STICHTING LANDSCHAPSFONDS Alphen aan den Rijn en omstreken
Jaarverslag 2008 van de Stichting Landschapsfonds Alphen aan den Rijn en omstreken Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. Bestuurszaken en voorlichting 3. Aanpak en resultaten 4. Financiën 5. Evaluatie 6. Vooruitblik Bijlage
1. Inleiding De start van de Stichting Landschapsfonds Alphen aan den Rijn en omstreken is in feite gelegen in de realisatie van het natuurgebied het Zaanse Rietveld in het gelijknamige deel van het landelijk gebied van de gemeente Alphen aan den Rijn. Dit natuurgebied, aan de zuidzijde van Alphen gesitueerd ter grootte van iets meer dan 30 ha, zou eerst groter worden. Alleen een vrijwillige kavelruil die hierop gericht was mislukte. De gemeente nam zich toen voor om d.m.v. groene diensten bij de agrariërs in het Zaanse Rietveld een vergelijkbaar doel te realiseren. Zij nam daar toe het bureau Mensenland in de hand die bij de inwoners van het gebied inventariseerde of er voldoende belangstelling voor groene diensten bestond. Dat bleek inderdaad het geval ( rapport “Boerennatuur in het Zaanse Rietveld”uit 2006 ) Vervolgens heeft de gemeente het initiatief genomen om een stichting op te richten. Deze stichting is in juli 2007 tot stand gekomen en heeft tot doel: “Het behouden, ontwikkelen en ontdekken van het agrarische natuur- en cultuurlandschap en het versterken van de relatie stad en platteland in Alphen aan den rijn e.o. en voorts alles wat daarmee rechtstreeks of zijdelings verband houdt of wat daartoe bevorderlijk kan zijn”. De gemeente koos voor deze constructie om flexibeler te zijn en om het mogelijk te maken het bedrijfsleven te betrekken bij de financiering van groene diensten. Tegelijk zijn ook enkele bouwers in de wijk Kerk en Zanen, die grenst aan het Zaanse Rietveld, door genoemd bureau benaderd om een bijdrage in het fonds. Immers door de aanleg van groene diensten worden de woningen in het Zaanse Rietveld meer waard. Dit verslag is een rapportage over de activiteiten van de stichting vanaf haar oprichting juli 2007 tot eind 2008. Af en toe is een vooruitblik naar het werk in 2009 gegeven.
secr: Marezatendreef 58, 2408 TG Alphen aan den Rijn, tel: 0172-417430 email:
[email protected] , Bankrekeningnr: 50.96.75.646 KvK: 28116844 website: www.landschapsfondsalphen.nl pagina 1/6
STICHTING LANDSCHAPSFONDS Alphen aan den Rijn en omstreken 2. Bestuurszaken en voorlichting Het bestuur bestaat uit: J.J. Helder, voorzitter P.G.M. Giezeman, penningmeester J. G. van Beek, secretaris M. Uipkes, lid H.G.M. van der Zanden , lid. Als adviseur functioneert mevr D. van de Berg van de gemeente Alphen. -Het bestuur heeft in genoemde periode 12 maal vergaderd. De vergaderlocatie was een zaal in het Stadskantoor. Bestuurslid M. Uipkes heeft zich recent om privé redenen teruggetrokken uit het bestuur. We zoeken een nieuw bestuurslid.
Voorlichting De stichting heeft een eigen logo, haar eigen brief papier en een website ontwikkeld. Op de website www.landschapsfondsalphen.nl staan de belangrijkste notities van de stichting en algemene informatie . Ook is er een e-mailadres nl.
[email protected] . Daarnaast hebben Bart Pijnenburg (directeur van bureau Mensenland) en Joost G. van Beek een artikel in een vakblad Landwerk geschreven over het werk van de stichting. De titel van het artikel luidt “Bouwers betalen beheer”. Met het Landschapsbeheer Zuid Holland en het Hoogheemraadschap Rijnland zijn geregeld contacten om te voorkomen dat we in dit gebied naast elkaar heen werken. Met de voorzitter van de LTO afdeling Alphen, de heer Stapper, heeft een gesprek plaatsgevonden over het werk van de stichting. Bij de LTO bestond de indruk dat er op een grootschalige wijze landbouwgrond zou worden omgezet in natuur. Het bestuur heeft toegelicht dat dit niet het geval is. Conflict of Interest Bestuursleden zijn zonder last of ruggespraak actief. Vaak zijn ze ook in andere organisaties/besturen actief. In theorie kan dit leiden tot belangen verstrengeling. Het bestuur heeft deze situaties besproken en geconcludeerd dat hier geen sprake van is. Wel zal het bestuur alert zijn op dit punt.
3. Aanpak en resultaten I De gemeente heeft de voor dit doel bestemde financiële middelen ad € 250.000 aan de stichting beschikbaar gesteld bij brief d.d. 4 april 2008. Toen kon het feitelijke werk starten. De stichting is gestart met het beleggen van een informatie ochtend bij Lena’s Hoeve in het Zaanse Rietveld op 13 oktober 2007. Dit om na te gaan of de getoonde belangstelling voor groene diensten er nog steeds was. Er kwamen 15 personen naar deze bijeenkomst. Bart Pijnenburg van bureau Mensenland heeft daar zijn onderzoek toegelicht. secr: Marezatendreef 58, 2408 TG Alphen aan den Rijn, tel: 0172-417430 email:
[email protected] , Bankrekeningnr: 50.96.75.646 KvK: 28116844 website: www.landschapsfondsalphen.nl pagina 2/6
STICHTING LANDSCHAPSFONDS Alphen aan den Rijn en omstreken Vervolgens heeft het bestuur haar beleid geformuleerd: “Notitie Groene Diensten in het Zaanse Rietveld”. Hierin staan de vergoedingen in relatie tot de groene diensten en enkele algemene principes. Het komt er op neer dat als andere subsidie mogelijkheden voor het beheer en onderhoud niet kunnen de Stichting inspringt. Het gaat dan om de aanleg en het beheer van groene elementen als natuurvriendelijke oevers, poelen, hoogstamboomgaarden, kades, kleine stukjes moeras en wandelpaden over agrarisch land. Bij andere subsidies moet gedacht worden aan subsidies onder het provinciale Programma Beheer en aan de subsidies van waterschap en Landschapsbeheer Zuid Holland. Tevens moeten de subsidie- ontvangers ervoor zorgen dat de Alphense gemeenschap/burgers ook kunnen genieten van de gerealiseerde elementen. Als tegenprestatie voor de activiteit van de eigenaar vergoedt de stichting het beheer langjarig ( minimaal 10 jaar). De aanleg kosten worden door andere organisaties vergoed bijv. bij het realiseren van een ecologische oever vergoedt het waterschap de aanleg ervan. Uiteindelijk dient elke toezegging te voldoen aan de maximale vergoedingen uit de zgn. Catalogus Groen/blauwe Diensten die door Brussel is goedgekeurd. Zodoende wordt ongeoorloofde “staatssteun”voorkomen.
Na de start-bijeenkomst zijn degenen die geïnteresseerd waren bezocht door het bestuur. In deze huiskamergesprekken is besproken hoe de wensen van de stichting gecombineerd konden worden met de wensen van de eigenaren. Hoe een win-win situatie kon worden bereikt. Er zijn 17 eigenaren van het ZR bezocht danwel telefonisch benaderd. Vaak kwam het dan tot vervolggesprekken om e.e.a. verder uit te werken en om te bezien of de mogelijkheden die de stichting biedt inpasbaar is in de bedrijfsvoering. Voordat overgegaan werd tot het formuleren van de afspraken in een contract is in twee situaties een kort beheerplan gemaakt om scherper te krijgen wat van beide partijen verwacht mag worden (Avifauna en Camping Polder flora). Uiteindelijk zijn er in 2008 vier contracten met een looptijd van 10 jaar afgesloten danwel die zullen in 2009 tot stand komen. In onderstaand schema zijn de eigenaren genoemd samen met het oppervlak waarop het groene doel wordt gerealiseerd. De eerste eigenaar die zich verbond aan onze doelstelling betrof de fam. Vergeer jr., eigenaren van de Camping Polderflora.
Eigenaar De fam. Vergeer jr/Camping polderflora De fam. Rijlaarsdam Avifauna/ fam.Van der Valk
Beheer Groene doel -graskade -NVO * van 2 plassen stukje moeras aan kopse kant perceel NVO* langs kade
Oppervlak -2500 m2 -3450 m2 600 m2 3400 m2
secr: Marezatendreef 58, 2408 TG Alphen aan den Rijn, tel: 0172-417430 email:
[email protected] , Bankrekeningnr: 50.96.75.646 KvK: 28116844 website: www.landschapsfondsalphen.nl pagina 3/6
STICHTING LANDSCHAPSFONDS Alphen aan den Rijn en omstreken De fam. Paul 15 monumentale vruchtbomen in een hoogstamboomgaard * NVO = natuurvriendelijke oever
nvt
Op het bijgesloten kaartje van het Zaanse Rietveld zijn de locaties ook aangegeven. Tenslotte bestudeert de stichting de mogelijkheid om voor natuurvriendelijk baggeren een vergoeding te verstrekken. II Tijdens de keuken tafel gesprekken bleek dat er voor het beheer van de geriefbosjes in het gebied door de eigenaren geen vergoeding werd ontvangen. De stichting heeft dit opgepakt en ervoor gezorgd ,via de heer Habermehl, dat er voor 8 bosjes met in totaal 48.5 are een overeenkomst zal worden gesloten met het Landschapsbeheer Zuid Holland. Op de kaart in de bijlage zijn deze ook aangegeven. III Twee eigenaren wilden geen groene diensten maar wilden hun eigendom verkopen. Het betrof situaties waar de gemeente ook belangstelling voor had i.v.m. het realiseren van publieke doelen zoals een fietspad. Deze zaken zijn aan de gemeente overgedragen, die hierover nog in onderhandeling is. IV Bureau Mensenland heeft samen met de gemeente een aantal bouwers in de wijk Kerk en Zanen zover gekregen dat ze ook een financiële bijdrage wilden geven. De stichting heeft deze toezeggingen verzilverd. Het betreft bijdragen van de volgende (bouw)bedrijven: - Proper Stok à € 5.000 - Bouwfonds à € 10.000 - Van Rhijn groep à € 15.000 - Avifauna zal op eigen grond en op eigen kosten een ecologische oever aanleggen. - Met de woningcoöperatie Wonen Centraal spreekt het bestuur inzake een object waaraan het zijn naam wil verbinden. V De stichting heeft ook diverse beleidsmatige ontwikkelingen gevolgd. Zo is ingesproken op de structuurvisie buitengebied van de gemeente Alphen aan den rijn en worden wij betrokken bij het betreffende uitvoeringsprogramma. Ook is de opstelling van het regionale landschapsontwikkelingsplan voor de Rijnstreek gevolgd.
secr: Marezatendreef 58, 2408 TG Alphen aan den Rijn, tel: 0172-417430 email:
[email protected] , Bankrekeningnr: 50.96.75.646 KvK: 28116844 website: www.landschapsfondsalphen.nl pagina 4/6
STICHTING LANDSCHAPSFONDS Alphen aan den Rijn en omstreken 4. Financiën Onderstaande tabel geeft een overzicht van de financien gedurende een gedeelte van het jaar 2007 en het jaar 2008. Balans per 31 december 2008 Liquide middelen
€
278.641,00
Totaal activa
€
278.641,00
Bijdragen en donaties Tekort
€ €
280.000,00 -1.359,00
Stichtingsvermogen
€
278.641,00
Rente-opbrengsten
€
7.187,00
Totaal
€
7.187,00
Bestuurskosten Kosten bezoeken deelnemers Advieskosten Administratiekosten Secretariaatskosten Diverse kosten Startkosten voorgeschoten kosten Tekort t.l.v. stichtingsvermogen
€ € € € € € € € €
1.400,00 2.200,00 1.100,00 890,00 1.069,00 979,00 350,00 558,00 -1.359,00
Totaal
€
7.187,00
Resultatenrekening 1 juni 2007/31 december 2008
5. Evaluatie Het bestuur constateert dat relatief veel tijd is besteed en werk is verzet aan het operationeel maken van de doelstellingen. Ondanks deze inzet vindt het bestuur de resultaten qua aantal deelnemers matig. Tevens bleek dat in het “woud”van regelgeving en beleid terzake regelmatig verheldering aan belanghebbenden noodzakelijk was.
6. Vooruitblik Het bestuur heeft in de polder het Zaanse Rietveld de meeste mogelijkheden benut. Ze richt nu haar blik op andere delen van het buitengebied van Alphen. Zij doet dit in eerste instantie via de secr: Marezatendreef 58, 2408 TG Alphen aan den Rijn, tel: 0172-417430 email:
[email protected] , Bankrekeningnr: 50.96.75.646 KvK: 28116844 website: www.landschapsfondsalphen.nl pagina 5/6
STICHTING LANDSCHAPSFONDS Alphen aan den Rijn en omstreken Agrarische natuurvereniging De Wetering danwel Weide en Waterpracht. In dat kader ontwikkelt zij voorlichtingsmateriaal. Daarnaast zal gekeken worden naar de mogelijkheden om het bedrijfsleven van Alphen aan den Rijn meer te betrekken bij het werk van de stichting. Ook zal de stichting meehelpen bij het uitvoeren van de recent vastgestelde structuurvisie van het buitengebied van Alphen aan den Rijn. Voor 2009 is ook belangrijk dat de stichting haar werk afstemt op het nieuwe subsidie stelsel van de provincie, het nieuwe stelsel van Programma Beheer, dat op 1/1/2010 ingaat.
Bijlage Kaartje van het Zaanse Rietveld met de locaties waar contracten zijn afgesloten danwel zullen worden afgesloten in 2009.
secr: Marezatendreef 58, 2408 TG Alphen aan den Rijn, tel: 0172-417430 email:
[email protected] , Bankrekeningnr: 50.96.75.646 KvK: 28116844 website: www.landschapsfondsalphen.nl pagina 6/6
X X X X sweg
Rijk
X
11
X gras
Rijk sweg 11
bmn + str
X
gras
gras
X en struik n
en
X
bome
gras
X weg
Rijks
11
ad
lijnp
Rave
X Compier
X
ekade
X X X X X X X weg
Rijks N11
X
kade
Compiere
d
lijnpa
Rave
X X X X X X X X X X kade
Compiere
X X X
i
Rijks
Burggoo weg N11
X
Rave lijnp ad
X N11 Rijksweg
kmp
kade
Compiere
X
14.0
X N11 Rijksweg
geen bouwvergunning 7a
X
Westgou
N11
weweg
Rijksweg
N11 Rijksweg
bos
X
Ravelijn Gouwe
pad
N11
de
Rijksweg
Rijksweg N11
X 4
Dwarsveld
Ravelijnpad
X
gras
X
pl
eweg Westgouw
bos
gras/str
gras
kmp
13.8
gras/str
gras gras
Volkstuinen
gras
X
Alp
gras
hens e Wet erin
basalt
pl
d sepa veld Riet
g
gras
9
zbg
zbe
X
pl
ekade
Compier
X
pl
ht
bos
Gras
en a
kmp
13.6
Westgou
pl
X
weweg
Spoo
5
rbaan
Goud
-
Alph
X
Gras
4a
d
bos
ldsepa Rietve
pl
X 4b
9
Gras
Puin
X
9a
6
ht
X
pl
Gras
basalt
Gras
Puin Gras Gras
bos
Grind
11
X
Gras
epad
Gras
Gras pl
Rietvelds
6a
Gras
X
6b
Gras
Gras
pl
13.4
Gras epad Rietvelds
kmp
X
Gras
en a Goud rbaan
arsbos
Bedela
X
13
Spoo
kade
Compiere
Alph
Gras
Gras pl
kmp
13.3
X 8
X
Westgou
Gras
weweg
Gras
Gras Gras Gras
10
13a
pad
X
13.2
pl
Rietveldse
15
kmp
ZAANS RIETVELD
15a
17
arsbos
Bedela
25
X
Mestvaalt
bmn en str
X X G
st
kade
X
Compiere
kmp
13.0
pl
G
st
X
Contracten SLA
ht
G
st
pl
arsbos
Bedela
X
basalt
pl
G
st
Gras
X
en a Goud rbaan Spoo
pl
arsbos
Bedela
X
Alph
Westgou
X
weweg
G
st
G
st
X X X
kmp
12.7
X 1
X
X
X
3
5
X
X
X X
Wetering Spijkerboorsche
X X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
7
X
X
X
X
X
Baanwegsekad e
X
X
X
X
X
X
X
X Wetering Spijkerboorsche
X
X
X
X
X X
Contracten LZH
X
Baanwegsekade
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X