Stichting Peuterspeelzalengroep Klavertje Vier
Pedagogisch Beleidsplan
Pagina 1 van 25
Stichting Peuterspeelzalengroep Klavertje Vier Kantooradres: Raadhuisplein 33 2914 KM Nieuwerkerk a/d IJssel Postadres: Postbus 89 2910 AB Nieuwerkerk a/d IJssel Telefoon: 0180-311005 E-mail:
[email protected]
Peuterspeelzalen gemeente Zuidplas: Zevenhuizen
De Zeven Dwergen Dorpsstraat 68 Tel.: 0180-632693
Moerkapelle
’t Hobbelpaard Raadhuisstraat 40a (Dorpshuis Op Moer) Tel.: 079-5931400
Oud-Verlaat
Dikkie Dik Vlietkade 37 (“De Vierkap” ) Tel: 010 – 4561651
Nieuwerkerk-Dorrestein
Ieniemienie Torenstraat 2 Tel: 0180-318869
Nieuwerkerk-Zuidplas
Pippeloentje Goudmos 67 Tel: 06-41687841
Nieuwerkerk –Esse
Wollewietje Wolga 4 Tel: 0180-314541
Nieuwerkerk aan den IJssel, januari 2015
Pagina 2 van 25
Inhoud 1. INLEIDING ..................................................................................................................................................... 6 1.1 1.2. 1.3
MISSIE, VISIE EN STRATEGIE.......................................................................................................................... 6 DOELSTELLINGEN VAN HET BELEIDSPLAN .......................................................................................................... 7 KWALITEITSEISEN PEUTERSPEELZALEN ............................................................................................................. 7
2. ONTWIKKELINGSGERICHTE WERKWIJZE EN VVE METHODE........................................................................ 10 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 2.6 2.7 2.8 2.9 3.
ONTWIKKELING, BEGELEIDING EN ZORG ................................................................................................ 14 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6 3.7
4.
HET AANGEBODEN PROGRAMMA ................................................................................................................. 10 VISIE OP DE OPVOEDING EN ONTWIKKELING ................................................................................................... 10 WERKEN MET DOELGERICHTE PLANNING ....................................................................................................... 10 INRICHTING EN SPELMATERIAAL ................................................................................................................... 11 DAGELIJKSE GANG VAN ZAKEN ..................................................................................................................... 12 BRENGEN EN HALEN .................................................................................................................................. 12 ETEN EN DRINKEN ..................................................................................................................................... 13 VERJAARDAG VIEREN EN TRAKTATIES ............................................................................................................ 13 ZINDELIJKHEID.......................................................................................................................................... 13
INTAKE ................................................................................................................................................... 14 MENTORSCHAP ........................................................................................................................................ 14 THEMA’S ................................................................................................................................................ 14 PEUTERESTAFETTE .................................................................................................................................... 14 HANDELINGSGERICHT WERKEN .................................................................................................................... 15 HANDELINGSPLAN..................................................................................................................................... 15 RAPPORTAGEACTIVITEITEN ......................................................................................................................... 15
VROEGTIJDIGE ONDERKENNING VAN ONTWIKKELINGSSTOORNISSEN................................................... 16 4.1 4.2 4.3
ONVOORWAARDELIJKE ACCEPTATIE VAN ELK KIND ........................................................................................... 16 VOLGEN EN SIGNALEREN ............................................................................................................................ 16 PEUTERS MET EEN ONTWIKKELINGSACHTERSTAND, HANDICAP OF ZIEKTE .............................................................. 16
5. OUDERS ...................................................................................................................................................... 18 5.1 5.2 5.3 5.4 5.5 5.6 5.7 5.8 6.
CONTACTEN MET OUDERS .......................................................................................................................... 18 OUDERBETROKKENHEID ............................................................................................................................. 18 INTRODUCTIE EN AFSLUITING....................................................................................................................... 18 VVE THUIS EN OUDERBIJEENKOMSTEN ......................................................................................................... 18 OUDERAVONDEN ...................................................................................................................................... 19 INFORMELE CONTACTEN TIJDENS HALEN EN BRENGEN ...................................................................................... 19 10-MINUTENGESPREKKEN .......................................................................................................................... 19 NIEUWSBRIEF .......................................................................................................................................... 19
VEILIGHEID ............................................................................................................................................. 20 6.1 6.2 6.3
ACTIEPLAN VEILIGHEIDSMANAGEMENT.......................................................................................................... 20 BHV/EHBO ........................................................................................................................................... 20 GGD...................................................................................................................................................... 20
7.
EXTERNE ZORG ...................................................................................................................................... 21
8.
KWALITEITSZORG ................................................................................................................................... 22 8.1
EXTERNE KWALITEITSZORG.......................................................................................................................... 22
Pagina 3 van 25
8.2 9.
INTERNE KWALITEITSZORG .......................................................................................................................... 22
OVERIGE ZAKEN ..................................................................................................................................... 24 9.1 9.2 9.3
MEDISCHE HULP ....................................................................................................................................... 24 MEDISCH HANDELEN ................................................................................................................................. 24 VERMOEDEN KINDERMISHANDELING/HUISELIJK GEWELD .................................................................................. 24
Bijlagen: 1: Intakeformulier 2: Peuterestafette 3: Handelingsplan 4: Rapportage activiteitenformulier 5: Actieplan veiligheidsmanagement
Pagina 4 van 25
Pagina 5 van 25
1. Inleiding 1.1
Missie, Visie en Strategie
Missie De missie van Stichting Peuterspeelzalengroep Klavertje Vier is het voorzien in de behoefte aan en het in stand houden van peuterspeelzaalwerk in de gemeente Zuidplas. De Stichting stelt de peuters centraal, waarborgt de kwaliteit en de continuïteit van de peuterspeelzalen en bezit expertise binnen het vakgebied en de wet- en regelgeving.
Visie De visie van Stichting Klavertje Vier is het bieden van een veilige en vertrouwde omgeving voor het kind waar het zich, als aanvulling op de opvoeding, onder deskundige begeleiding verder kan ontwikkelen. Het is belangrijk om binnen de peuterspeelzalen warmte, veiligheid en vertrouwen te bieden zodat de peuters zich positief kunnen ontplooien en respect hebben voor zichzelf en voor anderen. De peuters moeten zich binnen de peuterspeelzalen kunnen ontwikkelen tot sociaal vaardige en zelfstandige mensen.
Strategie Onder deskundige begeleiding, als aanvulling op de opvoeding, kunnen peuters zich verder ontwikkelen en zelfbewust(er) worden door stimulering van de volgende pijlers: Sociale en emotionele ontwikkeling Verbale ontwikkeling Motorische ontwikkeling Door middel van het overdrachtsinstrument Peuterestafette, een gecertificeerde taalmethodiek en nauwe contacten met het onderwijs wordt de overgang naar de basisschool zo soepel en “warm” mogelijk gemaakt. Ook is er om pedagogische redenen voor gekozen te werken met vaste groepen per combinatie van dagdelen, met vaste leidsters. De peuterspeelzaal heeft als uitgangspunt de pedagogische begeleiding van de peuter en niet de opvang van de peuter. Het is heel belangrijk om peuters tijdens hun verblijf op de peuterspeelzaal actief te begeleiden bij en te stimuleren in hun ontwikkeling. Bij de begeleiding en bij het stimuleren wordt aangesloten op het bij het kind aanwezige ontwikkelingspotentieel. De peuterspeelzaal biedt een gestructureerd programma, dat gericht is op ontwikkelingsstimulering en op de overgang naar de basisschool. Daarnaast vervult zij een preventieve functie bij eventuele stagnatie in de ontwikkeling van het jonge kind. De peuterspeelzaal is gezien haar karakter bij uitstek een voorziening waar in een vroegtijdig stadium bijzonderheden in de ontwikkeling van het kind ontdekt kunnen worden. Door middel van samenwerking met een orthopedagoge, het Consultatiebureau en het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) worden eventuele achterstanden in ontwikkeling en andere problemen vroegtijdig gesignaleerd en zo veel mogelijk weggewerkt. Verschil tussen peuterspeelzalen en kinderopvang Een peuterspeelzaal is geen kinderopvangvoorziening. Kinderopvang vindt onder meer plaats in een kinderdagverblijf. De kerndoelstelling bij kinderopvang is: “ouders in de gelegenheid stellen arbeid en zorg te combineren”. Als gevolg van de arbeid/zorgdoelstelling dragen werkgevers wel bij aan de financiering van kinderopvang maar niet aan de financiering van peuterspeelzalen. Bij peuterspeelzalen ligt de doelgroep in de leeftijdsgroep 2 tot en met 4 jaar, terwijl de kinderopvang bestemd is voor 0 tot en met 12 jarigen.
Pagina 6 van 25
1.2.
Doelstellingen van het beleidsplan
Harmonisatie: Door het maken van een transparant en eenduidig beleidsplan voor de zes peuterspeelzalen wordt het mogelijk gemaakt om doelmatig en slagvaardig te werken. Kwaliteit: Door o.a. het stellen van opleidingseisen aan de leidsters (PW), het aanbieden van cursussen (VVE-verdiepingsmodules, BHV, EHBO etc.) en het aanbieden van VVE aan de peuters/ouders is het mogelijk de kwaliteit van de speelzalen te waarborgen en continuïteit te garanderen. Een jaarwerkplan op basis van het beleidsplan geeft structuur aan het gevoerde beleid en maakt het beleid toetsbaar.
1.3
Kwaliteitseisen peuterspeelzalen
Het peuterspeelzaalwerk draagt bij aan een goede en gezonde ontwikkeling van het kind in een veilige en gezonde omgeving. Wij zijn zelf verantwoordelijk voor de kwaliteit van het aanbod. Gemeenten zijn verantwoordelijk voor het peuterspeelzaalwerk en de gemeente stelt financiële ondersteuning beschikbaar. Hierbij gelden de volgende kwaliteitseisen: Verantwoorde opvang wordt getoetst aan de inzet van personeel zowel kwalitatief als kwantitatief (opleidingseisen en groepsgrootte), de verantwoordelijkheidstoedeling (pedagogisch medewerker/kind ratio) en het pedagogisch beleid. Kwaliteitseisen die zijn opgenomen in de Wet OKE zijn: De pedagogisch medewerker/kind ratio voor peuterspeelzalen is één pedagogisch medewerker op maximaal acht peuters. Op iedere peuterspeelzaalgroep moet ten minste één beroepskracht zijn met opleidingsniveau SPW3 (of equivalent conform CAO welzijn). De groepsgrootte is maximaal 16 peuters per groep Overige kwaliteitseisen peuterspeelzalen Naast de kwaliteitseisen van de Wet OKE zijn in de Wet kinderopvang en kwaliteitseisen peuterspeelzalen de volgende eisen opgenomen: Het personeel is in het bezit van een verklaring omtrent het gedrag. Een schriftelijke risico-inventarisatie van de opvang van peuters. Mogelijkheid van de minister tot het stellen van regels over administratie om, zo nodig, monitoren mogelijk te maken. Informatieplicht aan ouders over het beleid. Voorschriften over de voertaal. Binnen Stichting Peuterspeelzalengroep Klavertje Vier zijn 5 van de 6 locaties een VVEpeuterspeelzaal, te weten: ’t Hobbelpaard Ieniemienie Pippeloentje Wollewietje De Zeven Dwergen Wij voldoen aan de volgende kwaliteitseisen: Voorschoolse educatie wordt ten minste vier dagdelen of 10 uur per week gegeven. Op een groep waaraan voorschoolse educatie wordt aangeboden staat minimaal één beroepskracht per 8 peuters. In groepen van 9 tot maximaal 16 peuters staan twee beroepskrachten. De beroepskrachten hebben tenminste een opleiding gevolgd op PW3 niveau en zijn gecertificeerd voor: VVersterk minimaal basismodules, Nederlandse VVEprogramma’s en de Taallijn, taal en rekenen/wiskunde, sociaal-emotionele ontwikkeling, sensomotorische ontwikkeling, ouderbetrokkenheid, ICT en multimedia,
Pagina 7 van 25
overgang van voorschools naar basisschool, coaching op de werkvloer, VVEtaalprogramma Puk & Ko. Voor de voorschoolse educatie wordt het taalprogramma Puk & Ko gebruikt, dat zich richt op taal, rekenen, motoriek en de sociaal-emotionele ontwikkeling. Jaarlijks wordt een opleidingsplan opgesteld, waarin staat beschreven hoe de kennis en vaardigheden in voorschoolse educatie van beroepskrachten worden onderhouden.
Pagina 8 van 25
Welke peuters komen voor VVE in aanmerking? Om te bepalen welke peuters hiervoor in aanmerking komen, heeft de gemeente Zuidplas een aantal criteria opgesteld. Deze criteria zijn afgeleid van de gewichtenregeling die gebruikt wordt voor het basisonderwijs. Aangemerkt als doelgroep peuters in Zuidplas zijn: Peuters waarvan beide ouders maximaal een opleiding hebben genoten uit categorie 2 van de regeling bepaling leerlingengewicht basisonderwijs Peuters waarvan één ouder maximaal een opleiding heeft gehad uit categorie 1 en de ander een opleiding uit categorie 1 of 2 van de regeling bepaling leerlingengewicht onderwijs Peuters waarbij (na overleg met of door het consultatiebureau) een nader te objectiveren spraak- en taalachterstand wordt geconstateerd Peuters waarbij door het consultatiebureau een nader te objectiveren ontwikkelingsachterstand in de cognitieve ontwikkeling wordt geconstateerd
Pagina 9 van 25
2. Ontwikkelingsgerichte werkwijze en VVE Methode 2.1
Het aangeboden programma
Op alle locaties werken wij met de taalmethodiek Puk & Ko. Puk & Ko is een educatieve methode bestemd voor peuters in de leeftijd van 2 tot 4 jaar. Deze methode stimuleert de brede ontwikkeling van peuters met bijzondere aandacht voor peuters die extra ondersteuning bij hun ontwikkeling nodig hebben De eerste stapjes op het gebied van taal, rekenen en sociale vaardigheden komen allemaal aan bod. Deze methode is opgebouwd rond thema’s en een gestructureerd dagprogramma. Per schooljaar komen ongeveer 10 thema’s aan bod. De thema’s in Puk & Ko komen rechtstreeks uit het dagelijks leven van peuters. Zo leren peuters spelenderwijs. De nieuwe ontdekkingen die peuters tijdens activiteiten doen, sluiten precies aan bij wat ze al weten en kunnen. Om dit te kunnen bieden zijn onze gekwalificeerd pedagogisch medewerkers opgeleid en gecertificeerd om met deze methode te werken.
2.2
Visie op de opvoeding en ontwikkeling
Een kind kan zich het best ontwikkelen in een sfeer van veiligheid, respect en vertrouwen. Het is onze taak te zorgen voor een omgeving, waarin deze veiligheid en de basis voor respect en vertrouwen te vinden is. Daarnaast wordt ervoor gezorgd dat de peuters in een omgeving terechtkomen waar ze geprikkeld worden tot ontwikkelen. Een omgeving die tegemoet komt aan hun drang om te ontdekken. Er wordt een optimale inspanning geleverd om peuters eigen ervaringen te laten opdoen. De rol van de peuters (de eerste pedagoog), de leidsters (als tweede pedagoog) en de omgeving (derde pedagoog) zijn in dit ontwikkelingsproces heel belangrijk. De peuters stimuleren elkaar in hun ontwikkeling, zij maken deel uit van een groep, leren rekening houden met elkaar, ontdekken dat er verschillen zijn maar ook overeenkomsten. Peuters kunnen deelnemen aan groepsactiviteiten, actief of van de zijlijn kijkend. De leidsters stimuleren de peuters in hun ontwikkeling individueel, maar ook in groepsverband. Zij respecteren de eigenheid van ieder kind, creëren een veilige, vertrouwde en ook uitdagende omgeving waar ieder kind zich kan welbevinden. De omgeving is zo ingericht dat peuters in staat gesteld worden te ontdekken, ervaringen op te doen en te onderzoeken. Naarmate peuters ouder worden zullen zij in de gelegenheid gesteld worden om ook hun omgeving, hun ontdekkingsgebied te vergroten. Om dit proces van opvoeden en ontwikkeling te sturen, wordt een aantal pedagogische uitgangspunten gehanteerd die als basis dienen voor de manier waarop met de peuters wordt omgegaan, en de peuters met elkaar omgaan.
2.3
Werken met doelgerichte planning
Puk & Ko biedt veel uitdagende activiteiten, de peuters leren spelenderwijs en doen zelf ontdekkingen. Iedere peuterspeelzaal binnen de stichting hanteert hetzelfde jaarrooster. Hierop staat aangegeven welke VVE thema’s gedurende het schooljaar worden behandeld. Er worden minimaal 6 VVE thema’s in een schooljaar behandeld en daarnaast nog de standaard thema’s zoals Sinterklaas en Kerst. Tussen de thema’s vindt meestal een rustweek plaats. Per thema zijn de activiteiten uitgewerkt in een 4 wekenschema en wordt aangepast aan de doelgroep. Er wordt bekeken of er aanpassingen nodig zijn wat betreft de doelgroep, welke materialen nodig zijn bij het thema, hoe het lokaal in themasfeer kan worden ingericht en welke activiteiten passen bij het thema. Via de activiteitenspin kan een overzicht (wat aan bod komt) gemaakt worden van het thema. De activiteitenspin houdt in: Het thema De kring Expressie Voorleesverhaal/prentenboek Spel
Pagina 10 van 25
Hoek Knutselen Ontdekken
Van week tot week is er een planning van de activiteiten die per dag gedaan worden. Elke activiteit binnen Puk & Ko wordt uitgewerkt, per activiteit zijn duidelijke doelstellingen geformuleerd. Zo weet de pedagogisch medewerker waar ze precies aan werkt. De activiteiten bieden genoeg mogelijkheden voor initiatieven van pedagogisch medewerkers en peuters. De thema’s kunnen naar eigen inzicht aangepast worden bij onverwachte gebeurtenissen, bijvoorbeeld de geboorte van een broertje of zusje. De methodiek Puk & Ko bestaat uit 10 thema’s: 1. 2. 3. 4. 5.
Welkom Puk Knuffels Hatsjoe Hoera een baby Wat heb jij aan vandaag?
6. Regen 7. Dit ben ik 8. Eet smakelijk 9. Reuzen en kabouters 10. Oef, wat warm
De speelse activiteiten lokken interactie uit waardoor een rijk taalaanbod ontstaat, zo kan er gericht ingespeeld worden op de taalontwikkeling. Door middel van pictogrammen worden thema’s in beeld gebracht, waardoor het voor het kind herkenbaar wordt. De nadruk ligt op de mondelinge vaardigheden: spreken, luisteren en vergroten van de woordenschat. In het thema "Hatsjoe" is bijvoorbeeld een activiteit waarin de peuters ontdekken dat Puk verkouden is en waarin ze hem helpen met het snuiten van zijn neus. Daarbij leggen de peuters niet alleen uit hoe Puk zijn neus moet snuiten (taal), ze leren ook om aardig te zijn voor een ander door hem te helpen (sociaal communicatieve ontwikkeling). Bovendien kiezen ze uit een theedoek, handdoek, baddoek en zakdoek de juiste doek om Puk zijn neus te snuiten, waarmee ze kennis maken met meten (beginnend rekenen, omhoog)
2.4
Inrichting en spelmateriaal
Het is belangrijk dat de peuterspeelzaal er goed verzorgd en sfeervol uitziet. De peuters moeten er zich veilig en thuis voelen. De inrichting moet zo zijn dat de peuters overal gemakkelijk bij kunnen om hun eigen keuzes te kunnen maken, zelfstandig materialen te kunnen pakken en zelf kunnen opruimen. Het betekent ook dat het meubilair stevig moet zijn en van kinderafmeting. Voor de pedagogisch medewerkers moet de peuterspeelzaal dusdanig ingericht zijn, dat zij een goed overzicht hebben over de peuters en kunnen observeren. Alle peuterspeelzalen bieden dezelfde hoeken en onderdelen aan, die afgestemd zijn op de VVE methode. Op iedere zaal zijn aanwezig: Bouwhoek Huishoek Leeshoek Puzzeltafel Speel-/ontwikkelhoek Thematafel Watertafel Zandtafel Het spelmateriaal is afgestemd op de VVE methode, maar sluit ook aan bij de ontwikkelingsfase en de belevingswereld waarin de peuter zich bevindt. Bovendien moet het speelgoed veilig zijn, duurzaam en stevig. Ook moet het er uitdagend uitzien, zodat het peuters prikkelt om ermee te spelen. Voor elk ontwikkelingsgebied bieden wij materiaal aan, zoals: Voor de sociaal emotionele ontwikkeling Doen alsof-materiaal (huishoek) Leeshoek
Pagina 11 van 25
Speel-/ontwikkelhoek Voor de motorische ontwikkeling Grove motoriek: klim- en klautermateriaal Rijdend materiaal. Klein materiaal zoals zandtafel en watertafel Fijne motoriek: Materiaal voor de sensomotorische ontwikkeling: watertafel en klei, diverse bouw- en constructiematerialen Materiaal voor de ontwikkeling oogtandcoördinatie Insteekmozaïek, kralen rijgen, puzzels Knutselmateriaal Verf, waskrijt, lijm, kleurpotloden, kwasten Beeldende en muzikale ontwikkeling Knutselmaterialen Muziekinstrumenten, verkleedspullen, luisterboeken Waarneming Tast- reuk- en smaakwaarneming Visuele waarneming: kralen, puzzels, plaatmateriaal, boeken, vormen, kubuskleurenspelen, insteekmozaïek Taalontwikkeling Beeldmateriaal: boeken, platen Thematafel, voorwerpen die met het thema te maken hebben Liedjes en versjes Denkontwikkeling Groot bouwmateriaal Klein bouwmateriaal Vormen Sorteerkisten Constructiemateriaal: Duplo, Toolo
2.5
Dagelijkse gang van zaken
De peuterspeelzalen werken met een vast dagritme. Dit ritme is gerelateerd aan het VVE programma. Het ritme kan per zaal iets verschillen, maar wel worden dezelfde onderdelen gehanteerd. Een doorsnee dagindeling ziet als volgt uit: 08.30 - 08.45 uur brengen 09.00 - 09.15 uur kring/grote activiteit 09.15 - 10.00 uur vrij spelen/kleine activiteit 10.00 - 10.10 uur opruimen 10.10 - 10.30 uur eten en drinken 10.30 - 10.45 uur toiletronde 10.45 - 11.20 uur buiten spelen 11.20 - 11.30 uur boekje lezen 11.30 uur ophalen
2.6
Brengen en halen
Bij het brengen en halen van de peuter is er gelegenheid de leidsters te spreken of een afspraak te maken voor een gesprek. Een peuter wordt alleen aan een ander dan één
Pagina 12 van 25
van de ouders/verzorgers meegegeven, indien hierover van tevoren afspraken zijn gemaakt.
2.7
Eten en drinken
Als pauzehap in de ochtend zorgt de ouder/verzorger van de peuter voor één stuk fruit. Verder mag de peuter een afsluitbare beker met melk of niet-koolzuurhoudende drank of een pakje drinken met rietje, voorzien van zijn/haar naam, meenemen.
2.8
Verjaardag vieren en traktaties
De verjaardag van een peuter wordt uitgebreid gevierd, de ouder/verzorger mag hierbij in overleg met de leidsters aanwezig zijn. De uitgedeelde traktaties worden door de peuters mee naar huis genomen.
2.9
Zindelijkheid
Indien de peuter nog niet zindelijk is, wordt een luier (geen luierbroekjes) en vette doekjes meegegeven. Bij een ongelukje krijgt de peuter tijdelijk kleding van de speelzaal aan. Dit moet later schoon worden teruggeven.
Pagina 13 van 25
3.
Ontwikkeling, begeleiding en zorg
De beginsituatie van elke peuter wordt vastgelegd door middel van het intakeformulier. Het formulier wordt op voorhand voor het intakegesprek ingevuld door de ouder en wordt tijdens het intakegesprek besproken. Voor het regelmatig en systematisch volgen van de ontwikkeling van iedere peuter gebruiken de pedagogisch medewerkers de volgende instrumenten:
3.1
Intake
Vanaf 1 jaar en 6 maanden kunnen ouders hun kind aanmelden via het inschrijfformulier. Wanneer de definitieve plaatsingsdatum bekend is, krijgen ouders schriftelijk bericht van plaatsing. Met deze plaatsingsbevestiging wordt een intakeformulier meegestuurd. Het is de bedoeling dat de ouders met de betrokken pedagogisch medewerkers telefonisch een afspraak maken voor een intakegesprek samen met hun peuter. Het toegestuurde intakeformulier moet ingevuld meegenomen worden naar het intakegesprek en tijdens dit gesprek wordt het ingevulde formulier besproken en daarna bewaard in het kind dossier.
3.2
Mentorschap
Iedere pedagogisch medewerker vervult de rol als mentor van een aantal peuters. De mentor informeert de betreffende ouders over deze rol en is het vaste aanspreekpunt voor de ouders. De mentor draagt tevens zorg voor het afnemen van het peutervolgsysteem, het maken van eventuele handelingsplannen, voert de nodige oudergesprekken, onderhoud contacten met externe instanties en draagt zorg voor een warme overdracht van de VVE-peuters van peuterspeelzaal naar basisschool.
3.3
Thema’s
Het taalprogramma Puk & Ko stimuleert de brede ontwikkeling van het jonge kind. De methode bestaat uit meerdere thema’s. De thema’s komen voort uit de directe belevingswereld van de peuters. Op alle zalen wordt er volgens deze methode gewerkt en iedere zaal heeft op hetzelfde moment hetzelfde thema en dus ook dezelfde activiteiten. Binnen deze methode wordt er gewerkt met zogeheten kleine en grote activiteiten en binnen deze activiteiten wordt er ook weer gewerkt op kindniveau.
3.4
Peuterestafette
De peuterestafette is een instrument om gegevens van het kind over te dragen aan de basisschool. De peuterestafette beschrijft zes ontwikkelingsgebieden: de sociaalemotionele ontwikkeling, het speel- en leergedrag, motoriek, taalontwikkeling, rekenontwikkeling en zelfredzaamheid. Er zijn meerdere toetsingsmomenten en in onderling overleg wordt door beide leidsters de peuterestafette ingevuld. Deze toetsingsmomenten vinden plaats bij 3 maanden na plaatsing, bij 3 jaar en bij 3 jaar en 11 maanden. Tijdens het intakegesprek geven ouders schriftelijke toestemming om de peuterestafette aan de basisschool van hun peuter door te geven. Eén exemplaar blijft op de peuterspeelzaal, één exemplaar is voor de ouders en één exemplaar wordt digitaal naar de basisschool gestuurd. Peuters met een VVE-indicatie krijgen een “warme overdracht”. Een “warme overdracht” betekent een mondelinge overdracht met de contactpersoon van de basisschool, die plaats kan vinden tussen 3 jaar en 11 maanden en 4 jaar en 1 maand. Bij peuters met “zorg” is een warme overdracht ook wenselijk. Op deze manier ontstaat er een doorgaande leerlijn, waardoor er betere zorg en begeleiding gegeven kan worden. Voor
Pagina 14 van 25
een “warme overdracht” moeten ouders vooraf schriftelijk toestemming geven op het daarvoor bestemde overdrachtsformulier.
3.5
Handelingsgericht werken
Handelingsgericht werken wil zeggen dat de pedagogisch medewerker een basisaanbod samenstelt met daarnaast een aanvullend of extra aanbod op basis van de behoeften van de peuter. Deze behoeften worden verzameld door middel van observatie, activiteiten en verslaglegging. Op deze manier krijgen de peuters individuele begeleiding. Indien meerdere peuters dezelfde begeleiding nodig hebben kan in groepsverband begeleiding plaatsvinden. Bepaalde activiteiten worden op basis van dezelfde leeftijd ingedeeld of juist voor verschillende leeftijden bij elkaar. Bij alle activiteiten worden ontwikkelingen vastgelegd, zodat duidelijk gemaakt kan worden of het doel van de activiteit bereikt is.
3.6
Handelingsplan
De ontwikkeling van de peuters wordt door middel van verschillende observatiemethoden gevolgd. Aan de hand van deze rapportages wordt geconstateerd waar de ontwikkeling van de peuter wat zwakker of juist sterker is. Om deze ontwikkeling te versterken wordt een handelingsplan opgesteld (zie bijlage 1). In dit plan wordt dieper ingegaan op het desbetreffende ontwikkelingsgebied. Hoe kunnen we de peuter het beste begeleiden om het gestelde doel te bereiken en wat hebben we hiervoor nodig? Om het plan op te stellen worden leerdoelen gesteld. Aan de hand van de doelen wordt gekeken wat en wie er voor nodig is om deze te behalen. In het plan wordt ook een tijd, waarin het doel gesteld moet zijn worden opgenomen. Aan het eind van de gestelde tijd wordt het plan geëvalueerd en bepaald of het leerdoel behaald is. Mocht dit het geval zijn, wordt een nieuw handelingsplan met een nieuw leerdoel opgesteld. Mocht dit niet het geval zijn dan wordt het leerdoel bijgesteld.
3.7
Rapportageactiviteiten
Tijdens de themagerichte activiteiten, worden de peuters gevolgd. Hierbij kan het rapportage-activiteitenformulier gebruikt worden waarop aantekeningen gemaakt kunnen worden (zie bijlage 2). Hierop worden dan de vorderingen en/of bijzonderheden vastgelegd. Aan de hand hiervan worden de ontwikkelingen bijgehouden en kunnen de handelingsplannen worden opgesteld.
Pagina 15 van 25
4.
Vroegtijdige onderkenning van ontwikkelingsstoornissen 4.1
Onvoorwaardelijke acceptatie van elk kind
De Stichting Peuterspeelzalengroep Klavertje Vier is zich bewust van het feit dat er vooroordelen betreffende geloof, sociale klasse, etniciteit, sekse en seksuele geaardheid bestaan. Vanuit onze manier van werken wordt elke peuter benaderd als een unieke persoonlijkheid en worden peuters gerespecteerd als mensen met verschillende emoties, verschillende achtergronden en verschillende lichamelijke en verstandelijke mogelijkheden. In alles wat er gebeurd, proberen we contact te houden met de peuter en respecteren dat elke peuter weer anders is. De Stichting Peuterspeelzalengroep Klavertje Vier ziet peuters als individuele zelfstandige mensen, met verschillende emoties zoals; lachen, plezier, pijn, angst, boosheid en tevredenheid. Deze emoties moeten serieus genomen worden. Er wordt ervan uitgegaan dat een peuter altijd een reden heeft om te lachen, te huilen, te schoppen, te slaan, te bijten, of een knuffel te geven.
4.2
Volgen en signaleren
Iedere peuter ontwikkelt in zijn eigen tempo, afhankelijk van zijn eigen groei en de invloed van zijn omgeving. De peuter bereikt steeds nieuwe fasen in zijn ontwikkeling. De ontwikkeling van een peuter kan gezien worden als een dynamisch proces. De mogelijkheden die een peuter in zich heeft worden al dan niet door de omgeving optimaal aangesproken. Een belangrijke functie van de peuterspeelzalen is het vroegtijdig onderkennen van signalen die mogelijk kunnen wijzen op een afwijkende ontwikkeling van de peuter. Ook kunnen er problemen zijn in de thuissituatie. Door vroegtijdig bijsturen kan wellicht voorkomen worden dat er in een later stadium ingrijpende hulp nodig is. Het is de taak van de pedagogisch medewerkers om problemen bij peuters te signalen en in de samenwerking met ouders deze problemen op te lossen of hanteerbaar te maken. De pedagogisch medewerkers volgen regelmatig en systematisch de ontwikkeling van de peuters door het doen van gerichte observaties. Deze gegevens worden verzameld in het kind dossier en met toestemming van ouders overgedragen naar de basisschool of andere externe organisatie. Wij vinden het belangrijk om met ouders goed te communiceren over de bezorgdheid rondom de ontwikkeling van hun peuter. Door open hierover te praten willen we een sfeer creëren waarin ook de ouders advies geven en/of doorverwijzen naar externe organisatie.
4.3
Peuters met een ontwikkelingsachterstand, handicap of ziekte
De Stichting Klavertje Vier biedt ook toegang aan peuters met een ontwikkelingsachterstand, handicap of ziekte. De integratie van deze peuters wordt gezien als een meerwaarde voor de peuterspeelzaal. De peuters kunnen hierdoor al jong ervaren dat niet iedereen hetzelfde is en leren rekening te houden met elkaars mogelijkheden en beperkingen. Het is van groot belang dat we de peuters de zorg en de aandacht kunnen bieden die ze hard nodig hebben. We zullen daarom iedere aanmelding zorgvuldig bekijken. Met ouders worden er tijdens het intakegesprek duidelijke afspraken gemaakt rondom de begeleiding en wenperiode. Wederzijdse verwachtingen zullen ook aan de orde komen. Als blijkt dat er te veel gevraagd wordt van de pedagogisch medewerkers en/of de groep peuters waar de peuter in terechtkomt of al meedraait, dan zien wij af van plaatsing. Ook indien blijkt dat de peuter niet op zijn plaats is op de speelzaal. Voorop staat dat de plaatsing in een groep voor individuele peuters en de groep geen nadelige gevolgen
Pagina 16 van 25
heeft. De pedagogisch medewerkers moeten het eens zijn met de plaatsing en kunnen omgaan met de ontwikkelingsachterstand en/of handicap van deze peuter. Ook moet plaatsing voor de desbetreffende peuter meerwaarde hebben. Een peuter met een achterstand en/of handicap kan leren van peuters zonder achterstand en/of handicap en ervaren dat hij volwaardig meedoet.
Pagina 17 van 25
5. Ouders 5.1
Contacten met ouders
Stichting Klavertje Vier ziet ouders als partners in de opvoeding en ontwikkeling van de peuter. Hieronder verstaan we de wederzijdse betrokkenheid van ouders en de pedagogisch medewerkers, om zo optimale omstandigheden te realiseren voor de ontwikkeling van de peuters, thuis en op de peuterspeelzaal. Partnerschap vraagt dat je contact met elkaar hebt, elkaar ziet, hoort en respecteert. Vanuit de thuissituatie kan een positief effect uitgaan op de ontwikkeling en het leren van jonge peuters. Het effect van een VVE-programma op de peuterspeelzaal wordt vergroot door betrokken ouders die weten wat er op een VVE-peuterspeelzaal gebeurt en thuis zelf ook op verschillende manieren met hun peuters aan de slag gaan (voorlezen, samen spelen).
5.2
Ouderbetrokkenheid
Door middel van het intakeformulier krijgen we zicht op de ouderpopulatie met betrekking tot de beschikbare tijd, de taalachtergrond en het opleidingsniveau. Ouderbetrokkenheid achten we van groot belang. Ouders worden nauw betrokken bij de opvang van de peuter in de peuterspeelzaal. Dit gebeurt enerzijds door middel van actieve activiteiten in de groep (ouderbijeenkomsten, voorbereiden knutselwerkjes en afsluiting bepaalde thema’s) en anderzijds worden ouders door middel van nieuwsbrieven en VVE activiteiten uitgenodigd om thuis ook VVE stimulerende activiteiten te ondernemen.
5.3
Introductie en afsluiting
De introductie vindt plaats in de eerste week van de start van het nieuwe thema. Dit wordt gedaan aan het begin van het eerste dagdeel dat de peuter aanwezig is. Tijdens de introductie laten de leidsters de peuters kennismaken met het thema. Aan het eind van de thema’s vindt ook een afsluiting plaats. Afhankelijk van het thema worden hierbij ook de ouders uitgenodigd. Tijdens de afsluiting zien ouders wat er behandeld is tijdens het thema en wat de peuters al geleerd hebben.
5.4
VVE Thuis, ouderbijeenkomsten en themabijeenkomsten
VVE thuis is een programma waarbij de ouders thuis activiteiten doen met hun peuter. Het gaat hier om peuters met een VVE indicatie. Het geboden thema sluit aan op het thema waar op dat moment op de speelzaal mee gewerkt wordt. De ouders ontvangen tijdens de ouderbijeenkomst een themaboekje met daarin gerichte activiteiten om thuis met hun peuter te doen. Deze ouderbijeenkomsten vinden plaats aan het begin van elk nieuw thema en zijn verplicht. Het moment waarop de bijeenkomst plaatsvindt, kan per locatie verschillen. Ouders worden hierover bijtijds geïnformeerd. Tijdens de bijeenkomsten krijgen ouders uitleg over het thema en het themaboekje. Verder wordt er aandacht besteed aan ontwikkelingsstimulering van de peuter en wordt het vorige thema geëvalueerd. Twee keer per schooljaar worden per VVE-locatie VVE themabijeenkomsten gehouden. Tijdens deze themabijeenkomsten worden thema’s besproken die aansluiten bij de behoefte van de VVE-ouders.
Pagina 18 van 25
5.5
Ouderavonden
Klavertje Vier biedt ook ouderbijeenkomsten aan. Deze worden minimaal één keer per jaar georganiseerd. Op een ouderbijeenkomst wordt informatie gegeven over het werken met de thema’s en wordt er een onderwerp behandeld gericht op de opvoeding en/of de ontwikkeling van het kind.
5.6
Informele contacten tijdens halen en brengen
Bij het halen en brengen van de peuters vertellen de pedagogisch medewerkers aan de ouders hoe het dagdeel verlopen is en wat er gedaan is. Ongedwongen, informeel contact tussen ouders en pedagogisch medewerkers is van groot belang voor de betrokkenheid van ouders bij de dagelijkse praktijk op de peuterspeelzaal. Als ouders zich op hun gemak voelen, zal dit doorwerken in de relatie met de peuter. Een peuter merkt aan de ouder of hij met een gerust hart de peuter toevertrouwt aan de pedagogisch medewerkers. Er wordt tijdens de breng- en haalgesprekken zoveel mogelijk specifieke inhoudelijke informatie aan ouders gegeven. De pedagogisch medewerkers krijgen door de ongedwongen contacten met ouders meer inzicht in de thuissituatie van de peuter.
5.7
10-minutengesprekken
Tijdens de haal- en brengmomenten wisselen de pedagogisch medewerkers en ouders meestal al informatie uit over de peuter. Om ouders nog meer te betrekken bij het stimuleren van de ontwikkeling van hun peuter is het de bedoeling dat naast het intakegesprek er 10-minuten gesprekken gaan plaatsvinden met de ouders van peuters met een VVE indicatie. Tijdens deze gesprekken worden de ontwikkelingen aan de hand van het observatiesysteem besproken. Tijdens deze gesprekken is er de mogelijkheid om wat dieper in te gaan op een aantal zaken en kan de situatie van de peuter thuis vergeleken worden met de situatie op de peuterspeelzaal. Deze gesprekken zullen plaatsvinden aan de hand van de observatiemomenten van de peuterestafette.
5.8
Nieuwsbrief
Voorafgaand aan elk nieuw thema gaat er een nieuwsbrief uit naar alle ouders. Hierin worden ouders op de hoogte gebracht van het nieuwe onderwerp en welke activiteiten er op de speelzaal aan de hand van dit thema worden gedaan. Om de ouders bij het thema te betrekken wordt er een beroep gedaan op hen om toepasselijke materialen te leveren of hand- en spandiensten te verrichten.
Pagina 19 van 25
6.
Veiligheid 6.1
Actieplan veiligheidsmanagement
Alle maatregelen en acties betreffende de veiligheid zijn vastgelegd in het Actieplan Veiligheidsmanagement. Dit plan beschrijft de acties die wij gedurende het jaar ondernemen om de veiligheid ten aanzien van ongelukjes, gezondheid en brandveiligheid op een constant hoog niveau te krijgen en te houden. Op elke zaal wordt een z.g. “risicomap” bewaard, waarin alle plannen en deelplannen op het gebied van veiligheid en gezondheid zijn opgenomen. Deze map is tijdens de zaaluren in te zien door belangstellenden.
6.2
BHV/EHBO
Op iedere locatie binnen de Stichting is een gediplomeerd BHV-er aanwezig. Alle vereiste zaken voor eventuele calamiteiten zijn aanwezig en personeel volgt de benodigde trainingen om kennis op peil te houden. Alle leidsters hebben een training EHBO voor peuters gevolgd en jaarlijks wordt een herhaling georganiseerd.
6.3
GGD
De GGD voert jaarlijks in opdracht van de Gemeente Zuidplas een inspectie uit op veiligheid, hygiëne en risico. De controle op gevaarlijk speelgoed vindt dagelijks op alle peuterspeelzalen plaats.
Pagina 20 van 25
7.
Externe zorg
De peuterspeelzaal maakt deel uit van een keten van voorzieningen rondom het jonge kind. Deze voorzieningen zijn er, elk vanuit de eigen discipline, op gericht optimale voorwaarden te scheppen voor het complete welzijn van het jonge kind en ouders. Dat vraagt om samenwerking en afstemming van aanpak en werkwijze. Als daartoe aanleiding is kan, na overleg met de ouders/verzorgers en de manager, door de pedagogisch medewerker op het niveau van de individuele peuter advies worden ingewonnen bij de betreffende deskundigen. Peutergegevens kunnen overgedragen worden of er kan getracht worden de ontwikkeling van zorgroutes op elkaar af te stemmen. In het kader van de doorgaande ontwikkelingslijn wordt waar mogelijk en wenselijk contact onderhouden met de basisscholen. Uitgangspunt daarbij is het verbeteren van kansen van peuters en het vergemakkelijken van de overgang van peuterspeelzaal naar de basisschool. Overdracht van peutergegevens en het gezamenlijk uitvoeren van programma’s of het op elkaar afstemmen daarvan zijn onderdelen van de samenwerking. De
externe partijen waarmee de peuterspeelzaal contacten onderhoudt zijn onder meer: Gemeente Zuidplas Basisscholen binnen de gemeente GGD afdeling Jeugdgezondheidszorg 0 tot 4 jaar GGZ Kinderen en Jeugd Logopedie Consultatiebureau CJG AM(H)K MKD/KDC Audiologisch Centrum Multidisciplinair Team – Groene Hart Ziekenhuis MEE
Pagina 21 van 25
8.
Kwaliteitszorg
Stichting Klavertje Vier is verantwoordelijk voor het leveren van kwalitatief goede VVE peuterspeelzalen. Er moet bijdrage geleverd worden aan een goede ontwikkeling van de peuter in een veilige en gezonde omgeving. Hieraan zijn eisen gesteld, deze zijn: - Vastgestelde groepsgrootte - Opleiding/deskundigheid personeel - Veiligheid en gezondheid peuters - Huisvesting en inrichting - Pedagogisch beleid - Betrokken en inspraak ouders - Afhandeling klachten - Omgangstaal (Nederlands)
8.1
Externe kwaliteitszorg
De gemeente Zuidplas is verantwoordelijk voor het toezicht op die kwaliteit. De gemeente geeft hiertoe opdracht aan de GGD. Zij beoordelen de basiskwaliteit. De bevindingen van het inspectieonderzoek staan in het inspectierapport. Dit inspectierapport ligt op iedere zaal ter inzage. De kwaliteit van de VVE wordt gecontroleerd door de Inspectie van Onderwijs. Zij controleren het beleid en uitvoering van de VVE van zowel de gemeente als van de deelnemende VVE peuterspeelzalen in de gemeente Zuidplas. Deze rapporten zijn te downloaden op de website www.onderwijsinspectie.nl
8.2
Interne kwaliteitszorg
Binnen de Stichting Klavertje Vier is de manager verantwoordelijk voor de aansturing van de VVE peuterspeelzalen en het eerste aanspreekpunt voor de VVE coördinator. De coördinator is verantwoordelijk voor de vertaling van het algemene VVE beleid naar het pedagogisch werkplan van de peuterspeelzaal en een goede uitvoering van het VVE programma. De VVE mentor is verantwoordelijk voor de implementatie op de locatie. Regelmatig wordt er een intervisie avond georganiseerd waarin de VVE uitvoering wordt besproken en geëvalueerd.
Pagina 22 van 25
Pagina 23 van 25
9.
Overige zaken 9.1
Medische hulp
Mocht er onverwacht voor uw peuter medische hulp nodig zijn, dan proberen wij in eerste instantie, u als ouders/verzorgers te bereiken. Mocht dit om welke reden niet lukken dan proberen wij, afhankelijk van uw woonplaats, uw eigen huisarts te bereiken. Lukt dit niet dan wordt de huisarts ingeschakeld met wie de peuterspeelzaal een vaste afspraak heeft. Medicijnverstrekking gebeurt alleen nadat ouders het medicijnprotocol hebben ingevuld en ondertekend (zie bijlage). Ziekte Bij ziekte van een peuter wordt door de ouder zo spoedig mogelijk de pedagogisch medewerker gewaarschuwd indien een peuter een besmettelijke ziekte heeft of wanneer deze heerst in het gezin van de peuter. Hierbij denken wij aan: rode hond, bof, roodvonk, geelzucht of waterpokken. Dit zal (in het belang van de andere peuters en ouders, in het bijzonder zwangere) op het mededelingenbord worden gemeld. Peuter ophalen bij ziekte Als een peuter op de peuterspeelzaal dusdanig ziek wordt, dat de pedagogisch medewerker het niet verantwoord vindt dat de peuter op de peuterspeelzaal blijft dan worden de ouders verzocht hun peuter op te halen. Zieke peuters kunnen niet gebracht worden Heeft uw peuter één van de hieronder genoemde besmettelijke ziekten/aandoeningen, dan kan hij niet op de peuterspeelzaal komen: - Loopoor, mits afgeplakt (het pus is besmettelijk) - Waterpokken met open blaasjes - Rode hond - Roodvonk - Besmettelijke geelzucht (Hepatitis A) - Levende hoofdluis - Besmettelijke huidziekten, bv. krentenbaard, gordelroos - Waterdunne, acute diarree - Koorts vanaf 39 graden zonder andere duidelijke symptomen - Kinkhoest - Hand-, mond-, voetziekte Deze richtlijnen zijn opgesteld door de Stichting Peuterspeelzalengroep Klavertje Vier.
9.2
Medisch handelen
De pedagogisch medewerkers krijgen incidenteel het verzoek van ouders om hun peuter de door een arts voorgeschreven medicijnen toe te dienen. De pedagogisch medewerkers aanvaarden met het verrichten van dergelijke handelingen een aantal verantwoordelijkheden, waarvoor zij niet gekwalificeerd zijn. Met het oog op de gezondheid van de peuters is het van groot belang dat in dergelijke situaties zorgvuldig wordt gehandeld. Om deze zorgvuldigheid te waarborgen werken wij volgens een medicijnprotocol. (Zie protocollen: medicijnprotocol)
9.3
Vermoeden kindermishandeling/huiselijk geweld
Wanneer een leidster signalen opvangt die kunnen duiden op kindermishandeling en/of kindermisbruik of huislijk geweld, treedt het protocol Kindermishandeling en Huiselijk Geweld in werking (zie: Protocol Kindermishandeling en Huiselijk Geweld) Bij het maken van keuzes over de te nemen acties staat het belang van de peuter voorop.
Pagina 24 van 25
Pagina 25 van 25
