STUDIEBEZOEK NOABERKRACHT

1

STUDIEBEZOEK NOABERKRACHT GEMEENTEHUIS DINKELLAND - 13/03/2015

NOABERKRACHT? De werkorganisatie Noaberkracht Dinkelland Tubbergen is de ambtelijke fusieorganisatie van de gemeenten Dinkelland en Tubbergen, gelegen in de provincie Overijssel. De organisatie omvat ca. 350 fte en bedient ca. 47.000 inwoners. Het samenwerkingsverband is sinds 1 januari 2013 operationeel. Deze gemeenten bevinden zich in een heel landelijke regio: http://www.ambtelijkefusie.nl/ambtelijke-fusieorg/noaberkracht-dinkelland-tubbergen.

Noaberkracht Dinkelland Tubbergen provincie Gemeenten

voorwerp regio startdatum

Inwoners Overrijssel Dinkelland Tubbergen ambtelijke fusieorganisatie / 350 fte landelijke regio, ingebed in regionale samenwerking Twente. 1/01/2013

Oppervlakte 26.073 17.682 ha 21.144 14.741 ha

ONDERZOEKVRAGEN IN VOORBEREIDING VAN HET BEZOEK 1.

Hoe werken jullie op vandaag precies samen voor die ambtelijke fusie?

2. Hoe is jullie samenwerking ontstaan? Wat was aanleiding hiervoor? Is er een voorgeschiedenis van samenwerking tussen de gemeenten die relevant is voor de huidige samenwerking? Was er een gebrek aan bestuurskracht bij de betrokken gemeenten die moest worden overwonnen? Waarom werd er niet geopteerd voor de formule van shared services? 3. Welke hinderpalen er overwonnen moesten worden om er toe te komen? Is dit gelukt? Hoe jullie er in slaagden een win win situatie te creëren voor de betrokken gemeentebesturen? Wie nam hierbij het voortouw (politiek / ambtelijke trekkersrol?)? 4. Hoe de samenwerking op vandaag ervaren en geëvalueerd wordt? Worden de verwachtingen t.a.v. de betrokken besturen ingelost? In het geval van een ambtelijke fusie zijn we zeer benieuwd hoe de betrokken politici deze samenwerking evalueren?

Dieter Hoet – bevorderingsverhandeling wvi – Werkbezoek Noaberkracht 13/03/2015

2

5. Jullie gemeenten zijn tevens betrokken in een breder verhaal van regionale samenwerking. Het boeit ons uitermate om te weten te komen hoe de ambtelijke fusie zich verhoudt tot deze bredere vorm van regionale samenwerking. Is dit complementair? Versterkt dit elkaar?

TOELICHTING DOOR DHR. MERVYN STEGERS, BURGEMEESTER TUBBERGEN. VERKLARING NAAM? Noaberschap = nabuurschap.

REGIO TWENTE Het intergemeentelijk samenwerkingsverband Noaberkracht is ingebed in de grotere regionale samenwerking ‘Regio Twente’, die ca. 625.000 inwoners telt. In deze regionale samenwerking is sprake van spanning tussen steden en plattelandsgemeenten. Tubergen en Dinkelland (21.000 + 26.000 inwoners). Enschede is de nabije grote stad (160000 inwoners). In de regio bestaat 50 jaar samenwerking (cf. Westhoeksamenwerking.) Diverse samenwerking werd uitgebouwd: crematorium, afvalverwerking, geneeskundige dienst en veiligheidsregio (verplichte samenwerking), … De spanning tussen stedelijk- en plattelandsgebied betreft voral het verdelen van de bevoegdheid. Noaberkracht situeert zich in ‘Noordoost Twente’: 4 gemeenten, 100.000 inwoners. Deze gemeenten hebben gelijklopende ambities. Ooit bestond de ambitie om te komen tot 1 gemeente, tot Oldenzaal zich aansloot bij Netwerkstad en Losser zich aansloot bij Enschede. Dit werd door Dinkelland en Tubergen ervaren als een vorm van verraad. Sindsdien is de relatie met die gemeenten verzuurd. In de opbouw naar de fusiegemeente wou men eerst alles uitklaren alvorens de grote stap te zetten, tot er uiteindelijk door Losser alle personeel werd uitbesteed aan Enschede. Hierdoor was het fusieverhaal van de baan. Bijgevolg besloten Dinkelland en Tubbergen om samen te gaan. Fusie werd overwogen. Een onderzoek werd gevoerd met mogelijke samenwerkingsverbanden t.e.m. fusie. Noaberkracht : “1+1=3” een verkenning naar samenwerking Dinkelland – Tubbergen 1 feb. 2011 -> onderzoeksrapport Één fractie in de gemeenteraad van Tubbergen wou niet fuseren, waardoor deze optie niet werd genomen, alhoewel deze de voorkeur van de burgemeester wegdroeg. Door de onderlinge samenwerking hadden ze meer gewicht in de regio Twente, alleen al door de sterkere samenwerking (richting bestuur van Twente, richting het Rijk).

SAMENWERKING NOABERKRACHT Discussie in NL over A/B gemeenten (cf. indeling Vlaamse gemeente o.b.v. inwonersaantallen). A-gemeente zou meer bevoegdheid hebben. Vanuit die optiek wou Noaberkracht een A-gemeente zijn, waardoor de voorkeur ook uitging naar een volledige fusie. Dieter Hoet – bevorderingsverhandeling wvi – Werkbezoek Noaberkracht 13/03/2015

3

Gemeenteraden bestaan in NL uit maximum een vijftal fracties i.t.t. kleinere gemeenten die er veel meer hebben (tot 13). Dit wordt als negatief ervaren voor de bestuurskracht. De volgende samenwerkingsopties werden overlopen bij het opstarten van Noaberkracht: -

Ambtelijke samenwerking Samenwerkingsverband Outsourcing, Shared services Samen en toch apart (SETA) : is noaberkracht fusie

De aanbeveling van de ambtelijke studie was fusie, maar helaas 1 fractie was tegen. Dit kan er in de toekomst nog van komen. Het is een nieuwe organisatie waarbij uitgegaan wordt alsof de bestaande gemeenten er niet zijn geweest. Door eigen ambtenarij uitgewerkt. Geen dure adviesbureaus. De raden zijn nu veel meer geïnteresseerd in de ambtelijke organisatie dan voorheen. Dit heeft te maken met een angst / weerstand tegen samenwerkingsvorm in Twente, waarvan men verwacht dat het alleen maar duurder en ingewikkelder wordt. Het moest goedkoper en transparanter. De Raad heeft enkel budgetrecht m.b.t. het ambtelijk apparaat. Het bestuur van noaberkracht = de colleges van de beide gemeenten, stuurt het personeel dagelijks aan. Is het omkeerbaar? In theorie kan dit. Dit zal veel frictieposten geven, meer dan bij de fusie. De volgende stap is de volledige fusie. Veel gevolgen naar de organisatie op het veld (cultuur, ondernemersorganisaties, …): deze organisaties begonnen ook meer samen te werken in navolging van de intergemeentelijke samenwerking. Het was zeer belangrijk dat beide gemeenten even groot waren en het allebei wilden. Men is nog steeds lid van dezelfde samenwerkingsverbanden als voorheen, waarvan sommige verplicht. Er was geen sense of urgency voor de oprichting van Noaberkracht. Op vandaag zijn er 5 vbn. In NL van ambtelijke fusie. Groningen doet veel voor omliggende gemeenten. Gemeenten hebben hun ambtelijke organisatie overgedragen aan Groningen. Daar gebeurt nu heel veel fusie.

TOELICHTING DOOR DHR. GERARD MENSINK, GEMEENTESECRETARIS TUBBERGEN EN ALGEMEEN DIRECTEUR NOABERKRACHT 2,3 miljoen euro besparing MOEST worden gerealiseerd als motief voor de oprichting van Noaberkracht. Dit werd als taakstelling meegegeven, de beide gemeenten moesten dit samen realiseren. 3K’s kostenbesparing, kwaliteitsverbetering, vermindering kwetsbaarheid. Geen fusie. De Directie bestaat uit o.a. de secretarissen van de gemeenten. Geen fusie, wel één werkorganisatie.


4

Dienstverlening op 3 locaties. 10% verbetering dienstverlening kan worden aangetoond. bv. snellere doorlooptijden voor aflveren vergunning. Doel: gemeentebesturen ondersteunen in het streven naar een vitale en zelfredzame samenleving: profiel modern, Twentse waarden (goede werkmoraal, elkaar helpen, …). Noaberraad, overkoepelende dorpsraad. Wettelijke basis: Wet gemeenschappelijke regelingen. (cf. Decreet Intergemeentelijke Samenwerking in Vlaanderen). Werkgever van 336 medewerkers. Eigen rechtspersoon. Openbaar lichaam. Stichting, bedrijf was ook mogelijk, maar dit gaf problemen voor de pensioenstelstels, die fundamenteel verschillend zijn (privé / overheid). 301 fte. Drie locaties. Er zijn afvloeiingen gebeurd. Hierbij werd vermeden om dit gemeente per gemeente te bekijken. Begroting van 28 miljoen. Uitsluitend bedrijfsvoering personeel (20 miljoen), ict, huisvesting. Programmauitgaven en subsidies zijn niet opgenomen in dit cijfer. Enkel de griffie is overgebleven in de gemeenten t.b.v. de gemeenteraad. Beide gemeentesecretarissen zijn directeur van de ambtelijke organisatie. Ambtenaren afkomstig uit één van de twee gemeenten zijn wel nog in hoofdzaak bezig met dossiers uit die gemeenten. Er werd wel naar gestreefd om de naambordjes van de gemeenten zo snel als mogelijk te doen verdwijnen. Bedreiging: vergrijzing van het ambtenarenapparaat. Noaberkrachtacademy werd in het leven geroepen om jonge mensen te recruteren. Er is een volledige herschikking van medewerkers. Mensen werden in functie van de organisatie verplaatst. Bouwen vanuit een visie: 7 thema’s (zie ppt). Organisch proces. Bouwen gaat voort, het proces is nog niet af. Geen samenvoeging: een nieuwe organisatie werd gebouwd. Kernwaarden: ondernemend, zakelijk en betrokken (OZB). Winkel open tijdens verbouwing: de dienstverlening moest continu georganiseerd worden tijdens de reorganisatie. Zelf gedaan, zonder adviesbureaus. Bewuste keuze. Alles wat je zelf bedenkt kun je zelf uitleggen / uitdragen. De structuur – organogram: 7 programmamanagers (bv. ruimtelijke ordening) afgevloeid (pensioenering, een aantal vertrokken, …) Programmasturing (kernen, welzijn, ….) inspanningen leveren ifv gestelde doelen. Wisselend voorzitterschap. Verdeelsleutel: 44% - 56% (opp, inwoners, begroting, …) Deze verdeelsleutel kwam in alle indicatoren terug. Dieter Hoet – bevorderingsverhandeling wvi – Werkbezoek Noaberkracht 13/03/2015

5

Harmoniseren van beleid leidt tot kostenbesparing. Belastingsaanslagvoeten zijn bijna geharmoniseerd. Dit blijft echter een politieke keuze. Het is ook moeilijk te verkopen dat een burger in de ene gemeenten meer of minder moet betalen voor een gelijke dienstverlening. Globale beleidsharmonisatie: meer dan 50 %... SUCCESFACTOREN: -

Veel vertrouwen gegeven vanuit het college aan de ‘ambtelijke’ bouwers van de organisatie. Goede samenwerking PAV is noodzakelijk. Communicatie op verschillende niveaus: ook richting samenleving, zeer belangrijk.

Er werd weinig personeelsfrictie ervaren n.a.v. de herstructurering. Hiertegenover stond immers toenemende interne mobiliteit. (ook natuurlijke uitvloei) Moderne arbeidsvoorwaarden worden toegepast door ambtelijke fusie. Dit kon ook in de oude situatie, maar dit gebeurde niet. -

6 mensen hebben korting toegekend: dit is een sanctie n.a.v. een negatieve evaluatie (= korting op het loon) Nieuwe energie

Geen actieve steun van de provincie. Ondanks gestelde vraag. Nadelen 2 hoofdlocaties Verschillen in bestuurscultuur. Meer met elkaar praten. Kleinschaligheid verloren. Grootste motief: besparing.


STUDIEBEZOEK NOABERKRACHT

Recommend Documents