Studentenwoonwensen Leiden
Onderzoek naar studentenwoonwensen in Leiden
Studentenwoonwensen Leiden Onderzoek naar studentenwoonwensen in Leiden
Uitgevoerd in opdracht van Kences
Maarten Vijncke
Augustus 2014 | r2014-0017MV | 14208-WRG
ABF Research | Verwersdijk 8 | 2611 NH | Delft | 015 - 27 99 300
Copyright ABF Research 2014 ABF Research heeft dit rapport met zorg samengesteld. ABF Research aanvaardt geen aansprakelijkheid voor type- of drukfouten of andere onvolkomenheden. Voor gebruik van (onderdelen van) dit rapport is goedkeuring door ABF Research vereist.
Inhoudsopgave Samenvatting .............................................................................................................................................. 1 1
Inleiding............................................................................................................................................... 3
1.1
Onderzoek naar studentenhuisvesting in Leiden ....................................................................... 3
1.2
Populatie en respons ................................................................................................................. 3
1.3
Leeswijzer .................................................................................................................................. 4
2
Huidige situatie ................................................................................................................................... 5
2.1
Populatiegegevens .................................................................................................................... 5
2.2
Algemene kenmerken van de studenten.................................................................................... 6
2.3
Studenten wonend in Leiden ..................................................................................................... 6
2.4
Huidige woonsituatie .................................................................................................................. 7
2.5
Kenmerken van de huisvesting .................................................................................................. 8
2.6
Overzichtstabel ........................................................................................................................ 12
3
Verhuisgeneigdheid en woonwensen............................................................................................. 13
3.1
Verhuistermijn .......................................................................................................................... 13
3.2
Verhuistermijn naar huidige woonsituatie ................................................................................ 14
3.3
Verhuisredenen ....................................................................................................................... 15
3.4
Kenmerken gewenste woonruimte ........................................................................................... 16
3.5 4
Delen van voorzieningen ......................................................................................................... 19 Vraag en aanbod............................................................................................................................... 21
4.1
Vraag en aanbod ..................................................................................................................... 21
4.2
Kwantitatief en kwalitatief......................................................................................................... 21
4.3
Ontwikkeling behoefte.............................................................................................................. 22
Bijlage 1: Locaties in de stad ................................................................................................................... 25 Locaties in de stad ...................................................................................................................................... 25 Locaties in Leiden ....................................................................................................................................... 27
r2014-0017MV | Studentenwoonwensen Leiden
Samenvatting Onderzoek naar studentenhuisvesting in Leiden ABF Research heeft medio 2012 in opdracht van Kences het Apollo-model ontwikkeld, waarmee voor studentensteden de kwantitatieve en kwalitatieve ontwikkelingen in de studentenhuisvesting in kaart worden gebracht. De kwantitatieve ontwikkelingen worden voorspeld op basis van de Referentieraming van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en een analyse van de studentenaantallen zoals geregistreerd door DUO. De kwalitatieve ontwikkelingen worden geschetst op basis van lokaal uitgezette enquêtes. Jaarlijks worden hiervoor in de diverse studentensteden, met medewerking van de instellingen voor hoger onderwijs en de diverse Kences-leden, studenten benaderd met het verzoek een enquête in te vullen. In 2012 en 2013 hebben circa 30.000 studenten hieraan meegedaan, in 2014 hebben zelfs ruim 40.000 studenten deelgenomen. Op basis van deze enquêtes kan een beeld geschetst worden van de stand van zaken in studentenhuisvesting op dit moment. Het voorliggend rapport doet daar verslag van, voor de stad Leiden. Daarnaast worden de enquêtes gebruikt voor het Apollo-model zodat ook een beeld geschetst kan worden van toekomstige ontwikkelingen.
Kenmerken van de studenten en hun woonsituatie In Leiden studeren ongeveer 27.750 studenten: 10.450 mannen en 17.300 vrouwen. De gemiddelde leeftijd is ongeveer 22 jaar. Er wonen ruim 10.700 studenten in de stad Leiden zelf. Studenten op kamers die voorzieningen delen (het merendeel) hebben gemiddeld een kamer van 18 m2 en zij delen douche, toilet en keuken met 3 tot 5 personen. De zelfstandigheid neemt toe naarmate de leeftijd toeneemt; zo woont van de 18-jarigen 77% thuis en woont van de 26-plussers 57% in een zelfstandige woning. Voor een kamer met gedeelde voorzieningen betalen studenten gemiddeld 340 euro aan woonlasten (huur plus bijkomende kosten). Voor een kamer met eigen voorzieningen wordt 500 euro inclusief betaald. Voor een zelfstandige woning wordt gemiddeld 630 euro inclusief per maand betaald. De huurquote, de woonlasten als percentage van het inkomen, bedraagt circa 44% van de woonlasten inclusief voor een kamer met gedeelde voorzieningen, 60% voor een kamer met eigen voorzieningen en 64% voor een zelfstandige woonruimte.
Verhuis- en woonwensen 46% van de studenten heeft geen concrete verhuisplannen; 34% wil binnen een jaar verhuizen en 20% op een termijn van een jaar of langer. De groep die binnen een jaar wil verhuizen (plus degenen die al woonruimte gevonden hebben) vormt de groep verhuisgeneigden die hier nader onder de loep genomen wordt. Deze groep bestaat uit circa 9.450 studenten. Met name thuiswonende studenten en studenten die op kamers zitten willen op korte termijn verhuizen. Zelfstandig wonenden hebben de laagste verhuiswens. De verhuisredenen hangen samen met de wens
r2014-0017MV | Studentenwoonwensen Leiden
1
naar meer zelfstandigheid. Thuiswonenden geven als voornaamste verhuisreden op dat ze het ouderlijk huis willen verlaten, kamerstudenten willen vooral groter wonen en minder voorzieningen delen.
Van de 9.450 verhuisgeneigde studenten in Leiden zoekt de helft een eigen woning. Ook hierbij is leeftijd van belang: jonge studenten zoeken in grotere mate een kamer met gedeelde voorzieningen; vanaf 22 jaar komt de nadruk meer en meer te liggen op gewone woningen. Van de 9.450 verhuisgeneigden zoeken er 3.100 een woonruimte buiten Leiden, waarvan er 600 naar het buitenland willen. De andere 6.350 zoeken woonruimte in Leiden. De wensen ten aanzien van huurprijs, oppervlakte en het delen van voorzieningen zijn over het algemeen realistisch, gelet op de bestaande situatie. Zo wil men voor een kamer met gedeelde voorzieningen gemiddeld 360 euro inclusief betalen; voor een kamer met eigen voorzieningen 420 euro en voor een eigen woning 575 euro per maand. In vergelijking met de prijzen die nu betaald worden (resp. 340, 500, 630 euro inclusief) is dat voor de kamers met gedeelde voorzieningen alleszins realistisch. Voor eigen voorzieningen en een eigen woning worden wat lage bedragen genoemd.
Vraag en aanbod In Leiden is er – bovenop het huidige aantal – vraag naar 1.630 extra woonruimten voor studenten: 70 kamers met gedeelde voorzieningen, 610 kamers met eigen voorzieningen en 960 gewone woningen. Dit aantal is bepaald op basis van de verhuiswensen van diegenen die binnen een half jaar willen verhuizen en dat ook nog willen doen als student. Door deze extra restricties – het verhuizen binnen een half jaar EN als student – is de groep van verhuisgeneigden kleiner dan eerder beschreven. Werd eerder een aantal van 9.450 verhuisgeneigden genoemd, door deze restricties resteren 2.830 vragers (1.460 starters, 420 vestigers en 960 doorstromers) en 1.200 aanbieders (960 doorstromers en 240 verlaters) op de studentenwoningmarkt in Leiden.
Ten opzichte van 2013 ligt het genoemde aantal van 1.630 woonruimten nu 100 hoger dan een jaar geleden. Gegeven het feit dat deze uitkomst gebaseerd is op een enquête (steekproef), wordt dit verschil als beperkt beoordeeld. Zowel vraag, vooral van starters, als aanbod liggen hoger dan een jaar geleden.
Kwalitatief is er vraag naar vrijwel elke combinatie van locatie (centrum, buiten centrum, overig in de gemeente), type (kamers gedeelde voorzieningen, kamers eigen voorzieningen, zelfstandige woonruimte) en prijs (goedkoop, duur). Uitzondering zijn de (goedkope) kamers met gedeelde voorzieningen in het centrum. Daar lijkt meer aanbod dan vraag te ontstaan.
2
r2014-0017MV
1
Inleiding 1.1
Onderzoek naar studentenhuisvesting in Leiden
ABF Research heeft in 2012 in opdracht van Kences het Apollo-model ontwikkeld, waarmee voor de grootste studentensteden de kwantitatieve en kwalitatieve ontwikkelingen in de studentenhuisvesting in kaart worden gebracht. De kwantitatieve ontwikkelingen worden voorspeld op basis van de Referentieraming van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en een analyse van de studentenaantallen zoals geregistreerd door DUO. Hierbij worden alle studenten geteld die een volledig regulier programma volgen. Ook eventuele buitenlandse studenten die een volledig programma volgen zijn opgenomen. Short-Stay, PhD en andere studenten met een verkort programma worden niet meegeteld. De kwalitatieve ontwikkelingen worden geschetst op basis van lokaal uitgezette enquêtes. Jaarlijks worden hiervoor in de diverse studentensteden, met medewerking van de instellingen voor hoger onderwijs en de diverse Kences-leden, studenten benaderd met het verzoek een enquête in te vullen. In 2012 en 2013 hebben circa 30.000 studenten meegedaan met de vragenlijst ‘Wonen Als Student’ zoals de werktitel luidt, in 2014 waren dit er zelfs 40.000. Op basis van deze enquêtes kan een beeld geschetst worden van de stand van zaken in de studentenhuisvesting op dit moment. Het voorliggend rapport doet daar verslag van voor Leiden. Daarnaast worden de enquêtes gebruikt voor het kwalitatieve deel van het Apollo-model, zodat ook een beeld geschetst kan worden van toekomstige ontwikkelingen. Daarover wordt later dit jaar gerapporteerd.
1.2
Populatie en respons
In het kader van het Apollo-onderzoek zijn studenten benaderd met het verzoek een vragenlijst in te vullen. Door een groot aantal instellingen zijn daarvoor e-mails verstuurd naar de studenten. Deze aanpak werkt over het algemeen goed; een relatief groot aantal studenten reageert op een verzoek per e-mail. In andere gevallen is op andere wijzen aandacht besteed aan het onderzoek, zoals publicaties op website, blackboards en social media. Deze laatste aanpak leidt over het algemeen tot een lagere respons. Figuur 1-1 Bruikbare respons van HO-instellingen met vestiging(en) in Leiden1
HO-Instelling Hogeschool Leiden Universiteit Leiden Anders
respons 645 1916 28
# studenten 8228 19528 0
Responspercentage 8% 10% -
1 Er is ook nog een kleine categorie studenten die ‘anders’ heeft opgegeven. Zij kunnen niet worden toegekend en hebben daarom geen responspercentage. In de totale populatie zijn zij wel opgenomen.
r2014-0017MV | Studentenwoonwensen Leiden
3
Bij steekproefonderzoeken dient rekening te worden gehouden met betrouwbaarheidsmarges en representativiteit van de antwoorden. Hoe hoger de respons, hoe groter de betrouwbaarheid en hoe kleiner de marge. De respons in Leiden is voldoende om uitspraken over te doen. Om de aantallen respondenten te vertalen naar het totaal aantal studenten wordt gewerkt met weegfactoren. In de weging is rekening gehouden met leeftijd, geslacht, HBO versus WO en woonsituatie van de student. De woonsituatie is opgesplitst in thuiswonende, uitwonende en buitenlandse2 studenten, gecombineerd met of men in de studiestad woont of daarbuiten. Figuur 1-2 Responspercentage(balk) en gemiddelde weegfactor (getal) van studenten studerend in Leiden, naar kenmerken studenten 0%
2%
4%
6%
8%
10%
12%
14%
16%
Man
14,4
Vrouw
9,3
<20
9,6
20-21
9,7
22-23
10,2
>=24
14,6
HBO
12,5
Universiteit
10,1
Inw onend in Leiden
22,9
Inw onend buiten Leiden
13,2
Uitw onend in Leiden
7,0
Uitw onend buiten Leiden
16,6
Buitenlands in Leiden
6,9
Buitenlands buiten Leiden
13,0
Totaal
10,7
1.3
Leeswijzer
■
In hoofdstuk 2 wordt een beeld geschetst van de studenten en hun huidige woonsituatie.
■
In hoofdstuk 3 wordt ingegaan op de verhuiswensen van de studenten en hun gewenste woonsituatie.
■
In hoofdstuk 4 wordt becijferd welke spanning er is tussen vraag en aanbod bij studentenhuisvesting.
2 Een ‘buitenlandse’ student betreft een voltijd student met een volledig programma, maar met een vooropleiding in het buitenland. De nationaliteit doet niet ter zake, het kan ook een Nederlander zijn die in het buitenland een vooropleiding gedaan heeft.
4
r2014-0017MV
2
Huidige situatie 2.1
Populatiegegevens
In dit rapport wordt grotendeels gebruik gemaakt van gewogen data. Een aantal gegevens kan uit het weegbestand worden gehaald. In deze paragraaf wordt hierover uitgewijd.
2.1.1
Studenten naar leeftijd en woonsituatie
In Leiden volgen ruim 27.750 studenten een voltijd opleiding aan een universiteit of in het HBO. Van deze studenten is er 62% vrouw. De meeste studenten zijn 21 jaar of jonger. 60% van de studenten woont buiten Leiden. Van de HBO-studenten is 64% inwonend, van de WO-studenten 32%. 79% van de HBO-ers woont buiten de studiestad, tegen 54% van de WO-ers. Figuur 2-1 Populatie naar leeftijd en woonsituatie 4.500 4.000 3.500 3.000 2.500 2.000 1.500 1.000 500 17 jaar
2.1.2
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
Inw onend Binnen Leiden
Inw onend Buiten Leiden
Uitw onend Binnen Leiden
Uitw onend Buiten Leiden
Buitenlands Binnen Leiden
Buitenlands Buiten Leiden
30 jaar eo
Studenten wonend buiten Leiden
Een (groot) gedeelte van de studenten woont buiten de studiestad, in onderstaande figuur zijn de belangrijkste andere woongemeenten weergegeven. In het vervolg van het rapport zijn studenten die in Oegstgeest wonen gerekend als ‘Leidse” studenten.
r2014-0017MV | Studentenwoonwensen Leiden
5
Figuur 2-2 Top-15 woongemeenten (buiten Leiden) -
500
1.000
1.500
2.000
2.500
3.000
s-Gravenhage Rotterdam Zoetermeer Amsterdam Delf t Katw ijk Haarlemmermeer Haarlem Oegstgeest Alphen aan den Rijn Leidschendam-Voorburg Teylingen Leiderdorp Utrecht Westland
Thuisw onend
2.2
Uitw onend
Buitenlands
Algemene kenmerken van de studenten
Uitgaande dat een studie 4 tot 5 jaar duurt, waarbij er ergens een (kleine) studievertraging kan worden opgelopen, kan er worden uitgegaan van een min of meer gelijke (verwachte) uitstroom over de komende jaren. Ook interessant is te kijken naar de studiefase waarin een student zich bevindt. Omdat studenten in meerdere studiefases kunnen zitten is de som van de aantallen per studiefase hoger dan het totale aantal studenten. Tabel 2-1 Kenmerken van de studenten
Afstudeerjaar 2013-2014 2014-2015 2015-2016 2016 of later
2.3
6.350 7.230 6.402 7.774
Studiefase Propedeuse Bachelor (vervolg) Master Postdoc/AIO/e.d.
7.392 13.567 7.755 75
Studenten wonend in Leiden
Er zijn drie mogelijke woonlocaties gedefinieerd: Centrum, rand centrum en overig in de gemeente. In onderstaande figuur is weergegeven hoe de studenten, woonachtig in Leiden over deze locaties verdeeld zijn. In Bijlage 1 is uitgewerkt hoe de locaties tot stand gekomen zijn. Ook is in onderstaande figuur te zien wie de eigenaar is van het pand waarin de studenten wonen.1 Veelgenoemde antwoorden bij ‘andere verhuurder’ zijn onder meer: ‘ik woon bij mijn opa/oma/oom/tante’ en ‘ik woon bij een vriend waarvan de ouders een huis gekocht hebben’.
1 Er heeft géén weging plaatsgevonden naar het aanbod van (studenten)huisvesters. Net als bij de studenten die buiten de studiestad wonen is deze inschatting gemaakt op basis van de respons van studenten.
6
r2014-0017MV
Figuur 2-3 Studenten, studerend in Leiden en wonend in Leiden naar verhuurder en woonlocatie -
1.000
2.000
3.000
4.000
5.000
6.000
7.000
Centrum
Rand Centrum
Overig in gemeente
DUWO
(Andere) Woningcorporatie
Particuliere verhuurder
Andere verhuurder
Koop
Thuisw onend
2.4
Weet ik niet
Huidige woonsituatie
Circa 88% van de 11.550 thuiswonende studenten woont buiten Leiden. Van de studenten die uitwonend zijn in Leiden woont ruim 69% op een kamer met gedeelde voorzieningen, kamers met eigen voorzieningen (12%) komen minder voor. Van de uitwonende studenten buiten Leiden woont 54% in een zelfstandige huur- of koopwoning. Figuur 2-4 Studenten, studerend in Leiden, naar huidige woonsituatie
-
2.000
4.000
6.000
8.000
10.000
12.000
Inwonend Binnen Leiden Inwonend Buiten Leiden Uitwonend Binnen Leiden Uitwonend Buiten Leiden Buitenlands Binnen Leiden Buitenlands Buiten Leiden Thuis bij ouders
Op kamers gedeelde voorzieningen
Op kamers eigen voorzieningen
Zelfstandig huur
Zelfstandig koop
Anders
Studentenwoonwensen Leiden
7
Tabel 2-2 Studenten, studerend in Leiden, naar huidige woonsituatie
Thuis bij ouders 1.330 10.158 8 40 11.536 1.338 10.198
Inwonend Binnen Leiden Inwonend Buiten Leiden Uitwonend Binnen Leiden Uitwonend Buiten Leiden Buitenlands Binnen Leiden Buitenlands Buiten Leiden Totaal Waarvan in Leiden Waarvan buiten Leiden
Op kamers gedeelde voorzieningen 6.147 2.036 321 113 8.617 6.468 2.149
Op kamers eigen voorzieningen 1.046 717 123 139 2.025 1.169 856
Zelfstandig huur 1.271 2.752 213 321 4.557 1.484 3.073
Zelfstandig koop 181 553 19 44 797 200 597
Anders 40 152 12 18 222 52 170
Naarmate de leeftijd van een student toeneemt, neemt ook de mate van zelfstandigheid toe. Studenten tot en met 18 jaar wonen grotendeels thuis, terwijl van de studenten van 26 jaar en ouder 57% een zelfstandige woning heeft. Figuur 2-5 Studenten, studerend in Leiden, naar leeftijd en huidige woonsituatie 100%
80%
60%
40%
20%
0% 18 en jonger
19
20
Thuis bij ouders Zelfstandig huur
21
22
23
Op kamers gedeelde voorzieningen Zelfstandig koop
2.5
Kenmerken van de huisvesting
2.5.1
Woonlasten
24
25
26 en ouder
Op kamers eigen voorzieningen Anders
Voor de woonlasten kan worden gekeken naar de ‘woonlasten inclusief’, ook wel bruto woonlasten genoemd. Deze woonlasten zijn als volgt gedefinieerd: ■
Woonlasten inclusief: bedrag dat maandelijks betaald wordt aan huur of hypotheek. Inbegrepen zijn kosten voor gas, water, elektriciteit, gemeentelijke heffingen, service en internet. Eventuele huurtoeslag of hypotheekrenteaftrek is niet in mindering gebracht
De bruto woonlasten (of hypotheek in geval van een koopwoning) die een student betaalt nemen toe naarmate de zelfstandigheid toeneemt.
8
r2014-0017MV
Voor studenten op kamers met gedeelde voorzieningen geldt dat meer dan de helft maximaal 349 euro per maand kwijt is aan woonlasten, voor kamers met eigen voorzieningen is dit nog geen 5%. Van degenen die zelfstandig wonen betaalt 70% minimaal 500 euro per maand. Figuur 2-6 Studenten, studerend in Leiden, maandelijkse woonlasten ‘inclusief’ naar type woonruimte
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
Op kamers gedeelde voorzieningen
Op kamers eigen voorzieningen
Zelfstandig w oonruimte
<200
200-249
250-299
300-349
350-399
400-449
450-499
500 EM
Gemiddeld is men voor een kamer ruim 340 euro kwijt, voor een kamer met eigen voorzieningen 500 en voor een zelfstandige woonruimte 630 euro. Studenten die buiten Leiden op kamers zitten met gedeelde voorzieningen doen dit niet vanwege de kosten. Zij zijn duurder uit dan studenten die in Leiden op kamers zitten. Kamers met eigen voorzieningen en zelfstandige woonruimten zijn in Leiden wel duurder dan buiten Leiden. Tabel 2-3 Studenten, studerend in Leiden, gemiddelde maandelijkse woonlasten ‘inclusief’ naar type woonruimte en woonlocatie2
Uitwonend Binnen Leiden Uitwonend Buiten Leiden Buitenlands Binnen Leiden Buitenlands Buiten Leiden Totaal Waarvan in Leiden Waarvan buiten Leiden
Op kamers gedeelde voorzieningen 330 349 417 336 338 334 348
Op kamers eigen voorzieningen 500 461 626 558 498 513 477
Zelfstandig woonruimte 684 608 644 609 631 679 608
2 Data worden alleen gepresenteerd als er voldoende respondenten zijn.
Studentenwoonwensen Leiden
9
2.5.2
Huurlasten als functie van het inkomen
Door de woonlasten te delen op het inkomen ontstaat een beeld van de financiële druk die op studenten ligt. In onderstaande tabellen is de gemiddelde huur uit Tabel 2-3 gedeeld op het gemiddeld inkomen van de studenten. Dit leidt tot een macro-huurquote3. Studenten op kamers zijn gemiddeld 44% van hun inkomen kwijt aan bruto woonlasten, als er geen voorzieningen gedeeld worden is dit 60% en voor een zelfstandige woonruimte 64%. Tabel 2-4 Studenten, studerend in Leiden, huurlasten ‘inclusief’ als percentage van het inkomen naar type woonruimte en woonlocatie Op kamers gedeelde voorzieningen 44% 41% 69% 47% 44% 45% 42%
Uitwonend Binnen Leiden Uitwonend Buiten Leiden Buitenlands Binnen Leiden Buitenlands Buiten Leiden Totaal Waarvan in Leiden Waarvan buiten Leiden
Op kamers eigen voorzieningen 58% 55% 87% 88% 60% 61% 60%
Zelfstandig woonruimte 67% 61% 73% 82% 64% 68% 62%
Tabel 2-5 Studenten, studerend in Leiden, gemiddeld inkomen Op kamers gedeelde voorzieningen 756 843 606 721 771 749 835
Uitwonend Binnen Leiden Uitwonend Buiten Leiden Buitenlands Binnen Leiden Buitenlands Buiten Leiden Totaal Waarvan in Leiden Waarvan buiten Leiden
2.5.3
Op kamers eigen voorzieningen 859 839 717 633 826 844 802
Zelfstandig woonruimte 1.021 999 879 740 983 1.003 974
Woonoppervlakte
Van de studenten die op kamers met gedeelde voorzieningen wonen heeft meer dan de helft een kamer van maximaal 14-16 m2 oppervlakte. Bij eigen voorzieningen is dit 20-25 m2. Figuur 2-7 Studenten, studerend in Leiden, oppervlakte naar soort woonruimte 0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
Op kamers gedeelde voorzieningen
Op kamers eigen voorzieningen
< 10 m2
10-12 m2
12-14 m2
14-16 m2
16-18 m2
18-20 m2
20-25 m2
25-30 m2
> 30 m2
3 Bij macro-huurquote worden de gemiddelde huur afgezet tegen het gemiddelde inkomen van de populatie. Bij Micro-huurquote wordt de huurquote op respondent-niveau bepaald.
10
r2014-0017MV
Een studentenkamer met gedeelde voorzieningen, van een student uit Leiden, is gemiddeld 17 m2 groot. Bij een kamer met eigen voorzieningen is dit 25 m2. Tabel 2-6 Gemiddelde kameroppervlakte, studenten studerend in Leiden, naar woonlocatie
Op kamers gedeelde voorzieningen 16 19 15 16 17 16 19
Uitwonend Binnen Leiden Uitwonend Buiten Leiden Buitenlands Binnen Leiden Buitenlands Buiten Leiden Totaal Waarvan in Leiden Waarvan buiten Leiden
2.5.4
Op kamers eigen voorzieningen 25 25 24 25 25 24 25
Delen van voorzieningen
Bewoners van kamers met gedeelde voorzieningen delen douche, toilet en/of keuken met medebewoners. Met name een keuken wordt vaak gedeeld. Figuur 2-8 Aantal personen (‘inclusief jezelf’) waarmee een voorziening gedeeld wordt, studenten, studerend in Leiden
0%
20%
40%
60%
80%
100%
Douche
Toilet
Keuken
<=2
3-5
6-9
>=10
Een douche wordt, inclusief de student zelf, gedeeld met gemiddeld 4,7 personen. Bij een toilet zijn dit er 4,5 en bij een keuken 6,0.
Studentenwoonwensen Leiden
11
Tabel 2-7 Gemiddeld aantal personen (‘inclusief jezelf’) waarmee een voorziening gedeeld wordt, studenten, studerend in Leiden
Douche 5,0 3,8 5,4 3,6 4,7 5,1 3,8
Uitwonend Binnen Leiden Uitwonend Buiten Leiden Buitenlands Binnen Leiden Buitenlands Buiten Leiden Totaal Waarvan in Leiden Waarvan buiten Leiden
2.6
Toilet 4,8 3,7 5,0 3,5 4,5 4,8 3,6
Keuken 6,6 4,3 5,7 4,9 6,0 6,5 4,4
Overzichtstabel
In onderstaande tabel zijn enkele kerncijfers weergegeven voor de te onderscheiden (sub)groepen onder studenten in Leiden. Nagenoeg
alle
onderscheiden
kenmerken
(aandeel
uitwonend,
gemiddelde
leeftijd,
huur
en
kameroppervlakte) lopen op naarmate de mate van zelfstandigheid toeneemt. Tabel 2-8 Overzicht Kerncijfers van studenten, studerend in Leiden Aantal Inwonend Binnen Leiden Thuiswonend Inwonend Buiten Leiden Thuiswonend Uitwonend Binnen Leiden Op k amers gedeelde voorzieningen Op k amers eigen voorzieningen Zelfstandig woonruimte Uitwonend Buiten Leiden Op k amers gedeelde voorzieningen Op k amers eigen voorzieningen Zelfstandig woonruimte Buitenlands Binnen Leiden Thuiswonend Op k amers gedeelde voorzieningen Op k amers eigen voorzieningen Zelfstandig woonruimte Buitenlands Buiten Leiden Thuiswonend Op k amers gedeelde voorzieningen Op k amers eigen voorzieningen Zelfstandig woonruimte Totaal
12
r2014-0017MV
1.330
Gem Leeftijd
% Man
21
32%
Huur
M2 Kamer
Aantal respondenten 58
10.158
21
40%
6.187 1.046 1.452
21 23 24
38% 38% 39%
330 500 684
16 25
916 137 183
768
2.188 717 3.305
22 23 24
37% 33% 33%
349 461 608
19 25
139 43 192
8 333 123 232
23 24 24 26
100% 29% 62% 59%
417 626 644
15 24
1 53 17 30
40 131 139 366
22 23 23 25
0% 6% 40% 42%
336 558 609
16 25
5 12 11 24
27.756
22
38%
455
18
2.589
3
Verhuisgeneigdheid en woonwensen 3.1
Verhuistermijn
46% van de studenten heeft nog geen (concreet) idee over een gewenste verhuistermijn 34% wil binnen een jaar verhuizen en de overigen willen wel verhuizen, maar niet binnen een jaar. In aantallen betekent dit ongeveer 9.450 verhuisgeneigden binnen een jaar en nog eens 5.550 over meer dan een jaar. Figuur 3-1 Verhuisplannen naar termijn van studenten, studerend in Leiden
9%
Reeds gevonden
3% 13%
Binnen een half jaar Binnen een jaar Meer dan een jaar
18% 37%
Nog geen plannen Weet niet
20%
De gewenste verhuistermijn verandert relatief weinig door de jaren heen. Wel is er een piekje bij de 24jarigen, dat vooral is ingegeven door het aantal respondenten dat over meer dan een jaar wil verhuizen.
r2014-0017MV | Studentenwoonwensen Leiden
13
Figuur 3-2 Verhuisplannen naar leeftijd en verhuistermijn van studenten, studerend in Leiden 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 18 en jonger Reeds gevonden
3.2
19
20
Binnen een half jaar
21
22
Binnen een jaar
23
Meer dan een jaar
24
25
Nog geen plannen
26 en ouder
Weet niet
Verhuistermijn naar huidige woonsituatie
Vooral studenten die bij de ouders thuis wonen willen vaak binnen een jaar verhuizen. Is men eenmaal uitwonend, dan ligt deze wens een stuk lager, vooral als de student een zelfstandige woning bewoont. Figuur 3-3 Verhuisplannen naar huidige woonsituatie en verhuistermijn van studenten, studerend in Leiden 0%
20%
40%
60%
80%
100%
Inw onend
Op kamers
Zelfstandig
Reeds gevonden
Binnen een half jaar
Binnen een jaar
Meer dan een jaar
Nog geen plannen
Weet niet
Thuiswonende studenten zijn eerder geneigd om te verhuizen dan studenten die niet meer thuis wonen. Evenzo zijn studenten die buiten Leiden wonen meer op korte termijn op zoek naar een nieuwe woonruimte dan studenten die reeds in Leiden wonen.
14
r2014-0017MV
Figuur 3-4 Verhuisplannen naar huidige woonsituatie en verhuistermijn van studenten, studerend in Leiden
Honderden -
20
40
60
80
100
120
Inw onend Binnen Leiden
Inw onend Buiten Leiden
Uitw onend Binnen Leiden
Uitw onend Buiten Leiden
Buitenlands Binnen Leiden
Buitenlands Buiten Leiden Reeds gevonden
Binnen een half jaar
Binnen een jaar
Meer dan een jaar
Nog geen plannen
Weet niet
Tabel 3-1 Verhuisplannen naar huidige woonsituatie en verhuistermijn van studenten, studerend in Leiden
Inwonend Binnen Leiden Inwonend Buiten Leiden Uitwonend Binnen Leiden Uitwonend Buiten Leiden Buitenlands Binnen Leiden Buitenlands Buiten Leiden Totaal Waarvan in Leiden Waarvan buiten Leiden
3.3
Reeds gevonden 63 242 224 144 48 40 761 335 426
Binnen een half jaar 271 1.387 1.001 601 203 170 3.633 1.475 2.158
Binnen een Meer dan een jaar jaar 334 243 2.411 2.191 1.337 1.968 880 1.009 56 35 23 95 5.041 5.541 1.727 2.246 3.314 3.295
Nog geen plannen 227 2.525 3.652 3.241 276 303 10.224 4.155 6.069
Weet niet 191 1.403 504 335 77 45 2.555 772 1.783
Verhuisredenen
Er is aan studenten gevraagd naar hun verhuismotieven. Daarbij konden meerdere redenen worden aangegeven. In Tabel 3-2 zijn deze motieven weergegeven. Omdat er meerdere antwoorden mogelijk waren komen de opgetelde percentages boven de 100% uit. Voor de categorie ‘anders namelijk’ is op basis van omschrijvingen en kernwoorden gepoogd deze onder noemers te brengen. Deze antwoorden zijn onderaan de tabel weergegeven.
Voor thuiswonende studenten is er eigenlijk slechts één reden om te verhuizen: ‘ik wil het ouderlijk huis verlaten’. Als tweede wordt de wens voor meer privacy vaak genoemd. Uitwonende studenten geven vaak aan groter te willen wonen en/of een andere locatie in de stad te wensen.
Studentenwoonwensen Leiden
15
Tabel 3-2 Verhuisredenen naar huidige woonsituatie, van studenten, studerend in Leiden, die binnen een jaar willen verhuizen Inwonend Binnen Leiden 83% 42% 7% 7% 0% 0% 18% 0% 19% 0% 26% 0% 4% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0%
ouderlijk huis verlaten wil meer privacy eigen douche en toilet eigen keuken wil groter wonen wil goedkoper wonen wil op andere plek in stad wonen campuscontract loopt af wil bekenden/leuke huisgenoten studie in andere stad wil samenwonen relatie beeindigd - anders, namelijk - werk/stage elders - meer zelfstandigheid/vrijheid - gedwongen (antikraak ed) - wil naar studiestad/minder reistijd - wil naar koopwoning - wil buitenruimte - wil naar buitenland - einde onderhuur - wil naar andere stad algemeen
Inwonend Buiten Leiden 81% 40% 11% 12% 3% 2% 9% 0% 24% 11% 21% 0% 4% 3% 1% 0% 11% 0% 0% 2% 0% 0%
Uitwonend Binnen Leiden 1% 29% 31% 30% 39% 22% 13% 12% 19% 5% 23% 0% 11% 5% 0% 1% 1% 1% 0% 2% 2% 2%
3.4
Kenmerken gewenste woonruimte
3.4.1
Gewenste locatie
Uitwon end Buiten Leiden 3% 9% 11% 11% 28% 22% 14% 9% 7% 12% 17% 2% 7% 2% 0% 6% 5% 1% 0% 2% 2% 0%
Buitenlan ds Binn en Leid en 0% 19% 17% 17% 44% 50% 19% 16% 14% 14% 21% 0% 9% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 5% 2% 0%
Buitenland s Buiten Leiden 1% 30% 17% 17% 18% 35% 38% 27% 36% 0% 38% 0% 15% 10% 0% 0% 0% 0% 0% 8% 0% 0%
Een substantieel gedeelte van de studenten met een verhuiswens binnen een jaar wil niet in Leiden (gaan) wonen. In totaal gaat het om zo’n 3.100 studenten op de 9.450 die binnen een jaar willen verhuizen. Van deze 3.100 studenten willen er 600 naar het buitenland. Figuur 3-5 Gewenste woonlocatie naar huidige woonsituatie, van studenten studerend in Leiden die binnen een jaar willen verhuizen
-
500
1.000
1.500
2.000 2.500
3.000
3.500
4.000
4.500
Inwonend Binnen Leiden Inwonend Buiten Leiden Uitwonend Binnen Leiden Uitwonend Buiten Leiden Buitenlands Binnen Leiden Buitenlands Buiten Leiden Centrum
16
r2014-0017MV
Rand Centrum
Overig in gemeente
Buiten Leiden
3.4.2
Gewenste mate van zelfstandigheid
51% van de studenten die binnen een jaar wil verhuizen zoekt een zelfstandige woning. Dit is vooral ingegeven door studenten die nu al zelfstandig wonen. Studenten die nu thuis wonen zijn vaker geneigd om een kamer met gedeelde voorzieningen te zoeken. Figuur 3-6 Gewenste woonsituatie van studenten, studerend in Leiden, die binnen een jaar willen verhuizen
-
500
1.000 1.500 2.000 2.500 3.000 3.500 4.000 4.500
Inwonend Binnen Leiden Inwonend Buiten Leiden Uitwonend Binnen Leiden Uitwonend Buiten Leiden Buitenlands Binnen Leiden Buitenlands Buiten Leiden Bij ouders
Op kamers gedeelde voorzieningen
Op kamers eigen voorzieningen
Zelfstandige woning
Studenten tot en met 19 jaar zoeken relatief vaak een kamer met gedeelde voorzieningen, vanaf 20 jaar neemt de vraag naar kamers met gedeelde voorzieningen snel af, vooral ten faveure van een zelfstandige woning. Figuur 3-7 Gewenste woonsituatie van studenten, studerend in Leiden, die binnen een jaar willen verhuizen, naar leeftijd
100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 18 en jonger
19
20
21
22
23
24
25
Bij ouders
Op kamers gedeelde voorzieningen
Op kamers eigen voorzieningen
Zelfstandige woning
26 en ouder
Studentenwoonwensen Leiden
17
3.4.3
Gewenste woonlasten
70% van de studenten die een kamer met gedeelde voorzieningen wil gaan betrekken heeft tot 400 euro per maand ‘inclusief’ over voor hun woonruimte. Voor een kamer met eigen voorzieningen wil meer dan de helft minstens 400 euro betalen. Voor een zelfstandige woning wil men (nog) meer betalen. Figuur 3-8 Gewenste woonlasten ‘inclusief’ naar gewenste woonsituatie, van studenten, studerend in Leiden die binnen een jaar willen verhuizen 0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
Op kamers gedeelde voorzieningen
Op kamers eigen voorzieningen
Zelfstandige w oning
<200
200-249
250-299
300-349
350-399
400-449
450-499
500 EM
Gemiddeld wil men voor een kamer met gedeelde voorzieningen woonlasten ongeveer 360 euro ‘inclusief’ betalen en voor kamers met eigen voorzieningen 420 euro. Voor een zelfstandige woonruimte heeft men 575 euro over. Tabel 3-3 Gewenste gemiddelde woonlasten ‘inclusief’ en gewenst type woonruimte, van studenten, studerend in Leiden, die binnen een jaar willen verhuizen
Verhuist buiten Leiden Starter (uit ouderlijk huis) Vestiger (van buiten stad) Doorstromer (binnen stad) Verlater (uit de stad weg) Totaal
3.4.4
Op kamers gedeelde voorzieningen 414 338 372 360 447 359
Op kamers eigen voorzieningen 438 414 378 422 487 419
Zelfstandige woning 611 554 557 548 630 576
Gewenst woonoppervlakte kamers
Een kamer met gedeelde voorzieningen moet veelal minimaal 16-18 m2 groot zijn. Voor een kamer met eigen voorzieningen wordt al snel minimaal 20-25 m2 gewenst.
18
r2014-0017MV
Figuur 3-9 Gewenst aantal m2 van de kamer naar gewenste woonsituatie, van studenten, studerend in Leiden die binnen een jaar willen verhuizen 0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
Op kamers gedeelde voorzieningen
Op kamers eigen voorzieningen
< 10 m2
10-12 m2
12-14 m2
14-16 m2
16-18 m2
18-20 m2
20-25 m2
25-30 m2
> 30 m2
Gemiddeld moet een kamer met gedeelde voorzieningen 17 m2 groot zijn, een kamer met eigen voorzieningen 22 m2. Tabel 3-4 Gemiddeld gewenst aantal m2 van de kamer naar gewenste woonsituatie, van studenten, studerend in Leiden die binnen een jaar willen verhuizen
Verhuist buiten Leiden Starter (uit ouderlijk huis) Vestiger (van buiten stad) Doorstromer (binnen stad) Verlater (uit de stad weg) Totaal
3.5
Op kamers gedeelde voorzieningen 18 16 16 17 21 17
Op kamers eigen voorzieningen 28 19 23 21 28 22
Delen van voorzieningen
Bij overgrote meerderheid mag een voorziening gedeeld worden met 3 tot 5 personen. Een keuken mag zelfs met net iets meer mensen gedeeld worden dan douche en toilet.
Studentenwoonwensen Leiden
19
Figuur 3-10 Gewenst aantal personen (‘inclusief jezelf’) waarmee men voorzieningen wil delen, studenten, studerend in Leiden die binnen een jaar willen verhuizen
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
Douche
Toilet
Keuken
<=2
3-5
6-9
>=10
Tabel 3-5 Gemiddeld gewenst aantal personen (‘inclusief jezelf’) waarmee men voorzieningen wil delen, studenten, studerend in Leiden die binnen een jaar willen verhuizen
Verhuist buiten Leiden Starter (uit ouderlijk huis) Vestiger (van buiten stad) Doorstromer (binnen stad) Verlater (uit de stad weg) Totaal
20
r2014-0017MV
Douche 3,6 4,0 4,5 5,5 3,7 4,3
Toilet 3,3 4,0 3,6 5,4 3,7 4,3
Keuken 3,5 5,1 5,9 6,2 3,7 5,2
4
Vraag en aanbod 4.1
Vraag en aanbod
Op de markt voor studentenwoningen worden vraag en aanbod bepaald door instroom, uitstroom en doorstroom van studenten die willen verhuizen. Deze stromen zijn gebaseerd op de verhuiswensen van studenten. Daarbij geldt als uitgangspunt dat een student woonruimte gevonden moet hebben of binnen een half jaar wil verhuizen1. Daarnaast moet de student nog binnen de studietijd verhuizen. Als een student pas na de studietijd wil verhuizen brengt deze geen primair vraag en aanbod voor de studentenwoningmarkt mee.
Het onderzoek richt zich op Leiden, voor zover het studenten betreft die in Leiden studeren. We onderscheiden 4 groepen: ■
Starters: dit zijn studenten die op dit moment thuis wonen, ongeacht of dit in Leiden is of elders, en die woonruimte zoeken in Leiden. Dit zijn er ongeveer 1.460.
■
Vestigers: deze studenten zijn op dit moment reeds uitwonend, maar wel in een andere stad dan Leiden, en zijn op zoek naar woonruimte in Leiden. Zij zijn met ongeveer 420 vertegenwoordigd.
■
Doorstromers: hier betreft het studenten die reeds in Leiden wonen, die uitwonend zijn en ook in Leiden uitwonend willen wonen. Zij zoeken zowel een woonruimte in Leiden als dat zij een woonruimte achterlaten. Het betreft 960 studenten.
■
Verlaters: dit zijn studenten die op dit moment in Leiden uitwonend zijn en die hun volgende woonruimte buiten Leiden zoeken. Deze groep bestaat uit 240 studenten.
4.2
Kwantitatief en kwalitatief
Er zijn drie groepen studenten die woonruimte vragen: de starters, vestigers en doorstromers, gezamenlijk 2.830 studenten. Daarnaast zijn er doorstromers en verlaters die woonruimte achterlaten en zo een aanbod creëren dat 1.200 woonruimten groot is. Door de cijfers van vraag en aanbod van elkaar af te trekken wordt duidelijk of er extra woonruimte gewenst is bovenop de bestaande voorraad.
1 NB: in het hoofdstuk over woonwensen is uitgegaan van gewenste verhuistermijn van een jaar, in dit hoofdstuk gaan we uit van een verhuistermijn van een half jaar. Hiermee wordt de directe druk op de studentenwoningmarkt beter in beeld gebracht.
r2014-0017MV | Studentenwoonwensen Leiden
21
Tabel 4-1 Vraag en aanbod van studenten, studerend in Leiden, die binnen een half jaar willen verhuizen, naar soort woonruimte in Leiden Vraag
Aanbod
Totaal
Kamers gedeelde voorzieningen
Kamers eigen voorzieningen
Zelfstandig
280 1180
130 430
60 380
90 370
320 100
80 10
90 30
150 60
Totaal
Kamers gedeeld e voorzieningen
Kamers eigen voorzieningen
Zelfstandig
Starters Inwonend Binnen Leiden Inwonend Buiten Leiden Vestigers Uitwonend Buiten Leiden Buitenlands Buiten Leiden Doorstromers Uitwonend Binnen Leiden Buitenlands Binnen Leiden Verlaters Uitwonend Binnen Leiden Buitenlands Binnen Leiden Totaal
790 160
330 30
120 50
350 80
790 160
660 90
50 40
80 30
2830
1010
720
1110
220 20 1200
170 10 940
20 0 110
30 10 150
Totaal vraag -/- aanbod
1630
70
610
960
Op basis van deze cijfers kan worden geconcludeerd dat er 1.630 woonruimten meer gevraagd worden dan aangeboden in Leiden: ■
70 kamers met gedeelde voorzieningen;
■
610 kamers met eigen voorzieningen;
■
960 zelfstandige woningen.
4.3
Ontwikkeling behoefte
Er zijn 9.380 studenten die uitwonend zijn in Leiden. Zij wonen in een goedkope of dure kamer, al dan niet met gedeelde voorzieningen, of in een goedkope of zelfstandige woonruimte. Deze woonruimte staat bovendien in een van de drie ‘zones’ in Leiden. Tabel 4-2 woonruimte naar prijsklassen
Kamers gedeeld Kamers gedeeld Kamers eigen kamers eigen zelfstandig zelfstandig
goedkoop duur goedkoop duur goedkoop duur
prijsklasse < 300 >= 300 < 300 >= 300 < 400 >= 400
In onderstaande tabel is de mutatie van de woonruimten over drie zones in de stad weergegeven indien elke respondent zijn gewenste woonruimte naar locatie, type en prijsklasse zou krijgen binnen de komende zes maanden.
Als iedere student die nu aangeeft te willen verhuizen over zes maanden ook daadwerkelijk de opgegeven woning betrekt worden er 1.630 woonruimten meer bewoond dan nu het geval is. Dan zal de huidige bewoonde voorraad van 9.380 woonruimten opgelopen zijn naar 11.010 woonruimten.
In Tabel 4-3 is de confrontatie van vraag en aanbod weergegeven. In Tabel 4-4 is vraag en aanbod uitgewerkt naar type verhuisbeweging.
22
r2014-0017MV
Tabel 4-3 Vraag en aanbod van studenten, studerend in Leiden, die binnen een half jaar willen verhuizen, naar woonruimte naar kenmerken in Leiden Aanbod
centrum Kamers gedeeld centrum Kamers gedeeld centrum Kamers eigen centrum kamers eigen centrum zelfstandig centrum zelfstandig rand centrum Kamers gedeeld rand centrum Kamers gedeeld rand centrum Kamers eigen rand centrum kamers eigen rand centrum zelfstandig rand centrum zelfstandig buiten centrum Kamers gedeeld buiten centrum Kamers gedeeld buiten centrum Kamers eigen buiten centrum kamers eigen buiten centrum zelfstandig buiten centrum zelfstandig Totaal uitwonend
goedkoop duur goedkoop duur goedkoop duur goedkoop duur goedkoop duur goedkoop duur goedkoop duur goedkoop duur goedkoop duur
woont in de stad 2.730 1.430 30 340 220 700 1.460 470 30 730 150 390 360 90 0 40 80 150 9.380
Vraag
Totaal 320 230 0 80 10 60 240 60 10 30 10 70 60 30 0 0 10 0 1.200
Totaal 90 190 40 50 60 80 250 130 100 230 260 190 170 170 100 220 350 170 2.830
Verschil (230) (40) 40 (30) 50 20 10 70 90 200 250 120 120 140 100 220 340 170 1.630
Woonsituatie over 6 maanden 2.500 1.380 60 320 270 730 1.470 540 120 930 400 510 470 230 100 250 420 320 11.010
Tabel 4-4 Vraag en aanbod van studenten, studerend in Leiden, die binnen een half jaar willen verhuizen, naar verhuisbeweging en woonruimte naar kenmerken in Leiden Aanb od
centrum centrum centrum centrum centrum centrum rand centrum rand centrum rand centrum rand centrum rand centrum rand centrum buiten centrum buiten centrum buiten centrum buiten centrum buiten centrum buiten centrum T otaal uitwonen d
Kamers gedeeld Kamers gedeeld Kamers eigen kamers eigen zelfstandig zelfstandig Kamers gedeeld Kamers gedeeld Kamers eigen kamers eigen zelfstandig zelfstandig Kamers gedeeld Kamers gedeeld Kamers eigen kamers eigen zelfstandig zelfstandig
goedkoop duur goedkoop duur goedkoop duur goedkoop duur goedkoop duur goedkoop duur goedkoop duur goedkoop duur goedkoop duur
Niet verhuisgen eigd 2.410 1.200 30 270 210 640 1.220 410 20 700 140 320 300 50 0 40 70 150 8.180
Doorstromer 270 160 0 70 10 40 190 60 10 20 10 50 40 30 0 0 10 0 960
Vraag Verlater 50 70 0 10 0 20 50 0 0 10 0 20 20 0 0 0 0 0 240
Starter 30 60 20 10 0 10 220 40 60 120 120 60 90 120 50 180 210 60 1.450
Vestig er 10 20 0 0 0 20 0 40 10 70 30 40 10 10 20 20 70 50 420
Doo rstromer 40 110 20 40 60 50 40 60 30 40 110 90 80 50 20 20 70 60 960
Studentenwoonwensen Leiden
23
Bijlage 1: Locaties in de stad Locaties in de stad Studenten hebben in de vragenlijst zowel een huidige als een gewenste woonlocatie opgegeven. De vraagformulering voor beide woonlocaties wijkt echter af. Voor de huidige woonlocatie is een concreet beeld te schetsen middels de vraag ‘Wat zijn de 4 cijfers van je huidige postcode’. Voor de gewenste locatie is er een complicerende factor; immers het maakt voor een student veelal niet uit of hij in postcode AAAA of AAAB woont, als het maar ‘in de buurt van het centrum’ of ‘in de buurt van de onderwijslocatie’ is. Om deze discrepantie af te vangen is gevraagd naar ‘op hoeveel minuten fietsafstand wil je wonen van het centrum’. Evenzo is gevraagd naar ‘op hoeveel minuten fietsafstand wil je wonen van de onderwijslocatie’.
Van postcode naar gemiddelde fietstijd Er zijn bestanden beschikbaar waaruit tussen meerdere 5-positiepostcodes (bijv: 1011A) een ‘kortste afstand’ bepaald is. In eerste instantie is deze kortste afstand gecombineerd met een gemiddelde fietssnelheid van 15 km/u. Zodoende ontstaat er een reistijd. Vervolgens is de reistijd van 5positiepostcodes
‘platgeslagen’
naar
een
gemiddelde
reistijd
positiepostcode. Per 4-positiepostcode is zo een reistijd naar het
van
centrum1
4-positiepostcode
naar
4-
bepaald.
De gemiddelde reistijd per postcode is gewogen naar het aantal inwoners per postcode om tot een gemeentelijk gemiddelde reistijd naar het centrum te komen. De postcodes waarbij de gemiddelde fietstijd tot het centrum groter is dan het gemeentelijk gemiddelde worden getypeerd als ‘buiten (rand) centrum’. Ligt een postcodegebied binnen de gemiddelde gemeentelijke fietstijd tot het centrum wordt deze in eerste instantie getypeerd als ‘rand centrum’. Voor het ‘centrum’ is de factor 0,7*Gemiddelde aangehouden. Per huidige postcode is op bovenstaande wijze vastgesteld of men in het centrum woont, binnen rand centrum, of buiten (rand) centrum. In onderstaande tabel is aangegeven welke fietstijden
per stad
gehanteerd worden.
Van gewenste fietstijd naar gewenste woonlocatie Voor de gewenste woonlocatie is gekeken naar de ‘gewenste fietstijd’ die respondenten hebben aangegeven om te bepalen of zij in het centrum willen wonen, rand centrum of buiten (rand) centrum.
1 Het ‘centrum’ is bepaald aan de hand van de woonmilieutypologie van ABF Research. De postcode met het meest (centrum-)stedelijke woonmilieu is gekozen als centrum. Indien er meerdere postcodegebieden zijn met hetzelfde woonmilieu is gekozen voor de postcode met het laagste ‘volgnummer’. Zo is in Amsterdam postcode 1011 gekozen tot centrum terwijl ook bijvoorbeeld 1012 in aanmerking kwam.
r2014-0017MV | Studentenwoonwensen Leiden
25
Tabel B1- 1 Algemeen overzicht gemiddelde fietstijden naar centrum
Alkmaar Almere Amersfoort Amsterdam Apeldoorn Arnhem Breda Delft Den Haag Deventer Doetinchem Dronten Ede Eindhoven Emmen Enschede Gouda Groningen Haarlem Heerlen Helmond Hengelo Hilversum Leeuwarden Leiden Maastricht Nijmegen Rheden Rotterdam s-Hertogenbo Sittard-Gel Tilburg Utrecht Venlo Vlissingen Wageningen Zwolle
26
r2014-0017MV
Centrum Rand Centrum Buiten <10 10-14 >14 <16 16-23 >23 <12 12-17 >17 <16 16-23 >23 <12 12-17 >17 <13 13-19 >19 <11 11-15 >15 <8 8-11 >11 <14 14-20 >20 <12 12-17 >17 <10 10-15 >15 <17 17-24 >24 <14 14-20 >20 <12 12-17 >17 <21 21-31 >31 <10 10-15 >15 <8 8-11 >11 <10 10-15 >15 <9 9-12 >12 <11 11-15 >15 <9 9-13 >13 <9 9-12 >12 <8 8-11 >11 <8 8-12 >12 <7 7-10 >10 <11 11-16 >16 <12 12-16 >16 <18 18-26 >26 <18 18-26 >26 <13 13-18 >18 <12 12-17 >17 <13 13-18 >18 <13 13-18 >18 <12 12-17 >17 <8 8-12 >12 <6 6-9 >9 <11 11-16 >16
Locaties in Leiden In onderstaande figuur is per 5-minuten-klasse aangegeven wat de gemiddelde fietstijd per postcodegebied naar het centrum is. Figuur B1- 1 Gemiddelde fietstijd naar centrum, postcodegebieden in Leiden
In onderstaande figuur is de fietstijd per postcodegebied doorvertaald naar de driedeling ‘centrum’, ‘rand centrum’, ‘buiten (rand) centrum’ Figuur B1- 2 (gewenste) woonlocatie in Leiden
Studentenwoonwensen Leiden
27