Strategisch meerjarenplan Presentatie Guus Ydema, directeur AGEM t.b.v. gemeenteraden – februari 2016
Inhoudsopgave presentatie 1. 2. 3. 4. 5. 6.
Energietransitie, waarom en hoe AGEM: waarom, hoe en wat Resultaten AGEM , stand van zaken Externe ontwikkelingen Samenvatting jaarplan en strategie Financiële vooruitzichten
Desgewenst meer details over: 1. Interne Analyse 2014-2015 2. Strategie 3. Uitwerking meerjarenplan
strategisch meerjarenplan 2016-2018 februari 2016 t.b.v. gemeenteraden
De urgente agenda Klimaatverandering tegengaan. Hoge maatschappelijke prioriteit. Urgenda-uitspraak: • De staat moet stappen zetten • Iedereen moet stappen zetten! (wij allemaal)
strategisch meerjarenplan 2016-2018 februari 2016 t.b.v. gemeenteraden
Onze opgave Voor een energieneutraal Winterswijk in 2030 nodig (indicatief!): • 40% besparing! • 9 grote windmolens (of 400 middelgrote!) • 45 ha zonnepanelen: bijvoorbeeld 15 (zeer) grote bedrijfsdaken en 5 zonneparken van 2-5 ha en 20 zonne-erven • zon op daken van huishoudens in 2030 (20% van de huishoudens) • 1 middelgrote vergister of 4 kleinere vergisters
strategisch meerjarenplan 2016-2018 februari 2016 t.b.v. gemeenteraden
Ruimtelijke inpassing Ruimtebeslag is • 1 tot 5% van de oppervlakte • Veel is dubbelgebruik (daken) • Netto ruimtebeslag van windmolens is gering Aanpassing van omgevingsbeleid/bestemmingsplannen e.d. nodig.
strategisch meerjarenplan 2016-2018 februari 2016 t.b.v. gemeenteraden
Coöperatieve vereniging Achterhoekse Groene Energiemaatschappij AGEM U.A. Bestuur: wethouders gemeenten
AGEM Holding B.V. Bestuur: Wethouders AGEM U.A. en Guus Ydema
100% aandelen
AGEM Levering B.V.
100% aandelen
AGEM Ontwikkeling B.V.
Wat is AGEM? •
De AGEM is voor en door burgers, organisaties en bedrijven in de Achterhoek.
•
De AGEM heeft een onafhankelijke positie, en werkt samen met Achterhoekse bedrijven.
•
Drie peilers: •
opwekking
•
besparing (nauwe samenwerking met verduurSaam energieloket - Stichting Achterhoek Duurzaam Verbouwen)
•
energielevering
strategisch meerjarenplan 2016-2018 februari 2016 t.b.v. gemeenteraden
Hoe financieren we AGEM? • • •
• •
De gemeentes leveren een startkapitaal EUR 3 per inwoner gespreid en aflopend over 5 jaar (2012-2016) (in 2016 is dit EUR 0,20 per inwoner) AGEM zet daarmee een bedrijf op – Het startkapitaal wordt terugverdiend – Eventuele winst gaat naar projecten duurzame energie Het geld is dus geen subsidie voor projecten of programma’s: het is revolverend kapitaal Waarom doet de overheid dit: – Oplossen van “marktimperfectie”, anders duurt het te lang – Revolverend financieren is een efficiënte aanpak
strategisch meerjarenplan 2016-2018 februari 2016 t.b.v. gemeenteraden
Opwekking zonnestroom
+ 5 tot 10 nieuwe middelgrote zonnestroomprojecten in 2016 strategisch meerjarenplan 2016-2018 februari 2016 t.b.v. gemeenteraden
AGEM levert GROEN GAS • AGEM levert GROEN GAS • van proefboerderij ‘De Marke’ • Prachtig uniek product
strategisch meerjarenplan 2016-2018 februari 2016 t.b.v. gemeenteraden
Windpark Netterden: aanbieding obligatielening en windstroom “met AGEM”
strategisch meerjarenplan 2016-2018 februari 2016 t.b.v. gemeenteraden
Partner-programma Sinds 2014 een duurzaam aanbod van zonnepanelen voor woningen, in samenwerking met de Achterhoekse woningcorporaties en ADV. De klant kan kiezen tussen 13 verschillende Achterhoekse installateurs! AGEM biedt onafhankelijke informatie en verlaagt de drempel. Speciale acties. Afbetaling panelen via de energierekening in voorbereiding (via duurzaamheidslening). Later wordt dit uitgebreid met andere producten. strategisch meerjarenplan 2016-2018 februari 2016 t.b.v. gemeenteraden
www.agem.nu/projectenaanbod/zonnepanelenaanbod
strategisch meerjarenplan 2016-2018 februari 2016 t.b.v. gemeenteraden
Bedrijfsleven gelooft in AGEM Klanten
Partners: 13 installateurs zonnepanelen. strategisch meerjarenplan 2016-2018 februari 2016 t.b.v. gemeenteraden
Zon op Erf: 750 zonneboerderijen: een decentraal zonnenetwerk van 750 MW als alternatief voor een centrale op fossiele energie
strategisch meerjarenplan 2016-2018 februari 2016 t.b.v. gemeenteraden
Gefaseerde aanpak Zon op Erf 1. De eerste initiatieven doorrekenen 2. Eerste tranche (pilot) van ca. tien projecten uitvoeren (2016) (EUR 10 mln.) 3. Tweede tranche van 40 projecten (EUR 40 mln.) 4. Volgende tranche(s), tot ca. EUR 600 mln.
strategisch meerjarenplan 2016-2018 februari 2016 t.b.v. gemeenteraden
Rol AGEM Projectontwikkeling Nu in de praktijk • Opzetten en begeleiden projecten voor opwekking duurzame energie • Focus op zonne-energie • Begeleiden lokale energiecoöperaties: projectbegeleiding postcoderoosproject • Regionaal expertisecentrum/aanjaagfunctie Toekomst • Ontwikkeling projecten windenergie • Actief zoeken van geschikte daken en gronden voor zonnestroomprojecten en windmolens • Ontwikkeling biomassa met externe partners strategisch meerjarenplan 2016-2018 februari 2016 t.b.v. gemeenteraden
Dienstverlening voor burger Kans: Achterhoekse gemeenten werken samen en kunnen een stevig, professioneel expertisecentrum realiseren. Met energieloket en AGEM. Diverse gemeenten hebben al ambities uitgesproken in uitvoeringsprogramma’s.
Advies aan gemeenten: bundel de dienstverlening: • de aanjaag- en participatierol (campagnes, projecten) • behandelen van subsidies (Achterhoek bespaart) en duurzaamheidslening • Front-office voor Achterhoekers strategisch meerjarenplan 2016-2018 februari 2016 t.b.v. gemeenteraden
Dienstverlening voorbeelden van de rol van AGEM Projectontwikkeling: • Haalbaarheidsstudie (Kingspan, gemeentedaken, ontwikkeling kleinschalige biomassa) • Windenergie, draagvlak en ontwikkeling
Lokale campagnes duurzaamheid: • Sportverenigingen • Slimme meter campagne Adviseur planvorming duurzaamheid: • Uitvoeringsagenda Achterhoekse gemeenten • Monitoring voortgang besparing en opwekking Administratieve diensten (via verduurSaam energieloket) • Behandeling subsidie Achterhoek Bespaart en Duurzaamheidslening • Stadslab Doetinchem strategisch meerjarenplan 2016-2018 februari 2016 t.b.v. gemeenteraden
Achterhoekse werkgelegenheid Momenteel wordt samengewerkt met o.a.: 13 Achterhoekse installateurs: zonnepanelenaanbod AGEM i.s.m. ADV e.a.
Via verduurSaam energieloket: Achterhoekse adviseurs en bedrijven Partners: lokale Rabobank, Bonsen Reuling (accountant), Van Weeghel Doppenberg Kamps Notarissen, diverse lokale bedrijven voor marketing en communicatie, Taurus corporate finance, LN Agro, etcetera. 6 van de 7 vaste teamleden van AGEM zijn Achterhoekers!
strategisch meerjarenplan 2016-2018 februari 2016 t.b.v. gemeenteraden
Energielevering We leveren Achterhoekse stroom (en een beetje groen gas van de proefboerderij de Marke) Fase 1: Groene stroom (met GVO’s) uit de Achterhoek van bestaande projecten.
Fase 2: nieuwe projecten: zon, wind, bio, water.
strategisch meerjarenplan 2016-2018 februari 2016 t.b.v. gemeenteraden
Energielevering Hoe zorgen we voor Achterhoekse energie Garanties van oorsprong (GVO’s) uit de Achterhoek. • Stortstroom uit Zelhem • Sporthal gemeente Bronckhorst - zonnepanelen • Biologische boer Kraanswijk in Groenlo • Mestvergisting Prinsen Haarlo • Windmolenpark in Netterden/Azewijn • Zonnestroomprojecten o.a. Borculo, Wichmond (wordt vervolgd) Groen Gas van proefboerderij De Marke in Hengelo
strategisch meerjarenplan 2016-2018 februari 2016 t.b.v. gemeenteraden
Levering – realiteit ‘14-’15
strategisch meerjarenplan 2016-2018 februari 2016 t.b.v. gemeenteraden
Achterhoeks streekproduct Voor een eerlijke prijs ons streekproduct. 463 klanten (eind 2015, na 24 maanden)
• • •
Bewoners en agrariërs Maatschappelijke organisaties, bijv. museum Aalten, kantoor Wonion woningcorporatie Enkele bedrijven, bijv. Bronckhorst High Tech
Stroomlevering = equivalent van 1225 huishoudens. Oorspronkelijk target 2015 was 1030 klanten, uitgaande van huishoudens. strategisch meerjarenplan 2016-2018 februari 2016 t.b.v. gemeenteraden
Projecten duurzame energie Ruim 30 mogelijke locaties nu in behandeling samen met gemeenten, dorpsraden en ondernemers. Voorbeelden zonnestroom: Bronckhorst, Zieuwent, Groenlo, Vragender, A18, Vorden, Zelhem, … Samenwerking met diverse lokale initiatieven o.a. Berkelland Energie, Vragender Duurzaam, Geesteren, Beltrum, BOEN. Samenwerking met de windparken in Netterden en den Tol.
strategisch meerjarenplan 2016-2018 februari 2016 t.b.v. gemeenteraden
Externe ontwikkelingen Lastig: • Activiteiten directe concurrenten energielevering zijn toegenomen (Van de Bron, Qurrent, Huismerk Energie; Nuon, Eneco e.d.) • Concurrenten stunten met gasprijs Gunstig: • Landelijk stimuleringsbeleid wordt geïntensiveerd. (n.a.v. borging energieakkoord/Urgenda-uitspraak) • Gelders energie-akkoord wordt voorbereid. • Uitvoeringsplannen Achterhoekse gemeenten gaan leiden tot meer activiteiten om besparing en duurzame energie te stimuleren. • Marktwaarde voor lokaal opgewekte duurzame energie lijkt geleidelijk aan toe te nemen Op termijn wordt lokaal opgewekte duurzame energie steeds belangrijker en krijgt meer steun! strategisch meerjarenplan 2016-2018 februari 2016 t.b.v. gemeenteraden
Samenvatting plan 2016-2018 Vanuit het akkoord van Groenlo is het plan voor de AGEM voortgekomen. De AGEM is opgericht door de acht Achterhoekse gemeenten met het doel om te ondersteunen om in 2030 energieneutraal te zijn. DE AGEM is nu twee jaar onderweg, dus er zijn nog 15 jaar te gaan. Er is een energieleveringsbedrijf opgezet met bijna 500 klanten van groot tot klein (stroom voor ruim 1200 huishoudens). Er worden energiedisplays aangeboden en er is een platform voor zonnepanelen met 13 installateurs. Daarnaast wordt er gewerkt aan tientallen projecten voor duurzame energieopwekking. Drie projecten worden eind 2015/begin 2016 gebouwd. De doorlooptijd voor projectontwikkeling is lang. Er is een uitgebreid netwerk opgezet en samenwerking met bedrijfsleven, burgerenergiecoöperaties en maatschappelijke organisaties tot stand gebracht.
De hoofdlijnen van de strategie worden daarom ongewijzigd voortgezet: • Onze doelstelling is de lokale energietransitie, o.a. door de opwekking van duurzame energie, te faciliteren en daarmee de lokale werkgelegenheid te stimuleren. Tot nog toe is klantengroei als voornaamste middel ingezet voor het businessmodel waarmee AGEM in stand gehouden kan worden. Energielevering werkt goed maar de klantengroei gaat echter veel langzamer dan in eerdere plannen is verondersteld. Daarom zijn er alternatieven nodig voor de financiering: • blijvende financiering voor de informatie- en netwerkfunctie van AGEM *) en/of: • diensten die AGEM direct en via het verduurSaam Energieloket verricht tegen marktconforme tarieven aan gemeenten en derden strategisch meerjarenplan 2016-2018 februari 2016 t.b.v. gemeenteraden
Samenvatting plan 2016-2018 Op termijn wordt lokaal opgewekte duurzame energie steeds belangrijker en krijgt meer steun, door (inter)nationale aandacht en regionale uitvoeringsplannen. Voor 2016 ligt voor AGEM de prioriteit bij: • Projectontwikkeling zonnestroomprojecten, postcoderoos- en SDE+-projecten incl. financieringsopties (banken zijn bijv. zeer geïnteresseerd in de financiering van zonnestroomprojecten Zon op Erf) • Het sneller kostendekkend maken van de uitvoeringsorganisatie van AGEM zodat deze in stand kan blijven om de energietransitie aan te jagen door: – Kostenreductie met name bij de klantenwerving – Extra inkomsten uit diensten • Het in stand houden van de levering met beperkte groeiambities en beperkte wervingsinspanningen *) Er is nog niet zeker waar de financiering vandaan kan komen. Er zijn verschillende mogelijkheden daarvoor o.a. in het kader van het Gelders Energieakkoord, het energieloket en een ingediende Europese subsidieaanvraag. In dit plan zijn nog geen inkomsten voor deze functie opgenomen omdat deze nog niet zeker zijn gesteld.
strategisch meerjarenplan 2016-2018 februari 2016 t.b.v. gemeenteraden
Besluiten Voor de lange termijn: • Financiering voor de informatie- en netwerkfunctie AGEM zeker stellen. • Diensten voor de gemeenten door AGEM, zoals bijv. energiecampagnes organiseren (sport, klimaatstraatfeest e.d. ), aanvragen voor subsidies en leningen verwerken, uitvoeringsplannen begeleiden. • Voortvarend voortzetten van de ontwikkeling van de zogenaamde postcoderoosprojecten en Zon op Erf i.s.m. Achterhoek 2020, gemeenten en lokale coöperaties • Zelfstandige ontwikkeling van enkele SDE+-zonnestroomprojecten door AGEM met of zonder partners uit de markt Voor 2016 en verder: • Tijdelijk verminderen van de netwerk- en adviesrol voor biomassaprojecten. • Voor het winterseizoen 2016 het seizoenseffect van de energielevering opvangen door vooruitbetaling van de gemeentelijke bijdragen voor 2016 • Verminderen van inspanningen en kosten voor klantenwerving (reeds in gang gezet). strategisch meerjarenplan 2016-2018 februari 2016 t.b.v. gemeenteraden
Financiële verwachting 2015 Omzet is lager (minder energieklanten), resultaat beter dan verwacht (-280 i.p.v. -340). Categorie
Kosten
Opbrengsten begroting verwachting
Diensten
delta
begroting
delta
Diensten incl. energieloket
41.000
85.000
44.000 project-management
30.000
27.000
-3.000
partner-programma PV
16.000
12.000
-4.000 project-management
20.000
4.000
-16.000
-7.000 uitvoering services (klantenservice)
30.000
30.000
-
20.000
15.000
-5.000
overige diensten
10.000
3.000
Energielevering
Kleinverbruik (bruto marge)
83.000
44.000
Energielevering
Grootverbruik (bruto marge)
7.000
4.000 -
Projectontwikkeling
Advisering
10.000 p.m.
Projectontwikkeling
Begeleiding projecten
50.000
55.000
-39.000 energiecontracten ICT en GVO's -3.000 management levering, ICT, diensten
16.000
20.000
4.000
klantenservice en sales
45.000
35.000
-10.000
vergoeding kanalen
13.000
2.000
-11.000
diverse
15.000
4.000
-11.000
projectontwikkeling
50.000
40.000
-10.000
ontwikkelaars en adviseurs
50.000
34.000
-16.000
5.000 102.000
10.000 103.000
5.000 1.000
73.000
83.000
10.000
90.000 559.000
77.000 484.000 535.000
-13.000 -75.000
5.000 diverse directiekosten controlling en organisatiekosten
Totalen excl. doorlevering energie doorlevering energie, netbeheer e.d. Totaal omzet
verwachting
217.000
203.000 535.000 738.000
marketing -14.000 Totalen excl. doorlevering energie doorlevering energie, netbeheer e.d. Totaal kosten
1.019.000
Resultaat
-281.000
Ledenbijdrage 2015
120.000
Mutatie op saldo
-161.000
strategisch meerjarenplan 2016-2018 februari 2016 t.b.v. gemeenteraden
Strategie AGEM 2016-2018 Vanuit het akkoord van Groenlo is het plan voor de AGEM voortgekomen. De AGEM is opgericht door de acht Achterhoekse gemeenten met het doel om te ondersteunen om in 2030 energieneutraal te zijn. Dit hoofddoel is ongewijzigd gebleven, maar voor de wijze waarop dit doel te bereiken hebben we prioriteiten gesteld. Hoofdlijnen strategie ongewijzigd voortzetten: • De lokale energietransitie faciliteren en daarmee het stimuleren van de lokale werkgelegenheid. • Klantengroei is geen doel op zich maar wel een middel voor het business-model waarmee AGEM in stand gehouden kan worden
Voor 2016 ligt de prioriteit bij: • Projectontwikkeling zonnestroomprojecten • Het sneller kostendekkend maken van de uitvoeringsorganisatie van AGEM zodat deze in stand kan blijven om –tot 2030- de energietransitie aan te jagen door: – –
•
Kostenreductie bij klantenwerving, tragere klantengroei Extra inkomsten uit diensten
Het in stand houden van de levering met beperkte groeiambities
strategisch meerjarenplan 2016-2018 februari 2016 t.b.v. gemeenteraden
strategisch meerjarenplan 2016-2018 februari 2016 t.b.v. gemeenteraden