Symposium Colofon. Index. Adverteerdersindex

6

Symposium 2004 Op zaterdag 20 maart vindt ons zevende symposium plaats in zalencentrum ‘De Lockhorst’, Sportlaan 1 te Sliedrecht. De Lockhorst ligt direct langs de A15 schuin tegenover het centraal station van Sliedrecht. Ons zevende symposium is tevens ons eerste symposium nieuwe stijl. Dus niet meer in het oude Clara ziekenhuis te Rotterdam, minder of geen stands met productinformatie maar wel veelal nieuwe gezichten op het podium. Ook de inwendige mens wordt vernieuwd.

Colofon Jaargang 11, nummer 6 Samenstelling BMS, aangesloten bij de NFWS

Na afloop van het programma is een uitgebreide lunch gepland waar u nog eens met elkaar van gedachten kunt wisselen en wellicht ook de sprekers persoonlijk kunt ontmoeten. De sprekers vullen het symposium tussen 10.00 uur tot 13.00 uur. De uitgebreide lunch vindt daarna plaats. Psychosomatiek Het onderwerp is dit jaar ‘psychosomatiek’. De mens als ondeelbaar geheel van lichaam en geest. De in-

Redactie adres

vloed van ons lichaam op onze geestelijke toestand en de effecten van onze verlangens, wil en wensen

Passiebloem 16, 3068 AK Rotterdam

op ons lichaam komen uitgebreid aan de orde. De kern van het programma wordt gevormd door drs. Annelies E. Oosterhoff, neurofysioloog en directeur van Spade Consultancy. Trots presenteren wij deze

Ledenadministratie Postbus 29 3360 AA Sliedrecht

Vormgeving en Lay-out - Remco Nijhoff - Ad Scheepbouwer

autoriteit op neurofysiologisch vakgebied. Op haar eigenzinnige en onnavolgbare wijze introduceert zij de bezoekers in de organisatie neurologie. Zij is in staat ogen en oren te openen en mensen op een positieve manier te raken en in beweging te brengen. Haar lezing zal gaan over de relatie tussen ziekte en gezondheid en de organisatie binnen ons zenuwstelsel. Kijk voor meer informatie op www.organisationneurology.com.

Druk Drukkerij De Potter, Weg en Land 8 2661 DB Bergschenhoek

De rest van het programma wordt verzorgd door Peter Burger en Carel Schott, soulbrothers in arms. De lezingen die zij verzorgen zullen naadloos op elkaar aansluiten. Carel behandelt de psychosomatische signalen tijdens de anamnese. De massage- en sporttherapeut wordt een handreiking gegeven de

Verschijning 6 maal per jaar: februari, april, juni, september, oktober en december

eventuele onderliggende rol van de psychisch emotionele toestand van de cliënt op het ziekteproces te herkennen. Denk hierbij aan zaken als het gebruik van symptoomtaal, een verborgen agenda, belemmerende overtuigingen etc. Peter Burger laat aansluitend zien dat alles wat zich tussen de oren afspeelt niet in je koude kleren gaat zitten. Beide sprekers laten aan de hand van een introductielezing en een patiëntenonderzoek zien dat lichaam en geest nooit los van elkaar beoordeeld kunnen worden. Na de lunch worden de eerste presentaties verzorgd als afstudeeropdracht voor de opleiding sport- of massagetherapeut. Deelnemers aan het symposium zijn vrij om deze bij te wonen. De onderwerpen zullen in de volgende message vermeld worden. Schrijf je snel in middels de bijgevoegde antwoordkaart. Tot ziens op zaterdag 20 maart.

Adverteerdersindex Chemodis .................................................. kaft Podiamed ...................................................... 6 Mueller .......................................................... 7 ProFit ............................................................ 7 Lopharm........................................................ 7 On Site (TouchPro) ........................................ 9 Meersport...................................................... 9 Volatile Aromatherapie ................................ 14 EZInvest ...................................................... 17 Toco Tholin.................................................. 14 NFWS .......................................................... 14 Mueller ........................................................ 19 Jongenengel ................................................ 20 Sportlavit .................................................. kaft Nedalco .................................................... kaft NRG .......................................................... kaft EDMS (JuicePlus) ........................................ kaft

Index Redactioneel .................................................................................................................................... 1 Meet de vorm van de dag - Omegawave ........................................................................................ 2 Columna Varialis - Superaap met hondenkop en hagedissennek ...................................................... 4 Van distaal naar normaal - Rommelige syndroom inventarisatie ...................................................... 8 Applicaties en vervolgopleidingen .................................................................................................. 10 Het accent op - Tiny Peters ............................................................................................................ 11 Alternatief bekeken - Japanse geneeskunde .................................................................................... 12 Uit de pers ................................................................................................................................ 12,20 Manuele Lymfedrainage - Lymfe van het hoofd ............................................................................ 13 Veilig schaatsen op natuurijs - Veiligheid voorop ............................................................................15 Kort nieuws .................................................................................................................................... 16 Meditatie en sport ..........................................................................................................................16 Boekbespreking .............................................................................................................................. 17 Codex Civicus - Bewegingsarmoede .............................................................................................. 18 Beroepscode 5 - Relaties buiten de sport ........................................................................................20 Oefendagen ....................................................................................................................................20

2

Omegawave

Meet de vorm van de dag “Een sporter die zichzelf serieus

uitgevoerd, ook tijdens een trainingskamp. De

Frans van Dijk: “Bij de zwemmers van Jacco Ver-

neemt, kan niet meer zonder de

benodigde apparatuur is in feite niet meer dan

haeren, het Nederlands mannenhockeyteam en

een laptop met snoertjes en een klein kastje. Er

de turnsters van Frank Louter hebben we de

bestaat ook een desktop-versie. Updates van de

Omegawave uitgezet. De trainers vergelijken wat

Omegawave.” Dat is de stellige overtuiging van inspanningsfysio-

software zijn via internet te downloaden. De Ome-

zij normaal doen op basis van de al langer beken-

loog Henk-Jan Zwolle. De oud-

gawave is in Nederland te kop bij het bedrijf

de technieken met wat zij ervaren dat het appa-

roeier deed vorig jaar in opdracht

Nemisis BV dat in Amsterdam is gevestigd.

raat in dezelfde situatie zou hebben gedaan. Het

van NOC*NSF onderzoek naar de

tweede deel van het onderzoek gebeurt in een Atletiekcoach Henk Kraaijenhof is technisch direc-

meer experimentele omgeving. Wij willen weten

teur van Nemesis BV en de man die het revolu-

of in het geval we goed getrainde sporters bewust

maakt nog wel enig voorbehoud.

tionaire systeem in Nederland heeft geïntrodu-

overbelasten met de Omegawave dat detecteert,

NOC*NSF is druk bezig meer test-

ceerd. Als extra opties biedt Nemesis onder an-

en wat voor advies het apparaat dan geeft.”

gegevens te verzamelen om de

dere database software, een reactietest en een

testapparatuur. De sportkoepel

Omegawave op zijn merites te kunnen beoordelen.

sprongtest met mat en koffer.

Volgens Van Dijk was het geen probleem om voor dat laatste proefkonijnen te vinden, omdat de Uni-

Abracadabra

versiteit van Maastricht al langer onderzoek doet

In samenwerking met Henk Kraaijenhof begeleidt

naar overbelasting. De test met de Omegawave

Henk-Jan Zwolle sporters met behulp van de Ome-

paste naadloos in dat programma.

Een testsysteem dat een haarfijn beeld geeft van

gawave. In Nederland zijn zeven exemplaren van

de dagelijkse trainingstoestand van een sporter

de Omegawave in omloop, weet Zwolle. Een is

zonder bloed te testen en onder inspanning van

eigendom van Kraaijenhof, drie zijn aangeschaft

diezelfde sporter? Dat klinkt te mooi om waar te

door NOC*NSF. Verder hebben PSV-voetbal, SC

zijn. Zo dacht Henk-Jan Zwolle er ook over toen hij

Heerenveen en de Hogeschool Groningen er een

vernam wat het Omegawave-systeem allemaal ver-

in gebruik. Zwemmers, hockeyers en turners zijn

mag. Een eerste verkenning van het systeem nam

betrokken bij een verdergaand onderzoek naar

veel scepsis weg bij Zwolle. Zijn bevindingen ver-

de betrouwbaarheid van de Omegawave, in op-

werkte hij in een verslag in het kader van Body of

dracht van NOC*NSF. “Wij vinden het te vroeg

Knowledge getiteld ‘Monitoren van training’ in

om de Omegawave aan te prijzen als haarlemmer-

opdracht van NOC*NSF. Inspanningsfysioloog Zwol-

olie voor de topsport,” aldus Frans van Dijk, hoofd

le voerde het onderzoek uit samen met Vana Hut-

begeleiding en innovatie in de topsport bij NOC*

ter, met wie hij het bureau ‘hjzsport’ runt, voor-

NSF. “Het gaat hier om een nieuwe technologie

heen Henk-Jan Zwolle sportadvisering & begelei-

die afkomstig is uit de voormalige Sovjet-Unie. De

ding. De onderzoekers concludeerden in april 2002

pretenties die de ontwikkelaars hebben, liegen er

dat ‘de Omegawave-apparatuur veelbelovend is

niet om. Wat zij uitdragen, is een luilekkerland voor

en voor een groot deel ook de beloften waar-

trainers, namelijk een middel om trainingen objec-

Modegril?

maakt’. Inmiddels zijn we ruim een jaar verder en

tief te kunnen sturen. Dat zou de Omegawave

Frans van Dijk verwacht nog deze zomer alle test-

is Henk-Jan Zwolle nog lyrischer geworden over

doen op basis van bepaalde parameters die voor

resultaten binnen te hebben. “Dan kunnen we be-

het computerprogramma dat zijn oorsprong heeft

ons een soort abracadabra zijn.”

ter de validiteit van het apparaat bepalen. De ver-

in de voormalige Sovjet-Unie.

leiding is groot om het apparaat blind te volgen.

Nader onderzoek

Met deze onderzoeken proberen we trainers tegen

Geen spatje bloed

Op basis van het BOK-verslag oordeelde NOC*NSF

zichzelf te beschermen. Nieuwe inzichten moe-

Is het de test die alle andere tests overbodig maakt?

dat er nader onderzoek moet worden gedaan naar

ten wel zijn gestoeld op waarheid. Het risico be-

Zwolle: “Tot op zekere hoogte wel.” Niet alleen

de Omegawave, alvorens die aan te prijzen bij de

staat dat je snel achter een modegril aanloopt.

komt er geen spatje bloed aan te pas bij de test

achterban. De sportkoepel heeft een aantal top-

Topsport is te complex om de hele trainingsaan-

met de Omegawave-apparatuur, maar de sporter

coaches, die hun sporen al hebben verdiend, be-

pak af te stemmen op een of twee testresultaten.

hoeft zich ook niet extra in te spannen om in een

reid gevonden daaraan mee te werken. Daarnaast

Het is net alsof je een pil op de markt brengt die

mum van tijd inzicht te hebben in zijn fysieke ge-

doet de faculteit Bewegingswetenschappen van

alle ziektes geneest. Een dergelijke pil bestaat

steldheid. De test kan in principe overal worden

de Universiteit van Maastricht een aantal tests.

niet.” Blijft het beeld van de Omegawave zo po-

3

Meet de vorm van de dag sitief als Henk-Jan Zwolle heeft geschetst op basis

“Dat zijn meer de trainers en de coaches. Maar

veau van het aërobe systeem aan, maar ook de sta-

van zijn onderzoek dan zal NOC*NSF de testap-

artsen zijn in de Nederlandse sport wel een be-

tusindex. Gewoon uitgedrukt in een getal. Door

paratuur breed inzetten in de aanloop naar de

langrijke factor. Bij die groep ondervinden we nog

sporters intensief te volgen met de Omegawave

Olympische Spelen in Athene. Van Dijk: “We heb-

weerstand, omdat er weinig literatuur voorhan-

kun je zien of de status omhooggaat, wat mees-

ben er bewust voor gekozen om zelf actief onder-

den is over de achterliggende technologie. En wat

tal het geval is na een periode van rust. Of dat de

zoek te doen naar de Omegawave. Laat je het aan

er is, is grotendeels in het Russisch. Nou kun je pro-

status daalt, ten teken dat het systeem uitgeput

anderen over, loop je alweer een achterstand op.

beren om alles zelf over te doen, te ontwikkelen

raakt, zoals na een duurtraining. De maximale pres-

Als het apparaat echt zo goed is als de makers

en wetenschappelijk te testen. Maar wat voor zin

tatie kun je op die manier inkaderen met een ef-

beloven dan zal het ook snel algemeen worden

heeft het om het wiel opnieuw uit te vinden?

fectieve rust.”

ingevoerd. Voor de spelen in Beijing 2008 zal het

Dat kost je wel een jaar of vijftien.” Meer inzicht

niet eens innovatief meer zijn.”

krijgen in de validiteit van de Omegawave hoeft

Alactische /anaërobe status

volgens NOC*NSF niet zoveel tijd te kosten.

“Zo kun je ook de alactische en de anaërobe sta-

De onderzoeken naar de Omegawave worden

tus meten. De alactische status is van belang als

aangestuurd vanuit het Topsport Expertise Cen-

Gemakkelijke testmethode

je veel korte sprintjes moet trekken van hooguit

trum. Henk-Jan Zwolle is aangesteld als coördina-

Henk-Jan Zwolle constateerde na een eerste ver-

tien seconden, zoals basketballers en hoogsprin-

tor. “Hij heeft er al ervaring mee. Het feit dat hij

kenning al dat het gebruik van de Omegawave

gers. Bij de anaërobe status draait het om inspan-

al om is, laat onverlet dat wij er kritisch naar moe-

veel gemakkelijker is dan de traditionele testme-

ningen, variërend van veertig seconden tot drie a

ten blijven kijken,” stelt Van Dijk.

thoden. “Doordat frequenter kan worden geme-

vier minuten. Denk aan voetballers, roeiers. De

ten, is een preciezere trainingssturing mogelijk.

tests met de Omegawave geven ook aan of je

Voetbal geïnteresseerd

Hoe dat idealiter in het trainingsregime moet wor-

met een duursporter te maken hebt of met een

Volgens Zwolle kan de Omegawave niet alleen

den ingepast, zal per sport moeten worden uit-

sprinter. Het is niet moeilijk om een hoogspringer

voor individuele sporters meerwaarde hebben,

gezocht,” stelde Zwolle in het BOK-verslag. Voor

van een duuratleet te onderscheiden. Bij de laatste

maar ook voor teamsporten. “Ik weet dat een aan-

het onderzoek testte een groep roeiers en een

verwacht je een hoge zuurstofopname en aërobe

tal voetbalteams is geïnteresseerd. Als je een groep

groep zwemmers de Omegawave uit. Zwolle zelf

status. Alactisch en anaëroob hoeft hij niet hoog

sporters dezelfde training aanbiedt, kun je glo-

is niet ingewijd in de technologie achter de Ome-

te scoren. Dat zie je duidelijk terugkomen in de

baal stellen dat de ene helft te weinig doet en de

gawave. Wel weet hij hoe je het instrument moet

testresultaten. Op zich wisten we dat allemaal al,

andere helft teveel. Je ziet na een wedstrijd dat

gebruiken als een stuk gereedschap om de train-

maar het ging om de vraag: wat kan het systeem?

sommige spelers enorm moe zijn en andere spe-

ing te optimaliseren. “Presteren bestaat uit twee

En, nog belangrijker, hoe nauwkeurig kunnen we

lers helemaal niet. Dat kan betekenen dat de een

componenten: de getraindheid en de vorm van de

de trainingen sturen op basis van deze gegevens?”

meer heeft gedaan in de wedstrijd, of dat de an-

dag. De getraindheid moet, als het goed is, lang-

der beter is getraind. Die nuanceverschillen kun-

zaam stijgen. Vertaald in een grafiek is het een lijn

Zes systemen

nen tests met de Omegawave aan het licht bren-

die geleidelijk omhoogloopt. Daaronder loopt een

In principe zijn er zes systemen die van invloed

gen. Sporters worden er individueel beter door,

andere curve: die van de vorm van de dag. Die be-

zijn op de prestatie: het autonome zenuwstelsel,

en daardoor wordt de totale prestatie van het

paalt de tijd die je nodig hebt om te herstellen

het energiesysteem, het centrale zenuwstelsel, het

team beter. Ik zie vooral in het voetbal en het

van een inspanning. De vorm van de dag is iets

ontgiftingssysteem, het hormoonsysteem en het

hockey een tendens om meer individueel te trai-

wat we al langer willen beheersen. Dankzij de

hart/longsysteem. Al die zes systemen kan de Ome-

nen. Dat kun je goed sturen met behulp van de

Omegawave kunnen we die nu meten. Alleen is

gawave testen. Zwolle schetst wat er zoal mis kan

Omegawave.”

de vorm dan vertaald in readyness.”

zijn met de verschillende systemen. “Het autonome zenuwstelsel heeft twee poten: de sympaticus,

Weerstand bij artsen

Aërobe status

ofwel het gaspedaal, en de parasympaticus; het

In de conclusies van het BOK-verslag liet Henk-

“Voor het meten van het prestatieniveau heb je

herstelsysteem of rempedaal. Die twee moeten in

Jan Zwolle nog enige scepsis doorklinken. “De

andere tests,” vervolgt Zwolle. “Voor roeiers heb

balans zijn. Als er sprake is van overmatige stress

Omegawave komt met een aantal nieuwe varia-

je bijvoorbeeld de roei-ergometertest. Zo heb je

dan heeft de sympaticus de overhand en is de

belen die in de sport nog onbekend waren. Toen

ook hardlooptests. Nu hebben we de mogelijkheid

mens niet genoeg uitgerust. Met het energiesys-

konden we die niet op werkelijke waarde schat-

om die testresultaten in een kader te plaatsen:

teem kun je de trainingsbelasting sturen. Aan de

ten.” “Maar door ze te koppelen aan trainingser-

heeft de sporter wel of niet de vorm van de dag?

hand daarvan kun je bepalen hoe hoog de fre-

varing beginnen die variabelen nu hun waarde

Zuurstofopname is een prestatiebepalende factor.

quentie van het aantal intensieve trainingen per

te krijgen. Ze kunnen bijdragen tot het bevor-

Maar als je te weinig reserves hebt, kom je in een

week mag zijn. Het centrale zenuwstelsel reageert

deren van het herstel. Vooral artsen reageren nog-

test misschien maar tot tachtig procent van je kun-

op snelheidstrainingen, maar ook op stress op het

al terughoudend. Nou behoren die niet direct

nen. Dat werpt een ander licht op de zuurstofop-

werk of spanningen als gevolg van tentamens.

tot de doelgroep.”

nametest. De Omegawave geeft het prestatieni-

Een verkoudheid kan van invloed zijn op het hart/ Vervolg op pagina 13

4

Columna Varialis

De titel van dit stuk verwijst niet naar de intrigerende mogelijkheden van genetische manipulatie. Het gaat over de opbouw van het menselijk brein. Het menselijk brein

Superaap met hondenkop en hagedissennek

als uitermate boeiend onderdeel van ons lichaam. De oude Grieken beschreven het nog als een bloedeloos, ongevoelig en banaal orgaan. Waarschijnlijk ontworpen om het lichaam te koelen. Naast de vele wijsheden die wij uit deze periode van de geschiedenis hebben meegekregen werden blijkbaar daar dus ook grote vergissingen begaan.

Carel Schott “De Columna Varialis; een inkijk in mijn belevenissen, denkbeelden en mijn ervaringen. Soms Afwijkend, soms alledaags gewoon. Iets waar ik mij over verbaasd heb of dat mij geraakt heeft. Uit verleden, heden of de toekomst. Soms zullen het wat dwaze kronkels zijn, soms juist heel herkenbare gedachten. Mogelijk het startpunt voor een discussie of ondersteuning van elkaars gedachtengoed.”

Tegenwoordig weten we dat de grijze massa

De hagedis

tussen onze oren het meest complexe stuk ma-

Vergelijk het met een huis. De heipalen van het

terie is in het universum. We kennen verschillen-

huis worden gevormd door ons zogenaamde ref-

de manieren van kijken naar het menselijk brein.

lexbrein. Een primitief deel van onze hersenen wat

Vooral inzichten vanuit de evolutieleer laten een

allerlei basisfuncties in het lichaam regelt. Dit deel

intrigerend licht schijnen op onze hersenen. Tus-

van onze hersenen regelt zaken die te maken heb-

sen onze oren bevindt zich een indrukwekkend

ben met onze ademhaling, de bloeddruk, de spijs-

samengesteld geheel, bestaande uit verschillen-

vertering etc. Ook regelt het de instinctieve reac-

de bouwpatronen die in de natuur nog steeds

ties. Het functioneert voornamelijk onbewust. Ge-

voorkomen. De menselijke hersenen blijken name-

lukkig maar, je hoeft ’s-nachts niet de wekker te

lijk helemaal niet zo ‘menselijk’ te zijn als we aan-

zetten om te controleren of je ademhaling het nog

nemen. Nader beschouwd blijkt het menselijk brein

goed doet of dat je hart nog klopt. Dit gaat van-

opgebouwd uit drie lagen. Een reflex en instinctief

zelf. Dit deel van het brein wordt ook wel het ‘rep-

deel, een emotioneel gedeelte en een intuïtief den-

tielenbrein’ genoemd. Snijden we namelijk een

kend brein.

hagedis of slang open en kijken we bij dit beestje

5

Superaap met hondenkop en hagedissennek tussen zijn oren, dan treffen we een identieke her-

het oog te ontdoen van overbodige vuiltjes. Wie

of ervaren hebben dan verloopt het proces de vol-

senstructuur aan zoals die zich nog bij ons tussen

af en toe de tijd neemt om na te denken bespaart

gende keer automatisch. We denken er niet bij na.

de oren bevindt. In de mens blijkt dit primitieve

zichzelf en anderen een hoop ergernis. Het reptie-

bouwplan van een zenuwstelsel dus nog steeds

lenbrein ligt in de hersenstam, deze loopt door

De geur van eten maakt onze spijsvertering wak-

aanwezig te zijn. Dit reptielenbrein is een emo-

tot hoog in de cervicale wervelkolom.

ker. Al heel snel hebben we geleerd dat een etenslucht betekent dat we zeer binnenkort zullen gaan

tieloos brein. Het maakt geen plannetjes en kent geen ethiek. Het houdt zich dus bezig met hele

De hondenkop

eten. De spijsvertering wordt alvast geactiveerd te

basale zaken. Het gedragsrepertoire van een hage-

Bovenop de hagedissennek staat een trouwe hon-

beginnen met het speeksel in de mond. Daarop

dis of krokodil reikt niet veel verder dan het ter-

denkop. Een groot deel van het menselijk zenuw-

ritorium verdedigen, voedsel zoeken en zich voort-

stelsel heeft een identieke bouw en functie als het

planten. Zelden zul je een kameleon kwispelend

brein van de meeste zoogdieren. Dit wordt ook wel

door zijn terrarium zien rennen op het moment

het emotionele brein genoemd. Het hart van dit

dat zijn baasje thuiskomt. Dit onderdeel van onze

emotioneel brein wordt gevormd door het limbi-

hersenen speelt ook een rol in stressreacties. Je

sche systeem. Laten we het gedrag van een hond

komt in de file terecht. Dit komt slecht uit. Je had

als uitgangspunt nemen om dit stuk van onszelf

om tien uur een afspraak die je bij lange na niet

beter te leren begrijpen. Een hond kan niet den-

gaat halen. Het reptielenbrein reageert primitief.

ken. Althans niet op de manier als wij dat doen.

Het bereidt het lichaam voor op vluchten of vech-

Een hond denkt niet na over zijn jeugd, over de

ten. De spijsvertering wordt stilgelegd, de bloed-

afgelopen vakantie. Of hij er nu wel goed aan ge-

druk stijgt, het hart gaat sneller kloppen en de

daan heeft om de hond van de buren te bijten, of

spierspanning neemt toe. Het ‘reptiel’ in je hoofd

over wat hij met de kerstdagen gaat doen. De

doet hiermee niets fout. Het zorgt er juist voor dat

hond ontbeert namelijk een ‘denkend’ brein. Een

je adequaat kunt reageren op de belemmering

hond vaart blind op zijn emotioneel brein. Hij is

(file) die op je weg komt. Alleen helpt het zo wei-

oprecht blij als je thuis komt. Is hij boos dan laat

nig in dit voorbeeld. Je kunt met een rood opge-

hij dit weten met een knauw. Heeft hij honger dan

blazen hoofd achter je stuur je knokkels wit knij-

moet alles wijken voor eten. Daarnaast kent hij

pen maar de file lost daar echt niet sneller van op.

weinig tot geen moreel besef. Als een goed afgerichte hond van zijn baas het commando ‘pak

Krokodillentranen

hem’ krijgt, dan gaat hij niet in discussie over het

Wees dan blij dat je zenuwstelsel complexer is

nut daarvan. ‘Befehl ist befehl.’ Hij voert deze op-

dan dat van de hagedis. Op de heipalen staat nog

dracht evengoed uit bij een inbreker als bij een

een prachtig huis. Ons denkende brein. Met je ver-

schattig lief klein meisje. Het emotionele brein ver-

stand zie je in dat het eerder tegen je werkt om

werkt ook alles wat met geur en reuk te maken

jezelf te gaan zitten opfokken. Met een gezond

heeft. Geuren spelen daarom een essentiële rol in

verstand leg je jezelf neer bij de bestaande situa-

het hondenleven. Hij heeft een zeer goed ontwik-

tie. Je belt de afspraak dat je wat later komt. Je

keld reukorgaan. Hij loopt letterlijk zijn neus achter-

maakt zelfs iets leuks van de file. Je eet wat fruit of

na. Ruikt hij een loops vrouwtje dan is hij niet te

afgestemd gaan we gedrag vertonen om het eten

een boterham, luistert naar een lekker stuk muziek

houden. Samengevat reageert hij direct en primi-

te bemachtigen. In de winkel ruiken we vers ge-

en zegt tegen jezelf dat tegen deze overmacht nu

tief, gekoppeld aan het hier en nu. Dezelfde hond

bakken brood en gebraden kip. Het gedrag dat

even niets te doen is. Je maakt bewust van de nood

woont bij u en mij ook nog tussen onze oren.

we vertonen is kopen. Heb je jezelf aangeleerd om

luistert immers naar zijn baasje. Gaat het baasje

De hond tussen onze oren is trouw. Trouw aan

tisch trek op het moment dat de t.v. aangaat. Re-

echter doemdenken dan gaat het reptielenbrein

zijn emoties. De hond is namelijk geconditioneerd.

clame over lekkere dingen wekt de eetlust. Be-

ook harder tekeer. Mensen kunnen soms rare din-

Wanneer we iets een aantal malen meegemaakt

roemd is het hondje van Pavlov.

wat te snacken voor de t.v. dan krijg je automa-

een deugd. Het reptiel wordt daar rustig van. Het

gen doen in een file die iemand bij zijn volle verstand nalaat. Vluchtstroken worden extra rijbanen en stoptekens zijn alleen bestemd voor de andere weggebruikers. Als een kip zonder kop razen sommige mensen over de snelweg. En als de politie ze staande houdt dan huilen ze krokodillentranen. Tranen zonder emotie, alleen maar bedoeld om

De volgende message verschijnt in februari

6

Superaap met hondenkop en hagedissennek Het emotioneel brein speelt ook een sleutelrol in

De hond uitlaten

stress. Stress is een reactie op veranderingen. De

Een hond denkt niet na, hij knalt direct en im-

stressreactie is eigenlijk bedoeld om het effect van

pulsief zijn primitieve reactie achterna. Wij men-

een verandering zo klein mogelijk te laten zijn. Het

sen kunnen leren tot tien te tellen. Je hoeft niet

zenuwstelsel streeft naar evenwicht en stelt veel

direct weg te lopen of te bijten bij een conflict.

in het werk om dit evenwicht zo stabiel mogelijk

Iedere keer jezelf vol eten als je naar de t.v. kijkt

te laten zijn. Ieder mens maakt perioden van ver-

is ook verre van gewenst. Mensen zijn gelukkig

andering mee in zijn leven. Dingen gaan niet zo-

ingewikkelder dan honden. Op de begane grond

als je verwacht of gehoopt had. Een economische

van het huis is bij ons nog een grote verdieping

crisis verandert je financiële positie, dierbaren kun-

gebouwd, hier huist ons verstand. Deze kan de

nen ziek worden, onverwacht overlijdt een familie-

hond in ons in bedwang houden. Constant aan

lid en je meest intieme relatie kan soms in een an-

de riem is echter niet goed voor de hond. Hon-

der daglicht komen te staan. De enige zekerheid

den vinden het heerlijk om te rennen,vliegen en

die het leven kent is die van de constante veran-

spelen in de modder. Laat hem maar rennen. Bij

dering. Verandering vraagt aanpassing. De hond

een liefdevolle relatie met de baas komt hij altijd

in ons reageert eigenlijk op drie manieren op ver-

weer terug. Geef hem ruimte waar nodig en lijn

anderingen in het leven. Het meest primitief zijn

weer andere honden kruipen stil weg in een hoek-

hem aan als hij al te trouw met je aan de haal

de reacties als vechten, vluchten of bevriezen. Je

je. Bij stressvolle veranderingen slaat de hond altijd

dreigt te gaan.

wilt je verzetten, wegrennen of blijft aan de grond

aan. Emoties ondersteunen de reactie die komt.

genageld staan. Ben je een bang hondje of kun je

Zij maken dat ons lichaam in overeenstemming

Als het echt uit hand dreigt te lopen dan is daar

heel hard lopen dan zal waarschijnlijk de vlucht-

kan reageren met de eerste primitieve respons.

altijd nog ‘superaap’. Deze komt zijn zegje doen

reactie je het meest op het lijf geschreven zijn.

Woede maakt dat je sterker bent, angst zorgt er-

in de volgende aflevering.

Stoere honden kiezen voor de vechtreactie. En

voor dat je harder loopt, schrik verstijft je lichaam.

Carel Schott

(advertentie)

WIJ LEVEREN ALLES VOOR DE SPORTVERZORGER EN THERAPEUT, O.A.: -

Nedalco (desinfectie) Assortiment Podologie Biodermal, Herôme en Bourjois Braces (o.a. @Serve) Essentiële oliën (o.a. Volatile) LP massagetafels (inklapbaar etc.)

-

Diverse sportverzorgingskoffers Thermocomfort en cold/hotpacks Massageapparaten Vele soorten oliën en crèmes (o.a.: Chemodis, Toco-Tholin en Profit) - EHBO Verbanddozen

BESTEL GRATIS DE NIEUWE CATALOGUS 2000/2001 + FOLDERS U kunt zich inschrijven met uw pas of diploma en een geldige legitimatie

VOOR INLICHTINGEN Dotterbloemstraat 15 3053 JV Rotterdam (Industrieterrein Schiebroek) Tel.: 010 - 4612002 Fax: 010 - 4613606

OPENINGSTIJDEN dinsdag 9.30 tot 17.30 woensdag 9.30 tot 17.30 donderdag 9.30 tot 20.00 vrijdag 9.30 tot 17.00 zaterdag 9.30 tot 13.00

uur uur uur uur uur

Alle aanbiedingen en kortingen gelden ook bij ons, indien in ons assortiment aanwezig. Bonussen voor verenigingen en aantallen op aanvraag.

WIJ ZIJN VERHUISD!

7

Instant Muellerkold®

COOLANT COLD SPRAY

030102

030201

4 oz spray (12/cs)

030202

9 oz spray (12/cs)

COLD/HOT WRAP 330112

6” x 9” (16 pks/cs)

REUSABLE COLD/HOT PACK

Cold/Hot Wrap (12/cs)

030104

Small (12/cs)

431/44” x 6”

030105

Regular (12/cs)

6” x 9”

WRAPONS® COLD/HOT THERAPY PADS

MUELLERKOLD ® WRAP

WARM PACK

030302

Dispenser 16” x 28’ roll

330106 330107

330251

33022

Box (retail pack) 2 pads 7.75” x 9.75” each

2” x 48” roll 3” x 72” roll

(12/cs) (12/cs)

6” x 9” (16 pks/cs)

WrapOns® is a trademark of Dynetherm, a Wayerhaeuser Company

MUELLER SPORTS MEDICINE, INC., One Quench Drive, PO Box 99, Prairie du Sac, WI 53578 USA • Tel 608-643-8530 • FAX 608-643-2568 DISPORTA, Ringbaan-Noord 103b, 5046 AA Tilburg, Netherlands • Tel 31-013-544-2032 • FAX 31-013-544-2147 MUELLER SPORTS PHARMA EUROPE, Niels Bohrs Vej 7, DK-7100 Vejle, Denmark • Tel 0045-7584-0533 • FAX 0045 7572-2053

NIEUW...

De juiste massagetafel voor de juiste masseur Elke masseur heeft zo zijn eigen wensen. Dit geldt zeker voor het materiaal wat hij of zij gebruikt. Voor de juiste massagetafel - zowel draagbaar als

Ter verzorging van spieren en gewrichten ten gevolge van overmatige belasting

vast - ga naar uw eigen groothandel en vraag naar de LP massagebanken.

Laat zich zeer gemakkelijk inmasseren Hygiënische en lekvrije moderne verpakking Bevat 5% Ibuprofen Inhoud dispender: 100 gram

Verkrijgbaar bij... Drogist Apotheker (Sport)masseur (Sport)fysiotherapeut

Ook voor LP accessoires zoals: rollen, kussens, badstofhoezen en beschermhoezen kunt u terecht bij uw eigen groothandel.

Voor meer informatie bel (0591) 63 06 06 Distributeur: FarmaGros - Almere Tel. (036) 5460111 Producent: Flexpharma - Roermond

‘Overtuig u zelf van de kwaliteit en de juiste prijs van LP massagebanken en accessoires.’

8

Van distaal naar normaal

Tot nu toe hadden al mijn artikelen een relatie met de sportverzorging, en

Massage anatomie

minder met het massage gedeelte. Daarom ben ik eens gaan neuzen naar wetenschappelijke artikelen over massage. Daar is echter veel minder over te vinden dan over verzorgingsonderwerpen, daar er over het algemeen meer onderzoek wordt gedaan richting blessures.

Tijdens mijn zoektocht kwam ik toch wat interes-

Het is inmiddels voldoende onderzocht dat alle

sante artikelen tegen, die ik met jullie wil bespre-

informatie van en naar de grote gewrichten ver-

ken. Ten eerste kwam ik een ingewikkelde litera-

zorgt worden door 4 soorten receptoren. Ten eer-

tuurstudie sportmassage tegen, die deels een ver-

ste zijn dat de mechanoreceptoren, die verdeeld

klaring geeft van de werking van de handgrepen

worden in een type 1 t/m 3, welke alle bewegings-

op het weefsel. Het bleek een puur anatomisch

prikkels verwerken. Ten tweede zijn er de nocice-

verhaal wat ik zo kort en duidelijk mogelijk zal pro-

ptoren, die alle pijn registreren en als type 4 te

beren te verklaren, zodat jullie weer een wat be-

boek staan. Type 1 vinden we in de buitenste

ter inzicht krijgen van de anatomie en werking van

laag van het gewrichtskapsel die daar de span-

het spier, bind en steunweefsels.

ning registreren. Deze hebben vaak ook een reflexmatige invloed op de tonus(spierspanning) van

Verder kwam ik allerlei verschillende soorten mas-

de musculatuur.

sage tegen. Het gaat wat ver om ze allemaal wetenschappelijk te ontleden (voor zover dat al moge-

Type 2 vinden we in de diepere lagen van het

lijk is). Maar het is denk ik wel interessant om een

kapsel en registreren daar de signalen.

aantal soorten van massage kort de revue te la-

Type 3 liggen in de ligamenten, en in de buurt van

ten passeren, zodat jullie een beetje een indruk krij-

aanhechtingsplaatsen van spieren.

gen over de verschillende stromingen en gedachtespinsels over de werking van massage. Een deel

Type 4 receptoren zijn dus die receptoren die prik-

van deze stromingen zitten ook weer verwerkt in

kels afgeven bij beschadigde weefsels. Ze komen

de vervolgopleidingen massagetherapeut die zeer

overal in de kapsels en ligamentaanhechtingen

de moeite waard zijn om te volgen.

voor. Ze reageren ook op druk. Bijvoorbeeld, vocht

Hans v/d Weijden Hans v/d Weijden is van oorsprong een radiodiagnostisch laborant, Na de opleiding sportmassage heeft hij zich gespecialiseerd in echografie. Zijn beroep als laborant heeft hij inmiddels ingeruild voor het docentschap en hij geeft les op het Albeda college te Rotterdam en het IVS te Roosendaal en Den Bosch in de vakken anatomie, fysiologie, pathologie, EHBO en reanimatie. In zijn column verwoordt hij wetenschappelijke artikelen gerelateerd aan ons vak in begrijpelijke taal. Met extra aandacht voor wat wij als sportmasseur met deze informatie kunnen.

in een gewricht geeft spanning op deze recepto-

Handgrepen

ren waarop ze een prikkel afgeven.

Het eerste stuk gaat dus over de werking van massagehandgrepen zoals we die bij de sportmassa-

Lange tijd werd gedacht dat met name de me-

ge toepassen. Ik begin met de bespreking van de

chanoreceptoren van de spieren van invloed wa-

4 soorten receptoren (ontvangers) van het zenuw-

ren op de tonus van een spier. De laatste jaren is

stelsel, die prikkels opvangen en daardoor contro-

echter bekend geworden dat deze informatie dus

le uit kunnen oefenen op de statische en dynami-

met name uit de gewrichtsreceptoren komt. Hier-

sche reflexen van het dwarsgestreepte spierweefsel.

uit blijkt dat de gewrichten een belangrijkere rol

9

Massage anatomie krijgen toebedeeld in evenwichtssituaties en spier-

die op hun beurt ook weer hun informatie

gebied van spier en pees. Deze receptoren rea-

spanning dan tot lang gedacht.

doorgeven aan de receptoren van het zenuws-

geren op mechanische spanning. Ze reageren zo-

telsel. De anatomie van de spierspoeltjes is

wel op passieve rek als op actieve contractie van

Spierspoelen

extreem ingewikkeld, daarom volsta ik hier met

de bijbehorende spier. De prikkeldrempel ligt ho-

Door al de informatie afkomstig uit de recep-

het vermelden van 2 soorten spierspoeltjes te

ger dan bij de spierspoeltjes. Bij de overwegingen

toren van spieren, pezen, gewrichten, kapsels en

weten diegene die de witte spiervezels enerveren

van massage moeten we er van uitgaan, dat rek-

banden, kan de motoriek worden gestuurd en

en de spierspoeltjes die de rode spiervezels

king bij een massagehandgreep, die we lokaal

kan er een bewust beeld worden gevormd van

enerveren. Wat witte en rode spiervezels zijn dat

toepassen, direct invloed uitoefent op de spier-

weten de meeste van jullie als want dat is stof die

spoel. Van hieruit wordt dan de zogenaamde

we tijdens de opleiding behandeld is/wordt.

spiereigen of myotatische reflex teweeggebracht. Door dit reflex wordt de tonus beïnvloedt, en vin-

Spierspoelen liggen door de hele spier verspreid.

den massagehandgrepen in het gebied van de

Het zijn ook mechanoreceptoren, en zijn met na-

origo en insertie van spieren hun verklaring. Kort

me gevoelig voor rek. Wordt het gevoelige deel

samengevat geven hierdoor lichte effleurages en

van de spierspoel gerekt dan vuren de zenuwve-

zacht uitgevoerde petrissages een ontspanning van

zels hun impulsen af. Rek kan ontstaan, als:

de spier door remming van bepaalde tonusverhogende prikkels. Intensievere petrissages in het bij-

1. de spier door uitwendige krachten wordt gerekt

zonder de vingertopknedingen brengen daaren-

2. de spierspoelen worden geprikkeld

tegen door extreme rekking op de spierspoel het myotatische reflex in gang waardoor deze grepen

Beide prikkels vinden bijv plaats tijdens massage-

weer tonusverhogend werken.

handgrepen, waar dus direct een verklaring voor de werking van bepaalde grepen zit. Daar de ver-

De uitvoering van een massage moet aangepast

schillende soorten handgrepen verschillende soor-

worden aan de toestand van de spier, waarbij

ten van rek en prikkels op de spierspoelen geven

duidelijk onderscheid gemaakt moet worden tus-

de houding, de belastingen en de bewegingen.

verschilt ook hun werking. Het aantal spierspoe-

sen een hypertonus (verhoogde spanning) en een

Samen met het evenwichtsorgaan zorgen deze

len per spier verschilt. Spieren die aan fijne genu-

hypotonus (verlaagde spanning). Hiermee ga je

receptoren ervoor, dat de mens ook met ges-

anceerde bewegingen deelnemen hebben als de

dus de fijnafstemming tussen de spierspoeltjes en

loten ogen bewust is van de stands en

regel een groter aantal spierspoeltjes.

de golgi-receptoren herstellen. Dit maakt het dus soms noodzakelijk om handgrepen binnen één

standsveranderingen van zijn/haar lichaam en van zijn/haar lichaamsdelen in de ruimte. In de

Golgi-peesreceptoren

massage met verschillend tempo en intensiteit uit

spieren zelf bevinden zich nog de spierspoeltjes,

Deze receptoren bevinden zich in het overgangs-

te voeren. Dit is voor een deel in strijd met het-

(advertentie)

(advertentie)

10

Massage anatomie

Applicaties en vervolgopleidingen

geen we op de cursus sportmassage leren, maar

actie ontstaat waardoor een spier gaat zwellen en

dat komt omdat deze benadering wat verder

waardoor de doorbloeding afneemt.

gaat. Hier blijkt echter wel uit hoe belangrijk het palperend onderzoek eigenlijk is, en met name

Een derde hypothese die door onderzoek bewe-

de bepaling van de tonus. Uiteindelijk is het dus

zen en over het algemeen tegenwoordig wordt

van belang voor een ervaren sportmasseur om te

aangehouden als de meest juiste, is het feit dat er

weten dat een massage met een gelijkmatig con-

door de overbelasting kleine microtraumata (kleine

stant uitgevoerde druk een gewenning van de

scheurtjes) ontstaan. Deze zijn in eerste instantie

mechano-receptoren oproept en daardoor min-

niet voelbaar, omdat er in de myofibrillen geen nio-

der effectief is. De massagehandgrepen moeten

ceptoren zitten. Na verloop van tijd ontstaat er

tijdens de behandeling door de uit het weefsel

een vochtophoping(oedeem) binnen de spierfib-

verkregen informatie aangepast worden en varië-

rillen, waardoor er druk op de spiervezels ontstaat

ren om door permanent wisselende prikkels een

die de nioceptoren prikkelen. Daarom heb je spier-

adequaat effect te bewerkstelligen.

pijn soms pas 1 of 2 dagen na de inspanning. Na opname van het oedeem komt het weer tot nor-

Pijn

Applicatiecursussen 1eNVVS Shiatsu Aanvang: 8 januari 2004 Duur: 16 lesavonden op donderdag

Stoelmassage Aanvang: 21 en 28 maart 2004 Duur: 2 zaterdagochtenden Voor meer informatie en/of een inschrijfformulier voor een applicatiecursus van de 1e NVVS te Rotterdam kunt u bellen met (010) 4256357 of (010) 4217788. Faxen kan ook, (010) 2203012. Heeft u toegang tot internet, dan kunt u ook emailen: [email protected] of kijken op de website: www.eerste-nvvs.nl.

Applicatiecursussen IVS Opleidingen Bindweefselmassage (Dordrecht)* Aanvang: 9 januari 2004 Duur: 10 lesseneenheden op vrijdagochtend of vrijdagavond

male drukverhoudingen en hersteld de spier zich.

Specialisatie blessures en verzorging*

Hier nog wat over de nioceptoren, de receptoren die pijn registreren. Er is ook onderzoek gedaan

Myogelosen (triggerpointen)

Aanvang: 9 januari 2004 Duur: 20 lesavonden op vrijdag

naar de werking van massagehandgrepen op dit

Myogelosen zijn drukgevoelige gebieden in een

Aromatherapie (voor sportmasseur)*

terrein. Als er ergens een beschadiging zit wordt

spier van 1 tot 5 cm met daaromheen vaak een

Aanvang: 9 januari 2004 Duur: 2 lesavonden op vrijdag

dit via het zenuwstelsel doorgegeven aan de her-

irritatiezone. Hoewel de oorzaak nog niet geheel

senen en we voelen pijn. Het blijkt zo te zijn dat

helder is, wordt als oorzaak vaak spier of gewrichts-

door bepaalde intensief gedoseerde massageprik-

beschadigingen, chronische overbelasting, of een

Aanvang: 10 januari 2004 Duur: 8 lesochtenden op zaterdag

kels deze impulsen richting hersenen geblokkeerd

langdurige onderkoeling gezien. Ook hier is weer

Manuele lymfedrainage*

kunnen worden, waardoor de pijn vermindert. Dit

een stofwisselingsproces aan de gang alleen wat

Aanvang: 30 januari 2004 Duur: 10 lesmiddagen op vrijdag

noemt men de ‘gate-control’ theorie. De massage

plaatselijker binnen bepaalde spierfibrillen. Als de-

handgrepen dienen hier dus als herstelbevorde-

ze myogelosen gedurende een langere tijd blij-

rende factor ,omdat het de pijngewaarwording

ven bestaan dan komt het tot onomkeerbare ver-

remt en door een vasodilatatie een betere door-

anderingen van de spiervezel. Er ontstaat een bind-

bloeding, en daarmee een betere voeding en af-

weefselachtige verkapseling, en intern ontstaat er

voer van afvalstoffen van het weefsel geeft. Ook

een soort vettige eiwitdegeneratie waardoor de

in de huid zitten meerdere receptoren voor tast,

myogelose resistent wordt voor behandeling. De-

druk, rek, warmte, koude die mee reageren, en

ze myogelosen ontstaan meestal alleen maar in

het proces positief kunnen beïnvloeden.

hypertonische spieren. Myogelosen die nog niet lang bestaan kunnen zoals jullie wel weten prima

Haptonomie, persoonlijke verdieping*

Ayurvedische massage* Aanvang: 20 maart 2004 Duur: 5 hele lesdagen zaterdag De cursussen: bindweefselmassage* Dordrecht (5 januari), bindweefselmassage* Den Bosch (8 januari), specialisatie holistische massage* (8 januari), energetische massage* (10 januari), specialisatie tapen en bandageren* (10 januari), acupressuur* (5 maart), sport en voeding* (22 maart), pathalogie v/h bewegingsapparaat* (14 april), anamnestische vaardigheden* (10 mei) zijn inmiddels volgeboekt, bij voldoende belangstelling zal er indien mogelijk een tweede groep worden opgestart.

De met een * gemarkeerde cursussen zijn een onderdeel van het diploma massage- of sporttherapeut. Voor uitgebreide informatie bel onze administratie op (078) 6144934 of bezoek onze website: www.ivsalbine.nl.

Spierpijn

behandelt worden met fricties. Hiermee zijn we

Iedereen weet wat spierpijn is, maar hoe komt

aan het eind gekomen van deel 1. Je ziet het is

het nu. Er zijn in de loop van de geschiedenis

een vrij pittig stukje geworden, wat waarschijnlijk

meerdere theorieën op los gelaten. Een theorie

niet echt prettig leest, en mogelijk ook niet direct

die lang stand heeft gehouden was diegene die

tot je doordringt. Maar voor degene die qua be-

beschreef dat door de overbelasting van de spie-

grip op een hoger plan willen komen is het zeker

ren er een storing in de microcirculatie ontstond.

de moeite waard.

Haptonomische en holistische massage*

derd de zuurgraad binnen de spier. Er ontstaat

Daar dit stukje ook groter is geworden dan verwacht

Anamnestische vaardigheden*

een melkzuurophoping die in de spier een tonus-

en de meeste waarschijnlijk toch geen zin meer heb-

toename bewerkstelligt waardoor er een nog grot-

ben om door te lezen, ga ik dus nu maar stoppen

Aanvang: 20 februari 2004 Duur: 1 vrijdagavond en 1 zaterdag

er zuurstoftekort ontstaat.

en bewaar deel 2 over de verschillende stromingen

Aanvang: 10 januari 2004 Duur: 4 lesdagen op zaterdag

Farmacologie*

die er binnen de massagewereld zijn als onderwerp

Aanvang: 5 maart 2004 Duur: 1 vrijdagavond en 1 zaterdag

voor mijn volgende artikel.

Acupressuur v/h bewegingsapparaat* Aanvang: 9 maart 2004 Duur: 6 lesdagen dins-, vrij- en zaterdag

stofwisseling er een verhoogde afgifte van afvalstoffen ontstond waardoor er een ontstekingsre-

Lymfedrainage*

Aanvang: 14/15 februari 2004 Duur: 14 lesdagen op zaterdag en zondag

Hierdoor gaat de stofwisseling omlaag en veran-

Een tweede theorie was dat door de veranderde

Applicatiecursussen Amice

Hans van der Weijden

Voetreflexmassage* Aanvang: 19 maart 2004 Duur: 5 lesavonden op vrijdag Meer informatie? Bel (0342) 492876 of bezoek onze website: www.amice.nl.

11

Het accent op...

Het accent op Tiny Peters Tiny Peters is geboren op 23 oktober 1957. Na

“Mijn vader was iemand die mensen van hun

de MAVO en de MEAO riep de dienstplicht.

pijn kon afhelpen. Ik heb daar nooit erg bij stil ge-

Waar hij als hospik heeft gewerkt, dit was zijn

staan. Tot 1½ jaar geleden vond ik het raar dat hij

eerste kennismaking met de medische wereld.

dit nooit aan mij heeft doorgegeven. Met alle ken-

In 1998 is Tiny geslaagd voor de opleiding

nis die ik nu heb, weet ik dat ik daar zelf om had

sportmassage en sinds vorig jaar volgt hij het

moeten vragen. Je moet mensen niets opdringen,

traject massagetherapeut.

maar hen helpen als ze daarom vragen. Jammer dat ik daar zo laat achter gekomen ben. Ik vind het

Wat is je carriere tot nu toe?

heel erg dat ik hier niet met mijn vader heb kun-

“Na de militaire dienst ben ik administratief werk

nen praten die laatste zes maanden van zijn leven,

gaan doen in het magazijn van een bedrijf waar

maar mijn vader wilde niet praten en ik kon er

ik nu nog steeds werk. Ik heb machine verkoop

ook niet over praten. Misschien wel angst voor

gedaan, op de afdeling ‘verschepingen’ gewerkt

het onbekende. Een van de redenen dat Tonny

en een leidinggevende positie binnen het bedrijf

(mijn vrouw) en ik met de cursus Ayurveda zijn be-

gehad. Sinds 1 oktober 2003 werk ik 24 uur per

gonnen, was omdat ik heel enthousiast was over

week op kantoor en de rest van de tijd in onze

de reeds gevolgde cursussen en wij samen een

massagepraktijk.”

cursus wilde volgen die vanuit een andere ziensen levenswijze wordt gegeven. Ook hadden wij

Ik ben gebeld met de vraag of ik jou wilde

het gevoel hadden dat we met de cursus sport-

interviewen omdat jij wat te vertellen zou

massage niet verder kwamen (we hadden het ge-

hebben. Heb je enig idee waarom?

voel dat alles hetzelfde was).”

Na enig nadenken merkt Tiny op dat hij na in 1998 geslaagd te zijn voor de opleiding sport-

Waarom ben je aan de opleiding

massage hij vorig jaar weer begonnen is met di-

sportmassage begonnen?

verse cursussen. Dit omdat hij 1½ jaar geleden

“Tonny en ik zijn allebei hardlopers. Tonny is veel

een ‘life changing event’ heeft meegemaakt.

beter, maar ja. Omdat we bij ons in de buurt geen sportmasseur konden vinden, besloten we om de

Tiny: “Zes maanden nadat bij mijn vader de diag-

peut virus. Er zijn verschillende mensen in mijn

cursus zelf te gaan doen. Zoals eerder gezegd: ik

nose endeldarm kanker gesteld was, is hij over-

omgeving die deze veranderingen niet helemaal

was in die tijd nogal egoïstisch en omdat ik de cur-

leden. Dit heeft een hele diepe impact op mij ge-

begrijpen. Mijn leidinggevende functie heb ik op-

sus wilde volgen (en bang was dat ik deze niet

had en mij een geheel andere kijk op het leven

gezegd, ik werk nog wel op hetzelfde bedrijf maar

zou volbrengen als ik alleen moest gaan) heb ik

gegeven. Ik ben bijvoorbeeld veel rustiger gewor-

heb een lagere functie. Je kunt zeggen dat ik veel

Tonny overgehaald om mee te gaan. Wat betreft

den en ben ook niet egoïstisch meer. Dit egoïsme

rustiger ben en op een ontspanner manier leef

het hardlopen: Wij trainen en lopen altijd samen

uitte zich op diverse manieren: als ik bijvoorbeeld

Ik luister nu echt naar mensen en probeer ze ook

en omdat “Tonny en Tiny” lekker in het gehoor

thuis kwam en mijn vrouw zat TV te kijken, dan

te helpen. Een ding is mij wel duidelijk; door meer

ligt, waren wij op een gegeven moment een be-

pakte ik zonder daarover na te denken de afs-

open te staan naar andere mensen, help je hen

grip in de hardloop-wereld. We waren op een of

tandsbediening en zette de TV op een ander net.

ook. Na de opleiding sportmassage praatte ik wel

andere manier gewoon zo bekend geworden dat

Of, als we afgesproken hadden om ergens heen

met mijn cliënten maar de gesprekken zijn nu

we zelfs een jaar gesponsord zijn door Puma.”

te gaan en ik had op dat moment geen zin, dan

veel dieper.”

ging ik gewoon niet. Ik deed alleen maar dingen

Hoe ziet jouw werkweek eruit?

die ik wilde en als ik iets niet wilde, gebeurde het

“Buiten de vele cursussen, die ik overigens met

gewoon niet. Je kunt rustig zeggen dat ik een

veel plezier en liefde volg, werk ik 24 uur per week

echte ‘einzelganger’ was. Dit komt waarschijnlijk

op kantoor en de overige tijd besteed ik aan onze

omdat ik enig kind ben. Enige tijd na het overli-

massagepraktijk”

jden van mijn vader heb ik de cursus haptonomische ontspanningsmassage gevolgd. Dit heeft

Wat is er zo interessant aan dit beroep?

een positieve werking op mij gehad en ben ver-

“Het direct iets voor mensen kunnen betekenen,

volgens besmet geraakt door het massagethera-

Nicolette Korthuis

hetzij mentaal hetzij fysiek. Je leert ontzettend veel

12

Tiny Peeters

Alternatief bekeken Japanse geneeskunde Beter bekend als macrobiotiek, ontwikkeld door de Japanner George Ohsawa. Deze genas zichzelf van tuberculose met traditionele Japanse methoden en wijdde de rest van zijn leven aan de ontwikkeling daarvan. Macrobiotiek is vooral een voedingsleer en gaat uit van evenwicht tussen yin en yang. Het idee is dat alle voedingsmiddelen of yin zijn of yang; sommige extreem, andere juist matig. Wie vlees eet - extreem yang - krijgt vanzelf trek in suiker - extreem yin. Het is beter om die twee uitersten te vermijden, net zoals je op een wip steviger zit in het midden dan aan de uiteinden. Granen, vooral bruine rijst, met gestoomde of in olie roergebakken groenten vormen de hoofdmoot van het dieet. Bij Japanse geneeskunde horen bovendien acupres-

mensen kennen (en hun eventuele problemen)

“Ken je gebreken. Als je iemand niet kunt hel-

suur, massage van drukpunten op de meridi-

maar ook verschillende beroepen. Ik behandel

pen, zeg dit dan eerlijk, rommel niet zomaar wat

anen of energielijnen van het lichaam; en be-

mensen die aan handboogschieten doen, aan hip-

aan. Zelf heb ik bijvoorbeeld iemand van 79 jaar

wegingskunsten zoals Tai-Chi en Aikido.

pische sport maar bijvoorbeeld ook iemand die

naar de dokter gestuurd omdat ik zijn klachten

blindengeleidehondenopleider is.”

niet kon plaatsen en mijn bedenkingen over een eventuele massage had. Achteraf gezien een juis-

Uit de pers

Hoe was het in de beginjaren?

te beslissing want deze meneer lag de volgende

“Wij wonen in een klein dorp en daar wordt altijd

dag al in het ziekenhuis met een hele zware long-

Hoesten bij hartaanval kan leven redden

eerste de kat uit de boom gekeken als er iets nieuws

ontsteking. Wees flexibel, zowel naar jezelf als

Volgens de arts Tadeusz Petelenz wordt er

is. De mensen vroegen zich af wat wij nu precies

naar je cliënten.”

door te hoesten bloed naar de hersenen ge-

deden, of het eng was, of ze hun kleding uit moes-

pompt. Daardoor blijft de patiënt lang genoeg

ten doen en meer van dat soort vraagjes. Daar-

Hoe zie je de toekomst tegemoet?

bij bewustzijn om hulp in te roepen. Hoesten

om hadden we in de beginperiode meer mensen

“Als fulltime massagetherapeut. Dit is natuurlijk

kan ook helpen bij het corrigeren van het

uit de regio dan uit ons dorp zelf. Inmiddels is dat

wel afhankelijk van wat de politiek in Den Haag

hartritme, aldus Petelenz, die zijn theorie ba-

wel veranderd. Onze kracht was dat wij, als ie-

zal besluiten met betrekking tot (ziekenfonds) ver-

seert op onderzoek bij 155 hartpatiënten. An-

mand belde, vaak dezelfde dag nog iets voor hen

goedingen voor fysiotherapie, alternatieve genees-

dere artsen noemen de theorie ‘intrigerend

konden betekenen. Daardoor kwam je niet echt

wijzen e.d. Ook hoop ik dat ik binnen niet al te

maar onbewezen’. Ook wordt getwijfeld of

aan je rust toe of aan het sporten. Vanaf 1 januari

lange tijd een stuk bij het huis kan laten aanbou-

ze in de praktijk bruikbaar is. “Hoesten”, stel-

a.s. willen we vier middagen en vier avonden gaan

wen waar een goede massageruimte in kan ko-

len de critici, “kan waarschijnlijk geen kwaad,

masseren. We zijn gegroeid van 2 cliënten per

men, zodat mensen niet meer door ons huis heen

maar de symptomen die een hartaanval aan-

week naar ongeveer 30 per week. Eenmaal per

naar boven hoeven.”

kondigen zijn vaak zo licht dat patiënten deze

maand plaatsen we een advertentie in een plaat-

niet herkennen in de dertig seconden voor-

selijk krantje, maar onze meeste cliënten krijgen

Tot slot: hoe ben je te bereiken?

wij via mond-tot-mond-reclame.”

Massagepraktijk Tiny en Tonny v.o.f.

dat ze het bewustzijn verliezen.”

Pimpernel 14

Trilschoenen voorkomen val

Heb je tips voor anderen?

5411 GZ ZEELAND

Trillende inlegzolen kunnen ouderen helpen

“Geef mensen een ‘warm’ gevoel. Hier bedoel ik

Telefoon (0486) 451872

rechtop te blijven staan. Dat onderzoekers Britse

mee geef ze het gevoel dat ze thuis zijn c.q. op

[email protected]

medische tijdschrift The Lancet. Zij deden proe-

hun gemak. Geef mensen vertrouwen, zeker de

ven met een zacht trillende plaat, die de zenu-

eerste keer bij jou is voor sommigen soms moei-

wen in de voetzool stimuleerde. De motoriek en stabiliteit van ouderen verbeterde duidelijk

lijk. Luister heel goed naar mensen, laat ze vertellen. Je moet eigenlijk tussen de regels door lezen.”

(interview en foto: Nicolette Korthuis)

de trilling. Mensen houden hun balans onder meer door signalen die ze vanuit hun voeten krijgen. Ouderen verliezen vaak het vermogen die signalen goed te ontvangen in hun hersenen, waardoor ze sneller vallen.

13

Omegawave (vervolg van pagina 3)

Manuele Lymfedrainage

leveren. Het ontgiftingssysteem gaat hyperfunctio-

Lymfe v/h hoofd

neren na een zware inspanning, als iemand ziek is

De lymfe van het hoofd voert af via twee sy-

of teveel alcohol heeft gedronken. Het hormoon-

stemen. Het ene systeem verloopt oppervlak-

systeem werkt door op alle processen in het lichaam

kig via de huidlymfevaten, het ander systeem

en daaraan is te zien of de overbelasting acuut of

verloopt dieper in het hoofd vnl. via grote

chronisch is.” Zwolle raadt aan om het autono-

zenuwbanen van het CZS.

longsysteem, waardoor een sporter niet optimaal in staat is de gevraagde hoeveelheid zuurstof te

me zenuwstelsel en het energiesysteem dagelijks te testen met de Omegawave, en zelfs meerdere

Het oppervlakkige systeem

keren per dag. Dat gebeurt aan de hand van de

In de huid en onderhuid van de schedel en het

hartslag en een electrocardiogram. “In vier minu-

gezicht lopen heel veel lymfevaten. De lymfe-

ten weet je of je iemand maximaal kunt belasten

capillairen beginnen in de cutis, Ze vertakken/

of dat het beter is om te kiezen voor een herstel-

vergroten zich tot prekollektoren en kollekto-

training. Er zijn negen gradaties in belasting. Zo

ren in de subcutis en op dit niveau bevatten ze

kun je ook niet voor verrassingen komen te staan.

ook kleppen. Over het hoofd lopen twee zgn.

De andere vier systemen kun je testen op indica-

waterscheidingszones, de lymfe van het gehele

tie, als je wilt weten wat er aan de hand is. Zelf doe

hoofdhuidgebied kent dus drie afvoergebieden:

ik die meestal een keer per drie weken.” 1. Gezicht tot de ogen via de lymfeklieren in de

Begin oktober bezocht ik het jaarlijks lymfecongres

Revolutie

mondbodem naar de halslijnklieren en de ter-

van de Deutsche Geselschaft für Lymphologie, dit

“Ik werk nu anderhalf jaar met het Omegawave-

minus. (uitmondingsplaats lymfe in de vena

keer in Berlijn. Zoals gebruikelijk werd er 3 dagen

systeem. In het begin zei ik: ‘Als ook maar de helft

subclavia)

terug een uitgebreid en intensief programma gep-

van wat de makers beloven waar is, is het tien

2. Voorhoofd en haargebied tot aan de kruin via

resenteerd. Een van de thema’s was: lymfe uit het

keer zo goed als de testmethoden die we tot nu

de lymfeklieren voor het oor en verder via de

CZS, naar aanleiding daarvan heb ik bijgaand arti-

toe gebruiken.’ Nu durf ik te stelen dat je lactaat-

halslymfeklieren naar de terminus.

kel geschreven.

metingen kunt weggooien. Hartslagmetingen kun

3. Achterhoofdgebied via lymfeklieren van oc-

je effectiever gebruiken en de oxycontest voor

ciput naar halslymfeklieren en van daaruit ver-

zuurstofopname is voor een groot deel achter-

der naar terminus.

haald. En allemaal dankzij de Omegawave. Het is echt een revolutie in trainingsbegeleiding. Je kunt

Dieper gelegen afvoerstructuren lymfe.

het trainingsprogramma van sporters veel beter

In het hoofd lopen geen lymfvaten. Het lymfe-

sturen. In het verleden gebeurde dat meer op ba-

vocht sijpelt als het ware langs de vele (gro-

sis van ervaring en incidentele tests.”

tere) zenuwbanen die in dit gebied voorhan-

2. MLD van de huid/onderhuid van hals/gezicht/hoofdhuid.

den zijn en langs de hoofdslagaders. Via bijvoor-

Indicaties MLD hoofd/gezicht

“Een inspanningstest kost een training en levert

beeld de nervus opticus bereikt lymfevocht het

De toepassingsmogelijkheden voor MLD in dit

in vergelijking met de tests met de Omegawave

oog. Daar kan het worden opgenomen in de

lichaamsdeel zijn talrijk:

maar beperkte informatie op. Daarom wordt in

lymfevaten van de huid ter plaatse. Het zelfde

- oedemen t.g.v. kanker (alleen door gekwali-

de praktijk gemiddeld maar een keer in de zes

principe geldt voor de nervus olfactorius (reuk-

weken een inspanningstest gehouden. Nu kun je

zenuw) en het gebied van de neuslymfevaten.

veel directer leren hoe sporters moeten trainen.

ficeerde lymfetherapeuten) - migraine, hoofdpijnen - chronische holteproblemen

Je krijgt zoveel meer inzicht in het effect van trai-

Uitvoering lymfedrainage hoofd/gezicht

- oorsuizingen, duizelingen

ningen en de volgorde daarvan. Ik vind het een

De MLD in dit gebied kan op twee manieren

- tijdens herstelfase hersenschudding

openbaring. Waarbij het systeem een hulpmiddel

uitgevoerd worden:

- na operaties (bijv. neus, facelift etc.)

is. Het is natuurlijk niet zo dat iedereen trainer kan

- tijdens herstel sportblessures in dit gebied

worden dankzij de Omegawave. Het voorkomt wel

1. De zgn. Mundinnendrainage. Hierbij worden

veel fouten in het trainingsprogramma, waardoor

met een vinger intermitterende drukkingen

Natuurlijk is het van wezenlijk belang dat de

sporters minder kans lopen op overtraining,”

volgens een bepaald patroon uitgevoerd. Het

oorzaak van deze klachten bekend is voordat

besluit Zwolle.

effect op de lymfe in het centrale deel van

een MLD behandeling gestart wordt.

het hoofd en op de lymfe (plus afvalstoffen) Marcel Luyckx (uit: Coachen)

in de diverse holtes, is zeer groot.

Désirée Groen (MLD therapeute/docente)

14

De Nationale Federatie van Werkers in de Sport (NFWS), is een belangenvereniging en een projectorganisatie tegelijk. Met liefst 24 trainersorganisaties, die bijna 10.000 trainers, coaches en andere begeleiders vertegenwoordigen, werkzaam in allerlei takken van sport. Onze missie: werken aan professionalisering van hun beroep, aan meer kwaliteit langs de lijn. Dat doen we in nauwe samenspraak met de sportbonden, NOC*NSF, NISB, trainersverenigingen, overheidinstanties, commerciele- en opleidingsinstituten, waarmee wij voortdurend contact hebben. Voornaamste aandachtsgebieden Wij besteden met name aandacht aan het bevorderen van de deskundigheid van trainer/coaches en andere van sportbegeleiders. Daarnaast pogen wij de afstemming en samenhang tussen organisaties die zich richten op (bij-)scholing en licentiëring van trainer/coaches te bevorderen en ondersteunen wij bestaande en nieuwe verenigingen en organisatievormen van werkers in de sport. Wat kunt u nu concreet verwachten en waar kunt u de NFWS voor inschakelen? Bijscholingen voor trainer/coaches - verstrekken van een financiële bijdrage met betrekking tot bijscholingen (alleen voor lidorganisaties) - coördinatie van vraag en aanbod en informatie over bijscholingen Ontwikkeling van beroep trainer/coach - beroepscode in de dagelijkse praktijk - ontwikkeling kwaliteitsmeetinstrument - 'sportbreed' licentiesysteem Ondersteuning ledenactiviteiten - deelname aan een collectieve beroepsaansprakelijkheidsverzekering voor alle leden - voeren van ledenadministraties van lidorganisaties en verzorging contributie-inning - verzorging van technische bulletins, mailingen en de administratieve organisatie van sporttakspecifieke bijscholingen - bieden van een kennis/informatie platform - collectief abonnement op vakblad Coachen - organisatie van sporttakoverstijgende bijscholingen Wie kunnen lid worden? Verenigingen van sportkader. De NFWS stimuleert het totstandkomen van trainersverenigingen en, indien gewenst, ondersteunt de oprichting ervan. Als binnen een bepaalde tak van sport geen trainersvereniging bestaat kunnen individuele trainers lid worden van de Nederlandse Vereniging van Werkers in de Sport. Via dit lidmaatschap hebben ze recht op alle diensten van de NFWS.

Voor meer informatie kunt u terecht op onze website: www.nfws.nl

15

Veiligheid voorop

Veilig schaatsen op natuurijs Schaatsen op natuurijs vraagt meer voorbereiding dan schaatsen op kunstijs.

die tijdens het schaatsen op natuurijs gebruikt

Ook als er al veel op is geschaatst, kan het toch onbetrouwbaar zijn.

wordt warm zijn. Maar kledingstukken, met name sokken, die te warm zijn, zorgen voor veel zweet. Het zweet koelt vervolgens af. Hierdoor kan uiteindelijk bevriezing van de lichaamsdelen ontstaan. Verder kan beter een extra kledingstuk worden aangetrokken tijdens het schaatsen, dan een kledingstuk uitgetrokken. Wanneer een kledingstuk wordt uitgetrokken, is het tot dan toe te warm geweest. Daardoor wordt er veel gezweet, en dit koelt af na het uittrekken van het kledingstuk. Om ervoor te zorgen dat het zweet wordt afgevoerd voordat het kan afkoelen is vocht regulerende kleding van belang.

De isolatiedeken De isolatiedeken komt van pas wanneer iemand door het ijs is gezakt. Om een te snelle en te grote afkoeling te voorkomen, wordt de isolatiedeken

Een goede voorbereiding

is dat wordt gedacht dat het uit een wak klimmen

gebruikt. Deze zorgt ervoor dat de lichaamswarm-

Trek warme en vooral vocht regulerende kleding

even makkelijk is als erin komen. Dit is niet zo. Het

te niet verloren gaat in de buitenlucht, maar be-

aan. Als je bezweet raakt en even stil staat koel je

natte ijs aan de rand van een wak is zeer glad. Je

waard blijft in de nabij omgeving van het lichaam.

erg af. Neem een veiligheidsset mee: een werp-

hebt dus geen grip. Bovendien brokkelt de rand

Hierdoor wordt de afkoeling zo veel mogelijk

touw voor de ander en een ijspriem voor jezelf.

van het dunnen ijs makkelijk af.

voorkomen. Dat het belangrijk blijft de natte kleding zo snel mogelijk te vervangen door droge kle-

Zorg dat de achterkant van de schaatsijzers rondgeslepen zijn. Dit voorkomt snijwonden bij valpar-

Het tweede misverstand is de gedachte: ‘ik kan

tijen. Doe bescherming tegen vallen aan, vooral

toch zwemmen’. Natuurlijk is dat erg handig. Maar

als het ijs hobbels, bobbels en scheuren heeft. Denk

het grote gevaar is niet de verdrinking, maar de

Waar koopt u de natuurijs veiligheidsset

aan helm, scheen-, knie- en polsbeschermers.

onderkoeling. In het koude water treedt onder-

Wilt u in de toekomst ook veiliger het ijs op:

koeling binnen enkele minuten op. Door onder-

bestel de natuurijsveilligheidsset of koop hem bij

Weet waar je gaat schaatsen, ken de omgeving.

koeling neemt de controle over de spieren af en

uw schaatsspecialist. De natuurijsveiligheidsset is

Neem een isolatiedeken mee (een klein pakje, maar

wordt zwemmen onmogelijk. Neem daarom altijd

verkrijgbaar bij uw schaatsspecialist of door euro

zeer bruikbaar tijdens onderkoeling). Neem reser-

de veiligheidsset (touw en priem) mee het natuur-

12,50 over te maken op girorekening 6930356

vekleding mee, een nat pak is zo opgelopen. Eten

ijs op. De veiligheidsset is voor uw eigen veilig-

t.n.v. ‘Stichting Veilig Natuurijsverkeer’ te Amster-

en drinken zijn handig en een omgeving waar geen

heid en de veiligheid van anderen. De set weegt

dam onder vermelding van ‘natuurijsveiligheids-

‘koek en zopie’ tentjes zijn. Zorg dat de thuisblij-

slechts 120 gram en is zeer compact. De veilig-

set’. Vergeet je naam en adres niet te vermelden,

vers weten waar u bent. Vergeet natuurlijk de mo-

heidsset bestaat uit een ijspriem en een werpkoord.

aangezien deze voor de toezending van groot be-

biele telefoon niet, als u er een bezit.

Met de ijspriem kunt u uzelf uit een wak trekken.

lang zijn.

ding, is duidelijk.

De ijspriem wordt om de nek gedragen en is afge-

De veiligheidsset

schermd om bij valpartijen verwondingen te voor-

Informatie:

Ook bij alle voorzorgsmaatregelen en voorzich-

komen. Met het werpkoord kunt u een andere

Stichting Veilig Natuurijsverkeer

tigheid, gaat het soms mis op natuurijs, het natuur-

schaatser uit een wak trekken. Het werpkoord is

p/a Oostenburgervoorstraat 306

ijs blijft onvoorspelbaar. Het komt regelmatig voor

door zijn flexibele handvat gemakkelijk in een

1018 MR Amsterdam

dat schaatsers op natuurijs in een wak terechtko-

broek of jas mee te nemen.

Tel: (020) 6278273

een dergelijk moment geen reddingsmiddelen bij

De kleding

websites:

zich. Reden hiervoor is een aantal misverstanden

Goede kleding moet niet worden verward met

www.schaatse.dds.nl (schaatse zonder ’n’)

die leven onder schaatsers. Het eerste misverstand

heel warme kleding. Natuurlijk moet de kleding

www.knsb.nl/toerschaatsen

men. Veel mensen hebben jammer genoeg voor

16

Kort

Meditatie en sport

Denise van Wassenberg van Amice Opleidings-

Meditatie en sport

centrum is de beste jonge ondernemer van

sporters anno 2003 ontkomen niet aan een druk en stressvol bestaan: trai-

de regio Barneveld. Onder leiding van Ruud

nen, presteren, veel reizen, de pers te woord staan, en ook nog de beslom-

Denise van Wassenberg (Amice) beste jonge ondernemer

ter Weyden werd onlangs het 5e ‘Business Event’ gehouden. Er waren 27 kandidaten ge-

meringen van alledag. Dat alles vereist organisatie en management van

selecteerd. Na bestudering en afleggen van

het bestaan. Yogadocente Anita Goswami is een enthousiaste pleitbezorg-

bezoeken zijn er elf genomineerde bedrijven

ster van meditatie in de sport. “Mediteren is niet alleen een manier om te

voorgedragen. Tijdens het officiële program-

ontspannen. Het is ook een instrument dat sporters leert de fysieke en men-

ma waar zo’n 500 genodigden aanwezig wa-

tale energie gericht in te zetten.”

ren, werden de bedrijven gepresenteerd door middel van informatieve promotiefilmpjes waarna de juryvoorzitter de juryrapporten be-

Laat je het woord ‘meditatie’ vallen dan krijg je ge-

te hebben over deze emoties en de energie zo

handelde.

heid een aantal vooroordelen op je bord. Medita-

gericht mogelijk in te zetten.” Wie in de aanloop

tie is bestemd voor een kleine groep, min of meer

van het hoogspringen angstig is, komt niet over

religieus georiënteerde mensen. Meditatie is zwe-

de lat. Wie bij een tegenvallende prestatie de pre-

verig. Meditatie past niet in onze cultuur.

paratie van de skilatten de schuld geeft, kijkt niet naar zichzelf. De tennister die voor een belangrij-

Een paar jaar geleden rekende ook NISB-direc-

ke wedstrijd haar kansen taxeert met de opmerk-

teur André van Schaveren zich tot deze groep van

ing ‘mijn tegenstandster heeft een hogere rank-

sceptici. “Het kwam gewoon niet in me op dat

ing’, haalt niet het maximale uit zichzelf.

meditatie iets voor mij zou kunnen betekenen.”

Denise ontvangt de JOS Award van burgemeester Burgering

Tot Van Schaveren, daartoe aangezet door zijn

Goswami: “Een sporter van wie een prestatie wordt

vrouw, de stap maakte en anderhalf jaar geleden

verwacht, zal deze emoties herkennen, maar er

startte met de docentenopleiding Dru Yoga. In de-

niet altijd controle over hebben. Kenmerkend is

ze opleiding biedt Anita Goswami van Life Foun-

dat coaches en sporters vaak pas naar oplossin-

dation haar cursisten een progressief programma

gen gaan zoeken als de prestaties stagneren. Dan

Denise van Wassenberg en haar team verwier-

dat bestaat uit beweging, ademhalingstechnieken,

is er plots behoefte aan een psycholoog of hapto-

ven de JOS Award (Jonge Ondernemers Socië-

affirmatie en ontspanning. Ze laat deelnemers aan

noom. Daarmee wordt geprobeerd de balans tus-

teit). Als beste en meest succesvolle onderne-

den lijve ondervinden hoe zij hun kracht optimaal

sen lichaam en geest achteraf te herstellen terwijl

mer van de regio Barneveld. Burgemeester W.A.

kunnen inzetten. Aan het eind van de vierjarige

er voor het leveren van een optimale (sport)-

Burgering reikte de prijzen uit en had veel lof

opleiding zijn de cursisten gekwalificeerd om Dru-

prestatie constant een balans nodig is.”

voor Amice Opleidingscentrum, dan inmiddels

Yogales te geven in verschillende settings.

Fysieke en mentale balans

al ruim 12 1/2 jaar flink aan de weg timmert. Een grote waardering voor ons vak!

Emoties

In de doorsnee trainersopleiding nemen commu-

Trainers en sporters hebben per definitie te ma-

nicatie en psychologie een ondergeschikte plaats

ken met crisissituaties. Samen streven zij naar het

in. Meditatie staat (nog) niet op het curriculum

hoogst haalbare in hun tak van sport, en daarbij

van de leergang. Goswami streeft naar integratie

nemen zij risico’s. Goswami: “De adrenaline giert

van meditatie in de trainersopleiding. “In het hele

in deze ‘noodsituaties’ door het lijf. En dat is van

scala van coachvaardigheden hoort naar mijn me-

invloed op het overlevingsgedrag van sporters.

ning meditatie thuis.” Vol overtuiging vervolgt ze:

De sporters vertonen het bekende vlucht- of vecht-

“Yoga en meditatie kunnen zoveel betekenen voor

gedrag waarbij angst of woede de drijfveer is. De

de sporter: ontspanning, concentratie, energie vrij-

energie die met deze emoties gepaard gaat, is

maken. Er gaat een wereld voor je open en het

nodig voor het leveren van prestaties. Het kan

stelt je in staat de balans te herstellen. Fysieke ba-

echter ook een negatieve uitwerking hebben.”

lans door beweging en rekken. Mentale balans door focussen met visualisatietechnieken.

Het nieuwe trappenhuis krijgt vorm (www.ivsopleidingen.nl).

Goswami legt uit: “Bij angst, woede of bezorgd-

Verbouwing IVS Opleidingen

heid investeren we onze kracht in iets buiten ons-

Mediteren ontspant de geest en vergroot de ca-

De verbouwing bij IVS Opleidingen is inmid-

zelf. Vooral voor sporters gaat het erom controle

paciteit. Wie in zichzelf gelooft en zijn energie ge-

dels in volle gang. Als je de voortgang wilt volgen zonder daarvoor naar Dordrecht af te reizen kun je terecht op de website van IVS opleidingen waar een fotoalbum wordt bijgehouden.

17

Meditatie en sport

Boekbespreking Fysiologie voor de sportpraktijk De opbouw van dit boek nodigt uit tot zelfstudie. Door de overzichtelijke lay-out ontdekt u meteen de hoofd- en bijzaken. Aan het eind van ieder hoofdstuk kunt u door middel van vragen uw kennis testen. Aan het slot krijgt u uiteenlopende praktijkopdrachten over een bepaald thema - 315 pagina’s. Titel: Auteurs:

Fysiologie voor de sportpraktijk I.L.D. Houtman, H.F.P.M. Schlatmann, G. van de Poel Uitgeverij: Elsevier ISBN: 9035221184 Prijs: 39,50 Euro

Fysiologie voor lichamelijke richt kan vrijmaken, zal zijn doel bereiken. Met een

slaan van je tegenstander, maar ook iets dat je zelf

opvoeding, sport en revalidatie

goede ademhaling is veel ontspanning mogelijk

bereikt en dus een overwinning op jezelf.” Van

Dit leerboek richt zich vooral op de inspan-

en komt tegelijkertijd energie vrij.

Schaveren vult aan: ”De acceptatie kan worden

ningsfysiologie, met onderwerpen die direct

versneld wanneer bekende topsporters ermee gaan

toepasbaar zijn binnen het onderwijs, de sport

Een goede ademhaling heeft bovendien een po-

werken en wereldkundig maken dat ze er baat bij

en de revalidatie. Als handboek en naslagw-

sitief effect op mentale genezing. Het activeert

hebben. Dat verschijnsel heb je ook in de hapto-

erk is het uitstekend bruikbaar in de praktijk.

het immuunsysteem. Het resultaat is dat je je

nomie gezien. Iedereen keek er vreemd tegenaan

- 623 pagina’s.

bovendien goed voelt. Het gaat bij de oefenin-

tot voetballer Ruud Gullit er baat bij bleek te heb-

gen die wij bieden, niet om het ontkennen of

ben. Toen was haptonomie opeens een stuk meer

uitbannen van emoties. Het gaat om het vrijma-

geaccepteerd.”

ken van energie waarbij je de controle over emoties houdt.

Tips om te mediteren Meditatie hoeft geen vier uur per dag in beslag te

Titel:

Fysiologie voor lichamelijke opvoeding, sport en revalidatie Auteurs: E.L. Fox, R.W. Bowers, M.L. Foss; J. de Bruine (vertaling), H.C.G. Kemper (vertaling) Uitgeverij: Elsevier ISBN: 9035221265 Prijs: 75.00 Euro (ongeveer)

NISB-directeur André van Schaveren herinnert zich

nemen. En ook de lotuspositie is geen vereiste. Er

uit het begin van de opleiding dat het helemaal

is wel een aantal tips te geven;

niet meevalt je hoofd vrij te maken van dagelijk-

- Ga in een comfortabele houding zitten.

se gedachten. “Ik heb het in mijn levensstijl nog

- Maak goed contact met de aarde.

Sportmedische diagnose en therapie

niet geïntegreerd, maar verwacht wel dat dit gaat

- Focus op een kaarsvlam of de ademhaling.

De behandelconcepten in dit boek omvatten

gebeuren. Yoga en meditatie zijn een prachtige

- Mediteer met je ogen enigszins open.

diagnostische criteria, behandeladviezen, trai-

manier om tot jezelf te komen en in balans te blij-

- Maak contact met jezelf.

ningsadviezen en differentiele diagnostiek. De-

ven.”

- Zit stil.

ze aspecten zijn aangevuld met anatomische

- Ontspan je, maar blijf alert. Wie in slaap valt,

en etiologische gegevens en schema’s of illu-

Weerstanden

heeft niet de goede meditatiehouding.

In de sport zal nog een aantal weerstanden moe-

- Internaliseer je gedachten. Dat wil zeggen: richt

ten worden overwonnen voordat meditatie is ge-

je op je eigen ik. Daarvoor zijn twee methoden:

accepteerd. Goswami: “Allereerst zal de kennis on-

kijk bijvoorbeeld naar het licht of concentreer je

der trainers moeten worden vergroot. Coaches en

op je ademhaling. Stroom mee met de uitade-

sporters beschouwen meditatie vaak tegengesteld

ming. Bij elke uitademing laat je los. Concentreer

aan sport en zien het jammer genoeg als zweve-

je niet te veel op de adem. Met ongeveer 25

rig. Als ze dit vooroordeel terzijde schuiven, zul-

procent van je aandacht volg de ademhaling,

len ze ontdekken dat meditatie de atleet zowel ont-

terwijl 75 procent ruim en ontspannen is.

spant als scherp stelt. Bovendien - en ook dat is pure winst - leert meditatie je beter omgaan met winst en verlies. Winnen is dan niet alleen meer het ver-

Clemens Volleberghs (uit: Coachen)

straties. - 352 pagina’s. Titel: Auteurs: Uitgeverij: ISBN: Prijs:

Sportmedische diagnose en therapie E.R.H.A. Hendriks Elsevier 9035223233 45,70 Euro

18

Codex Civicus

Na mijn laatste artikelen, waarin een belangrijke rol was weggelegd voor bewe-

Bewegingsarmoede Bewegen is een belangrijke fysieke factor voor het

genomen verkeersdrukte, criminaliteit en het ge-

onderhoud van lichaam en geest. Daarnaast krij-

voel van onveiligheid. En wat dacht je van liften,

gen wij als hulpverleners het meest te maken met

roltrappen, computers, de televisie en het afschaf-

bewegingsarmoede.

klachten over het bewegend functioneren of van

fen van de gymnastieklessen op de scholen?

Het blijkt niet goed te gaan

het bewegingsapparaat, dus vandaar de aandacht

met het bewegingsgedrag

voor bewegen in dit artikel.

gingsangst, is het nu de beurt aan het verschijnsel

van de Nederlanders. Dit

Hond uitlaten Bewegen heeft een gezondheidsbevorderend ef-

Noodzakelijk

fect. Dit is gelegen in het feit dat bewegen een

heeft geleid tot het vast-

Uit tal van onderzoeken blijkt dat lichamelijke acti-

toename geeft van het energieverbruik. Minstens

stellen van een bewegings-

viteit noodzakelijk is om spieren, botten, gewrich-

200 kcal per dag extra verbruiken zou al vol-

norm waaraan wij per dag

ten, hart, longen en bloedvaten in goede conditie

doende zijn om een positief effect te hebben op

te houden. Onder lichamelijke activiteit wordt dan

de gezondheid. Dit komt neer op ongeveer 30

zouden moeten voldoen,

verstaan, lichaamsbeweging door het samentrek-

minuten wandelen met 6 km/uur of 15 minuten

om zo de gezondheid te

ken van skeletspieren met een intensiteit die bo-

hardlopen met 10 km/uur. Deze verhoging van

waarborgen. Deze norm

ven het rustmetabolisme ligt. Regelmatig op deze

het energieverbruik hoeft niet in 1 keer plaats te

(hierover later meer) blijkt

manier bewegen verbetert de vitaliteit en heeft

vinden, maar kan ook over de dag worden ver-

een positief effect op de gezondheid. Doe je dit

deeld, door bijvoorbeeld trap te lopen, te fietsen,

niet dan ligt het krijgen van allerlei kwalen op de

lopend boodschappen te doen en/of de hond uit

loer. Bewegingsarmoede zou kunnen leiden tot

te laten.

door zeker meer dan de helft van onze landgenoten niet te worden be-

hart- en vaatziekten, diabetes, zwaarlijvigheid én

haald. Daardoor leeft een

osteoporose en arthrose.

groot deel van de Nederlanders dus ongezond, is de stelling.

Niet voor ieder individu is het bovenstaande voordelig voor de vitaliteit en gezondheid. Het groot-

Geen klein probleem

ste effect wordt bereikt bij inactieve personen. Bij

Bewegingsarmoede komt dus veel voor in

al actieve personen is het positieve effect op de

Nederland. Onderzoeken over de jaren 2000 en

gezondheid minder. Dit heeft te maken met het

2001 laten percentages van wel 75% zien, van

uitgangsniveau. Inactieve personen hebben nu

mensen die niet voldoen aan de gestelde norm.

eenmaal meer te winnen dan de actieve. Daar-

Deze norm is gesteld op dagelijks, 30 tot 60 minu-

naast zijn actieve personen fitter en bewegen ze

ten matig intensieve inspanning. Dit afhankelijk

zuiniger en efficiënter, ze zullen daarom meer

van de leeftijd.

moeten doen om een zelfde energieverbruik te halen als inactieve personen.

Als kind bewegen, spelen en ravotten we dat het

Peter Burger De Codex Medicus, het handschrift of handboek van de geneeskunde, was de bron van inspiratie voor het ontstaan van de naam Codex Civicus, het handschrift van een Burger.

een lieve lust is, maar zo in de tienerperiode be-

Verder spelen er nog een aantal factoren een rol

gint de grootste daling van de lichamelijke acti-

die bepalen hoeveel energie er wordt verbruikt.

viteit. Jongens zijn dan nog wat actiever dan mei-

Zo verbruik je meer tijdens een langere inspan-

sjes, maar vanaf de leeftijd van ongeveer 25 jaar

ning. Ook een hogere intensiteit levert meer ener-

blijken mannen het niet meer zo nauw te nemen

gieverbruik (wandelen ten opzichte van hardlo-

met de lichamelijke activiteit en zijn de dames ac-

pen) en het zelfde geldt ook, afhankelijk van het

tiever. Bewegen heeft tegenwoordig dan ook veel

aantal keer per week of per dag dat je sport of be-

concurrentie. Waar in een heel ver verleden nog

weegt. Verder zullen zwaardere personen bij een

de noodzaak bestond om een heel eind te lopen

gelijke inspanning meer energie verbruiken dan

om een geschikte prooi te vinden voor de avond-

lichtere personen. Ook aanleg, leeftijd en geslacht

maaltijd komt Appie Hein de boodschappen tegen-

spelen hierin een rol.

woordig thuis afleveren. Verder kan de fysieke om“In deze rubriek behandel ik diverse onderwerpen, bekeken door een Westerse of door een Oosterse bril. Heb je suggesties, ideeën, reacties of vragen, dan kun je een e-mail sturen naar codexcivicus@ hotmail.com en je krijgt persoonlijk of eventueel via een volgende Codex Civicus antwoord.”

geving natuurlijk ook een rol spelen in het na-

Bewegingsnorm

deel van bewegen. Wonen in een flat met zowel

Vanwege het grote aantal variabelen is men bij

binnen als buiten weinig speelruimte nodigt niet

de bepaling van de bewegingsnorm uitgegaan

uit tot bewegen. Voeg daarbij natuurlijk de toe-

van het rustmetabolisme (RM). Dit is vastgesteld

19

Bewegingsarmoede op 1 RM. Het RM is dus niet voor iedereen gelijk.

bewegen in het dagelijkse leven is ook prima.

Zo kun je iedere lichamelijke activiteit opzoeken

Verder blijkt dat bewegen op termijn meer winst

in speciale tabellen en zo het aantal RM bepalen

oplevert als de duur, intensiteit en frequentie toe-

per individuele situatie. Zo is bijvoorbeeld (actief)

nemen. Bij deze laatste opmerking is misschien

zitten op een stoel vastgesteld op 2 RM en wan-

een overdenking op zijn plaats. Deze komt van columnist (en bijna naamgenoot) Peter Bügel: “zelfs

delen met 5 k/uur vergt 5 RM.

wanneer de dood werkelijk op afstand gehouden De Nederlandse norm voor gezondheidsbevor-

zou kunnen worden door elke dag 15 km hard te

dering is vastgesteld voor 3 leeftijdscategorieën

lopen, dan nog zou bij een levenswinst van 9 jaar

en opgetekend aan de hand van het rustmetabo-

op tachtigjarige leeftijd, de tijd doorgebracht met

lisme. Jongeren tot 18 jaar dienen dagelijks 1 uur

hardlopen precies die 9 jaar bedragen. De vraag

matig intensief (5-8 RM) lichamelijk actief te zijn.

rijst dan: was het dat waard?”

Waarbij 2 maal per week extra aandacht moet worden gevraagd voor kracht, lenigheid en coör-

tief te zijn. Voor niet-actieven is elke lichamelijke

Een nieuw onderdeel van de Codex Civicus is

dinatie. Wandelen en fietsen leveren 5 RM en al-

activiteit (3-5 RM) goed, onafhankelijk van de duur,

de mogelijkheid tot reageren op deze rubriek,

lerlei spelsporten 8 RM. Volwassenen tot 55 jaar

intensiteit of frequentie. Wandelen met 4 km/uur

het stellen van vragen of het vertellen van ei-

wordt aangeraden om, bij voorkeur op alle da-

is 3.5 RM en fietsen met 10 km/uur is 5 RM.

gen ervaringen. Dus heb je vragen, opmerkingen of suggesties stuur dan een e-mail naar

gen van de week, een half uur matig intensief lichamelijk actief te zijn (4-6.5 RM). Wandelen met

Voor bovenstaande geldt, dat de activiteit niet in

[email protected]. Reacties worden in

5 km/uur levert 5 RM en fietsen met 15 km/uur

1 keer hoeft te worden uitgevoerd, het kan ook

dank en respect ontvangen en beantwoord.

levert 6.5 RM. Vijvenvijftigplussers dienen bij voor-

over de dag worden verdeeld. Sporten individu-

keur ook dagelijks matig intensief lichamelijk ac-

eel of in clubverband is leuk, maar integreren van

Peter Burger

(advertentie)

TUFFNERTM PRE-TAPE SPRAY 200901N 4 oz spray (12/cs) 200902N 10 oz spray (12/cs)

TAPE & TUFFNERTM REMOVER 200101 200102 200103 200104

4 oz spray 10 oz spray quart liquid gallon liquid

(12/cs) (12/cs) (12/cs) (1 ea)

ZINC OXIDE TRAINERS TAPE 130104 130105 130106

1” x 10 yds 111/42” x 15 yds 2” x 15 yds

(48 rolls/cs) (32 rolls/cs) (24 rolls/cs)

EXTRA STICKY MAXIMUM STRENGHT ELASTIC ADHESIVE TAPE 130602 130603

2” x 5 yds 3” x 5 yds

(24 rolls/cs) (16 rolls/cs)

WRAP® NATURAL

PLATINUM GRADE EUROTAPETM 130595

111/42” x

1211/42

yds

(32 rolls/cs)

130701 130702

231/44” x 30 yds 231/44” x 30 yds

(32 rolls/cs) (48 rolls/cs)

MUELLER SPORTS MEDICINE, INC., One Quench Drive, PO Box 99, Prairie du Sac, WI 53578 USA • Tel 608-643-8530 • FAX 608-643-2568 DISPORTA, Ringbaan-Noord 103b, 5046 AA Tilburg, Netherlands • Tel 31-013-544-2032 • FAX 31-013-544-2147 MUELLER SPORTS PHARMA EUROPE, Niels Bohrs Vej 7, DK-7100 Vejle, Denmark • Tel 0045-7584-0533 • FAX 0045 7572-2053

20

Beroepscode - deel 5

Professionele standaard Supporters

In voorgaande en komende uitgaven van de

- Informeer journalisten waarheidsgetrouw en uit-

‘Message' is/wordt aandacht besteed aan de

voerend, voor zover er geen legitieme belangen

De train(st)er heeft de plicht fans en supporters,

door de NFWS ontwikkelde beroepscode. Hoe-

van jouw sporters of werkgever(s) op het spel

binnen de grenzen van het mogelijke, welwillend

wel steeds wordt gesproken van ‘trainers/coach-

staan.

en open tegemoet te treden.

es’, is deze beroepscode ook van toepassing op

- Treed fans en supporters met respect en eer-

de sportmasseur. In het reglement wordt name-

bied tegemoet.

lijk verstaan onder trainer: ‘de vrouwelijke of

- Tracht, binnen de grenzen van het mogelijke en

mannelijke trainer, coach, instructeur, begelei-

ter wille van hun eigen belangen, om fans en

der, of in een functioneel daarmee overeenstem-

supporters tot een agressie- en geweldvrij ge-

mende functie werkzaam, die sportactiviteiten

drag te bewegen.

ondersteunt en/of uitvoert.

Uit de pers

Sponsors

Betacaroteen niet voor rokers.

De train(st)er heeft de plicht om contractuele af spraken met sponsors na te komen en hun be-

Politici, mensen vanuit het publieke domein

Tot voor kort dachten sommige rokers baat te

langen te representeren behalve als dat zou lei-

en andere vertegenwoordigers van het pu-

hebben om anti-oxidanten te slikken, om zo hun

den tot conflicten met ‘hogere’ plichten.

blieke leven.

kans op longkanker te beperken. Toch doen zij

- Hou je aan contracten en afspraken.

De train(st)er heeft de plicht om een open oor te

er beter aan om wat kritischer met de informa-

- Zorg ervoor dat je geen contracten aangaat en

hebben voor de belangen van politici en vertegen-

tie om te gaan, en niet klakkeloos anti-oxidan-

geen afspraken maakt waarvan de inhoud tegen

woordigers van het publieke leven te hebben, zo-

ten te gaan slikken, zo blijkt uit onderzoek naar

deze code ingaat.

lang geen hogere belangen van anderen dat onge-

het effect van vitamine E en betacaroteen.

- Probeer je zo te gedragen dat je de communicatiedoelen van je sponsor niet onnodig in gevaar brengt.

Journalisten

wenst maken. - Treed politici en andere vertegenwoordigers

De vitamine E-slikkers hadden net zoveel kans

van het publieke domein met respect en eer-

op longkanker als niet-slikkers, terwijl de kans

bied tegemoet.

op longkanker zelfs toenam voor degenen die

- Zorg dat je van sociale en politieke vraagstuk-

betacaroteen slikten. Vitamine E bleek wel pre-

De train(st)er heeft de plicht om aan journalisten

ken op de hoogte bent en besef in hoeverre

ventief te werken tegen prostaatkanker: de kans

ware en voldoende te verstrekken zo lang daardoor

jouw sport kan bijdragen aan gemeentelijke,

op deze ziekte daalde met 34 procent.

geen rechten van anderen geschaad worden.

regionale en landelijke projecten. (advertentie)

Voor de huidige cursisten worden er door de BMS oefendagen georganiseerd. Daarbij staat onderling oefenen voorop en er wordt geen instructie/les gegeven. Toch is het de ideale gelegenheid om het geleerde in praktijk te brengen. Zeker voor diegenen die thuis weinig oefenmogelijkheden hebben bij gebrek aan een massagebank of een model. De oefensessies worden in principe om de 14 dagen gehouden en het is mogelijk op vertoon van de ‘carte d’identité’ de oefendagen in zowel Dordrecht als Rotterdam bij te wonen (kosten: 5 Euro).

De eerstkomende oefendagen worden gehouden op: Oefendagen Rotterdam - 10, 24 januari - 7, 21 februari - 6, 20 maart Oefendagen Dordrecht - 10, 24 januari - 7 februari - 6 maart locatie(s): de hoofdvestigingen van de het IVS (Dordrecht) en de 1eNVVS te (Rotterdam). Het meenemen van modellen is niet toegestaan.