Stichting Historisch Museum Viseum Veenendaal
2013J a a r v e r s l a g
Inhoud
2
Woord vooraf
3
Samenstelling bestuur viseum veenendaal
4
Conservators en tijdelijke ondersteuning
5
Museale doelstellingen Visie Museumregistratie Bezoekers
5 5 5 5
Publiciteit Museumboek eindelijk verschenen Persactiviteiten Media optredens in 2013 Externe relaties Interne Nieuwsbrief en Nieuwsflits Website www.viseum-veenendaal.nl Sociale Media
6 6 7 7 8 8 8 9
Tijdelijke tentoonstellingen Tabak: Veenendaal ontmoet Cuba Cubaanse zaterdag Brouwerspoort - straatnaamgeving in het nieuwe centrumgebied Bijenmarkt in Veenendaal, van oudsher vaste prik Zondagopenstelling Cultuurfabriek Veenendaal beleeft Rusland VNDL 2063 - jongeren kijken 50 jaar vooruit Externe mini-exposities
10 10 10 11 11 11 12 12 13
Educatie Bezoek voortgezet onderwijs Ontwikkeling educatief project voor voortgezet onderwijs ‘Is het schaap de sigaar?’ Historisch Informatie Punt (HIP) Maatschappelijke stage
13 13 13 13 14
Stichting beheer cultuurcluster veenendaal (sbcv)
14
Vrijwilligers Twintig jarig jubileum Vrijwilligersbijeenkomst
15 15 16
Opleiding Adlib Herkennen van en omgaan met agressie
16 16 16
Werkgroepen
17
Jaarverslagen werkgroepen Collectiebeheer Tentoonstellingsbouw Rondleidingen Kinderworkshops Jaarverslag 2013 Educatieve Projecten
17 17 19 19 20 21
Viseum Veenendaal Alle foto’s in dit jaarverslag
Vooruitblik 2014
23
(tenzij anders vermeld) komen uit het archief van en zijn gemaakt door vrijwilligers van het museum.
Bijlage 1 Bezoekersaantallen
24 2 van 24
Woord vooraf Voor u ligt het jaarverslag over 2013 van het Historisch museum Viseum Veenendaal. Dit jaar is niet ongemerkt voorbij gegaan. Naast de bezuinigingen waaraan ook wij ons deel zullen bijdragen, hebben ingrijpende bestuurswisselingen plaatsgevonden. Dit is dan ook de reden dat het huidige bestuur besloten heeft om met ondersteuning van het Landschap Erfgoed Utrecht een bestuurlijk vernieuwingstraject in te gaan om te komen tot verdere professionalisering. De bestaande werkgroepen zijn met vier nieuwe uitgebreid, te weten: - Collectie, - Inrichting, - Sponsoring/Funding & Ledenwerving, - PR & Media. De naam van ons museum speelt een zodanige rol bij onze bekendheid dat het bestuur besloten heeft om de naamsverandering naar Museum Veenendaal in 2014 door te voeren. De aanschaf van een kassasysteem is uitgesteld vanwege de plannen om een stadswinkel in de Cultuurfabriek te vestigen. De museumregistratie blijkt meer haken en ogen te hebben dan we eerst gedacht hadden, maar is verder ter hand genomen. Het bestuur is zestien keer in vergadering bij elkaar geweest. Een aantal extra vergaderingen was nodig in verband met de bestuurswisselingen. Zodoende is het aantal vergaderingen hoger dan in voorgaande jaren. Voor de vrijwilligers zijn drie bijeenkomsten georganiseerd. Het laatste half jaar is de samenwerking met de partners in de Cultuurfabriek uitgebouwd, waarbij onder andere veiligheid een belangrijke rol speelde. Met de andere culturele partners binnen de Cultuurfabriek, met theater Lampegiet, de Muzen en de Volksuniversiteit vindt in het kader van de culturele toekomst van Veenendaal regelmatig overleg plaats. In 2013 is bij de gemeente Veenendaal een nieuwe accountmanager voor het museum benoemd. Met haar zijn goede afspraken gemaakt in een open en constructieve overlegstructuur. Een belangrijk moment voor het museum was de presentatie van ons Museumboek in december. Een werk van zo’n vier jaar werd hiermee voltooid. In de tijd die voor ons ligt, wil het bestuur, binnen de mogelijkheden, het museum bekender en nog aantrekkelijker maken. Met inzet van de conservatoren en de vele vrijwilligers. Namens het bestuur Stichting Historisch Museum Viseum Veenendaal, Joop Baan, voorzitter
Jaarverslag 2013 Viseum Veenendaal Alle foto’s in dit jaarverslag (tenzij anders vermeld) komen uit het archief van en zijn gemaakt door vrijwilligers van het museum.
3 van 24
Samenstelling bestuur viseum veenendaal Voorzitter
Het algemeen bestuur per 1 januari 2013: Dick Minderhoud
Secretaris
Hilly Stoelwinder
Penningmeester Pers en publicaties Coördinator Vrijwilligers
Cees Hootsen Martin Brink Mark Arens
Nieuwe Sociale Media/ Website & directeur Algemene zaken
Henk Christiaans Joop Baan
Afgevaardigde in het bestuur van de Stichting Beheer Cultuurcluster Veenendaal
Guus Peeters In mei werd de penningmeester vervangen door Evert Weijman en besloot de directeur in verband met een tegenstrijdige zienswijze te stoppen met zijn werkzaamheden voor het museum. In augustus deelde de voorzitter onverwacht mee dat zijn jaar erop zat en dat hij er mee stopte. Tevens besloot de secretaris vanwege drukke werkzaamheden haar taak neer te leggen. De overgebleven bestuursleden hebben zich toen stuk voor stuk uitgesproken om door te gaan met hun inzet voor het museum. Gelukkig konden we Annemiek Schweinsberg in september begroeten als nieuwe secretaris. Er werd besloten om het Landschap Erfgoed Utrecht (LEU) in te schakelen om het bestuur te coachen. Het dagelijks bestuur werd opgeheven omdat het geen meerwaarde voor het museum betekende. De overgebleven taken zijn verdeeld onder de overige bestuursleden. Mark Arens is Hoofd interne zaken en stuurt onder andere de conservators aan. Joop Baan vertegenwoordigt het museum in externe gremia. Kort daarna is besloten om hem tot voorzitter te benoemen. Met de aanvulling van de huidige zes bestuursleden wordt gewacht tot het bestuurlijk vernieuwingstraject afgerond is.
Voorzitter
Het algemeen bestuur op 31 december 2013: Joop Baan
Secretaris
Annemiek Schweinsberg
Penningmeester Pers en publicaties Coördinator Vrijwilligers &
Evert Weijman Martin Brink Mark Arens
Hoofd Interne zaken Algemene zaken
Vacature
Afgevaardigde in het bestuur van de Stichting Beheer Cultuurcluster Veenendaal
Guus Peeters
Jaarverslag 2013 Viseum Veenendaal Alle foto’s in dit jaarverslag (tenzij anders vermeld) komen uit het archief van en zijn gemaakt door vrijwilligers van het museum.
4 van 24
Conservators en tijdelijke ondersteuning De uit de gemeentelijke subsidie betaalde functie van conservator werd in 2013 door twee museaal opgeleide medewerkers ingevuld. Daarnaast is een tijdelijke kracht uit de vrijwilligers gerekruteerd om tegen betaling de registratie van de museale objecten in Adlib een boost te geven. Hiervoor is in dit verslagjaar een subsidie tot mei 2015 uit de ‘Aanjaaggelden’ verkregen.
Museale doelstellingen Visie In de vergadering van november heeft het bestuur in verband met de professionalisering het uitvoerige stuk over de visie van het museum tot een handzaam geheel gemaakt. • • • •
Viseum Veenendaal wil een aantrekkelijk museum zijn voor jong en oud uit Veenendaal, de omgeving en daarbuiten; open en toegankelijk. Viseum Veenendaal wil met zijn collectie en exposities het verleden, heden en toekomst met elkaar verbinden. Viseum Veenendaal wil tezamen met de kennis en ervaring van professionals en vrijwilligers, binnen de financiële mogelijkheden, wisselende exposities samenstellen. Viseum Veenendaal wil met andere culturele partners constructief samenwerken op het gebied van exploitatie en communicatie.
Museumregistratie Viseum Veenendaal wil een geregistreerd museum worden. Hiermee maken we een professionaliseringsslag om de kwaliteit van de processen te waarborgen die binnen een museum plaatsvinden zoals: registratie van de objecten, vrijwilligers, educatie, tentoonstellingen en publieksgerichte activiteiten, onderzoek, financiën, bestuur en klimatologie. Na het vertrek van de directeur is contact opgenomen met het museumregister om duidelijkheid te krijgen welke zaken er nog ingestuurd moesten worden om de voorlopige museumregistratie te verkrijgen. In september en oktober zijn vervolgens de gevraagde stukken ingestuurd. Door een grote toename van aanvragen voor de registratie is er enige vertraging ontstaan en kregen we pas in februari 2014 de dossierbeoordeling terug. Deze moet nu verder door de adviescommissie en het bestuur van de Museumregistratie beoordeeld worden. Wij hopen dan ook in de loop van 2014 de voorlopige registratie te ontvangen. Bezoekers In 2013 heeft ons museum in totaal 4305 gasten mogen verwelkomen. In bijlage 1 wordt dit aantal nader per maand gespecificeerd. Ook in Veenendaal is de landelijke trend van een vermindering van het bezoekersaantal merkbaar. Bovendien valt het op dat de hittegolf in de maanden juli en augustus voor een zeer gering aantal bezoekers verantwoordelijk is. Juist in de maanden met de meeste toeristen in onze regio.
Jaarverslag 2013 Viseum Veenendaal Alle foto’s in dit jaarverslag (tenzij anders vermeld) komen uit het archief van en zijn gemaakt door vrijwilligers van het museum.
5 van 24
Publiciteit Museumboek eindelijk verschenen Een hoogtepunt in het verslagjaar was de verschijning van een eigen museumboek op vrijdag 13 december. Onder de titel ‘Veenendaalse Inslag. De historische lijn in het Museum Veenendaal’ verscheen na een voorbereiding van vier jaar het fraai gebonden boek waarin de lezer in woord en beeld wordt meegenomen op excursie door het museum. Burgemeester W. Kolff nam het eerste exemplaar in ontvangst. De nieuwe publicatie is beslist geen droge opsomming van collectiestukken maar een leidraad door de collectie van het museum. Het boek voert de lezer langs tal van collectiestukken, zowel in de vaste presentatie als in het depot. Bovendien kan het gezien worden als losse publicatie over de geschiedenis van Veenendaal. In hoofdstukken worden belangrijke facetten van Veenendaal behandeld, net als in het museum. Deze hoofdstukken zijn voorzien van foto’s uit de collectie en via anekdotes krijgt de lezer een beeld van een voorval dat tekenend is voor die tijd. Aan het boek is sinds 2010 gewerkt, op basis van de door de Veenendaalse neerlandicus Henk van ’t Veld aangeleverde teksten. Een redactiecommissie heeft zich daarvoor ingezet. Die is later aangevuld met een vormgever die gezorgd heeft voor een levendige presentatie. Omdat in de huidige tijd het beeld in belangrijke mate het succes bepaalt, is een beeldresearcher bezig geweest om bijzondere illustraties te zoeken buiten de collectiefoto’s om. Daarom kan gesteld worden dat van de 280 foto’s het overgrote deel niet eerder is gepubliceerd.
Foto: Nico van Ginkel
Foto: Jacques Jullens Photography Veenendaal
De samenstellers vinden dat iedereen kennis moet kunnen nemen van het museum èn van de geschiedenis van Veenendaal. Daarom wordt het gebonden boek (ruim 210 bladzijden) voor de uiterst vriendelijke prijs van nog geen tien euro aangeboden, ook via de boekwinkel. Aan het eind van het verslagjaar werd duidelijk dat de belangstelling bijzonder groot is. Jaarverslag 2013 Viseum Veenendaal Alle foto’s in dit jaarverslag (tenzij anders vermeld) komen uit het archief van en zijn gemaakt door vrijwilligers van het museum.
6 van 24
Persactiviteiten Ook in dit verslagjaar heeft het Viseum Veenendaal niet ontbroken aan de nodige publiciteit. Aankondigingen en soms een achteraf verhaal werden in alle regionale media gepubliceerd. Ook de plaatselijke radio, de kabelkrant en voor het eerst een online-veenendaal internetmedium maakten dankbaar gebruik van de persberichten (altijd met foto).
Media optredens in 2013 12 maart Conservator Janneke van den Berg met De Gelderlander over de expositie Brouwerspoort-straatnaamgeving in het nieuwe centrumgebied, gepubliceerd op vrijdag 15 maart. 22 maart Vrijwilliger Hans Wegen in het programma ‘Veenendaal Toen’ voor de lokale radio Stilok, live-uitzending. In april Medewerker Gerard van Engelenburg verschaft via mail gegevens over de Scheepjeswol voor een artikel in het Nederlands Dagblad, gepubliceerd op zaterdag 6 juli 2013 in de bijlage ‘Zeven’. 6 mei Vrijwilliger Hans Wegen in het programma ‘Op nivo de lucht in’ voor de lokale radio Stilok, live-uitzending. 13 mei Conservator Janneke van den Berg in het programma ‘Veenendaal Toen’, voor de lokale radio Stilok, live-uitzending. 1 juli Conservator Janneke van den Berg in het programma ‘Op nivo de lucht in’ voor de lokale radio Stilok, live-uitzending. In augustus Medewerker Gerard van Engelenburg verschaft telefonisch gegevens over bezoekersaantallen voor een artikel in de Gelderlander, gepubliceerd 10 augustus 2013. 21 oktober Hoofd Interne zaken Mark Arens in het programma ‘Veenendaal Toen’, voor de lokale radio Stilok, live-uitzending. 25 november Opnames door Stichting Naomi Theatergezelschap met een Staartje voor een kortefilm, onder de titel ‘Terug naar Toen, waar fictie en werkelijkheid elkaar ontmoeten’, ter promotie van Veenendaal. De film zal in februari 2014 vertoond gaan worden in het Filmhuis aan het Kees Stipplein te Veenendaal, tijdens het filmfestival ‘Veenendaal filmt’. 23 december Conservator Janneke van den Berg in het programma ‘Veenendaal Toen’, voor de lokale radio Stilok, live-uitzending.
Jaarverslag 2013 Viseum Veenendaal Alle foto’s in dit jaarverslag (tenzij anders vermeld) komen uit het archief van en zijn gemaakt door vrijwilligers van het museum.
7 van 24
Externe relaties Per 1 januari 2014 zijn de Vereniging van Rijksmusea en de Nederlandse Museum Vereniging gefuseerd tot de Museumvereniging. Daarbij is een volledig nieuw bestuur aangetreden. Al op vrijdag 29 november 2013 heeft de nieuwe voorzitter mevrouw Irene Asscher-Vonk, ons museum bezocht. Zij blijkt breien als hobby te hebben en genoot met name van dat aspect van onze collectie. Bovendien was zij blij verrast door onze moderne, uitnodigende Cultuurfabriek en door het gegeven dat de pui aan het Kees Stipplein de grootste trui van Nederland is. En wij waren blij te horen dat zij oog heeft voor de kleine musea in ons land. Met Landschap Erfgoed Utrecht (LEU) zijn in dit verslagjaar de voorbereidingen getroffen voor een project bestuurlijke vernieuwing, dat in 2014 zijn beslag gaat krijgen. Deze provinciaal werkende instelling helpt musea en historische verenigingen op weg naar een hoger plan. Samen gaan we onderzoeken op welke gebieden we het bestuur en onze organisatie kunnen versterken. Door bijvoorbeeld expertise van buiten in te huren. Dit geldt nadrukkelijk niet alleen voor inhuur op bestuurlijk vlak maar ook voor het museale deel, ter ondersteuning van onze conservators. Het LEU zal ook het Viseum Veenendaal ten dienste staan bij het ontwikkelen van nieuwe initiatieven. Interne Nieuwsbrief en Nieuwsflits Ook in 2013 vindt de interne communicatie plaats via de Nieuwsbrief, die zeven keer aan onze vrijwilligers en aan de directeur van Bibliotheek Veenendaal is gezonden. Met de Nieuwsbrief informeert het bestuur over het beleid en andere bestuurszaken, wordt teruggeblikt op tentoonstellingen in het museum en in de Cultuurfabriek en wordt aandacht geschonken aan de activiteiten van onze vrijwilligers. Naast de Nieuwsbrief is ook een Nieuwsflits ingevoerd om in voorkomende situaties snel te kunnen communiceren met de grote groep vrijwilligers. Website www.viseum-veenendaal.nl De voorkant van de website bevat een aantal foto’s van de vaste presentatie als blikvanger. Op de website staat een aantal tabbladen zoals: - beleef waaronder een fotogalerij, het historisch informatiepunt, rondleidingen en kinderworkshops vallen. - Tabblad ontdek waaronder de items tentoonstelling heden, tentoonstelling verwacht, tentoonstel ling verleden en vaste tentoonstelling vallen. - Onder tabblad leer vallen de lesprojecten: Op stap met Jet en Jan, Vondst in de kassa, Textiel en Wol- fabrieken in Veenendaal en Tweede Wereldoorlog. - Onder tabblad bezoek vallen onze adresgegevens. - Bij over ons vindt men de gegevens die voor de ANBI-registratie relevant zijn en worden onze doel- stellingen kort en krachtig weergegeven. Jaarverslag 2013 Verschillende medewerkers hebben elkaar in 2013 opgevolgd om de website bij te werken. Daardoor is Viseum Veenendaal de continuïteit in het bijwerken van de actuele gegevens bemoeilijkt. De conservator werd in het verAlle foto’s in dit jaarverslag
slagjaar ook belast met het bijwerken van de website hoewel daar eigenlijk geen tijd voor was.
(tenzij anders vermeld) komen uit het archief van en zijn gemaakt door vrijwilligers van het museum.
8 van 24
In de komende tijd moet worden bekeken of er een vaste medewerker moet worden aangetrokken voor het actueel houden van de website. Sociale Media Het Viseum Veenendaal is al enige tijd actief op sociale media, met name Facebook en Twitter. Eerst werd dit bijgehouden door Joline van Duin. Vanaf december 2012 doen de conservators dat zelf. In april is de rubriek ‘Het plaatje van de week’ gestart, waarin ansichtkaarten en foto’s van vroeger worden getoond. Voor oudere Veenendalers is dit pure nostalgie, terwijl jongere plaatsgenoten kunnen zien hoe Veenendaal in de loop van de 20e eeuw is veranderd. Iedere week wordt ook een voorwerp uit de collectie getoond, bij voorkeur iets wat aansluit bij de actualiteit. Uit de reacties op de foto’s en voorwerpen komt soms waardevolle, aanvullende informatie naar voren. Daarnaast gebruiken we sociale media vooral voor (aanvullende) Public Relations. Alle activiteiten worden meerdere malen aangekondigd op Twitter en Facebook. Inmiddels heeft de Facebookpagina 795 zogenaamde ‘likes’ en het Twitter-account 314 volgers. Al deze mensen ontvangen dus regelmatig updates over activiteiten in Viseum Veenendaal. We hopen uiteraard in de toekomst nog meer volgers te mogen begroeten.
Jaarverslag 2013 Viseum Veenendaal Alle foto’s in dit jaarverslag (tenzij anders vermeld) komen uit het archief van en zijn gemaakt door vrijwilligers van het museum.
9 van 24
Tijdelijke tentoonstellingen De normale duur van een tijdelijke tentoonstelling is drie maanden, tenzij dat door omstandigheden of qua onderwerp niet goed uitkomt. In 2013 zijn er drie tentoonstellingen van drie maanden en twee van twee maanden (waarvan één van de Kunstuitleen) geweest. Indien mogelijk wordt een link gelegd naar de vaste collectie. In de planning wordt rekening gehouden met de afwisseling van onderwerpen en vormgeving. Dus geen kunsttentoonstelling direct na de Kunstuitleen, of twee fototentoonstellingen achter elkaar. Tabak: Veenendaal ontmoet Cuba Fabriekshistorie in Veenendaal en impressies van fotograaf Paul van Riel van La Corona Réal Fabrica de Tabacos. 8 december 2012 - 2 maart 2013. (12 weken) Aantal bezoekers 780 Een bijzondere serie zwart-wit foto’s, gemaakt in de sigarenfabriek La Corona Real Fábrica de Tabacos in Havana in Cuba werd getoond van de Amsterdamse fotograaf Paul van Riel. Hierop zijn werknemers te zien die op handmatige wijze sigaren maken, met gloedvolle namen: Romeo y Julieta, Cohiba en Monte Cristo. In Veenendaal werden rond 1855 in sigarenfabriek de Nijverheid en de Panter op handmatige wijze sigaren gemaakt. Voorwerpen uit de voormalige sigarenfabrieken van Veenendaal worden getoond, onder andere sigarendoosjes, reclamevoorwerpen uit bijvoorbeeld de Ritmeester, de Panter, Monte Cristo (Heuvel) en Edelman (Prins Bernhardlaan). Deze collectiestukken zijn in bruikleen geven door Hennie Henzen of kwamen uit ons eigen depot. Cubaanse zaterdag 16 februari. Aantal bezoekers 60 in het museum en 200 in de Cultuurfabriek. Op initiatief van Viseum Veenendaal werd er op zaterdag 16 februari een Cubaanse zaterdag in de Cultuurfabriek georganiseerd. Activiteiten met een Cubaans tintje vonden plaats: ‘s morgens werd er salsa gedanst en ‘s middags vond de filmvoorstelling Habana Blues van het Filmhuis en een schilderworkshop ‘Schilderen op Cubaanse muziek’ plaats door kunstenares Joyce Kremer.
In het Grand Café was het kinderworkshopteam met kinderen gitaartjes aan het maken van sigarendoosjes en kleurige hyacinten. Onder het genot van een salsadip konden bezoekers sigarenmaker Peter de Kruiff bezig zien sigaren te rollen, net als bij de opening van de tentoonstelling.
Jaarverslag 2013 Viseum Veenendaal Alle foto’s in dit jaarverslag (tenzij anders vermeld) komen uit het archief van en zijn gemaakt door vrijwilligers van het museum.
10 van 24
Brouwerspoort - straatnaamgeving in het nieuwe centrumgebied 15 maart t/m 1 juni. Aantal bezoekers 675 Veel straten maar ook een plein en parkeergarage zijn vernoemd naar bekende Veenendalers, zoals het Kees Stipplein. Deze dichter genoot landelijke bekendheid. Tevens was hij tijdens Tweede Wereldoorlog officier en logeerde hij tijdens de mobilisatie in Hotel de Haas aan de Markt. In de tentoonstelling in het voorjaar van 2013 kwamen nog meer markante Veenendalers aan bod, zoals geoloog A.P. de Kleuver, architect Bernard van Kreel, schrijver dr. J. G. Thoomes en Arie van Hensbergen naar wie een parkeergarage is vernoemd. Ook was er aandacht voor de Hollandia wolfabriek en de Synagoge. Bijenmarkt in Veenendaal, van oudsher vaste prik 15 juni t/m 24 augustus. (10 weken) Aantal bezoekers 393 In de zomermaanden vond een bijzondere tentoonstelling plaats over de bijenmarkten van Veenendaal: vroeger en nu. In 1883 werd op een weiland bij De Klomp, gemeente Ede, een bijenmarkt gehouden van marktmeester Hendrik Hupkes. Daarnaast hielden leden van de familie Van Kessel in de 19de eeuw op een terrein aan de latere Nieuweweg, gemeente Renswoude, een bijenmarkt. De eeuwenoude traditie is voortgezet want nog steeds is er elk jaar in juli in Veenendaal in het sportpark Panhuis een bijenmarkt. In de tentoonstelling werden ouderwetse bijenkorven, bijenkorfgereedschap maar ook een slinger en een hedendaagse bijenkast die beschilderd is door Koningin Beatrix op Koninginnedag 2012, getoond. Een compilatie op groot formaat van oude foto’s van de Bijenmarkt trok de aandacht. Speciaal voor deze gelegenheid heeft de heer Kok, deskundige op het gebied van Bijenhouden, uitleg geven over de tentoonstelling op zaterdagmiddag 22 juni, 29 juni en 6 juli van 13.00 tot 15.00 uur. Tijdens deze tentoonstelling hebben de volgende activiteiten plaats gevonden door medewerkers van de Nederlandse Bijenhouders Vereniging (NBV) te Veenendaal: - Rondleidingen door de heer H. Kok, - Demonstraties korven vlechten door de heer C. Schweigmann, - Uitleg over het werk van de imker door dhr. R. ten Klei. Tevens vond er een lezing plaats over De Bijenmarkt in Veenendaal in relatie tot de landbouw door de heer H. Kok. Onze kinderworkshops waaronder waskaarsen rollen, werden leuk bezocht. Zondagopenstelling Cultuurfabriek 20 oktober. Aantal bezoekers 80 Restaurator Hugo Schooneveld geeft uitleg over het restaureren van schilderijen.
Jaarverslag 2013 Viseum Veenendaal Alle foto’s in dit jaarverslag (tenzij anders vermeld) komen uit het archief van en zijn gemaakt door vrijwilligers van het museum.
11 van 24
Veenendaal beleeft Rusland Zaterdag 23 november. Aantal bezoekers 15 In het kader van ‘Veenendaal beleeft Rusland’ vond van 18 t/m 27 november in een mini-expositie met Russische klederdracht en gebruiksvoorwerpen plaats. Deze collectie werd in bruikleen gegeven door mevrouw Lenie van Kuilenburg. Tevens gaf Lada van Wijngaarden-Kuznetsova van Atelier het Haantje uitleg over Russisch borduurwerk.
VNDL 2063 - jongeren kijken 50 jaar vooruit 23 november 2013 t/m 4 januari 2014. Aantal bezoekers 287
Na de tentoonstelling ‘Nijntje’ georganiseerd door de Bibliotheek zijn de laatste zes weken van het jaar gereserveerd voor een kijkje in de glazen bol. Leerlingen uit de 1ste en 2de klassen van de Christelijke Scholengemeenschap Veenendaal geven hun visie op de toekomst van Veenendaal. Hoe ziet Veenendaal er over 50 jaar uit? Wat is herkenbaar en wat niet meer? Met tekeningen, gedichten, collages en een echt Veenendaal-spel laten zij de stad van de toekomst zien.
Jaarverslag 2013 Viseum Veenendaal Alle foto’s in dit jaarverslag (tenzij anders vermeld) komen uit het archief van en zijn gemaakt door vrijwilligers van het museum.
12 van 24
Externe mini-exposities - Vitrine met oude schoolmaterialen bij de uitleenautomaten van de bibliotheek. - In Sellingen: onze Kees Stip objecten ten behoeve van de Stip tentoonstelling Streek historisch Museum Stadskanaal . 14 september t/m - Twee vitrines met klederdrachtpoppen in de centrale hal van de Cultuurfabriek ter gelegenheid van 19 september Open Monumentendag. 14 september - Open Monumentendag: de sigarenmakertafel werd gebruikt bij demonstraties sigaren maken in de oude Ritmeesterfabriek. Eind december - Lessenaar wordt gebruikt bij kerstvertelling door Joop Baan.
t/m maart 2013 6 juli t/m 28 september
Educatie Bezoek voortgezet onderwijs Christelijke scholengemeenschap Veenendaal (CSV) 11 t/m 15 februari - Alle eerste klassen in het kader van de jaarlijkse projectweek Veenendaal, ongeveer 250 leerlingen. September t/m - In het keuzeblok ‘Kunst en Cultuur’ maken leerlingen projecten over ‘Veenendaal in de toekomst’. half november Deze zijn te zien in de tentoonstelling VNDL 2063 - jongeren kijken 50 jaar vooruit van 22 november 2013 t/m 4 januari 2014, ongeveer 80 leerlingen. Daarnaast heeft een klas van deze school de tentoonstelling en het museum bezocht als Sinterklaas- activiteit. Rembrandt College 18 november - Havo 3 klas bezoekt Viseum Veenendaal in het kader van het jaarlijks project omgevingsonderwijs, 30 leerlingen. Ichthus College 19 december - Geschiedenisdag waarbij leerlingen bij museum, bibliotheek, historische vereniging en gemeente archief bronnenonderzoek doen. Dit moet uitmonden in een jaarlijks project. 15 Leerlingen in het museum. Ontwikkeling educatief project voor voortgezet onderwijs ‘Is het schaap de sigaar?’ Er is een start gemaakt met de ontwikkeling van een project voor het voortgezet onderwijs met de titel ‘Is het schaap de sigaar?’ Hierbij zullen kinderen een fietstocht maken van onder andere het Tabaksteeltmuseum en het Kasteel in Amerongen naar de Cultuurfabriek (HIP en Viseum Veenendaal), het Gemeentearchief en de Ritmeester. Op elke locatie moeten zij opdrachten vervullen om erachter te komen of er een verband is tussen de tabaksteelt in Amerongen en de sigarenfabrieken in Veenendaal. Begin 2014 zal de eerste pilot plaatsvinden met medewerking van de Christelijke Scholengemeenschap Veenendaal. Historisch Informatie Punt (HIP) De projectgroep bestaat uit afgevaardigden van de deelnemende partners Bibliotheek, Historische Vereniging Oud Veenendaal, Viseum Veenendaal en het Gemeentearchief. Ook in dit verslagjaar was er het Educatief Project Wol- en textielfabrieken in Veenendaal, waaraan namens Viseum Veenendaal Bram de Boer, Cor Bell en Jan van Oeveren hebben meegewerkt. Naar aanleiding van de bijeenkomst oud-werknemers Hollandia Wolfabriek in oktober 2012 is de projectgroep druk bezig geweest met de verwezenlijking van het boekje ‘Herinneringen aan De Mus; werken op de Hollandia Wol- en Kousenfabrieken 1960-1979’, dat in 2014 zal worden gepresenteerd. Daarnaast wordt veel tijd en energie gestoken in een nieuwe applicatie over het onderwerp ‘De Tweede Wereldoorlog’.
Jaarverslag 2013 Viseum Veenendaal Alle foto’s in dit jaarverslag (tenzij anders vermeld) komen uit het archief van en zijn gemaakt door vrijwilligers van het museum.
13 van 24
Maatschappelijke stage Viseum Veenendaal verzorgt ook maatschappelijke stages. Middelbare scholieren moeten tijdens hun schoolperiode 20 uur stage lopen. Iedere school gaat hier anders mee om. Zo verdeelt de ene school het aantal uren over alle leerjaren, terwijl de andere school de uren in één blok stopt. In 2013 liepen vijf leerlingen stage in Viseum Veenendaal. Hun taken zijn heel uiteenlopend: • Zo hielp Anastacia Omelchenko van het CLV met het tolken tijdens het bezoek van een groep Wit Russische kinderen in januari. • Thom Troost van het Rembrandt College heeft geholpen bij de opbouw van de tentoonstelling Brouwerspoort - straatnaamgeving in het nieuwe centrumgebied en heeft zich bezig gehouden met de collectieregistratie. • Stijn van Manen van het Ichthus College hielp met het flyeren tijdens het Museumweekend en mocht een stukje maquette bouwen. • Eva Bosboom is leerlinge aan het Groenhorst College in Ede. Zij heeft conservator Natalie Kriek geholpen met de tentoonstellingsteksten voor de tentoonstelling Bijenmarkt in Veenen- daal, van oudsher vaste prik. • In het najaar heeft Eszra Brouwer van het Christelijk Lyceum 30 uur mee kunnen kijken achter de schermen. Zij heeft meegewerkt aan de collectieregistratie, baliedienst gedraaid en geholpen met het inlijsten van materiaal voor de tentoonstelling VNDL 2063 - jongeren kijken 50 jaar vooruit.
Eszra Brouwer
Stichting beheer cultuurcluster veenendaal (sbcv) Viseum Veenendaal maakt samen met de Bibliotheek, de Kunstuitleen en de HVOV gebruik van de Cultuurfabriek. De Gemeente Veenendaal heeft voor dit unieke gebouw gezocht naar een beheermodel waarbij de diverse gebruikers gezamenlijk zorgen voor het (interne) beheer van dit mooie gebouw. Om dit mogelijk te maken is de SBCV opgericht waarin de gebruikers zijn vertegenwoordigd. Guus Peeters is namens Viseum Veenendaal vertegenwoordigd in dit bestuur. Daarnaast wordt het bestuur gevormd door een secretaris, penningmeester en voorzitter, waarbij de eerste twee niet gebonden zijn aan een gebruiker. Met de gebruikers van de Cultuurfabriek en inmiddels ook met de gebruikers van het Spectrum, waar de Muzen en de Volksuniversiteit zijn ondergebracht, proberen we zo efficiënt mogelijk gebruik te maken van de gebouwen. Zo verhuurt de SBCV onder andere diverse ruimten aan externe partijen, waardoor extra inkomsten worden gegenereerd. De stichting SBCV heeft mede tot doel om de samenwerking tussen de gebruikers van de Cultuurfabriek en het Spectrum te bevorderen. Ook problemen als klimaatbeheersing en toegang/veiligheidsproblematiek die zich in het afgelopen jaar in het gebouw hebben voorgedaan, worden gecoördineerd door de SBCV. Onderling tussen de gebruikers en met de eigenaar van het gebouw. Zo is in het afgelopen jaar een aantal aanpassingen gedaan in de beveiliging van het gebouw. De klimaatbeheersing is nog steeds een punt van aandacht, zeker waar het gaat om het museum met depot. In het afgelopen jaar is een gezamenlijke calamiteitenoefening gehouden waarbij geoefend wordt hoe te handelen bij een eventuele ontruiming. Deze oefening zal jaarlijks terugkeren. Jaarverslag 2013 Viseum Veenendaal Ook besteedt de SBCV aandacht aan de energieproblematiek. Zo worden in drie fasen alle lampen Alle foto’s in dit jaarverslag (tenzij anders vermeld) komen uit het
vervangen door LED-verlichting waardoor het energieverbruik wordt gereduceerd. Plannen om met bijvoorbeeld zonne-energie extra elektrisch vermogen op te wekken, worden uitgewerkt.
archief van en zijn gemaakt door vrijwilligers van het museum.
14 van 24
Vrijwilligers De in 2010 ingezette stapsgewijze professionalisering van het museum heeft er in 2013 toe geleid, dat de 70 vrijwilligers in inmiddels acht werkgroepen worden ingezet. Op basis van het geaccordeerde Vrijwilligersbeleid wordt met de vrijwilliger een Vrijwilligersovereenkomst gesloten. In overleg worden de werkzaamheden en werklast bepaald en regelmatig vindt een evaluatie plaats. Voor vrijwilligerswerk wordt geen tegenprestatie geleverd in de vorm van geldelijke of materiële vergoedingen. Ook niet voor de te maken reiskosten woon- werkverkeer. Het verloop onder de 70 vrijwilligers is gering. Als er een vrijwilliger opstapt wordt een exitgesprek gehouden. De reden voor vertrek is bijna altijd, dat de vrijwilliger een keuze moet maken om niet onder te sneeuwen in te veel en te divers vrijwilligerswerk. Zo zijn dit jaar twee in het museum gestopte vrijwilligers doorgegaan met hun vrijwilligerswerk bij respectievelijk de Zonnebloem en Zideris/Heimerstein. Daarnaast vormen de vrijwilligers van het museum een goede weerslag van de Veense samenleving. Naast een zeker evenwicht tussen autochtone en import Veenendalers, zijn ook de Afghaanse, Iraakse en Surinaamse gemeenschap en vrijwilligers met een bijstandsuitkering bij ons museum vertegenwoordigd. Tenslotte hebben we in 2013 enkele nieuwe vrijwilligers mogen verwelkomen, maar is het nauwelijks gelukt jongeren te werven. Maar één vrijwilliger jonger dan 40 jaar heeft ons versterkt. Twintig jarig jubileum Hetty Anbeek en Bertus Kroesbergen zijn vrijwilligers van het eerste uur en steken inmiddels al zo’n 20 jaar een deel van hun tijd in ons museum. Trouw zijn zij achter de balie te vinden.
Om dank te tonen als waardering en erkenning voor het geleverde vrijwilligerswerk, voert het bestuur een Lief en Leed-beleid met zorg uit. Hiervoor is Hoofd Interne Zaken aangewezen met ondersteuning van een vrijwilliger, Ans den Boer. De attentie (kaart, bloemetje, bezoek) wordt gegeven bij een verjaardag, ziekte of ziekenhuisopname, huwelijk, geboorte, jubileum, afscheid, overlijden en tenslotte is er met Kerst jaarlijks een attentie voor alle vrijwilligers. Jaarverslag 2013 Eén keer per jaar is er een sociale happening en aan het begin van het jaar wordt samen met de partViseum Veenendaal ners in de Cultuurfabriek een Nieuwjaarsborrel aangeboden. Alle foto’s in dit jaarverslag (tenzij anders vermeld) komen uit het archief van en zijn gemaakt door vrijwilligers van het museum.
15 van 24
Vrijwilligersbijeenkomst Dinsdag 10 december werd de jaarlijkse en ook nu drukbezochte vrijwilligersbijeenkomst gehouden. Een samenkomst met een hapje en een drankje en uiteraard met een spreker. Dit keer was het Frans ter Maaten, directeur van Landschap Erfgoed Utrecht.
Ter Maaten, landschapsarchitect van huis uit, had een mooi verhaal in Stadscafé Meneer De Uil waar de bijeenkomst plaatsvond. Hij vertelde over het ontstaan van het landschap in de provincie. ‘Niet over Veenendaal, want dat weten jullie veel beter’, meldde hij. En dus sprak de gepassioneerde causeur over de Ronde Venen, de heksenwaag van Oudewater of het kasteel van Montfoort. Uiteindelijk daagde hij het bestuur uit om eens een busexcursie langs al dat moois aan de andere kant van de provincie te maken. ‘Ik wil best als reisleider optreden’, vertelde hij er bij. Na zijn betoog werd de avond gevuld met elkaar bijpraten en ontmoeten. Vooral in deze andere omgeving kwamen de tongen wel los.
Opleiding In tegenstelling tot voorgaande jaren wordt door het bestuur meer aandacht geschonken aan kwaliteit en continuïteit. Zo is in dit verslagjaar de opleiding voor de rondleiders volledig afgerond en staat een opleiding voor de baliemedewerkers op het verlanglijstje voor het komende jaar. Adlib Op 22 november 2013 hebben Francine van Appeldoorn en Jeanne Schoots de Adlib-opleiding met goed gevolg doorlopen. Met deze kennis gaan zij het team van Jan Ploegman versterken, dat onze museale objecten in de ‘museumbibliotheek’ Adlib documenteert. Herkennen van en omgaan met agressie Op 16 december jl. heeft een tiental vrijwilligers, samen met de medewerkers van de bibliotheek, de Training ‘Herkennen, voorkomen en omgaan met verbale agressie’ gevolgd. Deze training is gebaseerd op ‘Veilig in de winkel’ en de inhoud was toegespitst op het werken in onze Cultuurfabriek. Jaarverslag 2013 Het doel was de medewerker meer zelfvertrouwen te geven als je weet hoe te handelen wanneer Viseum Veenendaal je met agressie wordt geconfronteerd. Er werden niet alleen ervaringen met agressie gedeeld maar Alle foto’s in dit jaarverslag ook ervaringen met een professionele acteur ondergaan. Het was een nuttige training. (tenzij anders vermeld) komen uit het archief van en zijn gemaakt door vrijwilligers van het museum.
16 van 24
Werkgroepen In 2013 zijn diverse werkgroepen tot stand gekomen. Dit om de vele taken binnen de museumorganisatie zo zelfstandig mogelijk en soms met budget, slagvaardig te kunnen uitvoeren. Ook is het Coördinatorenoverleg ingesteld. Onder leiding van Hoofd Interne Zaken wordt periodiek met de conservators en de werkgroepcoördinatoren afgestemd. Acties voor de toekomst worden uitgezet, geëvalueerd en wensen en/of ontwikkelingen binnen de museumorganisatie worden besproken.
Jaarverslagen werkgroepen Collectiebeheer 1 Er zijn 11.500 objecten in het bezit van Viseum Veenendaal. De systematische, summiere beschrijving van deze objecten vordert gestaag. Rij 1 t/m rij 6 in het depot zijn nu zorgvuldig beschreven. Rij 7 met de 280 archiefdozen in het depot is in bewerking en is voor ruim de helft beschreven. Er zijn nu nog 500 objecten die geen nummer hebben. De uitvoerige beschrijving in Adlib gaat langzaam verder. Op dit moment zijn er 2.350 objecten beschreven. 2 In 2013 zijn er 171 nieuwe objecten ontvangen. Zie de beschrijving hieronder. 3 Enkele grote objecten zijn verhuisd van het depot naar de opslag in de oude Ritmeesterfabriek. De schilderijrekken zijn nu geplaatst, nadat daarvoor de nodige reorganisatie in het depot was uitgevoerd. 4 Het klimaat in het depot en in het museum geeft voortdurend reden tot zorg. Het blijft moeilijk om de temperatuur en de vochtigheid stabiel en op acceptabele waardes te houden. 5 Medewerkers van de werkgroep zijn: - Ineke Veenhof, - Dik van den Berg, - Gerard van Engelenburg, - Janneke van den Berg, - Jeanne Schoots, - Natalie Kriek, - Iris Tijmann, - Francine van Appeldoorn. Coördinator - Jan Ploegman. Nieuwe objecten In 2013 zijn in totaal 171 objecten nieuw verkregen. De schenkers en/of bruikleengevers zijn: • A.A.M. de Kort (Facturen van Ritmeester uit 1950) • J. Budding (Oranjedag 1949 en apotheek voorwerp) • A. van der Weerd (oude pijpen en pijpenkoppen) • Mevr. Walstra (sigarenblikje Panter) • W. van Elst (VSW voorwerpen) • Gert van Beek (Voorwerpen van Rik Valkenburg en boeken) • Hetty Anbeek (Monte Cristo en Edelman sigarenbandjes) • Mevr. J. Willemsen-Groen (Agenda 1954 firma Heij) • P. Overvest (brochures Afwatering Gelderse Vallei 1855 en 1904) • Ditzel (oranje attributen) • Mevr. M.C. Bos-van Ruiswijk (wandkleed Lampegietersoptocht en Scheepjeswol boek) • Mevr. C.E. Dorrestijn (pentekening van A.P. de Kleuver) • Mevr. Bruitsman-de Wit (krantenknipsels over Panter) • Fam. Diepeveen (oorlogsattributen van Hendricus Diepeveen) • M. Faber (werkjasje Frisia Wol) • J.A.C. Janssen (pijpekopjes) • P.W.H. Veenendaal-Meurs (naaister-opleiding jurkjes) • David Kampert (ijzeren bijl) Jaarverslag 2013 • T. Elzenga (bronzen kunstwerk) Viseum Veenendaal • Mevr. A.A. van Antwerpen-Jonker (Nationale Feestrok attributen 1948) Alle foto’s in dit jaarverslag (tenzij anders vermeld) komen uit het archief van en zijn gemaakt door vrijwilligers van het museum.
17 van 24
• • • • • • • • • • • • • • • •
Mevr. H.G. van Dijk (ingelijste rekening fa. P. van Dijk 1941) Mevr. Drok-Dijkstra (Simpliciakast etc. Apotheek Zuidersma) Lex van Manen en Eva van Hal (Gravure van Wolbereider) F. Lap (sigarenplank) Eep van Burken (Ritmeester sigarenkist en diverse Scheepjeswol voorwerpen) G. de Kleuver (diverse voorwerpen van De Veensche Kleuver) C.C. van Essen-Prins (poëziealbum Fenny Hardeman, 1872-1888) P. Versluis-Boogert (pijptabaksdoos) D. van de Weerthof (Tijdschriften 1934, Oranje documenten) J.H. Jansen (carbidlamp) H. Prins (sleutel hotel De Korenbeurs) W. Hootsen (Kinderbijbel 1910, liederenbundel) Janneke van den Berg (orde van dienst Toraja-herdenking, Stilok interview, naambordje YFC) Oude Kassa (aquarel Nieuwe Molen) Mevr. Haarsma-van Manen (Monte Cristo voorwerpen) Hette Wassenaar (diverse voorwerpen Kees Stip)
Aangekochte objecten 1 Ets ‘Het oude kerkje in Veenendaal’, 2 Diverse speldjes en stickers van Veenendaalse bedrijven, 3 Boekje ds. R. Kok 1947, 4 Luciferdoosje Cavansa, 5 Ansichtkaart met Ritmeestersigaren uit USA,
Schilderij ‘Schapen in de sneeuw’ van Nicolette van Dijk
6 7 8 9
Kliko stoel van Hank Kwint
Schilderij ‘Schapen in de sneeuw’ van Nicolette van Dijk, Foto’s GVVV en DOVO elftallen, Schilderij ‘Hoofdstraat omstreeks 1955’ van Leena Blom, (foto op titelblad) Kliko stoel van Hank Kwint.
Bruiklenen op verzoek van bruikleengevers retour - Diverse dia’s, (Gemeente Archief Veenendaal) - Zeven hulzen boordmitrailleur Tweede Wereldoorlog, (E. de Koning) - Ramshoorn, gebedsriemen, gebedsmantel. (Joods Historisch Museum)
Jaarverslag 2013 Viseum Veenendaal Alle foto’s in dit jaarverslag (tenzij anders vermeld) komen uit het archief van en zijn gemaakt door vrijwilligers van het museum.
18 van 24
Tentoonstellingsbouw Ook in dit verslagjaar heeft de werkgroep Tentoonstellingsbouw zich enorm ingespannen om de wisselende exposities binnen de gestelde planning op te bouwen en af te breken. In december heeft de groep met veel genoegen de zogeheten watersnoodtafel opgeruimd waardoor er voldoende ruimte was voor de presentatie van het Museumboek. Nu is er een geschikte plek binnen ons museum ontstaan voor toekomstige bijeenkomsten. De medewerkers van de werkgroep zijn: - Mark Arens, - Huub van Berkel, - Bram den Boer, - Eep van Burken, - Paul Davidson, - Gerard van Engelenburg, - Steef de Geus, - Anne-Marie van Stempvoort, - Henk van Voskuilen, - Hans Wegen, - Dick de Wit. Coördinator - George Bakker (per januari 2014 vervangen door Henk van Voskuilen). Rondleidingen In 2013 zijn 29 rondleidingen op afspraak verzorgd en ook doorlopende rondleidingen tijdens het Museumweekend op 6 en 7 april. In totaal hebben 440 personen aan deze rondleidingen deelgenomen. Een bijzonder te noemen rondleiding was die voor de leden van de Raad van toezicht van Landschap Erfgoed Utrecht.
Alle rondleiders hebben bij Landschap Erfgoed Utrecht de opleiding gevolgd. Vervolgens rijst de vraag hoe onze activiteiten verder te professionaliseren. De groep beslist om onszelf te stimuleren, met elkaar onze ervaringen te delen bij het periodiek overleg en bij ‘buren’ te gaan kijken hoe men het daar doet. Het eerste bezoek was aan Kasteel Amerongen. Wij hebben aan een reguliere rondleiding deelgenomen en de heer Brouwer (educatie en publieksbereik) nam ruimschoots tijd om ons een kijkje achter de schermen te geven. Dit bezoek was een goede ervaring. Naast het door het bestuur geaccordeerde Beleid Rondleidingen is er ook een basisdocument voor elke Jaarverslag 2013 rondleider beschikbaar met wetenswaardigheden over de collectiestukken en voorwerpen van een Viseum Veenendaal tijdelijke tentoonstelling. Dit document wordt steeds weer aangevuld. Alle foto’s in dit jaarverslag (tenzij anders vermeld) komen uit het archief van en zijn gemaakt door vrijwilligers van het museum.
19 van 24
De rondleiders zijn: - Mark Arens, - Cor Bel, - Huub van Berkel, - Bram den Boer, - Gerda van der Mijn, - Annemiek Schweinsberg, - Janny Visser - Hans Wegen. Jeanne Schoots verzorgt de kunsthistorische rondleidingen en de conservators Janneke van den Berg en Natalie Kriek zijn ‘reserve’. Coördinator - Annemiek Schweinsberg. Kinderworkshops
Ook in 2013 hebben wij natuurlijk weer kinderworkshops georganiseerd: maar liefst dertien keer. Er zijn alles bij elkaar 176 kinderen geweest, die onder ander een gitaar hebben gemaakt, sieraden met (hele) kleine kraaltjes, zelf een kaars maakten en een bijenmobiel, het Viseum kwartetspel, boekenleggers en deurhangers hebben geknutseld, maskers maakten en een kalender voor 2014; kortom kinderen die heel veel en vooral gezellig en ingespannen zaten te knutselen. Ook de dames van de kinderworkshop vonden het altijd leuk en doen dit (gelukkig) met veel enthousiasme. De begeleiders van de kinderworkshops zijn: - Hetty Anbeek, - Henny Kiela, - Annie van der Kolk, - Gerrie Lagerweij, - Riet Stoop. Coördinator - Janny Visser. Janny Visser vertelt uit de praktijk: Vooraf geef ik altijd een korte inleiding die past bij het onderwerp van de desbetreffende workshop. Jaarverslag 2013 Natuurlijk krijg ik dan altijd heel veel vragen tussendoor en achteraf. Dat moedig ik altijd aan, want niet Viseum Veenendaal alleen vind ik dat zelf leuk, maar dat betekent ook dat kinderen over het verhaal nadenken en dus ook Alle foto’s in dit jaarverslag heel geïnteresseerd hebben staan luisteren! (tenzij anders vermeld) komen uit het archief van en zijn gemaakt door vrijwilligers van het museum.
20 van 24
Maar één vraag vond ik moeilijk om te beantwoorden en echt totaal en volslagen onverwacht, maar toch ook wel slim bedacht... Een klein meisje dat (duidelijk zichtbaar) diep aan het denken was, vroeg mij na afloop van mijn inleiding over het ontstaan van Veenendaal en de turfwinning. ‘Juf weet u eigenlijk wat een mammoet is? Want dat weet ik helemaal niet en dat wil ik ZO graag weten’. Dus ik leg uit wat een mammoet is en zeg dat ik haar zelfs een mammoet kan laten zien. Ik neem haar mee naar de Paternosterkast en laat haar ‘onze’ mammoet zien en vertel er iets meer over. En dat vond ze reuze interessant. Op haar volgende vraag ‘Wanneer liepen dan mammoeten in Veenendaal, juf?’ Zeg ik natuurlijk: ‘Oh, héél erg lang geleden, misschien wel 500.000 jaar geleden.’ Weer stond ze peinzend diep na te denken (ik kon het gewoon horen...) en toen kwam een hele moeilijke vraag: ‘Echt waar juf? Maar dan snap ik iets helemaal niet, want God heeft de wereld en de mensen geschapen en ook alle dieren en dat is echt niet ZO lang geleden hoor, dus hoe kan nou toch??’ Tja, ik zei het al in het begin: af en toe krijg ik wel eens een vreselijk moeilijke vraag! Wat zou u geantwoord hebben…?! Educatieve Projecten Jet en Jan, jong in 1910 Dit project wordt aangeboden aan groep 5 van de basisschool. De leerlingen hebben op school al een verhaal gehoord over het gezin van Jet en Jan, die de leeftijd van de leerlingen van groep 5 hebben. Daarom is het voor die leerlingen zo leuk om te ervaren hoe leeftijdgenootjes een eeuw geleden leefden. Ze gaan koffiebonen malen, sokken stoppen, luiers wassen, met een griffel op een leitje schrijven, producten wegen op een oude weegschaal, steltlopen, hoepelen. Het museumbezoek duurt ongeveer anderhalf uur.
De volgende scholen hebben in 2013 meegedaan: - Het Baken 4 groepen (2 locaties) - Schakel 1 groep - Rehobothschool 3 groepen Jaarverslag 2013 - Patrimoniumschool 2 groepen 3 groepen (2 locaties) Viseum Veenendaal - Vuurvlinder 2 groepen Alle foto’s in dit jaarverslag - Oranjeschelp (tenzij anders vermeld) komen uit het archief van en zijn gemaakt door vrijwilligers van het museum.
21 van 24
- - - - - -
Ceder 2 groepen Patrimoniumschool 1 groep Het Speelkwartier 1 groep Steenblokschool 2 groepen ’t Erf 2 groepen Beatrixschool 1 groep Totaal 24 groepen / 498 leerlingen
De Patrimoniumschool staat twee keer op de lijst. Die zijn begin en eind 2013 geweest, maar het waren voor hen twee verschillende schooljaren. De presentatie wordt gedaan door: - Corry Boers, - Nel van den Hurk, - Ineke Veenhof. Verder helpen mee: - Bertha van Beek, - Wil Martelhoff, - Marie-Louise Paumen, - Anne-Marie van Stempvoort, - Riet Stoop, - Bram den Boer. Coördinator - Ineke Veenhof. Vondst in de kassa Dit project voor groep 7/8 duurt anderhalf uur. Het gaat over de geschiedenis van Veenendaal. Na een inleiding van ongeveer een kwartier voeren de leerlingen opdrachten uit over de watersnood van 1855, de turfwinning en de fabrieken. Na elke opdracht krijgen ze, als de antwoorden goed zijn, een letter. Als ze alle letters hebben, kunnen ze een woord vormen dat de code is waarmee ze de kassa kunnen kraken. In de kassa vinden ze iets dat met een verhaal te maken heeft dat ze vooraf op school gehoord hebben. Na dit project weten de leerlingen veel over de oorzaken en gevolgen van de watersnood. De volgende scholen hebben in 2013 meegedaan: - Joh. Calvijnschool 3 groepen - Beatrixschool 1 groep - Engelenburgschool 1 groep - Het Baken 3 groepen (2 locaties) - Rehobothschool 3 groepen Totaal 11 groepen / 346 leerlingen. De presentatie wordt gedaan door: - Cor Bell, - Bram den Boer, - Corry Boers, - Ineke Veenhof. Verder hielpen mee: - Bertha van Beek, - Nel van den Hurk, - Marie-Louise Paumen, - Anne-Marie van Stempvoort - Riet Stoop. Coördinator - Ineke Veenhof. Jaarverslag 2013 Viseum Veenendaal Alle foto’s in dit jaarverslag (tenzij anders vermeld) komen uit het archief van en zijn gemaakt door vrijwilligers van het museum.
22 van 24
Vooruitblik 2014 De voorlopige museumregistratie wordt in de zomer van 2014 verwacht. Nu al zetten we ons in voor het verwerven van de volledige registratie. Het museum gaat participeren in de Stadswinkel en levert zijn aandeel in de verdere ontwikkeling van de Vernieuwingsagenda Cultuursector Veenendaal. Het traject met het Landschap Erfgoed Utrecht (LEU) waarbij de organisatie als geheel onder de loep wordt genomen met zowel bestuurlijke als vakmatige gesprekken over het reilen en zeilen van Viseum Veenendaal, is gestart. In februari voerde Marianne de Rijke, consulente van het LEU, gesprekken met de conservators. In april gevolgd door een bijeenkomst voor alle vrijwilligers en een tussentijds gesprek met een deel van het bestuur. In mei staat een bijeenkomst met het voltallig bestuur gepland. Het gehele traject wordt besloten met een afrondingsgesprek met voltallig bestuur, de conservators en vrijwilligers en tenslotte met een evaluatie met een delegatie van het bestuur. Na vier tot zes maanden is er een terugkomstgesprek. Met de nieuwe werkgroepen is een start gemaakt en dat ziet er veelbelovend uit. Wat de educatie betreft: Het bestaande project ‘Vondst in de Kassa’ over de watersnoodramp van 1855 wordt samengevoegd met het project van het gemeentearchief ‘Veenendaal op de Kaart’ dat over hetzelfde onderwerp gaat. Tevens worden er twee nieuwe projecten ontwikkeld. Over het thema ‘Afval’ voor het basisonderwijs in samenwerking met School en Cultuur en ‘Is het schaap de sigaar’ voor de eerste klassen van het voortgezet onderwijs. In 2014 zal de naamswijziging van Viseum Veenendaal naar Museum Veenendaal zijn beslag krijgen. Het Bestuur van Stichting Historisch Museum Viseum Veenendaal, 24 april 2014
Jaarverslag 2013 Viseum Veenendaal Alle foto’s in dit jaarverslag (tenzij anders vermeld) komen uit het archief van en zijn gemaakt door vrijwilligers van het museum.
23 van 24
44
36
1
2
2
14
6
9
6
14
13
Betalend à € 4,00
18
61
51
Betalend à € 2,00
5
4
Kinderen
7
Gratis gasten
29
33
Museumjaarkaart
47
119
52
21
Schoolproject
234
54
Schoolproject begeleiders
13
3
Scholieren
4
25 32
74
1
1
15
10
7
6
6
12 1
15
2
13
Gratis gasten lezing
61
Au gu stu s Sep tem be r Ok tob er No vem be r De cem be r To taa l
Jul i
42
Jan
Jun i
ua ri Feb rua ri Ma art Ap ril Me i
Bijlage 1 Bezoekersaantallen
52
8
4
46
32
24
25 461 2
43
6
8
87
6
2 86 25
34
112
78
55 709 35 330
7
2
18 4
Jet en Jan
103
49
53
51
73
128
457
Jet en Jan begeleiders
30
15
12
13
22
33
125
Speurtocht
52
103
155
Speurtocht begeleiders
19
14
33
HIP
30
26
49
106
211
HIP begeleiders
2
3
6
13
24
107 150
Vondst in de kassa Vondst in de kassa begeleiders
15
22
6
6
257 37
Groepen: Betaald
16
8
Gratis
31
19
15 25
MJK
7
16
34
Workshop
90
2
7
Opening
60
Lezing
45
Museumweekeinde 6 en 7 april
15
13
13 5
16
4
16
14
80
30
105
3
86
27
54 47
20 40
4
191 154 94
2
151
151
Monumentendag 14 september
382
382
Cultuurweekeinde 19 oktober
19
19
Zondagsopening 20 oktober
78
78
257 651 542 510
217 191 141
74
578 654 454 133 4305
Jaarverslag 2013 Viseum Veenendaal Alle foto’s in dit jaarverslag (tenzij anders vermeld) komen uit het archief van en zijn gemaakt door vrijwilligers van het museum.
24 van 24