STICHTING VOEDSELBANK ALPHEN AAN DEN RIJN EN OMSTREKEN (ONS WINKELTJE)
JAARVERSLAG 2014
JANUARI 2015 1
VOORWOORD Bij het schrijven van dit voorwoord heeft de Stichting Voedselbank Alphen aan den Rijn en Omstreken (hierna te noemen Ons Winkeltje) het eerste volledige jaar van haar bestaan achter de rug. We blikken terug op een intensief jaar waarbij het aantal klanten gegroeid is van 96 aan het begin van het jaar naar 196 aan het einde van het jaar. Ondanks deze groei van meer dan 100%, die in voedselbankend Nederland echt uitzonderlijk is, zijn de pakketten van een zeer hoog kwalitatief en kwantitatief nivo gebleven. In verband met voedselveiligheidseisen en de toename van het aantal klanten, wordt vanaf 1 augustus 2014 een pand ter grootte van 350 m2 gehuurd in Ter Aar. Deze opslag wordt ultimo 2014 ten volle gebruikt en is sinds december 2014 voorzien van een koel- en vriescel. De aanschaf hiervan werd mogelijk gemaakt door VBN en het Rabobank Rijnstreekfonds, ieder voor 50%. Vanuit deze locatie zijn we optimaal in staat gebleken de kwaliteitsnorm die in 2013 werd gesteld, te blijven continueren. In 2015 zullen we ons, naast een aantal andere zaken, toeleggen op het volledig voldoen aan de door VBN gestelde voedselveiligheidseisen en het verkrijgen van de zogenaamde “code groen” Helaas constateren we dat de door de overheid genomen maatregelen ook in 2015 weer een deel van de onderlaag van de samenleving sterk raakt. Wij noemen daarbij de maatregelen om alleenstaande moeders te stimuleren naar werk te zoeken, door middel van een negatieve inkomensprikkel. Hoewel daarnaast de werkloosheid in geringe mate dalend is, is er een steeds grotere groep werklozen die van een WW uitkering over gaat naar een bijstandsuitkering of zelfs helemaal geen uitkering. Logischerwijze zal dit vermoedelijk wederom zorgen voor een aanwas van het aantal klanten. Naast voorgaande oorzaken van een verwachte toename van het aantal klanten, voorzien we een grotere toeloop van asielzoekers, die tijdelijk van Ons Winkeltje gebruik gaan maken, omdat de overheid hen wel faciliteert met uitkeringen, huisvesting en dergelijke, maar het verstrekken van benodigde toeslagen 3 maanden vergt. In die drie maanden hebben deze mensen onvoldoende budget om voldoende eten te kopen. In het vorige jaarverslag maakten wij ons zorgen over het feit of de voedselaanvoer voldoende zou zijn voor de toename van het aantal klanten. Gelukkig is die zorg onterecht gebleken. Mede doordat onze collega’s in Alkemade ons vanaf april 2014 wekelijks voorzien van een ruime hoeveelheid verse producten. Onze inspanningen om het maatschappelijk draagvlak te vergroten heeft geleid tot een grotere naamsbekendheid en een beter imago van het fenomeen voedselbank in Alphen aan den Rijn en Omstreken. Dat alles leidde tot meer aanvoer van goederen, zowel door particulieren als door ondernemers. Ook het afgelopen jaar gebeurde de voedselverwerving door middel van supermarktacties, welke op (bijna) 2-wekelijkse basis worden georganiseerd, de gebruikmaking van de terbeschikkingstelling van voedsel middels het DC Haaglanden, alsmede initiatieven van particulieren, scholen, kerken en ondernemingen. Zoals genoemd hebben we in 2014 vanaf april ongeveer 10.000 kilo aan verse producten ontvangen van onze collega voedselbank in Alkemade. We hopen deze aanvoer in 2015 verder te kunnen vergroten, waarbij we ons wel zorgen maken over de hoeveelheid tijd die met de verwerking hier van gepaard gaat. 2
In 2014 is het vrijwilligersbestand verder uitgebreid, maar we constateren wel dat Ons Winkeltje nog steeds teveel moet leunen op een gering aantal vrijwilligers, die zeer veel uren per week besteden aan dit werk. Mede uit het oogpunt van continuïteit, zullen we ons in 2015 extra moeten focussen op een verbreding van de vrijwilligersgroep en vermindering van de werkdruk bij diegenen die daar duidelijk behoefte aan hebben. Dit zou kunnen leiden tot een verminderde focus op de voedselverwerving en dus een iets geringere omvang van de verstrekte pakketten. We zullen ons echter moeten richten op de langere termijn, waarbij die verminderde werkdruk uiterst wenselijk is. Begin 2014 spraken we de wens uit dat het maatschappelijk spectrum het armoedeprobleem steeds meer zal onderkennen als een probleem met een impact op de totale samenleving en niet als een individueel probleem. Gezien de ontwikkelingen in het afgelopen jaar en met name alle activiteiten rondom de decemberfeestdagen is deze wens gedeeltelijk uit gekomen. We hopen dat deze ontwikkelingen in 2015 door zullen zetten en we begin 2016 kunnen vaststellen dat het armoedeprobleem een bredere aandacht heeft gekregen en wellicht zelfs van overheidswege getracht gaat worden dit probleem te verkleinen. Hoewel we ons politiek neutraal dienen op te stellen, hebben we wel het vermoeden dat dit met het huidige kabinet niet zal gaan gebeuren, maar wellicht dat de gemeentelijke politiek, welke dichter bij zijn burger behoort te staan, zich het lot van de absolute onderlaag wel meer zal aantrekken.
3
INHOUD
1. Verslagperiode 2. Geschiedenis 3. Bestuur 4. Doelstelling en werkwijze 5. Klantenbestand 6. Vrijwilligers 7. Goederenstromen en ondersteuning aan de Stichting Voedselbank Alphen aan den Rijn en Omstreken 8. Overige activiteiten 9. Public Relations 10. Verwachtingen voor 2015 11. Financiële verantwoording
4
1. VERSLAGPERIODE Dit verslag beslaat de periode 1 januari 2014 tot en met 31 december 2014.
2. GESCHIEDENIS De Stichting is op 4 september 2013 opgericht. De Stichting verstrekt sinds 24 oktober 2013 een voedselpakket aan gezinnen die aan de normen van de Vereniging Voedselbanken Nederland (VBN) voldoen. Gedurende de periode 5 november 2013 tot en met 20 januari 2014 is de Stichting als 2e voedselbank in Alphen aan den Rijn aangesloten geweest bij VBN. Vanaf 20 januari 2014 is de Stichting de enige aangesloten voedselbank in Alphen aan den Rijn en vertegenwoordigt in die kwaliteit Alphen aan den Rijn bij de ledenvergaderingen van VBN. De Stichting maakt sinds 5 november 2013 deel uit van het regionaal overleg met betrekking tot het distributiecentrum Haaglanden. Dit overleg, waaraan alle bij VBN aangesloten voedselbanken uit de regio deelnemen, vergadert een 4-tal keren per jaar. In verband met voedselveiligheidseisen en de toename van het aantal klanten, wordt vanaf 1 augustus 2014 een pand ter grootte van 350 m2 gehuurd in Ter Aar. Deze opslag wordt ultimo 2014 ten volle gebruikt en is sinds december 2014 voorzien van een koel- en vriescel. De aanschaf hiervan werd mogelijk gemaakt door VBN en het Rabobank Rijnstreekfonds, alsmede een bijdrage van PKN Koudekerk-Hazerswoude. Onze Stichting heeft op 17 oktober 2013 de ANBI status verkregen. Dit houdt in dat giften aan onze Stichting onder de daarvoor geldende voorwaarden en beperkingen aftrekbaar zijn voor de inkomstenbelasting. Doorlopende feiten - Inschrijving KVK onder nummer 58709282 - Banknummer NL79 RABO 0106584464 - Website www.voedselbankalphen.nl - Email:
[email protected] - Facebook pagina: www.facebook.com/voedselbankalphen - Twitter: @onswinkeltje
5
3. BESTUUR Per 31 december 2014 bestaat het bestuur uit: -
Dirk van Kampen als voorzitter René de Jong als penningmeester Meindert Burema als secretaris en bestuurslid belast met communicatie met de kerkelijke achterban Héleen Dittrich als bestuurslid communicatie Walter Zondervan als algemeen bestuurslid
Het dagelijks bestuur wordt gevormd door Dirk van Kampen en René de Jong. Er wordt periodiek vergaderd. In 2014 een 6-tal keren. Het bestuur is te allen tijde bereid om geïnteresseerden te woord te staan en voorlichting over de Stichting te geven. In 2014 is dat ook meerdere malen gebeurd bij scholen, serviceclubs en kerkgenootschappen. Per 1 april 2014 werd de Raad van Toezicht geïnstalleerd. Deze bestaat uit een 7-tal mensen uit het Alphense bedrijfsleven en de politiek. Zij ondersteunt het bestuur van de Stichting in haar activiteiten door toezicht te houden op de financiën, communicatie, transparantie en integriteit van de bestuurlijke organisatie en voorziet hen van adviezen. Deze raad heeft de mogelijkheid om bij bestuursvergaderingen aanwezig te zijn en mede te discussiëren, maar heeft geen stem in het bestuur. De Raad van Toezicht bestaat uit: - Edwin ten Brink, voorzitter van de Raad - Machiel van der Schoot, penningmeester van de Raad - Harry Duim, secretaris van de Raad - Caroline Blom - Jo Schriek - Siep de Haan - Leen Schouten Ook de Raad vergadert periodiek, waarbij het bestuur eveneens wordt uitgenodigd deel te nemen.
6
4. DOELSTELLING EN WERKWIJZE Doelstelling De brede doelstelling is het bestrijden van (verborgen) armoede en verspilling in de regio Alphen aan den Rijn en Omstreken. Hiertoe volgt de Stichting zoveel mogelijk de richtlijnen van VBN. Zij maakt daarbij mede gebruik van de voedselinzameling door DC Haaglanden. Daarnaast organiseert de Stichting zelf voedselinzamelingsactiviteiten bij particulieren en bedrijven. Het voedsel moet van een goede kwaliteit zijn. Ook gelden er, conform de richtlijnen van de Voedsel- en Waren Autoriteit, strikte eisen aan de houdbaarheidsdatum. Werkwijze Met twee vervoermiddelen en een aanhangwagen worden de goederen verzameld bij bakkers, supermarkten, agrariërs, scholen, kerken en particulieren in de regio. Tevens wordt een aanvulling in bulk opgehaald bij DC Haaglanden en sinds april 2014 wordt elke week een behoorlijke hoeveelheid verse groenten en fruit opgehaald bij onze collega voedselbank in Alkemade. Deze goederen worden verzameld in een opslagloods aan de Harsweg 22b Ter Aar In deze opslagloods wordt door vrijwilligers het voedsel gecontroleerd op houdbaarheid en gesorteerd in een 15 tot 20 tal soorten goederen, variërend van thee tot groenten in blik en van tandpasta tot was- en schoonmaakmiddelen. Inmiddels heeft de Stichting een eigen koelcel van 10m2 en een vriescel van7 m2. Een groot deel van 2014 werd gebruik gemaakt van de koel- en vriescellen van Ten Brink Foodretail en DC Hoogvliet. Beide ondernemingen zijn we zeer erkentelijk voor deze mogelijkheid, die nu niet langer nodig is. Uit de voorraad worden pakketten samengesteld door de vrijwilligers en wekelijks aangevuld met de van DC Haaglanden verkregen goederen en op de uitdeeldag aangevuld met het opgehaalde brood van bakkers en supermarkten. Tot op heden hebben wij tevens nog de mogelijkheid gehad om tijdens de uitdeeldagen als een soort shop-in-shop systeem aparte aanvullingen aan individuele klanten te verstrekken, zoals babyvoeding, blikken vis voor moslims (in plaats van varkensvlees), extra blikken groenten en andere extraatjes waarvan onvoldoende voorraad is om iedereen hetzelfde te verstrekken. Aanmelding en criteria Personen kunnen zich in principe niet rechtstreeks aanmelden bij de Stichting, dit dient te geschieden via een hulpverlener. Dit om ervoor te zorgen dat er structureel aan de probleemsituatie kan worden gewerkt en men in een later stadium weer in eigen onderhoud kan voorzien. Bij hulpverleners wordt in dit kader bijvoorbeeld gedacht aan maatschappelijk werk, GGZ, schuldhulpverleners, diaconie van een kerk en het Serviceplein Inkomen van de gemeente. Om te beoordelen of nieuwe klanten in aanmerking komen voor een voedselpakket hanteert de Stichting de norm die VBN vaststelt. Deze normen zijn vastgelegd in de richtlijn “Toekenningscriteria voor de aanvraag van een voedselpakket”, welke tezamen met het aanvraagformulier kan worden gedownload via onze website.
7
Ook voor 2014 gold voor een eenpersoonshuishouden als norm dat na aftrek van vaste lasten (zoals huur, water, energie, verzekeringen, schuldbetalingen) het netto te besteden bedrag voor voedsel, kleding, et cetera maximaal € 180,- per maand bedraagt. Voor meerpersoonshuishoudens wordt dit bedrag verhoogd met € 60,- voor iedere volwassene (18 jaar en ouder) en € 50,- per kind (t/m 17 jaar).
Bijvoorbeeld een gezin met 2 kinderen (11 en 19 jaar) komt dan uit op een netto te besteden bedrag van € 180,- + € 60,- + € 60,- + € 50,- = € 350,- per maand.
Voor het invullen van een aanvraag maakt de hulpverlener gebruik van een speciaal daartoe ontwikkeld aanvraagformulier en de toekenningscriteria, beiden te downloaden via onze website. Om correcte invulling van het aanvraagformulier mogelijk te maken, dient de klant onder meer de volgende gegevens mee te nemen: inkomensspecificatie, gegevens over huur- en zorgtoeslag, informatie over huur- of hypotheek, schuldsaneringspapieren, aaneengesloten bankafschriften van de laatste 3 maanden. Tijdelijke voorziening Het verstrekken van een voedselpakket is bedoeld als een tijdelijke voorziening. De maximumduur bedraagt 3 jaar, waarbij aangetekend dat ieder halfjaar een zogenaamde herintake plaatsvindt. Bij deze periodieke controle, die strikt wordt aangehouden, komt het niet zelden voor dat er veranderingen in de persoonlijke situatie hebben plaatsgevonden (zoals het vinden een nieuwe baan en/of het afgelost hebben van schulden). De klant krijgt hiervoor 1 maand voor afloop van het halfjaar een brief mee, met het verzoek contact op te nemen met zijn/haar hulpverlener om, op basis van actuele gegevens, een aanvraag voor continuering van de verstrekking van een voedselpakket in te dienen. Bij niet-tijdige inzending van de hernieuwde aanvraag, of als blijkt dat men niet meer in aanmerking komt voor een voedselpakket, wordt de verstrekking per direct stopgezet. Privacy De Stichting gaat uiterst zorgvuldig om met de persoonlijke gegevens van haar klanten. Zonder toestemming van een klant zullen zijn/haar gegevens niet aan derden ter beschikking worden gesteld of ter inzage gegeven. Overige zaken Alhoewel wij ons primair richten op het verstrekken van wekelijkse voedselpakketten, kijkt de Stichting ook naar andere mogelijkheden om de klanten te helpen. Zo zijn er samenwerkingsovereenkomsten tot stand gekomen met de Stichting Kringloop Alphen aan den Rijn en de Stichting Slimm. Daarbij zegden wij toe de aan ons aangeboden kleding aan te bieden aan de Kringloopwinkel en de Stichting Slimm. Daartegenover krijgen de cliënten van onze Stichting periodiek de mogelijkheid om gratis kinderkleding uit te zoeken in de kledingwinkel van de Kringloop. Met ingang van 2015 is het de bedoeling dat Stichting Slimm kledingbonnen gaat uitgeven aan onze klanten, waarmee zij per kwartaal voor een bedrag aan kleding kunnen uitzoeken in de winkel van Slimm aan de Ouvertureweg. 8
Voor cliënten die om wat voor reden dan ook huisraad (zoals meubilair, koelkast, strijkbout) nodig hebben en dat zelf niet kunnen betalen, wordt bekeken of dit door Kringloop Alphen kan worden verstrekt. Daarbij beoordeelt een vrijwilliger van onze Stichting door huisbezoek of zulks ook echt nodig is. In het kader van zelfredzaamheid is er ook een samenwerkingsverband gestart met het Rode Kruis Alphen. In 2014 hebben reeds 3 EHBO workshops plaatsgevonden voor klanten van de Voedselbank in het Rode Kruisgebouw aan de Dillenburg. Voor 2015 staan kinder EHBO + een voortzetting van de workshops van afgelopen jaar reeds in de planning. Daarnaast wordt bekeken of het Rode Kruis vrijwilligers kan leveren voor onze inzamelingsacties bij supermarkten. Sinds februari 2014 dateert ook onze afspraak met Castellum, welke kaartjes van theatervoorstellingen die niet zijn verkocht, gratis aanbiedt aan klanten van de voedselbank. Dit tot hun grote genoegen, getuige het groot aantal klanten die hier al gebruik van heeft gemaakt. Tenslotte werden er tal van activiteiten georganiseerd die het leven van onze klanten veraangenamen. Zoals diners bij restaurants en scholen. Gratis kaartjes voor Wiebel Biebel, een binnenspeeltuin. Concerten en toneelvoorstellingen. Het hoogtepunt van deze activiteiten was echter de week vakantie die meer dan 25 kinderen hadden bij Stichting Neverland. Deze werd mogelijk materieel mogelijk gemaakt door een inzamelingsactie van de gezamenlijke kerken verenigd in de DPA. De kinderen zullen het zich vermoedelijk een leven lang herinneren. Ook in 2015 willen we weer dit soort extra activiteiten organiseren, hoewel gebrek aan tijd een steeds grotere rol gaat spelen. Natuurlijk staan wij altijd open voor nieuwe ideeën van mensen buiten onze Stichting en nodigen dan ook iedereen uit om zijn gedachten daarin vooral niet te beperken en te delen met ons. Ook zouden we graag zien dat deze activiteiten door een aparte commissie worden georganiseerd. Aanmeldingen daarvoor zijn zeer welkom.
9
5. KLANTENBESTAND Het verstrekken van voedselpakketten heeft als doel mensen die (tijdelijk) niet in staat zijn in hun eigen levensonderhoud te voorzien een tijdelijk steuntje in de rug te geven. In principe wordt de ondersteuning slechts voor een bepaalde periode gegeven (in principe maximaal 3 jaar), terwijl ieder halfjaar wordt getoetst of men nog aan de toekenningcriteria voldoet. In dit hoofdstuk vindt u informatie met betrekking tot het klantenbestand. U komt hier onderwerpen tegen als ontwikkeling van het aantal klanten, leeftijdsopbouw, hulpverleners, enzovoorts. Ontwikkeling aantal klanten Terwijl landelijk gezien het aantal klanten per voedselbank gelijk blijft, dan wel afneemt, zien wij bij de Voedselbank Alphen aan den Rijn en Omstreken nog steeds een hele sterke stijging.
De bovenstaande grafiek laat zien dat het aantal huishoudens dat op 1 januari 2015 gebruik maakt van de voedselbank (196) met 100 klanten is toegenomen t.o.v. 1 januari 2014. Dat is een toename met 105%. Er zijn meerdere redenen aan te merken waarom dit aantal blijft stijgen: sinds 1 juli 2014 zijn de klanten uit Boskoop (17) overgenomen van de voedselbank Gouda de aanhoudende slechte economische situatie (ontslagen, echtscheidingen) vergelijkbare gemeenten qua grootte als Delft en Gouda kennen een klantenbestand met tussen de 300-400 klanten, dus is de stijging niet vreemd te noemen toename van het aantal asielzoekers binnen Alphen aan den Rijn* de positieve publiciteit rondom de voedselbank, waardoor cliënten en hulpverleners zich sneller en vaker tot ons wenden * Asielzoekers Vanaf september 2014 neemt het aantal aanvragen van voedselpakketten door asielzoekers behoorlijk toe. In veel gevallen gaat het dan om een beperkte periode (meestal 3 maanden). Alhoewel de bijstandsuitkering voor het oog snel geregeld is, duurt de beoordeling en toekenning door de rijksoverheid van huurtoeslag en zorgtoeslag gemiddeld 3 maanden. Na positieve beoordeling over deze toeslagen is het inkomen meestal van dien aard dat het normbedrag voor een voedselpakket wordt overschreden en verstrekking wordt stopgezet.
10
Herintakes Zoals aangegeven dienen de gegevens van bestaande klanten ieder halfjaar opnieuw te worden getoetst, de zogenaamde herintakes. De financiële situatie kan immers gewijzigd zijn, men heeft bijvoorbeeld inmiddels weer werk of de schulden zijn afgelost. Over 2014 hebben 212 herintakes plaatsgevonden. In veel gevallen kon de verstrekking van het voedselpakket worden gecontinueerd, toch waren er 29 klanten die inmiddels in betere financiële omstandigheden zijn geraakt en daardoor niet meer voldoen aan de toekenningcriteria (boven het normbedrag).
Uiteraard zijn er ook andere redenen waarom het wekelijkse voedselpakket wordt stopgezet, er zijn twee grote categorieën die er uitspringen: 1. Op eigen initiatief gestopt 2. Meerdere malen niet geweest Ad. 1 Het feit dat men op eigen initiatief stopt, geeft aan dat men inmiddels in eigen onderhoud kan voorzien. Dat wil niet zeggen dat het dan per definitie gemakkelijk gaat, maar voor tal van klanten is het streven deze voorziening niet meer nodig te hebben. Ad. 2 Nieuwe klanten krijgen als zij de 1e keer hun pakket komen ophalen, een informatiepakket mee. Informatie over tal van onderwerpen, waaronder de regels voor het ophalen van pakketten. Het kan voorkomen dat een klant in een bepaalde week niet in staat is zijn/haar pakket op te halen, Dat is geen probleem, maar dan moet men dit wel laten weten. Het kost immers veel tijd de pakketten samen te stellen, ook moeten bij het niet-afhalen van een pakket de versproducten worden vernietigd. Dat is dan ook de reden dat de verstrekking van een voedselpakket wordt stopgezet als men 3 x achtereen zonder afmelding is weggebleven.
11
Samenstelling van het klantenbestand Ons klantenbestand is gevarieerd van samenstelling, van alleenstaanden tot grote gezinnen. Onderstaande grafieken geven inzicht in de gezinssamenstelling. Zo zien we bijvoorbeeld dat meer dan 60% bestaat uit alleenstaanden, met of zonder kind(eren).
Per 31 december 2014 bedroeg het aantal huishoudens 196. Aangezien het bij slechts 35% van de huishoudens om alleenstaanden gaat, betreft het dus een veelvoud aan personen, te weten 511.
Totaal aantal huishoudens / personen
12
De verdeling man/vrouw ligt hoegenaamd gelijk, terwijl 40% van het geheel kinderen betreft in de leeftijd tot/met 17 jaar.
Geografische indeling Door de gemeente Alphen aan den Rijn en diverse hulpverleningsinstanties wordt de gemeente organisatorisch verdeeld over een 6-tal postcodegebieden. Deze gebieden zijn inclusief de voormalige gemeenten Boskoop en Rijnwoude, die inmiddels ook onderdeel zijn van de gemeente Alphen aan den Rijn. Als we deze indeling loslaten op het klantenbestand, mag het geen verrassing heten dat de meeste van de klanten woonachtig zijn Ridderveld, maar liefst 57%.
Daarnaast voorzien wij ook een aantal klanten uit andere plaatsen waar geen locale voedselbank is van een voedselpakket (Woubrugge en Ter Aar).
13
Hulpverleners De hulpverleners zijn voor de voedselbank én de klanten een erg belangrijke factor om de aanvragen van klanten en de daaraan gekoppelde herintakes tijdig en correct te kunnen afhandelen. Personen kunnen zich namelijk niet rechtstreeks aanmelden bij de voedselbank, dit dient te allen tijde plaats te vinden via een hulpverlener. Dit legt natuurlijk een druk op de hulpverlener, omdat dit werkzaamheden zijn die toch bovenop hun normale werkzaamheden komen. In sommige gevallen is dit merkbaar, maar in het algemeen verlopen de contacten met de hulpverleners erg goed. De reden dat personen niet rechtstreeks kunnen aanvragen is dat, naast het verstrekken van een voedselpakket, dan ook direct hulp geboden kan worden bij de probleemsituatie. Hulpverleners kunnen zijn maatschappelijk werk, schuldhulpverlening, papierwinkel, bijstandswinkel, diaconie van een kerk, GGZ en het Serviceplein Inkomen van de gemeente. Bij de laatste kan bijvoorbeeld direct worden gekeken of men in aanmerking komt voor verschillende soorten bijstand. In onderstaande grafiek ziet u via welke hulpverlenende instantie de cliënten zich hebben aangemeld.
Door de cliëntenadministratie wordt dagelijks contact onderhouden met de verschillende hulpverleners. Overleg op individueel klantniveau, maar ook in algemene zin. Waar van toepassing ontvangen alle hulpverleners informatie per e-mail. Jaarlijks wordt de onderlinge samenwerking tussen de voedselbank en de grote(re) hulpverleningsinstanties geëvalueerd. Waar nodig vindt overleg plaats om de toekenningcriteria nader toe te lichten en procedures te verduidelijken.
14
Aantal uitgereikte pakketten In 2014 hebben wij meer dan 8.000 (8.234) voedselpakketten uitgedeeld.
Wij verwachten dat de klanten zelf hun pakket komen ophalen. Alleen in uitzonderlijke omstandigheden wordt het pakket thuisbezorgd (bijvoorbeeld indien men vanwege fysieke omstandigheden hier niet toe in staat is, of bij ziekte). Alvorens hiertoe wordt overgegaan wordt eerst geverifieerd of er geen andere alternatieven zijn. Het aantal pakketten dat niet wordt afgehaald is met ruim 3% erg laag te noemen. Nu is elk pakket dat niet wordt opgehaald er één teveel, maar als wij soms geluiden van andere voedselbanken horen, dan prijzen wij ons hier erg gelukkig mee. Een reden hiervoor is niet zo direct te noemen, of het zou de kwaliteit van de pakketten moeten zijn, wel kunnen wij aangeven dat klanten er direct op worden aangesproken indien zij zonder bericht wegblijven. - na 2 x wegblijven ontvangt men de daarop volgende week ook geen pakket - na 3 x wegblijven wordt de verstrekking van het pakket stopgezet* * men kan opnieuw een pakket aanvragen via een hulpverlener, maar indien men weer de fout ingaat, is het over en uit
15
6. VRIJWILLIGERS De Stichting Voedselbank Alphen aan den Rijn en Omstreken bestaat geheel uit vrijwilligers die hun diensten gratis ter beschikking stellen. Op dit moment hebben wij voor de wekelijkse gang van zaken ruim 20 vrijwilligers. Het betreft allemaal zeer enthousiaste mensen, waarvan een 10-tal al vanaf het begin bij onze voedselbank betrokken zijn. Wij streven naar mogelijkheden om vrijwilligers flexibeler te kunnen inzetten, zodat er minder sterk geleund hoeft te worden op een beperkte groep mensen. De Stichting kan dus zeker nog extra vrijwilligers gebruiken die roulerend ingezet kunnen worden bij ziekte, vakantie of andere redenen van afwezigheid van de andere vrijwilligers. Voor de inzamelingsacties bij supermarkten, waarbij we streven naar een frequentie van één keer per 14 dagen, is een vrijwilligerspool van 40 mensen nodig. Als wij dit aantal eenmaal hebben bereikt, behoeft men slechts 1 x per 2 maanden te worden ingezet. Op dit moment hebben wij de beschikking over een 25-tal vrijwilligers, dus ook daar bestaat nog een duidelijke behoefte aan aanwas. Onderstaande tabel geeft inzicht in het aantal uur dat bij benadering nodig is geweest om de genoemde activiteiten uit te kunnen voeren. Activiteiten
In aantal uren
Wekelijkse operatie, zoals: chauffeurswerkzaamheden sorteren producten samenstellen pakketten uitdelen pakketten administratieve werkzaamheden contacten met hulpverleners en leveranciers bestuurlijke zaken marketing & communicatie
14.000 uur
Supermarktacties 21 acties contacten met supermarkten drukwerk vrijwilligers stagiaires chauffeurs
1.500 uur
Overige activiteiten, zoals speelgoed, kleding, uitjes, sinterklaas etc.
1.000 uur
TOTAAL
Totaal 2014 Gemiddeld per week
Het mag duidelijk zijn dat de vrijwilligers het kostbaarste bezit zijn van de Stichting. Zonder vrijwilligers zou er immers geen voedselbank mogelijk zijn. 16
16.500 uur 317 uur
7. GOEDERENSTROMEN EN ONDERSTEUNING AAN DE STICHTING VOEDSELBANK ALPHEN AAN DEN RIJN EN OMSTREKEN Dit hoofdstuk delen we op in de goederenstroom, welke weer wordt opgedeeld in voedselverwerving, voedselverstrekking, de voorraad en de geldelijke ondersteuning. Voedselverwerving Om pakketten te kunnen samenstellen die kwalitatief en kwantitatief voldoende zijn, heeft de Stichting een aantal bronnen waaruit zij kan putten voor de instroom van goederen. We onderscheiden daarbij twee soorten werving. De actieve en passieve werving Actieve werving De actieve werving gebeurt op een aantal manieren, in volgorde van belangrijkheid: Het organiseren van supermarktacties. In 2014 heeft de Stichting in 21 inzamelingsacties (in totaal 27 filialen) gehouden, waarbij de klanten van die supermarkten gevraagd wordt een of meerdere producten extra te kopen ter ondersteuning van de klanten van de voedselbank Het op vaste tijden, soms meerdere malen per week, ophalen van restanten bij supermarkten en bakkers. Hiertoe worden supermarkten en bakkers actief benaderd. Er worden convenanten met deze ondernemers afgesloten, waarbij afspraken gemaakt worden over de tijdstippen waarop de Stichting de goederen ophaalt en wat wel en niet behoort tot de goederen die de Stichting kan en mag gebruiken. De producten moeten van goede kwaliteit zijn, waarbij de richtlijnen van de Voedsel- en Waren Autoriteit, welke strikte eisen stelt aan de houdbaarheidsdatum, in acht worden genomen. Het zelf kopen van goederen. In 2014 werd voor € 9.530 aan voedsel ingekocht. Veelal betreft het hier producten die we onvoldoende door leveranciers aangeleverd krijgen, zoals vlees, fruit, kaas en dergelijke. Het benaderen van bedrijven en scholen om onder hun werknemers en/of leerlingen een inzameling te houden van lang-houdbare producten (zoals onze kerstactie onder scholen) Het benaderen van ondernemers om eenmalig iets extra’s te doneren in de vorm van goederen Passieve werving Onder passieve werving verstaan we goederen die worden aangebracht zonder dat de Stichting daar een actieve rol bij de werving speelt. Wel halen wij veelal deze goederen zelf op bij de donateur. In volgorde van belangrijkheid vermelden we de volgende vormen. Ophalen van wekelijkse bulkgoederen bij het Distributiecentrum van de regio (Haaglanden) Ophalen van wekelijkse vers- diepvries- of koelproducten bij Voedselbank Alkemade. Ophalen van goederen die gedoneerd worden door ouders van kinderen op scholen. De acties op scholen zijn met enige regelmaat een initiatief van de school, de ouders of de kinderen zelf. Spontane donaties in de vorm van goederen door ondernemers, kerken en particulieren. Deze goederen worden ofwel door de Stichting opgehaald ofwel door de donateurs aangeleverd op het uitdeelpunt aan de Concertweg.
17
Totale inslag goederen In het jaarverslag 2013 somden wij limitatief op welke goederen er ingeslagen zijn en in wat voor hoeveelheden. Gezien de enorme hoeveelheid goederen die verwerkt worden is zulks in praktische zin onmogelijk. We maakten een ruwe schatting van het aantal kilo’s dat in 2014 verwerkt werd en komen tot ongeveer 180.000 kilo aan goederen, waarvan ongeveer 10.000 kilo werd vernietigd vanwege onbruikbaarheid of bederf. Een aantal bijzonder aansprekende hoeveelheden willen we niet onvermeld laten. De gehele lijst met ontvangen goederen en diensten is te vinden op onze website. TOTALE INSLAG GOEDEREN Inzamelingsacties in supermarkten
2248 kratten met goederen
Henkel Nederland via Rob Verkade
3 pallets met wasmiddel twv ongeveer € 7.000
Supermarkten – uit wekelijkse afhaalrondes Ongeveer 10.000 broden, waarvan ongeveer 4.000 van Bakkerij Visser Diverse agrariërs, Knibbe, Zegwaart, van Straalen en Dijkshoorn
Ongeveer 9.000 kilo aardappelen
Voedselbank Alkemade
Ongeveer 15.000 kilo groenten en fruit
Bakkers
Ongeveer 9.000 broden
18
Voedselverstrekking Wekelijks worden pakketten gemaakt voor klanten van de Stichting. Daarbij wordt gestreefd naar pakketten die bestaan uit 25 consumenten eenheden, exclusief brood. De Stichting differentieert de omvang van de pakketten, waarbij eenpersoonshuishoudens een kleiner pakket krijgen dan huishoudens bestaande uit 2 tot 4 personen. Huishoudens met meer dan 4 personen krijgen een dubbele portie goederen. In 2014 werden in totaal 8.544 kratten met goederen klaargemaakt. Daarvan werden er 7799 afgehaald, 435 thuisbezorgd en 310 zonder afmelding niet afgehaald. Hoewel elke niet afgehaalde krat er in onze beleving één teveel is, is het percentage kratten dat niet werd afgehaald, 3,6%, zeer laag. DC Haaglanden hanteert een norm van 10% niet afgehaalde kratten. Aan de hand van een periodieke steekproef is een schatting gemaakt van de verkoopwaarde van de inhoud van de pakketten. Deze is afgerond op 25 euro. De totale waarde van de verstrekte pakketten komt daarmee uit op ongeveer € 206.000. Voorraad De voorraad per 31 december wordt geschat op een winkelwaarde van ongeveer € 30.000. Hoewel de Stichting streeft naar een zo laag mogelijke voorraad, is het handig om een voorraad te hebben van lang houdbare producten. Op die wijze kunnen we de samenstelling van de pakketten voldoende variëren. Daarbij wordt wekelijks rekening gehouden met wat er in de voorgaande weken aan lang houdbare producten is verstrekt. Ondersteuning In 2014 heeft onze stichting uit diverse hoeken geldelijke ondersteuning verkregen. Op langere termijn is het de bedoeling dat een meer constante stroom geldelijke ondersteuning kan worden bereikt. In 2014 is zulks voornamelijk op ad-hoc-basis en soms uit onverwachte hoek verkregen. In totaal werd in 2014 ruim € 72.000 aan giften ontvangen. Hierbij geven wij een specificatie van de door ons in 2014 ontvangen giften en sponsorbijdragen. Giften van vrijwilligers Giften particulieren Giften kerken Giften ondernemers Inhoud collectebus Acties door instellingen, particulieren, kerken en dergelijke Exploitatiebijdrage Vereniging Voedselbanken Nederland Gift Rabobank Rijnstreekfonds tbv koel- en vriescellen Gift Vereniging Voedselbanken Nederland tbv koel- en vriescellen
`
€ € € € € € € € €
8.000 5.163 12.925 16.029 2.521 6.855 1.800 9.516 9.516
Wij zijn overweldigd door de omvang van de giften. Mede dankzij deze grote bedragen konden wij onze organisatie in zeer korte tijd voldoende uitrusten om de aantallen klanten te bedienen die nu gebruik maken van Ons Winkeltje. Omdat we nog een paar grote investeringen op het verlanglijstje hebben staan, hopen we dat ook 2015 weer voldoende geld beschikbaar komt om de organisatie verder te professionaliseren.
19
8. OVERIGE ACTIVITEITEN Naast onze primaire taak van het verstrekken van voedselpakketten, heeft de Voedselbank Alphen aan den Rijn en Omstreken ook haar afspraken met organisaties over het leveren van kleding, meubels, witgoed, speelgoed e.d. gecontinueerd en uitgebreid. Daarnaast werd ook gekeken naar mogelijkheden die het leven veraangenamen en/of de zelfredzaamheid van onze klanten verhogen, al of niet door de voedselbank zelf georganiseerd of met medewerking van derden. Zo kon het samenwerkingsverband met Kringloop Alphen worden gecontinueerd. Diverse klanten konden worden geholpen bij hun huisraad, zo werden onder meer meubilair en een aantal koelkasten geleverd. Daarnaast werd er een gezamenlijke inzameling van kinderkleding georganiseerd, waardoor een heuse kinderkledingmarkt werd gehouden. Voor dat laatste zijn inmiddels ook al afspraken gemaakt voor twee van dergelijke acties in 2015. Bij Gemiva-SVG is krijgen jongeren bij leer- en werkomgeving De Meerkoet onder meer een opleiding voor fietsenmaker. Hierdoor kon de afspraak gemaakt worden dat onze klanten tegen kostprijs hun fiets kunnen laten maken of dat een andere fiets tegen zeer sterk gereduceerd tarief kan worden aangeschaft. In het kader van het landelijk initiatief Voedselbank Cultuur krijgen wij door theater Castellum niet-verkochte kaartjes gratis aangeboden t.b.v. de klanten van Ons Winkeltje. Een groot aantal van onze klanten maakt hier met veel plezier gebruik van en zijn al naar tal van leuke voorstellingen geweest. Op 28 juni is er vanuit een particulier initiatief een vaartocht door Alphen georganiseerd. Met 17 booteigenaren voeren ongeveer 100 klanten en vrijwilligers af bij de Zegerplas voor een gezellige dag uit. Alle booteigenaren hadden voor lunch en versnaperingen gezorgd, zodat de gasten alleen maar hoefden te genieten. In 2014 ontstond in het kader van zelfredzaamheid ook een samenwerkingsverband met het Rode Kruis Alphen. Startend in juli 2014 hebben inmiddels al een aantal EHBO workshops plaatsgevonden in het Rode Kruisgebouw aan de Dillenburg in Alphen. Voor de planning voor 2015 is al gesproken over kinder EHBO en een vervolg op de eerdere workshops. Daarnaast heeft de samenwerking inmiddels ook geleid tot aanmelding van een aantal vrijwilligers van het Rode Kruis voor vrijwilligerstaken bij de voedselbank. In februari 2014 werden wij benaderd door de Stichting Neverland die jaarlijks een zomervakantiekamp organiseert op de Veluwe met de vraag of wij hier interesse in hadden. Door hulp van het Diaconaal Platform Alphen, die sponsoring vanuit de kerken initieerde, en busonderneming Arriva, die een bus beschikbaar stelde voor vervoer naar en van de kamplocatie, waren wij in staat eind juli/begin augustus 27 kinderen een ontzettend leuke vakantie te bezorgen. Wij hopen dat dit in 2015 kan worden herhaald. Voor Sinterklaas werd begin november speelgoed ingezameld onder de Alphense bevolking, terwijl ook sommige bedrijven zich niet onbetuigd lieten. De week erop konden klanten voor hun (klein)kinderen cadeaus uitzoeken, om op die manier ook thuis dit kinderfeest te kunnen vieren. Op zondag 23 november is door de voedselbank een heus Sinterklaasfeest georganiseerd, waarbij wij gebruik mochten maken van de locatie van Jongerenstichting Max. Als klap op de vuurpijl ontvingen wij begin december van zowel Buurtcentrum de Ridder als de Stichting Sintvoorieder1 voor alle kinderen een cadeautje. 20
Een aantal particulieren heeft voor de kerst voor onze klanten een kerststukje gemaakt, welke we op 19 december hebben uitgedeeld. De initiatiefnemer hiervan heeft er tevens voor gezorgd dat er 50 toegangskaartjes zijn voor een bezoek aan KidsZoo in Noordwijkerhout komende krokusvakantie. Aan kinderen in de leeftijd van 4 t/n 12 jaar worden via de Stichting Jarige Job het gehele jaar door verjaardagspakketten uitgedeeld. In deze pakketten zitten traktaties voor thuis en op school, cadeaus voor het kind en versiering voor thuis. Door popkoor Mikado werd op 14 december een kerstconcert gegeven in Castellum voor meer dan 100 klanten én vrijwilligers van de voedselbank. Het Parktheater Alphen had op 17 december de kerstvoorstelling Het Kerstdiner, waarvoor klanten en vrijwilligers van Ons Winkeltje waren uitgenodigd. Tal van etentjes Op de Nationale Pannenkoekendag werden 20 van onze klanten uitgenodigd door Pannenkoekenhuis De Schaapskooi om een heerlijke pannenkoek te komen nuttigen. Een aanbod waar met plezier gebruik van werd gemaakt. Scholieren van het Wellant College bereidden tot tweemaal toe een heerlijk diner voor 30 van onze klanten Voor de 2e achtereenvolgende keer organiseerde Grand Café Eight een kerstdiner waaraan 55 klanten deelnamen. Tenslotte werd 2015 leuk ingeluid door een nieuwjaarsdiner voor 14 personen op de Hotelboot Ali-B2 op hun ligplaats aan de Oudshoornseweg t/o het ziekenhuis. In samenwerking met Diaconaal Platform Alphen en Witte Weekblad kon er ook dit jaar voor worden gezorgd dat elke klant een kerstpakket kreeg thuisbezorgd. Een lichtpuntje in donkere dagen. JCI Alphen (Junior Chamber International) heeft volgens het principe van Make a wish de kinderen in de leeftijd van 4 t/m 18 jaar uitgenodigd hun hartenwens (zoals een dag paardrijden, het volgen van een voetbalclinic en een dag meedraaien bij de politie) op te geven en is op moment van schrijven hart bezig deze belevenissen te organiseren.
9. PUBLIC RELATIONS De Voedselbank Alphen aan den Rijn en Omstreken heeft een eigen website www.voedselbankalphen.nl waarop bezoekers alles kunnen vinden over het aanvragen van voedselpakketten, onze organisatie en werkwijze, van mogelijkheden hoe men de voedselbank kan helpen, aankondigingen van onze supermarktacties en nog veel meer. Ook dit jaarverslag zal op de website openbaar worden gemaakt, mede als verantwoording van onze financiële huishouding. De meeste public relations wordt echter actief verzorgd via onze Facebook pagina: https://www.facebook.com/voedselbankalphen. Op deze pagina worden bijna dagelijks bijzonderheden rondom de voedselbank vermeld. Informatie over onze werkzaamheden in zijn algemeenheid, aankondiging van supermarktacties, vermelding van donateurs, et cetera. Inmiddels is er ook een Twitter account aangemaakt @onswinkeltje waarop met enige regelmaat 21
berichten worden geplaatst. In de loop van 2015 zal ook een bedrijfspagina op LinkedIn worden opgezet. Voor berichten aan de pers wordt gebruik gemaakt van lokale media alsook internet, zoals Alphens.nl en Dichtbij.nl. Maandelijks wordt door de voorzitter een column aangeleverd voor het Alphens Nieuwsblad en de Gouwe Koerier. 10. VERWACHTINGEN VOOR 2015 De Stichting heeft ook voor 2015 weer de verwachting dat het aantal klanten fors zal stijgen doordat steeds meer mensen langdurig werkloos zijn en daardoor in de financiële problemen geraken. Hoewel gecommuniceerd wordt dat de werkloosheid afneemt, blijft er een grote groep mensen die waarvan de werkloosheid te lang duurt om hun financiën nog op orde te houden. De enigszins aantrekkende huizenmarkt kan niet voorkomen dat steeds meer mensen die in deze situatie geraken met restschulden achter blijven. Het baart ons zorgen dat de toegang tot het schuldhulpverleningstraject steeds moeizamer gaat en in veel gevallen onmogelijk blijkt. Veel mensen lopen hierdoor het risico langer dan 3 jaar van de voedselbankhulp gebruik te moeten maken. Voor de Stichting betekent dit op termijn een extra complicatie met betrekking tot de handhaving van deze norm. De Stichting stelt zich mede ten doel om het debat aan te gaan met de maatschappelijke omgeving, teneinde te bewerkstelligen dat het aantal mensen dat gebruik moet maken van voedselbanken wordt verminderd door andere regelingen of ruimere leefgelden in het schuldhulpverleningstraject. De gevolgen van de crisis en de daarmee samenhangende armoedeproblemen kunnen immers niet afgewenteld worden op particuliere initiatieven met een onzeker karakter, zoals de voedselbanken zijn. De gewenste eigen opslagruimte is inmiddels een feit, evenals voldoende koel- en vriescapaciteit. In 2015 zullen we het voedselveiligheidstraject, opgezet door VBN, afronden. We trachten daarbij te voldoen aan alle eisen die op dat gebied aan voedselbanken worden gesteld. We melden daarbij wel dat veel van dit soort extra werkzaamheden moeten worden uitgevoerd door een zeer kleine groep mensen, hetgeen de voortgang bemoeilijkt en het tempo vertraagt.
22
11. FINANCIELE VERANTWOORDING
BALANS EN EXPLOITATIEREKENING 1
Balans per 31 december 2014
ACTIVA =======
31-12-2014 €
Vaste Activa Materiële vaste activa Inventaris Auto
€
24.815 2.942
31-12-2013 €
€
2.138 3.762 27.757
Vorderingen Statiegeld kratten Huurborg Vooruitbetaalde huur Borg leverancier groenten Toegezegde gift VSB Fonds Nog te ontvangen kasstorting
2.771 3.025 1.008 200 0 0
5.060
7.557
1.790
42.319
12.750
31-12-2014
31-12-2013
Totaal activa
€ Stichtingskapitaal Opgebouwde reserves Reserveringen en verplichtingen Reservering ten behoeve van aanschaf bestelbus Reservering tbv uitjes kinderen Reservering tbv van aankoop voedsel Reservering tbv aankoop dierenvoer Te betalen deel koel- en vriescel
Totaal passiva 23
0 0 0 0 5.000 60 7.005
Liquide middelen Rabobank
PASSIVA ========
5.900
€
€
36.920
2.743 460 259 34 1.903
€
7.750
5.000 0 0 0 0 5.399
5.000
42.319
12.750
2
Exploitatierekening 2014
31-12-2014 € BATEN Ontvangen giften Naar reserveringen
EXPLOITATIEKOSTEN Inkopen tbv aanvulling pakketten Huisvestingskosten Kantoorkosten Autokosten Publiciteitskosten Algemene kosten Afschrijvingen
Exploitatiesaldo
24
€
31-12-2013 €
72.294 753 71.541
9.529 6.402 905 15.609 1.346 6.727 1.853
€ 16.079 0 16.079
1.327 0 371 2.805 1.819 1.630 377 42.371
8.329
________
________
29.170
7.750
3
Toelichting op de balans
Inventaris Op de inventaris wordt tijdgelang afgeschreven. Voor het merendeel wordt een termijn van 5 jaar gehanteerd, met uitzondering van de thermometers en koelboxen welke in 3 jaar worden afgeschreven. Auto Het betreft hier een gebruikte Renault Kangoo uit 2001. De wagen zal in 5 jaar worden afgeschreven. In 2014 werd € 819 afgeschreven. Reservering ten behoeve van aanschaf bestelbus De VW Crafter die door de Stichting werd gebruikt is buiten gebruik gesteld, vanwege de hoge reparatiekosten. De huur die voor de bus werd betaald is afgeboekt van de gift van het VSB fonds. Het resterende bedrag van deze gift werd gereserveerd voor de aanschaf van een vervangende bus. 4
Toelichting op de exploitatierekening
Huisvestingskosten Huren Energie Afval Schoonmaakkosten Diverse kosten opslag Ongediertebestrijding
Kantoorkosten Telefoonkosten Kleine kantoorbehoeften
Auto- en vervoerskosten Brandstofkosten Verzekering Motorrijtuigbelasting Onderhoud Huur Crafter Overige autokosten Reiskosten vrijwilligers Uit VSB fonds dekking huur Crafter 2013 en 2014
Publiciteitskosten Reclamekosten Kosten website
25
€ € € € € € €
4.033 90 861 402 424 591 6.402
€ € €
366 539 905
€ € € € € € € € € €
4.268 1.605 637 6.877 1.613 317 2.549 17.866 2.257 15.609
€ € €
1.214 132 1.346
Algemene kosten Aanschaffingen klein inventaris Verpakkingsmateriaal Kosten uitdeel Kosten feestelijkheden Kosten uitje kinderen Verzekeringen Representatiekosten Kosten vrijwilligers Bankkosten Overige algemene kosten
26
€ € € € € € € € € € €
1.576 682 274 282 2.677 325 129 295 179 308 6.727
