Stichting Exploitatie Nederlands IJzermuseum (ICER IJzermuseum)

Jaarverslag 2014

Stichting Exploitatie Nederlands IJzermuseum (ICER IJzermuseum) en Stichting Collecties Nederlands IJzermuseum

Stichting Exploitatie Nederlands IJzermuseum KvK no: 09102167 IBAN NL57RABO0116318228

Nederlands IJzermuseum Jaarverslag 2014

Postbus 85, 7070 AB Ulft www.nederlandsijzermuseum.nl [email protected]

Stichting Collecties Nederlands IJzermuseum KvK no: 09102168 IBAN NL52RABO0116317639

1

Inhoud

Vooraf

3

Algemene terugblik op het jaar 2014

5

Onderwerpen 2014

6

Entreebeleid

6

Inrichting Afbramerij

6

Vrijwilligers

7

Communicatie

7

Educatie

7

Documentatiecentrum

8

IJzerexpositie

8

European Route of Industrial Heritage (ERIH)

8

Activiteiten in ICER

8

Bestuurssamenstelling NIJM

9

Comité van Aanbeveling

9

Financieel overzicht 2014 Stichting Exploitatie

10

Financieel overzicht 2014 Stichting Collecties

11

Balans per 31 december 2014 Stichting Exploitatie

12

Balans per 31 december 2014 Stichting Collecties

13


2

Vooraf Dit jaarverslag is het jaarverslag van de stichtingen: Stichting Exploitatie Nederlands IJzermuseum en Stichting Collecties Nederlands IJzermuseum. De besturen van de beide stichtingen vormen een personele unie. In dit jaarverslag worden de beide stichtingen apart genoemd en waar er sprake is van een gezamenlijk optreden van de beide stichtingen wordt in het verslag melding gemaakt van "Nederlands IJzermuseum" of NIJM. In het jaar 2014 vergaderde het algemeen bestuur acht keer en het dagelijks bestuur eveneens acht keer. Daarnaast waren er enkele werkgroepen die diverse keren bijeen kwamen. De meeste werkgroepen zijn in de loop van 2014 geïntegreerd in de organisatie van Stichting Innovatiecentrum ICER. Afvaardigingen van het bestuur namen deel aan bijeenkomsten van uiteenlopende aard, veelal met de gemeente Oude IJsselstreek en met Stichting Innovatiecentrum ICER.

In 2014 meldden wij dat wij samen met de besturen van Industrie Belang Oude IJssel (IBOIJ), Kunstenaarscollectief Breekijzer, ROC Graafschap College, Stichting IJsselgroep Iselinge Hogeschool en het Centrum voor Innovatief Vakmanschap Oost Nederland (CIVON) de ontwikkeling en inrichting van een innovatiecentrum annex ijzermuseum in de Afbramerij tot stand aan het brengen waren. Als toekomstige gebruikers van een van de historische panden op het DRU Industriepark in Ulft hebben deze partijen in 2014 actief bijgedragen aan de realisering van een industrieel innovatiecentrum in de Afbramerij. De samenwerking tussen de verschillende partners binnen het gebouw De Afbramerij is in 2014 doorgezet met de oprichting van Stichting Innovatiecentrum voor Industrie, Cultuur, Educatie en Recreatie, afgekort Stichting Innovatiecentrum ICER. Hierin nam de stichting Exploitatie Nederlands IJzermuseum als partner deel; de stichting Collecties is door het bestuur NIJM buiten het samenwerkingsverband in ICER gelaten. Het doel hiervan is de collectie zoveel mogelijk veilig gesteld te houden; de collectie kan niet ten offer vallen aan een onverhoopt failliet van Stichting Innovatiecentrum ICER en/of stichting Exploitatie Nederlands IJzermuseum.


3

Zijne en hare koninklijke hoogheid de Koning en Koningin hebben ICER op 6 mei 2014 voor het publiek geopend. Bezoekers kunnen sindsdien interactief ervaren hoe de ijzerindustrie en de techniek zich in de loop der jaren regionaal, nationaal en internationaal hebben ontwikkeld en welke rol deze in de toekomst zullen kunnen gaan vervullen. Het Nederlands IJzermuseum heeft daarin een belangrijke functie door de historische verhalen van ijzer over te brengen. Wat is ijzer en wat is de betekenis daarvan voor de mens? Welke rol speelde en speelt de ijzerindustrie in Nederland en de Achterhoek? In 2014 hebben zo’n 18.000 mensen een bezoek gebracht aan ICER en er zijn heel veel bijeenkomsten georganiseerd in de Afbramerij door de netwerkpartners van ICER.

Het is veel meer geworden dan een museum. Samen met de partners is de Afbramerij omgevormd tot een Innovatiecentrum, dat door jong en oud wordt bezocht. Onderwijs en wetenschap, innovatieve bedrijven en maakindustrie, ambacht en kunst, verleden en toekomst komen hier bijeen. Een testomgeving voor nieuwe technologieën met bijvoorbeeld een fablab voor 3D-ontwerpen en –printen. ICER heeft ondertussen al veel mogelijkheden benut voor exposure en ontmoeting, wisseltentoonstellingen. Als IJzermuseum in ICER zijn we zeer te spreken over de geavanceerde en moderne museale inrichting die sinds 6 mei 2014 te bezoeken is in de Afbramerij. Zo ontdekken jonge en oudere leerlingen de mogelijkheden en kansen van een carrière in de wereld van techniek, manifesteren ondernemers en wetenschap zich en worden bezoekers verrast met de vele inzichten en belevenissen die ICER te bieden heeft; educatief, actief, bijzonder, cultureel en leuk op één plek in de Achterhoek:

ICER in de Afbramerij op het DRU Industriepark in Ulft


4

Algemene terugblik op het jaar 2014

Bij het afsluiten van het verslagjaar 2013 hadden de partners binnen de inrichting van de Afbramerij goede vooruitzichten om gezamenlijk een exploitatie op te gaan zetten voor diverse functies in de Afbramerij. Met de subsidie van de provincie 3,3 miljoen euro en de subsidie van de gemeente Oude IJsselstreek van 2,4 miljoen is het werk voor de inrichting en het organiseren van de exploitatie in 2014 echt van start gegaan. In 2014 heeft dit geresulteerd in de invulling van ICER waarbij de stichting Exploitatie Nederlands IJzermuseum medeoprichter en partner is. NIJM heeft er sterk aan bijgedragen dat met de inrichting en de opzet voor de exploitatie er onder meer een kwalitatief hoogstaand IJzermuseum is gerealiseerd als onderdeel van ICER. De werkgroep fondsenwerving is in de aanloop naar de opening intensief aan de slag gegaan om bijdragen voor de opening en voor de exploitatie te vinden. Vijf vrijwilligers van binnen en buiten het NIJM ontwikkelden initiatieven om tot incidentele en structurele bijdragen te komen ter dekking van de onkosten die het museum gaat maken. Tussen 6 partijen (partners) en het bestuur van ICER zijn afspraken gemaakt over de gezamenlijk jaarlijkse bijdrage voor een periode van vijf jaar. Naast de partijen die de raamovereenkomst hebben ondertekend, zijn er vier ondernemers die eveneens voor een periode van vijf jaar na oprichting van de stichting, een jaarlijkse bijdrage hebben toegezegd. Hier zijn financieringsovereenkomsten voor afgesloten. Daarnaast hebben drie ondernemingen in 2014 een partnerovereenkomst gesloten met ICER met een looptijd van drie jaar. De ingangsdatum van deze overeenkomsten is 1 mei 2014. De afgesproken bijdrage van Stichting Exploitatie NIJM aan ICER wordt gedekt door drie inkomstenbronnen: entreegelden, sponsorgelden en een vergoeding voor te leveren vrijwilligersdiensten. In februari is Barbara de Leeuw benoemd als directeur van ICER. Barbara was tot dan als gemeentelijk projectleider verantwoordelijk voor het programma en Kees Nieuwenhuijse (directeur CIVON) voor de materialen. In oktober 2014 is Barbara de Leeuw afgetreden als directeur en neemt Kees Nieuwenhuijse de taken waar. Er zijn in februari 2014 twee huismeesters/ vrijwilligerscoördinatoren in ICER benoemd: Giel Graat en Toon van de Wetering. Een grote uitdaging was het opzetten van de organisatie, zowel bestuurlijk als uitvoerend. Op het fundament van 4 partners die samen een stichting met een eigen bestuur opzetten, blijkt het erg complex een goed bouwwerk op te richten waarin de partners goed kunnen wonen en werken. De eigen positie van het IJzermuseum als vrijwilligersorganisatie met een ideële doelstelling binnen ICER brengt een verantwoordelijkheid mee die om voortdurende aandacht vraagt binnen het geheel. Er vindt daarom veel overleg plaats. Onze vertegenwoordiger in het bestuur van ICER, die ook kunstenaarscollectief Breekijzer moest vertegenwoordigen, Frans van Doesum, legde in november zijn functie in ICER neer. In de Raad van Toezicht van ICER heeft bestuurslid NIJM Rob Immink zitting.


5

Onderwerpen 2014 Entreebeleid Er heeft overleg plaatsgevonden met Gelders Erfgoed. Entreebeleid is een van de belangrijkste pijlers van een kostendekkende begroting. Alle bezoekers worden geregistreerd. Er worden arrangementen ontwikkeld met aangepaste entreebedragen, bijv. Achterhoeks Museum Passe-partout, rondleidingen, educatieve projecten, demonstraties, wisselexposities. Dit alles is uitgewerkt in een gedetailleerde tariefstructuur. De aanmelding voor het Museumregister is ter hand genomen door een nieuwe projectgroep bestaande uit de Wim van Hagen, Peter van Toor, Bartjan Kaptein en Ben Terwiel. De reeds verzamelde documentatie en informatie is aan de overige leden ter beschikking gesteld. Doelstelling is om de formele registratie in 2015 te effectueren, zodat museumbezoekers met een museumkaart gratis toegang tot ICER kunnen krijgen. De voorwaarden voor registratie zullen van invloed zijn op vele aspecten van de organisatie van onze beider stichtingen, zoals bijv. de financiële administratie, opslag en beheer van de collectie etc. etc. Er heeft een gesprek plaatsgevonden met Liesbeth Tonckens over de vereenvoudigde versie. De museumvereniging beslist hierover. Alles moet vastgelegd worden; we gaan daarom alles expliciet formuleren en beschrijven. De collectie die uitgeleend wordt aan ICER zal via de stichting Exploitatie NIJM lopen. Alle eisen die aan de collectie gesteld worden zullen we neerleggen bij ICER. Instappen in de Museumkaart kan naar verwachting per 1 juni 2015. Voorlopige registratie eerst en binnen 3 jaar moet het definitief geregeld zijn.

Inrichting Afbramerij In 2014 zijn er twaalf museale thema’s i.s.m. museuminrichters Tinker Imagineers uit Utrecht en de partners van ICER uitgewerkt naar concrete kabinetinrichting. De kabinetten zijn conform ingericht. Een optie is ingebracht voor de aanschaf van lockers voor inrichting van het thema ‘De mens in de fabriek’. Ze zijn aangeschaft en opgeslagen in het depot NIJM in Sinderen. Het FabLab is ingericht met 3D-printers en computers voor 3D-programma’s en de Smederij is ingericht. Ontwikkeling kabinetten: Er zijn 12 kabinetten ingericht. De overige 5 worden de aankomende jaren ontworpen en ingericht. De werkgroep OMC (Ontwikkeling Museumconcept) van NIJM heeft input geleverd voor zowel de A-laag (beleving), de B-laag (aanvullende informatie interactief op te roepen), als de C-laag (invulling van diverse museale activiteiten). Dat zullen we op vergelijkbare wijze gaan doen voor de nog te ontwerpen en in te richten kabinetten. Na veel volharding en inzet van Gé Snoek wordt er in ICER aan de rolstoelvriendelijkheid voor bezoekers gewerkt. Er is een aanzet tot enkele maatregelen doorgevoerd (oprijplaten). De handvormerij (vakwerk met vormzand) is uitgewerkt en wordt ingericht in de Smederij van ICER. Vrijwilligers van NIJM hebben in samenwerking met kunstenaarscollectief Breekijzer een workshop emailleren opgezet in ICER.


6

Vrijwilligers Een werkgroep Vrijwilligersbeleid in NIJM ging in 2012 van start. De groep houdt zich bezig met het werven van vrijwilligers, hun scholing, verzekeringsaangelegenheden, contracten etc. De werkgroep heeft een plan van aanpak opgesteld, gericht op de bestaande vrijwilligers en het werven van extra vrijwilligers. Het streven is 120 vrijwilligers; ICER telt er nu ca. 70, waarvan 25 uit de ‘NIJM-stal’ komen. Deze groep NIJM-vrijwilligers komt één keer per maand bij elkaar om over allerlei onderwerpen betreffende ICER / IJzermuseum van gedachten te wisselen en indien nodig actie te ondernemen. Er zijn i.s.m. het projectteam markering & communicatie enkele wervingsacties uitgevoerd. Er zijn in de loop van het jaar diverse bijeenkomsten georganiseerd voor alle ICER-betrokkenen. Er zijn intakegesprekken gevoerd met alle vrijwilligers. De vrijwilligers zijn rondgeleid en opgeleid voor de verschillende functies in ICER, waaronder gastheer/-vrouw en receptionist. Dit alles i.o.m. de vrijwilligerscoördinator in ICER.

Communicatie De werkgroep communicatie boog zich over vormgeving van producten van ICER/ NIJM, over de naamgeving en missie van de nieuwe stichting, over een communicatieplan en over het doelgroepenbeleid. De PR rondom de opening was goed en ook na de opening is er in de (sociale) media veel en positief aandacht geweest voor ICER. De ICER website en Facebook pagina zijn ontworpen, opgeleverd en gelanceerd. In een later stadium volgt de integratie van de NIJM website. Ook de interne communicatie tussen de partners en vrijwilligers binnen ICER heeft veel aandacht gekregen. Er wordt gewerkt met een ‘sharepoint’ op een eigen intranet en met digitale nieuwsbrieven. Het is echter vooral een kwestie van elkaar opzoeken, ondersteunen en aanspreken.

Educatie De werkgroep heeft assistentie gekregen van Gelders Erfgoed t.w. Ben Bregman (educatief adviseur) en Maud Heldens (onderwijskundig ontwikkelaar). Er wordt materiaal ontwikkeld voor de groepen 7 van de basisscholen. De scholen in de Oude IJsselstreek nemen in het jaarprogramma structureel een bezoek aan ICER op. In 2015 komen de groepen 7 van januari t/m mei groepsgewijs naar ICER. Het plan is dit in 2015-2016 uit te breiden naar scholen in Montferland, Doetinchem en Aalten.

Samenwerking OVGG De Oudheidkundige Vereniging Gemeente Gendringen (OVGG) en Nederlands IJzermuseum trekken in veel dingen samen op. Het gastheerschap in ICER wordt voor een groot deel gerund door vrijwilligers die ook lid zijn van OVGG, en die zich verbonden voelen met het NIJM. De bestuursvergaderingen van NIJM worden bijgewoond door een bestuurslid van OVGG. Aan het jaarlijkse OVGG-uitje namen ook bestuursleden van het NIJM deel. Er is een goede samenwerking tussen de rondleidingen op het DRU-park door OVGG en de rondleiding in de Afbramerij door vrijwilligers van ICER-NIJM.


7

Documentatiecentrum Het documentatieteam is samengesteld en bestaat uit 8 personen. Het documentatiecentrum is boven de ICER winkelruimte, direct bij de ingang, gehuisvest. Peter van Toor en Gé Snoek maken er deel van uit. Het team lijkt voldoende deskundig en heeft het vertrouwen van de ICER-directeur. Boeken en tijdschriften worden geïnventariseerd. Het merendeel wordt gedigitaliseerd. Er is behoefte aan een Adlib systeem met een museum- en bibliotheekmodule. De werkgroep documentatie is bezig met het onderzoeken welk systeem geschikt is. Vorderingen boek "IJzer uit het Oosten": Hiervoor worden sponsors/financiers gezocht. Dik Nas, de schrijver van het boekwerk, heeft een uitgever gevonden die geïnteresseerd is in uitgifte van het boek.

European Route of Industrial Heritage (ERIH) Het DRU Industriepark, in het bijzonder de Afbramerij en het NIJM, is een belangrijk punt van de Gelre-route geworden. (Industriële route Gelderland, onderdeel van ERIH Nederland). Een delegatie van ERIH bracht in 2013 een bezoek aan Ulft en overhandigde een informatiebord. De aanvraag liep al enkele jaren, maar kon nog niet worden toegekend omdat er nog geen ruime openingstijden van het museum gegarandeerd konden worden. Nu de museumplannen concreet zijn geworden, is die belemmering in 2014 weggenomen. De expositie “Stahl und Moral” vond vanaf 5 mei 2014 plaats te Hattingen. De leden van de werkgroep ICER-IJzermuseum hebben op 14 augustus 2014 deze expositie bezocht.

Activiteiten in ICER 30 Augustus Kidsfabriek Dit is op het DRU-park en daarmee ook in ICER gehouden. Vrijwilligers NIJM hebben een serie ijzer-activiteiten voor kinderen opgezet en hebben met veel mensen (’s morgens 6 en ’s middags 6) de activiteiten begeleid. Overzicht ijzer-activiteiten / workshops Enkele vrijwilligers binnen NIJM hebben een overzicht opgesteld van ijzer-activiteiten die in ICER aangeboden kunnen worden. Sommige activiteiten zijn al gerealiseerd, andere moeten nog verder ontwikkeld worden of er moeten meer mensen voor worden opgeleid. Fantasiefiguren buigen (met draad, stroken plaatijzer); naamplaatjes stempelen (+boren en afbramen); fluitjes vouwen; olifantjes vouwen (+ puntlassen); handvormen in zwart zand (en evt. aluminium / tin gieten); emailleren; smeden;

Gelderse Museumdag 18 oktober ICER heeft hieraan meegedaan en het heeft bijzonder goede respons gegeven. De organisatie was in handen van een kleine werkgroep van het NIJM. Naast een kleine speciale expositie rond het thema Vriend en Vijand waren er diverse workshops.


8

Bestuurssamenstelling NIJM Peter van Toor, Ulft, voorzitter Ben Terwiel, Ulft, lid Frans van Doesum, Gaanderen, lid Henk Hilderink, Terborg, penningmeester Hans van Veelen, Doetinchem, penningmeester (aangetreden in 2014) Dik Nas, Elahuizen, lid Wim van Hagen, Eibergen, lid Jan Koster, Gaanderen, lid Bartjan Kaptein, lid (aangetreden in 2014) Rob Immink, Ulft, lid Gé Snoek, Westervoort, lid Ben Rouwhorst, Ulft, lid Secretariële ondersteuning wordt gegeven door mevrouw Hennie Klein Holte uit Ulft.

Comité van Aanbeveling De leden zijn: - C.G.A. Cornielje, Commissaris van de Koning in de Provincie Gelderland. - Drs. M. Daamen, Directeur Stadsschouwburg Amsterdam, zoon van Frank Daamen, directeur DRU 1960-1971. - Drs. Z.M. Deurvorst, oudste kleinzoon van F.B. Deurvorst, van 1895 tot 1927 directeur van de N.V. Ulftsche IJzergieterij en Emailleerfabriek Diepenbrock & Reigers te Ulft en kleinzoon van H.A. van der Hardt Aberson, van 1923 tot 1940 directeur van de Keppelsche IJzergieterij v/h Van der Horst & Aberson te Laag-Keppel - Mevrouw M. Karabaic, Landesrätin für Kultur und Umwelt der Landschaftsversammlung Rheinland, vm. directeur van het Rheinisches Industriemuseum - Drs. H.T. van der Kolk, voorzitter FNV-Bondgenoten - Drs. P. Nijhof, Rijksdienst voor Archeologie, Cultuurlandschap en Monumenten en landelijk coördinator Industrieel Erfgoed - L.H.J. Peters, oud-burgemeester van de gemeente Gendringen . - J. Timmer, Oud-commissaris BOEi, oud-voorzitter van de Raad van Commissarissen van Philips - M.A. van Straalen, voorzitter Koninklijke Metaalunie. - Prof. Drs. J.A.J. Vervloet, historisch geograaf, verbonden aan de universiteit van Wageningen en Research Centrum Alterra. - H. Wanders, plaatselijk ondernemer, bestuurslid Industrie Belang Oude IJssel en voorzitter van de Bedrijfstakschool voor de Metaalnijverheid Anton Tijdink. - Mevr. mr. I. Dezentjé Hamming-Bluemink, voorzitter FME-CMW (werkgeversorganisatie metaal) - De heer drs. J. Post, Oud-directievoorzitter Philips Electronics Nederland, oud algemeen directeur Nederlands Rode Kruis - De heer drs. H.J. Kaiser, burgemeester Arnhem.


9

Financieel overzicht 2014 Stichting Exploitatie Staat van baten en lasten

Uitkomst 2013

Uitkomst 2014

Opbrengsten Subsidies Sponsors Sponsors, Vrienden Schenkingen OVGG vrijwilligers ICER Diverse baten Totaal opbrengsten

1.099 560

15.000 430

255

1.991 942 110 18.473

1.914

Uitgaven Kantoorkosten Kantoorbenodigdheden Porti Drukwerk Secretariaat Overige diensten TNT

2.276 145

1.837 160 2.421

Verkoopkosten Internet, nieuwsbrief Folders en drukwerk

1.997

150 150

Overige kosten Bankkosten Representatie Vergaderkosten Cursussen Contributies Vrijwilligers OVGG Kosten collectie Verzekeringen Diversen Totaal uitgaven Resultaat


37

61

360 100

181 100 350

257 388

257 493 1.142 3.713

1.442 3.439

-1.799

15.034

10

Financieel overzicht 2014 Stichting Collecties Staat van baten en lasten

Uitkomst 2013

Uitkomst 2014

Opbrengsten Sponsors Sponsors, Vrienden OVGG Totaal opbrengsten

2.000 400 4.100 4.100

2.400

Uitgaven Huur opslag Energie Belastingen Bankkosten Overige kosten Totaal uitgaven Resultaat


6.000 98

6.000 -124 137 7

71 6.169 6.169

6.020 6.020

-2.069

-3.620

11

Balans per 31 december 2014 Stichting Exploitatie Balans per 31 december

2013

2014

Activa Vlottende activa 50

Omzetbelasting Stichting Collecties

885

3.620

1.390

10.173

Huur

500

500

Diverse vorderingen

155

-

Rekening-courant Rabobank

2.930

Totaal

14.843

Passiva Eigen vermogen Stichtingskapitaal beginbalans Resultaat boekjaar Reserve W. Wolffprijs

2.439

2.191

-1.799

15.034

2.000

2.000 2.640

14.843

Kortlopende schulden

Crediteuren

185

Overig

105

290

-

2.930

14.843

Stichting Collecties Totaal


12

Balans per 31 december 2014 Stichting Collecties

Balans per 31 december

2013

2014

Activa Bibliotheek / lectuur

371

371

70

2.464

Stichting Exploitatie Rabobank Totaal

441

2.835

Passiva Eigen vermogen Stichtingskapitaal beginbalans

1.623

785

Resultaat boekjaar

2.069

3.620

Eindbalans

-446

2.835

Kortlopende schulden: Stichting Exploitatie

885

Overige Totaal


441

2.835

13

Stichting Exploitatie Nederlands IJzermuseum (ICER IJzermuseum)

Recommend Documents