Stichting Planetree Nederland
Aanpak en ondersteuning succesvol realiseren van de best mogelijke mensgerichte zorg
Mensgerichte zorg met Stichting Planetree Nederland Planetree helpt zorginstellingen met het waarmaken van zorg waarbij cliënten en zorgverleners centraal staan. Planetree is een belangrijke en innovatieve zorgvisie en een netwerk van zorginstellingen dat vastbesloten laat zien hoe deze hartelijke en bekwame zorg daadwerkelijk kan worden gerealiseerd. Planetree streeft naar zorg waarbij mensen voorop staan en iedere medewerker zorgverlener is. Patiënten, bewoners en cliënten en hun naasten zijn zoveel mogelijk betrokken bij hun zorg en dragen daarmee bij aan veiligheid en vitaliteit. Stichting Planetree Nederland is de onafhankelijke, niet winstgerichte organisatie, die Planetree en het gedachtengoed in Nederland promoot, ontwikkelt en bewaakt en samen met zorginstellingen de best mogelijke mensgerichte zorg actief helpt realiseren. Daarbij versterken we mensen en verbeteren we systemen. Dat doen we sinds 2006 samen met de groeiende groep zorginstellingen uit alle zorgsectoren die 2 miljoen Nederlanders raakt. Samen maken we verschil en streven naar betere zorg, een helende omgeving en een gezonde organisatie. Daar hoort een cultuur voor medewerkers bij waarin ruimte is om de zorg te leveren die op dat moment nodig is. Deelnemende zorginstellingen melden met het consistent en goed doorvoeren van Planetree de volgende resultaten: hoge patiënttevredenheid, hoge medewerkerstevredenheid, goede verwijsbereidheid, innovatieve diensten en een prettige fysieke omgeving. Deze effecten zijn voor zorginstellingen van strategisch belang.
Stichting Planetree Nederland Dienstenmenu | 3
Aanpak stichting Planetree nederland belangrijk en niet eenvoudig De best mogelijke mensgerichte zorg realiseren is vaak niet eenvoudig en verdient een motiverende en gedegen aanpak. Het realiseren en verbeteren gaat niet vanzelf. Ondanks goede intenties worden toch regelmatig regels, ziekte, de geldstroom of behandeling centraal gesteld en niet de mens. Ook ontbreken vaak zichtbare samenhang en focus die aansluit bij de behoeften van cliënten en zorgverleners zelf. Het is belangrijk om verder te bouwen op wat mensen en zorgaanbieders al hebben bereikt, half werk te voorkomen en verbeteringen en innovaties in zorg, organisatie en cultuur te verwezenlijken.
4 | Stichting Planetree Nederland Dienstenmenu
Samenhang en focus Er zijn vier factoren in samenhang die kans op succes sterk vergroten: visie planetree
netwerk
begeleiding
planetree label
De motiverende en relevante Planetree visie en componenten (www.planetree.nl). Het groeiend netwerk van zorginstellingen die vastbesloten zijn om de best mogelijke zorg te realiseren en daarbij goede voorbeelden delen, van elkaar overnemen en leren van anderen. Begeleiding en ondersteuning van zorgverleners en organisatie om de gewenste verbeteringen en innovaties in te voeren en de juiste cultuur te verankeren. Het Planetree label als concrete meetlat om de koers vast te leggen, samenhangende prioriteiten te kiezen, voortgang te toetsen en (inter)nationale erkenning te krijgen voor geleverde prestaties.
Iedere zorginstelling en vaak zelfs ieder team en cliënt start vanaf een eigen situatie. Een complexe organisatie en een stroef project verdient een andere benadering dan een organisatie die grensverleggende excellentie binnen bereik heeft. Achtereenvolgens wordt de ondersteuning en diensten besproken bij het benutten en ontwikkelen van het netwerk (p.6), de begeleiding (p.8), verdieping (p.15) en het Planetree label (p.17).
Stichting Planetree Nederland Dienstenmenu | 5
Netwerk samen verschil maken door kennis delen en benutten
netwerk
Zorginstellingen nemen deel aan het netwerk via een samenwerkingsovereenkomst met Stichting Planetree Nederland en betalen daarvoor een jaarlijkse contributie. Inbegrepen bij de contributie zijn privileges zoals het gebruik van logo en model, deelname aan het netwerk en toegang tot goede voorbeelden uit het (inter) nationale netwerk voor zorginstellingen. In iedere zorginstelling is veel goede praktijk beschikbaar, zowel binnen de eigen organisatie, in de rest van Nederland en daarbuiten. Om dit gemakkelijk beschikbaar te maken en helpen te benutten biedt Planetree services. De hulpbronnen helpen sterk bij het besparen op tijd en middelen omdat al veel wielen zijn uitgevonden. Uiteraard gebruikt iedere zorginstelling de beschikbare kennis zodat het optimaal werkt in de eigen situatie.
• Aansprekende focus kiezen ondersteund door de gemeenschappelijke visie, componenten, Planetree label en aansluiting met de huidige goede praktijk in de organisatie.
• Kennis vinden, brengen en benutten via een dynamisch Planetree kenniscentrum, expertise kringen, Planetaal, ledenpagina’s, internationale toegang tot voorbeelden en ambitieuze collega instellingen (ook uit Canada,VS, Brazilië en Japan). Ook zijn er gemeenschappelijke initiatieven voor onderzoek en artikelen.
6 | Stichting Planetree Nederland Dienstenmenu
• Juiste mensen vinden via collega’s en het landelijke coördinatoren netwerk, de jaarlijkse Nederlandse
netwerk
conferentie, bezoeken aan en van collega instellingen, de internationale conferentie, het Planetree kenniscentrum en de Planetree Deelnemersraad (bestuurders). • Tijd en geld besparen met de Verbetergids Mensgerichte Zorg, beschikbare trainingprogramma’s, basispresentaties, voorbeelden procedures, handreikingen voor projectteams, aansluiting met Lean, Navigator, werkbladen, communicatie materiaal zoals posters en kaarten. • Implementatie verbeteren, versnellen en efficiënt uitvoeren met voorbeelden implementatie planning, handreiking Inbedden in de Organisatie, sterk gewaardeerde train de trainer programma, handreiking componententeams en (publieke) erkenning via de Planetree Nederland Awards en het internationale Planetree label. • En natuurlijk de mensen van Stichting Planetree Nederland die beschikbaar zijn om vragen te beantwoorden en passende oplossingen te vinden.
Stichting Planetree Nederland Dienstenmenu | 7
Begeleiding Van willen naar nog beter doen
begeleiding
Begeleiding: goede start en basis leggen De start van de implementatie is erop gericht zorgverleners en leiders in een zorginstelling te informeren over en te motiveren voor mensgerichte zorg met Planetree. Daarbij wordt duidelijk verbinding gemaakt met de huidige situatie en initiatieven die nu al (goed) lopen, missie, kernwaarden en doelen van de organisatie. Daarnaast is het belangrijk om eerst goed te luisteren naar ervaringen van cliënten, zorgverleners en vrijwilligers. Problemen, goede praktijk, dromen, succesvolle initiatieven en teleurstellingen van zorgverleners en cliënten worden openlijk gevraagd en merkbaar serieus genomen en bepalen mee waar een passende invoering begint. Daarmee wordt de effectiviteit van de acties geborgd. Begeleiding: duurzame verdieping Onderweg naar de best mogelijke mensgerichte zorg met Planetree ontstaan nieuwe vragen, knelpunten en uitdagingen. Na een veelbelovende start en enkele geslaagde initiatieven zijn volgende stappen nodig. Daarbij horen het erkennen van successen, het juiste leiderschap, verspreiden en adoptie van goede praktijk en het blijven verbeteren van systemen gericht op betere zorg, helende omgeving en een gezonde organisatie. De ondersteuning wordt afgestemd op de behoefte, doelgroep en situatie.
8 | Stichting Planetree Nederland Dienstenmenu
Stichting Planetree Nederland Dienstenmenu | 9
begeleiding
Begeleiding: borging, excellentie en innovatie Mensgerichte zorg wordt al goed uitgevoerd en een breed gedragen, effectieve samenwerkingscultuur is de dagelijkse praktijk. Dan ontstaat een nieuw type ambitie die aandacht vraagt: de lat innovatief verleggen, de eigen impact sterk vergroten of de beste willen zijn.Veel Planetree organisaties zijn vastbesloten leidend te zijn. Hierbij is het zaak om de gerealiseerde basis te koesteren, alert te zijn, taken goed en zuinig uit te blijven voeren. Nieuwe speerpunten zijn innovatief leiderschap, product en businessdevelopment en het voorzien van oplossingen voor de dwingende ontwikkelingen van morgen. Stichting Planetree Nederland helpt en kan ook mede initiatiefnemer of partner zijn via: • Inbrengen van vraagstukken, oplossingen, adoptie en promotie via het Planetree kenniscentrum. • Ontwerp van en begeleiding bij studiereizen. • (Wetenschappelijke) onderzoeksprogramma’s initiëren, steunen of aan meewerken. • Opstarten nieuwe dienstverlening die kans op ziekte vermindert, gezondheid en welzijn bevordert of andere sectoren raakt. • Samenwerkingsverbanden of consortia ontwikkelen die de best mogelijke mensgerichte zorg dichtbij brengen. • Internationale ontwikkeling.
planetree diensten basis
Planetree Diensten Basis Kennismaken met Planetree Lezing en of workshop ter inspiratie en voorbereiding op aansluiting bij Planetree. ff beoogd resultaat Informeren en motiveren. Ondersteuning Planetree Op afspraak.
bevorderen Implementatie* Helpen bij het opstellen van passende aanpak, advies bij inbedden, aanreiken voorbeeld implementatieplan en verbinding maken met missie, waarden en bestaande initiatieven. Steun bij vinden van de Planetree Coördinator, samenstelling Regiegroep, trainers, timing en communicatie van de juiste acties. ff beoogd resultaat Regie en voortgang. Krachtig aanspreekpunt. Realistisch faseren. Ondersteuning Planetree
Dagdeel per kwartaal en steun voor de coördinator. Uitvoering en voorbereiding: 4 dagen. * Verplichte diensten bij implementatie van Planetree
10 | Stichting Planetree Nederland Dienstenmenu
Luisteren, informeren, enthousiasmeren en diagnosticeren. ff beoogd resultaat Voorbereiden en faciliteren leiders als persoon en in hun rol. Ondersteuning Planetree Bijeenkomst van 0,5 dag en 1 dag voorbereiding.
Lezingen of Workshop Kennismaking en dialoog over mensgerichte zorg. ff beoogd resultaat Inspireren, luisteren en diagnosticeren. Ondersteuning Planetree
Bijeenkomst van 1,5 uur, voorbereiding 1 dag en uitvoering 0,25 dag per bijeenkomst.
Algemene ondersteuning* Algemene ondersteuning voorziet 2x per jaar in een overleg met de RvB. Ondersteuning Planetree Voortgang 2 x 1,5 uur. Voorbereiding vergt 1 dag.
Stichting Planetree Nederland Dienstenmenu | 11
planetree diensten basis
Leadership readiness*
nulmeting en verbeteren
planetree diensten basis
met planetree Focusgroepen*
Organisatie en uitvoeren focusgroepen, patiënten/bewoners, medewerkers, vrijwilligers, leidinggevenden en artsen. Rapportage met huidige situatie en aanbevelingen. Bespreking van het rapport met situatie zoals begrepen, verbeteracties, samenhang met lopende initiatieven en communicatie naar afdelingen en organisatie. ff beoogd resultaat
Beter inzicht in huidige situatie. Aansluiten bij mensen, systemen en organisatie. Gedragen verbeterplan met erkenning voor wat nu al goed lukt. Nut, noodzaak en veranderbereidheid zichtbaar maken. Ondersteuning Planetree
Deelnemen aan een focusgroep duurt eenmalig 1,5 uur. Meestal zijn er voor de hele organisatie tussen 10 en 20 focusgroepen relevant.Voorbereiding, uitvoering en bespreking vergen afhankelijk van de complexiteit en wens van organisatie tussen 10 en 20 dagen ondersteuning.
12 | Stichting Planetree Nederland Dienstenmenu
Train de Trainers opleiding* Verfijnen, organiseren en uitvoeren van training voor eigen trainers, aandachtsvelders en ambassadeurs. Intervisie. Iedereen maakt komende 18 maanden kennis met mensgerichte zorg volgens Planetree. Enthousiasme benutten en voorbeeld geven. Doelgericht en efficiënt uitvoeren van de basistraining. Ondersteuning Planetree
3 dagen opleiding voor trainers. Intervisie van 1,5 uur 2x per jaar. Voorbereiding en uitvoering vergt 6 dagen per groep van 14 trainers. Intervisie 0,5 dag per jaar.
Opstarten Componenten-teams Inrichten, kickoff en coachen van teams. ff beoogd resultaat
Resultaatgericht oplossen van vraagstukken rondom mensgerichte zorg (bijvoorbeeld verbeterpunten uit de focusgroepen). Ondersteuning Planetree 2 dagen.
Stichting Planetree Nederland Dienstenmenu | 13
planetree diensten basis
ff beoogd resultaat
Voortgang meten en verbeteren
planetree diensten basis
met Planetree focusgroepen*
Organisatie en uitvoeren focusgroepen, patiënten/bewoners, medewerkers, vrijwilligers, leidinggevenden en artsen. Rapportage over voortgang en aanbevelingen. Bespreking van het rapport met situatie zoals begrepen, verbeteracties, samenhang met lopende initiatieven en communicatie naar afdelingen en organisatie. Op verzoek: vooruitgang en ontbrekende prestaties ten opzichte van het Planetree Label niveau aangeven. ff beoogd resultaat
Beter inzicht in de volgende stap die past bij de huidige situatie.Gedragen verbeterplan met erkenning voor wat al goed lukt. Focus kiezen en bepalen wat er voor nodig is om doelen te realiseren. Ondersteuning Planetree
Deelnemen aan een focusgroep duurt eenmalig 1,5 uur.Voorbereiding, uitvoering en bespreking vergen afhankelijk van de voortgang en wens van organisatie tussen 10 en 20 dagen ondersteuning. Begeleiding kan ook gebeuren door eigen focusgroepbeleider, opgeleid en erkend door Stichting Planetree Nederland.
14 | Stichting Planetree Nederland Dienstenmenu
mensgericht leiderschap Juiste focus en balans vinden tussen betere zorg, helende omgeving, gezonde organisatie en het leiderschap wat daarvoor nodig is. Luisteren, voordoen, meemaken en achter de juiste acties staan. Toestemming geven maar ook afleren en op goede manier nee zeggen. Systemen verbeteren en persoonlijk zijn. Werken met unieke instrumenten zoals de WilDoe matrix en de Krachtbaan om inzicht te verdiepen, mensen te bewegen en realisatie te verwezenlijken. ff beoogd resultaat Groter vertrouwen en vermogen om mensgerichte zorg te versnellen. Balans tussen harde en zachte kanten. Stroperige situaties in beweging krijgen. Oplossingsgericht samenwerken.Transitie in cultuur en levering mee leiden. Ondersteuning Planetree In overleg.
meten en verbeteren Meten en verbeteren: voortgang bewaken en feedback uit organisatie gebruiken en advies over doorvertaling van Planetree naar gekozen of bestaande meetinstrumenten, de jaarlijkse planning en control cyclus, leiderschapsontwikkeling en verbeterprogramma’s. ff beoogd resultaat Voortgang zichtbaar maken. Ondersteuning Planetree In overleg.
Stichting Planetree Nederland Dienstenmenu | 15
planetree diensten verdieping
Planetree Diensten Verdieping
samen verschil maken
planetree diensten verdieping
voor aandachtvelders, leiders of specifieke groepen
Doelgericht verbeteren.Vier bijeenkomsten van twee uur met een specifieke en samenhangende focus met zichtbare resultaten binnen 12 maanden. Iedere bijeenkomst bereidt voor op het succesvol nemen van de volgende stap. Tussen de bijeenkomsten werkt ieder aan het realiseren van de zelfgekozen verbeteringen samen met de afdeling of cliënten. De bijeenkomsten kunnen de volgende titels dragen: juiste doelen stellen, gedragen plan paraat, invoeren wat werkt en groot maken. ff beoogd resultaat Merkbare verbeteringen en enthousiaste samenwerkingscultuur. Ondersteuning Planetree Voorbereiding en uitvoering vanaf 4 dagen per traject met 12 deelnemers.
Begeleiding projecten en programma’s Specifieke groepen bijstaan zoals medisch specialisten, vrijwilligers of huisartsen, gemeenten, zorgverzekeraars en patiëntenverenigingen.Voorbeeld thema’s zijn: verdieping op de componenten, verzamelen van (internationale) goede praktijk rondom een specifiek vraagstuk, opleidingen of bijeenkomsten Planetree maken, koersbepaling, samenhang creëren tussen initiatieven, (patiënten) zorgpaden, MD programma, advies bij architectuur, Patiëntgericht Lean tot aan een mensgericht businessplan. ff beoogd resultaat Oplossen van problemen. Versterken en enthousiasmeren van mensen. Toegevoegde waarde vergroten. Ondersteuning Planetree In overleg.
16 | Stichting Planetree Nederland Dienstenmenu
Planetree Label definitie en erkenning voor excellente mensgerichte zorg
Het Planetree label is een aantal jaren geleden ontstaan op verzoek van zorginstellingen. Hierbij gaat het om onafhankelijk vast te stellen in hoeverre het lukt om op brede schaal doelen, inspanningen en uitkomsten van mensgerichte zorg te realiseren. Het label wordt gebruikt als formele, internationale erkenning voor de organisatie en de zorg die wordt geleverd. De toekenning kan plaatsvinden na beoordeling door een internationale groep van zorgexperts (Planetree Designation Commitee). De Joint Commission erkent het Planetree Label als hèt label voor mensgerichte zorg.
Stichting Planetree Nederland Dienstenmenu | 17
planetree label
Het internationale Planetree Label kan op twee manieren worden gebruikt: • Voor zorginstellingen die goed presteren en daar internationale erkenning voor zoeken. • Voor zorginstellingen die een gerichte focus, invulling en versnelling zoeken voor hun meerjarenkoers.
planetree label
Stappen verwerving Planetree Label In de figuur hieronder staat een samenvatting van de te nemen stappen. Hoe kleiner de kloof tussen label criteria en huidige praktijk, hoe sneller het label kan worden verworven. Neem contact op met Stichting Planetree Nederland voor meer informatie over inhoud en procedure.
VOORFASE Onderschrijving filosofie Zorginstelling autonoom eigen gezicht Zelfevaluatie fase 1 - 51 criteria Zelfevaluatie fase 2 -156 vragen
LABEL ASSESSMENT Planning Assessment op lokatie Tussen rapportage Bespreking reactie Aanbevelings brief
4
18 | Stichting Planetree Nederland Dienstenmenu
AANVRAAG Indienen aanvraag Overleg kans, planning begroting Acceptatie aanvraag
5
BEOORDELING Verzending Bespreking Besluit International Designation Cie
3
ZELF ASSESSMENT Invullen en electronisch aanleveren Tussentijdse beoordeling Planetree
6
TOEKENNING Toesturen verklaring Interne en externe communicatie Uitreiking en gebruik label
088-2006 880
[email protected] WWW.PLANETREE.NL