Stichting Pensioenfonds Xerox
Jaarverslag 2014
Stichting Pensioenfonds Xerox Maasheseweg 89, 5804 AB Venray Postbus 43, 5800 MA Venray 0478 – 52 52 51
Jaarverslag 2014 Stichting Pensioenfonds Xerox
bezoekadres postadres telefoon
[email protected]
e-mail
www.xeroxpensioenfondsen.nl
internet
2
Inhoudsopgave Kerncijfers
4
Jaarverslag
6
Karakteristieken van het pensioenfonds
7
Profiel
8
Organisatie
9
Intern toezicht: verslag van de visitatiecommissie
13
Verslag van het verantwoordingsorgaan
19
Verslag van het bestuur
22
Hoofdlijnen
23
Goed pensioenfondsbestuur
25
Financiële paragraaf
34
Beleggingenparagraaf
37
Pensioenparagraaf
46
Actuariële paragraaf
48
Risicoparagraaf
51
Toekomstparagraaf
52
Jaarrekening
55
Balans per 31 december
56
Staat van baten en lasten
58
Bestemming van het saldo van baten en lasten
60
Kasstroomoverzicht
61
Toelichting behorende tot de jaarrekening
63
Overige gegevens
97
Statutaire regeling omtrent de bestemming van het saldo van baten en lasten
98
Gebeurtenissen na balansdatum
99
Actuariële verklaring
100
Controleverklaring van de onafhankelijke accountant
102
Jaarverslag 2014 Stichting Pensioenfonds Xerox
3
Kerncijfers
Jaarverslag 2014 Stichting Pensioenfonds Xerox
4
Kerncijfers 2014
2013
2012
2011
2010
Werkgevers en deelnemers Aantal werkgevers
3
3
3
3
3
Aantal actieve deelnemers
1.017
1.055
1.104
1.181
1.223
Aantal gewezen deelnemers
1.864
1.898
1.970
2.033
2.065
Aantal pensioengerechtigde deelnemers
2.174
2.107
2.021
1.922
1.813
Totaal aantal deelnemers
5.055
5.060
5.095
5.136
5.101
Toeslag actieve deelnemers per 1 januari (%)
0,00
0,00
0,00
0,96
2,37
Toeslag inactieve deelnemers per 1 januari (%)
0,00
0,00
0,00
0,18
0,34
Feitelijke premie (€1.000)
10.657
13.111
13.247
13.243
12.613
Kostendekkende premie (€1.000)
11.222
16.313
15.642
13.833
14.013
Gedempte kostendekkende premie (€1.000)
10.548
11.092
10.839
11.131
11.397
1.134
1.013
946
952
1.022
355
320
303
-
-
24.715
24.342
23.437
22.388
21.668
Pensioenvermogen (€1.000)
840.099
727.150
740.456
673.391
641.305
Pensioenverplichtingen eigen beheer (€1.000)
816.152
694.869
744.184
686.593
602.955
Pensioenverplichtingen totaal (€1.000)
822.372
700.511
750.206
692.252
608.418
Aanwezige dekkingsgraad (%)
102,20
103,80
98,70
97,30
105,40
Minimaal vereiste dekkingsgraad (%)
104,10
104,10
104,10
104,20
104,20
Vereiste dekkingsgraad (%)
112,60
114,10
113,60
113,30
112,10
41.029
44.509
48.627
51.127
51.689
Aandelen incl. derivaten (€1.000)
264.321
242.108
216.365
171.306
176.956
Vastrentende waarden (€1.000)
487.335
384.710
413.000
392.637
350.975
40.985
50.037
55.308
48.146
55.008
Beleggingsrendement (%)
18,00
-0,03
11,67
6,69
11,92
Benchmarkrendement (%)
17,37
0,13
12,67
7,43
12,25
Reglementvariabelen
Pensioenuitvoering
Pensioenuitvoeringskosten (€1.000) Pensioenuitvoeringskosten per deelnemer Pensioenuitkeringen (€1.000) Vermogenssituatie en solvabiliteit
Beleggingsportefeuille Vastgoedbeleggingen (€1.000)
Commodities inclusief derivaten (€1.000) Beleggingsperformance
De cijfers vermeld onder de beleggingsportefeuille sluiten aan bij de asset allocatie die gedefinieerd is in het beleggingsbeleid. Dit kan afwijken van de jaarrekening.
Jaarverslag 2014 Stichting Pensioenfonds Xerox
5
Jaarverslag
Jaarverslag 2014 Stichting Pensioenfonds Xerox
6
Karakteristieken van het pensioenfonds
Jaarverslag 2014 Stichting Pensioenfonds Xerox
7
Profiel Stichting Pensioenfonds Xerox, statutair gevestigd te Venray, is opgericht op 28 juli 1999. De laatste statutenwijziging was op 1 juli 2014. De stichting is ingeschreven bij de Kamer van Koophandel onder nummer 12039910. Het pensioenfonds is een ondernemingspensioenfonds en is aangesloten bij de Pensioenfederatie. Het pensioenfonds heeft als statutair doel uitvoering te geven aan toezeggingen omtrent pensioen die door Xerox (Nederland) B.V., Xerox Manufacturing (Nederland) B.V. en Veenman B.V. zijn of worden gedaan in de gevallen, onder de voorwaarden en van een omvang zoals omschreven in het pensioenreglement. Het pensioenfonds voert de pensioenregeling uit voor de (ex-)medewerkers van Xerox (Nederland) B.V., Xerox Manufacturing (Nederland) B.V. en Veenman B.V. Het beleid wordt bepaald door het bestuur. De uitvoering van de pensioenregeling is uitbesteed aan het Xerox Pensioenbureau met aan het hoofd een directeur. Het vermogensbeheer heeft het bestuur uitbesteed aan externe vermogensbeheerders. Daarnaast maakt het bestuur gebruik van de werkzaamheden van externe actuarissen en accountants. Het organogram op deze pagina toont hoe de organisatie is ingericht. Ultimo 2014 bestond het bestuur uit tien bestuursleden (waarvan vier vacatures): een onafhankelijke voorzitter, vier werkgeversbestuursleden en vijf werknemersbestuursleden (waaronder twee pensioengerechtigde deelnemers). De bestuursleden werken onafhankelijk van de benoemende partijen en zijn collectief verantwoordelijk. Er is sprake van een paritaire stemmenverhouding. Het pensioenfonds kent een uit vier leden bestaande beleggingscommissie, die het bestuur adviseert bij het vaststellen van het beleggingsbeleid en toezicht houdt op de uitvoering ervan. Verantwoordingsorgaan
Bestuur
Visitatiecommissie*
Directeur
Accountant*
Support Deelnemersadministratie Financiële administratie
Certificerend actuaris* Beleggingscommissie
Uitkeringsadministratie
Adviseurs*
Xerox Pensioenbureau - Herverzekering risicokapitalen - Risicoherverzekering op stoploss basis
Vermogensbeheerders
Organogram Stichting Pensioenfonds Xerox
*
Visitatiecommissie, accountant, certificerend actuaris en adviseurs zijn onafhankelijke externen.
Jaarverslag 2014 Stichting Pensioenfonds Xerox
8
Organisatie Bestuur De samenstelling van het bestuur is per 31 december 2014 als volgt:
Naam
Geslacht
Leeftijd
Functie
Vertegenwoordiging
Datum eerste benoeming
Datum eventuele herbenoeming
W.S. Zeverijn
Man
57
Onafhankelijk voorzitter
n.v.t.
5 augustus 2013
5 augustus 2017
B.N. Spruijt
Man
69
Vicevoorzitter
Werknemers (pensioengerechtigde deelnemers)
2 april 2013
2 april 2017
R.G.L. Smeets
Man
49
Bestuurslid
Werkgevers
1 januari 2005
1 januari 2017
R.K.P. Martens
Man
48
Bestuurslid
Werkgevers
1 september 2010
1 september 2018
Vacature
-
-
Bestuurslid
Werkgevers
-
-
Vacature
-
-
Bestuurslid
Werkgevers
-
-
J.F.M.A. van den Muijsenberg
Man
56
Bestuurslid
Werknemers
1 september 2002
1 september 2018
J.L.P. van der Geer
Man
61
Bestuurslid
Werknemers
1 maart 2011
1 maart 2015
Vacature
-
-
Bestuurslid
Werknemers
-
-
Vacature
-
-
Bestuurslid
Werknemers (pensioengerechtigde deelnemers)
-
-
Met ingang van het boekjaar 2013 werkt het pensioenfonds met aspirant-bestuursleden. Deze aspirant bestuursleden gaan na een gedegen opleiding de openstaande vacatures invullen. Voor een nadere toelichting wordt verwezen naar de paragraaf Goed pensioenfondsbestuur. Momenteel zijn de aspirant-bestuursleden:
Naam
Geslacht
Leeftijd
Vertegenwoordiging
Datum aanvang aspirantbestuurslidmaatschap
A.P.M. Jansen
Man
68
Werknemers (pensioengerechtigde deelnemers)
14 november 2013
H.M.J. Verdonschot-Van Dijnen
Vrouw
46
Werkgevers
13 februari 2014
M.M.J. van den Berg
Man
45
Werknemers
20 november 2014
Jaarverslag 2014 Stichting Pensioenfonds Xerox
9
Verantwoordingsorgaan De samenstelling van het verantwoordingsorgaan is per 31 december 2014 als volgt: Datum eerste benoeming
Datum eventuele herbenoeming
Naam
Geslacht
Leeftijd
Functie
Vertegenwoordiging
R.M. Hoogendam
Man
55
Voorzitter
Werkgevers
1 januari 2009
1 januari 2015
G.Th. Stevens
Man
64
Secretaris
Actieve deelnemers
1 januari 2008
1 januari 2016
G.P. Derix
Man
72
Lid
Pensioengerechtigde deelnemers
1 januari 2008
1 januari 2017
Wegens de implementatie van de Wet versterking bestuur pensioenfondsen is het verantwoordingsorgaan per 1 januari 2015 uitgebreid met twee leden. Tevens is de heer G.Th. Stevens afgetreden als lid van het verantwoordingsorgaan. De samenstelling van het verantwoordingsorgaan is per 1 januari 2015 als volgt:
Naam
Functie
Vertegenwoordiging
Datum eerste benoeming
Datum eventuele herbenoeming
R.M. Hoogendam
Man
55
Voorzitter
Werkgevers
1 januari 2009
1 januari 2018
J.W.G. Wijnands
Man
63
Secretaris
Pensioengerechtigde deelnemers
1 januari 2015
1 januari 2018
R.B. Bogaard
Man
50
Lid
Actieve deelnemers
1 januari 2015
1 januari 2017
G.P. Derix
Man
72
Lid
Pensioengerechtigde deelnemers
1 januari 2008
1 januari 2017
W.J. Erkamp
Man
60
Lid
Gewezen deelnemers
1 januari 2015
1 januari 2018
Het verantwoordingsorgaan is bevoegd jaarlijks een algemeen oordeel te geven over: ▪
het handelen van het bestuur aan de hand van het jaarverslag, de jaarrekening en andere relevante informatie, waaronder (indien van toepassing) de bevindingen van de visitatiecommissie;
▪
het door het bestuur uitgevoerde beleid in het afgelopen kalenderjaar; en
▪
beleidskeuzes die betrekking hebben op de toekomst.
Het bestuur en het verantwoordingsorgaan komen ten minste één keer per kalenderjaar in overleg bijeen in het kader van de oordeelsvorming door het verantwoordingsorgaan.
Intern toezicht Voor de invulling van het intern toezicht is gekozen voor een visitatiecommissie. Deze visitatiecommissie bestaat uit drie onafhankelijke deskundigen, die toezicht houden op het beleid van het bestuur en op de algemene gang van zaken in het pensioenfonds. De visitatiecommissie is belast
Jaarverslag 2014 Stichting Pensioenfonds Xerox
10
met het toezien op adequate risicobeheersing en evenwichtige belangenafweging door het bestuur en legt verantwoording af over de uitvoering van de taken aan het verantwoordingsorgaan en de werkgevers en in het jaarverslag. De visitatiecommissie betrekt de naleving van de Code Pensioenfondsen bij zijn taak. Het bestuur geeft jaarlijks de visitatiecommissie de opdracht het functioneren van (het bestuur van) het pensioenfonds kritisch te bezien, waarbij in ieder geval de eerder genoemde zaken aan de orde komen
Beleggingscommissie Na de overdracht van het vermogensbeheer aan diverse externe partijen, heeft het bestuur een beleggingscommissie opgericht met als mandaat het monitoren van de vermogensbeheerders, het voeren van een beleggingsbeleid ten opzichte van de strategische benchmark en het opstellen van het beleggingsplan. De beleggingscommissie is in het boekjaar 2014 samengesteld uit twee bestuursleden, de directeur en een externe deskundige, met een stemverhouding conform het reglement voor de beleggingscommissie. De samenstelling van de beleggingscommissie is per 31 december 2014 als volgt:
Naam
Functie
Datum eerste benoeming
Datum eventuele herbenoeming
N. van Heesen
Voorzitter
1 januari 2000
n.v.t.
R.G.L. Smeets
Lid
23 maart 2005
23 maart 2017
Vacature
Lid
-
-
P.C. van Aalst
Lid (beleggingsadviseur)
1 april 2004
1 april 2016
Met ingang van het boekjaar 2013 werkt het pensioenfonds met aspirant-leden van de beleggingscommissie. Momenteel is aspirant-lid van de beleggingscommissie:
Naam
Datum aanvang aspirantlidmaatschap beleggingscommissie
J.L.P. van der Geer
19 september 2013
Uitvoeringsorganisatie Het bestuur heeft de dagelijkse uitvoering van de werkzaamheden uitbesteed aan het Xerox Pensioenbureau. Deze werkzaamheden betreffen de deelnemersadministratie, de uitkeringsadministratie, de financiële administratie en het support. Het vermogensbeheer is uitbesteed aan diverse vermogensbeheerders. Uitgangspunt is dat het bestuur, conform de eisen van de Pensioenwet, verantwoordelijk blijft voor de juiste uitvoering van de uitbestede taken. Het bestuur is bevoegd bestuurstaken betreffende de uitvoering van de pensioenregeling en de uitvoering van bestuursbesluiten te delegeren aan de directeur. De werkzaamheden van de direc-
Jaarverslag 2014 Stichting Pensioenfonds Xerox
11
teur zijn geregeld in een door het bestuur opgesteld directiestatuut, waarin de directeur van instructie en procuratie wordt voorzien. De samenstelling van het Xerox Pensioenbureau is per 31 december 2014 als volgt:
Naam
Functie
N. van Heesen
Directeur
M.M.A. van Issum
Secretaris
H.C. Huijts
Medewerker pensioenadministratie
H.E. Salhi-Chraihi
Medewerker pensioenadministratie
Compliance officer Het bestuur heeft met ingang van 1 juli 2012 PFsupport tot compliance officer van het pensioenfonds benoemd. De compliance officer is met terugwerkende kracht tot 1 januari 2010 verantwoordelijk voor: ▪
uitoefenen van toezicht op de naleving van de gedragscode door alle verbonden personen;
▪
uitvoeren en onderhouden van het compliance program van het pensioenfonds;
▪
bevorderen van het bewustwordingsproces voor compliance bij de verbonden personen;
▪
controleren van effectentransacties verricht door insiders van het pensioenfonds;
▪
controleren van de verklaringen inzake de gedragscode op ondertekening en inzending aan het pensioenfonds.
De compliance officer rapporteert: ▪
onverwijld bij iedere door hem geconstateerde ernstige overtreding;
▪
jaarlijks.
Externe ondersteuning Het pensioenfonds wordt bijgestaan door externe deskundigen; voor actuariaat en risicobeheersing op lange termijn, door de externe adviserende actuaris en een beleggingsadviseur. De bestuursleden namens de werknemers en pensioengerechtigde deelnemers worden bijgestaan door een externe adviseur.
Jaarverslag 2014 Stichting Pensioenfonds Xerox
12
Intern toezicht: verslag van de visitatiecommissie
Jaarverslag 2014 Stichting Pensioenfonds Xerox
13
Inleiding van het bestuur Het pensioenfonds heeft voor de invulling van het intern toezicht gekozen voor een visitatiecommissie die jaarlijks het functioneren van het bestuur beziet. Er is een reglement voor de visitatiecommissie vastgesteld, waarin de frequentie van het overleg met het bestuur, de te behandelen onderwerpen met betrekking tot het beleid en de verantwoording van de visitatiecommissie vastgesteld. De visitatiecommissie heeft tijdens de bestuursvergadering van 20 november 2014 haar bevindingen gepresenteerd aan het bestuur. Hierna volgt een door de visitatiecommissie opgestelde samenvatting van deze bevindingen.
Intern toezicht: samenvattend verslag van de visitatiecommissie Inleiding Het pensioenfonds heeft in aansluiting op de visitatie van 2012 onderstaande visitatiecommissie verzocht een vervolgvisitatie uit te voeren. De samenstelling van de visitatiecommissie is ten opzichte van 2012 als volgt gewijzigd: de heer J.C. Hokke is afgetreden en opgevolgd door G.E. van de Kuilen. Het voorzitterschap is gerouleerd van R.P. van Leeuwen naar E.R. Capitain. De visitatie is ingericht conform het bepaalde in de Pensioenwet, de Code Pensioenfondsen en de VITP-toezichtcode versie 1.0. Het doel van de visitatie is: ▪
het beoordelen van beleids-en bestuursprocedures en -processen en de checks en balances binnen het pensioenfonds;
▪
het beoordelen van de wijze waarop het pensioenfonds wordt aangestuurd;
▪
het beoordelen van de wijze waarop door het bestuur wordt omgegaan met de risico's op de korte en langere termijn.
De visitatiecommissie heeft intensief gesproken met het bestuur, de beleggingscommissie, het verantwoordingsorgaan en het Xerox Pensioenbureau. Tevens is er gesproken met de adviserend actuaris, de certificerend actuaris en de accountant. De waarnemingsperiode van de visitatie is het kalenderjaar 2013 en het jaar 2014 tot en met 19 juni, zijnde de datum van laatste bestuursvergadering waarvan de notulen ons ter beschikking stonden. De door ons geraadpleegde documenten betreffen het geheel van de documentatie zoals die was opgeslagen in de documentor van het pensioenfonds, aangevuld met het beleggingsplan 2014 en voorbeelden van rapportages van Kas Bank en BlackRock. Naar de mening van zowel de visitatiecommissie als het bestuur zijn in deze visitatie alle van tevoren aangewezen thema's besproken. Mocht achteraf blijken dat er door nieuwe informatie en/of documentatie, die niet bekend was bij de visitatiecommissie, andere conclusies getrokken hadden moeten worden, draagt de visitatiecommissie daar geen verantwoordelijkheid voor.
Jaarverslag 2014 Stichting Pensioenfonds Xerox
14
De visitatiecommissie draagt de verantwoordelijkheid voor de visitatie conform het bepaalde in de Pensioenwet, onverlet de eigen bestuurlijke en toezichthoudende verantwoordelijkheden van het bestuur, het verantwoordingsorgaan, de controlerend accountant, de certificerend actuaris en de toezichthouders. Over de uitgevoerde visitatie is op 20 november 2014 rapport uitgebracht. Een samenvatting van de bevindingen en aanbevelingen volgen hierna.
Samenvattend oordeel van de visitatiecommissie Er is aandacht geweest voor de follow-up op bevindingen en aanbevelingen uit de visitatie van 2012. Circa driekwart van de in 2012 gerapporteerde punten is verbeterd/opgelost dan wel nog onderhanden. Meer structurele bestuurlijke aandacht is wenselijk. Ook adviseren wij het verantwoordingsorgaan de follow-up periodiek te agenderen in haar overleg met het bestuur. Door de benoeming van een externe voorzitter is het bestuurlijk functioneren significant verbeterd. In combinatie met de eveneens deskundige, competente en betrokken interne bestuurders is er een goed team. Het werken met aspirant-bestuursleden bevordert de bestuurlijke continuïteit. De beleidsondersteuning van en uitvoering door het Xerox Pensioenbureau zijn goed op orde. Om het niveau blijvend hoog te houden, achten wij het wenselijk de bestuurlijke monitoring van de kwaliteit van het functioneren van het Xerox Pensioenbureau aan te scherpen. Er vindt periodiek een zelfevaluatie door het bestuur plaats. De terugkoppeling en follow-up daarvan kunnen scherper. Het bestuur dient de countervailing power binnen het bestuur en jegens het Xerox Pensioenbureau te bewaken, ook al vanwege de diversiteit in expertise en tijdsbesteding. Wij raden bestuur en verantwoordingsorgaan aan samen vast te stellen hoe de veranderde rolopvatting (extra adviesbevoegdheden verantwoordingsorgaan in het kader van de Wet versterking bestuur pensioenfondsen) specifiek bij het pensioenfonds in te vullen. In het kader van de Code Pensioenfondsen raden wij het bestuur aan aandacht te besteden aan: ▪
klokkenluidersregeling;
▪
diversiteitbeleid;
▪
beloningsbeleid.
Er is een eerste stap gemaakt ten aanzien van risicomanagement en de visitatiecommissie adviseert om een volgende stap te maken waarbij de FIRM/FOCUS-vragenlijst van De Nederlandsche Bank een goede leidraad zou kunnen zijn. Er is sprake van een kenniskloof tussen een deel van het bestuur enerzijds en de beleggingscommissie anderzijds. Wel is er vooruitgang geboekt ten opzichte van de vorige visitatie. De visitatiecommissie is van mening dat het zinvol is om, mede in het licht van het nieuwe Financieel Toetsingskader, een fundamentele discussie te houden over de doelstelling van het pensioenfonds en de inrichting die daarbij past. Op basis hiervan kan het beleggingsbeleid herijkt worden. Op basis van deze uitkomsten kan bovendien worden vastgelegd welke vermogensbeheerrappor-
Jaarverslag 2014 Stichting Pensioenfonds Xerox
15
tages passend zijn om het gekozen beleid te kunnen monitoren. De uitkomsten kunnen ook gebruikt worden voor de verklaring inzake de beleggingsbeginselen, de kwantificering van het prudent person principe en voor de bandbreedte die voor de nieuwe haalbaarheidstoets geldt. De uitvoering is goed op orde en de rapportages, ook over de uitbestede processen, zijn op niveau. Op een aantal punten is verbetering mogelijk, zoals selectiecriteria voor vermogensbeheerders, werkbeschrijvingen van het Xerox Pensioenbureau en eisen aan een ISAE-verklaring van vermogensbeheerders. Met de beperkte omvang van het Xerox Pensioenbureau is er een grote kwetsbaarheid, dus zijn goede werkbeschrijvingen alsmede fallback scenario's van belang. Wij bevelen aan de actuariële en bedrijfstechnische nota meer als kapstok te gebruiken voor het beleid van het pensioenfonds. De visitatiecommissie adviseert het bestuur nog nadrukkelijker de belangen van alle doelgroepen af te wegen en deze afweging explicieter in de notulen van de bestuursvergaderingen op te nemen. Communicatie blijft - voor alle pensioenfondsen - moeilijk. Via focusgroepen inzicht krijgen in de ideeën van de achterban is een goede keuze, waarbij het de moeite waard is om aandacht te besteden aan de meetbaarheid van de effectiviteit van de communicatie. Venray, 20 november 2014 Stichting Pensioenfonds Xerox De visitatiecommissie
Reactie van het bestuur Het bestuur dankt de visitatiecommissie voor het rapport. Naar aanleiding van de bevindingen in het rapport reageert het bestuur als volgt: 1) Er is aandacht geweest voor de follow-up op bevindingen en aanbevelingen uit de visitatie van 2012. Circa driekwart van de in 2012 gerapporteerde punten is verbeterd/opgelost dan wel nog onderhanden. Meer structurele bestuurlijke aandacht is wenselijk. Ook adviseren wij het verantwoordingsorgaan de follow-up periodiek te agenderen in haar overleg met het bestuur. De follow-up op bevindingen zal structureel worden beoordeeld door het bestuur, door middel van terugkerende rapportages. 2) De beleidsondersteuning van en uitvoering door het Xerox Pensioenbureau zijn goed op orde. Om het niveau blijvend hoog te houden, achten wij het wenselijk de bestuurlijke monitoring van de kwaliteit van het functioneren van het Xerox Pensioenbureau aan te scherpen. Ten behoeve van de bestuurlijke monitoring van het Xerox Pensioenbureau zullen het bestuur en het Xerox Pensioenbureau indicatoren opstellen. 3) Er vindt periodiek een zelfevaluatie door het bestuur plaats. De terugkoppeling en follow-up daarvan kunnen scherper. Uit de evaluatie over 2014 zijn lessen getrokken. Bij de nog in te plannen evaluatie over 2015 zal het bestuur de opmerking van de visitatiecommissie meenemen. 4) Het bestuur dient de countervailing power binnen het bestuur en jegens het Xerox Pensioenbureau te bewaken, ook al vanwege de diversiteit in expertise en tijdsbesteding.
Jaarverslag 2014 Stichting Pensioenfonds Xerox
16
Bij de zelfevaluatie zal het bestuur zichzelf afvragen hoe het functioneert op het gebied van countervailing power. 5) Wij raden bestuur en verantwoordingsorgaan aan samen vast te stellen hoe de veranderde rolopvatting (extra adviesbevoegdheden verantwoordingsorgaan in het kader van de Wet versterking bestuur pensioenfondsen) specifiek bij het pensioenfonds in te vullen. De na invoering van de Wet versterking bestuur pensioenfondsen meer uitgebreide adviesbevoegdheden van het verantwoordingsorgaan worden met het verantwoordingsorgaan besproken. 6) In het kader van de Code Pensioenfondsen raden wij het bestuur aan aandacht te besteden aan een klokkenluidersregeling, het diversiteitbeleid en het beloningsbeleid. Het bestuur heeft inmiddels een diversiteitsbeleid, een beloningsbeleid en een klokkenluidersregeling geïmplementeerd. 7) Er is sprake van een kenniskloof tussen een deel van het bestuur enerzijds en de beleggingscommissie anderzijds. Wel is er vooruitgang geboekt ten opzichte van de vorige visitatie. Het bestuur spant zich in om de kenniskloof te dichten. Tijdens de pensioenstudiedagen, maar ook in bestuursvergaderingen worden delen van het beleid nader uitgelegd. In 2015 zal voorafgaand aan elke bestuursvergadering een conference call plaatsvinden, waarin de bestuursleden die niet in de beleggingscommissie zitten worden bijgepraat. Daarnaast zullen alle bestuursleden minimaal één keer per jaar vergaderingen van de beleggingscommissie bijwonen. 8) De visitatiecommissie is van mening dat het zinvol is om, mede in het licht van het nieuwe Financieel Toetsingskader, een fundamentele discussie te houden over de doelstelling van het pensioenfonds en de inrichting die daarbij past. Op basis hiervan kan het beleggingsbeleid herijkt worden. Op basis van deze uitkomsten kan bovendien worden vastgelegd welke vermogensbeheerrapportages passend zijn om het gekozen beleid te kunnen monitoren. De uitkomsten kunnen ook gebruikt worden voor de verklaring inzake de beleggingsbeginselen, de kwantificering van het prudent person principe en voor de bandbreedte die voor de nieuwe haalbaarheidstoets geldt. Juist vanwege de invoering van het nieuwe Financieel Toetsingskader, maar ook vanwege de Wet versterking bestuur pensioenfondsen voert het bestuur in het voorjaar van 2015 gesprekken met sociale partners en met het verantwoordingsorgaan over de risicohouding. Ook de aanvangshaalbaarheidstoets wordt met hen besproken. Het bestuur zal ook bekijken of het beleggingsbeleid herijkt moet worden. De belangrijkste risico's die het bestuur frequent wil monitoren, zijn tijdens de pensioenstudiedagen in 2015 door het bestuur gedefinieerd. Een deel van de bestaande risicorapportage wordt opgenomen in de management letter. 9) De uitvoering is goed op orde en de rapportages, ook over de uitbestede processen, zijn op niveau. Op een aantal punten is verbetering mogelijk, zoals selectiecriteria voor vermogensbeheerders, werkbeschrijvingen van het Xerox Pensioenbureau en eisen aan een ISAE-verklaring van vermogensbeheerders. Met de beperkte omvang van het Xerox Pensioenbureau is er een grote kwetsbaarheid, dus zijn goede werkbeschrijvingen alsmede fallback scenario's van belang. Bij de uitbesteding onderkent het bestuur de noodzaak voor goede criteria en werkbeschrijvingen. Aan werkbeschrijvingen en fallback scenario's wordt al de nodige aandacht geschonken. Het accent ligt voor het bestuur op het actueel houden en waar nodig uitbreiden van de bestaande werkbeschrijvingen en processen. 10) Wij bevelen aan de actuariële en bedrijfstechnische nota meer als kapstok te gebruiken voor het beleid van het pensioenfonds. Het bestuur is het eens met de aanbeveling van de visitatiecommissie wat betreft de actuariële en bedrijfstechnische nota en zal waar dat zinvol is deze aanvullen. Waar dat niet zinvol wordt geacht, zullen verwijzingen naar andere documenten worden opgenomen. Met het aanpassen
Jaarverslag 2014 Stichting Pensioenfonds Xerox
17
wordt gewacht tot de invulling van het nieuwe Financieel Toetsingskader kan worden meegenomen. 11) De visitatiecommissie adviseert het bestuur nog nadrukkelijker de belangen van alle doelgroepen af te wegen en deze afweging explicieter in de notulen van de bestuursvergaderingen op te nemen. Het bestuur weegt bij al zijn beslissingen de belangen af van alle doelgroepen. Er zal aandacht besteed worden aan goede vastlegging hiervan in de notulen van de bestuursvergaderingen.
Jaarverslag 2014 Stichting Pensioenfonds Xerox
18
Verslag van het verantwoordingsorgaan
Jaarverslag 2014 Stichting Pensioenfonds Xerox
19
Inleiding van het bestuur Het verantwoordingsorgaan is op 1 januari 2008 ingesteld en op 1 januari 2015 uitgebreid. Er is een reglement voor het verantwoordingsorgaan vastgesteld, waarin de frequentie van het overleg met het bestuur, de te behandelen onderwerpen met betrekking tot het beleid en de verantwoording van het verantwoordingsorgaan zijn vastgesteld.
Verslag van het verantwoordingsorgaan Inleiding Het verantwoordingsorgaan heeft sinds 1 januari 2008 een formele (statutaire) rol binnen het pensioenfonds. Op grond hiervan geeft het verantwoordingsorgaan een kort verslag bij het jaarverslag over 2014.
Positie en bevoegdheden Het verantwoordingsorgaan is bevoegd om jaarlijks een algemeen oordeel te geven over:
het handelen van het bestuur;
het door het bestuur uitgevoerde beleid in het afgelopen kalenderjaar;
beleidskeuzes van het bestuur die op de toekomst betrekking hebben.
Het verantwoordingsorgaan heeft geen formele auditfunctie en draagt geen aansprakelijkheidsrisico ten aanzien van het pensioenfonds. Evenmin geeft het verantwoordingsorgaan een oordeel over de inhoud van de pensioenregeling, omdat deze in het arbeidsvoorwaardenoverleg van de werkgevers tot stand komt.
Werkzaamheden en ontvangen informatie in 2014 Werkzaamheden die zijn uitgevoerd:
er zijn drie vergaderingen gehouden. Hierbij zijn onder meer de algemene gang van zaken besproken en adviesaanvragen goedgekeurd;
het jaarverslag over 2013 is besproken met de directeur;
er heeft overleg plaatsgevonden met het bestuur en/of de directeur over diverse onderwerpen en ontwikkelingen;
er is deelgenomen aan de pensioenstudiedagen, welke werden georganiseerd door het Xerox Pensioenbureau in samenwerking met het bestuur;
er heeft overleg plaatsgevonden met de adviserend actuaris (externe deskundige).
Informatie die is ontvangen:
de verslagen en besluitenlijsten van de bestuursvergaderingen plus management letters;
het jaarverslag over 2013;
een kopie van de voorgenomen statutenwijziging;
in het overleg tussen het bestuur en/of de directeur en het verantwoordingsorgaan over het boekjaar 2014 en ontwikkelingen zijn diverse onderwerpen besproken en waar nodig toelichtingen gegeven.
Jaarverslag 2014 Stichting Pensioenfonds Xerox
20
Adviezen in 2014 Het verantwoordingsorgaan heeft in 2014 positief advies uitgebracht over:
de wijziging van het reglement voor het verantwoordingsorgaan per 1 juli 2014;
het verkiezingsreglement verantwoordingsorgaan per 1 juli 2014;
de vergoedingsregeling leden bestuur en verantwoordingsorgaan per 1 januari 2015;
de wijziging van het reglement voor het verantwoordingsorgaan per 1 januari 2015.
Overleg met externe deskundigen in 2014 Het verantwoordingsorgaan heeft in 2014 weer gebruikgemaakt van haar recht om externe deskundigen te raadplegen. De adviserend actuaris heeft het verantwoordingsorgaan inzicht verschaft over de positie waarin het pensioenfonds zich bevindt. Het was een nuttige en leerzame bijeenkomst. In 2015 zal het verantwoordingsorgaan opnieuw gebruik maken van de mogelijkheid voor overleg met externe deskundigen.
Samenvatting en algemeen oordeel Op grond van het hiervoor vermelde heeft het verantwoordingsorgaan zich een algemeen oordeel kunnen vormen over het handelen van het bestuur, het door het bestuur gevoerde beleid in 2014 en de beleidskeuzes die op de toekomst betrekking hebben. Verdere professionalisering en kwaliteit blijven voor het verantwoordingsorgaan hoog op de agenda staan. De visitatiecommissie heeft in haar samenvattend oordeel enkele aanbevelingen. Deze aanbevelingen dan wel actiepunten zal het verantwoordingsorgaan voor haar overleg in 2015 met het bestuur en/of de directeur agenderen. Samenvattend komt het verantwoordingsorgaan tot het algemeen oordeel dat het bestuur, met inachtneming van voldoende mate van zorgvuldigheid en een evenwichtige afweging van de belangen van de bij het pensioenfonds betrokken deelnemers, gewezen deelnemers, pensioengerechtigde deelnemers en werkgevers, tot verantwoorde besluiten en beleidskeuzes is gekomen. Venray, 30 april 2015 Stichting Pensioenfonds Xerox Het verantwoordingsorgaan
Reactie van het bestuur Het bestuur heeft kennisgenomen van het verslag van de werkwijze en de bevindingen van het verantwoordingsorgaan. Het bestuur bedankt het verantwoordingsorgaan voor het constructieve overleg en voor de samenwerking.
Jaarverslag 2014 Stichting Pensioenfonds Xerox
21
Verslag van het bestuur
Jaarverslag 2014 Stichting Pensioenfonds Xerox
22
Hoofdlijnen Bestuursvergaderingen In 2014 heeft een zevental formele vergaderingen van het bestuur plaatsgevonden: ▪
13 februari 2014
▪
20 maart 2014
▪
24 april 2014
▪
19 juni 2014
▪
25 september 2014
▪
20 november 2014
▪
18 december 2014
In het kader van de beleidscyclus heeft het bestuur onder meer vergaderd over: ▪
beleggingsbeleid;
▪
beleggingsresultaten;
▪
communicatiebeleid;
▪
compliance;
▪
fondsdocumenten;
▪
geschiktheidsbevordering;
▪
nieuw Financieel Toetsingskader;
▪
jaarverslag en jaarrekening;
▪
premiebeleid;
▪
overlevingstafels;
▪
kostenopslag;
▪
risicomanagement en risicobudgettering;
▪
toeslagverlening;
▪
implementatie Wet versterking bestuur pensioenfonds;
▪
implementatie Code Pensioenfondsen;
▪
implementatie Wet pensioencommunicatie;
▪
uitbreiding en verkiezingen verantwoordingsorgaan.
Herstelplan Het pensioenfonds heeft op 27 maart 2009 een kortetermijnherstelplan en langetermijnherstelplan ingediend bij De Nederlandsche Bank. Het herstelplan is door De Nederlandsche Bank goedgekeurd op 30 juni 2009. Het kortetermijn- en langetermijnherstelplan zijn per 31 december 2014 komen te vervallen.
Jaarverslag 2014 Stichting Pensioenfonds Xerox
23
Dekkingsgraad Ultimo 2014 was de dekkingsgraad 102,2%. De dekkingsgraad heeft zich in 2014 als volgt ontwikkeld:
120%
115%
110%
105%
100%
95%
90% Dec-14
Nov-14
Oct-14
Sep-14
Aug-14
Jul-14
Jun-14
May-14
Apr-14
Mar-14
Feb-14
Jan-14
Dec-13
Wijzigingen fondsdocumenten In het boekjaar 2014 zijn de volgende fondsdocumenten gewijzigd dan wel voor de eerste maal vastgesteld: ▪
pensioenreglement;
▪
statuten;
▪
uitvoeringsovereenkomst;
▪
actuariële en bedrijfstechnische nota;
▪
gedragscode;
▪
reglement verantwoordingsorgaan;
▪
reglement visitatiecommissie;
▪
geschiktheidsplan;
▪
directiestatuut;
▪
jaarplan;
▪
vergoedingsregeling;
▪
beloningsbeleid;
▪
diversiteitbeleid;
▪
missie, visie en strategie.
Begripsomschrijvingen Voor een toelichting op de in dit jaarverslag gehanteerde begrippen verwijst het bestuur naar de website van het pensioenfonds: www.xeroxpensioenfondsen.nl.
Jaarverslag 2014 Stichting Pensioenfonds Xerox
24
Goed pensioenfondsbestuur Integere bedrijfsvoering Het beleid van een pensioenfonds is gericht op een integere bedrijfsvoering. Deze verantwoordelijkheid is vastgelegd in artikel 143 van de Pensioenwet. Beheerste en integere bedrijfsvoering bestaat volgens De Nederlandsche Bank uit*: ▪
Beheersen van de fondsprocessen en -risico's waarbij sprake is van: ▪
adequate administratieve organisatie en interne controle (AO/IC);
▪
adequate controlemechanismen (onder meer asset liability management, continuïteitsanalyse, service level agreements, etcetera);
▪
beleid voor beheersing van risico's (onder meer actuariële en bedrijfstechnische nota, risicoanalyses, financieel crisisplan, etcetera).
▪
Waarborgen voor de integriteit: ▪
systematische analyse van integriteitrisico's;
▪
beleid voor beheersing van deze risico's (onder meer statuten, reglementen en richtlijnen);
▪
uitvoering van dat beleid (onder meer compliance officer, gedragscode, monitoring).
▪
Procedures en maatregelen ter voorkoming van belangenverstrengeling.
▪
Beleid voor het beheersen van (financiële) risico's die de soliditeit van het pensioenfonds kunnen aantasten.
Intern toezicht en verantwoordingsorgaan Het bestuur besteedt conform de Pensioenwet (inclusief de hierin aangebrachte wijzigingen wegens de Wet versterking bestuur pensioenfondsen) veel aandacht aan de opzet en inrichting van de organisatie, inclusief de interne beheersing. Reglementair is bepaald hoe het bestuur omgaat met de rol als bestuur en invulling geeft aan begrippen als goed pensioenfondsbestuur, verantwoording en intern toezicht. Sinds 1 januari 2008 is het verantwoordingsorgaan actief. Het verantwoordingsorgaan bestaat uit vertegenwoordigers van werkgevers, actieve deelnemers, pensioengerechtigde deelnemers en gewezen deelnemers. De verantwoording die het bestuur aflegt, is onderdeel van de jaarverslagcyclus. Het pensioenfonds heeft voor de invulling van het intern toezicht gekozen voor een visitatiecommissie die jaarlijks het functioneren van (het bestuur van) het pensioenfonds kritisch beziet. De visitatiecommissie heeft tot taak toezicht te houden op het beleid van het bestuur en op de algemene gang van zaken in het pensioenfonds en betrekt de naleving van de Code Pensioenfondsen bij deze taak.
Code Pensioenfondsen Wettelijk is geregeld dat een pensioenfonds maatregelen dient te treffen die goed pensioenfondsbestuur waarborgen. Met de invoering van de Pensioenwet per 1 januari 2007 zijn de Principes voor goed pensioenfondsbestuur van de Stichting van de Arbeid verankerd in het wettelijk kader. Per 1 januari 2014 is de Code Pensioenfondsen, die is opgesteld door de Pensioenfederatie en de Stichting van de Arbeid, in de plaats gekomen van de Principes voor goed pensioenfondsbestuur.
*
DNB-bijeenkomst voor vermogensbeheerders en adviseurs op 28 september 2011.
Jaarverslag 2014 Stichting Pensioenfonds Xerox
25
De Code Pensioenfondsen staat niet op zichzelf, maar maakt deel uit van het volledige stelsel van bestaande wet- en regelgeving. In de Code Pensioenfondsen wordt ingegaan op de rol van het bestuur, het verantwoordingsorgaan en het intern toezicht. De Code Pensioenfondsen bevat ook thema's als integraal risicomanagement, beloningen, diversiteit en verantwoord beleggen. De normen in de Code Pensioenfondsen zijn weliswaar leidend, maar er is ruimte voor de eigen verantwoordelijkheid van het bestuur in de (beleids)keuzes die worden gemaakt. Naleving mag daarom plaatsvinden volgens het 'pas-toe-of-leg-uit'-beginsel. Dit betekent dat het pensioenfonds de normen toepast of in het jaarverslag motiveert waarom een norm niet (volledig) wordt nageleefd. Afwijken van een norm is dus mogelijk als daar een goede reden voor is. Met uitzondering van twee normen, worden alle normen uit de Code Pensioenfondsen volledig nageleefd. De volgende normen uit de Code Pensioenfondsen worden door het bestuur niet (volledig) toegepast: ▪
Norm 59: Ieder bestuurslid heeft stemrecht. Het bestuur heeft er bewust voor gekozen om de onafhankelijk voorzitter geen stemrecht te geven. Dit heeft volgens het bestuur geen toegevoegde waarde.
▪
Norm 60: De zittingsduur van een bestuurslid is maximaal vier jaar. Een bestuurslid kan maximaal twee keer worden herbenoemd. Het bestuur heeft besloten in het kader van de continuïteit hiervan af te wijken.
Beloningsbeleid Het beloningsbeleid heeft betrekking op de beloning van bestuursleden, leden van het verantwoordingsorgaan, leden van de visitatiecommissie, de directeur en de medewerkers van het Xerox Pensioenbureau. Dit beleid is terug te vinden op de website van het pensioenfonds.
Missie, visie en strategie Missie Het pensioenfonds heeft als missie het uitvoeren van de pensioenregeling, zoals deze tussen sociale partners is overeengekomen. Het bestuur voert hiertoe een solide financieel beleid, dat in overeenstemming is met wet- en regelgeving. Het streven is om op de pensioenrechten en pensioenaanspraken, indien mogelijk, toeslagen te verlenen. Het vermogen dat bestemd is tot het doen van pensioenuitkeringen, wordt op efficiënte en kosteneffectieve wijze beheerd. Risico's worden adequaat beheerst; de premie, het risico en de kosten moeten met elkaar in balans zijn.
Visie en strategie Het doel dat voortvloeit uit de missie, is om een optimaal pensioenresultaat voor de deelnemers van het pensioenfonds te bereiken. Het bestuur hanteert de volgende algemene beginselen: ▪
Het beleggingsbeleid is afgestemd op bescherming van nominale aanspraken met een redelijke kans op toeslagverlening.
▪
De uitvoering gebeurt efficiënt en tegen lage kosten.
▪
Betrokkenheid van deelnemers is van groot belang voor het behoud van draagvlak; goede communicatie en medezeggenschap staan hoog in het vaandel.
Jaarverslag 2014 Stichting Pensioenfonds Xerox
26
▪
Het bestuur draagt zorg voor voortdurende ontwikkeling van de eigen kennis en vaardigheden.
Een pensioenfonds wordt geconfronteerd met risico's. Risicomanagement is van het grootste belang en het bestuur hanteert de volgende uitgangspunten: ▪
Het pensioenfonds neemt beleggingsrisico, omdat het van mening is dat beleggingsrisico gemiddeld genomen op de lange termijn beloond wordt met een positief rendement.
▪
Het pensioenfonds belegt in het belang van de deelnemers.
▪
Wijziging van de levensverwachting wordt over alle generaties in gelijke mate verwerkt in zowel de pensioenaanspraken als in de pensioenrechten.
▪
Het pensioenfonds belegt prudent, dat wil zeggen: ▪
neemt alleen risico's die het begrijpt en beheerst;
▪
kiest beleggingen die kostenefficiënt zijn van opzet;
▪
handelt inzichtelijk, begrijpelijk, uitlegbaar en transparant.
De strategie van het pensioenfonds is uitgewerkt in plannen en nota's (fondsdocumenten), die periodiek worden herzien. Het betreft: ▪
het jaarplan;
▪
het beleggingsplan;
▪
het communicatieplan;
▪
de actuariële en bedrijfstechnische nota.
Het pensioenfonds beoogt de deelnemers en de aangesloten werkgevers te helpen om de juiste keuzes op pensioengebied te maken. Het pensioenfonds wil de deelnemers een helder inzicht geven in hun pensioensituatie en hen op weg helpen met hun persoonlijke financiële planning. Het pensioenfonds ondersteunt de aangesloten werkgevers bij hun zorgplicht voor hun werknemers. Het pensioenfonds heeft een eigen pensioenbureau (het Xerox Pensioenbureau), onder leiding van de directeur. Het Xerox Pensioenbureau coördineert de uitbestede processen en ondersteunt het bestuur bij het opzetten van het beleid en het toezien op de uitvoering.
Resultaten Het bestuur spant zich in om de doelen te bereiken die in de missie, visie en strategie zijn gesteld. Het hoofddoel dat is geformuleerd, luidt: 'het bereiken van een optimaal pensioenresultaat voor de deelnemers'. Rapportage over de mate waarin het bestuur deze doelstelling bereikt, vindt plaats in het jaarverslag. In dit jaarverslag over 2014 zal daarover nog niet concreet worden gerapporteerd. De doelstelling moet daarvoor eerst gekwantificeerd worden. Dit hangt af van onder meer de risicohouding en het beleggingsbeleid. Beide zijn onderwerp van discussie in 2015. Het pensioenfonds moet, in overleg met de diverse fondsorganen en sociale partners, de risicohouding vastleggen. Ook wordt in 2015 de aanvangshaalbaarheidstoets uitgevoerd en met belanghebbenden besproken. Naar aanleiding daarvan zal - mogelijk - een herijking van het beleggingsbeleid plaatsvinden. In het jaarverslag over 2016 zal eerst meer concreet gerapporteerd worden in hoeverre de doelstelling bereikt wordt.
Jaarverslag 2014 Stichting Pensioenfonds Xerox
27
Geschiktheidsbevordering Geschiktheidseisen Het bestuur draagt er zorg voor dat wordt voldaan aan alle geschiktheidseisen die op basis van wet- en regelgeving worden gesteld. Het bestuur stelt hiertoe een geschiktheidsplan vast. (Dit document werd tot 1 juli 2014 deskundigheidsplan genoemd.) Hiermee draagt het bestuur zorg voor een doorlopend programma om de geschiktheid van het bestuur op peil te houden en waar nodig te verbreden of te ontwikkelen (permanente educatie). Verdere informatie is terug te vinden op de website van het pensioenfonds.
Evaluatie bestuur en beleggingscommissie Het bestuur evalueert periodiek zijn functioneren, zowel als collectief als per individueel bestuurslid, met als doel de successen te benoemen en de zwakke plekken te identificeren en die te verbeteren door passende maatregelen. De evaluatie van het bestuur als collectief vindt jaarlijks plaats, waarna schriftelijk wordt vastgelegd wat is besproken en tot welke afspraken of acties dat heeft geleid. De algemene conclusie van deze evaluatie in 2014 was dat het bestuur goed functioneert. Ook de evaluatie van de individuele bestuursleden vindt jaarlijks plaats. Het functioneren van de beleggingscommissie als collectief wordt tevens jaarlijks geëvalueerd. De algemene conclusie van deze evaluatie in 2014 was dat de beleggingscommissie goed functioneert.
Opleidingen/workshops/congressen In 2014 zijn de volgende cursussen gevolgd dan wel workshops of congressen bijgewoond door bestuursleden:
Naam
Bijeenkomst
Organisator
Datum
A.P.M. Jansen
Ondernemingspensioenfonds (niveau 1)
SPO
13 januari 201415 januari 2014
W.S. Zeverijn
Houdbaarheid bedrijfsmodel
De Nederlandsche Bank
15 januari 2014
J.L.P. van der Geer
Leergang besturen van een pensioenfonds (module 3)
SPO
23 januari 2014 24 januari 2014
W.S. Zeverijn
Beleggingscommissies
PGGM
6 februari 2014
W.S. Zeverijn
Pensioencommunicatie
IIR
12 februari 2014
W.S. Zeverijn
Vermogensbeheer en uitbesteding
Houthoff Pension Fund Academy
25 februari 2014
J.L.P. van der Geer A.P.M. Jansen B.N. Spruijt
Strategische asset allocatie en risicobudgettering
BlackRock
13 maart 2014
W.S. Zeverijn
Actuele thema's (Nyenrode Executive Pensions Program)
Nyenrode Business Universiteit
19 maart 2014
W.S. Zeverijn
Pensioenactualiteiten
IIR
27 maart 2014
Jaarverslag 2014 Stichting Pensioenfonds Xerox
28
W.S. Zeverijn
Fiscale actualiteiten
Gielink Pensioenrechtadvies
3 april 2014
W.S. Zeverijn
Implementatie van Wet versterking bestuur pensioenfondsen en Code Pensioenfondsen
European Pension Fund Investment Forum
8 april 2014
W.S. Zeverijn
Cultuur in de financiële sector
Kempen Capital Management
16 april 2014
W.S. Zeverijn
Intern toezicht
Vereniging Intern Toezichthouders Pensioenfondsen
22 april 2014
W.S. Zeverijn
Beleggingen
Kas Bank
12 mei 2014
J.L.P. van der Geer
Search for yield
Towers Watson
13 mei 2014
W.S. Zeverijn
Governance pensioenfondsen
Nationaal Register
19 mei 2014
W.S. Zeverijn
Middelgrote en kleine fondsen
De Nederlandsche Bank
20 mei 2014
J.L.P. van der Geer
Nieuw Financieel Toetsingskader
Towers Watson
21 mei 2014
A.P.M. Jansen
Kapitaalmarkten
BlackRock
4 juni 2014
W.S. Zeverijn
Uitbesteding en pensioenadministratie
Houthoff Pension Fund Academy
17 juni 2014
W.S. Zeverijn
Actualiteiten
Pensioenfederatie
2 september 2014
W.S. Zeverijn R.G.L. Smeets J.F.M.A. van den Muijsenberg
Pensioenseminar 2014
De Nederlandsche Bank
11 september 2014
W.S. Zeverijn
Jaarcongres 2014
Vereniging Intern Toezichthouders Pensioenfondsen
15 september 2014
W.S. Zeverijn
Pensioenactualiteiten
IIR
1 oktober 2014
J.L.P. van der Geer
Alternative credits
Towers Watson
7 oktober 2014
W.S. Zeverijn
De toekomstbestendigheid
European Pension Fund Investment Forum
14 oktober 2014
W.S. Zeverijn A.P.M. Jansen
Jaarcongres 2014
Pensioenfederatie
6 november 2014
B.N. Spruijt
Manager research, kosten en het pensioencontract
BlackRock
6 november 2014
J.L.P. van der Geer J.F.M.A. van den Muijsenberg
Kosten vermogensbeheer, exchange traded funds en nieuw Financieel Toetsingskader
BlackRock
6 november 2014
W.S. Zeverijn
Besturen
De Nederlandsche Bank
14 november 2014
A.P.M. Jansen B.N. Spruijt
Communicatie
Pensioenfederatie
18 november 2014
W.S. Zeverijn
Najaarscongres 2014
Kring van Pensioenspecialisten
21 november 2014
W.S. Zeverijn
Beleggingen
De Nederlandsche Bank
26 november 2014
Jaarverslag 2014 Stichting Pensioenfonds Xerox
29
W.S. Zeverijn
Terug- en vooruitblik
Houthoff Pension Fund Academy
9 december 2014
A.P.M. Jansen
Financieel risicomanagement (Governance voor bestuurders niveau A)
SPO
11 december 201412 december 2014
Zittende bestuursleden nemen deel aan de pensioenstudiedagen. Deze pensioenstudiedagen hebben in het boekjaar op 30en 31 januari 2014 plaatsgevonden. De besproken onderwerpen waren onder meer: ▪
communicatie korting pensioenaanspraken en pensioenrechten;
▪
jaarplan 2014;
▪
bestuurlijke effectiviteit;
▪
evaluatie bestuur;
▪
rendement, risico en kosten;
▪
verantwoordingsorgaan;
▪
marktrente, UFR-rente en rente-afdekking;
▪
risicomanagement;
▪
ALM-studie;
▪
beleggingsplan 2014.
Het Xerox Pensioenbureau verzamelt maandelijks artikelen over actuele ontwikkelingen op pensioengebied en distribueert deze informatie onder de bestuursleden, de leden van het verantwoordingsorgaan en de medewerkers van het Xerox Pensioenbureau.
Naleving wet- en regelgeving Door het bestuur zijn geen overtredingen van wet- en regelgeving geconstateerd. Het herstelplan het geen van toepassing was vanwege een reservetekort en een dekkingstekort is per 31 december 2014 komen te vervallen. Door het bestuur zijn geen onvolkomenheden in de fondsdocumenten geconstateerd.
Verslag van de compliance officer 2014 De compliance officer heeft verslag uitgebracht aan de voorzitter van het bestuur. De rapportage bevat de volgende elementen: 1. Beoordeling van inrichting en werking van compliance; 2. Ontwikkeling op het gebied van wet- en regelgeving; 3. Rapportage incidenten; 4. Nevenfuncties van de bestuursleden, de leden van het verantwoordingsorgaan en de medewerkers van het Xerox Pensioenbureau en de naleving van de gedragscode; 5. Rapportage omtrent relatiegeschenken; 6. De werking van de insidersregeling; 7. Compliance regels van derden, aanbieders van vermogensbeheer. Er zijn bij de compliance officer geen incidenten gemeld. De nevenfuncties van de verbonden personen en de insiders geven geen aanleiding tot nader onderzoek. Er zijn geen relatiegeschenken ontvangen die niet passen in de normering van het pensioenfonds. De verbonden personen en de
Jaarverslag 2014 Stichting Pensioenfonds Xerox
30
insiders hebben de naleving van de gedragscode ondertekend en hebben zich gedragen conform de gedragscode. Er zijn door derden geen incidenten gemeld. De compliance regels van derden geven geen aanleiding tot nader onderzoek. De Nederlandsche Bank heeft een onderzoek gedaan naar belangenverstrengeling. Dit heeft geleid tot een onderzoek van de compliance officer naar verbanden tussen verbonden personen en dienstverleners. De uitkomsten hebben niet geleid tot verder noodzaak tot onderzoek. Het pensioenfonds zal een nadere integriteitsrisicoanalyse doen en de uitkomsten integreren in het integriteitbeleid. Het onderzoek zal zich richten op de integriteitrisico's van witwassen, terrorismefinanciering, sancties, corruptie, belangenverstrengeling, fraude en fiscaliteit. In 2014 is een nieuwe gedragscode opgesteld waarbij een klokkenluidersregeling is ingevoerd. De compliance officer beoordeelt dat de inrichting en werking van compliance bij het pensioenfonds voldoet aan wet en regelgeving.
Toezichthouders In 2014 heeft geen bezoek van een vertegenwoordiging van De Nederlandsche Bank dan wel de Autoriteit Financiële Markten plaatsgevonden. Er zijn in 2014 geen boetes of dwangsommen door de toezichthouders uitgedeeld.
Uitbesteding Het bestuur heeft aan de hand van periodieke rapportages toezicht gehouden op de prestaties en de dienstverlening overeenkomstig de service level agreement door het Xerox Pensioenbureau. In 2015 is een SLA-jaarrapportage over 2014 opgeleverd door het Xerox Pensioenbureau. Het Xerox Pensioenbureau houdt toezicht op de kwaliteit en dienstverlening van de leverancier van software voor de deelnemersadministratie en de excasso. Bij onvolkomenheden rapporteert het Xerox Pensioenbureau dit aan het bestuur. Het bestuur heeft kennisgenomen van de COS3000-rapportage van de leverancier van de software voor de deelnemersadministratie en de excassoadministratie. Daarnaast hebben zowel het bestuur als de beleggingscommissie middels rapportages en overleg toezicht gehouden op de prestaties, de dienstverlening en de risicobeheersing overeenkomstig de mandaten door de vermogensbeheerders. Periodiek heeft de beleggingscommissie overleg gevoerd met de vermogensbeheerders. In dit overleg is uitvoerig stilgestaan bij de resultaten van de vermogensbeheerders. Daarnaast heeft het bestuur kennisgenomen van interne beheersingsrapportages (SSAE16 of ISAE3402) van de vermogensbeheerders en de custodian en heeft het bestuur deze geanalyseerd. De uit de analyse naar voren komende vragen en bevindingen zijn met de vermogensbeheerders besproken. Ook is stilgestaan bij de dienstverlening door de vermogensbeheerders aan de hand van de in de contracten gemaakte afspraken.
Jaarverslag 2014 Stichting Pensioenfonds Xerox
31
Communicatie Communicatiedoelstellingen De communicatiedoelstellingen van het pensioenfonds zijn: ▪
stimuleren van het hebben van inzicht in de eigen pensioensituatie;
▪
stimuleren van de bewustwording van voor de deelnemers relevante pensioengebeurtenissen;
▪
vergroten van waardebesef met betrekking tot de pensioenregeling;
▪
opbouwen en onderhouden van een positieve relatie tussen het pensioenfonds en de deelnemers.
Ambitie en meetpunten De Pensioenwet stelt in artikel 48 dat de informatie tijdig, duidelijk en begrijpelijk moet zijn. Dit stelt hoge eisen aan de communicatie en op naleving van deze eisen wordt toegezien door de Autoriteit Financiële Markten. Het is van belang om de communicatie te toetsen aan de genoemde criteria. Begrijpelijkheid en toegankelijkheid van informatie kan soms op gespannen voet staan met juridisch correcte informatie. De ambitie van het pensioenfonds is het streven dat elke deelnemer de informatie kan begrijpen. Daarnaast probeert het pensioenfonds de informatie gedoseerd aan de deelnemers te verstrekken. Het is belangrijk deelnemers niet te overweldigen met informatie. Ten slotte wordt veel aandacht besteed aan de vormgeving van communicatie, omdat de ervaring is dat een aantrekkelijke vormgeving helpt bij het goed overbrengen van informatie. Het uitgevoerde communicatiebeleid wordt beoordeeld op doelmatigheid en kwaliteit. Om die reden wordt periodiek bekeken of de communicatiedoelstellingen zijn bereikt door middel van enquêtes onder de deelnemers. Op basis van de resultaten wordt vastgesteld of de communicatiedoelstellingen zijn bereikt en waar eventueel verbeteringen mogelijk zijn. De resultaten van de evaluatie worden tevens gebruikt om het communicatieplan verder uit te werken en te verbeteren. In 2015 zal veel aandacht besteed worden aan de implementatie van de nieuwe eisen aan communicatie uit de Wet pensioencommunicatie. Het pensioenfonds wil een toegankelijk pensioenfonds zijn en blijven. De communicatie zal (nog) meer toegespitst worden op de behoefte van de individuele deelnemer. In dit verband zal worden aangeknoopt bij belangrijke gebeurtenissen in het leven van de deelnemer, zoals verandering van baan of scheiding. De daadwerkelijke communicatie vindt vervolgens plaats vanuit een combinatie van digitale en papieren communicatiekanalen, waarbij de nadruk steeds meer op digitale communicatie zal komen te liggen. Hiertoe zal een nieuwe website ontwikkeld worden, inclusief een besloten gedeelte voor deelnemers ('Mijn SPX'). Ook zal een e-nieuwsbrief geïntroduceerd worden. Vanaf 1 juli 2015 is het uitgangspunt dat communicatie digitaal verstrekt wordt, tenzij de deelnemer aangeeft hier bezwaar tegen te hebben.
Doelgroepen De Pensioenwet en daarmee het pensioenfonds onderscheidt primair vier doelgroepen: ▪
actieve deelnemers;
▪
gewezen deelnemers;
▪
pensioengerechtigde deelnemers; en gewezen partners.
▪
Jaarverslag 2014 Stichting Pensioenfonds Xerox
32
Communicatiemiddelen De volgende middelen worden ingezet om communicatie vorm te geven: ▪
Xerox Pensioenbureau;
▪
fondsdocumenten;
▪
website;
▪
'Mijn SPX', inclusief berichtenbox;
▪
pensioenplanner;
▪
Pensioen123;
▪
Uniform Pensioenoverzicht (UPO);
▪
Mijnpensioenoverzicht.nl;
▪
correspondentie;
▪
'Pensioen Document';
▪
jaarverslag;
▪
deelnemersvergaderingen.
Belangrijkste communicatie uitingen in 2014 In overeenstemming met de door de pensioenkoepels geïntroduceerde doelstelling om eenvormige, eenduidige en duidelijke pensioenoverzichten te verstrekken (Uniform Pensioenoverzicht, UPO), wordt aan alle deelnemers jaarlijks een pensioenoverzicht op basis van de huidige pensioenregeling uitgereikt. Daarnaast stelt het pensioenfonds voor de actieve deelnemers en de gewezen deelnemers een pensioenplanner beschikbaar, waarmee online op basis van actuele gegevens verschillende pensioenscenario's kunnen worden doorgerekend. In de Pensioenwet is bepaald dat de pensioenfondsen en pensioenverzekeraars een Pensioenregister moeten inrichten. Dit Pensioenregister is op 6 januari 2011 operationeel geworden. Het Pensioenregister ontsluit de Nederlandse (collectieve) pensioenaanspraken via de website www.mijnpensioenoverzicht.nl. Ingevolge de Service Level Agreement tussen het bestuur en het Xerox Pensioenbureau wordt jaarlijks de naleving van de prestatieafspraken bekeken. In 2014 ontving het Xerox Pensioenfonds 477 informatieverzoeken en 2 formele klachten. In 99% van de gevallen werden de informatieverzoeken tijdig afgehandeld (zijnde binnen vijf werkdagen). In 100% van de gevallen werden de formele klachten tijdig afgehandeld (zijnde binnen 10 werkdagen). Een toelichting op de communicatie in 2014 over de kortingsmaatregel is opgenomen in de Financiële paragraaf.
Jaarverslag 2014 Stichting Pensioenfonds Xerox
33
Financiële paragraaf Samenvatting van de financiële positie van het pensioenfonds en ontwikkelingen gedurende het jaar Pensioenvermogen (€1.000)
Technische voorzieningen (€1.000)
Dekkingsgraad (%)
Stand per 1 januari
727.150
700.511
103,8
Beleggingsresultaten/ interesttoerekening
127.705
133.549
-1,3
10.657
9.942
0,1
-24.715
-24.429
0,0
-698
2.799
-0,4
840.099
822.372
102,2
Premiebijdragen Uitkeringen Overige Stand per 31 december
Het saldo van baten en lasten over de afgelopen jaren kan als volgt worden geanalyseerd: 2014 (€1.000) Premieresultaat Interestresultaat Korting Overig resultaat
2013 (€1.000) 715
-1.509
-5.844
17.009
0
18.349
-3.783
2.540
-8.912
36.389
Uitvoeringskosten In het kader van de transparantie van de beleggingskosten zijn met ingang van boekjaar 2012 de aanbevelingen van de Pensioenfederatie gevolgd. Vanaf 2012 is met behulp van Kas Bank getracht de beleggingskosten die niet door de staat van baten en lasten lopen ook te vermelden. Hierna is een integraal kostenoverzicht opgenomen, waarin alle kosten vermeld staan conform de Aanbevelingen Uitvoeringskosten - Nadere uitwerking kosten vermogensbeheer, die de Pensioenfederatie in 2013 gepresenteerd heeft.
Jaarverslag 2014 Stichting Pensioenfonds Xerox
34
Kosten
% van gemiddeld belegd vermogen (%)
(€1.000) Pensioenuitvoeringskosten
1.134
Kosten vermogensbeheer Beheerskosten
2.218
0,28
Bewaarloon
167
0,02
Advieskosten
168
0,02
Diensten custodian
200
0,03
Transactiekosten
139
0,02
Totale kosten vermogensbeheer
2.892
Totale uitvoeringskosten
4.026
Waarvan niet zichtbaar in de jaarrekening omdat deze gesaldeerd zijn met de beleggingsopbrengsten
1.435
0,37
De Pensioenfederatie geeft in de Aanbevelingen uitvoeringskosten 2011 aan dat in de berekening van de pensioenuitvoeringskosten per deelnemer alleen de actieve deelnemers en de pensioengerechtigde deelnemers meegenomen dienen te worden. Dit zou betekenen dat de pensioenuitvoeringskosten per deelnemer €355 per jaar zijn (2013: €320 per jaar). Een groot aantal pensioenfondsen, waaronder Stichting Pensioenfonds Xerox, vindt het echter beter om bij de berekening van de pensioenuitvoeringskosten per deelnemer ook rekening te houden met de gewezen deelnemers. Wij noemen dit de pensioenuitvoeringskosten per participant en deze bedragen €224 per jaar (2013: €200 per jaar). De hoogte van de pensioenuitvoeringskosten moet worden beoordeeld in het perspectief van de mate en kwaliteit van de serviceverlening. Het pensioenfonds is zeer actief op het gebied van geschiktheidsbevordering, risicobeheer, communicatie en individuele voorlichting aan deelnemers.
Herstelplan Vanwege de inwerkingtreding van het nieuwe Financieel Toetsingskader per 1 januari 2015 zijn alle bestaande herstelplannen vervallen. Het pensioenfonds is per 31 december 2014 in dekkingstekort.
Korting van aanspraken en rechten Helaas hebben de ontwikkelingen gedurende 2013 ervoor gezorgd dat de dekkingsgraad niet voldoende hersteld was. De belangrijkste oorzaak hiervan is een te laag rendement op beleggingen. Op 11 februari 2014 heeft het bestuur besloten om de pensioenaanspraken en pensioenrechten per 31 december 2013 te verlagen. Voor de pensioengerechtigde deelnemers werd de verlaging met ingang van april 2014 geëffectueerd. De werkelijk toegepaste korting is hoger dan de in fe-
Jaarverslag 2014 Stichting Pensioenfonds Xerox
35
bruari 2013 aangekondigde korting. De reden hiervan is dat de werkelijke ontwikkelingen afwijken van de verwachtingen. Het kortingspercentage per 31 december 2013 is gebaseerd op voorlopige cijfers, omdat zo vroeg in het jaar niet alle cijfers definitief zijn. Denk aan de waardering van onroerend goed en de vaststelling van de verplichtingen. Op dat moment had nog geen controle plaatsgevonden van de accountant en de certificerend actuaris. Het kortingspercentage is in februari 2014 vastgesteld op 2,6%. Het financieel effect van deze korting is ultimo 2013 in de voorziening pensioenverplichtingen verwerkt. Op basis van de definitieve cijfers over 2013 bleek in het jaarverslag dat het kortingspercentage van 2,6% niet leidde tot de minimaal vereiste een dekkingsgraad van 104,1%. De werkelijke dekkingsgraad was 103,8%. Er heeft overleg hierover plaatsgevonden met De Nederlandsche Bank en de reactie was dat De Nederlandsche Bank, nadat alle pensioenfondsen de jaarstaten over 2013 ingediend hebben, bepaalt of het pensioenfonds aanvullende maatregelen moet nemen. Er is sindsdien geen reactie meer vernomen van De Nederlandsche Bank. Door het pensioenfonds is uitgebreid aandacht besteed aan de communicatie van de kortingsmaatregel. Er zijn brieven verstuurd met een bijlage van vragen en antwoorden. Op de deelnemersvergaderingen die in maart 2014 zijn gehouden, is de kortingsmaatregel tevens uitgebreid aan de orde gekomen.
Jaarverslag 2014 Stichting Pensioenfonds Xerox
36
Beleggingenparagraaf Beleggingsklimaat Terugblik op 2014 Het jaar 2014 liet zien dat economisch herstel niet in alle regio's even vanzelfsprekend was. De Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk toonden verrassend hoge groeicijfers. De economische situatie in de eurozone en Japan bleek daarentegen minder rooskleurig. Desalniettemin eindigden vrijwel alle aandelenmarkten - net als in voorgaande jaren - in de plus. De rentes daalden tot historisch lage niveaus, waardoor ook vastrentende waarden goed rendeerden. De financiële markten lieten zich daarmee ook het afgelopen jaar weer sterk beïnvloeden door het ruime monetaire beleid van de centrale banken. De economische groei in de Verenigde Staten kreeg aan het begin van 2014 te maken met forse tegenwind, vanwege een uitzonderlijk strenge winter. Tegelijkertijd namen de zorgen over het effect van de afbouw van de monetaire steunmaatregelen door de Amerikaanse centrale bank toe. Dit leidde onder andere tot een grootschalige kapitaalvlucht uit sommige opkomende landen. Hierdoor stegen de rentes in deze landen en kwamen valutakoersen onder druk te staan. De eurozone liet voorzichtige tekenen van herstel zien, terwijl het Verenigd Koninkrijk verraste met onverwacht hoge groeicijfers. Gedurende het tweede kwartaal van 2014 kondigde de Europese centrale bank extra steunmaatregelen aan. Een deel van deze maatregelen, zoals een programma voor de opkoop van zogenoemde asset-backed securities, werd in het derde kwartaal van 2014 definitief gepresenteerd. Alhoewel de financiële markten hier positief op reageerden, was er ook teleurstelling over het ontbreken van een opkoopprogramma voor staatsobligaties. Met name Duitsland heeft zich tegen een dergelijk programma fel verzet. In Japan leidde een reeds eerder aangekondigde btw-verhoging tot onverwachte negatieve effecten op de economie. De al langer aanwezige geopolitieke spanningen traden halverwege 2014 verder op de voorgrond. Hierbij zijn met name de aanwezigheid van Islamitische Staat (IS) in het Midden-Oosten en het conflict in Oekraïne relevant. Laatstgenoemde kende tijdens de zomermaanden een dieptepunt met het neerhalen van een passagiersvliegtuig. Thans lijkt met name Rusland te worden geraakt door ingestelde sanctiemaatregelen vanuit onder meer de Europese Commissie. In het najaar van 2014 voltooide de Amerikaanse centrale bank de afbouw van het monetaire opkoopprogramma ('tapering'). Dit bracht het moment waarop de eerste renteverhoging zal gaan plaatsvinden weer een stap dichterbij. De sterke stijging van de dollar ten opzichte van de euro vormt hier een mogelijke complicatie, daar dit een remmend effect op de Amerikaanse economie kan hebben. Een andere opvallende ontwikkeling betrof de breed ingezette daling van grondstofprijzen, in het bijzonder de olieprijs. Met name enkele Latijns-Amerikaanse landen en Rusland lijken hier last van te ondervinden. Het beeld van de Europese economie werd gedurende de tweede helft van 2014 steeds somberder. Er waren in toenemende mate zorgen omtrent een mogelijk deflatiescenario. In een dergelijk scenario ontstaat er een gevaarlijke spiraal van dalende lonen en prijzen, die desastreuze gevolgen voor de economie kan hebben. Ook de situatie in Japan bleek minder rooskleurig dan aanvankelijk gedacht, hetgeen werd bevestigd door economische cijfers die op een nieuwe recessie wezen. Een
Jaarverslag 2014 Stichting Pensioenfonds Xerox
37
geplande tweede btw-verhoging werd dan ook uitgesteld. Zowel de Verenigde Staten als het Verenigd Koninkrijk zijn het jaar echter goed doorgekomen en lieten sterke groeicijfers zien. China lijkt definitief af te stevenen op een lager groeipad van om en nabij de 7%. Dit is aanzienlijk lager dan we de afgelopen jaren gewend zijn geraakt. Echter, China toont zich hiermee nog steeds een belangrijke factor in de wereldwijde economische groei.
Vooruitzichten voor 2015 Zoals uit bovenstaand overzicht al blijkt, zijn de wereldwijde economische ontwikkelingen alles behalve eensgezind. Onderstaand gaan we in op onze vooruitzichten voor de diverse regio's.
Europa De economische situatie in de eurozone blijft zorgwekkend. Dit werd onderstreept toen in de tweede helft van 2014 zelfs Duitsland bijna in een recessie leek te zijn beland. Bovendien zijn er toenemende zorgen omtrent een mogelijk deflatiescenario ontstaan. Dit is dan ook de reden dat de Europese centrale bank extra maatregelen heeft aangekondigd, ten einde dit tij te keren. De toekomst zal uitwijzen of dit voldoende is. Bovendien dreigt de eurocrisis wederom op te spelen, nu het geluid van verschillende protestbewegingen in de Zuidelijke eurolanden luider is geworden. De katalysator hiervoor was de financiële situatie in Griekenland. De ontwikkelingen binnen de eurozone staan in schril contrast met de aanhoudend sterke groei die momenteel plaatsvindt in het Verenigd Koninkrijk. De uitlatingen van de Engelse centrale bank worden dan ook nauwlettend in de gaten gehouden, aangezien een eerste renteverhoging steeds dichterbij lijkt te komen.
Verenigde Staten De Verenigde Staten lieten - ondanks een kortstondige terugval aan het begin van 2014 indrukwekkende groeicijfers zien. De stemming op de financiële markten bleef over het algemeen positief, ondanks het feit dat het monetaire opkoopprogramma in het najaar tot een einde is gebracht. De eerste renteverhogingen worden in de tweede helft van 2015 verwacht. Dit zal in belangrijke mate afhangen van de ontwikkelingen op de arbeidsmarkt. Alhoewel de werkloosheidcijfers steeds gunstiger stemmen, bestaat het vermoeden dat deze al dan niet sterk gemaskeerd worden door een fors gedaalde participatiegraad. Een mogelijk problematische ontwikkeling betreft de substantieel in waarde gestegen dollar. Dit kan een remmend effect op de economische groei hebben. Desalniettemin lijken de Verenigde Staten een goede uitgangspositie te hebben voor 2015. De vraag blijft echter hoe de financiële markten zullen reageren op de aanstaande monetaire ontwikkelingen.
Azië en opkomende landen Alhoewel de eerste resultaten van het Japanse stimuleringspakket positief leken, is dit land wederom in een recessie geraakt. Onderdeel van het pakket aan stimulerings- en hervormingsmaatregelen dat de Japanse overheid heeft geïmplementeerd was een trapsgewijze belastingverhoging. De negatieve impact hiervan bleek echter al snel te zijn onderschat.
Jaarverslag 2014 Stichting Pensioenfonds Xerox
38
China lijkt in toenemende mate af te stevenen op een nieuw groeipad van om en nabij de 7%. De toenemende schuldenberg en de noodzakelijke transitie richting een meer consumptie-gedreven economie vormen hierbij wel een risico. Veel opkomende landen ondervinden last van de sterk gedaalde grondstofprijzen. Dit is met name in Latijns-Amerika het geval. Ook geldt dat veel opkomende valuta's inmiddels al geruime tijd onder druk staan. De kapitaaluitstromen aan het begin van 2014 toonden bovendien aan dat deze regio kwetsbaar is voor een normalisering van het wereldwijde monetaire beleid.
Beleggingsbeleid Het pensioenfonds belegt wereldwijd in obligaties, aandelen, onroerend goed en grondstoffen in een strategische verhouding van 54% obligaties, 29,5% aandelen, 8% onroerend goed en 7,5% grondstoffen. Het strategische gewicht van liquiditeiten bedraagt 1%. De keuze voor de strategische gewichten is gebaseerd op een Asset Liability Management (ALM)-studie die in 2008 is uitgevoerd. Eind 2013 is een nieuwe ALM-studie uitgevoerd, op basis waarvan bovengenoemde allocatie is gehandhaafd. Het pensioenfonds belegt op basis van een core satellite-benadering: een matchingportefeuille met swaps en wereldwijde aandelen (volwassen markten) vormt de kern (core) van het beleggingsbeleid, aangevuld met beperkte belangen in bedrijfsleningen, high yield obligaties, aandelen in opkomende landen, onroerend goed en grondstoffen (de satellieten). Door deze diversificatie wordt getracht bij een gelijkblijvend of licht lager risico een hoger rendement te realiseren. Op totaalniveau presteerde de portefeuille met een rendement van 18,00% beter dan de benchmark (17,25%).
Rebalancing Het bestuur heeft bandbreedtes gedefinieerd waarbinnen de afzonderlijke beleggingscategorieën door waardeontwikkelingen mogen bewegen. Zodra een beleggingscategorie buiten de bandbreedte valt, vindt een herschikking in de portefeuille plaats, tenzij het bestuur anders besluit. Dit proces van risicomanagement wordt 'rebalancing' genoemd. De in het beleggingsplan opgenomen allocaties en bijbehorende bandbreedtes zijn door de beleggingscommissie tijdens elke vergadering besproken aan de hand van de Institutional Risk Management monitor van Kas Bank. Hierin wordt ook het actuele risico van de beleggingen ten opzichte van de verplichtingen (tracking error) vergeleken met het vastgestelde risicobudget.
Beleggingsmix Aan het begin van het jaar waren de categorieën vastrentende waarden en vastgoed iets onderwogen en aandelen enkele procentpunten overwogen ten opzichte van de strategische gewichten. Door de forse rendementen op vastrentende waarden in 2014 is het gewicht van deze categorie in de portefeuille in de loop van het jaar relatief sterk gestegen. Naast vastrentende waarden zijn ook aandelen eind december overwogen ten opzichte van de strategische allocatie, ten koste van de overige categorieën. Er heeft geen rebalancing van de portefeuille gedurende het jaar plaatsgevonden.
Jaarverslag 2014 Stichting Pensioenfonds Xerox
39
Naast de impact van de relatieve rendementen op het gewichten van elk van de beleggingscategorieën, heeft de beleggingscommissie ook enkele onttrekkingen gedaan aan de beleggingsportefeuille ten behoeve van uitbetaling van de pensioenverplichtingen. Er is kapitaal onttrokken uit de LDI-portefeuille en de Noord-Amerika aandelenportefeuille.
Renteafdekking De strategische renteafdekking lag in 2014 (ongewijzigd) op 80%. Dit percentage is bevestigd door de ALM-studie uit 2013. Ook de bandbreedte voor de afdekking van het renterisico (tussen 55% en 100%) is gehandhaafd. Het bestuur heeft reeds in 2011 besloten de afdekking van het renterisico van de pensioenverplichtingen tactisch te verlagen van 70% naar 60%. Sindsdien is dit percentage renteafdekking gehandhaafd.
Vastrentende waarden Tegen de heersende marktverwachtingen in, daalden de rentes in de meeste ontwikkelde landen tot ongekend lage niveaus. De kredietopslagen op Amerikaanse bedrijfsobligaties stegen, terwijl de Europese credit spreads een daling lieten zien. Voor de credit portefeuille die op actieve wijze wordt beheerd, leidde dit tot een jaarresultaat van 9,00%. De passief beheerde credit portefeuille steeg 8,29% in waarde. De high yield belegging die wordt aangehouden, behaalde een rendement van 3,46%. De daling van de (swap)rente gedurende het jaar zorgde voor een substantiële winst op de LDIportefeuille die wordt aangehouden. Hier werd een resultaat geboekt van 37,24%. Omdat deze belegging een groot deel van de totale vastrentende waardenportefeuille beslaat, heeft dit geleid tot een totaalrendement voor deze beleggingscategorie van 30,26%. Dit is iets lager dan de benchmark (30,89%). Door een daling van de (swap)rente zijn de pensioenverplichtingen eveneens in waarde gestegen. Omdat het renterisico niet volledig was afgedekt (60%), heeft de rentedaling daarom een negatief effect op de dekkingsgraad gehad.
Aandelen Vrijwel alle aandelenmarkten in de ontwikkelde landen eindigden het jaar wederom in de plus. Met name de beurzen in de Verenigde Staten rendeerden goed. De totale aandelenportefeuille behaalde een resultaat van 9,83% (versus 9,11% voor de benchmark), inclusief valuta-afdekking. De rendementen van de verschillende regiobeleggingen varieerden van 5,57% voor het Europese aandelenmandaat tot 13,06% voor het opkomende landen aandelenfonds. Het Noord-Amerikafonds behaalde een rendement van 11,80%.
Onroerend goed De verschillende sectoren in de Nederlandse onroerend goed markt sloten het jaar af met positieve rendementen. Het pensioenfonds belegt via drie verschillende mandaten in woningen en winkels. De sector woningen in Nederland behaalde volgens de ROZ/IPD-benchmarkcijfers het beste resul-
Jaarverslag 2014 Stichting Pensioenfonds Xerox
40
taat, namelijk 5,1% op jaarbasis. Ook de winkelsector boekte een winst en eindigde 2,5% in de plus. De totale onroerend goed beleggingen behaalden een negatief rendement van -1,41% tegen een benchmarkresultaat van 1,88%. Met name het Europese vastgoedfonds droeg bij aan het negatieve resultaat. Dit fonds behaalde een rendement van -5,10%. De benchmark van het Europese vastgoedfonds is een absoluut rendement, gebaseerd op de rendementsverwachting van de vermogensbeheerder. Het winkelfonds boekte eveneens een verlies en eindigde met een rendement van -1,80%. De woningenfondsen behaalden daarentegen een winst van 2,67%.
Grondstoffen De belegging in grondstoffen volgt op een passieve wijze de Bloomberg Commodity Index: een breed gespreid mandje van commodities uit de energie-, metaal- en agrisector. Veel grondstoffen zijn in 2014 in waarde gedaald. Met name de olieprijs liet een opvallende prijsdaling zien. Per saldo boekte de benchmark een resultaat van -17,81%. De belegging van het pensioenfonds behaalde een rendement van -17,64%.
Valutarisico Voor de aandelenportefeuille Noord-Amerika en de commodities geldt dat het dollarrisico voor 100% wordt afgedekt. Vanaf 2013 geldt dit ook voor het valutarisico van de Britse pond. Vanwege de relatief hoge kosten wordt voor aandelen emerging markets het valutarisico niet afgedekt. Voor de vastrentende portefeuille geldt dat het valutarisico in beginsel volledig wordt afgedekt naar de euro. Dit wordt binnen de fondsen gedaan en niet actief door het pensioenfonds. In 2014 had de valuta-overlay een negatief effect op de performance van het pensioenfonds (resultaat van -2,95%). De euro daalde namelijk ten opzichte van zowel de Amerikaanse dollar als de Britse pond.
Inflatierisico In 2009 is nader onderzoek gedaan naar het inflatierisico dat het pensioenfonds loopt. Doordat het pensioenfonds nog steeds in een reservetekort verkeert, geeft De Nederlandsche Bank geen toestemming voor het afdekken van inflatie, omdat dan in hun ogen sprake is van een verhoging van het (nominale) risicoprofiel. Dit onderwerp zal in 2015 opnieuw worden besproken, mede als onderdeel van het nieuwe Financieel Toetsingskader. Het pensioenfonds is al in beperkte mate beschermd voor inflatie door de beleggingen in onroerend goed en grondstoffen.
Asset Liability Management-studie In 2013 en 2014 heeft het pensioenfonds een nieuwe Asset Liability Management-studie laten uitvoeren. Er zijn veel verschillende varianten van het strategische beleggingsbeleid en de mate van renteafdekking onderzocht. Specifiek is er aandacht besteed aan de verdeling tussen vastrentende
Jaarverslag 2014 Stichting Pensioenfonds Xerox
41
waarden en aandelen alsook de bijdrage van onroerend goed en commodities aan het risicorendementsprofiel van de portefeuille. Ook is onderzocht of beursgenoteerd onroerend goed betere resultaten geeft dan de huidige belegging in niet-beursgenoteerd onroerend goed. Op basis van de resultaten heeft het bestuur besloten de huidige strategische allocatie en renteafdekking te handhaven. In 2015 zal de beleggingscommissie een aantal resultaten uit de ALMstudie nader uitwerken. Dit dient ook te worden bezien in het licht van de invulling van het nieuwe Financieel Toetsingskader.
Maatschappelijk verantwoord beleggen De afgelopen jaren heeft het bestuur zich actief verdiept in en gediscussieerd over het onderwerp maatschappelijk verantwoord beleggen. Maatschappelijk verantwoord beleggen is het beleggen op grond van financiële, sociale, governance en milieuoverwegingen en/of de beïnvloeding van bedrijven, overheden en andere relevante actoren op grond van deze overwegingen. In verkorte vorm wordt wel gesproken over ESG-onderwerpen: environmental, social en governance onderwerpen. Met betrekking tot maatschappelijk verantwoord beleggen worden de volgende strategieën onderscheiden:
Negatieve screening/uitsluiting: beleggingen in bepaalde bedrijven, economische sectoren of landen zijn niet toegestaan om redenen die betrekking hebben op corporate governance of ESG-onderwerpen.
Positieve screening: selectie, binnen een gegeven beleggingsuniversum, van bedrijven die het best presteren op bepaalde duurzame criteria. De populairste vorm van positieve screening wordt best-in-class genoemd.
Engagement: het beïnvloeden van het bedrijfsbeleid op grond van de positie als belegger en de rechten die hiermee verbonden zijn. Het fundamentele verschil met screening is dat engagement de selectie van aandelen niet beïnvloedt, omdat deze strategie pas na de aankoop van een aandeel wordt toegepast.
Het bestuur is van oordeel dat gezien de omvang van de beleggingsportefeuille, de wijze van beleggen (grotendeels passief beleggen) en de uitvoerbaarheid de vorm van engagement het beste aansluit bij de mogelijkheden en wensen van het pensioenfonds. Dit vanuit de overtuiging dat engagement weliswaar niet onmiddellijk, maar wel uiteindelijk bijdraagt aan de vermindering van de ESG-problematiek en dat dit op lange termijn ook een positieve bijdrage levert aan het rendement op beleggingen. De beleggingscommissie probeert in gesprekken met de vermogensbeheerders hen ertoe aan te zetten om andere producten aan te bieden die beter aansluiten bij de ESG-problematiek. Vervolgens zal het bestuur bepalen of zij in deze producten willen beleggen. Pensioenfondsen zijn in toenemende mate actief op aandeelhoudersvergaderingen. Stemmen wordt tegenwoordig minder gezien als een recht, maar meer als een plicht. Het is voor het pensioenfonds onuitvoerbaar om zelf wereldwijd de aandeelhoudersvergaderingen te bezoeken. Het bestuur heeft daarom gekozen voor een passief stembeleid. Op 1 januari 2013 is het Nederlands wettelijk verbod op investeren in bedrijven die betrokken zijn in de productie van clustermunitie van kracht geworden. Het verbod vraagt van investeerders om investeringen te vermijden in bedrijven die te maken hebben met de productie van clustermunitie,
Jaarverslag 2014 Stichting Pensioenfonds Xerox
42
en ook in beleggingsinstellingen en indexen waar clustermunitie-ondernemingen meer dan 5 procent van uitmaken. Het pensioenfonds streeft naar volledige uitsluiting van clustermunitie in de beleggingsportefeuille.
Asset mix De strategische beleggingsmix en realisatie kunnen als volgt worden samengevat: Strategische allocatie (%)
Feitelijke allocatie per 31 december 2014 (%)
(€1.000)
Vastrentende waarden
54,0
58,3
487.335
Core
44,0
47,5
396.892
Credits
5,0
5,5
46.160
High yield
5,0
5,3
44.283
Aandelen
29,5
31,7
264.321
Europa*
11,5
11,7
97.295
Noord-Amerika*
8,5
9,8
82.062
Emerging markets
9,5
10,2
84.964
Indirect onroerend goed
8,0
4,9
41.029
Nederland - woningen
2,0
1,8
15.070
Nederland - winkels
2,0
1,4
12.113
Europa
4,0
1,7
13.846
Commodities*
7,5
4,9
40.985
Liquiditeiten
1,0
0,2
1.414
100,0
100,0
835.084
Totaal
In bovenstaand overzicht zijn de derivaten en bijbehorende liquide middelen bij de assets geteld waarvoor ze bedoeld zijn. Dit is anders verwerkt in de jaarrekening.
*
Inclusief derivaten voor valuta-afdekking en bijbehorende liquiditeiten.
Jaarverslag 2014 Stichting Pensioenfonds Xerox
43
Bandbreedtes Structureel (%)
Minimum (%)
Maximum (%)
Vastrentende waarden
54,0
44,0
65,0
Core
44,0
40,0
55,0
Credits
5,0
0,0
10,0
High yield
5,0
0,0
10,0
Aandelen
29,5
20,0
40,0
Europa
11,5
8,0
15,0
Noord-Amerika
8,5
6,0
12,0
Emerging markets
9,5
5,0
15,0
Indirect onroerend goed
8,0
4,0
12,0
Nederland - woningen
2,0
0,0
5,0
Nederland - winkels
2,0
0,0
5,0
Europa
4,0
3,0
6,0
Commodities
7,5
0,0
10,0
Liquiditeiten
1,0
0,0
10,0
Jaarverslag 2014 Stichting Pensioenfonds Xerox
44
Rendement Portefeuille (%)
Benchmark (%)
Verschil (%)
Vastrentende waarden
30,26
30,89
-0,63
Core
37,24
37,24
0,00
Credits actief
9,00
8,40
0,60
Credits passief
8,29
8,18
0,11
High yield
3,46
3,27
0,19
Aandelen
9,83
9,11
0,72
Europa
5,57
4,28
1,29
Noord-Amerika
11,80
12,24
0,46
Emerging markets
13,06
11,90
1,16
Indirect onroerend goed
-1,41
1,88
-3,29
2,67
5,10
-2,43
Nederland - winkels
-1,80
2,50
-4,30
Europa
-5,10
0,00
-5,10
Commodities
-17,64
-17,81
0,17
Liquiditeiten
-0,08
0,00
-0,08
Totaal
18,00
17,37
0,63
Nederland - woningen
Jaarverslag 2014 Stichting Pensioenfonds Xerox
45
Pensioenparagraaf Karakterisering pensioenregeling De pensioenregeling is een collectieve beschikbare premieregeling (Collective Defined Contribution-regeling) in de vorm van een middelloonregeling met voorwaardelijke toeslagverlening.
Kenmerken pensioenregeling In het boekjaar 2014 zijn de volgende wijzigingen in de bestaande pensioenregeling aangebracht: ▪
verhoging van de pensioenrichtdatum;
▪
verlaging van het opbouwpercentage;
▪
invoering van deeltijdpensioen;
▪
verruiming van de flexibiliseringsmogelijkheden;
▪
wijziging toeslagbeleid.
De kenmerken van de pensioenregeling per 31 december 2014 zijn als volgt: ▪
Pensioensysteem: collectieve beschikbare premieregeling (Collective Defined Contributionregeling) in de vorm van een middelloonregeling met voorwaardelijke toeslagverlening.
▪
Pensioenrichtdatum: de kalenderdag waarop de (gewezen) deelnemer de 67-jarige leeftijd bereikt of zou hebben bereikt.
▪
Pensioengevend jaarsalaris medewerkers Xerox Manufacturing (Nederland) B.V.: het bruto jaarsalaris zoals bedoeld in de CAO van Xerox Manufacturing (Nederland) B.V., vermeerderd met 8% vakantietoeslag, dan wel voor deelnemers die niet onder de werkingssfeer van de CAO van Xerox Manufacturing (Nederland) B.V. vallen het pensioengevend jaarsalaris zoals overeengekomen in de arbeidsovereenkomst tussen Xerox Manufacturing (Nederland) B.V. en de werknemer.
▪
Pensioengevend jaarsalaris medewerkers Xerox (Nederland) B.V.: het bruto jaarsalaris zoals bedoeld in de CAO van Stichting Bedrijfstakpensioenfonds Informatie-, Communicatie- en Kantoortechnologiebranche, vermeerderd met 8% vakantietoeslag. Voor bepaalde categorieën deelnemers kunnen betreffende het pensioengevend jaarsalaris afwijkende afspraken zijn of worden gemaakt. Deze afspraken zijn of worden vastgelegd in een uitvoeringsbesluit.
▪
Pensioengevend jaarsalaris medewerkers Veenman B.V.: het vaste bruto jaarsalaris zoals bedoeld in de CAO van Veenman B.V., vermeerderd met 8% vakantietoeslag. Voor de salesmedewerkers is bij het pensioengevend jaarsalaris inbegrepen 80% van de verdiende provisie in het voorafgaande kalenderjaar.
▪
Franchise: de fiscaal toegestane minimumfranchise (2014: €13.449).
▪
Pensioengrondslag: de pensioengrondslag is gelijk aan het pensioengevend jaarsalaris minus de franchise.
▪
Opbouwpercentage: per deelnemersjaar wordt een aanspraak op een jaarlijks ouderdomspensioen toegekend ter grootte van 2% van de in dat jaar geldende pensioengrondslag.
▪
Partnerpensioen: het partnerpensioen bedraagt 70% van het ouderdomspensioen.
▪
Wezenpensioen: het wezenpensioen bedraagt voor ieder kind 14% van het ouderdomspensioen.
▪
Pensioenpremie: de voor de financiering van de pensioenaanspraken verschuldigde premie wordt door Xerox (Nederland) B.V., Xerox Manufacturing (Nederland) B.V., Veenman B.V. en de deelnemers gezamenlijk opgebracht. De deelnemersbijdrage betreft een percentage van de totaal verschuldigde premie. De maximale premiebijdrage van de werkgevers en de verhouding tussen de werkgeversbijdragen en de deelnemersbijdragen zijn vastgesteld in het ar-
Jaarverslag 2014 Stichting Pensioenfonds Xerox
46
beidsvoorwaardenoverleg van Xerox (Nederland) B.V. dan wel Xerox Manufacturing (Nederland) B.V. dan wel Veenman B.V. en kunnen, indien daartoe aanleiding is, gewijzigd worden in het arbeidsvoorwaardenoverleg van Xerox (Nederland) B.V. dan wel Xerox Manufacturing (Nederland) B.V. dan wel Veenman B.V..
Toeslagbeleid Op grond van de wettelijke regeling inzake de toeslagenmatrix is de communicatie ten aanzien van toeslagen in de fondsdocumenten verankerd.
Deelnemersaantallen De deelnemersaantallen per 31 december 2014 zijn als volgt: actieve deelnemers 4 102
27
tot 25
73 94
25-30
213
30-35 133
35-40 40-45 45-50
178
193
50-55 55-60 60-67
inactieve deelnemers 33 133 339 1.684
681
tot 25 25-35 35-45 45-55
1.168
55-67 vanaf 67
Jaarverslag 2014 Stichting Pensioenfonds Xerox
47
Actuariële paragraaf Actuariële analyse De actuariële analyse van het saldo van baten en lasten kan als volgt worden weergegeven: 2014 (€1.000)
2013 (€1.000)
Premieresultaat Premiebijdragen
10.657
13.111
Pensioenopbouw
-9.077
-12.452
0
-1.426
-865
-742
715
-1.509
127.705
-1.293
-2.589
-2.599
-130.960
20.901
-5.844
17.009
17
0
-202
106
-1.214
1.159
-286
286
0
0
264
-424
0
0
Wijziging overlevingstafels
5.224
0
Wijziging nieuwe ervaringssterfte
2.951
0
Wijziging gehuwdheidfrequenties
1.075
0
-11.141
0
-626
0
0
18.349
155
1.413
-3.783
20.889
-8.912
36.389
Bestemd voor reserve toekomstige toeslagverlening actieve deelnemers Pensioenuitvoeringskosten
Interestresultaat Beleggingsresultaten Rentetoevoeging voorziening pensioenverplichtingen Wijziging marktrente
Overig resultaat Resultaat op waardeoverdrachten (saldo overdracht van rechten) Resultaat op arbeidsongeschiktheid Resultaat op sterfte Resultaat op uitkeringen Resultaat op kosten Resultaat op mutaties Resultaat op toeslagen
Wijziging excassokosten Wijziging reservering latent wezenpensioen Korting Overige baten
Totaal saldo van baten en lasten
De voornaamste oorzaak van het negatieve resultaat in 2014 is de wijziging van de markrente.
Jaarverslag 2014 Stichting Pensioenfonds Xerox
48
Uitkomsten van de solvabiliteitstoets 2014 (€1.000) Aanwezig vermogen
2013 (€1.000)
840.099
727.150
-822.372
-700.511
Af: minimaal vereist eigen vermogen
-33.717
-28.700
Dekkingspositie
-15.990
-2.061
Af: vereist eigen vermogen (exclusief minimaal vereist eigen vermogen)
-69.104
-70.400
Reservepositie
-85.094
-72.461
Af: technische voorzieningen
Oordeel van de certificerend actuaris over de financiële positie De certificerend actuaris verklaart dat per 31 december 2014 is voldaan aan de artikelen 126 tot en met 140 van de Pensioenwet, met uitzondering van de artikelen 131 (MVEV), 132 (VEV), vanwege het dekkingstekort. Aangezien DNB in 2014 tijdelijk (tot de invoering van het nieuwe toetsingskader) een ontheffing heeft verleend van de plicht tot het indienen van een kortetermijnherstelplan, hoeft in dit boekjaar niet te worden voldaan aan artikel 140. De vermogenspositie is naar zijn mening slecht vanwege het dekkingstekort. Hiermee verklaart de certificerend actuaris dat: ▪
de technische voorzieningen naar zijn mening toereikend zijn vastgesteld (artikel 126 Pensioenwet);
▪
het ouderdomspensioen wordt gefinancierd op kapitaalbasis (artikel 127 Pensioenwet);
▪
de ontvangen premie kostendekkend is (artikel 128 Pensioenwet);
▪
er geen sprake is van premiekorting of premieterugstorting (artikel 129 Pensioenwet);
▪
de kostendekkende premie, de gedempte premie en de feitelijke premie in het jaarverslag en in de jaarrekening zijn vermeld (artikel 130 Pensioenwet);
▪
het vermogen niet voldoet aan de eisen die gesteld worden volgens de wet- en regelgeving en dat dit gemeld is aan De Nederlandsche Bank en dat tijdig een herstelplan is opgesteld (artikel 131 en 132 Pensioenwet);
▪
het eigen vermogen van het pensioenfonds positief is, er is dus sprake van dekking door waarden (artikel 133 Pensioenwet).
▪
er in het boekjaar geen korting van pensioenaanspraken of pensioenrechten wordt verwerkt (artikel 134 Pensioenwet);
▪
het beleggingsbeleid in overeenstemming is met de prudent person regel (artikel 135 Pensioenwet);
▪
het pensioenfonds geen leningen is aangegaan anders dan voor liquiditeitsdoeleinden en niet namens derde partijen optreedt als garant (artikel 136 Pensioenwet);
▪
de voorwaardelijke toeslagverlening wordt gefinancierd in overeenstemming met de vereisten in de Pensioenwet (artikel 137 Pensioenwet);
▪
de dekkingsgraad van het pensioenfonds lager is dan de verwachte dekkingsgraad in het door het pensioenfonds opgestelde en door De Nederlandsche Bank goedgekeurde herstelplan. Het
Jaarverslag 2014 Stichting Pensioenfonds Xerox
49
pensioenfonds verkeert per 31 december 2014 in een situatie van dekkingstekort. In verband met het nieuwe Financieel Toetsingskader vervallen per 1 januari 2015 alle bestaande herstelplannen, zodat per 31 december 2014 geen controle is uitgevoerd op het haalbaar zijn van het lopende herstelplan (artikel 138 en 139 Pensioenwet); Zoals eerder aangegeven is het eigen vermogen van het pensioenfonds nog steeds onder het minimaal vereist eigen vermogen. In verband met de invoering van het nieuwe Financieel Toetsingskader, behoeft het pensioenfonds in 2014 echter geen nieuw kortetermijnherstelplan op te stellen.
Jaarverslag 2014 Stichting Pensioenfonds Xerox
50
Risicoparagraaf Risico en beheersing/beleid Het bestuur heeft zijn beleid verwoord in de actuariële en bedrijfstechnische nota. Algemene leidraad voor het uitvoeren van zijn beheertaken zijn de voorschriften van De Nederlandsche Bank. FIRM is een geïntegreerde methode die gehanteerd is voor de analyse van risico's en de beheersing daarvan. De inrichting van het risicomanagement voor wat betreft de niet-financiële risico's is in de loop van 2010 uitgewerkt door een daarvoor ingestelde commissie. Het risicomanagement voor wat betreft de financiële risico's is in de loop van 2010 uitgewerkt door de beleggingscommissie. In 2012 is gekeken naar het effect van de beheersmaatregelen en is de risicomanagementrapportage, die samen met Kas Bank is ontwikkeld, in gebruik genomen. In 2014 zijn zowel de niet financiële risico's als de niet financiële risico's en de bijbehorende beheersmaatregelen opnieuw bekeken of ze nog actueel zijn. Het risicobeheer wordt voorts uitgebreid behandeld onder punt 12 van de toelichting op de jaarrekening.
Jaarverslag 2014 Stichting Pensioenfonds Xerox
51
Toekomstparagraaf De genoemde onderwerpen in deze paragraaf zijn opgenomen in het door het bestuur opgestelde jaarplan voor 2015.
Nieuw Financieel Toetsingskader Per 1 januari 2015 is het nieuwe Financieel Toetsingskader van kracht. De invoering hiervan betekent dat het pensioenfonds moet voldoen aan veel nieuwe vereisten. Het implementeren van alle wijzigingen zal de bestuurlijke agenda in 2015 in belangrijke mate bepalen. De werkzaamheden zijn als volgt te groeperen: ▪
vaststellen beleidsdekkingsgraad, vereist eigen vermogen en tekort per 1 januari 2015;
▪
opstellen en indienen herstelplan (vóór 1 juli 2015);
▪
aanpassen financiële opzet;
▪
wijzigen beleggingsbeleid;
▪
uitvoeren haalbaarheidstoets.
Geschiktheid, bemensing en efficiency bestuur Het bestuur telt aan het begin van 2015 één vacature. Er zijn drie aspirant-bestuursleden, die in verschillende fases van hun opleidingstraject zitten. Het is voor het pensioenfonds cruciaal dat het bestuur in 2015 op sterkte komt. Doelstelling is om ten minste de vacature te vervullen en één aspirant-bestuurslid aan De Nederlandsche Bank ter toetsing voor te leggen. Voor de verbetering van de efficiency van het bestuur zijn voorstellen gedaan tijdens de pensioenstudiedagen van januari 2015. Afgesproken is om de kwaliteit en de effectiviteit van de maatregelen in het najaar van 2015 te evalueren.
Communicatie met de deelnemers en andere betrokkenen Met ingang van 1 juli 2015 is de Wet Pensioencommunicatie van kracht. Het pensioenfonds heeft een lijst opgesteld met de benodigde acties en deadlines. De acties zijn deels eenvoudig, maar deels ook complex. In de planning wordt hier rekening mee gehouden. In 2015 wordt het belang van communicatie met deelnemers en sociale partners nog groter. Het bestuur zal, in overleg met sociale partners en fondsorganen, de risicohouding van het pensioenfonds moeten vastleggen. Het resultaat zal aan de deelnemers moeten worden gecommuniceerd. De wet eist immers dat de sturingsinstrumenten (premie, toeslagbeleid, kortingsbeleid) en de verwachtingen met elkaar in balans zijn. Duidelijke en regelmatige communicatie met alle belanghebbenden is onmisbaar. Ook dient het bestuur na te gaan wat de deelnemers van de informatie vinden. In 2014 is getracht een focusgroep op te zetten, doch de belangstelling hiervoor bleek gering. In 2015 zal in de deelnemersvergaderingen opnieuw aandacht worden gevraagd voor de focusgroep. Tot slot zal in 2015 de website van het pensioenfonds geheel worden vernieuwd en worden uitgebreid met een gesloten gedeelte met berichtenbox.
Jaarverslag 2014 Stichting Pensioenfonds Xerox
52
Bestuursmodel In het najaar van 2013 heeft het bestuur besloten om (voorlopig) vast te houden aan het huidige paritaire bestuursmodel met enige aanpassingen. Er zijn maatregelen geïnventariseerd die als doel hebben het bevorderen van de efficiency en de bemensing. In het najaar van 2015 zullen de maatregelen geëvalueerd worden en zal tevens bezien worden of het bestuursmodel (nog) voldoet.
Jaarverslag 2014 Stichting Pensioenfonds Xerox
53
Venray, 18 juni 2015
Stichting Pensioenfonds Xerox
Bestuur:
Xerox Pensioenbureau:
W.S. Zeverijn, onafhankelijk voorzitter
N. van Heesen, directeur
B.N. Spruijt, vicevoorzitter
R.G.L. Smeets, bestuurslid R.K.P. Martens, bestuurslid J.F.M.A. van den Muijsenberg, bestuurslid J.L.P. van der Geer, bestuurslid
Jaarverslag 2014 Stichting Pensioenfonds Xerox
54
Jaarrekening
Jaarverslag 2014 Stichting Pensioenfonds Xerox
55
Balans per 31 december
Jaarverslag 2014 Stichting Pensioenfonds Xerox
56
Balans per 31 december 2014 Toelichting nummer
2014 (€1.000)
2013 (€1.000)
Activa Beleggingen
5, 12
833.676
*712.935
Vorderingen en overlopende activa
6
69
103
Herverzekeringsdeel technische voorzieningen
7
6.220
5.642
Overige activa
8
1.408
*10.239
841.373
728.919
9
17.727
26.639
10, 18-22, 27
822.372
700.511
11
1.274
1.769
841.373
728.919
102,20
103,80
Passiva Reserves Technische voorzieningen Overige schulden en overlopende passiva
Dekkingsgraad (%)
4
In de post beleggingen zijn de liquide middelen behorende bij de currency overlay derivaten niet meer opgenomen. Deze zijn opgenomen onder de overige activa. Dit is ook gecorrigeerd in de vergelijkende cijfers van 2013.
Jaarverslag 2014 Stichting Pensioenfonds Xerox
57
Staat van baten en lasten
Jaarverslag 2014 Stichting Pensioenfonds Xerox
58
Staat van baten en lasten over 2014 Toelichting nummer
2014 (€1.000)
2013 (€1.000)
Baten Premiebijdragen (van werkgevers en werknemers) (totaal)
15
11.213
13.813
Beleggingsresultaten
16
127.705
-1.293
Overige baten
17
8
-13
138.926
12.507
Lasten Pensioenuitkeringen
23
24.715
24.342
Pensioenuitvoeringskosten
24
1.134
1.013
Mutatie voorziening pensioenverplichtingen
10
121.283
-49.315
Pensioenopbouw
10
9.077
12.452
Toeslagverlening
10
0
0
Korting van aanspraken en rechten
10
0
-18.349
Rentetoevoeging
10
2.589
2.599
Onttrekking pensioenuitkeringen en pensioenuitvoeringskosten
10
-24.698
-24.899
Wijziging marktrente
10
130.960
-20.901
Wijziging actuariële uitgangspunten
10
10.692
0
Wijziging uit hoofde van overdracht van rechten
10
-632
0
Aanpassing sterftekansen
10
-8.175
0
Overige wijzigingen
10
1.470
-217
Saldo overdracht van rechten
29
615
0
Overige lasten
30
91
78
147.837
-23.882
-8.912
36.389
Saldo van baten en lasten
Jaarverslag 2014 Stichting Pensioenfonds Xerox
59
Bestemming van het saldo van baten en lasten 2014 (€1.000) Algemene reserve
Jaarverslag 2014 Stichting Pensioenfonds Xerox
2013 (€1.000) -8.912
36.389
60
Kasstroomoverzicht
Jaarverslag 2014 Stichting Pensioenfonds Xerox
61
Kasstroomoverzicht over 2014 2014 (€1.000)
2013 (€1.000)
Kasstroom uit pensioenactiviteiten Ontvangen premies
10.766
11.993
508
0
Betaalde pensioenuitkeringen
-24.720
-23.360
Betaalde waardeoverdrachten
-1.123
0
Ontvangen uitkeringen van herverzekeraars
0
0
Koopsom toeslagen herverzekering
0
0
Betaalde premies herverzekeringen
-91
-78
-1.139
-767
119
*371
-15.680
*-11.841
50.891
*39.021
6.404
4.800
-49.645
*-27.701
-1.606
-309
6.044
*15.811
805
0
Mutatie liquide middelen
-8.831
*3.970
Saldo begin boekjaar liquide middelen
10.239
*6.269
1.408
*10.239
Ontvangen waardeoverdrachten
Betaalde beheerskosten Overige betalingen en ontvangsten Totaal kasstroom uit pensioenactiviteiten
Kasstroom uit beleggingsactiviteiten Verkopen en aflossingen van beleggingen Ontvangen directe beleggingsopbrengsten Aankopen beleggingen Betaalde kosten van vermogensbeheer Totaal kasstroom uit beleggingsactiviteiten koersverschillen
Saldo einde boekjaar liquide middelen
In het kasstroomoverzicht zijn de vergelijkende cijfers van 2013 aangepast omdat de liquide middelen behorende bij de currency overlay derivaten apart opgenomen zijn bij de overige activa.
Jaarverslag 2014 Stichting Pensioenfonds Xerox
62
Toelichting behorende tot de jaarrekening
Jaarverslag 2014 Stichting Pensioenfonds Xerox
63
Toelichting behorende tot de jaarrekening 2014 [1] Inleiding Het doel van Stichting Pensioenfonds Xerox, statutair gevestigd te Venray, is het uitvoering geven aan toezeggingen omtrent pensioen die door Xerox (Nederland) B.V., gevestigd te Breukelen, Xerox Manufacturing (Nederland) B.V., gevestigd te Venray, en Veenman B.V., gevestigd te Capelle aan den IJssel, zijn of worden gedaan in de gevallen, onder de voorwaarden en van een omvang zoals omschreven in het pensioenreglement.
[2] Overeenstemmingverklaring De jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met de wettelijke bepalingen zoals deze zijn opgenomen in Titel 9 Boek 2 BW en met inachtneming van de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving. Het bestuur heeft de jaarrekening opgesteld onder de continuïteitsveronderstelling. Het bestuur heeft op 18 juni 2015 de jaarrekening vastgesteld.
[3] Algemene grondslagen [a] Algemeen Alle bedragen zijn vermeld in euro's. Beleggingen en pensioenverplichtingen worden gewaardeerd op actuele waarde. Overige activa en passiva worden gewaardeerd tegen nominale waarde, tenzij anders vermeld. Baten en lasten worden toegerekend aan het boekjaar waarop deze betrekking hebben.
[b] Schattingen en veronderstellingen De opstelling van de jaarrekening in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW vereist dat het bestuur oordelen vormt en schattingen en veronderstellingen maakt die van invloed zijn op de toepassing van grondslagen en de gerapporteerde waarde van activa en verplichtingen, en van baten en lasten. De schattingen en hiermee verbonden veronderstellingen zijn gebaseerd op ervaringen uit het verleden en verschillende andere factoren die gegeven de omstandigheden als redelijk worden beschouwd. De uitkomsten hiervan vormen de basis voor het oordeel over de boekwaarde van activa en verplichtingen die niet op eenvoudige wijze uit andere bronnen blijkt. De daadwerkelijke uitkomsten kunnen afwijken van deze schattingen. De schattingen en onderliggende veronderstellingen worden voortdurend beoordeeld. Herzieningen van schattingen worden opgenomen in de periode waarin de schatting wordt herzien, indien de herziening alleen voor die periode gevolgen heeft, of in de periode van herziening en toekomstige perioden, indien de herziening gevolgen heeft voor zowel de verslagperiode als toekomstige perioden.
Jaarverslag 2014 Stichting Pensioenfonds Xerox
64
[c] Opname van een actief of een verplichting Een actief wordt in de balans opgenomen wanneer het waarschijnlijk is dat de toekomstige economische voordelen naar het pensioenfonds zullen terugvloeien en de waarde daarvan betrouwbaar kan worden vastgesteld. Een verplichting wordt in de balans opgenomen wanneer het waarschijnlijk is dat de afwikkeling daarvan gepaard zal gaan met een uitstroom van middelen en de omvang van het bedrag daarvan betrouwbaar kan worden vastgesteld.
[d] Verantwoording van baten en lasten Baten worden in de rekening van baten en lasten opgenomen wanneer een vermeerdering van het economisch potentieel, samenhangend met een vermeerdering van een actief of een vermindering van een verplichting, heeft plaatsgevonden, waarvan de omvang betrouwbaar kan worden vastgesteld. Lasten worden verwerkt wanneer een vermindering van het economisch potentieel, samenhangend met een vermindering van een actief of een vermeerdering van een verplichting, heeft plaatsgevonden, waarvan de omvang betrouwbaar kan worden vastgesteld. Indien een transactie ertoe leidt dat nagenoeg alle of alle toekomstige economische voordelen en alle of nagenoeg alle risico's met betrekking tot een actief of een verplichting aan een derde zijn overgedragen, wordt het actief of de verplichting niet langer in de balans opgenomen. Verder worden activa en verplichtingen niet meer in de balans opgenomen vanaf het tijdstip waarop niet meer wordt voldaan aan de voorwaarden van waarschijnlijkheid van de toekomstige economische voordelen en betrouwbaarheid van de bepaling van de waarde. Dit betekent dat transacties worden verwerkt op handelsdatum en niet op afwikkelingsdatum. Als gevolg hiervan kan sprake zijn van een post 'nog af te wikkelen transacties'. Deze post kan zowel een actief als een passief zijn.
[e] Saldering van een actief en een verplichting Een financieel actief en een financiële verplichting worden gesaldeerd als nettobedrag in de balans opgenomen indien sprake is van een wettelijke of contractuele bevoegdheid om het actief en de verplichting gesaldeerd en gelijktijdig af te wikkelen en bovendien de intentie bestaat om de posten op deze wijze af te wikkelen. De met de gesaldeerd opgenomen financiële activa en financiële verplichtingen samenhangende rentebaten en rentelasten worden eveneens gesaldeerd opgenomen.
[f] Verwerking van waardeveranderingen van beleggingen Er wordt geen onderscheid gemaakt tussen gerealiseerde en ongerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen. Alle waardeveranderingen van beleggingen, inclusief valutakoersverschillen, worden als beleggingsopbrengsten in de staat van baten en lasten opgenomen.
[g] Vreemde valuta Activa in vreemde valuta worden omgerekend naar euro's tegen de koers per balansdatum. Deze waardering is onderdeel van de waardering tegen reële waarde. Baten en lasten voortvloeiende uit transacties in vreemde valuta worden omgerekend tegen de koers per transactiedatum.
Jaarverslag 2014 Stichting Pensioenfonds Xerox
65
[h] Doorgevoerde presentatie wijzigingen In de jaarrekening van 2014 worden de derivaten en bijbehorende liquide middelen apart gepresenteerd. Vóór 2015 werden de derivaten en bijbehorende liquide middelen bij de assets geteld waarvoor ze bedoeld zijn.
[4] Specifieke grondslagen [h] Beleggingen [h.1] Algemeen De beleggingen worden gewaardeerd op actuele waarde. Slechts indien de actuele waarde van een belegging niet betrouwbaar kan worden vastgesteld, vindt waardering plaats op basis van geamortiseerde kostprijs. Participaties in beleggingsinstellingen die gespecialiseerd zijn in een bepaald soort beleggingen, worden gerubriceerd en gewaardeerd volgens de grondslagen voor dat soort beleggingen.
[h.2] Aandelen, onroerend goed en andere niet-vastrentende waardepapieren Waardering geschiedt tegen actuele waarde zijnde de beurswaarde ultimo boekjaar. Niet ter beurze genoteerde fondsen worden gewaardeerd tegen de geschatte opbrengstwaarde.
[h.3] Vastrentende waarden, leningen op schuldbekentenis, fictieve leningen en andere waardepapieren met een vaste of van de rentestand afhankelijke rente Waardering geschiedt tegen actuele waarde zijnde de beurswaarde ultimo boekjaar. Bij afwezigheid van een marktnotering, wordt de actuele waarde gesteld op de geschatte opbrengstwaarde, waarbij rekening wordt gehouden met de geldende marktrentepercentages. Bij de waardering van vastrentende beleggingen wordt rekening gehouden met debiteurenrisico's.
[h.4] Derivaten Derivaten worden gewaardeerd op reële waarde, te weten de relevante marktnoteringen of, als die niet beschikbaar zijn, de waarde die wordt bepaald met behulp van marktconforme waarderingsmodellen
[h.5] Securities lending Het pensioenfonds neemt deel aan een securities lending programma, waarbij bepaalde effecten voor een korte periode worden uitgeleend aan andere marktpartijen. Beleggingen die in het kader van een securities lending contract worden uitgeleend, blijven deel uitmaken van de balans en worden gewaardeerd conform de grondslag voor waardering en resultaatbepaling zoals die geldt voor beleggingen. Als onderpand ontvangen geldmiddelen worden opgenomen onder beleggingen. Als onderpand ontvangen geldmiddelen die zijn herbelegd, worden opgenomen onder beleggingen. Uit securities lending voortvloeiende baten en lasten worden volgens het toerekenbeginsel over de looptijd van de desbetreffende transacties verantwoord en in de rentebaten of rentelasten verwerkt.
Jaarverslag 2014 Stichting Pensioenfonds Xerox
66
[i] Herverzekeringen Uitgaande herverzekeringspremies worden verantwoord in de periode waarop de herverzekering betrekking heeft. Vorderingen uit herverzekeringscontracten op risicobasis worden verantwoord op het moment dat de verzekerde gebeurtenis zich voordoet. Bij de waardering worden de herverzekerde uitkeringen contant gemaakt tegen de rentetermijnstructuur, onder toepassing van de actuariële grondslagen van het pensioenfonds. Vorderingen uit herverzekeringscontracten die classificeren als garantiecontracten worden gelijkgesteld aan de hiertegenover staande voorziening voor pensioenverplichtingen. Vorderingen uit herverzekeringscontracten die classificeren als kapitaalcontracten worden gewaardeerd op de verwachte verzekeringsuitkering bij expiratie van het herverzekeringscontract. Vorderingen uit hoofde van winstdelingsregelingen in herverzekeringscontracten worden verantwoord op het moment van toekenning door de herverzekeraar. De waardering en presentatie van beleggingsdepots gekoppeld aan kapitaalcontracten is overeenkomstig de grondslagen voor beleggingen.
[j] Vorderingen en overlopende activa Vorderingen en overlopende activa worden bij eerste verwerking gewaardeerd op reële waarde. Na eerste verwerking worden vorderingen gewaardeerd op geamortiseerde kostprijs (gelijk aan de nominale waarde indien geen sprake is van transactiekosten) onder aftrek van eventuele bijzondere waardeverminderingen, indien sprake is van oninbaarheid.
[k] Technische voorzieningen [k.1] Voorziening voor pensioenverplichtingen De voorziening voor pensioenverplichtingen wordt gewaardeerd op actuele waarde (marktwaarde). De actuele waarde wordt bepaald op basis van de contante waarde van de beste inschatting van toekomstige kasstromen die samenhangen met de op balansdatum onvoorwaardelijke pensioenverplichtingen. Onvoorwaardelijke pensioenverplichtingen zijn de opgebouwde nominale aanspraken en de reeds bijgeschreven (toeslag)toezeggingen. De contante waarde wordt bepaald met gebruikmaking van de marktrente. Bij de berekening van de voorziening pensioenverplichtingen is uitgegaan van het op de balansdatum geldende pensioenreglement en van de over de verstreken deelnemersjaren verworven aanspraken. Jaarlijks wordt door het bestuur besloten of op de opgebouwde pensioenaanspraken toeslagen worden verleend. Alle per balansdatum bestaande toeslagbesluiten (ook voor toeslagbesluiten na balansdatum voor zover sprake is van ex ante condities) zijn in de berekening begrepen. Er wordt geen rekening gehouden met toekomstige salarisontwikkelingen. Bij de berekening van de voorziening wordt rekening gehouden met premievrije pensioenopbouw in verband met invaliditeit op basis van de contante waarde van de toekomstige pensioenopbouw waarvoor premievrijstelling is verleend wegens arbeidsongeschiktheid.
Jaarverslag 2014 Stichting Pensioenfonds Xerox
67
Bij de bepaling van de actuariële uitgangspunten wordt uitgegaan van voor de toezichthouder acceptabele grondslagen, waarbij rekening wordt gehouden met de voorzienbare trend in overlevingskansen. Op de balansdatum zijn de volgende actuariële grondslagen en veronderstellingen van toepassing: ▪
Discontovoet: de door De Nederlandsche Bank gepubliceerde rentetermijnstructuur zoals maandelijks gepubliceerd door De Nederlandsche Bank.
▪
Overlevingstafels: op basis van de prognosetafel AG 2014, zoals op 9 september 2014 gepubliceerd is door het Actuarieel Genootschap. Deze tafels zijn toegepast met de Towers Watson 2014 ervaringssterfte. Voor uitgesteld uitruilbaar partnerpensioen, behorend bij niet-ingegaan pensioen, wordt het systeem van onbepaalde partner gehanteerd, uitgaande van een gehuwdheidsfrequentie zoals is vastgelegd in de sterftetafel Collectief 2013, met dien verstande dat de frequentie op de pensioenleeftijd (67 jaar) 100% bedraagt. Voor uitgesteld partnerpensioen dat niet uitruilbaar is, behorend bij niet-ingegaan pensioen, wordt het systeem van onbepaalde partner gehanteerd, uitgaande van een gehuwdheidsfrequentie zoals is vastgelegd in de sterftetafel Collectief 2013. Voor uitgesteld partnerpensioen, behorend bij ingegaan pensioen, wordt het systeem van bepaalde partner gehanteerd.
▪
Voor partnerpensioen is aangenomen dat de partner drie jaar jonger is dan de verzekerde man en drie jaar ouder dan de verzekerde vrouw.
▪
Voor het partnerpensioen en het wezenpensioen vindt opbouw plaats.
▪
Kostenopslag: 2,5% van de netto voorziening pensioenverplichtingen.
▪
De voorziening voor latent partnerpensioen (niet ingegaan) is verhoogd met 0,5% ten behoeve van de reservering voor latent wezenpensioen.
▪
De voorziening premievrijstellingrisico (zieke deelnemers op balansdatum) is per 31 december 2014 vastgesteld op €400.000. In 2014 is de vrijval €200.000. De toevoeging is gebaseerd zijn op de werkelijke in de premie begrepen PVI-opslag in 2014 van €200.000. Als stelselmatig blijkt dat de jaarlijkse vrijval te laag of te hoog is ten opzichte van de werkelijke toevoeging aan de technische voorzieningen, dan kan de PVI-opslag naar boven of naar beneden worden bijgesteld.
De aanpassingen van de AG tafel, de ervaringssterfte en de kostenopslag zijn als schattingswijze verwerkt in de cijfers van 2014.
[l] Dekkingsgraad De (nominale) dekkingsgraad van het pensioenfonds wordt berekend door op balansdatum het balanstotaal minus de kortlopende schulden te delen op de technische voorzieningen zoals opgenomen in de balans.
[m] Kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht is conform de directe methode opgesteld. Dit houdt in dat alle ontvangsten en uitgaven ook als zodanig worden gepresenteerd. Onderscheid wordt gemaakt tussen kasstromen uit pensioenuitvoeringactiviteiten en beleggingsactiviteiten.
Jaarverslag 2014 Stichting Pensioenfonds Xerox
68
[5] Beleggingen 2014
Stand per 1 januari 2014
Vastgoedbeleggingen
Aandelen
Vastrentende waarden
Commodities
Derivaten
Totaal
(€1.000)
(€1.000)
(€1.000)
(€1.000)
(€1.000)
(€1.000)
45.215
235.137
384.710
45.027
2.846
712.935
Aankopen, investeringen en verstrekkingen
867
36.503
0
0
12.275
49.645
Verkopen en aflossingen
-362
-37.891
-12.500
0
-103
-50.856
26
22.658
0
0
0
22.684
Waardeverschillen en verkoopresultaten
-3.378
9.635
115.125
-2.546
-19.568
99.268
Stand per 31 december 2014
42.368
266.042
487.335
42.481
-4.550
833.676
Valutaverschillen
In voorgaand overzicht zijn de derivaten weergegeven. Deze derivaten dienen ter afdekking van het dollarrisico van de aandelen Noord-Amerika en de commodities en zijn exclusief bijbehorende liquiditeiten. Het pensioenfonds stelt een deel van het discretionaire mandaat aandelen Europa beschikbaar aan de custodian voor het in bruikleen geven van effecten (securities lending). Het pensioenfonds behoudt het economisch eigendom. Het tegenpartijrisico is voor rekening van Kas Bank, de custodian. Ultimo 2014 is een bedrag van €9.356.000 (2013: €12.490.000) van de portefeuille van het pensioenfonds uitgeleend. Het pensioenfonds ontvangt hiervoor een vergoeding ter grootte van €75.712 (2013: €69.902). Deze inkomsten zijn meegenomen in de directe beleggingsopbrengsten.
Schatting en oordelen De beleggingen van het pensioenfonds zijn allemaal gewaardeerd tegen actuele waarde per de balansdatum. Het is over het algemeen mogelijk en gebruikelijk om de actuele waarde binnen een aanvaardbare bandbreedte van schattingen vast te stellen. Voor sommige andere financiële instrumenten, zoals beleggingsvorderingen en -schulden, geldt dat de boekwaarde de actuele waarde benadert als gevolg van het korte termijn karakter van de vorderingen en schulden. De boekwaarde van alle activa en financiële verplichtingen op balansdatum benadert de actuele waarde. Voor de waardering van de financiële instrumenten van het pensioenfonds kan voor het grootste deel van de portefeuille gebruik worden gemaakt van directe marktnoteringen of afgeleide marktnoteringen. Bij toepassing van een directe marknotering wordt de actuele waarde afgeleid aan de hand van marktnoteringen van identieke beleggingen in een actieve markt. Bij toepassing van een afgeleide marktnotering wordt de actuele waarde afgeleid aan de hand van directe/indirecte marktdata anders dan die gebruikt worden bij directe marktnotering. De waardering van indirect onroerend goedfondsen komt tot stand op basis van NAV-statements waar waarderingsmodellen en -technieken aan ten grondslag liggen.
Jaarverslag 2014 Stichting Pensioenfonds Xerox
69
Op basis van de boekwaarde kan het volgende overzicht worden gemaakt van de beleggingen inclusief de liquide middelen per 31 december 2014:
Markt Directe marktnoteringen
Afgeleide marktnoteringen
(€1.000)
(€1.000)
Vastrentende waarden Aandelen Indirect onroerend goed
Waarderingsmodellen en -technieken niet gebaseerd op marktdata (€1.000)
(€1.000)
90.443
396.892
487.335
96.292
84.965
84.785
266.042
1.339
0
41.029
42.368
0
0
42.481
42.481
10
-4.635
75
-4.550
1.408
0
0
1.408
99.049
170.773
565.262
835.084
Derivaten
Totaal
Totaal
0
Commodities
Liquide middelen
Modellen
[6] Vorderingen en overlopende activa 2014 (€1.000) Beleggingsdebiteuren Overige Totaal
2013 (€1.000) 62
97
7
6
69
103
Alle vorderingen hebben een resterende looptijd van korter dan één jaar.
[7] Herverzekeringsdeel technische voorzieningen 2014 (€1.000)
2013 (€1.000)
Herverzekering
6.220
5.642
Totaal
6.220
5.642
Jaarverslag 2014 Stichting Pensioenfonds Xerox
70
[8] Overige activa 2014 (€1.000)
2013 (€1.000)
Liquide middelen
1.408
10.239
Totaal
1.408
10.239
Onder de liquide middelen worden opgenomen die kasmiddelen en tegoeden op bankrekeningen die onmiddellijk dan wel op korte termijn opeisbaar zijn.
[9] Reserves Algemene reserve 2014 (€1.000) Stand per 1 januari
2013 (€1.000) 26.639
-16.379
0
6.629
Onttrekking/toevoeging uit resultaat
-8.912
36.389
Stand per 31 december
17.727
26.639
Vervallen reserve toekomstige toeslagverlening actieve deelnemers
Het resultaat van het boekjaar komt in beginsel ten gunste respectievelijk ten laste van de algemene reserve. De algemene reserve geldt als buffer om waardedaling van de aanwezige beleggingen en andere risico's op te vangen. De algemene reserve is een gemaximeerde reserve. Het maximum wordt bepaald door de maximum dekkingsgraad omschreven in de actuariële en bedrijfstechnische nota.
Reserve toekomstige toeslagverlening actieve deelnemers 2014 (€1.000)
2013 (€1.000)
Stand per 1 januari
0
6.629
Toevoeging premie
0
0
Toevoeging rendement
0
0
Vervallen reserve
0
-6.629
Stand per 31 december
0
0
Jaarverslag 2014 Stichting Pensioenfonds Xerox
71
De reserve toekomstige toeslagverlening actieve deelnemers werd gevormd uit de opslag in de premie in verband met het verwachte (positieve) verschil tussen de loonindex en 75% van de prijsindex. Hiernaast werd aan deze reserve toegevoegd het gemiddeld rendement van het pensioenfonds over het belegd vermogen. Onttrokken aan deze reserve werd de koopsom die benodigd was voor de extra toeslagverlening ten behoeve van de actieve deelnemers. In verband met de introductie van een nieuwe pensioenregeling waarbij niet meer vanuit de premie wordt gereserveerd voor toeslagverlening aan actieve deelnemers, is de reserve toekomstige toeslagverlening per 31 december 2013 vrijgevallen.
Solvabiliteit 2014 (€1.000)
2013 (€1.000)
Eigen vermogen
17.727
26.639
Minimaal vereist eigen vermogen
33.717
28.700
Vereist eigen vermogen (exclusief MVEV)
69.104
70.400
Het vereist eigen vermogen is gebaseerd op de feitelijke beleggingsmix in de evenwichtssituatie. De vermogenspositie kan worden gekarakteriseerd als dekkingstekort. Voor de berekening van het vereist eigen vermogen wordt gebruikgemaakt van een standaardmodel.
Minimaal vereist eigen vermogen Het minimaal vereist eigen vermogen bedraagt 4,1% van de hiervoor beschreven voorziening pensioenverplichtingen. Aan deze voorwaarde wordt eind 2014 niet voldaan.
Vereist eigen vermogen Het minimaal vereist eigen vermogen is gelijk aan de technische voorzieningen plus de buffers. Het vereist eigen vermogen is het vermogen dat behoort bij de evenwichtssituatie. In die situatie is het eigen vermogen zodanig vastgesteld dat met de wettelijk vastgestelde zekerheidsmaat van 97,5% ten aanzien van de als onvoorwaardelijk aangemerkte onderdelen van de pensioenovereenkomst wordt voorkomen dat het pensioenfonds binnen één jaar beschikt over minder middelen dan de hoogte van de technische voorzieningen. Aan deze voorwaarde wordt eind 2014 niet voldaan.
[10] Technische voorzieningen Zoals vermeld in de toelichting zijn de pensioenverplichtingen van het pensioenfonds gewaardeerd tegen actuele waarde per balansdatum. Deze actuele waarde wordt vastgesteld met behulp van schattingen en aannames. De belangrijkste schattingen betreffen de bepaling van de rente en de levensverwachting. Jaarlijks worden de actuariële grondslagen en/of methoden beoordeeld en mogelijk herzien ten behoeve van de berekening van de actuele waarde van de pensioenverplichtingen. Hierbij wordt
Jaarverslag 2014 Stichting Pensioenfonds Xerox
72
gebruikgemaakt van interne en externe actuariële deskundigheid. Dit betreft onder meer de vergelijking van veronderstellingen ten aanzien van sterfte, langleven, arbeidsongeschiktheid met werkelijke waarnemingen voor zowel de gehele bevolking als voor de populatie van het pensioenfonds. De vaststelling van de toereikendheid van de voorziening voor pensioenverplichtingen is een inherent onzeker proces, waarbij gebruikt wordt gemaakt van schattingen en oordelen door het bestuur. Het effect van deze wijzigingen wordt verantwoord in het resultaat op het moment dat de actuariële uitgangspunten worden herzien. 2014 (€1.000) Stand per 1 januari
2013 (€1.000)
700.511
750.206
578
-380
Mutatie technische voorzieningen
121.283
-49.315
Stand per 31 december
822.372
700.511
Mutatie herverzekering
Het mutatieoverzicht voor de voorziening voor pensioenverplichtingen is als volgt: 2014 (€1.000) Stand per 1 januari
2013 (€1.000)
700.511
750.206
9.077
12.452
0
0
2.589
2.599
-24.429
-24.628
-269
-271
130.960
-20.901
Wijziging prognosetafel
-5.224
0
Wijziging ervaringssterfte
-2.951
0
Wijziging gehuwdheidsfrequenties
-1.075
0
Wijziging excassokosten
11.141
0
Pensioenopbouw Toeslagen Rentetoevoeging Onttrekking voor pensioenuitkeringen Onttrekking voor pensioenuitvoeringskosten Wijziging marktrente
Jaarverslag 2014 Stichting Pensioenfonds Xerox
73
Wijziging reservering latent wezenpensioen
626
0
-632
0
0
-18.349
2.048
-597
822.372
700.511
Saldo van inkomende en uitgaande waardeoverdrachten Korting pensioenrechten Overige mutaties Stand per 31 december
Voor een toelichting op de verschillende posten wordt verwezen naar de toelichting op de verschillende posten uit de staat van baten en lasten. De post overige mutaties wordt toegelicht onder [26]. De voorziening pensioenverplichtingen exclusief het herverzekerd deel ten bedrage van €6.220.000 (2013: €5.642.000) is naar categorieën van deelnemers als volgt samengesteld: 2014 (€1.000)
2013 (€1.000)
Actieve deelnemers
206.216
178.522
Gewezen deelnemers
193.728
153.676
Pensioengerechtigde deelnemers
416.208
362.671
Totaal
816.152
694.869
De methode voor de berekening van de pensioenverplichtingen is zodanig toegepast dat er geen sprake is van een financieringsachterstand. Naar hun aard hebben de technische voorzieningen in het algemeen een langlopend karakter. Ter informatie vermelden wij de rentegevoeligheid van de technische voorzieningen. Bij een parallelle verschuiving van de rentetermijnstructuur omhoog met 1%-punt, zijn de pensioenverplichtingen ultimo 2014 14% lager terwijl bij een verschuiving van 1%-punt omlaag de pensioenverplichtingen circa 18% hoger zijn.
Korte beschrijving van de pensioenregeling De pensioenregeling per 31 december 2014 kan worden gekenmerkt als een collectieve beschikbare premieregeling (Collective Defined Contribution-regeling) in de vorm van een middelloonregeling met voorwaardelijke toeslagverlening met een pensioenrichtdatum van de kalenderdag waarop de (gewezen) deelnemer de 67-jarige leeftijd bereikt of zou hebben bereikt. Jaarlijks wordt een aanspraak op ouderdomspensioen opgebouwd van 2% van de in dat jaar geldende pensioengrondslag. De pensioengrondslag is gelijk aan het pensioengevend jaarsalaris minus de franchise. De franchise wordt jaarlijks vastgesteld. Tevens bestaat er recht op partnerpensioen en wezenpensioen. Deelname aan de pensioenregeling is mogelijk vanaf de leeftijd van 18 jaar. Jaarlijks beslist
Jaarverslag 2014 Stichting Pensioenfonds Xerox
74
het bestuur of en in hoeverre op de pensioenrechten en pensioenaanspraken toeslagen worden verleend. Overeenkomstig artikel 10 van de Pensioenwet kwalificeert de pensioenregeling als uitkeringsovereenkomst. Per 1 januari 2015 is een gewijzigde pensioenregeling van toepassing.
Toeslagverlening Het toeslagbeleid per 31 december 2014 kan als volgt worden verwoord. De toeslagverlening op pensioenaanspraken en pensioenrechten is voorwaardelijk. Er bestaat geen recht op toeslagverlening op pensioenaanspraken en pensioenrechten en het is ook voor de langere termijn niet zeker of en in hoeverre toeslagverlening op pensioenaanspraken en pensioenrechten zal plaatsvinden. Een besluit om in enig jaar toeslagverlening op pensioenaanspraken en pensioenrechten toe te kennen, vormt geen garantie voor in toekomstige jaren toe te kennen toeslagverlening op pensioenaanspraken en pensioenrechten en houdt geen inperking in van de beleidsvrijheid die het bestuur heeft. Het bestuur beslist jaarlijks of en in hoeverre toeslagverlening op pensioenaanspraken en pensioenrechten kan worden toegekend. Bij het nemen van dit besluit laat het bestuur zich behalve door de beschikbare toeslagruimte mede leiden door andere overwegingen, zoals, doch niet uitsluitend, de algemene economische situatie en de ontwikkelingen op de financiële markten. Het bestuur streeft ernaar, maar is daartoe niet verplicht, om jaarlijks per 1 januari op de pensioenaanspraken en pensioenrechten een toeslag te verlenen op basis van maximaal 75% van de prijsindex (Consumentenprijzen, zoals vastgesteld door het Centraal Bureau voor de Statistiek) en naar rato van de toeslagruimte. Voor deze voorwaardelijke toeslagtoezegging wordt geen reserve gevormd en wordt geen premie betaald. De toeslagverlening wordt uit beleggingsrendement gefinancierd. Het bestuur streeft ernaar, maar is daartoe niet verplicht, om jaarlijks per 1 januari de toeslagverlening op de pensioenaanspraken te verhogen tot maximaal de loonindex (CAO-lonen, contractuele loonkosten en arbeidsduur, zoals vastgesteld door het Centraal Bureau voor de Statistiek). Voor deze voorwaardelijke toeslagtoezegging wordt geen reserve gevormd. De toeslagverlening wordt uit beleggingsrendement en uit premies gefinancierd. Het bestuur heeft in de vergadering van 18 december 2014 besloten om per 1 januari 2015 aan de inactieve en actieve deelnemers geen toeslag toe te kennen over het jaar 2014. Bij de bepaling van de voorziening pensioenverplichtingen is hiermee rekening gehouden.
Inhaaltoeslagen Onder bepaalde omstandigheden kunnen inhaaltoeslagen worden toegekend. Inhaaltoeslagen zijn toeslagen die worden toegezegd, voor zover in het verleden niet voor 100% toeslagen zijn toegekend. Inhaaltoeslagverlening kan enkel plaatsvinden voor niet of niet volledig toegekende toeslagen over de periode van tien kalenderjaren voorafgaand aan het kalenderjaar van toekenning van inhaaltoeslagverlening. Inhaaltoeslagverlening van niet of niet volledig toegekende toeslagen in de periode vóór 1 januari 2006 wordt uitgesloten. Een besluit om in enige jaar inhaaltoeslagverlening toe te kennen, vormt geen garantie voor in toekomstige jaren toe te kennen inhaaltoeslagverlening. Om inhaaltoeslagen te kunnen toekennen, is een hoge dekkingsgraad vereist. Het bestuur heeft toegezegd om elk jaar een specificatie te geven van het verschil tussen de volledige en de
Jaarverslag 2014 Stichting Pensioenfonds Xerox
75
werkelijk toegekende toeslagverlening. Voor de gewezen deelnemers en pensioengerechtigde deelnemers is deze specificatie in de volgende tabel opgenomen: Volledige toeslagverlening (%)
Toegekende toeslagverlening (%)
Verschil (%)
1 januari 2012
1,96
0,00
1,96
1 januari 2013
2,18
0,00
2,18
1 januari 2014
1,17
0,00
1,17
Voor de actieve deelnemers is deze specificatie in de volgende tabel opgenomen: Volledige toeslagverlening (%)
Toegekende toeslagverlening (%)
Verschil (%)
1 januari 2012
1,96
0,00
1,96
1 januari 2013
2,18
0,00
2,18
1 januari 2014
1,17
0,00
1,17
Voorwaardelijkheidsverklaringen Ingevolge de toeslagenmatrix die is opgenomen in de Regeling Pensioenwet en Wet verplichte beroepspensioenregeling wordt de volgende voorwaardelijkheidsverklaring voor deelnemers, gewezen deelnemers en pensioengerechtigde deelnemers hier opgenomen: 'Op de pensioenrechten en pensioenaanspraken wordt jaarlijks toeslag verleend van maximaal 75% van de prijsindex en naar rato van de toeslagruimte zoals bedoeld in artikel 17 lid 7 van het pensioenreglement. Het bestuur beslist evenwel jaarlijks in hoeverre pensioenrechten en pensioenaanspraken worden aangepast. Voor deze voorwaardelijke toeslagverlening wordt geen reserve gevormd en wordt geen premie betaald. De toeslagverlening wordt uit beleggingsrendement gefinancierd.' Ingevolge de toeslagenmatrix die is opgenomen in de Regeling Pensioenwet en Wet verplichte beroepspensioenregeling wordt de volgende voorwaardelijkheidsverklaring voor deelnemers hier opgenomen: 'Op de pensioenaanspraken wordt jaarlijks toeslag verleend van maximaal de loonindex en naar rato van de toeslagruimte zoals bedoeld in artikel 17 lid 7 en lid 8 van het pensioenreglement. Het bestuur beslist evenwel jaarlijks in hoeverre pensioenaanspraken worden aangepast. Voor deze voorwaardelijke toeslagverlening wordt geen reserve gevormd. De toeslagverlening wordt uit beleggingsrendement en uit premies gefinancierd.'
[11] Overige schulden en overlopende passiva 2014 (€1.000) Xerox Manufacturing (Nederland) B.V.
Jaarverslag 2014 Stichting Pensioenfonds Xerox
2013 (€1.000) 75
465
76
Xerox (Nederland) B.V.
15
69
-14
-11
Actuaris
64
69
Accountant
63
63
394
543
0
0
Afdracht loonbelasting en premies
524
529
Overige
153
42
1.274
1.769
Veenman B.V.
Vermogensbeheer Beleggingen
Totaal
Alle schulden hebben een resterende looptijd van korter dan één jaar.
[12] Risicobeheer en derivaten De inrichting van het risicomanagement voor wat betreft de niet-financiële risico's is uitgewerkt door een daarvoor ingestelde commissie. De inrichting van het risicomanagement voor wat betreft de financiële risico's is uitgewerkt door de beleggingscommissie. Hierna wordt een aantal individuele risico's besproken.
Matchingrisico Matchingrisico is het risico als gevolg van niet gematcht zijn van passiva en activa (inclusief offbalanceposten) in termen van rentevoet, rentetypische looptijden, basisvaluta en gevoeligheid voor ontwikkelingen in prijspeil.
Renterisico Het renterisico is het risico dat de waarden van de portefeuille vastrentende waarden en de pensioenverplichtingen veranderen als gevolg van ongunstige veranderingen in de marktrente. De rentegevoeligheid kan worden gemeten door middel van de duration. De duration is de (met de contante waarde van de kasstromen) gewogen gemiddelde resterende looptijd in jaren. Het pensioenfonds is gevoelig voor wijzigingen in de marktrente omdat de duration van de beleggingen en de verplichtingen niet gelijk zijn. Bij de bepaling van het beleggingsbeleid weegt het bestuur zorgvuldig de voordelen (meer zekerheid) en nadelen (minder rendement) van meer of minder durationmatching af ten opzichte van alternatieve strategieën. Het beleid van het pensioenfonds is gericht op het verkleinen van de duration mismatch. Het verschil in duration van de beleggingen en pensioenverplichtingen wordt strategisch voor 80% van de
Jaarverslag 2014 Stichting Pensioenfonds Xerox
77
voorziening pensioenverplichtingen gematcht met een tactische afwijking, waarbij het minimum 55% is en het maximum 100%. In 2011 heeft het bestuur voor de schuldencrisis, gezien een verwachting van een stijgende rente, besloten om de afdekking van de pensioenverplichtingen te verlagen van 75% naar 60%. Deze matching is in 2012 vormgegeven binnen een QIF (een fonds voor gemene rekening). De samenstelling van de QIF is zodanig dat tezamen met de credits 60% van het renterisico (tegen marktwaarde) is afgedekt. Het werkelijke afdekkingpercentage wordt periodiek aan het bestuur gerapporteerd in een risico management rapportage. Het werkelijke afdekkingpercentage per eind 2014 is 60 %. Bij de introductie van de Ultimate Forward Rate (UFR) in 2012 is uiteindelijk gekozen door het bestuur om de renteafdekking economisch te benaderen en niet op basis van de UFR vorm te geven.
Valutarisico Het valutarisico betreft het risico dat de waarde van de beleggingen en de verplichtingen vermindert als gevolg van veranderingen van vreemde valutakoersen. Aangezien de pensioenverplichtingen van het pensioenfonds in euro luiden en een aanzienlijk deel van de beleggingsportefeuille in vreemde valuta, loopt het pensioenfonds valutarisico. Het verwachte resultaat op koersschommelingen van vreemde valuta is naar verwachting op de lange termijn gelijk aan nul. Op de korte termijn is de waardeontwikkeling van vreemde valuta echter moeilijk te voorspellen en zeer beweeglijk. Het pensioenfonds dekt daarom het valutarisico op de belangrijkste valuta deels af. Voor de aandelenportefeuille Noord-Amerika en de commodities geldt dat het dollarrisico voor 100% wordt afgedekt. Vanaf 2013 geldt dit ook voor het valutarisico van de Britse pond. Het totaalbedrag dat niet in euro's is belegd, bedraagt ultimo 2014 circa €183.532.000 (ultimo 2013: circa €241.729.000) van de beleggingsportefeuille. Hiervan is ultimo 2014 circa €163.133.000 afgedekt (ultimo 2013: circa €141.346.000). Het restrisico betreft valuta in opkomende markten. Het bestuur heeft besloten vanwege de hoge kosten om deze valuta niet af te dekken. Voor de vastrentende portefeuille geldt dat het valutarisico in beginsel volledig wordt afgedekt naar de euro. Dit wordt binnen de fondsen gedaan en niet actief door het pensioenfonds. Voor de beleggingsfondsen is met ingang van 2011 de valuta-exposure op basis van doorkijk toegepast. In 2014 had de valuta-overlay een negatief effect op de performance van het pensioenfonds (negatief resultaat van -2,95%). De euro steeg ten opzichte van zowel de Amerikaanse dollar als de Britse pond. De beleggingen in vreemde valuta kunnen per categorie als volgt worden gespecificeerd: 2014 (€1.000) Vastgoedbeleggingen Aandelen
Jaarverslag 2014 Stichting Pensioenfonds Xerox
2013 (€1.000) 3.833
3.417
137.078
193.217
78
Vastrentende waarden Derivaten
50
68
-163.133
*-141.346
90
*133
42.481
45.027
20.399
100.516
Liquide middelen Commodities
De totale activa in vreemde valuta na valuta-afdekking kunnen als volgt worden verdeeld: Activa per 31 december 2014 (€1.000)
Activa per 31 december 2013 (€1.000)
USD
-5.584
-26.166
GPB
2.025
2.771
CHF
13.901
11.994
SEK
4.488
4.435
DKK
2.364
1.614
NOK
860
1.183
HKD
0
11.971
CAD
5.692
5.220
80.929
42.168
EUR
736.698
673.429
Totaal
841.373
728.919
Overige
Inflatierisico Het pensioenfonds is gevoelig voor zowel inflatie als deflatie. Oplopende inflatie verhoogt de reële pensioenverplichtingen en verlaagt de rendementen op aandelen en vastrentende waarden. Het pensioenfonds is al in beperkte mate beschermd voor inflatie door de beleggingen in onroerend goed en grondstoffen.
Jaarverslag 2014 Stichting Pensioenfonds Xerox
79
Marktrisico Marktrisico is het risico als gevolg van het blootstaan aan wijzigingen in marktprijzen van verhandelbare financiële instrumenten binnen een (handels)portefeuille. De strategie van het pensioenfonds met betrekking tot het beleggingsrisico wordt bepaald door de beleggingsdoelstellingen. Het marktrisico wordt periodiek bewaakt in overeenstemming met de aanwezige beleidskaders en richtlijnen. De overall marktposities worden periodiek gerapporteerd aan het bestuur in een management letter. De segmentatie van de totale beleggingsportefeuille inclusief liquide middelen naar regio is als volgt: 2014 (€1.000)
2013 (€1.000)
Azië
55.227
24.842
Centraal en Zuid Amerika
16.315
4.705
619.250
528.616
Europa non EU
26.427
18.381
Noord Amerika
10.873
33.545
Pacific
31.182
14.073
Diversen
75.810
99.012
835.084
723.174
Europa EU
Totaal
De segmentatie van de totale beleggingsportefeuille naar sectoren is als volgt: 2014 (€1.000) Basismaterialen
2013 (€1.000) 11.078
8.403
655.810
619.632
Communicaties
10.080
8.220
Cyclische consumptiegoederen
18.388
7.661
Defensieve consumptiegoederen
35.987
22.346
Gezondheidszorg
12.123
0
Beleggingsfondsen
Jaarverslag 2014 Stichting Pensioenfonds Xerox
80
Energie
14.928
8.306
Financiële instellingen
36.519
19.675
Industrie
17.703
9.654
6.962
3.354
Technologie
18.276
2.038
Diversen
-2.770
13.885
835.084
723.174
Nutsbedrijven
Totaal
Kredietrisico Kredietrisico is het risico dat een tegenpartij contractuele of andere overeengekomen verplichtingen (waaronder verstrekte kredieten, leningen, vorderingen, ontvangen garanties) niet nakomt. De risico's zijn door het bestuur onderkend, maar geaccepteerd, omdat de effecten beperkt zijn. De kredietwaardigheid van veel marktpartijen wordt ook door rating agencies beoordeeld. De samenvatting van de vastrentende waarden op basis van de ratings eind 2014 is als volgt: 2014 (€1.000) AAA
2013 (€1.000) 6.350
60.386
AA
80.831
77.511
A
79.599
115.087
BBB
16.357
20.558
Lager dan BB
41.344
40.305
Geen rating
262.854
70.863
Totaal
487.335
384.710
Solvabiliteitsrisico Het pensioenfonds wordt bij het beheer van de pensioenverplichtingen en de financiering daarvan geconfronteerd met risico's. De belangrijkste doelstelling van het pensioenfonds is het nakomen van de pensioentoezeggingen.
Jaarverslag 2014 Stichting Pensioenfonds Xerox
81
Het belangrijkste risico voor het pensioenfonds betreft het solvabiliteitsrisico, ofwel het risico dat het pensioenfonds niet beschikt over voldoende vermogen ter dekking van de pensioenverplichtingen. De solvabiliteit wordt gemeten zowel op basis van algemeen geldende normen als ook naar de specifieke normen welke door de toezichthouder worden opgelegd. Indien de solvabiliteit van het pensioenfonds zich negatief ontwikkelt, bestaat het risico dat het pensioenfonds de premie voor de werkgevers en deelnemers moet verhogen en het risico dat er geen ruimte beschikbaar is voor een eventuele toeslagverlening op pensioenaanspraken en pensioenrechten. In het uiterste geval kan het noodzakelijk zijn dat het pensioenfonds pensioenaanspraken en pensioenrechten vermindert.
Niet financiële risico's Verzekeringstechnisch risico Verzekeringstechnisch risico is het risico dat uitkeringen (nu dan wel in de toekomst) niet gefinancierd kunnen worden vanuit premie-inkomsten en/of beleggingsinkomsten als gevolg van onjuiste en/of onvolledige (technische) aannames en grondslagen bij de ontwikkeling en premiestelling van het product. De belangrijkste risico's in dit kader zijn het langlevenrisico, het overlijdensrisico en het arbeidsongeschiktheidsrisico. Het langlevenrisico is het belangrijkste verzekeringstechnische risico. Langlevenrisico is het risico dat deelnemers langer blijven leven dan gemiddeld verondersteld wordt bij de bepaling van de voorzienig voor pensioenverplichtingen. Als gevolg hiervan volstaat de opbouw van het pensioenvermogen niet voor de uitkering van de pensioenverplichting. Het overlijdensrisico betekent dat het pensioenfonds in geval van overlijden mogelijk een partnerpensioen moet toekennen waarvoor door het pensioenfonds geen voorzieningen zijn getroffen. Dit risico kan worden uitgedrukt in risicokapitalen. Het arbeidsongeschiktheidsrisico betreft het risico dat het pensioenfonds voorzieningen moet treffen voor premievrijstelling bij invaliditeit en het toekennen van arbeidsongeschiktheidspensioen ('schadereserve'). Dit risico kan worden uitgedrukt in risicokapitalen. Ter zake van het overlijdensrisico heeft het pensioenfonds een herverzekeringsovereenkomst met Nationale-Nederlanden. Ten behoeve van het overlijdensrisico worden jaarlijks de risicokapitalen herverzekerd. Het risicokapitaal is gelijk aan de contante waarde van een direct ingaand partnerpensioen, verminderd met de voor de betreffende deelnemer aanwezige voorziening voor ouderdomspensioen en partnerpensioen. De risicokapitalen, tot een maximumbedrag van €250.000 per verzekerde, zijn verzekerd op basis van een stoploss dekking. De risicokapitalen voor zover dit risico het maximumbedrag van €250.000 te boven gaat, zijn verzekerd in een separaat contract in de vorm van eenjarige risicokapitalen. Het totaal te dragen overlijdensrisico wordt door een stoploss dekking beperkt tot 150% van de risicopremie eigen rekening (gedurende de gehele contractperiode van vijf jaar). De risicopremie eigen rekening is de jaarlijkse premie indien de risicokapitalen volledig zouden zijn herverzekerd.
Jaarverslag 2014 Stichting Pensioenfonds Xerox
82
Het verzekeringstechnisch risico wordt beperkt door de meest recente sterftetafels en ervaringssterfte te hanteren. Het bestuur evalueert jaarlijks de actuariële resultaten. Het bestuur heeft er bewust voor gekozen om het arbeidsongeschiktheidsrisico niet te verzekeren.
Operationeel risico Operationeel risico betreft het risico dat ontstaat als gevolg van het falen of tekortschieten van interne processen, menselijke en technische tekortkomingen, en onverwachte externe gebeurtenissen. Dergelijke risico's worden door het pensioenfonds beheerst door het stellen van hoge kwaliteitseisen aan de organisaties die bij de uitvoering betrokken zijn op gebieden als interne organisatie, procedures, processen en controles, kwaliteit van geautomatiseerde systemen, enzovoort. De werkprocessen bij het Xerox Pensioenbureau zijn vastgelegd in procedures en werkinstructies. Voor kritische taken is een collega-medewerker als back-up ingeleerd. De procedures en werkinstructies zijn door het bestuur getoetst. Er is ook een falldown scenario opgesteld. In dit falldown scenario staat beschreven wie wat doet bij het tijdelijk wegvallen van een medewerker van het pensioenbureau. De prestaties van het Xerox Pensioenbureau worden periodiek gerapporteerd in management letters en in een SLA-jaarrapportage.
IT-risico IT-risico is het risico dat bedrijfsprocessen en informatievoorziening onvoldoende beveiligd zijn, niet continu zijn of onvoldoende worden ondersteund door IT. Het pensioenfonds draait het deelnemerssysteem en excassosysteem in service bij een derdepartij, die de nodige voorzorgsmaatregelen heeft getroffen. De derdepartij heeft een Service Organisatie Control-rapport Type II overlegd. Dit is vergelijkbaar met een International Standard on Assurance Engagements (ISAE-3402) rapport. Dit assurancerapport geeft zekerheid omtrent de kwaliteit van de interne beheersingsmaatregelen die verband houden met de diensten die de betreffende serviceorganisatie levert. ISAE-3402 kent twee typen rapporten: type I en II. Een type Irapport betreft een onderzoek naar de opzet en het bestaan (de beschrijving en implementatie van gewenste beheersmaatregelen). Bij type II wordt ook de effectieve werking van de gewenste beheersmaatregelen onderzocht gedurende een bepaalde periode. Het pensioenfonds maakt gebruik van het netwerk van Xerox. Xerox volgt hierbij de interne Xeroxrichtlijnen vanuit het business continuity assessment plan. Privacygevoelige gegevens worden behandeld op basis van de Xerox information security guidelines.
Uitbestedingrisico Uitbestedingrisico is het risico dat continuïteit, integriteit en/of kwaliteit van de aan derden (al dan niet binnen een groep, al dan niet aan de werkgevers) uitbestede werkzaamheden dan wel door deze derden ter beschikking gestelde apparatuur en personeel wordt geschaad.
Jaarverslag 2014 Stichting Pensioenfonds Xerox
83
Het pensioenfonds heeft de uitvoering van de pensioenregeling, dat wil zeggen de deelnemersadministratie, de uitkeringsadministratie, de financiële administratie en het support, uitbesteed aan het Xerox Pensioenbureau. Voor het pensioenfonds bestaat het uitbestedingsrisico vooral uit het risico dat het Xerox Pensioenbureau niet handelt volgens de verstrekte instructies. Om dit risico, dat samenhangt met operationele werkzaamheden, te beheersen, zijn de voorwaarden vastgesteld en uitgewerkt in een service level agreement. Het pensioenfonds kijkt bij de selectie van een externe partij naar de financiële robuustheid van deze partij en monitort dit ook. Het pensioenfonds heeft het beheer van het belegde vermogen uitbesteed aan een aantal externe vermogensbeheerders. De risico's die met dit uitbesteden gepaard gaan, worden preventief beheerst door middel van een intensief selectieproces. Vervolgens controleert de beleggingscommissie of de externe vermogensbeheerders blijven voldoen aan de door het pensioenfonds gestelde eisen aan onder meer kwaliteit, deskundigheid en servicegraad. De beleggingscommissie voert jaarlijks een analyse van de ISAE 3402-rapportages van de verschillende vermogensbeheerders en de custodian uit. Het overleggen van een dergelijke rapportage en een positieve beoordeling daarvan door de beleggingscommissie is een selectiecriterium bij het aanstellen van vermogensbeheerders en de custodian.
Omgevingrisico Omgevingrisico is het risico als gevolg van buiten de instelling of groep komende veranderingen op het gebied van concurrentieverhoudingen, belanghebbenden, reputatie en ondernemingsklimaat. Te denken valt aan het (gedeeltelijk) wegvallen of overname van de werkgevers. Overname van deelnemers is gedekt door de wetgeving. De kostenopslag op de voorziening pensioenverplichtingen is zodanig vastgesteld dat indien het pensioenfonds slapend wordt (door bijvoorbeeld het wegvallen van de werkgevers), de verplichtingen worden ondergebracht bij een derdepartij. Bij gedeeltelijk wegvallen van de werkgevers moet door het bestuur op dat moment gekeken worden naar de continuïteit en het bestaansrecht van het pensioenfonds.
Integriteitrisico Integriteitrisico is het risico dat de integriteit van de instelling dan wel het financiële stelsel wordt beïnvloed als gevolg van niet integere, onethische gedragingen van de organisatie, medewerkers dan wel van de leiding in het kader van wet- en regelgeving en maatschappelijke en door de instelling opgenomen normen. Het pensioenfonds heeft een gedragscode opgesteld voor alle bestuursleden, leden van de beleggingscommissie, medewerkers van het Xerox Pensioenbureau en andere verbonden personen. In deze gedragscode is een integriteitregeling opgenomen. Een externe compliance officer oefent toezicht uit op naleving van de gedragscode.
Juridisch risico Juridisch risico is het risico samenhangend met (veranderingen in en naleving van) wet- en regelgeving, het mogelijk bedreigd worden van haar rechtspositie, met inbegrip van de mogelijkheid dat contractuele bepalingen niet afdwingbaar of niet correct gedocumenteerd zijn.
Jaarverslag 2014 Stichting Pensioenfonds Xerox
84
Het Xerox Pensioenbureau volgt de veranderingen van de wet- en regelgeving met eventuele hulp van extern deskundigen en de consequenties daarvan voor de fondsdocumenten. Hiervoor zijn processen ingericht. Alle contracten zijn juist gedocumenteerd en er is aandacht geschonken aan afdwingbare bepalingen. Het pensioenfonds is in 2015 gestart met het toetsen van bestaande en nieuwe contracten met vermogensbeheerders op tevoren gedefinieerde criteria. Dit wordt ook uitvoerig gedocumenteerd.
Specifieke financiële instrumenten (derivaten) Voor de uitvoering van het beleggingsbeleid wordt tevens gebruikgemaakt van financiële derivaten. Als hoofdregel geldt dat derivaten uitsluitend worden gebruikt voor zover dit passend is binnen het algemene beleggingsbeleid. De portefeuillestructuur en het risicoprofiel, berekend inclusief de economische effecten van derivaten, dienen zich binnen de door het bestuur vastgestelde grenzen (limieten) te bevinden. Eén van de belangrijkste risico's bij derivaten is het kredietrisico. Dit is het risico dat tegenpartijen niet aan hun betalingsverplichtingen kunnen voldoen. Dit risico wordt beperkt door alleen transacties aan te gaan met te goeder naam en faam bekend staande partijen. Bovendien geldt dat zoveel mogelijk wordt gewerkt met onderpand. Het pensioenfonds gebruikt derivaten om het valutarisico zoveel mogelijk af te dekken. Hiertoe wordt gebruikgemaakt van valutatermijncontracten. Dit zijn met individuele banken afgesloten contracten waarbij de verplichting wordt aangegaan tot het verkopen van een valuta en de aankoop van een andere valuta, tegen een vooraf vastgestelde prijs en op een vooraf vastgestelde datum.
Surplus/tekort op FTK-grondslagen Het surplus/tekort op FTK-grondslagen is als volgt: 31 december 2014 (€1.000) Voorziening pensioenverplichtingen (FTK-waardering)
31 december 2013 (€1.000)
822.372
700.511
S1 Renterisico
16.644
26.500
S2 Risico zakelijke waarden
87.203
77.300
S3 Valutarisico
23.023
22.200
S4 Grondstoffenrisico
14.007
14.900
5.016
4.600
Buffers:
S5 Kredietrisico
Jaarverslag 2014 Stichting Pensioenfonds Xerox
85
S6 Verzekeringstechnisch risico
22.089
19.000
S7 Liquiditeitsrisico
n.v.t.
n.v.t.
S8 Concentratierisico
n.v.t.
n.v.t.
S9 Operationeel risico
n.v.t.
n.v.t.
Diversificatie-effect
-65.162
-65.400
Totaal S (S = √ ( S1 2 + S2 2 + 2×0,5×S1×S2 + S3 2 + S4 2 + S5 2 + S6 2 ) (vereiste buffers)
102.821
99.100
0
0
Totaal S plus buffer herverzekering
102.821
99.100
Vereist vermogen (artikel 132 Pensioenwet)
925.193
799.611
Aanwezige vermogen (totaal activa -/- schulden = pensioenvermogen)
840.099
727.150
Surplus/tekort
-85.094
-72.461
Buffer herverzekering
Bij de berekening van de buffers past het pensioenfonds de standaardmethode toe. Voor de samenstelling van de beleggingen wordt uitgegaan van de feitelijke beleggingsmix in de evenwichtssituatie.
[13] Niet in de balans opgenomen activa en verplichtingen Niet in de balans opgenomen activa en verplichtingen zijn niet van toepassing in 2014.
[14] Verbonden partijen Er is sprake van transacties tussen het pensioenfonds, de werkgevers en de (voormalige) bestuursleden van het pensioenfonds.
Transactie met werkgevers In de uitvoeringsovereenkomst tussen het pensioenfonds en de werkgevers zijn afspraken gemaakt met betrekking tot financiering van de pensioenaanspraken en de uitvoering van de pensioenregeling, zoals premiebetaling, procedures bij het niet-nakomen van de premiebetaling en informatieverstrekking.
Transacties met (voormalige) bestuursleden Inzake de beloning van bestuursleden wordt verwezen naar toelichting [26]. Er zijn geen leningen verstrekt aan, noch is er sprake van vorderingen op (voormalige) bestuursleden. De bestuursle-
Jaarverslag 2014 Stichting Pensioenfonds Xerox
86
den, met uitzondering van de onafhankelijke voorzitter, nemen deel aan de pensioenregeling van het pensioenfonds op basis van de voorwaarden in het pensioenreglement.
[15] Premiebijdragen (van werkgevers en werknemers) 2014 (€1.000)
2013 (€1.000)
Xerox (Nederland) B.V. Werkgeversbijdrage pensioenpremie (regulier) Werkgeversbijdrage pensioenpremie (inkoop garantieregeling) Werknemersbijdrage pensioenpremie (regulier)
3.759
4.650
14
0
1.055
1.306
4.828
5.956
3.603
4.424
902
1.106
4.505
5.530
1.230
1.561
94
64
1.324
1.625
556
702
11.213
13.813
Xerox Manufacturing (Nederland) B.V. Werkgeversbijdrage pensioenpremie (regulier) Werknemersbijdrage pensioenpremie (regulier)
Veenman B.V. Werkgeversbijdrage pensioenpremie (regulier) Werknemersbijdrage pensioenpremie (regulier)
Bijdragen Stichting Financiering Voortzetting Pensioenverzekering (FVP) Totaal
De totale bijdrage van werkgevers en werknemers bedraagt 30% (2013: 35%) van de pensioengrondslagsom. Voor Veenman B.V. geldt in 2014 een korting van 3% op de totale bijdrage, zodat de totale bijdrage van Veenman B.V. 27% van de pensioengrondslagsom bedraagt.
Jaarverslag 2014 Stichting Pensioenfonds Xerox
87
De kostendekkende premie, de feitelijke premie en de gedempte premie volgens artikel 130 van de Pensioenwet zijn als volgt: 2014 (€1.000)
2013 (€1.000)
Kostendekkende premie
11.222
16.313
Feitelijke premie
10.657
13.111
Gedempte premie
10.548
11.092
Toelichting op de kostendekkende premie: 2014 (€1.000) Actuariële inkoop
8.626
Koopsom overlijdensrisico
251
Opslag premievrijstelling
200
Totaal
9.077
Opslag vereist vermogen
1.280
Opslag uitvoeringskosten
865
Opslag toeslagverlening actieven Kostendekkende premie
0 11.222
De door het pensioenfonds ontvangen pensioenpremie van €10.657 is lager dan de zuivere kostendekkende premie en is hoger dan de conform de actuariële en bedrijfstechnische nota vastgestelde gedempte premie. Naast de gedempte kostendekkende premie kan eveneens een herstelpremie conform een herstelplan vereist zijn. Daarnaast is het onder bepaalde voorwaarden ook mogelijk om een premiekorting toe te passen. De gedempte kostendekkende premie wordt vastgesteld op dezelfde actuariële grondslagen als de technische voorziening per 1 januari van het boekjaar, maar dan uitgaande van een rekenrente van 3,25%. Deze rente is afgeleid van een verondersteld rendement van 3,25% op nominale verplichtingen.
Jaarverslag 2014 Stichting Pensioenfonds Xerox
88
[16] Beleggingsresultaten 2014 (€1.000)
2013 (€1.000)
Directe beleggingsopbrengsten Aandelen Vastrentende waarden Indirect onroerend goed Overige
3.478
3.049
0
1
2.893
1.660
33
90 6.404
4.800
Indirecte beleggingsopbrengsten Aandelen
32.069
*26.069
Indirect onroerend goed
-3.480
-4.118
Vastrentende waarden
115.126
-21.791
Derivaten
-19.217
*4.004
-2.545
*-8.891
805
*-167
Commodities Liquide middelen
122.758
-4.894
-1.457
-1.199
127.705
-1.293
Kosten vermogensbeheer
* De vergelijkende cijfers uit 2013 zijn gewijzigd in verband met het anders rapporteren van de derivaten ingaande 2014.
Kosten vermogensbeheer 2014 (€1.000) Fee vermogensbeheerders Diensten custodian Bewaarloon
Jaarverslag 2014 Stichting Pensioenfonds Xerox
2013 (€1.000) 1.036
727
201
189
76
83
89
Transactiekosten Beleggingsadviseur Totale kosten vermogensbeheer
0
40
144
160
1.457
1.199
Directe beleggingsopbrengsten Dit betreft de op de vastrentende waarden en liquiditeiten ontvangen interest, de op aandelen ontvangen dividenden en de opbrengsten uit securities lending onder aftrek van de kosten van vermogensbeheer.
Indirecte beleggingsopbrengsten Dit betreft ongerealiseerde en gerealiseerde winsten en verliezen op vastrentende waarden, leningen op schuldbekentenis, aandelen en indirect onroerend goed. De gerealiseerde herwaardering is gelijk aan het verschil tussen de verkoopopbrengst en de balanswaarde aan het begin van het boekjaar.
[17] Overige baten 2014 (€1.000) Overige
2013 (€1.000) 8
-13
8
-13
[18] Pensioenopbouw Onder pensioenopbouw is opgenomen de actuarieel berekende waarde van de diensttijdopbouw. Dit is het effect op de voorziening pensioenverplichtingen van de in het verslagjaar opgebouwde nominale rechten ouderdomspensioen en partnerpensioen. Verder is hierin begrepen het effect van de individuele salarisontwikkeling.
[19] Toeslagverlening Het bestuur beslist jaarlijks of en in hoeverre toeslagverlening op pensioenaanspraken en pensioenrechten kan worden toegekend. Bij het nemen van dit besluit laat het bestuur zich behalve door de beschikbare toeslagruimte mede leiden door andere overwegingen, zoals, doch niet uitsluitend, de algemene economische situatie en de ontwikkelingen op de financiële markten. Het bestuur streeft ernaar, maar is daartoe niet verplicht, om jaarlijks per 1 januari op de pensioenaanspraken en pensioenrechten een toeslag te verlenen op basis van maximaal 75% van de prijsindex (Consumentenprijzen, zoals vastgesteld door het Centraal Bureau voor de Statistiek) en naar rato van de toeslagruimte. Voor deze voorwaardelijke toeslagtoezegging wordt geen reserve gevormd en wordt geen premie betaald. De toeslagverlening wordt uit beleggingsrendement gefinancierd.
Jaarverslag 2014 Stichting Pensioenfonds Xerox
90
Het bestuur streeft ernaar, maar is daartoe niet verplicht, om jaarlijks per 1 januari de toeslagverlening op de pensioenaanspraken te verhogen tot maximaal de loonindex (CAO-lonen, contractuele loonkosten en arbeidsduur, zoals vastgesteld door het Centraal Bureau voor de Statistiek). Voor deze voorwaardelijke toeslagtoezegging wordt geen reserve gevormd. De toeslagverlening wordt uit beleggingsrendement en uit premies gefinancierd. Een eventuele achterstand in de toeslagverlening kan onder voorwaarden worden ingehaald.
[20] Rentetoevoeging voorziening pensioenverplichtingen De pensioenverplichtingen zijn opgerent met de eerstejaarsrente uit de door De Nederlandsche Bank gepubliceerde nominale rentetermijnstructuur (RTS) ultimo 2013 ad 0,379% (ultimo 2012: 0,351%). Vervolgens is de voorziening pensioenverplichtingen ultimo 2014 berekend op basis van de door De Nederlandsche Bank gepubliceerde RTS ultimo 2014. In deze rentetermijnstructuur is voor de looptijden vanaf 20 jaar gebruikgemaakt van de zogenaamde UFR-methode. Voorts is de rentetermijnstructuur vastgesteld op basis van het gemiddelde van alle handelsdagen in de laatste drie maanden van 2014. Deze RTS komt ongeveer overeen met een vaste rekenrente van 1,79% (2013: 2,68%).
[21] Onttrekking uit voorziening pensioenverplichtingen voor pensioenuitkeringen Verwachte toekomstige pensioenuitkeringen worden vooraf actuarieel berekend en opgenomen in de voorziening pensioenverplichtingen. De onder dit hoofd opgenomen afname van de voorziening betreft het bedrag dat vrijkomt ten behoeve van de financiering van de pensioenen van de verslagperiode.
[22] Onttrekking uit voorziening pensioenverplichtingen voor pensioenuitvoeringskosten Toekomstige pensioenuitvoeringskosten (in het bijzonder excassokosten) worden vooraf actuarieel berekend en opgenomen in de voorziening pensioenverplichtingen. De onder dit hoofd opgenomen afname van de voorziening betreft het bedrag dat vrijkomt ten behoeve van de financiering van de kosten van de verslagperiode.
[23] Pensioenuitkeringen 2014 (€1.000) Ouderdomspensioen
2013 (€1.000) 20.996
20.279
3.587
3.837
Wezenpensioen
60
66
Afkopen
72
160
Partnerpensioen
Jaarverslag 2014 Stichting Pensioenfonds Xerox
91
Totaal
24.715
24.342
De toeslagverlening op de pensioenuitkeringen per 1 januari 2014 zoals vastgesteld door het bestuur bedraagt 0,00% (2013: 0,00%). De post afkopen betreft de afkoop van pensioenen lager dan €458,06 (2013: €451,22) per jaar (de afkoopgrens).
[24] Pensioenuitvoeringskosten 2014 (€1.000)
2013 (€1.000)
Bestuurskosten
117
101
Administratiekosten
163
148
Pensioenadministratiekosten
142
114
4
1
Honoraria accountant
63
63
Actuariële certificering
42
42
137
96
71
64
395
384
1.134
1.013
Controle- en advieskosten
Overige actuariële werkzaamheden Contributies en bijdragen Personeelskosten
Overeenkomstig artikel 96 van de Pensioenwet wordt vermeld dat: ▪
het pensioenfonds in het boekjaar 2014 geen dwangsommen en boetes zijn opgelegd;
▪
het pensioenfonds in het boekjaar 2014 geen aanwijzing als bedoeld in artikel 171 van de Pensioenwet is gegeven;
▪
in het boekjaar 2014 geen bewindvoerder als bedoeld in artikel 173 van de Pensioenwet is aangesteld;
▪
in het boekjaar 2014 geen curator als bedoeld in artikel 172 van de Pensioenwet is aangesteld en derhalve ook geen sprake is van beëindiging van de situatie als bedoeld in artikel 172 van de Pensioenwet, waarin de bevoegdheidsuitoefening van alle of bepaalde organen van een pensioenfonds is gebonden aan toestemming van de toezichthouder.
Honoraria accountant Op grond van artikel 382a Titel 9 Boek 2 BW is de vermelding van de honoraria van de accountant als volgt:
Jaarverslag 2014 Stichting Pensioenfonds Xerox
92
2014 (€1.000)
2013 (€1.000)
Onderzoek van de jaarrekening (KPMG Accountants N.V.)
51
49
Totaal
51
49
Het onderzoek van de jaarrekening omvat zowel de wettelijke controle van de statutaire jaarrekening als de verslagstaten in het kader van de Pensioenwet. De overige controleopdrachten betreffen de controle van de beleggingsadministratie. In bovenstaande tabel is €12.000 (2013: €14.000) niet opgenomen omdat dit accountantskosten betreft die gemaakt zijn door de accountant van Kas Bank.
[25] Aantal personeelsleden Bij het pensioenfonds zijn geen werknemers in dienst. De werkzaamheden worden verricht door vier werknemers die in dienst zijn van Xerox Manufacturing (Nederland) B.V. en volledig voor het Xerox Pensioenbureau werken. De hieraan verbonden kosten voor het pensioenfonds bedragen in 2014 €395.000 (2013: €384.000) en worden doorbelast aan het pensioenfonds.
[26] Bezoldiging bestuurders De bezoldiging van de leden van het bestuur, inclusief bestuurscommissies en overige gremia, bedraagt: 2014 (€1.000) Honoraria Onafhankelijke voorzitter en pensioengerechtigde leden bestuur Pensioengerechtigde leden verantwoordingsorgaan
2013 (€1.000)
Vacatiegelden
Honoraria
Vacatiegelden
47
11
26
6
n.v.t.
1
n.v.t.
1
18
n.v.t.
0
n.v.t.
65
12
26
7
Intern toezicht
Het bedrag vacatiegelden is afhankelijk van het aantal vergaderingen dat is gehouden en het aantal pensioengerechtigde leden dat deze vergaderingen heeft bijgewoond. Aan betrokkenen zijn geen leningen, voorschotten of garanties verstrekt.
[27] Wijziging marktrente Jaarlijks wordt per 31 december de marktwaarde van de technische voorzieningen herrekend door toepassing van de actuele rentetermijnstructuur. Het effect van de verandering van de rentetermijnstructuur wordt verantwoord onder het hoofd 'Wijziging marktrente'.
Jaarverslag 2014 Stichting Pensioenfonds Xerox
93
[28] Overige mutaties in voorziening voor pensioenverplichtingen 2014 (€1.000) Sterfte
2013 (€1.000) -1.123
1.237
-202
106
0
0
Mutatie herverzekering
-578
380
Correcties en mutaties
-145
-1.126
-2.048
597
Arbeidsongeschiktheid Voorziening premievrijstellingrisico
[29] Saldo overdracht van rechten 2014 (€1.000) Inkomende waardeoverdrachten Uitgaande waardeoverdrachten Totaal
2013 (€1.000) 508
0
-1.123
0
-615
0
Waardeoverdracht betreft de ontvangst van of overdracht aan een pensioenfonds of pensioenverzekeraar van respectievelijk de vorige of nieuwe werkgever van de contante waarde van premievrije pensioenaanspraken van deelnemers die tot de ontslagdatum zijn opgebouwd. De ontvangen koopsommen worden aangewend voor de inkoop van extra pensioenrechten.
[30] Overige lasten 2014 (€1.000) Premies herverzekering Koopsommen toeslagen herverzekering
Jaarverslag 2014 Stichting Pensioenfonds Xerox
2013 (€1.000) 91
78
0
0
91
78
94
[31] Belastingen De activiteiten van het pensioenfonds zijn vrijgesteld van belastingheffing in het kader van de vennootschapsbelasting.
Jaarverslag 2014 Stichting Pensioenfonds Xerox
95
Venray, 18 juni 2015
Stichting Pensioenfonds Xerox
Bestuur:
Xerox Pensioenbureau:
W.S. Zeverijn, voorzitter
N. van Heesen, directeur
B.N. Spruijt, vicevoorzitter
R.G.L. Smeets, bestuurslid R.K.P. Martens, bestuurslid J.F.M.A. van den Muijsenberg, bestuurslid J.L.P. van der Geer, bestuurslid
Jaarverslag 2014 Stichting Pensioenfonds Xerox
96
Overige gegevens
Jaarverslag 2014 Stichting Pensioenfonds Xerox
97
Statutaire regeling omtrent de bestemming van het saldo van baten en lasten In artikel 4 lid 5 van de statuten per 1 juli 2014 van Stichting Pensioenfonds Xerox is de volgende bepaling opgenomen omtrent de bestemming van het resultaat: 'Een eventueel saldo van de rekening van inkomsten en uitgaven over een bepaald boekjaar wordt als bate casu quo last van het volgende boekjaar beschouwd'. In afwijking van deze bepaling heeft het bestuur besloten dat een eventueel saldo van baten en lasten toegerekend wordt aan het jaar waarop het betrekking heeft.
Jaarverslag 2014 Stichting Pensioenfonds Xerox
98
Gebeurtenissen na balansdatum Nieuwe Financieel Toetsingskader Voor de berekening van de dekkingsgraad wordt vanaf 1 januari 2015 gebruikgemaakt van de rentetermijnstructuur zoals van toepassing onder het nieuwe Financieel Toetsingskader. Besloten is om in 2015 de huidige UFR-methode te handhaven, met dien verstande dat de driemaandsmiddeling komt te vervallen. Daarmee komen renteveranderingen directer in de dekkingsgraad. Door het wegvallen van de driemaandsmiddeling is de voorziening pensioenverplichtingen per 1 januari 2015 gestegen met circa €33.000.000. De aanwezige dekkingsgraad komt hiermee uit op 98,2%. Voor beleidsmatige besluiten die zijn gebaseerd op de financiële positie van het pensioenfonds, is vanaf 1 januari 2015 de beleidsdekkingsgraad de maatstaf. Deze beleidsdekkingsgraad wordt in principe vastgesteld op basis van het gemiddelde van de dekkingsgraden van de voorafgaande twaalf maanden. De beleidsdekkingsgraad per 1 januari 2015 is berekend op 105,0%. Tevens zijn de eisen ten aanzien van de berekening van het vereist eigen vermogen herzien. Het vereist eigen vermogen is met circa €27.000.000 gestegen. De vereiste dekkingsgraad komt hiermee uit 115,3%. De beleidsdekkingsgraad is 10,3%-punt lager dan de vereiste dekkingsgraad. Het fonds bevindt zich daardoor in een situatie van herstel en moet derhalve voor 1 juli 2015 een herstelplan indienen.
Jaarverslag 2014 Stichting Pensioenfonds Xerox
99
Actuariële verklaring Opdracht Door Stichting Pensioenfonds Xerox te Venray is aan Towers Watson Netherlands B.V. de opdracht verleend tot het afgeven van een actuariële verklaring als bedoeld in de Pensioenwet over het boekjaar 2014.
Gegevens De gegevens waarop mijn onderzoek is gebaseerd, zijn verstrekt door en tot stand gekomen onder de verantwoordelijkheid van het bestuur van het pensioenfonds. Voor de toetsing van de fondsmiddelen en voor de beoordeling van de vermogenspositie heb ik mij gebaseerd op de financiële gegevens die ten grondslag liggen aan de jaarrekening. De accountant van het pensioenfonds heeft mij geïnformeerd over zijn bevindingen ten aanzien van de betrouwbaarheid (materiële juistheid en volledigheid) van de basisgegevens en de overige uitgangspunten die voor mijn oordeel van belang zijn.
Werkzaamheden Ter uitvoering van de opdracht heb ik onderzocht of is voldaan aan de artikelen 126 tot en met 140 van de Pensioenwet. De door het pensioenfonds verstrekte basisgegevens zijn zodanig dat ik die gegevens als uitgangspunt van de door mij beoordeelde berekeningen heb aanvaard. Als onderdeel van de werkzaamheden voor de opdracht:
heb ik onder meer onderzocht of de technische voorzieningen, het minimaal vereist eigen vermogen en het vereist eigen vermogen toereikend zijn vastgesteld; en
heb ik mij een oordeel gevormd over de vermogenspositie van het pensioenfonds.
Mijn onderzoek heb ik zodanig uitgevoerd, dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de resultaten geen onjuistheden van materieel belang bevatten. Ik heb mij een oordeel gevormd over de waarschijnlijkheid waarmee het pensioenfonds de tot balansdatum aangegane verplichtingen kan nakomen, mede in aanmerking nemend het financieel beleid van het pensioenfonds. Mijn oordeel is gebaseerd op het Financieel Toetsingskader zoals dat op balansdatum van toepassing was. De beschreven werkzaamheden en de uitvoering daarvan zijn in overeenstemming met de binnen het Koninklijk Actuarieel Genootschap geldende normen en gebruiken, en vormen naar mijn mening een deugdelijke grondslag voor mijn oordeel.
Oordeel De technische voorzieningen zijn, overeenkomstig de beschreven berekeningsregels en uitgangspunten, als geheel bezien, toereikend vastgesteld.
Jaarverslag 2014 Stichting Pensioenfonds Xerox
100
Het eigen vermogen van het pensioenfonds is op de balansdatum lager dan het wettelijk minimaal vereist eigen vermogen. Gemeten naar de wettelijke maatstaf is ten aanzien van de verplichtingen, aangegaan tot balansdatum, sprake van een dekkingstekort. Met inachtneming van het voorafgaande heb ik mij ervan overtuigd dat is voldaan aan de artikelen 126 tot en met 140 van de Pensioenwet met uitzondering van de artikelen 131 (MVEV), 132 (VEV), vanwege het dekkingstekort. Aangezien DNB in 2014 tijdelijk (tot de invoering van het nieuwe toetsingskader) een ontheffing heeft verleend van de plicht tot het indienen van een kortetermijnherstelplan, hoeft in dit boekjaar niet te worden voldaan aan artikel 140. Het pensioenfonds dient vóór 1 juli 2015 een herstelplan te hebben ingediend bij DNB. De vermogenspositie van Stichting Pensioenfonds Xerox is naar mijn mening slecht, vanwege een dekkingstekort. Het oordeel is gebaseerd op het Financieel Toetsingskader zoals dat tot en met 31 december 2014 van kracht was. Voor de volledigheid merk ik op dat, op basis van gegevens die door het pensioenfonds zijn aangeleverd en door mij op plausibiliteit gecontroleerd, mijn oordeel over de vermogenspositie per 1 januari 2015 op basis van het nieuw Financieel Toetsingskader zou zijn gewijzigd in niet voldoende, vanwege het feit dat de beleidsdekkingsgraad hoger is dan de minimaal vereiste dekkingsgraad maar lager dan de vereiste dekkingsgraad. Purmerend, 18 juni 2015
drs. B.A. Weijers AAG Verbonden aan Towers Watson Netherlands B.V.
Jaarverslag 2014 Stichting Pensioenfonds Xerox
101
Verklaring van de onafhankelijke accountant Aan: het Bestuur van Stichting Pensioenfonds Xerox
Verklaring betreffende de jaarrekening Wij hebben de in dit jaarverslag opgenomen jaarrekening over 2014 van Stichting Pensioenfonds Xerox te Venray gecontroleerd. Deze jaarrekening bestaat uit de balans per 31 december 2014 en de staat van baten en lasten over 2014 met de toelichting, waarin zijn opgenomen een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen.
Verantwoordelijkheid van het bestuur Het bestuur van de stichting is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven, alsmede voor het opstellen van het verslag van het bestuur, beide in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 van het in Nederland geldende Burgerlijk Wetboek (BW). Het bestuur is tevens verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing als het noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten.
Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder de Nederlandse controlestandaarden. Dit vereist dat wij voldoen aan de voor ons geldende ethische voorschriften en dat wij onze controle zodanig plannen en uitvoeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De geselecteerde werkzaamheden zijn afhankelijk van de door de accountant toegepaste oordeelsvorming, met inbegrip van het inschatten van de risico’s dat de jaarrekening een afwijking van materieel belang bevat als gevolg van fraude of fouten. Bij het maken van deze risico-inschattingen neemt de accountant de interne beheersing in aanmerking die relevant is voor het opmaken van de jaarrekening en voor het getrouwe beeld daarvan, gericht op het inrichten van controlewerkzaamheden die passend zijn in de omstandigheden. Deze risico-inschattingen hebben echter niet tot doel een oordeel tot uitdrukking te brengen over de effectiviteit van de interne beheersing van de stichting. Een controle omvat tevens het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving en van de redelijkheid van de door het bestuur van de stichting gemaakte schattingen, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is om een onderbouwing voor ons oordeel te bieden.
Oordeel Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en samenstelling van het vermogen van Stichting Pensioenfonds Xerox per 31 december 2014 en van het resultaat over 2014 in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW.
Jaarverslag 2014 Stichting Pensioenfonds Xerox
102
Verklaring betreffende overige bij of krachtens de wet gestelde eisen Ingevolge artikel 2:393 lid 5 onder e en f BW vermelden wij dat ons geen tekortkomingen zijn gebleken naar aanleiding van het onderzoek of het verslag van het bestuur, voor zover wij dat kunnen beoordelen, overeenkomstig Titel 9 Boek 2 BW is opgesteld, en of de in artikel 2:392 lid 1 onder b tot en met h BW vereiste gegevens zijn toegevoegd. Tevens vermelden wij dat het verslag van het bestuur, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening zoals vereist in artikel 2:391 lid 4 BW. Utrecht, 18 juni 2015
KPMG Accountants N.V. A.J.H. Reijns RA
Jaarverslag 2014 Stichting Pensioenfonds Xerox
103