STICHTING SO CI AAL JA AR VER SLAG 2015 SAMENWONEN- SAMENLEVEN. Stichting Samenwonen-Samenleven 1

STICHTING SAMENWONENSAMENLEVEN

SO CI AAL JA AR VER SLAG 2015

Stichting Samenwonen-Samenleven | 1

COLOFON

INHOUD

Tekst: Naima Toutouh, Hans Krikke en Leendert Roosenbrand Redactie en opmaak: Leendert Roosenbrand

COLOFON | P. 2

Bezoekadres: Chris Lebeaustraat 4 1062 DC Amsterdam

INLEIDING | P. 4

Fotografie: secretariaat en www.srio.nl (p.14) Voorblad: de vrijwilligers worden in het zonnetje gezet tijdens de viering van het vijfarig bestaan van stichting Samenwonen-Samenleven (SW-SL); de nieuwe ingang van de Ru Pare Community, de uitvalsbasis van SW-SL. www.samenwonen-samenleven.nl www.debuurtzaak.nl www.ruparecommunity.nl www.revuedepare.nl www.kantlijn.org Coordinator Hulp in de Buurt Nieuw-West: Naima Toutouh Tel: 06 51 49 18 33 E-mail: [email protected] Coordinator Samen Sterk tegen Armoede en Sociale Uitsluiting: Fatiha Errafay Tel: 06 101 04 954 E-mail: [email protected] Coordinator Sadaqah initiatief: Saloua Zouihel Tel: 06 83 979 254 E-mail: [email protected]

1. ARMOEDE EN SOCIALE UITSLUITING| P. 6 2. SAMENREDZAAM IN HET SADAQAH INITIATIEF | P. 8 3. HULP IN DE BUURT: INFORMELE ZORG IN DE WIJK | P. 10 4. DE MAATSCHAPPELIJKE MEERWAARDE VAN DE RU PARE COMMUNITY | P. 14 5. KUNST EN CULTUUR IN DE RU PARE | P. 16 7. KORT VERSLAG OVERIGE ACTIVITEITEN SAMENWONEN-SAMENLEVEN | P. 18

Coordinator De Buurtzaak/Huis van de Wijk: Emel Can E-Mail: [email protected] Coordinator West: Marijke Verdonk E-Mail: [email protected] Coordinator (Hulp in de Buurt) Oost: Felice Gaughin E-Mail: [email protected] Coordinator Zuidoost: Karine Klappe E-Mail: [email protected] Coordinator Ru Pare Community: Ton Groen Tel: 06 12 670 456 E-mail: [email protected] Secretariaat: Telefoon: 020 223 51 91 E-mail: [email protected]

2 | Sociaal Jaarverslag 2015


INLEIDING HET JAAR 2015 HEEFT IN HET TEKEN GESTAAN VAN VERNIEUWENDE PROGRAMMA’S WAAR HET GAAT OM EFFECTIEVE ARMOEDEBESTRIJDING EN WIJKGERICHT WERKEN. TEVENS IS IN 2015 VEEL AANDACHT BESTEED AAN HET ONTWIKKELEN VAN SOCIAAL ONDERNEMERSCHAP EN HET VERZAMELEN VAN BOUWSTENEN VOOR EEN KUNST EN CULTUURPROGRAMMA. IN 2015 IS SWSL OMGEBOUWD TOT EEN ORGANISATIE MET DRIE SPEERPUNTEN, TE WETEN EEN WIJKGERICHTE PROGRAMMERING MET EEN ACCENT OP INFORMELE ZORG (WAARONDER HULP IN DE BUURT EN INZET VAN ERVARINGSDESKUNDIGHEID RONDOM ARMOEDE), SOCIAAL ONDERNEMERSCHAP (MET ONDER ANDERE DE EXPLOITATIE VAN DE RU PARE COMMUNITY, HET KLUSLAB, EXTERN ONDERHOUD EN BEHEER EN DE EETERIJ) EN EEN COMMUNITY KUNST EN CULTUUR PROGRAMMA.

IN DIT JAARVERSLAG BESTEDEN WE VOORAL AANDACHT AAN ARMOEDE-BESTRIJDING. SWSL HEEFT AAN DE BASIS GESTAAN VAN ENKELE SMAAKMAKENDE INITIATIEVEN IN DE STAD WAAR HET GAAT OM DIT ONDERWERP.

EEN OVERZICHT VAN PROJECTEN DIE ZICH RICHTEN OP ARMOEDEBESTRIJDING VINDT U IN HOOFDSTUK 1 (SAMEN STERK TEGEN ARMOEDE, HET SADAQAH INITIATIEF, COEVA EN HERSTEL WERKT). IN HOOFDSTUK 2 EEN VERSLAG VAN HULP IN DE BUURT. DAT IS EEN PROGRAMMA DAT IN NIEUW-WEST IS ONTWIKKELD, STAP VOOR STAP OVER DE STAD WORDT UITGEROLD EN ALS INSPIRATIEBRON DIENT VOOR PARTNERS IN EN BUITEN DE STAD. HOOFDSTUK 3 GAAT OVER SOCIAAL ONDERNEMERSCHAP. DAT LIJKT WEL EEN HYPE. SWSL HEEFT IN 2013 DE AMBITIE GEFORMULEERD OM SOCIAAL ONDERNEMEND TE WORDEN OM ZODOENDE DE AFHANKELIJKHEID VAN SUBSIDIES VAN DE KANT VAN DE OVERHEID TE VERMINDEREN. IN DIT HOOFDSTUK BESTEDEN WE AANDACHT AAN WAT DAT SOCIAAL ONDERNEMERSCHAP VAN SWSL MAATSCHAPPELIJK EN ECONOMISCH OPLEVERT. HOOFDSTUK 4 IS EEN FOTOVERSLAG VAN HET COMMUNITY KUNST EN CULTUUR PROGRAMMA IN DE RU PARE COMMUNITY. HOOFDSTUK 5 TEN SLOTTE IS EEN KORT VERSLAG VAN DE VELE ANDERE ACTIVITEITEN EN PROGRAMMA’S DIE SWSL IN DE STAD AMSTERDAM IN 2015 HEEFT UITGEVOERD.

HANS KRIKKE DIRECTEUR ST SAMENWONEN-SAMENLEVEN


De trap naar de sociale helpdesk Hulp in de Buurt.


1. ARMOEDE EN SOCIALE UITSLUITING In 2015 heeft SWSL capaciteit vrij gemaakt voor het ontwikkelen en uitvoeren van programma’s die gericht zijn op armoedebestrijding. De urgentie daarvan is nagenoeg iedereen duidelijk. Ook in de stad Amsterdam, ondanks haar booming economie, dreigen veel bewoners – vanwege chronische armoede – sociaal uitgesloten te worden. De uitgangspunten van SWSL in het ontwikkelen (en uitvoeren) van de projecten en programma’s gericht tegen armoede en voor inclusie, zijn de volgende: • • •

Waarderen en benutten van de expertise en inzet van ervaringsdeskundigen, Wederkerigheid als emancipatoire en empowerende waarde Individueel herstel en ontworsteling uit langdrige armoede is in collectief verband georganiseerd (samen sterk tegen armoede)

Samen sterk tegen armoede In het programma Samen Sterk tegen armoede en sociale uitsluiting, gestart in 2014 met steun van enkele vermogensfondsen waaronder RC Maagdenhuis, Porticus, RCOAK en het Kansfonds, worden mensen met ervaring in armoede en sociale uitsluiting gecoacht om hun ervaringskennis te delen met die bewoners die gebukt gaan onder chronische inkomensproblemen. Vooral de kennis over het ontworstelen aan de greep van armoede en over het herstel (sociaal, mentaal en fysiek) worden deze deze ervaringsdeskundigen ingezet als steuntje in de rug. Mensen die ooit in de wurggreep van armoede hebben gezeten, ontvangen van SWSL een cursus en worden begeleid op stageplaatsen. Ook geven zij voorlichting en functioneren ze als mentoren van zogenaamde ‘samen sterk groepen’. Zo worden de opgeleide ervaringsdeskundigen actief in Hulp in de Buurt, het Sadaqah Initiatief of pakken zelf het initiatief door een nieuw project op te starten. Het Sadaqah Initiatief Een van de initiatieven die uit het programma Samen Sterk tegen armoede is voortgekomen in 2015 is het zogenaamde Sadaqah Initiatief. Dit is een programma dat wijkgericht functioneert. Door de beschikbare solidariteit in wijken te organiseren – in de vorm van steun bij thuisadministratie, introductie in sociale netwerken, uitnodiging deel te nemen aan sociale (empowerende) activiteiten, een luisterend oor, financiele noodhulp, voedselnoodpakketten etc – worden een aantal vliegen in een klap geslagen. Het onderwerp “armoede” wordt op wijk


niveau uit de taboesfeer gehaald, caritas waarbij arme mensen nog afhankelijker worden gemaakt effectief bestreden, de community in de wijk wordt gestimuleerd. Door een beroep op de beschikbare solidariteit is deze vorm van armoedebestrijding niet afhankelijk van subsidies van de overheid. Het Sadaqah Initiatief is gestart in Nw West. Het kent een regulier programma dat bestaat uit enkele onderdelen: Op de eerste plaats worden vormen van solidariteit ter ondersteuning van arme medebewoners (onder andere voedselophaalacties en werven van sponsoren) permanent gemobiliseerd. Er is een wekelijks samen sterk programma met voorlichting en het delen van inzichten, ervaringen en levensverhalen. Tenslotte is er een mogelijkheid voor een op een ondersteuning van de kant van vertrouwenspersonen en ervaringsdeskundigen. Bijzonder aan het Sadaqah Initiatief is dat iedereen “participant” is. Er zijn geen klanten en geen cliënten. Iedereen die een beroep doet op de voorzieningen binnen het Sadaqah Initiatief, worden uitgenodigd niet deze voorzieningen te consumeren maar mede vorm te geven en in stand te houden. Dit door eigen inzichten, ervaringen, talenten en netwerken met andere participanten te delen en bij te dragen aan de praktische uitvoering. Wat het Sadaqah Initiatief ook zo bijzonder maakt, is dat het sterk aansluit bij een waarde die in de kwetsbare wijken van Amsterdam herkent wordt. Die waarde is dat het vanzelfsprekend is om de ander in nood (armoede) die steun te leveren opdat hij of zij zichzelf kan helpen. Een waarde die uitgaat dat noodhulp altijd gepaard gaat met het versterken van de ander. Het is het verhaal van de vis en de hengel. Op pagina 8 en 9 staat het Sadaqah Initiatief meer uitgebreid beschreven. COEVA: cooperatie opleiding ervaringsdeskundigheid in armoede In het jaar 2014 heeft SWSL een studiereis georganiseerd naar Brussel, de Link. De Link in Vlaanderen is een meerjarige (4 jaar) opleiding voor ervaringsdeskundigen in armoede en sociale uitsluiting. Deze opleiding levert professionals af die werkzaam (kunnen) zijn bij jeugdzorg, algemeen maatschappelijk werk, schuldhulpverlening. De inzet van deze ervaringsdeskundige professionals levert een grote meerwaarde op. Uit tal van onderzoeken blijkt dat armoedebestrijding waarin ervaringsdeskundi-

gen ontwerpers en uitvoerders zijn, zoveel effectiever is. Uit Maatschappelijke Kosten & Baten Analyses blijkt dat de opleiding zichzelf terugbetaald. Het zogenaamde “inverdien effect” is bijzonder groot. Op inspiratie van De Link, heeft SWSL het initiatief genomen om een ontwikkelgroep te vormen bestaande uit de WMO werkplaats van de Hoge School van Amsterdam, Leefkringhuis Noord, Erop af, en st IGPB. In 2015 is – na bijna twee jaar voorbereiding – een Cooperatie ingericht die eigenaar is van de opleiding. De samenwerkende partners van de Cooperatie zijn bovengenoemde organisaties. In 2016 zal het bestuur van de Cooperatie en netwerk van partners verder uitgebouwd worden, zeker in aanloop van de start van de opleiding. De start is overigens voorzien in september 2016.

laten uitvoeren onder een groot aantal initiatieven mbt ervaringsdeskundigen. Over de afzonderlijke praktijken maar vooral over de ambities en concrete bijdragen tot samenwerking. Op initiatief van SWSL is tijdens de prestatie van de uitkomsten van deze quick scan een concrete samenwerking op gang gebracht door met alle partijen in de stad die met ervaringsdeskundigen werken, een congres “Herstel Werk(t)” te organiseren. Doel van het congres is om (a) mogelijkheden tot samenwerking te inventariseren en te benutten en (b) ervaringsdeskundigheid op de politiek-bestuurlijke agenda te krijgen. (Dit congres heeft in het voorjaar 2016 plaats gevonden)

De opleiding heeft – nog voordat het startschot is gegeven – al een geweldige impact. Het initiatief om de opleiding voor ervaringsdeskundigen in armoede te starten, blijkt een effectieve interventie in het beleid van armoedebestrijding in de stad. Ook de beleidsmakers geven erkenning van de meerwaarde van de inzet van ervaringsdeskundigen. Dat blijkt onder andere uit het feit dat de stad Amsterdam opleidingsplekken voor de “studenten” heeft ingekocht. Mettertijd zal – ook weer op inspiratie van De Link in Vlaanderen – het gesprek gevoerd gaan worden over mensenrechten en armoede. De kracht van De Link bij onze zuiderburen is het uitgangspunt dat armoede en de daarmee gepaard gaande sociale uitsluiting, een schending van mensenrechten is. Dat is een heel andere insteek dan in de Nederlandse/Amsterdamse situatie waarin armoede vooral als een individueel probleem wordt gezien. Een kwestie van persoonlijk falen. De Opleiding in Amsterdam zal plaatsvinden in de door SWSL geprogrammeerde community van de Ru Pare in Slotervaart. Herstel Werkt Initiatieven met betrekking tot ervaringsdeskundigheid in armoede en sociale uitsluiting zijn in de tweede helft van 2015 gekoppeld aan initiatieven uit de geestelijke gezondheidzorg en maatschappelijke opvang. In de geestelijke gezondheidszorg en in de maatschappelijke opvang wordt al hele lang gewerkt met ervaringsdeskundigen. Zo werken tot voor kort in de GGZ (landelijke) enkele honderden ervaringsdeskundige professionals, vooral als vroegsignaleerders en voorlichters. De WMO werkplaats van de HvA heeft medio 2015 een quick scan


2. SAMENREDZAAM IN HET SADAQAH-INITIATIEF

Omdat steeds meer hulpvragers bij de HiB te maken hebben met hardnekkige inkomensproblemen en schulden, is een samenredzaam initiatief ingericht: het Sadaqah Initiatief. Het behoeft geen betoog dat chronische inkomensproblemen en schulden zich niet alleen in de portemonnee laten voelen, maar ook de fysieke en geestelijke gezondheid en de sociale veerkracht beïnvloeden. In de meeste gevallen heeft chronische inkomensproblemen sociale uitsluiting tot gevolg. ‘Sadaqah’ is een term uit de Islamitische traditie die ‘liefdadigheid’ betekent: ongeacht afkomst, religie, leeftijd, sekse en seksuele voorkeur wordt de kwetsbare bewoner noodhulp gegund. In wijken waar de HiB’s functioneren is het gunnen van Sadaqah een dagelijkse praktijk in de Islamitische gemeenschappen. Het is een ethisch concept met veel betekenissen. De belangrijkste is dat de (nood) hulp zo wordt gegund dat de zelfredzaamheid wordt gestimuleerd. Een kwestie van het uitdelen van vis en het leren gebruiken van de hengel. Of anders gezegd: Sadaqah is helpen én versterken. Omdat Sadaqah inclusief is – het is er voor iedereen – kunnen we met recht zeggen dat het een initiatief is van Amsterdammers voor Amsterdammers. Stichting Samenwonen-Samenleven heeft – aanvankelijk met steun van stichting Amsterdam Helpt – het Sadaqah Initiatief ingericht waarin noodhulp wordt gecombineerd met ondersteuning door opgeleide ervaringsdeskundigen in armoede en sociale uitsluiting. Op deze manier wordt de ergste nood gelenigd en tegelijkertijd gewerkt aan het bevorderen van de zelfredzaamheid en de weerbaarheid van participanten in armoede. Concreet houdt dit in dat participanten voor zes maanden een voedselpakket krijgen én daarnaast persoonlijke ondersteuning ontvangen. Gezinnen krijgen zowel in collectief verband als op individuele basis ondersteuning. Er is een programma ingericht waarin participanten workshops en voorlichting krijgen. Vooraf wordt gezamenlijk 8 | Sociaal Jaarverslag 2015

ontbeten met als doel vertrouwen te creëren door in collectief verband het eigen verhaal te delen. Mensen die dit liever niet doen, zoeken die ruimte in één op één gesprekken met de ervaringsdeskundigen. Na een half jaar stromen de deelnemers uit naar zogenaamde ‘Samen Sterk’ groepen. Hierin steunen de participanten – ook weer onder begeleiding van een ervaringsdeskundige – elkaar in collectief verband. Dat kan in informele samenkomsten en/of in bijeenkomsten waarin participanten elkaar ondersteunen in het ordenen van de administratie.

ste van gezinnen met chronische inkomensproblemen en schulden. Daarnaast werkt de inzet van ervaringsdeskundigen aanstekelijk. Zowel voor de participanten van het Sadaqah programma als voor de bewoners die een ‘gift’ doen om hun buren te helpen en te versterken. Onder andere door de deelnemers te koppelen aan activiteiten, voorzieningen en vrijwilligerswerk in de wijk. Enthousiasmerend werkt ook het feit dat door (levens)verhalen te delen een sfeer van geborgen en veiligheid groeit onder

de participanten. Iets wat nodig is om schaamte, een van de ondermijners van ambitie, te overwinnen. Nu het Sadaqah Initiatief in Nieuw-West ontwikkeld is, wordt in de nabije toekomst een verkenning gedaan naar de noodzaak en mogelijkheden om in andere wijken een dergelijk initiatief te starten, waaronder in Amsterdam Oost (Indische Buurt) en Amsterdam West (Kolenkitbuurt).

Kort samengevat komt het Sadaqah Initiatief neer op het volgende: • • • •

Noodhulp verbinden met het bevorderen van zelfredzaamheid. Het zelfoplossend vermogen en de eigen kracht van participanten versterken door te investeren in de collectieve kracht en collectieve netwerken van samenredzaamheid. Wederkerigheid op basis van vermogen; de participant wordt niet alleen geholpen, maar kan ook helper worden. Hij/zij ontvangt niet alleen, maar heeft op enig moment ook iets te geven. Beroep op de wijk/gemeenschap voor voedsel. Donaties, tijd en aandacht, kennis en netwerken worden geschonken.

In 2015 is stichting Samenwonen-Samenleven het Sadaqah Initiatief gestart. Na een jaar ervaring staat de organisatie en het programma redelijk in de steigers. Er is een goede basis gelegd om de komende periode de potentie van het Sadaqah Initiatief ten volle te benutten. Op de eerste plaats slaat het initiatief aan bij een reeds bestaande praktijk van onderlinge en wederzijdse solidariteit in de wijken. Vooral het uitgangspunt dat in de noodhulp die gezinnen geboden wordt niet alleen voedsel, maar ook aandacht, tijd, netwerk, respect en ondersteuning, slaat aan. De krachtbronnen in de wijk worden via het Sadaqah Initiatief efficiënt gemobiliseerd ten gun-

Het Sadaqah initiatief won de aanmoedigingsprijs bij de MOVISIE PArticipatieprijs.


3. HULP IN DE BUURT (HIB) - INFORMELE ZORG IN DE WIJK ‘HULP IN DE BUURT’ (HIB) IS RUIM VIER JAAR GESTART ALS EEN NIEUWE INFORMELE VORM VAN SOCIALE HELPDESK VAN EN VOOR BUURTBEWONERS. DAT WAS IN NIEUW WEST – SLOTERVAART. IN 2014 IS MET STEUN VAN ONDER ANDERE HET ORANJEFONDS HET INITIATIEF GENOMEN OM OOK EEN HIB IN TE RICHTEN IN AMSTERDAM OOST, IN SAMENWERKING MET VERENIGING ASSADAAKA.

Ook is in Eindhoven de ‘Hulp in de Buurt’ geïntroduceerd. Stichting ‘Ik Wil’ richt in de armere wijken van Eindhoven – met coaching van stichting Samenwonen-Samenleven – informele zorgstructuren in de vorm van Hulp in de Buurt in. LAAGDREMPELIG EN TOEGANKELIJK De HiB is laagdrempelig; gemakkelijk bereikbaar en toegangkelijk. Afhankelijk van de lokale mogelijkheden worden wekelijks een of meerdere spreekuren ingericht. In Amsterdam Oost is dat twee keer in de week, in NieuwWest frequenter, daar zijn er inloopspreekuren op maandag-, dinsdag-, donderdag- en vrijdagochtend van 09.30 - 12.00 uur. Buiten de inloopspreekuren wordt op afspraak gewerkt. Voor alle HiB’s geldt dat in de maanden juli en augustus (zomervakantie & Ramadan) er een aangepaste rooster is. Op feestdagen zijn de HiB’s gesloten. PARTICIPANT Iedereen die betrokken is bij de HiB wordt aangesproken als ‘participant’. Er wordt geen verschil gemaakt tussen bewoners die hulp vragen en bewoners die hulp aanbieden. De reden waarom niet over ‘klanten’ en ‘cliënten’ wordt gesproken heeft met de kernwaarden van de HiB te maken. KERNWAARDEN De kernwaarden van HiB zijn als volgt samen te vatten: het stimuleren van de eigen kracht – o.a door de hulpbronnen in de sociale omgeving te mobiliseren – het versterken van de zelfredzaamheid, samenredzaamheid en het zelfoplossend vermogen van de participant. Personen in een kwetsbare positie hebben het vermogen

om (met ondersteuning van een vertrouwenspersoon) hun leven weer in eigen hand te nemen en te ontwikkelen in een richting die zij zelf wensen. Daarom wordt de focus niet gelegd op wat de participant komt vragen (op zijn of haar vraag, klacht of probleem), maar op wat hij/zij kán. We noemen dat ‘wederkerigheid’. Voor veel participanten is ‘wederkerigheid’ een ingewikkelde term; het geeft hen het gevoel dat ze een verplichte tegenprestatie moeten leveren. Om die reden wordt in de dagelijkse praktijk gesproken over ‘participatie’. Een positieve formulering van ‘wederkerigheid’. De kern bij de wederkerigheid (participatie) is dat niet de tekortkomingen of problemen, maar de talenten en de kracht van de participant centraal staan in het contact binnen de HiB. Er wordt gevraagd wat iemand wil doen en/of leren, naar de interesses en hobby’s en kwaliteiten, naar de ambities. Er zijn reële hobbels waar rekening mee moet worden gehouden als het gaat om prestaties in wederkerigheid en dus groei in participatie. De ervaring bij de HiB leert dat nogal wat participanten in een overlevingsmodus staan. Ze zijn zwaar overbelast en zien door de bomen het bos niet meer. Het ontbreekt hen aan moed, motivatie en vermogen om in wederkerigheid een tegenprestatie te leveren. Ook het ontbreken van kinderopvang (voor moeders) hindert de participatie. Maar vaak ook de schaamte en angst voor roddel en achterklap. Tenslotte hindert ook het ontbreken van geüpdate overzichten van beschikbare participatieplekken in de wijk waar een HiB functioneert ook de mate waarin hulpvragende bewoners ‘in wederkerigheid participeren’. Belangrijk in de werkwijze van de HiB is dat individuele hulpvragende bewoners worden uitgenodigd de hulpbronnen in de eigen sociale omgeving aan te spreken. Veelal stemmen participanten hiermee in. De hulpbronnen uit de sociale omgeving worden dan betrokken bij

het proces van ondersteuning. De vertrouwenspersoon ondersteunt en motiveert de participant bij het oppakken van bestaande contacten en verbindingen en het leggen van nieuwe contacten. In de dagelijkse praktijk leidt de vertrouwenspersoon de participant motiverend toe naar sociale activiteiten in de wijk. De vertrouwenspersoon ondersteunt de participant door regelmatig contact te houden om de voortgang en de ontwikkeling van deelname te monitoren. REGIE & VERTROUWEN Bij de HiB heeft de participant de regie over de begeleiding en de vervolgstappen in het gehele proces van ondersteuning. De sleutel tot succes ligt bij zijn/haar wensen, motivatie en talent. Daarnaast vormt het wederzijdse vertrouwen tussen de vertrouwenspersoon en de participant de basis. Deze vertrouwensrelatie is essentieel voor de verdere ontwikkeling van het proces. TOERUSTING Bij de HiB wordt aandacht besteedt aan een permanente toerusting en deskundigheidsbevordering van de HiB-teamleden. Standaard krijgen ze eens per maand als team intervisie onder begeleiding van een externe coach. Daarnaast hebben ze tweewekelijkse casuïstiekbesprekingen die worden geleid door de stedelijke coördinator. Hierin worden dilemma’s, successen en belemmeringen aangaande casussen gezamenlijk besproken. Ook verzorgt de lokale coördinator tweewekelijks een werkoverleg. Ook de één op één coaching van de vertrouwenspersonen en begeleiding van de stagiaires gedurende hun stageperiode wordt opgepakt door de lokale coördinator. JURIDISCH INLOOPSPREEKUUR Binnen HiB Nieuw-West vindt er wekelijks een juridisch inloopspreekuur plaats op maandag- en woensdagmid-

Organogram HiB’s. 10 | Sociaal Jaarverslag 2015

dag van 13.00 - 16.00 uur. Het juridisch spreekuur is sinds drie jaar een samenwerking met Spuistraat 10 Advocaten. De juridische spreekuren werden in het voorgaande jaar gedraaid door een stagiair HBO Rechten met ondersteuning van de stedelijke coördinator. Sinds kort zijn het juristen van Spuistraat 10 Advocaten die de spreekuren draaien. In Nieuw-West zijn door de juristen workshops georganiseerd ten behoeve van de vertrouwenspersonen en stagiaires. Ook zijn er voorlichtingen ten behoeve participanten georganiseerd. Bij de HiB in Amsterdam Oost vinden de juridische spreekuren nog niet plaats. Wel is er een ambitie (vanwege urgentie) om ook in dat deel van de stad juridische spreekuren te organiseren.

HULP IN DE BUURT Het team van HiB Nieuw-West bestaat uit de stedelijk coördinator, de lokale coördinator, vertrouwenspersonen en stagiaires. De lokale coördinator van HiB Nieuw-West wordt aangestuurd door de stedelijke coördinator. Dit gebeurt tweewekelijks; de lokale coördinator treft de stedelijke coördinator en de andere lokale coördinatoren van de HiB’s in een gezamenlijk werkoverleg waarin wordt aangegeven wat goed gaat en wat beter kan. De lokale coördinator van HiB Nieuw-West is een vertrouwenspersoon die sinds januari 2013 actief is binnen HiB Nieuw-West. Zij zorgt voor aansturing van de vertrouwenspersonen en de stagiaires en het twee wekelijks werkoverleg. VERTROUWENSPERSONEN, STAGIAIRES EN ERVARINGSDESKUNDIGEN Het HiB team Nieuw-West bestaat uit acht vrijwilligers die opgeleid zijn tot spreekuurhouders en vertrouwenspersoon, zeven stagiaires en negen zogenaamde ervaringsdeskundigen in armoede en sociale uitsluiting.


VERVOLG HULP IN DE BUURT (HIB) Vertrouwenspersonen zijn opgeleide vrijwilligers die participanten in een kwetsbare positie aansluitende vormen van ondersteuning bieden, zodat de zelfredzaamheid en de eigen kracht van de participanten wordt gestimuleerd en versterkt. Een vertrouwenspersoon is geen hulpverlener. De vertrouwenspersonen luisteren in eerste instantie naar het (levens)verhaal van de participanten, stimuleren het ordenend vermogen en motiveren hen om stappen richting herstel te nemen. Door te luisteren geeft de vertrouwenspersoon een belangrijk signaal af: de ander is de moeite waard. Ongeacht de aard van de klacht/probleem. De participant wordt door een luisterende vertrouwenspersoon uitgenodigd ‘mee te doen’. Vertrouwenspersonen leiden (indien nodig) toe naar professionele hulpverlening en stellen samen een plan op wie voor wat en hoe gemobiliseerd kan worden om de eigen kracht en zelfredzaamheid te versterken. In 2015 hebben acht vertrouwenspersonen spreekuren gedraaid met ondersteuning van vijf stagiaires van de opleiding Maatschappelijk Werk & Dienstverlening (2e en 3e jaar) en twee stagiaires van de opleiding Sociaal Maatschappelijke Diensterverlening (1e jaar). Ook de stagiaires zijn toegerust als vertrouwenspersoon. Negen ervaringsdeskundigen in armoede en sociale uitsluiting hebben eveneens stage gelopen binnen HiB Nieuw West. Vijf ervaringsdeskundigen hebben de stage succesvol afgesloten (drie maanden, 16 uur per week) en zijn doorgestroomd naar de Ruilwinkel en het Sadaqah Initiatief (samenredzaam initiatieven). Vier ervaringsdeskundigen zijn vroegtijdig gestopt omdat ze geen aansluiting vonden met de werkwijze van de HiB en er niet in slaagde te binnen de opgezette structuur. Zij ervaarden te veel druk en in overleg werd besloten dat meer geschikt waren voor samenredzaam initiatieven. Zij switchten naar inloop, training en voorlichting in een ander stadsdeel, het Sadaqah Initiatief en collectieve groepsbijeenkomsten en voorlichting. De ervaringsdeskundigen hebben geobserveerd, intakes afgenomen, een luisterend oor geboden, praktische ondersteuning geboden, toegeleid naar welzijnsactiviteiten binnen de Ru Pare Community en naar reguliere voorzieningen, informatie vergaard, teruggekoppeld en geregistreerd. Zij hebben de inwerkperiode als ruim voldoende ervaren. Ook hebben zij kennis opgedaan in de sociale kaart van Nieuw-West en hebben hun ervaringskennis ingezet ten gunste van de participanten. HIB ALS LEERWERKPLEK Vertrouwenspersonen binnen HiB Nieuw-West vinden


het belangrijk om zelf mee te (blijven) doen in de maatschappij en actief te blijven ondanks ziekte of werkloosheid. Door actief te zijn binnen de HiB blijven vertrouwenspersonen in contact met het werkveld en op de hoogte van de continue veranderende sociale stelsel. Negen ervaringsdeskundigen hebben hun keuze laten vallen op HiB. De reden hiervan is dat hun ervaringsdeskundigheid van verschillende perspectieven een meerwaarde is ten gunste van HiB en haar vertrouwenspersonen, stagiaires en participanten. Stagiaires maken een bewuste keuze bij het solliciteren naar een stageplek binnen HiB Nieuw-West. Als aankomend professional aan de slag in een informele setting is een uitdaging. Flexibiliteit, out of the box denken, roeien met de riemen die je hebt: het zijn enkele aspecten waarmee het HiB Nieuw-West team dagelijks te maken heeft en dat is niet voor iedereen weggelegd. Bewoners die een beroep doen op de HiB in Nieuw-West hebben veelal te kampen met complexe en multicausale problematieken. Bovendien is het hulpzoekgedrag en de beleving van de klacht en de hulp gekleurd met factoren die gerelateerd zijn aan genderverhoudingen, sociaal-maatschappelijke positie, migratiegeschiedenis en cultuur (alsmede religie). Om die reden kunnen vertrouwenspersonen en stagiaires binnen HiB Nieuw-West veel kennis opdoen over verschillende gemeenschappen en hun normen waarden. Het feit dat de setting informeel is en dat er informele zorg geboden wordt door vertrouwenspersonen, maakt dat er vanuit een visie, missie en motivatie met zorg naar een casus gekeken wordt. Deze mogelijkheid is vaak niet op een professionele werksetting aanwezig, omdat daar de nadruk voornamelijk ligt op het bereiken van vooraf gestelde doelen binnen de gestelde kaders. Dit maakt dat de HiB in Nieuw-West meer inzicht heeft in haar bezoekers en hen beter kent. Binnen HiB Nieuw-West is het voor vrijwilligers en stagiaires mogelijk om te ervaren wat een informele setting is en wat informele zorg inhoudt. Het team houdt zich bezig met sociaal maatschappelijke hulpvragen en zorgen van participanten in kwetsbare posities. Up to date blijven van de veranderingen binnen zorg, welzijn en participatie is noodzakelijk om participanten goed te kunnen bijstaan. Vertrouwenspersonen en stagiaires ervaren de diversiteit aan hulpvragen en zorgen onder de diverse doelgroep. Zij leren op diverse manieren informatie te vergaren, voorzieningen aan te vragen/te wijzigen/stop te zetten, inzicht te krijgen in (veranderende) weten regelgeving en de doorwerking daarvan in de praktijk binnen relatief veel gezinnen in Slotervaart. Zij weten te signaleren door zich niet enkel te focussen op de hulpvraag, maar door (te proberen) de vraag achter

de hulpvraag in kaart te brengen en de sociale kaart in te zetten. Zij leren te reflecteren, met emoties, vertrouwen, grenzen, en afstand en nabijheid om te gaan. Maar ook met planmatig te werk te gaan en initiatief te tonen. Zij weten diverse aanpakken toe te passen, ook bij twee identieke hulpvragen en kunnen dit verantwoorden. Zij weten hun werkzaamheden en gesprekken dagelijks terug te koppelen. Voor veel vertrouwenspersonen is HiB Nieuw-West ook de plek om de sociale vaardigheden, mondelinge en schriftelijke vaardigheden te verbeteren. Verder kan veelvuldig (onder begeleiding) gewerkt worden aan telefoonangst.

RESULTATEN IN CIJFERS In 2015 deden ruim driehonderd huishoudens een beroep op het team van vertrouwenspersonen, spreekuurhouders en ervaringsdeskundigen van de HiB Nieuw-West. De participanten bezoeken de HiB veelal meer dan eens, mede vanwege de complexiteit van de zorgen en hulpvragen. Bovendien bestaan huishoudens veelal uit meerdere (meerderjarige) personen. Last but not least, is er veelal sprake van een opeenstapeling van sociaaleconomische en psychosociale zorgen en problemen: meervoudige problematiek. Ongeveer 10% van de participanten HiB Nieuw-West wordt naar de sociale helpdesk toegeleid door professionele partners (afgeschaald) en hetzelfde percentage wordt door informele partners naar de HiB Nieuw-West toegeleid. Meer dan 80% van de participanten bezoekt de HiB op basis van mond-tot-mondreclame. De ervaring leert dat participanten zich welkom heten, er sprake is van wederzijds vertrouwen en empathie, de ruimte aanwezig is dat participanten zichzelf kunnen zijn en de ze datgene wat zij kwijt willen ook daadwerkelijk kwijt kunnen, zich gesteund en ondersteund voelen en ervaren dat er goed wordt omgegaan met privacy en geheimhouding. Wat dat laatste betreft; van de participanten van de HiB – de hulpvragende bewoners– wordt een zogenaamd ‘participanten vervolg dossier’ bijgehouden. Dit gebeurt met instemming van de hulpvragers. Dit digitale volgsysteem is speciaal ontworpen voor de HiB’s van stichting Samenwonen-Samenleven. De hulpvrager is en blijft regisseur van zijn eigen dossier. Ruim 300 huishoudens hebben een beroep gedaan op de HiB in Nieuw-West. Het aantal interventies dat het team in 2015 heeft gedaan, is een veelvoud daarvan. Sommige bewoners hebben meerdere – want complexere – hulpvragen. Andere bewoners bezoeken de HiB meerdere keren op jaar om (zelf)vertrouwen te (her)winnen om één of meerdere hulpvragen te stellen en dus over schaamte

heen te stappen. De interventies zijn in aantallen maar ook naar de aard van de problemen, geanalyseerd. In 2015 ging het met name om vragen en zorgen die inkomen en schulden gerelateerd zijn. Ook om veel ‘eenvoudige’ vragen die betrekking hebben op brieven en formulieren van instanties en verzekeraars. Het aantal verzoeken om even tijd vrij te maken – een luisterend oor en een schouder om uit te huilen en/of bij te komen – is relatief hoog. Van de hulpvragers zijn er 176 warm toegeleid (opgeschaald) naar formele voorzieningen. Meer dan 150 participanten zijn toegeleid naar informele activiteiten en voorzieningen. Bijna 30 hulpvragers die bij de HiB hebben aangeklopt zijn uitgenodigd deel te nemen aan het Sadaqah Initiatief; daarin zijn meer dan 750 voedselpakketten verstrekt ter waarde van meer dan € 17.000. Uit de wijk is voor meer dan € 2.000 euro voor acute hulp aan bewoners in crisissituaties verzameld. Aard van de hulpvragen • 187 hulpvragen inkomen • 534 hulvragen schulden • 64 hulpvragen opvoeding • 24 hulpvragen verslaving • > 1250 hulpvragen brieven en formulieren • 306 hulpvragen belasting • 86 hulpvragen bezwaar- en beroepschriften • 98 hupvragen huisvesting • 86 hulpvragen noodhulp • 61 hulpvragen juridisch • 32 hulpvragen huiselijk geweld • 18 hulpvragen jeugdsport- en cultuurfonds • 157 hulpvragen lichamelijke- en geestelijke gezondheid • 78 hulpvragen sociaal isolement • 520 hulpvragen informatie, advies en bemiddeling • 269 hulpvragen luisterend oor verstrekt Effect van de interventies • > 95% van de hulpvragen wordt effectief afgehandeld. • > 50% van de participanten wordt warm toegeleid naar professionals. • > 50% van de participanten wordt toegeleid naar samenredzaam groepen en sociale activiteiten binnen de Buurtzaak en daar buiten (participatiewet). • > 50% van de participanten verricht prestaties in het kader van wederkerigheid


4. DE MAATSCHAPPELIJKE MEERWAARDE VAN DE RU PARE COMMUNITY ZOALS WE IN DE INLEIDING AL ZEIDEN, HEEFT SWSL IN 2013 DE AMBITIE GEFORMULEERD DOOR SOCIAAL ONDERNEMERSCHAP DE AFHANKELIJKHEID VAN SUBSIDIES VAN DE KANT VAN DE OVERHEID TE VERMINDEREN. WAT LEVERT DAT MAATSCHAPPELIJK EN ECONOMISCH NOU OP? OP ONS VERZOEK DEED PETER SCHOLTEN DAAR ONDERZOEK NAAR. SCHOLTEN IS DE OPRICHTER VAN SCHOLTEN&PARTNERS, EEN ADVIESBUREAU DAT OVERHEDEN, INSTELLINGEN EN MAATSCHAPPELIJK INVESTEERDERS ADVISEERT BIJ HET BEHALEN VAN CONCRETE MAATSCHAPPELIJKE RESULTATEN. ZIJN CONCLUSIE? “DE RU PARE LEVERT AANTOONBAAR MEER OP AAN DE SAMENLEVING DAN ZE KOST.” IN HET INTERVIEW HIERONDER VERTELT HIJ OVER HET SOCIAAL ONDERNEMERSCHAP VAN SAMENWONEN-SAMENLEVEN. DE RESULTATEN VAN HET ONDERZOEK ZIJN IN DE RECHTERKOLOM VOOR U SAMENGEVAT.

Scholten: “Veel maatschappelijke organisaties gebruiken de prachtigste termen: sociale cohesie, empowerment, versterken van zelfregie. Dat klinkt prachtig, maar als je die niet meetbaar kunt maken, zijn het loze kreten.” Ook de Ru Pare Community gebruikt die termen en claimt daarmee ze dat ze van waarde is voor de wijk. Om te weten of dat wel echt het geval is, vroeg Samenwonen-Samenleven Peter Scholten om een Social Return on Investment analyse uit te voeren. Die geeft een indicatie van de sociale effecten van financiele investeringen. Over die vraag zegt hij: “Het is heel makkelijk om te zeggen dat je iets bij wilt dragen aan de buurt. Maar om dat ook daadwerkelijk te meten getuigt van lef en ambitie. Want je stelt je kwetsbaar op en dat doet bijna niemand in de sociale sector.” Wat Scholten vooral opviel is het aantal bewoners dat bereid is om voor de hulp die ze binnen de RPC ontvangen - dat gebeurt in het inloopspreekuur van de Hulp in de Buurt - iets terug doen: maar liefst 60 procent van alle hulpvragers doet in het kader van wederkerigheid iets terug voor de RPC: ze zetten zich in als vrijwilliger, bijvoorbeeld als gastvrouw of receptioniste, als kok of klusjesman. Het totaal aantal vrijwilligers-uren in het kader van wederkerigheid loopt volgens de berekeningen van Scholten tegen de 20.000.

Ondernemerschap De verhuur levert inkomsten op waarmee sociale ondernemingen ten behoeve van bewoners, zoals het Kluslab en de Eeterij


Ru Pare? Of kunnen ze huismeesters of beveiligers leveren aan de Albert Heijn? Om die stappen te maken, is er een andere, meer zakelijke uitstraling en communicatie nodig.” Die ontwikkeling van sociaal ondernemerschap begint bij kleine stapjes. Een daarvan is bijvoorbeeld de voedselinzamelingsactie van Sadaqah, een anti-armoede project van Samenwonen-Samenleven binnen de Ru Pare Community. “Dat leverde een hele lading boodschappen op. Dat is indirect geld voor arme buurtbewoners. Je moet het ook gewoon doen! En dat is wat deze tent zo leuk maakt.”

kunnen worden doorontwikkeld richting zelfstandigheid. Dat ziet Peter Scholten als een teken van enthousiast ondernemerschap. “Iedereen heeft het maar over ondernemerschap, maar we vallen uiteindelijk toch vaak terug op het oude systeem waarin de overheid moet betalen. Ik heb bedrijfskunde gestudeerd. Daar is les 1: wordt nooit afhankelijk van één opdrachtgever. Waarom willen we dan wel afhankelijk zijn van een overheid?”

“HET IS HEEL MAKKELIJK OM TE ZEGGEN DAT JE IETS BIJ WILT DRAGEN AAN DE BUURT. OM DAT DAN OOK DAADWERKELIJK TE METEN GETUIGT VAN LEF EN AMBITIE.”

Verder loopt de verhuur van het gebouw boven de verwachting. De bezettingsgraad is binnen twee jaar na de start van de Ru Pare nagenoeg 100 %. Gezien het feit dat Samenwonen-Samenleven een marktconforme huur aan het stadsdeel (de verhuurder van het gebouw) betaalt is dat best bijzonder te noemen. Scholten merkt op dat de ruimten bovendien worden verhuurt aan “organisaties die passen binnen de maatschappelijke doelstellingen van de Ru Pare.”

MAATSCHAPPELIJKE KOSTEN BATEN ANALYSE VAN O.A. HULP IN DE BUURT

Dat sociale ondernemerschap in de Ru Pare Community kán en moet overigens verder worden uitgebouwd: “Het gaat goed, maar het moet nog beter. De filosofie is goed en die is nu ook onderbouwt met cijfers. Maar als je stil blijft staan, kan alles binnen vijf jaar bij het grof vuil gezet worden. En er zijn mogelijkheden genoeg. Op de zakelijke markt bijvoorbeeld. Daarin kan de Ru Pare Community nog wel een aantal stappen zetten. Hoe kan er bijvoorbeeld worden samengewerkt met bedrijven als de Albert Heijn en Nuon? Die hebben er ook belang bij dat mensen zich prettig voelen in hun buurt en dat ze bij wijkbewoners een goeie naam hebben. Kan Nuon misschien een partner worden in het aanleggen van zonnepanelen op het dak van de

Stilstand is achteruitgang Een ander punt van zorg is dat er volgens Scholten een heleboel mensen nog niet worden bereikt: “Jongeren bijvoorbeeld. Als dat niet gebeurt, wordt het echt een ouwe lullen club.” Over het algemeen vormen de gebruikers en vrijwilligers volgens Scholten geen goede afspiegeling van de buurt. “Het hangt een beetje te veel naar de armoede kant. Zo loop je ook inkomsten mis.” Even daarvoor werd het gesprek kort onderbroken toen Hans Krikke, directeur van Samenwonen-Samenleven, binnen kwam: “Eet je zo mee Peter?” Hij doelt op de Bonte Maaltijd die elke dinsdagavond wordt georganiseerd waar vrijwilligers koken voor buurtbewoners. Nee, Peter Scholten eet thuis. Krikke: “Het kost maar drie euro!” Daarover zegt Scholten later: “Het eten doet hier echt niet onder voor dat in de lunchroom waar mensen voor een tientje een sateetje halen.” Zijn voorstel is dan ook om voor de maaltijd een tientje te vragen en mensen die deze prijs niet kunnen betalen een kortingscode te geven, eventueel in ruil voor bepaalde (weder)dienst. Zo straal je uit naar buiten dat je kwaliteit levert en trek je een ander publiek. “En zo kan je ook de wederkerigheid verder uitbouwen.” Ambitie Over de toekomst zegt Scholten: “Het is mijn ambitie dat de Ru Pare dit pand koopt. Dat is nog tien stappen verder.” Daar denkt hij momenteel met Hans Krikke, Ton Groen en het bestuur van Samenwonen-Samenleven in mee. De toekomst ziet hij zonnig in: “Als ik er geen vertrouwen in heb, doe ik het niet. Anders had ik wel een stagiair gestuurd.”

De Ru Paré Community (RPC) levert aantoonbaar meer op aan de samenleving dan dat ze kost. Op de thema’s wederkerigheid/vrijwilligerswerk, ondersteuning bij verzelfstandiging van activiteiten en verhuur wordt beter gepresteerd dan in 2013 werd verwacht. Op het gebied van werkgelegenheid en arbeid blijven de prestaties iets achter bij de doelstellingen die Samenwonen-Samenleven zichzelf twee jaar geleden stelde. WERKGELEGENHEID Het aantal nieuwe betaalde banen binnen de RPC is aanzienlijk hoger dan verwacht. De werkgelegenheid voor de buurt iets lager dan verwacht. WEDERKERIGHEID (VRIJWILLIGERSWERK) Buurtbewoners die binnen de Ru Pare Community worden geholpen, wordt gevraagd in ruil voor die ondersteuning iets terug te doen. Dat wordt binnen de Ru Pare wederkerigheid genoemd. Het totaal aantal uren vrijwilligerswerk in het kader van wederkerigheid wordt verricht loopt tegen de 20.000. Dit is meer dan 100% boven de prognose van 2013 (die uitging van 20% groei). Als aan dat vrijwilligerswerk een waarde zou worden toegekend van € 10,00 p/u, dan bedraagt de waarde van het vrijwilligerswerk alleen al zo’n 200.000 euro. De kwaliteit van het werk (o.a. sfeer, diversiteit bereikte doelgroepen, aantallen bezoekers) zou volgens de vrijwilligers nog wel verbeterd kunnen worden. ZELFSTANDIGE ORGANISATIES DIE VOORTKOMEN UIT SW-SL In 2013 was de ambitie om vier organisaties te verzelfstandigen. In het onderzoek werd duidelijk dat het de afgelopen twee jaar niet zozeer ging om verzelfstandiging maar veeleer een ondersteuning van initiatieven naar zelfstandigheid middels fondsenwerving en projectontwikkeling. Daarbij vallen vooral het Kluslab en Eeterij op, die sterk in ontwikkeling zijn. NETWERK & TOEGANKELIJKHEID Het aantal organisaties aan wie ruimte worden verhuurd, en die passen binnen de maatschappelijke doelstellingen van de RPC bedraagt 12 (waarvan Samenwonen-Samenleven er zelf één is). De bezettingsgraad van het pand is nagenoeg 100%. Omdat niet is gemonitord hoeveel er onderling wordt doorverwezen, is niet duidelijk in hoeverre het bij elkaar brengen van verschillende dienstverleners in één gebouw een meerwaarde heeft. Maar vanuit het oogpunt van het beheer van maatschappelijk vastgoed is de verhuur sowieso een meerwaarde. HULP IN DE BUURT Wanneer wordt berekend wat de sociale helpdesk van de Hulp in de Buurt aan kosten bespaart op de reguliere professionele dienstverlening, en we van de 2000 interventies in 2014 er daadwerkelijk 1800 (2000 minus 10%) zouden toerekenen aan HiB, en de gemiddelde kostprijs per interventie per professional op 250 euro schatten, dan zou het al snel gaan om een bedrag van 1800 maal 250 euro/interventie = € 450.000. Interessanter echter is het percentage HiB gebruikers dat in ruil voor de ondersteuning vrijwilligerswerk binnen de RPC is gaan doen: 60%.


5. KUNST EN CULTUUR IN DE RU PARE

Publiek tijdens de eerste editie van de Revue de Pare op het podium in het vernieuwde Theaterrestaurant. Fotografie: brandeisfotografie.nl

Asis Aynan en Christine Otten op het podium bij Revue de Pare

Het cabaretduo Matroesjka op het podium van het Theaterrestaurant.

IN 2015 IS HARD GEWERKT AAN HET OPZETTEN VAN EEN COMMUNITY KUNST EN CULTUUR IN DE RU PARE COMMUNITY IN AMSTERDAM NIEUWWEST. HIERONDER EEN OVERZICHT VAN DE AVONDVULLENDE PROGRAMMA’S DIE OP DIT PODIUM TE ZIEN ZIJN EN DE VERSCHILLENDE ORGANISA-

REVUE DE PARE Een variété programma waar literaire en culturele tradities elkaar ontmoeten en jong talent een podium krijgt. Revue de Pare wordt drie keer per jaar georganiseerd en gepresenteerd door schrijfster Christine

TIES DIE HIERIN SAMENWERKEN.

UITGEVERIJ JURGEN MAAS

Otten en caberatier Jeffrey Spalburg. Altijd met muzikale begeleiding

Uitgeverij Jurgen Maas is een Amsterdamse uitgeverij die zich richt

van Hermine Deurloo. De eerste vijf edities zijn onder andere Ozcan

op Nederlandse en vertaalde proza en poëzie en literaire en jour-

Akyol, Kader Abdolah en Said el Haji te gast geweest. De avond is een

nalistieke non-fictie. Aandachtsgebieden zijn het Midden-Oosten,

mix van literatuur, cabaret, theater en spoken word en altijd schrijft

Noord-Afrika en de multiculturele samenleving. De oprichter Jurgen

een beloftevolle maker een verhaal dat is geïnspireerd door Nieuw-

Maas studeerde journalistiek en politicologie en werkte bijna vijftien

West. Revue de Pare is een samenwerking tussen Uitgeverij Jurgen

jaar bij de IKON als radiomaker en presentator. Hij is medehoofdredac-

Maas, stichting Khorshid, Agora Lettera, Kantlijn en SLAA (Stichting

teur van het tijdschrift ZemZem en redactielid van de Revue de Pare.

Literaire Activiteiten Amsterdam). Een aantal van hen organiseert

h t t p : / / w w w. u i t g e v e r i j j u r g e n m a a s . n l

STICHTING KHORSHID Stichting Khorshid (het Perzische woord voor ‘zon’) heeft als doel om door middel van kunst en cultuur een brug te slaan tussen verschillende culturele groepen in Nederland. Khorshid zit in de redactie van Revue de Paré en gebruikt haar netwerk van kun-

KANTLIJN

stenaars en makers om deze avonden tot een succes te maken.

Kantlijn is de schrijfgroep van dak- en thuislozen in Amsterdam. Elke maandagmiddag worden er onder professionele begeleiding korte ver-

een eigen evenement op het podium van het Theaterrestaurant. w

w

w

.

r

e

v

u

e

d

e

p

a

r

e

.

n

l

REVUE DE PARE TALENT

AGORA LETTERA

EXODUS

halen en gedichten geshreven. Hun poëzie en proza is hard, grappig en ontroerend en wordt driewekelijks gepubliceerd in de Z! krant. Bij Kant-

Stichting Agora Lettera wil een kweekvijver zijn voor literair ta-

Tijdens de Exodus ontmoetingsavonden nodigen vluchtelingen hun

lijn worden de deelnemers aangesproken op hun talent en hun ambitie.

lent dat nog onvoldoende tot ontwikkeling komt. En ze wil de pas-

mede-Amsterdammers uit om te komen proeven, luisteren en genieten

Twee keer per jaar organiseert Kantlijn een avondvullend program-

Revue de Pare Talent is het jongere broertje (of zusje ) van Revue de

sie voor literatuur in Nederland aanwakkeren. Méér schrijven,

van hun culturele achtergrond. Door muziek, poëzie, literatuur en eten

ma: Kantlijn Live. Daar dragen de schrijvers van Kantlijn voor uit eigen

Pare. Talent biedt een podium aan talentvolle kinderen en jongeren

méér publiceren, méér lezen door mensen die daar nu nog on-

met elkaar te delen, worden bruggen gebouwd tussen de verschillende

werk en delen ze het podium met gevestigde schrijvers, de eerste vier

uit Amsterdam West en Nieuw West. Kinderen van 8 tot 18 jaar krijgen

voldoende aan toe komen, daar gaat het om. Maar daar blijft het

culturele groepen die in Amsterdam (Nieuw-West) samenleven. Elke

edities waren dat Tjitske Jansen, Vonne van der Meer, Suzanna Jansen,

de kans om hun wereld te vergroten en zichzelf van een andere kant te

niet bij: ook wil Agora Lettera een brug bouwen tussende geves-

avond nodigt telkens een andere groep nieuwe Amsterdammers hun

Rene Appel en Mensje van Keulen. Met hun werk bieden de Kantlij-

laten zien. Zangers, rappers, dansers, schrijvers, acteurs en muzikan-

tigde literaire wereld en bepaalde groepen in de Nederlandse sa-

stadsgenoten uit om een kijkje te nemen in hun wereld. De Exodus ont-

ners het publiek een inkijkje in de wereld van de straat; een wereld die

ten; Revue de Paré Talent begeleidt talenten in álle kunstdisciplines.

menleving die nog onvoldoende worden bereikt met literatuur.

moetingsavonden is een samenwerking tussen de Exodus Crew, stich-

vaak vreemd en ver weg is en tegelijk verrassend herkenbaar kan zijn.

w w w . r e v u e d e p a r e t a l e n t . n l

h t t p : / / w w w . a g o r a l e t t e r a . n l

ting Samenwonen-Samenleven, 56Spaces en stichting Ade Eritrea.

w


w

w

.

k

a

n

t

l

i

j

n

.

o

r

g


6. KORT VERSLAG VAN DE ANDERE PROGRAMMA’S VAN STICHTING SAMENWONEN-SAMENLEVEN Naast de programma’s die hierboven zijn beschreven heeft Samenwonen-Samenleven zich in een heel aantal andere projecten ingezet voor kwetsbare bewoners van Amsterdam. Hieronder vindt u een kort overzicht van die programma’s.

DE BUURTZAAK/HUIS VAN DE WIJK SLOTERVAART NOORD De Buurtzaak/Huis van de Wijk Slotervaart Noord in Amsterdam Nieuw-West heeft in samenwerking met buurtbewoners ook in de 2015 weer vele activiteiten voor bewoners georganiseerd; van de naaiclub, tot voorlichting en vrijetijdsactiviteiten door de Ontmoet- en Doegroep tot yoga en de schaakclub. Via de Bewonersinitiatieven is een aantal activiteiten en initiatieven financieel ondersteund. Een belangrijk onderdeel van de Buurtzaak is de sociale helpdesk Hulp in de Buurt, waarover u in hoofdstuk 2 meer kunt lezen. Daarnaast is in de Buurtzaak ook het EAP (Empowerment, Activering en Participatie) programma uitgevoerd, dit in samenwerking met de partner stichting Nisa for Nisa. Tenslotte is het principe van “wederkerigheid” in de Buurtzaak uitgevonden en ontwikkeld: mensen komen niet alleen halen, maar ook brengen, uiteraard naar draagkracht. Dat principe maakt van mensen participanten en gaat uit van het talent in plaats van het tekort. Ook in 2015 is dit principe binnen de Buurtzaak in de praktijk gebracht. Zo is in dit jaar 60 % van de gebruikers van de Hulp in de Buurt in ruil voor ondersteuning vrijwilligerswerk binnen de Ru Pare Community gaan doen.

SOCIAAL ONDERNEMEND In de Ru Pare Community is in 2015 hard gewerkt aan de verbouwing van het voormalige schoolgebouw de Ru Pare. De gymzaal is verbouwd tot Theaterrestaurant en er werd achterstallig onderhoud weggewerkt. Met de verhuur van het gebouw aan maatschappelijke partners en sociale ondernemers in de wijk wordt samenwerking in de wijk bevorderd, worden er inkomsten gerealiseerd waarmee de subsidieafhankelijkheid wordt verminderd en kunnen de sociale ondernemingen van SW-SL (deels) worden gefinancierd. DE EETERIJ

Een van die sociale ondernemingen is de Eeterij, een horecaonderneming die de kantine in de Ru Pare runt en interne en externe cateringopdrachten doet. De Eeterij wordt bemensd door vrijwilligers met een grote afstand tot de arbeidsmarkt en is voor hen een leerwerk- en herstelplek. KLUSLAB

Het KlusLab is een sociale onderneming en leerwerkbedrijf waar deelnemers een vak leren. Ze worden opgeleid tot stukadoor of timmerman. Het KlusLab heeft het grootste deel van de verbouwing en het wegwerken van het achterstallig onderhoud voor zijn rekening genomen. Het Kluslab doet ook externe klussen, bij bewoners, bedrijven en instellingen in de wijk. 18 | Sociaal Jaarverslag 2015

BEHEER EN ONDERHOUDSBEDRIJF

Ook het Beheer- en Onderhoudsbedrijf is een sociale onderneming. Zij doen het beheer van de Ru Pare Community en hebben net als het KlusLab in 2015 acquisitie gedaan om extern onderhoud en beheer aan te bieden in de wijk. In deze ondereming worden deelnemers opgeleid tot (assistent)huismeester en allround beheer- en onderhoudsmedewerker.

MAKELPUNT VERTROUWENSPERSONEN In Amsterdam West werd het Makelpunt Vertrouwenspersonen ingericht. Dit bestaat uit een ‘pool’ van getraindevertrouwenspersonen van diverse afkomst. Zij bieden een luisterend oor en beschikken vaak over een bijzondere ervaringsdeskundigheid. Het Makelpunt Vertrouwenspersonen koppelt kwetsbare bewoners aan vertrouwenspersonen. Dat is iemand die hulp, begeleiding of bijzondere aandacht biedt en zo nodig toeleidt naar passende & aansluitende (informele of professionele) hulp in de buurt. Ook werd in West een zogenaamde VIP cursus gegeven, een Van Idee naar Project cursus. Daarin worden vrijwilligers- en bewoners(organisaties) ondersteund in projectontwikkeling en fondsenwerving voor projecten en programma’s ten behoeve van kwetsbare bewoners.

INFORMELE ZORG IN OOST

Ook in Amsterdam Oost is een Hulp in de Buurt (HiB) ingericht. In samenwerking met stichting Asadaaka. Deze sociale helpdesk is in 2015 geopend en wordt bemensd door vertrouwenspersonen/spreekuurhouders die door SW-SL zijn opgeleid. Zij beantwoorden vragen van bewoners en zijn een luisterend oor en steuntje in de rug bij klachten en problemen. Indien nodig leiden ze toe naar professionele hulp.

BOUWEN AAN EEN DRAGENDE SAMENLEVING IN ZUIDOOST In Zuidoost waren in 2015 twee HiB’s actief, een in de H-buurt en een in Venserpolder. Ook daar werden wekelijks inloopspreekuren gedraaid door vertrouwenspersonen/spreekuurhouders die door SW-SL zijn opgeleid. Daarnaast runde SW-SL in Zuidoost het Inloophuis voor mensen met vergeetachtigheid en beginnende dementie en hun mantelzorgers, ook met opgeleide vertrouwenspersonen. Ook voerde SW-SL in 2015 net als in het jaar daarvoor het project Mantelzorgambassadeurs uit. In samenwerking met Markant worden (ex)mantelzorgers toegerust om als ervaringsdeskundige in hun eigen organisatie/netwerk aan de slag te gaan als mantelzorgambassadeur. Dit met als doel om mantelzorgers binnen migrantengemeenschappen beter te bereiken en te ondersteunen.

Van boven naar onder: Op het kantoor van de Buurtzaak/Huis van de Wijk; een deelnemer aan de Basiscursus Vertrouwenspersonen neemt zijn certificaat in ontvangst.


STICHTING SO CI AAL JA AR VER SLAG 2015 SAMENWONEN- SAMENLEVEN. Stichting Samenwonen-Samenleven 1

Recommend Documents