Jaargang 7, nr. 3, december 2011
A jump start for the THz Sensing group Andrea Neto wins ERC grant
DIRECT’s IC(S)T flagship SHINE takes off! “Studenten moeten harder werken” EWI-docenten discussiëren over thema ‘studiesucces’
Rob Fastenau
Lewinnen (M/V) gezocht! A jump start for the THZ Sensing group Andrea Neto wins ERC grant
3 Increased numbers of successful and satisfied PhD students
5
Ensuring the future success of the Graduate School
A DIRECT response to your information needs TU Delft’s IC(S)T flagship SHINE takes off
8
“Studenten moeten harder werken”
10
EWI-docenten discussiëren over thema ‘studiesucces’
The Pitch!
Innovattic: apps with a WOW effect
Dit jaar zijn 332 jonge mensen hun bachelorstudie gestart bij EWI, 22% meer dan vorig jaar. Een mooi resultaat voor iedereen die zich hiervoor ingezet heeft. Hoewel, moeten we het vieren van dit succes niet uitstellen tot het moment dat de diploma’s worden uitgereikt? De herinschrijvers van cohort 2008 haalden in hun eerste jaar gemiddeld 40 punten, in hun tweede jaar 38 en in hun derde jaar 37 punten. Dat is al een stuk beter dan hun voorgangers, maar grosso modo haalt maar 41% van de EWI-studenten die het eerste jaar doorkomen hun BSc in vier jaar. De samenleving heeft hier steeds minder begrip voor.
Foto Annelies te Selle
Inhoud Content
Qua decaan
Wen er maar vast aan: de druk op het studierendement gaat fors omhoog. Zonder afbreuk te doen aan de kwaliteit van onze opleidingen. “De cultuur moet veranderen”, zegt onderwijsdirecteur Hans Tonino, “van studenten én van docenten”. Want studiesucces begint en eindigt niet bij studenten. We hoeven niet allemaal een Walter Lewin of Eric Mazur te zijn. Maar toch. Wat is er nou mooier voor een student dan een voorbeeld te kunnen nemen aan een docent en daar mateloos door geïnspireerd te raken? Als wij (studenten ook) ons met hart en ziel in het onderwijs storten, moet het met de rendementen ook wel goed komen. In 2015 een BSc-rendement van 70% na vier jaar? Ik ga me hier flink voor inzetten, want ik geloof in een nieuwe coalitie van studenten en docenten. Hoort bij een optimistische decaan. n
13 EWI grote speler in ICT for Health
14
”Maar het onderzoek is te gefragmenteerd”
Power engineering is sexy again The challenges of Smart Grid research
16
En verder: 2 Quadecaan | 7 Komen | 12 Gaan | 18 Qort 19 Qiekjes 20 EEMCS revolutionises neurostimulation
2 | Quadraad
The number of students enrolled in the EEMCS bachelor programmes has grown by 22% compared to last year. But is this a reason for celebration? Only 41% of EEMCS students who pass the first year complete the BSc programme in four years, a fact society finds hard to accept. There is growing pressure to improve the success rate, without damaging academic quality. A cultural change is needed; among students, but also among lecturers. Just think how students can benefit from inspiring role models. Fastenau is going to do his very best to achieve a BSc success rate of 70% in 2015. As an optimistic dean he believes in a new coalition of students and lecturers. n
Photo Annelies te Selle
A jump start for the THz Sensing group Andrea Neto wins ERC grant
Ineke Temming
EEMCS professor of Applied Electromagnetics Andrea Neto has been awarded a grant of € 1.5 million by the European Research Council. To win an ERC grant, it is not enough to be the best in your field. “The Valorisation Centre made me rewrite the proposal several times”, Andrea Neto recalls. ”Coming from an industrial background, I am always careful not to promise anything I cannot deliver, so my statements were not ambitious enough. As I was also advised to quantify my goals, I finally claimed
“It’s exiting that the THz spectrum may reveal the mechanisms at the origin of the universe” my antenna technology would make time-domain sensing systems 1000 times more efficient. This bold statement got me through the first evaluation phase, and later the reviewers said: ‘even if you accomplish less, it’s money well spent’. So the strategy worked!”
Dispersion
Andrea, who joined EEMCS a year and a half ago, is happy in his new environment. “My colleagues in the Microelectronics department are almost all IEEE-fellows”, he says admiringly. “I hope to follow in their footsteps.” He is an international expert on Terahertz (THz) antennas. On the electromagnetic spectrum THz is located between the upper end of the microwave range and the far infrared, a region that is almost entirely unexplored. “Broadband imaging, my specialty, is essentially not done”, says Andrea. “In my proposal I addressed one of the fundamental problems: dispersion. In order to radiate efficiently antennas have to be large. However, in large antennas the ‘phase centre’, the point from which the radiation spreads outward, moves according to frequency. I pioneered an antenna where it always remains in the same position. It’s a scientific breakthrough with applications ranging from deep space investigation and environmental monitoring, to security screening and biomedical imaging.”
december 2011 | 3
Revealing the origins of the universe
The most striking element of Andrea’s CV is his experience in Spectroscopic Space Science. After his PhD research in this field, he designed the THz antennas for the European Space Agency’s Herschel Planck space observatory. “I expect us to also design the antennas for Planck’s successor, the Japanese-European SPICA space telescope. Chances are high because of our collaboration with SRON, the Netherlands Institute for Space Research, which is the prime investigator of SPICA’s spectrometer. One of the three PhDs I am hiring with the grant will be working on the design of focal plane arrays for the imaging of cosmic background radiation. It’s exiting that the THz spectrum may reveal the mechanisms at the origin of the universe.”
Radar agenda
Another PhD student is going to work on the improvement of time-domain sensing instruments, a joint project with the THz Research group of professor Paul Plancken (Applied Physics). “They use THz waves for non-destructive structural analysis”, Andrea explains, “for example to detect hidden layers of paint in paintings. With the right antennas, we may see things that were not possible before. In principle time-domain sensing can also be used for the diagnosis of skin
4 | Quadraad
cancer and for the evaluation of the air quality.” A third PhD student will be involved in a joint project on 600 to 700 GHz radar systems. “The Microelectronics department is developing a road map for this technology; I am trying to build bridges between the department and other groups. The radar agenda can attract a lot of researchers, because it has many applications, such as the monitoring of the atmosphere or the detection of concealed weapons. NXP Semiconductors and the Ministry of Defence have also expressed an interest.” Finally, Andrea wants to hire an experienced postdoc to help him develop most of the theory.
Best of both worlds
With two more postdocs bringing their own financing, the move of Johan Lager to his group and a vacancy to fulfill, he will be leading a group of nine. “I have been looking forward to this moment”, he says cheerfully. “It has been hard work to obtain funding for my research, because it’s largely fundamental and there are no tangible results yet.” Andrea was educated as an electromagnetics theorist in Italy, but as it was difficult to find a job, he moved towards applied research. He regrets that in North European universities many aspects of electromagnetic theory are not taught anymore. “In southern countries there is less interaction between industry and universities, so universities feel less pressure to be market &
technology-driven. Fortunately EEMCS has now been accredited by the prestigious European School of Antennas, so our students can take courses from universities that excel in theoretical education. This way they get the best of both worlds.” n
De European Research Council heeft Andrea Neto, hoogleraar Applied Electromagnetics, een grant van 1,5 miljoen euro toegekend. Hiermee kan hij 3 promovendi en een postdoc aannemen. Andrea is expert op het gebied van THz-antennes. Hij ontwierp o.a. de antennes voor de spectrometer van het ruimteobservatorium Planck. Een van zijn promovendi gaat zich bezighouden met een vervolgonderzoek hierop, de andere projecten liggen op het gebied van time-domain sensing en 600-700 GHz radar. Andrea hecht waarde aan een goede theoretische basis. Hij juicht het toe dat promovendi via de European School of Antennas kunnen profiteren van het excellente theoretische onderwijs aan Zuid-Europese universiteiten. n
Increased numbers of successful and satisfied PhD students
Jos Weber (l), one of the PhD mentors and Marcel Reinders, EEMCS Graduate School Director (Photo Annelies te Selle)
Ensuring the future success of the Graduate School
The score of 7.3 for the ‘PhD climate’ within EEMCS camouflages the fact that almost a third of PhD candidates do not complete the programme on time, and that almost a quarter are unsatisfied with the supervision provided. “With the active involvement of PhD mentors, the Graduate Office and a compulsory educational programme, I expect to see improvement here”, says Marcel Reinders.
Committed PhD mentors
The introduction of PhD mentors marks an important change within the Graduate School. Every PhD student will be allocated a mentor to supervise the process and act as a support and guide. This means that PhD students will have a twice-yearly meeting with their PhD mentor, or more frequently, if desired.“Initially supervisors were somewhat
sceptical”, says Jos Weber. “They feared that the PhD mentors would be checking up on their work. That is not the intention and we need to make that clear.” The mentors will be from a different department, so they will automatically be more distanced from the content. All the PhD mentors are supervisors themselves and coordinate their respective duties with each other. Jos sees this as a benefit. It enables mentors to reflect on their own role as supervisors. They will refer any issues that go beyond the specific role of the PhD mentor to the confidential PhD mentors, Catholijn Jonker and Arnold Heemink, Director Marcel Reinders, or Paula Meesters, the TU Delft Graduate School psychologist. PhD students can also consult them directly. “I hope that PhD students will have a better idea of whom to contact for quick and effective assistance”, says Marcel.
december 2011 | 5
Diane Vedder
A survey of TU Delft PhD candidates reveals where the major issues lie: in doctoral education, supervision and career advice. How does the Graduate School plan to improve things? Marcel Reinders (EEMCS Graduate School Director) and Jos Weber (PhD mentor) discuss the opportunities of the Graduate School and their own expectations.
Petit four (Photo Haiko de Jong)
Streamlined process
Paula Meesters and career counsellor Monique Draijer are part of the TU Delft Graduate School. The role of the career counsellor is a response to a need. The EEMCS Graduate Office provides organisational support to everyone involved. Hatin Pediz-Tekis and Marielle van der Maarel conduct intake interviews with the PhD students and coordinate the internal process. The supervisors are sent reminders for the 6-monthly interview, the go/no go after one year, the R&D meetings and the exit interview, and the same applies for the PhD mentors’ half-yearly interviews. In the progress-tracking system, PhD students themselves can also upload information about courses taken, conferences attended, etc.
Varied training programme
Doctoral education is now compulsory for all PhD students and not only those in a national research school. PhD students in the Graduate School must obtain 45 EC, including 15 EC for training on the job. These credits are equally divided across the subject-related courses, research skills and
“If PhD students look back with pride on their time at the Graduate School, we will have achieved success.”
personal development. The idea behind the doctoral educational programme is to bring PhD students into contact with all aspects of academic work. The programme begins with the ‘Start up PhD’, and culminates in a career development course, but students are free to organise the rest themselves. For PhD students in a national research school, the requirements are tailored to the research school’s degree programme.
Stimulating research climate
Discussions about the Graduate School often focus on the success rate of PhD students. More PhD students need to complete the programme within four years. Marcel Reinders agrees with this, but does not see it as the sole criterion. “It is also about ensuring that PhD students feel valued and are given inspiration. If PhD students look back with pride on their time at the Graduate School, we will have achieved success.” n www.graduateschool.tudelft.nl
Rector Magnificus Karel Luyben opens the EEMCS Graduate School (Photo Haiko de Jong)
De EEMCS Graduate School zal een positief effect hebben op de doorstroom en tevredenheid van promovendi, verwacht directeur Marcel Reinders. Een belangrijke verandering zijn de PhD-mentoren. PhDmentor Jos Weber legt uit dat deze de supervisors aanvullen, niet controleren. PhD’s kunnen ook een beroep doen op de
6 | Quadraad
facultaire PhD-vertrouwenspersonen, een psycholoog en een career counselor. De EEMCS Graduate Office biedt organisatorische ondersteuning. Alle PhD’s volgen een verplicht opleidingsprogramma van 45 EC. Daarin komen alle facetten van wetenschappelijk werk aan bod. n
Carolina Quinta Goy
Cees-Jeroen Bes
“I am a cosmopolitan person. Travel changes your way of thinking.” From her home country of Argentina, Carolina arrived in the Netherlands by way of England, Germany and Spain. She left behind a top job as Director of a technological management department at ITI (Polytechnic University of Valencia). Her academic background is in
En een van de eersten binnen de nieuwe EEMCS Graduate School. Cees-Jeroen gaat een nieuw systeem voor implantaten ontwikkelen voor het uitlezen van zenuwsignalen. Werk op de mm2. Doel is dat het implantaat nog beter op de individuele behoeften van patiënten kan worden afgestemd.
Carolina Quinta Goy Photo Annelies te Selle
IS contract manager at Finance & Control
“Think positive and positive things will happen”. International Relations and Contemporary History. She enjoys simple Dutch pleasures such as cycling to work, and finds plenty of international culture in The Hague where she lives. She calls her present life a ‘challenging survival experience’, and has her own philosophy to live by: “I try to be happy all the time. Happiness lies in small steps; in small, achievable daily goals.” Or: “Think positive and positive things will happen”. n
De uit Argentinië afkomstige Carolina Quinta Goy is contractmanager bij Finance & Control. Ze heeft een achtergrond in Internationale Relaties & Contemporaine Geschiedenis. Via Engeland, Duitsland en Spanje kwam ze in Nederland terecht. “Ik ben een kosmopoliet.” Haar levenswijsheid: “Denk positief en er gebeuren positieve dingen.” n
IS PhD-student Elektronica
“Ik wil de kwaliteit van leven voor mensen verbeteren”. “Ik wil de kwaliteit van leven voor mensen verbeteren”. In zijn werk zit het ritme van stimulus en respons. In zijn vrije tijd het ritme van muziek en dans. Cees-Jeroen heeft zes jaar gedanst, ballroom, latin, rock & roll en dirty dancing. Tot een half jaar geleden was hij zanger van de rockband Ignoramus met vier van zijn broers. Dat zingen wil hij in Delft ook weer oppakken. Zijn eerste optreden? Dinsdag 13 december bij het ELCA-festival in de /Pub. n
Cees-Jeroen Bes is one of the first PhD students of Electronics within the EEMCS Graduate School. He aims to develop a new system for implants that can read out nerve signals. His goal is to improve people’s quality of life. This all-round dancer and former singer of a rock band is going to perform at the ELCA-festival in the /Pub on 13 December. n
december 2011 | 7
Cees-Jeroen Bes Foto Annelies te Selle
Diane Vedder
Komen en gaan
A DIRECT response to your information needs TU Delft’s IC(S)T flagship SHINE takes off
Ineke Temming
DIRECT has elected its flagship. Scientific director Inald Lagendijk and project manager Birna van Riemsdijk proudly present: SHINE.
A continuous flow of data is produced each day. Sensors generate large amounts of data on physical properties, while heaps of social data are obtained from social media and the web. Public authorities increasingly provide open access to their data. “The fact that these data exist does not mean people or systems can always use them”, says Birna van Riemsdijk. “We want to make it possible for data from all kinds of resources to be processed and interpreted in such a way that they can help answer information requests in real-time.”
Strategic investment The project, entitled Sensing Heterogeneous Information Network Environment (acronym: SHINE), has been elected ‘flagship’ of the Delft Institute for Research on ICT (DIRECT). “It was a tough decision”, says scientific director Inald Lagendijk. “The five projects that were submitted - with topics ranging from Brain Engineering to Smart Grids - were all great, but this one ticks all the boxes: it is scientifically
8 | Quadraad
challenging, multidisciplinary, innovative, and representative of the research DIRECT stands for.” The project is funded by EEMCS as a strategic investment in collaboration on IC(S)T - the S referring to ‘science’. With the budget of one million euros five PhD students and a postdoc will be hired.
and discover mutual research interests. It’s a process I am happy to facilitate.” Inald adds he is glad to have her on board. “We could have picked an experienced senior professor, but because the flagship is an investment in the future, we preferred a young researcher.”
Confusion of tongues
Self-organising
Birna, a young assistant professor in the Man-Machine Interaction group, has accepted the offer of becoming project manager. “It’s a great challenge”, she says, “because the project involves many research groups. But it’s interesting to work on the interface of disciplines. Researchers often assume that colleagues from other fields have the same background knowledge, with a confusion of tongues as a result. In our discussions, the Electrical Engineers were surprised that Computer Scientists hardly understand GPS, but in return they needed an explanation of intelligent agent technology. In joint projects, experts from different fields are encouraged to learn from each other
To explain the scientific challenges of the project, Birna gives a simple example of an information request the system has to be able to answer. “Suppose you are a visiting a big outdoor event and you want to get to the other side of the terrain. Due to heavy rainfall a tunnel has been flooded, and some areas are more crowded than others. To answer your question ‘What is the shortest route from a to b?’ in real-time, the system has to perform a very complex task. It has to understand your question; it has to decide what kind of information is needed to answer it; it has to decide what kind of resources can be used to deliver this information; it has to make sure that these resources
Inald Lagendijk and Birna van Riemsdijk (Photo Annelies te Selle)
Consortium Research is being conducted on three levels of analysis, including their interfaces:
deliver the required data; it has to process and interpret the data; and it has to present the information in a user-friendly way. And on top of that, it has to do all this in a completely self-organising way, without the help of a central coordinating element.”
Environmental test cases The project is not directed towards a specific ‘killer application’, Inald says. “Information needs are hard to predict, so many measurements are carried out without an immediate purpose. But it’s always possible that creative minds will develop new services based on those data. We are focusing on environmental data, because they provide ideal test cases. The environment needs to be monitored at all times, so these data are continuously being produced. The system must be able to identify a problem, like a storm or air pollution, zoom into that area, fine-tune or extend the measurements there, and act quickly upon the findings. We will use data from fixed and mobile sensors on TU Delft campus and in Rotterdam, but also from social media like Twitter.”
Showpiece DIRECT’s ambitious flagship project is intended to be the showpiece of TU Delft’s research on IC(S)T. It will demonstrate the multidisciplinary expertise of TU Delft researchers on the subject of ‘autonomous distributed systems’, one of the university’s technological focal points. Inald is convinced it will also attract external funding from the Dutch top sectors or the European Eighth Framework programme. According to Birna, the project offers many starting points for further research, for example in the field of user interaction. The flagship’s journey can begin! n
- T op level (organisation coordination): Organisation Formation (Catholijn Jonker, Man-Machine Interaction/EEMCS; Yao-Hua Tan, ICT/TPM); Interpretation & Visualisation (Herman Russchenberg, Remote Sensing of the Environment/ EEMCS; Charl Botha, Computer Graphics and Visualisation/EEMCS); - M iddle level (network coordination): Multi-Source Aggregation (Frances Brazier, Systems Engineering/TPM; Koen Langendoen, Embedded Software/EEMCS); Resource Negotiation (Cees Witteveen, Algorithmics/EEMCS; Catholijn Jonker); - L ow level (resource coordination): Localisation & Integration of Physical Data (Alle-Jan van der Veen, Circuit and Systems/EEMCS; Alexander Yarovoy, Radar Systems/EEMCS); Integration of Social Data (Arjen de Vries, Multimedia Signal Processing/EEMCS).
DIRECT heeft zijn ‘vlaggenschip’ gekozen (projectmanager: Birna van Riemsdijk). Met de 1 miljoen euro die EWI ter beschikking stelt - een strategische investering in samenwerking op het gebied van IC(S)T (S= Science) - worden 5 promovendi en 1 postdoc aangenomen. Het winnende project, SHINE, is een sterk multidisciplinair onderzoek naar zelforganiserende informatiesystemen die gebruik maken van fysische en sociale data; het sluit aan bij het technologisch zwaartepunt ‘autonome gedistribueerde systemen’. Onderzoek op het gebied van de leefomgeving levert de test cases. Wetenschappelijk directeur Inald Lagendijk is ervan overtuigd dat het project Nederlandse en Europese fondsen aantrekt. n
december 2011 | 9
Foto’s Annelies te Selle
“Studenten moeten harder werken”
Ineke Temming
EWI-docenten discussiëren over thema ‘studiesucces
De TU Delft kampt met een laag BSc-studierendement. De Commissie Didactiek (voorzitter: Hans Tonino) heeft een advies uitgebracht dat ‘koerst op studiesucces’. Hoe denken EWI-docenten hierover? Impressie van een rondetafelgesprek. Het is onwenselijk dat studenten van de TU Delft langer over hun studie doen dan studenten van andere universiteiten. Stelling 1 blijkt geen open deur. ”Voor wie onwenselijk?” vraagt Wouter, “Niet voor studenten die daarna lekker in hun baan bezig zijn. En: betere opleidingbetere positie; daar vaart de fiscus wel bij.” “Langstuderen is niet hetzelfde als beter opgeleid worden”, werpt Emile tegen, “als het om vergelijkbare opleidingen gaat, ben ik het eens met de stelling.” “Maar dan is de situatie minder nijpend”, zegt Nick, “Eindhoven en Twente doen het nauwelijks beter.” De discussie dreigt in de kiem te worden gesmoord, dus Dagmar grijpt in: “22% van de herinschrijvers haalt in vier jaar het bachelordiploma. Is dat erg?”
10 | Quadraad
Financiële prikkels
De kwantitatieve herformulering werkt. “Studenten moeten sneller studeren”, zegt Jacob. “De gemiddelde studieduur is nog steeds 7,2 jaar, maar de programma’s waren vroeger zwaarder. De eisen zijn teruggeschroefd, maar zonder resultaat, want de studenten zijn er dingen naast gaan doen.” Financiële prikkels helpen volgens hem wel. Hij vertelt dat OCW een tijdje met succes een ‘bètabeurs’ heeft uitgereikt aan wiskundestudenten die hun P in 1 en hun bachelor in 4 jaar haalden. Een strenger bindend studieadvies heeft ook effect, is de algemene mening, al waarschuwt Joost dat sommige studenten onder druk juist slechter presteren.
In het diepe
Volgens Nick is langstuderen een kwestie van cultuur. “We zijn gewend dat eerstejaars moeilijk op snelheid komen. Dat moeten we doorbreken.” Emile heeft nooit ervaren dat docenten lage slagingspercentages normaal vinden. “Er is iets anders aan de hand. We gaan er vanuit dat eerstejaars zelfstandig zijn. We gooien hen in het diepe, terwijl er veel nieuwe dingen op hen afkomen.” “Maar dat geldt voor alle studenten”, riposteert Tomas. Uiteindelijk luidt de conclusie dat de werkdruk bij technische opleidingen hoger ligt. “Ontwerpen is cognitief de moeilijkste vaardigheid”, citeert Wouter het rapport-Tonino.
De rol van docenten
Als 85% van de studenten in één keer voor een tentamen moet slagen, komt de kwaliteit van het onderwijs onder druk te staan.
“Klopt’, zegt Tomas, “docenten hebben weinig invloed op het studieresultaat. Onder gelijkblijvende omstandigheden kan ik alleen de lat lager leggen.” Volgens Emile kan de instelling wel prikkels geven om studenten te stimuleren, zoals ‘minder herkansingen’. Op Dagmars vraag of bij verbeterd studie-gedrag ook de rol van docenten verandert, komt weinig respons. “Het zou al een wereld van verschil maken als studenten voorbereid naar college komen”, zegt Tomas. Wouter zou dan meer de diepte ingaan. Dat studenten te weinig aan zelfstudie doen, komt volgens Joost o.a. doordat de opleidingen te vol zitten en de witte weken tot uitstelgedrag leiden.
sowieso een middel om een hoger cijfer te halen”, reageert Emile, “maar hoe overtuig je studenten daarvan?”
Vinger aan de pols Iedereen steunt de stelling dat ‘meer persoonlijke begeleiding’ het studiesucces vergroot. ‘Jaargroepen’ kunnen de sociale cohesie versterken. “Zo houden studenten ook bij elkaar een vinger aan de pols”, zegt Tomas. Nick vindt de band tussen docenten en studenten belangrijk. “Docenten doen hun uiterste best voor studenten en dat moet wederkerig zijn.” Ook het nut van ‘meer activerende werkvormen’ wordt ingezien, maar hoe activeer je studenten buiten de colleges? Dit lukt
“Docenten hebben weinig invloed op het studieresultaat” Bonussysteem
Over naar stelling 3, een selectie uit de aanbevelingen van de commissieTonino. Joost is huiverig voor de invoering van een modulair systeem. “Wiskunde is een ‘stapelvak’. Als je de stof teveel comprimeert, hebben studenten te weinig tijd voor verwerking.” Emile oppert dat de stof juist beter bezinkt, doordat er minder vakken parallel lopen. Het voorstel om meer ‘formatief’ te toetsen (gericht op feedback) en minder ‘summatief’ (gericht op beoordeling) vindt bijval, al merkt Nick op dat studenten formatieve toetsen alleen doen als ze er het nut van inzien. Daarom heeft Electrical Engineering een bonussysteem ingevoerd: het cijfer voor de formatieve toets kan het tentamencijfer positief beïnvloeden. “Een formatieve toets is
TU Delft educational programmes have a low success rate. In a discussion on this theme, 6 EEMCS lecturers/directors of studies concluded that this has to change. They think TU Delft students study at a slower pace because technology programmes
nu alleen door deadlines te stellen, waardoor er te veel deadlines zijn. Een modulair systeem met een duidelijke regie op de studiebelasting kan dit voorkomen.
Dit gesprek vond plaats op 5 oktober 2011. De stellingen waren o.a.gebaseerd op: Koersen op Studiesucces. Werkgroep Didactiek Technische Universiteit Delft; 18 september 2011. Zie Blackboard Community, onder ‘Studiesucces’.
Gespreksdeelnemers Joost de Groot (docent Technische Wiskunde) Emile Hendriks (opleidingsdirecteur Technische Informatica) Tomas Klos (docent Technische Informatica) Nick van der Meijs (opleidingsdirecteur Electrical Engineering) Wouter Serdijn (docent Electrical Engineering) Dagmar Stadler (hoofd O&S), gespreksleider Jacob van der Woude (opleidingsdirecteur Technische Wiskunde)
Harder werken
Tot slot vraagt Dagmar wie zelf nog ideeën heeft. Tomas zou graag ‘een knop in het hoofd van de studenten willen omdraaien’. Joost vindt het essentieel dat ongeschikte studenten in de propedeuse worden uitgefilterd en Nick wijst op het belang van goede voorlichting. Voor Jacob ligt het helder: “Wij kunnen allerlei maatregelen nemen, maar de studenten moeten harder werken. Wie harder werkt, wordt succesvoller.” n
are more demanding. Lecturers have little influence on study results, but the university can give incentives to encourage students. The effectiveness of several didactic measures was discussed, such as the introduction of a modular educational system, fewer
re-examinations, more formative assessment, more personal support and more activating educational methods. The bottom line is that students have to work harder. n
december 2011 | 11
Komen en
gaan
Diane Vedder
Willem van den Heetkamp Foto Annelies te Selle
Gaat van EWI naar CiTG…
…als medewerker Werkplekservices. Na 20 jaar. Willem is begonnen als elektrotechnicus bij particuliere bedrijven, TNO en Siemens. De eerste jaren bij EWI was hij ook nog elektrotechnicus binnen een grote technische dienst. Dat werk is later bijna allemaal uitbesteed. Tijdens de ‘Modernisering Ondersteunende Diensten (MOD) heeft hij de overstap gemaakt naar “Ik heb van mijn hobby mijn beroep gemaakt.” ICT en van zijn hobby zijn beroep gemaakt. In zijn vrije tijd vind je Willem aan de waterkant, hier of in Frankrijk, lekker kamperen, tentje aan het water. Hij vist op karpers, met als recordvangst een van 39 pond. Of, een verdwaalde steur van 50 pond. Bij CiTG zijn de mensen blij met zijn hulp. “Ze zijn ook iets minder ‘technisch’ :-).” En verder? “Bij CiTG is de koffie lekkerder.” n
Willem van den Heetkamp, a support staff member with ICT Workstation Services, is moving to Civil Engineering & Geosciences. Originally an electrician, he took the opportunity to turn his hobby, ICT, into his job. Now his hobby is carp fishing, here or in France. His biggest catch: a 50-pound sturgeon. n
12 | Quadraad
Guit-Jan Ridderbos
WAS docent Mathematische Fysica Alles wat Guit-Jan doet, vindt hij supercool of supervet. ‘For the time being’, want hij beweegt snel. En dan niet alleen op de racefiets tussen Amstelveen en Delft. Dertig jaar en een studie Wiskunde, een promotie in de Topologie en een baan als docent-onderzoeker aan de VU achter zich, en de “Ik vind het cool dat je studenten iets kunt leren.” laatste drie jaar als docent bij EWI. “Ik vind het cool dat je studenten iets kunt leren en ik heb er al veel uitgehaald. Maar ik moet oppassen voor sleur.” Guit-Jan gaat apps maken bij Touchwonders in Utrecht. Zijn eerste app heeft hij al gemaakt, Miniquizz, met MC-vragen voor 1e jaarswiskundevakken. Te koop in de app store en als ‘lite version’ gratis te downloaden. Wint hij daarmee een iPad in de app competition 9 december…? n
Guit-Jan Ridderbos is a fast mover, being averse to monotony. So although he thinks teaching Mathematical Physics is ‘super cool’ and rewarding, he is moving on. His next stop is Touchwonders in Utrecht, where he is going to make apps. Will his app Miniquizz win the EEMCS app competition on 9 December? n
Guit-Jan Ridderbos Foto Annelies te Selle
Willem van den Heetkamp
Go ahead, the floor is yours...
Photo Annelies te Selle. Insert: istock
Innovattic: apps with a WOW effect
THE PITCH!
Photo Annelies te Selle
Lauwerens Metz had a great job as an ICT consultant, but he was missing something. He wanted to be creative and to do things that really matter. When he started developing innovative apps with a fellow student in his attic, Innovattic was born.
BNR and other big broadcasting companies, and one of our apps - iKidzPro - is listed in the iPhone Magazine top 40 of best iPad apps. We are currently working on an app for the Dutch national police force that helps identify stolen goods, and our app that turns your iPhone/iPad into a synthesizer is even used by DJ Tiësto!
Innovattic was established in July 2010 by Desmond van der Meer and myself, and is located in the YES!Delft Incubator. Desmond followed the Media and Knowledge Engineering master track and is a fantastic programmer, I am a graduate from the Information Architecture track, which combines computer science and management. He is a technical wizard; I am a passionate networker, so we really complement each other.
“Appsterdam Delft will open special doors for us!”
Top 40 Our first app had much in common with 4Square, the app that allows you to find out where your friends are. We were competing with a Silicon Valley-based company with multimillion dollar investors, so it was not a success. But now things are going great. Our customers include the BBC,
Delft chapter At Appsterdam’s kick-off meeting I told Mike that the best app developers come from Delft. The only way to involve these talents is to start an Appsterdam Delft chapter, I said. He welcomed the idea, so now Delft app makers have a monthly ‘Meeten and Drinken’ in the /Pub. YES!Delft startups are well represented here. We also organise lectures, for example on current technologies or with a focus on design. Appsterdam Delft will open special doors for us! n www.innovattic.com www.appsterdam.com
Appsterdam Our apps definitely have a WOW factor. They are technically advanced, easy to use and look really sharp. Still, in this industry it is hard to make it on your own. That is why we applaud the initiative of the American internet entrepreneur Mike Lee, who wants to create a Silicon Valley-like ecosystem for web and mobile apps in the Netherlands. It is called ‘Appsterdam’, because Lee envisions Amsterdam as the centre of this community of app makers, investors, lawyers and business people.
I nnovattic maakt apps met een WAUW-effect. Ze zijn technisch geavanceerd, gebruiksvriendelijk en ze zien er gelikt uit. Het bedrijf heeft zich aangesloten bij Appsterdam, dat het Silicon Valley van Europa moet worden op het gebied van apps. Er is een Delftse tak opgericht waar ook veel start-ups van YES!Delft aan deelnemen. n
december 2011 | 13
Recorded by Ineke Temming
Lauwerens Metz pitches Appsterdam
Luuk Mur (l) en Nick Guldemond (Foto Annelies te Selle)
“Er gebeurt gigantisch veel, maar men weet vaak van elkaar niet wat men doet”
14 | Quadraad
EWI grote speler in ICT for Health Luuk Mur en Nick Guldemond gaan EWI op de kaart zetten als een internationaal gerenommeerd ICT-kennisinstituut met veel expertise op het gebied van Health. Ze zijn zó nieuw bij EWI, dat zelfs de portier hen niet weet te localiseren. Toch hebben Luuk Mur en Nick Guldemond al een indruk van hun werkomgeving. Luuk: ”Bij mijn inventarisatie van ICT-projecten ben ik al veel mooie resultaten tegengekomen.” Als projectmanager Innovation & Research Affairs, gedetacheerd vanuit de directie Instellingsbeleid, helpt hij EWI de banden met externe partijen op ICT-gebied te versterken. Nick is directeur valorisatie bij het DRI Health. “Ik wist dat de TU Delft actief was op het thema Health, maar wat ik aantrof was enorm.” Zijn TU-brede taak is het stimuleren en faciliteren van interne en externe (Europese) samenwerking. Hij is ook verbonden aan de EWI-sectie Man-Machine Interaction.
Gezamenlijke visie
De kamergenoten streven vergelijkbare doelen na. “Nu de TU Delft financieel afhankelijker wordt van Europa en het bedrijfsleven, kunnen we niet meer als ‘eenpittertjes’ werken”, zegt Nick. “We moeten ons opstellen als een instituut met een eenduidige, gezamenlijke visie. Het onderzoek rondom Health is te gefragmenteerd; ik wil al die specialismen bij elkaar brengen.” Luuk gaat de strategievorming van EWI ondersteunen. “De faculteit wil zich profileren als een internationaal gerenommeerd ICT-kennisinstituut. Mijn opdracht is te analyseren wat onze expertise is, waar de kansen liggen en met wie we moeten samenwerken. Daar rolt dan een plan van aanpak uit.”
doen.” Het werd een functie als productmanager bij KPN. Vijf jaar was hij verantwoordelijk voor alle business-aspecten van twee verschillende diensten. Daarna werkte hij acht jaar als consultant bij Corporate Strategie en Innovatie, nieuwsgierig als hij was naar ‘het grote plaatje’. In 2007 behaalde hij een MBA-graad.
Medisch-technologische innovaties Nick studeerde elektrotechniek, (bio)medische wetenschappen en bewegingswetenschappen, en werkte als klinisch onderzoeker bij o.a. het Instituut voor Toegepaste Neurowetenschappen en het Nederlands Kankerinstituut. “Mijn proefschrift lag op het snijvlak van geneeskunde, zorg en technologie. Ik maakte een analyse van de risicofactoren die leiden tot onderbeenamputatie bij diabetici, en ik deed samen met bedrijven biomechanisch onderzoek naar drukverdelende inlegzolen.” Uit zijn specialiteit om met het bedrijfsleven medisch-technologische innovaties te ontwikkelen groeide het Medical Field Lab, een spin-off van het Maastricht UMC. Als grondlegger en directeur deed hij veel ervaring op met publiek-private samenwerking en de vertaling van wetenschap naar toepassingen.
ICT for Health
Een overeenkomst tussen Nick en Luuk is hun voorkeur voor ‘breedgang’. Luuk studeerde technische natuurkunde in Delft en promoveerde bij de leerstoel Quantum Transport. “Op het laatst kon ik nog maar met een klein clubje over mijn onderzoek praten. Daarom besloot ik iets heel anders te gaan
Luuk en Nick komen elkaar tegen op het domein ‘ICT for Health’. “EWI is hierin zeer actief”, zegt Nick. “Een voorbeeld is het project ‘care@home’. Hierin ontwikkelen we zorgdiensten via smart tv, zoals het thuis monitoren van ouderen. Het past binnen het concept van ‘de slimme gemeenschap’, waarmee capaciteitstekorten in de zorg met ICT worden opgevangen.” “EWI doet ook veel op het thema ‘de slimme operatiekamer’”, vult Luuk aan, “vooral op het gebied van medische instrumentatie. Bij microelektronica wordt gewerkt aan een sensor die radioactief gemaakt tumorweefsel kan detecteren. En er zijn allerlei slimme, implanteerbare apparaatjes in ontwikkeling, zoals neurostimulators.” “Er gebeurt gigantisch veel”, besluit Nick, “maar men weet vaak van elkaar niet wat men doet. Dat gaan wij veranderen.” n
EEMCS is keen to be recognised as an internationally renowned ICT knowledge institute. Project manager for Innovation & Research Affairs Luuk Mur has been recruited to help the faculty strengthen its strategic collaboration. According to Nick Guldemond, director of valorisation of DRI Health, TU Delft’s health-related research needs more
coherence. Researchers often don’t know what colleagues are doing, he comments. It’s his job to encourage and facilitate internal and external (European) collaboration. Both Luuk and Nick have broad educational and professional backgrounds. EEMCS’ abundant research on ‘ICT for Health’ includes projects on health care services and medical instrumentation. n
Het grote plaatje
december 2011 | 15
Ineke Temming
”Maar het onderzoek is te gefragmenteerd”
Power engineering is sexy again The challenges of Smart Grid research
Mart van der Meijden
The term ‘Smart Grids’ is currently being applied in a wide variety of contexts. Mart van der Meijden explains that it is not just a buzzword, but that its development runs much deeper. A major challenge for his chair.
In the coming decade, TenneT will be investing more than EUR 10 billion in its high-voltage transmission grids of 110 kV to 380 kV, in the Netherlands and Germany. This is 10 times more than the average annual investment levels of five years ago. More is happening now in the field of electrical-energy provision than during the past 30 years combined. In the coming decades, the electricity sector will be demanding new and unconventional solutions. With my chair in Large-Scale Sustainable Power Systems, I would like to use my 28 years of knowledge and experience in the area of process automation and net development to contribute to this social challenge, together with the students and the scientific staff, through both research and education.
Europe are being increasingly linked to each other. This reduces the cost of electricity to consumers and increases the security of supply. New large-scale power plants are being built at increasing distance from densely populated areas. Large international companies are building power stations on our coastline in Eemshaven, the Maasvlakte and Borssele, where sufficient cooling water is available and where fossil fuels can be supplied inexpensively through the seaports. Large offshore wind farms are being built along the North Sea. Work is currently underway to open up more than 5000 megawatts in German waters. In the coming decade, our eastern neighbours will be phasing out all their nuclear plants, while Finland constructs new nuclear power plants.
Greater complexity The world of electric energy provision has become much more complex. Society is making increasing demands: high reliability of supply, safety, sustainability, preferably invisible where our backyard is concerned – and all at the lowest possible cost. Electrical energy is no longer a national matter. The electricity markets in
16 | Quadraad
Growing dependence In direct contrast, major developments are taking place at local level. Sustainable and energy-efficient electricity is being generated through photovoltaic solar panels on houses, small individual power stations in dwellings (micro CHP), combined systems for generating heat, electricity and CO2 in commercial
greenhouses, and windmills on farms. On sunny, windy days, electricity is fed into the grid: two-way traffic. The number of new electricity applications is also growing in transportation (electric cars, mobility scooters, electric bicycles), heating (electric heat pumps) and infotainment (iPhone, iPad, games, larger flat screens, internet), resulting in increasing electricity consumption plus a growing dependence upon electricity.
Smart Grids All these developments create huge challenges for the electricity sector. Where we have been accustomed to one-way traffic from power plant to consumer, we now have two-way traffic at all voltage levels and growing international traffic. Energy savings are leading to increasing electrification. The greatest challenge is incorporating electricity from renewable energy sources on a large scale. Electricity cannot be stored directly. What we use must be generated at the same time. To date, power plants make continual adjustments according to electricity consumption (balancing by production). Electricity from renewable sources (e.g.
Photo courtesy of TenneT
solar, wind, tidal) is difficult or impossible to adjust. A solar panel generates electricity only if the sun is shining. A wind generator produces energy only when it’s windy. This calls for such new, unconventional solutions as new technologies (electricity storage, high-voltage direct current, demand-side response (balancing by consumption), wide-area measurement, control and protection), additional ICT and new concepts for security and control. We need to add new technology and new intelligence to the transmission and distribution networks, as well as to the equipment connected to them. That is what we call ‘Smart Grids’.
engineers is ‘system integration’. Research areas include: incorporating electricity from wind and sun into the electricity system, integrating modern offshore and onshore high voltage
“The keyword for EEMCS researchers is ‘system integration.’” direct current grids (VSC HVDC) into the existing internationally linked HVAC nets, advanced and robust grid protection and control, balance management in the multi-national power market, reliability evaluation for offshore grids, system stability and voltage stability.
System integration These solutions require excellent scientific research and international cooperation. In my view, the keyword for EEMCS researchers and TenneT
a day, 7 days a week. The new generation of young engineers (male and female) is facing a fantastic challenge of major social relevance. Power engineering is sexy again. n
24/7 We are doing this in order to guarantee a reliable, sustainable and affordable electricity supply in the future, 24 hours
Mart A.M.M. van der Meijden is Manager of Innovation of TenneT since 2003. He is responsible for developing TenneT’s long-term vision on the electrical transmission system. In June 2011, he started as part-time professor of Large-Scale Sustainable Power Systems at the Department of Electrical Sustainable Energy of EEMCS.
De wereld van de elektrische energievoorziening is veel complexer geworden. De samenleving stelt hogere eisen en wordt steeds afhankelijker van elektriciteitsverbruik, er is meer internationaal verkeer, en elektriciteit uit duurzame bronnen is moeilijk op grote schaal in te passen. Wat we nodig hebben zijn ‘Smart Grids’: distributie- en transportnetten, inclusief aangesloten apparatuur, waaraan nieuwe technologie en nieuwe intelligentie is toegevoegd. In het onderzoek van Mart van der Meijden, deeltijdhoogleraar Large Scale Sustainable Power Systems, staat het concept ‘systeemintegratie’ centraal. Een betrouwbare, duurzame en betaalbare elektriciteitsvoorziening heeft grote maatschappelijke relevantie. Dus: power engineering is weer sexy. n
december 2011 | 17
Qort Qoncise
edder
Diane V
745 kEuro heeft STW toegekend aan het project ‘From Reactive to Proactive Planning of Ambulance Services’ (REPRO) van Karen Aardal, in samenwerking met Rob van der Mei (CWI en VU Amsterdam) en verschillende partners waaronder regionale ambulancevervoerders, GGD Flevoland, Connexxion, CityGIS en het RIVM. In het REPRO-project worden nieuwe efficiëntere planningsmethoden ontwikkeld, waarmee de kwaliteit van de ambulancezorg in Nederland sterk kan worden verbeterd, tegen lagere kosten. Ambulances rukken per jaar meer dan een miljoen keer uit. Voor levensbedreigend spoedvervoer wordt de eis gesteld dat in 95% van de gevallen de aanrijtijd niet langer is dan 15 minuten. Bestaande planningsmethodieken houden nauwelijks rekening met de onzekerheid die inherent is aan het plannen van ambulanceritten, wat tot veel inefficiëntie - en dus hoge kosten leidt. De resultaten uit het onderzoek kunnen ook worden ingezet door andere aanbieders en hulpdiensten zoals brandweer, politie en wegenwacht. n
DOW Energie Dissertatieprijs 2011 voor Edmund Neo Edmund Neo heeft de DOW Energie Dissertatieprijs 2011 gewonnen voor zijn proefschrift ‘Highly Efficiency and Highly Linear RF Power Amplifiers’. Hij is gepromoveerd bij John Long en Leo de Vreede. Met de komst van smartphones zoals iPhone en BlackBerry is het dataverkeer over het draadloze netwerk exponentieel toegenomen. Reuters schat dat de draadloze markt op dit moment 40 miljard dollar waard is. Om tegemoet te komen aan de toenemende vraag naar bandbreedte (bitrate) op het
draadloze netwerk, moeten netwerkoperators over de hele wereld hun basisstations upgraden, en/of meer basisstations in gebruik nemen (een verdubbeling van de bandbreedte vereist bijvoorbeeld 50% meer basisstations). Het werk van Edmund Neo draagt voor een belangrijk deel bij aan de efficiëntieverhoging van basisstations die deel uitmaken van het operatornetwerk. Hiertoe heeft hij zich gericht op de RF-zender en in het bijzonder op de laatste versterker eindtrap. n
App event & market Vrijdag 9 december, 15.30-18.00, EWI-hal Finale van de app competition voor studenten en medewerkers van de TU Delft. En een app market met vraag & aanbod van apps, bouwers van apps, ontwerpers van apps, etc. www.app.tudelft.nl n
Edmund Neo has won the DOW Energy Dissertation Prize 2011 for his thesis ‘Highly Efficient and Highly Linear RF Power Amplifiers’. He has developed technology for saving energy in mobile data transport. n Karen Aardal and partners have received a grant of 745,000 euro from STW for the project ‘From Reactive to Proactive Planning of Ambulance Services’. The objective is to develop an improved planning methodology that takes into consideration the uncertainty factors in ambulance service operations, resulting in higher efficiency and lower costs. n The grand finale of the app competition will take place in the hall of EEMCS on 9 December, between 15.30-18.00. n
18 | Quadraad
Anna Hoek: “Mijn eerste gadget”
De nr 1 gadget Een lofzang op de iPad in een of meer woorden.
Volgende keer: muurbloem of kantoortuin
Maak een foto van een collega bij het groen op zijn/ haar kamer en mail hem voor 15 januari naar
[email protected].
Foto’s/fotobewerking Cassan Visser
Qiekjes
Qandid Qamera
The number 1 gadget An ode to the iPad in one or more words
Next time: wallflower or indoor garden Photograph a colleague with the plants in his/her room and e-mail your picture before 15 January to
[email protected]. Henk Sips: “Snel, makkelijk, licht”
Lou van der Sluis: “Leesgemak”
Henk van Zeijl: “Top”
Qolofon
Quadraad is een Nederlands-Engelse uitgave van de Faculteit Elektrotechniek, Wiskunde en Informatica/TU Delft voor EWI-medewerkers. Het blad verschijnt 3 keer per jaar (oplage: 1200). Quadraad is a Dutch-English magazine for EEMCS personnel. It is published 3 times a year (print run: 1200) n Redactie: Emiel van Elderen, Stephanie Hessing, Anna Hoek, Geerlinge Pessers-van Reeuwijk, Dagmar Stadler, Ineke Temming, Diane Vedder, Cassan Visser n Aan dit nummer werkten mee: UvA Talen, Rob Fastenau, Mart van der Meijden
Stephanie Hessing: “Luxe”
n Eindredactie: Ineke Temming, Diane Vedder n Coördinatie: Temming Tekstproducties, Delft (www.temmingtekst.nl) n Fotografie: Annelies te Selle, Delft (www.anneliesteselle.nl) n Ontwerp en layout: Scheepens reclame adviseurs, Tilburg n Druk: Schefferdrukkerij bv, Dordrecht n Redactieadres: Postbus 5031, 2600 GA Delft,
[email protected]. Niet door ons achterhaalde rechthebbenden van foto’s kunnen zichzelf bekend maken via dit e-mailadres.
december 2011 | 19
EEMCS revolutionises neurostimulation The Biomedical Electronics Group has good reason to celebrate, as their prototype of a new, revolutionary neurostimulator has been successfully tested. Neurostimulators reduce the symptoms of brain disorders such as Parkinson’s disease, epilepsy or tinnitus (ringing in the ears). Current devices are uncomfortable bulky chest implants, with wires running through the neck to electrodes in the brain. Within ten years the prototype will be miniaturised into a wireless cranial implant the size of 2 stacked 2-euro coins.
The device will be able to automatically detect when it needs to generate pulses and adjust the required pattern of pulses. Moreover, the generated signals will be more natural - and therefore far more effective. Het prototype van een nieuwe, revolutionaire neurostimulator is met succes getest. De komende jaren wordt het ontwerp geminiaturiseerd tot een piepklein hersenimplantaatje dat veel comfortabeler, intelligenter, flexibeler en effectiever is dan bestaande neurostimulators.
Delft University of Technology Faculty of Electrical Engineering, Mathematics and Computer Science Mekelweg 4 2628 CD Delft
The Smart Implantable Neurostimulators research programme is a joint venture between TU Delft, Erasmus Medical Center and Universitair Ziekenhuis Antwerpen (Antwerp University Hospital). Photo prototype Annelies te Selle
T: +31 (0)15-27 89252 E:
[email protected] www.ewi.tudelft.nl