Stille Gebieden in Utrecht
Resultaten enquêtes
Kenmerk: Datum: Datum gewijzigd: Projectnaam:
DIV11-320 17 maart 2011 Stille Gebieden in Utrecht
StadsOntwikkeling Afdeling Milieu & Duurzaamheid Postbus 8406 Telefoonnummer: Bezoekadres:
3503 RK UTRECHT 030 - 286 00 00 Ravellaan 96
Stille gebieden in Utrecht: Samenvatting van de enquêteresultaten
STILLE GEBIEDEN IN UTRECHT: SAMENVATTING VAN DE ENQUÊTERESULTATEN De gemeente Utrecht is benieuwd hoe bewoners stilte in hun woonomgeving beleven. Voor het project 'Stille Gebieden in Utrecht' zijn in november 2010 aan bewoners van Utrecht vragen gesteld over de beleving van stilte. Ruim 1400 Utrechters hebben medewerking verleend aan het onderzoek. Uit de beantwoording blijkt dat circa 90% van de ondervraagden het (zeer) belangrijk vindt dat er stilte is in of rondom het huis. Ongeveer driekwart van de ondervraagden vindt stilte in de buurt (zeer) belangrijk. Stilte op stedelijke schaal wordt door een aanzienlijk kleiner deel van de ondervraagden als belangrijk ervaren. Circa 80% van de ondervraagden kent in Utrecht een stille of rustige plek. Van deze mensen bezoekt minimaal 30% wekelijks een dergelijke plek. Sommige mensen geven aan een stille plek in de buurt te missen. Als plekken in de stad waar men stilte ervaart, worden, net als bij stille of rustige plekken in de buurt, veelal de wat grotere parken genoemd, zoals Wilhelminapark, Julianapark, Griftpark en Park Oog in Al. Ook het Pandhof naast de Domkerk en het Zocherpark (langs de singels) worden zeer vaak genoemd. Uit de peiling blijkt ook dat het nieuwe Leidsche Rijnpark nu al een grote bekendheid geniet. De bewoners van Utrecht vinden stille plekken voornamelijk belangrijk om te ontspannen en uit te rusten. Wandelen en fietsen wordt er ook graag gedaan. De resultaten van de enquêtes zijn naast de resultaten van vergelijkbare onderzoeken uit Amsterdam en Rotterdam gehouden. De resultaten komen grotendeels behoorlijk overeen hoewel het belang dat door de bewoners aan stilte wordt gegeven in Utrecht iets groter lijkt. Uit de (uitgebreidere) enquête die in Amsterdam is gehouden, blijkt dat met name hoger opgeleiden en ouderen hoog scoren op dit aspect. Een verklaring voor het verschil zou dan ook kunnen liggen in een relatieve oververtegenwoordiging van hoger opgeleiden in onze steekproef. Ook kan de motivatie om mee te werken aan onderzoeken bij deze groep bovengemiddeld zijn. Voor straatinterviews geldt deze oververtegenwoordiging minder. Wel kan bij de geïnterviewden op of in de buurt van stille plekken sprake zijn van een meer dan gemiddelde belangstelling voor rust/stilte. De resultaten van de enquêtes zijn dan ook niet representatief voor de bevolking van Utrecht en moeten als indicatief worden beschouwd. Aansluitend aan dit onderzoek zullen de resultaten van geluidsmetingen in een groot aantal parken, plantsoenen en hofjes worden gepresenteerd in een eindrapportage waarbij een vergelijk zal worden gemaakt met de door bewoners opgegeven favoriete stille plekken.
Afdeling Milieu & Duurzaamheid /Stille Gebieden in Utrecht
Stille Gebieden in Utrecht - 2
Inhoud
INHOUD 1.
Inleiding
4
2.
Enquêtes
5
3.
Resultaten enquêtes
6
4.
Gemelde stille plekken
12
5.
Vergelijking met Amsterdam en Rotterdam
15
6.
Opmerkingen van respondenten
18
BIJLAGEN Bijlage 1:
Vragenlijst
Bijlage 2:
Samenstelling digitale Bewonerspanel Utrecht
Bijlage 3:
Gemelde stille plekken via bewonerspanel
Bijlage 4:
Gemelde stille plekken via straatinterviews
Bijlage 5:
Overige gemelde plaatsen
Afdeling Milieu & Duurzaamheid /Stille Gebieden in Utrecht
Stille Gebieden in Utrecht - 3
Inleiding
1.
INLEIDING Utrecht kent veel situaties waar het geluidsniveau behoorlijk hoog is. Met name mensen die langs drukke wegen wonen hebben veel last van het lawaai. Omdat dit naast hinder kan leiden tot negatieve gezondheidseffecten is het bestrijden en voorkómen van dit soort situaties dan ook erg belangrijk. Gelukkig heeft Utrecht ook nog veel openbare plekken zoals hofjes en sommige parken waar het onverwacht stil is. Bezoekers van deze plekken waarderen dit. Mensen hebben namelijk behoefte aan rust en groene gebieden. Het bezoeken van een rustige plek, bij voorkeur niet te ver van huis, kan bovendien compenseren voor de negatieve gevolgen van lawaai. Daarom wil de gemeente Utrecht hier meer aandacht aan geven. In het Actieplan Geluid Utrecht (december 2009) is dan ook concreet besloten dat de volgende maatregel wordt uitgevoerd: Maatregel: We inventariseren stadsbreed de bestaande openbare stille plekken. Deze maken we actief, bijvoorbeeld via de website van de gemeente, bekend. Daarnaast onderzoeken we of er wijken of buurten zijn waar stille gebieden ontbreken. Maar wat zijn nu precies stille gebieden? Wáár zijn ze? Wat vinden bewoners daar zelf van? Welke verbeteringen zijn nodig? Dat zijn enkele vragen waar de gemeente Utrecht graag een antwoord op wil. Een eenduidige definitie van stille gebieden in de stad bestaat niet. Voor de inventarisatie gaat het om plaatsen die publiek toegankelijk zijn en waar bij voorkeur een laag geluidsniveau heerst. Maar een 'stil gebied' is niet alleen een kwestie van een laag geluidsniveau. Een gebied kan ook als relatief stil worden ervaren, als het groen, mooi en stiller dan de omgeving is. Verder is het belangrijk dat een dergelijke plek schoon en sociaal veilig is. Het inventariseren gebeurt onder andere via een meetcampagne waarmee het geluid in een groot aantal potentieel stille gebieden wordt onderzocht. Maar de gemeente Utrecht wil ook van de Utrechters zelf weten waar zij stille gebieden kennen. De gemeente Utrecht is benieuwd naar de beleving van stilte in de eigen woonomgeving. In november 2010 is aan circa tweeduizend inwoners van het digitale stadspanel gevraagd naar hun beleving van stilte en hun favoriete stille plekken. Ook zijn in alle Utrechtse wijken straatinterviews gehouden met bewoners. Tot slot was het mogelijk om een favoriete stille plek aan te melden op de gemeentelijke website. Dit tussenrapport geeft een overzicht van de verzamelde reacties van de bewoners. Een eindrapportage zal volgen wanneer de resultaten van de meetcampagne bekend zijn.
Afdeling Milieu & Duurzaamheid /Stille Gebieden in Utrecht
Stille Gebieden in Utrecht - 4
Enquêtes
2.
ENQUÊTES Via een vragenlijst is gevraagd naar het belang dat men hecht aan stilte, naar de aanwezigheid en het gebruik van stille of rustige plekken in de directe woonomgeving of elders in de stad en naar wat men belangrijk vindt aan een stille plek. De vragenlijst is terug te vinden in bijlage 1. In november 2010 heeft Bestuursinformatie de vragenlijst verwerkt in een peiling onder de leden van het digitale Bewonerspanel Utrecht 1. In totaal telt het Bewonerspanel 1.994 leden. Er hebben 1.181 leden van het Bewonerspanel meegedaan; een respons van 59%. In bijlage 2 zijn gegevens over de samenstelling van de geënquêteerde groep terug te vinden. Opvallend is dat de groep hoger opgeleiden oververtegenwoordigd is. In dezelfde maand zijn in elke wijk van Utrecht in totaal 258 mensen in parken geënquêteerd door de Wijkvoorlichters van "Doe Mee" (UW Reïntegratie). In elk van de tien wijken zijn circa 25 mensen geënquêteerd.
1 Meer informatie over het Bewonerspanel Utrecht vindt u via de website www.utrecht.nl/bewonerspanel.
Afdeling Milieu & Duurzaamheid /Stille Gebieden in Utrecht
Stille Gebieden in Utrecht - 5
Resultaten enquêtes
3.
RESULTATEN ENQUÊTES Hieronder worden resultaten van de enquêtes gepresenteerd. In de bovenste rij staan de resultaten van het digitale bewonerspanel; daaronder de resultaten van de straatinterviews (als totaal en per wijk). De grootte en samenstelling van de onderzochte groepen zijn niet hetzelfde waardoor er significante verschillen kunnen voorkomen. De deelnemers aan het digitale bewonerspanel zijn hoger opgeleid dan het stadsgemiddelde. Van de op straat geënquêteerde mensen zijn geen gegevens bekend. Verder dient in ogenschouw te worden genomen dat de straatinterviews ín parken zijn gehouden waardoor er al een zekere voorselectie heeft plaatsgevonden. Dat kan het duidelijke verschil in vragen 2 en 3 verklaren. De resultaten van de enquêtes zijn dan ook indicatief en niet geheel representatief voor de bevolking van Utrecht. 1. Hoe belangrijk is stilte voor u… a. …rondom het huis? zeer onbelangrijk
onbelangrijk
Bew onerspanel 2 7 Totaal straatinterview s 1 5
neutraal
belangrijk
43 10
zeer belangrijk
48 48
37
10 Vleuten-De Meern 9 Leidsche Rijn 8 Zuidw est 7 Zuid 6 Binnenstad 5 Oost 4 Noordoost 3 Overvecht 2 Noordw est 1 West 0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90% 100%
b. …in de buurt? zeer onbelangrijk
Bew onerspanel
4
Totaal straatinterview s 1
onbelangrijk
20 9
neutraal
belangrijk
zeer belangrijk
58 20
18
53
17
10 Vleuten-De Meern 9 Leidsche Rijn 8 Zuidw est 7 Zuid 6 Binnenstad 5 Oost 4 Noordoost 3 Overvecht 2 Noordw est 1 West 0%
10%
20%
30%
Afdeling Milieu & Duurzaamheid /Stille Gebieden in Utrecht
40%
50%
60%
70%
80%
90% 100%
Stille Gebieden in Utrecht - 6
Resultaten enquêtes
c. …in de stad? zeer onbelangrijk
Bew onerspanel 3 Totaal straatinterview s
onbelangrijk
neutraal
21
4
belangrijk
zeer belangrijk
44
24
30
46
8 15
5
10 Vleuten-De Meern 9 Leidsche Rijn 8 Zuidw est 7 Zuid 6 Binnenstad 5 Oost 4 Noordoost 3 Overvecht 2 Noordw est 1 West 0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90% 100%
2. Is er op loopafstand van uw huis een stille plek? ja
Bew onerspanel
nee
weet niet
54
28
18
90
Totaal straatinterview s
10 1
10 Vleuten-De Meern 9 Leidsche Rijn 8 Zuidw est 7 Zuid 6 Binnenstad 5 Oost 4 Noordoost 3 Overvecht 2 Noordw est 1 West 0%
20%
40%
60%
80%
100%
Voor open antwoorden ('Ja, namelijk') zie bijlage 3. 3. Hoe vaak heeft u deze plek de afgelopen 12 maanden bezocht? (bijna) dagelijks
minstens 1keer per week
minstens 1keer per maand
minstens 1keer per jaar
de afgelopen 12 maanden niet bezocht
Bew onerspanel Totaal straatinterview s
20
24
35
45
17
31
19
4 23
10 Vleuten-De Meern 9 Leidsche Rijn 8 Zuidw est 7 Zuid 6 Binnenstad 5 Oost 4 Noordoost 3 Overvecht 2 Noordw est 1 West 0%
20%
Afdeling Milieu & Duurzaamheid /Stille Gebieden in Utrecht
40%
60%
80%
100%
Stille Gebieden in Utrecht - 7
Resultaten enquêtes
4. Utrecht heeft verschillende parken, waters en (binnen)tuinen, maar ook pleinen, straatjes en hofjes waar de drukte van de stad minder lijkt te zijn. Kunt u één of meerdere plekken in de stad noemen waar u de stilte ervaart? ja
Bew onerspanel
nee/weet niet
78
Totaal straatinterview s
22
84
16
10 Vleuten-De Meern 9 Leidsche Rijn 8 Zuidw est 7 Zuid 6 Binnenstad 5 Oost 4 Noordoost 3 Overvecht 2 Noordw est 1 West 0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90% 100%
Voor open antwoorden ('Ja, namelijk') zie bijlage 3. 5. Hoe vaak bezoekt u deze plek(ken)? (bijna) dagelijks
minstens 1keer per week
minstens 1keer per maand
minstens 1keer per jaar
de afgelopen 12 maanden niet bezocht
Bew onerspanel Totaal straatinterview s
9 13
21
35 21
28 38
7 24
5
10 Vleuten-De Meern 9 Leidsche Rijn 8 Zuidw est 7 Zuid 6 Binnenstad 5 Oost 4 Noordoost 3 Overvecht 2 Noordw est 1 West 0%
20%
Afdeling Milieu & Duurzaamheid /Stille Gebieden in Utrecht
40%
60%
80%
100%
Stille Gebieden in Utrecht - 8
Resultaten enquêtes
6. Wat vindt u belangrijk aan een stille plek? a. wandelen / fietsen zeer onbelangrijk
Bew onerspanel 1 5 Totaal straatinterview s 1 4
onbelangrijk
neutraal
16
belangrijk
zeer belangrijk
47
6
30
69
20
10 Vleuten-De Meern 9 Leidsche Rijn 8 Zuidw est 7 Zuid 6 Binnenstad 5 Oost 4 Noordoost 3 Overvecht 2 Noordw est 1 West 0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90% 100%
b. mensen ontmoeten / praten / samen zijn zeer onbelangrijk
Bew onerspanel
6
Totaal straatinterview s 2
onbelangrijk
neutraal
25
belangrijk
zeer belangrijk
40
25
25
32
33
4 8
10 Vleuten-De Meern 9 Leidsche Rijn 8 Zuidw est 7 Zuid 6 Binnenstad 5 Oost 4 Noordoost 3 Overvecht 2 Noordw est 1 West 0%
20%
40%
60%
80%
100%
c. lezen / studeren zeer onbelangrijk
onbelangrijk
Bew onerspanel
5
23
Totaal straatinterview s
3
38
0%
20%
neutraal
belangrijk
36 24
zeer belangrijk
30
6
29
6
10 Vleuten-De Meern 9 Leidsche Rijn 8 Zuidw est 7 Zuid 6 Binnenstad 5 Oost 4 Noordoost 3 Overvecht 2 Noordw est 1 West
Afdeling Milieu & Duurzaamheid /Stille Gebieden in Utrecht
40%
60%
80%
100%
Stille Gebieden in Utrecht - 9
Resultaten enquêtes
d. nadenken / dromen / niets doen zeer onbelangrijk
Bew onerspanel 1 6 Totaal straatinterview s 1
onbelangrijk
neutraal
20
belangrijk
zeer belangrijk
52
16
24
21 46
13
10 Vleuten-De Meern 9 Leidsche Rijn 8 Zuidw est 7 Zuid 6 Binnenstad 5 Oost 4 Noordoost 3 Overvecht 2 Noordw est 1 West 0%
20%
40%
60%
80%
100%
e. ontspannen / uitrusten zeer onbelangrijk
onbelangrijk
Bew onerspanel 1 10 Totaal straatinterview s 0 5
neutraal
belangrijk
58
zeer belangrijk
31
15
61
18
10 Vleuten-De Meern 9 Leidsche Rijn 8 Zuidw est 7 Zuid 6 Binnenstad 5 Oost 4 Noordoost 3 Overvecht 2 Noordw est 1 West 0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
f. vrijheid ervaren / weg zijn van verplichtingen zeer onbelangrijk
Bew onerspanel 1 3 Totaal straatinterview s 1
onbelangrijk
17
neutraal
belangrijk
zeer belangrijk
51
12
28
31
42
14
10 Vleuten-De Meern 9 Leidsche Rijn 8 Zuidw est 7 Zuid 6 Binnenstad 5 Oost 4 Noordoost 3 Overvecht 2 Noordw est 1 West 0%
20%
Afdeling Milieu & Duurzaamheid /Stille Gebieden in Utrecht
40%
60%
80%
100%
Stille Gebieden in Utrecht - 10
Resultaten enquêtes
g. nieuwe energie opdoen zeer onbelangrijk
Bew onerspanel 1 4 Totaal straatinterview s 1
onbelangrijk
23 10
neutraal
belangrijk
zeer belangrijk
45 19
27 50
19
10 Vleuten-De Meern 9 Leidsche Rijn 8 Zuidw est 7 Zuid 6 Binnenstad 5 Oost 4 Noordoost 3 Overvecht 2 Noordw est 1 West 0%
10%
20%
30%
Afdeling Milieu & Duurzaamheid /Stille Gebieden in Utrecht
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
Stille Gebieden in Utrecht - 11
Gemelde stille plekken
4.
GEMELDE STILLE PLEKKEN PLEKK EN De figuren op de volgende pagina's geven een overzicht van de gemelde stille plekken in de buurt en elders in de stad. Het betreft een totaal van de straatinterviews en digitale enquête. De volgende tabel geeft de plaatsen met meer dan 100 meldingen. Plaats Wilhelminapark Pandhof (kloostertuin Domkerk) Julianapark Griftpark Zocherpark - Singels Park Oog in Al Leidsche Rijnpark - Het Lint
Aantal 336 211 197 176 160 131 106
In bijlage 3 en 4 zijn alle gemelde plaatsen terug te vinden. Enkele gemelde stille plekken ontbreken in het overzicht. Er zijn bijvoorbeeld plaatsen gemeld die te algemeen zijn, niet binnen de gemeentegrens liggen of niet openbaar zijn. Voor de volledigheid zijn deze plekken wel in bijlage 5 opgenomen. In dezelfde periode als de interviews werden gehouden, konden bewoners ook via een kaart op de gemeentelijke website hun favoriete stille plek aangeven. Hieronder staat een overzicht van de gemelde locaties. Plaats Muntplein, Sluiscomplex Merwedekanaal, Adikade, Keulsekade Wilhelminapark De Kersentuin fort Blauwkapel Rijnkennemerlaan Langs de Vecht en Slot Zuylen (buiten gemeentegrens) Reviuskade Hofpoort Costa Ricadreef Buurkerksteeg Alexander Numankade, tussen Blauwkapelseweg en Jan van Galenstraat M.P. Lindoplein Bemuurde Weerd oostzijde
Aantal 24 13 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
Als onderdeel van het project Stille Gebieden in Utrecht wordt er ook een groot aantal geluidsmetingen verricht. De resultaten zullen later dit jaar worden vergeleken met de door de geënquêteerden opgegeven plekken. Uit een vergelijkbaar onderzoek in Amsterdam blijkt dat veel van de opgegeven plaatsen inderdaad behoorlijk rustig zijn maar ook dat er een aanzienlijk aantal plekken zijn genoemd die verre van stil zijn. Andere kwaliteiten zoals de aanwezigheid van groen en water, schoon en sociale veiligheid spelen dan ook een belangrijke rol in de waardering van een dergelijke locatie.
Afdeling Milieu & Duurzaamheid /Stille Gebieden in Utrecht
Stille Gebieden in Utrecht - 12
Gemelde stille plekken
Afdeling Milieu & Duurzaamheid /Stille Gebieden in Utrecht
Stille Gebieden in Utrecht - 13
Gemelde stille plekken
Afdeling Milieu & Duurzaamheid /Stille Gebieden in Utrecht
Stille Gebieden in Utrecht - 14
Vergelijking met Amsterdam en Rotterdam
5.
VERGELIJKING MET AMSTERDAM AMS TERDAM EN ROTTERDAM In Amsterdam 2 en Rotterdam 3 zijn eerder ook onderzoeken over stille gebieden gehouden. Voor het Utrechtse onderzoek is dan ook aangesloten bij de vragen die in die onderzoek zijn gesteld zodat er een vergelijking van de antwoorden kan plaatsvinden. Voor de vergelijking zijn de onderzoeken van de straatinterviews en de digitale bewonersenquête gecombineerd. 1. Hoe belangrijk is stilte voor u… a. …rondom het huis? zeer onbelangrijk
onbelangrijk
neutraal
belangrijk
zeer belangrijk
Utrecht Rotterdam Amsterdam 0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
b. …in de buurt? zeer onbelangrijk
onbelangrijk
neutraal
belangrijk
zeer belangrijk
Utrecht Rotterdam Amsterdam 0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
c. …in de stad? zeer onbelangrijk
onbelangrijk
neutraal
belangrijk
zeer belangrijk
Utrecht Rotterdam Amsterdam 0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
90%
100%
2. Is er op loopafstand van uw huis een stille plek? ja
nee
weet niet
Utrecht Rotterdam Amsterdam 0%
2 3
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
Stille gebieden in de stad – november 2008, Dienst Onderzoek en Statistiek Rotterdammers over het milieu 2009 – Resultaten uit de Omnibusenquête 2009
– augustus 2009, Centrum voor Onderzoek en Statistiek
Afdeling Milieu & Duurzaamheid /Stille Gebieden in Utrecht
Stille Gebieden in Utrecht - 15
Vergelijking met Amsterdam en Rotterdam
3. Hoe vaak heeft u deze plek de afgelopen 12 maanden bezocht? (bijna) dagelijks
minstens 1keer per week
minstens 1keer per maand
minstens 1keer per jaar
de afgelopen 12 maanden niet bezocht
Utrecht Rotterdam Amsterdam 0%
20%
40%
60%
80%
100%
4. De stad heeft verschillende parken, waters en (binnen)tuinen, maar ook pleinen, straatjes en hofjes waar de drukte van de stad minder lijkt te zijn. Kunt u één of meerdere plekken in de stad noemen waar u de stilte ervaart? ja
nee/weet niet
Utrecht Rotterdam Amsterdam 0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
5. Hoe vaak bezoekt u deze plek(ken)? (bijna) dagelijks
minstens 1keer per week
minstens 1keer per maand
minstens 1keer per jaar
de afgelopen 12 maanden niet bezocht
Utrecht Rotterdam Amsterdam 0%
20%
40%
60%
80%
100%
6. Wat vindt u belangrijk aan een stille plek? a. wandelen / fietsen zeer onbelangrijk
onbelangrijk
neutraal
belangrijk
zeer belangrijk
Utrecht Rotterdam Amsterdam 0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
b. mensen ontmoeten / praten / samen zijn zeer onbelangrijk
onbelangrijk
neutraal
belangrijk
zeer belangrijk
Utrecht Rotterdam Amsterdam 0%
10%
20%
30%
40%
Afdeling Milieu & Duurzaamheid /Stille Gebieden in Utrecht
50%
60%
70%
80%
90%
100%
Stille Gebieden in Utrecht - 16
Vergelijking met Amsterdam en Rotterdam
c. lezen / studeren zeer onbelangrijk
onbelangrijk
neutraal
belangrijk
zeer belangrijk
Utrecht Rotterdam Amsterdam 0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
d. nadenken / dromen / niets doen zeer onbelangrijk
onbelangrijk
neutraal
belangrijk
zeer belangrijk
Utrecht Rotterdam Amsterdam 0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
e. ontspannen / uitrusten zeer onbelangrijk
onbelangrijk
neutraal
belangrijk
zeer belangrijk
Utrecht Rotterdam Amsterdam 0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
f. vrijheid ervaren / weg zijn van verplichtingen zeer onbelangrijk
onbelangrijk
neutraal
belangrijk
zeer belangrijk
Utrecht Rotterdam Amsterdam 0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
g. nieuwe energie opdoen zeer onbelangrijk
onbelangrijk
neutraal
belangrijk
zeer belangrijk
Utrecht Rotterdam Amsterdam 0%
10%
20%
30%
40%
Afdeling Milieu & Duurzaamheid /Stille Gebieden in Utrecht
50%
60%
70%
80%
90%
100%
Stille Gebieden in Utrecht - 17
Opmerkingen van respondenten
6.
OPMERKINGEN VAN RESPONDENTEN Via de enquêtes en de gemeentelijke website zijn door de bewoners van Utrecht ook opmerkingen geplaatst over het onderwerp stille gebieden in de stad. Een aantal opvallende opmerkingen zijn hieronder weergegeven.
"Echte stilte bestaat nergens meer in Nederland. Voor de stad al helemaal niet, maar enigszins kalm is het, ook door de omgeving zelf bijvoorbeeld in de tuinen bij de Dom, soms in het park zoals Griftpark en Wilhelminapark, als ik een rondje om fort Blauwkapel loop, dat soort dingen. Maar echt even helemaal alleen zijn gaat bijna niet in Nederland." "Het is vooral iets persoonlijks, ook al is het niet eens helemaal stil toch kun je het zo ervaren." "Grappig, ik zou juist het (grift) park in de zomer met alle picknickende mensen niet als rustig/stil classificeren. (wel heel leuk)." "In het Julianapark is wel relatieve rust te vinden maar als het ook voor concerten gebruikt wordt is er bij mijn weten niets om naar toe te gaan." "Aan de Singel is het relatief stil, wandeling langs de singel kan rustgevend zijn. Het gaat echter om stille momenten, in/tegen de binnenstad is weinig sprake van 'permanent' stille plekken." "Het gedeelte in Blauwkapel waar de schapen lopen en de ganzen. Helaas wordt het slecht onderhouden, ligt er glas en ander afval en woekeren er bramen, brandnetels en boompjes over het pad." "We missen een toegankelijk park in Hooggraven en in de wijk tegenover de Talmalaan. Daar is groen maar nog niet voldoende gecultiveerd tot park en is nog niet goed toegankelijk door drukke weg." "Onder de Waterlinieweg, veel groen. ECHTER het verkeer is hoorbaar, Bloeyendael, Voordorp allemaal rustige plekken, maar niet stil, het verkeer blijft hoorbaar." "Utrecht zit vol van dit soort verborgen hoekjes als je in de binnenstad ronddwaalt" "Als er geen gemotoriseerd verkeer is. Ik ben groot fan van auto en brommer vrije gebieden. Wanneer gaan die er komen. Ik ervaar weinig stilte in de stad. Vaak is de windrichting bepalend, van welke (snel) weg je last hebt." "Omdat onze wijk zeer dicht bebouwd is (Wittevrouwen) is het er behoorlijk stil: geen verkeerslawaai. Wel soms 's nachts lawaai van dronken mensen. Stilte in de slaapkamer 's nachts is het enige dat voor mij belangrijk is. Verder woon ik in de stad, daar woon ik niet voor de stilte (hoewel het er dus wel stil is, vind ik)." "Als ik in de stad ben dan dwaal ik rond en verbaas mij over verschillende hofjes en ik vind het fijn dat ze er zijn. Dwalen door je eigen stad vind ik belangrijk. Neem dan ook regelmatig de kleinkinderen mee." "Ik ken geen plekken die echt stil zijn. Het is zo dat ik juist dit soort plekken mis binnen de wijk waar ik op dit moment woon. Er worden in Vleuterweide
Afdeling Milieu & Duurzaamheid /Stille Gebieden in Utrecht
Stille Gebieden in Utrecht - 18
Opmerkingen van respondenten
genoeg huizen gebouwd, maar aan stille mooie en leuke parken word er geen aandacht aan besteed. Zeker niet die op loopafstand te bereiken zijn. Je moet nu eerst met de auto weg om naar een park te gaan." "Ik woon in de binnenstad met een hofje maar er zitten altijd hangjongeren. Het singelpark is te druk door de auto's eromheen. Het is altijd druk in de stad zelfs 's nachts." Ik woon zelf in een rustige straat nabij het centrum. Net buiten het 'harde' centrum zijn veel straten wel rustig. Daarnaast genoeg parken (singels, Lepelenburg, Wilhelminapark, Bloeyendaal). "Ik woon in Utrecht-Oost en daar is ALTIJD verkeersgeruis/lawaai, zelfs in het Wilhelminapark altijd hinderlijk geruis." "Bv Wilhelminapark, maar wij gaan bv ook met de kinderen naar Amelisweerd; daar gaat voor mijn gevoel echter heel de stad naar toe....stilte is voor mij een relatief begrip. Misschien kun je beter praten over een plek waar je tot rust komt (auto's hoor je ook in het bos)." "Die parken waar u op doelt daar is het juist druk, deze plekken trekken namelijk mensen aan. Dus nee ik ken in de stad geen rustige plekken." "De hofjes ken ik niet bij naam, maar in het centrum liggen verschillende hofjes waar ik haast wekelijks doorheen wandel, zit en mijn lunch gebruik. Ik waardeer ze enorm. Het zijn verscholen en onbekende werelden, oasen van rust. Plekken die je, wat mij betreft, eerder tegen aanloopt, dan dat je ze krijgt aangewezen. Goed bewaarde geheimen van de stad, zijn inwoners en iedereen die ze ontdekt."
Afdeling Milieu & Duurzaamheid /Stille Gebieden in Utrecht
Stille Gebieden in Utrecht - 19
Bijlagen
Bijlage 1: Vragenlijst 1. Hoe belangrijk is stilte voor u? zeer onbelangrijk a rondom het huis? b in de buurt? c in de stad?
onbelangrijk
neutraal
belangrijk
□ □ □
□ □ □
□ □ □
□ □ □
zeer belangrijk
□ □ □
2. Is er op loopafstand van uw huis een stille plek? Zo ja: waar is die plek?
□ □ □
ja, namelijk: ________________________________________________________ nee weet niet
3. Hoe vaak heeft u deze plek de afgelopen 12 maanden bezocht?
□ □ □ □ □
(bijna) dagelijks minstens 1 keer per week minstens 1 keer per maand minstens 1 keer per jaar de afgelopen 12 maanden niet bezocht
4. Utrecht heeft verschillende parken, waters en (binnen)tuinen, maar ook pleinen, straatjes en hofjes waar de drukte van de stad minder lijkt te zijn. Kunt u één of meerdere plekken in de stad noemen waar u de stilte ervaart?
□ □ □
ja, namelijk: ________________________________________________________ nee weet niet
5. Hoe vaak bezoekt u deze plek(ken)?
□ □ □ □ □
(bijna) dagelijks minstens 1 keer per week minstens 1 keer per maand minstens 1 keer per jaar de afgelopen 12 maanden niet bezocht
6. Wat vindt u belangrijk aan een stille plek? zeer onbelangrijk a wandelen / fietsen b mensen ontmoeten / praten / samen zijn c lezen / studeren d nadenken / dromen / niets doen e ontspannen / uitrusten f vrijheid ervaren / weg zijn van verplichtingen g nieuwe energie opdoen
□ □ □ □ □ □ □
Afdeling Milieu & Duurzaamheid /Stille Gebieden in Utrecht
onbelangrijk
neutraal
belangrijk
□ □ □ □ □ □ □
□ □ □ □ □ □ □
□ □ □ □ □ □ □
zeer belangrijk
□ □ □ □ □ □ □
Bijlagen
Bijlage 2: Samenstelling digitale Bewonerspanel Utrecht Geslacht Man Vrouw
Aantal 513 648
% 44% 56%
Aantal 64 352 495 160 92
% 6% 30% 43% 14% 8%
Huishoudensamenstelling Ik woon alleen Ik woon samen met mijn partner, zonder kinderen Ik woon samen met mijn partner, met kind(eren) Ik woon zonder partner, met kind(eren) Ik woon bij mijn ouders/verzorgers Anders
Aantal 332 411 293 41 16 70
% 29% 35% 25% 4% 1% 6%
Herkomstgroep Autochtoon Nederlands Marokkaans Turks Surinaams/Antilliaans Overig niet-westers Overig westers
Aantal 803 2 2 14 12 21
% 94% 0% 0% 2% 1% 3%
Wijk West Noordwest Overvecht Noordoost Oost Binnenstad Zuid Zuidwest Leidsche Rijn Vleuten-De Meern
Aantal 140 125 98 178 155 94 102 80 116 88
% 12% 11% 8% 15% 13% 8% 9% 7% 10% 8%
Opleiding Laag opgeleid Middelbaar opgeleid Hoog opgeleid
Aantal 79 226 850
% 7% 20% 74%
Leeftijd 16 t/m 24 25 t/m 34 35 t/m 54 55 t/m 65 65+ jaar
jaar jaar jaar jaar
Afdeling Milieu & Duurzaamheid /Stille Gebieden in Utrecht
Bijlagen
Bijlage 3: Gemelde stille plekken via bewonerspanel Wijk
Naam
Vraag 2
Vraag 4
Totaal
West
Park Oog in Al Majellapark Molenpark Sluiscomplex Merwedekanaal ARK-Leidsche Rijn (bij asielzoekerscentrum) Muntplein Noordpunt H.J. Schimmelplein Plantsoen Makassarstraat Salawatihof
43 3 3 2
59 7 4 5
102 10 7 7
3 4 1 1
3
1 1
6 4 2 1 1 1
Noordwest
Julianapark Monicahof Noordse Park Bethlehemweg –Tiendstraat -Kerkweg Speelplaats Hubertus Duijfhuijsstraat Vechtplantsoen Otter-Beverpark
27 1
130 5 4 1 1 1 1
157 6 4 1 1 1 1
Overvecht
Noorderpark Park de Gagel Natuurgebied Zuilen Park de Watertoren Fort de Klop en omgeving Vechtzoom Fort Blauwkapel Klopvaart Vestadreef Crematorium Daelwijck
22 13 14 3 6 5 2 3 1 1
28 12 5 12 4 3 6 4 1 1
50 25 19 15 10 8 8 7 2 2
Noordoost
Griftpark Voorveldse Polder Veeartsenijpad Jan van Lingtuin Bikkershof Bemuurde Weerd - sluiscomplex Willem van Abcoudeplein Zwarte water - Stroomkade Torteltuin - Kwartelstraat Willem de Zwijgerplantsoen Koekoeksplein Adelaarhof De Achtertuin Tuin Lauwerecht-Draaiweg
41 11 4 2 1 1 3
100 10 15 7 6 6 2 5 5 4 2 3 3 2
141 21 19 9 7 7 5 5 5 4 4 3 3 2
Afdeling Milieu & Duurzaamheid /Stille Gebieden in Utrecht
2
1
Bijlagen
Wijk
Naam Majoor Boschardtplantsoen Merelhof Parkje Hopakker t.o. Havikstraat Willem Arntzkade-Zaagmolenkade Marmerplein Hoefsmederijpad Nova Zemblaplein - Heemskerkstraat
Oost
Binnenstad
Vraag 2
Vraag 4 2 1 1 1 1 1 1
Totaal 2 1 1 1 1 1 1
Wilhelminapark Park Bloeyendaal Kromme Rijn (jaagpad,park,moestuin) Rosarium Mulderstraat en Tivolituin Begraafplaats St.Barbara+Biltse Grift Minstroom Begraafplaats Soestbergen Begraafplaats Kovelswade Lodewijk Napoleonplantsoen Joke Smitplein Kinderboerderij Abstede Hogelandse Park Van Alphenplein
52 10 6 2 1 1 1 2 2 3
230 18 18 10 3 2 2 1 1 2 1 1 1
282 28 24 12 4 3 3 3 3 3 2 1 1 1
Pandhof (kloostertuin Domkerk) Zocherpark - Singels Pandhof Sinte Marie (Mariaplaats) Lepelenburg Flora's Hof (vh Bisschopshof) Zwaansteeg - "NV-Huistuin" - "hofjes Springweg" Pieterskerkhof Buurkerkhof Zonneburg Abraham Dolehof Catharijneconvent Nijntje Pleintje Tuin Duitse Huis - Karel V Geertekerkhof Begijnehof Bruntenhof Jacobs Gasthuissteeg Nicolaasklooster Mariahoek Andreashof Dorstige Harthof Janskerkhof Binnenplaats Universiteitsbibliotheek Lauwershof (watertoren) Domplein Wolvenplein
10 19 3 4 1
188 115 57 41 21
198 134 60 45 22
19 16 17 12 10 8 7 8 7 5 5 3 4 4 3 2 2 2 2 2 2
19 17 17 13 12 8 8 8 7 6 5 4 4 4 3 2 2 2 2 2 2
Afdeling Milieu & Duurzaamheid /Stille Gebieden in Utrecht
1 1 2 1
1 1
Bijlagen
Wijk
Zuid
Zuidwest
Leidsche Rijn
Vleuten-De Meern
Naam Zilverberghof Hof Schalkwijkstraat/Keukenstraat Hof bij Vrouwjuttenstraat Jacobskerkhof Terras achter Winkel van Sinkel Speeltuin de Kleine Dom – Lange Nieuwstraat Dakterras V&D Ledig Erf Hofpoort Wijde Begijnehof
Vraag 2
Vraag 4 1 1 1 1 1
Totaal 1 1 1 1 1
1 1 1 1 1
1 1 1 1 1
19 4 2
34 6 2 2
1 1
1 1 1
24 6 3 1 1 1
36 10 3 2 1 1
4 2 1
8 4 3 4 2 1
12 6 4 4 3 1
33 4 2 2 2
59 6 7 1
92 10 9 3 2 2 1 1
Beatrixpark Park de Koppel Tolsteegplantsoen Begraafplaats Tolsteeg Mr JMM Hamersplantsoen Salamanderpad Smaragdhof Rotsoord
15 2
Park Transwijk Merwedeplantsoen Amsterdam-Rijnkanaal Veilinghaven/Parkhaven Rolderdiephof Speeltuin de Boog - Merwedekade
12 4
Park de Hoge Weide Strijkviertelplas Waterwinpark Prinses Amaliapark Archeologiepark Groenedijk-Westraklaan
Leidsche Rijnpark - Het Lint Haarrijnseplas Haarzuilens Meentpark Kloosterpark Mauritspark Park de Baleije, Romeinenzoom Nedereindseplas
Afdeling Milieu & Duurzaamheid /Stille Gebieden in Utrecht
2
1
1
2 1 1
Bijlagen
Bijlage 4: Gemelde stille plekken via straatinterviews Wijk West
Noordwest
Overvecht
Noordoost
Oost
Binnenstad
Naam
Vraag 2
Vraag 4
Totaal
Park Oog in Al Majellapark Sluiscomplex Merwedekanaal Cremerplein Molenpark
22
7 2
29 2 1 1 1
Julianapark Vechtplantsoen Tussen Vecht en Daalseweg
17 3
Park de Gagel Park de Watertoren Natuurgebied Zuilen Noorderpark Fort Blauwkapel Fort de Klop en omgeving Haarlemmerhoutdreef
11 10 1 1 2 1 1
3 1 3 2
Griftpark Kouwerplantsoen Pastor Stockmannhof Molenwerfhof-Molenwerfsteeg A. Numankade/Vermeulenstraat Veeartsenijpad
20 1 1
15
Wilhelminapark Park Bloeyendaal Kromme Rijn (jaagpad,park,moestuin) Tussen Louis Bouwmeesterlaan Minstroom
25 4 1
Zocherpark Lepelenburg Pandhof (kloostertuin Domkerk) Domplein Pandhof Sinte Marie (Mariaplaats) Bruntenhof Catharijneconvent Dorstige Harthof Pieterskerkhof Flora's Hof (vh Bisschopshof) Janskerkhof Zwaansteeg - "NV-Huistuin" - "hofjes
Afdeling Milieu & Duurzaamheid /Stille Gebieden in Utrecht
1 1 1
23 3
1
1 1 1
29 1 2
1
14 3 3 1 2 1 1 1
26 3 10 8 7 2 1 1 1 2 1 1
40 3 3
14 11 4 3 2 2 1
35 1 1 1 1 1
54 4 2 2 1
26 17 13 11 8 4 2 2 2 2 1 1
Bijlagen
Wijk Zuid
Zuidwest
Leidsche Rijn
Vleuten-De Meern
Naam Springweg" Beatrixpark Park de Koppel
Vraag 2
Vraag 4
Totaal
14 6
1
15 6
Park Transwijk Amsterdam-Rijnkanaal Merwedeplantsoen
18 5
4
22 5 1
Park de Hoge Weide Prinses Amaliapark Strijkviertelplas Nachtvlinderplantsoen Waterwinpark
14 3 1
Leidsche Rijnpark - Het Lint Haarzuilens Mauritspark Meentpark
Afdeling Milieu & Duurzaamheid /Stille Gebieden in Utrecht
1
1 1 10
6 2
8 1 1
14 4 1 1 10
14 2 1 1
Bijlagen
Bijlage 5: Overige gemelde plaatsen Niet (direct) openbaar (bijv. alleen na betaling, privéterrein, zeer beperkt open) Tuin Zakkendragerssteeg Tuin St. Pieterskerk Park Voorn Oorsprongpark Hortus/Botanische Tuinen Volkstuincomplexen Achterhof (achter Aboriginal Art Museum) Tuin Centraal Museum In de bibliotheek, het Stiltecentrum, de Domkerk Niet binnen grens gemeente Utrecht Amelisweerd Rhijnauwen Oud Zuilen/Slot Zuilen Ruigenhoek Straten of algemeen "Achter/in mijn eigen huis" Achter de Dom Catharijnesteeg Jordanlaan Vaartsche Rijn Maarschalkerweerd Langs de Vecht Langs de Kromme Rijn Langs de Leidsche Rijn Langs Amsterdam-Rijnkanaal Oude- en Nieuwegracht (Werven) Hofjes tussen Springweg en Oude- en Nieuwegracht Buiten Wittevrouwen De Uithof Wijde Doelen Lange Nieuwstraat Bekkeringhof
Afdeling Milieu & Duurzaamheid /Stille Gebieden in Utrecht