Bestuursverslag Stichting (V)SO De Brouwerij

Bestuursverslag Stichting (V)SO “De Brouwerij” 2011

0

Inleiding In 2010 is binnen De Brouwerij met meerdere activiteiten gestart, die vanaf 2011 moeten leiden tot verbetering van de algehele kwaliteit van de organisatie. Met ingang van het schooljaar 2010-2011 is, na een lange periode van interimmanagement en directiewisselingen, een algemeen directeur benoemd. In december 2010 is een eerste versie van een vierjarig Strategisch Beleidsplan aan het bestuur gepresenteerd. Dit plan is onder leiding van de algemeen directeur door het gehele MT ontwikkeld. Op basis van deze eerste versie heeft het bestuur enkele strategische speerpunten voor 2011 benoemd. De hoogste prioriteit is het verbeteren van de onderwijskwaliteit, waarbij de zorgpartners optimaal dienen te worden betrokken. Daarnaast dient de school structureel het financieel resultaat te verbeteren en moet de ICT-omgeving worden gemoderniseerd. In het eerste kwartaal van 2011 heeft De Brouwerij met haar drie grootste zorgpartners, Heldringstichting, Karakter en Leo Kannerhuis, overeenstemming bereikt voor de gezamenlijke ontwikkeling met elk van de partijen van een meerjarenstrategie. Deze ontwikkelingsprocessen vangen aan in de tweede helft van 2011. Pro-actief is De Brouwerij eind september 2010 ook gestart met een omvangrijk verbeterprogramma van de onderwijskwaliteit, gebaseerd op het model van een geplande PDCA-cyclus (WMK-EC), gebaseerd op het toezichtkader van de Inspectie van het Onderwijs. De Inspectie voerde in oktober 2010 enkele onderzoeken uit naar de onderwijskwaliteit van De Brouwerij en stelde vast dat er schoolbreed onvoldoende aan de door de Inspectie gestelde kwaliteitseisen werd voldaan. Ten gevolge hiervan is geconcludeerd dat de school zwak is en derhalve in 2011 en 2012 onder intensief toezicht komt te staan. Inmiddels is een wettelijk verplicht verbeterplan opgesteld, dat medio april 2011 bij de Inspectie zal worden ingediend. Dit verbeterplan sluit aan bij het eerder door De Brouwerij gestarte verbeterprogramma en is er op gericht om alle locaties van De Brouwerij in één jaar op orde te krijgen op het gebied van onderwijskwaliteit, waardoor toezicht van de Inspectie niet langer noodzakelijk is. Er zijn verschillende werkgroepen gevormd: Kwaliteitszorg (KZ), Leerlingenzorg en Handelingsplannen (LLZ) en Onderwijs en Leren (OL). Schoolbreed zijn alle onderwijskundige medewerkers inmiddels enthousiast en gemotiveerd met het verbeterprogramma aan de slag gegaan. In het najaar van 2010 is tevens een projectgroep gestart die heeft onderzocht welk geautomatiseerd leerlingvolgsysteem het beste past bij de specifieke onderwijsomgeving van De Brouwerij. Tot dusverre heeft De Brouwerij met papieren leerlingendossiers gewerkt, hetgeen een belemmering vormde voor verdere verbetering van handelingsplannen, evaluatieprocessen en stellen en wijzigen van doelen met betrekking tot leerlingenresultaten. In januari 2011 is de keuze gevallen op Esis-B. Vervolgens is een implementatiegroep opgericht die er voor zorg draagt dat met ingang van het schooljaar 2011-2012 het nieuwe leerlingvolgsysteem operationeel is. De Brouwerij beschikt nauwelijks over externe communicatiemiddelen of brochures. De website is sterk verouderd en gedateerd en werkt technisch niet meer naar behoren. De schoolgids is eveneens verouderd, terwijl de school niet beschikt over doelgroepgerichte brochures. In december 2010 is dan ook een briefing opgesteld voor een communicatiebureau, waarin de gewenste toekomstige positionering van De Brouwerij is weergegeven.


1

In het eerste kwartaal van 2011 is gestart met de ontwikkeling van de primair benodigde externe communicatiemiddelen. Eind mei 2011 zal een volledig gemoderniseerde website worden geopend. In de zomer van 2011 worden een nieuwe schoolgids en meerdere doelgroepgerichte brochures ontwikkeld. Vanaf september 2010 is tevens veel aandacht besteed aan het verbeteren van de interne communicatie. Inmiddels verschijnt vrijwel maandelijks een nieuwsbrief, die aan alle medewerkers van De Brouwerij wordt toegezonden. Ook stimuleert de directie de ontwikkeling van medezeggenschap. In het najaar van 2010 kon de medezeggenschapsraad enkele nieuwe jonge leden verwelkomen. In het vierde kwartaal van 2010 heeft de Minister van OC&W besloten om per 1-82012 300 miljoen te bezuinigen op het Speciaal Onderwijs. Bij De Brouwerij resulteert dit in een uit te voeren bezuinigingsmaatregel die in totaal 1,7 miljoen euro betreft: 1 miljoen euro gericht op de dienst ambulante begeleiding en 7 ton in de reguliere onderwijsomgeving. Reeds vanaf september 2010 heeft De Brouwerij een vacaturestop ingesteld. Vanaf mei 2011 tot 1-8-2012 zal de organisatie planmatig, door middel van een reorganisatieplan en een sociaal plan, het personeelsbestand terugbrengen. De dienst ambulante begeleiding zal in het geheel verdwijnen. Niet alleen De Brouwerij, maar ook haar zorgpartners worden door bezuinigingen getroffen. In het 1e kwartaal van 2011 heeft Karakter bekend gemaakt de activiteiten op de residentiële locaties te gaan inkrimpen of zelfs te beëindigen. Ten gevolge hiervan is de kans groot dat De Brouwerij, bovenop de door de Minister opgelegde bezuinigingen, nog eens extra bezuinigingsmaatregelen moet nemen bij de locaties Ede en Nijmegen, waarbij de laatste mogelijk moet worden gesloten indien geen andere toeleverancier van leerlingen wordt gevonden. De noodzakelijk uit te voeren bezuinigingen versus de tevens noodzakelijk uit te voeren investeringen in verbetering van de onderwijskwaliteit, modernisering van de verouderde ICT en communicatie zorgen er voor dat de bedrijfsvoering van De Brouwerij in 2011 en 2012 complex zal zijn, gezien het streven om tevens het financieel resultaat structureel te verbeteren.


2

1.

Algemene informatie

1.1 Inleiding In dit jaarverslag wordt aandacht besteed aan het (financieel) beleid en de daarbij bereikte resultaten van Stichting Scholengemeenschap voor Speciaal en Voortgezet Speciaal Onderwijs “De Brouwerij” in het kalenderjaar 2010. Ook wordt er vooruitgeblikt naar de beleidsvoornemens voor 2011 en de financiële mogelijkheden deze te realiseren. Primaire functie van dit jaarverslag is de verticale verantwoording aan het Ministerie van OCenW; via een „publieksversie‟ van dit jaarverslag zal invulling worden gegeven aan de horizontale verantwoording. 1.2 Jaarrekening De jaarrekening 2010 van Stichting Scholengemeenschap voor Speciaal en Voortgezet Speciaal Onderwijs “De Brouwerij” is opgesteld door Dyade te Ede. Deze jaarrekening is gecontroleerd door accountantskantoor PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. 1.3 Algemene gegevens De Stichting Scholengemeenschap voor Speciaal en Voortgezet Speciaal Onderwijs “De Brouwerij” is gevestigd aan de Vluchtheuvellaan 4, 6671 DN Zetten. De overige algemene gegevens zijn: T. E.

0488 – 417700 [email protected]

Bestuursnummer : BRIN : Hoofdvestiging : Nevenvestigingen:

41210 01JH 01JH00 - Zetten 01JH01 - Nijmegen 01JH02 - Ede (Horalaan) 01JH03 – Ede (Pascalstraat) 01JH04 – Zetten (Jeugdzorg+) 01JH05 – Renkum (Oosterbeek, Doorwerth) De heer M.H.W. van Hintum (algemeen directeur a.i.),

Directie tot

:

23-8-2010; De heer J.W. Voogd 23-08-2010.

(algemeen directeur) vanaf

1.4 Juridische structuur De Stichting Scholengemeenschap voor Speciaal en Voortgezet Speciaal Onderwijs “De Brouwerij” is op 7 november 1994 opgericht en onder dossiernummer 41058899 ingeschreven bij de Kamer van Koophandel te Arnhem. Door de belastingdienst is de stichting (onder dossiernummer 52534) voor onbepaalde tijd aangemerkt als een Algemeen Nut Beogende Instelling (ANBI). Er is geen sprake van verbonden partijen en/of consolidatieplicht in de jaarrekening.


3

1.5 Bestuurssamenstelling De samenstelling van het bestuur en de verdeling van de aandachtsvelden in 2008 waren als volgt: Voorzitter : De heer A.C. van der Horst (organisatie en onderwijs); Secretaris : Mevrouw J. Kempe-Vissers; Penningmeester : De heer Ir. A.K.J. Hoekstra (financiën); Lid : De heer Mr. H.J.T. Blom (juridische aspecten justitiële jeugdzorg en personeelsbeleid; Lid : Vacature (kinderen jeugdpsychiatrie). 1.6 Organisatiestructuur Het bestuur van “De Brouwerij” bestuurt op hoofdlijnen en heeft de meeste van haar verantwoordelijkheden aan de algemeen directeur gedelegeerd. Deze delegatie is formeel vastgelegd in het directiestatuut, waarin eveneens is vastgelegd voor welke zaken het bestuur de bevoegdheid aan zichzelf heeft gehouden. Organisatiestructuur van de Stichting (V)SO “De Brouwerij”

Organigram Scholengemeenschap De Brouwerij eind 2010 Bestuur (delegerend)

Algemeen Directeur

Centrale Dienst

Locatie Directeur Zetten

Locatie Directeur Oosterbeek Nijmegen

Locatie Directeur Ede

Onderwijzend personeel, orthopedagogen, facilitaire dienst

Locatie Directeur Boekel

Directie secretariaat

Hoofd P&O

Facilitaire zaken en ICT

Afdeling P&O

Teamleider Traject Bureau

Stage Begeleiding

Controller

Financiële administratie

Leerlingen Directeur administratie AB Vierland-N

Dienst AB

De (door-)ontwikkeling van de huidige organisatiestructuur en de governance vormen binnen het bestuur, directie en het management agendapunten. Na enkele personele wisselingen in de directie en een periode van interimmanagement heeft de werving en selectie in augustus 2010 geleid tot een benoeming van een algemeen directeur. Het opstellen van een Strategisch


4

Beleidsplan en het begeleiden van de implementatie van integraal management voor de afzonderlijke locatiedirecteuren zijn twee concrete resultaten van versterking van de professionele sturing binnen de organisatie. Een verdere ontwikkeling en formalisering van de governance, passend binnen de “Code Goed Bestuur”, wordt voorzien in 2011 en 2012. 1.7 Organisatiebeschrijving en kernactiviteiten Onder het bevoegd gezag van de stichting valt één school (“De Brouwerij”), met een hoofdvestiging te Zetten en formele nevenvestigingen in Zetten, Ede, Nijmegen en Renkum. De aanvraag voor een nevenvestiging in Boekel is door het Ministerie van OC&W afgewezen; op grond daarvan is de lesplaats Boekel per 1-1-2011 gesloten. “De Brouwerij” is een scholengemeenschap voor speciaal onderwijs en voortgezet speciaal onderwijs behorende tot de cluster 4 scholen (scholen voor jeugdigen met gedragsproblemen en/of psychiatrische stoornissen). Deze scholen vallen onder de Wet op de Expertisecentra (WEC). Binnen “De Brouwerij” verzorgen ongeveer 140 medewerkers speciaal en voortgezet speciaal onderwijs aan ongeveer 400 leerlingen in de leeftijd van 4 tot 23 jaar. Op de school zitten leerlingen met ernstige en complexe problemen op het gebied van gedrag, die om die reden zijn opgenomen in een residentiële voorziening. “De Brouwerij” wil door het adequaat combineren van onderwijs en zorg een professionele omgeving en structuur creëren. In dit klimaat kunnen leerlingen zich optimaal ontwikkelen en leren. Hiervoor biedt de school de leerlingen een passend en betekenisvol klimaat waarin ze onderwijs, een opleidings- en/of arbeidstoeleidend traject kunnen starten of vervolgen. De leerlingen zijn opgenomen in een psychiatrische kliniek of inrichting voor gesloten jeugdzorg. Van de circa 400 leerlingen volgt 25% het Speciaal Onderwijs (SO) en ongeveer 75% Voortgezet Speciaal Onderwijs (VSO). Door het specifieke onderwijskundige en opvoedkundige klimaat op “De Brouwerij” is de school in staat (Voortgezet) Speciaal Onderwijs te bieden aan jongeren die door hun sociaal-emotioneel functioneren worden belemmerd in hun ontwikkeling. Een klein deel van de leerlingen heeft een licht verstandelijke handicap, de rest van de leerlingen heeft een normale intelligentie. De leerlingeninstroom van “De Brouwerij” verloopt vrijwel uitsluitend via toeleverende instellingen zoals de O.G. Heldringstichting, Karakter, het Leo Kannerhuis en Eleos. De school vervult een trekkersrol met betrekking tot de ambulante begeleiding binnen het Regionaal Expertisecentrum (REC) Vierland. Eind 2010 voorziet “De Brouwerij” in één van de coördinatoren en circa 15 FTE ambulant begeleiders voor de begeleiding van circa 300 leerlingen. De school is binnen REC Vierland steunpuntschool voor Autisme. De samenwerkingsvormen met de toeleverende instelling worden hieronder schematisch weergegeven naar de situatie eind 2010.


5

Jeugdzorg Plus

Kinder- en jeugd psychiatrie

Eleos Ede

Onderwijs REC Vierland

REC Vierland

Karakter Ede

VSO Eleos

Karakter Nijmegen

SO/VSO Ede

Karakter Zetten

SO Nijmegen

Dr. Leo Kannerhuis

VSO Oosterbeek

VSO Zetten

O.G. Heldring Stichting

SO/VSO Oosterbeek

Leerlingen instroom De Brouwerij 2011

AB

1.8 Missie De missie van De Brouwerij, zoals opgenomen in het „Strategisch Beleidsplan 2011-2014‟ luidt: “Het verzorgen van kwalitatief toonaangevend en innovatief speciaal onderwijs en arbeidsmarkttoeleiding voor leerlingen met ernstige gedragsproblemen en/of psychiatrische stoornissen. Het realiseren van succesvolle integratie van onderwijs, behandeling, kennis en werk, met het doel leerlingen de best denkbare toekomst te bieden, in een optimale samenwerking met ouders/verzorgers en (keten)partners”. Deze missie zegt iets over core competenties en activiteiten:  Verzorgen van onderwijs (wordt als eerste genoemd, De Brouwerij is in de eerste plaats een school);  Kwalitatief toonaangevend (toonaangevend wil zeggen, voorop lopen in de beste onderwijskwaliteit, de beschikking over hooggekwalificeerd onderwijzend personeel, zegt ook iets over innovatie, onderscheidende communicatieelementen). NB: het versterken van de kwaliteitszorg en optimale toepassing ervan vormt de voornaamste prioriteit voor De Brouwerij in de eerste helft van de planperiode;  Innovatief speciaal onderwijs (onderzoek naar betere en vooruitstrevende onderwijsmethodieken of –middelen);  Speciaal onderwijs voor leerlingen met ernstige gedragsproblemen en/of psychiatrische stoornissen (geeft aan dat de doelgroep in cluster 4 valt);  Arbeidsmarkttoeleiding (geeft aan dat De Brouwerij zich, in samenwerking met werkpartners, ook inspant om alle leerlingen - ook die zonder diploma of certificaat verder moeten- door het opdoen van werkervaring zo goed mogelijk


6

na het verlaten van de school, aan een baan te helpen, een onderscheid communicatie-element);  Het realiseren van succesvolle integratie (bestaande toeleveranciers c.q. partners van leerlingen, nieuwe samenwerkingsverbanden, kennisinstituten, maar ook ouders/verzorgers: het woord realiseren betekent hier niet alleen in stand houden maar ook initiëren);  Het doel: de best denkbare toekomst voor onze leerlingen (De Brouwerij kijkt hierbij, in het kader van een „levensloopvisie‟ verder dan alleen einde schooltijd, in het belang van leerling en ouders/verzorgers. Dit vereist op opzet en samenwerking met ketenpartners);  Zowel ouders/verzorgers als (keten)partners (optimale resultaten met de leerlingen kunnen alleen maar worden behaald door intensieve samenwerking met partners enerzijds - zorg, pedagogisch-didactisch – als met ouders/verzorgers, die zoveel mogelijk moeten worden betrokken bij keuzes die betrekking hebben op behandeling, leerproces en toekomst/welzijn van hun kind, ook als deze de school heeft verlaten).

1.9 Samenwerking onderwijs & zorg Niet alleen De Brouwerij, maar ook onze voornaamste partners Leo Kannerhuis (LKH), Ottho Gerhard Heldringstichting (OGH) en Karakter hebben te kampen met dalende middelen. Omdat het streven is een zo hoog mogelijke kwaliteiten innovatieniveau te bereiken ten behoeve van de leerlingen betekent dit in de praktijk ook intensieve samenwerking. Daarom ligt het ook voor de hand dat specifiek op het gebied van ASS, Jeugdzorg en kinderpsychiatrie een gezamenlijke meerjarenstrategie met onderwijspartner De Brouwerij wordt ontwikkeld. Inmiddels zijn hierover op bestuursniveau al gesprekken gevoerd met LKH en de OGH. Beide patijen hebben aangegeven bereid te zijn samen met De Brouwerij een meerjarenstrategie te ontwikkelen, onder meer gericht op nieuwe producten en diensten, kwaliteitsverbetering, kennis, innovatie en strategische communicatie. Medio januari 2011 zullen de besturen van De Brouwerij en LKH hiertoe een gezamenlijke eerste verkenning hebben. OGH zal snel volgen. Eerste gesprekken hierover met Karakter zijn nog in voorbereiding. Dit betekent voor het Strategisch Plan 2011-2014 van De Brouwerij dat in de loop van 2011 dit plan wordt uitgebreid met specifieke partnergebonden activiteiten, die als zodanig ook zullen worden genoemd in de eigen strategische plannen van deze partners. Dit moet leiden tot meer kwaliteit, efficiency en versterking van de samenwerkingsverbanden. 1.10 Bekostigingsgrondslag Het aantal leerlingen op de teldatum 1 oktober vormt de grondslag voor de bekostiging. De teldatum 1 oktober 2008 is bepalend voor de omvang van de personele bekostiging (circa 85% van de totale bekostiging) in 2009/2010; de teldatum 1 oktober 2009 is bepalend voor de omvang van de personele bekostiging in 2010/2011. De teldatum 1 oktober is tevens bepalend voor de tegemoetkoming materiële instandhouding (circa 15% van de totale bekostiging) voor het direct daarop volgende kalenderjaar.


7

Eventueel kan door middel van een groeitelling op 16 januari aanvullende bekostiging worden toegekend als het aantal leerlingen van een school volgens daartoe vastgestelde normen is toegenomen. “De Brouwerij” heeft in januari 2010 een groeitelling uitgevoerd. Onderstaand een overzicht van de leerlingenaantallen van de afgelopen jaren.

1-10-2005 1-10-2006

SO VSO

72 260

1-10-2007

63 273

80 284

1-10-2008

76 315

1-10-2009

1-10-2010

81 312

71 339

Leerlingenaantallen

400 300 200 100 0

SO VSO 1-10- 1-10- 1-10- 1-10- 1-10- 1-102005 2006 2007 2008 2009 2010


8

2.

Beleid en resultaten in 2010 en beleid voor 2011

In dit hoofdstuk wordt aandacht besteed aan de belangrijkste elementen van het voorgenomen beleid voor 2010 en de in dat jaar bereikte resultaten. Waar mogelijk wordt het vastgestelde beleid en de doelrealisatie weergegeven. Puntsgewijs worden de beleidsvoornemens voor 2011 gepresenteerd. 2.1 Toegankelijkheid en toelatingsbeleid De leerlingeninstroom van “De Brouwerij” verloopt op alle locaties via de toeleverende instellingen uit betreffende regio; er worden mondjesmaat leerlingen rechtstreeks door ouders/verzorgers bij de school aangemeld. In alle sectoren van waaruit de jongeren de school bezoeken bestaat druk op de verblijfsduur van de jongeren op de instelling en dus ook op de school. Vanuit kostenoverwegingen wordt meestal gestreefd naar een verkorting van de behandel- en verblijfsduur. De school had al te maken met een sterk wisselende populatie; het aantal jongeren dat op jaarbasis de school “passeert” wordt steeds hoger. Zo wordt bijvoorbeeld bij de kinderen jeugdpsychiatrie gestreefd naar een gemiddelde verblijfstijd van 3 à 4 maanden. Dat houdt in dat elke plek op school in een jaar door meer dan twee leerlingen wordt bezet. 2.2 Onderwijskundig beleid Binnen “De Brouwerij” is het verzorgen van onderwijs een primaire taak. Niet alle leerlingen zijn in staat om een volledig onderwijspakket te volgen. De primaire taak wordt dan het scheppen van voorwaarden om leerlingen op termijn het meest geschikte onderwijs te laten volgen. Iedere leerling wordt een bij hem of haar passende ontwikkelingslijn aangeboden. Deze ontwikkelingslijn kan voor elke leerling verschillend zijn. “De Brouwerij” probeert bij iedere leerling alle kwaliteiten zo optimaal mogelijk te ontwikkelen en uit te bouwen. In het pedagogisch en didactisch handelen staat de leerling centraal. Binnen het onderwijs wordt gewerkt aan de drie menselijke basisbehoeften, namelijk: relatie, competentie en autonomie. Om dit zo optimaal mogelijk te kunnen realiseren dient aan een aantal voorwaarden te worden voldaan. Zowel in pedagogische als didactische zin is er daarom expliciete aandacht voor zaken als: veiligheid, duidelijkheid, structuur, rust, respect, vertrouwen, benutten van kansen, kunnen en mogen maken van fouten. In het onderwijsaanbod staan steeds de ontwikkelingsperspectieven van de leerling centraal. Het aanbod is er dan ook op gericht om de ontwikkelingsbehoeften van leerlingen goed in kaart te brengen en hier adequaat op aan te sluiten. Dat betekent dat, ondanks dat leerlingen gegroepeerd zijn op niveau en leeftijd er veelal een individuele insteek wordt gekozen met betrekking tot de onderwijsactiviteiten. Hiervoor zijn er begeleidingsmodellen en materialen aanwezig en is een klassensituatie gecreëerd om de medewerkers van “De Brouwerij” de mogelijkheid te bieden de leerling optimaal te ondersteunen. Daarnaast is er via uitwisseling van gegevens met de instelling waar de pupil wordt behandeld een garantie dat aangesloten wordt op de specifieke (psychiatrische) problematiek van de leerling. Een en ander wordt vastgelegd in handelingsplannen.


9

In het aanbod is de onderstaande fasering te onderscheiden: 





Instroomfase: waarbij een uitvoerige intake en observatieperiode hoort; de lengte hiervan is afhankelijk van de problematiek van de leerling. Het streven is om de intake periode zo kort mogelijk na de opname te laten plaatsvinden. Veelal lukt dit binnen een week. Doorstroomfase: hierbij volgt de leerling een onderwijskundig programma aangepast aan individuele mogelijkheden en behoeften. Uitstroomfase: rond de ontslag periode wordt de leerling begeleid naar vormen van vervolgonderwijs of stage/werk. De wijze waarop de intake, doorstroom en uitstroom vorm krijgt wordt uitvoerig beschreven in het zorgplan.

In het SO- en VSO-aanbod staat het kind en de hulpvraag van ouders, kliniek en leerling centraal. In overleg met de kliniek worden de grote lijnen voor observatie en behandeling uitgezet. Het streven is het ontwikkelingsperspectief te verbeteren en de competenties van het kind te ontwikkelen. Hierbij wordt rekening gehouden met de problematiek en aangesloten bij mogelijkheden en draagkracht van het kind en diens systeem. Door de ontwikkelingen betreffende Passend Onderwijs, de verschuivingen van doelgroep en de verkorting van de verblijfstijden is een permanente bezinning op vorm en inhoud van onderwijs en onderwijsondersteuning noodzakelijk. Dit vraagt om een dynamische organisatie en breed inzetbare en flexibele medewerkers. In dialoog met de instellingen waar de jongeren verblijven en behandeld worden zullen de meest gepaste en efficiënte trajecten moeten worden ingezet. Door de in een aantal gevallen extreem korte verblijfstijd zal niet altijd meer resultaatgericht onderwijs mogelijk zijn maar is de onderwijsperiode vooral overbruggend en voorwaardenscheppend in plaats van toerustend. Ook de opdracht om de leerlingen een indicatie mee te geven bij het verlaten van de school is in een aantal gevallen niet haalbaar. Regionale samenwerking om doorstoomtrajecten te bewerkstelligen is dan ook onontbeerlijk en zal veel aandacht krijgen. Resultaten in 2010:  Er is een aanzet gegeven om de samenwerkings- en prestatiecontracten met de klinieken te herzien.  De samenwerkingsrelaties met de toeleverende instellingen en andere betrokken instellingen en organisaties zijn verbeterd.  De school heeft actief bijgedragen aan de noodzakelijke kwaliteitsverbetering van het REC Vierland-Noord, o.a. door een gerichte voorbereiding van het bezoek van de inspectie via een interne audit met een extern deskundige. In het voorjaar 2011 is inmiddels bekend geworden dat de inspectie de kwaliteit als „voldoende‟ heeft beoordeeld.  De school is samen met twee andere cluster 3 en 4 scholen een initiatief gestart om tot een gezamenlijk dienstencentrum te komen, waardoor één loket ontstaat voor alle onderwijs-ondersteuningsvragen die ouders hebben voor hun kinderen.


10



De school is in 2010 op het terrein van arbeidsmarkttoeleiding gaan samenwerken met ATC Match in Amersfoort.

Beleidsvoornemens voor 2011:  Het actualiseren van samenwerkings- en prestatiecontracten met de toeleverende instellingen is in 2011 aan de orde, mede om de samenwerking te formaliseren en te versterken.  Het samen met Radar-ABS (cluster 4) en De Onderwijsspecialisten (cluster 3) realiseren van het gezamenlijke dienstencentrum met één loket en een gezamenlijk expertiseaanbod, mede tot behoud van de werkgelegenheid die vanwege de bezuinigingen Passend Onderwijs ernstig onder druk staat.  Het aanpassen van het onderwijsaanbod naar aanleiding van de korter wordende gemiddelde verblijfsduur.  Het aanpassen van het onderwijsaanbod naar aanleiding van het instromen van steeds meer LVB-leerlingen.  Het realiseren van ononderbroken onderwijstrajecten voor leerlingen die de school verlaten door het intensiveren van de samenwerking met de scholen in de regio.  Het verder ontwikkelen van arbeidsmarkttoeleiding, om daarmee de succesvolle overgang van leerlingen van de school naar de arbeidsmarkt te versterken. 2.3 Opbrengsten en opbrengstgerichtheid De gebruikte handelingsplannen gaan uit van de eenvoudige filosofie dat de leerlingen drie fases doorlopen; de instroom-, doorstroom- en uitstroomfase. Deze fases kennen hun eigen karakteristieken en afhankelijk van de leerling zijn verschillen te zien in tempo, diepgang, keuze en differentiatie. In het handelingsplan dient die fasering zo helder mogelijk aan de orde te komen, waarbij interne gegevens en voortgang de boventoon dienen te voeren, maar waar ook ruimte is om informatie uit vorige onderwijssituaties op te nemen of gegevens vanuit de behandeling door de aanleverende klinieken/ instellingen te beschrijven. Door steeds beter de instroomgegevens in kaart te brengen en duidelijk te maken dat de hieraan gekoppelde observatiefase tijd kost is het mogelijk om een realistisch plan te maken voor de ontwikkeling van de leerling. Het uitgangspunt is, behalve daar waar er stevige contra-indicaties zijn, de school te beschouwen als het „gezonde‟ deel en de leerlingen uit te dagen het maximaal haalbare, uiteraard binnen de context van hun problematiek uit het onderwijs te halen. Het nog beter formuleren van onderwijs- en ontwikkelingsdoelen en het ontwerpen van passende arrangementen vraagt permanente aandacht. De didactische component bij het werken met leerlingen met ernstige gedrags- en psychiatrische stoornissen is een belangrijk aandachtspunt. Er is een basismodel voor het vastleggen van handelingsplannen gemaakt. Dit is voor alle leerlingen van “De Brouwerij” gelijk. In het document worden intakegegevens vastgelegd, aangegeven aan welke zaken gewerkt wordt (welke keuzes hier aan ten grondslag liggen), hoe dit proces verloopt en wat de resultaten zijn. Dit alles volgens het principe van “één kind, één plan”, wat inhoudt dat de behandeldoelen van de instelling waar het kind permanent, dan wel in deeltijd, is opgenomen worden meegenomen in de onderwijsdoelen voor


11

de leerling. Via dit handelingsplan is ook een systematische terugkoppeling naar de instellingen mogelijk en krijgt een overdracht naar collega‟s op school of op de vervolgschool ook meer inhoudelijke kwaliteit. We zien dat we op inhoudelijk/ pupil-niveau door de verbeterde handelingsplannen ook gerichter en efficiënter kunnen communiceren met de behandelaars/ groepsleiders/ ouders/ voogden. Om concrete opbrengsten te beschrijven is het noodzakelijk op individueel handelingsniveau te bekijken wat de voornemens waren en in hoeverre die gerealiseerd zijn. Waar we in deze vorm van onderwijs in het realiseren van adequate opbrengsten terdege rekening dienen te houden zijn beperkingen in onderwijstijd (door bijvoorbeeld het beëindigen van de opname), het (nog) onvoldoende kunnen inspelen op zeer specifieke en specialistische onderwijsvragen, beperkingen in de bewegingsvrijheid van de jongeren en andere belemmerende factoren. De specialisten van de school (orthopedagogen en IB-ers) vormen onder leiding van een van de managers een vakgroep die zich bezig houdt met het pedagogisch en didactisch beleid en de leerkrachten ondersteunt bij hun zware en regelmatig veranderende taak. Daarnaast heeft deze groep ook een duidelijk intervisiekarakter ten aanzien van het omgaan met specifieke problematiek. Bij de opbouw van de onderwijsteams op alle locaties wordt gestreefd naar kwaliteit, diversiteit, brede inzetbaarheid en flexibiliteit. Hierdoor worden voorwaarden gecreëerd om een zo breed mogelijk scala van (deel-) onderwijstrajecten aan te bieden. Deze trajecten kunnen zowel een kwalificerend-, doorstoom-, voorwaardenscheppend als diagnostisch karakter hebben, elk met zijn eigen kritische succesfactoren, prestatie-indicatoren en kwaliteitscriteria. Resultaatmeting is alleen mogelijk indien rekening wordt gehouden met deze diversiteit in karakteristieken, succesfactoren en criteria. Beleidsvoornemens voor 2011:  Uitvoering van een schoolbreed verbeterprogramma „Werken Met Kwaliteit Expertise Centra (WMK-EC)‟. Dit programma heeft als doel het oplossen van door de Inspectie Onderwijs geconstateerde tekortkomingen in de onderwijskwaliteit van De Brouwerij.  Implementatie van een geautomatiseerd leerlingen volgsysteem, ter vervanging van omvangrijke papieren leerlingendossiers en ter verbetering van de onderwijskwaliteit.  Implementatie van een nieuwe ICT-omgeving die het mogelijk maakt sneller en beter gebruik te maken van een digitale leeromgeving en invoeren en raadplegen van leerlingengegevens en evaluaties/resultaten. 2.4 Kwaliteitszorg In het najaar van 2010 heeft de inspectie het predicaat „zwak‟ vastgesteld voor De Brouwerij. De voornaamste redenen hiervoor waren dat de kwaliteitszorg onvoldoende door het onderwijzend personeel wordt beleefd en toegepast en ondersteunende processen volgens de modellen van Werken Met Kwaliteit Expertise Centra (WMK-EC) hierbij onvoldoende goed worden uitgevoerd en geborgd. Tevens is geconstateerd dat het een bovenschools probleem betreft. Echter werd wel het vertrouwen uitgesproken dat, als De Brouwerij hard werkt


12

aan verbetering, het allemaal wel goed zal komen. Voor het overige was de inspectie goed te spreken over de wijze waarop De Brouwerij met haar leerlingen omgaat. De verwachting is dat de concept eindrapportage van de inspectie eind december 2010/begin januari 2011 zal verschijnen. Medio december 2010 is, met inzet van een extern deskundige, een tweejarig stappenplan voor verbetering van de kwaliteitszorg bij De Brouwerij van start gegaan. Het stappenplan moet ervoor zorgen dat kwaliteitszorg goed „tussen de oren‟ komt van het voltallige onderwijspersoneel en bij de dagelijkse werkzaamheden goed wordt toegepast en geborgd. Doel van het stappenplan is enerzijds om bij de tussentijdse inspecties in de periode 2011-2012 goede voortgang in verbetering te kunnen rapporteren aan de inspectie. Anderzijds is het er op gericht om bij de nieuwe inspectieronde medio 2013 tenminste het predicaat „voldoende‟ te behalen, waardoor een einde komt aan voortdurend toezicht van de inspectie. In de tweede helft van de planperiode, 2013-2014 zal De Brouwerij onverminderd de verdere kwaliteitsverbetering ter hand nemen, met het streven om eind 2014 tot de beste scholen op het gebied van speciaal (voortgezet) onderwijs te gaan behoren in samenwerking met onze partners. Door deze positie zal De Brouwerij nieuwe leerlingen en partners kunnen aantrekken en vele nieuwe diensten aan de onderwijsmarkt kunnen gaan aanbieden, waardoor de continuïteit van de organisatie voor de langere termijn zal worden versterkt. Op dit moment beschikken De Brouwerij en de dienst AB als steunpuntschool voor autisme op het gebied van ASS reeds over meer dan gemiddelde kennis. In intensieve samenwerking met het Leo Kannerhuis zal deze kennis, alsmede toepassing van innovatie op het gebied van ASS de komende jaren worden doorontwikkeld tot een vooruitstrevende positie.

Intern ontwikkelingsmodel SGM De Brouwerij 2011-2014 Onderwijs- en zorgkwaliteit WMK-EC

2014

goed

voldoende

Kennis en innovatie

achterstand

gemiddeld

2012

onderscheidend

2011

vooruitstrevend

Kennis en innovatie

zwak

zeer zwak

Onderwijs- en zorgkwaliteit WMK-EC


13

Resultaten in 2010:  Voorbereiding en uitvoering inspectiebezoeken aan alle locaties  Werving- en selectie van een externe deskundige voor het traject „verbetering kwaliteitszorg‟ op alle locaties. Beleidsvoornemens voor 2011:  Uitvoeren stappenplan „verbetering onderwijskwaliteit via WMK-EC. 2.5 Ambulante begeleiding De Dienst Ambulante Begeleiding van “RADAR/ABS”/”De Brouwerij” (per 1-12010 REC Vierland-Noord) heeft circa 40 Ambulant Begeleiders in dienst. De Ambulant Begeleiders hebben in 2010 hun aanstelling bij één van beide instellingen. Het organigram van REC Vierland ziet er als volgt uit:

Overzicht REC Vierland Algemene Ledenvergadering Vierland Bestuur REC Vierland 4 leden

Bestuur kamer Zuid 2 leden

Bestuur kamer Noord 2 leden

Managementoverleg

Directeur

Directeur

Dienst AB

REC bureau

REC CvI

Dienst AB

REC bureau

REC CvI

Autisme

Autisme

Binnen de exploitatiebegrotingen van beide scholen is de dienst Ambulante Begeleiding onder een aparte kostenplaats geboekt. Beide deelbegrotingen worden fictief samengevoegd in één gezamenlijke exploitatiebegroting Ambulante Begeleiding REC Vierland-Noord. Die exploitatiebegroting is leidend voor de directeur Ambulante Begeleiding REC Vierland-Noord met betrekking tot de uitvoering van deze dienst. Resultaten in 2010:  Ook in 2010 zijn de deelbegrotingen van “RADAR/ABS” en “De Brouwerij” op elkaar afgestemd en is de ontwikkelde systematiek van onderlinge verrekening en doorbelasting ongewijzigd toegepast.  Het resultaat is een duidelijke exploitatiebegroting met twee vergelijkbare deelbegrotingen.  Er is een verrekensystematiek ontwikkeld die aan het eind van het begrotingsjaar wordt toegepast om onderlinge verschillen te verrekenen.  De dienst Ambulante Begeleiding van “De Brouwerij” heeft het boekjaar afgesloten met een positief resultaat van € 79.430,-. Deze zal geoormerkt worden toegevoegd aan de algemene reserve.


14

Beleidsvoornemens voor 2011:  De gevolgen van de wetgeving Passend Onderwijs en de daaraan gekoppelde bezuinigingen leiden tot het opheffen van de bekostiging voor de dienst ambulante begeleiding. In nadere afstemming met de vakbonden is een reorganisatie onvermijdelijk. Het opstellen van een reorganisatieplan, een Sociaal Plan en financiële onderbouwing is noodzakelijk. 2.6 Personeelsbeleid De basis van een afdeling P&O is de personeelsadminstratie; in 2009 is veel gedaan om de basis op orde te krijgen en dat is verder gegaan in 2010. Zo zijn alle medewerkers die in het verleden geen VOG hadden ingeleverd, benaderd en verzocht de VOG aan te vragen. Inmiddels zijn alle personeelsdossiers aangevuld met de VOG. Dat geldt ook voor extern ingehuurd personeel. Een ander belangrijk punt is dat de diensttijdoverzichten van alle medewerkers compleet zijn. Locatiedirecteuren krijgen jaarlijks een overzicht van de medewerkers die dat jaar hun jubileum vieren. Tevens is er een cadeau/jubilearegeling vastgesteld. Ondanks een wisseling in de bezetting bij P&O, waardoor de afdeling een paar maanden onderbezet was, is de verdere optimalisering van de personeelsadministratie doorgegaan. Terugdringing van het verzuim is een continue proces, waarbij duidelijk merkbaar is dat verzuim gezien wordt als een gezamenlijke verantwoordelijkheid. Op vrijwel alle locaties zijn er workshops over verzuim gehouden voor het gehele personeel; de workshops zijn gehouden door de locatiemanagers in samenwerking met P&O. Een aantal dossiers van langdurig zieken zijn inmiddels op een juiste manier (zowel voor werknemer als werkgever) afgewikkeld. Er zijn meer interventies ingezet, zoals de bedrijfspsycholoog en psychologische assessments bij medewerkers die dreigden langdurig ziek te blijven, ook als preventie om verzuim te voorkomen. Wekelijks wordt er een overzicht verstrekt van de actuele zieken. Aan overige overzichten per locatie van frequent verzuim, lang middel en kort verzuim, wordt in samenwerking met Dyade nog gewerkt. Om de kwaliteit van het onderwijzend personeel te kunnen bewaken zijn we gestart met een invalpoule (totaal 4 FTE). Uitgangspunt hierbij is dat we allround leerkrachten beschikbaar hebben die op elke locatie kunnen worden ingezet, wanneer er teveel zieken zijn om de bezetting rond te krijgen. Uitzendkrachten zijn niet meer ingezet. Hierdoor wordt veel zorgvuldiger gekeken naar de inzet van eigen personeel en de kosten. Doordat er veel minder een beroep is gedaan op het vervangingsfonds, is de malus omgezet in een kleine bonus. De omslag van sturen op vervanging naar sturen op verzuim is gemaakt. Voor P&O geldt dat we veel minder uren kwijt zijn aan de administratie richting het vervangingsfonds en die tijd nu kunnen besteden aan onze kerntaken: ondersteuning en advisering aan locatiedirecteuren en medewerkers. Net voor de zomervakantie van 2010 hebben we de selectieprocedure voor de algemeen directeur met succes kunnen afronden; per augustus 2010 is een nieuw benoemde algemeen directeur gestart. Taakbeleid is ontwikkeld en aan het begin van het schooljaar is op alle locaties door de locatiedirecteur met de afdeling P&O voorlichting over het taakbeleid gegeven aan het personeel.


15

Met het functiegebouw is een start gemaakt; het functieprofiel van locatiedirecteur is gereed, evenals het profiel van de nieuwe functie van projectmanager van Bureau Ontwikkeling en Innovatie. De functieprofielen behorende bij het primaire proces zijn vervolgens aan de beurt en zullen hopelijk voor het einde van schooljaar 2010-2011gereed zijn. Door sluiting van de locaties Boekel en Rosmalen is veel aandacht en tijd besteed aan het herplaatsen van de daar werkzame medewerkers. Met alle medewerkers zijn gesprekken gevoerd en individuele afspraken gemaakt en vastgelegd in een plan. In 2011 gaan de gevolgen van bezuinigingen een grote rol spelen bij het personeelsbeleid. De reorganisatie, het zoveel mogelijk voorkomen van gedwongen ontslagen, het begeleiden van individuele medewerkers, het bewaken van de kwaliteit binnen de organisatie en de uitvoering van het personeelsbeleid en de gemaakte afspraken binnen het sociaal plan vraagt de hoogste prioriteit en zal met name beslag leggen op de inzet van de afdeling. Resultaten in 2010:  Bewustere inzet van personeel.  Vacature van algemeen directeur vervuld  Diensttijdoverzichten gereed  Verzuimtrainingen voor leidinggevenden zijn afgerond  Workshops verzuim voor personeel op alle locaties  Workshops voor leidinggevenden over de CAO PO  Taakbeleid is ontwikkeld en deels geïmplementeerd  Voorlichting over taakbeleid aan alle medewerkers op locatie  Selectieprocedure interne vertrouwenspersoon afgerond  Herplaatsing/afwikkeling medewerkers Boekel en Rosmalen Beleidsvoornemens voor 2011:  Verdere implementatie van het taakbeleid  Verdere ontwikkeling van het functiegebouw  Ontwikkeling van een nieuwe gesprekscyclus  Ontwikkeling klachtenprocedure en introductie interne vertrouwenspersoon  Ontwikkeling van sociaal plan  Uitvoering en optimalisering van mobiliteitsbeleid 2.7 Huisvestingsbeleid “De Brouwerij” heeft haar activiteiten over meerdere locaties verspreid. Binnen deze locaties zijn de locatiedirecteuren voor een deel verantwoordelijk voor de operationele facilitaire ondersteuning van het onderwijsproces. Hiertoe hebben zijn de beschikking over een administratief medewerker/conciërge. Organisatie brede facilitaire activiteiten worden centraal geïnitieerd en gecoördineerd, wat de efficiency optimaliseert. Er is veel aandacht besteed aan het verbeteren van de huisvesting en facilitaire processen op de verschillende locaties. Resultaten 2010:  In het gebouw in Zetten zijn verschillende arbo-gerelateerde en installatietechnische werkzaamheden uitgevoerd. Verder is een aantal onderhoudswerkzaamheden uitgevoerd vanuit de meerjaren onderhoudsplan (MOP).


16

   







    

Een nieuwe MOP, welke leidend is voor de onderhoudsdotatie, is in 2010 door de gemeente Overbetuwe afgerond. Met de gemeente is overleg gevoerd over de kwaliteit en bruikbaarheid van deze rapportage. Het lokaal in het Groote Huys is vergroot en voorzien van nieuw meubilair. De kostenstructuur c.q. verdeling onderhoudskosten O.G. Heldring Stichting en De Brouwerij met betrekking tot de op het terrein gelegen sporthal is inzichtelijk gemaakt. De oplevering van de locatie Oosterbeek is een feit en afgerond. Ruimtegebrek op deze locatie heeft geleid tot tijdelijke ingebruikname van extra ruimte, totdat een structurele oplossing voor het tekort aan ruimtecapaciteit is gevonden. Een aantal opleverpunten is nog niet afgerond. Het „Horeca & Techniek-gebouw‟ (de dependance te Zetten) heeft een forse verbouwing ondergaan. Er zijn veiligheidsvoorzieningen aangebracht, waaronder een vluchtroute vanaf de 1 e etage, noodverlichting en extra blusmiddelen. De afdeling houtbewerking is voorzien van een geheel vernieuwd machinepark, inclusief een houtstof afzuiginstallatie, waardoor De Brouwerij nu beschikt over een inrichting die voldoet aan alle gestelde veiligheids- en arbo eisen. In de keukenafdeling is het afwasgedeelte verplaatst naar een aparte ruimte met afzuiging. De voormalige indeling voldeed niet aan de HACCP richtlijnen. Verder is de vloer vloeistof- en waterdicht gemaakt. Voor de warmwatervoorziening hebben de energieverslindende warmtepompen plaatsgemaakt voor meer energievriendelijke HR Boilers. De etage boven de keuken is aangepast en kan nu worden gebruikt als volwaardige lesruimte. De locaties in Zetten en Ede zijn geïnventariseerd op brandveiligheid en voorzien van ontruimingsplattegronden. Door een intensief opleidingsprogramma zijn alle locaties uitgerust met een functionele BHV- organisatie, die de beschikking heeft over een voldoende uitrusting. Op alle locaties heeft in het kader van de Arbo-wet een Risico Inventarisatie en Evaluatie plaatsgevonden. Ten behoeve van de algehele organisatie is een digitaal facilitair meldpunt in gebruik genomen, waar medewerkers op een vast punt binnen de organisatie hun KWIS (klachten, wensen, info, storingen kenbaar kunnen maken.

Beleidsvoornemens 2011  De uitkomsten van de RI&E 2010 en het daaraan gekoppelde Plan van Aanpak zullen daar waar nodig en noodzakelijk worden opgepakt.  In verband met de groei van de locatie Oosterbeek wordt, in samenwerking met het Leo Kannerhuis, onderzocht of de locatie „De Wissel‟ kan worden omgebouwd tot multifunctionele accommodatie waarin De Brouwerij een gedeelte in gebruik zal nemen.  De financiële situatie van de locatie Nijmegen zal nader op de beoogde resultaten worden getoetst.  Sluiting van de locatie Boekel in verband met gewijzigd beleid GGZ Oost Brabant.  Diverse aanpassingen aan het gebouw Locatie Zetten in verband met functionaliteit en thermisch comfort van een aantal lesgebonden ruimten.


17

       

Infrastructuur ICT gebruiksklaar maken voor een vernieuwde ICT-omgeving binnen de verschillende locaties. Vernieuwen van het dak van het gebouw „Horeca & Techniek‟. Afronding van het Kunstproject 1e fase op de hoofdlocatie in Zetten. Mogelijke herindeling van de diverse werkkamers / kantoren in het hoofdgebouw als gevolg van mogelijke bezuinigingen / inkrimpen en realoceren van Ambulante Begeleiding (AB). Verder optimaliseren van de BHV organisatie binnen de verschillende locaties. Aanscherpen en optimaliseren van het in 2010 ingevoerde Facilitair Meldpunt KWIS. Schouwing van de bestaande onderhoudscontracten en daar waar nodig afstemmen / afsluiten op gewenste situatie. Demarcatie van de verschillende facilitaire aandachtsgebieden. Waar is de locatiedirecteur verantwoordelijk voor en wat wordt centraal georganiseerd.

2.8 Governance-ontwikkelingen Het bestuur van De Brouwerij start medio mei 2011 met eerste interne verkenningen naar een toekomstige nieuwe bestuursvorm. In de loop van het schooljaar 2011-2012 zal mogelijk meer bekend worden over de toekomstige invulling van de governance alsmede van het managementmodel van De Brouwerij. Beleidsvoornemens voor 2011:  Vaststellen van het beleid met betrekking tot “Good Governance”.  Vaststellen en vormgeven van (aanzetten tot) de gewenste bestuursvorm. 2.9 Financieel beleid In de afgelopen jaren hebben zich ingrijpende externe wijzigingen in de wet- en regelgeving voorgedaan, waardoor een professionele bedrijfsvoering voor onderwijsorganisaties noodzakelijk is. Naast de overgang in 2006 van het kasstelsel naar het baten/lasten-stelsel, werd de indeling van de jaarrekening over 2005 al grotendeels ingericht conform de OCW-Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving. Per 1 januari 2006 is het systeem van investeren en afschrijven ingevoerd en per 1-8-2006 is de tot dan toe bestaande declaratiebekostiging gewijzigd naar budgetfinanciering/lumpsumbekostiging. Deze genormeerde financiering wordt gekenmerkt door een toegenomen beleidsruimte, ontschotting, minder oormerking en een toename van de afwenteling van alle bedrijfsrisico's op de organisatie. Voorts geldt over het verslagjaar 2008 toepassing van de nieuwe Richtlijnen Jaarverslaggeving Onderwijs (RJ660). Genoemde ingrijpende wijzigingen, evenals de toegenomen beleidsruimte en de afwenteling van bedrijfsrisico‟s maken het voor onderwijsorganisaties steeds meer noodzakelijk aandacht te besteden aan een goed werkend systeem van (financiële) bedrijfsvoering. Naar aanleiding van deze ontwikkelingen is in 2009 een parttime controller benoemd


18

Resultaten in 2010:  De laatste achterstanden in de financiële administratie zijn in 2010 weggewerkt. Hierdoor is de administratie ultimo 2010 „up to date‟.  Het interne financieel handboek bevat een veelheid aan procedures, protocollen en werkafspraken, waardoor de bedrijfsvoering voor betrokkenen is geborgd.  Een meer professionele bedrijfsvoering maakt monitoring op organisatie- en locatieniveau meer betrouwbaar en sturing mogelijk.  De kwartaalafsluitingen zijn met het bestuur, de algemeen directeur en het MT besproken.  De exploitatiebegroting voor 2010 is in een goede coproductie van staf met MT tot stand gekomen.  Het treasuryplan 2010 is in z‟n geheel uitgevoerd, waarbij o.a. locatiegebonden bankrekeningen zijn ingevoerd.  Uit documentenstudie blijkt dat De Brouwerij voor 50% eigenaar is van de sporthal aan de Vluchtheuvellaan te Zetten.  Ter versterking van het beleidsvoerend vermogen is een meerjaren exploitatiebegroting voor een periode van 4 jaren opgesteld. Beleidsvoornemens voor 2011: Voor het financieel beleid is in 2011 sprake van de volgende speerpunten:  De opgestelde meerjaren exploitatiebegroting 2011-2014 zal worden aangepast aan keuzes zoals gemaakt in het strategisch beleidsplan en aan de effecten van de verwachte komst Passend Onderwijs.  Gelijktijdig hiermee wordt een risico-inventarisatie opgesteld. Op basis van geïnventariseerde risico‟s zal de stichting een strategie moeten bepalen in het managen daarvan.  De mogelijkheid tot het sluiten van de locatie Nijmegen wordt verder onderzocht.  Locatiedirecteuren zijn vanaf 1-1-2011 integraal budgetverantwoordelijk en worden hierbij gecoacht.  Uitvoering van het treasuryplan 2011.  Het meerjaren onderhoudsplan groot onderhoud gebouwen wordt geactualiseerd. 2.10 Interne risicobeheersing- en controlesysteem In de Richtlijnen Jaarverslaggeving 660.406 is vastgelegd dat scholen over een goed functionerend systeem van interne risicobeheersing- en controlesysteem moeten beschikken en hierover in het jaarverslag moeten rapporteren. In het verlengde van de vorige paragraaf moet worden opgemerkt dat het interne risicobeheersing- en controlesysteem naar behoren werkt. In 2010 is een aantal onderwerpen op het terrein van risicobeheersing en het controlesysteem ontwikkeld en versterkt. Resultaten in 2010:  De Brouwerij heeft een intern financieel handboek, waarin meerdere procedures, protocollen en werkafspraken zijn vastgelegd.  De betaling van facturen en de controle daarop vindt plaats via een extern administratiekantoor; alleen spoedbetalingen vinden via internetbankieren


19





plaats op de administratie van de school. De autorisatie voor dit betalingsverkeer is duidelijk en functioneel ingericht en beschreven. Er is sprake van periodesluitingen, die bijdragen aan het versterken van de monitoring en bijsturing van de (financiële) bedrijfsvoering. Die periodeafsluitingen zijn in 2010 planmatig volgens cyclus van planning en control uitgevoerd. De productie van het jaarverslag 2010 en de controle daarvan vinden plaats volgens het opgestelde tijdpad.

Beleidsvoornemens voor 2011: In 2011 bestaan de volgende voornemens ten aanzien van risicobeheersing- en controle:  Het opstellen van een eerste aanzet van een handboek AO/IC, waarin bestaande procedures en protocollen worden opgenomen.  Het opstellen van een uitgebreidere risico-inventarisatie en risicoanalyse, waarmee de stichting kan bepalen op welke wijze zij bestaande en nieuwe risico‟s het beste kan managen.  Het uitvoeren van stelselmatige steekproeven ten aanzien van de correcte toepassing van alle bestaande procedures en protocollen. 2.11 Horizontale verantwoording In de Richtlijnen Jaarverslaggeving 660.407 is opgenomen dat het bevoegd gezag naast de verticale verantwoording aan het Ministerie van OCW ook zorg dient te dragen voor horizontale verantwoording aan de (relevante) stakeholders. Bovendien dient het bevoegd gezag te omschrijven op welke wijze die horizontale verantwoording plaats vindt, wat de resultaten daarvan zijn en op welke wijze de resultaten daarvan worden verwerkt. Bij die horizontale verantwoording wordt rekening gehouden met de informatiebehoefte van de stakeholders. De verplichting tot horizontale verantwoording betreft een nieuw onderdeel in de verantwoording van maatschappelijke gelden en geldt vanaf 2008. Resultaten in 2010:  Over de wijze van horizontale verantwoording bestaan binnen de stichting (nog) geen afspraken en/of beleid.  In 2010 is het volledige jaarverslag 2009 aan het MT en de MR uitgereikt, toegelicht en besproken. Die bespreking heeft niet geleid tot aandachtspunten voor het jaarverslag 2010.  Binnen “De Brouwerij” is nog geen procedure aanwezig met betrekking tot de vraag of en hoe horizontale verantwoording aan relevante stakeholders moet worden afgelegd. In ieder geval zal het jaarverslag in een „publieksversie‟ ter beschikking aan alle personeelsleden worden gesteld. Beleidsvoornemens voor 2011: De horizontale verantwoording zal in 2011 op de volgende manier gestalte krijgen:  Het jaarverslag 2010 zal met de MR en het MT worden besproken. De concrete resultaten van de horizontale verantwoording aan het MT en de MR worden vastgelegd in een verslag, waar in het volgende jaarverslag naar zal worden verwezen. Waar mogelijk worden concrete suggesties ten aanzien van vorm, inhoud en informatiebehoefte in het jaarverslag 2011 verwerkt.


20

 

Het jaarverslag wordt op intranet geplaatst. Via een enquête of een poll op intranet wordt personeelsleden om feedback gevraagd. Gedachtevorming of en hoe klinieken bij de horizontale verantwoording kunnen worden betrokken.

2.12 Verbonden partijen Er is geen sprake van verbonden partijen die in de jaarrekening moeten worden geconsolideerd. 2.13 Klachten In 2010 zijn geen schriftelijke klachten ingediend en hebben klachtenprocedures plaatsgevonden. In een drietal gevallen was er sprake van ontevredenheid betreffende plaatsingsprocedures. In goed overleg zijn deze zaken door de betrokken managers opgelost.


geen

21

3.

Financieel beleid in 2010 en vooruitblik naar 2011

In dit hoofdstuk wordt aandacht besteed aan het (financieel) beleid en de gevolgen daarvan voor het verslagjaar 2010. Naast een beknopte analyse van de balans en de staat van baten en lasten, wordt ingegaan op enkele belangrijke onderdelen van financieel beleid van het afgelopen jaar. Ook wordt ingegaan op noodzakelijke actiepunten voor 2011. 3.1.

Analyse van de balans 2010 en 2009 en een verklaring van de significante verschillen Een balans is een momentopname van de vermogensstructuur van een organisatie. Het betreft een overzicht van de financiële situatie per 31 december van enig jaar, vaak in vergelijking tot een jaar daarvoor. Onderstaand de balans van “De Brouwerij” per 31-12-2010. Activa

31-12-2010

31-12-2009

Materiële vaste activa

753.189

677.712

Financiële vaste activa

55.000

0

283.486

354.482

2.178.565

2.367.622

3.270.240

3.399.816

Vorderingen Liquide middelen Totaal

Passiva Eigen vermogen

Voorzieningen Kortlopende schulden

Totaal

31-12-2010

31-12-2009

2.141.975

2.325.282

253.208

236.392

875.057

838.142

3.270.420

3.399.816

Bij de balans hoort onderstaande toelichting: Materiële vaste activa De materiële vaste activa bestaan uit gebouwen, inventaris, ICT, leermiddelen en overige (de bus voor het leerlingenvervoer). Uit notariële akten en uit een akte van het kadaster blijkt dat De Brouwerij voor 50% eigenaar is van de aan de Vluchtheuvellaan te Zetten gelegen sporthal. In voorliggende jaren is dit bij voortduring onduidelijk gebleken. Aangezien de sporthal volledig met behulp van subsidies is gerealiseerd, mag dit onroerend goed conform RJ 660 niet worden geactiveerd en op de balans opgenomen. Onderstaande gegevens dienen ter informatie.

Aanschafwaarde Cumulatieve „afschrijving‟ Waarde 31-12-2009 „Afschrijving‟ 2010 Waarde 31-12-2010

100% OGH en Brouwerij € 1.109.864,€ 277.466,€ 832.398,€ 27.747,€ 804.651,-


50% De Brouwerij € € € € €

554.932,138.733,416.199,13.873,402.326,-

22

Bij de analyse van de balans en exploitatierekening 2010 vindt steeds een vergelijking plaats met de herziene gegevens ultimo 2009. Voor de totale investeringen geldt: Ultimo 2009 Waarde Investering Afschrijving Waarde

2010

Ultimo 2010

€ 677.712,€ 198.042,€ 122.565,€ 753.189,-

Op investeringen wordt lineair afgeschreven volgens de vastgestelde economische levensduur. In 2010 was sprake van enkele forse investeringen, zoals:  De realisatie van de nieuwbouw in Oosterbeek, die gepaard ging met een investering in inventaris en apparatuur van circa € 80.000,-.  De aanschaf van enkele machines in de verbouwde dependance in Zetten van circa € 30.000,-.  De aanschaf van inventaris voor de inmiddels opgeheven locatie Boekel ad circa € 30.000,-.  Op de locatie in Zetten is een inhaalslag gemaakt in de aanschaf van methoden van circa € 35.000,-. Financiële vaste activa Voor de huur van de leslocatie te Nijmegen is op last van de verhuurder een huurgarantie ad € 55.000,- verstrekt. Deze garantie is tot en met 2009 onder de liquide middelen opgenomen; vanaf 2010 is de garantie conform RJ660 onder de balanspost „financiële vaste activa‟ opgenomen. Vorderingen Er is sprake van vorderingen op het Ministerie van OCW, Pensioenfonds ABG, UWV, gemeente Overbetuwe, enkele vooruitbetaalde posten, nog te ontvangen rente en enkele overige vorderingen. De vorderingen worden volledig inbaar geacht. Liquide middelen Het betreft hier de saldi op de bankrekeningen en de (in omvang zeer beperkte) kasgelden. Door invoering van locatiegebonden bankrekeningen, waarop een in omvang beperkt saldo aanwezig is, heeft “De Brouwerij” in 2010 de omvang van de contante kasstroom sterk gereduceerd. De omvang van de liquide middelen is afgenomen door het negatieve exploitatieresultaat, de investeringen en het verstrekken van een huurgarantie. De omvang van de liquide middelen is toegenomen door de afschrijvingen op de materiële vaste activa, de mutaties in de vorderingen, de toename van de kortlopende schulden en de ontvangen rente. Per saldo is de omvang van de liquide middelen circa € 189.000,- gedaald. Eigen Vermogen De omvang van het eigen vermogen volgens de grondslagen van 2009 is door de stelselwijziging in verband met het opheffen van de voorziening BAPO


23

toegenomen met € 104.400,-. De omvang van het totale eigen vermogen ultimo 2009 volgens de grondslagen van 2010 bedraagt dan € 2.325.282,-. De omvang van het totale eigen vermogen is in 2010 vanwege het negatieve exploitatieresultaat van € 183.306,- gedaald tot € 2.141.975,Binnen het eigen vermogen is de bestemmingsreserve nulmeting naar de algemene reserve overgeboekt. De voorheen aangebrachte splitsing blijkt geen administratieve en/of financiële meerwaarde te hebben. In het vervolg van dit hoofdstuk wordt verder ingegaan op de (gewenste) omvang van het eigen vermogen. Voorzieningen Deze balanspost bestaat uit de voorzieningen jubileumgratificaties en groot onderhoud gebouwen. De omvang van deze voorzieningen is afgestemd op de feitelijke personeelsbezetting en de onderhoudsstaat van de gebouwen volgens de actuele meerjaren onderhoudsplannen. Kortlopende schulden Het betreft (reguliere) nog te betalen bedragen aan loonheffing, pensioenpremies, vakantiegelden (als overlopende passiva), aflossing op de lening o/g en crediteuren. 3.2.

Analyse van het resultaat over 2010 t.o.v. de begroting 2010 en de realisatie 2009 en een verklaring van significante verschillen De Brouwerij is in (noodzakelijke) verandering. Vanuit bewust beleid heeft het bestuur in december 2009 de exploitatiebegroting 2010 vastgesteld, waarin sprake is van een begroot exploitatietekort van € 299.650,-. Door kostenreductie en een sturing op de inzet van personeel sluit het boekjaar 2010 met een negatief resultaat van „slechts‟ € 183.306,-. Het verschil tussen het begrote en het werkelijke resultaat bedraagt € 116.344,-. Hierna wordt de staat van baten en lasten gepresenteerd en wordt in het algemeen en per onderdeel een vergelijking gemaakt met de begroting en het vorige verslagjaar.


24

Realisatie 2010

Begroting 2010

Realisatie 2009

7.817.172

7.495.300

7.404.251

38.781

76.000

50.080

Overige baten

770.598

750.450

1.004.649

Totaal baten

8.626.551

8.321.750

8.458.980

Baten Rijksbijdragen OCenW Overige overheidsbijdragen

Lasten Personele lasten

7.340.191

7.140.700

6.926.273

Afschrijvingen

122.563

111.300

111.043

Huisvestingslasten

716.097

650.200

535.037

Overige instellingslasten

655.164

760.200

649.196

8.847.889

8.662.400

8.221.549

-207.464

-340.650

237.431

24.158

41.000

104.763

-183.306

-299.650

342.194

Totaal lasten Saldo baten en lasten Financiële baten en lasten Nettoresultaat

Verdeling lasten 2009 en 2010 in % Overige lasten Huisvestingslasten

2009 2010

Afschrijvingskosten Personele lasten 0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

Bij de staat van baten en lasten hoort onderstaande toelichting: Algemeen De financiële bedrijfsvoering is ultimo 2010 op orde, via de meerjaren exploitatiebegroting en de periodieke monitoring is er meer sturing gecreëerd om gerichte interventies te kunnen plegen. De eerste versie van het strategisch beleidsplan vormt een goede onderlegger voor de meerjaren exploitatiebegroting 2011-2014, waardoor een toename van sturingsmogelijkheden op langere termijn kan worden bereikt. Het financieel instrumentarium is grotendeels op orde en biedt daarmee houvast in de verwachte turbulente toekomst van het nieuwe stelsel Passend Onderwijs en de daaraan voor “De Brouwerij”gekoppelde noodzakelijke reorganisatie. Op het moment dat wet- en regelgeving betreffende Passend Onderwijs definitief


25

wordt, zal een update van de door het bestuur geaccordeerde meerjaren exploitatiebegroting worden opgesteld, waarin ook de doorontwikkeling van het Strategisch Beleidsplan 2011-2014 zal zijn opgenomen. Specifiek De staat van baten en lasten 2010 sluit met een negatief resultaat van € 183.306,-. Bij de vergelijking van dit resultaat met de begroting valt het volgende op te merken:  Vanwege een per 16 januari 2010 gerealiseerde groeitelling is de Rijksbijdrage van OCenW hoger dan begroot. Vanwege het voorzichtigheidsbeginsel was de groei (van de personele en materiële bekostiging) eind 2009 niet begroot. Deze extra baten compenseren de enigszins achterblijvende LGF-bekostiging (-6%) en de lagere bekostiging gesloten jeugdzorg (-11%) ruimschoot.  Vanwege een gewijzigde rubricering zijn enkele overige overheidsbijdragen onder overige baten geboekt. Indien deze gewijzigde rubricering niet wordt toegepast, dan is er sprake van een gering verschil tussen de realisatie en de exploitatiebegroting.  Vanwege enkele incidentele baten is de realisatie van de overige baten iets hoger dan begroot.  De totale baten 3,7% hoger zijn dan begroot.  De overschrijding van de personele lasten met name wordt veroorzaakt door de personele inzet van derden. Medio 2010 is de personele inzet van deze derden sterk al beperkt en ultimo 2010 bijna volledig beëindigd.  Vanwege een nog ontoereikende planmatigheid van investeringen zijn de de afschrijvingskosten circa 10% hoger dan begroot; het opstellen van meerjareninvesteringsplannen kan bijdragen aan het versterken van de gewenste planmatigheid en het vergroten van het sturend vermogen.  Door de gewenste onderwijskundige bouwkundige aanpassing van de dependance aan de Vluchtheuvellaan in Zetten leidt tot een overschrijding van de huisvestingskosten van circa 10%. Deze bouwkundige aanpassing was niet opgenomen in het meerjaren onderhoudsplan en kon daarom niet (deels) uit de voorziening groot onderhoud worden gefinancierd.  De overige instellingslasten zijn met name door lagere kosten van de leermiddelen ruimschoots lager dan begroot.  Ondanks een sterkere sturing op het rendement is de omvang van de rentebaten door de lage rentestand lager dan verwacht; door het inregelen van locatiegebonden bankrekeningen zijn de bankkosten hoger. Het saldo van de financiële baten en lasten is hierdoor lager dan begroot. Een vergelijking van de exploitatie 2010 met 2009 kent beperkingen, omdat de exploitatie 2009 meerdere baten en lasten uit een voorliggende periode bevat en daarmee minder relevant is. Door deze cumulatie van baten uit voorliggende jaren was sprake van een geflatteerd positief resultaat.


26

3.3

Bestemming van het resultaat

Omschrijving van de bestemming van resultaat Onttrekking algemene reserve (publiek) Toevoeging aan de algemene reserve (privaat) Totaal

het

Bedrag in € - € 185.394,€ 2.087,- € 183.306,-

Een evenredig deel van de rentebaten is toegevoegd aan de algemene reserve privaat, waardoor de onttrekking aan de algemene reserve (publiek) iets groter is dan het negatieve resultaat op organisatieniveau. Voor deze verwerkingswijze is gekozen, omdat de bestedingsvrijheid van private middelen ruimer is dan van publieke middelen. 3.4 Reserves en voorzieningen In deze paragraaf wordt beschreven welke reserves en voorzieningen binnen de stichting aanwezig zijn en welke omvang daarvan als gewenst wordt beschouwd. Wanneer er sprake is van het overhevelen van gelden tussen reserves en/of voorzieningen, dan wordt een dergelijke stelselwijziging hier toegelicht. De stichting kent de volgende reserves: een algemene reserve uit publieke middelen en een bestemmingsreserve uit private middelen. Beleid over de gewenste omvang en samenstelling van de reserves zal nog worden ontwikkeld. In het rapport „Financieel beleid van onderwijsinstellingen‟ van de Commissie Don (2008) worden vanuit de overheid wel enige richtlijnen gepresenteerd (waarvan overigens beargumenteerd kan worden afgeweken). In paragraaf 3.6 wordt de financiële positie van “De Brouwerij” met deze richtlijnen vergeleken. (Algemene) reserve (uit publieke middelen) Algemene reserves betreffen het vrije gedeelte van het eigen vermogen. Het heeft geen specifieke bestemming en dient ook niet ter dekking van toekomstige concrete verplichtingen en kan dus naar eigen inzichten van het bestuur aan de doelen van de organisatie worden besteed. Deze algemene reserve kende ultimo 2010 een stand van € 2.141.975,-. In deze algemene reserve is de voormalige reserve nulmeting ad € 137.285,- opgenomen, alsmede via een stelselwijziging de voormalige voorziening BAPO ad € 104.400,-. Voor het opvangen van schommelingen in het exploitatieresultaat is het noodzakelijk dat de stichting, zowel op organisatie- als op locatieniveau de beschikking heeft over algemene reserves. Een specificatie van de reserves per kostenplaats is in de jaarrekening 2010 aangemaakt en opgenomen. Het beginsaldo is bepaald op 2% van het budget per locatie voor het kalenderjaar 2011. De stichting zal aanwezige majeure risico‟s in 2011 uitgebreid inventariseren en beoordelen. Vanwege het ontbreken van een dergelijke risico-inventarisatie en risico-analyse op dit moment, kan nu slechts op hoofdlijnen worden bepaald


27

in welke mate de huidige omvang van deze reserve als toereikend kan worden beschouwd (zie paragraaf 3.6). Bestemmingsreserve (uit private middelen) Private middelen worden conform de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving onder de titel „bestemmingsreserves uit private middelen‟ in de jaarrekening verwerkt. In 2009 is een schenking van de Stichting Heldring Stichtingen ontvangen van € 225.000,-. Dit bedrag is administratief als privaat vermogen geadministreerd. Deze gelden kunnen naar eigen inzicht door het bestuur worden besteed. In 2010 is een evenredig deel van de totale rentebaten aan dit private vermogen toegevoegd. Bestemmingsreserve nulmeting (uit publieke middelen) Per 1 januari 2006 is het baten/lasten-stelsel ingevoerd en worden vaste activa geïnvesteerd en gedurende de economische levensduur afgeschreven. Per 1 januari 2006 zijn de aanwezige activa via een inhaalslag (de zogenaamde nulmeting) gewaardeerd en (aan de debetzijde) op de balans opgenomen. Tegenover deze herwaardering van aanwezige activa is aan (de creditzijde van) de balans een bestemmingsreserve nulmeting toegevoegd, met dezelfde waarde. Gedurende de waardevermindering van de activa uit de nulmeting in de komende jaren, daalt ook het saldo van de bestemmingsreserve nulmeting. De afschrijvingskosten uit de nulmeting lopen hierdoor kostenneutraal door de exploitatie. De waarde van de nulgemeten activa is ultimo 2009 € 137.285,-. Aangezien deze verbijzondering van de reserve geen meerwaarde heeft, is deze reserve per 1 januari 2010 aan de algemene reserve (uit publieke middelen) toegevoegd. Voorzieningen De stichting kent de volgende twee voorzieningen:de personeelsvoorziening jubileumgratificaties en de voorziening groot onderhoud gebouwen (voor het schoolgebouw Vluchtheuvellaan 4 te Zetten, de sporthal aan de Vluchtheuvellaan 2 te Zetten en de dependance aan de Vluchtheuvellaan 7 te Zetten). Deze beide voorzieningen worden hierna kort toegelicht. Voorziening BAPO Deze voorziening is conform een verplichte aanwijzing uit RJ660 per 31 december 2009 via een stelselwijziging aan de algemene reserves toegevoegd. Eventuele BAPO-kosten dienen vanaf 1 januari 2010 als periodelasten in de exploitatie te worden geboekt. Voorziening jubileumgratificaties Overeenkomstig de CAO-PO hebben werknemers met een 25-jarig en een 40jarig dienstverband bij de overheid recht op een jubileumgratificatie. Voor deze verplichtingen is door de stichting een voorziening opgebouwd. Het saldo van deze voorziening wordt afgestemd op de feitelijke personeelsbezetting aan het einde van het kalenderjaar. Voor het jaar 2010 is een bedrag gedoteerd van € 11.816,-; het saldo van deze voorziening aan het einde van 2010 bedraagt € 131.975,-. Door het opstellen van diensttijdoverzichten voor alle personeelsleden en het jaarlijks actualiseren daarvan is in 2010 een betere onderbouwing voor de omvang van het saldo van deze voorziening bereikt.


28

Voorziening groot onderhoud gebouwen De meeste panden waar de stichting gebruik van maakt worden gehuurd. Alleen voor de hoofdvestiging is sprake van juridisch eigendom; het economisch eigendom van het schoolgebouw berust bij de gemeente Overbetuwe. Gevolg hiervan is dat het bestuur en de gemeente volgens een vastgestelde verdeling de verantwoordelijkheid voor het groot onderhoud dragen. Voor de sporthal geldt een 50% juridisch eigendom; naar het economisch eigendom van dit eigendom wordt, in samenwerking met de andere eigenaar en de gemeente Overbetuwe, in 2011 onderzoek gedaan. De dependance van de school aan de Vluchtheuvellaan te Zetten wordt via een eeuwigdurende erfpachtconstructie van de O.G. Heldringstichting gebruikt. Voor deze drie gebouwen zijn door drie externe bureaus meerjaren onderhoudsplannen gemaakt, die alle een looptijd hebben van 10 jaar – 20 jaar. De dotatie aan de voorziening groot onderhoud bedraagt in 2010 € 5.000,-. Het saldo van de voorziening groot onderhoud bedraagt ultimo 2010 € 121.233,-. In de 2011 worden de meerjaren onderhoudsplannen, zo mogelijk door één bedrijf geactualiseerd. Een berekening van verwachte onderhoudskosten voor de periode 2011-2030 zal duidelijk moeten maken in welke mate het huidige saldo van de voorziening en de actuele opbouw daarvan toereikend zijn. 3.5 Kengetallen en streefwaarden De financiële gezondheid van een organisatie wordt veelal uitgedrukt in kengetallen. Hierna worden vier financiële kengetallen gepresenteerd, namelijk de solvabiliteit, de liquiditeit, de rentabiliteit en de kapitalisatiefactor. Naast de absolute omvang van het huidige moment wordt ook de ontwikkeling van het kengetal binnen de stichting over een langere periode gepresenteerd. Allereerst volgt een grafisch totaaloverzicht van deze kengetallen, gevolgd door een beknopte toelichting. Li qui di t ei t

4 3, 5 3 2, 5 2 1, 5 1 0, 5 0 2005


2006

2007

2008

2009

2010

29

Solvabiliteit (definitie 2) De solvabiliteit geeft de verhouding tussen eigen en vreemd vermogen aan en verschaft inzicht in de financieringsopbouw. De solvabiliteit geeft ook aan in hoeverre de instelling op langere termijn aan haar verplichtingen kan voldoen. Definitie 2: Eigen vermogen en voorzieningen gedeeld door het totale vermogen Kengetal Kengetal Kengetal Kengetal Kengetal Kengetal

2010 2009 2008 2007 2006 2005

73,2% 75,3% 72,2% 74,3% 69,5% 66,8%

De bezittingen van “De Brouwerij” zijn ultimo 2010 voor 73,2% met eigen vermogen en voor 26,8% met vreemd vermogen gefinancierd. In de sector onderwijs wordt, op basis van het rapport van de „Commissie Don‟, een ondergrens voor de solvabiliteit (2) gehanteerd van 20%. Er wordt geen bovengrens gehanteerd. Hieruit kan worden geconcludeerd dat de vermogenspositie van de stichting goed is. De stichting is duidelijk in staat om aan haar verplichtingen op langere termijn te kunnen voldoen. Liquiditeit De liquiditeit geeft aan in hoeverre de instelling op korte termijn aan haar verplichtingen kan voldoen. Definitie: De verhouding tussen de vlottende activa (som van liquide middelen, vorderingen en voorraden) en de kortlopende schulden. Kengetal Kengetal Kengetal Kengetal Kengetal Kengetal

2010 2009 2008 2007 2006 2005

2,8 3,2 3,1 3,4 2,8 2,4

De liquide middelen van “De Brouwerij” bedragen eind 2010 € 2.178.565,-; daarnaast heeft de stichting € 283.486,- openstaan aan nog te ontvangen bedragen. De schulden op korte termijn bedragen € 875.057,-. De organisatie kan 2,8 keer aan haar uitstaande kortlopende schulden voldoen. In de sector onderwijs wordt, op basis van het rapport van de „Commissie Don‟, een ondergrens voor de liquiditeit van 0,5 gehanteerd. Als bovengrens wordt een liquiditeitsratio van 1,5 gehanteerd. De liquiditeitspositie van de stichting is dus goed te noemen. Rentabiliteit De rentabiliteit geeft aan of er sprake is van een positief of een negatief bedrijfsresultaat in relatie tot de totale baten.


30

Definitie: Resultaat gedeeld door de totale baten. Kengetal Kengetal Kengetal Kengetal Kengetal Kengetal

2010 2009 2008 2007 2006 2005

- 2,1% 4,0% - 0,6% 8,6% 10,2% 4,9%

De rentabiliteit laat zien hoe het resultaat zich verhoudt tot de totale baten. De stichting heeft in 2010 op een omzet van € 8.638.950,-een verlies behaald van € 183.306,-. De rentabiliteit bedraagt – 2,1%. In de sector onderwijs wordt, op basis van het rapport van de „Commissie Don‟, een ondergrens voor de rentabiliteit van 0% gehanteerd en een bovengrens van 5%. Indien wordt uitgegaan van een gezonde vermogenspositie, dan kan op langere termijn naar een gemiddelde rentabiliteit van 0% worden gestreefd. Kapitalisatiefactor Door het onderzoek „Financieel beleid van onderwijsinstellingen‟ van de „Commissie Don‟ in 2008 is een nieuw financieel kengetal voor de sector onderwijs geïntroduceerd, namelijk de kapitalisatiefactor. De commissie adviseert dit kengetal te gebruiken, om te signaleren of onderwijsinstellingen misschien een deel van hun kapitaal niet of inefficiënt benutten voor de vervulling van hun taken. Als instellingen meer kapitaal hebben dan past bij de jaarlijkse baten, dan wordt een deel van dat kapitaal volgens het rapport kennelijk niet efficiënt benut: men zou immers dezelfde diensten moeten kunnen leveren met minder kapitaal. De kapitalisatiefactor geeft een indicatie van de vermogenspositie van een instelling, om te signaleren of instellingen hun kapitaal voldoende benutten voor de vervulling van hun taken. Definitie: De activa minus de materiële vaste activa betreffende het onroerend goed gedeeld door de totale baten. Kengetal Kengetal Kengetal Kengetal Kengetal

2010 2009 2008 2007 2006

37,7% 39,6% 43,6% 46,0% 36,0%

Voor schoolbesturen zonder gebouwen en/of terreinen adviseert gelden de volgende bovengrenzen: - jaarlijkse baten < € 5.000.000,: 60% - jaarlijkse baten > € 8.000.000,: 35%


31

Op basis van de jaarlijkse baten wordt “De Brouwerij” in 2010 als grote organisatie beschouwd. Voor een organisatie met die grootte geldt een signaleringsgrens van 35%. De kapitalisatiefactor bevindt zich voor De Brouwerij dan op een gewenst niveau. (*) Door de opname van de sporthal in de gecorrigeerde balans 2009 is de kapitalisatiefactor voor 2009 gedaald ten opzichte van 2008. 3.6

Benchmark financiële kengetallen, risico’s & de gewenste vermogenspositie In de vorige paragraaf zijn de absolute waarden van vier financiële kengetallen gepresenteerd. De uitkomsten hiervan worden hieronder vermeld en vergeleken. Solvabiliteit (2)

Brouwerij 2008 Brouwerij 2009 Brouwerij 2010 Don minimaal Don maximaal Landelijk (V)SO * Streefwaarde (**)

Liquiditeit

Rentabiliteit

Kapitalisatiefactor

72,2% 75,3% 73,2% 20,0% n.v.t. 66,0%

3,1 3,2 2,8 0,5 1,5 2,4

-0,6% 4,2% -2,1% 0,0% 5,0% 0,8%

43,6% 39,6% 37,7% n.v.t. 35,0% onbekend

nog vaststellen

nog vaststellen

nog vaststellen

nog vaststellen

* Uit “De staat van het onderwijs, onderwijsverslag 2009/2010”, Inspectie van het Onderwijs. ** Door „De Brouwerij‟ vast te stellen in 2011.

De rentabiliteit is in 2010 op basis van bewust geformuleerd bestuursbeleid kleiner dan het sectorgemiddelde in 2008. De solvabiliteit en de liquiditeit zijn in 2010 hoger dan het sectorgemiddelde in 2008. Voor de kapitalisatiefactor kan vanwege het ontbreken van onderzoeksgegevens geen vergelijking worden gemaakt. Voor het opvangen van gebruikelijke schommelingen in het exploitatieresultaat is het noodzakelijk dat de stichting, zowel op organisatie- als op locatieniveau de beschikking heeft over algemene reserves. Een specificatie van de reserves per kostenplaats is in de jaarrekening opgenomen. Uitgestippeld beleid, zoals opgenomen in het „Strategisch Beleidsplan 20112014‟, vraagt om gerichte investeringen, waarvoor financiële ruimte aanwezig dient te zijn. Naast deze financieringsfunctie van het eigen vermogen is ook sprake van een bufferfunctie, teneinde bedrijfsrisico‟s op een adequate wijze te kunnen opvangen. De stichting zal aanwezige majeure risico‟s in 2011 uitgebreid inventariseren en beoordelen. Vanwege het ontbreken van een dergelijke risicoinventarisatie en risico-analyse op dit moment, kan nu slechts op hoofdlijnen worden bepaald in welke mate de huidige omvang van deze reserve als toereikend kan worden beschouwd


32

Vanuit een concrete invulling van beide functies moet worden bepaald of er sprake kan zijn of een deel van het eigen vermogen een vrije bestemming kan hebben. Hiertoe geldt voorlopig het volgende beknopte overzicht: Algemene reserve (publiek deel) Financiering noodzakelijk beleid: ICT Financiering noodzakelijk beleid: WMK Financieringsfunctie Vermogen

1.914.888,200.000,100.000,-

Eigen

Dekking bedrijfsrisico‟s 10% exploitatie (≈ “Cie. Don”) Dekking onvoldoende natuurlijk verloop 2012/2013 Dekking daling aantal bedden Ede Dekking sluiting Nijmegen (personeel) Dekking sluiting Nijmegen (huurcontract) Bufferfunctie Eigen Vermogen Totaal investeringsen bufferfunctie Eigen Vermogen Vrije ruimte, beschikbaar voor uitvoering van bijvoorbeeld een Sociaal Plan

300.000,-

850.000,200.000,100.000,200.000,150.000,1.500.000,1.800.000,114.888,-

De financiële positie van De Brouwerij is zodanig dat, in het kader van de bezuinigingen vanwege de stelselwijziging Passend Onderwijs, circa € 110.000,- beschikbaar kan zijn voor de uitvoering van een Sociaal Plan, zonder dat de continuïteit van de organisatie in de naaste toekomst in gevaar komt. Inzet van additionele middelen vanuit het REC, dat vanwege de opheffing van de REC‟s per 1-8-2013 de eventueel aanwezige reserves onder de aangesloten scholen zal verdelen, maakt het mogelijk meer inhoud te geven aan het Sociaal Plan inzake de stelselwijziging Passend Onderwijs. 3.7 Investeringen en afschrijvingen Vanwege de gunstige liquiditeit van de stichting kunnen investeringen met eigen middelen worden gefinancierd. Afschrijvingen vinden lineair plaats gedurende de economische levensduur, die per investeringscategorie door het bestuur is vastgesteld. Het opstellen van meerjaren investeringsplannen, startend in 2011, moet meer inzicht verschaffen in de mogelijkheden de toekomstige afschrijvingskosten daarvan binnen de exploitatiebegroting te kunnen opvangen. Dergelijke plannen vergroten de planmatigheid en beheersbaarheid binnen de organisatie.


33

3.8 Leningen De leningen o/g en u/g zijn in 2010 beëindigd. 3.9 Interne beheersings- en controlesysteem Ten aanzien van de voornemens op het terrein van de financiële bedrijfsvoering van de stichting wordt verwezen naar paragraaf 2.10. 3.10 Overige bijzonderheden De bestuursleden hebben in het verslagjaar, conform het vastgestelde bestuursbeleid, een vrijwilligersvergoeding ad € 1.500,- per persoon voor hun werkzaamheden ontvangen. De voorzitter ontvangt voor die werkzaamheden het dubbele bedrag, namelijk € 3.000,-. 3.11 Treasurybeleid en uitvoering Het treasurybeleid van “De Brouwerij” vindt plaats binnen de kaders van de huidige “Regeling beleggen en belenen door instellingen voor onderwijs en onderzoek van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen (Kenmerk FVE 2001/57965N, Gele Katern 18a deel 1, 25 juli 2001)”, alsmede binnen de kaders van de “Regeling beleggen en belenen door instellingen voor onderwijs en onderzoek” (kenmerk FEZ/CC-2009/150185) zoals geldend vanaf 1 januari 2010. Tijdelijk overtollige liquide middelen zijn in het verslagjaar, passend binnen de kaders van het treasurybeleid, bij de banken aangehouden in de vorm van een rekening courant en/of een hoger renderende spaarrekening. In het verslagjaar is niet belegd in andere financiële (vaste) activa. In december 2009 heeft de stichting het treasurystatuut vastgesteld. Het door het bestuur vastgestelde treasuryplan 2010 is volledig uitgevoerd. Speerpunten daarin waren:  De overstap naar een nieuwe huisbankier.  Het openen van locatiegebonden bankrekeningen (in plaats van de voormalige kleine kassen).  Het optimaliseren van het rendement.  Het beperken van de kosten van het betalingsverkeer, de bankgarantie en de standaard bankverklaringen. De autorisaties voor het digitaal betalingsverkeer zijn in 2009 naar het oordeel van de accountant adequaat gebleken en de functiescheiding is, gerekend naar de omvang van de organisatie, praktisch en toereikend gebleken.


34

3.12 Meerjaren exploitatiebegroting 2011 - 2014 Onderstaand de gecomprimeerde exploitatiebegroting voor de periode 2011 tot en met 2014, met de vergelijkende cijfers ten aanzien van de realisatie 2010. De exploitatiebegroting 2011 laat een tekort van € 149.000,- zien. Gelet op de noodzaak enkele ombuigingen in de organisatie te realiseren, gecombineerd met de huidige omvang van de reserves van de stichting, wordt dit niet als (financieel) probleem ervaren en komt de continuïteit van de organisatie niet in het geding. Wel bestaat de noodzaak en de eis van het bestuur vanaf 2012 een sluitende exploitatie te realiseren. De voorlopige begroting 2012 voorziet in een positief resultaat. Voor de kalenderjaren 2013 en verder is nog sprake van onzekerheden vanwege de verwachte bezuinigingen. In December 2010 is onderstaande meerjaren exploitatiebegroting 2011-2014 opgesteld door het bestuur vastgesteld.

Gecomprimeerde meerjaren exploitatiebegroting 2011 - 2014

BATEN

Realisatie 2010

Bijdrage OCenW (personeel) Overige baten (personeel) Bijdrage OCenW (materieel) Overige overheidsbijdragen (materieel) Overige baten (materieel) Rentebaten/financiële baten TOTALE BATEN

LASTEN Lonen en salarissen Overige personele lasten Afschrijvingen Huisvestingslasten Leermiddelen Overige instellingslasten Rentelasten/financiële lasten TOTALE LASTEN

Realisatie 2010

RESULTAAT


Begroting 2011

Begroting 2012

Begroting 2013

Begroting 2014

7.085.000

6.989.000

6.365.000

6.318.000

550.000

535.000

535.200

535.200

543.000

490.000

490.800

490.800

32.000

30.000

30.000

30.000

585.000

580.000

610.000

670.000

33.000 8.828.000

33.000 8.657.000

33.000 8.064.000

33.000 8.077.000

Begroting 2011 7.055.000

Begroting 2012 6.784.000

Begroting 2013 6.841.000

Begroting 2014 6.903.000

413.000 121.000 624.000 130.000

377.000 112.000 607.000 125.000

324.000 102.000 607.000 125.000

293.000 87.000 607.000 125.000

632.000

543.000

507.000

504.000

2.000 8.977.000

2.000 8.550.000

2.000 8.508.000

2.000 8.521.000

-149.000

107.000

-444.000

-444.000

35

Deze exploitatiebegroting wordt medio 2011 geactualiseerd en aangepast aan de nog definitief vast te stellen wet- en regelgeving Passend Onderwijs en het „Strategisch Beleidsplan 2011-2014‟. Voorgenomen beleid van het Ministerie van OC en W, zoals geformuleerd in een brief van 18 februari 2011 (betreffende de bezuinigingen en de stelselwijziging Passend Onderwijs) zal een forse impact op de organisatie hebben en een reorganisatie lijkt daarbij onvermijdelijk.


36


37

Bestuursverslag Stichting (V)SO De Brouwerij

Recommend Documents