Stichting Pensioenfonds Xerox

Stichting Pensioenfonds Xerox

Jaarverslag 2013

Stichting Pensioenfonds Xerox Maasheseweg 89, 5804 AB Venray Postbus 43, 5800 MA Venray 0478 – 52 52 51

Jaarverslag 2013 Stichting Pensioenfonds Xerox

bezoekadres postadres telefoon

[email protected]

e-mail

www.xeroxpensioenfondsen.nl

internet

2

Inhoudsopgave Kerncijfers

4

Jaarverslag

6

Karakteristieken van het pensioenfonds

7

Profiel

8

Organisatie

9

Intern toezicht: verslag van de visitatiecommissie

13

Verslag van het verantwoordingsorgaan

15

Verslag van het bestuur

19

Hoofdlijnen

20

Goed pensioenfondsbestuur

22

Financiële paragraaf

29

Beleggingenparagraaf

32

Pensioenparagraaf

41

Actuariële paragraaf

43

Risicoparagraaf

46

Toekomstparagraaf

47

Jaarrekening

50

Balans per 31 december

51

Staat van baten en lasten

53

Bestemming van het saldo van baten en lasten

55

Kasstroomoverzicht

56

Toelichting behorende tot de jaarrekening

58

Overige gegevens

90

Statutaire regeling omtrent de bestemming van het saldo van baten en lasten

91

Gebeurtenissen na balansdatum

92

Actuariële verklaring

93

Controleverklaring van de onafhankelijke accountant

95


3

Kerncijfers


4

Kerncijfers 2012

2013

2011

2010

2009

Werkgevers en deelnemers Aantal werkgevers

3

3

3

3

3

Aantal actieve deelnemers

1.055

1.104

1.181

1.223

1.348

Aantal gewezen deelnemers

1.898

1.970

2.033

2.065

2.056

Aantal pensioengerechtigde deelnemers

2.107

2.021

1.922

1.813

1.736

Totaal aantal deelnemers

5.060

5.095

5.136

5.101

5.140

Toeslag actieve deelnemers per 1 januari (%)

0,00

0,00

0,96

2,37

0,00

Toeslag inactieve deelnemers per 1 januari (%)

0,00

0,00

0,18

0,34

0,00

Feitelijke premie (€1.000)

13.111

13.247

13.243

12.613

15.841

Kostendekkende premie (€1.000)

16.313

15.642

13.833

14.013

17.628

Gedempte kostendekkende premie (€1.000)

11.092

10.839

11.131

11.397

11.794

1.013

946

952

1.022

1.114

320

303

-

-

-

24.342

23.437

22.388

21.668

20.753

Pensioenvermogen (€1.000)

727.150

740.456

673.391

641.305

581.806

Pensioenverplichtingen eigen beheer (€1.000)

694.869

744.184

686.593

602.955

539.772

Pensioenverplichtingen totaal (€1.000)

700.511

750.206

692.252

608.418

545.056

Aanwezige dekkingsgraad (%)

103,80

98,70

97,30

105,40

106,70

Minimaal vereiste dekkingsgraad (%)

104,10

104,10

104,20

104,20

105,00

Vereiste dekkingsgraad (%)

114,10

113,60

113,30

112,10

111,70

44.509

48.627

51.127

51.689

53.524

Aandelen incl. derivaten (€1.000)

242.108

216.365

171.306

176.956

145.800

Vastrentende waarden (€1.000)

384.710

413.000

392.637

350.975

376.070

50.037

55.308

48.146

55.008

0

Beleggingsrendement (%)

-0,03

11,67

6,69

11,92

10,57

Benchmarkrendement (%)

0,13

12,67

7,43

12,25

14,09

Reglementvariabelen

Pensioenuitvoering

Pensioenuitvoeringskosten (€1.000) Pensioenuitvoeringskosten per deelnemer Pensioenuitkeringen (€1.000) Vermogenssituatie en solvabiliteit

Beleggingsportefeuille Vastgoedbeleggingen (€1.000)

Commodities inclusief derivaten (€1.000) Beleggingsperformance


5

Jaarverslag


6

Karakteristieken van het pensioenfonds


7

Profiel Stichting Pensioenfonds Xerox, statutair gevestigd te Venray, is opgericht op 28 juli 1999. De laatste statutenwijziging was op 1 juli 2013. De stichting is ingeschreven bij de Kamer van Koophandel onder nummer 12039910. Het pensioenfonds is een ondernemingspensioenfonds en is aangesloten bij de Pensioenfederatie. Het pensioenfonds heeft als statutair doel uitvoering te geven aan toezeggingen omtrent pensioen die door Xerox (Nederland) B.V., Xerox Manufacturing (Nederland) B.V. en Veenman B.V. zijn of worden gedaan in de gevallen, onder de voorwaarden en van een omvang zoals omschreven in het pensioenreglement. Het pensioenfonds voert de pensioenregeling uit voor de (ex-)medewerkers van Xerox (Nederland) B.V., Xerox Manufacturing (Nederland) B.V. en Veenman B.V. Het beleid wordt bepaald door het bestuur. De uitvoering van de pensioenregeling is uitbesteed aan het Xerox Pensioenbureau met aan het hoofd een directeur. Het vermogensbeheer heeft het bestuur uitbesteed aan externe vermogensbeheerders. Daarnaast maakt het bestuur gebruik van de werkzaamheden van externe actuarissen en accountants. Het organogram op deze pagina toont hoe de organisatie is ingericht. Ultimo 2013 bestond het bestuur uit tien bestuursleden waarvan drie vacatures: een onafhankelijke voorzitter, vier werkgeversbestuursleden en vijf werknemersbestuursleden (waaronder twee pensioengerechtigde deelnemers). De bestuursleden werken onafhankelijk van de benoemende partijen en zijn collectief verantwoordelijk. Er is sprake van een paritaire stemmenverhouding. Het pensioenfonds kent een uit vier leden bestaande beleggingscommissie, die het bestuur adviseert bij het vaststellen van het beleggingsbeleid en toezicht houdt op de uitvoering ervan.

Verantwoordingsorgaan

Bestuur

Visitatiecommissie*

Directeur

Accountant*

Support

Certificerend actuaris*

Deelnemersadministratie Beleggingscommissie

Financiële administratie Uitkeringsadministratie

Adviseurs*

Xerox Pensioenbureau - Herverzekering risicokapitalen - Risicoherverzekering op stoploss basis

Vermogensbeheerders

Organogram Stichting Pensioenfonds Xerox

*

Visitatiecommissie, accountant, certificerend actuaris en adviseurs zijn onafhankelijke externen.


8

Organisatie Bestuur De samenstelling van het bestuur is per 31 december 2013 als volgt:

Naam

Functie

Vertegenwoordiging

Datum eerste benoeming

Datum eventuele herbenoeming

W.S. Zeverijn

Onafhankelijk voorzitter

n.v.t.

5 augustus 2013

5 augustus 2017

M.G.J. Hendriks

Vicevoorzitter

Werknemers

3 juni 2008

3 juni 2016

R.G.L. Smeets

Bestuurslid

Werkgevers

1 januari 2005

1 januari 2017

R.K.P. Martens

Bestuurslid

Werkgevers

1 september 2010

1 september 2014

Vacature

Bestuurslid

Werkgevers

-

-

Vacature

Bestuurslid

Werkgevers

-

-

J.F.M.A. van den Muijsenberg

Bestuurslid

Werknemers

1 september 2002

1 september 2014

J.L.P. van der Geer

Bestuurslid

Werknemers

1 maart 2011

1 maart 2015

B.N. Spruijt

Bestuurslid

Werknemers (pensioengerechtigde deelnemers)

2 april 2013

2 april 2017

Vacature

Bestuurslid


-

-

De heer M.G.J. Hendriks heeft het bestuur per 1 januari 2014 verlaten. Om die reden is het vicevoorzitterschap per die datum overgegaan naar de heer B.N. Spruijt. Met ingang van het boekjaar 2013 werkt het pensioenfonds met aspirant-bestuursleden. Voor een nadere toelichting wordt verwezen naar de paragraaf Goed pensioenfondsbestuur. Momenteel zijn de aspirant-bestuursleden:

Naam

Vertegenwoordiging

Datum aanvang aspirantbestuurslidmaatschap

A.P.M. Jansen


14 november 2013

H.M.J. Verdonschot-Van Dijnen

Werkgevers

13 februari 2014


9

Verantwoordingsorgaan De samenstelling van het verantwoordingsorgaan is per 31 december 2013 als volgt:

Naam

Functie

Vertegenwoordiging



R.M. Hoogendam

Voorzitter

Werkgevers

1 januari 2009

1 januari 2015

G.Th. Stevens

Secretaris

Actieve deelnemers

1 januari 2008

1 januari 2016

G.P. Derix

Lid

Pensioengerechtigde deelnemers

1 januari 2008

1 januari 2017

Het verantwoordingsorgaan is bevoegd jaarlijks een algemeen oordeel te geven over: ▪

het handelen van het bestuur aan de hand van het jaarverslag, de jaarrekening en andere relevante informatie, waaronder (indien van toepassing) de bevindingen van de visitatiecommissie;

▪

het door het bestuur uitgevoerde beleid in het afgelopen kalenderjaar; en

▪

beleidskeuzes die betrekking hebben op de toekomst.

Het bestuur en het verantwoordingsorgaan komen ten minste één keer per kalenderjaar in overleg bijeen in het kader van de oordeelsvorming door het verantwoordingsorgaan.

Intern toezicht Voor de invulling van het intern toezicht is gekozen voor een visitatiecommissie. Deze visitatiecommissie bestaat uit drie onafhankelijke deskundigen, die toezicht houden op het beleid van het bestuur en op de algemene gang van zaken in het pensioenfonds. De visitatiecommissie is belast met het toezien op adequate risicobeheersing en evenwichtige belangenafweging door het bestuur en legt verantwoording af over de uitvoering van de taken aan het verantwoordingsorgaan en de werkgevers en in het jaarverslag. De visitatiecommissie betrekt de naleving van de Code Pensioenfondsen bij zijn taak. Het bestuur geeft tot 1 juli 2014 minimaal eens in de drie jaar en vanaf 1 juli 2014 jaarlijks de visitatiecommissie de opdracht het functioneren van (het bestuur van) het pensioenfonds kritisch te bezien, waarbij in ieder geval de eerder genoemde zaken aan de orde komen.

Beleggingscommissie Na de overdracht van het vermogensbeheer aan diverse externe partijen, heeft het bestuur een beleggingscommissie opgericht met als mandaat het monitoren van de vermogensbeheerders, het voeren van een beleggingsbeleid ten opzichte van de strategische benchmark en het opstellen van het beleggingsplan. De beleggingscommissie is in het boekjaar 2013 samengesteld uit twee bestuursleden, de directeur en een externe deskundige, met een stemverhouding conform het reglement voor de beleggingscommissie. De samenstelling van de beleggingscommissie is per 31 december 2013 als volgt:


10

Naam

Functie



N. van Heesen

Voorzitter

1 januari 2000

n.v.t.

R.G.L. Smeets

Lid

23 maart 2005

23 maart 2017

M.G.J. Hendriks

Lid

14 oktober 2009

14 oktober 2015

P.C. van Aalst

Lid (beleggingsadviseur)

1 april 2004

1 april 2016

De heer M.G.J. Hendriks heeft de beleggingscommissie per 1 januari 2014 verlaten. Om die reden bestaat er inmiddels een vacature in de beleggingscommissie. Met ingang van het boekjaar 2013 werkt het pensioenfonds met aspirant-leden van de beleggingscommissie. Momenteel is aspirant-lid van de beleggingscommissie:

Naam

Datum aanvang aspirantlidmaatschap beleggingscommissie

J.L.P. van der Geer

19 september 2013

Uitvoeringsorganisatie Het bestuur heeft de dagelijkse uitvoering van de werkzaamheden uitbesteed aan het Xerox Pensioenbureau. Deze werkzaamheden betreffen de deelnemersadministratie, de uitkeringsadministratie, de financiële administratie en het support. Het vermogensbeheer is uitbesteed aan diverse vermogensbeheerders. Uitgangspunt is dat het bestuur, conform de eisen van de Pensioenwet, verantwoordelijk blijft voor de juiste uitvoering van de uitbestede taken. Het bestuur is bevoegd bestuurstaken betreffende de uitvoering van de pensioenregeling en de uitvoering van bestuursbesluiten te delegeren aan de directeur. De werkzaamheden van de directeur zijn geregeld in een door het bestuur opgesteld directiestatuut, waarin de directeur van instructie en procuratie wordt voorzien. De samenstelling van het Xerox Pensioenbureau is per 31 december 2013 als volgt:

Naam

Functie

N. van Heesen

Directeur

M.M.A. van Issum

Secretaris

H.C. Huijts

Senior medewerker pensioenadministratie

H.E. Salhi-Chraihi

Junior medewerker pensioenadministratie


11

Compliance officer Het bestuur heeft met ingang van 1 juli 2012 PFsupport tot compliance officer van het pensioenfonds benoemd. De compliance officer is met terugwerkende kracht tot 1 januari 2010 verantwoordelijk voor: ▪

uitoefenen van toezicht op de naleving van de gedragscode door alle verbonden personen;

▪

uitvoeren en onderhouden van het compliance program van het pensioenfonds;

▪

bevorderen van het bewustwordingsproces voor compliance bij de verbonden personen;

▪

controleren van effectentransacties verricht door insiders van het pensioenfonds;

▪

controleren van de verklaringen inzake de gedragscode op ondertekening en inzending aan het pensioenfonds.

De compliance officer rapporteert: ▪

onverwijld bij iedere door hem geconstateerde ernstige overtreding;

▪

jaarlijks.

Externe ondersteuning Het pensioenfonds wordt bijgestaan door externe deskundigen; voor actuariaat en risicobeheersing op lange termijn, door de externe adviserende actuaris en een beleggingsadviseur. De bestuursleden namens de werknemers en pensioengerechtigde deelnemers worden bijgestaan door een externe adviseur.


12

Intern toezicht: verslag van de visitatiecommissie


13

Inleiding van het bestuur Het pensioenfonds heeft voor de invulling van het intern toezicht gekozen voor een visitatiecommissie die tot 1 juli 2014 minimaal eens in de drie jaar en vanaf 1 juli 2014 jaarlijks het functioneren van het bestuur beziet. Er is een reglement voor de visitatiecommissie vastgesteld, waarin de frequentie van het overleg met het bestuur, de te behandelen onderwerpen met betrekking tot het beleid en de verantwoording van de visitatiecommissie vastgesteld. De visitatiecommissie heeft tijdens de bestuursvergadering van 15 november 2012 voor de tweede maal haar bevindingen gepresenteerd aan het bestuur.


14

Verslag van het verantwoordingsorgaan


15

Inleiding van het bestuur Het verantwoordingsorgaan is op 1 januari 2008 ingesteld. Er is een reglement voor het verantwoordingsorgaan vastgesteld, waarin de frequentie van het overleg met het bestuur, de te behandelen onderwerpen met betrekking tot het beleid en de verantwoording van het verantwoordingsorgaan zijn vastgesteld.

Verslag van het verantwoordingsorgaan Inleiding Het verantwoordingsorgaan is op 1 januari 2008 ingesteld en heeft per die datum een formele statutaire rol binnen het pensioenfonds. In 2013 zijn er diverse bijeenkomsten geweest, zodat het verantwoordingsorgaan in staat is om een verklaring bij het jaarverslag 2013 af te geven. Het verantwoordingsorgaan is bevoegd om jaarlijks een algemeen oordeel te geven over het handelen van het bestuur, het door het bestuur uitgevoerde beleid in het afgelopen jaar en de beleidskeuzes die op de toekomst betrekking hebben. Het verantwoordingsorgaan heeft geen formele auditfunctie en draagt ook geen aansprakelijkheidsrisico ten aanzien van het pensioenfonds. Ook vormt het verantwoordingsorgaan geen oordeel over de inhoud van de pensioenregeling, aangezien deze in het arbeidsvoorwaardenoverleg tot stand komt.

Samenstelling R.M. Hoogendam - lid namens de werkgevers G.Th. Stevens - lid namens de actieve deelnemers G.P. Derix - lid namens de pensioengerechtigde deelnemers

Werkzaamheden en beschikbare informatie Werkzaamheden: ▪

Het verantwoordingsorgaan heeft in 2013 een drietal formele vergaderingen gehouden. Hierbij zijn de dagelijkse gang van zaken en adviesaanvragen besproken.

▪

Het jaarverslag over 2012 is door het verantwoordingsorgaan besproken met de directeur.

▪

Het verantwoordingsorgaan heeft op 18 april 2013 en op 14 november 2013 formeel overleg gehad met het bestuur over diverse onderwerpen.

▪

Ook in 2013 heeft het verantwoordingsorgaan weer deelgenomen aan de pensioenstudiedagen welke werden georganiseerd door het Xerox Pensioenbureau.

▪

Het verantwoordingsorgaan heeft een overleg gehad met een externe deskundige, te weten de beleggingsadviseur, op 14 november 2013.

Informatie: ▪

Management letters, notulen en besluitenlijsten van de bestuursvergaderingen in 2013.

▪

Jaarverslag over het boekjaar 2012.

▪

In het overleg tussen bestuur en verantwoordingsorgaan, dat over het boekjaar 2013 en de lopende ontwikkelingen is gehouden, zijn de volgende onderwerpen aan de orde geweest: ▪

dekkingsgraad;

▪

herstelplan en reservepositie;

▪

beleggingsbeleid;


16

▪

begroting;

▪

mogelijke keuze tussen nominaal en reëel kader;

▪

continuïteit bestuur;

▪

Wet versterking bestuur pensioenfondsen.

Advies Het verantwoordingsorgaan heeft in 2013 op verzoek van het bestuur advies uitgebracht over het bestuursmodel, de uitbreiding van het verantwoordingsorgaan en de vergoeding aan de onafhankelijke voorzitter van het bestuur.

Externe deskundigen Het verantwoordingsorgaan heeft in 2013 gebruik gemaakt van haar recht om externe deskundigen te raadplegen. Op 14 november 2013 heeft de beleggingsadviseur het verantwoordingsorgaan de nodige inzichten verschaft over de positie waarin het pensioenfonds zich bevindt. Tijdens het overleg kwamen onder andere de vermogensbeheerders, de renteafdekking en de samenwerking tussen bestuur en beleggingscommissie in de ruimste zin aan de orde. Het verantwoordingsorgaan heeft deze bijeenkomst als nuttig ervaren voor het beoordelen van de wijze van beleggen door het pensioenfonds. Voor 2014 is inmiddels een afspraak gemaakt met de adviserend actuaris.

Beoordeling door het verantwoordingsorgaan Op grond van het hierboven vermelde heeft het verantwoordingsorgaan zich een algemeen oordeel gevormd over het handelen van het bestuur, het door het bestuur gevoerde beleid in 2013 en de beleidskeuzes die op de toekomst betrekking hebben. Het verantwoordingsorgaan wil hier het volgende aan toevoegen. De ontwikkelingen ten aanzien van het verder professionaliseren en de discussie in Nederland over het besturen van pensioenfondsen in het algemeen, met daarnaast de toenemende eisen van De Nederlandsche Bank, vereisen dat het bestuur hier de nodige aandacht voor heeft. In 2012 heeft het verantwoordingsorgaan hier al eens aandacht voor gevraagd. In 2013 is gekozen voor een paritair bestuursmodel. Ook heeft het bestuur in 2013 met de werkgevers de professionalisering en de tijdsbesteding van de bestuursleden besproken.

Conclusie Het verantwoordingsorgaan heeft kennis genomen van het jaarverslag en de jaarrekening van het pensioenfonds over 2013 en de overige door het bestuur verstrekte informatie, evenals van de door het bestuur verstrekte toelichtingen daarbij. Op basis hiervan komt het verantwoordingsorgaan tot het oordeel dat niet is gebleken dat het bestuur met inachtneming van een voldoende mate van zorgvuldigheid en evenwichtige afweging van de belangen van de bij het pensioenfonds betrokken deelnemers, gewezen deelnemers, pensioengerechtigde deelnemers en werkgevers, niet tot verantwoorde besluitvorming en beleidskeuzes is gekomen. Venray, 15 april 2014 Stichting Pensioenfonds Xerox Het verantwoordingsorgaan


17

Reactie van het bestuur Het bestuur heeft kennisgenomen van het verslag van de werkwijze en de bevindingen van het verantwoordingsorgaan. Het bestuur bedankt het verantwoordingsorgaan voor het constructieve overleg en voor de samenwerking.


18

Verslag van het bestuur


19

Hoofdlijnen Bestuursvergaderingen In 2013 heeft een achttal formele vergaderingen van het bestuur plaatsgevonden: ▪

28 februari 2013

▪

18 april 2013

▪

29 mei 2013

▪

13 juni 2013

▪

19 september 2013

▪

9 oktober 2013

▪

14 november 2013

▪

11 december 2013

In het kader van de beleidscyclus heeft het bestuur onder meer vergaderd over: ▪

beleggingsbeleid;

▪

beleggingsresultaten;

▪

communicatiebeleid;

▪

compliance;

▪

continuïteit bestuur en bestuursmodel;

▪

financiering van de pensioenregeling;

▪

fondsdocumenten;

▪

geschiktheidsbevordering;

▪

herstelplan (monitoren en evalueren);

▪

herziening Financieel Toetsingskader;

▪

inhoud van de pensioenregeling;

▪

jaarverslag en jaarrekening;

▪

premiebeleid;

▪

risicomanagement en risicobudgettering;

▪

toeslagverlening.

Herstelplan Het pensioenfonds heeft op 27 maart 2009 een kortetermijnherstelplan en langetermijnherstelplan ingediend bij De Nederlandsche Bank. Het herstelplan is door De Nederlandsche Bank goedgekeurd op 30 juni 2009. Het kortetermijnherstelplan is geëindigd per 31 december 2013.

Dekkingsgraad Ultimo 2013 was de dekkingsgraad 103,8%. De dekkingsgraad heeft zich in 2013 als volgt ontwikkeld:


20

145% 140% 135% 130% 125% 120% 115% 110% 105% 100% 95% dec-12 jan-13 feb-13 mrt-13 apr-13 mei-13 jun-13 jul-13 aug-13 sep-13 okt-13 nov-13 dec-13

In bovenstaande grafiek van het verloop van de dekkingsgraad is de kortingsmaatregel van 2,6% per 31 december 2013 meegenomen.

Wijzigingen fondsdocumenten In het boekjaar 2013 zijn de volgende wijzigingen in de fondsdocumenten aangebracht: ▪

Jaarplan: In de bestuursvergadering van 28 februari 2013 heeft het bestuur het jaarplan voor 2013 vastgesteld. Het herziene jaarplan is op 1 januari 2013 in werking getreden.

▪

Beleggingsplan: In de bestuursvergadering van 28 februari 2013 heeft het bestuur het beleggingsplan voor 2013 vastgesteld. Het herziene beleggingsplan is op 1 januari 2013 in werking getreden.

▪

Statuten: In de bestuursvergadering van 13 juni 2013 heeft het bestuur een aantal wijzigingen in de statuten goedgekeurd. Deze wijzigingen hebben betrekking op het creëren van de mogelijkheid een externe onafhankelijke voorzitter te benoemen en op de omvang van het bestuur. De gewijzigde statuten zijn op 1 juli 2013 in werking getreden.

Begripsomschrijvingen Voor een toelichting op de in dit jaarverslag gehanteerde begrippen verwijst het bestuur naar de website van het pensioenfonds: www.xeroxpensioenfondsen.nl.


21

Goed pensioenfondsbestuur Integere bedrijfsvoering Het beleid van een pensioenfonds is gericht op een integere bedrijfsvoering. Deze verantwoordelijkheid is vastgelegd in artikel 143 van de Pensioenwet. Beheerste en integere bedrijfsvoering bestaat volgens De Nederlandsche Bank uit*: ▪

Beheersen van de fondsprocessen en -risico's waarbij sprake is van: ▪

adequate administratieve organisatie en interne controle (AO/IC);

▪

adequate controlemechanismen (onder meer asset liability management, continuïteitsanalyse, service level agreements, etcetera);

▪

beleid voor beheersing van risico's (onder meer actuariële en bedrijfstechnische nota, risicoanalyses, financieel crisisplan, etcetera).

▪

Waarborgen voor de integriteit: ▪

systematische analyse van integriteitrisico's;

▪

beleid voor beheersing van deze risico's (onder meer statuten, reglementen en richtlijnen);

▪

uitvoering van dat beleid (onder meer compliance officer, gedragscode, monitoring).

▪

Procedures en maatregelen ter voorkoming van belangenverstrengeling.

▪

Beleid voor het beheersen van (financiële) risico's die de soliditeit van het pensioenfonds kunnen aantasten.

Intern toezicht en verantwoordingsorgaan Het bestuur besteedt conform de Pensioenwet veel aandacht aan de opzet en inrichting van de organisatie, inclusief de interne beheersing. Reglementair is bepaald hoe het bestuur omgaat met de rol als bestuur en invulling geeft aan begrippen als goed pensioenfondsbestuur, verantwoording en intern toezicht. Sinds 1 januari 2008 is het verantwoordingsorgaan actief. Het verantwoordingsorgaan bestaat uit vertegenwoordigers van werkgevers, actieve deelnemers en pensioengerechtigde deelnemers. Met ingang van 1 juli 2014 kan in het verantwoordingsorgaan tevens een vertegenwoordiger van gewezen deelnemers worden opgenomen. De verantwoording die het bestuur aflegt, is onderdeel van de jaarverslagcyclus. Het pensioenfonds heeft voor de invulling van het intern toezicht gekozen voor een visitatiecommissie die tot 1 juli 2014 minimaal eens in de drie jaar en vanaf 1 juli 2014 jaarlijks het functioneren van (het bestuur van) het pensioenfonds kritisch beziet. De visitatiecommissie heeft tot taak toezicht te houden op het beleid van het bestuur en op de algemene gang van zaken in het pensioenfonds en betrekt de naleving van de Code Pensioenfondsen bij deze taak.

Code Pensioenfondsen Wettelijk is geregeld dat een pensioenfonds maatregelen dient te treffen die goed pensioenfondsbestuur waarborgen. Met de invoering van de Pensioenwet per 1 januari 2007 zijn de Principes voor goed pensioenfondsbestuur van de Stichting van de Arbeid verankerd in het wettelijk kader. Per 1 januari 2014 is de Code Pensioenfondsen, die is opgesteld door de Pensioenfederatie en de Stichting van de Arbeid, in de plaats gekomen van de Principes voor goed pensioenfondsbestuur.

*

DNB-bijeenkomst voor vermogensbeheerders en adviseurs op 28 september 2011.


22

De Code Pensioenfondsen staat niet op zichzelf, maar maakt deel uit van het volledige stelsel van bestaande weten regelgeving. In de Code Pensioenfondsen wordt ingegaan op de rol van het bestuur, het verantwoordingsorgaan en het intern toezicht. De Code Pensioenfondsen bevat ook thema's als integraal risicomanagement, beloningen, diversiteit en verantwoord beleggen. De normen in de Code Pensioenfondsen zijn weliswaar leidend, maar er is ruimte voor de eigen verantwoordelijkheid van het bestuur in de (beleids)keuzes die worden gemaakt. Naleving mag daarom plaatsvinden volgens het 'pas-toe-of-leg-uit'-beginsel. Dit betekent dat het pensioenfonds de normen toepast of in het jaarverslag motiveert waarom een norm niet (volledig) wordt toegepast. Afwijken van een norm is dus mogelijk als daar een goede reden voor is. In het jaarverslag over 2014 zal het bestuur toelichten in hoeverre de normen uit de Code Pensioenfondsen (volledig) worden toegepast.

Geschiktheidsbevordering Geschiktheidseisen Het bestuur draagt er zorg voor dat wordt voldaan aan alle geschiktheidseisen die op basis van weten regelgeving worden gesteld. Het bestuur stelt hiertoe een geschiktheidsplan vast. (Dit document wordt tot 1 juli 2014 deskundigheidsplan genoemd.) Hiermee draagt het bestuur zorg voor een doorlopend programma om de geschiktheid van het bestuur op peil te houden en waar nodig te verbreden of te ontwikkelen (permanente educatie). In het geschiktheidsplan wordt uiteengezet welke deskundigheden, competenties en professioneel gedrag van het bestuur worden verwacht en welke mogelijkheden daartoe worden aangereikt. Onderdeel daarvan is het te volgen opleidingstraject. In het geschiktheidsplan wordt verder aangegeven op welke wijze het pensioenfonds het functioneren van het bestuur (het collectief) en van de individuele bestuursleden (inclusief de deskundigheid) toetst. Tevens is het geschiktheidsplan een referentiepunt voor de geschiktheidstoets die de toezichthouder uitvoert. Voor de geschiktheidsbevordering gaat het bestuur onder meer uit van de eisen die zijn vastgelegd in de Beleidsregel geschiktheid 2012 van De Nederlandsche Bank en de Autoriteit Financiële Markten, de Handreiking geschikt pensioenfondsbestuur van de Pensioenfederatie en de Wet versterking bestuur pensioenfondsen. De deskundigheid van de individuele bestuursleden wordt periodiek op de volgende gebieden getoetst: ▪

het besturen van een organisatie;

▪

relevante weten regelgeving;

▪

pensioenregelingen en pensioensoorten;

▪

financieel-technische en actuariële aspecten, waaronder financiering, beleggingen, actuariële principes en herverzekering;

▪

administratieve organisatie en interne controle (AO/IC);

▪

communicatie;

▪

uitbesteding.

De uitkomsten van de toetsing dienen als input voor de evaluatie van het functioneren van het bestuur. Een onafhankelijke partij toetst de geschiktheid. Het bestuur als geheel is, zoals laatstelijk getoetst door Aon Hewitt in 2012, voldoende deskundig.


23

Evaluatie bestuur en beleggingscommissie Het bestuur evalueert periodiek zijn functioneren, zowel als collectief als per individueel bestuurslid, met als doel de successen te benoemen en de zwakke plekken te identificeren en die te verbeteren door passende maatregelen. De evaluatie van het bestuur als collectief vindt jaarlijks plaats, waarna schriftelijk wordt vastgelegd wat is besproken en tot welke afspraken of acties dat heeft geleid. De algemene conclusie van deze evaluatie in 2013 was dat het bestuur goed functioneert. Ook de evaluatie van de individuele bestuursleden vindt jaarlijks plaats. Het functioneren van de beleggingscommissie als collectief wordt tevens jaarlijks geëvalueerd. De algemene conclusie van deze evaluatie in 2013 was dat de beleggingscommissie goed functioneert.

Opleidingen In 2013 zijn de volgende cursussen gevolgd dan wel workshops of congressen bijgewoond door bestuursleden:

Naam

Bijeenkomst

Organisator

Datum

B.N. Spruijt J.F.M.A. van den Muijsenberg J.L.P. van der Geer M.G.J. Hendriks R.G.L. Smeets

Nominaal of reëel kader

Towers Watson

7 maart 2013

De Nederlandsche Bank

28 mei 2013


30 mei 2013

J.L.P. van der Geer

M.G.J. Hendriks

Seminar voor bestuurders van middelgrote en kleine pensioenfondsen Seminar voor bestuurders van middelgrote en kleine pensioenfondsen

W.S. Zeverijn

Themamiddag FTK

Pensioenfederatie

21 augustus 2013

W.S. Zeverijn

Themamiddag FTK

Pensioenfederatie

3 september 2013

M.G.J. Hendriks R.G.L. Smeets W.S. Zeverijn

Pensioenseminar 2013


11 september 2013

J.F.M.A. van den Muijsenberg

Afdekken renterisico en gebruik van derivaten

BlackRock

12 september 2013

W.S. Zeverijn

Jaarcongres 2013

Vereniging Intern Toezichthouders Pensioensector

16 september 2013

W.S. Zeverijn

Najaarscongres 2013

Kring van Pensioenspecialisten

18 september 2013

W.S. Zeverijn

Themamiddag Vermogensbeheer

European Pension Fund Investment Forum

8 oktober 2013

B.N. Spruijt J.L.P. van der Geer W.S. Zeverijn

Themadag Actualiteiten

Pensioenfederatie

15 oktober 2013

B.N. Spruijt W.S. Zeverijn

Jaarcongres 2013

Pensioenfederatie

7 november 2013

W.S. Zeverijn

Rondetafelbijeenkomst Beleggingen


19 december 2013


24

Zittende bestuursleden nemen deel aan de pensioenstudiedagen. Deze pensioenstudiedagen hebben in het boekjaar op 16 en 17 januari 2013 plaatsgevonden. De besproken onderwerpen waren onder meer: ▪

hervorming Nederlands pensioenstelsel;

▪

contouren nieuwe pensioenregeling per 1 januari 2014;

▪

premiebeleid;

▪

kortingsmaatregel en communicatie daaromtrent;

▪

evaluatie bestuur (onder leiding van een externe coach);

▪

geschiktheidstoets bestuur;

▪

competenties bestuur;

▪

jaarplan 2013;

▪

deelnemersvergadering;

▪

risicomanagement; en

▪

rentebeleid.

Het Xerox Pensioenbureau verzamelt maandelijks artikelen over actuele ontwikkelingen op pensioengebied en distribueert deze informatie onder de bestuursleden, de leden van het verantwoordingsorgaan en de medewerkers van het Xerox Pensioenbureau.

Naleving weten regelgeving Door het bestuur zijn geen overtredingen van weten regelgeving geconstateerd. In het boekjaar is een herstelplan van toepassing vanwege een reservetekort en een dekkingstekort. Een toelichting op het herstelplan is opgenomen in de Financiële paragraaf. Door het bestuur zijn geen onvolkomenheden in de fondsdocumenten geconstateerd.

Verslag van de compliance officer 2013 De compliance officer heeft over boekjaar 2013 verslag uitgebracht aan de onafhankelijke voorzitter. De rapportage bevat de volgende elementen: ▪

beoordeling van inrichting en werking van compliance binnen het pensioenfonds;

▪

ontwikkeling op het gebied van weten regelgeving;

▪

rapportage incidenten;

▪

nevenfuncties van de bestuursleden van het pensioenfonds en medewerkers van het Xerox Pensioenbureau en de naleving van de gedragscode;

▪

rapportage omtrent relatiegeschenken;

▪

werking van de insiderregeling van het pensioenfonds;

▪

compliance regels van derden, aanbieders van vermogensbeheer.

Op 1 januari 2013 is het investeringsverbod in clustermunitie in werking getreden. Het verbod is een uitwerking van het Verdrag inzake Clustermunitie. Dit heeft geleid tot de vraag aan de vermogensbeheerders of zij hun beleid hier op hebben aangepast. Zij hebben hier allen positief op geantwoord. Er zijn bij de compliance officer geen incidenten gemeld.


25

De nevenfuncties van de verbonden personen en de insiders geven geen aanleiding tot nader onderzoek. Er zijn geen relatiegeschenken ontvangen die niet passen in de normering van het pensioenfonds. De verbonden personen en de insiders hebben de naleving van de gedragscode ondertekend en hebben zich gedragen conform de gedragscode. Er zijn door derden geen incidenten gemeld. De compliance regels van derden geven geen aanleiding tot nader onderzoek. De compliance officer oordeelt dat de inrichting en werking van compliance bij het pensioenfonds voldoet aan weten regelgeving.

Toezichthouders In 2013 heeft geen bezoek van een vertegenwoordiging van De Nederlandsche Bank dan wel de Autoriteit Financiële Markten plaatsgevonden. In het boekjaar is een herstelplan van toepassing vanwege een reservetekort en een dekkingstekort. Een toelichting op het herstelplan is opgenomen in de Financiële paragraaf. In april 2014 heeft overleg plaatsgevonden met De Nederlandsche Bank over een afwijking van de werkelijke dekkingsgraad per 31 december 2013 ten opzichte van de in de evaluatie van het herstelplan in februari 2014 gerapporteerde dekkingsgraad, die tevens de basis was voor het vaststellen van de toe te passen kortingsmaatregel. Een toelichting op een mogelijke onzekerheid betreffende een aanvullende kortingsmaatregel is opgenomen bij de Gebeurtenissen na balansdatum.

Uitbesteding Het bestuur heeft aan de hand van periodieke rapportages toezicht gehouden op de prestaties en de dienstverlening overeenkomstig de service level agreement door het Xerox Pensioenbureau. In 2014 is een SLA-jaarrapportage over 2013 opgeleverd door het Xerox Pensioenbureau. Het Xerox Pensioenbureau houdt toezicht op de kwaliteit en dienstverlening van de leverancier van software voor de deelnemersadministratie en de excasso. Bij onvolkomenheden rapporteert het Xerox Pensioenbureau dit aan het bestuur. Daarnaast hebben zowel het bestuur als de beleggingscommissie middels rapportages en overleg toezicht gehouden op de prestaties, de dienstverlening en de risicobeheersing overeenkomstig de mandaten door de vermogensbeheerders. Periodiek heeft de beleggingscommissie overleg gevoerd met de vermogensbeheerders. In dit overleg is uitvoerig stilgestaan bij de resultaten van de vermogensbeheerders. Daarnaast heeft het bestuur kennisgenomen van interne beheersingsrapportages (SSAE-16 of ISAE 3402) van de vermogensbeheerders en heeft het bestuur deze geanalyseerd. De uit de analyse naar voren komende vragen en bevindingen zijn met de vermogensbeheerders besproken. Ook is stilgestaan bij de dienstverlening door de vermogensbeheerders aan de hand van de in de contracten gemaakte afspraken.


26

Communicatie Communicatiedoelstellingen De communicatiedoelstellingen van het pensioenfonds zijn: ▪

stimuleren van het hebben van inzicht in de eigen pensioensituatie;

▪

stimuleren van de bewustwording van voor de deelnemers relevante pensioengebeurtenissen;

▪

vergroten van waardebesef met betrekking tot de pensioenregeling;

▪

opbouwen en onderhouden van een positieve relatie tussen het pensioenfonds en de deelnemers.

Ambitie en meetpunten De Pensioenwet stelt in artikel 48 dat de informatie tijdig, duidelijk en begrijpelijk moet zijn. Dit stelt hoge eisen aan de communicatie en op naleving van deze eisen wordt toegezien door de Autoriteit Financiële Markten. Het is van belang om de communicatie te toetsen aan de genoemde criteria. Begrijpelijkheid en toegankelijkheid van informatie kan soms op gespannen voet staan met juridisch correcte informatie. De ambitie van het pensioenfonds is het streven dat elke deelnemer de informatie kan begrijpen. Daarnaast probeert het pensioenfonds de informatie gedoseerd aan de deelnemers te verstrekken. Het is belangrijk deelnemers niet te overweldigen met informatie. Ten slotte wordt veel aandacht besteed aan de vormgeving van communicatie, omdat de ervaring is dat een aantrekkelijke vormgeving helpt bij het goed overbrengen van informatie. Het uitgevoerde communicatiebeleid wordt beoordeeld op doelmatigheid en kwaliteit. Om die reden wordt periodiek bekeken of de communicatiedoelstellingen zijn bereikt door middel van enquêtes onder de deelnemers. Deze enquêtes worden eenmaal per vijf jaar meegezonden met een uitgave van Pensioen Document. Op basis van de resultaten wordt vastgesteld of de communicatiedoelstellingen zijn bereikt en waar eventueel verbeteringen mogelijk zijn. De resultaten van de evaluatie worden tevens gebruikt om het communicatieplan verder uit te werken en te verbeteren. Het bestuur heeft het voornemen om in 2014 met focusgroepen te gaan werken teneinde meer inzicht te krijgen in de belevingswereld van de deelnemers ten aanzien van pensioen en met name in de risicobereidheid. Het werken met focusgroepen past in het streven van het bestuur om de dialoog te voeren met belanghebbenden over het gevoerde en nog te voeren beleid. Met de uitkomst van deze dialoog denkt het bestuur meer sturing te kunnen geven aan de communicatie met belanghebbenden.

Doelgroepen De Pensioenwet en daarmee het pensioenfonds onderscheidt primair vier doelgroepen: ▪

actieve deelnemers;

▪

gewezen deelnemers;

▪

pensioengerechtigde deelnemers; en

▪

gewezen partners.


27

Communicatiemiddelen De volgende middelen worden ingezet om communicatie vorm te geven: ▪

Xerox Pensioenbureau;

▪

startbrief;

▪

fondsdocumenten;

▪

website;

▪

pensioenplanner;

▪

Uniform Pensioenoverzicht (UPO);

▪

correspondentie;

▪

pensioenkrant: 'Pensioen Document';

▪

jaarverslag;

▪

deelnemersvergadering;

▪

mijnpensioenoverzicht.nl.

Belangrijkste communicatie uitingen in 2013 In overeenstemming met de door de pensioenkoepels geïntroduceerde doelstelling om eenvormige, eenduidige en duidelijke pensioenoverzichten te verstrekken (Uniform Pensioenoverzicht, UPO), wordt aan alle deelnemers jaarlijks een pensioenoverzicht op basis van de huidige pensioenregeling uitgereikt. Daarnaast stelt het pensioenfonds voor de actieve deelnemers en de gewezen deelnemers een pensioenplanner beschikbaar, waarmee online op basis van actuele gegevens verschillende pensioenscenario's kunnen worden doorgerekend. In de Pensioenwet is bepaald dat de pensioenfondsen en pensioenverzekeraars een Pensioenregister moeten inrichten. Dit Pensioenregister is op 6 januari 2011 operationeel geworden. Het Pensioenregister ontsluit de Nederlandse (collectieve) pensioenaanspraken via de website www.mijnpensioenoverzicht.nl. Middels een persoonlijke brief aan alle deelnemers op 8 februari 2013 is aangekondigd dat het pensioenfonds in 2014 waarschijnlijk een kortingsmaatregel zou gaan nemen. Ingevolge de Service Level Agreement tussen het bestuur en het Xerox Pensioenbureau wordt jaarlijks de naleving van de prestatieafspraken bekeken. In 2013 ontving het Xerox Pensioenfonds 328 informatieverzoeken en 2 formele klachten. In 100% van de gevallen werden de informatieverzoeken tijdig afgehandeld (zijnde binnen vijf werkdagen). In 100% van de gevallen werden de formele klachten tijdig afgehandeld (zijnde binnen 10 werkdagen). Een toelichting op de communicatie in 2014 over de kortingsmaatregel is opgenomen in de Financiële paragraaf.


28

Financiële paragraaf Samenvatting van de financiële positie van het pensioenfonds en ontwikkelingen gedurende het jaar Pensioenvermogen

Technische voorzieningen (€1.000)

(€1.000) Stand per 1 januari

Dekkingsgraad (%)

740.456

750.206

98,7

Beleggingsresultaten/ interesttoerekening

-1.293

-18.302

2,3

Premiebijdragen

13.111

14.620

0,1

-24.342

-24.628

0,0

Korting

0

-18.349

2,7

Overige

-782

-3.036

0,0

727.150

700.511

103,8

Uitkeringen

Stand per 31 december

Het saldo van baten en lasten over de afgelopen jaren kan als volgt worden geanalyseerd: 2012 (€1.000)

2013 (€1.000) Premieresultaat

-1.509

-809

Interestresultaat

17.009

15.402

Korting

18.349

0

2.540

-5.482

36.389

9.111

Overig resultaat

Uitvoeringskosten In het kader van de transparantie van de beleggingskosten zijn met ingang van boekjaar 2012 de aanbevelingen van de Pensioenfederatie gevolgd. Vanaf 2012 is met behulp van Kas Bank getracht de beleggingskosten die niet door de staat van baten en lasten lopen ook te vermelden. Hierna is een integraal kostenoverzicht opgenomen, waarin alle kosten vermeld staan conform de Aanbevelingen Uitvoeringskosten - Nadere uitwerking kosten vermogensbeheer, die de Pensioenfederatie in 2013 gepresenteerd heeft.


29

Kosten

% van gemiddeld belegd vermogen (%)

(€1.000) 1.013

Pensioenuitvoeringskosten

Kosten vermogensbeheer

Beheerskosten

2.289

0,31

83

0,01

Advieskosten

160

0,02

Diensten custodian

189

0,03

Transactiekosten

122

0,02

Bewaarloon

Totale kosten vermogensbeheer

2.843

Totale uitvoeringskosten

3.856

Waarvan niet zichtbaar in de jaarrekening omdat deze gesaldeerd zijn met de beleggingsopbrengsten

1.644

0,39

De Pensioenfederatie geeft in de Aanbevelingen uitvoeringskosten 2011 aan dat in de berekening van de pensioenuitvoeringskosten per deelnemer alleen de actieve deelnemers en de pensioengerechtigde deelnemers meegenomen dienen te worden. Dit zou betekenen dat de pensioenuitvoeringskosten per deelnemer €320,00 per jaar zijn (2012: €303,00 per jaar). Een groot aantal pensioenfondsen, waaronder Stichting Pensioenfonds Xerox, vindt het echter beter om bij de berekening van de pensioenuitvoeringskosten per deelnemer ook rekening te houden met de gewezen deelnemers. Wij noemen dit de pensioenuitvoeringskosten per participant en deze bedragen €200,00 per jaar (2012: €186,00 per jaar). De hoogte van de pensioenuitvoeringskosten moet worden beoordeeld in het perspectief van de mate en kwaliteit van de serviceverlening. Het pensioenfonds is zeer actief op het gebied van geschiktheidsbevordering, risicobeheer, communicatie en individuele voorlichting aan deelnemers.

Herstelplan In 2008 is door de kredietcrisis en de dalende rente een reservetekort en een dekkingstekort ontstaan. Het pensioenfonds heeft op 27 maart 2009 een kortetermijnherstelplan en langetermijnherstelplan ingediend bij De Nederlandsche Bank. Het herstelplan is door De Nederlandsche Bank goedgekeurd op 30 juni 2009. Het pensioenfonds maakt gebruik van de eenmalige mogelijkheid die de minister heeft geboden om binnen vijf jaar (in plaats van drie jaar; dus uiterlijk 31 december 2013) het minimaal vereist eigen vermogen te bereiken. Bij het opstellen van het herstelplan heeft het bestuur zich laten ondersteunen door externe adviseurs.


30

Het herstelplan is opgesteld met inachtneming van de uitgangspunten zoals die door De Nederlandsche Bank zijn voorgeschreven. Nadrukkelijk merkt het bestuur op dat inherent aan de modelmatige aanpak ook het herstelplan een benadering van de werkelijkheid is. Dit betekent dat de werkelijke ontwikkeling van de dekkingsgraad in positieve of negatieve zin kan afwijken van het herstelpad, waardoor de financiële positie van het pensioenfonds zich sneller of langzamer kan herstellen dan voorzien. De belangrijkste maatregelen van het herstelplan zijn: ▪

in de vijfjaarsperiode 2009-2013 zal er geen sprake zijn van toeslagverlening gedurende het dekkingstekort zolang er sprake is van een dekkingstekort;

▪

de premie zal conform de actuariële en bedrijfstechnische nota met 7 procentpunten worden verhoogd naar de maximumpremie;

▪

het beleggingsbeleid wordt niet aangepast.

Volgens het herstelplan wordt de opheffing van het dekkingstekort in 2 jaar gerealiseerd en de opheffing van het reservetekort in 8 jaar. In werkelijkheid is de dekkingsgraad per 31 december 2013 beneden de voor dit pensioenfonds vereiste 104,1%.

Korting van aanspraken en rechten Helaas hebben de ontwikkelingen gedurende 2013 ervoor gezorgd dat de dekkingsgraad niet voldoende hersteld was. De belangrijkste oorzaak hiervan is een te laag rendement op beleggingen. Op 11 februari 2014 heeft het bestuur besloten om de pensioenaanspraken en pensioenrechten per 31 december 2013 te verlagen. Voor de pensioengerechtigde deelnemers werd de verlaging met ingang van april 2014 geëffectueerd. De werkelijk toegepaste korting is hoger dan de in februari 2013 aangekondigde korting. De reden hiervan is dat de werkelijke ontwikkelingen afwijken van de verwachtingen. Het kortingspercentage per 31 december 2013 is gebaseerd op voorlopige cijfers, omdat zo vroeg in het jaar niet alle cijfers definitief zijn. Denk aan de waardering van onroerend goed en de vaststelling van de verplichtingen. Op dat moment had nog geen controle plaatsgevonden van de accountant en de certificerend actuaris. Het kortingspercentage is in februari 2014 vastgesteld op 2,6%. Het financieel effect van deze korting is ultimo 2013 in de voorziening pensioenverplichtingen verwerkt. Hierdoor daalde de voorziening pensioenverplichtingen met €18.349.000. De kortingsmaatregel leidde tot een stijging van de dekkingsraad van 2,7%. Op basis van de definitieve cijfers blijkt nu in het jaarverslag dat het kortingspercentage van 2,6% niet leidt tot de minimaal vereiste een dekkingsgraad van 104,1%. De werkelijke dekkingsgraad is 103,8%. Er heeft overleg hierover plaatsgevonden met De Nederlandsche Bank en de reactie was dat De Nederlandsche Bank, nadat alle pensioenfondsen de jaarstaten over 2013 ingediend hebben, bepaalt of het pensioenfonds aanvullende maatregelen moet nemen. Het bestuur heeft bij het kortingsbesluit rekening gehouden met de verschillende belangen van alle betrokken partijen zoals vereist door artikel 105 lid 2 van de Pensioenwet. Het bestuur heeft geen argumenten kunnen vinden om te differentiëren in het kortingspercentage. Het kortingspercentage is derhalve voor alle deelnemers hetzelfde. Door het pensioenfonds is uitgebreid aandacht besteed aan de communicatie van de kortingsmaatregel. Er zijn brieven verstuurd met een bijlage van vragen en antwoorden. Op de deelnemersvergaderingen die in maart 2014 zijn gehouden, is de kortingsmaatregel tevens uitgebreid aan de orde gekomen.


31

Beleggingenparagraaf Beleggingsklimaat Terugblik 2013 Het jaar 2013 kenmerkte zich door aantrekkende groei in de westerse wereld, waar veel landen uit een jarenlange recessie lijken te klimmen. De financiële markten bleven echter, net als in voorgaande jaren, erg afhankelijk van het doen en laten van de grote centrale banken. In de Verenigde Staten dreigde de opmars van de aandelenmarkten verstoord te worden door een naderende afbouw van de monetaire steun ('tapering') door de Amerikaanse centrale bank (Fed). Uiteindelijk leidden de gunstige economische vooruitzichten en de dreiging tot afbouw van monetaire steun tot stijgende rentestanden in de Verenigde Staten en in de Europese kernlanden, maar ook tot forse kapitaalstromen uit de opkomende landen. Het begin van het jaar bracht voor wat betreft macro-economische ontwikkelingen nog weinig verandering ten opzichte van 2012. De eurozone bevond zich nog steeds in een recessie. De Amerikaanse economie groeide daarentegen licht. De bankencrisis in Cyprus zorgde in Europa, maar daardoor ook wereldwijd, nog wel kortstondig voor enige onrust. Uiteindelijk kwam er een reddingsplan, waarbij zelfs de particuliere spaarder niet werd ontzien. In het tweede kwartaal werden de gunstige economische ontwikkelingen in de Verenigde Staten door de Amerikaanse centrale bank aangegrepen om openlijk te speculeren over een mogelijk afbouwen van de monetaire steunmaatregelen. Medio mei deelde de voorzitter van de Fed mee dat hij het aankoopprogramma van obligaties wilde gaan reduceren, zodra de economie dit zou kunnen dragen. De financiële markten reageerden hierop in eerste instantie uiterst nerveus. Om beleggers te kalmeren en de economische groei niet in gevaar te brengen, werd de eerder gedane mededeling afgezwakt en keerde de rust op de financiële markten in de zomermaanden terug. Een belangrijk thema voor de financiële markten in het najaar was het schuldenplafond in de Verenigde Staten. Door het uitblijven van een akkoord hierover werd een shutdown van de Amerikaanse overheid bewerkstelligd. Beleggers reageerden hier echter verrassend kalm op. Toen in september bleek dat de Amerikaanse centrale bank voorlopig afzag van het afbouwen van de steunmaatregelen, stegen de aandelenmarkten in de ontwikkelde landen wederom verder. De positieve ontwikkelingen op de aandelenmarkten werden onderstreept door een ommekeer die zich halverwege het jaar voor leek te doen in de wereldeconomie. Zo klom de eurozone in het tweede kwartaal uit de recessie en groeiden de economieën van onder andere de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk harder dan verwacht. Ook de ongekende stimuleringsmaatregelen in Japan leken hun vruchten af te werpen. Het optimistische klimaat hield zelfs stand toen in december wél de start van het afbouwen van het Amerikaanse monetaire steunbeleid werd aangekondigd. Uitzondering op het optimisme op de financiële markten waren de aandelen uit opkomende landen. Deze presteerden aanzienlijk minder door een uitstroom van kapitaal als gevolg van de naderende afbouw van de monetaire steunmaatregelen in de Verenigde Staten, achterblijvende economische groei en in het bijzonder toenemende zorgen over het groeipad van de Chinese economie.


32

De verrassende groeicijfers in de ontwikkelde landen en de daarmee gepaard gaande naderende afbouw van de steunmaatregelen door de Amerikaanse centrale bank hebben de rentes in veel westerse landen doen stijgen. Deze stijging lijkt vooralsnog enigszins binnen de perken te blijven, aangezien deze landen kampen met een inflatie die zich over het algemeen ver onder de doelstelling bevindt.

Vooruitblik 2014 Alhoewel veel economieën momenteel uit een jarenlang dal klimmen, lijken de financiële markten hier al behoorlijk op vooruit gelopen te zijn. Komend jaar zal het al dan niet doorzetten van het wereldwijde economische herstel en het (verder) afbouwen van de steunmaatregelen van verschillende toonzettende centrale banken dan ook van grote invloed zijn op de stemming op de financiele markten. Onderstaand wordt ingegaan op de vooruitzichten voor de diverse regio's.

Europa De economische groei in de eurozone lijkt, vergeleken met die van landen als de Verenigde Staten en Japan, enigszins achter te blijven. Met name perifere landen zoals Italië en Spanje, maar ook een land als Frankrijk, blijven een punt van zorg. De besluitvorming rondom een Europese bankenunie verloopt verder traag en de hoge werkloosheid en uitblijvende investeringen stemmen somber. Het monetair beleid zal vanwege de lage inflatie voorlopig ruim blijven. Positieve signalen zijn er ook. Zo klom de eurozone in 2013 uit de recessie en vindt er thans een opleving in de industriële productie plaats. Tevens geldt dat de Europese schuldencrisis naar de achtergrond verdwenen is. De ontwikkelingen binnen de eurozone staan in schril contrast met de verrassend sterke groei die momenteel plaatsvindt in het Verenigd Koninkrijk. Dit heeft inmiddels al geleid tot speculaties over een vroegtijdige verhoging van de rente door de centrale bank (Bank of England).

Verenigde Staten De uitgangspositie van de Verenigde Staten lijkt gunstig. De stemming op de Amerikaanse financiele markten is ondanks de aangekondigde afbouw van het monetaire steunprogramma positief. De macro-economische fundamenten lijken goed en voor 2014 wordt dan ook wederom een hogere economische groei dan de voorgaande jaren verwacht. Deze groei zal naar verwachting niet langer beperkt worden door de inmiddels doorgevoerde overheidsmaatregelen, zoals het op orde brengen van de begroting en enkele belastingverhogingen.

Azië en opkomende landen Het sterk aangezette stimuleringsbeleid door de Japanse overheid en de Bank of Japan (de Japanse centrale bank) lijkt zijn vruchten af te werpen. De ontwikkelingen in 2014 zullen dit verder uit moeten wijzen. Hierbij zal met name de uitwerking van de geplande structurele hervormingen bepalend zijn.


33

De verwachtingen rondom de Chinese hervormingsagenda zijn het afgelopen jaar ingelost en er wordt een groei van circa 7% verwacht. De toenemende schuldenberg en de noodzakelijke transitie richting een meer consumptie-gedreven economie vormen hierbij wel een risico. De situatie in de opkomende markten kan het minst gunstig worden genoemd. De effecten van de uitgaande kapitaalstromen vertalen zich al geruime tijd in dalende valuta’s en ondermaats presterende aandelenmarkten. Ook een mogelijke groeivertraging in China zal een grote uitwerking kunnen hebben op deze landen.

Beleggingsbeleid Het pensioenfonds belegt wereldwijd in obligaties, aandelen, onroerend goed en grondstoffen in een strategische verhouding van 54% obligaties, 29,5% aandelen, 8% onroerend goed en 7,5% grondstoffen. Het strategische gewicht van liquiditeiten bedraagt 1%. De keuze voor de strategische gewichten is gebaseerd op een Asset Liability Management-studie die in 2008 is uitgevoerd. Eind 2013 is een nieuwe ALM-studie uitgevoerd, die geen grote verandering in bovenstaande beleggingsmix suggereert. De beleggingscommissie evalueert wel kleine aanpassingen en zal het bestuur hierover adviseren. Het pensioenfonds belegt op basis van een core satellite-benadering: een matchingportefeuille met swaps en wereldwijde aandelen (volwassen markten) vormt de kern (core) van het beleggingsbeleid, aangevuld met beperkte belangen in bedrijfsleningen, high yield obligaties, aandelen in opkomende landen, onroerend goed en grondstoffen (de satellieten). Door deze diversificatie wordt getracht bij een gelijkblijvend of licht lager risico een hoger rendement te realiseren. Op totaalniveau presteerde de portefeuille met -0,03% iets minder goed dan de benchmark (0,13%).

Rebalancing Het bestuur heeft bandbreedtes gedefinieerd waarbinnen de afzonderlijke beleggingscategorieën door waardeontwikkelingen mogen bewegen. Zodra een beleggingscategorie buiten de bandbreedte valt, vindt een herschikking in de portefeuille plaats, tenzij het bestuur anders besluit. Dit proces van risicomanagement wordt 'rebalancing' genoemd. De in het beleggingsplan opgenomen allocaties en bijbehorende bandbreedtes zijn door de beleggingscommissie tijdens elke commissievergadering besproken aan de hand van de Institutional Risk Management monitor van Kas Bank. Hierin wordt het actuele risico van de beleggingen ten opzichte van de verplichtingen (tracking error) vergeleken met het vastgestelde risicobudget.

Beleggingsmix Aan het begin van het jaar was de categorie vastrentende waarden iets overwogen en aandelen iets onderwogen ten opzichte van de strategische gewichten. Door de forse rendementen op aandelen in 2013 is het gewicht van aandelen in de portefeuille in de loop van het jaar relatief sterk gestegen. Er heeft geen rebalancing van de portefeuille gedurende het jaar plaatsgevonden. Naast de impact van de relatieve rendementen op het gewichten van elk van de beleggingscategorieën, heeft de beleggingscommissie ook enkele onttrekkingen gedaan aan de beleggingsportefeuille ten behoeve van uitbetaling van de pensioenverplichtingen. Er is kapitaal onttrokken uit de swapportefeuille en de Noord-Amerika aandelenportefeuille.


34

Renteafdekking Het bestuur heeft reeds in 2011 besloten de afdekking van het renterisico van de pensioenverplichtingen tactisch te verlagen van 70% naar 60%. Sindsdien heeft het pensioenfonds dit percentage renteafdekking gehandhaafd. De strategische renteafdekking lag in 2013 (ongewijzigd) op 80%. Dit percentage wordt op basis van de ALM-studie van 2013 gehandhaafd. Ook de bandbreedte voor de afdekking van het renterisico (tussen 55% en 100%) blijft gehandhaafd.

Vastrentende waarden Tijdens de eerste maanden van 2013 leek het er nog even op dat de rentes op Nederlandse en Duitse staatsobligaties nog verder zouden dalen vanaf de al behoorlijk lage niveaus waarop ze 2012 hadden afgesloten. Echter, de voorzichtig aantrekkende groei die zich halverwege het jaar in de eurozone manifesteerde en de speculatie over een mogelijk afbouwen van de Amerikaanse monetaire steun hebben er voor gezorgd dat de rentes op deze 'veilige' staatsobligaties in 2013 zijn opgelopen. De kredietopslagen op Europese en Amerikaanse bedrijfsobligaties zijn net als in 2012 verder gedaald. Deze dalende kredietopslagen hebben voor positieve rendementen op de credits en high yield portefeuilles gezorgd. Voor de creditportefeuille die op actieve wijze wordt beheerd, leidde dit tot een jaarresultaat van 2,58%. De passief beheerde creditportefeuille rendeerde met 1,95% iets minder. De high yield belegging behaalde een rendement van 5,78% in 2013. De stijging van de (swap)rente gedurende het jaar zorgde voor een verlies op de swapportefeuille met 7,64%. Vanwege het grote gewicht hiervan binnen de totale vastrentende waarden portefeuille heeft dit tot een totaalrendement van -5,30% geleid. Dit is een iets kleiner verlies dan de benchmark (-5,52%). Door een stijging van de (swap)rente zijn de pensioenverplichtingen in waarde gedaald. Omdat het renterisico niet volledig was afgedekt (60%), is de waarde van de vastrentende waardenportefeuille met een lager percentage gedaald dan de pensioenverplichtingen. Per saldo heeft de rentestijging een positief effect op de dekkingsgraad gehad.

Aandelen De aandelenmarkten in de ontwikkelde landen eindigden 2013 met forse winsten. In veel landen liepen de koersstijgingen op tot in de dubbele cijfers. De opkomende landen vormen hierop een uitzondering. Deze presteerden aanzienlijk slechter dan de ontwikkelde landen. De invloed van het (naderende) afbouwen van de Amerikaanse monetaire steun, de zorgen omtrent een mogelijke vertraging van de Chinese economische groei en binnenlandse problemen in sommige emerging markets hebben deze landen parten gespeeld. De totale aandelenportefeuille behaalde een resultaat van 13,53% (versus 13,91% voor de benchmark), inclusief valuta-afdekking. De rendementen van de verschillende mandaten varieerden sterk met bijna 28% voor het aandelen Noord-Amerika mandaat en -5% voor aandelen opkomende markten.


35

Onroerend goed In de Nederlandse onroerend goed markt waren de verschillen tussen de sectoren net als in 2012 soms groot. Het pensioenfonds belegt via drie verschillende mandaten in woningen en winkels. De sector winkels in Nederland behaalde volgens de ROZ/IPD-benchmarkcijfers het beste resultaat, namelijk 1,1% op jaarbasis, terwijl de Nederlandse woningensector een totaalrendement van 0,6% liet zien. De totale onroerend goed beleggingen behaalden een negatief rendement van -5,09% tegen een benchmarkresultaat van -0,58%. Met name het vastgoedfonds Europa droeg bij aan het negatieve resultaat. Dit fonds behaalde een rendement van -12,28%. De benchmark van het Europese vastgoedfonds is een absoluut rendement, gebaseerd op de rendementsverwachting van de vermogensbeheerder.

Commodities De belegging in grondstoffen volgt op een passieve wijze de Dow Jones UBS-index: een breed gespreid mandje van commodities uit de energie-, metaal- en agrisector. Veel grondstoffen zijn in 2013 in waarde gedaald. Per saldo daalde de benchmark met 9,78%. De belegging van het pensioenfonds behaalde een rendement van -9,50%.

Asset Liability Management-studie In 2013 heeft het pensioenfonds een nieuwe Asset Liability Management-studie laten uitvoeren. Er zijn veel verschillende varianten van het strategische beleggingsbeleid en de mate van renteafdekking onderzocht. Specifiek is aandacht besteed aan de allocatie tussen vastrentende waarden versus aandelen en de bijdrage van onroerend goed en commodities aan het risico-rendementsprofiel van de portefeuille. Ook is onderzocht of beursgenoteerd onroerend goed betere resultaten geeft dan de huidige belegging in niet-beursgenoteerd onroerend goed. Op basis van de resultaten heeft het bestuur besloten de huidige strategische allocatie en renteafdekking voorlopig te handhaven. In 2014 zal de beleggingscommissie een aantal resultaten uit de ALM-studie nader uitwerken.

Maatschappelijk verantwoord beleggen De afgelopen jaren heeft het bestuur zich actief verdiept in en gediscussieerd over het onderwerp maatschappelijk verantwoord beleggen. Maatschappelijk verantwoord beleggen is het beleggen op grond van financiële, sociale, governance en milieuoverwegingen en/of de beïnvloeding van bedrijven, overheden en andere relevante actoren op grond van deze overwegingen. In verkorte vorm wordt wel gesproken over ESG-onderwerpen: environmental, social en governance onderwerpen. Met betrekking tot maatschappelijk verantwoord beleggen worden de volgende strategieën onderscheiden:

Negatieve screening/uitsluiting: beleggingen in bepaalde bedrijven, economische sectoren of landen zijn niet toegestaan om redenen die betrekking hebben op corporate governance of ESG-onderwerpen.


36

Positieve screening: selectie, binnen een gegeven beleggingsuniversum, van bedrijven die het best presteren op bepaalde duurzame criteria. De populairste vorm van positieve screening wordt best-in-class genoemd.

Engagement: het beïnvloeden van het bedrijfsbeleid op grond van de positie als belegger en de rechten die hiermee verbonden zijn. Het fundamentele verschil met screening is dat engagement de selectie van aandelen niet beïnvloedt, omdat deze strategie pas na de aankoop van een aandeel wordt toegepast.

Het bestuur is van oordeel dat gezien de omvang van de beleggingsportefeuille, de wijze van beleggen (grotendeels passief beleggen) en de uitvoerbaarheid de vorm van engagement het beste aansluit bij de mogelijkheden en wensen van het pensioenfonds. Dit vanuit de overtuiging dat engagement weliswaar niet onmiddellijk, maar wel uiteindelijk bijdraagt aan de vermindering van de ESG-problematiek en dat dit op lange termijn ook een positieve bijdrage levert aan het rendement op beleggingen. De beleggingscommissie probeert in gesprekken met de vermogensbeheerders hen ertoe aan te zetten om andere producten aan te bieden die beter aansluiten bij de ESG-problematiek. Vervolgens zal het bestuur bepalen of zij in deze producten willen beleggen. Pensioenfondsen zijn in toenemende mate actief op aandeelhoudersvergaderingen. Stemmen wordt tegenwoordig minder gezien als een recht, maar meer als een plicht. Het is voor het pensioenfonds onuitvoerbaar om zelf wereldwijd de aandeelhoudersvergaderingen te bezoeken. Het bestuur heeft daarom gekozen voor een passief stembeleid. Op 1 januari 2013 is het Nederlands wettelijk verbod op investeren in bedrijven die betrokken zijn in de productie van clustermunitie van kracht geworden. Het verbod vraagt van investeerders om investeringen te vermijden in bedrijven die te maken hebben met de productie van clustermunitie, en ook in beleggingsinstellingen en indexen waar clustermunitie-ondernemingen meer dan 5 procent van uitmaken. Het pensioenfonds streeft naar volledige uitsluiting van clustermunitie in de beleggingsportefeuille. In 2013 is dan ook een bevestiging gevraagd aan de vermogensbeheerders dat zij niet beleggen in clustermunitie. Deze bevestiging is ook ontvangen.


37

Asset mix De strategische beleggingsmix en realisatie kunnen als volgt worden samengevat: Strategische allocatie (%)

Feitelijke allocatie per 31 december 2013 (%) (€1.000)

Vastrentende waarden

54,0

53,2

384.710

Core

44,0

41,4

299.460

Credits

5,0

5,9

42.446

High yield

5,0

5,9

42.804

Aandelen

29,5

33,5

242.108

Europa*

11,5

12,5

90.317

Noord-Amerika*

8,5

10,6

76.643

Emerging markets

9,5

10,4

75.148

Indirect onroerend goed

8,0

6,1

44.509

Nederland - woningen

2,0

2,1

15.317

Nederland - winkels

2,0

1,8

13.034

Europa

4,0

2,2

16.158

Commodities*

7,5

6,9

50.037

Liquiditeiten

1,0

0,3

1.810

100,0

100,0

723.174

Totaal

*

Inclusief derivaten voor valuta-afdekking en bijbehorende liquiditeiten.


38

Bandbreedtes Structureel (%)

Minimum (%)

Maximum (%)


54,0

40,0

65,0

Core

44,0

40,0

55,0

Credits

5,0

0,0

10,0

High yield

5,0

0,0

10,0

Aandelen

29,5

20,0

40,0

Europa

11,5

8,0

15,0

Noord-Amerika

8,5

6,0

12,0

Emerging markets

9,5

5,0

15,0


8,0

4,0

12,0


2,0

0,0

5,0

Nederland - winkels

2,0

0,0

5,0

Europa

4,0

3,0

6,0

Commodities

7,5

0,0

10,0

Liquiditeiten

1,0

0,0

10,0


39

Rendement Portefeuille (%)

Benchmark (%)

Verschil (%)


-5,30

-5,52

0,22

Core

-7,64

-7,64

0,00

Credits actief

2,58

2,37

0,21

Credits passief

1,95

1,98

-0,03

High yield

5,78

5,99

-0,21

Aandelen

13,53

13,91

-0,38

Europa

21,37

19,15

2,22

Noord-Amerika

27,81

29,54

-1,73

Emerging markets

-5,09

-4,30

-0,79


-5,09

-0,58

-4,51


-2,86

0,60

-3,46

2,41

1,10

1,31

-12,28

-2,00

-10,28

Commodities

-9,50

-9,78

0,28

Liquiditeiten

0,11

0,00

0,11

-0,03

0,13

-0,16

Nederland - winkels

Europa

Totaal


40

Pensioenparagraaf Karakterisering pensioenregeling De pensioenregeling is een uitkeringsovereenkomst in de vorm van een middelloonregeling.

Kenmerken pensioenregeling In het boekjaar 2013 zijn er geen wijzigingen in de bestaande pensioenregeling aangebracht. De kenmerken van de pensioenregeling per 31 december 2013 zijn als volgt: ▪

Pensioensysteem: middelloonregeling.

▪

Pensioenleeftijd: 65 jaar.

▪

Pensioengevend jaarsalaris medewerkers Xerox Manufacturing (Nederland) B.V.: het bruto jaarsalaris zoals bedoeld in de CAO van Xerox Manufacturing (Nederland) B.V., vermeerderd met 8% vakantietoeslag, dan wel voor deelnemers die niet onder de werkingssfeer van de CAO van Xerox Manufacturing (Nederland) B.V. vallen het pensioengevend jaarsalaris zoals overeengekomen in de arbeidsovereenkomst tussen Xerox Manufacturing (Nederland) B.V. en de werknemer.

▪

Pensioengevend jaarsalaris medewerkers Xerox (Nederland) B.V.: het bruto jaarsalaris zoals bedoeld in de CAO van Stichting Bedrijfstakpensioenfonds Informatie-, Communicatie- en Kantoortechnologiebranche, vermeerderd met 8% vakantietoeslag. Voor bepaalde categorieën deelnemers kunnen betreffende het pensioengevend jaarsalaris afwijkende afspraken zijn of worden gemaakt. Deze afspraken zijn of worden vastgelegd in een uitvoeringsbesluit.

▪

Pensioengevend jaarsalaris medewerkers Veenman B.V.: het vaste bruto jaarsalaris zoals bedoeld in de CAO van Veenman B.V., vermeerderd met 8% vakantietoeslag. Voor de salesmedewerkers is bij het pensioengevend jaarsalaris inbegrepen 80% van de verdiende provisie in het voorafgaande kalenderjaar.

▪

Franchise: de fiscaal toegestane minimumfranchise (2013: €13.227).

▪

Pensioengrondslag: de pensioengrondslag is gelijk aan het pensioengevend jaarsalaris minus de franchise.

▪

Opbouwpercentage: per deelnemersjaar wordt een aanspraak op een jaarlijks ouderdomspensioen toegekend ter grootte van 2,25% van de in dat jaar geldende pensioengrondslag.

▪

Partnerpensioen: het partnerpensioen bedraagt 70% van het ouderdomspensioen.

▪

Wezenpensioen: het wezenpensioen bedraagt voor ieder kind 14% van het ouderdomspensioen.

▪

Pensioenpremie: de voor de financiering van de pensioenaanspraken verschuldigde premie wordt door Xerox (Nederland) B.V., Xerox Manufacturing (Nederland) B.V., Veenman B.V. en de deelnemers gezamenlijk opgebracht. De deelnemersbijdrage betreft een percentage van de totaal verschuldigde premie. De maximale premiebijdrage van de werkgevers en de verhouding tussen de werkgeversbijdragen en de deelnemersbijdragen zijn vastgesteld in het arbeidsvoorwaardenoverleg van Xerox (Nederland) B.V. dan wel Xerox Manufacturing (Nederland) B.V. dan wel Veenman B.V. en kunnen, indien daartoe aanleiding is, gewijzigd worden in het arbeidsvoorwaardenoverleg van Xerox (Nederland) B.V. dan wel Xerox Manufacturing (Nederland) B.V. dan wel Veenman B.V..


41

Toeslagbeleid Op grond van de wettelijke regeling inzake de toeslagenmatrix is de communicatie ten aanzien van toeslagen in de fondsdocumenten verankerd.

Deelnemersaantallen De deelnemersaantallen per 31 december 2013 zijn als volgt:

actieve deelnemers 4 113

43

tot 25

75

25-30

96

187

30-35 151

35-40 40-45

189

45-50 197

50-55 55-60 60-65

inactieve deelnemers 35 126 392 1.854

661

tot 25 25-35 35-45 45-55

937

55-65 vanaf 65


42

Actuariële paragraaf Actuariële analyse De actuariële analyse van het saldo van baten en lasten kan als volgt worden weergegeven: 2012 (€1.000)

2013 (€1.000) Premieresultaat Premiebijdragen

13.111

13.259

Pensioenopbouw

-12.452

-11.943

-1.426

-1.437

-742

-688

-1.509

-809

Beleggingsresultaten

-1.293

77.509

Rentetoevoeging voorziening pensioenverplichtingen

-2.599

-10.534

Wijziging marktrente

20.901

-51.573

17.009

15.402

0

0

106

161

1.159

1.759

286

16

0

0

-424

-97

Resultaat op toeslagen

0

0

Overgang nieuwe overlevingstafels

0

-8.842

18.349

-

1.413

1.521

20.889

-5.482

36.389

9.111

Bestemd voor reserve toekomstige toeslagverlening actieve deelnemers Pensioenuitvoeringskosten

Interestresultaat

Overig resultaat Resultaat op waardeoverdrachten (saldo overdracht van rechten) Resultaat op arbeidsongeschiktheid Resultaat op sterfte Resultaat op uitkeringen Resultaat op kosten Resultaat op mutaties

Korting Overige baten

Totaal saldo van baten en lasten


43

De voornaamste oorzaken van het positieve resultaat in 2013 zijn:

De kortingsmaatregel heeft geleid tot een eenmalige verlaging van de technische voorziening van €18.349.000.

De nominale marktrente. In 2013 heeft de rentetermijnstructuur zich anders ontwikkeld dan op 31 december 2012 werd verwacht. Dit heeft geleid tot een vrijval van de technische voorziening van €20.901.000 en heeft derhalve winst opgeleverd. De beleggingsopbrengsten bedroegen €1.293.000 negatief. Het resultaat op intrest bedraagt €17.009.000 positief.

Uitkomsten van de solvabiliteitstoets 2012 (€1.000)

2013 (€1.000) Aanwezig vermogen

727.150

740.456

-700.511

-750.206

-28.700

-30.750

-2.061

-40.500

Af: vereist eigen vermogen (exclusief minimaal vereist eigen vermogen)

-70.400

-71.250

Reservepositie

-72.461

-111.750

Af: technische voorzieningen

Af: minimaal vereist eigen vermogen

Dekkingspositie

Oordeel van de certificerend actuaris over de financiële positie De certificerend actuaris verklaart dat per 31 december 2013 is voldaan aan de artikelen 126 tot en met 140 van de Pensioenwet, met uitzondering van artikel 131 (minimaal vereist eigen vermogen), 132 (vereist eigen vermogen) en 140 (kortetermijnherstelplan), en dat de vermogenspositie naar zijn mening slecht is vanwege het dekkingstekort. Bij artikel 137 merkt de certificerend actuaris op dat het pensioenfonds niet voldoet aan de consistentievereisten met betrekking tot het voorwaardelijke toeslagbeleid als bedoeld in artikel 95 lid 1 van de Pensioenwet. Hiermee verklaart de certificerend actuaris dat: ▪

de technische voorzieningen naar zijn mening toereikend zijn (artikel 126 Pensioenwet);

▪

het ouderdomspensioen wordt gefinancierd op kapitaalbasis (artikel 127 Pensioenwet);

▪

de ontvangen premie kostendekkend is (artikel 128 Pensioenwet);

▪

er geen sprake is van premiekorting of premieterugstorting (artikel 129 Pensioenwet);

▪

de kostendekkende premie, de gedempte premie en de feitelijke premie in het jaarverslag en in de jaarrekening zijn vermeld (artikel 130 Pensioenwet);

▪

het vermogen voldoet niet aan de eisen die gesteld worden volgens de weten regelgeving en dat dit gemeld is aan De Nederlandsche Bank en dat tijdig een herstelplan is opgesteld (artikel 131 en 132 Pensioenwet);

▪

het eigen vermogen van het pensioenfonds is positief, er is dus sprake van dekking door waarde (artikel 133 Pensioenwet).

▪

er in het boekjaar sprake is van korting van pensioenaanspraken of pensioenrechten (artikel 134 Pensioenwet);


44

▪

het beleggingsbeleid in overeenstemming is met de prudent person regel (artikel 135 Pensioenwet);

▪

het pensioenfonds geen leningen is aangegaan anders dan voor liquiditeitsdoeleinden en niet namens derde partijen optreedt als garant (artikel 136 Pensioenwet);

▪

de voorwaardelijke toeslagverlening wordt gefinancierd in overeenstemming met de vereisten in de Pensioenwet (artikel 137 Pensioenwet);

▪

de dekkingsgraad van het pensioenfonds lager is dan de verwachte dekkingsgraad in het door het pensioenfonds opgestelde en door De Nederlandsche Bank goedgekeurde herstelplan. Het pensioenfonds verkeert per 31 december 2013 in een situatie van dekkingstekort. Het verwachte langetermijnherstelplan is nog steeds haalbaar (artikel 138 en 139 Pensioenwet);

Vijf jaar na de invoer van het herstelplan is de dekkingsgraad nog niet gelijk aan het minimaal vereist eigen vermogen. Hierdoor wordt niet voldaan aan artikel 140 van de Pensioenwet.


45

Risicoparagraaf Risico en beheersing/beleid Het bestuur heeft zijn beleid verwoord in de actuariële en bedrijfstechnische nota. Algemene leidraad voor het uitvoeren van zijn beheertaken zijn de voorschriften van De Nederlandsche Bank, zoals vastgelegd in FIRM. FIRM is een geïntegreerde methode voor de analyse van risico's en de beheersing daarvan. De inrichting van het risicomanagement voor wat betreft de niet-financiële risico's is in de loop van 2010 uitgewerkt door een daarvoor ingestelde commissie. Het risicomanagement voor wat betreft de financiële risico's is in de loop van 2010 uitgewerkt door de beleggingscommissie. In 2012 is gekeken naar het effect van de beheersmaatregelen en is de risicomanagementrapportage, die samen met Kas Bank is ontwikkeld, in gebruik genomen. Het risicobeheer wordt voorts uitgebreid behandeld onder punt 12 van de toelichting op de jaarrekening.


46

Toekomstparagraaf De genoemde onderwerpen in deze paragraaf zijn opgenomen in het door het bestuur opgestelde jaarplan voor 2014.

Nieuwe pensioenregeling Door de vergrijzing nemen de pensioenkosten toe. Bovendien is het huidige pensioenstelsel gevoelig voor schommelingen op de financiële markten en ervaart de werkgever (in casu Xerox Corporation) P&L-schommelingen door de FAS-regels. Vanwege het premieplafond in de pensioenregeling is korten van toekomstige pensioenopbouw reëel geworden. De premie was in 2013 onvoldoende om het overeengekomen opbouwpercentage (2,25%) in te kopen. Op initiatief van de werkgever zijn er alternatieven onderzocht en is in overleg met sociale partners gekozen voor een collectieve beschikbare premieregeling (CDC-regeling) met een opbouwpercentage van 2%, uitgevoerd door het pensioenfonds. Dit kwam ook tegemoet aan de gewijzigde fiscale wetgeving waarbij een opbouw van meer dan 2,15% bij een pensioenleeftijd van 65 jaar niet meer toegestaan is. Het pensioenfonds en een extern actuarieel bureau hebben hierin geadviseerd. Per 1 januari 2014 is aldus een nieuwe pensioenregeling ingevoerd die wel kostendekkend is. Het bestuur heeft in het kader van de gewijzigde pensioeningangsleeftijd van de toekomstige pensioenopbouw naar 67 jaar er voor gekozen om alle per 1 januari 2014 opgebouwde pensioenrechten met pensioenleeftijd 65 actuarieel neutraal om te zetten naar pensioenleeftijd 67 jaar. Het bestuur heeft een lijst opgesteld met fondsdocumenten die aanpassing behoeven. Daarvan zijn vooraleerst het pensioenreglement en de uitvoeringsovereenkomst ter hand genomen.

Wijziging Witteveenkader Het kabinet heeft plannen om de fiscale regels voor pensioenen aan te passen. Dit zal consequenties hebben voor de pensioenopbouw en (wellicht) de premie. Op het moment van aanvaarding van het wetsvoorstel dienen sociale partners nieuwe afspraken te maken in overeenstemming met de nieuwe weten regelgeving. Het bestuur dient hierbij betrokken te zijn en dient te bewaken dat een en ander correct en tijdig gebeurt.

Wijziging FTK Door de vergrijzing nemen de pensioenkosten toe. Bovendien is het huidige pensioenstelsel gevoelig voor schommelingen op de financiële markten. Daarom gaat de AOW-gerechtigde leeftijd omhoog en past de overheid de regels voor pensioenopbouw aan. Het kabinet is van plan om vóór de zomer van 2014 met een nieuw Financieel Toetsingskader te komen, dat (vooralsnog) uiterlijk 1 januari 2015 moet ingaan. Dit is een belangrijke, ingrijpende wijziging van de sturingsmechanismen. Het bestuur zal belanghebbenden uitvoerig consulteren en overleggen met sociale partners.

Geschiktheid bestuur en werving nieuwe bestuursleden De afgelopen jaren zijn weten regelgeving op het gebied van pensioen complexer geworden en ook anderszins wordt er meer verlangd van pensioenfondsen en hun bestuurders. De Nederlandsche Bank heeft expliciete eisen gesteld aan bestuurders en het pensioenfonds heeft haar geschiktheidsplan hierop aangepast. Vanwege de huidige eisen en onvoldoende beschikbaarheid van (potentiële) bestuurders bij de aangesloten werkgevers heeft het bestuur besloten een ervaren


47

externe bestuurder te zoeken voor de voorzittersfunctie in het bestuur. Deze is in augustus 2013 begonnen als onafhankelijk voorzitter. Op het moment bestaan nog enkele vacatures binnen het bestuur. Het bestuur zal zich ook in 2014 blijven inspannen om hier geschikte kandidaten voor te vinden.

Communicatie met de deelnemers en andere betrokkenen De pensioenregeling is gewijzigd en het korten van pensioenrechten en pensioenaanspraken is realiteit geworden. Om dit alles helder uit te leggen aan deelnemers is frequente en goede communicatie vereist, aanvullend op het bestaande communicatieplan. Daarenboven blijkt uit onderzoek dat pensioenfondsen een slecht imago hebben gekregen. Het bestuur dient zich in te spannen om ervoor te zorgen dat het wordt gezien als communicatief vaardig, betrouwbaar, integer en geschikt. Er zal een aanzet gemaakt worden om tweeweg-communicatie tussen bestuur en deelnemers mogelijk te maken middels focusgroepen.

Bestuursmodel De Wet versterking bestuur pensioenfondsen zal per 1 juli 2014 in werking treden. Deze wet biedt het bestuur de mogelijkheid om voor een ander bestuursmodel te kiezen. In het najaar van 2013 heeft het bestuur besloten om (voorlopig) vast te houden aan het huidige paritaire bestuursmodel met enige aanpassingen. Het bestuur zal echter middels een jaarlijkse evaluatie bekijken of dit bestuursmodel op termijn is vol te houden.


48

Venray, 19 juni 2014


Bestuur:

Xerox Pensioenbureau:

W.S. Zeverijn, onafhankelijk voorzitter

N. van Heesen, directeur

J.L.P. van der Geer, bestuurslid

R.G.L. Smeets, bestuurslid R.K.P. Martens, bestuurslid J.F.M.A. van den Muijsenberg, bestuurslid J.L.P. van der Geer, bestuurslid


49

Jaarrekening


50

Balans per 31 december


51

Balans per 31 december 2013 Toelichting nummer

2013 (€1.000)

2012 (€1.000)

Activa

Beleggingen

5, 14

721.364

733.300

Vorderingen en overlopende activa

6

103

451

Herverzekeringsdeel technische voorzieningen

7

5.642

6.022

Overige activa

8

1.810

3.181

728.919

742.954

9

26.639

-9.750

10, 16-20, 25

700.511

750.206

11

1.769

2.498

728.919

742.954

103,80

98,70

Passiva Reserves

Technische voorzieningen

Overige schulden en overlopende passiva

Dekkingsgraad (%)


4

52

Staat van baten en lasten


53

Staat van baten en lasten over 2013 Toelichting nummer

2012 (€1.000)

2013 (€1.000)

Baten Premiebijdragen (van werkgevers en werknemers) (totaal)

13

13.813

13.560

Beleggingsresultaten

14

-1.293

77.509

Overige baten

15

-13

84

12.507

91.153

Lasten Pensioenuitkeringen

21

24.342

23.437

Pensioenuitvoeringskosten

22

1.013

946

Mutatie voorziening pensioenverplichtingen

10

-49.315

57.591

Pensioenopbouw

10

12.452

11.943

Toeslagverlening

10

0

0

Korting van aanspraken en rechten

10

-18.349

0

Rentetoevoeging

10

2.599

10.534

Onttrekking pensioenuitkeringen en pensioenuitvoeringskosten

10

-24.899

-23.711


10

-20.901

51.573

Wijziging actuariële uitgangspunten

10

0

0

Wijziging uit hoofde van overdracht van rechten

10

0

0

Aanpassing sterftekansen

10

0

8.842

Overige wijzigingen

10

-217

-1.590

Saldo overdracht van rechten

27

0

0

Overige lasten

28

78

68

-23.882

82.042

36.389

9.111

Saldo van baten en lasten


54

Bestemming van het saldo van baten en lasten 2012 (€1.000)

2013 (€1.000) Reserve toekomstige toeslagverlening actieve deelnemers Algemene reserve


0

2.055

36.389

7.056

36.389

9.111

55

Kasstroomoverzicht


56

Kasstroomoverzicht over 2013 2012 (€1.000)

2013 (€1.000) Kasstroom uit pensioenactiviteiten

Ontvangen premies

11.993

13.238

0

0

Betaalde pensioenuitkeringen

-23.360

-23.442

Betaalde waardeoverdrachten

0

0

Ontvangen uitkeringen van herverzekeraars

0

0

Koopsom toeslagen herverzekering

0

0

Betaalde premies herverzekeringen

-78

-68

Betaalde beheerskosten

-767

-949

Overige betalingen en ontvangsten

-371

823

-12.583

-10.398

34.385

410.960

4.800

5.692

-27.664

-408.050

-309

-1.077

Totaal kasstroom uit beleggingsactiviteiten

11.212

7.525

Mutatie liquide middelen

-1.371

-2.873

Saldo begin boekjaar liquide middelen

3.181

6.054

Saldo einde boekjaar liquide middelen

1.810

3.181

Ontvangen waardeoverdrachten

Totaal kasstroom uit pensioenactiviteiten

Kasstroom uit beleggingsactiviteiten

Verkopen en aflossingen van beleggingen

Ontvangen directe beleggingsopbrengsten

Aankopen beleggingen

Betaalde kosten van vermogensbeheer


57

Toelichting behorende tot de jaarrekening


58

Toelichting behorende tot de jaarrekening 2013 [1] Inleiding Het doel van Stichting Pensioenfonds Xerox, statutair gevestigd te Venray, is het uitvoering geven aan toezeggingen omtrent pensioen die door Xerox (Nederland) B.V., gevestigd te Breukelen, Xerox Manufacturing (Nederland) B.V., gevestigd te Venray, en Veenman B.V., gevestigd te Capelle aan den IJssel, zijn of worden gedaan in de gevallen, onder de voorwaarden en van een omvang zoals omschreven in het pensioenreglement.

[2] Overeenstemmingverklaring De jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met de wettelijke bepalingen zoals deze zijn opgenomen in Titel 9 Boek 2 BW en met inachtneming van de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving. Het bestuur heeft op 19 juni 2014 de jaarrekening vastgesteld.

[3] Algemene grondslagen [a] Algemeen Alle bedragen zijn vermeld in euro's. Beleggingen en pensioenverplichtingen worden gewaardeerd op actuele waarde. Overige activa en passiva worden gewaardeerd tegen nominale waarde, tenzij anders vermeld. Baten en lasten worden toegerekend aan het boekjaar waarop deze betrekking hebben.

[b] Schattingen en veronderstellingen De opstelling van de jaarrekening in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW vereist dat het bestuur oordelen vormt en schattingen en veronderstellingen maakt die van invloed zijn op de toepassing van grondslagen en de gerapporteerde waarde van activa en verplichtingen, en van baten en lasten. De schattingen en hiermee verbonden veronderstellingen zijn gebaseerd op ervaringen uit het verleden en verschillende andere factoren die gegeven de omstandigheden als redelijk worden beschouwd. De uitkomsten hiervan vormen de basis voor het oordeel over de boekwaarde van activa en verplichtingen die niet op eenvoudige wijze uit andere bronnen blijkt. De daadwerkelijke uitkomsten kunnen afwijken van deze schattingen. De schattingen en onderliggende veronderstellingen worden voortdurend beoordeeld. Herzieningen van schattingen worden opgenomen in de periode waarin de schatting wordt herzien, indien de herziening alleen voor die periode gevolgen heeft, of in de periode van herziening en toekomstige perioden, indien de herziening gevolgen heeft voor zowel de verslagperiode als toekomstige perioden.

[c] Opname van een actief of een verplichting Een actief wordt in de balans opgenomen wanneer het waarschijnlijk is dat de toekomstige economische voordelen naar het pensioenfonds zullen terugvloeien en de waarde daarvan betrouw-


59

baar kan worden vastgesteld. Een verplichting wordt in de balans opgenomen wanneer het waarschijnlijk is dat de afwikkeling daarvan gepaard zal gaan met een uitstroom van middelen en de omvang van het bedrag daarvan betrouwbaar kan worden vastgesteld.

[d] Verantwoording van baten en lasten Baten worden in de rekening van baten en lasten opgenomen wanneer een vermeerdering van het economisch potentieel, samenhangend met een vermeerdering van een actief of een vermindering van een verplichting, heeft plaatsgevonden, waarvan de omvang betrouwbaar kan worden vastgesteld. Lasten worden verwerkt wanneer een vermindering van het economisch potentieel, samenhangend met een vermindering van een actief of een vermeerdering van een verplichting, heeft plaatsgevonden, waarvan de omvang betrouwbaar kan worden vastgesteld. Indien een transactie ertoe leidt dat nagenoeg alle of alle toekomstige economische voordelen en alle of nagenoeg alle risico's met betrekking tot een actief of een verplichting aan een derde zijn overgedragen, wordt het actief of de verplichting niet langer in de balans opgenomen. Verder worden activa en verplichtingen niet meer in de balans opgenomen vanaf het tijdstip waarop niet meer wordt voldaan aan de voorwaarden van waarschijnlijkheid van de toekomstige economische voordelen en betrouwbaarheid van de bepaling van de waarde. Dit betekent dat transacties worden verwerkt op handelsdatum en niet op afwikkelingsdatum. Als gevolg hiervan kan sprake zijn van een post 'nog af te wikkelen transacties'. Deze post kan zowel een actief als een passief zijn.

[e] Saldering van een actief en een verplichting Een financieel actief en een financiële verplichting worden gesaldeerd als nettobedrag in de balans opgenomen indien sprake is van een wettelijke of contractuele bevoegdheid om het actief en de verplichting gesaldeerd en gelijktijdig af te wikkelen en bovendien de intentie bestaat om de posten op deze wijze af te wikkelen. De met de gesaldeerd opgenomen financiële activa en financiële verplichtingen samenhangende rentebaten en rentelasten worden eveneens gesaldeerd opgenomen.

[f] Verwerking van waardeveranderingen van beleggingen Er wordt geen onderscheid gemaakt tussen gerealiseerde en ongerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen. Alle waardeveranderingen van beleggingen, inclusief valutakoersverschillen, worden als beleggingsopbrengsten in de staat van baten en lasten opgenomen.

[g] Vreemde valuta Activa in vreemde valuta worden omgerekend naar euro's tegen de koers per balansdatum. Deze waardering is onderdeel van de waardering tegen reële waarde. Baten en lasten voortvloeiende uit transacties in vreemde valuta worden omgerekend tegen de koers per transactiedatum.


60

[h] Doorgevoerde presentatie wijzigingen In de nieuwe pensioenregeling die geldt vanaf 1 januari 2014 bestaat geen opslag in de premie meer die toegevoegd wordt aan de reserve toekomstige toeslagverlening actieve deelnemers. Deze reserve wordt derhalve in de jaarrekening 2013 gepresenteerd onder de vrije reserve.

[4] Specifieke grondslagen [h] Beleggingen [h.1] Algemeen De beleggingen worden gewaardeerd op actuele waarde. Slechts indien de actuele waarde van een belegging niet betrouwbaar kan worden vastgesteld, vindt waardering plaats op basis van geamortiseerde kostprijs. Participaties in beleggingsinstellingen die gespecialiseerd zijn in een bepaald soort beleggingen, worden gerubriceerd en gewaardeerd volgens de grondslagen voor dat soort beleggingen.

[h.2] Aandelen, onroerend goed en andere niet-vastrentende waardepapieren Waardering geschiedt tegen actuele waarde zijnde de beurswaarde ultimo boekjaar. Niet ter beurze genoteerde fondsen worden gewaardeerd tegen de geschatte opbrengstwaarde.

[h.3] Vastrentende waarden, leningen op schuldbekentenis, fictieve leningen en andere waardepapieren met een vaste of van de rentestand afhankelijke rente Waardering geschiedt tegen actuele waarde zijnde de beurswaarde ultimo boekjaar. Bij afwezigheid van een marktnotering, wordt de actuele waarde gesteld op de geschatte opbrengstwaarde, waarbij rekening wordt gehouden met de geldende marktrentepercentages. Bij de waardering van vastrentende beleggingen wordt rekening gehouden met debiteurenrisico's.

[h.4] Securities lending Het pensioenfonds neemt deel aan een securities lending programma, waarbij bepaalde effecten voor een korte periode worden uitgeleend aan andere marktpartijen. Beleggingen die in het kader van een securities lending contract worden uitgeleend, blijven deel uitmaken van de balans en worden gewaardeerd conform de grondslag voor waardering en resultaatbepaling zoals die geldt voor beleggingen. Als onderpand ontvangen geldmiddelen worden opgenomen onder beleggingen. Als onderpand ontvangen geldmiddelen die zijn herbelegd, worden opgenomen onder beleggingen. Uit securities lending voortvloeiende baten en lasten worden volgens het toerekenbeginsel over de looptijd van de desbetreffende transacties verantwoord en in de rentebaten of rentelasten verwerkt.

[i] Herverzekeringen Uitgaande herverzekeringspremies worden verantwoord in de periode waarop de herverzekering betrekking heeft.


61

Vorderingen uit herverzekeringscontracten op risicobasis worden verantwoord op het moment dat de verzekerde gebeurtenis zich voordoet. Bij de waardering worden de herverzekerde uitkeringen contant gemaakt tegen de rentetermijnstructuur, onder toepassing van de actuariële grondslagen van het pensioenfonds. Vorderingen uit herverzekeringscontracten die classificeren als garantiecontracten worden gelijkgesteld aan de hiertegenover staande voorziening voor pensioenverplichtingen. Vorderingen uit herverzekeringscontracten die classificeren als kapitaalcontracten worden gewaardeerd op de verwachte verzekeringsuitkering bij expiratie van het herverzekeringscontract. Vorderingen uit hoofde van winstdelingsregelingen in herverzekeringscontracten worden verantwoord op het moment van toekenning door de herverzekeraar. De waardering en presentatie van beleggingsdepots gekoppeld aan kapitaalcontracten is overeenkomstig de grondslagen voor beleggingen.

[j] Vorderingen en overlopende activa Voor zover noodzakelijk is een voorziening voor oninbaarheid in mindering gebracht.

[k] Technische voorzieningen [k.1] Voorziening voor pensioenverplichtingen De voorziening voor pensioenverplichtingen wordt gewaardeerd op actuele waarde (marktwaarde). De actuele waarde wordt bepaald op basis van de contante waarde van de beste inschatting van toekomstige kasstromen die samenhangen met de op balansdatum onvoorwaardelijke pensioenverplichtingen. Onvoorwaardelijke pensioenverplichtingen zijn de opgebouwde nominale aanspraken en de reeds bijgeschreven (toeslag)toezeggingen. De contante waarde wordt bepaald met gebruikmaking van de marktrente. Bij de berekening van de voorziening pensioenverplichtingen is uitgegaan van het op de balansdatum geldende pensioenreglement en van de over de verstreken deelnemersjaren verworven aanspraken. Jaarlijks wordt door het bestuur besloten of op de opgebouwde pensioenaanspraken toeslagen worden verleend. Alle per balansdatum bestaande toeslagbesluiten (ook voor toeslagbesluiten na balansdatum voor zover sprake is van ex ante condities) zijn in de berekening begrepen. Er wordt geen rekening gehouden met toekomstige salarisontwikkelingen. Bij de berekening van de voorziening wordt rekening gehouden met premievrije pensioenopbouw in verband met invaliditeit op basis van de contante waarde van de toekomstige pensioenopbouw waarvoor premievrijstelling is verleend wegens arbeidsongeschiktheid. Bij de bepaling van de actuariële uitgangspunten wordt uitgegaan van voor de toezichthouder acceptabele grondslagen, waarbij rekening wordt gehouden met de voorzienbare trend in overlvingskansen. De berekeningen zijn uitgevoerd op basis van de volgende actuariële grondslagen en veronderstellingen: ▪

Discontovoet: de door De Nederlandsche Bank gepubliceerde rentetermijnstructuur zoals maandelijks gepubliceerd door De Nederlandsche Bank.


62

▪

Overlevingstafels: op basis van de prognosetafel 2012-2062, zoals op 10 september 2012 gepubliceerd is door het Actuarieel Genootschap. Deze tafels zijn toegepast met de Towers Watson 2012 ervaringssterfte.

▪

Onbepaalde partnersysteem.

▪

Voor partnerpensioen is aangenomen dat de partner drie jaar jonger is dan de verzekerde man en drie jaar ouder dan de verzekerde vrouw.

▪

Voor het partnerpensioen en het wezenpensioen vindt opbouw plaats.

▪

Kostenopslag: 1,1% van de netto voorziening pensioenverplichtingen.

▪

De voorziening premievrijstellingrisico is per 31 december 2013 vastgesteld op €400.000. In 2013 is de vrijval €200.000. De toevoeging zal gebaseerd zijn op de werkelijke in de premie begrepen PVI-opslag in 2014. Als stelselmatig blijkt dat de jaarlijkse vrijval te laag of te hoog is ten opzichte van de werkelijke toevoeging aan de technische voorzieningen, dan kan de PVIopslag naar boven of naar beneden worden bijgesteld.

[l] Dekkingsgraad De (nominale) dekkingsgraad van het pensioenfonds wordt berekend door op balansdatum het balanstotaal minus de kortlopende schulden te delen op de technische voorzieningen zoals opgenomen in de balans.

[m] Kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht is conform de directe methode opgesteld. Dit houdt in dat alle ontvangsten en uitgaven ook als zodanig worden gepresenteerd. Onderscheid wordt gemaakt tussen kasstromen uit pensioenuitvoeringactiviteiten en beleggingsactiviteiten.

[5] Beleggingen 2013

Stand per 1 januari 2013

Vastgoedbeleggingen

Aandelen


Commodities

Derivaten

Totaal

(€1.000)

(€1.000)

(€1.000)

(€1.000)

(€1.000)

(€1.000)

48.628

212.778

413.000

52.099

6.795

733.300

Aankopen, investeringen en verstrekkingen

0

27.937

0

0

0

27.937

Verkopen en aflossingen

0

-28.429

-6.500

0

0

-34.929

Valutaverschillen

0

-6.633

0

-2.032

4.600

-4.065

Waardeverschillen en verkoopresultaten

-4.119

30.190

-21.790

-5.040

-120

-879

Stand per 31 december 2013

44.509

235.843

384.710

45.027

11.275

721.364

In voorgaand overzicht zijn de derivaten weergegeven. Deze derivaten dienen ter afdekking van het dollarrisico van de aandelen Noord-Amerika en de commodities en zijn inclusief bijbehorende liquiditeiten.


63

Het pensioenfonds stelt een deel van het discretionaire mandaat aandelen Europa beschikbaar aan de custodian voor het in bruikleen geven van effecten (securities lending). Het pensioenfonds behoudt het economisch eigendom. Het tegenpartijrisico is voor rekening van Kas Bank, de custodian. Ultimo 2013 is een bedrag van €12.490.000 (2012: €7.644.000) van de portefeuille van het pensioenfonds uitgeleend. Het pensioenfonds ontvangt hiervoor een vergoeding ter grootte van €69.902 (2012: €67.783). Deze inkomsten zijn meegenomen in de directe beleggingsopbrengsten.

Schatting en oordelen De beleggingen van het pensioenfonds zijn allemaal gewaardeerd tegen actuele waarde per de balansdatum. Het is over het algemeen mogelijk en gebruikelijk om de actuele waarde binnen een aanvaardbare bandbreedte van schattingen vast te stellen. Voor sommige andere financiële instrumenten, zoals beleggingsvorderingen en -schulden, geldt dat de boekwaarde de actuele waarde benadert als gevolg van het korte termijn karakter van de vorderingen en schulden. De boekwaarde van alle activa en financiële verplichtingen op balansdatum benadert de actuele waarde. Voor de waardering van de financiële instrumenten van het pensioenfonds kan voor het grootste deel van de portefeuille gebruik worden gemaakt van directe marktnoteringen of afgeleide marktnoteringen. Bij toepassing van een directe marknotering wordt de actuele waarde afgeleid aan de hand van marktnoteringen van identieke beleggingen in een actieve markt. Bij toepassing van een afgeleide marktnotering wordt de actuele waarde afgeleid aan de hand van directe/indirecte marktdata anders dan die gebruikt worden bij directe marktnotering. De waardering van indirect onroerend goedfondsen komt tot stand op basis van NAV-statements waar waarderingsmodellen en -technieken aan ten grondslag liggen. Op basis van de boekwaarde kan het volgende overzicht worden gemaakt van de beleggingen inclusief de liquide middelen per 31 december 2013:

Markt

Modellen

Directe marktnoteringen

Afgeleide marktnoteringen

(€1.000)

(€1.000)


Totaal

Waarderingsmodellen en -technieken niet gebaseerd op marktdata (€1.000)

(€1.000)

0

384.709

0

384.710

90.456

145.387

0

235.843


0

0

44.509

44.509

Commodities

0

45.027

0

45.027

Derivaten

8.429

2.846

0

11.275

Liquide middelen

1.810

0

0

1.810

100.695

577.969

44.509

723.174

Aandelen

Totaal


64

[6] Vorderingen en overlopende activa 2012 (€1.000)

2013 (€1.000) Beleggingsdebiteuren

Overige

Totaal

97

447

6

4

103

451

Alle vorderingen hebben een resterende looptijd van korter dan één jaar.

[7] Herverzekeringsdeel technische voorzieningen 2012 (€1.000)

2013 (€1.000) Herverzekering

5.642

6.022

Totaal

5.642

6.022

[8] Overige activa 2012 (€1.000)

2013 (€1.000) Liquide middelen

1.810

3.181

Totaal

1.810

3.181

Onder de liquide middelen worden opgenomen die kasmiddelen en tegoeden op bankrekeningen die onmiddellijk dan wel op korte termijn opeisbaar zijn.

[9] Reserves Algemene reserve 2012 (€1.000)

2013 (€1.000) Stand per 1 januari

-16.379

-23.435

6.629

0

Onttrekking/toevoeging uit resultaat

36.389

7.056


26.639

-16.379

Vervallen reserve toekomstige toeslagverlening actieve deelnemers


65

Het resultaat van het boekjaar komt in beginsel ten gunste respectievelijk ten laste van de algemene reserve. De algemene reserve geldt als buffer om waardedaling van de aanwezige beleggingen en andere risico's op te vangen. De algemene reserve is een gemaximeerde reserve. Het maximum wordt bepaald door de maximum dekkingsgraad omschreven in de actuariële en bedrijfstechnische nota.

Reserve toekomstige toeslagverlening actieve deelnemers 2012 (€1.000)


6.629

4.574

Toevoeging premie

0

1.437

Toevoeging rendement

0

618

-6.629

0

0

6.629

Vervallen reserve


De reserve toekomstige toeslagverlening actieve deelnemers werd gevormd uit de opslag in de premie in verband met het verwachte (positieve) verschil tussen de loonindex en 75% van de prijsindex. Hiernaast werd aan deze reserve toegevoegd het gemiddeld rendement van het pensioenfonds over het belegd vermogen. Onttrokken aan deze reserve werd de koopsom die benodigd was voor de extra toeslagverlening ten behoeve van de actieve deelnemers. In verband met de introductie van een nieuwe pensioenregeling waarbij niet meer vanuit de premie wordt gereserveerd voor toeslagverlening aan actieve deelnemers, is de reserve toekomstige toeslagverlening per 31 december 2013 vrijgevallen.

Solvabiliteit 2012 (€1.000)

2013 (€1.000) Eigen vermogen

26.639

-9.750

Minimaal vereist eigen vermogen

28.700

30.750

Vereist eigen vermogen (exclusief MVEV)

70.400

71.250

Het vereist eigen vermogen is gebaseerd op de feitelijke beleggingsmix in de evenwichtssituatie. De vermogenspositie kan worden gekarakteriseerd als dekkingstekort. Voor de berekening van het vereist eigen vermogen wordt gebruikgemaakt van een standaardmodel. Op basis van de evaluatie van het herstelplan begin 2013 heeft het bestuur begin 2013 het voornemen aangekondigd bij gelijkblijvende of nadeligere omstandigheden eind 2013, uiterlijk 1 april 2014 de opgebouwde pensioenaanspraken en pensioenrechten te korten met 1,6%. De daadwer-


66

kelijk door te voeren korting was afhankelijk van de evaluatie van het herstelplan op basis van de dekkingsgraad per 31 december 2013. Op 11 februari 2014 heeft het bestuur, op basis van de dekkingsgraad op 31 december 2013, het besluit genomen om een korting door te voeren. De definitieve korting is vastgesteld op 2,6%, administratief door te voeren per 1 april 2014. De beste schatting van het financiële effect van de korting is ultimo 2013 in de voorziening pensioenverplichtingen verwerkt. Hierdoor daalde de voorziening pensioenverplichtingen met €18.349.000. De korting leidde tot een stijging van de dekkingsgraad met 2,7%. Op basis van de definitieve cijfers ultimo 2013 blijkt dat de korting van 2,6% niet leidt tot de minimaal vereiste dekkingsgraad van 104,1%. De werkelijke dekkingsgraad ultimo 2013 is 103,8%. Er heeft overleg hierover plaatsgevonden met De Nederlandsche Bank en de reactie was dat De Nederlandsche Bank, nadat alle pensioenfondsen de jaarstaten over 2013 ingediend hebben, bepaalt of het pensioenfonds aanvullende maatregelen moet nemen. Eén van deze aanvullende maatregelen kan zijn het aanvullend korten van de opgebouwde pensioenaanspraken en pensioenrechten van de deelnemers.

Minimaal vereist eigen vermogen Het minimaal vereist eigen vermogen bedraagt 4,1% van de hiervoor beschreven voorziening pensioenverplichtingen. Aan deze voorwaarde wordt eind 2013 niet voldaan.

Vereist eigen vermogen Het minimaal vereist eigen vermogen is gelijk aan de technische voorzieningen plus de buffers. Het vereist eigen vermogen is het vermogen dat behoort bij de evenwichtssituatie. In die situatie is het eigen vermogen zodanig vastgesteld dat met de wettelijk vastgestelde zekerheidsmaat van 97,5% ten aanzien van de als onvoorwaardelijk aangemerkte onderdelen van de pensioenovereenkomst wordt voorkomen dat het pensioenfonds binnen één jaar beschikt over minder middelen dan de hoogte van de technische voorzieningen. Aan deze voorwaarde wordt eind 2013 niet voldaan.

Herstelplan Het herstel van het vermogen van het pensioenfonds is gebaseerd op het op 27 maart 2009 bij De Nederlandsche Bank ingediende korte en lange termijn herstelplan. Op 30 juni 2009 is dit herstelplan door De Nederlandsche Bank ongewijzigd goedgekeurd. Op grond van het herstelplan zou de dekkingsgraad per 31 december 2013 boven de 104,1% bedragen. De werkelijke dekkingsgraad per die datum is lager. Een toelichting op het herstelplan is opgenomen in de Financiële paragraaf.

[10] Technische voorzieningen Zoals vermeld in de toelichting zijn de pensioenverplichtingen van het pensioenfonds gewaardeerd tegen actuele waarde per balansdatum. Deze actuele waarde wordt vastgesteld met behulp van


67

schattingen en aannames. De belangrijkste schattingen betreffen de bepaling van de rente en de levensverwachting. Jaarlijks worden de actuariële grondslagen en/of methoden beoordeeld en mogelijk herzien ten behoeve van de berekening van de actuele waarde van de pensioenverplichtingen. Hierbij wordt gebruikgemaakt van interne en externe actuariële deskundigheid. Dit betreft onder meer de vergelijking van veronderstellingen ten aanzien van sterfte, langleven, arbeidsongeschiktheid met werkelijke waarnemingen voor zowel de gehele bevolking als voor de populatie van het pensioenfonds. De vaststelling van de toereikendheid van de voorziening voor pensioenverplichtingen is een inherent onzeker proces, waarbij gebruikt wordt gemaakt van schattingen en oordelen door het bestuur. Het effect van deze wijzigingen wordt verantwoord in het resultaat op het moment dat de actuariële uitgangspunten worden herzien. 2012 (€1.000)


750.206

692.252

-380

363

Mutatie technische voorzieningen

-49.315

57.591


700.511

750.206

Mutatie herverzekering

Het mutatieoverzicht voor de voorziening voor pensioenverplichtingen is als volgt: 2012 (€1.000)


750.206

692.252

12.452

11.943

0

0

2.599

10.534

-24.628

-23.453

-271

-258

-20.901

51.573

Wijziging prognosetafel

0

6.908

Wijziging ervaringssterfte

0

1.934

Pensioenopbouw

Toeslagen

Rentetoevoeging

Onttrekking voor pensioenuitkeringen

Onttrekking voor pensioenuitvoeringskosten



68

Saldo van inkomende en uitgaande waardeoverdrachten Korting pensioenrechten

0

0

-18.349

0

-597

-1.227

700.511

750.206

Overige mutaties


Voor een toelichting op de verschillende posten wordt verwezen naar de toelichting op de verschillende posten uit de staat van baten en lasten. De post overige mutaties wordt toegelicht onder [26]. De voorziening pensioenverplichtingen exclusief het herverzekerd deel ten bedrage van €5.642.000 (2012: €6.022.000) is naar categorieën van deelnemers als volgt samengesteld: 2013 (€1.000)

2012 (€1.000)

Actieve deelnemers

178.522

198.208

Gewezen deelnemers

153.676

176.644

Pensioengerechtigde deelnemers

362.671

369.332

Totaal

694.869

744.184

De methode voor de berekening van de pensioenverplichtingen is zodanig toegepast dat er geen sprake is van een financieringsachterstand. Naar hun aard hebben de technische voorzieningen in het algemeen een langlopend karakter. Ter informatie vermelden wij de rentegevoeligheid van de technische voorzieningen. Bij een parallelle verschuiving van de rentetermijnstructuur omhoog met 1%-punt, zijn de pensioenverplichtingen ultimo 2013 13% lager terwijl bij een verschuiving van 1%-punt omlaag de pensioenverplichtingen circa 18% hoger zijn.

Korte beschrijving van de pensioenregeling De pensioenregeling per 31 december 2013 kan worden gekenmerkt als een voorwaardelijk geïndexeerde middelloonregeling met een pensioenleeftijd van 65 jaar. Jaarlijks wordt een aanspraak op ouderdomspensioen opgebouwd van 2,25% van de in dat jaar geldende pensioengrondslag. De pensioengrondslag is gelijk aan het pensioengevend jaarsalaris minus de franchise. De franchise wordt jaarlijks vastgesteld. Tevens bestaat er recht op partnerpensioen en wezenpensioen. Deelname aan de pensioenregeling is mogelijk vanaf de leeftijd van 18 jaar. Jaarlijks beslist het bestuur of en in hoeverre op de pensioenrechten en pensioenaanspraken toeslagen worden verleend. Overeenkomstig artikel 10 van de Pensioenwet kwalificeert de pensioenregeling als uitkeringsovereenkomst. Per 1 januari 2014 is een nieuwe pensioenregeling van toepassing.


69

Toeslagverlening Het toeslagbeleid per 31 december 2013 kan als volgt worden verwoord. De toeslagverlening op pensioenaanspraken en pensioenrechten is voorwaardelijk. Er bestaat geen recht op toeslagverlening op pensioenaanspraken en pensioenrechten en het is ook voor de langere termijn niet zeker of en in hoeverre toeslagverlening op pensioenaanspraken en pensioenrechten zal plaatsvinden. Een besluit om in enig jaar toeslagverlening op pensioenaanspraken en pensioenrechten toe te kennen, vormt geen garantie voor in toekomstige jaren toe te kennen toeslagverlening op pensioenaanspraken en pensioenrechten en houdt geen inperking in van de beleidsvrijheid die het bestuur heeft. Het bestuur beslist jaarlijks of en in hoeverre toeslagverlening op pensioenaanspraken en pensioenrechten kan worden toegekend. Bij het nemen van dit besluit laat het bestuur zich behalve door de beschikbare toeslagruimte mede leiden door andere overwegingen, zoals, doch niet uitsluitend, de algemene economische situatie en de ontwikkelingen op de financiële markten. Het bestuur streeft ernaar, maar is daartoe niet verplicht, om jaarlijks per 1 januari op de pensioenaanspraken en pensioenrechten een toeslag te verlenen op basis van maximaal 75% van de prijsindex (Consumentenprijsindex alle huishoudens, zoals vastgesteld door het Centraal Bureau voor de Statistiek) en naar rato van de toeslagruimte. Voor deze voorwaardelijke toeslagtoezegging wordt geen reserve gevormd. Het bestuur heeft in de vergadering van 13 februari 2014 besloten om per 1 januari 2014 aan de inactieve en actieve deelnemers geen toeslag toe te kennen over het jaar 2013. Bij de bepaling van de voorziening pensioenverplichtingen is hiermee rekening gehouden. Per 1 januari 2014 is een nieuw toeslagbeleid van kracht.

Inhaaltoeslagen Onder bepaalde omstandigheden kunnen inhaaltoeslagen worden toegekend. Inhaaltoeslagen zijn toeslagen die worden toegezegd, voor zover in het verleden niet voor 100% toeslagen zijn toegekend. Een besluit om in enige jaar inhaaltoeslagverlening toe te kennen, vormt geen garantie voor in toekomstige jaren toe te kennen inhaaltoeslagverlening. Om inhaaltoeslagen te kunnen toekennen, is een hoge dekkingsgraad vereist. Het bestuur heeft toegezegd om elk jaar een specificatie te geven van het verschil tussen de volledige en de werkelijk toegekende toeslagverlening. Voor de gewezen deelnemers en pensioengerechtigde deelnemers is deze specificatie in de volgende tabel opgenomen: Volledige toeslagverlening (%)

Toegekende toeslagverlening (%)

Verschil (%)

1 januari 2011

1,18

0,18

1,00

1 januari 2012

1,96

0,00

1,96

1 januari 2013

2,18

0,00

2,18


70

Voor de actieve deelnemers is deze specificatie in de volgende tabel opgenomen: Volledige toeslagverlening (%)

Toegekende toeslagverlening (%)

Verschil (%)

1 januari 2011

1,18

0,96

0,22

1 januari 2012

1,96

0,00

1,96

1 januari 2013

2,18

0

2,18

Voorwaardelijkheidsverklaringen In de Regeling van de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid van 9 juli 2008, nr. AV/PB/08/20016, tot wijziging van de Regeling Pensioenwet en Wet verplichte beroepspensioenregeling in verband met de invulling van het begrip consistentie en aanpassing van de toeslagenmatrix is de matrix ten aanzien van toeslagen over pensioenaanspraken en pensioenrechten opgenomen. Ingevolge deze matrix wordt de volgende voorwaardelijkheidsverklaring voor actieve deelnemers, gewezen deelnemers en pensioengerechtigde deelnemers hier opgenomen (toeslagcategorie D.2): 'Op de pensioenrechten en pensioenaanspraken wordt jaarlijks toeslag verleend van maximaal 75% van de prijsindex en naar rato van de toeslagruimte zoals bedoeld in artikel 17 lid 7 van het pensioenreglement. Het bestuur beslist evenwel jaarlijks in hoeverre pensioenrechten en pensioenaanspraken worden aangepast. Voor deze voorwaardelijke toeslagverlening is geen reserve gevormd. De toeslagverlening wordt uit premies gefinancierd.' In de Regeling van de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid van 9 juli 2008, nr. AV/PB/08/20016, tot wijziging van de Regeling Pensioenwet en Wet verplichte beroepspensioenregeling in verband met de invulling van het begrip consistentie en aanpassing van de toeslagenmatrix is de matrix ten aanzien van toeslagen over pensioenaanspraken en pensioenrechten opgenomen. Ingevolge deze matrix wordt de volgende voorwaardelijkheidsverklaring voor actieve deelnemers hier opgenomen (toeslagcategorie D.6): 'Op de pensioenrechten en pensioenaanspraken wordt jaarlijks toeslag verleend van maximaal de loonindex en naar rato van de toeslagruimte zoals bedoeld in artikel 17 lid 7 en lid 8 van het pensioenreglement. Het bestuur beslist evenwel jaarlijks in hoeverre pensioenrechten en pensioenaanspraken worden aangepast. Voor deze voorwaardelijke toeslagverlening is een reserve gevormd.' Per 1 januari 2014 is een nieuw toeslagbeleid van kracht.

[11] Overige schulden en overlopende passiva 2012 (€1.000)

2013 (€1.000) Xerox Manufacturing (Nederland) B.V.

Xerox (Nederland) B.V.

Veenman B.V.

Actuaris


465

1.252

69

15

-11

30

69

53

71

Accountant

63

61

543

347

0

273

529

453

42

14

1.769

2.498

Vermogensbeheer

Beleggingen

Afdracht loonbelasting en premies

Overige

Totaal

Alle schulden hebben een resterende looptijd van korter dan één jaar.

[12] Risicobeheer en derivaten De inrichting van het risicomanagement voor wat betreft de niet-financiële risico's is uitgewerkt door een daarvoor ingestelde commissie. De inrichting van het risicomanagement voor wat betreft de financiële risico's is uitgewerkt door de beleggingscommissie. Hierna wordt een aantal individuele risico's besproken.

Matchingrisico Matchingrisico is het risico als gevolg van niet gematcht zijn van passiva en activa (inclusief offbalanceposten) in termen van rentevoet, rentetypische looptijden, basisvaluta en gevoeligheid voor ontwikkelingen in prijspeil.

Renterisico Het renterisico is het risico dat de waarden van de portefeuille vastrentende waarden en de pensioenverplichtingen veranderen als gevolg van ongunstige veranderingen in de marktrente. De rentegevoeligheid kan worden gemeten door middel van de duration. De duration is de (met de contante waarde van de kasstromen) gewogen gemiddelde resterende looptijd in jaren. Het pensioenfonds is gevoelig voor wijzigingen in de marktrente omdat de duration van de beleggingen en de verplichtingen niet gelijk zijn. Bij de bepaling van het beleggingsbeleid weegt het bestuur zorgvuldig de voordelen (meer zekerheid) en nadelen (minder rendement) van meer of minder durationmatching af ten opzichte van alternatieve strategieën. Het beleid van het pensioenfonds is gericht op het verkleinen van de duration mismatch. Het verschil in duration van de beleggingen en pensioenverplichtingen wordt strategisch voor 80% van de voorziening pensioenverplichtingen gematcht met een tactische afwijking, waarbij het minimum 55% is en het maximum 100%. In 2011 heeft het bestuur voor de schuldencrisis, gezien een verwachting van een stijgende rente, besloten om de afdekking van de pensioenverplichtingen te verlagen van 75% naar 60%. Deze matching is in 2012 vormgegeven binnen een QIF (een fonds voor gemene rekening). De samenstelling van de QIF is zodanig dat tezamen met de credits 60% van het renterisico (tegen marktwaarde) is afgedekt. Het werkelijke afdekkingpercentage wordt


72

periodiek aan het bestuur gerapporteerd in een risico management rapportage. Het werkelijke afdekkingpercentage per eind 2013 is 62%. Bij de introductie van de Ultimate Forward Rate (UFR) in 2012 is uiteindelijk gekozen door het bestuur om de renteafdekking economisch te benaderen en niet op basis van de UFR vorm te geven.

Valutarisico Het valutarisico betreft het risico dat de waarde van de beleggingen en de verplichtingen vermindert als gevolg van veranderingen van vreemde valutakoersen. Aangezien de pensioenverplichtingen van het pensioenfonds in euro luiden en een aanzienlijk deel van de beleggingsportefeuille in vreemde valuta, loopt het pensioenfonds valutarisico. Het verwachte resultaat op koersschommelingen van vreemde valuta is naar verwachting op de lange termijn gelijk aan nul. Op de korte termijn is de waardeontwikkeling van vreemde valuta echter moeilijk te voorspellen en zeer beweeglijk. Het pensioenfonds dekt daarom het valutarisico op de belangrijkste valuta deels af. Voor de aandelenportefeuille Noord-Amerika en de commodities geldt dat het dollarrisico voor 100% wordt afgedekt. Vanaf 2013 geldt dit ook voor het valutarisico van de Britse pond. Het totaalbedrag dat niet in euro's is belegd, bedraagt ultimo 2013 circa €241.729.000 (ultimo 2012: circa €235.122.000) van de beleggingsportefeuille. Hiervan is ultimo 2013 circa €141.346.000 afgedekt (ultimo 2012: circa €112.088.000). Het restrisico betreft valuta in opkomende markten. Het bestuur heeft besloten vanwege de hoge kosten om deze valuta niet af te dekken. Voor de vastrentende portefeuille geldt dat het valutarisico in beginsel volledig wordt afgedekt naar de euro. Dit wordt binnen de fondsen gedaan en niet actief door het pensioenfonds. Voor de beleggingsfondsen is met ingang van 2011 de valuta-exposure op basis van doorkijk toegepast. Voor de beleggingsfondsen is alleen de exposure van de valuta's EUR, USD, GBP, JPY en HKD opgevraagd. In 2013 had de valuta-overlay een positief effect op de performance van het pensioenfonds (positief resultaat van 0,62%). De euro steeg ten opzichte van zowel de Amerikaanse dollar als de Britse pond. De beleggingen in vreemde valuta kunnen per categorie als volgt worden gespecificeerd: 2012 (€1.000)

2013 (€1.000) Vastgoedbeleggingen

Aandelen


Commodities


3.417

3.620

193.217

179.196

68

207

45.027

52.099

241.729

235.122

73

De totale activa in vreemde valuta na valuta-afdekking kunnen als volgt worden verdeeld. Activa per 31 december 2013 (€1.000)

Activa per 31 december 2012 (€1.000)

USD

-26.166

173.559

GPB

2.771

26.564

CHF

11.994

9.826

SEK

4.435

3.514

DKK

1.614

1.398

NOK

1.183

1.130

HKD

11.971

10.666

Overige

47.688

8.500

EUR

673.429

507.797

Totaal

728.919

742.954

Inflatierisico Het pensioenfonds is gevoelig voor zowel inflatie als deflatie. Oplopende inflatie verhoogt de reële pensioenverplichtingen en verlaagt de rendementen op aandelen en vastrentende waarden. In 2009 is nader onderzoek gedaan naar het inflatierisico dat het pensioenfonds loopt. Doordat het pensioenfonds nog steeds in een reservetekort verkeert, geeft De Nederlandsche Bank geen toestemming voor het afdekken van inflatie, omdat dan in hun ogen sprake is van een verhoging van het (nominale) risicoprofiel. Dit onderwerp zal wellicht in 2014 opnieuw worden besproken met betrekking tot de invoering van het nieuwe toetsingskader Het pensioenfonds is al in beperkte mate beschermd voor inflatie door de beleggingen in onroerend goed en grondstoffen.

Marktrisico Marktrisico is het risico als gevolg van het blootstaan aan wijzigingen in marktprijzen van verhandelbare financiële instrumenten binnen een (handels)portefeuille. De strategie van het pensioenfonds met betrekking tot het beleggingsrisico wordt bepaald door de beleggingsdoelstellingen. Het marktrisico wordt periodiek bewaakt in overeenstemming met de aanwezige beleidskaders en richtlijnen. De overall marktposities worden periodiek gerapporteerd aan het bestuur in een management letter.


74

De segmentatie van de totale beleggingsportefeuille naar regio is als volgt: 2012 (€1.000)

2013 (€1.000) Azië

24.842

43.420

4.705

13.248

528.616

488.328

Europa non EU

18.381

23.291

Noord Amerika

33.545

101.306

Pacific

14.073

761

Diversen

99.012

66.127

723.174

736.481

Centraal en Zuid Amerika

Europa EU

Totaal

De segmentatie van de totale beleggingsportefeuille naar sectoren is als volgt: 2012 (€1.000)

2013 (€1.000) Basismaterialen

8.403

16.283

619.632

572.939

Communicaties

8.220

10.700

Cyclische consumptiegoederen

7.661

13.819

22.346

26.687

Gezondheidszorg

0

1.441

Vastgoed

0

2.122

8.306

15.533

19.675

35.488

Industrie

9.654

12.971

Nutsbedrijven

3.354

4.497

Beleggingsfondsen

Defensieve consumptiegoederen

Energie

Financiële instellingen


75

Technologie

2.038

13.625

13.885

10.376

723.174

736.481

Diversen Totaal

Kredietrisico Kredietrisico is het risico dat een tegenpartij contractuele of andere overeengekomen verplichtingen (waaronder verstrekte kredieten, leningen, vorderingen, ontvangen garanties) niet nakomt. De risico's zijn door het bestuur onderkend, maar geaccepteerd, omdat de effecten beperkt zijn. De kredietwaardigheid van veel marktpartijen wordt ook door rating agencies beoordeeld. De samenvatting van de vastrentende waarden op basis van de ratings eind 2013 is als volgt: 2012 (€1.000)

2013 (€1.000) AAA

60.386

78.782

AA

77.511

92.688

115.087

172.655

BBB

20.558

15.890

Lager dan BB

40.305

36.128

Geen rating

70.863

16.857

384.710

413.000

A

Totaal

Solvabiliteitsrisico Het pensioenfonds wordt bij het beheer van de pensioenverplichtingen en de financiering daarvan geconfronteerd met risico's. De belangrijkste doelstelling van het pensioenfonds is het nakomen van de pensioentoezeggingen. Het belangrijkste risico voor het pensioenfonds betreft het solvabiliteitsrisico, ofwel het risico dat het pensioenfonds niet beschikt over voldoende vermogen ter dekking van de pensioenverplichtingen. De solvabiliteit wordt gemeten zowel op basis van algemeen geldende normen als ook naar de specifieke normen welke door de toezichthouder worden opgelegd. Indien de solvabiliteit van het pensioenfonds zich negatief ontwikkelt, bestaat het risico dat het pensioenfonds de premie voor de werkgevers en deelnemers moet verhogen en het risico dat er geen ruimte beschikbaar is voor een eventuele toeslagverlening op pensioenaanspraken en pensioenrechten. In het uiterste geval kan het noodzakelijk zijn dat het pensioenfonds pensioenaanspraken en pensioenrechten vermindert. Eind 2013 is dat het geval.


76

Verzekeringstechnisch risico Verzekeringstechnisch risico is het risico dat uitkeringen (nu dan wel in de toekomst) niet gefinancierd kunnen worden vanuit premie-inkomsten en/of beleggingsinkomsten als gevolg van onjuiste en/of onvolledige (technische) aannames en grondslagen bij de ontwikkeling en premiestelling van het product. De belangrijkste risico's in dit kader zijn het langlevenrisico, het overlijdensrisico en het arbeidsongeschiktheidsrisico. Het langlevenrisico is het belangrijkste verzekeringstechnische risico. Langlevenrisico is het risico dat deelnemers langer blijven leven dan gemiddeld verondersteld wordt bij de bepaling van de voorzienig voor pensioenverplichtingen. Als gevolg hiervan volstaat de opbouw van het pensioenvermogen niet voor de uitkering van de pensioenverplichting. Het overlijdensrisico betekent dat het pensioenfonds in geval van overlijden mogelijk een partnerpensioen moet toekennen waarvoor door het pensioenfonds geen voorzieningen zijn getroffen. Dit risico kan worden uitgedrukt in risicokapitalen. Het arbeidsongeschiktheidsrisico betreft het risico dat het pensioenfonds voorzieningen moet treffen voor premievrijstelling bij invaliditeit en het toekennen van arbeidsongeschiktheidspensioen ('schadereserve'). Dit risico kan worden uitgedrukt in risicokapitalen. Ter zake van het overlijdensrisico heeft het pensioenfonds een herverzekeringsovereenkomst met Nationale Nederlanden. Ten behoeve van het overlijdensrisico worden jaarlijks de risicokapitalen herverzekerd. Het risicokapitaal is gelijk aan de contante waarde van een direct ingaand partnerpensioen, verminderd met de voor de betreffende deelnemer aanwezige voorziening voor ouderdomspensioen en partnerpensioen. De risicokapitalen, tot een maximumbedrag van €500.000 per verzekerde, zijn verzekerd op basis van een stoploss dekking. De risicokapitalen voor zover dit risico het maximumbedrag van €500.000 te boven gaat, zijn verzekerd in een separaat contract in de vorm van eenjarige risicokapitalen. Het totaal te dragen overlijdensrisico wordt door een stoploss dekking beperkt tot 150% van de risicopremie eigen rekening (gedurende de gehele contractperiode van vijf jaar). De risicopremie eigen rekening is de jaarlijkse premie indien de risicokapitalen volledig zouden zijn herverzekerd. Het verzekeringstechnisch risico wordt ook door het bestuur beheerst door een jaarlijks evaluatie van de actuariële resultaten.

Operationeel risico Operationeel risico betreft het risico dat ontstaat als gevolg van het falen of tekortschieten van interne processen, menselijke en technische tekortkomingen, en onverwachte externe gebeurtenissen. Dergelijke risico's worden door het pensioenfonds beheerst door het stellen van hoge kwaliteitseisen aan de organisaties die bij de uitvoering betrokken zijn op gebieden als interne organisatie, procedures, processen en controles, kwaliteit van geautomatiseerde systemen, enzovoort.


77

De werkprocessen bij het Xerox Pensioenbureau zijn vastgelegd in procedures en werkinstructies. Voor kritische taken is een collega-medewerker als back-up ingeleerd. De procedures en werkinstructies zijn door het bestuur getoetst. De prestaties van het Xerox Pensioenbureau worden periodiek gerapporteerd in management letters en in een SLA-jaarrapportage.

IT-risico IT-risico is het risico dat bedrijfsprocessen en informatievoorziening onvoldoende beveiligd zijn, niet continu zijn of onvoldoende worden ondersteund door IT. Het pensioenfonds draait het deelnemerssysteem en excassosysteem in service bij een derdepartij, die de nodige voorzorgsmaatregelen heeft getroffen. De derde party heeft een Service Organisatie Control rapport Type II overlegd inzake het beheer en de hosting. Het pensioenfonds maakt gebruik van het netwerk van Xerox. Xerox volgt hierbij de interne Xerox-richtlijnen vanuit het business continuity assessment plan.

Uitbestedingrisico Uitbestedingrisico is het risico dat continuïteit, integriteit en/of kwaliteit van de aan derden (al dan niet binnen een groep, al dan niet aan de werkgevers) uitbestede werkzaamheden dan wel door deze derden ter beschikking gestelde apparatuur en personeel wordt geschaad. Het pensioenfonds heeft de uitvoering van de pensioenregeling, dat wil zeggen de deelnemersadministratie, de uitkeringsadministratie, de financiële administratie en het support, uitbesteed aan het Xerox Pensioenbureau. Voor het pensioenfonds bestaat het uitbestedingrisico vooral uit het risico dat het Xerox Pensioenbureau niet handelt volgens de verstrekte instructies. Om dit risico, dat samenhangt met operationele werkzaamheden, te beheersen, zijn de voorwaarden vastgesteld en uitgewerkt in een service level agreement. Het pensioenfonds heeft het beheer van het belegde vermogen uitbesteed aan een aantal externe vermogensbeheerders. De risico's die met dit uitbesteden gepaard gaan, worden preventief beheerst door middel van een intensief selectieproces. Vervolgens controleert de beleggingscommissie of de externe vermogensbeheerders blijven voldoen aan de door het pensioenfonds gestelde eisen aan onder meer kwaliteit, deskundigheid en servicegraad. De beleggingscommissie voert jaarlijks een analyse van de ISAE 3402-rapportages van de verschillende vermogensbeheerders en de custodian uit. Het overleggen van een dergelijke rapportage en een positieve beoordeling daarvan door de beleggingscommissie is een selectiecriterium bij het aanstellen van vermogensbeheerders en de custodian.

Omgevingrisico Omgevingrisico is het risico als gevolg van buiten de instelling of groep komende veranderingen op het gebied van concurrentieverhoudingen, belanghebbenden, reputatie en ondernemingsklimaat.

Integriteitrisico Integriteitrisico is het risico dat de integriteit van de instelling dan wel het financiële stelsel wordt beïnvloed als gevolg van niet integere, onethische gedragingen van de organisatie, medewerkers


78

dan wel van de leiding in het kader van weten regelgeving en maatschappelijke en door de instelling opgenomen normen. Het pensioenfonds heeft een gedragscode opgesteld voor alle bestuursleden, leden van de beleggingscommissie, medewerkers van het Xerox Pensioenbureau en andere verbonden personen. In deze gedragscode is een integriteitregeling opgenomen. Een compliance officer oefent toezicht uit op naleving van de gedragscode.

Juridisch risico Juridisch risico is het risico samenhangend met (veranderingen in en naleving van) weten regelgeving, het mogelijk bedreigd worden van haar rechtspositie, met inbegrip van de mogelijkheid dat contractuele bepalingen niet afdwingbaar of niet correct gedocumenteerd zijn. Het Xerox Pensioenbureau volgt de veranderingen van de weten regelgeving en de consequenties daarvan voor de fondsdocumenten. Hiervoor zijn processen ingericht. Alle contracten zijn juist gedocumenteerd en er is aandacht geschonken aan afdwingbare bepalingen.

Specifieke financiële instrumenten (derivaten) Voor de uitvoering van het beleggingsbeleid wordt tevens gebruikgemaakt van financiële derivaten. Als hoofdregel geldt dat derivaten uitsluitend worden gebruikt voor zover dit passend is binnen het algemene beleggingsbeleid. De portefeuillestructuur en het risicoprofiel, berekend inclusief de economische effecten van derivaten, dienen zich binnen de door het bestuur vastgestelde grenzen (limieten) te bevinden. Eén van de belangrijkste risico's bij derivaten is het kredietrisico. Dit is het risico dat tegenpartijen niet aan hun betalingsverplichtingen kunnen voldoen. Dit risico wordt beperkt door alleen transacties aan te gaan met te goeder naam en faam bekend staande partijen. Bovendien geldt dat zoveel mogelijk wordt gewerkt met onderpand. Het pensioenfonds gebruikt derivaten om het valutarisico zoveel mogelijk af te dekken. Hiertoe wordt gebruikgemaakt van valutatermijncontracten. Dit zijn met individuele banken afgesloten contracten waarbij de verplichting wordt aangegaan tot het verkopen van een valuta en de aankoop van een andere valuta, tegen een vooraf vastgestelde prijs en op een vooraf vastgestelde datum.

Surplus/tekort op FTK-grondslagen Het surplus/tekort op FTK-grondslagen is als volgt: 31 december 2013 (€1.000) Voorziening pensioenverplichtingen (FTK-waardering)

31 december 2012 (€1.000)

700.511

750.206

S1 Renterisico

26.500

26.400

S2 Risico zakelijke waarden

77.300

78.000

Buffers:


79

S3 Valutarisico

22.200

28.400

S4 Grondstoffenrisico

14.900

18.100

4.600

4.800

19.000

20.300

S7 Liquiditeitsrisico

n.v.t.

n.v.t.

S8 Concentratierisico

n.v.t.

n.v.t.

S9 Operationeel risico

n.v.t.

n.v.t.

-65.400

-74.400

99.100

102.000

0

0

99.100

102.000

Vereist vermogen (artikel 132 Pensioenwet)

799.611

852.206

Aanwezige vermogen (totaal activa -/- schulden = pensioenvermogen)

727.150

740.456

Surplus/tekort

-72.461

-111.750

S5 Kredietrisico

S6 Verzekeringstechnisch risico

Diversificatie-effect Totaal S (S = √ ( S1 2 + S2 2 + 2×0,5×S1×S2 + S3 2 + S4 2 + S5 2 + S6 2 ) (vereiste buffers) Buffer herverzekering

Totaal S plus buffer herverzekering

Bij de berekening van de buffers past het pensioenfonds de standaardmethode toe. Voor de samenstelling van de beleggingen wordt uitgegaan van de feitelijke beleggingsmix in de evenwichtssituatie.

[13] Premiebijdragen (van werkgevers en werknemers) 2012 (€1.000)

2013 (€1.000) Xerox (Nederland) B.V.

Werkgeversbijdrage pensioenpremie (regulier) Werkgeversbijdrage pensioenpremie (inkoop garantieregeling) Werknemersbijdrage pensioenpremie (regulier)


4.650

4.625

0

12

1.306

1.289

5.956

5.926

80

Xerox Manufacturing (Nederland) B.V.

Werkgeversbijdrage pensioenpremie (regulier)

4.424

4.440

Werknemersbijdrage pensioenpremie (regulier)

1.106

1.111

5.530

5.551

1.561

1.714

64

68

1.625

1.782

702

301

13.813

13.560

Veenman B.V.

Werkgeversbijdrage pensioenpremie (regulier)

Werknemersbijdrage pensioenpremie (regulier)

Bijdragen Stichting Financiering Voortzetting Pensioenverzekering (FVP) Totaal

De totale bijdrage van werkgevers en werknemers bedraagt 35% (2012: 35%) van de pensioengrondslagsom. Voor Veenman B.V. geldt in 2013 een korting van 3% op de totale bijdrage, zodat de totale bijdrage van Veenman B.V. 32% van de pensioengrondslagsom bedraagt. De kostendekkende premie, de feitelijke premie en de gedempte premie volgens artikel 130 van de Pensioenwet zijn als volgt: 2012 (€1.000)

2013 (€1.000) Kostendekkende premie

16.313

15.642

Feitelijke premie

13.111

13.247

Gedempte premie

11.092

10.839

Toelichting kostendekkende premie Kostendekkende premie (€1.000) Actuariële inkoop

11.989

Koopsom overlijdensrisico

263

Opslag premievrijstelling

200

Totaal


12.452

81

Opslag vereist vermogen

1.693

Opslag uitvoeringskosten

742

Opslag toeslagverlening actieven

1.426

Kostendekkende premie

16.313

De door het pensioenfonds ontvangen pensioenpremie van €13.111.000 is lager dan de zuivere kostendekkende premie en is hoger dan de conform de actuariële en bedrijfstechnische nota vastgestelde gedempte premie. Naast de gedempte kostendekkende premie kan eveneens een herstelpremie conform een herstelplan vereist zijn. Daarnaast is het onder bepaalde voorwaarden ook mogelijk om een premiekorting toe te passen. Door De Nederlandsche Bank is gesteld dat de premie moet bijdragen tot herstel indien sprake is van een dekkingstekort. Dit komt erop neer dat de feitelijke premie gedurende een dekkingstekort ten minste gelijk moet zijn aan de actuariële koopsom op basis van de actuele RTS, vermeerderd met de procentuele opslag vanwege het MVEV van de netto koopsom en nog verhoogd met een opslag voor uitvoeringskosten. Deze premiedekkingsgraadeis leidt tot een bedrag van 12.452 x (100% + 4,1%) + 742 = 13.705. De in 2013 ontvangen premie ter grootte van €13.111.000 is dus lager dan de (ten minste) te ontvangen bijdrage. Het pensioenfonds heeft daarom in 2013 gebruik gemaakt van de mogelijkheid tot 'adempauze'. De Nederlandsche Bank heeft dit toegestaan onder de voorwaarden dat het pensioenfonds werkt aan een structurele oplossing voor een deugdelijke financiële opzet. Hiermee wordt voldaan aan de in de Pensioenwet beschreven vereisten. De aan het boekjaar toe te rekenen feitelijke premie is als bate verantwoord. De gedempte kostendekkende premie wordt vastgesteld op dezelfde actuariële grondslagen als de technische voorziening per 1 januari van het boekjaar, maar dan uitgaande van een rekenrente van 5,5%. Deze rente is afgeleid van een verondersteld rendement van 5,5% op nominale verplichtingen.

[14] Beleggingsresultaten 2012 (€1.000)

2013 (€1.000) Directe beleggingsopbrengsten Aandelen Vastrentende waarden Indirect onroerend goed Overige

3.049

2.789

1

1.491

1.660

1.261

90

101 4.800

5.642

Indirecte beleggingsopbrengsten


82

Aandelen

28.103

28.246


-4.118

-2.499

-21.791

48.792

-7.073

-1.536

-15

2

Vastrentende waarden Commodities Liquide middelen

Kosten vermogensbeheer

-4.894

73.005

-1.199

-1.138

-1.293

77.509

Kosten vermogensbeheer 2012 (€1.000)

2013 (€1.000) Fee vermogensbeheerders

727

683

Diensten custodian

189

159

Bewaarloon

83

109

Transactiekosten

40

30

160

157

1.199

1.138

Beleggingsadviseur

Totale kosten vermogensbeheer

Directe beleggingsopbrengsten Dit betreft de op de vastrentende waarden en liquiditeiten ontvangen interest, de op aandelen ontvangen dividenden en de opbrengsten uit securities lending onder aftrek van de kosten van vermogensbeheer.

Indirecte beleggingsopbrengsten Dit betreft ongerealiseerde en gerealiseerde winsten en verliezen op vastrentende waarden, leningen op schuldbekentenis, aandelen en indirect onroerend goed. De gerealiseerde herwaardering is gelijk aan het verschil tussen de verkoopopbrengst en de balanswaarde aan het begin van het boekjaar.


83

[15] Overige baten 2012 (€1.000)

2013 (€1.000) Ontvangen uitkering Stichting Pensioenfonds Staples

Overige

0

81

-13

3

-13

84

[16] Pensioenopbouw Onder pensioenopbouw is opgenomen de actuarieel berekende waarde van de diensttijdopbouw. Dit is het effect op de voorziening pensioenverplichtingen van de in het verslagjaar opgebouwde nominale rechten ouderdomspensioen en partnerpensioen. Verder is hierin begrepen het effect van de individuele salarisontwikkeling.

[17] Toeslagverlening Het pensioenfonds streeft ernaar, maar is hiertoe niet verplicht, de pensioenaanspraken van de actieve deelnemers jaarlijks aan te passen aan de loonontwikkeling volgens de loonindex (CAOlonen, contractuele loonkosten en arbeidsduur, CAO-sector particuliere bedrijven, zoals vastgesteld door het Centraal Bureau voor de Statistiek). Deze toeslagverlening heeft een voorwaardelijk karakter. Het pensioenfonds streeft ernaar, maar is hiertoe niet verplicht, de pensioenrechten van de pensioengerechtigde deelnemers en de pensioenaanspraken van de gewezen deelnemers jaarlijks aan te passen aan 75% van de ontwikkeling van de prijsindex (Consumentenprijsindex alle huishoudens, zoals vastgesteld door het Centraal Bureau voor de Statistiek). Deze toeslagverlening heeft een voorwaardelijk karakter. Een eventuele achterstand in de toeslagverlening kan in principe worden ingehaald. Per 1 januari 2014 geldt een nieuw toeslagbeleid.

[18] Rentetoevoeging voorziening pensioenverplichtingen De pensioenverplichtingen zijn opgerent met de eerstejaarsrente uit de door De Nederlandsche Bank gepubliceerde nominale rentetermijnstructuur (RTS) ultimo 2012 ad 0,4% (ultimo 2011: 1,5%). Vervolgens is de voorziening pensioenverplichtingen ultimo 2013 berekend op basis van de door De Nederlandsche Bank gepubliceerde RTS ultimo 2013. In deze rentetermijnstructuur is voor de looptijden vanaf 20 jaar gebruik gemaakt van de zogenaamde UFR-methode. Voorts is de rentetermijnstructuur vastgesteld op basis van het gemiddelde van alle handelsdagen in de laatste 3 maanden van 2013. Deze RTS komt ongeveer overeen met een vaste rekenrente van 2,68% (2012: 2,55%).


84

[19] Onttrekking uit voorziening pensioenverplichtingen voor pensioenuitkeringen Verwachte toekomstige pensioenuitkeringen worden vooraf actuarieel berekend en opgenomen in de voorziening pensioenverplichtingen. De onder dit hoofd opgenomen afname van de voorziening betreft het bedrag dat vrijkomt ten behoeve van de financiering van de pensioenen van de verslagperiode.

[20] Onttrekking uit voorziening pensioenverplichtingen voor pensioenuitvoeringskosten Toekomstige pensioenuitvoeringskosten (in het bijzonder excassokosten) worden vooraf actuarieel berekend en opgenomen in de voorziening pensioenverplichtingen. De onder dit hoofd opgenomen afname van de voorziening betreft het bedrag dat vrijkomt ten behoeve van de financiering van de kosten van de verslagperiode.

[21] Pensioenuitkeringen 2012 (€1.000)

2013 (€1.000) Ouderdomspensioen

Partnerpensioen

Wezenpensioen

Afkopen

Totaal

20.279

19.642

3.837

3.674

66

62

160

59

24.342

23.437

De toeslagverlening op de pensioenuitkeringen per 1 januari 2013 zoals vastgesteld door het bestuur bedraagt 0,00% (2012: 0,00%). De post afkopen betreft de afkoop van pensioenen lager dan €458,06 (2012: €438,44) per jaar (de afkoopgrens).

[22] Pensioenuitvoeringskosten 2012 (€1.000)

2013 (€1.000) Bestuurskosten

101

47

Administratiekosten

148

157

Pensioenadministratiekosten

114

105

1

3

Controle- en advieskosten


85

Honoraria accountant

63

61

Actuariële certificering

42

42

Overige actuariële werkzaamheden

96

57

Contributies en bijdragen

64

49

384

425

1.013

946

Personeelskosten

Overeenkomstig artikel 96 van de Pensioenwet wordt vermeld dat: ▪

het pensioenfonds in het boekjaar 2013 geen dwangsommen en boetes zijn opgelegd;

▪

het pensioenfonds in het boekjaar 2013 geen aanwijzing als bedoeld in artikel 171 van de Pensioenwet is gegeven;

▪

in het boekjaar 2013 geen bewindvoerder als bedoeld in artikel 173 van de Pensioenwet is aangesteld;

▪

in het boekjaar 2013 geen curator als bedoeld in artikel 172 van de Pensioenwet is aangesteld en derhalve ook geen sprake is van beëindiging van de situatie als bedoeld in artikel 172 van de Pensioenwet, waarin de bevoegdheidsuitoefening van alle of bepaalde organen van een pensioenfonds is gebonden aan toestemming van de toezichthouder.

Honoraria accountant Op grond van artikel 382a Titel 9 Boek 2 BW is de vermelding van de honoraria van de accountant als volgt: 2012 (€1.000)

2013 (€1.000) Onderzoek van de jaarrekening (KPMG Accountants N.V.)

49

49

Totaal

49

49

Het onderzoek van de jaarrekening omvat zowel de wettelijke controle van de statutaire jaarrekening als de verslagstaten in het kader van de Pensioenwet. De overige controleopdrachten betreffen de controle van de beleggingsadministratie. In bovenstaande tabel is €14.000 niet opgenomen omdat dit accountantskosten betreft die gemaakt zijn door de accountant van Kas Bank.

[23] Aantal personeelsleden Bij het pensioenfonds zijn geen werknemers in dienst. De werkzaamheden worden verricht door vier werknemers die in dienst zijn van Xerox Manufacturing (Nederland) B.V. en volledig voor het Xerox Pensioenbureau werken. De hieraan verbonden kosten voor het pensioenfonds bedragen in 2013 €384.000 (2012: €425.000) en worden doorbelast aan het pensioenfonds.


86

[24] Bezoldiging bestuurders De bezoldiging van de leden van het bestuur, inclusief bestuurscommissies en overige gremia, bedraagt: 2012 (€1.000)

2013 (€1.000) Honoraria Onafhankelijke voorzitter en pensioengerechtigde leden bestuur Pensioengerechtigde leden verantwoordingsorgaan

Vacatiegelden

Honoraria

Vacatiegelden

26

6

n.v.t.

4

n.v.t.

1

n.v.t.

1

0

n.v.t.

21

n.v.t.

26

7

21

5

Intern toezicht

Het bedrag vacatiegelden is afhankelijk van het aantal vergaderingen dat is gehouden en het aantal pensioengerechtigde leden dat deze vergaderingen heeft bijgewoond. Het bedrag aan honoraria is in 2013 gestegen ten opzichte van 2012 vanwege het aantrekken van een onafhankelijk voorzitter in de loop van 2013 en het betalen van hogere vacatiegelden aan de pensioengerechtigde bestuursleden. Aan betrokkenen zijn geen leningen, voorschotten of garanties verstrekt.

[25] Wijziging marktrente Jaarlijks wordt per 31 december de marktwaarde van de technische voorzieningen herrekend door toepassing van de actuele rentetermijnstructuur. Het effect van de verandering van de rentetermijnstructuur wordt verantwoord onder het hoofd 'Wijziging marktrente'.

[26] Overige mutaties in voorziening voor pensioenverplichtingen 2012 (€1.000)

2013 (€1.000) Sterfte

1.237

-1.827

106

161

Verbetering sterftegrondslagen

0

8.842

Voorziening premievrijstellingrisico

0

0

Mutatie herverzekering

380

363

Correcties en mutaties

-1.126

398

597

7.937

Arbeidsongeschiktheid


87

[27] Saldo overdracht van rechten 2012 (€1.000)

2013 (€1.000) Inkomende waardeoverdrachten

0

0

Uitgaande waardeoverdrachten

0

0

Totaal

0

0

Waardeoverdracht betreft de ontvangst van of overdracht aan een pensioenfonds of pensioenverzekeraar van respectievelijk de vorige of nieuwe werkgever van de contante waarde van premievrije pensioenaanspraken van deelnemers die tot de ontslagdatum zijn opgebouwd. De ontvangen koopsommen worden aangewend voor de inkoop van extra pensioenrechten.

[28] Overige lasten 2012 (€1.000)

2013 (€1.000) Premies herverzekering

78

68

Koopsommen toeslagen herverzekering

0

0

Overige

0

0

78

68

[29] Belastingen De activiteiten van het pensioenfonds zijn vrijgesteld van belastingheffing in het kader van de vennootschapsbelasting.


88

Venray, 19 juni 2014


Bestuur:

Xerox Pensioenbureau:

W.S. Zeverijn, voorzitter

N. van Heesen, directeur

J.L.P. van der Geer, bestuurslid

R.G.L. Smeets, bestuurslid R.K.P. Martens, bestuurslid J.F.M.A. van den Muijsenberg, bestuurslid J.L.P. van der Geer, bestuurslid


89

Overige gegevens


90

Statutaire regeling omtrent de bestemming van het saldo van baten en lasten In artikel 4 lid 5 van de statuten per 1 juli 2013 van Stichting Pensioenfonds Xerox is de volgende bepaling opgenomen omtrent de bestemming van het resultaat: 'Een eventueel saldo van de rekening van inkomsten en uitgaven over een bepaald boekjaar wordt als bate casu quo last van het volgende boekjaar beschouwd'. In afwijking van deze bepaling heeft het bestuur besloten dat een eventueel saldo van baten en lasten toegerekend wordt aan het jaar waarop het betrekking heeft.


91

Gebeurtenissen na balansdatum Op basis van de evaluatie van het herstelplan begin 2013 heeft het bestuur destijds het voornemen aangekondigd bij gelijkblijvende of nadeligere omstandigheden eind 2013, uiterlijk 1 april 2014 de opgebouwde pensioenaanspraken en pensioenrechten te korten met 1,6%. De daadwerkelijk door te voeren korting was afhankelijk van de evaluatie van het herstelplan op basis van de dekkingsgraad per 31 december 2013. Op 11 februari 2014 heeft het bestuur, op basis van de dekkingsgraad op 31 december 2013, het besluit genomen om een korting door te voeren. De definitieve korting is vastgesteld op 2,6%, administratief door te voeren per 1 april 2014. De beste schatting van het financiële effect van de korting is ultimo 2013 in de voorziening pensioenverplichtingen verwerkt. Hierdoor daalde de voorziening pensioenverplichtingen met €18.349.000. De korting leidde tot een stijging van de dekkingsgraad met 2,7%. Op basis van de definitieve cijfers ultimo 2013 blijkt dat de korting van 2,6% niet leidt tot de minimaal vereiste dekkingsgraad van 104,1%. De werkelijke dekkingsgraad ultimo 2013 is 103,8%. Er heeft overleg hierover plaatsgevonden met De Nederlandsche Bank en de reactie was dat De Nederlandsche Bank, nadat alle pensioenfondsen de jaarstaten over 2013 ingediend hebben, bepaalt of het pensioenfonds aanvullende maatregelen moet nemen. Eén van deze aanvullende maatregelen kan zijn het aanvullend korten van de opgebouwde pensioenaanspraken en pensioenrechten van de deelnemers. De dekkingsgraad op 31 mei bedraagt 106,8%.


92

Actuariële verklaring Opdracht Door Stichting Pensioenfonds Xerox te Venray is aan Towers Watson Netherlands B.V. de opdracht verleend tot het afgeven van een actuariële verklaring als bedoeld in de Pensioenwet over het boekjaar 2013.

Gegevens De gegevens waarop mijn onderzoek is gebaseerd, zijn verstrekt door en tot stand gekomen onder de verantwoordelijkheid van het bestuur van het pensioenfonds. Voor de toetsing van de fondsmiddelen en voor de beoordeling van de vermogenspositie heb ik mij gebaseerd op de financiële gegevens die ten grondslag liggen aan de jaarrekening. De accountant van het pensioenfonds heeft mij geïnformeerd over zijn bevindingen ten aanzien van de betrouwbaarheid (materiële juistheid en volledigheid) van de basisgegevens en de overige uitgangspunten die voor mijn oordeel van belang zijn.

Werkzaamheden Ter uitvoering van de opdracht heb ik onderzocht of is voldaan aan de artikelen 126 tot en met 140 van de Pensioenwet. Als onderdeel van de werkzaamheden voor de opdracht:

Heb ik onder meer onderzocht of de technische voorzieningen, het minimaal vereist eigen vermogen en het vereist eigen vermogen toereikend zijn vastgesteld; en

Heb ik mij een oordeel gevormd over de vermogenspositie van het pensioenfonds.

Mijn onderzoek heb ik zodanig uitgevoerd, dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de resultaten geen onjuistheden van materieel belang bevatten. Ik heb mij een oordeel gevormd over de waarschijnlijkheid waarmee het pensioenfonds de tot balansdatum aangegane verplichtingen kan nakomen, mede in aanmerking nemend het financieel beleid van het pensioenfonds. De beschreven werkzaamheden en de uitvoering daarvan zijn in overeenstemming met de binnen het Koninklijk Actuarieel Genootschap geldende normen en gebruiken, en vormen naar mijn mening een deugdelijke grondslag voor mijn oordeel.

Oordeel De technische voorzieningen zijn, overeenkomstig de beschreven berekeningsregels en uitgangspunten, als geheel bezien, toereikend vastgesteld. Het eigen vermogen van het pensioenfonds is op de balansdatum lager dan het wettelijk minimaal vereist eigen vermogen. Gemeten naar de wettelijke maatstaf is ten aanzien van de verplichtingen, aangegaan tot balansdatum, sprake van een dekkingstekort.


93

Het pensioenfonds heeft het besluit genomen om de pensioenrechten en pensioenaanspraken per 1 april 2014 met 2,6% te korten. Deze korting is in aanmerking genomen bij de vaststelling van de technische voorzieningen. Na doorvoering van de korting van 2,6% per 1 april 2014 bedraagt de dekkingsgraad 103,8%. De korting was niet voldoende om het kortetermijnherstelplan te halen en op de dekkingsgraad van het minimaal vereist eigen vermogen te komen van 104,1%. Het is bestuur is nog in afwachting van een reactie van DNB hoe om te gaan met deze situatie. DNB zal hier na 1 juli 2014 op terugkomen. Met inachtneming van het voorafgaande heb ik mij ervan overtuigd dat is voldaan aan de artikelen 126 tot en met 140 van de Pensioenwet met uitzondering van de artikelen 131 (MVEV), 132 (VEV), vanwege het dekkingstekort. Daarnaast wordt ook niet voldaan aan artikel 140 (kortetermijnherstelplan). Bij artikel 137 merk ik op dat het pensioenfonds in 2013 niet voldoet aan de consistentievereisten met betrekking tot het voorwaardelijk toeslagbeleid als bedoeld in artikel 95 lid 1 van de Pensioenwet. Ik heb mij ervan overtuigd dat bij de vaststelling van het vereist eigen vermogen zoals bedoeld in artikel 132 van de Pensioenwet, het risicoprofiel van de verschillende beleggingen op juiste wijze is meegenomen. Hierbij is gebruik gemaakt van het standaardmodel met toepassing van de feitelijke beleggingsmix. De vermogenspositie van Stichting Pensioenfonds Xerox is naar mijn mening slecht, vanwege een dekkingstekort. Op basis van de door het pensioenfonds uitgevoerde evaluatie van het herstelplan per einde 2013, constateer ik dat het reservetekort naar verwachting binnen de daartoe gestelde termijn van het langetermijnherstelplan zal zijn opgeheven. Purmerend, 19 juni 2014

drs. B.A. Weijers AAG Verbonden aan Towers Watson Netherlands B.V.


94

Verklaring van de onafhankelijke accountant Aan: het Bestuur van Stichting Pensioenfonds Xerox

Verklaring betreffende de jaarrekening Wij hebben de in dit rapport opgenomen jaarrekening over 2013 van Stichting Pensioenfonds Xerox te Venray gecontroleerd. Deze jaarrekening bestaat uit de balans per 31 december 2013 en de staat van baten en lasten over 2013 met de toelichting, waarin zijn opgenomen een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen.

Verantwoordelijkheid van het bestuur Het bestuur van de stichting is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven, alsmede voor het opstellen van het verslag van het bestuur, beide in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 van het in Nederland geldende Burgerlijk Wetboek (BW). Het bestuur is tevens verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing als het noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten.

Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder de Nederlandse controlestandaarden. Dit vereist dat wij voldoen aan de voor ons geldende ethische voorschriften en dat wij onze controle zodanig plannen en uitvoeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De geselecteerde werkzaamheden zijn afhankelijk van de door de accountant toegepaste oordeelsvorming, met inbegrip van het inschatten van de risico’s dat de jaarrekening een afwijking van materieel belang bevat als gevolg van fraude of fouten. Bij het maken van deze risico-inschattingen neemt de accountant de interne beheersing in aanmerking die relevant is voor het opmaken van de jaarrekening en voor het getrouwe beeld daarvan, gericht op het inrichten van controlewerkzaamheden die passend zijn in de omstandigheden. Deze risico-inschattingen hebben echter niet tot doel een oordeel tot uitdrukking te brengen over de effectiviteit van de interne beheersing van de stichting. Een controle omvat tevens het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving en van de redelijkheid van de door het bestuur van de stichting gemaakte schattingen, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is om een onderbouwing voor ons oordeel te bieden.

Oordeel Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en samenstelling van het vermogen van Stichting Pensioenfonds Xerox per 31 december 2013 en van het resultaat over 2013 in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW.


95

Paragraaf ter benadrukking van aangelegenheden Wij vestigen de aandacht op pagina 31 van het bestuursverslag en pagina 66 van de jaarrekening, waarin het bestuur meldt besloten te hebben per 31 december 2013 over te gaan tot het korten van de opgebouwde aanspraken en rechten en waarin is toegelicht dat deze korting is verwerkt in deze jaarrekening alsmede de mogelijk aanvullend te treffen maatregelen in verband met het niet behalen van de minimaal vereiste dekkingsgraad. Deze situatie doet geen afbreuk aan ons oordeel.

Verklaring betreffende overige bij of krachtens de wet gestelde eisen Ingevolge artikel 2:393 lid 5 onder e en f BW vermelden wij dat ons geen tekortkomingen zijn gebleken naar aanleiding van het onderzoek of het verslag van het bestuur, voor zover wij dat kunnen beoordelen, overeenkomstig Titel 9 Boek 2 BW is opgesteld, en of de in artikel 2:392 lid 1 onder b tot en met h BW vereiste gegevens zijn toegevoegd. Tevens vermelden wij dat het verslag van het bestuur, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening zoals vereist in artikel 2:391 lid 4 BW. Utrecht, 19 juni 2014

KPMG Accountants N.V. W. Teeuwissen RA


96

Stichting Pensioenfonds Xerox

Recommend Documents