Stichting ROC van Amsterdam
Jaarverslag 2009 29 juni 2010
1
2
Inhoudsopgave Verslag Raad van Toezicht 2009................................................................................ 5 Voorwoord .................................................................................................................. 9 Missie, visie en strategie .......................................................................................... 11 Missie.................................................................................................................... 11 Onderwijsvisie....................................................................................................... 11 Strategische doelen / ambities 2010 ..................................................................... 11 Good Governance................................................................................................. 12 Contractdoelen Raad van Toezicht - College van Bestuur ROCvA ..................... 14 Samenwerking ROC van Amsterdam en ROC Flevoland ..................................... 15 Leerlingen, studenten en cursisten........................................................................... 17 JOB-Odin onderzoek ............................................................................................ 17 Eerstejaarsenquête 2008-2009............................................................................. 17 ROCvA Informatiecentrum .................................................................................... 18 Samenwerkingsstichting Voortgezet Onderwijs ROC van Amsterdam..................... 19 Onderwijsontwikkeling .............................................................................................. 20 Docenten en medewerkers....................................................................................... 21 Reductie ondersteunend personeel ...................................................................... 21 Overige reducties.................................................................................................. 21 CAO en Convenant Leerkracht ............................................................................. 21 HRM / Salaris systeem.......................................................................................... 22 Ziekteverzuim........................................................................................................ 22 Scholing ................................................................................................................ 23 Mobiliteitsbureau................................................................................................... 24 Verslag Centrale Medezeggenschapsraad............................................................... 25 Reorganisatieplan ................................................................................................. 25 ‘Team aan zet’ ...................................................................................................... 25 Schaalgrootte........................................................................................................ 25 Bedrijven en instellingen........................................................................................... 26 Tevredenheidonderzoek Bedrijven ....................................................................... 26 Onderwijsveld ........................................................................................................... 27 Samenwerking met toeleverende scholen ............................................................ 27 Internationalisering ................................................................................................... 28 Volwassenenonderwijs en Educatie...................................................................... 30 Kwaliteit van het onderwijs ....................................................................................... 32 Inspectie van het Onderwijs .................................................................................. 32 Ombudsman ......................................................................................................... 33 Veiligheid .............................................................................................................. 34 Bijlagen Jaarverslag ................................................................................................. 35 - Samenstelling Raad van Toezicht 2009 ................................................................. 35 - Rooster van aftreden Raad van Toezicht ............................................................... 37 - Samenstelling van het Bestuur 2009...................................................................... 38 Kerncijfers................................................................................................................. 39 Financieel verslag 2009............................................................................................ 41 Strategische Samenwerking ROCF ...................................................................... 41 Oprichting Samenwerkingsstichting Voortgezet Onderwijs ................................... 41 Contracten Praktijkcentrum................................................................................... 41 Baten .................................................................................................................... 42 Lasten ................................................................................................................... 42
3
Exploitatiesaldo..................................................................................................... 43 ROCA Contractonderwijs Holding B.V. ................................................................. 43 Eigen vermogen en solvabiliteit ............................................................................ 44 Liquiditeit, investeringen en kasstroom ................................................................. 44 Treasury en financiering........................................................................................ 44 Financiële indicatoren ........................................................................................... 45 Risico-analyse....................................................................................................... 45 Wijziging in wet- en regelgeving van de bekostiging Volwassenenonderwijs ....... 45 Investeringen in het nieuwbouwprogramma.......................................................... 45 Tegenvallende inkomsten uit de Rijksbekostiging................................................. 45 Verwachtingen voor 2010 ..................................................................................... 46 Begroting 2010...................................................................................................... 46 Jaarrekening 2009.................................................................................................... 49 Geconsolideerde balans per 31 december ............................................................... 51 Geconsolideerde staat van baten en lasten over 2009............................................. 53 Geconsolideerd kasstroomoverzicht over 2009........................................................ 54 Toelichting behorende tot de geconsolideerde jaarrekening 2009 ........................... 55 Algemeen.............................................................................................................. 55 Grondslagen voor de waardering van activa en passiva en de resultaatbepaling. 55 Toelichting op de geconsolideerde balans ............................................................... 61 Niet in de balans opgenomen activa en verplichtingen ......................................... 71 Toelichting op de geconsolideerde staat van baten en lasten .................................. 73 Personeelsbestand ............................................................................................... 75 Enkelvoudige balans per 31 december .................................................................... 79 Enkelvoudige staat van baten en lasten ................................................................... 81 Baten .................................................................................................................... 81 Toelichting behorende tot de enkelvoudige jaarrekening 2009 ................................ 82 Algemeen.............................................................................................................. 82 Grondslagen voor de waardering van activa en passiva en de resultaatbepaling. 82 Overige gegevens .................................................................................................... 85 Statutaire bepalingen inzake resultaatbestemming............................................... 85 Gebeurtenissen na balansdatum .......................................................................... 85 Samenwerkingsverbanden VO/BVE en overige instellingen................................. 85 Bijlagen Jaarrekening ............................................................................................... 87 - Bijlage A Meerjarige doelsubsidies OCW ............................................................... 87 - Bijlage B Overzicht verbonden partijen .................................................................. 91 - Bijlage C Nota Helderheid 2009 ............................................................................. 92 1. Uitbesteding tussen ROC van Amsterdam en het Kenniscentrum Beroepsonderwijs Bedrijfsleven ............................................................................ 92 2. Overzicht inzet van rijksbijdrage investeringen in private activiteiten ................ 92 3. Eigen fonds les- en cursusgelden, niet uit rijksbijdrage..................................... 92 4. Overzicht deelnemers die het ROC van Amsterdam na 1 oktober relatief snel hebben verlaten met aanduiding van redenen ...................................................... 92 5. Overzicht geïntegreerde trajecten educatie – beroepsonderwijs ...................... 95 6. Overzicht overstap tijdens het schooljaar naar andere opleiding / leerweg binnen de instelling ........................................................................................................... 95 7. Overzicht voor welke bedrijven / organisaties maatwerktrajecten zijn georganiseerd ....................................................................................................... 97 8. Overzicht van de horizontale, in de tijd verspreide, stapeling van diploma’s..... 98
4
Verslag Raad van Toezicht 2009 2009 was het jaar van de verdere uitkristallisering van de krachtenbundeling ROC van Amsterdam (ROCvA) en ROC Flevoland (ROCF). Focus was de adequate uitvoering van het onderwijs. Daarnaast is binnen de Raad van Toezicht veel aandacht besteed aan de verbetering van de kwaliteit van het onderwijs, de reductie van personeel ROCvA en de vorming van een nieuwe Raad van Toezicht. Krachtenbundeling Vanaf januari komt de Raad van Bestuur van de stichting ROCvA - ROCF wekelijks bijeen. De Raad van Toezicht is door de Raad van Bestuur op de hoogte gesteld van de actualisering van de strategie en de doelen van de krachtenbundeling (o.a. door het opstellen en bespreken van de notitie “samenwerken in zwaarder weer”). Op basis van die notitie is de kaderbrief 2010 vastgesteld met gezamenlijke beleidskaders voor 2010. Het opstellen en vaststellen van de kaderbrief is een eerste aanzet voor integratie van de bestuursorganisatie met het oog op de gewenste eenheid van interne besturing en voor interne en externe verantwoording. Gekozen is voor het INK besturingsmodel. Dit is doorgevoerd in de totale planning en contractcyclus dus ook in de periodieke verantwoording per quadrimester aan de Raad van Toezicht. Kwaliteit Onderwijs In 2009 zijn voorbereidingen getroffen om de kwaliteit van het onderwijs structureel in de beleidscyclus op te nemen in de vorm van een risico analyse die tijdens de quadrimestergesprekken wordt geagendeerd. Opleidingen waarvan de rendementen onder de landelijk vastgestelde normen uitkomen of waarbij sprake is van een aangepast inspectietoezicht zijn structureel onderwerp van gesprek. Deze systematiek is in 2010 geïmplementeerd. Bij heronderzoeken door de Onderwijsinspectie in oktober 2009 hebben zes opleidingen een “onvoldoende” beoordeling gekregen. Conform het nieuwe beleid van de Onderwijsinspectie zijn deze opleidingen gepubliceerd als “zeer zwak”. De Raad van Bestuur heeft besloten om, ter ondersteuning van de verbeteringen na de kwalificatie “onvoldoende” in het Inspectierapport, een ondersteuningsteam te formeren. Bij de beoordeling; “zeer zwakke opleiding” wordt een crisisteam geformeerd. Ook zal vóór het Inspectieonderzoek een interne audit worden uitgevoerd. De Raad van Toezicht zal op de hoogte worden gesteld van de uitkomsten van de Inspectieonderzoeken. Een Inspectiebeoordeling “zeer zwak” wordt besproken in de Raad van Toezicht vergadering. Reductie personeel Een belangrijk onderwerp in de Raad van Toezicht was de reductie van het personeel van ROC van Amsterdam. In 2009 is instemming verkregen van de Centrale Medezeggenschapsraad (CMR) van het ROCvA op het “Reductieplan Overhead” en is een sociaal plan afgesproken met de vakcentrales. Doelstelling was bijna 3 miljoen euro bezuinigen op de functies in het secundaire proces. Uitgangspunt hierbij was de ROCvA brede personeelsverhouding Primair Proces – Secundair Proces 70 - 30. In mei hebben de diensten en werkmaatschappijen een taakstelling opgelegd gekregen van in totaal 116 fte. Het aantal gedwongen ontslagen is gekomen op 19 fte.
5
Eind 2009 ontstond duidelijkheid over de gunning van de gemeente Amsterdam aan het ROCvA van trajecten voor Educatie en Inburgering, waardoor (in 2010) een terugloop van inkomsten van EUR 2,2 miljoen ontstaat. De landelijke uitname uit WEB-middelen en het besluit van de gemeente Amsterdam om contractactiviteiten voor werkzoekenden per 01-01-2010 stop te zetten hadden eveneens gevolgen. In totaal moet ROCvA in 2010 op EUR 7,9 miljoen minder aan inkomsten rekenen. Op grond van deze terugval aan inkomsten heeft de Raad van Bestuur besloten tot een personele reductie van 108 fte. Deze reductie zal op 1 augustus 2010 gerealiseerd zijn. Hiervoor is een voorziening (ten laste van het exploitatieresultaat 2009) opgenomen van ruim EUR 8 miljoen. Vorming nieuwe Raad van Toezicht De Raad van Toezicht bestond begin 2009 uit twaalf leden. Deze samenstelling kwam voort uit de voormalige Raden van Toezicht van ROC van Amsterdam en ROC Flevoland. Medio 2009 heeft de Raad van Toezicht besloten om het maximum aantal leden op zeven te stellen. Op dat moment is ook een nieuw rooster van aftreden gemaakt en is een aantal leden afgetreden (zie bijlage, blz. 37). Per 01-01-2010 is mevrouw G. Faber toegetreden als voorzitter van de Raad van Toezicht. Wegens het bereiken van de maximale zittingstermijn is de voorzitter van de Raad van Toezicht, drs. P. Wilson, per 31-12-2009 afgetreden. In het eerste kwartaal 2010 is een zelfevaluatie van de Raad van Toezicht gepland. Vergaderingen Raad van Toezicht In meerjaren strategisch opzicht heeft voortgang van de Krachtenbundeling tussen ROC van Amsterdam en ROC Flevoland centraal gestaan in alle vergaderingen van de Raad van Toezicht. Voor de Raad van Toezicht was hierin vanaf het begin van belang: - de kwaliteit van het onderwijs; - het rendement van de deelnemers; - het principe ‘klein binnen groot’; - financieel op orde. De Raad van Toezicht vergaderde in 2009 vijf keer, te weten op 17 maart, 22 april, 17 juni, 14 oktober en 15 december. Op 29 september maakte de Raad van Toezicht een tour langs de verschillende werkmaatschappijen. Leden van de Raad van Toezicht waren twee maal aanwezig bij de vergadering van het College van Bestuur met de Centrale Medezeggenschapsraad (CMR). De Raad van Toezicht heeft vier commissies 1 ingesteld: - Audit (4x); - Good Governance (1x); - Onderwijs (3x); - Remuneratie (6x). De afzonderlijke commissies binnen de Raad van Toezicht bereiden besluitvorming voor in de Raad van Toezicht en geven advies.
1
Tussen haakjes staat het aantal keren dat een commissie in 2009 bijeen kwam.
6
Genomen besluiten in 2009: - Bestuursreglementen; - Statutenwijziging Koepelstichting ROCvA - ROCF; - Goedkeuring Jaarrekening 2008; - Decharge College van Bestuur voor Jaarrekening 2008; - Goedkeuring begroting 2010; - Honorering leden Raad van Toezicht; - Vaststellen beloningsgrond leden Raad van Bestuur (hierbij is de Branche code MBO gehanteerd); - Beoordelingsprocedure declaraties leden van College van Bestuur, Raad van Bestuur en Raad van Toezicht; - Contract 2009 met Raad van Bestuur; - Realisatie managementcontract 2008 Raad van Toezicht / College van Bestuur; - Samenstelling Raad van Toezicht; - Benoeming nieuwe voorzitter Raad van Toezicht. Het College van Bestuur heeft periodiek een bestuursverslag (quadrimester verslag) opgesteld, dat voor de Raad van Toezicht steeds onderwerp van gesprek is geweest tijdens de vergaderingen. Vanuit deze bestuursverslagen is naast bovengenoemde zaken specifieke aandacht besteed aan: - De voortijdig schoolverlaters. Resultaten en analyses van de problematiek met de tendens van de groei van het aantal risicojongeren. - De uitslag van studententevredenheidsonderzoeken. - De benchmark BVE sector. De resultaten zijn vergeleken met vergelijkbare MBOinstellingen. - De ontwikkeling van het aantal bekostigde studenten. - De nieuwbouw- en huisvestingsplannen. - De jaarkrant / het jaarverslag en de horizontale verantwoording over 2008. - Samenwerkingsstichting Voortgezet Onderwijs ROCvA. - Invoering competentiegericht onderwijs. - Ontwikkelingen in de relatie arbeidsmarkt onderwijs. - De doorstroom MBO-HBO en HBO-ontwikkelingen in Flevoland. - Voortgang The College Hotel (terugbrengen van de claim). - Publicitaire zaken, zoals onder andere publicatie “Zeer zwakke opleidingen” en de Keuzegids MBO. - Personeel en Organisatie (ziekteverzuim, benoemingen, mobiliteit en na- en bijscholing).
7
8
Voorwoord Het jaar 2009 stond vooral in het teken van de krachtenbundeling met ROC Flevoland en de personele reductie. Per 1 januari 2009 hebben ROC van Amsterdam en ROC Flevoland de krachten gebundeld en werken samen aan o.a.: • verbetering van de kwaliteit van het onderwijs, • aansluiting op het HBO, • innovatie van het onderwijs, • optimalisering van de bedrijfsvoering. Dit alles met behoud van kleinschaligheid voor studenten en medewerkers, die in een groot aantal gebouwen geclusterd zijn tot eenheden van gemiddeld 500 studenten met een eigen opleidingsteam. Het opleidingsteam is de kleinste organisatorische eenheid die verantwoordelijk is voor de kwaliteit en opbrengsten van het primaire onderwijsproces. De samenwerking tussen ROCvA en ROCF kreeg gestalte in een koepelstichting waarin de besturen van beide ROC’s zijn vertegenwoordigd. Beide organisaties blijven zelfstandig; de krachten worden vooral gebundeld op onderwijskundig en bestuurlijk niveau. Besloten werd om voor beide onderwijsorganisaties één Raad van Toezicht in te stellen, die maximaal zeven leden telt. Met het effectueren van dit besluit is ook een nieuw rooster van aftreden gemaakt. De heer Peter Wilson was tien jaar lid van de RvT, waarvan acht jaar voorzitter. Per 1 januari 2010 geeft hij de voorzittershamer door aan mevrouw Geke Faber. ROCvA dankt Peter Wilson voor zijn inzet en niet afnemend enthousiasme. De personele reductie bedroeg in 2009 totaal 200 fte. Teneinde de streefverhouding personeel primaire proces – secundaire proces (70-30%) te bereiken vond reductie voornamelijk plaats bij het secundaire proces. Aan het eind van 2009 ontstond in Amsterdam duidelijkheid over de gunning door de gemeente Amsterdam van trajecten voor Educatie & Inburgering. Aan ROCvA werden zes van de acht kavels gegund. Dit betekent voor 2010 een terugloop in inkomsten van EUR 2,2 miljoen ten opzichte van 2009. Dit heeft wederom personele gevolgen voor 2010. Hierbij bieden wij u het jaarverslag 2009 van ROC van Amsterdam aan. Namens de Raad van Bestuur,
Edo de Jaeger, voorzitter College van Bestuur ROC van Amsterdam
9
10
Missie, visie en strategie Missie ROCvA investeert in mensen om een brug te slaan naar werk, vervolgopleiding en samenleving. De pijlers voor de brug worden gevormd door de leerlingen, studenten en volwassen cursisten, de medewerkers en de partners (arbeidsmarkt, vervolgopleidingen en toeleverende scholen). De missie van ROCvA is de basis van waaruit de onderwijskundige en organisatorische ontwikkelingen worden ingezet.
Onderwijsvisie ROCvA neemt verantwoordelijkheid voor zijn leerlingen, studenten en volwassen cursisten. Daarom is de opleiding altijd gericht op het verwerven van door het bedrijfsleven erkend vakmanschap en competent burgerschap. Binnen een veilige en contextrijke leeromgeving worden leerlingen, studenten en cursisten uitgedaagd hun leerloopbaan optimaal vorm te geven. Persoonlijke begeleiding, het voorkomen van schooluitval en het bieden van de mogelijkheid tot het behalen van een zo hoog mogelijk niveau zijn daarbij voor ROCvA kernbegrippen.
Strategische doelen / ambities 2010 In de komende jaren willen ROCvA en ROCF gezamenlijk een koers inslaan waarbij de toekomst gewaarborgd is. Hierbij wordt rekening gehouden met belangrijke in- en externe ontwikkelingen, zoals ontwikkelingen in vmbo, hbo, de marktwerking in het volwassenenonderwijs en de efficiëntie van de organisatie. ROCvA en ROCF willen gezamenlijk: • benutten van de kansen van de krachtenbundeling • verstevigen en herijken van het aanbod van onderwijsconcepten en leerbedrijven in samenwerking met A-bedrijven (zoals Schiphol) • beleidsinspanningen inbedden en borgen • beide organisaties optimaal op orde brengen en beperken Het aantal beleidsprogramma’s is beperkt tot in ieder geval: • het optimaliseren van studentensucces (uitval beperken) • onderwijsontwikkeling in domeinen en werkmaatschappijen • ‘Schip’ (organisatie) op orde (denk aan 850 uur) met nadruk op bedrijfsvoering
11
Good Governance Definitie Bij Good Governance gaat ROCvA uit van de volgende definitie: Goed bestuur is het waarborgen van de onderlinge samenhang van de wijze van sturen, beheersen en toezicht houden van een organisatie, gericht op een efficiënte en effectieve realisatie van de doelstellingen, evenals het daarover op een open wijze communiceren en verantwoording afleggen ten behoeve van belanghebbenden (stakeholders). De stakeholders van ROCvA zijn: • Docenten en medewerkers: Æ werkmaatschappijen en domeinen, CMR, Ombudsman. • Scholieren, studenten en volwassen cursisten: Æ ouders/verzorgers, familie en vrienden, Ombudsman, JOB-Odin. • Onderwijsveld: Æ Partner scholen, vmbo/havo/vwo, hbo. • Bedrijven en instellingen: Æ kenniscentra, VNO-NCW, Kamer van Koophandel, branches, Platform Arbeidsmarkt en Onderwijs (PAO). • Overheid: Æ gemeente, stadsdelen, Ministerie van OCW, politieke partijen, HBO Raad. Herinrichting beleidscyclus Ten behoeve van een goede besturing van de organisatie is in 2009 de herinrichting van de beleidscyclus- die in 2008 was ingezet - afgerond. De cyclus is ingericht volgens de systematiek van het INK managementmodel. Alle organisatieonderdelen formuleren in een jaarplan de doelen, resultaten en acties. In de kaderbrief geeft de RvB aan binnen welke kaders wordt gewerkt en welke doelen voor dat kalenderjaar centraal staan. De besturingsdialoog wordt gevoerd door middel van viermaandelijkse gesprekken van de RvB met de voorzitters van de werkmaatschappijen, de regisseurs van de domeinen en de directeuren van de centrale diensten. Binnen iedere eenheid voeren deze leidinggevenden de besturingsdialoog met de opleidingsmanagers van de teams en de programmamanagers van de domeinen. De systematiek is gericht op het maken van heldere afspraken, tijdige signalering van knelpunten en het vinden van oplossingen daarvoor in een onderlinge dialoog. De RvB rapporteert, eveneens eenmaal in de vier maanden, aan de RvT over de voortgang van de geformuleerde doelen. Kwaliteitszorg Een belangrijk onderdeel van de besturingscyclus is het kwaliteitszorgsysteem. In 2009 is dit eveneens opnieuw ingericht. Uitgangspunt hierbij is het werken vanuit het beoordelingskader van de Onderwijsinspectie en de inrichting van een systematiek om via risicoanalyse en zelfevaluatie te komen tot tijdige signalering van tekortkomingen en het formuleren van verbeterpunten. Het toepassen van het instrument interne audit is als gevolg van de personele reductie in 2009 onder druk komen te staan. De doelstellingen van het jaarlijks structureel auditen van een derde van de opleidingsteams is hierdoor niet gerealiseerd. Wel is besloten om het instrument te blijven toepassen. In 2009 is een start gemaakt met het ontwerp voor een nieuwe opzet die zich zal toespitsen op het afnemen van audits bij vermeende of gesignaleerde risico’s. In 2010 zal dit model verder worden ontwikkeld en geïmplementeerd.
12
In 2009 zijn twee grote tevredenheidsonderzoeken uitgevoerd: • de meting van tevredenheid van eerstejaarsstudenten (zie hoofdstuk Leerlingen, studenten en cursisten) en • het BPV onderzoek (zie hoofdstuk Bedrijven en instellingen). Binnen alle domeinen is in 2009 hard gewerkt aan het vergroten van de betrokkenheid van het beroepenveld bij de ontwikkeling van het onderwijs, waaronder de examinering. Dit heeft geleid tot een toename van het aantal bedrijfsadviescommissies (BAC’s) en werkveldbijeenkomsten. Juist bij het competentiegericht onderwijs speelt de beroepscontext een steeds grotere rol en is een goede samenwerking tussen intern en extern onderwijs (de school en de BPV-bedrijven) een voorwaarde.
13
Contractdoelen Raad van Toezicht - College van Bestuur ROCvA De contractdoelen RvT - CvB zijn op het gebied van onderwijs in 2009 als volgt gerealiseerd: Contractdoel 2009 Invoering competentiegericht onderwijs: Het uitvoeren van 250 experimenten in ROCvA en het starten met 90 % van de eerstejaars deelnemers van ROCvA.*) *) Het beleid van het Ministerie van OCW is gericht op de invoering van het competentiegericht onderwijs voor 100 % van de eerstejaars deelnemers in het MBO met ingang van 1 augustus 2010. **) Ter oriëntatie: in 2008 heeft het ROC van Amsterdam 160 experimenten gerealiseerd Kwaliteit van het onderwijs: Het ROC van Amsterdam legt verticale verantwoording af met een op basis van (her) onderzoek ‘voldoende’ waardering als resultaat op de beoordelingskaders van de Inspectie m.b.t onderwijstijd, onderwijskwaliteit en examinering. *) Het ministerie van OCW bewaakt de kwaliteit van het onderwijs door middel van proportioneel toezicht. Er is sprake van periodiek onderzoek, thematisch en incidenteel onderzoek. Beroepspraktijkvorming: Uitvoeren onderzoek naar tevredenheidmeting onder instellingen en bedrijven. Rendement: Het realiseren van tenminste de volgende scores voor het jaarresultaat (=aantal gediplomeerden in één schooljaar). ROCvA Niveau 1: Niveau 2 : Niveau 3: Niveau 4:
72% 57% 55% 64%
Ter oriëntatie: Deze streefscores liggen per niveau 1% hoger dan de scores die beide instellingen bereikten in 2008. Bestrijden voortijdige schooluitval: Terugdringen van het voortijdig schoolverlaten met 10% per jaar ten opzichte van 2006/2007 vanaf 2007.
Realisatie Gerealiseerd
Uitkomst Inspectieonderzoeken: - Examens ROCvA Gedeeltelijk gerealiseerd - Onderwijskwaliteit ROCvA Gedeeltelijk gerealiseerd - Onderwijstijd ROCvA Gedeeltelijk gerealiseerd
Onderzoek is uitgevoerd. De uitkomsten staan vermeld in het hoofdstuk onderwijsontwikkeling (blz. 13) Gerealiseerd rendement:
ROCvA Niveau 1: Niveau 2: Niveau 3: Niveau 4:
74 % 63 % 62 % 67 %
(gerealiseerd) (gerealiseerd) (gerealiseerd) (gerealiseerd)
Volgens voorlopige telling van het Ministerie van OCW is in 2008/2009 het voortijdig schoolverlaten teruggebracht met 25%.
14
Samenwerking ROC van Amsterdam en ROC Flevoland Krachtenbundeling In 2008 hebben de besturen van ROCvA en ROCF besloten om de krachten te bundelen door versteviging van de samenwerking op onderwijskundig gebied, bij de bedrijfsvoering en op bestuurlijk niveau. Daarvoor is per 1 januari 2009 een koepelstichting in het leven geroepen waarin de besturen van ROCvA en ROCF beiden zijn vertegenwoordigd. De ROC’s blijven als aparte instituten bestaan en intensiveren de samenwerking daar waar dit functioneel is. Voor 2010 is dit geconcretiseerd in de formulering van tien concrete doelstellingen. Hierbij gaat het om terugdringen van ongediplomeerde uitstroom, de invoering van competentiegericht onderwijs, het starten van nieuwe opleidingen en het starten van bestaande opleidingen op andere locaties. Ook de ontwikkeling van topconcepten als bijvoorbeeld het Roy Heiner College is onderdeel van de doelen van de krachtenbundeling, evenals het gecoördineerd realiseren van nieuwbouwprojecten. Zo is in 2009 de opleiding Luchtvaartdienstverlening - gericht op Lelystad Airport - in Lelystad van start gegaan. In oktober 2009 is in samenwerking met Hogeschool Windesheim en de Provincie Flevoland besloten tot de oprichting van het Roy Heiner College voor (top)watersporters. Integratie bedrijfsvoering In 2009 zijn er verschillende stappen gezet in de integratie van de bedrijfsvoering van ROCvA en ROCF. Bij de diensten van de facilitaire organisaties richt de samenwerking zich op het gebied van huisvesting, inkoop en servicemanagement. Er is een gezamenlijk koersdocument opgesteld en er is een taakverdeling opgesteld met betrekking tot één facilitaire regieorganisatie. Het koersdocument is door de RvB vastgesteld op 15 juni 2009. De diensten ICT van beide ROC’s hebben de ICT Roadmap 2009-2012 opgesteld en een tevredenheidpeiling gehouden over de kwaliteit van de ICT dienstverlening. De belangrijkste conclusies zijn verwerkt in een plan van aanpak waarna met de verbeteracties is begonnen. Deze richten zich, in overeenstemming met de conclusies, vooral op de uitvoering en op het proces. In het kader van de deze nauwere samenwerking heeft de RvB voor 2010 een gemeenschappelijke kaderbrief vastgesteld met de gezamenlijke beleidskaders voor 2010. Het opstellen en vaststellen van deze kaderbrief 2010 is een eerste aanzet voor integratie van de bestuursorganisatie. Met de kaderbrief geeft de RvB richtlijnen voor het opstellen van de jaarplannen van de werkmaatschappijen, domeinen, opleidingsteams en centrale diensten. Er wordt gewerkt volgens één besturingsmodel, dat is doorgevoerd in de totale planning en controlecyclus. Volgens de gemeenschappelijke beleidscyclus wordt door alle organisatorische eenheden in twee fasen gewerkt aan het opstellen van jaarplannen 2010.
15
Doelen krachtenbundeling In het kader van de krachtenbundeling zijn een tiental doelen benoemd. In 2010: 1. Is de ongediplomeerde uitval in het mbo met minimaal 5% gedaald ten opzichte van het jaar 2008. 2. Is Competentiegericht Onderwijs (CGO) in alle mbo-opleidingen ingevoerd. 3. Wordt een gecertificeerd instrument van Elders Verworven Competenties (EVC) ingezet om maatwerk in opleiding te leveren aan de individuele (volwassen) student. Met betrekking tot nieuwe onderwijsinitiatieven: 4. Is in de werkmaatschappij Lelystad/Dronten van ROCF in samenwerking met het Schiphol College minimaal één opleiding gericht op Lelystad Airport gestart. 5. Is in de werkmaatschappij Lelystad/Dronten van ROCF in samenwerking met partners in Dronten een opleiding voor Voeding & Gezondheid gestart. 6. Is in de werkmaatschappij Almere van ROCF een topconcept gerealiseerd op het gebied van (top)sport en watersport. 7. Is in de werkmaatschappij Almere van ROCF de Klantcontact Academie omgezet in een topconcept in opleiden voor de (internationale) arbeidsmarkt in ‘afstandwerken’. Dit met optimale benutting van E-technology. 8. Zijn in de verschillende werkmaatschappijen van ROCvA en ROCF de initiatieven tot opleiden in ondernemerschap gebundeld tot één topconcept ‘College4business’. 9. Zijn de gezamenlijke activiteiten voor internationalisering omgezet in een topconcept voor internationale betrekkingen, BPV, stages et cetera. Met betrekking tot huisvesting: 10. Is de nieuwbouw van schoolgebouwen, geïntegreerd met leerwerkbedrijven, gestart in: Almere Poort, Amsterdam Noord, Amsterdam West, Amsterdam Zuidas en Amstelveen. Marketingplannen per domein In een gemeenschappelijk inspanning van de domeinteams en de afdeling PR, Communicatie & Marketing zijn in de periode tot en met december 2009 marketingplannen opgesteld voor een aantal domeinen. Per domein is een SWOT-analyse gemaakt op basis waarvan per domein een actieplan is opgesteld. Onderwijsontwikkeling In 2009 is de overlegstructuur ten aanzien van de onderwijsontwikkeling opnieuw ingericht. In het Strategisch Onderwijsplatform, bestaande uit de leden van de RvB met de portefeuille onderwijs en de voorzitters van de werkmaatschappijen die tevens regisseurs voor hun domein zijn, wordt de koers voor de onderwijsontwikkeling uitgestippeld. Vanuit het platform is op 17 juni 2009 een werkgroep ‘domeinstructuur’ opgedragen de consequenties van de nieuwe domeinindeling van de MBO Raad, die in het schooljaar 2010-2011 in werking treedt, voor ROCvA en ROCF te onderzoeken en een voorstel voor de oplossing van mogelijke knelpunten te formuleren. Ook heeft het Strategisch Onderwijsplatform zich gebogen over de vraag hoe het mbo-onderwijs zich verder dient te profileren. De onderwijsinhoudelijke ontwikkeling wordt in het Platform Onderwijsontwikkeling besproken met de programmamanagers van de domeinen. Het platform heeft zich bijvoorbeeld bezig gehouden met de aangescherpte eisen op het gebied van Nederlands en rekenen en de consequenties daarvan voor de curricula in de diverse domeinen. Met de directeuren operationele zaken onderwijs worden de organisatorische consequenties die de onderwijsontwikkeling met zich meebrengt besproken, zoals de realisering van een grotere flexibilisering van het beroepsonderwijs.
16
Leerlingen, studenten en cursisten JOB-Odin onderzoek In 2009 vond er geen JOB-Odin onderzoek plaats. ROCvA heeft voor het eerst zelf een onderzoek onder een groot aantal eerstejaarsstudenten gehouden met vragen over de eerste ervaringen met de gekozen opleiding, maar ook over oriëntatiegedrag en de wervingscampagne. Het ROCvA-onderzoek is gedetailleerder dan JOB-Odin en biedt de mogelijkheid om de resultaten uit te splitsen op domeinniveau.
Eerstejaarsenquête 2008-2009 In november 2008 heeft de marketingafdeling van ROCvA een grootschalig onderzoek gehouden onder ruim 4.200 eerstejaarsstudenten met een BOL-opleiding (voltijds) op alle locaties van ROCvA. Dit is ongeveer 50% van de eerstejaarsstudenten. Het is de eerste keer dat ROCvA een dergelijk onderzoek heeft uitgevoerd. Door de vragenlijst te coderen, is het mogelijk om de resultaten tussen de verschillende opleidingsteams te vergelijken. Het onderzoek geeft antwoord op de volgende vragen: • Wat is het studentenprofiel per team? • Wat is het oriëntatiegedrag en de motivatie van studenten (per team)? • Wat vinden de studenten van de wervingscampagne? • Wat zijn de eerste ervaringen van de studenten met de opleiding? Profiel De gemiddelde ROCvA-student begint met 17 jaar aan zijn of haar opleiding. De mbostudenten bij Zorg & Welzijn en bij Media, Reclame Kunst & Cultuur zijn iets ouder, maar bij Horeca, Toerisme & Voeding zijn zij jonger. De gemiddelde reistijd naar school is 26 minuten. Studenten Luchtvaart, Transport & Logistiek hebben de langste reistijd, studenten Zorg & Welzijn de kortste reistijd. De meeste studenten hebben een diploma vmbo- theoretische leerweg, maar ook vmbobasis en vmbo-kader komen veel voor. Overige vooropleidingen, zoals het overgangsbewijs van havo 3-4, zijn verwaarloosbaar: 77% van de diploma’s is in 2007 of 2008 gehaald. Oriëntatiegedrag Gemiddeld oriënteert een student zich vrij kort op zijn of haar vervolgopleiding aan het mbo, namelijk iets meer dan drie maanden. Twijfel blijft: maar een derde van de studenten wist zeker een opleiding aan ROCvA te willen volgen. Relatief veel studenten stellen zich oppervlakkig op bij het bepalen van de keuze voor een mbo-opleiding. Zo heeft meer dan de helft zich niet georiënteerd op andere opleidingen. Pas in juni (na de examens in mei) heeft de gemiddelde ROCvA-student de opleidingskeuze gemaakt, terwijl vmbo-scholen erop hameren dat zij zich voor 1 mei aanmelden bij een mbo-opleiding. De oriëntatiebronnen die vmbo-leerlingen belangrijk vinden zijn: de open dag, gesprekken met docenten van de opleiding, de website en de brochures. De belangrijkste keuzefactoren zijn: kwaliteit van het onderwijs, vooruitzicht op een baan en de sfeer op school. Wervingscampagne Ongeveer de helft van de eerstejaarsstudenten is bekend met de wervingscampagne van ROCvA. De ‘geholpen’ naamsbekendheid (aan de hand van voorbeelden) van de slagzin ‘Podium voor Talent’ bedraagt 39%. De uitingen die men zich het beste kan herinneren zijn de posters op de vmbo-school, buitenreclame en de ROCvA-voorlichtingsbrochures.
17
Eerste ervaringen met de opleiding Voor wat betreft de eerste ervaring met de opleiding zien wij grote verschillen tussen de teams. Bij ongeveer de helft van de studenten voldoet de opleiding aan de verwachting. Bij slechts 12% is dit niet het geval. Ook hier zien we weer grote verschillen tussen de domeinen. Het volgende geldt: hoe grondiger de oriëntatie, hoe gelukkiger de student is met de opleidingskeuze. Naast de multiculturele omgeving op school, typeren ze hun opleiding vooral als een opleiding met een goede sfeer, veilig en met een goede aansluiting op het bedrijfsleven. Punten ter verbetering zijn de organisatie, de persoonlijke begeleiding en een uitdagende leeromgeving. Conclusies en aanbevelingen De aansluiting van de opleiding op de verwachtingen is zeer belangrijk. Des te beter de opleiding aansluit bij de verwachtingen, des te groter de kans op succes. Probleem hierbij is de geringe en oppervlakkige oriëntatie van scholieren tijdens hun vmbo-periode. Voor het toetsen van de verwachtingen is de intake bij ROCvA belangrijk. Heeft een kandidaat zich verdiept in de opleiding om een duidelijk beeld te krijgen? Extra aandacht voor de match tussen interesse, competenties en de daadwerkelijke opleiding is van groot belang. De eerste ervaring hangt ook af van de kwaliteit van de organisatie en de begeleiding. Om dit te verbeteren is verdere analyse en discussie over de mogelijkheden op teamniveau ingezet. De kwaliteit wordt verbeterd met ‘oplossingen op maat’ en door te leren van elkaar.
ROCvA Informatiecentrum Telefoon, mail en inloopspreekuur Het ROCvA Informatiecentrum (frontoffice) geeft telefonisch en per mail antwoord op studievragen van (aspirant)mbo-studenten en hun ouders/verzorgers. In 2009 is ruim 24.000 keer gebeld naar het 0900 – informatienummer. Dat is een lichte afname ten opzichte van 2008. Bij de e-mails zien we het omgekeerde: er was - ten opzichte van vorig jaar - in 2009 een toename naar ruim 9.000 mailberichten. Het aantal persoonlijke gesprekken bij het inloopspreekuur nam af van 761 naar 425. De afhandeling van de telefoontjes naar het 0900-informatienummer is volgens de doelstelling (snelle reactie) verlopen: in 82% van de gevallen werd de telefoon binnen 30 seconden opgenomen. Opvallend is het hoge aantal telefoontjes in juni, augustus en september: namelijk 2.500 tot 3.100 telefoontjes per maand. Dat is gemiddeld 155 telefoontjes per werkdag. In deze periode werd er vooral veel gebeld met vragen over plaatsing en beschikbaarheid. Het ROCvA informatiecentrum voorziet dus in een grote behoefte! In 2009 hebben enkele medewerkers van het ROCvA Informatiecentrum ook actief meegeholpen om voorlichting te geven op voorlichtingsmarkten en beurzen. Dit is aan beide kanten goed bevallen, zodat dit in 2010 voortgezet wordt.
18
Samenwerkingsstichting Voortgezet Onderwijs ROC van Amsterdam Vanaf 1 januari 2009 functioneert de Samenwerkingsstichting (SWS) Voortgezet Onderwijs van ROCvA als resultante van de fusie tussen het Bredero College en het vmbo-deel van ROCvA. De directie van de samenwerkingsstichting werkt binnen het organisatiemodel zoals bij de bestuursoverdracht is vastgesteld. Er wordt gewerkt aan het opstellen van diverse plannen zoals benoemd in het samenwerkingsdocument. Een eerste prioriteit betreft de reorganisatie van de ondersteuning. In de bestuursvergadering van 1 september 2009 zijn besluiten genomen over financiering, inrichting en omvang van de ondersteuning van de samenwerkingsstichting. Per saldo is sprake van het terugbrengen van de huidige formatie vanaf 1 januari 2010 met 15 fte. Tevens is het managementstatuut voor de directie van de samenwerkingsstichting vastgesteld en is overeenstemming over het conceptreglement voor de medezeggenschap. In het najaar van 2009 heeft de voorbereiding tot een verandering van de deelschoolorganisatie van het Bredero College plaatsgevonden. Op 30 september 2009 vergaderde de Adviesraad van de samenwerkingsstichting. Het stichtingsbestuur vergaderde in de rapportageperiode vier maal. Onderwijsontwikkeling Op 11 mei 2009 heeft de RvB, op verzoek van het strategisch onderwijsplatform (d.d.22 april 2009), de opdracht gegeven om voor eind juni 2009 een strategisch advies op te stellen over de positionering van VM2 trajecten en het Vakcollege. In dit advies zijn ook de actuele ontwikkelingen met betrekking tot de verlenging van de verblijfsduur in het vmbo en van de introductie van ‘Funderend Beroepsonderwijs’ betrokken. Regionaal Plan Onderwijs Amsterdam In samenspraak met de wethouder van Onderwijs van de gemeente Amsterdam stelt het bestuur van het OSVO (Overleg Scholen Voortgezet Onderwijs) per februari 2010 een Regionaal Plan Onderwijs (RPO) op. Dit plan is gericht op spreiding van kwalitatief goede instellingen voor voortgezet onderwijs, waaronder het vmbo. Uitgangspunt voor de RvB is dat in dit RPO een directe relatie komt te liggen met het strategisch huisvestingsplan van ROCvA, m.n. wat betreft nieuwbouw in Noord, Laan van Spartaan (West) en Kop Zuidas (Europaboulevard). In strategische allianties met diverse VO-partners in de stad zal de positie van het beroepsonderwijs versterkt dienen te worden. Hiervoor zijn de voorbereidingen reeds getroffen.
19
Onderwijsontwikkeling Competentiegericht onderwijs (CGO) In 2009 zijn in de invoering van competentiegericht onderwijs (CGO) in ROCvA belangrijke stappen gezet. Vanaf 1 september 2009 worden 300 competentiegerichte opleidingen in ROCvA uitgevoerd voor ongeveer 23.300 studenten. Dit betreft 95% van de opleidingen. De vormgeving van competentiegericht onderwijs vindt plaats volgens 15 standaarden die zijn vastgelegd in het zogenaamde rode boekje ‘Competent ROCvA’ dat aan alle mbodocenten is uitgereikt. In april 2009 is de standaard ‘teamontwikkeling’ als 16e standaard vastgesteld. Voor het proces van ontwikkeling is een faseringsmodel opgesteld. De geformuleerde fasen zijn afgeleid van de ontwikkelingsfasen van het model van het Instituut Nederlandse Kwaliteit (INK). Door de onderwijsteams is een zelfevaluatie uitgevoerd om de mate van ontwikkeling in beeld te brengen. Hieruit bleek dat ongeveer de helft van de teams waar deze opleidingen worden uitgevoerd klaar is voor de volledige invoering van competentiegericht onderwijs. Een kleine twintig teams behoeft extra ondersteuning om een fase verder te komen in de ontwikkeling. Onderwijsagenda ROCvA heeft vanaf januari 2009 gekozen voor een verandering in de wijze van regievoering op de invoering van CGO door te werken met een regiegroep en een ondersteuningsgroep. Het belangrijkste ontwerpwerk was op dat moment gedaan en de verantwoordelijkheid voor de implementatie van de standaarden is daarna bij de staande organisatie gelegd. Ter ondersteuning van de te bereiken resultaten is door het management een ‘onderwijsagenda’ opgesteld. Het gaat hier om een gezamenlijke agenda voor ROCvA en ROCF. Deze agenda benoemt de ROCvA-brede onderwerpen die in themateams (met directeuren onderwijsuitvoering, programmamanagers en onderwerpexperts) worden ontwikkeld en uitgewerkt. Dit betreft in ieder geval de volgende gemeenschappelijke onderwerpen: flexibilisering, examinering en Nederlands/rekenen/moderne vreemde talen. Ook de consequenties daarvan voor professionalisering en voor het studentvolgsysteem Trajectplanner worden verder uitgewerkt. Deze uitwerking vindt door ROCvA en ROCF gezamenlijk plaats. Voor de professionalisering van medewerkers werden op het gebied van loopbaanbegeleiding diverse initiatieven ontwikkeld. Het CGO vraagt van docenten een andere rol dan voorheen. ROCvA biedt docenten instrumenten om die nieuwe rol te kunnen uitvoeren. In 2009 is Trajectplanner gebruiksklaar opgeleverd. Gebruikers in de teams en de werkmaatschappijen zijn geschoold in het werken hiermee. De volgende stap is om het systeem op maat in te richten naar de specifieke behoeften van teams en werkmaatschappijen. Samenwerking met bedrijven Bij de invoering van CGO is samenwerking met instellingen en bedrijfsleven een voorwaarde. Hiervoor vindt op verschillende niveaus overleg plaats. Bedrijven en instellingen zijn betrokken bij de beoordeling van de beroepspraktijkvorming. In een aantal branches is het bedrijfsleven vertegenwoordigd in de examencommissie. In de periode van april tot en met juni 2009 vond een ROCvA-brede enquête plaats onder de bedrijven die BPV plaatsen bieden. Uit de uitkomsten blijkt dat, naast tevredenheid over verschillende aspecten van de samenwerking, de bedrijven en instellingen over de aansluiting van de theorie op de beroepspraktijk en de examinering (de proeve van bekwaamheid) het minst tevreden zijn. Ieder team formuleert nu verbeterplannen voor verhoging van de tevredenheid van BPV bedrijven/instellingen.
20
Docenten en medewerkers Reductie ondersteunend personeel In 2009 was ROCvA genoodzaakt een drastische ingreep te doen in de materiële en personele kosten. Als gevolg van onder meer het wegvallen van additionele middelen, een korting op het landelijke budget voor ROC’s en een tegenvallende instroom van studenten, moesten er ombuigingen plaatsvinden. Uitgangspunten voor de ombuigingen binnen het personeelsbestand waren: • de reductie vindt voornamelijk plaats bij het onderwijsondersteunende personeel; • de reductie moet eraan bijdragen dat het aandeel medewerkers in het primaire proces stijgt. Het totale reductieprogramma Overhead ROCvA-breed heeft in 2009 geleid tot een reductie van 116 fte (fulltime-equivalent). De komende periode zullen meer maatregelen genomen worden om te komen tot de realisatie van de normstelling in fte’s: primair proces 70 % en secundair proces 30 %. In 2009 bedroeg de verhouding gemiddeld over het hele jaar 64,4 procent primair en 35,6 procent secundair. Aan het eind van het jaar was deze verhouding verbeterd omdat de effecten van het reductieprogramma in de laatste maanden van het jaar werden gerealiseerd. Eind 2009 bedroeg de verhouding in de active personeelsbezetting 66,9 procent primair versus 33,1 procent secundair personeel. Bij een gelijkblijvende formatie zal circa 68 fte secundair personeel moeten worden gereduceerd ten behoeve van het primaire personeel. De verhouding ligt dan op 70 procent primair en 30 procent secundair personeel.
Overige reducties Naast de reductie van de ondersteuning zijn ook reorganisatiemaatregelen genomen in het kader van het sluiten van de Voortwijzer (20 fte), het sluiten van het Praktijkcentrum (23 fte) en reducties in het MBO als gevolg van de krimp van deelnemersaantallen bij een tweetal werkmaatschappijen (55 fte). Daarmee is samen met de bovengenoemde reductie op het ondersteunend per saldo 216 fte gereduceerd ten opzichte van de formatie begin 2009. De financiële gevolgen van de reductie zijn opgenomen in de jaarrekening.
CAO en Convenant Leerkracht In 2009 is verder uitvoering gegeven aan het Actieplan Leraren in de BVE-sector. Belangrijkste elementen van dat plan zijn een betere beloning voor leraren en een sterkere positie voor leraren in de schoolorganisatie. De uitwerking betreft: • De salarislijnen zijn per 1 februari 2009 ingekort van 18 via 15 (LC) c.q. 14 (LB) naar 12 stappen (in 2013). • Tussen 2009 en 2013 worden de startsalarissen en de maxima van LB en LC verhoogd. Op termijn betekent dit (indicatief) voor LB een stijging van EUR 118 per maand, voor LC een stijging met EUR 191 voor de startsalarissen. • Eind 2009 is de Regeling Versterking Salarismix leraren mbo in de Randstadregio’s bekend geworden. In 2010 zal ROCvA beleid formuleren over de wijze van bestemmen van deze (niet structurele) aanvullende bekostiging voor de salarissen van mbo-leraren. Ook zal in dit beleid de wijze van aanwenden van de aanvullende bekostiging ter verlaging van de werkdruk opgenomen worden. • In 2009 zijn de eerste gedachten en plannen ontwikkeld om te komen tot een koppeling tussen het toekennen van periodieken en de cyclus van functionerings- en beoordelingsgesprekken.
21
• • •
ROCvA heeft informatie verspreid over de Lerarenbeurs en over de wijze waarop docenten daarvoor een aanvraag kunnen indienen. Een aantal docenten maakt intussen gebruik van deze opleidingsfaciliteit. In 2009 is de notitie ‘Het team is aan zet’ geïmplementeerd. Deze notitie regelt de ruimte voor docenten in de organisatie en de werkverdeling en uitvoering van het onderwijs in de teams. Op sectorniveau is in 2009 door sociale partners een ‘Professioneel Statuut’ afgesproken. In 2010 zullen deze afspraken geïmplementeerd worden, gekoppeld aan de invoering van de WOR.
Op 31 december 2009 liep de CAO-BVE 2007-2009 af. Inmiddels is deze CAO verlengd en is een start gemaakt met het overleg tussen de sociale partners over een nieuwe CAO.
HRM / Salaris systeem In 2009 is kostenneutraal van HR Access overgestapt op HR In Service, beiden van Raet. Met als belangrijkste reden dat HR In Service beter geschikt is voor het onderwijs, terwijl het voor medewerkers geen zichtbare verandering oplevert. Ook het Bredero College is ingevoerd in dit systeem. De eerste salarisuitbetaling via het nieuwe systeem vindt voor het Bredero College in januari 2010 plaats.
Ziekteverzuim Het ziekteverzuimbeleid is beschreven in beleidsstukken en via processen geregeld. ROCvA heeft een contract met Arbodienst Achmea Vitale. Binnen ROCvA heeft iedere werkmaatschappij een case manager. Dat is een medewerker die zich bezighoudt met ziekteverzuim en zorgt dat aan alle wettelijke verplichtingen voldaan wordt. Per werkmaatschappij wordt het verzuim geanalyseerd en daar wordt beleid op geformuleerd. De aanpak door de leidinggevende blijft daarbij van groot belang. Snel contact opnemen met de zieke medewerker en daarna regelmatig contact houden zijn belangrijke voorwaarden. Verzuimcijfers 2009 (in vergelijking tot 2008, 2007 en 2006) Werkmaatschappij Incl. Incl. Incl. Incl. Excl. Excl. Excl. Excl. lang lang lang lang lang Lang lang lang 2009 2008 2007 2006 2009 2008 2007 2006 % % % % % % % % ROCvA totaal 6,5 6,5 6,3 4,7 5,8 5,5 6,9 5,6 Centraal bureau 8,0 7,5 5,7 5,1 6,9 5,2 9,5 6,9 Zuidoost 6,5 6,0 6,6 5,0 5,3 6,0 8,3 6,4 Groot West 5,7 7,0 6,4 3,4 5,9 5,5 5,6 4,2 Gooi en Vechtstreek 6,3 6,6 6,3 4,3 6,0 6,1 6,2 4,9 Centrum 6,3 5,0 6,5 5,1 4,7 5,9 6,0 5,0 RAI 5,9 6,0 6,9 4,8 5,2 5,7 6,0 5,5 VMBO 5,4 6,2 6,0 3,7 5,3 4,7 4,5 3,5 Airport 5,3 5,5 5,1 4,1 4,8 4,0 6,3 6,0 Educatie en 8,9 8,7 7,0 5,5 7,8 5,9 9,0 7,3 Inburgering NB: Onder langdurig verzuim wordt verstaan het verzuim langer dan 52 weken.
22
Scholing Interne scholing voor onderwijzend personeel ROCvA besteedt al jaren veel aandacht aan de scholing en begeleiding van zij-instromers, dat zijn docenten met relevante praktijkervaring, maar zonder onderwijsbevoegdheid. In 2009 gingen drie in-company cursussen van start die elk ongeveer 16 collega’s pedagogisch en didactisch schoolden. Daarnaast volgen ongeveer 25 collega’s een deeltijdopleiding tot leraar. De subsidieregeling zij-instroom, die vanaf mei 2009 in werking trad, is een steun in de rug om deze scholings- en begeleidingstrajecten verder te professionaliseren. Het aantal stagiairs van lerarenopleiding blijft onverminderd hoog: ROCvA tekent voor 250 stagiairs, verdeeld over alle werkmaatschappijen. Interne scholing voor managers Management Development leent zich goed voor een samenwerkingsverband tussen ROCvA en ROCF. De lopende trajecten zijn met ingang van 2009 beschikbaar voor deelnemers uit beide organisaties. Leergang Managementvaardigheden De in-company training voor beginnende en aankomende managers is in 2009 voortgezet. In dit jaar hebben drie groepen van 12 personen deelgenomen aan de leergang, waarvan twee van ROCF. Het ging om docenten met coördinerende taken, projectleiders, afdelingsmanagers en beginnende leidinggevenden. Het doel van de training is om de managementvaardigheden van de deelnemers te vergroten. De reacties van de deelnemers op deze leergang zijn zeer positief. Management Development Programma voor opleidingsmanagers Vorig jaar oktober zijn de eerste 18 deelnemers aan het nieuwe MD-programma voor opleidingsmanagers van ROCvA van start gegaan. Dit MD-programma is ontwikkeld in samenwerking met de Nederlandse School voor Onderwijsmanagement (NSO) en de Business School Nederland (BSN). De rode draden in het programma zijn onderwijskundig leiderschap en de ontwikkeling naar een marktgedreven organisatie. Praktijkopdrachten vormen een belangrijk onderdeel van het programma. Door vraagstukken die in de werkmaatschappij spelen aan te pakken en oplossingen uit te voeren kunnen de deelnemers aan het MD-programma daadwerkelijk veranderingen in de organisatie bewerkstelligen. Op 9 juni hebben de deelnemers het MD-traject tot nu toe geëvalueerd. Algemeen was iedereen zeer tevreden over het gehele traject, zowel de NSO als de BSN colleges worden als boeiend, inspirerend en leerzaam ervaren. De begeleiding van het persoonlijke leerproces is zeer ondersteunend. Naar aanleiding van de evaluatie is besloten het gehele traject met twee maanden te verlengen. De implementatie van de praktijkopdrachten kan daardoor meer aandacht krijgen. De slotdag vindt nu plaats op 5 maart 2010. De deelnemers presenteren dan hun praktijkopdrachten, waarna de certificaten worden uitgereikt. Op 12 oktober 2009 is de tweede groep van dit MD-programma gestart, deze keer met 14 deelnemers, waarvan een van ROCF. De programma-inhoud is gelijk aan die van de eerste groep. De afsluiting van deze groep is gepland in maart 2011. In 2009 is circa EUR 2,6 miljoen besteed aan scholing van personeel. Dit is ongeveer 1,6% van de loonkosten en enigszins lager dan begroot.
23
Mobiliteitsbureau In 2009 is voor het mobiliteitsbureau - als gevolg van reductie bij het ondersteunend personeel - het begeleiden van de boventalligen een belangrijke activiteit geweest. Via intensieve begeleiding is voor 50 medewerkers naar een passende oplossing gezocht. Hiervoor zijn onder andere de beschikbare vacatures gebruikt. In 2009 zijn 375 vacatures gemeld, wat ten opzichte van de voorgaande jaren aanzienlijk minder is. Openstaande vacatures konden doorgaans goed worden ingevuld met interne of externe kandidaten. Uitzondering hierop vormen de vacatures voor opleidingsmanager en docenten Economie, het duurde langer voordat deze vacatures ingevuld konden worden. In de tweede helft van 2009 zijn 43 voormalige medewerkers van ROCvA, voor wie de organisatie een re-integratieverplichting heeft, uitgenodigd voor een gesprek. In het gesprek is geïnventariseerd of zij bemiddeld konden worden op openstaande dan wel toekomstige vacatures of dat het wenselijk was om andere re-integratie-inspanningen in te zetten. Het mobiliteitsbureau heeft zich in 2009 ook gericht op het ondersteunen van loopbanen van medewerkers. Hiertoe zijn loopbaantrainingen en een achttal workshops georganiseerd waarvan gretig gebruik is gemaakt. Tachtig medewerkers gingen in op een uitnodiging voor een zogenaamde ‘verjaardagsgesprek’ om te reflecteren op loopbaan en toekomst. Van de mogelijkheid voor een individueel begeleidingstraject maakten 95 medewerkers gebruik. In 2009 ontstonden 288 vacatures waarvan er 236 zijn vrijgegeven voor invulling. Eind 2009 stonden er nog 36 vacatures open.
24
Verslag Centrale Medezeggenschapsraad Reorganisatieplan In 2009 heeft de CMR ingestemd met het reorganisatieplan, dat voorziet in het terugdringen van de kosten voor overhead, waardoor er binnen ROCvA voldoende geld blijft voor het onderwijsproces. Het uiteindelijke doel is een gezonde bedrijfsvoering. In het reorganisatieplan verviel in totaal 116 fte. Hiervoor is uitgegaan van de normen die in de Kaderbrief 2010 staan, waarbij het gaat om de verhouding tussen primair en secundair personeel: 70/30 % voor het hele ROCvA en 75/25% per werkmaatschappij. De genomen maatregelen waren niet mogelijk zonder gedwongen ontslagen. Wel was het mogelijk om voor de meeste betrokkenen een andere plek te vinden of om met hen een persoonlijke regeling te treffen. Met de vakbonden is een sociaal plan overeengekomen met een looptijd tot 1 november 2009. Formatie agenderen Door de gang van zaken rondom de reorganisatie werd duidelijk dat de CMR voor het gehele ROCvA en de medezeggenschapsraden in de werkmaatschappijen regelmatiger de formatie op de agenda moet zetten, zowel de kwantiteit als de kwaliteit. Doel hiervan is vroegtijdiger te kunnen ingrijpen bij formatieproblemen, zodat gedwongen maatregelen voor medewerkers niet nodig zijn.
‘Team aan zet’ In nauw overleg met de dienst HRM stelde de CMR in 2009 de notitie ‘Team aan zet’ op, waarin het taakbeleid staat beschreven. Dat geeft inzicht in hoe een team de taken onderling kan verdelen, maar ook wat te doen indien het team er niet uitkomt. In het verlengde hiervan is er beleid opgesteld voor de verdeling van vakantie en verlof: namelijk in het team in overleg met de opleidingsmanager. Hierover toonden vooral directies en managers zich ontevreden. De CMR en het College van Bestuur hebben vervolgens nog twee maal alle medewerkers via de e-mail nader geïnformeerd.
Schaalgrootte In november 2009 sprak de CMR met het CvB over de schaalgrootte van ROCvA. Het onderwerp op zich staat veel in de belangstelling, van zowel de politiek als de media. Te grote ROC’s kunnen ertoe leiden dat studenten en medewerkers zich verloren voelen. In 2010 gaan het CvB en de CMR zich gezamenlijk buigen over maatregelen die leiden tot herkenbare kleine organisatie-eenheden binnen ROCvA. Dat moet ervoor zorgen dat studenten en docenten zich meer en beter gekend, herkend en erkend weten.
25
Bedrijven en instellingen Tevredenheidonderzoek Bedrijven ROCvA werkt continue aan het verbeteren van haar relaties en verricht daartoe regelmatig kwaliteitsmetingen. In 2009 deden ruim 1300 bedrijven mee aan het door ROCvA uitgezette ‘Tevredenheidonderzoek Bedrijven voor de beroepspraktijkvorming’. De belangrijkste conclusies van het onderzoek staan hieronder. Algemene tevredenheid Ruim 75% van de respondenten beoordeelt de tevredenheid over ROCvA met een voldoende. Het gemiddelde rapportcijfer is 6,3. De BPV-docent en de stagiair De betrokkenheid, betrouwbaarheid en deskundigheid van de BPV-docent worden gewaardeerd. Over de voorbereiding van de stagiair op de beroepspraktijkvorming, het kennisniveau van de stagiair, de bezoekfrequentie en bereikbaarheid van de BPV-docent is men minder tevreden. De BPV-opdrachten en examinering Ruim 50% van de bedrijven is tevreden of zeer tevreden over de uitvoerbaarheid en inhoud van de BPV-opdrachten. Over de aansluiting van de theorie op de beroepspraktijk en de examinering (de proeve van bekwaamheid) is men minder tevreden. Communicatie en informatie Over de communicatie en informatieverstrekking voor en tijdens, maar ook na de stageperiode is men het niet tevreden. Bedrijven vragen om meer duidelijkheid over ieders rol. Wie doet wat tijdens de beroepspraktijkvorming. Ook werd de telefonische en digitale bereikbaarheid van onze onderwijsinstelling onvoldoende gevonden. Tijdens de beantwoording bleek dat bedrijven veel belang hechten aan de onderdelen examinering, communicatie en informatie. Voor ROCvA zijn dit verbeterpunten met een hoge prioriteit. In 2011 zal het tevredenheidonderzoek bij bedrijven opnieuw worden afgenomen. Samenwerking met bedrijven In 2009 is hard gewerkt aan nieuwe onderwijsconcepten. De realisering daarvan mondt in 2010 uit in de opening van een aantal leerbedrijven ‘nieuwe stijl’ in nauwe samenwerking met A-bedrijven in de regio. Voorbeelden daarvan zijn: • Maxeda Retail College, te starten met V&D / La Place, Kalverstraat, Amsterdam. • Rietvinck College, woonzorgcentrum in de Amsterdamse Jordaan. • Jan des Bouvrie College, een nieuwe mbo-opleiding binnen Fashion & Living. • Ronald Mc Donald Centre in Amsterdam Noord.
26
Onderwijsveld Samenwerking met toeleverende scholen ROCvA hecht veel waarde aan een zogenaamde ‘warme’ overdracht van leerlingen uit het voortgezet onderwijs. Om een verkeerde keuze en het risico op uitval te voorkomen streeft ROCvA naar een bijna drempelloze overgang van vmbo naar mbo. Met ongeveer 25 partnerscholen uit het voortgezet onderwijs wordt nauw samengewerkt aan loopbaanoriëntatie en -begeleiding, waardoor leerlingen een verantwoorde keuze voor hun mbo-opleiding en een soepele start kunnen maken. Oriëntatie en voorlichting De opleidingsteams van ROCvA organiseren een variëteit aan oriëntatie- en voorlichtingsactiviteiten voor leerlingen, ouders, decanen en mentoren van het voortgezet onderwijs. Geïnteresseerde leerlingen van het vmbo een dag mee laten lopen met een mbo-opleiding van hun keuze is daarvan een goed voorbeeld. De leerlingen worden op de meeloopdag begeleid door mbo-studenten. Daarnaast worden carrièredagen, snuffelstages (Techniek en Laboratorium- opleidingen) en gastlessen georganiseerd. Tot deze activiteiten behoren ook kennismakingsbezoeken aan de branche en aan leerbedrijven. In 2009 hebben 1200 leerlingen uit de 2e, 3e en 4e klassen van het vmbo gebruik gemaakt van een of meer van deze mogelijkheden. Ongeveer 900 vmbo-leerlingen hebben een dag meegelopen bij een opleiding van ROCvA. Door de aandacht voor loopbaanleren in het voortgezet onderwijs zullen deze activiteiten naar verwachting fors toenemen. Samen met de toeleverende scholen en de gemeente Amsterdam werkt ROCvA aan de registratie van de overgang van vmbo- en havo-4-leerlingen naar het mbo, zodat van alle leerlingen bekend is waar zij in het mbo terechtkomen. Doorstroom mboÆ hbo In 2009 is een enquête uitgevoerd onder de eerstejaarsstudenten van ROCvA. Daaruit bleek dat 51% van onze eerstejaarsstudenten van plan is om door te stromen naar het hbo. De doorstroomkaart (2005-2007) laat zien dat ongeveer 45% van onze studenten doorstroomt naar hbo-instellingen. Meestal gaan zij studeren in Nederland, een klein aantal kiest voor een buitenlandse hbo-instelling. Verder blijkt dat veel leerlingen na hun mbodiploma eerst een jaar of twee gaan werken om dan alsnog een hbo-opleiding te gaan volgen. Kortom, de route via mbo naar hbo is een aantrekkelijke keus voor mbo-studenten. Het beleid is er dan ook op gericht om de kwaliteit van de voorbereiding op de doorstroom naar het hbo te versterken. Daarnaast is ROCvA aanbieder van interessante routes naar het hbo die versnelling van de totale studieduur mogelijk maken. Ongeveer 20 opleidingen (niveau-4 ), verspreid over de verschillende domeinen, bieden mhbo-opleidingen of doorstroomprogramma’s aan.
27
Internationalisering Beleidswijziging Internationalisering is bij ROCvA gebaseerd op drie niveaus: basisactiviteiten, verbreding van het bestaande concept en activiteiten op strategisch niveau. Een beleid dat in tweede helft van 2009 enigszins is gewijzigd, omdat gewerkt is met een geringere centrale ondersteuning en de infrastructuur bij de werkmaatschappijen in die tijd is afgenomen. Het aantal internationale opleidingen (opleidingen waar het onderwijs geheel of voor een aanzienlijk deel in een moderne vreemde taal wordt verzorgd) is toegenomen. In 2009 is als gevolg van de economische recessie en door de afname van de ondersteuning de deelname aan internationale mobiliteit door studenten en medewerkers afgenomen. Door 950 studenten en 159 medewerkers is aan verschillende internationale activiteiten deelgenomen. De stageperiode is door 450 mbo-studenten in het buitenland doorgebracht. Voor 350 van hen was dit een onderdeel van hun opleiding, zoals bij de Hotelschool, de Luchtvaartdienstverlening en het Toerisme. De internationale activiteiten van ROCvA worden voor een deel uitgevoerd met subsidies uit het Leonardo da Vinci Mobiliteitsfonds. In 2009 betrof dit een subsidiebedrag van EUR 156.684. Daarvan is een bedrag van EUR 128.750 gerealiseerd. Internationale mobiliteit • Uitbreiding van stageregio’s met Dublin en Boedapest. Hierbij zijn concrete plannen geformuleerd voor uitwisseling van studenten en de curriculaontwikkeling op het vlak van international tourisme and hospitality. • Continuering van de samenwerking met nationale en internationale partners: IFDRO -Dans, ECABO-stages in Barcelona en UK, ROC West Brabant en ID College-Cyprus: verpleegkunde, welzijn, IBS-luchtvaartdienstverlening, CDVEC Dublin-8 colleges for further education, HETEL-Bilbao, CeBanc-San Sebastian en FINNET-Vocational Colleges in Lahti, Finland en omgeving. • Nieuw platform internationale stages ROCvA (13 medewerkers). Dit platform zorgt voor afstemming van stageprocedures, kwaliteitsverbetering en maken efficiënt gebruik van ieders expertise. Internationale netwerken en activiteiten • ROCvA voorzitter TDA en lid Raad van Toezicht. • Partnerschap HETEL Baskenland en FINNET Lahti Finland. • Betrokkenheid als experts internationalisering bij Twinning Amstelveen en seminar internationalisering bij Gemeente Amsterdam. • Lid Adviesraad NIHA Turkije. • Studiereis naar India door lid Raad van Bestuur (tevens portefeuillehouder internationalisering). • Deelname EFVET conferentie Bilbao. • Neth-ER (Nederlands Instituut voor Education and Research) in Brussel. • Coördinatorenoverleg Internationalisering MBO Raad. • Deelname aan diverse expertgroups International Mobility. De verminderde ondersteuning (centraal en werkmaatschappijen) had als consequentie dat in 2009 minder tijd en aandacht was voor het onderhouden en uitbreiden van netwerken. Hierdoor ontstond een accentverschuiving naar het primaire proces.
28
Internationale projecten ROCvA heeft door export van kennis direct bijgedragen aan twee projecten op de Nederlandse Antillen. In februari 2009 is het Academy Hotel Curaçao geopend. Hierbij heeft ROCvA haar expertise vanuit The College Hotel ingebracht. Voor de invoering van beroepsonderwijs op Sint Maarten is in 2009 een contract afgesloten voor vervolgactiviteiten op de werkzaamheden in 2008. Dit geldt voor een periode van drie maanden. Daarna moet het onderwijs - zowel institutioneel als inhoudelijk - voldoende in de steigers staan. Gemeenschappelijk beleid In het kader van de krachtenbundeling tussen ROCvA en ROCF is een aanzet gemaakt tot gemeenschappelijk beleid. De projectleiders Internationalisering van ROCvA en ROCF zijn gestart met een gezamenlijk overleg, waarbij de invalshoek is om - in een groeimodel samen met een derde partner een stageregio op te zetten, gezamenlijk internationaal ondernemen aan te pakken, een crossinstitutioneel platform internationalisering op te zetten (medio 2010) en op termijn ook samen de aanvraag voor mobiliteitssubsidies Leonardo da Vinci (subsidiejaar 2011) in te dienen.
29
Volwassenenonderwijs en Educatie Ontwikkeling onderwijs portfolio In 2009 zijn stappen gezet om te komen tot een meer efficiënte samenwerking binnen het domein Educatie en Inburgering. De expertise van de werkmaatschappij Educatie en Inburgering en die van de betreffende teams in de regio Hoofddorp, Amstelveen en Hilversum wordt gebundeld. Er wordt gewerkt aan een stapsgewijze integratie van bedrijfsvoering en onderwijsontwikkeling op het gebied van: VAVO/NT1, Participatie, Leren en Werken en overige diensten. Vanaf 1 januari 2010 maakt het team Educatie en Inburgering in Amstelveen (onderdeel van werkmaatschappij Zuidoost) deel uit van de werkmaatschappij Educatie en Inburgering. Hoe teams van andere werkmaatschappijen - die Educatie en Inburgering verzorgen - vanuit het domein kunnen worden versterkt wordt nog gekeken. Dat kan bijvoorbeeld het geval zijn bij offertes en verwante aspecten van bedrijfsvoering. Binnen ROCvA is gestart met een herijking van de ‘duale’ trajecten waarin taalonderwijs wordt geïntegreerd met beroepsonderwijs. Deze herijking betreft de marktkansen, het relatiebeheer en de bedrijfsvoering voor deze trajecten. In opdracht van de RvB is door de directie van de werkmaatschappij Educatie en Inburgering van ROCvA en de directie Beroepseducatie voor Volwassenen van ROCF fundamenteel onderzoek verricht naar de marktkansen op de onderscheiden deelmarkten, te weten: toetreding, participatie, re-integratie en employability. Aanleiding zijn de landelijke en lokale ontwikkelingen met betrekking tot Educatie en Inburgering en de gevolgen voor de positie van de ROC’s waar deze activiteiten worden uitgevoerd. Begin september 2009 werd bekend dat de invoering van de marktwerking ten aanzien van de WEB-middelen (Wet Educatie Beroepsonderwijs), die door gemeentes verplicht bij de ROC’s moesten worden aanbesteed, is uitgesteld tot 2013. De Gemeente Amsterdam heeft voorts in 2009 besloten om de contractactiviteiten voor werkzoekenden, die zijn uitbesteed bij de werkmaatschappij Educatie en Inburgering, per 1 januari 2010 stop te zetten. Hierbij gaat het om een bedrag van EUR 1,2 miljoen. Een gedeelte van deze middelen (landelijk EUR 50 miljoen) wordt met ingang van 2010 overgeheveld naar het mbo-veld ten behoeve van taal en rekenen. Voor Amsterdam is de consequentie dat er in 2010 in totaal EUR 3 miljoen minder WEB-gelden beschikbaar zijn. Voor andere regio’s waarvoor Educatie en Inburgeringtrajecten worden uitgevoerd is in 2010 sprake van een terugloop van EUR 1,5 miljoen. Aan het eind van 2009 ontstond in Amsterdam duidelijkheid over de gunning door de gemeente Amsterdam van trajecten voor Educatie en Inburgering aan ROCvA. Zes van de acht aan te besteden ‘kavels’ Educatie en Inburgering werden aan ROCvA en andere aanbieders gegund. De kavel Inburgering in stadsdeel Nieuw West en de trajecten voor hoger opgeleiden richting staatsexamen NT2 zijn niet toegekend. Dit betekent voor 2010 een terugloop in inkomsten ten opzichte van 2009 van EUR 2,2 miljoen. In totaal moet ROCvA in 2010 rekenen op EUR 7,9 miljoen minder aan inkomsten. Op 17 december 2009 heeft de RvB van de Koepelstichting ROCvA/ROCF op grond van deze terugval in inkomsten besloten tot een personeelsreductie van in totaal 108 fte. Dit betreft de werkmaatschappij Educatie en Inburgering, de teams Educatie en Inburgering in de andere regio’s en de Centrale Diensten.
30
Deze reductie moet op 1 augustus 2010 zijn gerealiseerd. Voor een substantieel deel van de personeelsreductie ziet de RvB mogelijkheden tot interne opvang. Vooral de EUR 3 miljoen van het WEB-budget, die is overgeheveld naar het mbo van ROCvA ten behoeve van taal en rekenen in het mbo, biedt hiervoor perspectieven. Voor het resterende deel is ten laste van de exploitatie 2009 een voorziening gevormd. Meer informatie over de voorziening is opgenomen in de jaarrekening.
31
Kwaliteit van het onderwijs Inspectie van het Onderwijs De Inspectie van het Onderwijs houdt toezicht op de kwaliteit van het onderwijs en de examinering. Er is sprake van steekproefsgewijs examenonderzoek en risicogericht onderwijsonderzoek, waarbij het diploma- en jaarrendement van een opleiding risicoindicatoren zijn. Daarnaast controleert de onderwijsinspectie of de instelling zich houdt aan de wettelijke vereisten, waaronder de naleving van de onderwijstijd. In 2009 is ervoor gekozen het risicogerichte onderzoek op te nemen in de eigen verantwoordingscyclus. In 2010 zal dit zijn beslag krijgen. Onderwijskwaliteit In 2009 constateerde de onderwijsinspectie bij vier van de bijna 400 mbo-opleidingen van ROCvA, dat het onderwijs van onvoldoende kwaliteit was. Deze opleidingen zijn door de onderwijsinspectie gepubliceerd. Het betreft de opleidingen: Verkoopchef, Ondernemer / Manager Detailhandel (Amstelveen), Middenkader Medewerker Ontwikkeling Mode en Medewerker Groothandel Maatkleding (Amsterdam). Door een intensief verbetertraject verwacht ROCvA in 2010 de kwaliteit bij deze opleidingen weer op peil te hebben. De studenten zijn op de hoogte gesteld van de beoordeling en de maatregelen. De mbo-opleidingen Schoonheidsverzorging en ICT zijn, na een verbetertraject, bij het Onderzoek Kwaliteit Verbetering als voldoende beoordeeld. Concrete maatregelen Het verbetertraject voor opleidingen met de beoordeling ‘onvoldoende’ bevat verschillende maatregelen. De onderwijsinspectie constateert in haar recente onderzoeken dat sprake is van kwaliteitsverbetering, maar dat dit nog niet genoeg is. Daarom is het verbetertraject geïntensiveerd en wordt het komend jaar gevolgd door een externe deskundige, zodat docenten en management zicht hebben op de vorderingen. De kwaliteitscriteria die het management hanteert zijn nu scherper dan die van de Inspectie van het Onderwijs. Het team Mode intensiveert de begeleiding van studenten en brengt qua rooster en inhoud meer samenhang in het onderwijsprogramma. Het team Handel zal vooral de didactiek en de stagebegeleiding verbeteren. Examinering In oktober 2009 heeft de onderwijsinspectie bij 12 opleidingen de kwaliteit van examinering onderzocht. De uitslag hiervan wordt in de loop van 2010 verwacht. De opleiding Boekhoudkundig Medewerker is bij het Onderzoek Kwaliteit Verbetering 2009 intussen voldoende beoordeeld. Op het gebied van voortijdige schooluitval worden, onder andere met de 100%-verzuimaanpak, goede resultaten geboekt. Dit heeft de afgelopen twee schooljaren geleid tot een daling van de schoolverlaters met ruim 10%. Onderwijstijd Ook in 2009 heeft ROCvA zich ingespannen om te voldoen aan de gestelde urennorm. Bij de mbo-opleiding Medewerker Toezicht en Veiligheid heeft de onderwijsinspectie een tekort geconstateerd. Dit werd mede veroorzaakt door problemen bij het vinden van geschikte BPV plaatsen. Vmbo In april 2009 heeft de Inspectie van het Onderwijs onderzoek gedaan naar de geprogrammeerde onderwijstijd bij de Hubertus Vakschool. De conclusie was dat de Hubertus Vakschool voldoet aan de gestelde normen.
32
Ombudsman Meldingen en klachten In het jaar 2009 kreeg de ombudsman 321 meldingen binnen, 201 van studenten en 120 van medewerkers. Dat heeft geresulteerd in 162 klachten en 159 vragen om advies of informatie. Een toename van 9% ten opzichte van 2008. Bij medewerkers is de verschuiving van verzoeken om advies en informatie naar meer klachten opmerkelijk. De trendmatige groei vanaf 2006 heeft zich vooral bij medewerkers voortgezet. Aantal meldingen Ombudsman 2009 2009 Aantal
waarvan:
2008 Aantal
waarvan:
Studenten
201
90 klachten 111 advies & informatie
203
85 klachten 118 advies & informatie
Medewerkers
120
72 klachten 48 advies & informatie
91
50 klachten 41 advies & informatie
Totaal
321
294
Klachten studenten Bij klachten van studenten vielen met nadruk de volgende accenten en patronen op: veel klachten komen voort uit het ontbreken van of onvolledige communicatie over de inhoud van de kwesties. Bovendien benoemden veel studenten en ouders het gevoel dat zij zich niet serieus genomen voelden of dat ze van het kastje naar de muur werden gestuurd. In toenemende mate is waarneembaar dat studenten en ouders de meest logische weg naar de opleidingsmanager niet weten te vinden. Tenslotte gaven veel klagers aan dat zij moeite hebben met de inconsistentie in houding en gedrag van docenten, zoals het niet nakomen van wat is toegezegd. Klachten medewerkers Veel klachten van medewerkers hadden een relatie met de ingezette personeelsreductie. De reductie leidde tot onrust bij de betreffende medewerkers. Tijdens de toekenningsprocedure van de Bindingstoelage ontstond een toeloop bij de ombudsman. Voor medewerkers ontbrak het in beginsel aan de juiste informatie of werden in eerste instantie de instrumenten voor toekenning niet correct ingezet. Ombudsfunctie De ombudsman is in veel van bovengenoemde gevallen onmisbaar gebleken. Omdat de klacht op zich is aangepakt (met vaak positieve resultaten voor beide partijen), maar ook omdat de achterliggende boodschap bij klachten van groot belang is voor het ombudswerk. Voor de ombudsfunctie is het van essentiële betekenis, dat het bekend is wat en waar er wellicht iets mis is met de organisatie. Dit verschaft de ombudsman aanknopingspunten om verbetervoorstellen te formuleren en te bespreken. Het beleid is erop gericht dat incidentele klachten leiden tot structurele verbeteringen in de organisatie. Rapportage De ombudsman rapporteert in de vorm van een jaarverslag, dat wordt besproken met de voorzitter van het College van Bestuur. Daarna wordt het jaarverslag binnen de werkmaatschappijen besproken met de directies en/of de managementteams en met de voorzitter van de CMR. De gesprekken gaan over de grote lijnen van de rapportage en de
33
achtergronden van de klachten. Vervolgens geven de directies aan hoe zij tegen de klachten en de patronen van de klachten aankijken. De ombudsman geeft aanbevelingen voor de oplossing van klachten en op welke manier hij denkt dat deze in de toekomst voorkomen kunnen worden. De directies geven aan of zij de aanbevelingen delen en hoe zij deze in de eigen werkmaatschappij gaan uitvoeren. Het jaarverslag van de Ombudsman wordt gepubliceerd op de ROCvA-website.
Veiligheid Rapportage en actie Veiligheid in en om school is voor ROCvA een basisvoorwaarde, omdat een veilig leer- en werkklimaat voorwaarde is voor de ontwikkeling van mensen en daarmee voor de continuïteit van de organisatie. In 2009 is de centrale regie op zowel de fysieke- als sociale veiligheid uitgebreid naar ROCF. Hierdoor is het mogelijk samen op te trekken in de verbetering van het veiligheidsbeleid. Het aantal geregistreerde incidenten in het Incidenten Registratie Systeem (IRIS) is afgenomen. Hoewel veel wordt gedaan aan preventie zijn incidenten helaas niet te voorkomen. In 2009 zijn op twee locaties kleine branden geweest, waarbij het sterke vermoeden is dat een daarvan was aangestoken. Door adequaat ingrijpen en goede nazorg zijn de persoonlijke gevolgen gelukkig beperkt gebleven. In 2009 is geen Monitor Sociale Veiligheid (CINOP) gehouden, de eerstvolgende monitor wordt in het voorjaar van 2011 uitgevoerd. Uit de monitor van 2008 bleek dat 96% van het personeel en 94% van de studenten zich veilig voelt. Het personeel ervaart echter wel een toename van ongewenst gedrag, vooral van verbale agressie. Daarom heeft het platform veiligheid besloten om het (mbo)trainingsprogramma ‘Hard of Hart’ bij alle teams te implementeren. ‘Hard of Hart’ staat voor gedragstrainingen waarbij het niet gaat om hard optreden, maar om mét je hart optreden.
34
Bijlagen Jaarverslag - Samenstelling Raad van Toezicht 2009 De heer drs P. Wilson Voorzitter Raad van Toezicht en de Remuneratiecommissie De heer Wilson heeft in zijn rol als voorzitter het meeste contact met het College van Bestuur. Daarnaast onderhoudt hij de contacten met de CMR. Maatschappelijke functies: Lid van de Raad van Bestuur van Nuon (tot medio 2001), vz. Raad van Commissarissen Ymere; lid Raad van Toezicht Onze Lieve Vrouwen Gasthuis (OLVG) Amsterdam. lid adviescommissie. Energieonderzoek (EOS) Ministerie van Economische Zaken. De heer ir. D.H.A. van Hemmen Vice-voorzitter Raad van Toezicht en lid Remuneratiecommissie Maatschappelijke functies: De heer Van Hemmen is burgemeester van Nunspeet, vz. Maatschappij voor Handel en Nijverheid (dep.Veluwe/Flevoland), vz. Regionaal Bestuurlijk Handhavingsoverleg NoordVeluwe, vice-vz. Bestuur regio Noord-Veluwe, secr. Burgemeesterskring Noord-Veluwe, vz. Raad van Toezicht van het Nederlands Ambulance Instituut (NAI), Stichting Triade, Spectrum Centrum Maatschappelijk Ontwikkeling Gelderland en van Carander Harderwijk, lid Archiefcommissie Streekarchivariaat, lid StuurgroepToekomst Waterketen Gelderland, lid College van Arbeidszaken VNG, lid bestuur IZA, beschermheer van de Oranjevereniging Nunspeet en van de Harmonie Nunspeet. Mevrouw drs. G.T.C. Bonhof-van der Waals Lid Raad van Toezicht en de Onderwijscommissie Maatschappelijke functies: Voorzitter College van Bestuur Hogeschool Utrecht, vice-vz. HBO-Raad, lid Raad van Toezicht APS, lid bestuur Stichting Kofi Annan Business Schools, lid bestuur Platform Bêta Techniek/Deltapunt, lid DB en Programmaraad Task Force Innovatie regio Utrecht, lid bestuur ECHO, lid stuurgroep Science Park Utrecht. Mevrouw A. Poelstra Lid Raad van Toezicht en commissie Good Governance Maatschappelijke functies: Directeur Atrivé (adviesbureau wonen, vastgoed, Zorg & Welzijn), directeur Usus (adviesbureau wonen, Zorg & Welzijn). Mevrouw drs. S. van Vliet Lid Raad van Toezicht en vz. Onderwijscommissie en lid van de commissie Good Governance. Maatschappelijke functies: Voormalig lid Tweede Kamer (D66 - beroepsonderwijs, jeugdbeleid en jeugdhulpverlening), directeur Nederlandse Parkinson Vereniging, vz. Vrienden van Samen Eén (i.o.), vz. D66, afdeling Aalsmeer.
35
De heer ir. F.P.H. Bijdendijk Lid Raad van Toezicht en Auditcommissie Maatschappelijke functies: Lid bestuur Woningcorporatie Stadgenoot en vervult van daaruit diverse commissariaten, voorzitter- en regentschappen: Kristal nv, Waterstadbeheer bv, woningbouwvereniging Far West, consortia Centrale Zone Amsterdam Noord cv (CZAN) en De Zaanse Stelling, New Chinatown cv. en de Stichtingen Hofje Van Brienen en Sint Janshuis, Commissariaten op persoonlijke titel zijn: Gerrichhausen & Partners bv, vz. Raad van Toezicht Stichting Stade, lid Raad van Commissarissen Woningstichting Openbaar Belang, vz. Bouwbeheer. De heer drs F.I.M. Houterman Lid Raad van Toezicht Maatschappelijke functies: Directeur Managementconsultancy Bureau, vz. VVV/Amsterdam Tourist Congres Board, president-commissaris Koninklijk Theater Carré, lid Raad van Toezicht BNN Omroep, lid Raad van Commissarissen woningcorporatie Rochdale, adviseurschap bij PriceWaterhouseCoopers, Microsoft, Zenitel en Kardan/GTC, commissaris bij Philip Moris, Holland Casino, Amsterdam RAI, Eden Hotel Group en Welzorg Groep. De heer Th. Oosterhuis Lid Raad van Toezicht en Auditcommissie Maatschappelijke functies: Directeur Oosterhuis Adviesbureau (advies en interim-management wonen, vastgoed en organisatieontwikkeling), lid Raad van Toezicht Roelof van Echten College Hoogeveen, lid bestuur vereniging ‘Wonen boven winkels Nederland’, gastdocent opleiding MRE Hanzehogeschool Groningen. De heer drs J.B. Saris Lid Raad van Toezicht en Onderwijscommissie Maatschappelijke functies: De heer Saris maakt deel uit van de RvT op voordracht van de CMR. In 2003 was hij interimlid van het CvB van ROCvA en begin jaren ’90 wethouder in Amsterdam. Oprichter en inspirator adviesbureau ‘De Stad bv’ (stedelijke ontwikkeling in brede zin: gebouwde omgeving, stadsleven en stedelijke cultuur). De heer L. Slingerland Lid Raad van Toezicht en vz. Auditcommissie Maatschappelijke functies: Accountadviseur en consulent Stichting Ondernemersklankbord, lid bestuur Stichting Administratiekantoor Ineas Holdings Amsterdam en Stichting Administratiekantoor A. de Keizer Elektrotechniek Holding Zaandam, lid Raad van Commissarissen Levens- en Schadeverzekeringsmij. N.V. Noordhollandsche van 1816 en Onderlinge Noordhollandsche Brandwaarborgmij. UA. De heer Slingerland was bij PriceWaterhouseCoopers verantwoordelijk voor de controle en advisering van bedrijven in de scheepsbouw en scheepvaart, bouwondernemingen en financiële conglomeraten.
36
De heer J.H. Sweers Lid Raad van Toezicht Maatschappelijke functies: Algemeen directeur Vialis BV, lid Raad van Bestuur Safeguard BV, lid Raad van Toezicht Servicecentrum Flevolandse Bibliotheken. De heer drs. L.A.M. Vernaus Lid Raad van Toezicht en Auditcommissie Maatschappelijke functies: CFO en lid Raad van Bestuur VION N.V., de heer Vernaus beschikt over brede internationale kennis en ervaring op het terrein van Finance, Tax, Legal, ICT en M&A (food en non-food).
- Rooster van aftreden Raad van Toezicht Afgetreden: per 01-05-2009 per 01-09-2009 per 31-12-2009
J.H. Sweers Mw. drs. S. van Vliet, Mw. A. Poelstra, Th. Oosterhuis en L. Slingerland drs. P. Wilson, voorzitter, wegens het bereiken van de maximale zittingstermijn
Vastgesteld RvT 17-06-2009 Aftredend medio / einde
Peter Wilson Dick van Hemmen* Frank Bijdendijk Jeroen Saris Ferry Houterman Geri Bonhof Ton Vernaus **
2009 2010 2011 X X* X¹ X² X¹ X²
Samenstelling RvT jaar 2012 2009 X X X X X X X² X
2010 2011 2012 X* X X X X X**
X
(X)
(X) X
(X)
X¹ = herbenoembaar X² = niet herbenoembaar (X) = na herbenoeming X* = afspraak is dat D. van Hemmen in de loop van 2010 aftreedt X** = T. Vernaus treedt per 1 mei 2010 af op eigen verzoek
37
- Samenstelling
van het Bestuur 2009
De heer drs. Edo C. M. de Jaeger (1958) Voorzitter College van Bestuur ROC van Amsterdam, voorzitter Raad van Bestuur Koepelstichting ROCvA/ROCF De heer De Jaeger is als voorzitter Raad van Bestuur verantwoordelijk voor algemeen bestuurlijke zaken, integrale strategische positionering en beleid en PR, Communicatie & Marketing. Maatschappelijke functies: Bestuurslid van het Schiphol College, lid van de regieraad Bouw Regio Randstad, lid van de Raad van Commissarissen van Topsport Amsterdam en van de Raad van Advies van Stichting City Marketing Amsterdam Zuidoost. Vanuit zijn functie als adjudant bij de Koningin (sinds 1995) wordt Edo de Jaeger af en toe gevraagd om bij grote nationale evenementen werkzaamheden te verrichten ten behoeve van de Koninklijke familie.
Portefeuillehouders De heer Ricardo J.W. Winter (1951) Portefeuillehouder onderwijsinhoudelijke zaken, Bestuurslid Samenwerkingsstichting Voorgezet Onderwijs en lid Raad van Bestuur Koepelstichting ROCvA/ROCF Maatschappelijke functies: Bestuurslid van het Cultureel Educatief Centrum Zuidoost (CEC), van Campus Nieuw West en van Stichting Innovatieve Teamstages en lid van de Raad van Toezicht van The Dutch Alliance, de Raad van Toezicht van Circus Elleboog en de Raad van Toezicht van het Jongerencultuurfonds. Als bestuurslid van het OSVO is hij behalve penningmeester ook verantwoordelijk voor de portefeuille arbeidsmarkt en personeelsbeleid.
De heer Gerrit Vreugdenhil (1955) Portefeuillehouder Integrale bedrijfsvoering en Bestuurslid Samenwerkingsstichting Voorgezet Onderwijs en lid Raad van Bestuur Koepelstichting ROCvA/ROCF Maatschappelijke functies: Voorzitter van de Raad van Toezicht van Amaris Zorggroep in het Gooi, stichting voor zorg, wonen en welzijn, met 10 zorg- en verpleeghuizen. Lid Raad van Toezicht Prisma, scholengroep voor christelijk primair onderwijs in Almere, ca 6000 leerlingen en 20 scholen. Penningmeester van een klein pensioenfonds. Penningmeester Annie M.G. Schmidt Huis, Bestuurslid Stichting Ecabo (landelijk kenniscentrum voor economisch en administratief beroepsonderwijs). Voorzitter Bedrijfstakgroep voor economische en administratieve beroepen (BTG ESB&I; in de onderstructuur van de MBO Raad). Lid van BVE-platform (Belangenvereniging van ROC’s gericht op kennisontwikkeling en –deling rond informatiesystemen en ICT).
De heer Ronald C.A. Wilcke (1953) Portefeuillehouder integraal strategisch onderwijs- en HRM-beleid, vicevoorzitter Raad van Bestuur Koepelstichting ROCvA/ROCF en voorzitter College van Bestuur ROC Flevoland Maatschappelijke functies: Lid dagelijks bestuur Technocentrum Flevoland, lid landelijk bestuur MBO Raad, Voorzitter bestuur Stichting Sportservice Flevoland en Olympisch Netwerk, lid dagelijks bestuur Stichting Sportservice Net, lid Raad van Toezicht Noordelijke Hogeschool Leeuwarden, Penningmeester Stichting MTS+ (tot juni 2009), lid bestuur Room4U, lid stuurgroep Kleurrijk Almere, lid Provinciaal Platform Arbeidsmarkt Flevoland, lid redactieraad Meso-magazine.
38
Kerncijfers (bedragen x EUR 1.000.000)
2009 *)
2008
2007
2006
Financieel Totale baten
243
236
245
217
Totale lasten
255
239
243
215
Resultaat boekjaar
-12
-3
2
2
80
91
93
97
Balans totaal
239
225
216
218
Solvabiliteitsratio (%)
33.4
40.2
43.0
44.6
Liquiditeit (%)
79.6
47.2
61.3
63.6
Rentabiliteit (%)
-4.9
-1.4
0.7
1.0
Rijksbijdrage / totale baten
78.1
73.2
68.4
66.3
Personele lasten / totale lasten
74.1
73.0
69.6
68.5
Materiële lasten / totale lasten
25.9
27.0
30.4
31.5
6.456
6.575
6.483
5.926
26.494
25.981
25.817
24.517
VMBO
2.963
1.516
1.659
1.732
Educatie & inburgering
8.945
7.687
8.896
9.066
VAVO
1.096
1.164
1.112
963
Totaal
39.498
36.348
37.484
36.278
Eigen vermogen
Totale lasten / aantal leerlingen
Aantal deelnemers/leerlingen per 1 oktober MBO
Deelnemersstijging/-daling (excl. Bredero)
+4,4%
- 3,0%
+ 3,3%
+ 2,2%
MBO deelnemers BOL
19.263
18.308
18.887
18.585
MBO deelnemers BBL
7.202
7.673
6.930
5.932
Rendementen onderwijs (in %) Jaarresultaat
2008-2009
2007-2008
2006-2007
2005-2006
63,3
57,9
57,6
57,1
Diploma resultaat
62,9
57,0
54,9
54,2
VSV-ers
11,2
13,0
14,3
15,2
VOA geindiceerden
28,0
28,9
28,5
MBO diploma’s VMBO diploma’s
-
8.599
7.914
7.510
7.265
276
304
325
337
*) vanaf 2009 inclusief Bredero College
39
2009 *)
2008
2007
2006
Personeel in dienst Totaal Fte
2.517
2.541
2.550
2.351
Totaal personen
3.340
3.183
3.134
2.985
Primair personeel
2.145
2.136
2.113
2.059
Ondersteunend personeel
1.195
1.047
1.021
929
Totaal man
1.479
1.410
1.374
1.331
Totaal vrouw
1.861
1.773
1.760
1.654
*) vanaf 2009 inclusief Bredero College
40
Financieel verslag 2009 ROCvA heeft in 2009 een negatief exploitatieresultaat behaald van EUR 12,2 miljoen ten opzichte van een negatief resultaat van EUR 3,3 miljoen in 2008. Het begrote exploitatieresultaat voor 2009 was EUR 14,1 miljoen negatief (inclusief de dotatie aan voorziening herstructurering van EUR 10 miljoen). In 2009 heeft ROCvA diep gesneden in de lasten. Middels een reorganisatie hebben er ruim 200 medewerkers de organisatie verlaten. Ook op de overige, niet personele lasten zijn maatregelen genomen. Deze zijn nog niet geheel gerealiseerd maar het effect is wel reeds in de begroting 2010 meegenomen. Ook in 2010 zal ROCvA verder dienen te reorganiseren als gevolg van vermindering van de gemeentelijke inkomsten. De gevolgen van deze reorganisatie voor de voorziening herstructurering zijn reeds in het resultaat 2009 opgenomen. Bovengenoemde maatregelen hebben het mogelijk gemaakt in 2010 weer een sluitende begroting te presenteren. Deze kostenreducties zullen echter voor een aanzienlijk bedrag nog daadwerkelijk in 2010 gerealiseerd moeten worden. Kortom, op de realisatie van de begroting 2010 staat veel spanning als gevolg van het verschil tussen het feitelijke lastenniveau eind 2009 en het gewenste niveau, zoals dat opgenomen is in de begroting 2010.
Bijzondere gebeurtenissen Strategische Samenwerking ROCF Per 1 januari 2009 werken ROCvA en ROCF op strategisch niveau samen. Er is een gezamenlijke Raad van Bestuur aangetreden die de Koepelstichting ROCvA – ROCF bestuurt. Beide organisaties zullen zelfstandig blijven opereren, ook de financiële stromen blijven gescheiden. Er wordt onderwijs inhoudelijk samengewerkt. In het inhoudelijk jaarverslag zijn wij hier dieper op ingegaan.
Oprichting Samenwerkingsstichting Voortgezet Onderwijs Eind 2008 is de Samenwerkingsstichting Voortgezet Onderwijs ROCvA opgericht. Per 1 januari 2009 zijn hierin het Voortgezet Onderwijs van het Bredero College en van ROCvA ondergebracht. De bundeling van beide organisaties leidt enerzijds tot een versterking van het onderwijs en anderzijds, door de innige samenwerking met ROCvA, tot een versterking van de instroom van deelnemers in het MBO. In het inhoudelijk jaarverslag zijn wij hier dieper op ingegaan.
Contracten Praktijkcentrum De omzetgarantie in het contract met de gemeente Amsterdam is medio 2008 afgelopen. Vanaf dat moment is de omzet ook dramatisch gedaald. In 2008 is besloten het Praktijkcentrum te sluiten. Met de Gemeente Amsterdam is overeenstemming bereikt over een gedeeltelijke overname van het Praktijkcentrum. Deze overname is eind 2009 afgerond.
41
Baten De baten van ROCvA bestaan voor een groot gedeelte uit de overheidsbijdragen van het Rijk en de gemeenten. Dit aandeel bedroeg in 2009 90,7% van de totale baten (2008 84,8%). De totale baten zijn ten opzichte van 2008 met 3,1% toegenomen tot EUR 243 miljoen. De rijksbijdragen zijn gestegen ten opzichte van 2008 door prijs- en looncompensatie en extra gelden voor conjuncturele gevolgen van de kredietcrisis en door de toevoeging van het Bredero College (EUR 12 miljoen). De overige overheidsbijdragen zijn gestegen door een toename van het aantal deelnemers per 1 oktober 2009. De contractactiviteiten zijn in 2009 lager als gevolg van het afbouwen van de activiteiten van Centrum Vakopleidingen (Praktijkcentrum) en ROCA Uitzendorganisatie. Daarnaast zijn de laatste activiteiten van de Voortwijzer in 2009 afgerond. De bijzondere bate in 2008 betrof de verkoop van The College Hotel B.V. In onderstaande tabel wordt de ontwikkeling van de baten ten opzichte van 2008 weergegeven. bedragen x EUR 1.000 2009 2008 mutatie Rijksbijdragen OCW Overige overheidsbijdragen Deelnemersbijdragen Contractactiviteiten Overige baten Bijzondere baten
189.960
78,0%
172.695
73,2%
17.265
10,0%
30.659 5.233 10.841 6.635 243.328
12,6% 2,2% 4,5% 2,7% 100,0%
27.259 5.227 18.580 8.097 4.095 235.953
11,6% 2,2% 7,9% 3,4% 1,7% 100,0%
3.400 6 -7.739 -1.462 -4.095 7.375
12,5% 0,1% -41,7% -18,1% -100,0% 3,1%
Lasten De lasten zijn in 2009 met 6,8% gestegen ten opzichte van 2008. Wanneer geen rekening wordt gehouden met de bijzondere extra dotatie aan de voorziening herstructurering bedraagt de stijging van de lasten 3,4%. Als we deze stijging vergelijken met de stijging van de baten (3,1%), dan kan worden geconstateerd dat de lasten harder zijn gestegen dan de baten. bedragen x EUR 1.000 Personeelslasten Dotatie voorziening herstructurering Afschrijvingen Huisvestingslasten Overige instellingslasten
2009
2008
mutatie
179.581
70,9%
173.179
73,0%
6.402
3,7%
8.200 13.438 20.392 31.899 253.510
3,2% 5,3% 8,0% 12,6% 100,0%
12.212 19.560 32.258 237.209
5,2% 8,2% 13,6% 100,0%
8.200 1.226 832 -359 16.301
100,0% 10,0% 4,3% -1,1% 6,8%
De personeelslasten zijn met EUR 6,4 miljoen (+3,7%) toegenomen. De lonen en salarissen zijn gestegen als gevolg van de loonsverhoging en verhoging van de eindejaarsuitkering conform de CAO BVE en door de inbreng van het Bredero College. Door de inbreng van het Bredero College steeg het aantal medewerkers met 179 fte. De afschrijvingen en huisvestingslasten zijn gestegen door de inbreng van het Bredero College en het activeren van een aantal automatiseringsprojecten die in 2008 en 2009 zijn afgerond. De overige instellingslasten zijn gedaald met EUR 0,4 miljoen (-1,1%). Deze daling wordt onder meer veroorzaakt door lagere administratie- en beheerskosten en lagere accountants- en advieskosten.
42
Exploitatiesaldo Het exploitatiesaldo voor 2009 (EUR -12,2 miljoen) is EUR 8,9 miljoen lager dan in 2008 (EUR -3,3 miljoen) als gevolg van de extra dotatie aan de voorziening voor herstructurering (EUR 8,2 miljoen). Wanneer deze extra dotatie buiten beschouwing wordt gelaten is het exploitatiesaldo nagenoeg gelijk aan begroting en circa EUR 0,6 miljoen positiever dan in 2008. In de onderstaande tabel is de opbouw van het exploitatiesaldo weergegeven: bedragen x EUR 1.000
2009
Begroting
2008
Stichting ROCvA Samenwerkingsstichting VO ROCvA ROCA Contractonderwijs Holding B.V. Overig Totaal exclusief dotatie voorziening herstructurering
-4.645 836 -67 -81
-3.779 -217 -73 -
-8.162 4.892 -62
-3.957
-4.069
-3.332
Extra dotatie voorziening herstructurering
-8.200
-10.000
-
-12.157
-14.069
-3.332
Totaal
De belangrijkste oorzaken van het lagere resultaat zijn de volgende:
Resultaat boekjaar volgens begroting
-14.069
Hogere rijksbijdragen Hogere personele lasten
8.112 -6.143
Lagere overige overheidsbijdragen Hogere omzet contractactiviteiten
-4.302 4.121
1.969
-181 Toename overige baten Lagere dotatie voorziening herstructurering Hogere overige instellingslasten Overige Resultaat boekjaar 2009
1.612 1.224 -3.604 -768 892 -12.157
ROCA Contractonderwijs Holding B.V. Het resultaat over 2009 is EUR 67.000 negatief, over 2008 was dit EUR 4,9 miljoen positief door de verkoop van The College Hotel B.V. Het eigen vermogen per 31 december 2009 bedraagt EUR 5,1 miljoen (2008: EUR 5,2 miljoen). In 2009 zijn de resterende activiteiten van Centrum voor Vakopleidingen en ROCA Uitzendorganisatie verder afgebouwd. Eind 2009 hadden de beide vennootschappen vrijwel geen activiteiten meer. Deze vennootschappen vormden een belangrijk onderdeel van de ROCA Contractonderwijs Holding B.V. In 2010 heeft de vennootschap geen activiteiten meer.
43
Eigen vermogen en solvabiliteit Het eigen vermogen ultimo 2009 bedraagt EUR 80,0 miljoen (2008: EUR 90,6 miljoen). Het eigen vermogen is afgenomen met EUR 12,2 miljoen als gevolg van het negatieve resultaat. Daarnaast is het eigen vermogen gewijzigd als gevolg van de inbreng van Bredero College (EUR 0,8 miljoen) en het vervallen van de BAPO voorziening bij het voormalig ROCvA VMBO (EUR 0,7 miljoen). Het eigen vermogen bedraagt ultimo 2009 33,4% (solvabiliteit) van het balanstotaal (in 2008 40,2%). De solvabiliteit is negatief beïnvloed door het negatieve resultaat. Daarnaast is het totaal vermogen gestegen door de opgenomen leningen ten behoeve van de nieuwbouw. Daarmee neemt het relatieve aandeel van het eigen vermogen (solvabiliteit) ten opzichte van het totale vermogen verder af. De voorgenomen maatregelen om de teruglopende rijksbijdragen op te vangen ontzien het primaire onderwijsproces en richten zich op de ondersteunende activiteiten en de materiële kosten. In 2009 is een reductieprogramma gestart dat een bezuiniging van EUR 5,8 miljoen op lange termijn moet opleveren. Uiteraard heeft dit programma gevolgen gehad voor de getroffen voorziening voor toekomstige wachtgelden en de kosten van het flankerend beleid.
Liquiditeit, investeringen en kasstroom De liquiditeitspositie (current ratio) uitgedrukt in de verhouding tussen de vlottende activa en de kortlopende schulden is per 31 december 2009 0,80 tegen 0,47 ultimo 2008. De liquiditeit is gestegen door de herfinanciering van de rekening courant faciliteit in lang vreemd vermogen. Ultimo 2009 was de stand van de liquide middelen EUR 12,5 miljoen positief. De rekening courant faciliteit (schatkistbankieren) die is opgenomen onder de kortlopende schulden bedroeg eind 2008 EUR 25,8 miljoen. De investeringen in materieel vast actief bedragen EUR 17,9 miljoen. Er is voor EUR 7,3 miljoen geïnvesteerd in nieuwbouw, voor EUR 2,7 miljoen in gebouwen en terreinen en voor EUR 7,9 miljoen in inventaris en apparatuur (onder meer automatiseringsprojecten). Als gevolg van de aflossing van rekening courant faciliteit (eind 2008 EUR 25,8 miljoen) door een langlopende lening bij het Ministerie van Financiën zijn de kortlopende schulden gedaald. Hierdoor lijkt het alsof de kasstroom uit operationele activiteiten negatief is. Echter gecorrigeerd voor dit effect bedraagt de operationele kasstroom EUR 17 miljoen positief.
Treasury en financiering Het treasury-beleid is gericht op de besturing en beheersing, de verantwoording en het toezicht op de financiële vermogenswaarden en geldstromen, de financiële posities en de hieraan verbonden risico’s. In dit kader heeft ROCvA maandelijks de monitoring uitgevoerd op de financiële baten en lasten, de liquiditeitspositie en de debiteurenpositie. In de toelichting van de langlopende schulden van de jaarrekening is een overzicht opgenomen van de lopende financieringen. ROCvA heeft in 2009 geen beleningen, noch beleggingen uitgezet. Eind 2008 heeft ROCvA een overeenkomst gesloten met het Ministerie van Financiën inzake het schatkistbankieren. Het omvangrijke nieuwbouwprogramma van ROCvA herbergt een aantal risico’s in zich. In 2008 is een deel van het renterisico afgedekt door vastrentende langlopende leningen aan te gaan bij het Ministerie van Financiën. ROCvA zal in 2010 het resterende renterisico afdekken. In januari 2009 is het herfinancieringsprogramma afgerond. In dit programma zijn voor de bestaande hypothecaire leningen Bij ING en BNG de zekerheden opnieuw gesteld. De waarborg van het waarborgfonds BVE is beëindigd om gebruik te kunnen maken van de leenfaciliteit van het Ministerie van Financiën. Met het Ministerie van Financiën is begin 2009 een overeenkomst gesloten ter hoogte van (maximaal) EUR 120 miljoen. ROCvA heeft daarmee de financieringsbehoeften voor de komende jaren afgedekt.
44
Financiële indicatoren ROCvA heeft in het strategisch financieel beleid een aantal financiële prestatie-indicatoren opgenomen die worden gebruikt bij de interne sturing van de organisatie: • Current ratio (totale vlottende activa als aandeel in vlottende passiva) • Solvabiliteit (eigen vermogen + egalisatierekening in % van het totaal vermogen) • Rentabiliteit (resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening in % van de baten) • Aandeel personele lasten (in % van de baten) • Exploitatieresultaat De realisatie van de prestatie-indicatoren staan in het meerjaren overzicht.
Risico-analyse Steeds weer dienen veranderingen zich aan op het gebied van het onderwijs: zowel vanuit de omgeving, het bedrijfsleven als de regelgeving. Vaak heeft dat een wijziging in de manier van de onderwijsverzorging, in huisvesting en van ondersteunende middelen tot gevolg. Voorts is er sprake van toenemende concurrentie van andere ROC’s en particuliere onderwijsaanbieders. De algemene reserves zijn van voldoende niveau om eventuele tegenvallers te kunnen opvangen. De volgende risico’s worden onderkend:
Wijziging in wet- en regelgeving van de bekostiging Volwassenenonderwijs Op lange termijn zal sprake zijn van een behoorlijke daling ten opzichte van voorgaande jaren, onder meer als gevolg van de toegenomen concurrentie. ROCvA concurreert op deze markt met private aanbieders. Daarom is de continuïteit van deze inkomsten onzeker in vergelijking tot de inkomsten uit de Rijksbijdragen. Ook staat de winstgevendheid van deze producten onder druk.
Investeringen in het nieuwbouwprogramma De bouwkostenrisico’s van de nieuwbouwprojecten worden grotendeels afgedekt door vaste prijscontracten met projectontwikkelaars. In deze contracten zijn wel indexeringsconstructies opgenomen. Een oplopende bouwkostenindex heeft gevolgen voor de kosten van het nieuwbouwprogramma. In het budget van het nieuwbouwprogramma is een algemene risicobuffer opgenomen. Het nieuwbouwprogramma kan daarmee vooralsnog binnen het gestelde budget worden uitgevoerd. De toegeslagen kredietcrisis ondermijnt de continuïteit van de bouwsector. ROCvA heeft alternatieve scenario’s uitgewerkt voor het geval dat een projectontwikkelaar onverhoopt niet aan haar verplichtingen kan voldoen. Vooralsnog zal het risico zich beperken tot beperkte vertraging in de nieuwbouwprojecten. Dit heeft naar verwachting geen ernstige financiële of andersoortige consequenties voor ROCvA.
Tegenvallende inkomsten uit de Rijksbekostiging In 2009 is inmiddels duidelijk geworden dat de bijdrage per deelnemer zal dalen ten opzichte van de voorgaande jaren. Ook voor 2010 en de jaren daarna verwacht ROCvA dat de inkomsten vanuit het Rijk onder druk komen te staan als gevolg van de landelijke bezuinigingen en andere gevolgen van de kredietcrisis.
45
Verwachtingen voor 2010 Begroting 2010 Voor 2010 is een begroting opgesteld met een positief resultaat van EUR 1,2 miljoen. Het schooljaar 2009-2010 kenmerkt zich in Amsterdam door een stevige groei in deelnemersaantallen. Voor het nieuwe schooljaar zijn er 1.895 meer (gewogen) ROCvA-deelnemers (+ 5,5%) ingeschreven dan in het voorgaande jaar. Dit wordt met name veroorzaakt door de economische situatie waarin Nederland zich bevindt. De kans op arbeid is afgenomen waardoor het aantal deelnemers dat zich voor een (vervolg-)opleiding inschrijft, is toegenomen en deelnemers sneller voor een vervolgopleiding kiezen waardoor de deelnemers langer in het onderwijs verblijven. De Nederlandse regering heeft in de Rijksbegroting 2010 rekening gehouden met deze ontwikkeling. Er zijn voor 2009 en 2010 extra middelen beschikbaar om de groei te kunnen opvangen. Echter, de meerjarenbegroting van het Ministerie van OCW laat zien dat deze middelen na 2010 niet meer beschikbaar zijn. MBO-instellingen zullen zich moeten voorbereiden op het wegvallen van de tijdelijke middelen in 2011. In het totaal van de beschikbare middelen neemt het aandeel aan tijdelijke middelen toe. Ook het aandeel middelen met een doelbestemming (geoormerkte middelen) neemt toe. Dit betekent dat er steeds minder middelen beschikbaar zijn voor algemeen gebruik (de zogenaamde ‘lumpsum’ middelen). Onlangs besloot het kabinet om EUR 50 miljoen uit de beschikbare middelen voor Educatie en Inburgering te reserveren voor het taal- en rekenonderwijs in het MBO. Deze wijziging heeft grote gevolgen voor Educatie en Inburgering, te meer omdat de vraag in het werkveld onverminderd groot blijft. De veranderingen maken het noodzakelijk dat het domein Educatie en Inburgering in volume teruggebracht wordt tot een structurele basis waarin structurele baten en lasten met elkaar in evenwicht zijn. In de jaarrekening 2009 is rekening gehouden met de financiële gevolgen van een reductie van 108 fte als gevolg van deze ontwikkelingen. De begroting 2010 gaat uit van structurele baten en lasten, expliciet gecorrigeerd voor groei.
46
De begrotingscijfers voor het jaar 2010 zijn vastgesteld door de Raad van Bestuur en Raad van Toezicht en zien er als volgt uit: (bedragen x EUR 1.000)
Baten Rijksbijdragen OCW
197.576
Overige overheidsbijdragen
33.857
Deelnemersbijdragen
3.484
Contractactiviteiten
6.805
Overige baten
7.571
Totaal baten
249.293
Lasten Personeelslasten
177.920
Afschrijvingen
16.253
Huisvestingslasten
21.126
Overige lasten
30.621
Totaal lasten
245.920
Saldo baten en lasten
3.373
Financiële baten en lasten
-2.222
Nettoresultaat
1.151
Amsterdam, 29 juni 2010
Namens de Raad van Bestuur drs. E.C.M. de Jaeger, voorzitter R. Wilcke, vicevoorzitter G. Vreugdenhil, lid R.J.W. Winter, lid
47
48
Jaarrekening 2009
49
50
Geconsolideerde balans per 31 december (voor resultaatbestemming)
Activa
2009
2008
(bedragen x EUR 1.000)
Vaste activa Materiële vaste activa Gebouwen en terreinen Inventaris en apparatuur
1 1
155.604 41.377
153.413 39.415 196.981
192.828
735
931
197.716
193.759
Financiële vaste activa Overige financiële vaste activa
2
Totaal vaste activa Vlottende activa Vorderingen Debiteuren Deelnemers/cursisten Overige vorderingen en overlopende activa
Liquide middelen
Totaal vlottende activa Totaal activa
3 3
18.429 3.766
3
6.748
4
13.941 4.176 11.283 28.943
29.400
12.504
2.157
41.447
31.557
239.163
225.316
51
Passiva
2009
2008
(bedragen x EUR 1.000)
Eigen vermogen Stichtingskapitaal Algemene reserve Bestemmingsreserves Resultaat boekjaar
5 5 5
P.M. 67.815 24.340 -12.157
P.M. 69.602 24.340 -3.332 79.998
90.610
Voorzieningen Onderhoudsvoorziening Personeelsvoorzieningen
6 6
8.000 31.898
8.729 28.458 39.898
37.187
Langlopende schulden Kredietinstellingen Overige langlopende schulden
7 7
67.096 111
30.483 147 67.207
30.630
Kortlopende schulden Kredietinstellingen Aflossingsverplichtingen Crediteuren Belastingen en premies sociale verzekeringen Pensioenen Overige schulden en overlopende passiva
Totaal passiva
8
1.143 5.878
25.761 1.332 10.669
8 8
10.592 2.223
9.383 1.512
8
32.224
18.232 52.060
66.889
239.163
225.316
52
Geconsolideerde staat van baten en lasten over 2009 2009
Begroting 2009
2008
(bedragen x EUR 1.000)
Baten Rijksbijdragen OCW Overige overheidsbijdragen Deelnemersbijdragen Contractactiviteiten Overige baten Bijzondere baten
9 10 11 12 13
Totaal baten
189.960 30.659 5.233 10.841 6.635 -
181.848 35.663 4.443 6.720 4.321 -
172.695 27.259 5.227 18.580 8.097 4.095
243.328
232.995
235.953
Lasten Personeelslasten Dotatie voorziening herstructurering Afschrijvingen Huisvestingslasten Overige instellingslasten
14
179.581
172.862
14 15 16 17
8.200 13.438 20.392 31.899
10.000 13.134 21.246 28.187
173.179 2
12.212 19.560 32.258
Totaal lasten
253.510
245.429
237.209
Saldo baten en lasten
-10.182
-12.434
-1.256
Financiële baten Financiële lasten
18 18
Resultaat uit gewone bedrijfsvoering Belastingen
Nettoresultaat Genormaliseerd resultaat Dotatie voorziening herstructurering
Nettoresultaat
2
89 -1.986
65 -1.700
163 -2.239
-1.897
-1.635
-2.076
-12.079
-14.069
-3.332
-78
-
-
-12.157
-14.069
-3.332
-3.957
-4.069
-3.332
-8.200
-10.000
-
-12.157
-14.069
-3.332
Conform RvT besluit d.d. 22 april 2009
53
Geconsolideerd kasstroomoverzicht over 2009 2009
2008
(bedragen x EUR 1.000) Saldo baten en lasten Gecorrigeerd voor:
• • •
Afschrijvingen Mutatie voorzieningen Mutatie egalisatierekening investeringen
-10.073 13.438 2.711 -265
-1.256 12.212 -5.437 -532
15.884
6.243
Veranderingen in vlottende activa
• • •
Mutatie voorraden Mutatie vorderingen Mutatie kortlopende schulden Mutatie werkkapitaal
457 -14.828
135 -571 18.762 -14.372
18.326
Inbreng Bredero College Financiële baten en lasten Belastingen en resultaat deelnemingen
1.545 -1.897 -187
-2.076 -
KASSTROOM UIT OPERATIONELE ACTIVITEITEN
-9.100
21.237
Investeringen in materiële vaste activa Overige mutaties in materiële vaste activa (Des)Investeringen in financiële vaste activa
-17.492 166 196
KASSTROOM UIT INVESTERINGSACTIVITEITEN Nieuwe leningen Ministerie van Financiën Aflossing leningen kredietinstellingen Mutatie overige langlopende schulden
3
-30.752 12.387 217
4
-17.130 41.396 -4.783 -36
-18.148 -1.192 -287
KASSTROOM UIT FINANCIERINGSACTIVITEITEN
36.577
-1.479
Mutatie liquide middelen
10.347
1.610
Beginstand liquide middelen
2.157
547
Eindstand liquide middelen
12.504
2.157
3 4
Investeringen (EUR 17.904.000) minus investeringssubsidie VMBO (EUR 412.000 ) Inbreng Bredero College (EUR 802.000) minus desinvesteringen (EUR 264.000) en herbestemming (EUR 704.000). Zie ook pagina 52 Materiële vaste activa.
54
Toelichting behorende tot de geconsolideerde jaarrekening 2009 Algemeen Juridische vorm en voornaamste activiteiten De organisatie is een stichting; de voornaamste activiteiten van bestaan uit het bevorderen van voortgezet en beroepsonderwijs en educatie. Het bestuursnummer van de Stichting is 40833 en de hierin meegenomen BRIN nummers zijn 00EF, 09VK, 14RL, 21AS en 25PZ.
Bijzondere gebeurtenissen In 2009 is de inbreng van het Bredero College en de samenvoeging met het VMBO van ROCvA een feit geworden. Beide organisaties zijn samengevoegd in een nieuwe stichting, genaamd Samenwerkingsstichting Voortgezet Onderwijs ROCvA. Als gevolg van de inbreng van het Bredero College is de vergelijkbaarheid met de cijfers van 2008 niet altijd goed mogelijk.
Toegepaste standaarden De jaarrekening is opgesteld volgens de Regeling jaarverslaggeving onderwijs. In deze regeling is bepaald dat de bepalingen van Titel 9 Boek 2 BW en de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving (in het bijzonder RJ 660 Onderwijsinstellingen) van toepassing zijn en met inachtneming van de daarin aangeduide uitzonderingen. De grondslagen die worden toegepast voor de waardering van activa en passiva en de resultaatbepaling zijn gebaseerd op historische kosten.
Grondslagen voor de waardering van activa en passiva en de resultaatbepaling Algemeen Voor zover niet anders is vermeld, worden activa en passiva opgenomen tegen nominale waarde. Een actief wordt in de balans opgenomen wanneer het waarschijnlijk is dat de toekomstige economische voordelen naar de organisatie zullen toevloeien en de waarde daarvan betrouwbaar kan worden vastgesteld. Een verplichting wordt in de balans opgenomen wanneer het waarschijnlijk is dat de afwikkeling daarvan gepaard zal gaan met een uitstroom van middelen en de omvang van het bedrag daarvan betrouwbaar kan worden vastgesteld. De opbrengsten en kosten worden toegerekend aan de periode waarop zij betrekking hebben. De jaarrekening wordt gepresenteerd in euro’s, de functionele valuta van de organisatie. Alle financiële informatie in euro’s is afgerond op het dichtstbijzijnde duizendtal. De opstelling van de jaarrekening vereist dat het management oordelen vormt en schattingen en veronderstellingen maakt die van invloed zijn op de toepassing van grondslagen en de gerapporteerde waarde van activa en verplichtingen, en van baten en lasten.
55
De daadwerkelijke uitkomsten kunnen afwijken van deze schattingen. De schattingen en onderliggende veronderstellingen worden voortdurend beoordeeld. Herzieningen van schattingen worden opgenomen in de periode waarin de schatting wordt herzien en in toekomstige perioden waarvoor de herziening gevolgen heeft.
Grondslagen voor consolidatie In de consolidatie worden de Stichting ROC van Amsterdam en alle rechtspersonen betrokken waarin een meerderheidsbelang wordt gehouden dan wel sprake is van overheersende zeggenschap. De volgende rechtspersonen zijn in deze jaarrekening meegenomen: • • • • •
ROCA Contractonderwijs Holding B.V. Samenwerkingsstichting Voortgezet Onderwijs ROCvA Stichting Onroerend Goed Beroepsonderwijs Stichting Innovatieve Stages Stichting Samenwerking Schiphol College
100% 100% 100% 50% 50%
De geconsolideerde jaarrekening omvat de financiële gegevens van de organisatie en haar groepsmaatschappijen en andere rechtspersonen waarop overheersende zeggenschap kan worden uitgeoefend dan wel waarover de centrale leiding bestaat. Groepsmaatschappijen zijn deelnemingen waarin de organisatie een meerderheidsbelang heeft, of waarin op een andere wijze een beleidsbepalende invloed kan worden uitgeoefend. Bij de bepaling of beleidsbepalende invloed kan worden uitgeoefend, worden financiële instrumenten die potentiële stemrechten bevatten en direct kunnen worden uitgeoefend, betrokken. Participaties die worden aangehouden om ze te vervreemden worden niet geconsolideerd. Nieuw verworven deelnemingen worden in de consolidatie betrokken vanaf het tijdstip waarop beleidsbepalende invloed kan worden uitgeoefend. Afgestoten deelnemingen worden in de consolidatie betrokken tot het tijdstip van beëindiging van deze invloed. In de geconsolideerde jaarrekening zijn de onderlinge schulden, vorderingen en transacties geëlimineerd, evenals de binnen de Groep gemaakte winsten. De 100%-groepsmaatschappijen zijn integraal geconsolideerd. Voor een overzicht van de geconsolideerde groepsmaatschappijen wordt verwezen naar punt 20 Financiële vaste activa.
Transacties in vreemde valuta Transacties luidend in vreemde valuta worden in de betreffende functionele valuta van de organisatie omgerekend tegen de geldende wisselkoers per de transactiedatum.
Materiële vaste activa De gebouwen en terreinen, inventaris en apparatuur, andere vaste bedrijfsmiddelen in uitvoering en vooruitbetalingen op materiële vaste activa worden gewaardeerd tegen verkrijgings- of vervaardigingsprijs verminderd met de cumulatieve afschrijvingen. Deze activa worden duurzaam door de Stichting gebruikt. Gebouwen en terreinen die binnen afzienbare verkocht zullen worden zijn gewaardeerd tegen actuele waarde gebaseerd op berekeningen van externe taxateurs. De waarde van deze objecten wordt periodiek getaxeerd en de evaluatie van de herwaardering vindt continue plaats. Over deze activa wordt niet afgeschreven. Investeringssubsidies worden zichtbaar in mindering gebracht op de materiële vaste activa.
56
De afschrijvingen worden berekend als een percentage over de aanschafprijs volgens de lineaire methode op basis van de economische levensduur. Op terreinen, materiële vaste bedrijfsactiva in uitvoering en vooruitbetalingen op materiële vaste activa wordt niet afgeschreven. De volgende afschrijvingspercentages worden hierbij gehanteerd: -
Terreinen Gebouwen en verbouwingen Inventaris en apparatuur
: : :
nihil 3 – 10 10 – 33
De gebouwen en terreinen zijn, voor zover zij per 1 januari 1997 aan de Stichting zijn overgedragen in het kader van de Wet ‘Omkering Kapitaaldienst Financiering’ (OKF), opgenomen voor de waarden zoals vastgesteld door het Ministerie van OCW bij de uitvoering van deze operatie. Deze activa zijn gewaardeerd tegen verkrijgingsprijzen.
Financiële vaste activa Deelnemingen waarin invloed van betekenis op het zakelijke en financiële beleid kan worden uitgeoefend, worden gewaardeerd volgens de vermogensmutatiemethode op basis van de nettovermogenswaarde. Bij de bepaling van de nettovermogenswaarde worden de waarderingsgrondslagen van de organisatie gehanteerd. Deelnemingen met een negatieve nettovermogenswaarde worden op nihil gewaardeerd. Wanneer de organisatie garant staat voor de schulden van de betreffende deelneming wordt een voorziening gevormd. Deze voorziening wordt primair ten laste van de vorderingen op deze deelneming gevormd en voor het overige onder de voorzieningen ter grootte van het aandeel in de door de deelneming geleden verliezen, dan wel voor de verwachte betalingen door de organisatie ten behoeve van deze deelneming. Deelnemingen waarin geen invloed van betekenis wordt uitgeoefend, worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs of duurzaam lagere bedrijfswaarde. De leningen aan niet-geconsolideerde deelnemingen worden opgenomen tegen nominale waarde onder aftrek van noodzakelijk geachte waardeverminderingen. De overige financiële vaste activa worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs of lagere marktwaarde.
Vorderingen Vorderingen worden gewaardeerd op de geamortiseerde kostprijs op basis van de effectieve rentemethode, verminderd met bijzondere waardeverminderingsverliezen.
Bijzondere waardeverminderingen Vaste activa met een lange levensduur dienen te worden beoordeeld op bijzondere waardeverminderingen wanneer wijzigingen of omstandigheden zich voordoen die doen vermoeden dat de boekwaarde van een actief niet terugverdiend zal worden. De terugverdienmogelijkheid van activa die in gebruik zijn, wordt bepaald door de boekwaarde van een actief te vergelijken met de geschatte contante waarde van de toekomstige netto kasstromen die het actief naar verwachting zal genereren. Wanneer de boekwaarde van een actief hoger is dan de geschatte contante waarde van de toekomstige kasstromen, worden bijzondere waardeverminderingen verantwoord voor het verschil tussen de boekwaarde en de realiseerbare waarde.
Eigen vermogen Onder het eigen vermogen worden de algemene reserves, de bestemmingsreserves en de bestemmingsfondsen gepresenteerd. De algemene reserve bestaat uit de reserves die ter vrije beschikking staan van het Bestuur. Indien een beperktere bestedingsmogelijkheid door de organisatie is aangebracht, dan is het aldus afgezonderde deel van het eigen vermogen aangeduid als bestemmingsreserve. Indien de beperktere bestedingsmogelijkheid door derden is aangebracht, dan wordt dit deel aangemerkt als bestemmingsfonds.
57
Waardevermeerderingen van gebouwen die worden gewaardeerd tegen actuele waarde worden opgenomen in de herwaarderingsreserve. De herwaarderingsreserve wordt gevormd per individueel actief en is niet hoger dan het verschil tussen de boekwaarde op basis van historische kostprijs en de actuele waarde. Bij de verkoop van een actief, valt de eventueel aanwezige herwaarderingsreserve vrij ten gunste van de Overige reserves. Met betrekking tot het eigen vermogen onderscheidt ROC van Amsterdam drie categorieën van activiteiten: a. publieke activiteiten (publieke taak, gericht op de publieke doelen zoals in de WEB omschreven); b. private activiteiten in het verlengde van de publieke taak (bijvoorbeeld inburgering, reintegratie en contractactiviteiten in het verlengde van de publieke taak); c. overige private activiteiten (bijvoorbeeld contractactiviteiten niet in het verlengde van de publieke taak). ROCvA merkt in lijn met Richtlijn voor de Jaarverslaggeving 660.206 een gepast deel van het vermogen als privaat vermogen aan. Het uit de publieke activiteiten (onder a) en in beginsel het uit private activiteiten in het verlengde van de publieke taak (onder b) opgebouwd vermogen wordt gekwalificeerd als publiek vermogen. De stichting handelt daarbij overeenkomstig de door de MBO Raad in 2010 opgestelde Guidelines Publiek-Privaat. Gelet op de, in 2010 door de MBO Raad opgestelde, Guidelines zal ROC van Amsterdam in 2010 kwantificeren welke delen van het eigen vermogen op grond van het hiervoor bepaalde als publiek moeten worden aangemerkt en welke delen van het vermogen als privaat, al dan niet verkregen uit activiteiten in het verlengde van de publieke taak.
Voorzieningen Onder de voorzieningen worden de personele voorzieningen, voorziening verlieslatende contracten en de overige voorzieningen gepresenteerd. Tenzij anders aangegeven worden de voorzieningen opgenomen tegen de nominale waarde. Toevoegingen aan voorzieningen vinden plaats ten laste van de staat van baten en lasten. Uitgaven vinden rechtstreeks plaats ten laste van de voorzieningen. Een voorziening in verband met verplichtingen als bedoeld in artikel 2:374 lid 1, eerste volzin BW wordt uitsluitend opgenomen indien op de balansdatum aan de volgende voorwaarden wordt voldaan: a) de rechtspersoon heeft een verplichting (in rechte afdwingbaar of feitelijk); b) het is waarschijnlijk dat voor de afwikkeling van die verplichting een uitstroom van middelen noodzakelijk is; en c) er kan een betrouwbare schatting worden gemaakt van de omvang van de verplichting. Uitzondering op voorgaande voorwaarden betreft de egalisatievoorziening voor groot onderhoud. De toevoegingen aan deze voorziening zijn bepaald op basis van het geschatte bedrag van het groot onderhoud en de periode die telkens tussen de werkzaamheden voor groot onderhoud verloopt, gebaseerd op een meerjarenonderhoudsplan.
Langlopende schulden Schulden met een resterende looptijd van meer dan één jaar worden aangeduid als langlopend. Het aflossingsbedrag van het lopende jaar wordt onder de kortlopende schulden opgenomen. Schulden worden gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs op basis van de effectieve rentemethode.
Kortlopende schulden Schulden met een op balansdatum resterende looptijd van ten hoogste één jaar worden aangeduid als kortlopend. Schulden worden niet gesaldeerd met activa. Schulden worden gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs op basis van de effectieve rentemethode. Overlopende passiva betreffen vooruitontvangen bedragen (waaronder geoormerkte bijdragen) en nog te betalen bedragen ter zake van lasten die aan een verstreken periode zijn toegekend. Van bedragen die voor meerdere jaren beschikbaar zijn gesteld, wordt het nog niet bestede gedeelte op deze post aangehouden. Vrijval ten gunste van de staat van baten en lasten geschiedt naar rato van de besteding.
58
Personeelsbeloningen/pensioenen Voor de medewerkers van de organisatie is een pensioenregeling getroffen die kwalificeert als een toegezegde pensioenregeling. Deze pensioenregeling is ondergebracht bij een bedrijfstakpensioenfonds (ABP) en wordt – overeenkomstig de RJ – in de jaarrekening verwerkt als toegezegde bijdrageregeling. Dit betekent dat de over het boekjaar verschuldigde premies als kosten worden verantwoord. De risico’s van loonontwikkeling, prijsindexatie en beleggingsrendement op het fondsvermogen zullen mogelijk leiden tot toekomstige aanpassingen in de jaarlijkse bijdragen aan het pensioenfonds. Deze risico’s komen niet tot uitdrukking in een in de balans opgenomen voorziening. Informatie over eventuele tekorten en de gevolgen hiervan voor de pensioenpremies in de toekomstige jaren is niet beschikbaar. De dekkingsgraad van het ABP Pensioenfonds bedraagt per 31 december 2009 104%.
Opbrengstverantwoording Rijksbijdragen, overige overheidsbijdragen en -subsidies Rijksbijdragen, overige overheidsbijdragen en -subsidies uit hoofde van de basisbekostiging worden in het jaar waarop de toekenning betrekking heeft, volledig verwerkt als baten in de staat van baten en lasten. Indien deze opbrengsten betrekking hebben op een specifiek doel, dan worden deze naar rato van de verrichte werkzaamheden als baten verantwoord.
Deelnemersbijdragen De deelnemersbijdragen, bestaande uit cursus-, les- en examengelden, worden toegerekend aan het jaar waarop zij betrekking hebben, waarbij ervan uitgegaan is dat reguliere onderwijs- en onderzoekstaken gelijkmatig over het schooljaar zijn gespreid.
Baten werk in opdracht van derden Opbrengsten uit hoofde van werk in opdracht van derden (contractonderwijs en overige) worden in de staat van baten en lasten als baten opgenomen voor een bedrag gelijk aan de kosten indien zeker is dat deze kosten declarabel zijn. Een eventueel positief resultaat wordt genomen naar rato van het stadium van voltooiing van de transactie op verslagdatum (de zogeheten percentage of completion methode). Het stadium van voltooiing wordt bepaald aan de hand van beoordelingen van de verrichte werkzaamheden. Voor een eventueel verwacht negatief resultaat wordt een voorziening getroffen die is gepresenteerd als voorziening verlieslatende contracten.
Aandeel in het resultaat van organisaties waarin wordt deelgenomen Het aandeel in het resultaat van organisaties waarin wordt deelgenomen omvat het aandeel van de Stichting in de resultaten van deze deelnemingen. Resultaten op transacties, waarbij overdracht van activa en passiva tussen de Stichting en de niet-geconsolideerde deelnemingen en tussen nietgeconsolideerde deelnemingen onderling heeft plaatsgevonden, zijn niet verwerkt voor zover deze als niet gerealiseerd kunnen worden beschouwd. De resultaten van deelnemingen die gedurende het boekjaar zijn verworven of afgestoten worden vanaf het verwervingsmoment respectievelijk tot het moment van afstoting verwerkt in het resultaat van de Stichting.
Transacties met verbonden partijen Van transacties met verbonden partijen is sprake wanneer een relatie bestaat tussen de stichting, haar deelnemingen en hun bestuurders en leidinggevende functionarissen. Er hebben zich geen transacties met verbonden partijen voorgedaan op niet zakelijke grondslag. In de normale bedrijfsactiviteiten koopt en verkoopt de stichting diensten van en aan verschillende verbonden partijen waarin de stichting een belang van 50% of minder bezit. Deze transacties worden over het algemeen op zakelijke grondslag uitgevoerd tegen voorwaarden die vergelijkbaar zijn met die van transacties met derden.
59
Belastingen Belastingen omvatten de over de verslagperiode verschuldigde en verrekenbare winstbelastingen en latente belastingen. De belastingen worden in de staat van baten en lasten opgenomen, behoudens voor zover deze betrekking hebben op posten die rechtstreeks in het eigen vermogen worden opgenomen, in welk geval de belasting in het eigen vermogen wordt verwerkt. De over het boekjaar verschuldigde en verrekenbare belasting is de naar verwachting te betalen belasting over de belastbare winst over het boekjaar, berekend aan de hand van belastingtarieven die zijn vastgesteld op verslagdatum, dan wel waartoe materieel al op verslagdatum is besloten, en eventuele correcties op de over voorgaande jaren verschuldigde belasting. In 2009 is de fiscale eenheid voor de omzetbelasting aangevraagd voor ROC van Amsterdam, ROC Flevoland en de Samenwerkingsstichting Voortgezet Onderwijs ROCvA. Tot nu toe hebben genoemde stichtingen gehandeld alsof de fiscale eenheid een feit is. De Belastingdienst heeft de aanvraag nog in behandeling. Mondeling is door de belastinginspecteur toegezegd dat het besluit geen invloed meer zal hebben op transacties voorafgaand aan het besluit.
Kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht is opgesteld op basis van de indirecte methode.
60
Toelichting op de geconsolideerde balans 1
Materiële vaste activa
Het verloop van de materiële vaste activa in 2009 is als volgt: (x EUR 1.000)
Aanschafwaarde Cumulatieve afschrijvingen Egalisatierekening investeringssubsidies Balanswaarde per 1 januari 2009 - Inbreng activa Bredero College - Investeringen - Desinvesteringen - Investeringssubsidie VMBO - Herbestemming - Afschrijvingen - Vrijval egalisatierekening Balanswaarde per 31 december 2009
Aanschafwaarde Cumulatieve afschrijvingen Egalisatierekening investeringssubsidies Balanswaarde per 31 december 2009
Gebouwen en terreinen
Gebouwen en terreinen bestemd voor verkoop
Inventaris en apparatuur
In uitvoering en vooruitbetalingen
Totaal
146.226
28.809
55.287
24.163
254.485
-30.945
-304
-27.593
-
-58.842
-2.638
-
-177
-
-2.815
112.643
28.505
27.517
24.163
192.828
5 309 -93
-
797 1.912 -171
15.683 -
802 17.904 -264
-412 2.694 -6.323
-
15.891 -7.115
-19.289 -
-412 -704 -13.438
106
-
159
-
265
108.929
28.505
38.990
20.557
196.981
148.729
28.809
73.716
20.557
271.811
-37.268
-304
-34.708
-
-72.280
-2.532
-
-18
-
-2.550
108.929
28.505
38.990
20.557
196.981
De post In uitvoering en vooruitbetalingen betreft voor een bedrag van EUR 18.170.000 voor Gebouwen en terreinen (2008: EUR 12.264.000) en voor EUR 2.387.000 (2008: EUR 11.899.000) aan Inventaris en apparatuur.
61
De balanswaarde per 31 december bedraagt derhalve: (x EUR 1.000)
2009
Gebouwen en terreinen Inventaris en apparatuur
2008
155.604 41.377
153.413 39.415
196.981
192.828
Onder de gebouwen en terreinen zijn activa opgenomen voor een bedrag van EUR 7,1 miljoen (2008: EUR 7,2 miljoen) waarvan de beschikbaarheid berust op een beperkt genotsrecht zoals erfpacht- en opstalrecht. De erfpachtrechten zijn afgekocht voor een periode van 50 jaar. De actuele waarde van de bedrijfsgebouwen en -terreinen is in maart 2008 door onafhankelijke taxateurs getaxeerd op EUR 142.095.000. De WOZ-waarde van de gebouwen en terreinen is EUR 115.478.500 (peildatum 1 januari 2009). De verzekerde waarde van de gebouwen is EUR 190.180.000 (peildatum 1 januari 2010).
Egalisatierekening investeringssubsidies
2009
2008
(x EUR 1.000) Stand per 1 januari Vrijval ten gunste van de staat van baten en lasten Stand per 31 december
2.815
3.347
-265
-532
2.550
2.815
Dit betreft ontvangen bijdragen van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen dan wel andere partijen ter financiering van investeringen. Deze bijdragen vallen vrij ten gunste van de exploitatierekening (onder de overige baten) naar rato van de afschrijvingslasten op de betrokken activa.
2
Financiële vaste activa
Overige financiële vaste activa
2009
2008
(x EUR 1.000) Waarborgsommen Afkoopsom huurverplichting Dudok Arena
342 393
341 590
735
931
De afkoopsom inzake de huurverplichting van Dudok Arena betreft een eenmalig betaalde afkoopsom voor de huur van een sporthal voor tien jaar. Deze is ingegaan per 1 januari 2002 en eindigt per 31 december 2011.
62
3
Vorderingen
Debiteuren
2009
2008
(x EUR 1.000) Gemeente Amsterdam Overige gemeenten Vorderingen op personeel Overige debiteuren Af: voorziening voor oninbaarheid
14.564 194 191 4.194
10.862 832 175 2.902
-714
-830
18.429
13.941
830
696
1.275 -1.391
242 -108
714
830
Het verloop van de voorziening wegens oninbaarheid is als volgt: Stand per 1 januari Dotatie ten laste van de exploitatie Onttrekkingen Stand per 31 december
De onttrekkingen hebben betrekking op de afwikkeling van de Voortwijzer, waar vorderingen op de Gemeente niet inbaar bleken te zijn. In de debiteuren zijn geen bedragen begrepen met een resterende looptijd langer dan 1 jaar.
Deelnemers/Cursisten
2009
2008
(x EUR 1.000) Nominale vordering Af: voorziening voor oninbaarheid
4.306 -540
4.859 -683
3.766
4.176
683
866
-376 233
-279 96
540
683
Het verloop van de voorziening wegens oninbaarheid is als volgt: Stand per 1 januari Onttrekkingen Dotatie ten laste van de exploitatie Stand per 31 december
63
2009
Overige vorderingen en overlopende activa
2008
(x EUR 1.000) Vooruitbetaalde kosten Nog te factureren omzet Omzetbelasting voorgaande jaren inzake huisvestingskosten Stadsdelen Gemeente Amsterdam
2.893 1.094 -
3.421 3.291 876 1.704
Overige
2.761
1.991
6.748
11.283
De vordering uit 2008 “Omzetbelasting voorgaande jaren inzake huisvestingskosten” is in 2009 ontvangen. In de overige vorderingen en overlopende activa zijn geen bedragen begrepen met een resterende looptijd langer dan 1 jaar.
4
Liquide middelen
(x EUR 1.000)
2009
Tegoeden op bank- en postbankrekeningen Kasmiddelen Kruisposten
2008 12.424 66 14
2.001 42 114
12.504
2.157
De liquide middelen zijn terstond opeisbaar. Het hoge saldo is ten dele veroorzaakt door een storting vanuit de leningfaciliteit ten behoeve van de investeringen in de nieuwbouw in het eerste kwartaal van 2010. ROCvA beschikt over een rekening courant faciliteit (schatkistbankieren) bij het Ministerie van Financiën van EUR 20,4 miljoen.
5
Eigen vermogen
Het verloop van het eigen vermogen in 2009 is als volgt. Algemene Bestem(x EUR 1.000) reserve
Stand per 1 januari 2009 Mutaties in het boekjaar Inbreng eigen vermogen Bredero College Vrijval BAPO voorziening VMBO Bestemming resultaat 2008 Resultaat boekjaar 2009 Stand per 31 december 2009
Bestemmingsreserve privaat
mingsreserve huisvesting
Resultaat boekjaar
Totaal
69.602
24.340
-
-3.332
90.610
794
-
-
-
794
751 -3.332
-
-
3.332
751 -
-
-
-12.157
-12.157
67.815
24.340
-12.157
79.998
-
64
De bestemmingsreserve huisvesting is gevormd door herwaardering van de onroerend goed objecten (terreinen en gebouwen) die in het kader van het meerjaren huisvestingsplan binnen afzienbare tijd zullen worden afgestoten. Jaarlijks vindt een evaluatie plaats van de destijds gekozen uitgangspunten voor de waardering van deze objecten. In 2009 heeft geen herwaardering plaatsgevonden. Het eigen vermogen van de stichting is vooralsnog geheel aangemerkt als publiek vermogen (zie toelichting op pagina 57). Er zijn geen bestemmingsfondsen gedurende het boekjaar ontstaan.
6
Voorzieningen
Onderhoudsvoorziening De voorziening voor onderhoudskosten wordt gevormd voor periodiek groot onderhoud dat moet worden verricht op de gebouwen. De voorziening voor onderhoudskosten is langlopend tot 2014 en is gebaseerd op het meerjaren onderhoudsplan. Het verloop van de onderhoudsvoorziening is als volgt: (x EUR 1.000) Stand per 1 januari
2009
2008
8.729
12.424
1.137 150 -2.016
-126 -3.569
Stand per 31 december
8.000
8.729
Kortlopend deel < 1 jaar Langlopend deel > 1 jaar
2.627 5.373
2.804 5.925
Inbreng Bredero College Vrijval/dotatie ten gunste/laste van de staat van baten en lasten Onttrekkingen
Personeelsvoorzieningen De personeelsvoorzieningen bestaan uit de voorziening voor ombuiging en herstructurering, de voorziening voor BAPO verplichtingen en overige voorzieningen. De overige voorzieningen bestaan uit de voorziening voor jubileumuitkeringen en de voorziening ter dekking van WIA uitkeringen als gevolg van het eigen risicodragerschap van arbeidsongeschikte medewerkers.
Voorziening herstructurering De voorziening voor ombuiging en herstructurering heeft betrekking op enkele specifieke herstructureringen bij werkmaatschappijen, verplichtingen wegens vervroegd uittreden en arbeidsongeschiktheid van werknemers alsmede op enkele specifieke trajecten. Als gevolg van de vermindering van de inkomsten van Educatie en Inburgering, het stopzetten van de activiteiten van de Voortwijzer en het Praktijkcentrum en de reductie van het ondersteunend personeel is de Stichting genoodzaakt de activiteiten en het aantal medewerkers in de komende jaren af te bouwen. De onttrekkingen voor ombuiging en herstructurering betreffen de kosten uit lopende uitkeringen voor prepensioenen, wachtgelden, ontslaguitkeringen en afkoopsommen, alsmede kosten voor omscholing en geschillen.
65
Voorziening BAPO Onder voorwaarden kan het personeel vanaf de leeftijdsgrens van 52 jaar gebruik maken van de regeling Bevordering ArbeidsParticipatie Ouderen (BAPO). Voor personeel vanaf de leeftijd van 47 jaar (het moment dat een BAPO verplichting mogelijk wordt) is een voorziening gevormd. Hierbij is in de periode tussen 47 en 52 jaar sprake van opbouw van de voorziening vanwege de zogeheten referte-eis van 5 jaren. Bij het bereiken van de 52-jarige leeftijd is de omvang van de voorziening zodanig dat aan de BAPO verplichtingen vanaf dat moment kan worden voldaan. Bij de bepaling van de voorziening is rekening gehouden met eigen ervaringscijfers en normen (kansen dat personeel aan de instelling blijft verbonden, dan wel de verwachting in welke omvang van de rechten door het personeel gebruik wordt gemaakt). De voorziening is contant gemaakt met rentepercentage van 5. Het verloop van de personeelsvoorzieningen kan als volgt worden weergegeven: (x EUR 1.000)
Stand per 1 januari 2009
Toekenning subsidie Ministerie van OCW Dotatie ten laste van de staat van baten en lasten Onttrekkingen Vrijval ten gunste van het eigen vermogen Vrijval ten gunste van de staat van baten en lasten
Stand per 31 december 2009 Kortlopend deel < 1 jaar Langlopend deel > 1 jaar
Voorziening BAPO
Overige voorzieningen
Totaal
8.567
18.650
1.241
28.458
4.817
-
-
4.817
8.200 -7.423
-2.153
2.166 -874
10.366 -10.450
-
-751
-
-751
-
-542
-
-542
14.161
15.204
2.533
31.898
7.837 6.324
2.600 12.604
875 1.658
11.312 20.586
Voorziening herstructurering
De toekenning van het Ministerie van OCW is zowel opgenomen onder de rijksbijdragen als onder de personeelslasten in de staat van baten en lasten. De voorziening BAPO is gedaald als gevolg van het aantal mensen dat de organisatie heeft verlaten in 2009 en nog gaat verlaten (blijfkans).
66
7
Langlopende schulden
Het verloop van de langlopende schulden is als volgt: (x EUR 1.000)
Kredietinstellingen
Overige langlopende schulden
Totaal
Stand per 1 januari 2009
30.483
147
30.630
Nieuwe leningen Ministerie van Financiën Extra aflossing in 2009 Aflossingen 2010
41.396 -3.676 -1.107
-36
41.396 -3.676 -1.143
Stand per 31 december 2009
67.096
111
67.207
De verstrekte zekerheden zijn toegelicht onder “Niet in de balans opgenomen activa en verplichtingen”.
Kredietinstellingen Ter financiering van de nieuwbouw is begin 2009 een herfinancieringsoperatie uitgevoerd. Er zijn nieuwe zekerheden voor de bestaande leningen bij ING en BNG ingebracht. De waarde van de nieuwe zekerheden is meer in overeenstemming met het saldo van de leningen. Het Waarborgfonds BVE staat niet langer garant voor de leningen. ROCvA heeft BNG en ING verzocht de borging te schrappen omdat het binnen de voorwaarden van het Waarborgfonds niet mogelijk was om de financiering bij het Ministerie van Financiën onder te brengen. Een zogenaamde negatieve hypotheekverklaring in de voorwaarden maakte het niet mogelijk andere panden te bezwaren dan de reeds bezwaarde panden. Daarmee konden de nieuwbouwpanden niet als zekerheid dienen voor de leningen van het Ministerie van Financiën. ROCvA is begin 2009 gebruik gaan maken van de leenfaciliteit van het Ministerie van Financiën. Na een uitgebreide offerte ronde met meerdere bancaire aanbieders is gebleken dat het Ministerie van Financiën de meest gunstige financiële voorwaarden bood. Binnen de leenfaciliteit zijn in 2009 nieuwe leningen aangetrokken en nieuwe zekerheden gesteld. De rente is voor de komende 30 jaar vastgelegd op 4,93%. Naast het deel waarvoor de rente is vastgelegd, beschikt ROCvA ook over een flexibele ruimte van circa EUR 50 miljoen. Onder de voorwaarde dat er voldoende onderpand als zekerheid wordt ingebracht, kan hieruit onder gunstige financiële voorwaarden worden geleend. In 2009 zijn twee leningen opgenomen (EUR 18.000.000 en 3.700.000) uit deze flexibele ruimte ter herfinanciering van leningen bij respectievelijk ING en BNG. Daarmee zijn belangrijk gunstigere rentetarieven gerealiseerd. Eind 2008 maakte ROCvA tijdelijk gebruik van een kredietfaciliteit van ING (EUR 18 miljoen, in 2008 opgenomen onder de kortlopende schulden). Deze is begin 2009 afgelost met de opgenomen lening (1365) van het Ministerie van Financiën. Deze laatste lening kent een renteperiode van zes maanden (loopt af op 25 januari 2010). In mei 2009 heeft ROCvA een lening bij de BNG afgelost en geherfinancierd bij het Ministerie van Financiën (lening 1404 ter waarde van EUR 3.700.000). De rentevoorwaarden bij het ministerie waren aanzienlijk beter dan die van de BNG. De nieuwe lening kent een rentevastperiode van zes maanden (loopt af op 12 mei 2010). Gedurende 2009 is voor EUR 19.696.368 (leningnummer 1463) aangetrokken voor de financiering van de nieuwbouw. Daarmee zijn de reeds geïnvesteerde bedragen gefinancierd en een deel van de uitgaven van begin 2010. In de loop van 2010 zal conform het eerder genoemde trekkingschema nog
67
voor EUR 25,9 miljoen aan leningen worden opgenomen ter financiering van de nieuwbouw. De nieuwbouwpanden zullen fasegewijs als onderpand worden verstrekt. De stand per 31 december 2009 is als volgt (x EUR 1.000): Looptijd
Hoofdsom
Rente %
Saldo
30 30 30 30
4.538 2.269 3.971 4.538
5,66 5,54 4,57 5,35
3.721 1.868 3.600 3.675 12.864
ING Bank 6567.24.641 6568.28.749 6725.96.482
31 11 23
11.500 1.600 4.000
4,0 4,2 4,85
9.583 800 3.560 13.943
Ministerie van Financiën Lening 1365 Lening 1404 Lening 1463
33 32 33
18.000 3.700 19.696
1,28 1,09 4,93
18.000 3.700 19.696 41.396
Bank Nederlandse Gemeenten 400.090.072 400.090.074 400.090.075.01 400.090.076
Af: aflossingsverplichting komend jaar
-1.107
Stand per 31 december 2009
67.096
De aflossingsverplichtingen voor het komende boekjaar zijn opgenomen onder de kortlopende schulden.
68
Overige langlopende schulden (x EUR 1.000)
Rente %
Saldo
7,375
147
Bank Nederlandse Gemeenten 40.0092936 (voorheen Stichting Pensioenfonds Cindu) Af: aflossingsverplichting komend jaar
-36
Stand per 31 december 2009
111
De aflossingsverplichtingen voor het komende boekjaar zijn opgenomen onder de kortlopende schulden.
8
Kortlopende schulden
Belastingen en premies sociale verzekeringen (x EUR 1.000)
2009
Omzetbelasting Loonheffing en premies sociale verzekeringen
2008
2.848 7.744
1.960 7.423
10.592
9.383
De loonheffing en premies sociale verzekeringen zijn in januari 2010 betaald.
Overige schulden en overlopende passiva 2009
2008
(x EUR 1.000) Nog te betalen bedragen Reservering vakantiegeld en -dagen Vooruit gefactureerde omzet Vooruit ontvangen deelnemersbijdragen (Meerjarige) Doelsubsidies Ministerie van OCW Vooruit ontvangen bedragen Te betalen salarissen Overige
8.276 6.521 1.301 688 12.761 1.792 259 626
6.286 6.416 897 1.449 2.327 661 115 81
32.224
18.232
De meerjarige doelsubsidies zijn toegenomen door vooruit ontvangen subsidiebedragen voor extra groei en de wet investeren in jongeren, de zogenaamde Plusvoorzieningen (zie bijlage A voor een gedetailleerd overzicht). Deze middelen zijn relatief laat in 2009 ontvangen en zullen in 2010 worden aangewend.
69
Overzicht (meerjarige) doelsubsidies Ministerie van OCW Omschrijving
Geoormerkt en aflopend Geoormerkt en doorlopend Niet geoormerkte subsidies VO Niet geoormerkte subsidies BVE Totaal ROCvA Inbreng Bredero
Totaal
Bedrag van toewijzing
Saldo 2008
Ontvangen in 2009
Besteding in 2009
Saldo 2009
2.204
1.017
859
1.876
-
29.355
1.023
17.778
5.999
12.802
5.590
287
3.603
3.933
-43
4.911
-
4.911
4.909
2
42.060
2.327
27.151
16.717
12.761
202
156
-54
102
-
42.262
2.483
27.097
16.819
12.761
Voor een uitgebreider overzicht van de meerjarige doelsubsidies zie bijlage A.
70
Niet in de balans opgenomen activa en verplichtingen Kredietinstellingen De kredietfaciliteit in rekening-courant bij het Ministerie van Financiën bedraagt met ingang van februari 2009 EUR 20,4 miljoen. Voor de leningen bij de diverse kredietinstellingen zijn de volgende zekerheden verstrekt:
Zekerheden ING (bedragen x EUR 1.000) Pand
Kingsfordweg Tempelhofstraat 80 - 82 Da Costastraat 36-38 Elandstraat 175 Totaal
Hypothecaire inschrijving/ taxatie waarde bij vrije verkoop 20.945 4.050 5.285 30.280
Zekerheden BNG (bedragen x EUR 1.000) Pand
Fraijlemaborg 135 -141 Da Costastraat 91 Nassaukade 327 Totaal
Hypothecaire inschrijving/ taxatie waarde bij vrije verkoop 20.055 1.545 0.745 22.345
Zekerheden Ministerie van Financiën eind 2009 (bedragen x EUR 1.000) Pand Opaallaan 25 Hoofddorp Arena 301 Hilversum Zetterij 8 Amstelveen Maximale financiering Totaal
Dekkingswaarde 15.000 23.100 6.678 44.778 95% 42.539
De nieuwbouwpanden zullen fasegewijs als zekerheid worden toegevoegd aan het financieringsarrangement bij het Ministerie van Financiën.
71
Ministerie van OCW Voor onderwijsinstellingen vallende onder de WVO is het op basis van artikel 5 van de (Gewijzigde) Regeling “Onvoorziene gevallen bij invoering vereenvoudiging bekostiging voortgezet onderwijs” (kenmerk WJZ-2005/54063802 en kenmerk VO/F -2006/1769) toegestaan een vordering op te nemen op het Ministerie van OCW. Hiervan is geen gebruik gemaakt. De vordering op het Ministerie van OCW is ter hoogte van de op dat moment bestaande schuld aan het personeel in verband met: -
de tot en met december opgebouwde bruto vakantieaanspraken; de over de maand december door het bevoegd gezag verschuldigde afdracht pensioenpremies en loonheffing verbonden salarisbetalingen op grond van de van toepassing zijnde wet- en regelgeving.
De vordering bedraagt op 31 december 2009 EUR 1.717.827. Bij de oprichting van de Stichting ROC van Amsterdam in 1997 ontstond er een vordering op het Ministerie van OCW voor loonheffing en pensioenpremies van ABP. De vordering zal worden ontvangen bij het opheffen van de stichting en bedraagt EUR 1.397.000.
Claims Tegen de organisatie en/of groepsmaatschappijen is een aantal claims ingediend die door haar wordt betwist. Hoewel de afloop van deze geschillen niet met zekerheid kan worden voorspeld, wordt – mede op grond van ingewonnen juridisch advies – aangenomen dat deze geen nadelige invloed van betekenis zal hebben op de geconsolideerde financiële positie.
Meerjarige financiële verplichtingen Er zijn langlopende onvoorwaardelijke verplichtingen aangegaan inzake huur en operationele leasing. De huurverplichtingen die hieruit voortvloeien bedragen voor 2010 EUR 6,5 miljoen (2009: EUR 6,7 miljoen). De totale verplichting heeft een looptijd korter dan 5 jaar. De verplichtingen voor operationele leasing bedragen voor 2010 EUR 10.100 (2009: EUR 28.000). De contracten hebben een maximale looptijd van vier jaar. De organisatie is investeringsverplichtingen aangegaan ter grootte van EUR 123 miljoen inzake de nieuwbouw van vijf schoolgebouwen.
Garanties De stichting heeft zich garant gesteld jegens de Stichting Waarborgfonds BVE voor maximaal 2% van de jaarlijkse rijksbijdrage indien laatstgenoemde niet aan haar borgstellingsverplichtingen kan voldoen. De stichting heeft garanties afgegeven uit hoofde van huurverplichtingen voor totaal EUR 891.000.
72
Toelichting op de geconsolideerde staat van baten en lasten 9
Rijksbijdragen
Dit betreft de genormeerde rijksbijdrage van het Ministerie van OCW. (X EUR 1.000) Basisbekostiging input Basisbekostiging output Basisbekostiging VOA Basisbekostiging VMBO Vergoeding huisvesting Additionele middelen Vergoeding wachtgelden Rijksbijdrage voorgaande jaren
2009
Begroting
2008
105.700 24.400 7.165 25.832 12.393 9.653 4.817 -
100.556 23.124 7.112 25.612 11.923 7.751 5.770 -
97.571 22.977 6.916 14.770 10.888 12.771 7.927 -1.125
189.960
181.848
172.695
6.243 3.410
7.751 -
10.050 2.721
9.653
7.751
12.771
Additionele middelen Geoormerkte OCW subsidies Niet geoormerkte OCW subsidies
De rijksbijdragen zijn gestegen ten opzichte van 2008 door prijs- en looncompensatie en extra gelden voor conjuncturele gevolgen van de kredietcrisis en door de toevoeging van het Bredero College (EUR 12 miljoen).
10
Overige overheidsbijdragen
(x EUR 1.000) Gemeentelijke bijdragen educatie Gemeentelijke bijdragen inburgering Overige trajecten en bijdragen
24.476 1.277 4.906
29.586 635 5.442
24.204 784 2.271
30.659
35.663
27.259
De daling in de gemeentelijke bijdragen voor Educatie ten opzichte van de begroting wordt verklaard door een stijging van de omzet uit re-integratie en inburgering onder de Contractactiviteiten.
73
11
Deelnemersbijdragen
(x EUR 1.000) Lesgelden sector VO Cursusgelden sector BVE Examengelden
12
2009
Begroting
2008
255 4.527 451
309 3.828 306
180 4.774 273
5.233
4.443
5.227
Contractactiviteiten
(x EUR 1.000) Re-integratie opleidingen Economische Opleidingen Amsterdam Contractonderwijs Gooi- & Vechtstreek Horeca, Kapper- en nagelverzorging Luchtvaartopleidingen Gezondheidszorg Techniekonderwijs Re-integratie en inburgering (WI) Overig
1.618 475 121 344 470 245 1.415 6.083 70
1.418 1.790 90 550 400 260 1.444 425 343
10.062 792 154 487 429 330 1.203 4.361 763
10.841
6.720
18.580
De contractactiviteiten zijn gedaald door een daling van de omzet bij Re-integratie opleidingen bij Centrum Vakopleidingen en de Voortwijzer. De daling is het gevolg van het stopzetten van de activiteiten van deze organisatieonderdelen. De inkomsten uit de Wet Inburgering (WI) waren in de begroting opgenomen onder de “Gemeentelijke bijdragen educatie” in de Overige overheidsbijdragen (zie 10.)
13
Overige baten
(x EUR 1.000) Verkoop beroepspraktijkvorming en kantines Detachering personeel Verhuuropbrengsten Vrijval egalisatierekening investeringsbijdragen Vergoeding exploitatieverliezen taalaanbieders Bijdragen voorstelling Frank Sanders Akademie Verkoop inventaris Centrum Vakopleidingen Innovatiearrangementen Overige baten
1.215 949 383 265 680 362 325 2.456
1.344 557 412 2.008
1.375 619 1.741 532 1.287 111 89 2.343
6.635
4.321
8.097
De vergoeding van de Gemeente Amsterdam voor de huurpanden van het VMBO is in 2009 opgenomen onder de Overige overheidsbijdragen.
74
14
Personeelslasten
(x EUR 1.000)
2009
Lonen en salarissen Sociale lasten Pensioenpremies Personeel niet in loondienst Dotaties personele voorzieningen Overige personele lasten
Begroting
2008
132.969 11.769 15.228 8.354 6.440 5.311
127.733 11.496 14.051 7.403 5.770 6.661
124.293 9.598 14.491 13.618 4.646 7.208
Af: uikeringen (AAW, USZO en ID-banen)
-490
-252
-675
Extra dotatie voorziening herstructurering
179.581 8.200
172.862 10.000
173.179 -
187.781
182.862
173.179
De lonen en salarissen zijn gestegen als gevolg van de aanpassing van de arbeidsvoorwaarden conform de CAO BVE en als gevolg van de inbreng van het Bredero College (179 fte). De post Personeel niet in loondienst is gedaald ten opzichte van 2008 maar hoger dan begroot door inhuur van specialistische kennis en het niet kunnen vervullen van vacatures als gevolg van de krapte op de arbeidsmarkt. De (reguliere) dotatie aan personele voorzieningen betreft de bijdrage van het Rijk inzake wachtgeld vergoedingen (EUR 4,8 miljoen), een dotatie voor lopende verplichtingen reorganisaties (EUR 0,6 miljoen),de dotatie aan de voorziening ten behoeve van de WGA – Werkhervatting Gedeeltelijk Arbeidsgeschikten (EUR 1,2 miljoen), de dotatie aan de voorziening voor jubileumuitkeringen (EUR 0,4 miljoen) verminderd met de vrijval uit de BAPO voorziening (EUR -0,5 miljoen). De reductie van ondersteunend personeel en de reorganisatie als gevolg van de ontwikkelingen bij Educatie & Inburgering maken een extra dotatie aan de voorziening herstructurering noodzakelijk.
Personeelsbestand Gedurende het boekjaar 2009 bedroeg het gemiddeld aantal werknemers bij de organisatie, omgerekend naar volledige mensjaren 2.517 (2008: 2.541), allen werkzaam in Nederland.
Bezoldiging bestuurders en Raad van Toezicht 2009
Drs. E.C.M. de Jaeger R.J.W. Winter
Brutosalaris EUR
Werkgeverslasten EUR
Pensioenkosten EUR
Totaal 2009
187.251 153.746
5.565 2.840
27.206 22.022
220.022 178.608
340.997
8.405
49.228
398.630
EUR
De andere twee bestuursleden zijn opgenomen in de jaarrekening 2009 van ROC Flevoland. Aan de bestuurders wordt een leaseauto ter beschikking wordt gesteld, dan wel een op basis van kosten vergelijkbaar bedrag, onder aftrek van privégebruik, zijnde EUR 17.729, om te voorzien in
75
eigen dan wel openbaar vervoer, voor zowel zakelijk, als woon-werkverkeer. Verder ontvangen de bestuurders een kostenvergoeding van EUR 2.426 netto per jaar. Tot 1 september 2009 maakte een interim bestuurder deel uit van de Raad van Bestuur. De totale kosten voor 2009 bedragen EUR 212.000 (inclusief omzetbelasting) (2008: EUR 52.000). Tot slot heeft een voormalig lid van het College van Bestuur een nabetaling ontvangen voor onder meer levensloopvergoeding, afvloeiingsvergoeding (EUR 257.000). Brutosalaris
2008
Drs. E.C.M. de Jaeger R.J.W. Winter P.J.L.G. Kerkvliet
EUR
Werkgeverslasten EUR
Pensioenkosten EUR
182.319 150.298 168.342 500.959
5.382 1.806 2.879 10.067
22.820 19.252 20.035 62.107
Totaal 2008 EUR 210.521 171.356 191.256 573.133
De bezoldiging voor de leden van de Raad van Toezicht bedroeg in 2009 EUR 91.667 (2008: EUR 74.000).
Informatie Wet Openbaarmaking uit Publieke middelen gefinancierde topinkomens (WOPT) In deze wet is opgenomen dat jaarinkomens boven de EUR 188.000 gemeld moeten worden in het jaarverslag. Dit inkomen betreft het belastbaar loon, de pensioenafdracht, overige voorzieningen en ontslaguitkeringen. In 2009 is van een bestuurder het totaal van basissalaris, werkgeverslasten en pensioenkosten hoger dan de WOPT-norm (EUR 216.000). Het basissalaris van deze bestuurders is gebaseerd op de in het verleden verworven rechten en valt binnen de kaders van de adviesregeling ‘de beloning van de bestuurders van MBO-instellingen’. De stijging van het brutosalaris van deze bestuurder in 2009 ten opzichte van 2008 is 2,7%.
15
Afschrijvingen op materiële vaste activa
(x EUR 1.000) Gebouwen Inventaris en apparatuur
16
2009
Begroting
2008
6.323 7.115
5.986 7.148
5.650 6.562
13.438
13.134
12.212
8.335 3.568 3.940 150 2.035 802 206 685 671
8.058 3.457 3.691 150 2.046 858 253 738 1.995
8.744 3.482 3.898 -126 1.534 890 212 764 162
20.392
21.246
19.560
Huisvestingslasten
(x EUR 1.000) Huur- en servicekosten Energie en water Schoonmaakkosten Dotatie/vrijval voorziening groot onderhoud Klein onderhoud en reparatie Belastingen en heffingen Verzekeringen Beveiligingskosten Overige huisvestingslasten
76
De huur- en servicekosten zijn gedaald door het opzeggen van de huur van een aantal panden. De overige huisvestingslasten liggen in lijn met de cijfers over 2008 en zijn lager dan begroot.
17
Overige instellingslasten
(x EUR 1.000) Administratie en beheer Contributies en lidmaatschappen Accountants- en advieskosten PR, marketing en communicatie Inventaris en apparatuur Leer- en hulpmiddelen Kosten beroepspraktijkvorming en kantines Reis- en verblijfkosten Dotatie overige voorzieningen Overige instellingslasten
2009
Begroting
2008
4.094 940 3.529 2.793 4.210 9.558 2.058 729 1.508 2.480
4.392 900 3.703 1.824 3.908 7.186 1.416 4.858
4.562 1.247 5.838 3.531 4.188 8.955 1.252 920 1.283 482
31.899
28.187
32.258
De overige instellingslasten zijn gestegen ten opzichte van de begroting door een extra toevoeging aan de voorziening dubieuze debiteuren onder andere in verband met een niet inbare vordering bij De Voortwijzer. Daarnaast zin de overige instellingslasten gestegen door hogere kosten voor leer- en hulpmiddelen en beroepspraktijkvorming. De hogere kosten voor leer- hulpmiddelen worden grotendeels gecompenseerd door hogere deelnemersbijdragen.
Accountantshonorarium 2009 (bedragen x EUR 1.000) Onderzoek van de jaarrekening 2008 Onderzoek van de jaarrekening 2009 Andere controleopdrachten Adviesdiensten op fiscaal terrein Andere niet-controlediensten
2008 (bedragen x EUR 1.000) Onderzoek van de jaarrekening Andere controleopdrachten Adviesdiensten op fiscaal terrein Andere niet-controlediensten
KPMG Accountants
KPMG overig
Totaal KPMG
190 164 107 118
1 50
190 164 107 1 168
579
51
630
KPMG Accountants
KPMG overig
Totaal KPMG
194 272 -
30 701
194 272 30 701
466
731
1.197
77
18
Financiële baten en lasten
(x EUR 1.000)
2009
Begroting
2008
Financiële baten Overige rentebaten
89
65
163
-1.948 -38
-1.700 -
-1.597 -642 -
-1.986
-1.700
-2.239
-1.897
-1.635
-2.076
Financiële lasten Rente langlopende leningen Rente rekeningen courant kredietinstellingen Overige lasten
Saldo financiële baten en lasten Transacties met verbonden partijen
Er hebben zich geen transacties met verbonden partijen voorgedaan op niet zakelijke grondslag.
78
Enkelvoudige balans per 31 december (voor resultaatbestemming)
Activa
2009
2008
(bedragen x EUR 1.000) Vaste activa Materiële vaste activa Gebouwen en terreinen Inventaris en apparatuur
142.067 39.926
140.376 39.390 181.993
179.766
Financiële vaste activa Deelnemingen in groepsmaatschappijen 19 Overige deelnemingen 19 Leningen aan groepsmaatschappijen Overige financiële vaste activa
7.903 -56 12.525 731
Totaal vaste activa
5.232 9 12.819 931 21.103
18.991
203.096
198.757
Vlottende activa Vorderingen Debiteuren Deelnemers/cursisten Overige vorderingen en overlopende activa
17.742 3.772
13.142 4.176
6.332
11.210 27.846
28.528
Liquide middelen
11.057
268
Totaal vlottende activa
38.903
28.796
241.999
227.553
Totaal activa
79
ROC van Amsterdam Jaarverslag 2009
Passiva
2009
2008
(bedragen x EUR 1.000)
Eigen vermogen Stichtingskapitaal Algemene reserve Bestemmingsreserves Resultaat boekjaar
P.M. 67.815 24.340 -12.157
P.M. 69.602 24.340 -3.332 79.998
90.610
Voorzieningen Onderhoudsvoorziening Overige voorzieningen
5.735 32.516
8.729 28.458 38.251
37.187
Langlopende schulden Kredietinstellingen Overige langlopende schulden
67.096 111
30.483 147 67.207
30.630
Kortlopende schulden Kredietinstellingen Aflossingsverplichtingen Crediteuren Rekening courant deelnemingen en gelieerde maatschappijen Belastingen en premies sociale verzekeringen Pensioenen Overige schulden en overlopende passiva
Totaal passiva
20
1.143 5.259
25.761 1.332 10.424
10.552
3.921
9.378 1.944
9.062 1.493
28.267
17.133 56.543
69.126
241.999
227.553
80
ROC van Amsterdam Jaarverslag 2009
Enkelvoudige staat van baten en lasten
2009
2008
(bedragen x EUR 1.000)
Baten Rijksbijdragen OCW Overige overheidsbijdragen Deelnemersbijdragen Contractactiviteiten Overige baten
158.919 27.894 4.978 9.348 7.583
172.695 27.059 5.227 13.510 8.594
Totaal baten
208.722
227.085
Lasten Personeelslasten Dotatie voorziening herstructurering Afschrijvingen Huisvestingslasten Overige instellingslasten
153.300 8.200 12.535 18.246 27.670
171.110 11.879 19.426 31.209
Totaal lasten
219.951
233.624
Saldo baten en lasten
-11.229
-6.539
691 -190 519 -1.948
4.892 -62 675 -2.298
-12.157
-3.332
-
-
-12.157
-3.332
Resultaat deelnemingen in groepsmaatschappijen Resultaat overige deelnemingen Financiële baten Financiële lasten
Resultaat uit gewone bedrijfsvoering Belastingen
Resultaat boekjaar
81
ROC van Amsterdam Jaarverslag 2009
Toelichting behorende tot de enkelvoudige jaarrekening 2009 Algemeen De geconsolideerde jaarrekening maakt deel uit van de jaarrekening 2009 van de organisatie. Ten aanzien van de enkelvoudige staat van baten en lasten van de organisatie is gebruikgemaakt van de vrijstelling ingevolge artikel 2:402 BW. Voor zover posten uit de balans en staat van baten en lasten hierna niet nader zijn toegelicht, wordt verwezen naar de toelichting op de geconsolideerde balans en staat van baten en lasten.
Grondslagen voor de waardering van activa en passiva en de resultaatbepaling De grondslagen voor de waardering van activa en passiva en de resultaatbepaling zijn gelijk aan die voor de geconsolideerde balans en staat van baten en lasten, met uitzondering van het volgende:
Resultaat deelnemingen Het aandeel in het resultaat van organisaties waarin wordt deelgenomen omvat het aandeel van de organisatie in de resultaten van deze deelnemingen. Resultaten op transacties, waarbij overdracht van activa en passiva tussen de organisatie en haar deelnemingen en tussen deelnemingen onderling heeft plaatsgevonden, zijn niet verwerkt voor zover deze als niet gerealiseerd kunnen worden beschouwd.
19
Financiële vaste activa
Deelnemingen in groepsmaatschappijen De deelnemingen in groepsmaatschappijen betreft de 100% deelneming ROCA Contractonderwijs Holding B.V. en, met ingang van 1 januari 2009, de Samenwerkingsstichting Voortgezet Onderwijs ROCvA. De deelnemingen zijn gewaardeerd tegen het aandeel van de vennootschap in de netto-vermogenswaarde van de deelneming per balansdatum. De nettovermogenswaarde is berekend op basis van dezelfde grondslagen als welke gelden voor deze jaarrekening. Per 19 december 2008 heeft een bestuursoverdracht plaatsgevonden met het Bredero College te Amsterdam. De koopprijs bedroeg nihil. Op 1 januari 2009 zijn de activiteiten en daarbij behorende activa en passiva van het Bredero College en het VMBO gedeelte van ROCvA ingebracht een nieuw opgerichte stichting, genaamd Samenwerkingsstichting Voortgezet Onderwijs ROCvA. In deze stichting is met ingang van 2009 het VMBO-onderwijs ondergebracht. Hiertoe heeft een ontvlechting plaatsgevonden vanuit ROCvA. Het bedrag van de ontvlechting bedroeg EUR 2,8 miljoen en is verrekend via de rekening courant.
82
ROC van Amsterdam Jaarverslag 2009
Het verloop gedurende het boekjaar is als volgt (x EUR 1.000):
2009
Stand per 1 januari Inbreng Samenwerkingsstichting Voortgezet Onderwijs ROCvA Aanpassing Eigen vermogen als gevolg van de juridische fusie Resultaat deelnemingen na belastingen Stand per 31 december
2008 5.232
-1.386
1.980
-
691
1.726 4.892
7.903
5.232
De Stichting staat aan het hoofd van de groep en heeft de volgende 100% kapitaalbelangen. Naam
Statutaire zetel
(bedragen x EUR 1.000)
Eigen vermogen ultimo 2009
Resultaat 2009
Directe belangen ROCA Contractonderwijs Holding B.V. Samenwerkingsstichting Voortgezet Onderwijs ROCvA
Amsterdam
5.087
-128
Amsterdam
2.816
836
Indirecte belangen ROCA Uitzendorganisatie B.V. Centrum voor Vakopleiding B.V.
Amsterdam Amsterdam
251 6.721
14 -31
Totaal
691
Het geconsolideerd resultaat van ROCA Contractonderwijs Holding B.V. bedraagt EUR 145.000 negatief en bestaat uit het resultaat van ROCA Contractonderwijs Holding B.V., ROCA Uitzendbureau B.V. en Centrum voor Vakopleiding B.V. In dit resultaat is een bedrag aan vennootschapsbelasting (EUR 78.000) opgenomen waarmee het resultaat voor de consolidatie (zie pagina 43) uitkomt op EUR 67.000 negatief.
Overige deelnemingen Deze balanspost betreft de verbonden partijen Stichting Onroerend Goed Beroepsonderwijs, Stichting Innovatieve Stages Amsterdam en Stichting Samenwerking Schiphol College. De deelnemingen zijn gewaardeerd tegen zichtbaar intrinsieke waarde, zoals blijkt uit de jaarrekeningen van deze stichtingen.
83
ROC van Amsterdam Jaarverslag 2009
Het verloop gedurende het boekjaar is als volgt: (x EUR 1.000):
2008
2009
Stand per 1 januari
9
75
Storting kapitaal Aanpassing beginbalans Resultaat deelnemingen
125 -190
-4 -62
Stand per 31 december
-56
9
Het bovengenoemde resultaat (EUR -190.000) bestaat uit een resultaat met betrekking op 2008 (EUR 109.000, afzonderlijk in de staat van baten en lasten opgenomen) en het reguliere resultaat 2009 (EUR 81.000; geconsolideerd in het totaal resultaat, zie ook pagina 43).
Overzicht verbonden partijen Het overzicht van de verbonden partijen is opgenomen in bijlage B.
20
Kortlopende schulden
Rekening courant deelnemingen en gelieerde maatschappijen Dit betreft de rekening-courant verhouding met ROCA Contractonderwijs Holding B.V. en de daaraan gelieerde vennootschappen. Over de rekening courant verhouding is geen rente berekend (2008: 3%).
84
ROC van Amsterdam Jaarverslag 2009
Overige gegevens Statutaire bepalingen inzake resultaatbestemming Ingevolge de Wet educatie en beroepsonderwijs wordt het resultaat van het verslagjaar verrekend met de reserve van de instelling. Het negatieve geconsolideerde resultaat van het verslagjaar ad EUR 12.157.000 wordt in mindering gebracht op het eigen vermogen.
Gebeurtenissen na balansdatum Na balansdatum hebben zich geen gebeurtenissen voorgedaan die van invloed kunnen zijn op de financiële situatie.
Samenwerkingsverbanden VO/BVE en overige instellingen Stichting ROC van Amsterdam heeft in 2009 geen samenwerkingsverbanden met andere onderwijsinstellingen in de regio zoals opgenomen in het Besluit samenwerking VO-BVE. Per 31 december 2009 volgen geen leerlingen elders onderwijs. Samenwerkingsstichting Voortgezet Onderwijs ROCvA heeft geen samenwerkingsverbanden met andere onderwijsinstellingen in de regio zoals opgenomen in het Besluit samenwerking VOBVE.
85
ROC van Amsterdam Jaarverslag 2009
86
ROC van Amsterdam Jaarverslag 2009
Bijlagen Jaarrekening - Bijlage A Meerjarige doelsubsidies OCW (bedragen zijn in duizenden euro’s)
T/m 31 december 2008 Brin nummer
Omschrijving subsidieproject
Datum en kenmerk
Totaalbedrag toewijzing
Ontvangen
Besteed
T/m 31 december 2009
Saldo
Ontvangen Besteed
Saldo
1. Geoormerkt en aflopend 25PZ
20472
Dieptepilot
Bgs/ubt-06-127790M
21AS
9955
Senter Novem 24/3
14RL
56839
regionaal zorg swv 2009
14RL
56923
rebound swv 2009
ond/odb-09/25411U bek-09/16197M SWV 28 bek-09/16095M SWV 28
25PZ
13897
VSV gelden 2009
bek-2008/132384m
328 0
478
328
149 54
1.260 598 18 2.204
868
868 1.071
-149 -54
0
0 0
1.260
1.260
0
598 -850 805
598 18 1.876
0 0 0
61 13 14 48 28 8 6 44 1.156 6.455 1.335
3 2 2 6
58 11 12 42 28 8 6 44 1.156 6.455 0
2. Geoormerkt en doorlopend 21AS
24867
Functiemix
bek-09/19102M
00EF
24647
Functiemix
bek-09/19102M
09VK
24746
Functiemix
bek-09/19102M
14RL
24761
Functiemix
bek-09/19102M
21AS
16083
vsv 2010
bek-09/91212M
00EF
15654
vsv 2010
bek-09/91212M
09VK
15856
vsv 2010
bek-09/91628M
14RL
15879
vsv 2010
bek-09/91628M
25PZ
16161
vsv2010
bek-09/91628M
25PZ
16267
voorschot >2%
bek-2009/129238M
25PZ
14937
stagebox 2009
bek-09/18468M
61 13 14 48 28 8 6 44 1.156 6.455 1.335
87
1.335
ROC van Amsterdam Jaarverslag 2009 25PZ
15108
innovatiebox 2009
bek-09/69521M
25PZ
16305
plusvoorz.2009/2011 regio Amsterdam
bek/09-118971U
25PZ
16306
plusvoorz.2009/2011 regio G&V
bek/09-120562U
25PZ
16613
kaartjesactie
bek2009-137601
25PZ
14299
Productief leren
25PZ
21955
Opleiden in de school 2008/09
25PZ
27110
salarismix randstad regio’s
bek-2009/131556M
25PZ
15176
Schoolmaatschappelijk werk
25PZ
10081
LGF 2006/2007
bvh-06/184422M
25PZ
12159
LGF 2007/2008
bvh-07/130637M
25PZ
13252
LGF 2008/2009
bek-08/97936M
25PZ
15474
LGF 2009/2010
bek-09/71858M
25PZ
14849
LGF 08/09 SH 4jr
bek-09/1221
00EF
39146
Praktijkgerichte leeromgeving
bvo-06-34636U
09VK
39171
Praktijkgerichte leeromgeving
bvo-06-34635U
14RL
41792
Praktijkgerichte leeromgeving
bvo-06-125822U
2.339 10.893 238 449 371 264 1.908 756 283 803 356 613 5 127 507 274 29.355
146 198
51
146 146
283 795 341
264 704 133
19 91 208
127 507 274
119 376
8 131 274 1.023
2.339 2.179 48 449 225 66 1.908 756
2.339
8 15 613 5
215 244 5
0 2.179 48 162 190 0 1.908 0 19 99 8 369 0
17.778
8 131 274 5.999
0 0 0 12.802
99 92 16 16 58 924 157 99 714 300 10 51 8 9
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
287 181 212 756
3. Niet- geoormerkt VO 21AS
57626
21AS
kwal vo 2009
183164-1
kwal vo 2008
00EF
57114
kwal vo 2009
183714-1
09VK
57350
kwal vo 2009
183459-1
14RL
57383
kwal vo 2009
183369-1
21AS
56484
Leerplus 2009
bek-2009/10232M
00EF
56362
Leerplus 2009
bek-2009/10232M
09VK
56408
Leerplus 2009
bek-2009/10232M
14RL
56417
Leerplus 2009
bek-2009/10232M
14RL
44689
Leerplusarrangement
bvo-07/7757M
21AS
invoer lesmateriaal
21AS
58274
invoer lesmateriaal
184919-2
00EF
57762
invoer lesmateriaal
185054-2
09VK
57998
invoer lesmateriaal
185090-1
99 92 16 16 58 924 157 99 714 1.730 10 51 8 9
99 92 16 16 58 924 157 99 714 1.730 10
1.430
300 10 51 8 9
88
ROC van Amsterdam Jaarverslag 2009 14RL
58031
invoer lesmateriaal
185164-2
21AS
58933
2009 Lesmateriaal
192445-2
00EF
58421
2009 Lesmateriaal
192623-2
09VK
58657
2009 Lesmateriaal
192685-2
14RL
58690
2009 Lesmateriaal
192801-2
21AS
544336
LGF 09/10
bek-09/71855M
00EF
543830
LGF 09/10
bek-09/71855M
09VK
544064
LGF 09/10
bek-09/71855M
14RL
544100
LGF 09/10
bek-09/71855M
00EF
425557
LGF 2007/2008
bvo-07/156819M
21AS
480008
LGF 2008/2009
00EF
479503
LGF 2008/2009
bek-08/97933M
09VK
479737
LGF 2008/2009
bek-08/97933M
14RL
479772
LGF 08/09
bek-08/97933M
00EF
46247
Visueel gehandicapte leerlingen
00EF
56028
visueel gehand.
bek-08/109245U
21AS
55245
Maatschappelijke stage 2008/09
bek-08/153575M
00EF
54773
Maatschappelijke stage 2008/09
bek-08/153574M
09VK
54814
Maatschappelijke stage 2008/09
bek-08/153574M bek-08/153575M
30 531 87 89 311 6 14 25 101 9
3 3
14RL
55096
Maatschappelijke stage 2008/09
21AS
61970
Maatschappelijke stage 2009/10
218840-1
00EF
61464
Maatschappelijke stage 2009/10
218959-1
09VK
61697
Maatschappelijke stage 2009/10
218908-1
14RL
61730
Maatschappelijke stage 2009/10
219295-1
00EF
13407
VSV 2009
09VK
13604
VSV 2009 144032-5
6 0 12 18
13626
VSV 2009
14RL
54019
NK 2009
11
29 11 23 178
46 18 18 31 79 18 18 46
14RL
30 531 87 89 311
11
5 8 56 3
7 7 27
6 4 32
0
-2
30 531 87 89 311 3 6 11 42 -2
-5 -8 -56
29 11 23 178
29 6 14 122
0 0 0 0
3
3 3
0 0
7 11 11 4 42 10 10 25
7 11 11 18 33 8 8 19
0 0 0 0 9 2 2 5
6
0 0 0 0
3
8 8 13
-1 -1 14
6 4 32
-4 -20 18
89
12 18
0 0 0 0 0 -3 -6 -11 -42 0
ROC van Amsterdam Jaarverslag 2009 14RL
57058
Vreemd VO
182867-1
14RL
61337
Doorontw. Praktijkonderwijs 2009
212179-1
14RL
15648
experiment VMBO_MBO2
210246-1
6 23 20 5.590
287
6 23 20 3.603
6 23 20 3.933
0 0 0 -43
-
19 75 4.817 4.911
17 75 4.817 4.909
2 0 0 2
2.483
27.097
16.819
12.761
4. Niet geoormerkt BVE 25PZ
14787
visueel gehandicapt 2009
25PZ
62362
aanvulling RPO
25PZ
14180
Wachtgeldvergoeding
Totaal
bek-09/86029U
19 75 4.817 4.911
42.262
5.852
3.514
90
ROC van Amsterdam Jaarverslag 2009
- Bijlage B Overzicht verbonden partijen Naam
Juridische vorm
Statutaire zetel
Code activiteiten
Eigen vermogen 31-12-2009
Resultaat jaar 2009
Art 2:403 Ja/Nee
Deelname
Consolidatie
%
Ja/Nee
(bedragen x EUR 1.000) EUR
EUR
ROCA Contractonderwijs Holding
B.V.
Amsterdam
1
5.087
-128
Nee
100
Ja
ROCA Uitzendorganisatie
B.V.
Amsterdam
4
251
14
Ja
100
Ja
Centrum voor Vakopleidingen
B.V.
Amsterdam
1
6.721
-31
Ja
100
Ja
Stichting
Amsterdam
1
2.816
836
Nee
N.v.t.
Ja
Stichting Schiphol College
Stichting
Schiphol
3
-67
-164
Nee
N.v.t.
Ja
Stichting Innovatieve Stages
Stichting
Amsterdam
3
7
126
Nee
N.v.t.
Ja
Stichting
Amsterdam
3
-26
-62
Nee
N.v.t.
Ja
Samenwerkingsstichting Voortgezet Onderwijs ROCvA
Stichting Onroerend Goed Beroepsonderwijs
91
ROC van Amsterdam Jaarverslag 2009
- Bijlage C Nota Helderheid 2009 1. Uitbesteding tussen ROC van Amsterdam en het Kenniscentrum Beroepsonderwijs Bedrijfsleven In boekjaar 2009 heeft bij de Stichting geen uitbesteding van bekostigd onderwijs aan andere instellingen plaatsgevonden. Bij stichting Samenwerking Schiphol College, waarin het ROC van Amsterdam onderdeel uitmaakt van het bestuur, vindt wel uitbesteding van bekostigd onderwijs plaats. De uitbesteding vindt plaats bij het ROC van Amsterdam.
2. Overzicht inzet van rijksbijdrage investeringen in private activiteiten Door de Stichting ROC van Amsterdam wordt voor 100% deelgenomen in de dochtervennootschap ROCA Contractonderwijs Holding B.V. (Holding). De participatie bedraagt EUR 5 miljoen aan aandelen. Tot 2007 werden in deze vennootschap middels twaalf 100% dochtervennootschappen de private opleidingsactiviteiten van het ROC van Amsterdam uitgevoerd. Vanaf 2007 wordt een groot deel van deze activiteiten uitgevoerd door de Stichting. Het geconsolideerde eigen vermogen van de Holding bedraagt per 31 december 2009 EUR 5,1 miljoen positief. Een nadere specificatie wordt weergegeven in de toelichting op de enkelvoudige balans van Stichting ROC van Amsterdam, welke is opgenomen in de geconsolideerde jaarrekening.
3. Eigen fonds les- en cursusgelden, niet uit rijksbijdrage De Stichting heeft geen fonds met betrekking tot les- en cursusgelden. In een aantal gevallen wordt het wettelijk cursusgeld niet betaald door de deelnemer zelf maar door derden (bedrijven of instellingen). Dit geschiedt, conform de voorschriften, via een schriftelijke machtiging van de deelnemer zelf.
4. Overzicht deelnemers die het ROC van Amsterdam na 1 oktober relatief snel hebben verlaten met aanduiding van redenen In totaal hebben in de periode van 2 oktober t/m 31 december 2009 791 deelnemers de instelling verlaten, waarvan 211 met een diploma en 580 deelnemers zonder diploma. In dezelfde periode hebben zich 338 deelnemers ingeschreven zonder dat daarvoor bekostiging wordt ontvangen.
92
ROC van Amsterdam Jaarverslag 2009
Overzicht van de deelnemers die relatief snel na 1 oktober de instelling verlaten, met aanduiding van de redenen Uitschrijfmaand Arbeidsmarkt/ en externe factoren A01 Geen BPV plaats A02 BPV (plaats) bevalt niet A03 (Liever) Werken A04 Geen werk (meer) / ontslag A05 Ander werk / beroep A08 Werkgever wil volledige baan Totaal Arbeidsmarkt/ en externe factoren Studie/ en beroepskeuze gebonden factoren B01 Verkeerde keuze opleiding B02 Andere opleiding past beter B03 Verkeerd beeld opleiding B04 Verkeerd beeld beroep B05 Opleiding bevalt niet Totaal Studie/ en beroepskeuze gebonden factoren Instellingsgebonden factoren I01 Tempo opleiding te hoog I02 Niveau opleiding te hoog I03 Niveau opleiding te laag I04 Werken en leren te zwaar I05 Lessen niet interessant I08 Ontevreden over organisatie Problemen met docenten / I13 medew I15 Veelvuldige lesuitval I18 Administratieve redenen Totaal Instellingsgebonden factoren Persoonsgebonden factoren P01 Ziekte P02 Overlijden P03 Zwangerschap P04 Verhuizen P05 Reistijd / bereikbaarheid P06 Emigratie / remigratie P07 Financiële beperkingen Zorgtaken / geen kinderopvang P08
oktober 6 1 5 7 2 1 22
9 3
november december Totaal 7 4 17 1 2 21 9 35 13 6 26 2 4 8 1 7 9 45 30 97
2 5
20 33 3 1 6
21 24 3 1 4
50 60 6 4 15
19
63
53
135
1 6 3 3 1
2 3 2 3 1 1
3 10 5 10 1 2
4 9
1 1 5 21
1 13 26
1 2 22 56
1
5
2
3 4 4
1 4
1
4 1 1 2
7
1 2
10 1 4 8 4 1 9
2
1
4
93
ROC van Amsterdam Jaarverslag 2009
Geen (geldige) verblijfsvergunning Lichamelijke beperkingen Psycho / sociale beperkingen Onvoldoende capaciteit Relationele probl/thuissituatie Omgang met docenten/medewerkers P15 P16 Wangedrag P17 Niet voldoende gemotiveerd P18 Mist zelfdiscipline P19 Te veel studievertraging P20 Ongeoorloofd verzuim P21 Afspraken niet nakomen P22 Detentie P23 Taalniveau gerelateerd Totaal Persoonsgebonden factoren
P09 P10 P11 P12 P13
1 3 2 3
14 4
1 4 27 1 7 20 7
1 5 24 2 6 31 11 1
1 34
106
115
2 10 52 3 13 65 22 1 1 255
1
4
1
6
1
4
18 19
18 24
4 4 89
4 4 243
5 5 248
13 13 580
1 1
Instellingsgebonden factoren S01 Certificaten behaald (Maatw)Traject succesvol S02 afgerond Totaal Instellingsgebonden factoren Reden onbekend U02 Reden onbekend Totaal Reden onbekend Totaal
3 1 10
1 7 13 3 21
4 8 2 8
Overzicht van uitschrijvingen uit de instelling na 1 oktober 2009 na het behalen diploma oktober
november
december
Totaal
BBL BOL deeltijd BOL voltijd
19 1 10
69 2 20
39 9 42
127 12 72
Totaal
30
91
90
211
94
ROC van Amsterdam Jaarverslag 2009
Overzicht van de deelnemers die na 1 oktober zijn ingeschreven voor een opleiding zonder dat daarvoor bekostiging wordt ontvangen (periode 2-10-2009 t/m 31-12-2009) Toegevoegd is een overzicht van de inschrijvingen na 1 oktober. Het betreft deelnemers die wel onderwijs volgen maar waarvoor geen bekostiging wordt ontvangen. oktober
november
december
Totaal
BBL BOL deeltijd BOL voltijd
47 7 26
143 7 32
36 17 23
226 31 81
Totaal
80
182
76
338
5. Overzicht geïntegreerde trajecten educatie – beroepsonderwijs Van de deelnemers op 1 oktober 2009 ingeschreven in het beroepsonderwijs volgden 253 deelnemers gelijktijdig een traject ‘Professionele redzaamheid gekwalificeerd’ in het volwassenenonderwijs.
6. Overzicht overstap tijdens het schooljaar naar andere opleiding / leerweg binnen de instelling Ten gevolge van de invoering van het competentiegerichte onderwijs waarbij deelnemers in de loop van het jaar kiezen voor een uitstroomprofiel is het aantal deelnemers dat overstapt naar een ´andere opleiding´ de afgelopen jaren sterk toegenomen. Feitelijk gaat het om dezelfde opleiding. In totaal zijn 1.868 deelnemers ‘overgestapt naar een andere opleiding’.
Leerweg 1 oktober
Leerweg nieuw
BBL
BBL BOL deeltijd BOL voltijd Extraneus
Totaal BBL BOL deeltijd
Crebo leerweg
Crebo
Totaal
19 1 20
7 21 18 46
244 7 40 19 310
10
40
3 1
1 10
244
244 BBL BOL deeltijd BOL voltijd Extraneus
Leerweg
35
50 35 4 11
95
ROC van Amsterdam Jaarverslag 2009
Totaal BOL deeltijd BOL voltijd
35 BBL BOL deeltijd BOL voltijd Extraneus
14
51
100
57 1
65 2
Totaal BOL voltijd
1.128
7 65
45 112
122 3 1.128 52 1.305
Totaal
1.407
99
209
1.715
1.128
96
ROC van Amsterdam Jaarverslag 2009
7. Overzicht voor welke bedrijven / organisaties maatwerktrajecten zijn georganiseerd Behoudens bij het Volwassenenonderwijs heeft de Stichting in beperkte mate maatwerkcontracten uitgevoerd voor bedrijven en instellingen. Dit betreft aanvullende werkzaamheden voor deelnemers van CREBO geregistreerde opleidingen. De volgende contracten zijn uitgevoerd in 2009: • • • • • • • • • • • • • • • • • • •
Korps Landelijke Politiediensten Belastingdienst Cargill Rodego Technische Opleidingen Randstad Bewaking Dienst Werk & Inkomen Zone 3 G4S Beveiliging OBM Midden Nederland UWV Werkbedrijf Randstad Nederland Royal van Lent Shipyard MCFE Van Vuuren Wegenbouw Feenstra West B.V. I-Sec Nederland Trigion Beveiliging KLM Lufthansa
97
ROC van Amsterdam Jaarverslag 2009
8. Overzicht van de horizontale, in de tijd verspreide, stapeling van diploma’s Onderzocht is of horizontale, in de tijd verspreide, stapeling van diploma’s voorkomt. Diploma’s op een lager niveau dan de opleiding die gevolgd is komen alleen voor als de deelnemer wordt uitgeschreven voor de opleiding op het hogere niveau en de eindtermen behorend bij de verwante opleiding op het lagere niveau zijn gehaald. De examencommissie heeft dat in voorkomende gevallen vastgesteld. Van de deelnemers die een diploma hebben ontvangen op een lager niveau en na diplomering nog waren of zijn ingeschreven in een opleiding op een hoger niveau is vastgesteld dat ze al eerder in de opleiding op het lagere niveau waren ingeschreven. Feitelijk zijn ze begonnen aan de opleiding op het hogere niveau terwijl ze de opleiding op het lagere niveau formeel nog moesten afronden. In beide gevallen is er geen sprake van strategisch gedrag gericht op winstmaximalisatie. Het belang van de deelnemer (het behalen van een diploma) staat in beide gevallen voorop. Van de 8.579 deelnemers waarin in 2009 een voor bekostiging in aanmerking komend diploma is uitgereikt, is aan 1.631 deelnemers al in een voorafgaand jaar een bekostigd diploma uitgereikt, in bijna alle gevallen (1.534 deelnemers) op een lager niveau. Deze deelnemers zijn doorgestroomd naar een opleiding op een hoger niveau en hebben het bij de opleiding behorend diploma behaald. Aan 86 deelnemers is in 2009 een diploma uitgereikt op een gelijk niveau. Zij hebben daarmee een breder kwalificatieprofiel verworven. Aan 11 deelnemers is een diploma uitgereikt op een lager niveau. In bijna alle gevallen ging het om herprofilering.
Eerder uitgereikt diploma
Lager niveau
Gelijk niveau
Hoger niveau
Totaal
1.534
86
11
1.631
98
ROC van Amsterdam Jaarverslag 2009
99