Studiepad Neuropsychologie
Coördinator studiepad: Rick van den Toorn (
[email protected])
Wat komt aan bod? • Algemene informa3e Neuropsychologie • Hoe ziet de opbouw van het studiepad eruit? • Spreker uit de prak3jk – Haike van Stralen
• Vragen stellen (aan 2 studiepad studenten)
Wat is neuropsychologie? • Neuropsychologie kijkt naar de rela3e tussen het (disfunc3onele) brein en het gedrag • Black Box • Cogni3eve func3es
– Percep3e – Taal – Geheugen – Aandacht – Motoriek – Execu3eve func3es
Wat doet een neuropsycholoog? De neuropsycholoog maakt met eigen deskundigheid deel uit van een mul3disciplinair team
De neuropsycholoog draagt bij aan: -‐ Diagnose van gebreken en mogelijkheden (testonderzoek) -‐ Veiligheid van pa3ënt -‐ Behandeling en training -‐ Inzicht in ziektevoortgang -‐ Adviseert verpleging en verzorging
Neuropsychologische diagnos3ek • De vraag naar neuropsychologische diagnos3ek groeit sterk omdat er steeds meer pa3ënten komen met (verondersteld) neuraal disfunc-oneren • Neuropsychologische diagnos3ek wordt nodig geacht bij een groeiend aantal verschillende pa3ëntenpopula3es
Hoe komt die groei?
Meer pa3ënten Toename van neurologische pa3ënten
– Door betere medische verzorging: • Mensen worden steeds ouder • Hierdoor meer neurologische beelden die samenhangen met leeRijd (CVA, Demen3e, etc.)
– De vergrijzing komt eraan Alzheimer
Infarct
Bloeding
Meer stoornissen • Neuropsychologische diagnos3ek wordt steeds meer nodig geacht bij: – Neurologische stoornissen • Bv. Beroerte (CVA)
– Psychiatrische stoornissen • Bv. schizofrenie
– Ontwikkelingsstoornissen • Bv. dyslexie
Snel groeiende kennis over de werking van de hersenen
Wat maakt het zo leuk? Het puzzelen: Is dit een execu3ef/planningsprobleem of een visueel probleem? Speelt opleidingsniveau of leeRijd een rol? HeeR de pa3ënt de opdracht wel goed begrepen?
Weet je wat je wilt meten? Is dit neglect? Kan de pa3ënt wel klokkijken? Is er sprake van een motorisch probleem? Is dit een demen3e?
Het studiepad Neuropsychologie Combina3e van: -‐ Nieuwste inzichten en onderzoeksmethoden uit de neurowetenschappen
-‐ Beproefde klinisch-‐(neuro)psychologische protocollen voor diagnos3ek en behandeling
Theore3sche en klinische basiskennis neuropsychologie
1. Kliniek
(Klinisch) neuropsycholoog gaat uit van de mens en diens beperkingen in cogni3ef func3oneren. • Klinisch, prak3jk gericht • Gaat uit van het ‘zieke’ brein • Gericht op hulp en verbetering • Testonderzoek
Waar werkt een klinisch neuropsycholoog zoal? • • • • • •
Diagnos3ek
Perifeer of Academisch ziekenhuis (onderzoek combi) Psychiatrisch ziekenhuis Revalida3ecentrum Verpleeghuis Geestelijke gezondheidszorg (GGZ -‐> RIAGG) Commerciële dienstverlening
Begeleiding
Behandeling
Voorlich3ng
2. Onderzoek Cogni>eve Neurowetenschapper bestudeert de func3es van mens (maar niet de mens zelf) • Meerdere verschillende methoden • Zowel op het gezonde als op het zieke brein • Gericht op fundamentele kennis • Eventueel pa3entstudies
Waar werkt een cogni3eve neurowetenschapper zoal? • Universiteiten en wetenschappelijke onderzoekscentra (AIO en PhD opleiding) • TNO, Philips Labs • Onderzoeker farmaceu3sche industrie • Klinische se]ngs (combina3e) • Academische onderwijs • Neuroimaging technicus • Wetenschappelijk programmeur • Etc.
Onderwerpen binnen de Utrechtse Neuropsychologie -‐ geheugenstoornissen -‐ taal en taalstoornissen -‐ gezichtsherkenning -‐ neglect -‐ prisma-‐adapta3e -‐ veroudering en demen3e -‐ diabetes -‐ aandachtsstoornissen -‐ motoriek en revalida3e -‐ verwerking van emo3es -‐ ruimtelijke cogni3e -‐ lateralisa3e
-‐ transcraniale magne3sche s3mula3e (TMS) -‐ MRI/fMRI/MRS -‐ CVA (infarct/bloeding) -‐ oogbewegingen -‐ EEG/ERP
Vakken • Studiepad = advies • Sommige cursussen zijn verplicht voor masters • NIP registra3e – Psychopathologie II
• Stage a_ankelijk van doel (onderzoek/klinisch)
Het studiepad neuropsychologie 2012-‐2014 SEMESTER 2
SEMESTER 1
Bachelor 3 (2011 – 2012)) Bachelor 2 (2010 – 2011))
Blok 1
Biopsychosociale perspec>even op psychopathologie Grondslagen van de Psychol.diagn. en tesDheorie Biopsychology of emo-on and emo-onal disorders Profileringsruimte
Blok 2
Blok 3
Experimenteren & registreren 1 Experimenteren & registreren 2 / vragenlijstconstruc7e Geheugen en taal
MTS 3: Context Psychologische func>eleer Klinische Neuropsychologie
Profileringsruimte Profileringsruimte
Ba-‐onderzoek NP Psychopathologie II (BAPD)
Blok 4
Psychofarmacologie
Neuropsychologische Diagnos>ek Ba-‐onderzoek NP Diagnos-ek in de klinische en gezondheids-‐ psychologie
Profileringsruimte (45 ECTS) -‐ Vrij Kan je invullen met: • Diverse andere cursussen binnen Psychologische Func3eleer of psychologie algemeen UU (zie studiegids) • Andere cursussen binnen FSW • Buiten de faculteit (andere opleidingen) • Buiten de universiteit (andere opleidingen of binnen één der psychologie-‐opleidingen) • Buitenland -‐> Laten checken bij examencommissie
Wie zijn wij?
Albert Postma Hoogleraar
Carla Ruis (Stage coördinator)
Chris Dijkerman (Mastercoördinator)
Stefan van der S3gchel
Mar3ne van Zandvoort
Tanja Nijboer
Esther van den Berg
Ineke van der Ham
Rick van den Toorn
Korte blik vooruit • Wat als je klaar bent met je bachelor? • Welke kant kan je dan op?
Bacheloropleiding Psychologie Studiepad Neuropsychologie
Masteropleiding Neuropsychologie
Onderzoeksmaster (Neuroscience & Cogni3on) (PRESTIGE 2 jarig)
Postmaster opleiding Gz-‐psycholoog (BIG)
Specialis3sche opleiding Klinisch Neuropsycholoog
www.neuropsychologie.nl
? PhD-‐programma (promo3e)
Postmaster instroomeisen Basisaantekening Psychodiagnos>ek (BAPD-‐NIP) • Ba + Ma Neuropsychologie (diagnos3ekstage) • Psychopathologie II (profileringsruimte) Instroomeisen postmaster GZ-‐psycholoog (BIG, 2 jarig) • BAPD-‐NIP • Klinische werkervaring Instroomeisen Klinisch Neuropsycholoog (4 jarig) • GZ-‐registra3e
Waar ziken wij? • Capaciteitsgroep Psychonomie (Van Unnikgebouw, 16/17e verdieping) – Secretariaat: 030 2534281 – www.neuropsychologie.nl
• Afdeling Neurologie, UMCU -‐ Via Carla Ruis
[email protected]
Inschrijven voor 2 studiepaden • Stap 1. Toestemmingsformulier nodig (a_alen bij studiepunt of onderwijssecretariaat, of downloaden via website: www.uu.nl/sw/inschrijven • Stap 2. Handtekening aan beide studiepadcoördinatoren vragen; • Stap 3. Getekend formulier inleveren bij het studiepunt. Zij zorgen er vervolgens voor dat de student in Osiris voor 2 studiepaden staat ingeschreven.
Vragen? • Anouk en Liseloke • Studiepad Neuropsychologie studenten • Staan op de informa3emarkt
Uit de prak3jk • Haike van Stralen, MSc. • Combineert onderzoek met klinisch werk • Werkzaam in het UMCU
Prak3jkervaring Neuropsychologie Haike van Stralen UMC Utrecht
Loopbaan tot nu toe.. Bachelor Psychologie (neuropsychologie)
Research Master Neuroscience & Cognition (2jr)
Master NeuroPsychologie (1jr) (stage UMCU)
Psychiatrie
GZ-opleiding UMCU
Neurologie
Revalidatie
Aio UU
Neuropsycholoog GZ-psycholoog UMCU
Revalidatie
Werk in de prak3jk • Diagnos3ek naar de denkfunc3es
Neuropsychologische diagnos3ek • Verwijzing
– Poliklinisch: bezoek ziekenhuis – Klinisch: opname op afdeling
• Ziektebeelden – – – – – – – – –
demen3e beroerte tumor contusio (hersenkneuzing) trauma capi3s epilepsie encefali3s (ontsteking), hersenziekten (parkinson, hun3ngton) etc…
voorbeeld • 69 jaar oud • Ervaart problemen in geheugen • Huisarts à Neuroloog à Neuropsycholoog • Is er sprake van een demen3e?
voorbeeld • • • • • •
Anamnese Hetero-‐anamnese Testonderzoek Rapport Advies Eventueel doorverwijzing
(hetero-‐)anamnese • Ervaren problemen in denkfunc3es uitvragen (geheugen, concentra3e, taal, execu3eve func3es, waarneming, motoriek) • Veranderingen uitvragen m.b.t. stemming, emo3es en persoonlijkheid • Beloop van klachten, invloed van andere factoren uitvragen • Discrepan3e anamnese en hetero-‐anamnese? (gebrekkig ziekte-‐inzicht?)
testonderzoek
bloem snor
• Geheugen
kroon beer lap klok zwaan
• Concentra3e • Visuoconstruc3e
rek tas berg kruik hoen goot maag kar
testonderzoek Snelheid van informatieverwerking Executieve functies
Taalbegrip Aandacht/neglect
rapport • Conclusie/diagnose des3lleren o.b.v. alle informa3e =
+
+
Terug naar voorbeeld • (Hetero)anamnese: vergeetach3gheid, 2 jaar geleden geleidelijk ontstaan, progressief. Tevens somberheid bij pt., echtgenote erg angs3g. • Testonderzoek: focale stoornis in het aanleren van nieuwe informa3e. Verder geen afwijkingen. • MRI scan: Atrofie temporaal kwab (hippocampus) • Conclusie rapport: Mogelijk een beginnend neurodegenera3ef proces, momenteel niet op demen3eel niveau. Heronderzoek wordt geindiceerd evenals psychologische begeleiding bij stemmingsproblemen.
Werk in de prak3jk • Diagnos3ek naar de denkfunc3es
• Behandeling
Behandeling op basis van diagnos3ek • Kliniek pt. • Diagnos3ek: Kan pt. naar huis worden ontslagen of eerst naar revalida3e? • Revalida3e: Mul3-‐disciplinair
Voorbeeld 2 • Revalida3e van (neuro)psycholoog – Omgaan met beperkingen na hersenletsel voor pt. en partner – Cogni3eve therapie (bv. Geheugenstrategieen, compenseren voor taalproblemen etc) – Behandeling angst-‐ stemmings-‐ verwerkings-‐ problemen.
Andere werkzaamheden • Neurochirurgie
• Wetenschappelijk onderzoek
Neuropsychologie elders • • • • •
Kinder & jeugd Verpleeghuizen Revalida3e-‐instellingen Psychiatrie Forensische psychologie
