27.03.09
Studiedag Nieuwe perspectieven over gezin, levenslopen en pensioenen (Famille, pensions et cycles de vie)
27.03.09
Studiedag
Als gevolg van belangrijke economische, demografische en socioculturele veranderingen zien Westerse verzorgingsstaten zich verplicht om de vorm en inhoud van hun socialezekerheidsstelsel en in het bijzonder van hun pensioenstelsel te evalueren. Ook België ontkomt hier niet aan. De vergrijzing van onze bevolking zorgt ervoor dat onze economische welvaart en de daarop gebouwde sociale bescherming door een steeds kleiner aantal economisch actieven overeind gehouden moet worden. De opkomst van het adult worker model, waarbij elk volwassen individu geacht wordt betrokken te zijn in betaalde arbeid, doet twijfelen aan het voortbestaan van een aantal traditionele sociale risico’s, zoals het verlies van een kostwinner, maar legt ook een aantal nieuwe sociale risico’s bloot, zoals de mogelijkheid om vrij arbeid en zorgtaken te combineren of af te wisselen. Dit gaat gepaard met een proces van individualisering, waarbij de vrijheid om eigen keuzes te kunnen maken binnen het individuele levensplan centraal staat (de zgn. keuzebiografie). Dit maakt dat levenslopen steeds meer variatie vertonen en afwijken van de standaard industriële levensloop van ‘leren – werken of zorgen – rusten’ die nu nog een sterke verankering kent in regelgeving en beleid. Door deze ‘de-standaardisering’ van levenslopen die gepaard gaat met nieuwe situaties van onzekerheid en uitsluiting, rijst de vraag of ons socialezekerheidsstelsel nog tegemoet komt aan de noden en risico’s waartegen wij vandaag collectieve bescherming wensen. In de discussies over de vraag hoe wij de ‘grote actuele uitdagingen’ in het sociaal en arbeidsmarktbeleid moeten aanpakken, duikt het begrip “levensloopbenadering” op. De voorstanders van deze benadering zien hierin een inspirerend en richtinggevend hedendaags perspectief. Individuen moeten de mogelijkheid krijgen om hun beroepsactiviteit naar eigen inzicht te spreiden over de gehele levensloop en om zelfgekozen combinaties en transities te kunnen maken tussen betaald werk en andere sociaal-productieve activiteiten zoals zorg, scholing en vrijwilligerswerk. De sociale bescherming moet daarom ‘levensloopbestendig’ worden, d.w.z. niet negatief beïnvloed worden door de vrije maar maatschappelijk aanvaardbare keuzes die mensen maken in hun individuele levensloop. De eerste studies over het onderwerp verschenen bij onze noorderburen al bij het begin van dit decennium en mondden er intussen uit in de zgn. “levensloopregeling” waarop de Nederlanders sinds 1 januari 2006 een beroep kunnen doen. Een vergelijkbaar systeem van tijd- of verlofsparen bestaat ook in Duitsland en Frankrijk. Ook in ons land lijkt het concept ingang te vinden: getuige daarvan de verschillende verkiezingsprogramma voor de federale stembusgang van 10 juni 2007 en het ontwerp van tijdspaarsysteem van Assuralia, de Belgische beroepsvereniging van verzekeringsondernemingen. Hoog tijd dus om dat levensloopbeleid eens van naderbij te bekijken!
27.03.09
Studiedag Programma Voormiddag Voorzitter: G. Van Limberghen Gewoon hoogleraar - Vakgroep Sociaal Recht Vrije Universiteit Brussel
9u30-10u
Onthaal
10u-10u10
Inleiding door K. Vleminckx, FOD Sociale Zekerheid
10u10-10u40
Werk, overlevingspensioen en het armoederisico bij Belgische weduwen D. Mortelmans Hoofddocent en hoofd van het Centrum voor Longitudinaal en Levensloop onderzoek (CELLO) Universiteit Antwerpen
10u40-11u10
Revenus individuels et taux de risque de pauvreté individuels D. Meulders Professeure - Département appliquée (DULBEA) Université Libre de Bruxelles
11u10-11u45
d’économie
Enjeux démographiques: analyse des réponses européennes P. Vielle Professeure - Département de droit économique et social Université Catholique de Louvain la Neuve
11u45-12u15
Levensloop, pensioen en gender P. Frericks Fakultät Wirtschafts- und Sozialwissenschaften Universität Hamburg
12u15-12u30
Vragenronde/discussie
12u30-13u30
Lunch
27.03.09
Studiedag
Namiddag Voorzitter:
B. Cantillon Voorzitter Genootschap voor Sociale Zekerheid
13u40-14u20
Van oude naar nieuwe sociale risico’s: de houdbaarheid van het overlevingspensioen in het ‘adult worker model’ R. Hoop Docent Katholieke Hogeschool Brugge-Oostende E. Alofs Onderzoeker - Vakgroep Sociaal Recht Vrije Universiteit Brussel
14u20-15u
Assuralia-voorstel inzake tijdspaarverzekering Ph. Colle Gedelegeerd bestuurder Assuralia Hoogleraar Vrije Universiteit Brussel
15u-15u30
Nederlandse levensloopregeling: ervaringen en lessen K.P. Goudswaard Hoogleraar Economie en Sociale Zekerheid Universiteit Leiden
15u30-15u50
Vragenronde/discussie
15u50-16u
Conclusie B. Cantillon Voorzitter Genootschap voor Sociale Zekerheid
27.03.09
Studiedag Praktisch Datum:
27 maart 2009
Plaats:
FOD Sociale Zekerheid, Administratief Centrum Kruidtuin Finance Tower Kruidtuinlaan 50, bus 1 1000 Brussel
Referaten:
Worden achteraf gepubliceerd in het Belgisch Tijdschrift voor Sociale Zekerheid
Organisatie:
Vakgroep Sociaal Recht (Vrije Universiteit Brussel) Genootschap voor sociale zekerheid COVIVE met de steun van de FOD Sociale Zekerheid
Inschrijven via:
[email protected] prijs: 50€ (incl. broodjeslunch) te storten op rekeningnummer 001-0686455-62 met vermelding van: ‘CONI275 + [naam deelnemer]’
