Jaarverslag 2013 Stichting Fokus Exploitatie. Succesvolle kansen

Jaarverslag 2013 | Stichting Fokus Exploitatie

Succesvolle kansen


Inhoud

Voorwoord 3 Hoofdstuk 1

Inleiding en uitgangspunten

5

Inleiding 5

Hoofdstuk 2

Uitgangspunten van dit jaarverslag

7

Fokus: de organisatie in 2013

8

Algemene gegevens

8

Rechtsvorm en organisatiestructuur

8

Kerngegevens 10 Samenwerkingsrelaties 12

Hoofdstuk 3

Bestuur, toezicht, bedrijfsvoering en medezeggenschap

14

Normen voor goed bestuur

14

Raad van bestuur

14

Raad van toezicht

14

Bedrijfsvoering 17

Hoofdstuk 4

Cliëntenraad Fokus

19

Ondernemingsraad

21

Beleid, kwaliteit, inspanningen en prestaties

23

Meerjarenbeleid 23 Algemeen beleid 2013

24

Risicoanalyses 26 Vooruitblik 26 Algemeen kwaliteitsbeleid

27

Kwaliteitsbeleid voor cliënten

32

Personeelsbeleid 38

Hoofdstuk 5

Kwaliteit van het werk

41

Financieel beleid

43

Hoofdzaken in cijfers

44

De jaarrekening 2013 is in te zien via www.fokuswonen.nl en www.jaarverslagenzorg.nl.

Bijlagen

1 Overzicht nevenfuncties raad van toezicht Fokus (in 2013)

45

2 Landelijk overzicht klachtenregistratie 2013

47

3 Overzicht gebruikte Fokustermen en afkortingen

49

Op 19 augustus 2013 bracht staatssecretaris Martin van Rijn een geslaagd werkbezoek aan Fokus in het project Den Haag Kepplerplein. In dit jaarverslag zijn enkele foto’s opgenomen van zijn gesprekken met het bestuur en de cliëntenraad van Fokus.

2


Voorwoord

Terugblikkend is 2013 het jaar waarin er met succes is gewerkt aan ‘kansen voor de toekomst’. De kansen lagen voor het oprapen. Voor het succes was een stevige inspanning van de gehele organisatie nodig. Zo bleek de kritisch getoonzette Kwaliteitstoets Fokus 2012 van de Inspectie voor de Gezondheidszorg een kansrijke opstap naar het omvangrijke verbeterprogramma ‘Fokus, een garantie op kwaliteit’. In dat plan werden eerder voorgenomen én nieuwe acties omgezet in een aantal omvangrijke kwaliteitsprojecten. Het kon met toenemend succes worden uitgerold. De inspectie hield daarop nauwlettend het oog. Eind 2013 was er uitzicht op een meer positieve beoordeling door de inspectie. De kwalitatieve voortuitgang werd weerspiegeld in de gestegen waardering door cliënten, blijkend uit het cliënttevredenheidsonderzoek dat eind 2013 door een onafhankelijk instituut werd uitgevoerd. Fokus ontving in maart 2013 opnieuw het HKZcertificaat. De aanhoudende onduidelijkheid over de toekomstige financiering van het Fokuswonen bleek eveneens een kans. Het aanvankelijk plan het Fokuswonen per 2015 te laten opgaan in de reguliere financiering van de komende Wet langdurige zorg was in het najaar 2013 de opmaat voor hernieuwde actie en steun in de Tweede Kamer. De Kamer vroeg en kreeg eind 2013 van de staatssecretaris de toezegging dat er een specifieke regeling wordt gemaakt voor het Fokuswonen zoals het nu is, met als doel de 24-uurs assistentie op afroep en aanwijzing van de cliënt voor de toekomst te garanderen voor de huidige doelgroep. Daarmee is voor cliënten na een lange periode van enerverende en onverdiende onzekerheid, duidelijkheid gekomen over de bereikbaarheid en continuïteit van een eigen, vrij en onafhankelijk bestaan. Het Fokuswonen – als bijzonder, eigenaardig en gewaardeerd deel van het zorglandschap in Nederland – kreeg weer nieuwe toekomst. Met gepaste trots en dankbaarheid kan hier worden geconcludeerd dat de organisatie Fokus in stevige samenwerking met ondernemingsraad en de raad van toezicht, maar vooral met de Cliëntenraad Fokus, onder grote spanning tot goede prestaties in staat is, ten gunste van het primaire doel en daarvoor een hoge waardering weet te oogsten bij cliënten en belangrijke externe partijen. Dat positieve beeld over 2013 is teer. De schok van het negatieve inspectierapport was groot, evenals de aanhoudende onrust over de toekomst. Het is ook duidelijk dat Fokus er nog niet is. Op het vlak van kwaliteit en veiligheid in de ADL-assistentie is er blijvend ontwikkeling en verbetering mogelijk. Ook op het vlak van de toekomstige financiering zullen nog veel activiteiten nodig zijn, al was het alleen al omdat de ontwikkeling van het Fokuswonen uiteraard niet geïsoleerd kan worden gezien van de hervormingen in de langdurige zorg die de overheid vanwege de houdbaarheid en betaalbaarheid voor ogen staan. De cliënten hebben bovendien met meerdere domeinen van overheidsbeleid van doen. De tijdelijke specifieke aanspraak ADL-assistentie in het Besluit Zorgaanspraken AWBZ bleek in 2013 een goede faciliteit voor kwaliteit en financiering van het Fokuswonen en de samenwerking met het Menzis zorgkantoor Groningen. Aan de administratieve verplichtingen kon goed worden voldaan. Het op het niveau van 2011 bevroren macrobudget voor deze aanspraak voor de drie aanbieders van ADL-assistentie in Nederland, bleek te krap om de wegens toename van zorgzwaarte van cliënten en het in gebruik nemen van nieuwe capaciteit toegenomen kosten te dekken. Het financieel resultaat over 2013 is positief. In dit verslag worden genoemde ontwikkelingen nader toegelicht. In het besef dat er nog veel werk aan de winkel is, mag 2013 worden gezien als de vertrouwenwekkende basis voor een goede toekomst voor cliënten van het Fokuswonen. Okko Jongsma Voorzitter raad van bestuur

3


De raad van toezicht had in 2013 de kwaliteit en veiligheid van de dienstverlening en de continuïteit van de organisatie als meest belangrijke aandachtspunten. Terwijl in Den Haag moest worden besloten over de toekomstige financiering van het Fokuswonen, waren tegelijkertijd de kwaliteit en veiligheid van de assistentieverlening aan de cliënten in discussie. De raad heeft toegezien op een adequate en verantwoorde aanpak door de raad van bestuur, maar deze vooral ook met raad en daad bijgestaan. Om zijn eigen rol te verstevigen heeft de raad een kwaliteitscommissie ingesteld en zijn leden van de raad bezoeken gaan afleggen aan Fokusprojecten in het land om ervaringen en opvattingen van cliënten en medewerkers te horen. Dit bleek een aangename en productieve manier van informatie verzamelen. De raad van toezicht stelt vast dat het op drie fronten de goede kant op gaat: • Fokus heeft aantoonbaar verbeteringen laten zien in de kwaliteit van dienstverlening en in de verhouding met de

Inspectie voor de Gezondheidszorg.

• Politiek Den Haag (b)lijkt bereid het Fokuswonen te voorzien van een duurzame financieringsregeling, afgestemd op

de bijzonderheden ervan.

• De bedrijfsvoering ontwikkelt zich in de gewenste richting, blijkend uit een dalend arbeidsverzuim, dalende uitstroom

van personeel en een positief financieel resultaat.

Daarmee is 2013 een goed uitgangspunt voor de verdere ontwikkeling van het Fokuswonen voor cliënten en van de Fokusorganisatie. De continuïteit is niet alleen een kwestie van korte termijn, maar kan nu ook met een focus op langere termijn ter hand worden genomen. Het jaarverslag van de raad van toezicht is opgenomen in hoofdstuk 3. Hans Bal Voorzitter raad van toezicht Groningen, mei 2014

4


Hoofdstuk 1 Inleiding en uitgangspunten Inleiding

Fokus: een eigen leven, in eigen regie

Het Fokusconcept was bij de start een grote vernieuwing,

In een Fokusproject wonen cliënten in een aangepaste

die nog altijd veel betekent voor de emancipatie van

huurwoning die eigendom is van een woningcorporatie.

mensen met een zware fysieke beperking. Ook in 2013 is

Fokus biedt de cliënten 24 uur per etmaal assistentie bij

het Fokusconcept nog steeds uniek. Het draagt – net als bij

algemene dagelijkse levensverrichtingen (ADL). Dat gebeurt

de start – bij aan de emancipatie van mensen met een

op afroep en aanwijzing van de cliënt. Een project bestaat

zware fysieke beperking. Het concept heeft zich bewezen

uit twaalf tot twintig Fokuswoningen. Die woningen zijn

als gewaardeerd model voor cliëntgestuurde dienstverlening

verspreid over een gewone woonwijk gebouwd, binnen een

met gescheiden financiering van wonen en zorg. De

beperkte straal tot de ADL-eenheid. Dat is de hulppost van

toenmalige staatssecretaris kenschetste in 2009 de

waaruit ADL-assistenten hun diensten verlenen. Woningen

ontwikkeling van het Fokuswonen als: ‘van experiment

en hulppost vormen samen het ‘ADL-cluster’, de officiële

naar norm’. De vraag van de cliënt en zijn eigen regie

benaming van een Fokusproject.

zijn uitgangspunt, meetbaar in cliënttevredenheid. Het concept past bij overheidsbeleid waarin uitgangspunten

Het Fokusconcept is in Nederland vanaf de jaren

zijn: eigen verantwoordelijkheid, eigen regie, maat-

zeventig van de vorige eeuw ontwikkeld en uitgebouwd

schappelijke participatie, zorg alleen indien strikt nodig,

naar Zweeds voorbeeld. Mensen met een zware fysieke

dicht bij huis en tegen aanvaardbare en beheersbare kosten.

beperking bedachten het zelf. Als antwoord op hun vraag naar ‘gewoon wonen’ in een gewone woonwijk en als

Eind 2013 zijn er 98 Fokusprojecten, verspreid over heel

basis voor een eigen vrij en onafhankelijk leven, midden in

Nederland. In Amsterdam biedt Nieuw Amstelrade/

de maatschappij, zonder betutteling in een instelling. De

Amstelring het concept aan in twee ADL-clusters. In

maatschappij is in de loop der tijd sterk veranderd. De wens

Wassenaar is één cluster, aangeboden door de Stichting

om een eigen leven te kunnen leiden in eigen regie, midden

Wassenaarse Zorgverlening.

in die maatschappij, bleef in de kern onveranderd, net als de vraag naar het Fokuswonen.

Financiering en politieke steun

subsidieerde aan woningcorporaties de extra bouw- en

Net als iedereen willen mensen met een zware fysieke

aanpassingskosten voor Fokuswoningen en een ADL-

beperking het liefst gewoon wonen en werken. Vanuit

eenheid. Cliënten ontvingen financiële bijdragen uit de

die behoefte is het Fokuswonen ontstaan. Dat ging niet

Algemene arbeidsongeschiktheidswet (AAW), waarmee zij

vanzelf. De initiatiefnemers verzetten destijds veel werk om

de assistentie van Fokus konden inkopen. Die assistentie is

politieke steun te krijgen voor het idee dat ook mensen met

24 uur per etmaal oproepbaar en werkt op aanwijzing van

een zware fysieke beperking recht hebben op een eigen

de cliënt. Daarmee waren de belangrijkste bouwstenen voor

leven en maatschappelijke deelname. Een Kamerbreed

‘gewoon wonen en werken’ gerealiseerd.

gesteunde motie zorgde eind jaren zeventig voor een

In 1994 werden veel voorzieningen voor mensen met

eerste, voorzichtige financiering van Fokusprojecten. Die

een zware fysieke beperking gedecentraliseerd en onder-

bestond uit een financieel arrangement dat nauw aansloot

gebracht in de Wet voorzieningen gehandicapten. De

bij de basisprincipes van het Fokuswonen. Het rijk

Tweede Kamer drong aan op blijvende rijkssteun voor het

5


Fokuswonen. Dat leidde ertoe dat de ‘oude’ bekostigings-

Na langdurig overleg bleek staatssecretaris Marlies

systemen voor bouw, woningaanpassingen en ADL-assisten-

Veldhuijzen van Zanten in de zomer van 2011 toch naar

tie opgingen in een nieuwe subsidieregeling. De Zieken-

financiering op basis van de reguliere regels in de AWBZ te

fondsraad – het latere College voor zorgverzekeringen (CVZ)

willen overgaan. Met als gevolg dat – na een overgangs-

– voerde de regeling uit, ten laste van het Algemeen fonds

termijn – niet langer kon worden gegarandeerd dat de

bijzondere ziektekosten (AFBZ).

ADL-assistentie op afroep 24 uur per etmaal beschikbaar zou blijven. De extra kosten van die beschikbaarheid en

Eind jaren negentig besloot het kabinet subsidieregelingen

van het volledige ADL-pakket worden niet gedekt door

niet meer voor structurele financiering te willen benutten.

de reguliere extramurale AWBZ-tarieven.

Dat was het startsein voor het plan de financiering van het

Na een intensieve actie van cliënten, de Cliëntenraad Fokus

Fokuswonen over te brengen naar de reguliere bekostiging

en de Fokusorganisatie drong de Tweede Kamer bij de

van de AWBZ.

staatssecretaris aan op aanpassing van het plan. Uiteindelijk zegde de staatssecretaris de extra waarborgen toe die nodig

Fokus en de AWBZ/Hervorming langdurige zorg

zijn om de belangen van cliënten veilig te stellen bij de

Het Fokusconcept van wonen en assistentie past niet

overgang van subsidie naar wettelijke financiering. De

zonder schade in de reguliere systemen en regels van de

overgang kreeg vorm in een tijdelijke specifieke aanspraak

AWBZ. Daardoor zouden het concept, maar vooral de

op ADL-assistentie in ADL-clusters, in het Besluit Zorgaan-

belangen van cliënten te veel worden geschaad. In een

spraken AWBZ (BZa). Daarmee werd met een passende

lange reeks van jaren kon dan ook, ondanks menige

financiering in de AWBZ de oproepbaarheid van 24 uur

poging daartoe, niet tot overgang naar de AWBZ worden

per dag en een samenhangend pakket van ADL-assistentie

besloten.

gegarandeerd. De staatssecretaris deelde mee dat zij de nieuwe aanspraak verder wil ontwikkelen en dat er per 2014 een definitieve oplossing zou moeten komen.

Staatssecretaris Martin van Rijn - VWS tijdens Algemeen overleg langdurige zorg op 18 december 2013

‘Het Fokusconcept zoals wij dat kennen moet mijns inziens intact blijven. Ik zal doen wat de heer Van ’t Wout suggereerde, namelijk in gesprek gaan met de mensen van Fokus en met de cliëntenraad over de vraag wat de beste manier is om dat te borgen in de regelingen. Mij maakt die borging niet uit, maar we moeten er wel voor zorgen dat het Fokusconcept gewoon kan doorgaan. Als we die afspraak met elkaar kunnen maken en als de Kamer mij even de vrijheid geeft om te bezien hoe dat het beste kan, dan ben ik ervan overtuigd dat wij er heel goed uit gaan komen.’

6


De nieuwe staatssecretaris, Martin van Rijn, besloot in mei

De tijdelijke regeling die eind 2011 binnen de AWBZ werd

2013 de tijdelijke aanspraak te verlengen omdat hij de

getroffen legde de weg open naar duurzame en toekomst-

toekomstige situatie van het Fokuswonen wilde inpassen in

bestendige financiering van het Fokuswonen. Die weg is

zijn voornemens tot hervorming van de langdurige zorg en

vervolgd met de toezegging van de staatssecretaris, eind

wel door het Fokuswonen vanaf 2015 te financieren met de

2013, een specifieke regeling te treffen die dat voor de

algemene regels uit de voorgenomen Wet langdurige zorg

verdere toekomst borgt.

(Wlz), althans voor ongeveer 60% van de huidige cliënten. De overige cliënten zouden een beroep moeten doen op de

Uitgangspunten van dit jaarverslag

Zorgverzekeringswet en/of de Wmo. In de Wlz wordt een integraal zorgpakket aangeboden dat past bij cliënten die op intramuraal verblijf zijn aangewezen, doch dat niet past

Dit verslag geeft inzicht in de activiteiten en ontwikkeling

bij de situatie en de vraag van Fokuscliënten.

van de Stichting Fokus Exploitatie (verder ingekort tot:

Na een hoorzitting waarin de voorzitter van de Cliëntenraad

Fokus). Naast de Stichting Fokus Exploitatie bestaat de

en raad van bestuur Kamerleden informeerden over de

Stichting Fokus. Dat is de oorspronkelijke moederstichting,

gevolgen van dit voornemen, pleitten de Kamerfracties in

die eind 2011 statutair is omgevormd tot steunstichting

een Algemeen Overleg van medio december 2013 Kamer-

voor de activiteiten van de Stichting Fokus Exploitatie en

breed voor een specifieke financieringsregeling voor het

daartoe de ANBI-status verwierf. De activiteiten van de

Fokuswonen, zoals dat nu voor cliënten beschikbaar is én

Stichting Fokus maken geen onderdeel uit van dit verslag.

voor een spoedige realisering daarvan om een einde te

Het verslag is opgesteld conform de richtlijnen van het

maken aan de al jaren durende onzekerheden voor

document Jaarverantwoording Zorginstellingen 2011 en

cliënten. De staatssecretaris sprak zijn waardering uit voor

beslaat de periode 1 januari tot en met 31 december 2013.

het concept van het Fokuswonen, liet weten het concept zeker te willen behouden en zegde de gevraagde regeling

Financiering ADL-assistentie

toe en zal deze samen met cliëntenraad en bestuur van

Fokus verleent ADL-assistentie aan cliënten in ADL-clusters,

Fokus ontwikkelen.

op basis van de toelating tot de aanspraak ADL-assistentie (artikel 34 BZa) en de desbetreffende beleidsregel NZa

Duurzaam en toekomstbestendig

(CA-300-547), voor zover de woningen in die clusters

Het concept van het Fokuswonen is toekomstbestendig. De

gebouwd zijn met in de aanspraak genoemde bouw-

vraag van mensen met een zware fysieke beperking naar

subsidies. Op basis van de toelatingen voor de reguliere

een arrangement van aangepaste woning, gecombineerd

extramurale AWBZ-aanspraken verleent Fokus ADL-

met ADL-assistentie – die 24 uur per etmaal op afroep

assistentie in het ADL-cluster Capelle aan den IJssel De

beschikbaar is, in noodgevallen binnen drie tot vijf minuten,

Hoven, dat niet met bouwsubsidie is gebouwd. Aan cliënten

en die op aanwijzing van de cliënt werkt, als basis voor

in een negental woningen die in 2012 aan het project

eigen regie, voor ’gewoon wonen’ en maatschappelijke

Maastricht Centrum zijn toegevoegd verleent Fokus de

participatie – is en blijft onverminderd. De vraag is levens-

AWBZ-zorg als onderaannemer van de Stichting Vivre

lang en levensbreed en vraagt om een verzekerd perspectief

(nu gefuseerd tot Envida) te Maastricht.

op de continuïteit van het arrangement. Het Fokuswonen past als handschoen op de vraag van cliënten. Het

Daarnaast ontvangt Fokus bescheiden baten uit het

arrangement is doeltreffend en doelmatig. Een duurzame

verlenen van ADL-assistentie aan pgb-houders.

toekomst waard.

7


Hoofdstuk 2 Fokus: de organisatie in 2013 Algemene gegevens Naam verslagleggende rechtspersoon Adres hoofdkantoor

Van Iddekingeweg 33

Postcode en plaats

9721 CB Groningen

Adres regiokantoor

Drieharingstraat 28

Postcode en plaats

3511 BJ Utrecht

Postbus

Postbus 6124, 9702 HC Groningen

Telefoonnummer

(050) 521 72 00

Identificatienummer Kamer van Koophandel

41009300

E-mailadres

[email protected]

Internetpagina

www.fokuswonen.nl

Sociale media

@Fokuswonen

Rechtsvorm en organisatiestructuur

/ Fokuswonen

en ontslaan van het bestuur en het benoemen van de accountant. Daarnaast behoeven de vaststellingsbesluiten

Stichting

van het bestuur over de begroting, de financiële jaarstukken

Fokus heeft de rechtsvorm van een stichting. Het doel van

en de meerjarenstrategie de goedkeuring van de raad van

de stichting is het ontwikkelen van vormen van zelfstandig

toezicht. De verdeling van bevoegdheden en de toedeling

wonen voor mensen met een zware fysieke beperking en

van rollen volgen volledig de Zorgbrede Governancecode.

het exploiteren van de Fokusprojecten door het leveren

Om de continuïteit van het bestuur te kunnen waarborgen

van ADL-assistentie. Daartoe zijn samenwerkingsovereen-

is voorzien in een plaatsvervangend bestuurder.

komsten gesloten met woningcorporaties, de eigenaren van de ADL-clusterwoningen. In de inleiding is het Fokusconcept

Organisatie

beschreven, evenals de wijze van financiering van de ADL-

In ieder Fokusproject wordt de ADL-assistentie uitgevoerd

assistentie. Fokus is door de Belastingdienst aangemerkt als

door een team van twintig tot dertig ADL-assistenten onder

Algemeen nut beogende instelling (ANBI).

leiding van een locatiemanager die verantwoordelijk is voor de dagelijkse leiding, de kwaliteit van dienstverlening aan

Bestuur en toezicht

de cliënten en het werk van de ADL-assistenten, waaronder

De stichting wordt bestuurd door een eenhoofdige raad

de veiligheid en kwaliteit voor cliënten en de beschikbaar-

van bestuur die alle bestuursbevoegdheden uitoefent. Voor

heid van voldoende en voldoende bekwaam personeel.

een aantal bestuursbesluiten is op basis van de statuten de

De locatiemanager is tevens verantwoordelijk voor de

goedkeuring nodig van de raad van toezicht. Die raad houdt

economische resultaten van het project, waaronder de

toezicht op het bestuur en op het strategisch beleid en

doelmatige inzet van personeel bij een steeds wisselende

geeft raad en advies. De raad van toezicht heeft een aantal

en veranderende vraag van cliënten en de beheersing van

eigen bevoegdheden, waaronder het aanstellen, honoreren

arbeidsverzuim.

8


De 98 Fokusprojecten zijn ingedeeld in zes regio’s, elk

Op grond van de Wet medezeggenschap cliënten zorg-

met een eigen regiomanager, direct onder de raad van

instellingen (Wmcz) kent Fokus de Cliëntenraad Fokus (CRF).

bestuur. Fokus heeft een hoofdkantoor in Groningen en

De ondernemingsraad (OR) is verantwoordelijk voor de

een regiokantoor in Utrecht. Vanuit de kantoren wordt de

medezeggenschap van medewerkers. Beide organen

assistentieverlening beleidsmatig, administratief, facilitair

hebben een eigen reglement, waarin de wettelijke

en secretarieel ondersteund.

bevoegdheden en de werkwijzen zijn verankerd. De raden

Regiomanagers en stafmanagers vormen samen met de

overleggen regelmatig met de raad van bestuur.

raad van bestuur het managementteam dat het beleid en de organisatie ontwikkelt en de aansturing van de

De organisatorische structuur is weergegeven in onder-

organisatie coördineert.

staand organogram.

Raad van toezicht Cliëntenraad Fokus

Regio I

Raad van bestuur

Ondernemingsraad

(Directie)secretariaat

Bestuursecretaris

FEAZ/Controlling

Communicatie

Personeel en Organisatie

Fokuswonen, Kwaliteit en Onderzoek

Regio II

Regio III

Regio IV

Regio V

Regio VI

Project I.1

Project II.1

Project III.1

Project IV.1

Project V.1

Project VI.1

Project I.2

Project II.2

Project III.2

Project IV.2

Project V.2

Project VI.2

Project I.3

Project II.3

Project III.3

Project IV.3

Project V.3

Project VI.3

Project I.4

Project II.4

Project III.4

Project IV.4

Project V.4

Project VI.4

Project I.5

Project II.5

Project III.5

Project IV.5

Project V.5

Project VI.5

De directiesecretaresse geeft leiding aan de receptionistes in

De manager FEAZ/Controller geeft leiding aan de staf-

het hoofdkantoor; het hoofd Secretariaat regiokantoor aan

afdeling Financiële Economische en Administratieve zaken

in het regiokantoor werkzame managementassistenten,

(FEAZ/Controlling), die bestaat uit de secties Facilitaire

afdelingssecretaresses, huishoudelijk medewerker en

zaken, Financiën en Control, Administratieve organisatie en

receptionistes.

Interne controle, en ICT. De laatste sectie houdt zich bezig met de complexe en landelijke ontwikkeling en beheersing

De bestuurssecretaris ondersteunt het bestuur en geeft

van lokale dataverwerking op de servers in Groningen.

leiding aan de sectie Communicatie. Deze sectie ondersteunt de in- en externe communicatie en de regionale PR- en communicatie-activiteiten.

9


De stafafdeling Personeel en Organisatie (P&O) ondersteunt de regio’s door de inzet van adviseurs P&O, Arbo en Werving en Selectie. De sectie Scholing en Opleiding verzorgt de interne eenjarige opleiding voor nieuwe ADLassistenten en de maatwerkcursussen op onderwerpen die met de dagelijkse uitvoering van ADL-assistentie samenhangen. De Personeels- en Salarisadministratie ondersteunt op administratief gebied. Fokus kent een eigen bedrijfs-cao. De adviseurs Advies ADL-assistentie van de stafafdeling Fokuswonen, Kwaliteit en Onderzoek (FK&O) adviseren en ondersteunen Fokusprojecten over de assistentieverlening. Zij voeren tevens de zogenoemde Prisma-onderzoeken uit van calamiteiten die aan de inspectie zijn gemeld. Daarnaast kent de afdeling de sectie Projecten en Producten, waarvan

Kerngegevens

de medewerkers de realisatie van nieuwe Fokusprojecten begeleiden en ondersteuning leveren aan kwaliteitscycli en -onderzoek binnen de organisatie en bij ontwikkeling

Kernactiviteiten

en beheersing van collectieve voorzieningen (bijvoorbeeld

Fokus verleent ADL-assistentie aan cliënten in en om

alarm-intercomsystemen en hoog/laagbaden). De Cliënten-

hun Fokuswoning. ADL-assistentie is cliëntgestuurde

administratie registreert de gegevens van cliënten en de

persoonlijke assistentie bij algemene dagelijkse levens-

door hen afgenomen ADL-assistentie en beheert de centrale

verrichtingen die de cliënt als gevolg van een zware

cliëntdossiers. Ook onderhouden medewerkers van deze

fysieke functiebeperking niet zelf kan doen. Dat kunnen

sectie contact met wachtlijstkandidaten, woningcorporaties

verschillende vormen van assistentie zijn. Bijvoorbeeld

en het CIZ. Zij bemiddelen nieuwe cliënten/huurders. Het

bij lichamelijke verzorging en aan- en uitkleden, bij

Servicepunt nieuwe cliënten onderhoudt contacten met

verplaatsingen in en om het huis, toiletbezoek of bij eten

belangstellenden over bijvoorbeeld hun indicatiestelling,

en drinken. Het kan ook gaan om verpleegtechnische

aanmelding voor de wachtlijst en over woningaanbieding.

handelingen, waaronder ademhalingsondersteuning of om hand- en spandiensten.

Toelatingen Fokus is bij VWS-uitvoeringsorganisatie CIBG bekend als

Overige benodigde zorg (zoals hulp in de huishouding

organisatie met toelatingen voor ADL-assistentie en voor

en bepaalde verpleging) regelt de cliënt zelf, via andere

persoonlijke verzorging, verpleging en begeleiding

aanbieders of met behulp van een persoonsgebonden

individueel in het kader van de AWBZ. Over het jaar 2013

budget (pgb). Dat geldt ook voor ADL-assistentie buiten de

is, op basis van de aanspraak ADL-assistentie, voor 97

woning, bijvoorbeeld onderweg, op het werk, op school of

Fokusprojecten een productieafspraak gemaakt met Menzis

tijdens vakantie. Die pgb-mogelijkheden zijn voor cliënten

zorgkantoor Groningen en met datzelfde kantoor voor het

naast de assistentie van Fokus heel belangrijk om zo

Fokusproject Capelle aan den IJssel De Hoven op basis van

onafhankelijk mogelijk te kunnen leven.

de reguliere AWBZ-functies. Voor een deel van het project Maastricht Centrum is een contract van onderaannemer-

Alle ADL-assistentie wordt verleend op afroep en aanwijzing

schap afgesloten met Stichting Vivre, gefinancierd door

van de cliënt. Op verzoek van een cliënt worden ook wel

zorgkantoor CZ.

tijdsafspraken voor assistentie gemaakt. Het gaat er steeds

10


om dat de cliënt zelf het tijdstip en de inhoud van de ADL-

assistentie verleend aan cliënten in het Fokusproject Capelle

assistentie kan bepalen. De ADL-assistentie is 24 uur per

aan den IJssel De Hoven en in de negen extra woningen in

etmaal oproepbaar. In negen van de tien oproepen moet

het project Maastricht Centrum. Deze woningen vallen niet

deze binnen vijftien minuten na de oproep daadwerkelijk

onder de reikwijdte van de aanspraak ADL-assistentie.

worden verleend; bij alarmoproepen binnen drie tot vijf minuten. Zo heeft de cliënt maximaal de vrijheid om zijn

Op grond van de productieafspraak ADL-assistentie ontving

dagritme zelf te bepalen en te leven zoals hij dat wil in

Fokus van het Menzis zorgkantoor Groningen een uurtarief

een passende en veilige woonomgeving. Fokus is daarmee

per uur daadwerkelijk verleende assistentie tot maximaal

specialist in cliëntgestuurde assistentieverlening van hoge

het door VWS en de NZa vastgestelde garantiebudget 2013.

kwaliteit in kleinschalige projecten van zelfstandig wonen,

Dat garantiebudget werd op gezamenlijk verzoek van zorg-

geïntegreerd in een gewone woonwijk. Daarbij zijn wonen

kantoor en Fokus in de herschikkingsronde 2013 verhoogd

en zorg financieel gescheiden en voert de cliënt zelf de

met een bedrag uit het geoormerkte macrobudget voor de

regie.

aanspraak ADL-assistentie. Het uurtarief bedroeg 98% van het door de NZa vastgestelde maximumtarief. Het uurtarief

De assistentieverlening door Fokus is contractueel

2013 was kostendekkend. Dat betekent dat het de kosten

verbonden met het huren van de Fokuswoning. Dat

dekt van de 24-uursbeschikbaarheid van ADL-assistenten

verband is vastgelegd in een samenwerkingsovereenkomst

in Fokusprojecten. Daardoor wijkt het uurtarief af van de

tussen woningcorporatie en Fokus en in een aanhangsel bij

tarieven die voor de reguliere extramurale functies in de

de huurovereenkomst tussen woningcorporatie en cliënt.

AWBZ gebruikelijk zijn.

Daarmee is de doelbestemming van de met subsidie

In het tarief is sinds 2009 een kleine opslag opgenomen

gebouwde woningen en de exploitatie van oproepbare

voor de kosten van onderhoud, reparatie en vervanging

assistentie blijvend gewaarborgd. Fokus bemiddelt de

van collectieve voorzieningen in Fokusprojecten, waaronder

kandidaat cliënt/huurder naar de desbetreffende woning-

het alarm-intercomsysteem. Voor die kosten kan volgens

corporatie.

de beleidsregels van de NZa dan ook geen beroep worden gedaan op de regeling Zorginfrastructuur. Voor het project

Financiering ADL-assistentie

Capelle aan den IJssel De Hoven is ten laste van die laatste

De ADL-assistentie van Fokus in en om de woning valt

regeling een bijdrage aangevraagd. Voor hetzelfde project

vanaf januari 2012 onder de reikwijdte van artikel 34 van

is een productieafspraak overeengekomen met Menzis

het Besluit Zorgaanspraken AWBZ. Voor assistentie en zorg

zorgkantoor Groningen, gebaseerd op de indicaties van

die niet onder deze aanspraak valt, kan de cliënt met een

de cliënten in AWBZ-functies en klassen.

indicatie een beroep doen op aanvullende zorg uit de AWBZ Kwaliteitskeurmerk

en de Wmo.

Fokus is door Lloyd’s Register Nederland B.V. in maart 2010 Fokus verleent op beperkte schaal assistentie die de cliënten

gecertificeerd op basis van het HKZ-certificatieschema

zelf betalen, voornamelijk uit een pgb. Het gaat daarbij

Gehandicaptenzorg (2008), waarmee ook wordt voldaan

vaak om bewoners van een Fokuswoning die assistentie (op

aan de clausules van ISO 9001:2008. In maart 2013 ontving

afspraak) vragen buiten het Fokusproject (op de werkplek

Fokus het certificaat opnieuw.

of op school). Ook verleent Fokus assistentie aan cliënten die in de buurt van een Fokusproject wonen (niet in een

ANBI-status

Fokuswoning). Op basis van de toelatingen voor de functies

Fokus heeft sinds 1 januari 2012 de status van Algemeen

persoonlijke verzorging, verpleging en begeleiding wordt

nut beogende instelling (ANBI).

11


Werkgebied Fokus werkt in heel Nederland; er zijn 98 Fokusprojecten in alle provincies en zorgkantoorregio’s. De vestigingsplaatsen staan op www.fokuswonen.nl.

Cliënten, productie, personeel en opbrengsten • Eind 2013 zijn er 98 Fokusprojecten

• Eind 2013 werkten er 2.641 mensen bij Fokus

(en één in aanbouw).

(2012: 2.560). Uitgedrukt in fte’s is dit 1.643

• Die Fokusprojecten samen bevatten 1.404 woningen.

(2012: 1.601).

• Eind 2013 heeft Fokus 1.338 cliënten.

• de som van de bedrijfsopbrengsten bedroeg in 2013

• In 2013 zijn in totaal 1.420.511 uren ADL-assistentie

geleverd (2012: 1.370.644). Dit is exclusief de 3.364

uren assistentie die verleend werden aan pgb-houders.

(2012: 4.125).

Samenwerkingsrelaties

€ 81.028.895 (2012: € 76.665.660).

overeenkomstig het tweezijdig verzoek van Fokus en zorgkantoor. Het jaar 2012 werd overeenkomstig de

Fokus werkte in 2013 met een groot aantal organisaties

ingediende stukken afgewikkeld. Over een gewenste

samen:

verhoging van het garantiebudget 2013/2014 werd met

• Met het Menzis zorgkantoor Groningen was er regel-

de NZa gecorrespondeerd.

matig overleg over de inhoud van de overeenkomsten voor

• Het College voor zorgverzekeringen (CVZ) stelde op

2013 en 2014 en over de administratieve verwerking van

verzoek van VWS een uitvoeringstoets over nieuwe

de AWBZ-financiering, zoals declaratie en berichtenverkeer.

regelingen voor ADL-assistentie op. Het rapport werd in

Ook werd aandacht besteed aan de kwalitatieve aspecten

april 2013 aan de staatssecretaris aangeboden en

van de dienstverlening, mede naar aanleiding van het

gepubliceerd. Aan een in dat kader gehouden expert-

inspectierapport van de IGZ.

meeting werd deelgenomen.

• In het kader van de voorbereiding van een nieuwe

• Met het ministerie van VWS (directie Langdurige zorg)

financiering van ADL-assistentie per 2014 werd meegewerkt

vonden incidentele gesprekken plaats over de financiering

aan het onderzoek door de NZa, dat in maart 2013 aan

per 2014 na afloop van de tijdelijke aanspraak ADL-

de staatssecretaris werd uitgebracht en gepubliceerd. De

assistentie tegen de achtergrond van de Hervorming

NZa stelde de tariefbeschikking en de rekenstaat 2013 vast

langdurige zorg.

12


• Fokus correspondeerde over een aantal eigen meldingen

Fleur Agema - PVV

van incidenten of calamiteiten met de Inspectie voor de

tijdens Algemeen overleg langdurige zorg op 18 december 2013

Gezondheidszorg (IGZ). Dat werd in alle gevallen positief afgerond. Sinds mei 2012 loopt er op verzoek van de vorige staatssecretaris een inspectieonderzoek naar de kwaliteit van het Fokuswonen. Daarover verscheen in april 2013 de ‘Kwaliteitstoets Fokus 2012’. Eind 2013 was het vervolg daarop, de ‘Kwaliteitstoets Fokus follow-up 2013’ in voorbereiding. Met de inspectie was over uitvoering en uitkomsten van het onderzoek en over het verbeterplan ‘Fokus, garantie op kwaliteit’ veelvuldig en intensief contact. • Fokus heeft structurele samenwerking met alle vier Centra voor thuisbeademing (CTB’s) in Nederland. • Met de firma Terberg is een contract gesloten over onderhoud en reparatie van de alarm-intercomsystemen

‘Een aantal bewoners van een Fokuswoning is hier aanwezig. Ik heb enorm veel bewondering voor hun lef op eigen benen te staan en voor de wijze waarop ze daarin de regie nemen (..). Ik vind het echt vreselijk dat deze groep mensen opnieuw in onzekerheid verkeert, dat we weer een brief krijgen die niet voldoet. De staatssecretaris moet echt een oplossing vinden voor de periode na 2015. Er zal weer een aparte aanspraak moeten komen in de wet Liz, en dan ook voor de hele groep.’

in de Fokusprojecten. • Fokus heeft een contract met de firma ArjoHuntleigh over levering en onderhoud van tilliften en hoog-laagbaden in de ADL-eenheden. • Arbo Unie Nederland is contractspartner voor de uitvoering van de taken van een arbodienst. • Fokus heeft contracten met enkele ROC’s over de uitvoering van (delen van de) scholing van nieuwe ADL-assistenten. • Jaarlijks wordt met de vakorganisaties AbvaKabo en CNV Publieke Zaak onderhandeld over een nieuwe Fokuscao. Ook vindt regelmatig overleg plaats over collectieve werknemersaangelegenheden, waaronder in 2013 een tweetal kleinere reorganisaties.

Voor de staatssecretaris en voor CVZ, Nza en VWS-

• Fokus is lid van de werkgeversvereniging AWVN, ter

ambtenaren werden werkbezoeken georganiseerd aan

ondersteuning van het cao-proces en voor de uitvoering

Fokusprojecten.

van de functiewaardering.

• Woningcorporaties zijn de eigenaars en verhuurders van

• Fokus heeft contact met lokale en landelijke cliënten-

de woningen in ADL-clusters. Fokus werkt nauw met hen

organisaties en met verwijzers als MEE-vestigingen,

samen. In een samenwerkingsovereenkomst is geregeld

revalidatiecentra, revalidatieafdelingen van ziekenhuizen

dat de woningcorporatie de woningen bouwt en voor de

en verpleeghuizen. Daarbij gaat het bijvoorbeeld om

doelgroep gereserveerd houdt en dat Fokus voor de ADL-

voorlichting en overleg over opzet en uitvoering van het

dienstverlening zorgt. Fokus levert nieuwe huurders aan

Fokuswonen en over te verwijzen cliënten.

bij de woningcorporaties. Bovendien bekostigt Fokus onder-

• Met ITS is overlegd over een specifiek voor de

houd, reparatie en vervanging van collectieve voorzieningen

ADL-assistentie in ADL-clusters op te stellen kwaliteitskader.

in het Fokusproject, die eigendom zijn van de woningcorporatie.

13


Hoofdstuk 3 Bestuur, toezicht, bedrijfsvoering en medezeggenschap Normen voor goed bestuur

Raad van toezicht

Fokus volgt de Zorgbrede Governancecode. Dat is geborgd

De raad van toezicht is de interne toezichthouder en

in de statuten en de bijbehorende reglementen. Daarin

fungeert als werkgever van de bestuurder. Op basis van de

zijn rollen, taken en bevoegdheden vastgelegd. De raad

Governancecode zijn de rollen en bevoegdheden van

van toezicht stelde een kwaliteitscommissie in, naast de

toezicht en bestuur geregeld in de statuten. De statuten

auditcommissie. Er wordt nog gewerkt aan het opstellen

en het reglement raad van toezicht bevatten regels die

van een klokkenluiderregeling.

waarborgen dat de leden van de raad hun functie onafhankelijk kunnen uitoefenen.

Raad van bestuur

De raad is samengesteld op basis van een profiel van de raad en zijn leden. Nieuwe leden worden via een

Fokus wordt geleid door een eenhoofdige raad van bestuur.

advertentie geworven, op basis van een specifiek profiel. In

De bestuurder/voorzitter raad van bestuur functioneert op

de profielen is gewaarborgd dat steeds voldoende en

basis van de statutaire bevoegdheden, waarbij nauw wordt

gedifferentieerde deskundigheid in de raad van toezicht

samengewerkt met het managementteam. Dat bestaat uit

aanwezig is, gericht op taak en rol van deze raad. Meerdere

de zes regiomanagers, de drie managers van stafafdelingen

leden beschikken over voor Fokus relevante kennis en

en de bestuurssecretaris. De bestuursbesluiten worden in

ervaring in de zorg. De raad van toezicht benoemt nieuwe

een register vastgelegd.

leden op voordracht van een selectiecommissie uit de raad en het bestuur. Dit gebeurt nadat de kandidaten kennis

Bij de vaststelling van de bezoldiging hanteert de raad van

hebben gemaakt met de ondernemingsraad en de

toezicht de Beloningscode voor bestuurders in de zorg

cliëntenraad en deze raden hun gevoelen over de te

(BBZ), zoals deze is overeengekomen tussen de Nederlandse

benoemen kandidaat kenbaar hebben gemaakt. Eén van de

vereniging van toezichthouders in de zorg (NVTZ) en de

leden is benoemd op voordracht van de Cliëntenraad Fokus.

Nederlandse vereniging van zorgdirecteuren (NVZD). De

De leden van de raad zijn allen aangemeld als lid van de

bezoldiging blijft binnen de grenzen van de Wet normering

NVTZ. Voor de beloning van toezichthouders hanteert

topinkomens (Wnt).

de raad van toezicht de richtlijnen van de NVTZ. De bezoldiging blijft binnen de grenzen van de Wet normering

De functie van voorzitter raad van bestuur wordt uit-

topinkomens (Wnt).

geoefend door de heer mr O. Jongsma. In 2013 vervulde hij geen nevenfuncties.

Samenstelling raad van toezicht De raad van toezicht was per eind december 2013 als volgt samengesteld: • De heer mr J.M. Bal (voorzitter) • De heer H.W.H.M. van Kesteren • Mevrouw C.H. Postma • De heer drs H. van der Stelt • Mevrouw drs G. Veltkamp

14


Commissies

kwartaalrapportages aan de inspectie. In de vergaderingen

De raad kent een auditcommissie. Deze commissie adviseert

van de kwaliteitscommissie werd bovendien aandacht

het bestuur over financiële strategie en financieel beleid,

besteed aan de informatievoorziening aan de raad van

onderhoudt contact met de accountant en houdt zich bezig

toezicht. De commissie besprak ook het conceptjaarplan

met voorbereiding en verdieping van financieel toezicht

Fokus 2014. De commissie initieerde werkbezoeken van

op de bestuurder. De commissie kwam in 2013 vier keer

de RvT aan de Fokusprojecten. Ook werd aandacht besteed

met de bestuurder en de controller bijeen. Eén keer om

aan de kritische succesfactoren en de daarbij horende

de managementletter van de accountant te bespreken (in

prestatie-indicatoren van Fokus. De commissie lette op de

aanwezigheid van de accountant), de tweede keer om de

volledige toepassing van de pdca-cyclus in alle lagen van

jaarrekening 2012 te bespreken, de derde keer ter

de organisatie. Ook is gesproken over de mogelijkheden

bespreking van de tussentijdse resultaatontwikkeling en

van moreel beraad.

de vierde keer ter bespreking van begroting en jaarplan 2014. Bij het opstellen van de begroting 2014 bracht de

Tenslotte kent de raad een remuneratiecommissie. Deze

controller de financiële risico’s in beeld van de uiteen-

commissie ziet toe op de beloning van de bestuurder en

lopende elementen in de financiering 2014. De commissie

verzorgt ook zijn jaarlijkse beoordeling. De beoordeling

bereidde bij die gelegenheid de bijdragen 2014 van de

vond onder meer plaats aan de hand van ingewonnen

steunstichting aan Stichting Fokus Exploitatie voor. In de

evaluaties van de bestuurder en een tweetal leden van

vergaderingen van de auditcommissie werd bovendien

het managementteam.

aandacht besteed aan de structurele periodieke informatie-

De remuneratiecommissie bestaat, net als de audit-

voorziening aan de raad van toezicht, de voortgang van

commissie en de kwaliteitscommissie, uit twee leden.

de bedrijfsvoering aan de hand van driemaandelijkse rapportages en aan de risico’s voortvloeiend uit toekomstige

De commissies brengen advies en verslag uit aan de

onzekerheden.

raad van toezicht.

De raad van toezicht heeft na een zeer lange samenwerkingsperiode met accountantskantoor Ernst&Young besloten toe te zijn aan een wisseling van accountant. De auditcommissie selecteerde in opdracht van de raad van toezicht in een open procedure een nieuwe controlerend accountant. Daarbij viel de keus op PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. De raad stelde een kwaliteitscommissie in. Deze commissie volgt en adviseert het bestuur op de ontwikkeling en uitvoering van kwaliteit- en veiligheidsbeleid. De commissie kwam in 2013 in totaal vier keer met de bestuurder en de manager Fokuswonen, kwaliteit en onderzoek bijeen. In 2013 richtte de commissie zich vooral op het volgen en adviseren van het verbetertraject ‘Fokus, een garantie op kwaliteit’ en de realisatie van de kwaliteitsonderwerpen in het jaarplan Fokus 2013. Dat gebeurde mede aan de hand van ontwikkelde beleidsnotities en -producten en de

15


Bijeenkomsten

worden gelezen, maar ook aandachtspunten voor de

In 2013 kwam de raad van toezicht zes keer bijeen. In alle

toekomst. In de laatste vergadering van het jaar werd

gevallen woonde de bestuurder de vergaderingen bij.

de heer Bal voor een nieuwe periode herbenoemd als voorzitter van de raad.

In iedere vergadering stond de voortgang van de realisatie van het verbeterplan ‘Fokus, een garantie op kwaliteit’

Werkwijze

prominent op de agenda. Aan de hand van voortgangs-

De informatievoorziening aan raad en commissies is in een

rapportages en nadere toelichtingen, onder meer door de

document vastgelegd en verwerkt in de p&c-cyclus. Om

projectleider van Twynstra Gudde en de manager FK&O,

inzicht te krijgen in de prestaties van de organisatie,

hield de raad nauwlettend de voortgang in het oog. De

ontvangt de raad van toezicht periodiek een financiële

kwaliteitscommissie was op dit onderwerp zeer actief. De

rapportage en een rapportage over uiteenlopende

voorzitter van de raad en de voorzitter van de kwaliteits-

managementindicatoren, waaronder indicatoren gericht

commissie namen enkele malen deel aan overleg met de

op de kwaliteit van dienstverlening. In de rapportages

inspectie. Eenzelfde aandacht ging uit naar de ‘toekomstige

wordt steeds verband gelegd met de voorgenomen doelen.

financiering van het Fokusconcept’ mede aan de hand van

De raad van bestuur informeert de raad schriftelijk over de

de rapporten van CVZ en NZa en de Kamerbrieven van de

belangrijkste ontwikkelingen en gebeurtenissen en stelt op

staatssecretaris over de Hervorming langdurige zorg.

hoofdlijnen de gevoerde of te voeren strategie ter discussie.

In de mei-vergadering werden de jaarstukken behandeld en

De raad ontvangt daarnaast periodiek rapportages over

vastgesteld, mede aan de hand van het accountantsverslag

treasury. Per vergadering ontvangt de raad van toezicht

en de managementletter. Tegelijkertijd werd aandacht

bovendien de schriftelijke ‘informatieve punten’ van de raad

besteed aan de risico’s die voortvloeien uit externe

van bestuur, waarin de belangrijkste ontwikkelingen in en

ontwikkelingen en uit de lopende financieel economische

rond de organisatie nader worden toegelicht, met name

bedrijfsvoering. Deze vergadering werd voorbereid door de

gericht op risicodetectie in de dagelijkse gang van zaken en

auditcommissie. De raad van toezicht keurde de bestuurs-

in de uitvoering van beleids- en jaarplannen en de betekenis

besluiten ter vaststelling van de jaarrekening 2012, van het

voor Fokus van politieke en maatschappelijke ontwikkelingen

jaarverslag 2012 en (in de novembervergadering) van de

en over betekenisvolle incidenten.

begroting en jaarplan 2014 goed. Over het jaar 2012 werd de bestuurder decharge verleend voor het gevoerde beleid.

De raad van toezicht ondersteunt de strategie die de raad

De raad verleende de opdracht voor de controle van de

van bestuur voert met betrekking tot de toekomst van het

jaarrekening over 2013 aan PricewaterhouseCoopers.

Fokuswonen. De focus is daarbij gericht op bestendiging van de beschikbaarheid van het Fokusconcept als unieke

De raad besloot in duo’s Fokusprojecten te gaan bezoeken

mogelijkheid voor mensen met een zware fysieke beperking

om kennis en inzichten op te doen ‘op de werkvloer van de

om in eigen regie een eigen vrij en onafhankelijk leven te

organisatie’. In die bezoeken wordt met cliënten,

kunnen leiden. Niet de aard van de financiering is van

ADL-assistenten, locatie- en regiomanager gesproken.

belang, wel de vraag of die financiering voldoende aansluit

De raad stelde het ‘informatieplan RvT’ vast waarin soorten

bij de uitgangspunten van het Fokusconcept. Tegen die

en frequentie van de te ontvangen informatie werd vast-

achtergrond heeft de raad de ontwikkelingen in 2013

gelegd. De raad nam kennis van de uitkomsten van het

nauwlettend gevolgd en de raad van bestuur bijgestaan

cliënttevredenheidsonderzoek, waaruit een toegenomen

in de aanpak.

waardering voor de kwaliteit van dienstverlening kon

16


Carla Dik-Faber - Christen Unie tijdens Algemeen overleg langdurige zorg op 18 december 2013

‘Ik kom bij het Fokuswonen. Het kan niet zo zijn dat een organisatie als Fokus straks niet meer binnen het systeem past. Hoe kan een vorm van zorg die misschien alle hervormingen ver vooruit was, niet goed beschreven zijn? Cliënten geven Fokuswonen het rapportcijfer 7,9. Er is dus grote tevredenheid. Mijn mailbox is overstroomd met bezorgde mailtjes van cliënten. Fokusbewoners kunnen zelfstandig wonen doordat er 24 uurs ADL-assistentie aanwezig is, maar hiervoor is geen plek binnen het nieuwe systeem. De Christen Unie wil dat er een einde komt aan de onzekerheid en dat er een bijzondere regeling voor Fokuscliënten wordt getroffen.’

Een delegatie uit de raad van toezicht werd gevormd voor

van kwaliteit en veiligheid van de dienstverlening aan

het bijwonen van een overlegvergadering van de bestuurder

cliënten, interne bedrijfsprocessen en financiën.

met de ondernemingsraad. Een andere delegatie uit de raad

Periodieke rapportages zijn een belangrijk middel om de

werd gevormd voor de jaarlijkse bijeenkomst van raad van

resultaten van de activiteiten met betrekking tot kwaliteits-

toezicht met de cliëntenraad.

verbetering te volgen en de interne bedrijfsvoering te kunnen beheersen. De raad van bestuur voert samen met

De raad evalueert in voorjaar 2014 het eigen functioneren

de controller elke drie maanden managementgesprekken

aan de hand van een door voorzitter uitgezette vragenlijst,

met de regio- en de stafmanagers over financiële en

die ook de voorzitter van de raad van bestuur wordt

kwalitatieve resultaten. De raad van toezicht ontvangt per

beantwoord.

kwartaal rapportages over de realisatie van het centrale jaarplan Fokus en verantwoordingen bij de financieel-

In bijlage 1 zijn per lid van de raad van toezicht de hoofd-

economische ontwikkelingen. De sectie Administratieve

en nevenfuncties, datum eerste benoeming en benoemings-

organisatie en Interne controle (AO/IC) voert, op basis van

termijn opgenomen.

de Regeling administratieve organisatie en interne controle AWBZ-zorgaanbieders, periodiek interne audits uit en rapporteert hierover aan de voorzitter raad van bestuur.

Bedrijfsvoering

De externe accountant reviewt die audits. Zijn bevindingen worden vastgelegd in een managementletter en in een

Fokus werkt met een planning- en controlcyclus, die jaarlijks

accountantsverslag. De auditcommissie van de raad van

wordt vastgesteld, rekening houdend met interne en

toezicht bespreekt deze stukken met de raad van bestuur en

externe ontwikkelingen in eisen en procedures. Onderdeel

de controller en ziet toe op opvolging van de geformuleerde

van die jaarlijkse cyclus is de kaderbrief. Hiermee bepaalt

verbetervoorstellen.

de raad van bestuur, na overleg met het managementteam, het kader waarmee inhoud gegeven kan worden aan

De overgang naar AWBZ-financiering is het belangrijkste

de jaarplannen en de begroting van het volgende jaar. De

risico voor de voortgang van de organisatie. Onder leiding

kaderbrief is een sturingsmiddel vooraf en tevens het

van de bestuurder heeft het coördinatieteam AWBZ zich

beoordelingsinstrument voor het centrale jaarplan, de

beziggehouden met het in goede banen leiden van de

jaarplannen van de stafafdelingen en de jaarplannen van

met de verandering in de financiering samenhangende

de Fokusprojecten (projectjaarplannen). Het accent ligt

aanpassingen. Dit coördinatieteam heeft ook de in- en

op het centrale jaarplan Fokus; de projectjaarplannen zijn

externe communicatie over dit onderwerp op zich

daarvan afgeleid. De kaderbrief en de jaarplannen bevatten

genomen en de coördinatie van uiteenlopende acties

meetbare doelstellingen voor de prestaties op het gebied

richting politiek en publiek. In juni 2013 werd het project-

17


Vera Bergkamp - D66 tijdens Algemeen overleg langdurige zorg op 18 december 2013

In de periode juni-oktober 2012 voerde adviesbureau KPMG Advisory, in opdracht van de NZa een onderzoek uit met als doel inzichtelijk te maken: de huidige omvang, aard en planbaarheid van de ADL-dienstverlening, de kosten die met ADL-assistentie gemoeid zijn en het uitwerken van mogelijke bekostigingsvormen. Het conceptrapport dat in het voorjaar 2013 aan de staatssecretaris werd aangeboden komt voldoende tegemoet aan de gewenste prijsopbouw door rekening te houden met de onplanbaarheid van de

‘Een volgend punt betreft het Fokuswonen. Het is een specifieke groep met eigen wensen en mogelijkheden en ik betreur het dan ook dat er elke keer weer onzekerheid ontstaat over het Fokuswonen. Volgens mij is het belangrijk om daarover snel duidelijkheid te bieden. Het kan niet anders dan dat er een aanspraak moet komen in de Wet langdurige zorg. Ik hoop dan ook dat de staatssecretaris dat vandaag gewoon al toe kan zeggen, zodat de mensen die gebruik maken van Fokuswonen rust hebben voor de kerstdagen.’

gevraagde assistentie, (onder meer) door in de opbouw van een normatieve kostprijs rekening te houden met de uit het onderzoek en de Fokuservaring gebleken productiviteitsverhouding in de inzet van personeel in Fokusprojecten. Vanwege de kabinetsplannen voor hervorming van de langdurige zorg heeft de staatssecretaris in mei 2013 aan de Tweede en Eerste Kamer laten weten dat hij de tijdelijke regeling per 1 januari 2014 verlengt. Het rapport van KPMG Advisory heeft door deze ontwikkeling in 2013 nog niet geleid tot een door NZa vastgesteld tarief voor ADL-dienstverlening. De brief van de NZa waarmee het rapport van KPMG Advisory wordt aangeboden aan de staatssecretaris van VWS was voor Fokus aanleiding om nader onderzoek te laten uitvoeren, gericht op een analyse

plan ARA (automatische registratie van ADL-assistentie)

van de planning- en controlcyclus personele inzet en

met de uitrol van een nieuwe release afgerond. Voor de

productiviteit. De rapportage van het onderzoeksbureau

implementatie van de AZR (AWBZ-brede zorgregistratie) is

(KPMG Accountants) wordt in het voorjaar van 2014

een werkgroep ingesteld met als doel processen rondom

verwacht.

productieregistratie en -declaratie AZR-proof te maken. De werkzaamheden ten behoeve AZR zijn in februari 2013

In april 2013 bracht het CVZ de ‘Uitvoeringstoets

afgerond. Een aantal acties loopt nog door tot najaar 2014.

alternatieven ADL-assistentie’ uit over een aantal door de staatssecretaris aan het CVZ voorgelegde alternatieven voor

Op initiatief van het ministerie van VWS werden vanaf het

de toekomstige financiering. Het CVZ positioneerde het

voorjaar van 2012 verschillende externe onderzoeken

Fokuswonen voor de toekomstige financiering binnen de

uitgevoerd, waaraan Fokus heeft meegewerkt. In het

AWBZ, met een eigen bijzonder aanspraak. Het door het

voorjaar voerde TeamM een onderzoek uit in opdracht

CVZ ontwikkelde ‘integrale pakket’ voor deze aanspraak

van VWS. Daaruit blijkt dat een bepaald minimum aantal

stuitte op bezwaren van cliënten van Fokus. Zij wensen

geleverde uren ADL-assistentie aan de gezamenlijke cliënten

over de assistentie buiten de woning en over assistentie

in een Fokusproject én de clustering van woningen rond

die Fokus niet biedt de eigen regie te behouden in de vorm

een hulppost, op loopafstand, belangrijke randvoorwaarden

van een persoonsgebonden budget. Zij willen daarvoor

zijn voor een gezonde exploitatie van ADL-assistentie. Dat

niet aangewezen zijn op de ‘aanbieder Fokus’.

is een bevestiging van de opvattingen van Fokus en van de uitgangspunten van het Fokusconcept.

18


Cliëntenraad Fokus

voor de eigen kosten en werkzaamheden. Doorgaans wordt die ongewijzigd overgenomen in de begroting van

De twaalf leden van de Cliëntenraad Fokus (CRF) worden

de organisatie. Voor het geval dat raad en bestuur niet

gekozen door en uit alle cliënten van Fokus. Bij voorkeur

tot overeenstemming kunnen komen, is er bij Fokus

komen er – volgens het reglement – twee leden uit iedere

een onafhankelijke vertrouwenscommissie, zoals voor-

regio. De raad vergadert om en om zonder en met de

geschreven in de wet. De commissie is in 2013 niet actief

bestuurder, de bestuurssecretaris en de stafmanager Fokus-

geweest. Uit de evaluatie blijkt dat raad en bestuur goed

wonen, Kwaliteit en Onderzoek. Raad van bestuur en

en met veel wederzijds vertrouwen samenwerken.

cliëntenraad brengen agendapunten in voor de vergadering. In 2013 vonden zes reguliere overlegvergaderingen plaats.

De raad was in 2013 bijzonder actief op de onderwerpen

Daarnaast waren er twee extra overlegvergaderingen

verbeterplan ‘Fokus een garantie op kwaliteit’ en ‘vervolg

en enkele bijzondere bijeenkomsten, waaronder een

op de tijdelijke AWBZ-aanspraak’. Over het eerste onder-

benen-op-tafelgesprek tussen CRF en managementteam.

werp sprak de raad met vertegenwoordigers van de

De raad heeft zich zeer ingespannen het benodigde hoge

inspectie met de bedoeling elkaar over en weer goed te

tempo en de korte besluittermijnen rond onderwerpen uit

informeren over bedoelingen, verwachtingen en ervaringen

het Verbeterplan mogelijk te maken. De bestuurder neemt

tijdens het IGZ-onderzoek en de rapportages daarvan.

opmerkingen en adviezen van de raad mee in zijn besluit-

De raad informeerde de inspectie enkele malen over zijn

vorming en volgt deze over het algemeen.

opvattingen over kwaliteits- en veiligheidsaspecten in de dienstverlening van Fokus. Vertegenwoordigers van de raad

De raad heeft een eigen reglement, dat is aangevuld met

namen deel aan projecten werkgroepen die beleid

een samenwerkingsovereenkomst met het bestuur.

ontwikkelen in het kader van het verbeterplan of de

Communicatie met de achterban geschiedt onder andere

uitvoering ervan begeleiden.

via het cliëntenblad Infokus, een discussieplatform op

Tijdens het werkbezoek van staatssecretaris Martin van Rijn

www.cliëntenraadfokus.nl en via Twitter en Facebook.

aan het Fokusproject Den Haag Kepplerplein informeerde

Daarnaast is er de Club van 60: een contactgroep van

de raad de bewindsman over de noodzaak nu eindelijk

cliënten die om reacties en meningen wordt gevraagd over

en definitief een goede regeling voor het Fokuswonen te

allerlei onderwerpen. De CRF heeft een ambtelijk secretaris,

treffen, nu de tijdelijke aanspraak zou moeten opgaan in

in dienst van Fokus. De raad dient jaarlijks een begroting in

nieuwe wetgeving in het kader van de Hervorming langdurige zorg. Vooral de waarde van de specifieke werkwijze (24 uurs oproepbaarheid, de beschikbaarheid van directe alarmopvolging en het werken op aanwijzing) werd onder de aandacht van de staatssecretaris gebracht. De raad informeerde het ministerie en Kamerleden actief over zijn opvattingen over het aanvankelijke plan van de staatssecretaris het Fokuswonen per 2015 regulier te financieren uit de voorgenomen Wet langdurige zorg. De voorzitter van de raad nam deel aan de op 13 december 2013 door de Kamercommissie georganiseerde hoorzitting en presenteerde daar, mee aan de hand van een door de raad opgesteld positionpaper, de visie van de cliëntenraad. Leden van de raad woonden de vergaderingen van de Kamercommissie over de Hervorming langdurige zorg bij.

19


Linda Voortman - Groen Links tijdens Algemeen overleg langdurige zorg op 18 december 2013

In de overlegvergaderingen tussen cliëntenraad en raad van bestuur passeerden de volgende onderwerpen: • de voorbereiding op en ontwikkelingen rond een nieuwe aanspraak ADL-assistentie (per 2014). De raad van bestuur informeerde de raad over de voortgang. De visies op de verschillende alternatieven en door bestuur en cliëntenraad te ondernemen acties werden afgestemd. De

‘Al veel mensen hebben aandacht gevraagd voor het Fokuswonen. Ik begrijp dat er inmiddels een ruime Kamermeerderheid is die zegt dat er een aparte aanspraak voor Fokuswonen moet komen. Dat kan mijn fractie alleen maar steunen.’

raad ontwikkelde actie in de richting van Tweede Kamerleden en de staatssecretaris. De voorzitter van de CRF voerde het woord tijdens de hoorzitting in de Tweede Kamer op 13 december 2013. De raad nam deel aan een expertmeeting bij CVZ over een door dat college uit te brengen uitvoeringstoets. • in de uitvoering van het verbeterplan ‘Fokus, een garantie op kwaliteit’ kwam een reeks beleidsvoorstellen aan de orde waarover de cliëntenraad (verzwaard) advies

• de voortgang en resultaten van het verbetertraject

uitbracht, adviseerde over de implementatie van het beleid

Beademing;

en meedacht over de ontwikkelde hupmiddelen. Zo werd

• het advies van de CRF over de samenwerking met ITS

aandacht besteed aan:

over het te ontwikkelen Kwaliteitskader ADL-assistentie;

• de invoering van kwaliteitscoaches, ter ondersteuning

• het normenkader dat de IGZ tijdens een bezoek aan een

van ADL-assistenten in de ontwikkeling van hun vak en de

Fokusproject hanteert;

uitvoering daarvan;

• (informerend) over de opzet van de pilots voor de

• de uitvoering van een programma Bejegening ter

betrokkenheid van cliënten bij sollicitatieprocedures.

verbetering van de communicatie tussen assistenten en cliënten;

De raad adviseerde over:

• het beleid ter introductie van de cliëntgegevensmap,

• de voorgenomen herziening van het Badbeleid;

de eigen vormgeving van het wettelijk voorgeschreven zorg-

• de herziening van het Hygiënebeleid en het prik-

plan binnen het Fokusconcept. Voor de jaarlijkse evaluatie

acccidentenprotocol;

van de map werd het beleid Cliëntevaluatiegesprek herzien.

• de herziene calamiteitenklapper in de ADL-eenheid;

Tegelijkertijd werd het beleid Hoe te handelen bij regie-

• de invoering van de Meldcode huiselijk geweld;

verlies van cliënten voorgelegd;

• (onder voorwaarden positief) over de voorgenomen

• het wijzigen en opnieuw vaststellen van het beleid

sluiting van het Fokusproject Drachten – vanwege de

Cliëntdossiers;

verslechterde verhuurbaarheid van de woningen

• de opzet en vorm van de inventarisatie van risico’s

(zie ook 4.5.1);

per cliënt, als onderdeel van de kwaliteitscyclus;

• de voorgenomen herstructurering stafformatie 2013;

• de aanpak van langdurende situaties van conflict of

• het minimum aantal aanwezige assistenten in een

ongewenst gedrag;

project met meerdere beademings-cliënten;

• de opzet van het project Cliënttevredenheid over wacht

• de omgang van cliënten en ADL-assistenten in de

• de ‘praatplaat’, ontwikkeld voor locatiemanagers en

privésfeer;

teams, om de complexe samenhang van allerhande

• het aan KPMG op te dragen onderzoek naar mogelijk-

ingezette hulpmiddelen duidelijk te maken, ter verbetering

heden de productiviteit binnen Fokus verder te verbeteren;

van de kwaliteit;

• de uitvoering van het cliënttevredenheidsonderzoek 2013.

20


Verder kwamen aan de orde:

bestuurder, waarop deze zijn definitieve besluit kenbaar

• de vereenvoudigde beschrijving van de algemene

maakte dat afweek van het OR-advies. De OR liet des-

voorwaarden bij de dienstverleningsovereenkomst;

gevraagd weten af te zien van de wettelijke opschortings-

• de CVZ-uitvoeringstoets over ‘alternatieven ADL-

termijn voor dit besluit. Daardoor kon het plan nog voor het

assistentie’, over de opvolging van de tijdelijke aanspraak

einde van het jaar worden uitgevoerd. Afgesproken werd

ADL-assistentie in de AWBZ. De daarin genoemde opties

de gang van zaken rond deze adviesaanvraag met elkaar te

werden besproken op voor- en nadelen voor cliënten;

evalueren omdat proces en inhoud tot spanningen hadden

• de voorbereiding van de in het voorjaar van 2013

geleid in de overigens goed verlopende samenwerking

gehouden bijeenkomsten voor cliënten naar aanleiding van

tussen raad en bestuurder.

de rapporten van IGZ (Kwaliteitstoets 2012) en van CVZ en Nza (over de toekomstige financiering van het Fokus-

Aan de raad werd advies gevraagd over de voorgenomen

wonen);

sluiting van het Fokusproject Drachten. Ook hier bracht de

• diverse evaluaties en verslagen, waaronder de jaar-

raad advies uit na ontvangst van het desbetreffende sociaal

verslagen 2012 van de Klachtencommissie cliënten en van

plan. Daarin worden alle medewerkers van dit project

de cliëntenvertrouwensperoon, het overzicht klachten-

herplaatst in het nieuw te openen project Heerenveen.

registratie 2012 en de TilThermometer;

Omdat ook hier niet geheel conform het OR-advies kon

• de visie van de CRF op de scholingsmap voor nieuwe

worden besloten, besloot de raad desgevraagd af te zien

ADL-assistenten, de moedersleutel/elektronische tag voor

van de opschortingstermijn. Daardoor kon voor de

toegang tot de Fokuswoning in noodsituaties, de werking

medewerkers tijdig duidelijkheid worden gegeven over hun

van het beleid Van regels naar kaders, aanpassing van het

toekomst bij Fokus. Realisatie van sluiting en herplaatsing

instrument ‘Beoordeling en ontwikkeling ADL-assistenten’

zullen plaatsvinden in het voorjaar van 2014.

en de registratie van wachttijden. Met de ondernemingsraad werd gesproken over: • de Kwaliteitstoets 2012 van de inspectie en het daarop

Ondernemingsraad

ontwikkelde verbeterplan ‘Fokus, een garantie op kwaliteit’. De OR werd geïnformeerd over nieuw en aangepast beleid

De ondernemingsraad (OR) van Fokus bestaat uit elf leden

ter uitvoering van dat verbeterplan en over de zich

en wordt ondersteund door een ambtelijk secretaris.

ontwikkelende relatie met de IGZ. Over een aantal beleidsonderwerpen bracht de OR advies (of instemming) uit en

In 2013 is met de ondernemingsraad overlegd over de

leverde daarbij punten van aandacht;

‘herstructurering stafformatie 2013’. De herstructurering

• de toekomstige financiering van het Fokuswonen. Deze

vloeide voort uit het plan de kwaliteit van dienstverlening te

vormde ook voor de OR een punt van hoge urgentie en

versterken door de aanstelling van een twaalftal kwaliteits-

zorg. De OR werd regelmatig bijgepraat en toonde zijn zorg

coaches. Zij zullen de dagelijkse uitvoering van ADL-

over de continuïteit en toekomstverwachting van de

assistentie gaan ondersteunen door coaching op de werk-

organisatie. Daarbij vroeg de OR aandacht voor leegstand

plek. Tegelijkertijd was de groei-ambitie van de organisatie

en de zichtbaarheid van Fokus. Met de raad werden de

drastisch bijgesteld. Daarop gerichte formatie zou kunnen

rapporten van NZa en CVZ en de Kamerstukken Hervorming

komen te vervallen. Een en ander leidde tot het plan een

langdurige zorg gedeeld;

twaalftal fte’s uit de bestaande formatie te laten vervallen.

• de voorgenomen opdracht aan KPMG Accountancy tot

Dat plan is als adviesaanvraag aan de ondernemingsraad

onderzoek naar de mogelijkheden tot verhoging van de

voorgelegd. Na ontvangst van het met de vakorganisaties

productiviteit binnen de ADL-assistentie. De raad adviseerde

afgesloten sociaal plan bracht de OR advies uit aan de

hierover positief;

21


• diverse arbo-onderwerpen, zoals de dienstverlening

• de jaarverslagen van de cliëntvertrouwenspersoon en

door de Arbo Unie, de uitvoering van het arbeidsverzuim-

van de Klachtencommissie cliënten;

beleid, beleid rond hygiëne, cytostatica en MRSA, het

• het opnemen en vervallen van verlofrechten op basis

omgaan met prikaccidenten, het jaarverslag 2012 van de

van de wet en van de Fokus-cao. Daarover kon nog

commissie Ongewenst gedrag en van de vertrouwens-

onvoldoende opheldering worden gegeven;

persoon personeel, de Meldcode huiselijk geweld en

• uitvoeringsproblemen in het tijdig en voldoende

kindermishandeling, het bezoek van de Inspectie SWZ;

inroosteren van personeel. Daar werd regelmatig bij

• financiële stukken 2012 en over Kaderbrief, jaarplan en

stilgestaan;

begroting 2014;

• de herziening van de Uitgangspunten voor het beroep

• de werking van de BI-tool, het interne dashboard met

ADL-assistent en de invoering van het VAKbekwaamheids-

actuele management- en stuurinformatie. De raad kreeg

boekje. De raad was daar actief bij betrokken.

hier uitleg over; • de voorbereiding van het cliënttevredenheidsonderzoek 2013 en het medewerkertevredenheidsonderzoek 2014; • de wijziging van de klachtenbehandeling van personeel door het instellen van een informatielijn voor medewerkers. Hierover zijn afspraken met de OR gemaakt;

De ondernemingsraad van Fokus

22


Hoofdstuk 4 Beleid, kwaliteit, inspanningen en prestaties Meerjarenbeleid In 2009 is het meerjarenbeleidsplan ‘Versterk het Fokusmerk’ vastgesteld. In dat beleidsplan is de missie van Fokus opgenomen.

Missie Fokus wil bijdragen aan de praktische realisatie van woonconcepten voor mensen met een zware fysieke beperking, waardoor zij vrij, onafhankelijk en zelfstandig kunnen wonen en leven, als voorwaarde tot een volwaardige en ongehinderde maatschappelijke participatie, zoals ieder zónder functiebeperking.

Het Jaarverslag Fokus 2012 vermeldde de verwachting dat

etmaal op afroep en op aanwijzing beschikbaar is en van

(…) de ins en outs van de nieuwe aanspraak (…) tegen de

hoge kwaliteit. De kern van dat concept sluit aan op de

zomer van 2013 duidelijk zullen worden, nodig om een

vraag van cliënten. Het sluit ook aan op de ‘Haagse beleids-

nieuw strategisch meerjarenbeleid vorm te kunnen geven

doelstellingen’ voor de langdurige zorg. Het concept heeft

op basis van een analyse van ‘heden en toekomst’ en om

dan ook draagvlak in politiek Den Haag, zo is in 2011 dui-

tijdig voorbereidingen te kunnen treffen voor 2014. Dat

delijk gebleken. Die kern is en blijft het eigene, eigenwijze

nieuwe meerjarenbeleidsplan zal cliënten en medewerkers

en bijzondere van Fokus, dat zich onderscheidt van overig

de daarop volgende jaren moeten verzekeren van een

AWBZ-aanbod en potentie en toekomstwaarde heeft. Alles

stabiele, duurzame woon-, assistentie-, respectievelijk werk-

rónd die kern is veranderbaar en dus ter discussie.

situatie (…). In de nieuwe werkelijkheid van 2013 besloot de staatssecretaris de tijdelijke aanspraak te verlengen en de

Stond de ontwikkeling van het meerjarenbeleid in 2013 dan

toekomstige regeling voor het Fokuswonen te willen bezien

tijdelijk stil, het ‘werk aan de toekomst’ allerminst. Tegen de

tegen de achtergrond van de in het nieuwe regeerakkoord

achtergrond van bovenstaand citaat zijn raad van toezicht,

opgenomen Hervorming langdurige zorg. De onduidelijk-

bestuur en cliëntenraad erin geslaagd de Tweede Kamer

heid over de toekomst van het Fokuswonen duurde

en de staatssecretaris er van te overtuigen dat het Fokus-

daardoor voort tot het einde van het verslagjaar. Om die

concept een eigen, specifieke regeling nodig heeft die uit-

reden is nog geen nieuw meerjarenbeleid is opgesteld.

gaat van de kernelementen van het Fokusconcept. Dat was één van de prioriteiten uit het jaarplan 2013 en van

In dat jaarverslag 2012 werd de bange vraag: ‘Is Fokus na

het meerjarenbeleidsplan.

2014 nog wel Fokus?’ als volgt beantwoord: Welke veran-

In 2013 werd nog volop gewerkt aan de realisatie van de

deringen ook worden doorgevoerd: de missie en visie van

strategische doelen van dat meerjarenbeleidsplan: het

Fokus blijven ongewijzigd. Mensen met een zware lichame-

verhogen van de kwaliteit van dienstverlening voor de

lijke handicap willen een normaal leven, midden in de maat-

cliënten, een toenemende doelmatigheid in organisatie en

schappij. Het Fokusconcept biedt daarvoor een uitstekende,

uitvoering, mede als basis voor een goede financierings-

aantrekkelijke en betaalbare vorm, waarin eigen regie van

regeling. Op alle drie terreinen bleek eind 2013 flinke

de cliënt het uitgangspunt is en de assistentie 24 uur per

vooruitgang geboekt.

23


Algemeen beleid 2013

zekerheid voor cliënten voor de lange termijn te verschaffen op het behoud van deze vorm van leven, wonen en zorg.

Prioriteiten en resultaten op hoofdlijnen 2013

Verspreid over dit verslag zijn uitspraken van Kamerleden

In het jaarplan 2013 stond de uitvoering van het verbeter-

en de staatssecretaris opgenomen die genoemde visie en

plan ‘Fokus, een garantie op kwaliteit’ als hoogste prioriteit

stellingname illustreren.

geagendeerd. De realisering van de daarin opgenomen

• Het resultaat van de inspanningen op vele onderdelen

verbeteracties hadden tot doel de geboden én ervaren

van de kwaliteit van dienstverlening bleek terug te vinden in

kwaliteit van ADL-assistentie op het niveau te brengen dat

de gestegen waardering van cliënten voor het Fokuswonen

mag worden verwacht van dé erkende aanbieder van

in het eind 2013 uitgevoerde cliënttevredenheidsonderzoek.

24-uurs assistentie, gericht op de eigen regie van de cliënt.

Bij een door de onderzoeker als zeer hoog gewaardeerde

Het rapport van de inspectie was, naast eigen bevindingen,

respons steeg de algemene waardering van cliënten voor de

een aansporing om zeer intensief en in hoog tempo de

dienstverlening van Fokus van 7,6 (2011) naar 7,9 (2013).

nodige verbeteringen in gang te zetten en te borgen.

De waardering voor de ADL-assistenten steeg van 7,2 naar

Daarmee moest een aantoonbare en voor cliënten merk-

7,5 en die voor locatiemanagers van 6,6 naar 7,2.

bare verbetering tot stand komen, die bovendien voor

• Daaraan voorafgaand had het managementteam, met

de inspectie en daarmee voor de staatssecretaris en de

behulp van een projectleider van bureau Twynstra Gudde,

Tweede Kamer zichtbaar en herkenbaar zou zijn.

een groot aantal omvangrijke verbeteracties in gang gezet ter verhoging van de kwaliteit van dienstverlening. De

De basis voor een goede financiering door de overheid is

verbeteracties waren mede gericht op het kunnen voldoen

gelegen in erkende en werkelijk geleverde kwaliteit van

aan de maatregelen die de inspectie van Fokus verwachtte.

assistentieverlening. Verbetering van de kwaliteit was dan

In de ontwikkeling van de verbeteracties was doorlopend

ook de motor voor het pleidooi voor een goede nieuwe

de vaak moeilijke afstemming van visie en missie van Fokus

financiering, als vervolg op de tijdelijke aanspraak. Dat was

op de normen die voortvloeien uit ‘de zorgwereld’. Het

voor 2013 de tweede prioriteit.

Fokusuitgangspunt van eigen regie over leven, wonen en assistentie moest steeds worden afgestemd op normen

De verhoging van de doelmatigheid (de derde prioriteit)

van professionaliteit, verantwoorde zorg en het veiligheids-

werd in twee prioriteiten gegoten: verlaging van het

begrip in de zorg. Gaandeweg de uitvoering van het

arbeidsverzuim en van het verloop onder ADL-assistenten.

verbetertraject vorderde die hernieuwde afstemming.

Daarnaast werd een positief exploitatieresultaat ten doel

Daardoor konden met behoud én zelfs versterking van de

gesteld als resultaat van gezonde bedrijfsvoering.

‘eigen regie’ maatregelen worden getroffen die passen bij cliënten, medewerkers en gedachtengoed van Fokus.

Op alle doelen kon in 2013 vooruitgang worden geboekt.

Daarmee kon voor zowel cliënten als voor de inspectie

• Aan het eind van het verslagjaar lag er de toezegging

aantoonbaar vooruitgang worden geboekt. Verspreid over

van de staatssecretaris voor het Fokuswonen een specifieke

dit jaarverslag staan de verbeteracties beschreven. Al met

regeling te treffen binnen de geplande Hervorming lang-

al is er een werkwijze ontstaan waarin de vraag van de

durige zorg, waarmee het Fokusconcept ook voor de

individuele cliënt structureel aandacht krijgt (in plan en

toekomst kan worden behouden. Kamer en staatssecretaris

evaluatie). Daarbij is de verzamelde vraag op het niveau van

spraken hun waardering uit voor het concept en voor het

het lokale Fokusproject uitgangspunt voor het realiseren

daarmee bereikte doel: in eigen regie, zelfstandig wonen

van voldoende en voldoende bekwaam personeel. Dit doel

en leven voor mensen met een zware fysieke beperking, als

wordt ondersteund door een verbeterd en geïntensiveerd

basis voor een ‘gewoon’ maatschappelijk leven. De Tweede

scholingsaanbod, door een regelmatige risico-inventarisatie

Kamer drong te meer aan op een nieuwe regeling om

op cliënt- en projectniveau, door een verbeterd en uit-

24


gebreid systeem van klachtenbehandeling en door een

• Het financieel beleid en beheer leidden in 2013 tot een

methode voor het analyseren en aanpakken van complexe

positief resultaat op de exploitatie van ADL-assistentie op

problematiek. Voor het verminderen van wachttijden voor

basis van de tijdelijke aanspraak ADL-assistentie. Voor de

cliënten na een oproep voor assistentie werd een project

assistentie in Capelle aan den IJssel en in de negen extra

opgezet. Daarin werd – met geselecteerde cliënten die

woningen in Maastricht Centrum die op basis van AWBZ-

ontevreden zijn over wachttijden – gericht aandacht

functies en klassen werd gefinancierd was het resultaat als

besteed aan de mogelijkheden wachttijden te verminderen.

verwacht negatief. We nemen aan dat aan die situatie in

Het in 2012 gestarte programma Bejegening werd voort-

de nieuwe financiering een eind zal komen.

gezet. • Het verbeterplan bevatte ook de voortgezette acties

Groei

gericht op de kwaliteit van de assistentie bij ademhalings-

Gegeven de omstandigheden is de groeidoelstelling uit het

ondersteuning.

meerjarenbeleidsplan drastisch neerwaarts bijgesteld. Sinds

• De gestegen waardering van cliënten en de op het

2009 is het voor woningcorporaties niet meer mogelijk

kwaliteitsvlak bereikte resultaten stemmen eind 2013 tot

subsidie voor de extra bouwkosten van ADL-clusters aan

tevredenheid. Fokus en inspectie concluderen evenwel

te vragen. De financiële omstandigheden van die woning-

beide dat daarmee niet een eindsituatie is bereikt. Er is nog

corporaties en de crisis in bouwsector verhinderen bouw-

veel (verder) te verbeteren. De intensieve ontwikkeling in

initiatieven. Bovendien had de belangstelling voor het

2013 heeft die verdere verbetering in gang gezet en biedt

daadwerkelijke verhuizen naar een Fokuswoning te lijden

daarop het nodige aan uitdaging en perspectief.

onder diezelfde crisis en onder het uitblijven van een

• De wachttijden van cliënten daalden. Fokus stelt als

garantie voor de toekomstige financiering van de ADL-

norm dat na negen van de tien oproepen binnen vijftien

assistentie.

minuten een assistent bij de cliënt aanwezig moet zijn. Die

Voor het Fokuswonen bestaat overigens nog steeds een

norm (10%) werd eind 2012 nog niet gehaald, namelijk

wachtlijst. In 2013 werd gebouwd aan het 99e Fokus-

12,1% (gemiddeld over heel 2012). In de loop van het jaar

project, te Heerenveen. Fokus trok zich terug uit het

daalde de overschrijding van die norm. Eind 2013 werd

initiatief Leidschendam/Voorburg. Voorgenomen werd

beter dan de norm gepresteerd (9,4% gemiddeld over heel

het project Drachten te sluiten vanwege de verslechterde

2013). Het gaat hier om een gemiddelde over heel Fokus

verhuurbaarheid van de woningen in een onaantrekkelijke

gemeten.

wijk; beide met weinig perspectief op verbetering.

• Het arbeidsverzuim daalde in van 6,8% (cumulatief 2012) naar 6,6% (cumulatief 2013). Een weliswaar kleine verbetering, maar wel nog achterblijvend bij de landelijke ontwikkelingen. • De uitstroom van ADL-assistenten daalde van 23,7 in december 2012 naar 16,8% in december 2013 (voortschrijdend percentage over de afgelopen twaalf maanden). • In 2013 werd een ‘herstructurering staf 2013’ uitgevoerd, onder meer om de inzet van kwaliteitscoaches te kunnen financieren, ter ondersteuning van de professionele vakontwikkeling van en voor ADL-assistenten ‘direct op de werkvloer’ en om tegelijkertijd – vanwege verminderde groei – de daarop gerichte stafformatie af te slanken en te stroomlijnen.

25


Aantal wachtlijstkandidaten per 31-12-2013 Totaal Fokus

Totaal op 31 december 2013

Uitstroom door uitschrijving

Uitstroom door start bewoning

Instroom

Totaal op 1 januari 2013

Uitstroom wachtlijst

Totaal aantal wachtlijstkandidaten

837

199

119

111

806

Wachtlijstkandidaten die al cliënt zijn

181

37

28

10

180

Wachtlijstkandidaten nog geen cliënt

656

162

91

101

626

Risicoanalyses

Vooruitblik

Beleid en strategie van Fokus worden onder meer onder-

De resultaten van 2013, zoals hierboven kort omschreven,

bouwd met de resultaten van risicoanalyse en een af-

geven vertrouwen dat het concept van het Fokuswonen

gewogen verwerking van gedetecteerde risico’s. Dat

duurzaam kan blijven bestaan. Fokus blijkt de ‘goede

is onder meer gebeurd bij de opstelling van jaarplan en

beweging en richting’ te pakken te hebben in de

begroting 2014. In 2013 werd gewerkt met ‘code groen’,

verbetering van de kwaliteit van assistentieverlening en

een geïntegreerde rapportage van risico-elementen van

te voldoen aan de daaraan wettelijke gestelde eisen. En

ieder afzonderlijk Fokusproject. Die rapportage was aan-

de staatssecretaris heeft voor 2015 een goede specifieke

leiding voor op individuele projecten afgestemde maat-

regeling voor de financiering van het Fokuswonen in het

regelen door regiomanagers. Eens per kwartaal worden

vooruitzicht gesteld.

op cliënt- en projectniveau de risico’s in de dienstverlening geïnventariseerd, waardoor deze tijdig in beeld komen en

‘Kwaliteit van dienstverlening’ en ‘financiering’ zijn geen

van maatregelen kunnen worden voorzien.

rustige begrippen gebleken in de geschiedenis van Fokus. Hoewel we tevreden zijn over het ultimo 2013 bereikte resultaat zullen beide onderwerpen, naast de ‘huishouding van de organisatie’ nog de nodige ontwikkeling doorstaan. Zo zal het zorgveld per 2015 ingrijpend veranderen, met gevolgen voor cliënten en organisatie.

In de maanden maart en april 2013 werden verspreid over het land een dertigtal bijeenkomsten met cliënten gehouden over de toekomst van het Fokuswonen, naar aanleiding van de daarover uitgebrachte rapporten van NZa en CVZ. En over de kwaliteit van dienstverlening, naar aanleiding van de Kwaliteitstoets Fokus 2012 van de inspectie. Door of namens het bestuur werd in deze geslaagde bijeenkomsten indringend gesproken over de ontwikkelingen en plannen en bleek de onrust onder cliënten over hun toekomst groot.

26


Algemeen kwaliteitsbeleid

waardoor een betere match kan plaatsvinden tussen de vraag van de cliënten en de daarvoor vereiste deskundig-

Doelen kwaliteitsbeleid

heid van medewerkers. Dit wordt ondermeer ondersteund

Het Fokusbeleid is gericht op kwaliteit en veiligheid van

in het nieuw ingevoerde projectscholingsplan en door

de assistentieverlening vanuit cliëntperspectief en mede-

de systematische borging van de risico-inventarisaties op

werkerperspectief. Het beleid sluit aan op waar het bij

cliënt- en projectniveau, mede als basis voor het detecteren

het Fokuswonen om gaat: eigen regie voor cliënten om

van benodigde deskundigheden in het ADL-team. Deze

een eigen en zelfstandig leven te kunnen leiden. Het

risico-inventarisaties zijn een aanvulling op het bestaande

oordeel over de kwaliteit van de ADL-assistentie ligt bij de

beleid van melden van ongelukken, bijna ongelukken en

individuele cliënt. Het gaat om maatwerk bij de cliënt thuis.

incidenten (Vobobeleid). De verbetering van de aanpak van

Voorwaarde hiervoor is voldoende en voldoende bekwame

knelpunten in de dienstverlening als gevolg van regieverlies

medewerkers. Individuele medewerkers worden uitgedaagd

bij een cliënt; de invoering van een intern overleg voor

hun vakbekwaamheid te blijven ontwikkelen door scholing

complexe situaties in de dienstverlening aan cliënten

en door te leren van de ervaringen in de praktijk. Fokus zet

bedoeld voor reflectie en het formuleren van voorstellen

zich in om de gewone, dagelijkse dingen zo goed mogelijk

zodat de verantwoordelijke manager ‘nieuwe’ oplossings-

te doen, vanuit het perspectief van de cliënt. Daarin wil

richtingen in beeld krijgt.

Fokus excelleren.

• De inzet van externe expertise in probleemsituaties in de dienstverlening bij cliënten van onder andere het Centrum

In 2013 is uitvoering gegeven aan het plan van aanpak

voor consultatie en expertise (CCE), zodat voorkomen wordt

‘Fokus, een garantie op kwaliteit’. Dit plan is opgesteld

dat complexe cliëntsituaties te lang onopgelost blijven.

nadat de Inspectie voor de Gezondheidszorg kritische kant-

• De voortzetting van het verbetertraject Beademing dat

tekeningen had geplaatst bij de organisatie en de uitvoering

in 2012 was ingezet.

van de assistentieverlening. Belangrijke punten die de IGZ noemde waren dat Fokus geen gebruik maakte van een zorgplan, er grote verschillen werden ervaren in de kwaliteit

In het najaar van 2013 kwamen cliënten, cliëntenraad en de

van de dienstverlening tussen de projecten en dat complexe

organisatie Fokus opnieuw in het geweer om het VWS-plan

cliëntsituaties te lang onopgelost bleven. Het plan van

om het Fokuswonen na 2015 regulier te financieren uit de

aanpak ‘Fokus, een garantie op kwaliteit’, sloot aan op de

op dat moment voorgenomen wet Langdurig intensieve

verbeteractiviteiten die Fokus in 2012 al had ingezet. Het

zorg (Liz). Die op verblijf en zorg in een intramurale setting

onderzoek van de IGZ heeft de urgentie om de doel-

gerichte financiering zou het Fokuswonen niet langer

stellingen te realiseren verhoogd.

mogelijk maken voor de cliëntengroep die daar nu gebruik

Hoofdpunten van het verbeterplan ‘Fokus, een garantie op

van maakt. Kamer en staatssecretaris luisterden naar de

kwaliteit’ waren:

argumenten en kwamen tot de conclusie dat een eigen,

• De invoering van een cliëntgegevensmap, de specifieke

specifieke regeling voor de financiering nodig is, gelet op de

Fokusoplossing voor het wettelijk verplichte zorgplan.

bijzondere elementen van het Fokusconcept, die zo goed

• De verbetering van de uitvoering van jaarlijkse

aansluiten op de vraag van mensen met een zware fysieke

cliëntevaluatiegesprekken door locatiemanagers.

beperking. Behalve dank aan de staatssecretaris en de

• De verbetering van de scholing voor de medewerkers

Kamerleden, zijn daarvoor dank en gelukwensen op zijn

door een aantal nieuwe (verplichte) interne scholingen.

plaats aan de cliënten die zich vol overgave stortten op

• Het stimuleren van de verantwoordelijkheid van mede-

het overtuigen van Kamerleden en staatssecretaris. Die

werkers voor de eigen ontwikkeling. En het plannen en

bijdragen waren indrukwekkend en blijken overtuigend.

borgen van de vakbekwaamheid op projectniveau,

27


Renske Leijten - SP tijdens Algemeen overleg langdurige zorg op 18 december 2013

• De verbetering van het omgaan met klachten en signalen over de dienstverlening op alle niveaus van de organisatie. • Het verminderen van wachttijden voor cliënten door het bespreken van wachttijden met individuele cliënten. Hiervoor is een werkvorm ontwikkeld in samenwerking met dr G. Verbeek die eerder, in het kader van haar promotieonderzoek, een casestudie bij Fokus uitvoerde over tijdsbeleving.

‘Ik heb de Fokusbewoners net gefeliciteerd met hun overwinning na vier jaar strijd. Dat gaat lukken. Ik hoop dat zij een fatsoenlijke subsidieregeling krijgen zoals die er was, dat zij beschermd worden en dat die uitgebreid kan worden. Fokus laat ons zien dat het kan. Ik vind het alleen zo tragisch dat zij vier jaar lang wakker hebben moeten liggen.’

• De voortzetting van het programma Bejegening dat in 2012 was ingezet. • De aanpassing van beleid op een aantal onderwerpen waarover binnen de Fokusprojecten onduidelijkheid of ongewenste verschillen in uitvoering bestaan, zoals het Voorkeurbeleid en het beleid Hand- en spandiensten. • De voorbereiding van de verbetering van de uitvoering van het EVA-beleid van Fokus door de vereiste scholing en de herhaling daarvan expliciet in de betreffende handelingsschema’s op te nemen. Het gaat om ruim 60 handelingsschema’s.

ademhalingsondersteuning. De regiomanagers hebben met

De verbeteringen zijn landelijk ingezet waarbij de regio-

de locatiemanagers gesproken over de werking van ‘code

managers als lijnmanagers de rol op zich hebben genomen

groen’. Dit instrument is ontwikkeld om de resultaten in

in de voorbereiding én de implementatie. Deze aanpak is

de dagelijkse praktijk in beeld te brengen en te wegen op

ondersteund door gerichte managementinformatie,

risico’s, waardoor nieuwe inzichten ontstaan over verbeter-

verbetering van formats voor jaarplannen en verantwoor-

mogelijkheden. De tweede werkconferentie in december

ding. Hiermee is beoogd om landelijk in een zelfde tempo

2013 ging over cyclisch leren van de projecten in de praktijk

op gelijk niveau te werken aan verbetering en de verschillen

en over wat daarvoor nodig is, methodisch maar vooral ook

in ervaren kwaliteit tussen Fokusprojecten te verkleinen.

in houding en gedrag. Locatiemanagers hebben in 2013

Tevens is hiermee extra aandacht voor evaluatie van

allen deelgenomen aan de basisscholing beademing die

ingezette acties waardoor tijdige bijstelling beter mogelijk

Fokus in samenwerking met de Centra voor thuisbeademing

is. Het leren in de organisatie is hierdoor versterkt. Deze

en leveranciers van beademingsapparatuur heeft

koers zal in 2014 worden voortgezet. In het Jaarplan Fokus

georganiseerd. Hiermee is de deskundigheid van locatie-

2014 is kwaliteit prioriteit, naast doelmatigheid.

managers vergroot en is tevens geïnvesteerd in de samenwerking in de keten van beademingsondersteuning in de

In 2013 zijn twee aan het verbeterplan gerelateerde werk-

thuissituatie. Locatiemanagers hebben een scholing gevolgd

conferenties gehouden voor locatiemanagers. De eerste

in gespreksvoering over de nieuw ingevoerde cliënt-

werkconferentie in april 2013 had als centraal thema de

gegevensmap en het formuleren van de inhoud van die

verantwoordelijkheid voor kwaliteit en veiligheid van de

map. De risico-inventarisaties zijn per cliënt aangevuld

organisatie en de rol van de inspectie. Daarbij is speciaal

met nieuwe issues rond beademing. De locatiemanagers

aandacht gegeven aan de ademhalingsondersteuning die

actualiseren deze risico-inventarisaties nu elk kwartaal.

Fokus biedt. Er zijn goede praktijkvoorbeelden

Zij bespreken deze risico’s met de betreffende cliënt. En

gepresenteerd waarvan geleerd kon worden. Er is een

zij maken hierover in overleg met de cliënt desgewenst

aantal nieuwe afspraken gemaakt over de organisatie van

afspraken en leggen deze vast.

28


De uitvoering van het verbeterplan ‘Fokus, een garantie op kwaliteit’ was een intensief en centraal gestuurde uitrol van een stevige hoeveelheid onverwachte activiteiten in de Fokusprojecten, gericht op verbetering en borging van Er zijn in het verslagjaar door de inspectie meerdere

kwaliteit. Met goed gevolg. Dat resultaat had niet kunnen

bezoeken gebracht aan Fokusprojecten. Tijdens deze

worden bereikt zonder de inzet en het doorzettings-

bezoeken hebben de inspecteurs gesproken met cliënten,

vermogen van locatiemanagers en ADL-assistenten. Zij

medewerkers en leidinggevenden. Vanaf de zomer heeft de

hebben ‘een stevig tandje extra’ gepresteerd. Eveneens

IGZ voor deze bezoeken een normenlijst gebruikt die beter

indrukwekkend en overtuigend. Eind 2013 kregen alle

aansloot op het concept van eigen regie van Fokuscliënten.

medewerkers daarvoor een kleine waarderingsuitkering als

Dit normenkader maakte de samenhang beter inzichtelijk

dank. Op deze plaats gaat daarom ook dank naar hen uit.

tussen de vragen van de cliënten, de deskundigheid van de medewerkers en de organisatie van de dienstverlening. De verbeteracties van Fokus konden hierdoor beter besproken

Het kwaliteitsmanagementsysteem wordt ondersteund

en aangetoond worden. Fokus heeft met dit kader een

met Interfokus. Deze applicatie gaat uit van plan-do-check-

zogenoemde ‘praatplaat’ gemaakt waarin de samenhang

act (de pdca-cyclus) en bevat alle relevante proces-

is uitgebeeld tussen de vraag van de cliënt, de afspraken

beschrijvingen, alle checks en de verbeteren jaarplannen.

die daarover gemaakt worden in de cliëntgegevensmap, de

In de procesbeschrijvingen is steeds voor elke activiteit

geconstateerde risico’s in de dienstverlening en de vereiste

aangegeven wie verantwoordelijk is en wat de in- en de

deskundigheid van de medewerkers. Deze praatplaat is

output is.

gebruikt in gesprekken met medewerkers over de ingezette veranderingen. Het bespreekbaar maken van de samenhang

Elke medewerker heeft toegang tot Interfokus en kan dus

tussen de vraag van de cliënt en de nieuwe instrumenten

zien wat de resultaten zijn van de audits en de tevreden-

heeft bijgedragen aan de acceptatie van de ingezette

heidmetingen. Ieder kan vragen en opmerkingen mailen

veranderingen.

naar de eigenaar van documenten en/of processen. Zo worden de medewerkers nauw betrokken bij de actualisatie

Kwaliteitsmanagementsysteem

van het kwaliteitsmanagementsysteem. Ook de cliëntenraad

Fokus heeft een kwaliteitsmanagementsysteem dat in 2013

heeft toegang tot Interfokus. Voor cliënten is in 2013 het

opnieuw is getoetst door Lloyd’s Register Nederland. In

al bestaande extranet voor cliënten verder gevuld met

maart 2013 heeft Fokus een nieuwe HKZ-certificaat

informatie over het beleid van Fokus. Daardoor is de

ontvangen zonder minors of majors. Het certificaat geldt

informatievoorziening en de beschikbaarheid ervan voor

voor alle Fokusprojecten en voor de beide kantoren voor

cliënten sterk verbeterd.

een periode van drie jaar. Fokus heeft een overeenkomst

Fokus heeft een intern auditteam dat onderdeel is van het

met Lloyd’s voor halfjaarlijkse bezoeken aan ad random

kwaliteitsmanagementsysteem. Dit team werkt met een

geselecteerde Fokusprojecten en aan de kantoren. Er

driejaarlijkse planning. Het is een cyclisch programma

wordt dan gesproken met raad van bestuur, leden van het

met audits en her-audits in de Fokusprojecten en op de

managementteam, stafmedewerkers en met vertegen-

kantoren. De resultaten van het team zijn input voor

woordigers van de CRF en de OR. Er wordt getoetst of

verbeteracties onder leiding van de verantwoordelijke

Fokus cyclisch werkt aan kwaliteitsverbetering en of Fokus

managers. De actieve deelname van medewerkers aan de

voldoet aan de normen van de Stichting Harmonisatie

in- en externe audits draagt eraan bij dat kwaliteit en

Kwaliteitsbeoordeling in de Zorgsector (HKZ). De

kwaliteitsverbetering worden gezien als de verantwoorde-

rapportages van deze halfjaarlijkse bezoeken worden

lijkheid van elke medewerker in het dagelijkse werk.

besproken met de verantwoordelijke managers en in

In 2013 is het auditteam in omvang afgenomen door

het managementteam en gebruikt als toets in de verbeter-

personele wisselingen. De vacante functies zijn niet

cyclus. De inhoud van de rapporten blijkt goed aan te

opgevuld vanwege plannen om de interne audits te

sluiten op het Jaarplan Fokus 2013.

verbeteren door meer themagericht te gaan werken.

29


Jaarlijks wordt een directiebeoordeling uitgevoerd van de

Kwaliteitsbewaking

werking en de volledigheid van het kwaliteitsmanagement-

De verantwoordingsformats over de realisatie van voor-

systeem. Tijdens deze beoordeling worden dwarsverbanden

genomen plannen in het kader van kwaliteitsbewaking

gelegd tussen de resultaten op verschillende terreinen, zoals

zijn in 2013 verder verbeterd. Periodiek legt elke locatie-

cliënttevredenheid en medewerkertevredenheid, primaire en

manager verantwoording af aan de regiomanager over de

ondersteunende processen.

realisatie van het jaarplan van het ‘eigen’ Fokusproject. In de projectjaarplannen staan de doelstellingen naar aan-

Kwaliteitsverbetering

leiding van de aandachtspunten en/of verbeterpunten uit

Het onafhankelijke cliënttevredenheidsonderzoek is een

het CTO en de verschillende risico-inventarisaties. Ook de

belangrijk ankerpunt voor kwaliteitsverbetering van Fokus.

landelijke aandachts- en/of verbeterpunten uit het Jaarplan

Eind 2013 heeft ITS het tweejaarlijkse cliënttevredenheids-

Fokus komen daarin aan de orde. Hiermee is een basis

onderzoek (CTO) uitgevoerd. Het onderzoek is gekoppeld

gelegd om de pdca-cyclus daadwerkelijk ‘rond’ te maken,

aan de ontwikkeling van het kwaliteitskader ADL-assistentie

zodat het werken volgens de verbetercyclus bewaakt en

waartoe Fokus het initiatief heeft genomen. Dit initiatief

de resultaten ervan zichtbaar en geborgd kunnen worden.

was nodig omdat het in de gehandicaptenzorg gebruikte

De inhoud van de verantwoording van de locatiemanagers

kwaliteitskader onvoldoende aansluit op het Fokuswonen

naar de regiomanagers wordt vervolgens gebruikt voor

waarin eigen regie en het werken op afroep en aanwijzing

de verantwoording van de regiomanager aan de raad van

van de cliënt de uitgangspunten zijn.

bestuur. Hierdoor krijgt de raad van bestuur vanuit de

Het CTO was representatief en vanwege de hoge respons

projecten informatie over de kwalitatieve en de financieel-

waren de resultaten betrouwbaar. De resultaten van het

economische resultaten. En over de resultaten van de acties

onderzoek spiegelen de tevredenheid van cliënten over de

zoals opgenomen in de projectjaarplannen. Daarmee wordt

ADL-assistentie, de ADL-assistenten, het management en

de bestuurlijke verantwoordelijkheid voor kwaliteit en

over de organisatie. Elke organisatorische eenheid verwerkt

veiligheid ondersteund, aanvullend op de informatie uit de

de resultaten van het cliënttevredenheidsonderzoek in de

landelijke gegevensbronnen en registraties.

jaarplannen. De acties die daaruit voortkomen worden

In 2013 zijn nieuwe checks op het gebied van beademings-

besproken in de managementgesprekken.

ondersteuning gedigitaliseerd, zodat eventuele risico’s op cliënt- én projectniveau zichtbaar worden. Die aanvulling

De tweejaarcyclus van het CTO heeft een stimulerend effect

maakt het door Fokus ontwikkelde instrument voor de

op het afronden van verbeteracties en de bijbehorende

risico-inventarisatie compleet. De resultaten van de risico-

evaluaties. De CRF en de OR kunnen bij elk cliënttevreden-

inventarisatie zijn voor alle managers beschikbaar. In 2013

heidsonderzoek twee prioriteiten aangeven. Naar aanleiding

is een cyclus vastgesteld om jaarlijks het instrument van

van de resultaten van het in 2013 gehouden onderzoek

risico-inventarisatie inhoudelijk te beoordelen zodat

hebben beide raden hun prioriteiten aangegeven. De cliëntenraad noemde het functioneren van locatiemanagers, het informeren over wachttijden én het verplaatsen van

In 2013 werden de Algemene voorwaarden voor Fokus

ADL-assistenten in de situatie van de cliënt. De OR gaf het

in een drietal artikelen in het cliëntenblad Infokus ’in

tijdig signaleren van huiddefecten én de deskundigheid van

gewone taal’ gezet en toegelicht. De ‘kleine letters’ van

ADL-assistenten als prioriteiten aan. Het managementteam

de algemene voorwaarden zijn in zijn juridische vorm en

heeft daar als zesde prioriteit aan toegevoegd: het inwerken

precisering niet altijd voor iedereen overzichtelijk en

van nieuwe ADL-assistenten. Deze punten zijn verwerkt in

begrijpelijk. De artikelen geven een vereenvoudigde en

het Jaarplan Fokus 2014. Daarin is de aanpak en uitvoering

beter begrijpbare versie. Deze zijn gebundeld beschikbaar

van deze landelijke verbeterpunten geborgd.

op het extranet voor cliënten.

30


eventuele nieuwe risico’s kunnen worden toegevoegd.

managementinformatie wordt gegenereerd. In 2013 zijn

Voor de actualisatie van het instrument wordt onder meer

nieuwe rapportages gemaakt over bijvoorbeeld de

gebruik gemaakt van een klankbordgroep met eind-

prestaties als het maken van de cliëntgegevensmappen

gebruikers. Ook de cliëntenraad bekijkt en beoordeelt

en het houden van de cliëntevaluatiegesprekken.

de vragenlijsten van dit instrument. De resultaten op de prestatie-indicatoren zijn voor alle Management- en prestatie-indicatoren

managers en stafmedewerkers eenvoudig beschikbaar.

Op projectniveau, regionaal en landelijk worden resultaten

Gegeven het dienstverleningsconcept is één van de

beoordeeld en worden dwarsverbanden gelegd met andere

essentiële prestatie-indicatoren de tijd die de cliënt moet

managementindicatoren. Bijvoorbeeld bij cliëntevaluatie-

wachten na een oproep. Door de invoering van de

gesprekken, wachttijden voor cliënten, kostprijs per uur

automatische registratie van ADL-assistentie (ARA), is de

dienstverlening, productiviteit, arbeidsverzuim en uitstroom

registratie van de wachttijden geautomatiseerd. Hierdoor

van medewerkers. In 2013 is vanuit kwaliteitsperspectief

is harde en betrouwbare informatie op cliëntniveau

gekeken naar de hele set prestatie-indicatoren. Dit heeft

beschikbaar over de wachttijd na een oproep. In 2013 is

geleid tot het voornemen om in 2014 de management- en

actie ondernomen om de wachttijdpercentage te verlagen.

prestatie-indicatoren aan te vullen en te prioriteren. Met

Dat is daadwerkelijk gelukt. (Zie onder Algemeen beleid op

als doel één samenhangende set indicatoren waarover

pagina 25). Het verbetertraject rond de wachttijden voor cliënten loopt door in 2014. Kwaliteit van de informatie Fokus heeft een hoge kwaliteit van informatie, registratie en

Kees van der Staaij - SGP

gegevensbeveiliging als doelstelling. Beschikbaarheid van


gegevens is in de architectuur van de ICT-systemen afgedekt door redundantie en back-up. Fysieke back-ups worden buiten de muren van de organisatie bewaard. De beveiliging tegen virussen en spam is goed geregeld. In december 2012 was het informatiebeleid door de raad van bestuur vastgesteld. Als definitie voor informatiebeleid hanteert Fokus sindsdien ‘het geheel van visies, uitspraken en voorschriften die richting geven aan de ontwikkeling en inrichting van de ‘ICT-huishouding’. Gebouwen en veiligheid De cliënt woont in een aangepaste huurwoning die eigendom is van een woningcorporatie. In een overeenkomst

‘Op het terrein van de bijzondere doelgroepen sluit ik me aan bij een aantal vragen en zorgen die rond bijvoorbeeld het Fokuswonen en dergelijke naar voren zijn gebracht. Ik hoor daarop graag de reactie van de staatssecretaris.’

tussen de woningcorporatie en Fokus is de koppeling van de huurwoning met de 24-uursdienstverlening geregeld. Dit betekent dat Fokus de ADL-assistentie in het betreffende cluster aanbiedt en de continuïteit en beschikbaarheid daarvan 24-uur per etmaal garandeert.

31


De woningcorporatie is als eigenaar/verhuurder

Staatssecretaris Martin van Rijn - VWS

verantwoordelijk voor het onderhoud van woningen. Fokus


is verantwoordelijk voor het onderhoud van de collectieve voorzieningen, waaronder het alarm-intercomsysteem in de woningen. Hiervoor heeft Fokus een samenwerkingsovereenkomst met een bedrijf dat 24 uur per etmaal bereikbaar is. Daarnaast zijn interne adviseurs gespecialiseerd in de functionaliteit van de alarm-intercomsystemen. Zo worden continu de kwaliteit van het onderhoud, de 24-uursservice en de apparatuur bewaakt. De oproepsystemen zijn voor cliënten van levensbelang omdat de cliënt 24 uur per etmaal ADL-assistentie moet kunnen oproepen en alarm moet kunnen slaan. In 2013 is de koppeling van ademhalingsapparatuur aan de intercominstallatie nader onderzocht en geborgd in de processen.

‘Laat ik voorop stellen dat ik ook zelf vind dat het concept van Fokus heel goed is. Dat was het zeker ten tijde van het verschijnen, maar is het nu nog, een voorloper op hoe je zorg en ondersteuning regelt.’

De kwaliteit van de ketensamenwerking tussen de leverancier, het Centrum voor thuisbeademing en Fokus is hierbij van belang. In dit kader zijn afspraken gemaakt met de onderhoudspartij voor het preventief onderhoud van de koppelingen en signalering van defecten. Niet alle cliënten wensen een koppeling van de beademingsapparatuur met de alarm-intercominstallatie, omdat deze koppelingen in sommige cliëntsituaties veel loze alarmen genereren. En/of

regelmatig besproken met de medewerkers en is onderdeel

omdat zo’n koppeling door de cliënt om andere redenen als

van het inwerkprogramma van nieuwe medewerkers. De

belastend ervaren wordt.

ADL-eenheden worden inpandig onderhouden door Fokus.

Fokus biedt de woningcorporaties advies en ondersteuning

De kwaliteit van de ADL-eenheden is goed.

bij keuzes woningaanpassingen, bijvoorbeeld aanpassingen in badkamers en keukens, maar ook over toegangsdeuren

Kwaliteitsbeleid voor cliënten

of liften in woongebouwen. De expertise van Fokus in specifieke aanpassingen voor cliënten is altijd gericht op het vergroten van de zelfstandigheid van een cliënt in de eigen

Uitgangspunt

woning.

De Fokusvisie op dienstverlening is uniek. Deze visie gaat uit van eigen regie van de cliënt op het leiden van een eigen

Alle Fokusprojecten voldoen aan de wettelijke eisen van

leven. De cliënt neemt daarvoor zelf de verantwoordelijk-

brandveiligheid van het Gebruiksbesluit 2008. Daar waar

heid, inclusief voor de keuzen bij zijn assistentie en zorg.

een brandmeldinstallatie is vereist, is een overeenkomst met

Dit uitgangspunt moet in alle opzichten optimaal tot zijn

een meldkamer voor doormelding van brand of een recht-

recht komen en gewaarborgd zijn. Dat motiveert de mede-

streekse melding naar de brandweer. In die gevallen zijn

werkers van Fokus om excellente cliëntgestuurde assistentie

afspraken gemaakt over de opvolging van de meldingen.

te verlenen en de kwaliteit van de assistentie, de woningen en de woonomgeving continu te verbeteren. Het doel van

Elke ADL-eenheid beschikt over een calamiteitenklapper en

het kwaliteitsbeleid is dat de cliënttevredenheid meetbaar

een protocol ‘Wat te doen bij brand’. Dit protocol wordt

zal stijgen. Hierbij is van belang dat de verwachtingen

32


van cliënten en de mogelijkheden goed op elkaar worden

de keuze van de cliënt, en de vastlegging van daarover

afgestemd. Dit wordt sinds medio 2013 ondersteund door

gemaakte afspraken tussen cliënt en Fokus, bleken daarbij

de invoering van het beleid over cliëntgegevensmappen en

belangrijke voorwaarden.

cliëntevaluatiegesprekken. In 2013 zijn stappen gezet voor de doorontwikkeling ervan, gericht op het nog beter

Algemene voorwaarden

formuleren van de afspraken zodat deze ook geëvalueerd

Fokus kent algemene voorwaarden bij de dienstverlenings-

kunnen worden. Hiermee wordt de positie van de cliënt en

overeenkomsten. Deze zijn gedeponeerd bij de Kamer van

zijn eigen regie versterkt.

Koophandel. Deze voorwaarden zijn afgestemd op het unieke dienstverleningsconcept van Fokus en vastgesteld in

Risico-inventarisatie

overleg met de cliëntenraad. In 2013 zijn de voorwaarden

In 2013 zijn de in 2012 ingevoerde risico-inventarisaties op

ook ‘in gewone taal’ gezet en opnieuw met cliënten

cliënt- én op projectniveau aangevuld. De risico’s die op

gecommuniceerd. Deze versie staat ook op het extranet

deze manier in beeld komen, zijn onderwerp van gesprek

voor cliënten en wachtlijstkandidaten.

tussen de cliënt en de locatiemanager, gericht op het voorkomen of vastleggen ervan. Afspraken die daaruit naar

Ontwikkeling kwaliteitskader voor het Fokuswonen

voren komen worden vastgelegd in de cliëntgegevensmap

Omdat het Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg niet goed

en zijn hierdoor toegankelijk voor de medewerkers. De

aansluit op het dienstverleningsconcept ADL-assistentie, is

cliënt neemt de verantwoordelijkheid voor de zogenoemde

de vragenlijst over de kerngegevens over kwaliteit op

zelfgekozen gezondheidsrisico’s. Over het onderwerp ‘zelf-

organisatieniveau niet via de MediQuest-portal aangeleverd,

gekozen gezondheidsrisico’s’ is diepgaand met cliëntenraad

zoals gebruikelijk is voor de leden van de Vereniging

en inspectie gesproken. Het resultaat van dat overleg is

Gehandicaptenzorg Nederland (VGN). De gegevens zijn bij

dat weloverwogen keuzen van cliënten voor gezondheids-

Fokus op te vragen en worden actief toegestuurd aan het

risico’s gehonoreerd kunnen worden, op basis van de eigen

zorgkantoor en de inspectie. De vragenlijst op cliëntniveau

regie van de cliënt en passend bij de verantwoordelijkheid

sluit evenmin aan bij het dienstverleningsconcept. Fokus

van Fokus als professionele aanbieder van ADL-assistentie.

heeft een applicatie laten ontwikkelen om per cliënt

Transparantie over de aard en inhoud van het risico en

uitgebreide risico-inventarisaties uit te kunnen voeren.

33


Daarbij is de vragenlijst uit het kwaliteitskader voor zover

mogelijk te maken werkt Fokus op afroep en op aanwijzing

van toepassing meegenomen. Deze risico-inventarisaties

van de cliënt en deed dit tot voor kort zonder dat daarover

worden elk kwartaal uitgevoerd. De geconstateerde risico’s

een zorg- of behandelplan met de cliënt was vastgelegd. Uit

worden met de cliënt besproken en er worden afspraken

de kwaliteitstoets die de inspectie in 2012 bij Fokus heeft

over gemaakt, vastgelegd in de cliëntgevensmap.

uitgevoerd kwam naar voren dat Fokus voor elke cliënt wel zo’n zorg- of ondersteuningsplan behoort te hebben om

In 2013 zijn de voorgenomen stappen voor de ontwikkeling

aan de kwaliteitswet te kunnen voldoen. Het gaat er vooral

van een kwaliteitskader voor het Fokuswonen nog niet

om dat de afspraken die de cliënt met Fokus maakt over

afgerond. Dit kader zal zoals gezegd uitgaan van sociaal

de assistentieverlening zijn vastgelegd en getekend door

zelfredzame mensen met een zware fysieke beperking die

de cliënt en de locatiemanager. Fokus heeft daarom in 2013

zelfstandig wonen en de regie hebben over de hulp op

de cliëntgegevensmap ingevoerd. Daarmee wordt voldaan

afroep die zij nodig hebben om een onafhankelijk en

aan de wettelijke verplichting. Fokus heeft met de gekozen

zelfstandig leven te kunnen leiden.

vorm gebruik gemaakt van de door de overheid toegestane vormvrijheid voor de zorgplannen. Daardoor sluit de

Bejegening

cliëntgegevensmap aan op de uitgangspunten van het

In 2011 zijn de voorbereidingen getroffen voor het

Fokusconcept, zoals de eigen regie van de cliënt. In de

programma Bejegening dat vanuit de missie en de visie op

map worden de gemaakte afspraken vastgelegd en de

dienstverlening verbeteracties in gang heeft gezet over de

risico’s beschreven. Er worden geen ‘zorgdoelen’ in de

relatie met de cliënt. Doel is om de kracht van de Fokus-

map beschreven omdat ‘vrij en gewoon wonen’ het doel

bejegening die uitgaat van ‘eigen regie’ van de cliënt, in

is. En de inhoud daarvan wordt steeds opnieuw door de

de houding van de ADL-assistenten te versterken. In dat

individuele cliënt bepaald.

kader zijn de ‘Uitgangspunten voor het beroep van ADLassistent` geactualiseerd en zijn werkvormen ontwikkeld

Cliëntevaluatiegesprekken

om in de Fokusprojecten met bejegening op creatieve en

Minimaal eens per jaar voert de locatiemanager met elke

aansprekende manier aan de slag te gaan. In 2013 is het

cliënt een evaluatiegesprek over de assistentieverlening

programma geëvalueerd. De resultaten daarvan komen in

en de gemaakte afspraken. Onder andere hiermee wordt

2014 beschikbaar.

gecheckt (a) of de ADL-assistenten de regierol van de cliënt daadwerkelijk als uitgangspunt voor de assistentie hanteren

Kennisnetwerk

en (b) of de geboden assistentie de cliënt voldoende

Het interne kennisnetwerk F@ctor, voor en door locatie-

compenseert om een eigen en zelfstandig leven te leiden.

managers heeft in 2013 opnieuw een aantal bijeenkomsten gehouden. F@ctor is gericht op het van elkaar leren vanuit

Waardering door cliënten

de praktijkervaringen en zo kennis te ontwikkelen. De

Cliënten waarderen Fokus in het cliënttevredenheids-

praktijkkennis die binnen F@ctor wordt uitgewisseld, wordt

onderzoek (CTO) 2013 gemiddeld met een hoog cijfer: 7,9.

op het intranet geplaatst en is daarmee toegankelijk voor

Dit is een stijging ten opzichte van het vorige cliënt-

alle medewerkers.

tevredenheidsonderzoek uit 2011, toen het algemene rapportcijfer 7,6 was. Ook de overige algemene rapport-

Cliëntgegevensmap

cijfers toonden een stijgende lijn. De waardering voor de

Fokuscliënten hebben de regie over de dienstverlening.

ADL-assistenten is gestegen van 7,2 naar 7,5; bij de locatie-

Zij bepalen zelf elke dag opnieuw welke assistentie Fokus

managers steeg dit cijfer van 6,6 naar 7,2. De verschillen

levert. Omdat die vragen per cliënt per dag variëren is de

in waardering tussen de projecten zijn minder groot dan

assistentie niet te plannen. Om ‘vrij en gewoon wonen’

in 2011.

34


Cliënten zijn het verregaand eens met de volgende

Bas van ‘t Wout - VVD

stellingen:


• Het Fokusproject biedt mij de mogelijkheid om in een

gewone wijk te wonen.

• De ADL-assistentie van Fokus draagt bij aan mijn

mogelijkheden om met regie over leven en assistentie

zelfstandig te wonen.

• De ADL-assistentie van Fokus stelt mij in staat mijn leven

in te richten zoals ik dat wil.

Aan het cliënttevredenheidsonderzoek 2013 deden 802 cliënten mee, verspreid over zes regio’s en 98 projecten. De respons is 59% (in totaal zijn er 1357 cliënten benaderd), hetgeen als uitzonderlijk hoog geldt. De cliënten die aan het onderzoek hebben meegedaan zijn representatief voor de

‘Andere collega’s memoreerden het ook al: iedere keer als er wat verandert in de zorg, is het Fokus dat in de problemen dreigt te komen. Fokus past namelijk nooit helemaal in het systeem. Ik moet zelf zeggen dat ik dat eigenlijk juist misschien ook wel het hele symphatieke van het Fokuswonen vind. We weten dat het hier gaat om een duidelijk beschreven groep mensen die op deze manier een leven kunnen leiden zoals we dat allemaal graag voor ons zouden zien in de zorg. Ik vind dat dat gewoon geregeld moet worden. Vrijdag bleek ook dat het niet uitmaakt in welk systeem het geregeld wordt, als het maar geregeld wordt! Fokuswonen moet gewoon blijven bestaan. Het lijkt mij verstandig dat de staatssecretaris als de wiedeweerga om de tafel gaat met bestuur en de cliëntenraad van Fokus om te komen tot een oplossing. Dat moet dan wel een structurele oplossing zijn. Ik wil de Fokusbewoners best wel weer een keer zien als ik bij ze op bezoek ga, maar ik wil ze niet meer hier in de Kamer zien omdat ze zich zorgen maken over het voortbestaan van hun woningen.’

totale populatie cliënten van Fokus, zo laat een controle van de achtergrondkenmerken leeftijd en geslacht zien. De inhoud van de aanbevelingen uit het CTO 2013, maakt duidelijk dat Fokus moet doorgaan met haar reeds ingezette beleid. De belangrijkste aanbevelingen zijn de afhandeling van klachten door de locatiemanagers, de samenhang en continuïteit dienstverlening en de wachttijden. Het functioneren van locatiemanagers blijft een aandachtspunt. Klachten van cliënten Cliënten kunnen een klacht ter behandeling voorleggen aan: • de leidinggevende (locatiemanager of regiomanager); • de cliëntenvertrouwenspersoon/klachtenbemiddelaar; • de Klachtencommissie cliënten. Verbeterkaart voor signalen, suggesties en klachten In de zomer 2013 is de zogenoemde verbeterkaart geïntroduceerd. Deze is bedoeld voor het stimuleren van meldingen van signalen en klachten over de dienstverlening en van verbetersuggesties. Zowel cliënten als ADLassistenten kunnen de kaart invullen; samen kan ook. Per project registreert de locatiemanager de ontvangst van de verbeterkaart en de inhoud ervan. Vervolgens pakt deze het onderwerp op en houdt de indiener(s) ervan op de hoogte van voortgang en resultaat. Per regio heeft de regio-

35


manager een overzicht van alle ingeleverde verbeterkaarten

Jaarverslagen CVP en KCC

en kan voortgang en resultaat van de behandeling ervan

De cliëntenvertrouwenspersoon en de Klachtencommissie

volgen. Deze werkwijze is een aanvulling op de boven-

cliënten brengen ieder een eigen jaarverslag uit. Het jaar-

staande klachtmogelijkheden bij Fokus. Hiermee willen

verslag van de KCC wordt gestuurd aan de Inspectie voor

we zichtbaar maken hoe we ‘cyclisch leren’ van signalen

de Gezondheidszorg. De jaarverslagen CVP en KCC worden

en klachten.

via artikelen in de bladen Infokus en Journaal aan cliënten respectievelijk aan medewerkers bekendgemaakt, onder

Voor de inzet van een onafhankelijke cliëntenvertrouwens-

verwijzing naar extranet respectievelijk intranet.

persoon (CVP) heeft Fokus een overeenkomst met Quasir, specialist in onafhankelijke klachtenbemiddeling in de

De cliëntenvertrouwenspersoon schrijft in haar jaarverslag

gezondheidszorg. De cliënt kan de hulp van de vertrouwens-

2013 dat 56 cliënten met in totaal 99 klachten in 2013 een

persoon inroepen om de klacht bespreekbaar te maken of

beroep op haar deden. Het aantal klagers verschilt weinig

om te bemiddelen.

van dat in voorgaande jaren. De suggesties van de cliëntenvertrouwenspersoon zijn dus, gelet op de omvang van

Op grond van de Wet klachtrecht cliënten zorgsector heeft

Fokus, gebaseerd op een relatief klein aantal ervaringen

Fokus een onafhankelijke Klachtencommissie cliënten (KCC).

binnen het totaal aan cliëntcontacten.

De samenstelling van de commissie was in 2013 als volgt: • De heer mr R.A.Th. Bernsen (voorzitter)

De klachten die cliënten met de cliëntenvertrouwens-

• De heer F. van Hooydonk (lid op voordracht van de

persoon hebben besproken gaan meestal over de samen-

Cliëntenraad Fokus; bij afwezigheid waargenomen

werkingsrelatie tussen cliënt en medewerker, met name

door de heer A. Hommes)

ADL-assistent(en) en locatiemanager. Van de 99 klachten

• Mevrouw drs G.W.T. van der Hulst.

die in 2013 aan de vertrouwenspersoon werden voorgelegd

Het reglement van de klachtencommissie wordt op eerste

lagen er 55 op het relationele vlak (communicatie met,

verzoek aan de cliënt toegestuurd. Het is ook in te zien op

bejegening door en informatie van locatiemanager en/of

het extranet en in de ADL-eenheid. Over de werking en

ADL-assistenten), 12 op ongewenst gedrag, 7 op (uitvoering

bereikbaarheid van de Klachtencommissie worden cliënten

van het) Fokusbeleid en 6 op veiligheid, waaronder het

regelmatig geïnformeerd via het cliëntenblad Infokus. De

gebruik van hulpmiddelen, signaleren van onveilige

klachtenfolder is in 2012 herzien en aan alle cliënten

situaties. Zij concludeert in haar jaarverslag dat de meeste

toegezonden. En sindsdien ook aan degenen die daarna

cliënten die een beroep op de cliëntenvertrouwenspersoon

voor het eerst in een Fokuswoning zijn gaan wonen.

deden, geen of onvoldoende vertrouwen hadden in de

36


locatiemanager, en ondersteuning zochten bij de samen-

Mona Keijzer - CDA

werking met die manager.


De aandachtspunten in het jaarverslag 2013 van de vertrouwenspersoon betreffen: • de rol van de locatiemanager • de inzet van hulpmiddelen • de inzet van personeel. De Klachtencommissie cliënten heeft in 2013 zeven klachten ontvangen. Daarvan heeft de commissie er één ontvankelijk verklaard en in behandeling genomen. De behandeling van deze klacht heeft niet tot een uitspraak van de commissie geleid, omdat deze aan het eind van de zitting door klager is ingetrokken. De commissie wijst klagers regelmatig op de mogelijkheid om hun klacht eerst voor te leggen aan de verantwoordelijke manager. Het gaat

‘Er worden vandaag door meerdere partijen warme woorden over Fokuswonen gesproken. Het CDA deelt die mening. Daarover hoor ik de staatssecretaris zeggen: in gesprek met Fokus en dan borgen hoe dat het beste kan. Maar: wees nou alstubieft duidelijk. Fokus heeft duidelijk aangegeven dat zij zich het liefst in de AWBZ zien: De Wmo is geen oplossing en de Zvw is geen oplossing. Zeg dat nou gewoon! Dan voorkomt de staatssecretaris dat we weer dat hele praatproces ingaan, met straks een oplossing waarmee niemand blij is.’

dan om klachten waarbij het doel van de cliënt niet lijkt te zijn de formele gegrondverklaring van de klacht lijkt te zijn, maar een zo spoedig mogelijke oplossing van de kwestie. Dat noemen van dit mogelijk alternatief heeft in 2013 tot de oplossing geleid van de zes overige bij de commissie ingediende klachten. De aard van de klachten is volgens de commissie te divers om daar eenduidige conclusies uit te trekken. Bovendien is het aantal zeer gering. De klachtencommissie heeft over het verslagjaar 2013 geen aanbevelingen geformuleerd en heeft vastgesteld dat de door haar behandelde klachten niet op structurele tekortkomingen van de kwaliteit van de dienstverlening wijzen. De jaarverslagen van zowel de cliëntenvertrouwenspersoon als van de Klachtencommissie cliënten zijn te raadplegen via www.fokuswonen.nl. Bijlage 2 bevat het Landelijk overzicht klachtenregistratie 2013.

37


Personeelsbeleid

Arbeidsverzuim 2013 was het derde en laatste jaar van het project ‘Terug-

Herstructurering stafformatie 2013

dringen Arbeidsverzuim’. In het kader van dit project zijn

In het kader van het verbeterplan ‘Fokus, garantie op

diverse acties opgepakt. Een belangrijke actie was de

kwaliteit’ is eind 2012 besloten om de functie kwaliteits-

invoering van digitale verzuimdossiers in april. Hiermee

coach in te voeren. De structurele financiële dekking van

wordt de leidinggevende beter en sneller ondersteund bij de

de kosten van de aanstelling van in totaal twaalf kwaliteits-

verschillende stappen bij de aanpak van arbeidsverzuim en

coaches is gerealiseerd door een reductie van de staf-

is de bijbehorende informatie beter en sneller beschikbaar.

formatie. Gezien de beperkte mogelijkheden van natuurlijk

Daarnaast zijn er vervolgtrainingen voor locatiemanagers

verloop is besloten om in het kader van deze reductie tot

gegeven en zijn er verschillende nieuwe instrumenten

de herstructurering van een beperkt aantal stafonderdelen.

ingezet, ter ondersteuning van de visie van het ‘de-

Hierbij is vooral gekeken naar die secties die gerelateerd

medicaliseren’. Het doel voor 2013 was om het arbeids-

waren aan de eerdere groeidoelstelling van Fokus. Het

verzuim terug te brengen tot 6,6%. Dat is uiteindelijk ook

besluit tot aanpassing van de staforganisatie is vervolgens

gelukt. Opvallend blijft dat het bij Fokus nog steeds vooral

uitvoerig besproken met de ondernemingsraad. Voor de

gaat om langdurig verzuim en dat er ook nog altijd grote

personele gevolgen van deze wijzigingen is met de

verschillen bestaan per regio en project. Dit zal in 2014 ook

vakbonden een sociaal plan overeengekomen. Helaas bleek

worden vertaald in een steeds gerichter inzet van aandacht

het niet mogelijk om alle betrokken medewerkers intern te

en instrumenten voor die projecten waar het verzuim tot nu

herplaatsen. Er wordt daarom begin 2014 uiteindelijk van

toe hoog is gebleven.

tien collega’s afscheid genomen. Arbeidsvoorwaarden Sluiting project Drachten

Fokus heeft een eigen cao. De inhoud daarvan wordt per

Begin 2013 is besloten om het Fokusproject Drachten in

jaar bepaald in onderhandeling met de betrokken vak-

de loop van 2014 te gaan sluiten. Gedurende een lange

bonden. Een eigen cao biedt de mogelijkheid om in primaire

periode was de cliëntbezetting van dit project zo laag dat er

en secundaire arbeidsvoorwaarden optimaal aan te sluiten

geen rendabele exploitatie meer mogelijk was. De oorzaak

bij aard en eisen van de missie en visie van de organisatie.

hiervan lag vooral in onvoldoende kwaliteit van de woningen

De onderhandelingen voor de nieuwe cao voor 2014 zijn

en van de woonomgeving. Herhaalde pogingen om in over-

eind 2013 aangehouden en vervolgens begin 2014 hervat.

leg met de betrokken woningcorporatie en de gemeente

Inmiddels is een principeakkoord bereikt dat voorgelegd

Drachten een structureel gezond toekomst-perspectief te

wordt aan de achterban van de vakbonden. Het akkoord

creëren zijn helaas niet geslaagd. Met de resterende

voorziet in een loonstijging van 1,5% per 1 januari 2014,

cliënten van het project zijn per persoon afspraken op maat

een verhoging van de eindejaarsuitkering met 0,2% tot

gemaakt voor de overgang naar een ander Fokusproject of

6,2% en een eenmalige uitkering van 0,5% van het jaar-

andere vormen van ondersteuning in hun huidige woning.

salaris te betalen in juni. Daarnaast is er in december 2013

In verband met de opening van het nieuwe project te

aan alle medewerkers een waarderingsuitkering van € 80

Heerenveen is het mogelijk om alle vaste medewerkers van

bruto per persoon toegekend in verband met de resultaten

Drachten over te laten gaan naar Heerenveen. Met de

en de inspanningen voor het verbeterplan ‘Fokus, garantie

vakbonden is overeenstemming bereikt over een sociaal

op kwaliteit’.

plan om de gevolgen van deze overplaatsing op te vangen. De overgang (en daarmee de sluiting van het project Drachten) is voorzien in het late voorjaar van 2014.

38


er een substantiële daling bereikt van 26,4% eind 2011,

Uiitstroom van ADL-assistenten

23,7% eind 2012 naar 16,8% eind 2013. Ook in de 30,0%

uitstroom in het eerste jaar van het dienstverband van ADL26,4%

25,0%

assistenten is een daling gerealiseerd. Maar met een niveau 23,7%

van 37% eind 2013 blijft verbetering op dit punt dringend noodzakelijk.

percentage

20,0% 16,8%

Scholing en ontwikkeling

15,0%

Gezien de urgentie van het verbeterplan ´Fokus Garantie op 10,0%

kwaliteit´ is in 2013 de meeste aandacht uitgegaan naar de opleidingsactiviteiten in dat kader. Er zijn nieuwe workshops

5,0%

ontwikkeld met als onderwerp ´Werken op aanwijzing en in het tempo van de cliënt´, ´Persoonlijke verzorging met

0,0% 2011

2012

2013

de vriendelijke hand´ en ´Handhygiëne. Met de uitvoering

jaar

van deze voor alle ADL-assistent verplichte trainingen is in oktober 2013 gestart. Het is de bedoeling dat in december Verloop – uitstroom van ADL-assistenten

2014 alle ADL-assistenten hebben deelgenomen aan deze

Na de start in de tweede helft van 2012 was 2013 het

trainingen. Nieuw is eveneens de ingevoerde ´Belevingsdag´.

eerste volle jaar van het project Verloopreductie. Op

Daarin kruipen medewerkers in de huid en ervaring van

verschillende wijzen is het belang van het terugbrengen

cliënten, gevolgd door assistenten die worden aangemeld

van de uitstroom van ADL-assistenten onder de aandacht

door de leidinggevende. Eind 2013 hadden 169 assistenten

gebracht, vooral die in het eerste jaar van het dienstverband. Doel is het aantal ‘gezichten’ te verminderen waarmee de cliënt in de dienstverlening geconfronteerd wordt door de reductie van de uitstroom van ADLassistenten. De management-indicatoren om te kunnen sturen op het verloop zijn aangepast. Nieuw is daarbij de ontwikkeling van de personeelswisselingsindex waarmee wordt aangegeven hoeveel verschillende ADL-assistenten per cliënt werkzaam zijn geweest in de voorbije periode. Afgesproken is om nog maar zeer beperkt en bij voorkeur geen gebruik te maken van vakantiekrachten ter beperking van al te veel wisselingen in de dienstverlening aan cliënten. Om dezelfde reden is het gebruikmaken van uitzendkrachten beperkt. Er is een begin gemaakt met het structureel betrekken van cliënten bij de selectie van ADL-assistenten en locatiemanagers. De rapportage over de uitvoering van beoordeling- en ontwikkelgesprekken geïntensiveerd. Het doel voor 2013 was om het verloop onder ADL-assistenten terug te dringen tot 15%. Dat is nog niet gehaald. Wel is

39


Otwin van Dijk - PvdA tijdens Algemeen overleg langdurige zorg op 18 december 2013

‘Ik begin met Fokus. Volgens mij leeft Kamerbreed het gevoel dat de voorgestelde oplossing niet goed is. Fokus wordt teveel versnipperd en dat zou het einde betekenen van het bijzondere concept. Volgens mij wil niemand dat, en de mensen die een Fokuswoning hebben al helemaal niet. Het gaat om mensen die ondanks hun zware handicap volop in het leven staan, die werken, een gezin hebben of actief vrijwilligerswerk doen. Ik wil dan ook bepleiten om Fokus een aparte landelijke aanspraak te laten blijven. Of dat nu de Wlz moet zijn of een aparte wettelijke regeling, daar kunnen we het nog over hebben.’

hieraan deelgenomen. Naast deze inhoudelijke acties zijn

In de reguliere opleidingen die Fokus aan alle nieuwe

in het kader van het verbeterplan een format voor het door

medewerkers aanbiedt, is in 2013 voor een aantal onder-

locatiemanagers op te stellen projectscholingsplan en het

delen e-learning als werkvorm geïntroduceerd. Met deze

door ADL-assistenten zelf te vullen en te beheren VAK-

aanvullende didactische werkvorm worden de kosten voor

bekwaamheidsboekje geïntroduceerd. In het project-

ontwikkeling van nieuwe onderdelen en de uitvoering

scholingsplan legt de locatiemanager de planning en

beperkt.

resultaten van de scholingsactiviteiten voor het eigen

Voor het programma Bejegening, dat in 2013 is afgerond,

project vast. Het VAKbekwaamheidsboekje stimuleert de

werd de toolbox met werkvormen verder uitgebreid. De

ADL-assistenten om verantwoordelijkheid te nemen voor

verschillende werkvormen uit deze gereedschapskist zijn

de eigen ontwikkeling.

in 2013 door locatiemanagers enthousiast ontvangen. Het gaat daarbij om onder andere de dvd met de film

Alle locatiemanagers hebben in het kader van het

Intouchables, het bejegeningsspel en de e-learning module

verbeterplan deelgenomen aan de basisscholing Beademing

over de beroepshouding van de ADL-assistent. Deze werk-

en de verplichte workshop Gespreksvoering in het kader van

vormen zijn inmiddels veelvuldig gebruikt om het onder-

de invoering van cliëntgegevensmappen. Binnen hetzelfde

werp Bejegening in het eigen team te bespreken.

kader hebben verschillenden van hen ook de workshop Verslaglegging gevolgd. In december is de landelijke werkconferentie voor locatiemanagers gewijd aan het cyclisch leren van klachten en signalen.

40


Staatssecretaris Martin van Rijn - VWS tijdens Algemeen overleg langdurige zorg op 18 december 2013

Kwaliteit van het werk Calamiteitenklapper In het najaar is de calamiteitenklapper geactualiseerd en uitgebreid. In deze klapper staat voor een groot aantal ernstige, maar doorgaans weinig voorkomende situaties aangegeven hoe te handelen. Het gaat daarbij bijvoorbeeld om situaties met schade, storing van het alarm-intercomsysteem, stroomuitval, besmettelijke ziekte, overlijden, een externe calamiteit, brand en inbraak in de ADL-eenheid. Deze klapper wordt jaarlijks in het werkoverleg van

‘Mevrouw Agema en anderen hebben mij gevraagd hoe het zit met Fokuswoningen. Dat gaan we gewoon regelen. Als dat een aanspraak in de Wlz moet worden, dan wordt dat een aanspraak in de Wlz. Ik wil wel van betrokkenen horen of daar nog haken en ogen aan vastzitten. Maar mijn toezegging was duidelijk: dat gaan we gewoon regelen.’

locatiemanagers en ADL-assistenten besproken. Hieraan zal in 2014 extra aandacht besteed worden vanwege de ingrijpende aanpassingen en uitbreiding van deze klapper. Hygiënebeleid en prikaccidentenprotocol Het Hygiënebeleid is in 2013 aangepast aan de laatste ontwikkelingen. Hierover is uitvoerig overleg gepleegd met ondernemingsraad en cliëntenraad. In de workshop Handhygiëne wordt dit nieuwe beleid nader toegelicht. Tevens is in oktober 2013 afgesproken om bij prikaccidenten voortaan gebruik te maken van de diensten van PrikPunt.

zorgvuldige en herhaalde communicatie rond de opvolging

Hiermee wordt gegarandeerd dat op elke moment van de

van al deze deelonderwerpen van groot belang is, gelet op

dag en elke dag van de week adequate hieraan opvolging

de bevindingen uit de projectbezoeken.

kan worden gegeven. Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling Arbeidsomstandigheden

In het voorjaar van 2013 is een eigen meldcode voor

In de zomer van 2013 bezocht de Inspectie Sociale Zaken

huiselijk geweld en kindermishandeling opgesteld en

en Werkgelegenheid (I-SZW) een achttal Fokusprojecten in

ingevoerd. Daarmee is onder meer voldaan aan de vanaf

het kader van het landelijke onderzoek naar psychosociale

1 juli 2013 geldende wettelijke verplichting. Onder andere

arbeidsbelasting in de zorg. In de mondelinge terugkop-

met behulp van de betreffende e-learning module van

peling van bevindingen is vervolgens uitvoerig stilgestaan

The Next Page zijn leidinggevenden en andere betrokkenen

bij het unieke en eigene van de aard van de Fokusdienst-

geïnformeerd en voorbereid op deze nu wettelijk

verlening en de gevolgen daarvan voor de beïnvloedbaar-

geformaliseerde rol voor beroepsbeoefenaren in de zorg.

heid van de arbeidsbelasting. Uiteindelijk heeft I-SZW in december 2013 een aantal eisen aan Fokus opgelegd

Medewerkertevredenheidsonderzoek (MTO)

waaraan in de komende periode opvolging moet worden

In het najaar van 2013 is gestart met de voorbereiding voor

gegeven. Het gaat daarbij om uiteenlopende onderwerpen

het tweede landelijke tevredenheidsonderzoek onder mede-

als de formulering van nieuw beleid voor werkdruk, het

werkers van Fokus. In samenwerking met Effectory, dat ook

inrichten van training voor de mentale belasting van het

het eerste onderzoek in 2012 heeft verzorgd, is de vragen-

ADL-werk en de analyse van meldingen en incidenten rond

lijst herzien. Zo kon de uitvoering van het tweede MTO in

agressie en ongewenst gedrag. De inspectie benadrukte dat

maart 2014 ook daadwerkelijk plaatsvinden.

41


Maatschappelijke steun voor Fokus Het Fokusconcept heeft zich ontwikkeld tot een erkende en unieke voorziening voor mensen met een zware fysieke beperking. Fokus heeft een grote meerwaarde voor de samenleving: onbetaalbaar voor de cliënt, doeltreffend en doelmatig georganiseerd voor de betalende overheid en de premiebetalende burger. Kamerbrede moties en inbreng van Tweede Kamerleden brachten in de zomer 2011 op grond van waardering voor het Fokusconcept en de daarmee gemoeide cliëntbelangen de toenmalige staatssecretaris tot de overtuiging dat voor de gewenste voortzetting van het Fokuswonen specifieke waarborgen noodzakelijk waren. Uiteindelijk kwam de tijdelijke oplossing in de vorm van een specifieke aanspraak in de AWBZ. In 2013 kwam de Tweede Kamer opnieuw in actie en sprak met staatssecretaris Van Rijn voor de toekomst een specifieke structurele regeling voor het Fokuswonen af. Die moet een einde brengen aan de jarenlange onzekerheid over de toekomstige financiering. De politieke waardering is ook nu stevig en duurzaam gebleken. Fokus brengt zijn activiteiten regelmatig onder de aandacht van belangstellenden en belanghebbenden. Bijvoorbeeld via open dagen in Fokusprojecten en door deelname aan de tweejaarlijkse Supportbeurs, de Open dag van Zorg en Welzijn en aan de Week Chronisch Zieken. In 2013 zijn Fokus en Fokuscliënten opnieuw vaak in de publiciteit geweest. Steeds weer bleek er zeer veel maatschappelijke steun voor cliënten en voor het Fokuswonen te zijn. In 2013 ontving Fokus een omvangrijk deel van de nalatenschap van mevrouw C.M. van Rijssel te Den Haag. Daaruit blijkt persoonlijke, stille en welkome steun voor de doelen van het Fokuswonen.

42


Financieel beleid

Vermogensniveau De solvabiliteit (verhouding eigen vermogen/totaal

Resultaat

vermogen) bedraagt 41,9%. Ultimo 2012 was dit 39,2%.

Het positieve resultaat over 2013 bedraagt € 1,2 miljoen en

De vermogensratio (eigen vermogen gedeeld door totaal

is daarmee € 0,6 miljoen lager dan het resultaat over 2012

opbrengsten) bedraagt 12,1% tegen 11,3% eind 2012.

van € 1,8 miljoen. De resultaatratio (resultaat in percentage

Het positieve resultaat 2013 is volledig toegevoegd aan het

totale opbrengsten) bedraagt 1,4%. In 2012 2,4%. De in

eigen vermogen. De financiële buffers zijn in de afgelopen

2013 gerealiseerde bedrijfsopbrengsten zijn € 4,4 miljoen

jaren gegroeid; de vermogenspositie blijft achter bij de

hoger dan in 2012. De totale bedrijfslasten 2013 zijn € 4,9

gehandicaptensector en het criterium voor een duurzaam

miljoen hoger dan in 2012. Het totaal geleverde aantal uren

gezonde organisatie. Dit wordt mede veroorzaakt door de

ADL-assistentie is gestegen van 1.371.000 in 2012 naar

in het verleden geldende vermogensrestrictie van 10%.

1.421.000 in 2013. Dit totaal is inclusief de uren in

Verdere verbetering is wenselijk voor het op kunnen vangen

Capelle aan den IJssel De Hoven en in de extra woningen

van tegenslagen.

in Maastricht Centrum. Verwachtingen Liquiditeit

Voor 2014 is sprake van een sluitende begroting.

De current ratio (berekend als vlottende activa inclusief liquide middelen, gedeeld door de kortlopende schulden)

Gegevens over liquiditeit, gerealiseerde omzet, de

bedraagt per ultimo 2013 1,57. Ultimo 2012 bedroeg deze

opbouw van het resultaat, kasstromen, financierings-

ratio 1,49.

behoefte en dergelijke blijken uit de jaarrekening Er hebben zich na balansdatum geen belangrijke ontwikkelingen voorgedaan die invloed hebben op het beeld dat uit de gepresenteerde cijfers blijkt.

Productiviteitsontwikkeling (gemiddelde) 2005-2013

74%

In de grafiek hiernaast is de productiviteitsontwikkeling

percentage

70,2%

66%

69,8%

de productiviteit van 2007 tot 2013 met 4% toegenomen.

66,3%

van 2005 tot 2007 met 5% is gestegen in twee jaar tijd, is

68,2%

68%

in 2005 naar circa 72% in 2013. Waar de productiviteit

68,9%

dat de gemiddelde productiviteit is gestegen van circa 63%

70,2%

70%

door Totaal direct cliëntgebonden tijd). Uit de grafiek blijkt

72%

dienstverleningstijd inclusief loop- en afrondingstijd gedeeld

72,4%

72%

weergegeven van 2005 tot 2013. (Productiviteit = Totaal

64%

Hieruit blijkt dat de jaarlijkse stijging afneemt. De stijging

62%

van het invoeren van geautomatiseerde urenregistratie (ARA-systeem). De afname van de jaarlijkse stijging van de

63,3%

van de productiviteit van 2011 naar 2012 betreft het effect

60%

productiviteit laat zien dat het steeds lastiger wordt om de productiviteit nog verder te verhogen: er is een plafond

58% 2013

2012

2011

2010

2009

2008

2007

43

2006

2005

bereikt.

jaar


Hoofdstuk 5 Hoofdzaken in cijfers (bedragen in € 1.000)

2013

2012 Mutatie

Exploitatiegegevens Totaal bedrijfsopbrengsten (a)

81.029

76.666

+

4.363

Bedrijfslasten - personeelskosten - afschrijvingen

73.277

68.201

+

5.076

590

583

+

7

- overige bedrijfskosten

6.186

6.399

-

213

Totaal bedrijfslasten (b)

80.053

75.183

+

4.870

195

333

-

138

1.171

1.816

-

645

Saldo Financiële baten en lasten (c ) Resultaat (a - b + c)

Balansgegevens Balanstotaal Eigen vermogen

23.442

22.089

+

1.353

9.820

8.649

+

1.171

1.423.875

1.374.769

1.338

1.353

Overige informatie Uren ADL-assistentie (inclusief pgb) Aantal cliënten

De jaarrekening 2013 is in te zien via www.fokuswonen.nl en www.jaarverslagenzorg.nl.

44

+ 49.106 -

15


Bijlage 1 Overzicht nevenfuncties raad van toezicht Fokus (in 2013)

De heer mr J.M. Bal

Datum 1e benoeming: 01-12-2009 - benoemingstermijn tot 01-12-2017

Functie

Organisatie / stichting / etc.

Betaald / onbetaald

Voorzitter raad van toezicht

Bureau Jeugdzorg Overijssel

Betaald

Lid raad van toezicht

RIBW Kennemerland, Amstelland en de Meerlanden

Betaald


Woningcorporatie Domesta

Betaald


Kennis Centrum Bipolaire Stoornissen

Onbetaald

Bestuurslid

Nationale Reisopera

Onbetaald

Bestuursvoorzitter

Blije Gezichtjes Fonds

Onbetaald

De heer H.W.H.M. van Kesteren


Functie


Betaald / onbetaald


Stichting Het Groninger Landschap

Onbetaald

Lid raad van toezicht (tot 1 nov’13)

Stichting Refaja Ziekenhuis

Betaald


Stichting Gildeborg

Betaald

Bestuur, penningmeester (tot 1 nov’13)

Stichting Het Klooster Ter Apel

Onbetaald

Lid raad van toezicht (tot 1 nov’13)

Stichting Samenwerkende Ziekenhuizen Oost-Groningen

Onbetaald

Adviseur

Romivo Accountancy B.V.

Betaald

Lid raad van commissarissen

Woningcorporatie Lefier

Betaald

Lid raad van commissarissen

Odyssee B.V.

Betaald

Mevrouw C.H. Postma


Functie


Betaald / onbetaald

Regiodirecteur Zuid-Holland Noord (tot 1 jun’13)

‘s Heerenloo Zorggroep

Betaald

Regiodirecteur Rivierenland (vanaf 1 jun’13)

’s Heerenloo Zorggroep

Betaald

Secretaris raad van toezicht (tot 1 jun’13)

Stichting Deksels Leiden

Onbetaald

Penningmeester bestuur (tot 1 juni’13)

Stichting Regionale organisaties samenwerkende aanbieders zorg

Onbetaald

45


De heer drs H. van der Stelt


Functie


Betaald / onbetaald

Commissaris (tot 1 jan’14)

BLGG (vicevoorzitter)

Betaald

Commissaris

Qlip

Betaald


Meander Medisch Centrum Amersfoort

Betaald


Tactus

Betaald


Stichting Centrum Consultatie en Expertise Nederland

Betaald


Reinaerde

Betaald

Lid raad van advies

DoubleEffect

Betaald

Penningmeester bestuur

Vereniging Het Zonnehuis

Onbetaald

Penningmeester bestuur (tot 1 jan’14)

Stichting Gelukskoffer

Onbetaald

Mevrouw drs G. Veltkamp


Functie


Betaald / onbetaald

Eigenaar

drs Gon Veltkamp, vertrouwenspersoon, conflictbemiddelaar, gespreksleider en coach

Betaald


LSR, landelijk steunpunt op het gebied van (mede)zeggenschap van cliënten

Betaald


SBWU, begeleiding en huisvesting aan mensen met psychosociale, psychiatrische en/of verslavingsproblemen

Betaald


Ixta Noa

Betaald


Soteria Nederland

Onbetaald

Plaatsvervangend lid

Klachtencommissie Zuwe Hofpoort ziekenhuis Woerden

Onbetaald

46


Bijlage 2 Landelijk overzicht klachtenregistratie 2013 Totaal aantal klachten (RM)

Totaal aantal klachten (staf)

Totaal aantal klachten (KCC)

Totaal aantal klachten (CVP)

30%

Communicatie met, bejegening door en informatie van leidinggevende

14

0

0

33

18

11%

Beleid (en de uitvoering van het beleid) van Fokus

11

0

0

7

29

18%

Communicatie met, bejegening door en informatie van ADL-assistent, kantoormedewerker

6

0

0

23

13

8%

Ongewenst gedrag over medewerker of over cliënt

1

0

0

12

9

6%

Nakomen van gemaakte afspraken

4

0

0

5

5

3%

Deskundigheid medewerker (kwaliteit uitvoering van door de cliënt gevraagde dienstverlening)

4

0

0

1

7

4%

Wachttijden (assistentie op de door de cliënt gewenste tijdstippen)

5

0

0

2

3

2%

Inwerken nieuwe (tijdelijke of vaste) medewerkers

2

0

0

1

10

6%

Veiligheid waaronder het gebruik van hulpmiddelen, signalen van onveilige situaties

4

0

0

6

0

0%

Voldoende aanwezigheid personeel

0

0

0

0

2

1%

Privacy en autonomie

1

0

0

1

2

1%

Samenwerking en afstemming met derden waaronder andere aanbieders

2

0

0

0

12

8%

Overige

4

0

0

8

157

100%

Totaal aantal klachten 47

%

Omschrijving per klachtcategorie

Totaal aantal klachten

157

58

0

0

99

Totaal aantal klagers

103

45

0

0

58

Dit schema bevat de registratie van de klachten die in 2013 door de betreffende regiomanager (RM), de cliëntenvertrouwenspersoon/klachtenbemiddelaar (CVP) en de Klachtencommissie cliënten (KCC) behandeld zijn. Toelichting

• Het aantal klachten (157) is hoger dan het aantal klagers (103) omdat een klacht vaak

verschillende onderdelen bevat (in 2011 ging het om 174 klachten, afkomstig van 120

klagers).

• Zowel RM, staf, CVP als KCC gebruiken vanaf 2011 dezelfde klachtcategorieën. • De beide eerste kolommen bevatten een specificatie van de door regiomanagers

(58; in ‘12: 73), Staf (0; in ’12: 5), KCC (0*; in ’12: 7) en CVP (99; in ’12: 82) behandelde

klachten.

* De door de KCC behandelde klacht is ter zitting ingetrokken. Deze is hier om die reden niet meegeteld.

47


In vergelijking met 2012 is er in 2013 sprake van een lager aantal geregistreerde klachten: Klachten behandeld door • regiomanagers

Aantal klachten

Aantal klagers

58 (ipv 73)

45 (ipv 54)

• stafmanagers

0

(ipv 5)

0

(ipv 5)

• Klachtencommissie cliënten

0

(ipv 7)

0

(ipv 7)

Klachten voorgelegd aan CVP Totaal

99 (ipv 82)

58 (ipv 58)

157 (ipv 167)

103 (ipv 124)

48


Bijlage 3 Overzicht gebruikte Fokustermen en afkortingen AAW

Algemene arbeidsongeschiktheidswet

AbvaKabo vakbond ADL-assistentie

assistentie bij algemene dagelijkse levensverrichtingen

ADL-cluster

12-20 ADL-clusterwoningen en een ADL-eenheid; officiële naam van een Fokusproject

ADL-eenheid

hulppost van waaruit ADL-assistenten hun diensten verlenen

AFBZ

Algemeen fonds bijzondere ziektekosten

ANBI

Algemeen nut beogende instelling

AO/IC

administratieve organisatie en interne controle

ARA

automatische registratie van ADL-assistentie

arbo

(sectie) Arbeidsomstandigheden

AWBZ

Algemene wet bijzondere ziektekosten

AWVN

Algemene Werkgeversvereniging Nederland

AZR

AWBZ-brede zorgregistratie

BBZ

Beloningscode voor bestuurders in de zorg

BI-tool

Business Intelligence-tool

BZa

Besluit Zorgaanspraken

cao

collectieve arbeidsovereenkomst

CCE

Centrum voor consultatie en expertise, expertisecentrum dat Fokus adviseert

in een aantal complexe situaties

CIBG

uitvoeringsorgaan van VWS

CNV Publieke Zaak

vakbond

CRF

Cliëntenraad Fokus

CTB

Centrum voor thuisbeademing

CTO cliënttevredenheidsonderzoek CVP

cliëntenvertrouwenspersoon (in dienst van Quasir)

CVZ

College voor zorgverzekeringen

CZ zorgkantoor EVA(-handelingen)

eenvoudige verpleegtechnische assistentie

FEAZ

(stafafdeling) Financieel-economische en administratieve zaken

FK&O

(stafafdeling) Fokuswonen, Kwaliteit en Onderzoek

Fokusproject

ADL-cluster waar Fokus ADL-assistentie levert

fte

fulltime eenheid

HKZ

(stichting) Harmonisatie Kwaliteitsbeoordeling in de Zorgsector

ICT

(sectie) Informatie- en communicatietechnologie

IGZ

Inspectie voor de Gezondheidszorg

I-SWZ

Inspectie SZW (de vroegere Arbeidsinspectie)

ITS (v/h IVA)

onderzoeksinstituut, verbonden aan Radboud Universiteit Nijmegen

KCC

Klachtencommissie cliënten (van Fokus)

KPMG adviesbureau Liz

Wet Langdurige intensieve zorg (eerdere werktitel van de Wet langdurige zorg)

MEE

organisatie die mensen met een beperking ondersteunt

MTO medewerkertevredenheidsonderzoek

49


NVTZ

Nederlandse vereniging van toezichthouders in de zorg

NVZD

Nederlandse vereniging van zorgdirecteuren

NZa

Nederlandse Zorgautoriteit

OR ondernemingsraad p&c-cyclus

planning- en controlcyclus

P&O

(stafafdeling) Personeel en Organisatie

pdca-cyclus

kwaliteitscirkel: plan – do – check – act

pgb

persoonsgebonden budget

RAK

Reserve Aanvaardbare Kosten

ROC

Regionaal opleidingscentrum

RvT

raad van toezicht

vobo

voorkomen van ongelukken en bijna-ongelukken

VGN

Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland

VWS

(Ministerie van) Volksgezondheid, Welzijn en Sport

Wlz

Wet langdurige zorg

Wmcz

Wet medezeggenschap cliënten zorginstellingen

Wmo

Wet maatschappelijke ondersteuning

Wnt

Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector

Zvw Zorgverzekeringswet

50


Colofon Uitgave Fokus Tekst Medewerkers Fokus Grafisch ontwerp StudioTW Foto’s ANP Fotobureau Gerhard Lughard René Verleg en medewerkers Fokus

© 2014 Fokus Fokus Van Iddekingeweg 33 Postbus 6124 9702 HC Groningen T (050) 521 72 00

Fokus is HKZ-gecertificeerd

51

www.fokuswonen.nl

Jaarverslag 2013 Stichting Fokus Exploitatie. Succesvolle kansen

Recommend Documents