Stoppen met cursussen? Een nieuwe aanpak voor leren in het bedrijf
Even voorstellen Hans Hautvast: docent/trainer, bestuurder en consultant, actief rond opleiden, arbeidsverhoudingen, veranderen. • Missie: aandacht voor al diegenen die wel willen meedoen, maar niet zullen winnen. Marianne Duitshof: opleidingskundige, gewerkt voor en met het (technisch) beroepsonderwijs. Speciale aandacht voor loopbaangericht opleiden, EVC en eportfolio. • Missie: aandacht en waardering voor een breder begrip van leren.
Wat gaan we doen? •
We gaan u kennis laten maken met een nieuwe kijk op het ontwikkelen van mensen in hun werk. Daarvoor introduceren we een infrastructuur voor leren op de werkplek. We illustreren dat met twee voorbeelden.
•
Dan nemen we u mee naar de doelgroep die ons voor ogen staat: de mensen die mee willen doen, maar weten dat ze de top nooit bereiken. Hoe staan zij in het werk en in het leven?
•
Daarna kijken we naar de wereld van opleiden en leren. Ontwikkeling van vakmanschap krijgt daarin een steeds belangrijker accent, ingebed in een veelheid aan nieuwe vormen van leren en van certificeren.
•
Tenslotte introduceren we de principes van deze nieuwe infrastructuur en laten we u kennis maken met nieuwe technologieën die andere vormen van leren mogelijk maken, onder het motto: de bedrijfsvloer vervangt het klaslokaal, de leraar maakt plaats voor de collega-coach.
Academy of Community?
Op vrijdag leert de heftruckchauffeur vijlen en lassen
•
Obstakels voor effectief leren
•
•
Belemmerende overtuigingen – Negatieve schoolervaringen – Wantrouwen over bedoelingen van bedrijfsleiding – Onzekerheid over effect van opleiden Remmende sociale omgeving – Afbranden van bijzondere prestaties door collega’s – Ontbreken van positieve prikkels – Gebrek aan eigen voorbeelden van succes Routinematige werkprocessen – Weinig of geen variatie in taken – Geen of weinig contact met collega’s tijdens het werk – Gebrekkige toegang tot/kennis van ict
Werken met passie? • 12% gaat elke dag met passie naar het werk. Meer ‘karakterologisch’ van aard dan het gevolg van verkeerde keuzes (prof. A. Bakker, Rotterdam) • 75% van de mensen zegt vooral te werken omdat ‘er brood op de plank moet komen’. • Toch is 75% tevreden met het werk en de arbeidsomstandigheden. • Opvallend: steeds minder ervaren zelfstandigheid in het werk (arbeidsmarktmonitor CBS)
• Conclusie: werk is voor veel mensen een dissatisfier.
Meedoen is belangrijker dan winnen
Meedoen is belangrijker dan winnen • • • • • •
60% van de beroepsbevolking is lager en middelbaar opgeleid 24% (2004!) is werkzaam zonder startkwalificatie Helft van de Nederlanders wil wel iets anders doen (ontevreden met loopbaan) 90% zou wel met meer passie naar zijn werk willen 30% van de werknemers heeft een bedrijfsopleiding gevolgd. Motief: hogerop of ander werk Conclusie: er is veel latente ambitie onder werknemers, maar die heeft geen topprioriteit.
Meedoen is belangrijker dan winnen
Veel latente ambitie onder werknemers, maar die heeft geen topprioriteit.
Een nieuwe leercultuur in het bedrijf: zet de medewerker centraal! •
• • •
•
•
‘Mee blijven doen’ is zwakkere motivatieprikkel dan ‘hogerop komen’. Werkervaring is een rijke bron voor nieuwe inzichten en vaardigheden. Ga uit van wat iemand al kan; ga daar actief naar op zoek. Eigen ontwikkeldoelstellingen formuleren motiveert meer dan ‘voldoen aan de bedrijfseisen’. Complimenten, sociale dwang en milde competitie zijn sterke incentives om te leren. Collega’s motiveren elkaar beter dan ‘de baas’.
Ontwikkeling werknemer Aanpassen aan organisatie Vakmanschap Collegialiteit
Zelfstandigheid Levensloop Soft skills
vakmanschap
loopbaan
Werknemerschap
Arbeidsvoorwaarden Balans werk en privé Veiligheid, vitaliteit
Trends in bedrijfsopleidingen 1.
2. 3.
De klas wordt vervangen door de bedrijfsvloer De leraar wordt vervangen door de collega als mentor en coach Opleidingen in het kader van waarden, missie en visie van de organisatie verschuiven naar opleidingen gericht op vakmanschap
Vakmanschap Nieuwe Stijl • Project van TNO, waarin onderzocht wordt wat hedendaagse vakman kenmerkt • Moderne vakman is in staat regie te nemen over eigen ontwikkeling (vakmanschap niet onlosmakelijk verbonden met bedrijf) • Naast vakmatige competenties, wordt in toenemende mate gevraagd om ervaringen te verwerken in nieuwe kennis (halfwaardetijd diploma steeds korter) en wordt beroep gedaan op communicatieve vaardigheden • Conclusie: vakman nieuwe stijl is een man/vrouw die zich voortdurend ontwikkelt, door te leren van zijn ervaringen en zijn collega’s. • Ontwikkeling staat niet in het teken van ‘hogerop komen’, maar in het teken van ‘bijblijven’. • Vakmanschap nieuwe stijl gedijt dus niet in een ‘klassieke leeromgeving’, maar vraagt ook om een ‘leeromgeving nieuwe stijl’
Infrastructuur voor leren op de werkplek Infrastructuur voor leren op het werk Werkomgeving
Werkervaring
Persoonlijke aandacht
• Fysieke ruimte • Werkprocessen • Cultuur
• Signaleren • Vastleggen • Waarderen
• Richting geven • Op het pad houden • Verder helpen
Werkomgeving = Leeromgeving
Werkervaring = Leerervaring
EUREKA!
Iedereen kan iemand iets leren!
