Jaarverslag 2013
Stichting Exploitatie Nederlands IJzermuseum (ICER IJzermuseum) en Stichting Collecties Nederlands IJzermuseum
Stichting Exploitatie Nederlands IJzermuseum KvK no: 09102167, IBAN NL52RABO0116317639
Nederlands IJzermuseum Jaarverslag 2013
Postbus 85, 7070 AB Ulft www.nederlandsijzermuseum.nl
[email protected]
Stichting Collecties Nederlands IJzermuseum KvK no: 09102168, IBAN NL57RABO0116318228
1
Inhoud Vooraf ...................................................................................................................................................... 3 Algemene terugblik op het jaar 2013 ...................................................................................................... 4 Planfinanciering ................................................................................................................................... 4 Stichting Innovatiecentrum ICER ......................................................................................................... 4 Architect aan het werk ........................................................................................................................ 6 Museumconcept.................................................................................................................................. 6 Werkgroep fondsenwerving ................................................................................................................ 6 Vrijwilligers .......................................................................................................................................... 6 Communicatie ..................................................................................................................................... 6 Projectorganisatie ............................................................................................................................... 6 Samenwerking OVGG .......................................................................................................................... 7 IJzerexpositie ....................................................................................................................................... 7 Startlab ................................................................................................................................................ 7 Depot ................................................................................................................................................... 7 Fotografie collectie .............................................................................................................................. 7 European Route of Industrial Heritage (ERIH)..................................................................................... 7 Bestuurssamenstelling NIJM ................................................................................................................... 8 Comité van Aanbeveling.......................................................................................................................... 8 Financieel overzicht 2013 Stichting Exploitatie ....................................................................................... 9 Financieel overzicht 2013 Stichting Collecties ...................................................................................... 10 Balans per 31 december 2013 Stichting Exploitatie.............................................................................. 11 Balans per 31 december 2013 Stichting Collecties ............................................................................... 12
Nederlands IJzermuseum Jaarverslag 2013
2
Vooraf Dit jaarverslag is het jaarverslag van de stichtingen Exploitatie Nederlands IJzermuseum en Collecties Nederlands IJzermuseum. De besturen van de beide stichtingen vergaderen gezamenlijk. In dit jaarverslag worden de beide stichtingen apart genoemd en waar er sprake is van een gezamenlijk optreden van de beide stichtingen wordt in het verslag melding gemaakt van "Stichting Nederlands IJzermuseum" of NIJM. In het jaar 2013 vergaderde het algemeen bestuur zes keer en het dagelijks bestuur eveneens zes keer. Daarnaast waren er enkele werkgroepen die diverse keren bijeen kwamen. Afvaardigingen van het bestuur namen deel aan bijeenkomsten van uiteenlopende aard, veelal met de gemeente Oude IJsselstreek en met Stichting ICER. In 2010 meldden wij een convenant tussen de gemeente Oude IJsselstreek en de Stichting Nederlands IJzermuseum. Vergelijkbare convenanten zijn ook gesloten tussen gemeente en de besturen van Industrie Belang Oude IJssel (IBOIJ) en Kunstenaarscollectief Breekijzer. De samenwerking tussen de verschillende functies binnen het gebouw De Afbramerij is in 2013 concreet geworden waarbij de Stichting ICER (Innovatiecentrum voor Industrie, Cultuur, Educatie en Recreatie) is opgericht. Het NIJM heeft recent besloten om de naam te wijzigen vanwege de samenwerkingsconstructie van het NIJM binnen stichting ICER. De nieuwe werknaam is: ICER IJzermuseum. ICER is op 6 mei 2014 feestelijk en koninklijk geopend. Bezoekers kunnen vanaf 6 mei 2014 6 dagen per week in het ICER IJzermuseum interactief ervaren hoe de ijzerindustrie en de techniek zich in de loop der jaren regionaal, nationaal en internationaal hebben ontwikkeld en welke rol deze in de toekomst kunnen vervullen. ICER is meer dan een museum alleen. Samen met de partners is in de Afbramerij een innovatiecentrum gerealiseerd, dat door jong en oud kan worden bezocht. Onderwijs en wetenschap, innovatieve bedrijven en maakindustrie, ambacht en kunst, verleden en toekomst komen hier bijeen. Een testomgeving voor nieuwe technologieën, mogelijkheden voor exposure en ontmoeting, wisseltentoonstellingen en een geavanceerd en modern museum. Zo zullen jonge en oudere leerlingen de mogelijkheden en kansen van een carrière in de wereld van techniek ontdekken, zullen ondernemers en wetenschap zich manifesteren en zullen bezoekers worden geïnformeerd en verrast. Educatief, actief, bijzonder, cultureel en leuk op één plek in de Achterhoek: ICER op het DRU Industriepark in Ulft.
Nederlands IJzermuseum Jaarverslag 2013
3
Algemene terugblik op het jaar 2013
Planfinanciering Bij het afsluiten van het verslagjaar 2013 hebben de partners binnen ICER goede vooruitzichten op een positieve exploitatie in 2014. Met de subsidie van de provincie 3,3 miljoen euro en de subsidie van gemeente Oude IJsselstreek van 2,2 miljoen heeft de inrichting en het organiseren van de exploitatie in 2013 invulling gekregen. In 2013 heeft dit geresulteerd in een definitief ontwerp voor de inrichting en in de oprichting van Stichting ICER waarbij het NIJM medeoprichter en partner is. Het NIJM heeft ervoor gezorgd dat met de inrichting en de opzet voor de exploitatie er een kwalitatief hoogstaand IJzermuseum is gerealiseerd als onderdeel van ICER.
Stichting Innovatiecentrum ICER In 2013 in een definitief ontwerp voor de inrichting van de Afbramerij vastgesteld en is de Stichting Innovatiecentrum ICER opgericht waarbij het NIJM medeoprichter en partner is. Het NIJM heeft ervoor gezorgd dat met de inrichting en de opzet voor de exploitatie er een kwalitatief hoogstaand IJzermuseum is gerealiseerd als onderdeel van ICER. De statuten zijn opgesteld, geaccepteerd en ondertekend. ● De nieuwe naam voor het instituut is: Stichting Innovatiecentrum voor Industrie, Cultuur, Educatie en Recreatie. www.icer.eu ● Op maandag 24 juni 2013 is de Raamovereenkomst door alle betrokken partijen ondertekend: een belangrijke stap. Buiten de Raamovereenkomst zijn er adhesiebetuigingen, financieringsovereenkomsten en intentieverklaringen ondertekend. De organisatiestructuur bestaat uit 4 projectteams. Opgenomen in de ROK is dat de overeenkomst wordt aangegaan voor 5 jaar. ● Een nieuwe partner binnen ICER is het CIVON (Centrum voor Innovatief Vakmanschap Oost Nederland). De Achterhoek is een van de regio's geworden (Centrum voor Innovatief Vakmanschap Hightech Systems & Materials). Er is zo’n 2 miljoen euro beschikbaar. CIVON wordt de koepel van alles wat in de regio op dit gebied gebeurt; ROC Graafschap College is penvoerder. ● Er zijn binnen ICER goede afspraken gemaakt over de entreegelden voor de museumbezoekers. ● Huisstijl ICER. Er is een selectie uit 4 ontwerpen door leden van Breekijzer ingebracht.
Daaruit is een keuze gemaakt en de huisstijl is vastgesteld en verder uitgewerkt:
Nederlands IJzermuseum Jaarverslag 2013
4
● Barbara de Leeuw is benoemd tot directeur van ICER. ● In het bestuur zitten: René van Gils (Graafschap College), voorzitter Frans van Doesum (Nederlands IJzermuseum), secretaris Marjonne van den Hout ● In de Raad van Toezicht zitten: Wybren Jouwsma (Bronkhorst High-Tech), voorzitter Ans van Eijndhoven (Iselinge Hogeschool), secretaris Astrid Vredegoor (Kunstenaarscollectief Breekijzer) Rob Immink (Nederlands IJzermuseum) Henk Wanders (Wanders Holding) Ben Siemes (gemeente Oude IJsselstreek) ● Er is een viertal projectteams ingesteld om de samenwerking binnen Stichting ICER te organiseren: Projectteam Financiën & Control; Projectteam Marketing & Communicatie; Projectteam Activiteiten & Faciliteiten; Projectteam Projecten & Programmering.
Nederlands IJzermuseum Jaarverslag 2013
5
Architect aan het werk Een van de werkgroepen van NIJM was in 2013 een kerngroep gebouw. Daarin participeerde het NIJM, de gemeente en de architect van Hurenkamp architecten in Velp, die het pand in opdracht van BOEi (de eigenaar) in 2012 en 2013 heeft gerestaureerd.
Museumconcept In 2012 werd een begin gemaakt met de inrichtingsplannen voor de Afbramerij. Het NIJM stelde een plan van eisen op ter selectie van bureaus die deze klus zouden kunnen klaren. In samenspraak met de gemeente werd bureau Tinker uit Utrecht gekozen voor het verdere creatieve proces van de inrichting van de Afbramerij. Omdat het innovatiecentrum meer omvat dan een museum, werden ook spoedig de andere partners in de samenwerking (onderwijs, ondernemers, kunstenaars) betrokken bij het ontwerpproces. In 2013 zijn de voorlopige ontwerpen opgesteld en in maart 2013 is het Voorlopig Ontwerp (VO) in het Ideeënboek voor de Afbramerij vastgesteld. Het was het resultaat van 3 maanden intensieve samenwerking tussen Tinker imagineers en de verschillende participanten in de Afbramerij waarbij op basis van het Masterplan de ideeën voor de inrichting zijn geconcretiseerd. Er zijn 12 publieks-kabinetten ingericht. De komende jaren worden er nog eens 5 extra publieks-kabinetten ontworpen en ingericht. De wg OMC heeft veel en goede input geleverd voor de kabinetten, voor zowel de Alaag (beleving), de B-laag (aanvullende informatie die interactief is op te roepen), als de C-laag (invulling van diverse museale activiteiten).
Werkgroep fondsenwerving De werkgroep is regelmatig bij elkaar geweest. In 2013 zijn diverse bedrijven benaderd voor sponsoring van de exploitatie van ICER IJzermuseum: Onder meer Hencon, Philips Lighting, Univé Varsseveld, Exerion, Hoogovens en Nedap. Er is een presentatie gemaakt die we tijdens het bezoek hebben kunnen laten zien. Met de provincie Gelderland is contact opgenomen over de invulling van het partnerschap Programma Cultuur en Erfgoed. De aanvraag is ingediend.
Vrijwilligers De werkgroep Vrijwilligersbeleid heeft in 2013 een actief wervingsbeleid gevoerd. De groep heeft zich bezig gehouden met het werven van vrijwilligers, hun scholing, verzekeringsaangelegenheden, contracten etc. Het aantal vrijwilligers is mede door de samenwerking binnen ICER flink toegenomen.
Communicatie De werkgroep marketing en communicatie boog zich in 2013 over het huismerk en de huisregels voor oa omgang met media en publiek. Er is een selectie uit 4 huisstijl-ontwerpen door leden van Breekijzer ingebracht. Daaruit is een keuze gemaakt en de huisstijl is vastgesteld en verder uitgewerkt. Eind 2013 heeft de werkgroep haar adviezen ingebracht bij het bestuur van ICER over het openingsevent. Na de benoeming van de directeur van ICER heeft de werkgroep in 2014 de werkzaamheden voor marketing en communicatie aan haar overgedragen.
Projectorganisatie In 2013 hebben de Gemeente Oude IJsselstreek en de Stichting Nederlands IJzermuseum de samenwerking voortgezet.
Nederlands IJzermuseum Jaarverslag 2013
6
Samenwerking OVGG De Oudheidkundige Vereniging Gemeente Gendringen en de stichting Nederlands IJzermuseum trekken in veel dingen samen op. De huidige ijzerexpositie (die verschillende eigenaren kent) wordt voor een groot deel gerund door vrijwilligers van OVVG, die zich ook verbonden voelen aan het NIJM. De bestuursvergaderingen van NIJM worden bijgewoond door bestuursleden van OVVG. Aan het jaarlijkse OVVG-uitje (een zomerse fietstocht naar twee bedrijven in de omgeving) namen ook bestuursleden van het NIJM deel.
IJzerexpositie In verband met de verbouwing van de Afbramerij was de ijzerexpositie in 2013 opgesteld in de SSP-hal, waarvan een deel (de zgn. koepeloven) beschikbaar is gesteld als tijdelijke exporuimte. In afgeslankte vorm is daar vanaf 2012 een deel van onze collectie tentoongesteld en door vrijwilligers gerund. Op afspraak en –in het toeristenseizoen op zondagmiddagen bezochten in 2013 zo’n 9.000 bezoekers deze expositie.
Startlab Als voorproefje op de activiteiten in de Afbramerij startte in november 2012 in een van de ruimtes in het Portiersgebouw een Startlab: een experimenteerruimte voor jong en oud. Het is o.a. uitgerust met een 3d-printer en een vinylsnijder. Het initiatief werd voornamelijk uitgevoerd door gemeente en Graafschap College. Het NIJM leverde enkele vrijwilligers. Het startlab was in 2013 geopend op maandag- en donderdagmiddagen. Vanaf de opening van ICER op 6 mei 2014 is het Startlab overgegaan in het Fablab met nog meer mogelijkheden voor 3D ontwerp en productie. Het Fablab is elke donderdagmiddag en vrijdagmiddag open voor (vooral jeugdig) bezoek/ gebruik.
Depot In 2013 was een groot deel van de collectie van OVGG en NIJM ondergebracht in Sinderen, waar een industriële hal gehuurd wordt.
Fotografie collectie Een zestal vrijwilligers hield zich in 2013 bezig met het fotograferen van de collectie. Die is in 2013 voltooid. De collectie komt in 2014 digitaal beschikbaar via de website. Het manuscript van het boek "IJzer uit het Oosten" is door Dik Nas (op dvd) geschonken aan het Nederlands IJzermuseum.
European Route of Industrial Heritage (ERIH) Het DRU Industriepark, in het bijzonder de Afbramerij en het NIJM, is start- en eindpunt van de Gelre-route geworden. (Industriële route Gelderland, onderdeel van ERIH Nederland).
Nederlands IJzermuseum Jaarverslag 2013
7
Bestuurssamenstelling NIJM Aftredende en herbenoembare bestuursleden werden herbenoemd, zodat het bestuur er per december 2013 als volgt uitziet: Peter van Toor, Ulft, voorzitter Frans van Doesum, Gaanderen, secretaris Henk Hilderink, Terborg, penningmeester Dik Nas, Elahuizen, lid Wim van Hagen, Eibergen, lid Jan Koster, Gaanderen, lid Rob Immink, Ulft, lid Ben Terwiel, Ulft, lid Secretariële ondersteuning wordt gegeven door mevrouw Hennie Klein Holte uit Ulft.
Comité van Aanbeveling De leden zijn: - C.G.A. Cornielje, Commissaris van de Koning in de Provincie Gelderland. - Drs. M. Daamen, Directeur Stadsschouwburg Amsterdam, zoon van Frank Daamen, directeur DRU 1960-1971. - Drs. Z.M. Deurvorst, oudste kleinzoon van F.B. Deurvorst, van 1895 tot 1927 directeur van de N.V. Ulftsche IJzergieterij en Emailleerfabriek Diepenbrock & Reigers te Ulft en kleinzoon van H.A. van der Hardt Aberson, van 1923 tot 1940 directeur van de Keppelsche IJzergieterij v/h Van der Horst & Aberson te Laag-Keppel - Mevrouw M. Karabaic, Landesrätin für Kultur und Umwelt der Landschaftsversammlung Rheinland, vm. directeur van het Rheinisches Industriemuseum - Drs. H.T. van der Kolk, voorzitter FNV-Bondgenoten - Drs. P. Nijhof, Rijksdienst voor Archeologie, Cultuurlandschap en Monumenten en landelijk coördinator Industrieel Erfgoed - L.H.J. Peters, oud-burgemeester van de gemeente Gendringen . - J. Timmer, Oud-commissaris BOEi, oud-voorzitter van de Raad van Commissarissen van Philips - M.A. van Straalen, voorzitter Koninklijke Metaalunie. - Prof. Drs. J.A.J. Vervloet, historisch geograaf, verbonden aan de universiteit van Wageningen en Research Centrum Alterra. - H. Wanders, plaatselijk ondernemer, bestuurslid Industrie Belang Oude IJssel en voorzitter van de Bedrijfstakschool voor de Metaalnijverheid Anton Tijdink. - Mevr. mr. I. Dezentjé Hamming-Bluemink, voorzitter FME-CMW (werkgeversorganisatie metaal) − De heer drs. J. Post, Oud-directievoorzitter Philips Electronics Nederland., oud algemeen directeur Nederlands Rode Kruis − De heer drs. H.J. Kaiser, Voorzitter Regio Achterhoek.
Nederlands IJzermuseum Jaarverslag 2013
8
Financieel overzicht 2013 Stichting Exploitatie Staat van baten en lasten Opbrengsten Subsidies Sponsors Sponsors, Vrienden Schenkingen OVGG Speciale actie Diverse baten Totaal opbrengsten
Uitkomst 2012
Uitkomst 2013
4.500
1.099
630 1.000
560
100 126
255 6.356
1.914
Uitgaven
Kantoorkosten Kantoorbenodigdheden Porti Drukwerk Secretariaat Overige diensten TNT
9 2.276 145
2.089 2.098
2.421
Verkoopkosten Internet, nieuwsbrief Folders en drukwerk
215
150 215
150
Promotie Willem Wolffprijs
1.915
Overige kosten Bankkosten Representatie Vergaderkosten Cursussen Contributies Vrijwilligers OVGG Kosten collectie Verzekeringen Diversen Totaal uitgaven Resultaat
Nederlands IJzermuseum Jaarverslag 2013
58
37
143 192
360 100
209 543
257 388 1.145 5.373
1.142 3.713
983
-1.799
9
Financieel overzicht 2013 Stichting Collecties Staat van baten en lasten Opbrengsten Sponsors OVGG Totaal opbrengsten
Uitgaven Huur Energie Overige kosten
Uitkomst 2012
Uitkomst 2013
1.600 900
4.100 2.500
4.100
6.000 98 71
900 309 30
Totaal uitgaven
1.239 1.239
6.169 6.169
Resultaat
1.261
-2.069
Nederlands IJzermuseum Jaarverslag 2013
10
Balans per 31 december 2013 Stichting Exploitatie Balans per 31 december
2012
2013
Activa Vlottende activa Omzetbelasting Stichting Collecties Rekening-courant Rabobank
885 5.908
1.390
Huur Diverse vorderingen
500 25
Totaal
155
5.933
2.930
Passiva Eigen vermogen Stichtingskapitaal beginbalans Resultaat boekjaar Reserve W. Wolffprijs
1.456
2.439
983
-1.799
2.000
2.000 4.439
2.640
Kortlopende schulden Crediteuren
193
Overig
224
185 417
Stichting Collecties
1.077
Totaal
5.933
Nederlands IJzermuseum Jaarverslag 2013
105
290
2.930
11
Balans per 31 december 2013 Stichting Collecties
Balans per 31 december
2012
2013
Activa Bibliotheek / lectuur
371
Stichting Exploitatie
1.077
Rabobank
371
175
70 1.623
Totaal
441
Passiva Eigen vermogen Stichtingskapitaal beginbalans Resultaat boekjaar Eindbalans
362
1.623
1.261
2.069 1.623
-446
Kortlopende schulden: Stichting Exploitatie
885
Overige Totaal
Nederlands IJzermuseum Jaarverslag 2013
1.623
441
12