Symposium Colofon. Index. Adverteerdersindex. Jaargang 11, nummer 5. Samenstelling BMS, aangesloten bij de NFWS

5

Symposium 2004 Colofon

Trouwe lezers (en bezoekers) weten dat de Federatie BMS ieder jaar een sportsymposium organiseert in het Medisch Centrum Rijnmond zuid te Rotterdam. De

Jaargang 11, nummer 5

organisatoren hebben besloten om dit symposium een ander (nieuw) leven in

Samenstelling

te blazen. Er zal niet meer gewerkt worden in carrouselvorm waar de deelnemers

BMS, aangesloten bij de NFWS

Redactie adres Passiebloem 16, 3068 AK Rotterdam

Ledenadministratie Postbus 29 3360 AA Sliedrecht

Vormgeving en Lay-out

per uur van onderdeel moeten wisselen. Ook de u ondertussen welbekende sponsors zullen niet aanwezig zijn met hun producten. Wat dan wel? De nieuwe lokatie van het symposium wordt een splinternieuw zalencomplex te Sliedrecht; direct aan de A15 en tegenover het station, dus goed bereikbaar met enorm veel parkeerplaatsen. Het thema is ‘psycho-

- Remco Nijhoff - Ad Scheepbouwer

somatiek’ met kopstukken als sprekers, maar inhoudelijk meer hierover in message nummer 6.

Druk

Het symposium zal plaatsvinden in 1 zaal met een maximum capaciteit van 200 personen (de helft van

Drukkerij De Potter, Weg en Land 8 2661 DB Bergschenhoek

MCRZ). Na ontvangst met een kopje koffie of thee zullen er drie lezingen verzorgd worden over het bovengenoemde thema. Hierna krijgt u een lunch aangeboden waar u met uw collega’s nog eens even rustig kan napraten en u vervolgens de reis terug naar huis kan aanvangen. Het symposium vindt plaats

Verschijning 6 maal per jaar: februari, april, juni, september, oktober en december

op 20 maart 2004, start om 10.00 uur en de afsluitende lunch is om 13.00 uur. In de volgende message zal er een antwoordkaart toegevoegd worden die u kunt invullen om een plaatsje te reserveren. Wil u helemaal zeker zijn van zo’n plaats dan kunt u zich nu reeds opgeven door een briefje te sturen naar de Federatie BMS, postbus 29, 3360 AA te Sliedrecht. Zoals u hierboven heeft kunnen lezen is er gekozen voor een opzet zonder sponsors, en de lage tarieven die u doordoor gewend was kunnen wij daarom (helaas) niet meer bieden. De prijs inclusief de uitgebreide lunch met koffie en/of thee bedraagt 65 Euro per persoon voor niet-leden en 50 Euro voor leden van de BMS. Na inschrijving ontvang u een acceptgirokaart. Uw carte d’identé is bij entree verplicht.

Adverteerdersindex Chemodis .................................................. kaft Podiamed ...................................................... 6 Mueller .......................................................... 7 ProFit ............................................................ 7 Lopharm........................................................ 7 On Site (TouchPro) ........................................ 9 Meersport...................................................... 9 Medisportive................................................ 12 Volatile Aromatherapie ................................ 14 EZInvest ...................................................... 17 Toco Tholin.................................................. 14 NFWS .......................................................... 14 Jongenengel ................................................ 17 Mueller ........................................................ 19 Sportlavit .................................................. kaft Nedalco .................................................... kaft NRG .......................................................... kaft EDMS (JuicePlus) ........................................ kaft

Index Redactioneel .................................................................................................................................... 1 Eetstoornissen en sport - Eetstoornissen komen in iedere sport voor ................................................ 2 Boekbespreking ................................................................................................................................ 3 Codex Civicus - Van acuut naar chronisch 2 .................................................................................... 4 Uit de pers ...................................................................................................................................... 6 Van distaal naar normaal - Rommelige syndroom inventarisatie ...................................................... 8 Alternatief bekeken - Bewustwording ............................................................................................ 10 Beroepscode 4 .............................................................................................................................. 10 Applicaties en vervolgopleidingen .................................................................................................. 10 Het accent op - Astrid Domburg .................................................................................................... 11 Dierlijk vet gezond? - Komt er een einde aan een hardnekkig misverstand? .................................. 12 Massageteam - Tilburg, nieuw bestuur............................................................................................13 Hersenletsel is niet stoer - Hoodletsels ............................................................................................15 Natuurlijk! - Zomertijd ....................................................................................................................16 Oefendagen ....................................................................................................................................17 Columna Varialis - Keerpunt .......................................................................................................... 18 Enkeldistorsie - Verleden tijd? ..........................................................................................................20

2

Eetstoornissen komen in iedere sport voor

Eetstoornissen en sport Het belang van een evenwichtige voeding voor sporters wordt in veel publicaties onderschreven. Een onderscheid tussen de sportman en de sportvrouw wordt daarin zelden gemaakt. In dit artikel wordt specifiek gekeken naar de voeding van de sportvrouw. Welke voedingsstoffen zijn van belang en welke gevolgen heeft een verkeerde voeding voor de gezondheid van de vrouw?

Op sportvrouwen ligt vaak een zware druk om een onrealistisch laag lichaamsgewicht te bereiken of te handhaven. Vooral bij duursporten en esthetische sporten is een laag lichaamsgewicht van belang. “Maar het hele modebeeld is er ook op gericht,” meent judoka en diëtiste Danielle Vriezema. “Eigenlijk is er sprake van een ‘cultuurtje’. Vandaag de dag is het een modebeeld om slank te zijn. Mannen op een terrasje fluiten eerder naar een slanke vrouw.” nig vet te eten. De laatste dagen wordt vaak zout-

Triade

Gewichtsklassen

loos gegeten, terwijl er de allerlaatste dag ook niet

De term Female Athlete Triad (Triade) werd in

Vechtsporters, zoals Vriezema, hebben te maken

meer wordt gedronken. Dan wordt nog een duur-

’92 door het American College of Sports Medi-

met gewichtsklassen. Vaak moet voor een wed-

loopje gedaan, bijvoorbeeld in regenkleding, om

cine geïntroduceerd. In de Triade worden drie

strijd flink worden afgevallen om in de gewenste

extra veel te zweten. En je neemt een heet bad

componenten met elkaar in verband gebracht die

gewichtsklasse te mogen uitkomen.

om nog wat vocht kwijt te raken. Op de ochtend

serieuze gevolgen kunnen hebben voor de ge-

van de wedstrijd worden de judoka’s al rond half

zondheid van de sportvrouw.

“Ik judo al vanaf mijn zevende. Als je uitgegroeid

acht gewogen. Daarna is het vooral van belang

- Afwijkend eetgedrag/eetstoornissen zoals ano-

bent, krijg je automatisch te maken met gewichts-

om veel te drinken.”

rexia. - Amenorroe (het wegblijven van de menstruatie).

klassen. Je leert dus al jong om goed op je voeding te letten,” aldus Vriezema, die met haar in de

Vreetbuien

Primaire amenorroe staat voor het nog steeds

judowereld ontwikkelde kennis fluitend door haar

Judoka’s balanceren op de wedstrijddag vaak op

uitblijven van de menstruatie bij een vrouw die

eerste jaar van de opleiding tot diëtiste rolde.

het randje van het prestatievermogen. Het lage ge-

ouder is dan zestien jaar. Wanneer de menstrua-

wicht is behaald, maar het gevaar ligt op de loer

tie-cyclus voorheen normaal functioneerde, maar

Vriezema komt in wedstrijden uit in de klasse tot

dat door een teveel aan vochtverlies het concen-

gedurende ten minste drie maanden wegblijft,

63 kilogram, terwijl ze buiten de wedstrijden om

tratievermogen afneemt. “Dan zit een ongeluk in

twee tot drie kilo zwaarder is. “Als judoka heb je af

een klein hoekje en kunnen blessures ontstaan zo-

en toe een verstoord eetgedrag,” vertelt Vrieze-

als een enkelverzwikking.” Na de wedstrijden vol-

ma. “Om op een redelijk gezonde manier af te val-

gen regelmatig vreetbuien. “Judoka's kennen het

Een component van de Triade; ‘eetstoornissen’

len, moet je maximaal een kilo per week kwijtra-

jojo-effect erg goed,” beaamt Vriezema. Het nas-

komt in elke tak van sport voor. Onder vrouwe-

ken. Aan het begin van zo’n afvalperiode gaat dat

treven van een (te) laag lichaamsgewicht ligt ten

lijke sporters variëren symptomen van eetstoornis-

door minder suiker, minder tussendoortjes en wei-

grondslag aan het ontwikkelen van de Triade.

sen van 15 procent bij de ene sport tot wel 62

is er sprake van secundaire amenorroe. - De diagnose osteoporose en/of stressfractuur.

3

Boekbespreking

Eetstoornissen en sport procent bij de andere sport. Duursporten, esthe-

lichaam meer afbreekt dan opbouwt. “De eerste

Krachttraining voor vrouwen

tische sporten en vechtsporten scoren hoog op

symptomen van een slechte voeding zijn een la-

Deze zomer is het nieuwe boek Krachttrai-

deze lijst met percentages.

ge weerstand en een doffe huidskleur. Iemand

ning voor vrouwen verschenen van de Fran-

moet wel flinke tekorten hebben, willen er ern-

se topsporter/-powerlifter Frederic Delavier.

stiger problemen ontstaan.”

Dit boek is het vervolg op het zeer succesvol-

Rol van de coach

le Krachttraining - een anatomische benade-

Het Triadesyndroom kan zeker worden voorkomen. Een vroege diagnose en behandeling zijn

Menstruatie

daarbij van belang. Daarom hebben alle betrok-

Een goede voeding is dus heel belangrijk voor de

kenen, met name coaches die met fysiek actieve

conditie van de sportvrouw. De micronutriënten

De auteur Frederic Delavier, oud-kampioen

meisjes en vrouwen werken, een belangrijke taak

kunnen nog wel worden aangevuld door middel

powerliften van Frankrijk en hoofdredacteur

in het alert zijn op het voorkomen van sympto-

van de supplementen, maar de macronutriënten

van het tijdschrift ‘PowerMag’, heeft nu zijn

men bij hun pupillen.

dienen voldoende in de voeding voor te komen.

succesvolle methode om krachttrainingoefe-

“Vrouwen hebben sowieso een lagere voedings-

ningen te laten zien, toegespitst op het vrou-

“Bij een atlete met een stressfractuur vraag ik di-

stoffeninname dan mannen. Een vrouw die top-

welijk lichaam. Het boek beschrijft en toont

rect door, bijvoorbeeld naar het eetpatroon,” ver-

sport bedrijft of andere zware lichamelijke be-

alle oefeningen die speciaal ontwikkeld zijn

telt atletiektrainer Bram Wassenaar. “Het is logisch

zigheden verricht, moet al snel met multisupple-

om het figuur van vrouwen te verbeteren.

dat een stressfractuur vaak niet op zichzelf staat.

menten haar voeding aanvullen. Ijzer is bijvoor-

Het hele lichaam sputtert en protesteert. Vaak zie

beeld een belangrijk mineraal voor vrouwen dat

De spieroefeningen worden uitgelegd aan de

je dan ook dat in het eetpatroon voedingsmidde-

vaak moet worden aangevuld, omdat bij de men-

hand van bijzonder gedetailleerde tekeningen

len ontbreken die rijk zijn aan de micronutriën-

struatie veel ijzer verloren gaat,” aldus Vriezema.

waarbij alle geactiveerde spieren goed zijn

ring.

aangegeven - 135 pagina’s

ten calcium en magnesium. Sporters zien het belang van een goed wedstrijdgewicht, maar een ge-

Anja van Geel voegt daaraan toe dat de ijzeropna-

wenst gewicht wordt vaak extreem nageleefd.”

me bij vrouwen minder groot is dan bij mannen

Diëtiste Anja van Geel raadt coaches aan om,

terwijl de behoefte daaraan bij vrouwen groter is

wanneer zij daartoe in de gelegenheid zijn, re-

dan bij mannen. “De behoefte aan vitamines van

gelmatig te signaleren wat er gegeten wordt door

het B-complex is bij vrouwen ook hoger. Grof-

hun pupillen. “Ga als coach gewoon bij de meiden

weg zijn ze vooral betrokken bij de energie en ei-

aan tafel zitten en kijk wat er allemaal gebeurt.

witstofwisseling, die bij sporters hoog ligt.” Ze

Wat eten ze en is het wel voldoende? Soms wordt

vindt het vooral voor vrouwen van belang dat de

door sportmeiden een wedstrijdje aan tafel ge-

energiebalans in evenwicht is.

houden wie het minste eet.”

“Ze doen maar wat” Blessures

Dat een verkeerd voedingspatroon kan leiden tot

Als de verhouding tussen eiwit, zetmeel, vet en

een Triade legt Van Geel als volgt uit. “Het gevaar

groente/fruit niet klopt, liggen blessures op de

van een voedingstekort bij sportvrouwen bestaat

loer. “Sportvrouwen nemen vaak erg weinig vet

in eerste instantie uit het niet kunnen komen tot

in, bijvoorbeeld minder dan tien procent van de

de juiste trainingsopbouw. Het kan gemakkelijk

complete voeding, terwijl bijvoorbeeld in melk-

leiden tot overbelasting en uitputting. Er ontstaan

producten veel calcium zit. Als het lichaamsge-

tekorten en een laag vetpercentage. De hormoon-

wicht laag of te laag wordt, kan een stressfractu-

huishouding wordt verstoord wat kan resulteren

ur ontstaan”, aldus Wassenaar.

in het achterwege blijven van de menstruatie en het ontstaan van osteoporose.” Danielle Vrieze-

Anja van Geel raadt sportvrouwen aan om vol-

ma is van mening dat de kennis op het gebied van

doende vitamine A op te nemen uit de voeding

de voeding in Nederland heel laag is. “Er valt nog

of uit supplementen. “Vitamine A bevordert name-

zoveel winst uit goede voeding te halen; dat ver-

lijk de opname van vetten.” Zonder energietoevoer

geten heel veel mensen. Ze doen maar wat. Er is

kan het lichaam harde trainingen nog een tijdje

vanuit de topsportwereld veel vraag naar goede

goed aan. “Maar als er een tekort is aan koolhydra-

begeleiding, maar bij de deskundigen is weinig

ten gaat het lichaam over op het verbranden van

animo om ermee aan de slag te gaan.”

vetten en eiwitten,” legt Vriezema uit. De harde trainingen hebben zodoende geen zin, omdat het

Thelma Joziasse (uit: Coachen)

Titel:

Krachttraining voor vrouwen, de beste oefeningen voor een mooi figuur. Auteur: Frederic Delavier Uitgeverij: Forte uitgevers B.V. ISBN: 9058772497 Prijs: 19,95 Euro

4

Codex Civicus

In de laatste Codex Civicus heb ik gesproken over de 4 niveaus van pijn, die zijn onderscheiden door de neurochirurg

Van acuut naar chronisch - deel 2

Loeser. Hij sprak over weefselschade (nociceptie), pijngewaarwording, pijnbeleving en pijngedrag. In deel 2 van dit artikel zal ik uitleggen hoe een acuut gezondheidsprobleem kan verworden tot een chronisch probleem.

In de acute fase speelt weefselschade een belan-

Ideale herstelsituatie

grijke rol, terwijl een bepaald soort pijngedrag kan

Ik zal hierna de ideale herstelsituatie bespreken.

leiden tot chronische problematiek.

Allereerst zal er in de acute fase, waarin de schade aan het bindweefsel voorop staat, een ont-

Inversietrauma

stekingsreactie plaatsvinden. Er is zwelling, pijn,

Daar wij in de sportmassage en in de massage- en

roodheid, warmte en een gestoorde functie van

sporttherapie veelal te maken krijgen met letsels

de enkel. Tijdens de zogenaamde ontstekingsfase

en klachten van het steun- en bewegingsapparaat,

heeft het weefsel ongeveer 3/4 dagen nodig om

zal ik het acute enkelletsel (inversietrauma) als

de rommel van de beschadiging op te ruimen en

voorbeeld nemen. De vraag die we ons stellen is:

de beschadigde bloedvaten te repareren. Tijdens

‘Hoe komt het dat zo’n acuut letsel van de enkel

die eerste 3 dagen na het trauma is bewegen en

kan leiden tot een slepende en chronische bles-

belasten van de enkel pijnlijk en dit gegeven leidt

sure?’

dan ook tot een natuurlijke vermijding van bewegen en/of belasten. Je doet dus rustig aan, zit

Peter Burger De Codex Medicus, het handschrift of handboek van de geneeskunde, was de bron van inspiratie voor het ontstaan van de naam Codex Civicus, het handschrift van een Burger. “In deze rubriek behandel ik diverse onderwerpen, bekeken door een Westerse of door een Oosterse bril. Heb je suggesties, ideeën, reacties of vragen, dan kun je een e-mail sturen naar codexcivicus@ hotmail.com en je krijgt persoonlijk of eventueel via een volgende Codex Civicus antwoord.”

Laten we eerst eens kijken naar de acute fase. Stel

met je voet omhoog, loopt misschien met kruk-

dat er geen botbreuken en/of spier-/peesletsel bij

ken of zit met een drukverband. Je geeft het weef-

het inversietrauma betrokken zijn. De gestelde di-

sel de tijd om de eerste, acute schade te herstellen.

agnose is schade aan het laterale kapsel/bandapparaat van de enkel. De capsulo/ligamentaire struc-

Vanaf dag 3 of 4 gaat er een nieuwe fase van her-

turen zijn opgebouwd uit bindweefsel. Dit weef-

stel in. Nu wordt de schade aan het bindweefsel,

sel heeft van zichzelf een prima vermogen tot her-

van het kapsel-/bandapparaat aangepakt. De ‘ga-

stel en in de ideale situatie is dus optimaal hers-

ten’ worden gerestaureerd met een soort vulmid-

tel, zonder restverschijnselen te verwachten. De

del. Dit is een zwakker type collageen (onderdeel

prognose is dus goed.

van bindweefsel), dan het oorspronkelijke, stevige

5

Van acuut naar chronisch - deel 2 en trekvaste collageen waaruit het kapsel/band-

tie. Hetgeen uiteindelijk tot een chronische enkel-

zichtbaar te maken met de huidige beeldvormen-

apparaat normaal is opgebouwd. Dit vulmiddel

blessure kan leiden, die alleen nog reageert op een

de technieken.

is dus beperkt belastbaar en dit duurt ongeveer

corticosteroïdeninjectie, met alle negatieve gevol-

van dag 3 tot dag 10 na het trauma. De ideale

gen voor het weefsel van dien. Overigens vinden

Dus medisch gezien heb je niets en zal het wel

situatie is dat je nu voorzichtig de belasting op

niet alleen topsporters dat een vandaag opgelo-

‘tussen je oren’ zitten. De pijn en het slechte fun-

het kwetsbare weefsel gaat opvoeren. Zorg dat

pen blessure gisteren al over had moeten zijn.

ctioneren van het gewricht zit zeker niet tussen de oren, wat wel tussen de oren zit (in de herse-

je niet helemaal in de eindstanden van het gewricht komt en zorg alvast voor een zo normaal

Bewegingsangst

nen dus) zijn de gedachten en overtuigingen die

mogelijk looppatroon.

Een andere killer voor herstel is bewegingsangst.

bijvoorbeeld leiden tot vermijdingsgedrag. We

Dit is een vorm van pijngedrag, dat voortkomt

hebben allemaal onze eigen gedachten en over-

Vanaf ongeveer dag 11 tot 6 weken na het trau-

uit het feit dat bepaalde mensen bang zijn het

tuigingen over gezondheid en ziekte. De één zegt

ma wordt het vulmiddel steeds meer vervangen

aangedane weefsel verder te beschadigen of bang

dat hij gezond leeft, want hij eet elke avond 2

door het sterke collageen en neemt de belastbaar-

zijn om pijn te ervaren, tijdens het bewegen. Die

ons groente en 2 ons aardappels. De ander vindt

heid van de enkel steeds wat verder toe. Je kunt

mensen gaan een ‘onnatuurlijke’ vorm van vermij-

gezond leven 3 keer per dag mediteren. De één

dan dus met een goede opbouw steeds meer

dingsgedrag vertonen. Ze gaan bijvoorbeeld 6 we-

zegt dat hij ziek wordt van zonder jas naar bui-

gaan doen en functioneler bezig zijn. Langzaam

ken met hun been omhoog zitten of de gehele

ten gaan en de ander als hij zijn dagelijkse mul-

weer aan trainen en sporten gaan denken en

revalidatieperiode met krukken- of mank lopen,

tivitamine is vergeten. De één vindt dat je bij een

doen behoort dan op een gegeven moment weer

uit vrees om verdere schade aan de enkel te ver-

klacht of blessure gewoon door moet gaan en de

tot de mogelijkheden.

oorzaken. Ook dit gedrag wijkt sterk af van het

ander wordt alleen beter als zijn eigen therapeut

gedrag wat ik heb besproken in de ideale situa-

zijn gouden handjes er op legt. We denken er alle-

In de bovenbeschreven, ideale situatie, waarin je

tie. Waar het bij de topsporter steeds een over-

maal het onze van. Het leuke (en soms lastige) is,

de normale, fysiologische herstelprocessen respec-

belasting van het nog kwetsbare weefsel was, is

dat die overtuigingen ook ons gedrag gaan be-

teert, vereist een inversietrauma dus een revalida-

het bij de vermijders steeds een onderbelasting

palen. Bij bijvoorbeeld bewegingsangst, met als

tieperiode van zo'n 6 weken.

van het weefsel. Hierdoor zal het beschadigde

gevolg vermijdingsgedrag, zien we het herstel

weefsel wel herstel geven, maar zal het kwalita-

ver achterblijven bij wat je in de ideale situatie

Maar soms gaat het allemaal niet zo ideaal en

tief ver achterblijven bij wat het normaal zou moe-

zou mogen verwachten en kan een chronisch pro-

voorspoedig. Hier kunnen 2 factoren een rol spe-

ten zijn. Iedere poging om dan eindelijk weer eens

bleem ontstaan.

len. Allereerst kan er sprake zijn van een alarm-

wat te bewegen geeft direct een reactie, in de

fase van het zenuwstelsel (als gevolg van stresse-

vorm van pijn of zwelling en zal het vermijdings-

De uitdaging voor de komende periode lijkt me:

rende gebeurtenissen), waarin een verhoogde or-

gedrag alleen maar verder stimuleren. Ook de

zoek eens uit wat je eigen overtuigingen zijn over

thosympatische activiteit leidt tot allerlei herstel-

factor bewegingsangst komt veel voor.

ziekte en gezondheid. Kijk daarna eens naar die van je cliënten. Het e-mail adres codexcivicus@hot

belemmerende verschijnselen. Denk hierbij o.a.

mail.com staat open voor jullie lijstjes.

aan een verminderde, effectieve weefselcirculatie

In de medische wereld wordt een probleem chro-

en een afname van de kwaliteit van het bind-

nisch genoemd als de klachten zo’n 3 maanden

weefsel. De tweede factor is, dat er sprake is van

bestaan. Maar 6-7 weken blijkt een kritische grens

een bepaald soort (pijn) gedrag, dat herstelbe-

te zijn. Is er dan nog geen (neiging tot) herstel,

lemmerend werkt. Deze factor zal ik hierna verder

dan ligt chroniciteit voor de hand. Omdat de en-

Een nieuw onderdeel van de Codex Civicus is

bespreken.

kel pijnlijk en weinig belastbaar blijft, gaat de

de mogelijkheid tot reageren op deze rubriek,

patiënt waarschijnlijk de medische molen in. De

het stellen van vragen of het vertellen van ei-

Gedragsmatige factoren

teleurstelling en het onbegrip nemen alleen maar

gen ervaringen. Dus heb je vragen, opmer-

Als ik het heb over gedragsmatige factoren die

toe als er verder geen afwijkingen worden gevon-

kingen of suggesties stuur dan een e-mail

herstelbelemmerend werken, bedoel ik het soort

den met foto’s en scans. Dat is ook niet zo gek,

naar [email protected]. Reacties

gedrag dat afwijkt van het gedrag dat je in de

want de schade is wel hersteld, maar of het her-

worden in dank en met respect ontvangen en

ideale herstelsituatie zou verwachten. Zo kan een

stelde bindweefsel van goede kwaliteit is, is niet

beantwoord.

Peter Burger

topsporter, die onder grote druk staat, 6 weken revalidatie na een inversietrauma, veel te lang vinden. Zo zou hij in die situatie te snel vooruit kunnen gaan lopen op de normale herstelprocessen. Hij zal zijn enkel dan al te vlug, te veel belasten en zijn kwetsbare enkel zal daarop steeds weer reageren met bijvoorbeeld een ontstekingsreac-

De volgende message verschijnt in december

6

Uit de Pers Handige beestjes, die maden

geen idee welke oorzaak aan dit ver-

deert je trilhaarcellen met een be-

de knie. Patiënten die zes weken van

Zegeningen van de moderne me-

schil ten grondslag ligt. Wel heeft an-

standdeel waardoor ze minder mak-

tevoren stopten met roken hadden

dische wetenschap worden soms

der onderzoek uitgewezen dat het

kelijk afsterven. Daardoor blijft je ge-

veel minder problemen met wond-

nog steeds overtroffen door die van

eten van veel bladgroenten en het

hoor langer op hetzelfde niveau.

genezing (5% tegen 31%) en min-

moeder natuur. Een onderzoek van

vermijden van UV-licht het risico op

de Nederlandse arts Jukema van het

staar vermindert.

der problemen met het hart (0% te-

Peuken en Breuken

gen 10 %) dan rokers. Ook hadden

Leids Universitair Medisch Centrum

Nog een argument nodig om te

stoppers in dit onderzoek veel min-

wees uit dat ontstoken wonden die

stoppen met roken? Lees en huiver:

der kans dat een tweede operatie

maar moeilijk genezen gebaat zijn bij

Utrechtse chirurgen hebben ontdekt

nodig was (4% tegen 15%).

een behandeling met - jawel - ma-

dat roken de kans op problemen bij

den. Jukema benadrukt dat het in-

gecompliceerde botbreuken (waar-

Lekker beschermd

zetten van maden een laatste red-

bij er bot door de huid steekt) ver-

Spaanse onderzoekers ontdekten on-

middel is, maar dat de resultaten tot

groot. Een ontsteking van het bot

langs dat mensen die een paar gla-

Pillen tegen doofheid

bleek bij rokers driemaal zo vaak voor

zen wijn per dag drinken bijna twin-

Over een paar jaar zijn je buren nog

te komen als bij niet-rokers (27% te-

tig procent minder kans hebben om

Met bruine ogen

de enige reden om je muziek zacht

gen 9%) en gemiddeld duurde het

kou te vatten. En er is meer: in een

meer risico op staar

te zetten; je hoeft niet meer bang te

vastgroeien van de botdelen bij ro-

ander Spaans onderzoek bleek dat

Onderzoekers van de Universiteit van

zijn dat je doof wordt van de harde

kers zeven weken langer (33 i.p.v.

rode wijn de groei van prostaatkan-

Sydney hebben ontdekt dat mensen

muziek. Momenteel is er een nieuw

26 weken).

ker-cellen afremt. Stoffen uit de drui-

met donkerbruine ogen 80 procent

medicijn in ontwikkeling dat gehoor-

meer kans lopen op het ontwikkelen

verlies door blootstelling aan lawaai

Stoppen heeft direct resultaat. Dat

schreven effecten. Ze gaan dan ook

van staar dan mensen met blauwe

kan verminderen of zelfs helemaal

laat een ander onderzoek zien bij

niet op voor mensen die andere soor-

ogen. De onderzoekers hebben nog

voorkomen. Het medicijn bombar-

geplande operaties aan de heup of

ten van alcohol drinken.

nu toe zeer bevredigend zijn.

ven zijn verantwoordelijk voor de be-

(advertentie)

WIJ LEVEREN ALLES VOOR DE SPORTVERZORGER EN THERAPEUT, O.A.: -

Nedalco (desinfectie) Assortiment Podologie Biodermal, Herôme en Bourjois Braces (o.a. @Serve) Essentiële oliën (o.a. Volatile) LP massagetafels (inklapbaar etc.)

-

Diverse sportverzorgingskoffers Thermocomfort en cold/hotpacks Massageapparaten Vele soorten oliën en crèmes (o.a.: Chemodis, Toco-Tholin en Profit) - EHBO Verbanddozen

BESTEL GRATIS DE NIEUWE CATALOGUS 2000/2001 + FOLDERS U kunt zich inschrijven met uw pas of diploma en een geldige legitimatie

VOOR INLICHTINGEN Dotterbloemstraat 15 3053 JV Rotterdam (Industrieterrein Schiebroek) Tel.: 010 - 4612002 Fax: 010 - 4613606

OPENINGSTIJDEN dinsdag 9.30 tot 17.30 woensdag 9.30 tot 17.30 donderdag 9.30 tot 20.00 vrijdag 9.30 tot 17.00 zaterdag 9.30 tot 13.00

uur uur uur uur uur

Alle aanbiedingen en kortingen gelden ook bij ons, indien in ons assortiment aanwezig. Bonussen voor verenigingen en aantallen op aanvraag.

WIJ ZIJN VERHUISD!

7

Instant Muellerkold®

COOLANT COLD SPRAY

030102

030201

4 oz spray (12/cs)

030202

9 oz spray (12/cs)

COLD/HOT WRAP 330112

6” x 9” (16 pks/cs)

REUSABLE COLD/HOT PACK

Cold/Hot Wrap (12/cs)

030104

Small (12/cs)

431/44” x 6”

030105

Regular (12/cs)

6” x 9”

WRAPONS® COLD/HOT THERAPY PADS

MUELLERKOLD ® WRAP

WARM PACK

030302

Dispenser 16” x 28’ roll

330106 330107

330251

33022

Box (retail pack) 2 pads 7.75” x 9.75” each

2” x 48” roll 3” x 72” roll

(12/cs) (12/cs)

6” x 9” (16 pks/cs)

WrapOns® is a trademark of Dynetherm, a Wayerhaeuser Company

MUELLER SPORTS MEDICINE, INC., One Quench Drive, PO Box 99, Prairie du Sac, WI 53578 USA • Tel 608-643-8530 • FAX 608-643-2568 DISPORTA, Ringbaan-Noord 103b, 5046 AA Tilburg, Netherlands • Tel 31-013-544-2032 • FAX 31-013-544-2147 MUELLER SPORTS PHARMA EUROPE, Niels Bohrs Vej 7, DK-7100 Vejle, Denmark • Tel 0045-7584-0533 • FAX 0045 7572-2053

NIEUW...

De juiste massagetafel voor de juiste masseur Elke masseur heeft zo zijn eigen wensen. Dit geldt zeker voor het materiaal wat hij of zij gebruikt. Voor de juiste massagetafel - zowel draagbaar als

Ter verzorging van spieren en gewrichten ten gevolge van overmatige belasting

vast - ga naar uw eigen groothandel en vraag naar de LP massagebanken.

Laat zich zeer gemakkelijk inmasseren Hygiënische en lekvrije moderne verpakking Bevat 5% Ibuprofen Inhoud dispender: 100 gram

Verkrijgbaar bij... Drogist Apotheker (Sport)masseur (Sport)fysiotherapeut

Ook voor LP accessoires zoals: rollen, kussens, badstofhoezen en beschermhoezen kunt u terecht bij uw eigen groothandel.

Voor meer informatie bel (0591) 63 06 06 Distributeur: FarmaGros - Almere Tel. (036) 5460111 Producent: Flexpharma - Roermond

‘Overtuig u zelf van de kwaliteit en de juiste prijs van LP massagebanken en accessoires.’

8

Van distaal naar normaal

Op mijn zoektocht naar nieuwe wetenschappelijke onderzoeken en artikelen omtrent zaken aangaande sportblessures of massages, kwam ik bij toeval terecht bij informatie over de behandeling van RSI.

Rommelige syndroom inventarisatie Gezien het feit dat er sowieso al vaak een ver-

sage’ zouden kunnen staan. Het is echter niet mijn

keerde gedachte wordt gevormd bij RSI, leek het

bedoeling om deze syndromen hier te gaan ver-

dat ik inmiddels aardig op

mij wel leuk om de wereld die RSI heet wat te

klaren. Dus degene die er meer van willen weten,

de hoogte ben van moge-

belichten. Hiermee bedoel ik niet dat ik ga ver-

klimmen of in de boeken of surfen op internet. Je

lijke behandelingsvormen

tellen wat RSI precies is, maar ga ik me meer rich-

kan ook reageren op dit stukje als je over een van

ten op het begripsgebruik. Hierbij zal blijken dat

deze onderwerpen meer wilt weten. Wie weet kan

men naar mijn mening, ook wel eens wat teveel

ik er dan nog eens een artikel aan wijden.

Nou had ik toch het idee

op diverse terreinen, maar hier moest ik toch wel even

doorslaat.

van slikken.

Wat is RSI dan precies? RSI

RSI (repetitive strain injury) is iets wat al eeuwen

Als je de term RSI hoort denken toch zeker zeven

bestaat. Het is een verzamelnaam voor spier-,

van de tien mensen: ‘Oh, dat is een muisarm’. De

pees- en gewrichtsklachten door repeterende be-

term RSI is razend populair geworden sinds de

wegingen. In principe kan het dus in ieder ge-

opkomst van de computer. Als je eens gaat neu-

wricht, spier of pees voorkomen. Ook iedereen kan

zen op internet dan gaat 90 % over RSI in relatie

het krijgen, als je maar herhaalde bewegingen

tot beeldschermwerkers. Hier zit al de eerste ver-

maakt. De klachten bestaan vaak uit chronische

warring. RSI betekent geen muisarm, maar ik ga

pijn, stijfheid, tintelingen, koud of dood gevoel.

er van uit dat jullie met jullie medische interesse dat al lang wisten. RSI gaat veel verder dan dat.

Naamgeving

Enkele artikelen verwijzen naar klachten in hand,

Zoals ik al eerder zei slaat men wel eens door, want

pols, elleboog en schouder, wat de afwijking dus

i.p.v. de term RSI circuleren er ook meerdere an-

al breder maakt. Maar wat voor ons belangrijk is,

dere termen, zoals: WMSD (work related muscu-

is het feit dat RSI niet gekoppeld zit aan beeld-

lo- skeletal disorder), CTD (cumulative trauma dis-

schermwerkers, maar dat het ook in de sport re-

order) en CKCB (chronische klachten cyclische be-

gelmatig voorkomt. Zeker de sporten waar veel

wegingen).

repeterende bewegingen worden gemaakt. Momenteel vindt er in Nederland een discussie Tevens blijken heel veel sportblessures die al lang

plaats tussen professionals over de naamgeving,

bestaan een bepaalde benaming te hebben, ter-

en wat andere niet relevante zaken, zonder dat de

wijl niet iedereen direct de link meer legt met RSI,

wetenschap zich echt bezighoud met onderbouwd

bijvoorbeeld:

onderzoek naar de oorzaken, ontstaanswijze en oplossingen op de korte- en lange termijn. Er lijkt

Hans v/d Weijden Hans v/d Weijden is van oorsprong een radiodiagnostisch laborant, Na de opleiding sportmassage heeft hij zich gespecialiseerd in echografie. Zijn beroep als laborant heeft hij inmiddels ingeruild voor het docentschap en hij geeft les op het Albeda college te Rotterdam en het IVS te Roosendaal en Den Bosch in de vakken anatomie, fysiologie, pathologie, EHBO en reanimatie. In zijn column verwoordt hij wetenschappelijke artikelen gerelateerd aan ons vak in begrijpelijke taal. Met extra aandacht voor wat wij als sportmasseur met deze informatie kunnen.

radiculair syndroom, tension nek syndroom, tho-

een soort strijd te zijn over wie het alleenrecht

ratic outlet syndroom, rotator-cuff syndroom,

heeft over de behandeling van RSI patiënten, waar-

tennis- en golfers elleboog (epicondylitis lateralis

bij andersdenkenden vermanend worden toege-

en -medialis), carpaaltunnelsyndroom, cubitale

sproken.

tunnelsyndroom, quervain syndroom, gyon kanaal syndroom, trigger vinger, tendinitis, synovitis/bur-

Dit helpt niet mee aan de verduidelijking en op-

sitis, enz.

lossing van het probleem. Waarschijnlijk spelen financiële en verzekeringstechnische motieven hier

Zoals je ziet zijn dit stuk voor stuk ziektebeelden

ook een grote rol. Dat de RSI behandelaars elka-

die als een op zichzelfstaand artikel in de ‘Mes-

ar ‘in de haren vliegen’ kan ik me wel voorstellen

9

Rommelige syndroom inventarisatie als ik lees wat er tegenwoordig allemaal voor be-

benieuwd wat verder onderzoek hierover gaat

Het zijn echter waarschijnlijk allemaal visies die

handelingen mogelijk zijn. Dat was namelijk het-

opleveren.

wellicht soms succes hebben, maar waarvan weinig echt onderzocht en bewezen is.

geen waarover ik me zo verbaasd had.

Behandelmethoden Oorzaak

Als het hierboven beschrevene klopt zal het hele

Wat heeft de sportmasseur hier nu aan?

Qua oorzaak van RSI wijst het geringe wetenschap-

circus aan behandelaars en behandelmethoden er

Ik zal niet te negatief zijn door te zeggen niets,

pelijk onderzoek wat de laatste tijd gedaan is, in

weer een nieuw discussiepunt bij hebben. Als je

maar veel is het niet. Het is meer een stukje be-

de richting van een organische oorzaak met pijn-

als sportmasseur iemand treft met RSI klachten

gripsverklaring en een wegnemen van interpre-

klachten die onderhouden worden door verande-

en hij/zij vraagt om advies heb je dus de volgen-

tatiefouten. Ten eerste is RSI dus geen fenomeen

ringen in de hersenschors. Men noemt dit de fan-

de mogelijkheden. En let wel, ik zal ze niet allemaal

wat beperkt blijft tot beeldschermwerkers, maar

toompijn hypothese (fantoompijn is als iemand

noemen want anders wordt dit nummer van de

voor iedereen, dus ook de sporter. Het kan voor-

pijn in een arm of been heeft, welke reeds geam-

‘Message’ wel erg dik;

komen dat er sporters naar je toekomen met

puteerd is). Helaas is ook hier nog onvoldoende

klachten die gerelateerd kunnen zijn aan de sport

grootschalig onderzoek naar gedaan om het echt

alexandertechniek, APS, auriculotherapie, ayurveda

of aan privé situaties. Hier zie je dat bij chronis-

te bevestigen. Op zich is het wel een interessant

therapie, BEST, bindweefselmassage, biomagnetische

che blessures of vage niet te duiden klachten een

onderzoek. Het komt in het kort op het volgende

therapie, bio-energetica, cesartherapie, chiropractica,

anamneseverhaal geen overbodige luxe is. Ten

neer (overigens ging het onderzoek weer over die

cupping, ergotherapie, egosoue methode, feldenkreis,

tweede is men aan het discussiëren over de juiste

muisarm).

fysiotherapie, graded activity, gyrotonics, haptonomie,

omschrijving en naamgeving van RSI. Ten derde

Hemon’s bewegingsmethode, integrale massage the-

is men op te kleine schaal bezig met het in beeld

Bij computergebruik worden slechts kleine bewe-

rapie, manuele therapie, medische fitness, Mensen-

brengen en onderzoeken van de ontstaanswijze

gingen gemaakt die aanleiding geven tot slechts

dieck, myofeedback, MET, neuraal therapie, NEI, or-

en oorzaken van het ziektebeeld. Dus wij sport-

een geringe terugkoppeling vanuit het bewe-

thomanuele therapie, power plate, psychotherapie,

masseurs moeten afwachten. Je kan voor jezelf of

gingsapparaat naar de hersenen. Een deel van de

quantum booster, Qi gong, on-site massage, reiki,

één visie hanteren, of je realiseren dat de oploss-

hersenen registreert dit als een tegenstrijdigheid

rolfing, schokgolftherapie, sonocur, shiatsu, sport,

ing nog lang niet helder is.

in de motoriek. De hersenen zetten dit signaal om

tai chi, TENS, TouchPro, yoga, vibratietraining

in pijn. Volgens dit onderzoek ontstaat de pijn-

Wat de behandelingsmethoden betreft kun je

prikkel in de hersenen terwijl er in feite met de

Zo zijn jullie er nog? Toen ik dat las dacht ik twee

kiezen uit honderd mogelijkheden, maar wat juist

betreffende arm niets aan de hand is. Dit kan dus

dingen. Ten eerste: ‘Wat heb ik nog veel te leren,

is? Ik weet het even niet meer. Ik ga nu afronden,

kloppen met het feit dat er bij RSI klachten vaak

want van meer dan de helft van de hierboven be-

want mijn hersenen gaan een pijnprikkel afgeven

helemaal niets te vinden is. Volgens dit onderzoek

schreven behandelmethoden weet ik niet wat

naar mijn armen dat het tijd wordt om te stop-

verminderen de klachten als je met je ogen kijkt

het is. Ten tweede dacht ik dat als je dit rijtje ziet

pen. Tot de volgende keer...

wat je typed, en wat je met je muis doet. Ik ben

dat er allicht wel iets bij zit wat mogelijk werkt.

(advertentie)

Hans van der Weijden

(advertentie)

10

Alternatief bekeken

Applicaties en vervolgopleidingen

Bewustwording

Applicatiecursussen 1eNVVS Stoelmassage Aanvang: 15 en 22 november 2003 Duur: 2 zaterdagochtenden

Er zijn vele vormen van alternatieve psycho-

Zij kunnen ontdekken, dat zij eigenlijk heel anders

therapie waar mensen met klachten, waar-

zouden willen leven en wat de reden is dat dit niet

voor geen duidelijke medische reden is, baat

gebeurt. Verder is er duidelijkheid te krijgen over

bij hebben. Het zijn meestal psycho-somatis-

trauma’s uit de kindertijd, die nog steeds een rol

Shiatsu

che klachten, zoals oververmoeidheid, hoofd-

spelen, leren verantwoordelijkheid te nemen en

Aanvang: 8 januari 2004 Duur: 16 lesavonden op donderdag

pijnen en spierspanningen. De oorzaken hier-

stappen te zetten om te veranderen, leren voor de

van zijn soms duidelijk, zoals een slecht huwe-

eigen behoeftes uit te komen en grenzen te stel-

lijk, ongunstige woonsituatie of slechte werk-

len. Als de kwaliteit van het leven verbetert, ver-

omstandigheden. Vaak zijn mensen zich niet

dwijnen vaak de lichamelijke klachten. Mensen

bewust van de oorzaken. Door individuele ses-

gaan zich energieker voelen. Verschillende technie-

sies/workshops kan een proces op gang komen

ken kunnen hiervoor gekozen worden: creatief, dro-

waardoor zij zich daar wel bewust van worden.

men, klank, beweging, visualisaties, lichaamswerk.

Kwaliteit en sportmoraal (vervolg van vorige ‘Message’)

Ook in 2004 wordt de cursus Stoelmassage georganiseerd!

Voor meer informatie en/of een inschrijfformulier voor een applicatiecursus van de 1e NVVS te Rotterdam kunt u bellen met (010) 4256357 of (010) 4217788. Faxen kan ook: 010-2203012. Heeft u toegang tot internet, dan kunt u ook emailen: [email protected] of kijken op de website: www.eerste-nvvs.nl.

Applicatiecursussen IVS Opleidingen Manuele Lymfe Drainage*

Beroepscode (4) Werk- en opdrachtgevers De trainster heeft de plicht om zijn/haar arbeidskracht zo goed mogelijk in te zetten, bij te houden en te verbeteren. - Hou je aan contracten en afspraken. - Zorg ervoor dat je geen contracten aangaat en geen afspraken maakt waarvan de inhoud tegen deze code ingaat.

- Onderhoud met andere trainers collegiale en door wederzijds respect bepaalde relaties. - Werk niet met sporters van een andere trainer samen, tenzij de andere trainer zijn toestemming heeft gegeven. - Zet je naar vermogen in voor de belangen van jouw beroepsgroep. andere trainers aan te moedigen hun bijdrage

- Zorg in de omgang met jouw werk- en op-

aan de ontwikkeling van het beroep te leveren.

drachtgevers voor een open, eerlijke en commu-

Alle sportbetrokkenen

- Maak gebruik van bijscholingsmogelijkheden

De train(st)er heeft de plicht om alle sportbetrok-

om vaardigheden/kennis op peil te houden.

kenen fair te behandelen en zich voor een fair ge-

- Pretendeer geen kwalificatieniveau dat je niet hebt.

De train(st)er heeft de plicht om aan alle medewerkers de informatie te verstrekken die voor een goed functioneren noodzakelijk is. - Zorg er naar vermogen voor dat in het team van medewerkers een communicatieve en efficiënte sfeer heerst. - Sta jouw medewerkers met raad en daad bij.

De met een * gemarkeerde cursussen zijn een onderdeel van het diploma massage- of sporttherapeut. Voor uitgebreide informatie bel onze administratie op (078) 6144934 of bezoek onze website: www.ivsalbine.nl.

Applicatiecursussen Amice

drag en de belangen van de sport in te zetten. - Werk volgens de geest en regels van jouw sport.

Medewerkers

In januari 2004 gaan starten: - Bindweefselmassage* (vol, 2e groep bij voldoende belangstelling) - Specialisatie Holistische massage* - Energetische massage* - Haptonomie, persoonlijke verdieping* - Specialisatie sportverzorging* - Tape en bandagetechnieken* - Chakra Psychologie*

- Werk op een open en transparante manier om

- Gedraag je loyaal tegenover jouw werkgever.

nicatieve sfeer.

Aanvang: 24 oktober 2003 Duur: 10 lesmiddagen op vrijdag (Deze cursus is inmiddels volgeboekt, maar er wordt bij voldoende belangstelling een tweede groep opgestart)

- Treed steeds als waardig vertegenwoordiger van jouw sport op. - Spoor jouw sporters aan tot een adequate omgang met de regels. - Spoor jouw sporters aan tot een respectvol en fair omgaan met de tegenstander.

Bindweefselmassage* Aanvang: 25 oktober 2003 Duur: 5 lesdagen op zaterdag

Tenen Lezen (door Imre Somogyi) Aanvang: 6 en 7 december 2003 Duur: 2 lesdagen op zaterdag en zondag

Lymfedrainage* Aanvang: 10 januari 2004 Duur: 4 lesdagen op zaterdag

- Spoor jouw sporters aan tot een respectvol en

Haptonomische en holistische massage*

fair omgaan met de scheidsrechters, kamprech-

Aanvang: 14/15 februari 2004 Duur: 14 lesdagen op zaterdag en zondag

ters, juryleden etc.

Collega trainers De train(st)er heeft de plicht om de werksfeer van de collega’s niet aan te tasten en zijn/haar bijdrage aan de belangen van de beroepsgroep te leveren.

- Draag jouw kennis en ervaring aan de verdere ontwikkeling van jouw sport bij. - Neem deel aan acties van jouw sport om nieuwe leden te werven.

Anamnestische vaardigheden* Aanvang: 20 februari 2004 Duur: 1 vrijdagavond en 1 zaterdag Meer informatie? Bel (0342) 492876 of bezoek onze website: www.amice.nl.

11

Het accent op...

Astrid Domburg Astrid Domburg is geboren op 16 juli 1963 te

Wat is er zo interessant aan dit beroep?

Bodegraven. Na de middelbare school heeft ze

“Bijna alles maar met name de vele mensen die

de opleiding tot Z-verpleegkundige (gehandi-

je ontmoet. Ik heb bijvoorbeeld tijdens een evene-

captenzorg), een cursus ontspanningsmassa-

ment van het massageteam Anton Geesink ont-

ge, de opleiding sportmassage en vervolgens

moet en daar zeker een half uur mee staan praten

de cursussen voetreflexzonemassage en Touch-

over ons vak. Hij vertelde mij dat hij in zijn tijd,

Pro stoelmassage gevolgd. Momenteel is Astrid

zelf zijn medische staf was. Hij was voedingsdes-

bezig met een 4 jarige HBO-opleiding tot ho-

kundige, verzorger, masseur e.d. Hij was van me-

listisch massagetherapeut te Utrecht.

ning dat dit toch wel een vooruitgang in de sport was, leuk om te horen. Ook bevindt Larissa Brak

Wat is je carriere tot nu toe?

zich onder mijn cliëntèle. Dit is een groot aanko-

“Ik heb 19 jaar lang als Z-verpleegkundige (met

mend zwemtalent, misschien wel groter dan Inge

name patiënten met een gedragsstoornis) gewerkt,

de Bruin.

waarvan 10 jaar als leidinggevende. Ben 1 jaar verzorgster van een voetbalelftal geweest, dit ter ver-

Hoe was het in de beginjaren?

vanging van de vaste verzorger en momenteel ben

“Net als bij iedereen, is het in het begin bepaald

ik fulltime aan het werk in mijn eigen praktijk. In

geen vetpot. In mijn werk als verpleegkundige kon

mijn ‘vrije’ tijd begeleidt ik het jeugdelftal van de

ik al langere tijd geen bevrediging meer vinden

F-5 bij Roda ’76.”

en omdat ik mijn hart aan het masseren had verloren, werd het steeds moeilijker om mij ieder dag

Hoe ben je ertoe gekomen om

weer op te laden om naar mijn werk te gaan. Ge-

al deze cursussen te volgen?

leidelijk aan heb ik mijn werk in de zorg afge-

“In de lokale krant stond een advertentie voor

bouwd om zo mijn eigen praktijk verder op te

een cursus ontspanningsmassage. Met een mede-

bouwen. Sinds 3,5 jaar werk ik fulltime in mijn

cursiste, die ook graag verder wilde leren, heb ik

massagepraktijk en daar heb ik absoluut geen spijt

me daarna opgegeven voor de opleiding sport-

van gekregen. Ik heb nooit veel aan reclame gedaan, alleen de Gouden Gids en een sponsorbord

massage. Tijdens mijn werk als verpleegkundige had ik al het nodige meegemaakt op het gebied

Hoe ziet jouw werkweek eruit?

op school. De meeste cliënten krijg ik via mond-

van blessures, verwondingen e.d. en de combina-

“Zoals gezegd; ik werk fulltime in mijn eigen prak-

op-mond-reclame.”

tie van sport en hobby alsook mijn wens om pro-

tijk. Gedeeltelijk thuis en gedeeltelijk bij bedrijven

fessioneler te werk gaan hebben tot de diverse cur-

waar ik Touch-Pro stoelmassages geef. Dit gebeurt

Kan je een leuk voorval vertellen?

sussen geleid.”

op enkele vaste dagen per week. Per dag zijn dit

“Tijdens de periode dat ik verzorgster van een

ongeveer 20 stoelmassages. Een avond per week

voetbalelftal was, kwam er een speler vlak voor

“Mijn opleiding tot Holistisch Massagetherapeut

werk ik bij een multifunctioneel centrum waar ook

de wedstrijd in de kleedkamer met een gezicht

is, als alles naar wens verloopt, eind mei 2004 af-

pedicures, schoonheidsspecialistes e.d. werken. En-

vertrokken van de pijn. Toen ik hem vroeg wat er

gerond. Wat ik daarna ga doen weet ik nog niet

kele weken per jaar werki ik oo k in een kuuroord

aan de hand was, vertelde hij mij dat hij kiespijn

precies, maar de diverse brochures ter oriëntatie

in Frandeux (België). Op de vrijdagen ben ik in

had en dat er een wortel ontstoken was. Hij zou

zijn al aangevraagd. De gedachte dat ik mij er-

Utrecht voor mijn opleiding en op zaterdag ben

de volgende dag terug moeten naar de tandarts

gens in zou moeten specialiseren speelt al gerui-

ik dus nog jeugdelftalbegeleidster. Al met al een

voor een wortelkanaalbehandeling.”

me tijd maar ik weet nog niet precies wat mijn

volle week.”

specialisatie zou moeten worden. Er zijn zoveel as-

“Ik stelde hem voor om door middel van voetre-

pecten van dit vak interessant c.q. leuk. De op-

flexzonemassage te proberen de pijn te verlicht-

leiding tot holistisch massagetherapeut is heel goed

en. De speler had zo’n pijn, dat hij alles goed

voor mijn persoonlijke ontwikkeling en biedt der-

vond. Toen ik zijn voeten pakte en aan zijn tenen

halve weer diverse andere perspectieven. Toen ik

begon te voelen waren de opmerkingen van de

enige tijd geleden mijn dilemma met een kennis

andere spelers niet van de lucht. Over het alge-

besprak, zei zij mij dat mijn veelzijdigheid mis-

meen zijn voetballers van die ‘sterke’ jongens

schien wel mijn specialiteit is. Wie weet.”

Nicolette Korthuis

met die stoere praat, dus je zult begrijpen dat er

12

Astrid Domburg heel wat honende opmerkingen geplaatst werden.

“Wees binnen je werk niet teveel gefocust op re-

Toen ik op een gegeven moment de gevoelige

sultaat. Je kunt technieken gebruiken om een an-

plek gevonden had, slaakte de speler een grote

der zichzelf te laten herstellen. Trek zelf niet die

vloek en zijn hand schoot naar zijn kaak. Ik wist

witte jas aan. Zelf sta ik soms voor de spiegel en

dat ik nu de goede plek gevonden had en heb

dat zeg ik: ‘ik ben niet perfect, maar wel goed

deze plek enige tijd gemasseerd. Na een secon-

genoeg’.”

DISTRI-CENTRE ALL MUELLER PRODUCTS ON STOCK, LIKE

de of 10 was de pijn weg en de speler heeft vervolgens de sterren van de hemel gespeeld. Nou

Hoe zie je de toekomst tegemoet?

van al die stoere jongens heb ik vervolgens nooit

“Hopelijk met veel massagewerk, cursussen, work-

meer opmerkingen gekregen. Ik werd binnen het

shops en opleidingen. Misschien dat het mij lukt

elftal op handen gedragen.”

te zijner tijd een groot multifunctioneel centrum te beheren, waarin mensen in verschillende disci-

Heb je tips voor anderen?

plines die met ons vak te maken hebben werken.

“Probeer 2 verschillende telefoonnummers aan te

Om feeling met het werk te houden, zou ik zelf

houden. Een voor privé en een voor je praktijk. Zo

ook in dit centrum gaan werken.”

voorkom je dat mensen je bij nacht en ontij bellen over allerlei onbenulligheden. Het beschermt

Tot slot: hoe ben je te bereiken?

je privacy.”

Ieljos (grieks voor zon)

ANALGESICS MUELLERGESIC HALF/HALF BALM HOT STUFF COLD/HOT THERAPY INSTANT COLD PACKS REUSABLE COLD PACKS COOLANT COLD SPRAY

Noordzijde 27 “Luister naar signalen van je lichaam. Ook al is er

2411 RB BODEGRAVEN

druk, berust daarin. Wees je bewust van je gevoel,

Telefoon (0172) 616348

volg je intuïtie en probeer daarnaar te handelen.

[email protected]

Dan handel je altijd juist. Blijf je pad volgen; je krijgt wat op dat moment bij je past.”

(interview en foto: Nicilette Korthuis)

Komt er een eind aan een hardnekkig misverstand?

Dierlijk vet gezond? Wat altijd werd verondersteld blijkt niet waar:

taten zouden zelfs eerder het tegenovergestelde

dierlijk vet maakt niet dik en is niet ongezond

bewijzen. Ondanks publicaties hierover in tal van

voor hart en bloedvaten. Er zijn zelfs aanwij-

wetenschappelijke tijdschriften, blijft de misvatting

zingen dat het gezond is om vet te eten, zo-

bestaan.

lang daar maar voldoende fruit en groente tegenover staat.

Anders durven denken Volgens Walter Willet van Harvard University komt

Uffe Ravnskov

dit hoogstwaarschijnlijk omdat de redenering dat

Dat althans beweert de Zweedse onderzoeker en

vet slecht is voor de vaten en dik maakt, zo logisch

internist Uffe Ravnskov, die in 1999 de Skrabanek-

klinkt dat niemand bereid is anders te durven den-

prijs voor onafhankelijke wetenschap ontving.

ken. George Mann, oud-professor aan de Vander-

MOUTHGUARDS TAPING SUPPLIES QUICK ADHERENT SPRAY TAPE & TUFFNER REMOVER TUFFNER CLEAR SPRAY UNDERWRAP BRACES ANKLE BRACE ATF SOCCER BRACE KNEE BRACES WRIST BRACES PADDINGS BOTTLES

bilt University in Tennessee, stelde onlangs in het Ravnskov staat niet alleen in deze toch wel op-

tijdschrift Science Magazine, dat epidemiologische

merkelijke overtuiging. Zijn visie wordt door een

studies glashelder hebben aangetoond dat over-

groot aantal wetenschappers in de wereld gedeeld.

al waar in de wereld de vetconsumptie daalt, de

Door een aantal van hen zelfs al vele jaren. Vol-

bevolking dikker en ongezonder wordt.

gens deze wetenschappers, zo stellen de tijdschriften Verpleegkunde Nieuws en het AD-Magazine,

Koolhydraten en suiker zouden de echte boos-

bestaan er tal van onderzoeksresultaten die het

doeners zijn.

2031 CG HAARLEM TEL. : 023 5422320 FAX. : 023 5511660 E-MAIL : [email protected]

‘misverstand’ dat (vooral dierlijk) vet slecht is voor de mens genadeloos onderuit halen. Enkele resul-

JAN VAN KRIMPENWEG 27/29

Meer info: www.ravnskov.nu/cholesterol.htm

WEBSITE : WWW.MEDISPORTIVE.NL

13

Tilburg Ten Miles

BMS Massageteam

10 Mijl

Nieuwe gezichten

Zondag 7 september was het BMS massage-

Voor velen is het BMS-massageteam een be-

dat je lid bent van de BMS (dit ben je als je een

team wederom aanwezig tijdens de TTM. De

kend begrip. Maar hoogstwaarschijnlijk heb-

cart d’identite hebt en dit vakblad ontvangt).

vier vaste leden en twee stagiaires waren rond

ben evenveel mensen er nog nooit van ge-

Als je interesse hebt om lid te worden van het

11.00 uur aanwezig om de lopers te voorzien

hoord. Het BMS-massageteam is ontstaan

team dan kun je contact opnemen met Liesbeth

van een massage voor of na de loop.

in 1997 en werd draaiende gehouden door

of Ingrid. Zij noteren je gegevens en bieden jou

Barbara van Cortenberghe en Nicolette Kort-

de gelegenheid om ook die (vooral gezellige)

Tijdens deze dag wordt niet alleen de ‘Ten Miles’

huis. Het doel van het BMS-massageteam is

ervaringen op te laten doen. Het team heeft zelf

gelopen, maar is er ook een dames run, een fami-

om de massagediensten aan te bieden bij

kleding zodat we ook als een echt team pro-

lieloop en een loop voor kinderen. Je begrijpt dat

sport- en andere evenementen. Tegen een be-

fessioneel voor de dag komen. Een eigen tafel

het dus een zeer gevarieerd aanbod is wat je op de

paalde vergoeding kan elk evenement of or-

is niet persé noodzakelijk. Het BMS-team heeft

bank krijgt.

ganisatie gebruik maken van het massage-

enkele tafels in eigendom die hiervoor beschik-

team. Zo zijn de aangesloten masseurs jaar-

baar worden gesteld. Enkele keren per jaar ko-

Warm welkom

lijks actief bij onder andere de Bredase Sin-

men alle aangesloten leden op een vergadering

Nadat we ons lunchpakket hadden opgehaald en

gelloop, de Zevenheuvelenloop Nijmegen, Vol-

bij elkaar om allerlei zaken (technische, huishou-

de omgeving hadden verkend, zijn we vol goede

leybaltoernooien, Drakebootraces en Tilburg

delijke, financiële, enz) te bespreken.

moed naar onze ‘werkplek’ gegaan. Daar aange-

Ten Miles (zie verslag hiernaast).

komen werden we met open armen ontvangen door diverse mensen die al graag voor de wed-

Maar ook op evenementen als de Libelle Zo-

strijd gemasseerd wilden worden, dus aan de slag

merweek en de ‘Dag van de verpleging’ is het

dan maar. Omdat er diverse lopen waren, hebben

massageteam actief. Vooral dit laatste evene-

we over de hele middag verspreid mensen op de

ment is een leuk initiatief, georganiseerd door

bank gekregen.

de activiteitenbegeleiding aldaar. Al het verplegend personeel word die dag in de watten ge-

Tilburg ‘Ten Minutes’

legd door o.a. schoonheidspecialistes, pedicu-

In tegenstelling tot de voorgaande jaren, was de

res, visagisten, manicures en natuurlijk door on-

wachttijd voor mensen die gemasseerd wilden wor-

ze masseurs. Jaarlijks wordt door FBMS (Federa-

den niet al te lang, want de finish was circa 10

tie belangenverenigingen massage en sportver-

minuten lopen van de plek waar wij stonden. En

zorging) een groot symposium. georganiseerd

omdat niet iedereen nog zin had deze (relatief

en ook daar is het BMS-massageteam aanwezig

korte) afstand nog af te leggen, was het minder

om symposiumgangers naar de juiste zalen te

druk. Desondanks hebben wij het heel erg naar

begeleiden en kun je er informatie inwinnen

ons zin gehad en de stagiaires vonden het der-

over het team. Behalve dat het een leuke ma-

mate leuk, dat zij besloten hebben zich als defin-

nier is om met je vak bezig te zijn is het tegelijk

Als er in jouw omgeving iets leuks te doen is,

itief lid op te geven van het team.

een goede gelegenheid om je collega’s eens te

bijvoorbeeld bedrijfssportdagen, die gebruik wil-

ontmoeten.

len maken van het massageteam geef het door!

Nicolette en Barbara

Liesbeth Beerendonk,

Nicolette en Barbara zijn inmiddels (vanwege

Cederberg 6,

hun drukke werkzaamheden) gestopt met hun

4707 DK Roosendaal

activiteiten voor het team. Maar gelukkig heb-

E-mail: [email protected]

v.l.n.r.: Liesbeth, Ingrid en Andrew

Op naar het volgende evenement de Singelloop van Breda van 5 oktober a.s.

ben enkele collega-masseurs zich gemeld om de ‘kar te trekken’. Dit zijn Liesbeth Beerendonk en

Ingrid Rietveld,

Ingrid Rietveld, die de coördinatie van het team

Jan Ligthartstraat 13c,

voor hun rekening nemen. Verder heeft Andrew

4812 TG Breda

de Groen de PR-taken op zich genomen.

E-mail: [email protected]

Hoe word je lid?

Andrew de Groen,

Om lid te kunnen worden van het massage-

E-mail: [email protected]

team, wordt er van je verwacht dat je in het bezit bent van het diploma (sport)massage en

14

De Nationale Federatie van Werkers in de Sport (NFWS), is een belangenvereniging en een projectorganisatie tegelijk. Met liefst 24 trainersorganisaties, die bijna 10.000 trainers, coaches en andere begeleiders vertegenwoordigen, werkzaam in allerlei takken van sport. Onze missie: werken aan professionalisering van hun beroep, aan meer kwaliteit langs de lijn. Dat doen we in nauwe samenspraak met de sportbonden, NOC*NSF, NISB, trainersverenigingen, overheidinstanties, commerciele- en opleidingsinstituten, waarmee wij voortdurend contact hebben. Voornaamste aandachtsgebieden Wij besteden met name aandacht aan het bevorderen van de deskundigheid van trainer/coaches en andere van sportbegeleiders. Daarnaast pogen wij de afstemming en samenhang tussen organisaties die zich richten op (bij-)scholing en licentiëring van trainer/coaches te bevorderen en ondersteunen wij bestaande en nieuwe verenigingen en organisatievormen van werkers in de sport. Wat kunt u nu concreet verwachten en waar kunt u de NFWS voor inschakelen? Bijscholingen voor trainer/coaches - verstrekken van een financiële bijdrage met betrekking tot bijscholingen (alleen voor lidorganisaties) - coördinatie van vraag en aanbod en informatie over bijscholingen Ontwikkeling van beroep trainer/coach - beroepscode in de dagelijkse praktijk - ontwikkeling kwaliteitsmeetinstrument - 'sportbreed' licentiesysteem Ondersteuning ledenactiviteiten - deelname aan een collectieve beroepsaansprakelijkheidsverzekering voor alle leden - voeren van ledenadministraties van lidorganisaties en verzorging contributie-inning - verzorging van technische bulletins, mailingen en de administratieve organisatie van sporttakspecifieke bijscholingen - bieden van een kennis/informatie platform - collectief abonnement op vakblad Coachen - organisatie van sporttakoverstijgende bijscholingen Wie kunnen lid worden? Verenigingen van sportkader. De NFWS stimuleert het totstandkomen van trainersverenigingen en, indien gewenst, ondersteunt de oprichting ervan. Als binnen een bepaalde tak van sport geen trainersvereniging bestaat kunnen individuele trainers lid worden van de Nederlandse Vereniging van Werkers in de Sport. Via dit lidmaatschap hebben ze recht op alle diensten van de NFWS.

Voor meer informatie kunt u terecht op onze website: www.nfws.nl

15

Hoofdletsels

Hersenletsel is niet stoer Neuropsycholoog Erik Matser vindt dat er met name in de trainersopleiding

funest zijn en leiden tot het Second Impact Syn-

veel meer aandacht moet komen voor de desastreuze gevolgen die

drome (SIS).

hersenletsel kan hebben. “Na een klap of stoot tegen het hoofd, botsing of val moet de coach direct ingrijpen en de sporter uit de wedstrijd halen.”

‘Elleboogje’ Ook in Nederland is onderzoek gedaan naar hersenletsel onder voetballers. In zijn boek ‘Hersenlet-

Deze preventieve maatregel moet voorkomen dat een tweede slag tegen

sel’ noemt Matser daarvan enkele voorbeelden.

het hoofd leidt tot een niet te behandelen vochtvorming in het brein. Dit

Zoals Kevin Hofland die enkele weken nadat hij

kan een levensbedreigende situatie veroorzaken. Ook de sporter moet zichzelf bij een stevig hoofdcontact in acht nemen: “Hersenletsel is niet stoer.”

een hersenschudding opliep onwel werd na het plaatsen van een kopbal. Maar ook John de Wolf die minutenlang knock-out ging in de wedstrijd Feyenoord-Porto en daarna nog vijftien ballen kopte

Erik Matser, werkzaam in het Geldropse St. Anna

Risicosporten

Matser: “De meeste hersenletsels bij voetbal wor-

Ziekenhuis, verbaast zich erover dat er wel volop

“Hersenletsels komen voor bij bijna elke vorm van

den opgelopen door hoofdcontact tijdens kop-

aandacht is voor allerlei blessures aan de extremi-

sportbeoefening: een onbedoelde klap opvangen,

duels en spelers die tegen elkaar op botsen ge-

teiten en de romp, maar nauwelijks voor schade

vallen en stoten. (Kick)boksen en voetbal zijn sport-

durende het spel. Ook situaties waarbij men on-

aan de hersenen. “Hersenen hebben een gering

en waarbij het hoofd fysiek ook meedoet. Ande-

verwachts een bal tegen het hoofd krijgt, met het

herstelvermogen,” legt de neuro-psycholoog uit.

re sporten met een groot risico voor hoofdletsel

hoofd tegen de grond komt of tegen de doel-

“Het brein bestaat niet uit spieren die door over-

zijn botssporten zoals rugby en American Football

paal kunnen leiden tot blijvende schade. Een an-

load hypertrofieën, maar wordt gevormd door een

en snelheidssporten zoals skiën, motor- en auto-

dere oorzaak die steeds vaker voorkomt, is het

zachte en weke massa die snel beschadigd kan

races. In alle gevallen kan hersenletsel langdurig de

tegen de schedel krijgen van ‘een elleboogje’. De

worden. Wat aan hersenweefsel kapot is, herstelt

prestatie van mensen benadelen,” benadrukt Mat-

medische commissie van de FIFA heeft erop aan-

doorgaans moeizaam. Snel ontstaat niet herstel-

ser.

gedrongen ‘de elleboog’ streng te bestraffen met een rode kaart.”

bare restschade. Je hebt hersenen voor een leven van zo’n tachtig jaar en daar moet het mee doen.”

Richtlijnen Sinds tien jaar wordt hersenletsel in de sport in

800 kopballen

Dementie

de Verenigde Staten gericht onderzocht. In 2000

Uit studies in Nederland in het seizoen 1999-

Bij een onderzoek naar hoofdletsel bij profbok-

leidde dat tot een aantal uitspraken en in novem-

2000 blijkt dat twee van de elf profspelers in een

sers in de Verenigde Staten bleek een op de vijf

ber 2001 is door het Internationaal Olympisch

enkel seizoen een hersenschudding had opgelo-

boksers voor zijn dertigste levensjaar verschijnse-

Comité (IOC) en de Internationale Voetbalfedera-

pen. In het amateurvoetbal gaf vijftig procent van

len van dementie te vertonen. Deze symptomen

tie (FIFA) vastgelegd dat sporters die een hersen-

de spelers aan ooit een hersenschudding te heb-

waren in belangrijke mate terug te voeren op ve-

schudding oplopen niet meer in dezelfde wed-

ben opgelopen in het voetbal. Profvoetballers die

le stoten op het hoofd. Het ging om denk- en ge-

strijd in het veld mogen komen.

met het hoofd goed scoren in de wedstrijd scoren slechter op geheugen, planning en visuele

heugenstoornissen, psychiatrische symptomen en Dat die richtlijnen niet strikt worden gehanteerd,

waarneming dan sporters die geen contact- en

vindt Matser onbegrijpelijk: “Kijk naar de voetbal-

botssporten beoefenen. Matser: “Uit mijn onder-

Matser: “De boksers met dementie waren niet eens

interland tussen Tsjechië-Nederland maart j.l. Ned-

zoek kwam naar voren dat meer hersenschuddin-

meer in staat zelfstandig te functioneren op het

ved gaat na een klap tegen zijn hoofd tegen de

gen tijdens de voetbal carrière leiden tot een gro-

alledaags niveau. Het onderzoek liet vooral een

grond en blijft daar korte tijd groggy liggen. De-

tere afname van de genoemde hersenfuncties. Ook

sterke relatie zien met het aantal trainingen waar-

ze speler had op basis van de richtlijnen van de

het aantal kopballen is hierop van invloed. Tijdens

in gebokst werd, en niet zozeer met het aantal

FIFA, mede ondertekend door de FIFA, direct van

wedstrijden blijken profvoetballers per seizoen ge-

bokswedstrijden. Onderzoek onder Nederlandse

het veld moeten worden gehaald en nooit mogen

middeld 800 ballen weg te koppen. Kopballen tij-

amateurboksers gaf eenzelfde beeld, zij het mil-

doorspelen,” stelt Matser.

dens trainingen en speciale kop trainingen zijn hier-

Parkinsonisme (rigide beweegpatroon).

bij niet meegerekend. Een voetbal weegt tussen

der. Hoe langer echter de carrière van een bokser duurt, hoe groter de kans op hersenbeschadig-

Ik heb hem verderop in de wedstrijd zelfs nog

400-450 gram en de bal kan tijdens een wedstrijd

ing.”

een aantal keren zien koppen. Die optelsom kan

een snelheid halen van 60 tot 120 km/uur.”

16

Hoofdfletsels

Natuurlijk!

zone en slaapzijde. De frontale cortex houdt

Zomertijd

zich globaal bezig met de coördinatie, plan-

Wat hadden we een hete zomer, een van de warmste ooit! En heb jij deze

ning van diverse hersenfuncties zoals bewe-

zomer een mediterrane leefstijl aangehouden, in overeenstemming met deze

Bedreigde hersenfuncties “Hersenletsel ontstaat meestal aan de frontale

ging, gedachten en gedrag en de afstemming van de hersenfuncties onderling. “Kenmerkend

temperaturen? Met andere woorden, deed je het wat rustiger aan, dronk je

voor het planningstekort is dat betrokkenen

meer water dan gewoonlijk en bleef je uit de zon op de warmste uren? Of

niet kunnen wisselen tussen verschillende pa-

bleef je tempo even hoog, dronk je meer frisdranken en breezers en presteer-

tronen en steeds dezelfde beweging uitvoe-

de je het om op de warmste uren te gaan sporten, joggen, skeeleren?

ren. Zo tekenen patiënten na een opdracht driehoeken af te wisselen met vierkanten steeds een driehoek. Een zeer gevoelige (fijn-

Overschatten

de wedstrijd of training (dagen/week) met het

mazige) manier om de effecten van hersen-

Ik heb ze gezien, mensen die hun lichaam over-

drinken van veel water te beginnen. Het dorstsig-

schudding te onderzoeken is het neuropsy-

schatten of onderschatten, het is maar net hoe je

naal geeft aan dat het lichaam al te kort komt en

chologisch onderzoek (NPO). Hierbij wordt

het bekijkt. Deze abnormale zomer leerde ons een

dat heeft zeer grote, negatieve invloed op de sport-

door tests bekeken of de intellectuele status,

aantal belangrijke zaken. Dat het tempo niet voor

prestaties!

emotionele status en denkvermogens zijn ver-

niets in de zuidelijke landen wat lager ligt, dat

anderd door de klap op de hersenen. Op-

het verstandig is veel, zeer veel vocht tot je te ne-

Toch zie je nog vaak dat sporters en niet-sporters

merkelijk is dat beeldvormende technieken

men en dan met name water! Het is geen toeval

veel suikerhoudende frisdranken drinken zoals cola

zoals de CT-scan en de MRI-scan niet in staat

dat juist in de zomer veel ouderen sterven door

en wordt er duidelijk meer ijs gegeten.

zijn om milde beschadigingen in het brein

o.a. uitdroging. Deze mensen drinken normaal ge-

op te sporen die door een hersenschudding

sproken al te weinig water en lopen het risico bij

Vruchten en groenten

zijn veroorzaakt,” besluit Matser.

hoge temperaturen uit te drogen, wat tot de dood

De zomer zorgt gelukkig ook voor een overvloed

kan leiden. Parijs heeft het geweten, met haar

en variatie aan vruchten en groenten. De tempe-

Erik J.T. Matser deed in Amerika en Nederland onder-

meer dan 300 anonieme ‘zomer-doden’. Veelal

ratuur nodigt uit tot het eten van diverse salades

zoek naar hersenletsel bij boksers en voetballers.

ouderen die vereenzaamd minder goed voor zich-

en andere koude gerechten. Helaas ontbreekt het

zelf konden zorgen.

de meeste mensen aan fantasie en staan koude ge-

Symptomen van hersenletsel

rechten voor de meeste mensen synoniem met ge-

Een hersenschudding kan gepaard gaan met

Water en sport

prepareerde koude schotel, huzarensalade o.i.d. En

een stoornis in het bewustzijn, hoofdpijn, ge-

Water drinken en sporten zijn onlosmakelijk met

dat terwijl je dan bij uitstek kunt variëren met rau-

heugenverlies, misselijkheid, duizeligheid en

elkaar verbonden, zeker tijdens warme zomers.

we groenten en verse vruchten. Tegenwoordig heb

onregelmatige ademhaling. Een hersenkneu-

Vaak echter wordt te laat met water drinken ges-

je diverse zomer kookboeken of barbecue ideeën

zing vraagt om langer herstel dat soms meer

tart (net voor of tijdens de inspanning). Inspan-

kant en klaar voor het oprapen in boekwinkels en

dan een half jaar kan duren. Het subduraal he-

ningsfysiologen bevelen echter aan om ruim vóór

bij supermarkten. De barbecue is helaas ook vaak

matoom is een bloeduitstorting onder de sche-

een bron van veel eenzijdig en vet eten. We zijn

del en wordt veroorzaakt door verscheuring

gek op vlees en vette sausjes van ... Toch zijn er di-

van een hersenader. Het hematoom kent een

verse andere mogelijkheden om gezond te bar-

chronisch verloop en wordt soms pas maan-

becuen. Je kunt vleesvervangers als tofu, soja en

den na een voorval ontdekt door het blijven

de kant-en-klaar vegetarische burgers prima ge-

bestaan of verergeren van hoofdpijn, dubbel-

bruiken. Ook stevige vissoort (zoals tonijn) leent

zien, of wisselend bewustzijnsniveau. Een her-

zich voor de barbecue en ook bepaalde groenten

senvliesbloeding leidt tot barstende hoofdpijn en braken. Meestal vindt die plaats tijdens een intensieve krachtsinspanning. Veertig procent overlijdt ten gevolge hiervan. Na een lichte hersenschudding wordt drie dagen bedrust geadviseerd. Wie echter buiten bewustzijn is geweest, moet een aantal weken inspanning zien te voorkomen. Dat heeft vooral te maken met coördinatiestoornissen, waardoor het te vroeg hervatten van het sporten kan leiden tot een (nieuw) ongeval.

Clemens Vollebergh (uit: Coachen)

Jeanine v. Greunsven Sinds 1994 runt Jeanine van Greunsven samen met haar partner Every Day More Success International. EDMS heeft als doelstelling fysiek en geestelijk welzijn bij mensen bereiken door middel van persoonlijke coaching en begeleiding bij burnout, stress en sociaal-maatschappelijke problemen. Tevens worden cursussen gegeven, symposia georganiseerd en artikelen geschreven. Daarnaast wordt samengewerkt met professionals uit de Zorg die Preventie belangrijk vinden en daartoe JuicePlus+ inzetten.

zijn prima te roosteren. Het is een kwestie van fantasie en lef. Sausjes zijn ook minder vet te maken door gebruik van soja en yoghurt of andere caloriearme zuivelsoorten. Het voordeel lijkt me duidelijk. Minder vet en vlees eten heeft uiteraard grote voordelen voor de gezondheid, daarnaast hoeven we na de zomer niet massaal weer te gaan ‘afvallen’.

17

Zomertijd 10 tips Om het maximale uit je voeding te halen nog de volgende 10 tips: 1. Koop voeding zo vers en onbewerkt mogelijk en eet zo snel mogelijk op. 2. Bewaar verse voeding in de ijskast in afgesloten bewaardozen (koel en donker). 3. Eet meer rauw voedsel. Wees avontuurlijk, probeer wat rauwe groentes door salades. 4. Bereid voedsel indien mogelijk koud en verwarm pas bij voor het opdienen. 5. Kook voedsel zo kort mogelijk. 6. Kook voedsel indien mogelijk zonder teveel klein te snijden of te hakken, doe dit pas voor het opdienen. 7. Gebruik zo min mogelijk water bij het koken en stoom bij voorkeur 8. Bak of frituur zo min mogelijk. In de winter komen de meeste mensen ook vaak

Doorbreken

weer wat kilootjes aan, omdat er minder bewo-

Alleen een wat meer bewuste leefstijl, kan die cy-

methodes (gas) in plaats van inductie, keramisch

gen wordt en vaker wat zwaardere kost gegeten

clus doorbreken. Dat betekent zeker niet dat ieder-

of magnetron. Hoe korter en hoger de tempe-

wordt. De verhouding koolhydraten (stampotten

een vegetariër moet worden. Wel dat je alles, ook

rat uur, hoe meer er aan voedingswaarden

met jus!, pasta’s) en verbruikte energie raakt met

de genotsproducten met mate neemt, dat je de

name in de winter verder uit balans. De overtolli-

gezonde mediterrane leefstijl doortrekt naar de

ge koolhydraten die het lichaam niet nodig heeft

herfst en de winter.

9. Maak bij voorkeur gebruik van langzame kook

verloren gaat. 10.Voorkom doorgaren, aanbakken of verbranden van voedsel door met aandacht te koken

omdat minder energie verbruikt wordt, worden Dus misschien wat vaker ‘cocoont’ (wie kent die

Houd je deze regels in ere en neem je regelmatig

term nog), 1x per week een (zaal)sport beoefent,

tijd voor jezelf, dan voorkom je overmatige stress

Dus: we willen weer afvallen. De cyclus herhaalt

een glaasje rode wijn drinkt (in plaats van 1 fles),

en daarmee verklein je de kans op ziekten.

zich weer waardoor het lichaam weer verder on-

vette vis eet en uiteraard volop vruchten, groen-

der druk komt te staan.

ten, noten (ongezouten pinda's) eet.

opgeslagen in de vorm van vet in het lichaam.

Oefendagen

Jeanine van Greunsven

(advertentie)

Voor de huidige cursisten worden

Dordrecht als Rotterdam bij te wo-

er door de BMS oefendagen geor-

nen (kosten: 5 Euro). De eerstkom-

ganiseerd. Daarbij staat onderling

ende oefendagen zijn op:

oefenen voorop en er wordt geen instructie/les gegeven. Toch is het

Oefendagen Rotterdam

de ideale gelegenheid om het ge-

- 1, 15 en 29 november

leerde in praktijk te brengen. Zeker

- 13 december

voor diegenen die thuis weinig oe-

Oefendagen Dordrecht

fenmogelijkheden hebben bij ge-

- 25 oktober

brek aan een massagebank of een

- 8 en 29 november

model.

- 13 december

De oefensessies worden in principe

locatie(s): de hoofdvestigingen van

om de 14 dagen gehouden en het is

de het IVS (Dordrecht) en de 1eNVVS

mogelijk op vertoon van de ‘carte

te (Rotterdam). Het meenemen van

d’identité’ de oefendagen in zowel

modellen is niet toegestaan.

18

Columna Varialis

Soms krijg je wel eens een cliënt in de praktijk waarin je veel van jezelf

Keerpunt Zijn leven stond op z’n kop. Eigenlijk had hij het

sen man breekt met zijn bestaande leven, wordt

gevoel helemaal in de war te zijn. Wie was hij nu

ergens in den vreemde wakker en voelt zich een

eigenlijk echt? Was dit wel het werk wat hij nog

kleine jongen. Zelf heb ik ook ooit een dergelijke

de dertig. Hij maakte

dertig jaar wilde doen? Het vooruitzicht om nog

crisis meegemaakt. Trek in het glaasje water kreeg

een ietwat uitgebluste

tot aan zijn pensioen iedere werkdag naar hetzelf-

ik in Hong Kong. Daarna bracht het mij bijna een

indruk. Ik meende aan

de kantoor te moeten gaan deed hem de moed in

jaar lang in Nieuw Zeeland. Het boerenleven al daar

de schoenen zakken. Ook in zijn liefdesleven liep

bracht mij niet wat ik ervan verwacht had en met

het niet lekker. Zijn relatie miste de passie van vroe-

een illusie armer en veel ervaring rijker keerde ik

hij normaliter meer

gere jaren. Ze waren de beste maatjes maar hij

op hangende pootjes maar met opgeheven hoofd

‘vuur’ in zich zou hebben.

wilde zijn intieme leven niet verder delen met

terug naar Nederland.

Dit vuur leek nu geblust.

iemand die evengoed zijn zus had kunnen zijn.

herkend. Voor mij zat een jonge man, rond

hem te kunnen zien dat

Hij had zelfs al een buitenechtelijke escapade gemaakt waarvan zijn vrouw niets wist. Met zijn meeste vrienden bleek hij niet veel meer te delen dan gezamenlijk dronken worden. In zijn ogen waren zij eigenlijk niet veel meer dan kennissen. Wat wist hij van hun diepere beweegredenen? En dan zijn ouders, eigenlijk had hij hen nog nooit hardop horen uitspreken dat zij van hem hielden. Natuurlijk wist hij wel dat zij veel om hem zouden geven maar dit werd nooit openlijk geuit. ‘s-Nachts werd hij vaak wakker, talloze gedachten vochten om voorrang in zijn hoofd. Hij omschreef de toestand waarin hij verkeerde als een crisis. Hij was letterlijk even de weg kwijt. Zelfs tijdens het autorijden dwaalden zijn gedachten soms zover af dat hij al meerdere keren een afslag gemist had. Wat was er met hem aan de hand? Eigenlijk

Crisis

had hij toch geen enkele reden tot klagen of on-

Een als hierboven beschreven crisis maken veel

gerustheid? Hij bezat een prachtig huis, had een

mensen zo ergens tussen hun dertigste en veer-

goede baan, een lieve vrouw, vrienden te over en

tigste levensjaar mee. In de psychologie wordt

zijn ouders waren allebei gezond en fit.

deze moeilijke maar ook verrijkende periode in iemands leven de transpersoonlijke fase genoemd.

Carel Schott “De Columna Varialis; een inkijk in mijn belevenissen, denkbeelden en mijn ervaringen. Soms Afwijkend, soms alledaags gewoon. Iets waar ik mij over verbaasd heb of dat mij geraakt heeft. Uit verleden, heden of de toekomst. Soms zullen het wat dwaze kronkels zijn, soms juist heel herkenbare gedachten. Mogelijk het startpunt voor een discussie of ondersteuning van elkaars gedachtengoed.”

Weg

Alles wat je tot nu toe in je leven hebt opge-

Steeds vaker kwam het idee in hem op om ‘weg’

bouwd van je zelfbeeld tot de relaties met de men-

te gaan. Hij wist nog niet waar naar toe. Zijn baan

sen om je heen, je rijkdom en sociale status wordt

op zeggen, zijn vrouw en anderen dierbaren gedag

behangen met vraagtekens. Twijfel is het sleutel-

zeggen en dan de wereld in. Maar was dit ‘weg

woord in iemands belevingswereld. In deze trans-

gaan’ eigenlijk niet een vlucht?, vroeg hij zich hard-

persoonlijke fase beweegt iemand als het ware

op af. Zijn verhaal beluisterend kwam een liedje

‘door’ zijn in de loop van jaren opgebouwde per-

van de Haagse cabaretier Harry Jekkers in mij op.

soonlijkheid heen. Sommige aspecten van deze

Dit gaat over een dertiger die het helemaal heeft

persoonlijkheid blijken opeens een façade te zijn

gehad. Hij kust zijn vriendin gedag, zegt zijn baan-

die niet langer nodig is. Diepere spirituele vragen

tje op en wordt ‘s-nachts met buikpijn wakker in

borrelen op. Er is sprake van een onoverzichtelijke

een afgelegen hotelletje: ‘Kwam mijn moeder maar

crisissituatie. Crisis betekent letterlijk keerpunt. Je

met een glaasje water’, is een zinnetje uit dit lied-

staat op een kruispunt van wegen, kiest soms een

je dat in mijn achterhoofd rond zingt. De volwas-

andere weg of besluit dat je op de goede weg zit.

19

Keerpunt Zelf keerde ik dus weer terug naar Nederland. Ik

hoe ze hun leven moeten oppakken. Een thera-

miste mijn dierbaren meer dan ik van te van te

peut daagt uit, vraagt door en ondersteunt men-

voren had verwacht. Mijn ‘spirituele’ inzichten op-

sen hun eigen weg te vinden.

gedaan tijdens mijn queeste bleken ook maar zeer betrekkelijk. In mijn eentje boven op een berg in

Enige sessies later had hij een belangrijke besliss-

de prachtige natuur leek de verlichting gemakke-

ing genomen. Hij had zijn baan opgezegd, zijn

lijk bereikt.

vriendin en hij zouden een tijdje afstand nemen van elkaar. Hij had een ticket gekocht naar Nieuw

De verlichting bleek verder weg in een overvolle

Zeeland. Hij zou daar gaan rondtrekken in de na-

tram op de Kruiskade op een regenachtige maan-

tuur en de tijd nemen om zijn leven weer in eigen

dagmorgen. Ook dit bleek zijn charme te hebben.

hand te gaan nemen. Zijn vriendin zou hem daar

Soms moet je er gewoon een tijdje tussen uit om

na enkele maanden daar komen opzoeken.

de schoonheid van je dagelijkse bestaan weer te beseffen. De man tegenover mij opperde uit zich-

Innerlijk viel mijn mond open van verbazing, het

zelf om een tijdje te gaan reizen. Op weg gaan

was alsof ik in de spiegel keek van mijn eigen ver-

in een dergelijke situatie kan een belangrijke stap

leden. Ik wens hem alle geluk van de wereld. Soms

zijn om weer in beweging te komen.

moet je gewoon ergens anders in stappen om hier eruit te komen.

Spiegel Alles wat ik hem hoorde vertellen had ik eigenlijk zelf al een keer meegemaakt. Een goede therapeut geeft mensen echter geen adviezen in de zin van

Carel Schott

(advertentie)

TUFFNERTM PRE-TAPE SPRAY 200901N 4 oz spray (12/cs) 200902N 10 oz spray (12/cs)

TAPE & TUFFNERTM REMOVER 200101 200102 200103 200104

4 oz spray 10 oz spray quart liquid gallon liquid

(12/cs) (12/cs) (12/cs) (1 ea)

ZINC OXIDE TRAINERS TAPE 130104 130105 130106

1” x 10 yds 111/42” x 15 yds 2” x 15 yds

(48 rolls/cs) (32 rolls/cs) (24 rolls/cs)

EXTRA STICKY MAXIMUM STRENGHT ELASTIC ADHESIVE TAPE 130602 130603

2” x 5 yds 3” x 5 yds

(24 rolls/cs) (16 rolls/cs)

WRAP® NATURAL

PLATINUM GRADE EUROTAPETM 130595

111/42” x

1211/42

yds

(32 rolls/cs)

130701 130702

231/44” x 30 yds 231/44” x 30 yds

(32 rolls/cs) (48 rolls/cs)

MUELLER SPORTS MEDICINE, INC., One Quench Drive, PO Box 99, Prairie du Sac, WI 53578 USA • Tel 608-643-8530 • FAX 608-643-2568 DISPORTA, Ringbaan-Noord 103b, 5046 AA Tilburg, Netherlands • Tel 31-013-544-2032 • FAX 31-013-544-2147 MUELLER SPORTS PHARMA EUROPE, Niels Bohrs Vej 7, DK-7100 Vejle, Denmark • Tel 0045-7584-0533 • FAX 0045 7572-2053

20

Een simpele misstap is voldoende voor permanente schade aan je enkelgewricht. Die voorkom je met deze krachttraining.

Enkeldistorsie: verleden tijd? Er zijn volgens de NOC*NSF jaarlijks zo'n twee miljoen sportblessures. Een

de band om je rechtervoorvoet. Zorg dat er span-

van die vijf betreft een verstuikte enkel of gekneusde enkel. Dr. Gert Jan

ning staat op de band. Draai je voet vervolgens

Klein Rensink vind deze cijfers over enkelblessures aan de bescheiden kant. “Het gros van de sporters met een verzwikte enkel meldt zich niet bij een

zo ver mogelijk naar links terwijl je enkel op zijn plaats blijft. Herhaal dit tien keer en leg de band om je linkervoet en draai opnieuw tien keer naar

huisarts of bij de Spoedeisende Hulpafdeling van een ziekenhuis. Ik denk

links. Verander van zit positie door je lichaam hon-

dat je het aantal zwikkers gerust kunt verdrievoudigen.” Klein Rensink is

derd tachtig graden te draaien. Doe hetzelfde met

als universitair docent verbonden aan de afdeling neuro wetenschappen

beide voeten, maar draai naar rechts uit. Je ver-

van het Erasmus Medisch Centrum. Hij promoveerde op een onderzoek

sterkt hiermee de spieren aan de zijkant van je enkels.

naar de oorzaken van chronische instabiele enkels en ontdekte dat krachttraining kan helpen om (opnieuw) verzwikte enkels te voorkomen.

Stroomstoring

dat krachttraining die snelheid waarmee je her-

Lange tijd werd aangenomen dat zwakke enkel-

senen het signaal naar de zenuwbanen rond je

banden de belangrijkste oorzaak waren van snel

enkels sturen, verhoogt. “Krachttraining kan ver-

zwikkende enkels. Dr. Gert Jan Klein Rensink ont-

zwikte enkels voorkomen en de genezing van een

dekte dat het meer te maken heeft met de zenuw-

verzwikte enkel versnellen”, zegt hij. “Je moet dan

banen rond de enkel. “Je hersenen sturen een sig-

de spieren van zowel je linkerbeen als je rechter-

naal naar de zenuwbanen rond je enkels, zodat

been versterken. Uit het onderzoek blijkt dat als

Hurken

je spieren daar weten dat ze een klap moeten op-

bij je linkerbeen het electrische signaal te traag is

Ga rechtop staan met je voeten op heupbreedte.

vangen. Normaal gesproken is dat signaal in zes-

het bij het rechterbeen ook te traag is.”

Neem in iedere hand een gevulde anderhalve literfles water. Zak door je knieën tot je dijen bijna

tig tot tachtig milliseconden ter plekke. Bij chronische zwikkers doet dat signaal er langer over. Er

Work out voor je enkels

parallel zijn aan de vloer. Let er op dat je knieën

is als het ware een stroomstoring. Daardoor moe-

Met deze krachttraining versterk je de beenspie-

niet voor je voeten uitsteken. Kom weer langza-

ten de enkelbanden de klap helemaal opvangen.

ren en voorkom je verzwikte enkels. Voer de be-

am omhoog. Herhaal dit tien keer. Je kunt natuur-

De zenuwbanen rond de enkels kunnen daardoor

wegingen explosief uit; de opgaande beweging

lijk ook gewoon niet te zware dumbbells in je

zodanig uitgerekt raken dat ze nog minder snel

doe je snel vanuit stilstand, de teruggaande be-

hand nemen of een barbell op je schouders leg-

het signaal doorsturen naar de spieren rond de

weging langzaam.

gen.

zelfs die zestig tot tachtig milliseconden niet vol-

Voet tillen

Kikkersprongen

doende zijn om de spieren te waarschuwen. Ook

Pak een tas en stop daar een literfles water of een

Ga rechtop staan en zak snel door je knieën tot

daardoor rekken ze te ver uit en raken ze bescha-

paar grote blikken groente in. Ga op een stevige

je dijen bijna parallel zijn aan de vloer. Zet je af

digd.

tafel zitten en hang de tas aan de voorzijde van

en spring zo hoog mogelijk op. Zak bij het lan-

je rechtervoet. Laat je been en je voet hangen en

den meteen weer door je knieën en herhaal tien

Na zwikken meer zwikken

beweeg je rechtervoet in de richting van je rech-

tot vijftien keer. Check wel even de hoogte van

Lopen, zowel hardlopen als wandelen, zijn bewe-

terscheenbeen. Laat vervolgens je voet weer zak-

je plafond en de sterkte van je vloer.

gingen waar je eigenlijk niet over nadenkt. Op-

ken. Hiermee versterk je de spieren aan de voor-

merkelijk genoeg gaan mensen die een keer door

kant van je enkel en je scheenbeen. Herhaal tien

Hiel tillen

hun enkel gezwikt zijn, wel over die beweging na-

keer en wissel van voet. Doe deze bewegingen om

Ga bij de onderste trede van een vaste trap staan.

denken. “Zwikkers letten teveel op wat ze doen”,

de andere dag.

Zet de bal van je rechtervoet op de onderste

enkels.” Soms klapt een enkel zo snel dubbel, dat

trede en zoek steun met je linker- of rechter-

stelt Klein Rensink. “Dat verschijnsel staat bekend als ‘the fear of re-injury’. Juist doordat ze zo bang

Enkel draaien

hand. Laat je hak zover mogelijk zakken en duw

zijn dat ze weer door hun enkel gaan, vergroten

Neem een elastische Dynaband (of een nog elas-

jezelf vervolgens zo ver mogelijk omhoog. Her-

ze de kans dat het ook daadwerkelijk gebeurt.”

tische fietsband) en sla deze om de poot van bij-

haal dit tien tot vijftien keer en wissel van stand-

voorbeeld een kast of een bed. Ga op de grond

been.

Bij een onderzoek onder powerlifters ontdekte hij

zitten met gestrekte benen (naast de band) en leg

(M.H. 03/03)