Stichting Pensioenfonds Xerox

Stichting Pensioenfonds Xerox

Jaarverslag 2009

Stichting Pensioenfonds Xerox Maasheseweg 89, 5804 AB Venray

bezoekadres

Postbus 43, 5800 MA Venray postadres 0478 – 52 52 51 telefoon [email protected] e-mail www.xeroxpensioenfondsen.nl internet

Jaarverslag 2009 Stichting Pensioenfonds Xerox

2

Inhoudsopgave Jaarverslag

4

Karakteristieken van het pensioenfonds

5

Profiel

6

Organisatie

7

Kerncijfers

10

Intern toezicht: samenvattend verslag van de visitatiecommissie

12

Verslag van het verantwoordingsorgaan

15

Verslag van het bestuur

18

Hoofdlijnen

19

Goed pensioenfondsbestuur

21

Financiële paragraaf

26

Beleggingenparagraaf

28

Pensioenparagraaf

35

Actuariële paragraaf

37

Risicoparagraaf

39

Toekomstparagraaf

40

Jaarrekening

42

Balans per 31 december 2009

43

Staat van baten en lasten over 2009

45

Bestemming van het saldo van baten en lasten

46

Kasstroomoverzicht over 2009

47

Toelichting behorende tot de jaarrekening 2009

49

Overige gegevens

79

Statutaire regeling omtrent de bestemming van het saldo van baten en lasten

80

Gebeurtenissen na balansdatum

81

Actuariële verklaring

82

Accountantsverklaring

84


3

Jaarverslag


4

Karakteristieken van het pensioenfonds


5

Profiel Stichting Pensioenfonds Xerox, statutair gevestigd te Venray, is opgericht op 28 juli 1999. De laatste statutenwijziging was op 1 januari 2009. De stichting is ingeschreven bij de Kamer van Koophandel onder nummer 12039910. Het pensioenfonds is een ondernemingspensioenfonds en is aangesloten bij koepelorganisatie Stichting voor Ondernemingspensioenfondsen. Het pensioenfonds heeft als statutair doel uitvoering te geven aan toezeggingen omtrent pensioen die door Xerox (Nederland) B.V., Xerox Manufacturing (Nederland) B.V. en Veenman B.V. zijn of worden gedaan in de gevallen, onder de voorwaarden en van een omvang zoals omschreven in het pensioenreglement. Het pensioenfonds voert de pensioenregeling uit voor de (ex-)medewerkers van Xerox (Nederland) B.V., Xerox Manufacturing (Nederland) B.V. en Veenman B.V.. Het beleid wordt bepaald door het bestuur. De uitvoering van de pensioenregeling heeft het bestuur uitbesteed aan het Xerox Pensioenbureau met aan het hoofd een directeur. Het vermogensbeheer heeft het bestuur uitbesteed aan externe vermogensbeheerders. Daarnaast maakt het bestuur gebruik van de werkzaamheden van externe actuarissen en accountants. Het organogram onderaan deze pagina laat zien hoe de organisatie is ingericht. In 2009 bestond het bestuur uit tien bestuursleden: vijf werkgeversbestuursleden en vijf werknemersbestuursleden. Vanuit de werkgeversbestuursleden wordt de voorzitter benoemd en vanuit de werknemersbestuursleden wordt de vice-voorzitter benoemd. De bestuursleden werken onafhankelijk van de benoemende partijen en zijn collectief verantwoordelijk. Er is sprake van een paritaire stemmenverhouding. Het pensioenfonds kent een uit vier leden bestaande beleggingscommissie. Deze commissie adviseert het bestuur bij het vaststellen van het beleggingsbeleid en houdt toezicht op de uitvoering ervan. Verantwoordingsorgaan

Bestuur

Visitatiecommissie

Directeur

Support

Accountant Deelnemersadministratie

Financiële administratie

Certificerend actuaris Beleggingscommissie

Uitkeringsadministratie

Adviseurs

Xerox Pensioenbureau - Herverzekering risicokapitalen - Risicoherverzekering op stoploss basis

Vermogensbeheerders

Organogram Stichting Pensioenfonds Xerox


6

Organisatie Bestuur De samenstelling van het bestuur is per 31 december 2009 als volgt:

Naam

Functie

Vertegenwoordiging

Datum eerste benoeming

Datum eventuele herbenoeming

C.H. Krijger

Voorzitter

Werkgever Xerox (Nederland) B.V.

28 augustus 2007

28 augustus 2011

M.G.J. Hendriks

Vice-voorzitter

Werknemers Xerox Manufacturing (Nederland) B.V.

3 juni 2008

3 juni 2012

Vacature

Bestuurslid

Werkgever Xerox (Nederland) B.V.

n.v.t.

n.v.t.

J.W.G. Wijnands

Bestuurslid

Werkgever Xerox Manufacturing (Nederland) B.V.

28 juli 1999

28 juli 2011

R.G.L. Smeets

Bestuurslid

Werkgever Xerox Manufacturing (Nederland) B.V.

1 januari 2005

1 januari 2013

E.S. Annema

Bestuurslid

Werkgever Veenman B.V.

17 juni 2009

17 juni 2013

J.F.M.A. van den Muijsenberg

Bestuurslid

Werknemers Xerox (Nederland) B.V.

1 september 2002

1 september 2010

L. Laurens-De Jong

Bestuurslid

Werknemers Veenman B.V.

17 juni 2009

17 juni 2013

G. Post

Bestuurslid

Pensioengerechtigde deelnemers Xerox (Nederland) B.V.

1 januari 2008

1 januari 2012

Bestuurslid

Pensioengerechtigde deelnemers Xerox Manufacturing (Nederland) B.V.

1 januari 2000

1 januari 2012

H.J. Hulsmans

Verantwoordingsorgaan Het verantwoordingsorgaan is op 1 januari 2008 ingesteld. De samenstelling van het verantwoordingsorgaan is per 31 december 2009 als volgt:

Naam

Functie

Vertegenwoordiging

Lid sinds

R.M. Hoogendam

Voorzitter

Werkgevers

1 januari 2010

G.Th. Stevens

Secretaris

Actieve deelnemers

1 januari 2008

G.P. Derix

Lid

Pensioengerechtigde deelnemers

1 januari 2008


7

Het verantwoordingsorgaan is bevoegd jaarlijks een algemeen oordeel te geven over: ▪

het handelen van het bestuur aan de hand van het jaarverslag, de jaarrekening en andere relevante informatie, waaronder (indien van toepassing) de bevindingen van de visitatiecommissie;

▪

het door het bestuur uitgevoerde beleid in het afgelopen kalenderjaar; en

▪

beleidskeuzes die betrekking hebben op de toekomst.

Het bestuur en het verantwoordingsorgaan komen ten minste één keer per kalenderjaar in overleg bijeen in het kader van de oordeelsvorming door het verantwoordingsorgaan.

Intern toezicht Voor de invulling van het intern toezicht is gekozen voor een visitatiecommissie. Deze visitatiecommissie bestaat uit drie onafhankelijke deskundigen, die de beleids- en bestuursprocedures en -processen, de checks and balances, de wijze waarop de uitvoering van de pensioenregeling wordt bestuurd en aangestuurd en de wijze waarop wordt omgegaan met de risico's op de langere termijn voor (de dekkingsgraad van) het pensioenfonds beoordelen. Het bestuur geeft de visitatiecommissie minimaal eens in de drie jaar de opdracht het functioneren van (het bestuur van) het pensioenfonds kritisch te bezien. De visitatiecommissie rapporteert aan het bestuur, waarna het bestuur de rapportage bespreekt met het verantwoordingsorgaan.

Uitvoeringsorganisatie Het bestuur heeft de dagelijkse uitvoering van de werkzaamheden uitbesteed aan het Xerox Pensioenbureau. Deze werkzaamheden betreffen de deelnemersadministratie, de uitkeringsadministratie, de financiële administratie en het support. Het vermogensbeheer is uitbesteed aan diverse vermogensbeheerders. Uitgangspunt is dat het bestuur, conform de eisen van de Pensioenwet, verantwoordelijk blijft voor de juiste uitvoering van de uitbestede taken. Het bestuur heeft de heer N. van Heesen benoemd tot directeur van het Xerox Pensioenbureau. Het bestuur is bevoegd bestuurstaken betreffende de uitvoering van de pensioenregeling en de uitvoering van bestuursbesluiten te delegeren aan de directeur. De werkzaamheden van de directeur zijn geregeld in een door het bestuur opgesteld directiestatuut, waarin de directeur van instructie en procuratie wordt voorzien.

Beleggingscommissie Na de overdracht van het vermogensbeheer aan diverse externe partijen, heeft het bestuur een beleggingscommissie opgericht met als mandaat het monitoren van de vermogensbeheerders, het voeren van een beleggingsbeleid ten opzichte van de strategische benchmark en het opstellen van het beleggingsplan. De beleggingscommissie is in het boekjaar 2009 samengesteld uit twee bestuursleden, de directeur en een externe deskundige, met een stemverhouding conform het reglement voor de beleggingscommissie.


8

De samenstelling van de beleggingscommissie is per 31 december 2009 als volgt:

Naam

Functie

Lid sinds

N. van Heesen

Voorzitter

1 januari 2000

R.G.L. Smeets

Lid

23 maart 2005

M.G.J. Hendriks

Lid

14 oktober 2009

P.C. van Aalst

Lid (beleggingsadviseur)

1 april 2004

Compliance officer Het bestuur heeft het Nederlands Compliance Instituut tot compliance officer van het pensioenfonds benoemd. De compliance officer is verantwoordelijk voor: ▪

uitoefenen van toezicht op de naleving van de gedragscode door alle verbonden personen;

▪

uitvoeren en onderhouden van het compliance program van het pensioenfonds;

▪

bevorderen van het bewustwordingsproces voor compliance bij de verbonden personen;

▪

controleren van effectentransacties verricht door insiders van het pensioenfonds;

▪

controleren van de verklaringen inzake de gedragscode op ondertekening en inzending aan het pensioenfonds.

De compliance officer rapporteert: ▪

onverwijld bij iedere door hem geconstateerde ernstige overtreding;

▪

jaarlijks.

Gedragscode De compliance officer heeft in zijn rapportage over 2009 vermeld dat er geen overtredingen van de gedragscode zijn geconstateerd.

Externe ondersteuning Het pensioenfonds wordt bijgestaan door externe deskundigen voor actuariaat en risicobeheersing op lange termijn, door de externe adviserende actuaris en een beleggingsadviseur. De bestuursleden namens de werknemers worden bijgestaan door een externe adviseur.


9

Kerncijfers 2009

2008

2007

2006

2005

Werkgevers en deelnemers Aantal werkgevers

3

3

2

2

2

Aantal actieve deelnemers

1.348

1.480

1.177

1.256

1.626

Aantal gewezen deelnemers

2.056

2.016

2.130

2.252

2.287

Aantal pensioengerechtigde deelnemers

1.736

1.596

1.525

1.521

1.227

Totaal aantal deelnemers

5.140

5.092

4.832

5.029

5.140

Toeslag actieve deelnemers per 1 januari (%)

0,00

2,25

1,50

1,25*

n.v.t.

Toeslag inactieve deelnemers per 1 januari (%)

0,00

1,21

0,66

1,25*

0,82*

Feitelijke premie (€1.000)

15.841

10.792

11.128

14.966

15.848

Kostendekkende premie (€1.000)

17.628

10.474

11.541

n.v.t.

n.v.t.

Gedempte kostendekkende premie (€1.000)

11.794

10.268

n.v.t.

n.v.t.

n.v.t

1.114

1.046

1.261

1.247

1.548

20.753

19.502

17.672

16.002

12.269

Pensioenvermogen (€1.000)

581.806

526.948

563.867

557.589

501.841

Pensioenverplichtingen eigen beheer (€1.000)

539.772

524.920

419.000

440.745

416.613

Pensioenverplichtingen totaal (€1.000)

545.056

530.166

424.493

446.238

422.106

Aanwezige dekkingsgraad (%)

106,70

100,40

134,60

128,70*

123,25*

Vereiste dekkingsgraad (%)

111,70

109,40

116,30

112,70*

n.v.t.

53.524

55.607

28.914

7.817

n.v.t.

Aandelen (€1.000)

145.800

94.858

170.853

167.163

149.419

Vastrentende waarden (€1.000)

376.070

358.836

338.173

350.168

306.773

0

0

0

24.545

24.275

Beleggingsrendement (%)

10,57

-6,18

2,70*

4,79*

11,75*

Benchmark (%)

14,09

-6,64

2,35*

3,87*

10,79*

Reglementvariabelen

Pensioenuitvoering

Pensioenuitvoeringskosten (€1.000) Pensioenuitkeringen (€1.000) Vermogenssituatie en solvabiliteit

Beleggingsportefeuille Vastgoedbeleggingen (€1.000)

Overige beleggingen (€1.000) Beleggingsperformance


10

De ter vergelijking toegevoegde cijfers over de boekjaren 2005 tot en met 2007 zijn aangepast in die zin dat voor deze boekjaren de cijfers worden gepresenteerd als ware de fusie per 1 januari 2008 tussen Stichting Pensioenfonds Xerox Venray en Stichting Pensioenbelangen Xerox Amstelveen (geliquideerd) reeds van kracht, met uitzondering van de cijfers die met een

*

gemarkeerd zijn. De met een * gemarkeerde cijfers betreffen de cijfers van Stichting Pensioenfonds Xerox Venray.


11

Intern toezicht: samenvattend verslag van de visitatiecommissie


12

Inleiding van het bestuur Het pensioenfonds heeft voor de invulling van het intern toezicht gekozen voor een visitatiecommissie die minimaal eens in de drie jaar het functioneren van het bestuur beziet. Bij oprichting is een reglement voor de visitatiecommissie vastgesteld op basis van de uitgangspunten van goed pensioenfondsbestuur. Hierbij zijn de frequentie van het overleg met het bestuur, de te behandelen onderwerpen met betrekking tot het beleid en de verantwoording van de visitatiecommissie vastgesteld. De visitatiecommissie heeft tijdens de pensioenstudiedagen op 19 en 20 november 2009 voor de eerste maal haar bevindingen gepresenteerd aan het bestuur. Hierna volgt een door de visitatiecommissie opgestelde samenvatting van deze bevindingen.

Algemeen oordeel van de visitatiecommissie De indruk van de visitatiecommissie is in overwegende mate positief. Op basis van de documentatie en de gevoerde gesprekken is de visitatiecommissie van mening dat het bestuur de zaken in het algemeen goed heeft geregeld. Daarbij is de visitatiecommissie op basis van de haar verstrekte informatie van oordeel dat het bestuur voldoende onafhankelijk en deskundig is. Daarnaast is op grond van dezelfde informatie de visitatiecommissie van oordeel dat het bestuur voldoende in control is en de risico's op korte en lange termijn voldoende beheerst.

Belangrijkste aanbevelingen van de visitatiecommissie Naar aanleiding van onze visitatie zijn onze belangrijkste aanbevelingen: ▪

een actualisering op basis van de inventarisatie van de adviserend actuaris van de risicoanalyse en de ontwikkeling van het bijbehorend beleid terzake van risicomanagement;

▪

de relatie tussen het Xerox Pensioenbureau en de sponsor te bezien in het kader van een adequate waarborging van de onafhankelijkheid van de uitvoering;

▪

het opeisen van een SAS70 type II verklaring van de leverancier van de software voor de pensioenen excassoadministratie;

▪

een actualisering van de actuariële en bedrijfstechnische nota, die een aantal inconsistenties bevat;

▪

het zo snel mogelijk formuleren van een beleid voor inhaaltoeslagverlening en het hierbij toepassen van een scenarioanalyse waardoor de noodzakelijke evenwichtige belangenbehartiging tot zijn recht komt;

▪

het ontwikkelen van een systematiek van monitoring van de performance van de externe vermogensbeheerders op basis van de in het beleggingsplan vastgelegde tracking errors en andere standaardrisicocriteria op basis waarvan de uitvoering van de mandaten beoordeeld kan worden.

Ten tijde van de visitatie was het herstelplan, opgesteld naar aanleiding van het dekkingstekort ultimo 2008, in werking getreden. In november 2009 was de dekkingsgraad verbeterd. Vanwege de onzekerheden op de financiële markten, blijft de solvabiliteitspositie van groot belang. De visitatiecommissie heeft de verantwoordelijkheid conform het bepaalde in de Pensioenwet, onverlet de eigen bestuurlijke en toezichthoudende verantwoordelijkheden van het bestuur, het


13

verantwoordingsorgaan, de controlerend accountant, de certificerend actuaris en de externe toezichthouders. Hilversum, 20 november 2009 Stichting Pensioenfonds Xerox De visitatiecommissie

Reactie van het bestuur Het bestuur heeft kennisgenomen van de bevindingen, het oordeel en de aanbevelingen van de visitatiecommissie. Het bestuur dankt de visitatiecommissie voor de suggesties. De reactie van het bestuur op de aanbevelingen van de visitatiecommissie is als volgt: ▪

Actualiseer de risicoanalyse op basis van de inventarisatie van de adviserend actuaris en ontwikkel bijbehorend beleid terzake van risicomanagement. Het bestuur heeft direct actie ondernomen naar aanleiding van deze aanbeveling. Er is een commissie risicobeheer ingericht, die in de loop van 2010 zal rapporteren over haar bevindingen ten aanzien van de inrichting van het risicomanagement voor wat betreft de nietfinanciële risico's. Het integriteitbeleid zal hierbij tevens meegenomen worden. De beleggingscommissie zal aan het bestuur een advies uitbrengen ten aanzien van de inrichting van het risicomanagement voor wat betreft de financiële risico's. Hiertoe zal onder meer een risicobudget opgesteld worden.

▪

Bezie de relatie tussen het Xerox Pensioenbureau en de sponsor in het kader van een adequate waarborging van de onafhankelijkheid van de uitvoering. Het bestuur heeft deze aanbeveling opgepakt en zal zich hierover in de loop van 2010 een mening vormen.

▪

Eis een SAS70 type II verklaring op van de leverancier van de software voor de pensioenen excassoadministratie. Het bestuur had het ontbreken van deze SAS70 type II verklaring zelf reeds geconstateerd en heeft om die reden begin 2009 de leverancier van de software voor de pensioenen excassoadministratie verzocht de verklaring te overleggen. De betreffende leverancier heeft toegezegd dat dit in de loop van 2010 zal gebeuren.

▪

Actualiseer de actuariële en bedrijfstechnische nota, die een aantal inconsistenties bevat. De inconsistenties in de actuariële en bedrijfstechnische nota zijn verwijderd uit de actuariële en bedrijfstechnische nota per 1 januari 2010.

▪

Formuleer zo snel mogelijk een beleid voor inhaaltoeslagverlening en pas hierbij een scenarioanalyse toe waardoor de noodzakelijke evenwichtige belangenbehartiging tot zijn recht komt. Met beleid voor inhaaltoeslagverlening wordt hier gedoeld op de techniek, bijvoorbeeld de vraag hoe eventuele inhaaltoeslagverlening in de deelnemersadministratie verwerkt zal worden. Het beleid voor de vraag wanneer eventuele inhaaltoeslagverlening plaatsvindt, is reeds in 2006 geformuleerd. Het door de visitatiecommissie bedoelde beleid is inmiddels geformuleerd en vastgelegd.

▪

Ontwikkel een systematiek van monitoring van de performance van de externe vermogensbeheerders op basis van de in het beleggingsplan vastgelegde tracking errors en andere standaardrisicocriteria op basis waarvan de uitvoering van de mandaten beoordeeld kan worden. De systematiek is in 2009 ontwikkeld en zal in 2010 geïmplementeerd worden.


14

Verslag van het verantwoordingsorgaan


15

Inleiding van het bestuur Het verantwoordingsorgaan is op 1 januari 2008 ingesteld. Bij oprichting is een reglement voor het verantwoordingsorgaan vastgesteld op basis van de uitgangspunten van goed pensioenfondsbestuur. Hierbij zijn de frequentie van het overleg met het bestuur, de te behandelen onderwerpen met betrekking tot het beleid en de verantwoording van het verantwoordingsorgaan vastgesteld.

Verslag van het verantwoordingsorgaan Inleiding Het verantwoordingsorgaan is op 1 januari 2008 ingesteld en heeft per die datum een formele statutaire rol binnen het pensioenfonds. In 2009 zijn er diverse bijeenkomsten geweest, zodat het verantwoordingsorgaan in staat is om een verklaring bij het jaarverslag 2009 af te geven. Het verantwoordingsorgaan is bevoegd om jaarlijks een algemeen oordeel te geven over het handelen van het bestuur, het door het bestuur uitgevoerde beleid in het afgelopen jaar en de beleidskeuzes die op de toekomst betrekking hebben. Het verantwoordingsorgaan heeft geen formele auditfunctie en draagt ook geen aansprakelijkheidsrisico ten aanzien van het pensioenfonds. Ook vormt het verantwoordingsorgaan geen oordeel over de inhoud van de pensioenregeling, aangezien deze in het arbeidsvoorwaardenoverleg tot stand komt.

Werkzaamheden en beschikbare informatie Werkzaamheden: ▪

Het verantwoordingsorgaan heeft in 2009 een drietal formele vergaderingen gehouden. Hierbij zijn de dagelijkse gang van zaken besproken en diverse adviesaanvragen goedgekeurd.

▪

Overleg tussen vertegenwoordigers uit het verantwoordingsorgaan en het bestuur met betrekking tot toekomstig overleg.

▪

Het verantwoordingsorgaan heeft in 2009 geen formeel overleg gehad met het bestuur. Wel hebben het verantwoordingsorgaan en het bestuur begin 2010 overleg gehad over hieronder genoemde onderwerpen.

▪

Het verantwoordingsorgaan heeft in november 2009 deelgenomen aan de pensioenstudiedagen welke werden georganiseerd door het bestuur.

Informatie: ▪

Het verantwoordingsorgaan heeft over 2009 de maandelijkse management informatie en de besluitenlijst van het bestuur ontvangen.

▪

In het overleg tussen bestuur en verantwoordingsorgaan, dat over het boekjaar 2009 en de lopende ontwikkelingen is gehouden, zijn de volgende onderwerpen aan de orde geweest: ▪

jaarverslag 2008;

▪

reactie bestuur op rapportage visitatiecommissie;

▪

compliance pensioenfonds.

Daarnaast heeft overleg plaatsgevonden tussen de beleggingscommissie en het verantwoordingsorgaan over de volgende onderwerpen: ▪

uitvoering beleggingsbeleid;

▪

inspelen op effecten van de financiële crisis op het pensioenfonds;

▪

genomen maatregelen pensioenfonds;

▪

ontwikkeling van de dekkingsgraad;


16

▪

leereffecten voor het pensioenfonds naar aanleiding van de financiële crisis.

Het verantwoordingsorgaan heeft in 2009 advies uitgebracht over: ▪

het vaststellen en wijzigen van de vergoedingsregeling voor de pensioengerechtigde leden van het bestuur en het verantwoordingsorgaan;

▪

de vorm, inrichting en samenstelling van het intern toezicht;

▪

het vaststellen en wijzigen van het communicatie- en voorlichtingsbeleid;

▪

het reglement voor het verantwoordingsorgaan.

Samenstelling verantwoordingsorgaan Per 1 november 2009 is de heer P.G.W. Hermans teruggetreden als voorzitter van het verantwoordingsorgaan. Met ingang van 1 januari 2010 is de heer R.M. Hoogendam als zijn opvolger benoemd.

Beoordeling door het verantwoordingsorgaan Op grond van het hierboven vermelde heeft het verantwoordingsorgaan zich een algemeen oordeel gevormd over het handelen van het bestuur, het door het bestuur gevoerde beleid in 2009 en de beleidskeuzes die op de toekomst betrekking hebben. Het verantwoordingsorgaan heeft geconstateerd dat het bestuur veel aandacht heeft gegeven om de principes voor goed pensioenfondsbestuur in te voeren en te verankeren.

Conclusie Het verantwoordingsorgaan heeft kennis genomen van het jaarverslag en de jaarrekening van het pensioenfonds over 2009 en de overige door het bestuur verstrekte informatie, evenals van de door het bestuur verstrekte toelichtingen daarbij. Er is geen overleg geweest met accountant en/of andere externe deskundigen. Op basis hiervan komt het verantwoordingsorgaan tot het oordeel dat niet is gebleken dat het bestuur met inachtneming van een voldoende mate van zorgvuldigheid en evenwichtige afweging van de belangen van de bij het pensioenfonds betrokken deelnemers, gewezen deelnemers, pensioengerechtigden en werkgevers, niet tot verantwoorde besluitvorming en beleidskeuzes is gekomen. Venray, 10 mei 2010 Stichting Pensioenfonds Xerox Het verantwoordingsorgaan

Reactie van het bestuur Het bestuur heeft kennisgenomen van het verslag van de werkwijze en de bevindingen van het verantwoordingsorgaan. Het bestuur dankt het verantwoordingsorgaan voor zijn conclusie en voor zijn werkzaamheden om zijn taak te vervullen.


17

Verslag van het bestuur


18

Hoofdlijnen Belangrijkste ontwikkelingen binnen het pensioenfonds Herstelplan Het pensioenfonds heeft op 27 maart 2009 een korte termijnen lange termijnherstelplan ingediend bij De Nederlandsche Bank. Het herstelplan is door De Nederlandsche Bank goedgekeurd op 30 juni 2009.

Intern toezicht De visitatiecommissie heeft tijdens de pensioenstudiedagen op 19 en 20 november 2009 voor de eerste maal haar bevindingen gepresenteerd aan het bestuur.

Inflatierisico Naast de beleggingen in commodities en onroerend goed is gekeken naar de afdekking van een gedeelte van het inflatierisico op termijn. De Nederlandsche Bank heeft helaas geen toestemming gegeven voor het afdekken van het inflatierisico in een situatie van reservetekort, omdat dan sprake is van een verhoging van het risicoprofiel.

Bestuursvergaderingen In 2009 heeft een zevental formele vergaderingen van het bestuur plaatsgevonden: ▪

11 februari 2009

▪

12 maart 2009

▪

16 april 2009

▪

18 juni 2009

▪

27 augustus 2009

▪

14 oktober 2009

▪

10 december 2009

In het kader van de reguliere beleidscyclus heeft het bestuur onder meer vergadering over: ▪

actuariële en bedrijfstechnische nota;

▪

Asset Liability Management-studie;

▪

begroting;

▪

beleggingsplan;

▪

beleggingsresultaten;

▪

commodities;

▪

communicatieplan;

▪

compliance;

▪

continuïteitsanalyse;

▪

dekkingsgraad;

▪

deskundigheidsplan en deskundigheidsbevordering;

▪

directiestatuut;

▪

falldown scenario;

▪

gevolgen kredietcrisis;

▪

goed pensioenfondsbestuur, waaronder verantwoordingsorgaan en intern toezicht;


19

▪

herstelplan;

▪

herverzekering;

▪

inflatierisico;

▪

jaarverslag en jaarrekening;

▪

maatschappelijk verantwoord beleggen;

▪

pensioenreglement;

▪

premiebeleid;

▪

reglement beleggingscommissie;

▪

reglement verantwoordingsorgaan;

▪

reglement visitatiecommissie;

▪

renterisico;

▪

service level agreement Xerox Pensioenbureau;

▪

statuten;

▪

toeslagen actieve en inactieve deelnemers;

▪

toetreding medewerkers Veenman B.V.;

▪

uitvoeringsovereenkomst.

Begripsomschrijvingen Voor een toelichting op de in dit jaarverslag gehanteerde begrippen verwijst het bestuur naar de website van het pensioenfonds: www.xeroxpensioenfondsen.nl.


20

Goed pensioenfondsbestuur Integere bedrijfsvoering Wettelijk is geregeld dat een pensioenfonds maatregelen dient te treffen die goed pensioenfondsbestuur waarborgen. Met de invoering van de Pensioenwet per 1 januari 2007 zijn de principes voor goed pensioenfondsbestuur van de Stichting van de Arbeid verankerd in het wettelijk kader. Deze 32 principes betreffen de onderdelen zorgvuldig bestuur, transparantie, openheid en communicatie, deskundigheid, verantwoording en intern toezicht. Het beleid van een pensioenfonds is gericht op een integere bedrijfsvoering. Deze verantwoordelijkheid is vastgelegd in artikel 143 van de Pensioenwet. Dit houdt onder meer in: ▪

adequate administratieve organisatie en interne controle (AO/IC) en risicobeheersing;

▪

analyse en beheersing van integriteitrisico's;

▪

voorkomen van belangenverstrengeling;

▪

duurzame beheersing van (financiële) risico's;

▪

eenmaal per drie jaar een continuïteitsanalyse.

Intern toezicht en verantwoordingsorgaan Het bestuur besteedt conform de Pensioenwet en de daarin opgenomen eisen voor goed pensioenfondsbestuur veel aandacht aan de opzet en inrichting van de organisatie, inclusief de interne beheersing. Reglementair is bepaald hoe het bestuur omgaat met de rol als bestuur en invulling geeft aan begrippen als goed bestuur, verantwoording en intern toezicht. Vanaf 1 januari 2008 is het verantwoordingsorgaan actief. Het verantwoordingsorgaan bestaat uit een vertegenwoordiging van werkgevers, actieve deelnemers en pensioengerechtigde deelnemers. De verantwoording die het bestuur aflegt, is onderdeel van de jaarverslagcyclus. Voor het intern toezicht is gekozen voor een visitatiecommissie, die minimaal eens in de drie jaar de beleids- en bestuursprocedures en -processen, de checks and balances, de wijze waarop de uitvoering van de regeling wordt bestuurd en aangestuurd en de wijze waarop wordt omgegaan met de risico's op de langere termijn voor (de dekkingsgraad van) het pensioenfonds beoordeelt.

Deskundigheidsbevordering In het afgelopen jaar is wederom veel aandacht besteed aan deskundigheidsbevordering van het bestuur. Het bestuur is hierbij uitgegaan van de eisen die zijn vastgelegd in het Plan van Aanpak Deskundigheidsbevordering van de pensioenkoepels. Het stappenplan van de pensioenkoepels is gevolgd bij de uitwerking (eindtermen). Deskundigheidsbevordering omvat drie stappen (niveaus): ▪

kennis;

▪

inzicht;

▪

oordeelsvorming.

Tot nu toe stond de (feitelijke) deskundigheid alsook het toetsen van kennis en inzicht centraal. De ontwikkelingen van de afgelopen tijd hebben echter ook de aandacht gevestigd op het feitelijk handelen en het gedrag van bestuursleden en het (toetsen) van de oordeelsvorming binnen het bestuur.


21

De deskundigheidseisen zijn ook van toepassing op de leden van de beleggingscommissie, het verantwoordingsorgaan en de visitatiecommissie. Het functioneren van het bestuur als collectief wordt jaarlijks geëvalueerd door middel van zelfevaluatie. De belangrijkste conclusie van deze zelfevaluatie in 2009 was dat het bestuur goed functioneert. Het functioneren van de beleggingscommissie als collectief wordt tevens jaarlijks geëvalueerd door middel van zelfevaluatie. De belangrijkste conclusie van deze zelfevaluatie in 2009 was dat de beleggingscommissie goed functioneert. De deskundigheid van de individuele bestuursleden wordt periodiek op de volgende aandachtsgebieden getoetst: ▪

het besturen van een organisatie;

▪

relevante wet- en regelgeving;

▪

pensioenregelingen en pensioensoorten;

▪

financiële aspecten (vermogensbeheer en actuariële aspecten);

▪

administratieve organisatie en interne controle;

▪

uitbesteden van werkzaamheden;

▪

communicatie.

De uitkomsten worden vastgelegd in de deskundigheidsmatrix. Het niveau van de toetsing ligt vast in de eindtermen. Een onafhankelijke partij toetst feitelijk. Het bestuur als geheel is, zoals getoetst door Towers Watson B.V., voldoende deskundig. Het bestuur heeft een deskundigheidsplan vastgesteld. In dit deskundigheidsplan geeft het bestuur duidelijk aan welke deskundigheden van de individuele bestuursleden worden verwacht en welke mogelijkheden daartoe worden aangereikt. In het deskundigheidsplan wordt tevens aangegeven op welke wijze het bestuur het functioneren van het bestuur als collectief en het functioneren van de individuele bestuursleden (inclusief de deskundigheid) toetst. In het deskundigheidsplan is het te volgen opleidingstraject beschreven. Nieuw aantredende bestuursleden dienen op individuele basis verplicht een generieke pensioenopleiding te volgen. Indien bij een individueel nieuw aantredend of zittend bestuurslid behoefte bestaat aan uitbreiding van deskundigheid op een bepaald gebied, wordt het bestuurslid geacht op dat gebied een specifieke opleiding te volgen, waarvan het bestuurslid een certificaat dient te overleggen. In 2009 zijn de volgende cursussen gevolgd dan wel workshops of congressen bijgewoond door bestuursleden: ▪

de heer C.H. Krijger heeft op 26 maart 2009 de OPF-workshop Zelfevaluatie functioneren bestuur bijgewoond;

▪

de heer M.G.J. Hendriks heeft op 23 november 2009 de OPF-workshop Vermogensbeheer bijgewoond.

Zittende bestuursleden dienen op collectieve basis verplicht jaarlijks de fondsspecifieke pensioenstudiedagen bij te wonen. Deze pensioenstudiedagen hebben in 2009 plaatsgevonden op 19 en 20 november. De onderwerpen die tijdens deze pensioenstudiedagen op de agenda stonden, zijn: ▪

risicomanagement;

▪

evaluatie bestuur en beleggingscommissie;

▪

rapportage visitatiecommissie;

▪

AOW-plan kabinet;

▪

consistentietoets;

▪

toeslagenlabel;


22

▪

herstelplan;

▪

actuariële en bedrijfstechnische nota;

▪

samenwerking tussen pensioenfondsen.

Naleving wet- en regelgeving Door het bestuur zijn geen overtredingen van wet- en regelgeving geconstateerd. In het boekjaar is een herstelplan van toepassing vanwege een reservetekort en een dekkingstekort. Een toelichting op het herstelplan is opgenomen in de Financiële paragraaf. Door het bestuur zijn geen onvolkomenheden in de kerndocumenten geconstateerd.

Gedragscode Jaarlijks wordt door de bestuursleden een nalevingverklaring voor de gedragscode ondertekend. Dit is ook over het boekjaar 2009 gebeurd.

Toezichthouders In 2009 heeft geen bezoek van een vertegenwoordiging van De Nederlandsche Bank dan wel de Autoriteit Financiële Markten plaatsgevonden. In het boekjaar is een herstelplan van toepassing vanwege een reservetekort en een dekkingstekort. Een toelichting op het herstelplan is opgenomen in de Financiële paragraaf.

Uitbesteding Het bestuur heeft aan de hand van periodieke rapportages toezicht gehouden op de prestaties en de dienstverlening overeenkomstig de service level agreement door het Xerox Pensioenbureau. In 2009 is voor de eerste maal een SLA-jaarrapportage opgeleverd door het Xerox Pensioenbureau. Daarnaast hebben zowel het bestuur als de beleggingscommissie middels rapportages en overleg toezicht gehouden op de prestaties, de dienstverlening en de risicobeheersing overeenkomstig de mandaten door de vermogensbeheerders.

Communicatie Communicatiedoelstellingen De communicatiedoelstellingen van het pensioenfonds zijn: ▪

stimuleren van het hebben van inzicht in de eigen pensioensituatie;

▪

stimuleren van de bewustwording van voor de deelnemers relevante pensioengebeurtenissen;

▪

vergroten van waardebesef met betrekking tot de pensioenregeling;

▪

opbouwen en onderhouden van een positieve relatie tussen het pensioenfonds en de deelnemers.


23

Ambitie en meetpunten De Pensioenwet stelt in artikel 48 dat de informatie tijdig, duidelijk en begrijpelijk moet zijn. Dit stelt hoge eisen aan de communicatie en op naleving van deze eisen wordt toegezien door de Autoriteit Financiële Markten. Het is van belang om de communicatie te toetsen aan de genoemde criteria. Begrijpelijkheid en toegankelijkheid van informatie kan soms op gespannen voet staan met juridisch correcte informatie. De ambitie van het pensioenfonds is het streven dat elke deelnemer de informatie kan begrijpen. Het pensioenfonds streeft er daarbij naar te communiceren op taalniveau B1. (De Nederlandse taal is in te delen in zes taalniveaus. De standaardisering van taalniveaus is een initiatief van de Raad van Europa.) Daarnaast probeert het pensioenfonds de informatie gedoseerd aan de deelnemers te verstrekken. Het is belangrijk deelnemers niet te overweldigen met informatie. Ten slotte wordt veel aandacht besteed aan de vormgeving van communicatie, omdat de ervaring is dat een aantrekkelijke vormgeving helpt bij het goed overbrengen van informatie. Het uitgevoerde communicatiebeleid wordt beoordeeld op doelmatigheid en kwaliteit. Om die reden wordt periodiek bekeken of de communicatiedoelstellingen zijn bereikt door middel van enquêtes onder de deelnemers. Deze enquêtes worden eenmaal per twee jaar meegezonden met een uitgave van Pensioen Document. Op basis van de resultaten wordt vastgesteld of de communicatiedoelstellingen zijn bereikt en waar eventueel verbeteringen mogelijk zijn. De resultaten van de evaluatie worden tevens gebruikt om het communicatieplan verder uit te werken en te verbeteren.

Doelgroepen De Pensioenwet en daarmee het pensioenfonds onderscheidt primair vier doelgroepen: ▪

actieve deelnemers;

▪

gewezen deelnemers;

▪

pensioengerechtigde deelnemers; en

▪

gewezen partners.

Communicatiemiddelen De volgende middelen worden ingezet om communicatie vorm te geven: ▪

Xerox Pensioenbureau;

▪

startbrief;

▪

fondsdocumenten;

▪

website;

▪

pensioenplanner;

▪

Uniform Pensioenoverzicht (UPO);

▪

correspondentie;

▪

pensioenkrant: 'Pensioen Document';

▪

jaarverslag;

▪

deelnemersvergadering.

Communicatieontwikkelingen in 2009 In het boekjaar 2009 is wederom veel aandacht besteed aan communicatie.


24

In 2008 is door de wetgever vastgelegd hoe consistentie in de communicatie over ambitie en verwachtingen in verband met toeslagen moet worden toegepast. Tevens is het toeslagenlabel definitief vastgesteld. In 2009 is het toeslagenlabel niet verstrekt. In plaats daarvan zijn alle deelnemers middels een separate brief over de financiële positie van het pensioenfonds en de mogelijkheden tot toeslagverlening geïnformeerd. Het toeslagenlabel zal met ingang van 1 januari 2010 worden gecommuniceerd. Daartoe zal het toeslagenlabel onder meer in het Uniform Pensioenoverzicht (UPO) worden opgenomen. In overeenstemming met de door de pensioenkoepels geïntroduceerde doelstelling om eenvormige, eenduidige en duidelijke pensioenoverzichten te verstrekken (Uniform Pensioenoverzicht, UPO), is aan alle deelnemers een pensioenoverzicht op basis van de huidige pensioenregeling uitgereikt. Daarnaast heeft het pensioenfonds in 2008 voor de deelnemers een pensioenplanner ingevoerd, waarmee op basis van actuele gegevens verschillende pensioenscenario's kunnen worden doorgerekend. Ingevolge de Service Level Agreement tussen het bestuur en het Xerox Pensioenbureau wordt jaarlijks de naleving van de prestatieafspraken bekeken. In 2009 ontving het Xerox Pensioenbureau 145 informatieverzoeken en 1 formele klacht. In 98% van de gevallen werden de informatieverzoeken tijdig afgehandeld (zijnde binnen vijf werkdagen). In 100% van de gevallen werden de formele klachten tijdig afgehandeld (zijnde binnen 10 werkdagen).


25

Financiële paragraaf Samenvatting van de financiële positie van het pensioenfonds en ontwikkelingen gedurende het jaar Pensioenvermogen (€1.000) Stand per 1 januari

Technische voorzieningen (€1.000)

Dekkingsgraad (%)

526.948

524.920

100,4

Beleggingsresultaten/ interesttoerekening

54.518

-1.595

10,7

Premiebijdragen

16.090

13.440

0,2

-20.753

-20.616

0,4

5.003

28.907

-5,0

581.806

545.056

106,7

Uitkeringen Overige Stand per 31 december

De stijging van de dekkingsgraad is voornamelijk het gevolg van een stijging van de koersen van aandelen en een stijging van de marktrente in 2009. Het saldo van baten en lasten over de afgelopen jaren kan als volgt worden geanalyseerd: 2009 (€1.000) Premieresultaat

2008 (€1.000) 2.650

1.973

Interestresultaat

56.113

-139.772

Overig resultaat

-24.041

-5.040

34.722

-142.839

Het positieve premieresultaat duidt op een kostendekkende premie. Ultimo 2009 bedraagt de marktrente circa 3,87% (2008: 3,60%).

Herstelplan In 2008 is door de kredietcrisis en de dalende rente een reservetekort en een dekkingstekort ontstaan. Het pensioenfonds heeft op 27 maart 2009 een korte termijnen lange termijnherstelplan ingediend bij De Nederlandsche Bank. Het herstelplan is door De Nederlandsche Bank goedgekeurd op 30 juni 2009. Het pensioenfonds maakt gebruik van de eenmalige mogelijkheid die de minister heeft geboden om binnen vijf jaar (in plaats van drie jaar; dus uiterlijk 31 december 2013) het minimaal vereist


26

eigen vermogen te bereiken. Bij het opstellen van het herstelplan heeft het bestuur zich laten ondersteunen door externe adviseurs. Het herstelplan is opgesteld met inachtneming van de uitgangspunten zoals die door De Nederlandsche Bank zijn voorgeschreven. Nadrukkelijk merkt het bestuur op dat inherent aan de modelmatige aanpak ook het herstelplan een benadering van de werkelijkheid is. Dit betekent dat de werkelijke ontwikkeling van de dekkingsgraad in positieve of negatieve zin kan afwijken van het herstelpad, waardoor de financiële positie van het pensioenfonds zich sneller of langzamer kan herstellen dan voorzien. De belangrijkste maatregelen van het herstelplan zijn: ▪

in de vijfjaarsperiode 2009-2013 zal er geen sprake zijn van toeslagverlening;

▪

de premie zal conform de actuariële en bedrijfstechnische nota met 7 procentpunten worden verhoogd naar de maximumpremie gedurende het dekkingstekort;

▪

het beleggingsbeleid wordt niet aangepast.

Volgens het herstelplan wordt de opheffing van het dekkingstekort in 2 jaar gerealiseerd en de opheffing van het reservetekort in 8 jaar. De dekkingsgraad zou volgens het herstelplan per 31 december 2009 102,8% van de technische voorzieningen zijn geweest. In werkelijkheid is de dekkingsgraad per 31 december 2009 106,7% van de technische voorzieningen. Het pensioenfonds toont herstelkracht. Het herstel gaat in werkelijkheid sneller dan verwacht. Dit komt met name door gunstige ontwikkelingen op de aandelen- en rentemarkten. Hierdoor loopt het pensioenfonds voor op het oorspronkelijke pad voor herstel. In de loop van 2009 heeft het bestuur besloten om de afdekking van het renterisico op te hogen van 55% naar 80%. Dit heeft geleid tot een verlaging van het vereist eigen vermogen. Door het bestuur is de voorgeschreven jaarlijkse evaluatie van het herstelplan uitgevoerd. Deze evaluatie heeft niet geleid tot bijstelling van de oorspronkelijke uitgangspunten van het herstelplan. Op grond van de huidige situatie voorziet het herstelplan in herstel binnen de daarvoor geldende termijnen.


27

Beleggingenparagraaf Beleggingsklimaat In 2009 werd het forse verlies op de beleggingen als gevolg van de kredietcrisis van 2008 deels goedgemaakt. De aandelenmarkt herstelde sterk en ook de vastrentende waarden deden het bijzonder goed. Het was echter geen stabiel jaar: in maart 2009 bereikten de dekkingsgraden van pensioenfondsen hun dieptepunt van de afgelopen jaren, waarna de rest van het jaar de weg naar boven werd ingeslagen. Het eerste kwartaal van 2009 leek weinig hoop te bieden voor wat de financiële markten te wachten stond. Nadat de aandelenmarkten in 2008 met -38% een historisch negatief rendement behaalden, daalden de beurzen in de eerste twee maanden van 2009 met nog eens ruim 15%. Echter, in maart 2009 werd het herstel ingezet, wat met name te danken was aan het doortastende optreden van centrale banken en overheden. Centrale banken verlaagden de officiële rentes tot extreem lage niveaus en slaagden er via crisismaatregelen in om de financiële markten weer op gang te brengen. Op grote schaal werd liquiditeit in de markt gebracht met als doel de kredietverlening en daarmee het vertrouwen weer op gang te brengen. De getroffen maatregelen wierpen sneller dan verwacht hun vruchten af. Het herstel werd ingeleid in Azië, waar China met een economische groei van 8% liet zien over grote veerkracht te beschikken. Deze economische groei werd gevoed door een stijgende binnenlandse vraag en leidde tot een grote vraag naar grondstoffen. Het herstel in de Westerse economieën, dat met name gevoed werd door bedrijven die hun voorraden opnieuw gingen aanvullen, verspreidde zich en had een positieve impact op de stemming in Europa en de Verenigde Staten. Meevallende eerste kwartaalcijfers van grote bedrijven en een stabiliserende huizenmarkt leidden het begin in van een rally op de aandelenmarkten. In het tweede en derde kwartaal van 2009 steeg de wereldwijde aandelenindex met 34%. Toch was hiermee de kredietcrisis nog niet voorbij. De financiële markten bleven gedurende 2009 erg gevoelig voor macro-economische cijfers, waarbij met name cijfers over de werkloosheid en consumentenvertrouwen voor schokken op de markt zorgden. Ook werden de zorgen over het fundament van de economie in het vierde kwartaal van 2009 versterkt door het monetaire (wan)beleid van Griekenland en betalingsproblemen van Dubai. Het effect van de crisis manifesteerde zich gedurende 2009 ook in de reële economie. De teruggang van het bruto binnenlands product in de Verenigde Staten, Europa en Japan was met respectievelijk -2,5%, -3,7% en -5,2% erg fors. De werkloosheid in Europa en de Verenigde Staten is gestegen tot 10% en het consumentenvertrouwen blijft schommelen. Deze indicatoren wijzen op een allesbehalve stabiel herstel van de financiële markten. Voor 2010 wordt een licht positieve economische groei verwacht in Europa (circa 0,9%), terwijl dit voor de Verenigde Staten iets hoger zal liggen (circa 2,5%). Daarnaast blijft de werkloosheid hoog op een niveau van 10%. Dit zal ook in 2010 leiden tot relatief lage consumptieve bestedingen. Dit wordt versterkt doordat de spaarquote in de Verenigde Staten nog relatief hoog ligt, omdat de Amerikanen onzeker zijn over hun toekomst.


28

Wat betreft het monetaire beleid van de overheden en centrale banken verwacht de markt voorlopig nog geen verhoging van de officiële rentetarieven. Het herstel van de markten is hiervoor nog te broos. Bovendien maakt het huidige lage inflatieniveau een renteverhoging nog niet noodzakelijk. Dit geeft eens te meer aan dat voorlopig nog niet kan worden gesproken over het einde van de economische malaise.

Beleggingsbeleid Het pensioenfonds belegt wereldwijd in obligaties, aandelen, onroerend goed en grondstoffen in een strategische verhouding van 55% obligaties, 27,5% aandelen, 10% onroerend goed en 7,5% grondstoffen. Deze strategische wegingen zijn in 2008 bepaald op basis van een Asset Liability Management-studie. Het pensioenfonds belegt op basis van een core satellite-benadering: staatsobligaties/swaps en wereldwijde aandelen vormen de kern (core) van het beleggingsbeleid, aangevuld met beperkte belangen in bedrijfsleningen, high yield obligaties, aandelen in opkomende landen, onroerend goed en grondstoffen (de satellieten). Door deze diversificatie wordt getracht bij een gelijkblijvend of licht lager risico een hoger rendement te realiseren. Op totaalniveau presteerde de portefeuille met 10,6% minder goed dan de benchmark van 14,1%.

Rebalancing Het bestuur heeft bandbreedtes gedefinieerd waarbinnen de afzonderlijke beleggingscategorieën door waardeontwikkelingen mogen bewegen. Zodra een beleggingscategorie buiten de bandbreedte komt - dus zodra het belang van deze categorie te zwaar of te licht wordt - vindt een herschikking in de portefeuille plaats, tenzij het bestuur anders besluit. Dit proces van risicomanagement wordt 'rebalancing' genoemd. In 2008 heeft het bestuur besloten de rebalancing tijdelijk stop te zetten: er zijn in die dalende aandelenmarkt dus geen aandelen bijgekocht. Ook in 2009 vond het bestuur de situatie te onzeker om al tot volledige rebalancing over te gaan. Pas in januari 2010 is de genoemde strategische mix bereikt. Door deze voorzichtige aanpak is het verlies in 2008 duidelijk beperkt, maar is ook niet volledig geprofiteerd van het herstel in 2009.

Vastrentende waarden Al in 2008 waren onder invloed van de kredietcrisis de korte en lange rentes gedaald naar historisch lage niveaus. Tot in maart 2009 zette deze trend zich door, waarna de lange rentes aan een kleine opmars begonnen onder invloed van de positieve stemming op de aandelenbeurzen. Met name de bedrijfsobligaties en high yield portefeuilles hebben fors geprofiteerd van de gedaalde kredietopslag gedurende het jaar. Deze zogenaamde creditspread bereikte in maart 2009 nog haar hoogtepunt. Helaas bleven de vermogensbeheerders in de portefeuille gemiddeld bijna 1,8% achter bij de benchmark.

Aandelen Aandelen rendeerden in 2009 zowel absoluut als relatief zeer positief. Met een benchmarkrendement van 33,3% behaalden aandelen een historisch positief rendement, waarmee de verliezen uit 2008 deels werden gecompenseerd. Met name de performance van 80% in de emerging markets portefeuille van het pensioenfonds droeg bij aan de sterke performance van


29

aandelen in 2009. In alle regio's, met uitzondering van Noord-Amerika, deden de vermogensbeheerders het veel beter dan de benchmark, gemiddeld bijna 5,5%. De zeer sterke outperformance van de aandelen in Japan werd veroorzaakt door een zeer goede timing van aankoop in 2009. De performance van het moment van aankoop is aanzienlijk beter dan de performance van de benchmark die over het hele jaar wordt gemeten.

Onroerend goed Met een rendement van -9,8% op de onroerend goed portefeuille kreeg deze beleggingscategorie een flinke klap in 2009. Dit werd met name veroorzaakt door de forse afwaarderingen in alle sectoren van de onroerend goedmarkt. Waar de woningenportefeuille en het Europa fonds verliezen noteerden van meer dan 10%, compenseerde de winkelportefeuille dit verlies deels met een klein positief resultaat van 2%.

Commodities In de loop van 2009 is een vermogensbeheerder geselecteerd voor het mandaat commodities. Na een zorgvuldige screening van deze vermogensbeheerder en het contract, is in januari 2010 overgegaan tot de feitelijke belegging in deze categorie. Dit heeft zo lang geduurd omdat veel aandacht is geschonken aan het uitsluiten van risico’s in de kas posities.

Valutarisico Voor de aandelenportefeuille geldt dat het dollarrisico voor 100% wordt afgedekt. Wegens relatief hoge kosten wordt voor aandelen in de emerging markets het valutarisico niet afgedekt.

Inflatierisico In 2009 is nader onderzoek gedaan naar het inflatierisico dat het pensioenfonds loopt. Doordat het pensioenfonds nog steeds in een reservetekort verkeert, geeft De Nederlandsche Bank geen toestemming voor het afdekken van inflatie, omdat dan in hun ogen sprake is van een verhoging van het (nominale) risicoprofiel. Het bestuur is teleurgesteld over dit standpunt, omdat afdekking van het inflatierisico bijdraagt aan een waardevast pensioen bij oplopende inflatie. Het pensioenfonds is al in beperkte mate beschermd voor inflatie door de beleggingen in onroerend goed en commodities.

Asset Liability Management-studie In 2008 is een update van de Asset Liability Management-studie uitgevoerd. Er is met name gekeken naar het strategische beleggingsbeleid en er zijn varianten op het gebied van de renterisico-afdekking onderzocht.

Maatschappelijk verantwoord beleggen In de jaren 2007 en 2008 heeft het bestuur zich actief verdiept in en gediscussieerd over het onderwerp maatschappelijk verantwoord beleggen. Maatschappelijk verantwoord beleggen is het beleggen op grond van financiële, sociale, governance en milieuoverwegingen en/of de beïnvloeding van bedrijven, overheden en andere relevante actoren op grond van deze overwegingen. In verkorte vorm wordt wel gesproken over ESG-onderwerpen: environmental, social en governance onderwerpen.


30

Met betrekking tot maatschappelijk verantwoord beleggen worden de volgende strategieën onderscheiden:

Negatieve screening/uitsluiting: Beleggingen in bepaalde bedrijven, economische sectoren of landen zijn niet toegestaan om redenen die betrekking hebben op corporate governance of ESG-onderwerpen.

Positieve screening: Selectie, binnen een gegeven beleggingsuniversum, van bedrijven die het best presteren op bepaalde duurzame criteria. De populairste vorm van positieve screening wordt best-in-class genoemd.

Engagement: Het beïnvloeden van het bedrijfsbeleid op grond van de positie als belegger en de rechten die hiermee verbonden zijn. Het fundamentele verschil met screening is dat engagement de selectie van aandelen niet beïnvloedt, omdat deze strategie pas na de aankoop van een aandeel wordt toegepast.

Het bestuur is van oordeel dat de vorm van engagement het beste aansluit bij de mogelijkheden en wensen van het pensioenfonds. Dit vanuit de overtuiging dat engagement weliswaar niet onmiddellijk, maar wel uiteindelijk bijdraagt aan de vermindering van de ESG-problematiek en dat dit op lange termijn ook een positieve bijdrage levert aan het rendement op beleggingen. Pensioenfondsen zijn in toenemende mate actief op aandeelhoudersvergaderingen. Stemmen wordt tegenwoordig minder gezien als een recht, maar meer als een plicht. Het is voor het pensioenfonds onuitvoerbaar om zelf wereldwijd de aandeelhoudersvergaderingen te bezoeken. Het bestuur heeft daarom gekozen voor een passief stembeleid (het zich onthouden van stemmen).


31

Asset mix De strategische beleggingsmix en realisatie kunnen als volgt worden samengevat: Strategische allocatie (%)

Feitelijk allocatie per 31 december 2009 (%)

(€1.000)

Vastrentende waarden

55,0

65,1

376.070

Core

45,0

56,0

323.288

Credits

5,0

4,0

23.217

High yield

5,0

5,1

29.565

Aandelen

27,5

25,2

145.800

Europa

11,5

10,6

61.205

Noord-Amerika

7,0

6,3

36.479

Emerging markets

5,0

6,1

35.152

Japan

4,0

2,2

12.964

10,0

9,3

53.524

Nederland - woningen

2,5

3,2

18.350

Nederland - winkels

2,5

2,2

12.832

Europa

5,0

3,9

22.342

Commodities

7,5

0,0

0

Liquiditeiten

0,0

0,4

2.408

Indirect onroerend goed

Totaal


100,0

100,0

577.802

32

Bandbreedtes Structureel (%) Vastrentende waarden

Minimum (%)

Maximum (%)

57,50

40,00

65,00

47,50

40,00

55,00

Credits

5,00

0,00

10,00

High yield

5,00

0,00

10,00

Aandelen

27,50

20,00

40,00

11,50

8,00

15,00

Noord-Amerika

7,00

4,00

10,00

Emerging markets

5,00

0,00

10,00

Japan

4,00

0,00

10,00

10,00

5,00

15,00


2,50

0,00

5,00

Nederland - winkels

2,50

0,00

5,00

Europa

5,00

3,00

6,00

Commodities

5,00

0,00

10,00

Liquiditeiten

0,00

0,00

10,00

Core

Europa



33

Rendement Portefeuille (%)

Benchmark (%)

Verschil (%)


5,64

7,37

-1,73

Core

2,58

3,06

-0,48

Credits

19,36

15,71

3,65

High yield

38,73

46,56

-7,83

Aandelen

38,74

33,33

5,41

Europa

33,05

31,64

1,41

Noord-Amerika

25,06

26,40

-1,34

Emerging markets

80,00

73,44

6,56

Japan

29,52

8,18

21,34


-9,77

3,39

-13,16


-11,90

-1,50

-10,40

-1,97

2,42

-4,39

-14,05

6,41

-20,46

1,42

0,82

0,60

10,57

14,09

-3,52

Nederland - winkels Europa Liquiditeiten

Totaal

Vooruitblik 2010 Het beleggingsbeleid voor 2010 is ongewijzigd met dien verstande dat waar in het verleden gekozen is voor aandelen Japan en commodities dit begin 2010 ook ingevuld is conform de strategische beleggingsmix. Bij het invullen van de strategische beleggingsmix heeft tevens rebalancing plaatsgevonden.


34

Pensioenparagraaf Karakterisering pensioenregeling De pensioenregeling is een uitkeringsovereenkomst in de vorm van een middelloonregeling.

Inhoud en wijzigingen fondsdocumenten In de belangrijkste fondsdocumenten hebben in 2009 de volgende wijzigingen plaatsgevonden: ▪

Statuten: in de bestuursvergadering van 18 december 2008 heeft het bestuur een aantal wijzigingen in de statuten goedgekeurd. Deze wijzigingen hebben betrekking op de toetreding van de medewerkers van Veenman B.V. tot het pensioenfonds. Ingevolge artikel 17 lid 2 van de statuten zijn hierop positieve adviezen uitgebracht. De statuten zijn op 1 januari 2009 bij notariële akte vastgesteld.

▪

Pensioenreglement: in de bestuursvergadering van 18 december 2008 heeft het bestuur een aantal wijzigingen in het pensioenreglement goedgekeurd. Deze wijzigingen hebben betrekking op de toetreding van de medewerkers van Veenman B.V. tot het pensioenfonds en de verwerking van de verplichte teksten uit de toeslagenmatrix. Ingevolge artikel 17 lid 5 van de statuten zijn hierop positieve adviezen uitgebracht. Het pensioenreglement is op 1 januari 2009 in werking getreden.

▪

Uitvoeringsovereenkomst: in de bestuursvergadering van 18 december 2008 heeft het bestuur een aantal wijzigingen in de uitvoeringsovereenkomst goedgekeurd. Deze wijzigingen hebben betrekking op de toetreding per 31 december 2008 van de medewerkers van Veenman B.V. tot het pensioenfonds en de verwerking van de verplichte teksten uit de toeslagenmatrix. De uitvoeringsovereenkomst is op 1 januari 2009 in werking getreden.

Kenmerken pensioenregeling In het boekjaar 2009 zijn er geen wijzigingen in de bestaande pensioenregeling aangebracht. De kenmerken van de pensioenregeling per 31 december 2009 zijn als volgt: ▪

Pensioensysteem: middelloonregeling.

▪

Pensioenleeftijd: 65 jaar.

▪

Pensioengevend jaarsalaris medewerkers Xerox Manufacturing (Nederland) B.V.: het bruto jaarsalaris zoals bedoeld in de CAO van Xerox Manufacturing (Nederland) B.V., vermeerderd met 8% vakantietoeslag, dan wel voor deelnemers die niet onder de werkingssfeer van de CAO van Xerox Manufacturing (Nederland) B.V. vallen het pensioengevend jaarsalaris zoals overeengekomen in de arbeidsovereenkomst tussen Xerox Manufacturing (Nederland) B.V. en de werknemer.

▪

Pensioengevend jaarsalaris medewerkers Xerox (Nederland) B.V.: het bruto jaarsalaris zoals bedoeld in de CAO van Stichting Bedrijfstakpensioenfonds Informatie-, Communicatie en Kantoortechnologiebranche, vermeerderd met 8% vakantietoeslag. Voor bepaalde categorieën deelnemers kunnen betreffende het pensioengevend jaarsalaris afwijkende afspraken zijn of worden gemaakt. Deze afspraken zijn of worden vastgelegd in een uitvoeringsbesluit.

▪

Pensioengevend jaarsalaris medewerkers Veenman B.V.: het vaste bruto jaarsalaris zoals bedoeld in de CAO van Veenman B.V., vermeerderd met 8% vakantietoeslag. Voor de salesmedewerkers is bij het pensioengevend jaarsalaris inbegrepen 80% van de verdiende provisie in het voorafgaande kalenderjaar.

▪

Franchise: de fiscaal toegestane minimumfranchise (2009: €12.465).


35

▪

Pensioengrondslag: de pensioengrondslag is gelijk aan het pensioengevend jaarsalaris minus de franchise.

▪

Opbouwpercentage: per deelnemersjaar wordt een aanspraak op een jaarlijks ouderdomspensioen toegekend ter grootte van 2,25% van de in dat jaar geldende pensioengrondslag.

▪

Partnerpensioen: het partnerpensioen bedraagt 70% van het ouderdomspensioen.

▪

Wezenpensioen: het wezenpensioen bedraagt voor ieder kind 14% van het ouderdomspensioen.

▪

Eigen bijdrage: de voor de financiering van de pensioenaanspraken verschuldigde premie wordt door Xerox (Nederland) B.V., Xerox Manufacturing (Nederland) B.V., Veenman B.V. en de deelnemers gezamenlijk opgebracht. De deelnemersbijdrage betreft een percentage van de totaal verschuldigde premie. De maximale premiebijdrage van de werkgevers en de verhouding tussen de werkgeversbijdragen en de deelnemersbijdragen zijn vastgesteld in het arbeidsvoorwaardenoverleg van Xerox (Nederland) B.V. dan wel Xerox Manufacturing (Nederland) B.V. dan wel Veenman B.V. en kunnen, indien daartoe aanleiding is, gewijzigd worden in het arbeidsvoorwaardenoverleg van Xerox (Nederland) B.V. dan wel Xerox Manufacturing (Nederland) B.V. dan wel Veenman B.V..

Toeslagbeleid Op grond van de wettelijke regelingen inzake de toeslagenmatrix en het toeslagenlabel is de communicatie ten aanzien van toeslagen in de fondsdocumenten verankerd en is op basis van de eisen aan de continuïteitsanalyse de verwachte toeslag bepaald die ook de basis is voor het toeslagenlabel.

Verwachte wijzigingen in het komend jaar Naar aanleiding van de toetreding van werkgever Veenman B.V. is binnen het bestuur een discussie opgestart over de bestuurssamenstelling. Er is een commissie in het leven geroepen, die begin 2010 haar bevindingen zal presenteren aan het bestuur. Tevens is een commissie ingesteld ten behoeve van het risicobeheer. Deze commissie zal in de loop van 2010 rapporteren over haar bevindingen ten aanzien van de inrichting van het risicomanagement voor wat betreft de niet-financiële risico's. De beleggingscommissie zal aan het bestuur een advies uitbrengen ten aanzien van de inrichting van het risicomanagement voor wat betreft de financiële risico's.


36

Actuariële paragraaf Actuariële analyse De actuariële analyse van het saldo van baten en lasten kan als volgt worden weergegeven: 2009 (€1.000)

2008 (€1.000)

Premieresultaat Premiebijdragen

16.090

10.884

Pensioenopbouw

-10.913

-6.926

-1.721

-1.445

-806

-540

0

0

2.650

1.973

54.518

-38.718

-18.774

-20.244

20.369

-80.810

56.113

-139.772

57

228

-336

-168

-1.165

87

-137

-148

-3.414

-502

-121

-187

0

-5.054

-18.925

704

-24.041

-5.040

34.722

-142.839

Bestemd voor reserve toekomstige toeslagverlening actieve deelnemers Pensioenuitvoeringskosten Premievrijstellingrisico

Interestresultaat Beleggingsresultaten Rentetoevoeging voorziening pensioenverplichtingen Wijziging marktrente

Overig resultaat Resultaat op waardeoverdrachten (saldo overdracht van rechten) Resultaat op arbeidsongeschiktheid Resultaat op sterfte Resultaat op uitkeringen Resultaat op kosten Resultaat op mutaties Resultaat op toeslagen Overige baten

Totaal saldo van baten en lasten


37

Uitkomsten van de solvabiliteitstoets 2009 (€1.000) Aanwezig vermogen

2008 (€1.000)

581.806

526.948

-545.056

-524.920

-27.042

-26.246

9.708

-24.218

Af: vereist eigen vermogen (exclusief minimaal vereist eigen vermogen)

-36.802

-23.177

Reservepositie

-27.094

-47.395

Af: technische voorzieningen Af: minimaal vereist eigen vermogen Dekkingspositie

Oordeel van de externe actuaris over de financiële positie De waarmerkend actuaris verklaart dat per 31 december 2009 is voldaan aan de artikelen 126 tot en met 140 van de Pensioenwet, met uitzondering van artikel 132 Pensioenwet, en dat de vermogenspositie naar zijn mening niet voldoende is vanwege het reservetekort. Hiermee verklaart de certificerend actuaris dat: ▪

de technische voorzieningen naar zijn mening toereikend zijn (artikel 126 Pensioenwet);

▪

het ouderdomspensioen wordt gefinancierd op kapitaalbasis (artikel 127 Pensioenwet);

▪

de ontvangen premie kostendekkend is (artikel 128 Pensioenwet);

▪

dat er geen sprake is van premiekorting of premieterugstorting (artikel 129 Pensioenwet);

▪

de kostendekkende premie, de gedempte premie en de feitelijke premie in het jaarverslag en in de jaarrekening zijn vermeld (artikel 130 Pensioenwet);

▪

het vermogen voldoet aan de eisen die gesteld worden volgens de wet- en regelgeving en wanneer dit niet het geval is, dat dit gemeld is aan De Nederlandsche Bank en dat tijdig een herstelplan is opgesteld (artikel 131, 132 en 133 Pensioenwet);

▪

dat er in het boekjaar geen sprake is van korting van pensioenaanspraken of pensioenrechten (artikel 134 Pensioenwet);

▪

dat het beleggingsbeleid in overeenstemming is met de prudent-personregel (artikel 135 Pensioenwet);

▪

het pensioenfonds geen leningen is aangegaan anders dan voor liquiditeitsdoeleinden en niet namens derde partijen optreedt als garant (artikel 136 Pensioenwet);

▪

de voorwaardelijke toeslagverlening wordt gefinancierd in overeenstemming met de vereisten in de Pensioenwet (artikel 137 Pensioenwet);

▪

de dekkingsgraad van het pensioenfonds hoger is dan de verwachte dekkingsgraad in de door het pensioenfonds opgesteld en door De Nederlandsche Bank goedgekeurde herstelplan (artikel 138, 139 en 140 Pensioenwet);

▪

het vermogen echter niet voldoende is om risicovrij de Europese prijsinflatie af te dekken.


38

Risicoparagraaf Risico en beheersing/beleid Het bestuur heeft zijn beleid verwoord in de actuariële en bedrijfstechnische nota. Algemene leidraad voor het uitvoeren van zijn beheertaken zijn de voorschriften van De Nederlandsche Bank, zoals vastgelegd in FIRM. FIRM is een geïntegreerde methode voor de analyse van risico's en de beheersing daarvan. De inrichting van het risicomanagement voor wat betreft de niet-financiële risico's wordt in de loop van 2010 uitgewerkt door een daarvoor ingestelde commissie. Het risicomanagement voor wat betreft de financiële risico's wordt in de loop van 2010 uitgewerkt door de beleggingscommissie. Het risicobeheer wordt voorts uitgebreid behandeld onder punt 12 van de toelichting op de jaarrekening.


39

Toekomstparagraaf Prognosetafels Actuarieel Genootschap De verwachting is dat de prognosetafels van het Actuarieel Genootschap in de loop van 2010 gepubliceerd worden. Zodra de prognosetafels gepubliceerd zijn, zal het bestuur samen met de adviserend actuaris de effecten voor het pensioenfonds bespreken. Indien nodig zal de voorziening pensioenverplichtingen aangepast worden.

Inflatiebescherming Zodra het pensioenfonds uit het reservetekort is, zal het bestuur opnieuw kijken naar de mogelijkheden ten aanzien van inflatiebescherming.

Risicomanagement Die twee commissies die de opdracht hebben gekregen om de risico's van het pensioenfonds te analyseren, zullen in 2010 rapporteren. Op basis van deze rapportages zal het bestuur bekijken welke acties genomen dienen te worden.


40

Venray, 10 juni 2010


Het bestuur:

De directie:

C.H. Krijger, voorzitter

N. van Heesen, directeur

M.G.J. Hendriks, vice-voorzitter


41

Jaarrekening


42

Balans per 31 december 2009


43

Balans per 31 december 2009 Toelichting nummer

2009 (€1.000)

2008 (€1.000)

Activa Beleggingen

5, 14

575.394

509.301

Vorderingen en overlopende activa

6

196

12.017

Herverzekeringsdeel technische voorzieningen

7

4.956

5.246

Overige activa

8

2.408

8.044

582.954

534.608

9

36.750

2.028

Technische voorzieningen

10

545.056

530.166

Overige schulden en overlopende passiva

11

1.148

2.414

582.954

534.608

106,7

100,4

Passiva Reserves

Dekkingsgraad (%)


44

Staat van baten en lasten over 2009


45

Staat van baten en lasten over 2009 Toelichting nummer

2009 (€1.000)

2008 (€1.000)

Baten Premiebijdragen (van werkgevers en werknemers) (totaal)

13

16.178

10.918

Beleggingsresultaten

14

54.518

-38.718

Overige baten

15

600

276

71.296

-27.524

Lasten Pensioenuitkeringen

21

20.753

19.502

Pensioenuitvoeringskosten

22

1.114

1.046

Mutatie voorziening pensioenverplichtingen

10

14.852

105.920

Saldo overdracht van rechten

28

-638

-11.333

Overige lasten

29

493

180

36.574

115.315

34.722

-142.839

Saldo van baten en lasten

Bestemming van het saldo van baten en lasten 2009 (€1.000) Reserve toekomstige toeslagverlening actieve deelnemers Algemene reserve


2008 (€1.000) 2.357

293

32.365

-143.132

34.722

-142.839

46

Kasstroomoverzicht over 2009


47

Kasstroomoverzicht over 2009 2009 (€1.000)

2008 (€1.000)

Kasstroom uit pensioenactiviteiten Ontvangen premies

16.178

10.918

807

507

Betaalde pensioenuitkeringen

-20.753

-19.502

Betaalde waardeoverdrachten

-169

-1.129

349

0

-165

-180

Betaalde beheerskosten

-1.114

-1.046

Overige betalingen en ontvangsten

10.858

4.834

5.991

-5.598

90.785

484.246

5.259

14.003

-106.721

-508.308

-878

-343

-11.555

-10.402

-5.564

-16.000

Saldo begin boekjaar liquide middelen

8.044

24.044

Saldo einde boekjaar liquide middelen

2.480

8.044

Ontvangen waardeoverdrachten

Ontvangen uitkeringen van herverzekeraars Betaalde premies herverzekeringen

Totaal kasstroom uit pensioenactiviteiten

Kasstroom uit beleggingsactiviteiten Verkopen en aflossingen van beleggingen Ontvangen directe beleggingsopbrengsten Aankopen beleggingen Betaalde kosten van vermogensbeheer Totaal kasstroom uit beleggingsactiviteiten

Mutatie liquide middelen


48

Toelichting behorende tot de jaarrekening 2009


49

Toelichting behorende tot de jaarrekening 2008 [1] Inleiding Het doel van Stichting Pensioenfonds Xerox, statutair gevestigd te Venray, is het uitvoering geven aan toezeggingen omtrent pensioen die door Xerox (Nederland) B.V., gevestigd te Breukelen, Xerox Manufacturing (Nederland) B.V., gevestigd te Venray, en Veenman B.V., gevestigd te Capelle aan den IJssel, zijn of worden gedaan in de gevallen, onder de voorwaarden en van een omvang zoals omschreven in het pensioenreglement.

[2] Overeenstemmingverklaring De jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met de wettelijke bepalingen zoals deze zijn opgenomen in Titel 9 Boek 2 BW en met inachtneming van de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving. De richtlijnen bieden de mogelijkheid te kiezen uit twee methoden voor de presentatie van het vermogen. Het pensioenfonds heeft gekozen voor de fondsvermogenmethode. Het bestuur heeft op 10 juni 2010 de jaarrekening opgemaakt.

[3] Algemene grondslagen [a] Algemeen Alle bedragen zijn vermeld in euro's. Beleggingen en pensioenverplichtingen worden gewaardeerd op actuele waarde. Overige activa en passiva worden gewaardeerd tegen nominale waarde, tenzij anders vermeld. Baten en lasten worden toegerekend aan het boekjaar waarop deze betrekking hebben. [b] Schattingen en veronderstellingen De opstelling van de jaarrekening in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW vereist dat het bestuur oordelen vormt en schattingen en veronderstellingen maakt die van invloed zijn op de toepassing van grondslagen en de gerapporteerde waarde van activa en verplichtingen, en van baten en lasten. De schattingen en hiermee verbonden veronderstellingen zijn gebaseerd op ervaringen uit het verleden en verschillende andere factoren die gegeven de omstandigheden als redelijk worden beschouwd. De uitkomsten hiervan vormen de basis voor het oordeel over de boekwaarde van activa en verplichtingen die niet op eenvoudige wijze uit andere bronnen blijkt. De daadwerkelijke uitkomsten kunnen afwijken van deze schattingen. De schattingen en onderliggende veronderstellingen worden voortdurend beoordeeld. Herzieningen van schattingen worden opgenomen in de periode waarin de schatting wordt herzien, indien de herziening alleen voor die periode gevolgen heeft, of in de periode van herziening en toekomstige perioden, indien de herziening gevolgen heeft voor zowel de verslagperiode als toekomstige perioden.


50

[c] Opname van een actief of een verplichting Een actief wordt in de balans opgenomen wanneer het waarschijnlijk is dat de toekomstige economische voordelen naar het pensioenfonds zullen terugvloeien en de waarde daarvan betrouwbaar kan worden vastgesteld. Een verplichting wordt in de balans opgenomen wanneer het waarschijnlijk is dat de afwikkeling daarvan gepaard zal gaan met een uitstroom van middelen en de omvang van het bedrag daarvan betrouwbaar kan worden vastgesteld. Baten worden in de rekening van baten en lasten opgenomen wanneer een vermeerdering van het economisch potentieel, samenhangend met een vermeerdering van een actief of een vermindering van een verplichting, heeft plaatsgevonden, waarvan de omvang betrouwbaar kan worden vastgesteld. Lasten worden verwerkt wanneer een vermindering van het economisch potentieel, samenhangend met een vermindering van een actief of een vermeerdering van een verplichting, heeft plaatsgevonden, waarvan de omvang betrouwbaar kan worden vastgesteld. Indien een transactie ertoe leidt dat nagenoeg alle of alle toekomstige economische voordelen en alle of nagenoeg alle risico's met betrekking tot een actief of een verplichting aan een derde zijn overgedragen, wordt het actief of de verplichting niet langer in de balans opgenomen. Verder worden activa en verplichtingen niet meer in de balans opgenomen vanaf het tijdstip waarop niet meer wordt voldaan aan de voorwaarden van waarschijnlijkheid van de toekomstige economische voordelen en betrouwbaarheid van de bepaling van de waarde. Dit betekent dat transacties worden verwerkt op handelsdatum en niet op afwikkelingsdatum. Als gevolg hiervan kan sprake zijn van een post 'nog af te wikkelen transacties'. Deze post kan zowel een actief als een passief zijn. Het pensioenfonds neemt deel aan een securities lending programma, waarbij bepaalde effecten voor een korte periode worden uitgeleend aan andere marktpartijen. Beleggingen die in het kader van een securities lending contract worden uitgeleend, blijven deel uitmaken van de balans en worden gewaardeerd conform de grondslag voor waardering en resultaatbepaling zoals die geldt voor beleggingen. Als onderpand ontvangen geldmiddelen worden opgenomen onder beleggingen. Als onderpand ontvangen geldmiddelen die zijn herbelegd, worden opgenomen onder beleggingen. Uit securities lending voortvloeiende baten en lasten worden volgens het toerekenbeginsel over de looptijd van de desbetreffende transacties verantwoord en in de rentebaten of -lasten verwerkt. [d] Saldering van een actief en een verplichting Een financieel actief en een financiële verplichting worden gesaldeerd als nettobedrag in de balans opgenomen indien sprake is van een wettelijke of contractuele bevoegdheid om het actief en de verplichting gesaldeerd en gelijktijdig af te wikkelen en bovendien de intentie bestaat om de posten op deze wijze af te wikkelen. De met de gesaldeerd opgenomen financiële activa en financiële verplichtingen samenhangende rentebaten en rentelasten worden eveneens gesaldeerd opgenomen. [e] Verwerking van waardeveranderingen van beleggingen Er wordt geen onderscheid gemaakt tussen gerealiseerde en ongerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen. Alle waardeveranderingen van beleggingen, inclusief valutakoersverschillen, worden als beleggingsopbrengsten in de staat van baten en lasten opgenomen.


51

[f] Vreemde valuta Activa in vreemde valuta worden omgerekend naar euro's tegen de koers per balansdatum. Deze waardering is onderdeel van de waardering tegen reële waarde. Baten en lasten voortvloeiende uit transacties in vreemde valuta worden omgerekend tegen de koers per transactiedatum. Activa per 31 december 2009 USD

68.487

GPB

19.711

CHF

7.095

SEK

2.252

DKK

821

NOK

764

EUR

483.705

Totaal

582.835

[4] Specifieke grondslagen [g] Beleggingen Algemeen De beleggingen worden gewaardeerd op actuele waarde. Slechts indien de actuele waarde van een belegging niet betrouwbaar kan worden vastgesteld, vindt waardering plaats op basis van geamortiseerde kostprijs. Participaties in beleggingsinstellingen die gespecialiseerd zijn in een bepaald soort beleggingen, worden gerubriceerd en gewaardeerd volgens de grondslagen voor dat soort beleggingen. Aandelen, onroerend goed en andere niet-vastrentende waardepapieren Waardering geschiedt tegen actuele waarde zijnde de beurswaarde ultimo boekjaar. Niet ter beurze genoteerde fondsen worden gewaardeerd tegen de geschatte opbrengstwaarde. Vastrentende waarden, leningen op schuldbekentenis, fictieve leningen en andere waardepapieren met een vaste of van de rentestand afhankelijke rente Waardering geschiedt tegen actuele waarde zijnde de beurswaarde ultimo boekjaar. Bij afwezigheid van een marktnotering, wordt de actuele waarde gesteld op de geschatte opbrengstwaarde, waarbij rekening wordt gehouden met de geldende marktrentepercentages. Bij de waardering van vastrentende beleggingen wordt rekening gehouden met debiteurenrisico's.


52

[h] Herverzekeringen Uitgaande herverzekeringspremies worden verantwoord in de periode waarop de herverzekering betrekking heeft. Vorderingen uit herverzekeringscontracten op risicobasis worden verantwoord op het moment dat de verzekerde gebeurtenis zich voordoet. Bij de waardering worden de herverzekerde uitkeringen contant gemaakt tegen de rentetermijnstructuur, onder toepassing van de actuariële grondslagen van het pensioenfonds. Vorderingen uit herverzekeringscontracten die classificeren als garantiecontracten worden gelijkgesteld aan de hiertegenover staande voorziening voor pensioenverplichtingen. Vorderingen uit herverzekeringscontracten die classificeren als kapitaalcontracten worden gewaardeerd op de verwachte verzekeringsuitkering bij expiratie van het herverzekeringscontract. Bij de waardering van de vorderingen wordt rekening gehouden met de kredietwaardigheid van de herverzekeraar (afslag voor kredietrisico). Vorderingen uit hoofde van winstdelingsregelingen in herverzekeringscontracten worden verantwoord op het moment van toekenning door de herverzekeraar. De waardering en presentatie van beleggingsdepots gekoppeld aan kapitaalcontracten is overeenkomstig de grondslagen voor beleggingen. [i] Vorderingen en overlopende activa Voorzover noodzakelijk is een voorziening voor oninbaarheid in mindering gebracht. [j] Technische voorzieningen Voorziening voor pensioenverplichtingen De voorziening voor pensioenverplichtingen wordt gewaardeerd op actuele waarde (marktwaarde). De actuele waarde wordt bepaald op basis van de contante waarde van de beste inschatting van toekomstige kasstromen die samenhangen met de op balansdatum onvoorwaardelijke pensioenverplichtingen. Onvoorwaardelijke pensioenverplichtingen zijn de opgebouwde nominale aanspraken en de reeds bijgeschreven (toeslag)toezeggingen. De contante waarde wordt bepaald met gebruikmaking van de marktrente. Bij de berekening van de voorziening pensioenverplichtingen is uitgegaan van het op de balansdatum geldende pensioenreglement en van de over de verstreken deelnemersjaren verworven aanspraken. Jaarlijks wordt door het bestuur besloten of op de opgebouwde pensioenaanspraken toeslagen worden verleend. Alle per balansdatum bestaande toeslagbesluiten (ook voor toeslagbesluiten na balansdatum voorzover sprake is van ex ante condities) zijn in de berekening begrepen. Er wordt geen rekening gehouden met toekomstige salarisontwikkelingen. Bij de berekening van de voorziening wordt rekening gehouden met premievrije pensioenopbouw in verband met invaliditeit op basis van de contante waarde van de toekomstige pensioenopbouw waarvoor premievrijstelling is verleend wegens arbeidsongeschiktheid.


53

Bij de bepaling van de actuariële uitgangspunten wordt uitgegaan van voor de toezichthouder acceptabele grondslagen, waarbij rekening wordt gehouden met de voorzienbare trend in overlevingskansen. De berekeningen zijn uitgevoerd op basis van de volgende actuariële grondslagen en veronderstellingen: ▪

Marktrente: gebaseerd op de rentetermijnstructuur zoals maandelijks gepubliceerd door De Nederlandsche Bank, rekening houdend met een duration van de verplichtingen van 14,0.

▪

Overlevingstafels: voor mannen GBM 2000-2005 met vier jaren leeftijdsterugstelling en voor vrouwen GBV 2000-2005 met twee jaren leeftijdsterugstelling. De voorziening pensioenverplichtingen ultimo 2009 wordt verhoogd met 4%. Met deze opslag wordt de waargenomen verbetering in overlevingskansen over de periode 2003-2008 in de actuariële grondslagen opgenomen. Eind 2008 heeft het Centraal Bureau voor de Statistiek met de tweejaarlijkse bevolkingsprognose aangegeven dat de levensverwachting van Nederlanders in de toekomst naar verwachting sterker stijgt dan in eerdere prognoses was voorzien. Als gevolg hiervan is het Actuarieel Genootschap in 2009 een onderzoek gestart naar de gevolgen die deze versnelde stijging heeft op de gehanteerde overlevingstafel. In de loop van 2010 zal het Actuarieel Genootschap een nieuwe prognosetafel publiceren waarin de versnelde stijging van de levensverwachting van Nederlanders is verwerkt. Het bestuur zal - na advies van de adviserend actuaris - op basis van deze landelijke prognosetafel de sterftegrondslagen eventueel verder actualiseren.

▪

Onbepaalde partnersysteem.

▪

Voor partnerpensioen is aangenomen dat de partner drie jaar jonger is dan de verzekerde man en drie jaar ouder dan de verzekerde vrouw.

▪

Voor het partnerpensioen en het wezenpensioen vindt opbouw plaats.

▪

Kostenopslag 1,1% van de netto voorziening pensioenverplichtingen.

▪

De voorziening premievrijstellingrisico is per 31 december 2009 en per 31 december 2010 vastgesteld op €400.000. In 2011 is de vrijval €200.000. De toevoeging zal gebaseerd zijn op de werkelijke in de premie begrepen PVI-opslag in 2011. Als stelselmatig blijkt dat de jaarlijkse vrijval te laag of te hoog is ten opzichte van de werkelijke toevoeging aan de technische voorzieningen, dan kan de PVI-opslag naar boven of naar beneden worden bijgesteld.

[k] Kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht is conform de indirecte methode opgesteld. Dit houdt in dat alle ontvangsten en uitgaven ook als zodanig worden gepresenteerd. Onderscheid wordt gemaakt tussen kasstromen uit pensioenuitvoeringactiviteiten en beleggingsactiviteiten.


54

[5] Beleggingen 2009

Stand per 1 januari 2009

Vastgoedbeleggingen

Aandelen


Totaal

(€1.000)

(€1.000)

(€1.000)

(€1.000)

55.606

94.859

358.836

509.301

6.473

90.248

10.000

106.721

0

-77.785

-13.000

-90.785

n.v.t.

-359

n.v.t.

-359

Waardeverschillen en verkoopresultaten

-8.555

38.837

20.234

50.516

Stand per 31 december 2009

53.524

145.800

376.070

575.394

Aankopen, investeringen en verstrekkingen Verkopen en aflossingen Valutaverschillen

2008 Vastgoedbeleggingen

Aandelen


Totaal

(€1.000)

(€1.000)

(€1.000)

(€1.000)

Stand per 1 januari 2008

28.913

170.854

338.173

537.940

Aankopen, investeringen en verstrekkingen

29.523

39.358

439.427

508.308

Verkopen en aflossingen

-2.409

-35.452

-446.385

-484.246

n.v.t.

-252

n.v.t.

-252

-421

-79.649

27.621

-52.449

55.606

94.859

358.836

509.301

Valutaverschillen Waardeverschillen en verkoopresultaten Stand per 31 december 2008

Het pensioenfonds stelt een deel van de portefeuille beschikbaar aan de custodian voor het in bruikleen geven van effecten (securities lending). Het pensioenfonds behoudt het economisch eigendom. De custodian is gehouden voor de uitgeleende effecten zekerheid te stellen door verpanding aan het pensioenfonds. Ultimo 2009 is een bedrag van €10.054.000 (2008: €14.915.000) van de portefeuille van het pensioenfonds uitgeleend. Het pensioenfonds ontvangt hiervoor een vergoeding ter grootte van €66.342 (2008: €103.000). Deze inkomsten zijn meegenomen in de directe beleggingsopbrengsten.


55

[6] Vorderingen en overlopende activa 2009 (€1.000) Beleggingsdebiteuren Dividendbelasting Collectieve waardeoverdracht Veenman B.V. Totaal

2008 (€1.000) 64

62

132

0

0

11.955

196

12.017

Alle vorderingen hebben een resterende looptijd van korter dan één jaar.

[7] Herverzekeringsdeel technische voorzieningen 2009 (€1.000) Herverzekering Afslag kredietrisico

2008 (€1.000) 5.284

5.246

-328

0

4.956

5.246

De marktwaarde van de herverzekeringsvordering op ASR Levensverzekering N.V. is de voorziening herverzekering op basis van fondsgrondslagen verminderd met een afslag voor kredietrisico. Deze afslag is ingaande 2009 berekend op basis van een rating van ASR Levensverzekering N.V. van A en een duration van 11.

[8] Overige activa 2009 (€1.000) Liquide middelen

2008 (€1.000) 2.480

8.044

2.480

8.044

Onder de liquide middelen worden opgenomen die kasmiddelen en tegoeden op bankrekeningen die onmiddellijk dan wel op korte termijn opeisbaar zijn.


56

[9] Reserves Algemene reserve 2009 (€1.000) Stand per 1 januari

2008 (€1.000) -751

142.381

Onttrekking/toevoeging uit resultaat

32.365

-143.132

Stand per 31 december

31.614

-751

Overeenkomstig de wijziging van artikel 146 van de Pensioenwet per 2 juli 2009 is artikel 390 Titel 9 Boek 2 BW niet langer van toepassing. Hiermee is voor pensioenfondsen vanaf 1 januari 2009 de verplichting tot het opnemen van een herwaarderingsreserve vervallen. Het resultaat van het boekjaar komt in beginsel ten gunste respectievelijk ten laste van de algemene reserve. De algemene reserve geldt als buffer om waardedaling van de aanwezige beleggingen en andere risico's op te vangen. De algemene reserve is een gemaximeerde reserve. Het maximum wordt bepaald door de maximum dekkingsgraad omschreven in de actuariële en bedrijfstechnische nota. Reserve toekomstige toeslagverlening actieve deelnemers 2009 (€1.000) Stand per 1 januari

2008 (€1.000) 2.779

2.486

239

0

Toevoeging van saldo van baten en lasten

2.118

293

Stand per 31 december

5.136

2.779

Ontvangen van Veenman B.V.

De reserve voor toekomstige toeslagverlening voor actieve deelnemers wordt gevormd uit de opslag in de premie in verband met het verwachte (positieve) verschil tussen de loonindex en 75% van de prijsindex. Hiernaast wordt aan deze reserve toegevoegd het gemiddeld rendement van het pensioenfonds over het belegd vermogen. Onttrokken aan deze reserve wordt de koopsom die benodigd is voor de extra toeslagverlening ten behoeve van de actieve deelnemers.


57

Solvabiliteit 2009 (€1.000)

2008 (€1.000)

Eigen vermogen

36.750

2.028

Minimaal vereist eigen vermogen

27.042

26.246

Vereist eigen vermogen

63.844

49.423

De vermogenspositie kan worden gekarakteriseerd als reservetekort. Voor de berekening van het vereist eigen vermogen wordt gebruikgemaakt van een standaardmodel. Minimaal vereist eigen vermogen Het minimaal vereist eigen vermogen bedraagt 5% van de hiervoor beschreven voorziening pensioenverplichtingen. Aan deze voorwaarde wordt eind 2009 voldaan. Vereist eigen vermogen Het minimaal vereist eigen vermogen is gelijk aan de technische voorzieningen plus de buffers. Het vereist eigen vermogen is het vermogen dat behoort bij de evenwichtssituatie. In die situatie is het eigen vermogen zodanig vastgesteld dat met de wettelijk vastgestelde zekerheidsmaat van 97,5% ten aanzien van de als onvoorwaardelijk aangemerkte onderdelen van de pensioenovereenkomst wordt voorkomen dat het pensioenfonds binnen één jaar beschikt over minder middelen dan de hoogte van de technische voorzieningen. Aan deze voorwaarde wordt eind 2009 niet voldaan. Herstelplan Het herstel van het vermogen van het pensioenfonds is gebaseerd op het op 27 maart 2009 bij De Nederlandsche Bank ingediende herstelplan. Op 30 juni 2009 is dit herstelplan door De Nederlandsche Bank ongewijzigd goedgekeurd. Op grond van het herstelplan zou de dekkingsgraad per 31 december 2009 102,8% bedragen. De werkelijke dekkingsgraad per die datum is hoger. Dit betekent dat het pensioenfonds thans voorloopt op het herstelpad. Deze gunstige ontwikkeling is een gevolg van de sterk gestegen aandelenkoersen en een gestegen marktrente.


58

[10] Technische voorzieningen Zoals vermeld in de toelichting zijn de pensioenverplichtingen van het pensioenfonds gewaardeerd tegen actuele waarde per balansdatum. Deze actuele waarde wordt vastgesteld met behulp van schattingen en aannames. De belangrijkste schattingen betreffen de bepaling van de rente en de levensverwachting. Voorziening pensioenverplichtingen 2009 (€1.000) Stand per 1 januari

530.166

424.493

38

-247

14.852

105.920

545.056

530.166

Mutatie herverzekering Mutatie technische voorzieningen Stand per 31 december

Voorziening pensioenverplichtingen 2008 (€1.000)

Het mutatieoverzicht voor de voorziening voor pensioenverplichtingen is als volgt: 2009 (€1.000) Stand per 1 januari Pensioenopbouw Toeslagen Rentetoevoeging Onttrekking voor pensioenuitkeringen Onttrekking voor pensioenuitvoeringskosten Wijziging marktrente Saldo van inkomende en uitgaande waardeoverdrachten Overige mutaties Stand per 31 december

2008 (€1.000)

530.166

424.493

10.913

6.926

0

6.071

18.774

20.244

-20.616

-19.354

3.106

-4

-20.369

80.810

581

11.105

22.501

-125

545.056

530.166

Voor een toelichting op de verschillende posten wordt verwezen naar de toelichting op de verschillende posten uit de staat van baten en lasten.


59

De voorziening voor pensioenverplichtingen exclusief herverzekering ten bedrage van €5.284.000 (2008: €5.246.000) is naar categorieën van deelnemers als volgt samengesteld: 2009 (€1.000)

2008 (€1.000)

Actieve deelnemers

149.224

154.361

Gewezen deelnemers

125.460

121.534

Pensioengerechtigde deelnemers

265.088

249.025

Totaal

539.772

524.920

De methode voor de berekening van de pensioenverplichtingen is zodanig toegepast dat er geen sprake is van een financieringsachterstand. Naar hun aard hebben de technische voorzieningen in het algemeen een langlopend karakter. Korte beschrijving van de pensioenregeling De pensioenregeling kan worden gekenmerkt als een voorwaardelijk geïndexeerde middelloonregeling met een pensioenleeftijd van 65 jaar. Jaarlijks wordt een aanspraak op ouderdomspensioen opgebouwd van 2,25% van de in dat jaar geldende pensioengrondslag. De pensioengrondslag is gelijk aan het pensioengevend jaarsalaris minus de franchise. De franchise wordt jaarlijks vastgesteld. Tevens bestaat er recht op partnerpensioen en wezenpensioen. Deelname aan de pensioenregeling is mogelijk vanaf de leeftijd van 18 jaar. Jaarlijks beslist het bestuur of en in hoeverre op de pensioenrechten en pensioenaanspraken toeslagen worden verleend. Overeenkomstig artikel 10 van de Pensioenwet kwalificeert de pensioenregeling als uitkeringsovereenkomst. Toeslagverlening Het toeslagbeleid kan als volgt worden verwoord. De toeslagverlening op pensioenaanspraken en pensioenrechten is voorwaardelijk. Er bestaat geen recht op toeslagverlening op pensioenaanspraken en pensioenrechten en het is ook voor de langere termijn niet zeker of en in hoeverre toeslagverlening op pensioenaanspraken en pensioenrechten zal plaatsvinden. Een besluit om in enig jaar toeslagverlening op pensioenaanspraken en pensioenrechten toe te kennen, vormt geen garantie voor in toekomstige jaren toe te kennen toeslagverlening op pensioenaanspraken en pensioenrechten en houdt geen inperking in van de beleidsvrijheid die het bestuur heeft. Het bestuur beslist jaarlijks of en in hoeverre toeslagverlening op pensioenaanspraken en pensioenrechten kan worden toegekend. Bij het nemen van dit besluit laat het bestuur zich behalve door de beschikbare toeslagruimte mede leiden door andere overwegingen, zoals, doch niet uitsluitend, de algemene economische situatie en de ontwikkelingen op de financiële markten. Het bestuur streeft ernaar, maar is daartoe niet verplicht, om jaarlijks per 1 januari op de pensioenaanspraken en pensioenrechten een toeslag te verlenen op basis van maximaal 75% van de prijsindex (Consumentenprijsindex alle huishoudens, zoals vastgesteld door het Centraal


60

Bureau voor de Statistiek) en naar rato van de toeslagruimte. Voor deze voorwaardelijke toeslagtoezegging wordt geen reserve gevormd. Het bestuur streeft ernaar, maar is daartoe niet verplicht, om de toeslagverlening op de pensioenaanspraken van actieve deelnemers te verhogen tot maximaal de loonindex (CAO-lonen, contractuele loonkosten en arbeidsduur, CAO-sector particuliere bedrijven, zoals vastgesteld door het Centraal Bureau voor de Statistiek). Deze voorwaardelijke verhoging van de toeslagverlening op pensioenaanspraken wordt gefinancierd uit een opslag op de premie. Deze opslag op de premie wordt gedoteerd aan de reserve extra toeslagverlening actieven. Ten behoeve van de hier bedoelde voorwaardelijke verhoging van de toeslagverlening op pensioenaanspraken wordt derhalve een reserve gevormd. Indien en voorzover deze reserve toereikend is, kan de reserve jaarlijks per 1 januari worden aangewend om de toeslagverlening op pensioenaanspraken van actieve deelnemers te verhogen tot maximaal de loonindex. Deze reserve is onderdeel van het vrij vermogen en is dus geen bestemmingsreserve. Het bestuur heeft in de vergadering van 12 maart 2009 besloten om per 1 januari 2009 aan de inactieve deelnemers geen toeslag toe te kennen over het jaar 2008. Het bestuur heeft in de vergadering van 12 maart 2009 besloten om per 1 januari 2009 aan de actieve deelnemers geen toeslag toe te kennen over het jaar 2008. Bij de bepaling van de voorziening pensioenverplichtingen is hiermee rekening gehouden. Inhaaltoeslagen Onder bepaalde omstandigheden kunnen inhaaltoeslagen worden toegekend. Inhaaltoeslagen zijn toeslagen die worden toegezegd, voorzover in het verleden niet voor 100% toeslagen zijn toegekend. Een besluit om in enige jaar inhaaltoeslagverlening toe te kennen, vormt geen garantie voor in toekomstige jaren toe te kennen inhaaltoeslagverlening. Om inhaaltoeslagen te kunnen toekennen, is een hoge dekkingsgraad vereist. Het bestuur heeft toegezegd om elk jaar een specificatie te geven van het verschil tussen de volledige en de werkelijk toegekende toeslagverlening. Voor de gewezen deelnemers en pensioengerechtigde deelnemers is deze specificatie in de volgende tabel opgenomen: Volledige toeslagverlening (%)

Toegekende toeslagverlening (%)

Verschil (%)

1 januari 2007

0,66

0,66

0,00

1 januari 2008

1,21

1,21

0,00

1 januari 2009

2,09

0,00

2,09

Voor de actieve deelnemers is deze specificatie in de volgende tabel opgenomen: Volledige toeslagverlening (%)

Toegekende toeslagverlening (%)

Verschil (%)

1 januari 2007

1,50

1,50

0,00

1 januari 2008

2,25

2,25

0,00

1 januari 2009

3,47

0,00

3,47


61

Voorwaardelijkheidsverklaringen In de Regeling van de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid van 9 juli 2008, nr. AV/PB/08/20016, tot wijziging van de Regeling Pensioenwet en Wet verplichte beroepspensioenregeling in verband met de invulling van het begrip consistentie en aanpassing van de toeslagenmatrix is de matrix ten aanzien van toeslagen over pensioenaanspraken en pensioenrechten opgenomen. Ingevolge deze matrix wordt de volgende voorwaardelijkheidsverklaring voor actieve deelnemers, gewezen deelnemers en pensioengerechtigde deelnemers hier opgenomen (toeslagcategorie D.2): 'Op de pensioenrechten en pensioenaanspraken wordt jaarlijks toeslag verleend van maximaal 75% van de prijsindex en naar rato van de toeslagruimte zoals bedoeld in artikel 17 lid 7 van het pensioenreglement. Het bestuur beslist evenwel jaarlijks in hoeverre pensioenrechten en pensioenaanspraken worden aangepast. Voor deze voorwaardelijke toeslagverlening is geen reserve gevormd. De toeslagverlening wordt uit premies gefinancierd.' In de Regeling van de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid van 9 juli 2008, nr. AV/PB/08/20016, tot wijziging van de Regeling Pensioenwet en Wet verplichte beroepspensioenregeling in verband met de invulling van het begrip consistentie en aanpassing van de toeslagenmatrix is de matrix ten aanzien van toeslagen over pensioenaanspraken en pensioenrechten opgenomen. Ingevolge deze matrix wordt de volgende voorwaardelijkheidsverklaring voor actieve deelnemers hier opgenomen (toeslagcategorie D.6): 'Op de pensioenrechten en pensioenaanspraken wordt jaarlijks toeslag verleend van maximaal de loonindex en naar rato van de toeslagruimte zoals bedoeld in artikel 17 lid 7 en lid 8 van het pensioenreglement. Het bestuur beslist evenwel jaarlijks in hoeverre pensioenrechten en pensioenaanspraken worden aangepast. Voor deze voorwaardelijke toeslagverlening is een reserve gevormd.'

[11] Overige schulden en overlopende passiva 2009 (€1.000)

2008 (€1.000)

Xerox Manufacturing (Nederland) B.V.

248

1.262

Xerox (Nederland) B.V.

38

289

Actuaris

42

39

Accountant

68

66

Vermogensbeheer

278

308

Afdracht loonbelasting en premies

443

441

31

9

1.148

2.414

Overige Totaal

Alle schulden hebben een resterende looptijd van korter dan één jaar.


62

[12] Risicobeheer en derivaten De inrichting van het risicomanagement voor wat betreft de niet-financiële risico's wordt in de loop van 2010 uitgewerkt door een daarvoor ingestelde commissie. De inrichting van het risicomanagement voor wat betreft de financiële risico's wordt in de loop van 2010 uitgewerkt door de beleggingscommissie. Hierna worden een aantal individuele risico's besproken. Daar waar niet ingegaan wordt op het beleid van het pensioenfonds ten aanzien van de beschreven risico's, is dit nog in onderzoek bij één van de genoemde commissies. Individuele risico's Voor het pensioenfonds zijn in ieder geval de volgende risico's van toepassing. Matchingrisico Matchingrisico is het risico als gevolg van niet gematcht zijn van passiva en activa (inclusief offbalanceposten) in termen van rentevoet, rentetypische looptijden, basisvaluta en gevoeligheid voor ontwikkelingen in prijspeil. Renterisico Het renterisico is het risico dat de waarden van de portefeuille vastrentende waarden en de pensioenverplichtingen veranderen als gevolg van ongunstige veranderingen in de marktrente. De rentegevoeligheid kan worden gemeten door middel van de duration. De duration is de (met de contante waarde van de kasstromen) gewogen gemiddelde resterende looptijd in jaren. Het pensioenfonds is gevoelig voor wijzigingen in de marktrente omdat de duration van de beleggingen en de verplichtingen niet gelijk zijn. Bij de bepaling van het beleggingsbeleid weegt het bestuur zorgvuldig de voordelen (meer zekerheid) en nadelen (minder rendement) van meer of minder durationmatching af ten opzichte van alternatieve strategieën. Het beleid van het pensioenfonds is gericht op het verkleinen van de duration mismatch. Het verschil in duration van de beleggingen en pensioenverplichtingen wordt strategisch voor 100% van de voorziening pensioenverplichtingen gematcht met een tactische afwijking, waarbij het minimum 55% is en het maximum 100%. Hierbij dient een rentestaffel als leidraad. Op basis van de afgesproken rentestaffel is besloten om 80% van de pensioenverplichtingen af te dekken tegen het renterisico. Deze matching is vormgegeven door het beleggen in Liability Driven Investment (LDI) fondsen. De samenstelling per eind 2009 van dit LDI-mandaat is zodanig dat tezamen met de credit en high yield obligaties 78% van het renterisico is afgedekt.


63

Valutarisico Het valutarisico betreft het risico dat de waarde van de beleggingen en de verplichtingen vermindert als gevolg van veranderingen van vreemde valutakoersen. Aangezien de pensioenverplichtingen van het pensioenfonds in euro luiden en een aanzienlijk deel van de beleggingsportefeuille in vreemde valuta, loopt het pensioenfonds valutarisico. Het verwachte resultaat op koersschommelingen van vreemde valuta is naar verwachting op de lange termijn gelijk aan nul. Op de korte termijn is de waardeontwikkeling van vreemde valuta echter moeilijk te voorspellen en zeer beweeglijk. Het pensioenfonds dekt daarom het valutarisico op de belangrijkste valuta deels af. Het totaalbedrag dat niet in euro's is belegd, bedraagt ultimo 2009 circa €99.130.000 (ultimo 2008: circa €68.490.000) van de beleggingsportefeuille. Hiervan is ultimo 2009 circa €29.626.000 afgedekt (ultimo 2008: circa €26.445.000). Het restrisico betreft valuta in opkomende markten of Europese valuta buiten de Eurozone. Het bestuur heeft besloten om deze valuta niet af te dekken. De beleggingen in vreemde valuta kunnen per categorie als volgt worden gespecificeerd: 2009 (€1.000) Vastgoedbeleggingen

2008 (€1.000) 0

0

99

68


0

0

Overige

0

0

99

68

Aandelen

Inflatierisico Het pensioenfonds is gevoelig voor zowel inflatie als deflatie. Oplopende inflatie verhoogt de reële pensioenverplichtingen en verlaagt de rendementen op aandelen en vastrentende waarden. Naast de beleggingen in commodities en onroerend goed is gekeken naar de afdekking van een gedeelte van het inflatierisico. DNB geeft helaas geen toestemming voor het afdekken van inflatie in een situatie van reservetekort, omdat dan sprake is van een verhoging van het risicoprofiel.


64

Marktrisico Marktrisico is het risico als gevolg van het blootstaan aan wijzigingen in marktprijzen van verhandelbare financiële instrumenten binnen een (handels-)portefeuille. De strategie van het pensioenfonds met betrekking tot het beleggingsrisico wordt bepaald door de beleggingsdoelstellingen. Het marktrisico wordt periodiek bewaakt in overeenstemming met de aanwezige beleidskaders en richtlijnen. De overall marktposities worden periodiek gerapporteerd aan het bestuur. Kredietrisico Kredietrisico is het risico dat een tegenpartij contractuele of andere overeengekomen verplichtingen (waaronder verstrekte kredieten, leningen, vorderingen, ontvangen garanties) niet nakomt al dan niet als gevolg van het niet aan restricties onderhevig zijn van buitenlandse betalingen. Solvabiliteitsrisico Het pensioenfonds wordt bij het beheer van de pensioenverplichtingen en de financiering daarvan geconfronteerd met risico's. De belangrijkste doelstelling van het pensioenfonds is het nakomen van de pensioentoezeggingen. Het belangrijkste risico voor het pensioenfonds betreft het solvabiliteitsrisico, ofwel het risico dat het pensioenfonds niet beschikt over voldoende vermogen ter dekking van de pensioenverplichtingen. De solvabiliteit wordt gemeten zowel op basis van algemeen geldende normen als ook naar de specifieke normen welke door de toezichthouder worden opgelegd. Indien de solvabiliteit van het pensioenfonds zich negatief ontwikkelt, bestaat het risico dat het pensioenfonds de premie voor de werkgevers en deelnemers moet verhogen en het risico dat er geen ruimte beschikbaar is voor een eventuele toeslagverlening op pensioenaanspraken en pensioenrechten. In het uiterste geval kan het noodzakelijk zijn dat het pensioenfonds verworven pensioenaanspraken en pensioenrechten vermindert.


65

Het surplus/tekort op FTK-grondslagen is als volgt: 31 december 2009 (€1.000) Technische voorzieningen volgens jaarrekening

31 december 2008 (€1.000)

545.056

Herverzekeringsdeel technische voorzieningen* Voorziening pensioenverplichtingen (FTK-waardering)

530.166 -5.246

545.056

524.920

S1 Renterisico

15.028

18.203

S2 Risico zakelijke waarden

49.880

34.243

S3 Valutarisico

12.975

9.167

S4 Grondstoffenrisico

13.579

0

3.748

5.047

15.172

14.348

S7 Liquiditeitsrisico

n.v.t

n.v.t

S8 Concentratierisico

n.v.t

n.v.t

S9 Operationeel risico

n.v.t

n.v.t

Diversificatie-effect

n.v.t

n.v.t

Aanvulling tot 5% voorziening pensioenverplichtingen (FTK-waardering)

0

26.246

Totaal S (S = √ ( S1 2 + S2 2 + 2×0,5×S1×S2 + S3 2 + S4 2 + S5 2 + S6 2 ) (vereiste buffers)

63.721

49.423

Buffers:

S5 Kredietrisico S6 Verzekeringstechnisch risico

Buffer herverzekering Totaal S plus buffer herverzekering

123 63.844

Vereist vermogen (artikel 132 Pensioenwet)

608.900

574.343

Aanwezige vermogen (totaal activa - schulden = pensioenvermogen)

581.806

526.948

Surplus/tekort

-27.094

-47.395


66

* Bij de bepaling van het surplus/tekort op FTK grondslagen wordt in 2009 het herverzekeringsdeel berekend op fondsgrondslagen en meegenomen in de technische voorziening. Dit was in 2008 nog niet geval. Bij de berekening van de buffers past het pensioenfonds de standaardmethode toe. Voor de samenstelling van de beleggingen wordt uitgegaan van de feitelijke asset mix in de evenwichtssituatie. Verzekeringstechnisch risico Verzekeringstechnisch risico is het risico dat uitkeringen (nu dan wel in de toekomst) niet gefinancierd kunnen worden vanuit premie- en/of beleggingsinkomsten als gevolg van onjuiste en/of onvolledige (technische) aannames en grondslagen bij de ontwikkeling en premiestelling van het product. De belangrijkste risico's in dit kader zijn het langlevenrisico, het overlijdensrisico en het arbeidsongeschiktheidsrisico. Het langlevenrisico is het belangrijkste verzekeringstechnische risico. Langlevenrisico is het risico dat deelnemers langer blijven leven dan gemiddeld verondersteld wordt bij de bepaling van de voorzienig voor pensioenverplichtingen. Als gevolg hiervan volstaat de opbouw van het pensioenvermogen niet voor de uitkering van de pensioenverplichting. Het overlijdensrisico betekent dat het pensioenfonds in geval van overlijden mogelijk een partnerpensioen moet toekennen waarvoor door het pensioenfonds geen voorzieningen zijn getroffen. Dit risico kan worden uitgedrukt in risicokapitalen. Het arbeidsongeschiktheidsrisico betreft het risico dat het pensioenfonds voorzieningen moet treffen voor premievrijstelling bij invaliditeit en het toekennen van arbeidsongeschiktheidspensioen ('schadereserve'). Dit risico kan worden uitgedrukt in risicokapitalen. Terzake van het overlijdensrisico heeft het pensioenfonds een herverzekeringsovereenkomst met Nationale Nederlanden. Ten behoeve van het overlijdensrisico worden jaarlijks de risicokapitalen herverzekerd. Het risicokapitaal is gelijk aan de contante waarde van een direct ingaand partnerpensioen, verminderd met de voor de betreffende deelnemer aanwezige voorziening voor ouderdomspensioen en partnerpensioen. De risicokapitalen, tot een maximumbedrag van €500.000 per verzekerde, zijn verzekerd op basis van een stoploss dekking. De risicokapitalen voorzover dit risico het maximumbedrag van €500.000 te boven gaat, zijn verzekerd in een separaat contract in de vorm van éénjarige risicokapitalen. Het totaal te dragen overlijdensrisico wordt door een stop-loss dekking beperkt tot 150% van de risicopremie eigen rekening (gedurende de gehele contractperiode van vijf jaar). De risicopremie eigen rekening is de jaarlijkse premie indien de risicokapitalen volledig zouden zijn herverzekerd. Operationeel risico Operationeel risico betreft het risico dat ontstaat als gevolg van het falen of tekortschieten van interne processen, menselijke en technische tekortkomingen, en onverwachte externe gebeurtenissen.


67

Dergelijke risico's worden door het pensioenfonds beheerst door het stellen van hoge kwaliteitseisen aan de organisaties die bij de uitvoering betrokken zijn op gebieden als interne organisatie, procedures, processen en controles, kwaliteit van geautomatiseerde systemen, enzovoort. IT-risico IT-risico is het risico dat bedrijfsprocessen en informatievoorziening onvoldoende integer, nietcontinu of onvoldoende beveiligd worden ondersteund door IT. Het pensioenfonds draait het deelnemers- en excassosysteem in service bij een derdepartij, die de nodige voorzorgsmaatregelen heeft getroffen. Het pensioenfonds maakt gebruik van het netwerk van Xerox. Uitbestedingrisico Uitbestedingrisico is het risico dat continuïteit, integriteit en/of kwaliteit van de aan derden (al dan niet binnen een groep, al dan niet aan de werkgevers) uitbestede werkzaamheden dan wel door deze derden ter beschikking gestelde apparatuur en personeel wordt geschaad. Het pensioenfonds heeft de uitvoering van de pensioenregeling, dat wil zeggen de deelnemersadministratie, de uitkeringsadministratie, de financiële administratie en het support, uitbesteed aan het pensioenbureau. Voor het pensioenfonds bestaat het uitbestedingrisico vooral uit het risico dat het pensioenbureau niet handelt volgens de verstrekte instructies. Om dit risico, dat samenhangt met operationele werkzaamheden, te beheersen, zijn de voorwaarden vastgesteld en uitgewerkt in een SLA. Het pensioenfonds heeft het beheer van het belegde vermogen uitbesteed aan een aantal externe vermogensbeheerders. De risico's die met dit uitbesteden gepaard gaan, worden preventief beheerst door middel van een intensief selectieproces. Vervolgens controleert de beleggingscommissie of de externe vermogensbeheerders blijven voldoen aan de door het pensioenfonds gestelde eisen aan onder meer kwaliteit, deskundigheid en servicegraad. De beleggingscommissie heeft een start gemaakt met de analyse van de SAS70-rapportages van de verschillende vermogensbeheerders. Omgevingrisico Omgevingrisico is het risico als gevolg van buiten de instelling of groep komende veranderingen op het gebied van concurrentieverhoudingen, belanghebbenden, reputatie en ondernemingsklimaat. Integriteitrisico Integriteitrisico is het risico dat de integriteit van de instelling dan wel het financiële stelsel wordt beïnvloed als gevolg van niet integere, onethische gedragingen van de organisatie, medewerkers dan wel van de leiding in het kader van wet- en regelgeving en maatschappelijke en door de instelling opgenomen normen.


68

Juridisch risico Juridisch risico is het risico samenhangend met (veranderingen in en naleving van) wet- en regelgeving, het mogelijk bedreigd worden van haar rechtspositie, met inbegrip van de mogelijkheid dat contractuele bepalingen niet afdwingbaar of niet correct gedocumenteerd zijn. Het pensioenbureau volgt de veranderingen van de wet- en regelgeving en de consequenties daarvan voor de fondsdocumenten. Hiervoor zijn processen ingericht. Alle contracten zijn juist gedocumenteerd en er is aandacht geschonken aan afdwingbare bepalingen. Specifieke financiële instrumenten (derivaten) Voor de uitvoering van het beleggingsbeleid wordt tevens gebruikgemaakt van financiële derivaten. Als hoofdregel geldt dat derivaten uitsluitend worden gebruikt voorzover dit passend is binnen het algemene beleggingsbeleid. De portefeuillestructuur en het risicoprofiel, berekend inclusief de economische effecten van derivaten, dienen zich binnen de door het bestuur vastgestelde grenzen (limieten) te bevinden. Eén van de belangrijkste risico's bij derivaten is het kredietrisico. Dit is het risico dat tegenpartijen niet aan hun betalingsverplichtingen kunnen voldoen. Dit risico wordt beperkt door alleen transacties aan te gaan met te goeder naam en faam bekend staande partijen. Bovendien geldt dat zoveel mogelijk wordt gewerkt met onderpand. Het pensioenfonds gebruikt derivaten om het valutarisico zoveel mogelijk af te dekken. Hiertoe wordt gebruikgemaakt van valutatermijncontracten. Dit zijn met individuele banken afgesloten contracten waarbij de verplichting wordt aangegaan tot het verkopen van een valuta en de aankoop van een andere valuta, tegen een vooraf vastgestelde prijs en op een vooraf vastgestelde datum.


69

[13] Premiebijdragen (van werkgevers en werknemers) 2009 (€1.000)

2008 (€1.000)

Xerox (Nederland) B.V. Werkgeversbijdrage pensioenpremie (regulier)

6.042

4.734

43

0

0

0

1.255

1.330

7.340

6.064

4.993

3.782

Werkgeversbijdrage pensioenpremie (inkoop garantieregeling)

0

0

Werkgeversbijdrage reorganisatieregeling

0

92

1.126

946

6.119

4.820

2.367

n.v.t.

0

n.v.t.

249

n.v.t.

15

n.v.t.

2.631

n.v.t.

88

34

16.178

10.918

Werkgeversbijdrage pensioenpremie (inkoop garantieregeling) Werkgeversbijdrage reorganisatieregeling Werknemersbijdrage pensioenpremie (regulier)

Xerox Manufacturing (Nederland) B.V. Werkgeversbijdrage pensioenpremie (regulier)

Werknemersbijdrage pensioenpremie (regulier)

Veenman B.V. Werkgeversbijdrage pensioenpremie (regulier) Werkgeversbijdrage pensioenpremie (inkoop garantieregeling) Werkgeversbijdrage reorganisatieregeling Werknemersbijdrage pensioenpremie (regulier)

Bijdragen Stichting Financiering Voortzetting Pensioenverzekering (FVP) Totaal

De totale bijdrage van werkgevers en werknemers bedraagt 35% (2008: 28%) van de pensioengrondslagsom.


70

De kostendekkende premie, de feitelijke premie en de gedempte premie volgens artikel 130 van de Pensioenwet zijn als volgt. 2009 (€1.000)

2008 (€1.000)

Kostendekkende premie

17.628

10.474

Feitelijke premie

15.841

10.792

Gedempte premie

11.794

10.268

De door het pensioenfonds ontvangen pensioenpremie van €15.841.000 is lager dan de zuivere kostendekkende premie en is hoger dan de conform de actuariële en bedrijfstechnische nota vastgestelde gedempte premie. Hiermee wordt voldaan aan de in de Pensioenwet beschreven vereisten. De aan het boekjaar toe te rekenen feitelijke premie is als bate verantwoord.

[14] Beleggingsresultaten 2009 (€1.000)

2008 (€1.000)

Directe beleggingsopbrengsten Aandelen

2.698

4.289


2.137

1.004

0

8.231

424

832

Vastrentende waarden Overige

5.259

14.356

Indirecte beleggingsopbrengsten Aandelen

38.477

-79.901


-8.555

-421


20.234

27.621

0

0

-19

-30

Overige Liquide middelen

Kosten vermogensbeheer


50.137

-52.731

-878

-343

54.518

-38.718

71

Directe beleggingsopbrengsten Dit betreft de op de vastrentende waarden en liquiditeiten ontvangen interest en de op aandelen ontvangen dividenden onder aftrek van de kosten van vermogensbeheer. Indirecte beleggingsopbrengsten Dit betreft ongerealiseerde en gerealiseerde winsten en verliezen op vastrentende waarden, leningen op schuldbekentenis, aandelen en indirect onroerend goed. De gerealiseerde herwaardering is gelijk aan het verschil tussen de verkoopopbrengst en de balanswaarde aan het begin van het boekjaar.

[15] Overige baten 2009 (€1.000) Baten uit herverzekering (uitkeringen, ontvangen resultatendeling) Correctie beleggingscrediteuren Ontvangen van Veenman B.V. voor overgangsregelingen Overige

2008 (€1.000) 349

221

0

55

239

0

12

0

600

276

[16] Pensioenopbouw Onder pensioenopbouw is opgenomen de actuarieel berekende waarde van de diensttijdopbouw. Dit is het effect op de voorziening pensioenverplichtingen van de in het verslagjaar opgebouwde nominale rechten ouderdomspensioen en partnerpensioen. Verder is hierin begrepen het effect van de individuele salarisontwikkeling.

[17] Toeslagverlening Het pensioenfonds streeft ernaar, maar is hiertoe niet verplicht, de pensioenaanspraken van de actieve deelnemers jaarlijks aan te passen aan de loonontwikkeling volgens de loonindex (CAOlonen, contractuele loonkosten en arbeidsduur, CAO-sector particuliere bedrijven, zoals vastgesteld door het Centraal Bureau voor de Statistiek). Deze toeslagverlening heeft een voorwaardelijk karakter. Het pensioenfonds streeft ernaar, maar is hiertoe niet verplicht, de pensioenrechten van de pensioengerechtigde deelnemers en de pensioenaanspraken van de gewezen deelnemers jaarlijks aan te passen aan 75% van de ontwikkeling van de prijsindex (Consumentenprijsindex alle huishoudens, zoals vastgesteld door het Centraal Bureau voor de Statistiek). Deze toeslagverlening heeft een voorwaardelijk karakter. Een eventuele achterstand in de toeslagverlening kan in principe worden ingehaald.


72

[18] Rentetoevoeging voorziening pensioenverplichtingen De pensioenverplichtingen zijn opgerent met 3,87% (2008: 3,60%).

[19] Onttrekking uit voorziening pensioenverplichtingen voor pensioenuitkeringen Verwachte toekomstige pensioenuitkeringen worden vooraf actuarieel berekend en opgenomen in de voorziening pensioenverplichtingen. De onder dit hoofd opgenomen afname van de voorziening betreft het bedrag dat vrijkomt ten behoeve van de financiering van de pensioenen van de verslagperiode.

[20] Onttrekking uit voorziening pensioenverplichtingen voor pensioenuitvoeringskosten Toekomstige pensioenuitvoeringskosten (in het bijzonder excassokosten) worden vooraf actuarieel berekend en opgenomen in de voorziening pensioenverplichtingen. De onder dit hoofd opgenomen afname van de voorziening betreft het bedrag dat vrijkomt ten behoeve van de financiering van de kosten van de verslagperiode.

[21] Pensioenuitkeringen 2009 (€1.000) Ouderdomspensioen

2008 (€1.000) 17.604

16.429

3.064

2.977

Wezenpensioen

68

69

Afkopen

17

27

20.753

19.502

Partnerpensioen

Totaal

De toeslagverlening op de pensioenuitkeringen per 1 januari 2009 zoals vastgesteld door het bestuur bedraagt 0,00% (2008: 1,21%). De post afkopen betreft de afkoop van pensioenen lager dan €417,74 (2008: €406,44) per jaar (de afkoopgrens).


73

[22] Pensioenuitvoeringskosten 2009 (€1.000) Bestuurskosten

2008 (€1.000) 53

37

260

275

Pensioenadministratiekosten

91

127

Controle- en advieskosten

24

16

Honoraria accountant

68

66

Actuariële certificering

42

39

126

84

59

10

391

392

0

0

1.114

1.046

Administratiekosten

Overige actuariële werkzaamheden Contributies en bijdragen Personeelskosten Overige

Overeenkomstig artikel 96 van de Pensioenwet wordt vermeld dat: ▪

het pensioenfonds in het boekjaar 2009 geen dwangsommen en boetes zijn opgelegd;

▪

het pensioenfonds in het boekjaar 2009 geen aanwijzing als bedoeld in artikel 171 van de Pensioenwet is gegeven;

▪

in het boekjaar 2009 geen bewindvoerder als bedoeld in artikel 173 van de Pensioenwet is aangesteld;

▪

in het boekjaar 2009 geen curator als bedoeld in artikel 172 van de Pensioenwet is aangesteld en derhalve ook geen sprake is van beëindiging van de situatie als bedoeld in artikel 172 van de Pensioenwet, waarin de bevoegdheidsuitoefening van alle of bepaalde organen van een pensioenfonds is gebonden aan toestemming van de toezichthouder.

Honoraria accountant Op grond van artikel 382a Titel 9 Boek 2 BW is de vermelding van de honoraria van de accountant als volgt: 2009 (€1.000) Onderzoek van de jaarrekening (KPMG Accountants N.V.)

56

Totaal

56


74

Het onderzoek van de jaarrekening omvat zowel de wettelijke controle van de statutaire jaarrekening als de verslagstaten in het kader van de Pensioenwet. De overige controleopdrachten betreffen de controle van de beleggingsadministratie.

[23] Aantal personeelsleden Bij het pensioenfonds zijn geen werknemers in dienst. De werkzaamheden worden verricht door vier werknemers die in dienst zijn van Xerox Manufacturing (Nederland) B.V. en volledig voor het pensioenfonds werken. De hieraan verbonden kosten voor het pensioenfonds bedragen in 2009 €391.000 (2008: €392.000) en worden doorbelast aan het pensioenfonds.

[24] Bezoldiging bestuurders De bezoldiging van de leden van het bestuur, inclusief bestuurscommissies en overige gremia, bedraagt: 2009 (€1.000) Honoraria

2008 (€1.000)

Vacatiegelden

Honoraria

Vacatiegelden

Pensioengerechtigde leden bestuur

n.v.t.

5

n.v.t.

n.v.t.

Pensioengerechtigde leden verantwoordingsorgaan

n.v.t.

1

n.v.t.

n.v.t.

21

n.v.t.

n.v.t.

n.v.t.

21

6

n.v.t.

n.v.t.

Intern toezicht

Het bedrag vacatiegelden is afhankelijk van het aantal bijeenkomsten dat is gehouden en het aantal pensioengerechtigde leden dat deze bijeenkomsten heeft bijgewoond. Aan betrokkenen zijn geen leningen, voorschotten of garanties verstrekt.

[25] Wijziging marktrente Jaarlijks wordt per 31 december de marktwaarde van de technische voorzieningen herrekend door toepassing van de actuele rentetermijnstructuur. Het effect van de verandering van de rentetermijnstructuur wordt verantwoord onder het hoofd 'Wijziging marktrente'.

[26] Wijziging overige actuariële uitgangspunten Jaarlijks worden de actuariële grondslagen en/of methoden beoordeeld en mogelijk herzien ten behoeve van de berekening van de actuele waarde van de pensioenverplichtingen. Hierbij wordt gebruikgemaakt van interne en externe actuariële deskundigheid. Dit betreft onder meer de vergelijking van veronderstellingen ten aanzien van sterfte, langleven, arbeidsongeschiktheid met werkelijke waarnemingen voor zowel de gehele bevolking als voor de populatie van het pensioenfonds.


75

De vaststelling van de toereikendheid van de voorziening voor pensioenverplichtingen is een inherent onzeker proces, waarbij gebruikt wordt gemaakt van schattingen en oordelen door het bestuur. Het effect van deze wijzigingen wordt verantwoord in het resultaat op het moment dat de actuariële uitgangspunten worden herzien.

[27] Overige mutaties in de voorziening voor pensioenverplichtingen 2009 (€1.000) Sterfte Arbeidsongeschiktheid Verbetering sterftegrondslagen Voorziening premievrijstellingsrisico Mutatie herverzekring Correcties en mutaties

2008 (€1.000) 1.000

-267

336

168

20.518

0

400

0

38

0

209

-26

22.501

-125

[28] Saldo overdracht van rechten 2009 (€1.000)

2008 (€1.000)

Inkomende waardeoverdrachten

166

12.462

Afrekening collectieve waardeoverdracht Veenman B.V.

641

0

-169

-1.129

638

11.333

Uitgaande waardeoverdrachten Totaal

Waardeoverdracht betreft de ontvangst van of overdracht aan een pensioenfonds of pensioenverzekeraar van respectievelijk de vorige of nieuwe werkgever van de contante waarde van premievrije pensioenaanspraken van deelnemers die tot de ontslagdatum zijn opgebouwd. De ontvangen koopsommen worden aangewend voor de inkoop van extra pensioenrechten. Als gevolg van onderdekking bij het merendeel van de pensioenfondsen is de onderlinge afrekening van waardeoverdrachten tijdelijk tot stilstand gekomen. Het pensioenfonds heeft niet meegewerkt aan de afrekening van waardeoverdrachten in de periode tussen 22 januari 2009 en 27 augustus 2009. Na laatstgenoemde datum heeft het pensioenfonds de afrekening van waardeoverdrachten weer hervat in die gevallen waarin het pensioenfonds waarvan of waarnaar werd overgedragen zich tevens niet meer in een situatie van onderdekking bevond.


76

[29] Overige lasten 2009 (€1.000)

2008 (€1.000)

Afslag kredietrisico herverzekering

328

0

Premies herverzekering

165

180

493

180

[30] Belastingen De activiteiten van het pensioenfonds zijn vrijgesteld van belastingheffing in het kader van de vennootschapsbelasting.


77

Venray, 10 juni 2010


Het bestuur:

De directie:

C.H. Krijger, voorzitter

N. van Heesen, directeur

M.G.J. Hendriks, vice-voorzitter


78

Overige gegevens


79

Statutaire regeling omtrent de bestemming van het saldo van baten en lasten In artikel 4 lid 5 van de statuten per 1 januari 2009 van Stichting Pensioenfonds Xerox is de volgende bepaling opgenomen omtrent de bestemming van het resultaat: 'Een eventueel saldo van de rekening van inkomsten en uitgaven over een bepaald boekjaar wordt als bate casu quo last van het volgende boekjaar beschouwd'. In afwijking van deze bepaling heeft het bestuur besloten dat een eventueel saldo van baten en lasten toegerekend wordt aan het jaar waarop het betrekking heeft.


80

Gebeurtenissen na balansdatum De slechte financiële situatie van een aantal Zuid-Europese landen, met name Griekenland, heeft tot gevolg dat de aandelenkoersen in de maand mei van 2010 sterk gedaald zijn. De rente is ook gedaald. Al met al heeft dit een zeer negatieve invloed op de dekkingsgraad van het pensioenfonds.


81

Actuariële verklaring Opdracht Door Stichting Pensioenfonds Xerox te Venray is aan Towers Watson B.V. de opdracht verleend tot het afgeven van een actuariële verklaring als bedoeld in de Pensioenwet over het boekjaar 2009.

Gegevens De gegevens waarop mijn onderzoek is gebaseerd, zijn verstrekt door en tot stand gekomen onder de verantwoordelijkheid van het bestuur van het pensioenfonds. Voor de toetsing van de fondsmiddelen en voor de beoordeling van de vermogenspositie heb ik mij gebaseerd op de financiële gegevens die ten grondslag liggen aan de jaarrekening. In overeenstemming met de richtlijn 'Samenwerking tussen accountant en actuaris ter zake van de controle van verantwoordingen van verzekeringsinstellingen' heeft de accountant van het pensioenfonds mij geïnformeerd over zijn bevindingen ten aanzien van de betrouwbaarheid en de volledigheid van de administratieve basisgegevens en de overige uitgangspunten die voor mijn oordeelsvorming van belang zijn.

Werkzaamheden Ter uitvoering van de opdracht heb ik onderzocht of is voldaan aan de artikelen 126 tot en met 140 van de Pensioenwet. De door het pensioenfonds verstrekte administratieve basisgegevens en de bevindingen van de accountant ten aanzien hiervan zijn zodanig dat ik die gegevens als uitgangspunt voor mijn beoordelingswerkzaamheden heb aanvaard. Als onderdeel van de werkzaamheden voor de opdracht: ▪

heb ik ondermeer onderzocht of de technische voorzieningen, het minimaal vereist eigen vermogen en het vereist eigen vermogen toereikend zijn vastgesteld, en

▪

heb ik mij een oordeel gevormd over de vermogenspositie van het pensioenfonds.

Mijn onderzoek heb ik zodanig uitgevoerd, dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de resultaten geen onjuistheden van materieel belang bevatten. Ik heb mij een oordeel gevormd over de waarschijnlijkheid waarmee het pensioenfonds de tot balansdatum aangegane verplichtingen kan nakomen, mede in aanmerking nemend het financieel beleid van het pensioenfonds. De beschreven werkzaamheden en de uitvoering daarvan zijn in overeenstemming met de binnen het Actuarieel Genootschap geldende normen en gebruiken, en vormen naar mijn mening een deugdelijke grondslag voor mijn oordeel.


82

Oordeel De technische voorzieningen zijn, overeenkomstig de beschreven berekeningregels en uitgangspunten, als geheel bezien, toereikend vastgesteld. Het eigen vermogen van het pensioenfonds is op de balansdatum lager dan het wettelijk vereist eigen vermogen, maar niet lager dan het wettelijk minimaal vereist eigen vermogen. Gemeten naar de wettelijke maatstaf is ten aanzien van de verplichtingen, aangegaan tot balansdatum, sprake van een reservetekort. Met inachtneming van het voorafgaande heb ik mij ervan overtuigd dat is voldaan aan de artikelen 126 tot en met 140 van de Pensioenwet, met uitzondering van artikel 132 vanwege het reservetekort. De vermogenspositie van Stichting Pensioenfonds Xerox is naar mijn mening niet voldoende, vanwege het reservetekort. Amstelveen, 10 juni 2010

B. den Hartog AAG Towers Watson B.V.


83

Accountantsverklaring Wij hebben de in dit rapport opgenomen jaarrekening van Stichting Pensioenfonds Xerox te Venray bestaande uit de balans per 31 december 2009 en de staat van baten en lasten over 2009 met de toelichting gecontroleerd.

Verantwoordelijkheid van het bestuur Het bestuur van de Stichting is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven, alsmede voor het opstellen van het jaarverslag, beide in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW. Deze verantwoordelijkheid omvat onder meer: het ontwerpen, invoeren en in stand houden van een intern beheersingssysteem relevant voor het opmaken van en getrouw weergeven in de jaarrekening van vermogen en resultaat, zodanig dat deze geen afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten bevat, het kiezen en toepassen van aanvaardbare grondslagen voor financiële verslaggeving en het maken van schattingen die onder de gegeven omstandigheden redelijk zijn.

Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht. Dienovereenkomstig zijn wij verplicht te voldoen aan de voor ons geldende gedragsnormen en zijn wij gehouden onze controle zodanig te plannen en uit te voeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De keuze van de uit te voeren werkzaamheden is afhankelijk van de professionele oordeelsvorming van de accountant, waaronder begrepen zijn beoordeling van de risico’s van afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. In die beoordeling neemt de accountant in aanmerking het voor het opmaken van en getrouw weergeven in de jaarrekening van vermogen en resultaat relevante interne beheersingssysteem, teneinde een verantwoorde keuze te kunnen maken van de controlewerkzaamheden die onder de gegeven omstandigheden adequaat zijn maar die niet tot doel hebben een oordeel te geven over de effectiviteit van het interne beheersingssysteem van de Stichting. Tevens omvat een controle onder meer een evaluatie van de aanvaardbaarheid van de toegepaste grondslagen voor financiële verslaggeving en van de redelijkheid van schattingen die het bestuur van de entiteit heeft gemaakt, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is als basis voor ons oordeel.

Oordeel Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van het vermogen van Stichting Pensioenfonds Xerox per 31 december 2009 en van het resultaat over 2009 in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW.


84

Op grond van de wettelijke verplichting ingevolge artikel 2:393 lid 5 onder f BW melden wij dat het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening zoals vereist in artikel 2:391 lid 4 BW. Utrecht, 10 juni 2010

KPMG Accountants N.V. W. Teeuwissen RA


85

Stichting Pensioenfonds Xerox

Recommend Documents