

zoönotische aspect ontbreekt

1. Hondenpoep in Vlaanderen : alternatieven voor preventie en verwerking. c. alternatieve verwerkingsmethode (Pet Waste Disposal System)

= een mini septische tank waarin hondenpoep m.b.v. onschadelijke

bacteriën en enzymen op een

milieuvriendelijke manier afgebroken wordt

1. Hondenpoep in Vlaanderen : alternatieven voor preventie en verwerking. c. alternatieve verwerkingsmethode (Pet Waste Disposal System) •

Juiste plek dichtbij watervoorziening zware kleigrond > 5 m van moestuin, boomwortels grondsoort bepalen

•

Dagelijks gebruik http://www.youtube.com/watch?v=iBape7Ga8oc

1. Hondenpoep in Vlaanderen : alternatieven voor preventie en verwerking. c. alternatieve verwerkingsmethode (Pet Waste Disposal System)

Voordelen

Nadelen

• • • •

• • • •

geen geuroverlast gebruiksvriendelijk geen stinkende vuilbakken meer hondenpoep blijft niet liggen

beperkte capaciteit tuin vereist werking valt stil bij < 4°C contaminatie omliggende grond/grondwater?

verder onderzoek vereist

1. Hondenpoep in Vlaanderen : alternatieven voor preventie en verwerking. d. enquête hondenbezitters •

1 026: – 451 hondenbezitters – 575 niet- hondenbezitters

•

Regio Kortrijk en Roeselare

•

Doel: – mate van hinder – wetgeving – zoönotisch aspect – hondenpoep thuis – voorzieningen

1. Hondenpoep in Vlaanderen : alternatieven voor preventie en verwerking. d. enquête hondenbezitters Wat moet er wettelijk met hondenpoep gebeuren? • •

slechts 32%: correct bijna 1 op 3: composthoop

niet wettelijk! gevaar voor van dier op mens overdraagbare ziektes

1. Hondenpoep in Vlaanderen : alternatieven voor preventie en verwerking. d. enquête hondenbezitters

•

50%: hanteren hondenpoep matige risico’s, matige milieuverontreiniging, matige risico’s voor kinderen

•

1/3: geen tot beperkte risico’s voor kinderen kinderen spelen vaak op plaatsen waar honden ook komen sensibilisatie aangewezen!

Risico’s verbonden aan hanteren hondenpoep?


•

Slechts 40%: correct

•

28%: op de composthoop niet wettelijk!

•

22%: in de tuin meer risico op besmettingen

sensibilisatie aangewezen!

Wat doet u met de uitwerpselen thuis?

1. Hondenpoep in Vlaanderen : alternatieven voor preventie en verwerking. d. enquête hondenbezitters •

4,4% van de gezonde honden: Toxocara-eitjes in feces en bij 12,2% in de vacht (Overgaauw P. et al., 2009, Nederland)

•

2-7% Westerse bevolking: infectie van Toxocara canis doorgemaakt (Avcioglu H., Balkaya I, 2012)

•

Vlaanderen: hoge bevolkingsdichtheid, nauwe contact mens-hond verhoogd risico: kinderen, ouderen, personen met verminderde afweer totale impact op volksgezondheid onvoldoende onderzocht


Genoeg voorzieningen? •

Gemiddeld 80%: te weinig afvalbakken, hondentoiletten en hondenweides


Gebruik hondentoilet? •

Slechts 13%: wekelijks – dagelijks gebruik geen in de buurt hond gaat er niet graag in hond heeft het niet geleerd onhygiënisch (73%)


•

Conclusie: Sensibilisatie aangewezen: – wetgeving – zoönotisch aspect

Hondentoiletten: – ¾: onhygiënisch – 9/10: nooit gebruik

gewenste resultaat?

•

Vervolgonderzoek gewenst: Pet Waste Disposal System: contaminatie omliggende grond/ grondwater?

Enquête: – meest geschikte kanalen communicatie hondenpoepbeleid – opruimen uitlaatgedrag hondenbezitters

2. Poepsimpel!? a. enquête hondenbeleid gemeentebesturen

•

170: 55% van de Vlaamse gemeenten

•

Samenwerking EC Dier-en-zorg en Gepp Producten & Advies

•

Naar analogie van Nederlands onderzoek (2011)

•

Doel: visies van Vlaamse gemeentebesturen i.v.m. hondenpoepbeleid – inhoud – tevredenheid/evaluatie – totstandkoming/betrokken personen – financiering – handhaving – voorzieningen – communicatie – verbeterpunten


Wel of geen hondenbeleid? •

Ruim 60%: hondenbeleid landelijke gemeenten: relatief minder vaak (57%) vnl. opgenomen in GASen politiereglement 40%: < 7 jaar oud

•

Geen hondenbeleid geen overlast/klachten ad hoc beleid/ structureel beleid andere prioriteiten/ niet open


Inhoud beleid? •

¼: opruimingsplicht

•

¼: aanlijnplicht

•

¼: hondenpoepzakjes bij

•

Andere: agressieve hondenrassen plaatsen hondentoiletten uitdelen hondenpoepzakjes toegangsverbod honden …


Evaluatie hondenbeleid? •

Slechts 1 op 3! “interne” gespreken aantal klachten/ boetes

•

Ruim 60%: klachtenregistratie

•

Geen evaluatie: tijdsgebrek weinig klachten geen prioriteit geen idee


Betrokken instanties binnen gemeente? Betrokken instanties buiten gemeente?


•

Gekeken naar buurgemeenten stedelijk (81%)

•

Intergemeentelijke samenwerking landelijk (27%)

•

Betrokken personen: binnen: openbare werken, communicatie buiten: wijkwerking politie, dierenartsenhondenkennels/asielen (15%) draagvlak?!

Totstandkoming beleid?

2. Poepsimpel!? a. enquête hondenbeleid gemeentebesturen Hondenbelasting? Stedelijk Ja Nee Eindtotaal N

Landelijk 0% 100% 100% 15

Gemengd 1% 99% 100% 96

(1 gemeente)

•

Slechts 3 gemeenten financiering hondenbeleid beslissing van politiek

•

Geen hondenbelasting beleidsbeslissing geen idee economische afweging opbrengsten/kosten geen prioriteit/overlast

Eindtotaal 3% 97% 100% 58

(2 gemeenten)

(3 gemeenten) 2%

98% 100% 169


Een hondenbelasting: kan dat opbrengen? Aantal inwoners fictieve gemeente Percentage (geregistreerde) hondenbezitters Absoluut aantal hondenbezitters Aantal honden per hondenbezitter Aantal honden in fictieve gemeente Hondenbelasting ( fictief bedrag) Totale opbrengst hondenbelasting per jaar HONDENPOEPPRODUCTIE IN DE FICTIEVE GEMEENTE Aantal honden in voorbeeld gemeente Aantal keren dat een hond per dag zijn / haar behoefte doet Gemiddelde hoeveelheid hondenpoep per keer Gemiddelde hoeveelheid hondenpoep per hond per dag Gemiddelde hoeveelheid hondenpoep per hond per jaar Totale productie hondenpoep in deze gemeente per dag Totale productie hondenpoep in deze gemeente per jaar

60.000 10% 6.000 1,30 7 800

personen

20,00 156 000

euro per hond euro

13.000 2,3 0,10 0,23 83,95

keer kilo kilo kilo

2.990 1.091.350

kilo kilo

personen hond honden


Betrokken personen handhavingswerkzaamheden?

Handhaving beleid?


•

Gemiddeld 25% verordeningen politiereglement GAS-ambtenaren preventieve acties (stedelijk ↑)

•

Betrokken personen vnl. politie en GAS-ambtenaren

•

50%: twijfelt of is (zeer) ontevreden politie (64%) handhaving geen prioriteit moeilijk op ‘heterdaad’ betrappen weinig doortastend opgetreden

Tevredenheid handhavingswerkzaamheden?


•

Voorzieningen gemeentelijke afvalbakken (34%) hondentoilet (15%) hondenpoepafvalbak (12%) hondenlosloopweides (10%)

•

Tevredenheid 40%: tevreden 28%: twijfelt geurhinderproblemen, beperkt gebruik, esthetische overwegingen, extra onderhoud

Tevredenheid voorzieningen?


Communicatie? •

Slechts 1 op 5: structureel landelijke gemeenten: relatief minder vaak (12%) 1 op 5: geen communicatie

•

Wijze van communicatie infokrant nieuwsbrief andere: voorziening van hondenpoepzakjes, plaatsen van sensibilisatieborden


Effect hondenbeleid? •

Slechts 5%: onderzoekgegevens

•

64%: gevoelsmatig nee (27%) ja (37%) stedelijke gemeenten relatief meer (60%)

•

1 op 3 gemeenten: geen idee


Verbeterpunten beleid? •

Ruim 50%: handhaving stedelijke gemeenten relatief vaker (67%)

•

1 op 8 gemeenten: communicatie en voorlichting voorzieningen mentaliteit hondenbezitters

2. Poepsimpel!? a. enquête hondenbeleid gemeentebesturen Belangrijkste m.b.t. goed functionerend hondenbeleid? Stedelijk Handhaving Communicatie en voorlichting Beleid Draagvlak (betrokkenheid partijen) Voorzieningen

• Mate van belangrijkheid: 1. handhaving 2. communicatie en voorlichting 3. draagvlak 4. beleid 5. voorzieningen

Landelijk 8,7 7,7 8,1 7,5 7,4

Gemengd 8,2 7,9 7,3 7,5 6,9

8,3 8,2 7,8 8,2 7,9

Eindtotaal 8,3 8,0 7,6 7,7 7,3

2. Poepsimpel!? a. enquête hondenbeleid gemeentebesturen CONCLUSIE/ DISCUSSIE •

Hondenbeleid in Vlaamse gemeenten

– beleid sterk verschillend per gemeente onduidelijkheden en verwarring bij bevolking uniforme aanpak noodzakelijk – opstellen van hondenbeleid: interne aangelegenheid veel top down beleid betrekken meerdere partijen: creëren draagvlak (enquêtes, gesprekken) Nederland: 50% betrekt inwoners erbij


CONCLUSIE/DISCUSSIE – algemeen beleidsmodel voor overlast/zwerfvuil hondenpoepproblematiek onbestaande Nederland: model APV (Algemeen Plaatselijke Verordening) taak voor Vlaamse Gewest of de OVAM? – 25%: effect hondenbeleid niet geweten 5%: onderzoekgegevens goed beleid: regelmatig geëvalueerd en bijgestuurd door expertteam, vooropgestelde parameters Vlaamse Gewest: uitwerken specifieke pakketten monitoring en evaluatie beleid?

2. Poepsimpel!? a. enquête hondenbeleid gemeentebesturen CONCLUSIE/DISCUSSIE •

Voorzieningen

– hondenlosloopweides: niet noodzakelijk, wel meerwaarde – minst tevreden: gewone afvalbak en hondentoilet (onhygiënisch) gewenste resultaat? uniform herkenbare voorzieningen noodzakelijk alternatief: Gepp hondentoilet? subsidies door Vlaamse Gewest?


Hondenbelasting

– – – –

Slechts 3 gemeenten Nederland: 70% 1 op 3 gemeenten: geen idee in onbruik geraakt geen hondenbelasting = geen geld voor hondenbeleid? financiering uit ander potje? opnieuw invoeren?: t.v.v. hondeneigenaars


CONCLUSIE/DISCUSSIE •

Verbeterpunten hondenbeleid

– slechts 30%: evaluatie Nederland: 75% binnengekomen klachten/uitgedeelde boetes, interne gesprekken niet meten = niet weten? – handhavingswerkzaamheden: vnl. politie tijdsgebrek, andere prioriteiten overhevelen naar GAS-ambtenaren (BOA’s in Nederland) ontlasting politie snellere/efficiëntere aanpak hondenpoepoverlast

2. Poepsimpel!? a. enquête hondenbeleid gemeentebesturen CONCLUSIE/DISCUSSIE – communicatie: slechts 20% structureel, via infokrant en nieuwsbrief goed beleid op vaste tijdstippen communiceren! welke kanalen het meest geschikt? – regelgeving: moet helder en eenvoudig meer uniformiteit aangewezen eenvoudige regels beperken noodzaak bebording in openbare ruimten – handhaving: belangrijkste van beleid maar ook verbeterpunt hoe aanpakken?


CONCLUSIE/DISCUSSIE – mentaliteitswijziging redenen voor niet-opruimen? randvoorwaarden: 1. creëren draagvlak 2. begrip waarom gedrag moet veranderen (gevaren achterlaten hondenpoep) 3. duidelijkheid over nadelige gevolgen achterlaten hondenpoep 4. wil om regels te volgen: voordelen > nadelen bekrachtigen gewenst gedrag 5. voorzieningen


Centraal informatiesteunpunt www.hondenbeleidvlaanderen.be

•

Goed beleid: 5 pijlers communicatie en voorlichting voorzieningen handhaving onderbouwd beleid draagvlak

taak Vlaams Gewest?

Vragen?

Symposium hondenpoepbeleid Vlaanderen. 24 januari 2013

Recommend Documents